insan sağlığı ve iş güvenliği(yeni)[1]

8/6/2019 insan sağlığı ve iş güvenliği(yeni)[1]

http://slidepdf.com/reader/full/insan-sagligi-ve-is-guevenligiyeni1 1/128

www.sunuindir.com 1

NSAN SALII VE GÜVENL

11





www.sunuindir.com

A- GÜVENL

Güvenliinde Geçen Kavramlar:Meslekî ve Teknik Eitim

Mesleki Eitim nedir?Kiiye, belirli bir meslekle ilgilibilgi, beceri ve i alkanlklarnkazandran ve kiininyeteneklerini çeitli yönleri ile

gelitiren eitim sürecinemesleki eitim denir.

33



www.sunuindir.com

Teknik Eitim nedir?

leri düzeyde fen ve matematik bilgisi ileuygulamal teknik yetenekleri gerektiren,meslek kademeleri için gerekli bilgi, becerive alkanlklar kazandran ileri düzeyde

mesleki eitime teknik eitim denir.

4



www.sunuindir.com

Mesleki ve Teknik Eitimin amac nedir?

Toplumun hedefleri ve i çevrelerinintalepleri dorultusunda bireylere belirli birmeslein gerektirdii bilgi, beceri veuygulama yeterliliklerinin kazandrlmasdr.

5



www.sunuindir.com

nsan Sal

Salk nedir?Kiinin, bedensel, ruhsal ve sosyal bakmdan tamiyilik halidir. (Dünya Salk Örgütü)

çi sal: Dünya Salk Örgütü tarafndan;

çalanlarn fiziksel, ruhsal ve sosyal bakmdantam iyilik halinin devam, i koullar ve kullanlanzararl maddeler nedeniyle çalanlarn salnagelebilecek zararlarn önlenmesi, içinin psikolojik

ve fizyolojik özelliklerine uygun ilerdeçaltrlmas gerekir eklinde tanmlanmtr.

6



www.sunuindir.com

güvenlii nedir?

Atölye ve iyerlerinde, iin yaplmassrasnda, çeitli sebeplerden kaynaklanan,sala zarar verebilecek artlardankorunmak amac ile yaplan sistemli, planl

ve bilimsel çalmalara i güvenlii denir.

7



www.sunuindir.com 8

Kaza nedir?

Belli bir zarar vearzalanmaya sebepolan, beklenmeyen,

umulmayan veöncedenplanlanmam

olaylara kaza denir.

88



www.sunuindir.com

kazas nedir?5510 sayl yasann 13. maddesine göre;

� Sigortalnn iyerinde bulunduu srada,

� veren tarafndan yürütülmekte olan inedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortal kendi

adna ve hesabna bamsz çalyorsayürütmekte olduu i veya çalma konusunedeniyle iyeri dnda,

�

Bir iverene bal olarak çalan sigortalnn,görevli olarak iyeri dnda baka bir yeregönderilmesi nedeniyle asl iini yapmakszngeçen zamanlarda,

9



www.sunuindir.com 10

� Emziren kadn sigortalnn, çocuuna süt vermekiçin ayrlan zamanlarda,

� Sigortallarn, iverence salanan bir tatla iinyapld yere gidi gelii srasnda,meydana gelen ve sigortaly hemen veya

sonradan bedenen ya da ruhen özre uratanolaya i kazas denir .



www.sunuindir.com

Kazasn Meydana Getiren Nedenler

%

%

%

G ensiz are etler

G ensiz artlar

ilinmeyen




Yaralanma nedir?

kazalar sonucunda insan vücudununparçalanmas olayna yaralanma denir.Y aralanma ikiye ayrlr:

� Yaralanmann tedavisi sonucu vücuttahiçbir iz kalmyorsa geçici yaralanma,

� Yaralanmann tedavisi sonucu vücuttaiz kalyorsa kalc yaralanma denir.

Y aralanmann en iddetlisi, kaza sonundaçalann hayatn kaybetmesidir .

12



www.sunuindir.com

Meslek hastal nedir?

5510 Sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu, Madde 14 e göre;Sigortalnn çalt veya yapt iin niteliindendolay tekrarlanan bir sebeple veya iin yürütüm

artlar yüzünden urad geçici veya sürekli hastalk,bedensel veya ruhsal özürlülük hallerine meslek

hastal denir.

13




lkyardm nedir?� Hasta ya da yaral kiiye, hastalanmas veya

yaralanmasndan hemen sonra, doktorgelinceye veya salk kurumuna götürülenekadar, hayatn kurtarmak için veya

durumunun kötüye gitmesini önlemekamacyla yaplan ilk müdahaleye il kyardm

denir.

� UNUT MA: LK Y ARDIM MUT LAKA BLE N BR T ARAFI N DAN Y APILMALIDIR.

14




Güvenlii KavramnnTarihsel Geliimi

ünyada Güvenlii Çalmalar

� Çalanlarn sal ile yaplan i arasndaki ilikiçok eski çalara dayanmaktadr.

� Yunanl düünür H erodot , yine ayn çalardaEflatun ve Aristoteles gibi düünürler içilerinsal ve i kazalar üzerinde durmulardr.

� Ancak bilimsel esaslara dayal olarak bu konununele alnmas 17. yüzylda talya'da BernandinoRamazzini tarafndan olmutur.

15



www.sunuindir.com

� Daha sonralar ngiltere'de Sanayi Devrimininbalamasyla birlikte salk ve i güvenlii sorunlar

ortaya çkmtr. Buna bal olarak devlet, gerekli yasaldüzenlemeleri yapmtr.

� 1890 ylnda, Rusya dnda 17 Avrupa devletinin katlmile Berlin Konferans yaplmtr. Konferansta, aadabelirtilen, öncelikli dört konu belirlenerek bu konulardaçalmalar yaplmas kabul edilmitir.

sal güvenlii,

Çocuklarn çaltrlmamas,

Sosyal güvenliin salanmas,

Çalma sürelerinin ksaltlmas.

16



www.sunuindir.com

� 1919 ylnda, temel çalma haklar,

örgütlenme hakk, toplu pazarlk, zorakiemein ortadan kaldrlmas, frsateitlii, ve çalma hayat ile ilgili dier

konularda asgari standartlar koymakamacyla U luslararas Çalma Örgütü(ILO) kurulmutur.

� 7 Nisan 1948de Dünya Salk Örgütü

(W H O) kurulmutur. 7 Nisan her yl"Dünya Salk Günü" olarakkutlanmaktadr.

17




Cumhuriyet Öncesi Dönemde Güvenlii

� Osmanl mparatorluu'nda ilk sanayileme çabalar19. yüzylda Avrupa'nn etkisiyle balar.

� Bu yüzyln ikinci yarsnda da içi saysnnartmasna bal olarak, içi sal ve i güvenlii

sorunlar ortaya çkmtr.� Bu dönemde, içiler youn olarak madencilik

sektöründe yer ald için, ilk yasalar da bu alandaçkarlan, Dilaver Paa N izamnamesi ve MaadinN izamnamesi olmutur.

18






� 1950 ylnda Hastalk ve Analk Sigortas Yasas

çkarlmtr.� 1950 ylnda Sanayi ve Ticarette TeftiiHakkndaki uluslararas sözleme onaylanmtr.

� 1957 ylnda htiyarlk Sigortas Yasasçkarlmtr.

� 1964 ylnda 506 sayl Sosyal Sigortalar Yasaskabul edilmitir. (Bu yasa ile bu alandaki

düzenlemeler tek çat altnda toplanmtr.)� 1971de 1475 sayl Kanunu çkarlmtr.

20





www.sunuindir.com

güvenliinin kapsam ve önemi nedir?

� güvenlii çalmalarnn;öncelikle, çalanlarn can güvenliini, daha sonramakine, araç ve gereçlerin, iyerinin, çevrenin veüretilen maln güvenliini kapsadn biliyoruz.

� Bu açdan baknca, i güvenlii çalmalarnnönemi kendiliinden ortaya çkar. Çünkü, buçalmalar çok sayda insan, makineyi ve çevreyi

etkiler.� Bu nedenle, bir i yerinde, i güvenlii varsa orada

salk ve mutluluk vardr. güvenlii yoksa, cankayb, sakatlk, hastalk, para ve zaman kayb vardr.

22



www.sunuindir.com

kazalarnn ve meslek hastalklarnnsebep olduu kayplar ve ekonomiye

etkileri nelerdir?� kazalarnn ve meslek hastalklarnn

maliyeti, çalan ve iveren açsndan ayr ayr

incelenmelidir.� kazalarnn ve meslek hastalklarnn

iverene maliyetini, genel olarak iki balk

altnda incelenir:Dorudan Kayplar,

Dolayl Kayplar.

23



www.sunuindir.com

Dorudan Kayplar

� kazas annda yaplan ilk yardmmasraflar.

� Kazazedeye ödenen geçici ve sürekli i

göremezlik ödenekleri.� Kazazedeye veya ailesine ödenen

tazminatlar.

� Mahkeme giderleri.� Ölümlü i kazalarnda uygulanacak cezai

hükümlerin bedelleri.24



www.sunuindir.com

Dolayl Kayplar

Dol ay l kaypl ar genel

ol arak be gur uba ayrabili r i z:

� gücü kayb,

� Üretim kayb,� Siparilerin gecikmesinden doan

kayplar,

� Üst makam ve hükümetçe yaplansoruturma masraflar,

� Ülke ekonomisi açsndan.25



www.sunuindir.com

Gücü Kayb

Kazazedenin çalamamas nedeniyle.Kazazedeye yaplan ilk yardm nedeniyle.

Kazazedenin iyeri arkadalarnn

verdikleri aralar nedeniyle.Usta ve yöneticilerin kazay incelemek için

kaybettikleri zaman nedeniyle.

Yasal ilemler için kaybedilen zamannedeniyle.

26



www.sunuindir.com

Üretim Kayb

Üretimin aksamas nedeniyle i ak veprogramdaki gecikmeler.

Makinelerin durmas ya da hasara

uramas nedeniyle oluan kayplar.Malzeme ve hammaddenin zarara

uramas nedeniyle oluan kayplar.

Kazaya urayan içinin iine dönmesihalinde verimdeki dümeler nedeniyleoluan kayplar.

27



www.sunuindir.com

Siparilerin ZamanndaKarlanamamasndan Doan Kayplar

Firmann öhret kayb.

Geç teslim nedeniyle ödenen para

cezalar.Erken teslim halinde alnabilecek

primlerin alnamamasndan doan

kayplar.Pazar paynn dümesi.

28



www.sunuindir.com

Ulusal Ekonomi AçsndanOluan Kayplar

kazalarnn ve meslek hastalklarnn, içi ve iverenemaliyetleri yannda, ulusal ekonomiye de önemlimaliyeti bulunmaktadr.Bu mali y etler in bazl arn u ek il d e sral ayabili r i z:

Sosyal güvenlik sistemi ile hastane, rehabilitasyonmerkezi gideri gibi toplumun tümüne yüklenenmaliyetler oluur.

Ülke ekonomisinin üretken kapasitesi olumsuz yöndeetkilenir.

Milli kaynaklar yok olur.

Milli kalknma yavalar ve refah azalr.29



www.sunuindir.com

kazalarnn ve meslek hastalklarnn

çalan açsndan maliyeti nelerdir? kazalarnn ve meslek hastalklarnn çalan

açsndan en önemli sonucu, çalann hayatnkaybetmesidir.

nsan yaamnn deerini ölçmek ve maliyetinideerlendirmek mümkün deildir.

Hayatn kaybeden içinin ailesi maddi ve manevi

ykma uramaktadr. Çalan, sosyal güvenlikten soksun ise ailesi herhangi

bir tazminat alamamaktadr.

30




Çalan, yaamn yitirmese bile beden ve ruhsalnda önemli kayplar oluabilir.

Çalma gücü azalan içiyi, isizlik sorunubeklemektedir.

Çalan, (eer sosyal güvenlik kapsamnda ise) sürekli igöremez duruma dütüünde, düük gelir getiren birite çalmak zorunda kalacaktr.

Çalan kii, sosyal güvenlik kapsamnda deilse,yukardaki ihtimal de ortadan kalkmaktadr.

Ülkemizde, çalanlarn çounluunun sosyal güvenlikkapsamnda olmad düünülürse konunun içiaçsndan önemi ve i kazalarnn maliyeti daha iyianlalacaktr.



www.sunuindir.com

B-ÇEVREDE GÜVENL TEHDT EDCUNSURLAR

Biyolojik Tehditler� Biyolojik zararllar, yaplan iin niteliinden kaynakland

gibi, iyerinde bulunan hasta insanlardan dabulaabilirler.

� Deiik i alanlarnda karlalan biyolojik zararllar,yerlerindeki olumsuz artlardan dolay daha fazla etkigösterirler.

� Biyolojik tehditler üç guruba ayrlr:

Mikroorganizmalar,

Vektörler,

Hasta insan ve hayvanlar.32



www.sunuindir.com

Kimyasal tehditlerTahri edici kimyasal maddeler

Tahri edici maddeler arasnda, en önemlileri,deriye daha derin nüfuz ederek tehlike oluturansvlardr. Bunlar çounlukla kuvvetli asitler ve

bazlardr.� Sodyum Hidroksit [Sudkostik] (NaOH),

� Nitrik Asit (HNO3),

� Hidroklorik Asit (HCl),� Sulfirik Asit (H2SO4),

� Hidroflorik Asit (HF) v.b

33




Tahri edici kat kimyasal maddeler de uzunsüre ayn yerde kaldklarnda hücrelerinsalgladklar svlarla çözünerek tahrietkisi gösterirler.Bu kat maddelere örnek olarakta;

� Hidroksitli Kireç (KOH),

� Kat Sodyum Hidroksit [Südkostik] (NaOH),

�

Söndürülmemi Kireç (CaO),� Toz halinde Kalsiyum Karpit (CaC2)

gösterilebilir.



www.sunuindir.com

Boucu kimyasal maddeler

� Boucu gazlar solunum yoluyla vücuda girerler.

Nefes yollar ve akcierleri tahrip etmek suretiylesolunum sistemini etkilerler.

� Kann ödemine neden olur, akcierler sv ile

dolar ve oksijen yetersizliinden ölüme nedenolabilirler.

� Bu gruptaki maddeler; klor, fosgen, difosgen ve

klorpikrin gazlardr. Fosgen, klordan dahaetkilidir, solunum sisteminde su ile etkileerekhidroklorik aside dönüür ve hzla dokular tahripeder.

35




� Çok uçucu olan bu gruptaki gazlar genelliklerenksiz ve yeni biçilmi çayr, çürümü saman ve

msr püskülü kokusu gibi kokular vardr.

� Fizyolojik Etkileri, göüste darlk ve solunumgüçlüü, öksürük ve gözlerde yaarma, yorgunluk,

dudaklarda morarma, burun ve boazlarda tahrive aknt, bulant ve kusma eklindedir.



www.sunuindir.com

Anestetik ve narkotik kimyasal maddeler

Genel olarak, uyuukluk, ar dindirici, uyku ve rehavet

vericidirler. Çok bilinenleri unlardr:� Morfin türü ar kesiciler, acy dindirir, uyuukluk ve uyku

verirler. Düzenli kullanm daima korkunç sonucu olanfiziksel bamlla götürür.

� Eroin, morfinin asetil klorür veya asetik anhidrid iletepkimeye sokulmasyla sentetik olarak elde edilir. Sudakolay çözündüünden damara kolayca enjekte edilebilir.Ayrca deri altna verilebilir ve buruna çekilebilir. Yüksek

derecede psikolojik ve fizyolojik bamllk yapar.� Alkol, depresan etki yapar. Adli açdan kiinin ne miktar

alkol ald ve bunun hangi miktarnn dokularda bulunduuönemlidir.

37



www.sunuindir.com

Sistemik zehirler

� Canl organizmalarn ya da dokularn ilevini bozmak

suretiyle etkisini gösteren kimyasal gazlara sistemi k zehi r ler denir.

� Sistemik zehirlerin en yaygn olanlar; Hidrojen Siyanürve Hidrojen Sülfürdür.

� Hidrojen Siyanür: Renksiz, hafif ac badem kokulu vealev alabilen bir gazdr. Kaynama noktas: 26 0C olup,sudaki çözünürlüü fazladr.

� Hidrojen Sülfür: Renksiz, havadan ar, kendine özgüçürük yumurta kokusu olan bir gazdr. Petrol alanlar,kanalizasyon ve kimyasal endüstri alanlarnda skçarastlanan, parlayc ve yanc bir gazdr.

38



www.sunuindir.com

� Endüstride karlalan birçok maddeninbuhar ve baz gazlar da sistemik zehir etkisi

gösterirler.� Bunlar: Benzen, cva buharlar, fosfor ve

bileikleri, kurun oksit buharlar vb.

� Benzenle uzun süreli karlama kan kanseribile yapabilir.

� Cva çok kullanlan bir maddedir. Ba ars,

yorgunluk, psikolojik bozukluklar vb.hastalklara yol açar.

� Fosfor, karacierde tahri, kanszlk, kemikiltihab vb. yapar.

39



www.sunuindir.com

Partiküler maddeler (Tozlar)

� Fibrojenik tozlar,� Zehirli tozlar,

� Radyoaktif tozlar,

� Az zararl tozlar,� Patlayc tozlar

� Kansorejen tozlar.

40



www.sunuindir.com

Fibrojenik Tozlar(Solunum sistemine zararl olanlar)

� Kömür (antrasit, bitümlü kömür),

� Silkatlar (asbest, talk, mika),

� Baz demir cevherleri,� Berilyum cevheri,

� Silis (kuvars),

� Kalay cevheri.

41



www.sunuindir.com

Zehirli Tozlar(Organ ve dokularda toksik etki)

� Berilyum,� Arsenik,

� Kurun,

� Uranyum,

� Radyum,

� Toryum,

� Krom,

� Vanadyum,

� Cva,� Kadmiyum,

� Antimuan,

� Manganez,

� Tungsten,

�

Nikel,� Gümü cevherleri.

42



www.sunuindir.com

Radyoaktif Tozlar( ve nlar nedeniyle zararl olanlar)

� Uranyum,

� Radyum,

� Toryum cevherleri.

Az Zararl Tozlar

� Jips Kaolen,� Kalker.

43



www.sunuindir.com

Patlayc Tozlar(Havada süspansiyon halindeyken yanabilenler)

� Metalik tozlar (Magnezyum, alüminyum,çinko, kalay, demir)

� Kömür (Bitümlü kömür ve linyit),� Piritli cevherler,

� Organik tozlar.

Kansorejen Tozlar� Radyum,

� Asbest.44



www.sunuindir.com

Fiziki tehditler

Ik ve aydnlatma bozukluklar

Çalma ortamnda kullanlan araç-gereçlerinyeterince görülmesi çok önemlidir. Yetersiz veuygun olmayan aydnlatma, i verimini ve içi

saln olumsuz yönde etkileyerek i kazasriskini artrr. ki çeit aydnlatma vardr:

� Tabii aydnlatma,

� Suni aydnlatma.

45



www.sunuindir.com

Renkler ve insanlar üzerindeki etkileri

Renk nedir?� Renk; n deiik dalga boylarnn gözün retinasna

ulamas ile ortaya çkan bir alglamadr.

� Bu alglama, n maddeler üzerine çarpmas ve

ksmen sourulup ksmen yansmas nedeniyle çeitlilikgösterir. Bunlara renk tonu veya renk denir.

� Tüm dalga boylar birden ayn anda gözümüze ularsabunu beyaz, hiç k ulamazsa siyah olarak alglarz.

� nsan gözü 380 nm ile 780 nm arasndaki dalga boylarnalglayabilir, bu sebepten elektromanyetik dalgalarn bubölümüne gör ünen k denir.

46



www.sunuindir.com

Renklerin insan üzerindeki etkileri:

� Günlük hayatmzda kullandmz bir söz vardr:

Zevkler ve renkler tartlmaz.� Ancak, son yllarda yaplan baz çalmalar, renklerin

insanlar üzerinde baz etkilerinin olduunu ortayaçkarmtr.

� Uzmanlarn yapt aratrmalarn sonucunda,renklerin, yaydklar titreimler yoluyla deiikhormonlar üzerinde farkl uyarc etkilerinin olduu

anlalmtr.� Buna bal olarak ta, insanlarn ruh halinin ve bedensel

fonksiyonlarnn etkilendii görülmütür.

47



www.sunuindir.com

Bu aratrmalar sonucunda, renklerin insanlara etkisi u ekilde belirlenmitir:

�� Beyaz;Beyaz; istikrar, devamll ve temizlii simgeler. Beyazgiysiler kiinin temiz olduu imajn verir.

�� Siyah;Siyah; arballk ve ciddiyetle özdelemitir. Gücü vetutkuyu temsil etmekle birlikte, hrsn da bir ifadesidir.

�� Krmz;Krmz; canllk ve dinamizmi simgeler, mutluluu temsil eder.Kpr kpr insanlar için en ideal renktir.

�� Gri;Gri; gözün en rahat alglad renklerden biridir. Diplomatik vear bir renktir ama hareketsizlii, yaval ve ciddiyeti temsil

eder.�� Kahverengi;Kahverengi; gerçekçiliin, plan ve sistemin rengidir.

Kahverengi insan hzlandrr.

�� Pembe;Pembe; rahat hissettiren ve dinlendiren bir renktir.

48





www.sunuindir.com

Ses ve gürültüSes nedir?

� En basit olarak ses; kulamz uyaran ve bu yollabeynimizde duyumlara yol açan etkiler eklindetanmlanr.

� nsan kulann alglayabildii ses, herhangi birkaynan oluturduu titreimden doar, birtayc araclyla iletilir ve kulak ile beyintarafndan alglanr.

50



www.sunuindir.com

Gürültü nedir?

� nsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoagitmeyen seslere gür ültü denir.

� Gürültü iddeti birimi desibel dir.

� Desibel dB harfleri ile gösterilir.

� Sfr (0) desibel duyma eiidir (snrdr). Yani sfrdesibelin altndaki sesleri duymayz.

� Gür ültünün insan sal

için zarar l ol d uu ei k d eer 85 d B ol arak kabul ed il miti r.

51



www.sunuindir.com

Ses ve gürültünün insan salna etkileri

Ses ve gür ültünün insan üzer ind ek i et k iler i genel

ol arak d ör t gur u pt a t o pl anmt r:

� Fiziksel Etkileri: Geçici veya sürekli iitmebozukluklar.

� Fizyolojik Etkileri: Kan basncnn artmas, dolambozukluklar, solunumda hzlanma, kalp atlarndayavalama, ani refleks.

� Psikolojik Etkileri: Davran bozukluklar, ar sinirlilik

ve stres.

� Performans Etkileri: veriminin dümesi,konsantrasyon bozukluu, hareketlerin yavalamas.

52



www.sunuindir.com

Ses ve gürültüye kar alnmas gereken tedbirler

� Hava alanlarnn, endüstri ve sanayi bölgelerinin yerleim

bölgelerinden uzak yerlerde kurulmas,

� Motorlu tatlarn gereksiz korna çalmalarnn önlenmesi,

� Kamuya açk olan yerler ile yerleim alanlarnda, müzik

aletlerinin çevreyi rahatsz edecek seviyede yüksek seslekullanlmasnn önlenmesi,

� yerlerinde çalanlarn maruz kalaca gürültüseviyesinin en aza (Gürültü Kontrol Yönetmeliinde

belirtilen snrlara) indirilmesi,� Yeni ina edilen yaplarda ses yaltmnn salanmas,

� Radyo, televizyon ve müzik aletlerinin seslerininrahatszlk verecek seviyede yükseltilmesinin önlenmesi.

53



www.sunuindir.com

C-KAZA VE YARALANMA kazalarnn olu nedenleri nelerdir?

Yaplan deerlendirmeler sonucunda;i kazlarnn nedenleri genel olarak dört guruptatoplanmtr:

� Malzeme (kullanlan madde),� Makine ve teçhizat,

� Çevre,

� nsan.

54



www.sunuindir.com

1-Malzeme (Kullanlan madde):

� Malzemenin kimyasal, fiziksel, atomistiközellikleri,

� Kullanlan maddenin yapsna

uygun üretim sistemininseçilmemi olmas.

555555




2-Makine ve teçhizat:� Malzeme yorgunluu,

� Yeterli koruyucu tedbirlerin alnmamas,

� e uygun olmayan araç-gereç seçimi ve yanlkullanm.

5656






4-nsan :

� Eitim ve bilgi eksiklii,

� Dalgnlk, dikkatsizlik,

� lgisizlik, düzensizlik,

� Bedenin ie uyumsuzluu,

� younluu,

� Aile düzeni,

� Kiinin fiziksel ve ruhsalyapsna uymayan i.

� Beslenme yetersizlii, gibi.

58





www.sunuindir.com

Kaza ve yaralanmann analizi

Meslee göre analizÇallan iin konusuna göre yaplan i kazasanalizidir. Bunlardan bazlar:

Elektrik, elektronik ikolu kazalar,

Maden ikolu kazalar,

Aaç ileri kazalar,

Metal ileri kazalar,

naat ikolu kazalar vb.

60



www.sunuindir.com

Tezgâh, makine ve avadanlklaragöre analiz

kazalarnn; tezgah, makine ve takmlarnkullanlmas bakmndan analizidir.

Matkabn elbiseyi, kravat sarmas,

Testerenin eli kesmesi, Diliye kaptrma,

Torna, frezede parçann frlamas,

Boru bükme makinesinde elin silindirekaptrlmas,

Giyotin makasa el veya kolun kaptrlmas vb.

61



www.sunuindir.com

ve ilemlere göre analizmalat, tamirat ve hizmet srasnda yaplan i

ve ilerin özellii ve çeidine göre i kazalaranalizi yaplr. Bunlardan bazlar;

Keski, murç, çekiç, yapm,

Motor sökümü ve bakm, Tavan kalb yapm,

Toprak kazma,

Döküm, Demir toplama,

Aaç rendeleme.62



www.sunuindir.com

Yaralanma iddetinin belirtilmesi

Kaza tekrarlama oran

Bir iyerinde i kazalarnn 1 milyon i saatine göre, nekadar sklkta olduunu gösteren orandr.u ekilde hesaplanr:

� Toplam Çalma Saati (ti);

Yllk Ortalama Saati olan 2.400ün (300 gün x 8 saat= 2.400 gün. saat in ) Eleman Says ile çarpmylabulunur. (ti=2.400 x Eleman Says )

63



www.sunuindir.com

Kaza iddet (arlk) oran

Bir i yerinde i kazalarnn 1 milyon i saatiiçerisinde ne ölçüde ar ve ciddi olarakgerçekletiini gösteren orandr.u ekilde hesaplanr:

64



www.sunuindir.com

nsanlarn en çok yaralanan uzuvlar

kazalar sonucundazarar gören organlar,ikollarna görebüyük farkllklargöstermekle birlikte,LO verileri uoranlar ortaya

çkarmaktadr.

65

k l k l bil k dbi l



www.sunuindir.com

kazalarna kar alnabilecek tedbirler� kazalar; kiileri yaptklar i ve tehlikeleri

konusunda bilgilendirerek ksmen de olsaönlenebilir.

� Öncelikle ie yeni alnan her içiye iiyle ilgilibilgiler verilmeli, içi bir süre usta nezaretinde

çaltrlarak ie altrlmaldr.� Çalt makine ve kulland malzemelerin

özellikleri, ortaya çkabilecek tehlikeler öretilmeli

ve bu tehlikelerden korunma yöntemlerianlatlmaldr.

� Unutulmamaldr ki i kazalarnn sebeplerindenbiri de bilgi eksikliidir.

66

D YANGIN



www.sunuindir.com

D- YANGINYangn nedir?

� Herhangi bir yanc maddenin, çeitli nedenlerleoksijenle kimyasal reaksiyona girmesi sonucu snnaça çkmasna yanma denir.

� stenmeyen ve zarar veren, kontrolden çkm yanmaolayna yangn denir.

67



www.sunuindir.com

Yangnn nedenleri nelerdir?

� Korunma önlemlerinin

alnmamas,

� Bilgisizlik,

� hmal,

� Kazalar,

� Sabotaj,

� Sçrama,

� Doa olaylar.

68

k l k l l



www.sunuindir.com

Yangna kar alnmas gereken önlemler

Yapsal olarak alnabilecek önlemler� Yaplarda yanmaz veya yanmas güç yap malzemeleri

kullanlmal,

� Yangnn yaylmasn önlemek amacyla, yangn bölümlerioluturulmal,

� Dumanlarn yaylmasn önlemek için duvardan szmalarönlenmeli,

� Yangna yüksek derecede dayankl yap oluturulmal,

� Yangnn etkilerinden korunmu ksa kaç yollar salanmal,

� Ateleyici ve yanc malzeme kaynaklarnn ayrlmal,

� Her an çalabilecek durumda faal yang söndürme cihazlarbulundurulmaldr.

69



www.sunuindir.com

Organizasyon Bakmndan Yangndan Korunma

� yi bir bina idaresi,

� Gerekli yasaklarn konulmas,

� Sabit tesisatn sk sk kontrolden geçirilmesi,

� Yangnla sava tatbikatnn yaplmas,

� Acil klandrma sisteminin kurulmas,

� Gereksiz yangn yükünün kaldrlmas,

� Korunma sistemi ve plannn düzenli kontrolünün

yaplmas,� Düzenli bir ekilde alan tatbikatlarnn

yaplmasdr.

70



www.sunuindir.com

Evlerde alnacak önlemler nelerdir?� Bacalar devaml temizlenmelidir.

� Yangn ihtimali yüksek olan soba, kalorifer ve mutfakocaklarn kullanrken azami dikkat gösterilmelidir.

� Çocuklarn atele oynamalarna engel olunmaldr.

� Yatakta sigara içilmemelidir.

� Elektrikli stclar perde, koltuk gibi yanc eyalardan uzaktutulmaldr.

� Elektrik donanmna ehliyetsiz kiiler el sürmemelidir.

� LPG tüplerinin bulunduu mutfak ve banyolar süreklihavalandrlmaldr.

� Evlerde yangna kar korunma cihaz ve donanmlarbulunmaldr.

71

yerlerinde alnacak önlemler nelerdir?



www.sunuindir.com

yerlerinde alnacak önlemler nelerdir?

� Yangn talimatnamesi hazrlanarak uygun bir yereaslmaldr.

� Yangn söndürme cihazlarnn bakmlar zamanndayaplmaldr.

� Çalanlar arasnda, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk

yardm ekipleri kurulmaldr.� Yanc maddeler i yerinin uygun bir yerinde saklanmaldr.

� Sigara içilmemesi gereken yerlerde bu kurala uyulmaldr.

� Kaynak ve kesme ilemlerinde çok dikkatli olunmaldr.

� Elektrik tesisatlar periyodik olarak kontrol edilmelidir.� Yangn alarm sistemi kurulmaldr.

� Çalanlara yangn ve yangndan korunma hakknda bilgiverilmelidir.

72





www.sunuindir.com

� nsan vücudu

� a. skelet

� b. Kaslar ve hareket

� c. Dolam sistemi

� d. Solunum sistemi

� e. Sindirim sistemi

74

E LKYARDIM




E- LKYARDIMlk yardmn temel ilkeleri nelerdir?

lkyardmn temeli saylan ilkeler unlardr:� Tedbir (lkyardmcnn kendisinin ve kazazedenin

güvenliinin salanmas),

�

Telekomünikasyon (haberleme)(112yi arayn),

� Triaj (öncelikli kazazedenin belirlenmesi),

� Tehis,

� Tedavi,

� Tama (Hastann salkkurumuna bir an önce ulatrlmas).

75




lkyardmda amaç nedir?

� Yaam koruma vesürdürülmesini salama,

� Durumun kötülemesiniengelleme,

� yilemesini kolaylatrma.

UNUT MA; LK Y ARDIM

UY GU LAMASI N DA KES N LKLE LAÇ K U LLAN ILMAZ .

�

7676



www.sunuindir.com

Kesiklerde ve kanamalarda ilk yardmKanama nedir?

Her hangi bir sebeple kann damar dnaçkmasna kanama denir.Kanama; ç ve d kanama olarak ikiye ayrlr.

Sadece d kanama için lkyardm uygulanabilir.� Kesik ya da benzeri nedenlerle dokularda

yaralanma olduu zaman ortaya çkan kanamabalca iki ekilde olabilir:

ç kanamalar,

D kanamalar.

77

K idd tli ld h ll d



www.sunuindir.com

Kanamann iddetli olduu hallerde u önlemler alnmaldr:

� Yaralanan ksm bata deilse yaraly baaada olacak ekilde yatrn, bu önlem beynekan gitmesini salad için baylmay

önleyecektir.� Kanayan bölgeyi, örnein kolu ya da baca

kalp hizasndan yukarda tutun.

� Kanayan bölgeyi temizleyin. Ancak, yaraykurcalayarak yarann içindeki yabanc cisimleriçkarmaya çalmayn.

78




� Kanayan yerin üzerine temiz bir bezle basnç(tampon) uygulayn.

� Kanama duruncaya kadar basnç uygulayn,kanama durunca bir flaster ile tamponusabitleyin ya da sarg beziyle sarn.

� Kanama, basnç uygulamasyla durmuyor vebezin üzerine çkyorsa, bezi deitirmeyin,üzerine bez ekleyin.



K kl d ilk d



www.sunuindir.com

Krklarda ilk yardmKrk nedir?

Darbe sonucu veya kendiliinden kemik bütünlüününbozulmasna krk denir.

� Hasta sarslmaz ve hareket ettirilmez.

� Kanama varsa durdurulur.

� Hasta tanmadan önce krk bölgesi hareketsiz halegetirilir. (Bunun için tahta gibi sert cisimlerkullanlabilir.)

� Açk krk varsa (krk uçlar görülüyorsa) krk kemikparçalarna kesinlikle dokunulmaz ve bunlaryerletirilmeye çallmaz. Yara üzerine temiz bir gazlbez kapatlr.

81

Boulmada ilk yardm




Boulmada ilk yardm

82

� Yaam için gerekli temiz havann alnp kirli hava

olarak geri atlmasna solunum, çeitli nedenlerlesolunum durmas haline de boul ma denir.

� Boulmaya neden olan etken ortadan kaldrlr.(yabanc cisim, azda takma di, sakz v.b)

� Boyun, çene yere dik olacak ekilde, arkaya bükülür.Çene açlr, dil öne çekilir.

� Suni solunum yaplr.

�

Solunum yollarnn açlmas ilk üç dakika içindeyaplmaldr, beyin daha fazla oksijensizliedayanamaz.

Z hi l d ilk d



www.sunuindir.com

Zehirlenmede ilk yardm

Zehirlenme üç ekilde meydana gelir:

� Az yolu ile; Gda zehirlenmeleri, ilaçlarla olanzehirlenmeler, kimyasal madde ilezehirlenmeler, alkol zehirlenmesi.

� Solunum yolu ile; Karbonmonoksitzehirlenmesi, dier zehirli gazlarla olanzehirlenmeler.

� Deri yolu ile; zehirli gazlar, böcek öldürücüilaçlarla olan zehirlenmeler, dier kimyasalmaddelerle olan zehirlenmeler.

83

Y l bili i i d i ik d l k




� Yaralnn bilinci yerinde ise gecikmeden salkkurumuna götürülür.

Bilinci kaybolmu ise;� Yan yatrnz.

� Ba ve boyunu arkaya çeviriniz, soluk yolunu açnz.

� Alt çeneyi ve dili öne çekiniz.

� Gerekirse suni solunum yapnz.

� Kalp durmusa kalp masaj uygulaynz.

� Yaraly en yakn salk kuruluuna nakledin.

DKKAT : Genel k ural ol arak zehi r lenen k ii y i

k usturmayn; bu k ural n tek istisnas eer k ii bilinçli ise

ve ksa bi r sür e önce "il aç içi mi" söz k onusu ise

k ustur ul abilini r.

Baylmada ilk yardm



www.sunuindir.com

Baylmada ilk yardmBaylma nedir?

Aniden ortaya çkan, dolam yetmezliine balolarak, beynin ksa süreli kansz kalmas sonucugörülen, geçici bilinç kaybna bayl ma denir.

� Nedeni; açlk, kan basncnn dümesi,beklenmedik bir olay veya herhangi bir eylekarlama, ar sevinç ya da üzüntü, uzun sürehavasz ve kapal ortamda bulunma vb. olabilir.

� Elbiseleri boyundan, göüsten ve karndangevetilir.

85



www.sunuindir.com

� Hastann beynine kan gitmesini salamak içindüz bir yerde srtüstü yatrlarak, ayaklaryukar kaldrlr. Kesinlikle bann altna yastkkonmaz.

� Hastaya uyarc kokular koklatlr.

� Hastann zorlanmakszn kendine gelmesibeklenir.

� Kendine geldiinde su, çay gibi içecekler azar

azar verilmelidir.� DKKAT : E er k ii 5 dak i kaya kadar k end ine

gel memise mutl aka hast aney e götür ül meli d i r.86

okta ilk yardm



www.sunuindir.com

okta ilk yardmok nedir?

� Kalp-damar sisteminin yaamsal organlarauygun oranda kanlanma yapamamasnedeniyle ortaya çkan ve tansiyon düüklüü

ile seyreden bir dolam yetmezliidir.� Dolam sistemindeki kann çeitli nedenlerle

azalmas, hücrelere yeterli oksijeningelmemesi sonucu ortaya çkar.

� Uygun bir yere srtüstü yatrnz.

� Etrafndaki kalabal datnz.

87




� Beynin kan dolamn ve çalmasnkolaylatrmak için, ayaklarn 30-40 cm

kaldrnz.� Yakasn, kemerini, gömleini gevetiniz.

� Solunum yolu tkankl varsa gideriniz.

� Soluk almakta güçlük çekiyorsa ba ve göüsksmn hafifçe yükseltiniz.

� Battaniye ile örtünüz.

� Yaral bilinçsiz ise kat yiyecek içecek vermeyiniz.� htiyaç durumunda dudaklar ve dili birkaç damla

su ile slatnz.

El kt ik d ilk d



www.sunuindir.com

Elektrik çarpmasnda ilk yardm

� Önce ilk yardmc kendigüvenliini salar.

� Mümkünse sigortaindirilerek akm kesilir.

� Kuru tahta parças, sopa,ip, deri kemer ve lastikgibi elektrik geçirmeyen

maddelerle hasta çekilerekveya kablo itilerek akmdankurtarlr.

89




� Kazazedeye vurarak akmdan kurtarlmaz.

� Kazazedenin akmla temas kesilmedenönce kesinlikle dokunulmaz.

� Kazazede, uursuz ve soluk almyorsa,

yapay solunuma, kalp durmusa kalpmesajna balanr.

� Kazazede, uursuz fakat soluk alyorsa,

ok durumu önlenir.� Varsa yank tedavisi uygulanr.

Göze yabanc cisim kaçtnda ilk yardm



www.sunuindir.com

Göze yabanc cisim kaçtnda ilk yardmGöze bir cisim kaçtnda:

� Asla gözünüzü ovuturmayn. Üst göz kapankirpiklerden tutarak hareket ettirmek suretiyle vebirkaç kez göz krparak cisim gözden çkabilir.

� Gözlerinizi açp souk suyla gözü ykamanz da yararl

olur. Eer çkaramazsanz, uramayn ve hekimebavurun.

� Göze Sert Bir Çarpma Olmusa:

� Ar ve imeyi önlemek için hemen, 15 dakikasüreyle souk bask uygulayn (buz ya da souk suyabatrlm havlu ya da bez parças ile).

91

lkyardm araç ve gereçleri



www.sunuindir.com

lkyardm araç ve gereçleriGenel olarak ilk yardm çantasnda aadaki araç-gereçler bulunmaldr .

� Flaster, steril paketlenmi gazl bezler, kat gaz bez,

� Gaz kompresler, hazr pansumanlar, termofor,

� Deiik ölçülerde üçgen ve rulo sarglar, turnike,

� Kunt uçlu makas, pens, enjektör, plastik buz torbas,� Çengelli ine, pamuk paketleri, termometre,

� Kalem, not defteri, el feneri,

� Antiseptik solüsyonlar, ar kesiciler, antibiyotikli yarave yank pomatlar, vazelin,

� Tentürdiyot, alkol, amonyak, karbonat, eker,

� lk yardm el kitab.92

Y l t l k ll l di ?



www.sunuindir.com

Yaral tamann genel kurallar nelerdir?

� lkyardmc kendi saln riske sokmamaldr,

� Srtn gerginliini korumak için dizler vekalçalar bükülmelidir,

� lkyardmc yerden destek alacak ekilde her

iki ayan da kullanarak biri dierinden birazöne yerletirmelidir,

� ilkyardmc kalkarken, arl kalça kaslarna

vererek dizler en uygun biçimdedorultulmaldr,

93

B h dü t t l l h j




� Ba her zaman düz tutulmal, homojen vedüzgün bir ekilde hareket ettirilmelidir,

� Yava ve düzgün admlarla yürümek gerekir,admlar omuzdan daha geni olmamaldr,

� Yön deitirirken ani dönme ve bükülmelerden

kaçnlmaldr,� Hasta/yaral mümkün olduunca az hareket

ettirilmelidir,

� Hasta/yaral ba-boyun-gövde ekseni esasalnarak en az 6 destek noktasndankavranmaldr,

h k l l d k l b k




� Tüm hareketleri yönlendirecek sorumlu bir kiiolmal, bu kii hareketler için gereken

komutlar (dikkat, kaldryoruz gibi) vermelidir.Bu kii genellikle arln en fazla olduu veen fazla dikkat edilmesi gereken bölge olan

ba ve boyun ksmn tutan kii olmaldr.

F MESLEK HASTALIKLARI



www.sunuindir.com

F-MESLEK HASTALIKLARIMeslek hastal nedir?

5510 Sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu, Madde 14 e göre;

Sigortalnn çalt veya yapt iinniteliinden dolay tekrarlanan bir sebepleveya iin yürütüm artlar yüzündenurad geçici veya sürekli hastalk,

bedensel veya ruhsal özürlülük hallerinemeslek hastal denir.




Ç al ma ve Sosyal Güvenli k Bakanl

ver iler ine gör e 20062006 yl nda ül k emi zd e;

574574 meslek hast al meydana gel miti r.

Yanda, asbest t ozundan

kay nak l anan bi r

ak cier kanser i

gör ül mek ted i r.

97

Meslek hastalklarnn meydana gelme



www.sunuindir.com

Meslek hastalklarnn meydana gelmenedenleri nelerdir?

� kazalar ve meslek hastalklarnn temelinde ekonomik,sosyal, psikolojik ve çevresel baz etkenler rol oynar.

� Ülkemizde ekonominin tarmsal nitelii ve sanayilemetemellerinin henüz yeni atlmakta oluu, kazalarn en önemli

sebeplerinden biri olarak karmza çkmaktadr.� Sanayilemenin artmas sonucunda, tarm kesiminden sanayi

kesimine igücü kaymaktadr. Bu durumda, çok saydaniteliksiz içi üretim sürecine katlmaktadr.

� Öte yandan, ülkemizde küçük ve orta boyutlu iletmelerin, igüvenlii, içi eitimi ve denetimi konularna yeterli önemivermemesi, bu ilere yönelik finansman kaynaklarnn snrlolmas, i kazalarn arttrc bir etki yapmaktadr.

98

Yeterli dengeli ve düzenli beslenme




Yeterli, dengeli ve düzenli beslenme

Beslenme nedir?

Beslenme; insann büyüme vegelimesi, salkl ve üretken olarak uzunsüre yaamas için gerekli olan enerjiyi,proteini, vitaminleri ve madenlerinher birini ihtiyaç duyulan(yeterli) miktarlardaalmasdr.

� Enerji, protein, vitamin ve madenlerin kayna




Enerji, protein, vitamin ve madenlerin kaynabesinlerdir.

� Baz besinlerin enerji deeri, bazlarnn proteindeeri yüksektir.

� Baz vitaminler baz besinlerde çok iken,dierlerinde çok az veya hiç yoktur.

� Bu sebeple, besinlerin besleyici deerleriyönünden belirli gruplardan yeterli miktarlardatüketilmesi, yeterli ve dengeli beslenmenintemel ilkesi olarak kabul edilir.






� Gür ültünün insan sal için zarar l ol d uu

ei k d eer 85 d B ol arak kabul ed il miti r.

85 d b d en daha gür ültülü y er lerd e

çal rk en ger ek li güvenli k ted bi r ler i

al nmal dr.

nsan sal üzerindeki etkileri




nsan sal üzerindeki etkileriitme Sistemine Etkisi

� Gürültü, iitme sistemine geçici ve kalc olarakiki ekilde etki yapmaktadr.

� Geçici etkisi; geçici iitme kayb, duyma eii

(noktas) kaymas veya duyma yorulmas olarakbilinen iitme duyarllndaki geçici kayptr.

� Gürültü ile etkileim çok fazla olursa, iitme

sistemi eski özelliine kavumamakta ve budurumda kalc iitme kayb ortayaçkabilmektedir.

103

Fizyolojik Etki



www.sunuindir.com

Fizyolojik Etki

� Gürültü, günümüzün en önemli stres

kaynaklarndan biridir.� Ani gürültüler, kiilerin kalp atlarnda (nabz),

solunum hznda, kan basncnda,

metabolizmasnda, görme keskinliinde geçicideimelere sebep olmaktadr.

� Eer gürültü sürekli ise, yüksek kan basncnn

kalc olduu tespit edilmitir.� Ayrca uykusuzluk, gürültüden kaynaklanan en

önemli salk problemidir.

Psikolojik Etki



www.sunuindir.com

Psikolojik Etki

� Gürültülü ortamlarda çalan kiiler, rahatsz,

tedirgin ve sinirli olmakta, gürültü kalktktansonra da bu durum devam edebilmektedir.

� Sinirli insanlarda mide ve barsak rahatszlolma ihtimali dier insanlara göre daha fazladr.

� Bilinen gürültü snr deerlerinin aldyerlerde yorgunluk ve zihinsel faaliyetlerdeyavalama gözlenmektedir.

� Ani gürültüler ise, insanlarda geçi korkularasebep olabilmektedir.

Performans Etkisi



www.sunuindir.com

Performans tkisi

� veriminin dümesi, konsantrasyon

bozukluu, hareketlerin engellenmesi gibietkiler eklindedir.

� Yaplan aratrmalar sonucunda; hangisektörde olursa olsun çok gürültülü

ortamlarn, i verimlilii ve üretimi düürdüü,i kazas riskini de artrd görülmütür.

Gürültü Kirliliinin Önlenmesi



www.sunuindir.com

Gürültü Kirliliinin Önlenmesi

� Her eyden önce eitimle önlenmelidir.

� Teknik ve yasal tedbirler alnmaldr.

� Gürültü kirliliine neden olan yaplarn veelence mekanlarnn ses yaltmlarn arttrc

önlemler alnmaldr.� Tatlardan çkan gürültünün

önlenmesi için gerekli

çalmalar yaplmaldr.

Meslek hastalklarndan korunma yollar



www.sunuindir.com

Meslek hastalklarndan korunma yollar

� yerlerinde, meslek hastalklarna sebep olan

faktörler tümüyle ortadan kaldrlamayabilir.� Ancak, baz çalmalar yaplarak insan sal

üzerindeki zararl etkileri en aza indirilebilir.

Bu önlemleri u ekilde sralayabiliriz:Tbbi korunma önlemleri,

yerindeki çalma çevresine ait korunma

önlemleri,çiye ait korunma önlemleri.

Tbbi Korunma Önlemleri



www.sunuindir.com

bb o u a Ö e e

109

Tbbi korunma

önlemleri birkaçsafhadan meydanagelir:

� e giri tbbikontrolleri,

� Periyodik tbbi

kontroller,� Eitim ve uyarma.

109

yerinde Çalma Çevresine Ait Korunma




Önlemleri�

Kullanlan zararl maddenindeitirilmesi,

� Kapal çalma yöntemi,

� Nemli (slak) çalma yöntemi,

� Sürekli temizlik ve bakm,

� Havalandrma,

� yeri üretim ve planlamas,

� yeri ortamnda zamanzaman analizler yapmak.

çiye ait korunma önlemleri




� yerindeki çalma çevresine ait koruyucu

önlemlerin yetersiz kald durumlarda meslekhastalklarnn önlenmesi için kiisel korunmaönlemlerine bavurulur.

� kazalarndan korunmada da önemli bir yer tutan

kiisel korunma araçlarn iki ana balk altndatoplayabiliriz:

Solunum sisteminin korunmas

(Solunum cihazlar veya maskeler).Vücudun korunmas

(Ellerin, gözlerin, ban, ayaklarn, kulaklarnkorunmas).

Meslek hastalklarnn toplum



www.sunuindir.com

üzerindeki etkileri�

s kazalar ve meslek hastalklarnn maliyetinintoplumun hangi kesimlerini ve ne zamana kadaretkileyecei tam olarak bilenemez.

� Yalnzca içinin ailesi üzerinde deil, belki

toplumun bir çok kesimi üzerinde de olumsuz etkiyapacaktr.

� Ksacas sosyal maliyetinin tam olarak

hesaplanmas mümkün deildir.� Bu bakmdan, içi sal ve i güvenlii

konusunda zaman geçirmeden ciddi çalmalaryaplmaldr.

112

kazalarnn önlenmesindei i i ö i




eitimin önemi:� Çalanlar, yaptklar i ve tehlikeleri konusunda

eitilirse i kazalar azaltlabilir.

� e yeni alnan her içiye iiyle ilgili bilgilerverilmeli, içi bir süre usta nezaretinde

çaltrlarak ie altrlmaldr.� Çalt makine ve kulland malzemelerin

özellikleri, ortaya çkabilecek tehlikeler öretilmelive bu tehlikelerden korunma yöntemlerianlatlmaldr.

� Unutulmamaldr ki i kazalarnn sebeplerindenbiri de bilgi eksikliidir.

113



www.sunuindir.com

MODÜL:2

GÜVENL HUKUKU

114

A- GÜVENL MEVZUATI



www.sunuindir.com

A GÜVENL MEVZUATI

115

güvenliimevzuat

Kanunlar Tüzükler Yönetmelikler

Kanunlar



www.sunuindir.com

� Türkiye Cumhuriyeti Anayasas (1982).

� 506 Sayl Sosyal Sigortalar Kanunu (1992).

� 4857 Sayl Kanunu (2003).

� 4841 Sayl Çalma Bakanlnn Kurulu ve

görevleri hakknda kanun (1946).

� 1593 Sayl Umumî Hfzshha Kanunu (1972).

� 1580 Sayl Belediyeler Kanunu (1930).

� 3308 Sayl Çraklk ve Mesleki Eitim Kanunu(1986).

116



Yönetmelikler



www.sunuindir.com

lgili y önet meli k ler in bazl ar unl ardr:

� Yllk ücretli izin yönetmelii,

� Engelli indiriminden yararlanacak hizmeterbabnn sakatlk derecelerinin tespit ekli ile

uygulanmas hakknda yönetmelik,� yerlerinde özürlü ve eski hükümlü

çaltrlmasna ilikin tebli,

� Özürlü ve eski hükümlülerin istihdam ile ilgilitebli.

118

güvenlii ile ilgili kurulular



www.sunuindir.com

Kanunlar, içi sal ve i güvenlii ile ilgili

çalmalar, Çalma ve Sosyal GüvenlikBakanlna bal aadaki kurumlaravermitir:

� Sal ve Güvenlii Genel Müdürlüü,� Çalma Genel Müdürlüü,

� SSK Genel Müdürlüü.

119

B- KAZALARINDA MESULYET VE



www.sunuindir.com

YAPILACAK HUKUK LEMLER

120

kazalarndamesuliyet

Devletinmesuliyeti

yeri sahibininmesuliyeti

Çalanlarnmesuliyeti

Sendikalarnmesuliyeti

Devletin mesuliyeti nelerdir?




y

� iyerlerine ait i sal ve güvenlii bakmndangerekli artlar ve standartlar mevzuat eklindebelirlemek.

� Sorunlarn bilimsel yoldan çözümlenmesine

zemin hazrlamak.

� güvenlii ile ilgili kanun ve yönetmeliklerinuygulanp uygulanmadn denetlemek.

� yerlerini belirli zamanlarda denetleyerek,güvensiz davran ve artlar ortadan kaldrmak.

121

verenin mesuliyeti nelerdir?




� yerini, i güvenlii ile ilgili kanun veyönetmeliklere uygun hale getirmek.

� Çalanlarn i güvenlii ile ilgili kurallara

uyup uymadklarn takip etmek.� ve iyeri güvenlii konusunda gerekli

eitimi salamak.

� Çalanlar kazalarn önlenmesi açsndanmotive etmeli.

122




l k emi zd e , i kazal arnn % 10-20si

iver en ve y öneti m hat asndan meydana gel mek ted i r.

123

çinin mesuliyeti nelerdir?




çinin mesuliyeti nelerdir?

� güvenlii ile ilgili kurallar ve uyarlardikkate alarak çalmal.

� Bilgisi ve çalma alan dnda olan ilere

müdahale etmemeli.� disiplini ve ciddiyetine uymal.

124




kazal arnn % 80-90 çal anl arn

hat asndan ve i güvenlii k urall arna uymamasndan meydana gel mek ted i r.

Sendikalarn mesuliyeti nedir?




� Çalanlara yönelik, eitecek konferanslar,

seminerler ve film gösterileri yapmal, eiticikitap, broür ve afiler hazrlanmal.

� letmelerde içi sal ve i güvenliikurullarnn kurulup iletilmesini salamal.

� Sendikaclar, i güvenlii ile ilgili kanun, tüzük veyönetmeliklerin ve dier talimatlarn getirdiisorumluluklarn bilmeli ve yerine

getirmelidirler.

� letmelerin, iyeri güvenlik kurullarnn aldkararlara uyup uymadklarn denetlemeli.

126

kazalarnda hukuki ilemler kazasnn bildirilmesi



www.sunuindir.com

kazasnn bildirilmesi� TC Emekli Sand eski sigortallar; i kazas geçirmeleri

halinde; bunlar çaltran iveren tarafndan kazann olduuyerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine veya kendi mevzuatna göreyetkili mercilere derhal ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na da engeç kazadan sonraki üç i günü içinde,

� SSK eski sigortallar i kazas geçirmeleri halinde; iverenleritarafndan kazann olduu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerinederhal, Sosyal Güvenlik Kurumu'na da üç i günü içinde,

� Ba-Kur eski sigortallar; Sosyal Güvenlik Kurumu'na kendisi,yaknlar veya hak sahipleri tarafndan bir ay geçmemekartyla rahatszlnn bildirimine engel olmad gündensonraki üç i günü içinde bildirilmelidir. (bildirim yapmayaengel durumlarn hekim raporu ile belgelemeleri arttr).

127

kazas raporlar



� Hukuki problemlerinçözümü, tekrarnn

önlenmesi içinalnmas gerekentedbirler ileyaralanmann

derecesinin tespiti içindüzenlenir.

� yerlerinde genelliklehazr, basl olarakbulundurulur.

� Bütün i kazalarndamutlaka kaza raporudüzenlenmelidir

Documents

insan sağlığı ve iş güvenliği(yeni)[1]