Upload
jos-van-de-werken
View
17
Download
3
Tags:
Embed Size (px)
DESCRIPTION
een handleiding tot innoveren
Citation preview
Het innovatieboek
Deel 4 Het innovatievermogen
Het innovatieboek
INNOVEREN VAN DROOM TOT DAAD
Het innovatieboek
Innovatievermogen (1)
Uit welke randvoorwaarden /
elementen bestaat het innovatievermogen?
Het innovatieboek H4
Innovatievermogen:
De randvoorwaarden die ervoor zorgen dat een organisatie succesvol kan innoveren.
Het innovatieboek
Innovatievermogen (2)
Aspecten die van belang zijn voor het innovatievermogen::
Onderzoek Resources connection (2004):Het innovatieboek H4
Het innovatieboek
Innovatievermogen (3)
EIM (2001)
Medewerkers Strategie Bedrijfscultuur Organisatiestructuur Beschikbaarheid
van middelen Netwerkactiviteiten
Gaspersz (2002)
Leiderschap Uitdaging en creatieve
spanning Tolerantie voor
mislukkingen Diversiteit Ondernemerschap Kennisdeling en
kruisbestuiving Tijd Kennis
Tidd, Bessant, Pavitt (2003)
Strategische context Relaties buiten de
organisatie Innovatie faciliteren en
implementeren Organisatie structuur
en cultuur
Elementen van het innovatievermogen, volgens innovatie literatuur:
En waar moeten die medewerkers, strategie, kennis etc. dan aan voldoen ??Het innovatieboek H4
Het innovatieboek
Innovatievermogen (4)De elementen van het innovatievermogen die hierna worden
behandeld:
§4.1 De juiste mensen1. Ondernemer2. Medewerkers3. Cultuur
§4.2 Heldere afspraken4. Strategie5. Organisatiestructuur6. Innovatie-instrumenten
§4.3 Toegang tot hulpmiddelen7. Kennis8. Netwerk9. Middelen
Het innovatieboek H4
Het innovatieboek Foto: morguefileHet innovatieboek §4.1
Ondernemer
4.1 De juiste mensen
Medewerkers
Cultuur
Het innovatieboek
Ondernemer
Ondernemen ≠ Managen
Innovatieve ondernemers hebben…• Visie• Ambitie• Zelfvertrouwen• Vitaliteit
Het innovatieboek §4.1
Het innovatieboek
Medewerkers
Intern ondernemerschap:• Buiten gebaande paden durven denken en
handelen. • Signaleren van trends & oppakken signalen• Omzetten in nieuwe producten, werkwijzen,
oplossingen
Diversiteit• Pluriforme denkstijlen, vakgebieden,
persoonlijkheden.• Non-conformisten
Het innovatieboek §4.1
Het innovatieboek
Flexibel en vrij in handelen
Intern ExternGericht gericht
Stabiel en gerichtop beheersing
Adhocratie
Markt
Familie
Hiërarchie
Product/oplossingsgericht•Creativiteit, lef•Opportunisme•Bestaansrecht bewijzen•Salaris: belediging•Pers. ontwikkeling
Mens/ relatiegericht•Keuzes•Consensus•Samenwerking•Vechtteams•Leiderschap
Beheersgericht•Procedures•Verantwoordelijkheden•Formele criteria creativiteit teams in goede banen leiden
•Resultaatgericht•optimistisch
Cultuur (1)Cultuurtypen volgens Quinn:
Het innovatieboek §4.1
Het innovatieboek
Cultuur (2)Wat is de beste cultuur?
Dit is afhankelijk van veel variabelen, o.a. de positie in de levenscyclus.
tijd
om
zet
pio
nie
r
volw
ass
en
gro
ei
neerg
an
gAdhocracy Familie Hiërarchie Markt
Het innovatieboek §4.1
Het innovatieboek
Cultuur (3)
Kenmerken van een innovatieve cultuur:• Toekomstgericht en extern gericht• Open• Tolerant voor mislukking
De Adhocracy en Marktcultuur (Quinn) zijn het meest extern gericht en open.
‘To develop working ideas efficiently, I try to fail as fast as I can.’ (Richard Feynman, nobelprijswinnaar Fysica)
Het innovatieboek §4.1
Het innovatieboekHet innovatieboek §4.2
Strategie
4.2 Heldere afspraken
Organisatiestructuur
Innovatie-instrumenten
Het innovatieboek
Strategie (1)
Bedrijfsproces Product/dienst
Organisatie
Huidige situatie
De toekomstigeorganisatie
Gewenste situatie
groeistrategie
De strategie bepaalt waar de organisatie heen wil, en wat de gewenste verander-richting dan is.
De innovaties geven invulling aan de strategie, in de vorm van daadwerkelijke verandering van producten, processen, markt(benadering) etc..
Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Strategie (2)De strategie bakent de gewenste positie af (Ansoff):• Markt: op WIE richten wij ons?• Product: WAT bieden wij aan?• Technologie / competenties: HOE doen we dit?
…. en bepaalt via welke richting men daar wil komen: de groeistrategie.
Product
Markt
Tech
nolo
gie/
com
pete
ntie
s
Business scope
Business domain
Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Organisatiestructuur (1)
Structuurkenmerken innovatieve organisatie:• Weinig regels en procedures• Weinig managementlagen• Multifunctionele teams• Taken uitdagend en afwisselend• Veel autonomie• Beloning innovatief gedrag
(De Jong, Kerste, 2001)Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Rigideorganisatie
Planmatigeorganisatie
Flexibeleorganisatie
flexibiliteit
best
uu
rbaarh
eid
beperkt sterk
laag
hoog
Chaotischeorganisatiepro
ces v
an revita
liserin
g
proces v
an routin
isatie
Niet-concurrerend
Complex /dynamisc
h
Hyper-competitie
f
Extreemturbulent
Gradatie vanomgevings-turbulentie
Organisatiestructuur (2)
(Volberda, 2004)Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Innovatie-instrumenten (1)Als je meerdere innovaties stuurbaar wilt maken, richt
het dan in als kernproces:
a. Proces
b. Stuurinformatie
c. Besluitvorming
Grote organisaties waarin veel geïnnoveerd wordt,hebben dit in detail geformaliseerd.
Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Innovatie-instrumenten (2)Ad a.
De inrichting van het innovatieproces:• Standaard fasering• Mijlpalen• Voorgedefinieerde deliverables
Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek
Innovatie-instrumenten (3)
Ad. c.Besluitvorming:
• Afspraken over rollen verschillende afdelingen in innovatietrajecten. (evt. SLA’s)
• Projectenkalender• Voortgang en status rapportages• Escalatie van problemen
Het innovatieboek §4.2
Het innovatieboek §4.3
Kennis
4.3 Toegang tot hulpmiddelen
Netwerk
Financiële middelen
Het innovatieboek
Kennis (1)
Om te kunnen innoveren is steeds weer inhoudelijke kennis nodig die nieuw is voor de organisatie. Met name tijdens de eerste twee fasen van het innovatieproces moet nieuwe kennis ontsloten worden:
• Ideevorming:- nieuwe (technologische) mogelijkheden- veranderende klantbehoeften
• Conceptontwikkeling- marketingaspecten- technische aspecten- organisatorische aspecten
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Kennis (2)
Nieuwe kennis kan worden opgedaan op velerlei manieren. Bijvoorbeeld
• Opleidingen, seminars, congressen, beurzen.• Onderzoeksrapporten, publicaties,
vakladen/sites, knipselkranten.• Zelf onderzoeken / experimenteren.• Inhuur van experts, onderzoekers, adviseurs.• …
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Kennis (2)
Het innovatievermogen wordt vergroot door de opbouw van nieuwe kennis te stimuleren. Dit kan richting worden gegeven door:
• De strategie vertalen in (nieuwe) kennisgebieden, waarop men zich richt.
• Kennisontwikkeling inbedden in personeelsinstrumenten, zoals functiebeschrijvingen, beoordelingsysteem en opleidingsplan.
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Netwerk (1)
Aantal partijen dat bijdraagtaan innovaties (in % van totaal)
Vervulde rollen door externepartijen bij innovaties
Bron: EIM, 2005
Hoe belangrijk zijn externe partijen bij het realiseren van innovaties?
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Netwerk (2)• Meer dan 70% van extern
betrokkenen zijn bestaande relaties.
• Partijen die het vaakst proactief worden betrokken zijn ICT leveranciers, adviseurs en kennisinstellingen.
Wie worden erbij betrokken?
Bron: EIM, 2005Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Netwerk (3)
Bron: resources connection, 2004
56% vindt dat de organisatie meer moet samenwerken met externe partijen op het gebied van innovatie.
Het innovatieboek §4.3Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Middelen(1)
Succesvolle innovaties vergroten op termijn het geldgenererend vermogen
Bedrijfsproces
Innovatieproces
klant
Vermogen
input
Product A
Product B
WinstInvesteren
/ verlies
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
Middelen(2)
Er moet echter eerst geïnvesteerd worden, zonder dat succes verzekerd is. Financiering van innovaties vraagt dus om risicodragend vermogen. Mogelijke bronnen:
• Eigen vermogen- inleg aandeelhouders / eigenaren- winstreserveringen
• Vreemd vermogen- leningen- subsidies- durfkapitaal
Het innovatieboek §4.3
Het innovatieboek
A = voorbeeld van snel groeiende bedrijfB= voorbeeld van bedrijf met hoge onderzoeks- en ontwikkelkosten (biotechnologie)C= voorbeeld van gemiddeld innovatief bedrijfD=voorbeeld van succesvolle zelfstandige
Middelen (3)Risicodragend vermogen
Bron: Nebib, gids startkapitaal
>20.000
20.000
10.000
5.000
2.560
1.280
640
320
160
80
40
20
voorbe-reiding
startfase eerste groei
snellegroei
consolidatie volwassen
Vrienden,familie
Informal investors
Combinatie vaninvesteerders en subsidies
Participatie-maatschappijen Particulier
venturecapital
Aandelenbeurzen
Priv. equity
C
D
A BSchemalevensfase/kapitaalbehoefte
x € 1000
Het innovatieboek
Tenslotte
De organisatie wordt innovatiever door…• Een ondernemer met visie, ambitie, zelfvertrouwen en
realiteitszin.• Medewerkers die ondernemend zijn, en uiteenlopende
achtergronden / denkstijlen hebben.• Een toekomstgerichte, extern gerichte, open, tolerante
cultuur.• Een duidelijke toekomstvisie en strategie.• Een flexibele organisatiestructuur.• Innovatie als kernproces te zien en te structureren.• Ontwikkeling van nieuwe kennis te stimuleren en sturen.• Kansen voor samenwerking te creëren door een
levendig relatienetwerk.• Risicodragend vermogen vrij te maken.
Het innovatieboek