Upload
vanque
View
218
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
INSTYTUT HISTORYCZNY IM. WW SIKORSKIEGO
(?) "ri 2O
De 1,(G ■Zom
i---5~ 1.)owsL
The Polish Institute and Sikorski Museum
tre ś•6
,rk a 6 3
- (4
Ii,. p
da ba
10 (-/1- 1(1f--Ó--
'2 6"-5L f ą /1-5"
,f) 2. 9 ł 45'
4-0
2
Nazwa z e 3p ol u : ed ',., • e, 7,- ka,-.»,, ,,. , h--:‚,77(.4c,„,,, i. 9 39
Nazwa teczki ,: 7 P r s;‚,*.:-.6:.., Kor K-D, /,, Ć .,-,,,,, (.7A . .-. ,,,,
SYgz. az ch iw ,
J k€:-c, • k(?r--- DP
4, cem..2
S-ŁĄ C'e,„,
i C„,54t4 (;:gel.Pń
C7.eszs:2:44.13 Ko r cy: -6) kAqvit+
CAit,(0.( ,!,P ?3
((..c , (7ct ,r4k)
e
Che. c, 1 ,d", ł I k,3- /2.(5(a,r;o. r), r)
2. C (7,+, GAL, c?, , 1 c‹,( 04414,,,, k.,),,,it6,4)it7"v11 4L F? O P
C 7,4%.4-, d0 el~ jiifi o
4,1A 17)Ck
OQU
1101~~.~srimwreur
The Polish Institute and Sikorski Museum
r
1.(pt.uypdl. SKLIMLI Staniał am Oduział Op. 0.1CDP.
1,(1*p. QU. g-raunia
S R /7782) SPRAVOZDAN ł E Z KAMPANII WRZESNIOWEJ W POLSCE.
CZESC I.
NaZwiuk0 i Imi ę : Stopieni woakowy Stoa uo u ł uzby woj tek. Rouzaj broni Przyuzia ł w TX.„)9. i zajmowano atanow. Obecny przyuzia ł Data upiania ruiacji
S=ERSK ł Stuniuł aw Jazzy kapitan uyplomowany ułuzba czynna piuchot a 8.Dywizja Pluchoty. Sztab Kwaturmictrz Dywizji D.KDP. Sztab. Ouclzia ł Op. lJ lis ̂̂. 10 gru =1-O
Wezy'utko,co w niniujuzuj £uiacji Opar jb-G uZnia nu moja u0kuMnt ji Oun05niu uziom --ł anid 8 DP. zo sta ł y po kapi.71.11auji MODLINA zniazuzonu,za2 w uzaiu -41cuji nic piaa ł um atunyun notatek ani tu.: panitnika.
W czaaiu pobytu w niuwoli uwukrotniu opracowywa ł um przubiug uzia ł ani. 8 DP. przy pomocy kolugów za Sztabu Dywizji i jaj ouuzialow,j0u-nak nia pOoiauaM zuunyuh pozoutaloui z X -tych oprauo„aA.
Z powy Zazyun powouow,jak równiuz zu wzgluu na ukugi baruzo okrub uza.u,jaki up ł yn41 ou IX. kJ9 E.,rulacju moja mogq by ć ty lko baruzo ogólnikowc z tym,Zu nawut niuktoru uaty 1)1L( mógł . pouu.a . przybliZuniu. Jeli unouzi o turun,rozporzquzam juuyniu map o oka-li 1:1000000 : uo rowniuz wyklucza uokł aun060 aprawozuałania lub przuu.- aawiuniu jakiunkolwiuk azkiuuw.
CZESC II.
A. MOUL;Z,bCJA,
8.Dywizja Piechoty,ktora r0ZpOuZa mobilizau j unia 19„,9 roku p0 mobilizowaniu ai miał a nautpujquq organizacj:
1. 12A=LJ=422XALW14_ Dowodua Dywizji: u. p. plk.uypl.FURGALSKI Teouor
P.D. p ł k.uypl.uu LAVEAUX pp łk. RDYCZYNSKI pp łk. uy pl.I,RCZLrrSII Kazimierz kpt.uy pl.SZUGAJEW Aurom nazwiska nie pamiTtam
por.KAPCTUX Stania ł a» kpt.uypi.SKTERSKI Staniulaw nazwiaka niu pami,;tam kpt.MISZEWSKI Stańiblw mjr.luk.ur.LENK
" " Intenuunt.: kpt. int. z wa. SNIEGOCKI Wiauyu ł aw Pozoutalyun nazwiUk z obuauy Kw. G ł . nie pami ę tam.
Kwatur Gł ówwi mobilizowa ł Sztab Dywizji w MODL łNiE.
.'..ODDZ łALY DYWł ZXJN. - ,B.AON S.62EROY/ w Jakł auziu -4,-un kompanii piuuzyuh i juunuj
zmotory zowanuj,uowouzony przuz mjr.K.LIM.OWICZ,zouta ł wobł -lizowany przuz ł Baon Sap w MODLI= już w marcu r. Komp.zmot.by ł a w uzauiu marzuc - uiurpiun na uluZaz?-01t-r-t-,:;,--
ouuana u() uy upozyuji 40.DP.w raj MŁ AWA,kompaniu pivazu w koncowuj laziu tugo okruuu pracowa ł y nau umocnieniami po-lowumi przuumo6<cia "MODLIN".
- E-.0.ANłA LACZNOSU z plutonum rauio,zmooilizowana przuz 8.komp-tlugr. w MODLł NIE.
- DAZ4R ł A xrx ART PLOT l ukiauuj ąca ais z .t plutonow po ł czu-l„ mm mobilizowana został a przez 1.p.art.plOt. WARSZAWA. U>ateria z: Dyw iz.1 4 w pole , lec2 rorosidia w coModtivil-> z z.~,,-LA cml
obb2 r)1 rr O OW n.a iVamwc i W filie .
A .D. Szui Sztabu Dyw: Olicur Operacyjny : Pomocnik Ofic.0p. :
WywiauOwuZy: Pomocnik Of.Wyw. : Kwatermiutrz Dyw : I-a.z y pomocnik Kwot: II-gi Szef S ł .Zuro.,io
The Polish Institute and Sikorski Museum
i 200 17782 KAWA44R.IA.Wff.. wz.auronu "Kruku„,ó." z plut Won., uo.ouzona prz e z mjr.OIEOHANOWSK ł ,zmobilizo.una zotaia z po.. P.W.konnugo vv MODLME.
- ĘOMP OXKLISTOW mobilizo.ana zota ł a przesz J W.p.p. w WAR:- SZATNIE.
..›.K.ECHOT,4 - uuu S.p.pplk.NOWAK Alojzy.
T Baon - mjr.KWAPiNSK ł II " - mjr. GORSKI III " - Pułk zmobilizowa ł ai (2 w awym garnizoniu PUMUSK.
- zł W.p.p. - uua - pł k.uypl.SOSABOWSKI Stuniia. I Baon - mjr.DOBROWOLSKI W ł auyiativ
mjr.RADZ ł SZEWSKI III " - XXX kpt.OBREBOWSKI Stu.i.an
Puł k zmobilizo.u± o.ym garnizoni,, WARSZAWA,pouz.m na uziu= z8 prz,.;ozau ł rvj POMIEOHOWEK /Pnu.MODLINA
- u,.; u - ppł k, ZAJ40 Stuxan I Baon - mjr.JASINSKI II " - mjr.
III " - mjr. JANA Puł k zmobilizo.u.1 ais Vv ..ym gurnizolnio MODLIN. Pokojowy III/óz.p.p. po mobiiizo.aniu ai s . garnizoni DZIAŁ - DOWO,ouozbu ł juko Baon Strzaluow uo jaun4L z Brygu, Kaw.
,..ARTYLAR ł A. -b.pal. - (.4.ukt - pp±k.DAWASIEWł OZ I Dyon - mjr.
- mjr.ZUB -2K III " klyi;.MAJEWSKI
Pułk zmobilizowa ł ai s w sowym garnizoniu PLOOX.pouzum na uziu-11 z8 rjon . KAZUN /plu.MODLIN/ b..ua(s. Lwa mjr.NIEWODNiOZANgł . Dyon mobilizo.any
przuz ispau MODIJNIE.
o. SŁ UZBX DYWULT I. 31.11214, Inttluyntury Park int. z rzb,Znia, - Kmat. kpt.int.KES łarł - zmobilizowany zosta ł w WARSZAWIE,pouzum przamabza łója± w:7aj CZOSNOW XR1X /p1 u. mo DL IN/.
- z (.4.,pc,,, 8 komp.,,,nit. mobilizo.una w WARSZAWIE przdz ł a na uzik. zb ais w nu pł ,.ou MODIJNA. 8 Szpit al Pole. mia ł mobilizo.ao moi, po'ogloozuniu mob po.- ozunnj;. r Czultaui niguy ,o Dywizji nia uoluzy.±.
Uzbroe,nia Park Uzbrojania.
- S ł uba Taborowa 8 kolumn taborowyun: z z nich zmobilizowunt: zotu ł y prz 1,,.p.p.PULTUSK, z przz;z .Jz.p.p.MODWN. Pozota ł a miał y mobilizo.a ć v. mob po.zaunnj i . uo Dyw.niu uO ł uSy±y. 1 pluton tub./ zmobilizowanC przez t3. pa! ruzm z nim przuz-Worztut tub./ ±y w £4 nu p ł u ou TIODLIN.
- 8 Sqa Polowy mjr.IWR;;;IWO.
- S łubN Duzparka - Słu 109 Pouzt, 2olowj
Mobilizauj'a przaprowauzona przau rozpoozviem uział all wo-jennyun,miał a przebiue zupalnia noxmalny. Dywizja ZOuta/a uzbro-jona i wypOElż On9tukjizlk to pJ•Zwyiuywai3 Czaty. Pirwaza po.az-niajza truunoSo wynik ł a przy mobilizowaniu tuboró. ouuzia±owyun i Dywizyjnyun. Wazy i uprzZo uoatuY.iano na Komisjb Poborowa by-ł y w t akim b -Ganiu niujaunokrotnia w Qz€wiu przemarszu niala-uo,ianyL:n wozów rwał y sicz uprz(2, i rozlatywa ł y ais wozy. Zmusił o to np.41.V.p.p. uo p.1- zikp.Lowzonid uoudT1cOvvyLX1 poboro.y,„;n jus po .ymarzu . pol. Drugq bo ł k;zdz by ł idkt,zu %/-zu,4iki oyuu v,,anv Z muguzyni;w mob by ł y w O6rOml tr .i y,kzoSi zby t usuz...Powo-
The Polish Institute and Sikorski Museum
e 7 2 0° ki) - 17782 dował o to obcieranie nóg u ż oł nierzy tak, ż e np 21 W p.p. po przemarszu z rejonu Warszawa w rej na pnc od MODLIN, mia ł z tego wł a ś nie powodu du ż y procent strat marszowych.
Stan moralny oddzia ł ów dywizji, by ł w czasie mob bardzo dob-ry. Napł yw rezerwistów by ł bardzo duż y tak, ż e np 32 p.. prócz s trzech baonów zmobilizowa ł jeszcze dalsze cztery /o
pczywi ś cie
juz z niekompletnym uzbrojeniem, zw ł aszcza je ś li chodzi o ckAi, które w pózniejszej fazie obsadzi ł y przedmo ś cie "MODLIN", a nast ę p-nie zasili ł y szeregi 2, 28 i 30 p.la.DP•
8 Dyw Piach wchodzi ł a w skł ad Armii "MODLIN" gen PRZEDZYKTR SKI. Sztab Armii zmobilizowany by ł już w marcu 1939 i do sierpnia tego roku wicznie nakazywa ł Dywizji wykonywanie szeregu prac. Najważ niejszq z nich by ł o opracowanie i przygotowanie obrowprzed-mo ś cie "MODLI " na 121n4_22,Prócz tego Sztab Dywizji rozpracowa ł ' 5:15127go owal obron ę t zw "Jgaiogo przedmo ś cia" w samej twierdzy - na jeden baon piech. Vg planu mob przyczó ł ek ton mial obsadzi ć , z chwilę wymarszu Dyw w pole, 111/32 p.p. W ten sposób Dywizja wymaszerował a z rej MODLIN w sk ł adzie tylko osiem baonów piach, a Prócz tego NIE posiada ł a ona baterii art plota, szpitala polowe-go i 4-ch kolumn tab, które w czasie wymarszu Dyw jeszcze si ę na-wet NIE zacz ęł y mobilizowaó.
B. DZIAŁ 4N1,4 Przamarsza nocne od 29 sie do 3 wrz.
W planie Dcy Armii, 8 DP by ł a WJ odwodową . Mia ł a ona sta-nąć za odcinkiem obronnym 20 DP, z mo ż liwo ś cil,, uderzani- albo na PNCWSCH - na npla opóznianego przez Mazowiecka BK Ine WSCH skrzyd-le Armii/, albo na PNCZACH - na npla id ą cego za Nowogródzkq BK/na ZACH skrzydle Armii/. Już z samej analizy terenu wynika ł o, ż e znacz nie prawdopodobniejsze jest uderzenie na PNCWSCH, poniewa ż kieru-nek drugi wyprowadzt ł na duż e obszary podmok ło.
Z tego planu wynikł y nocne przemarsze Dyw w czasie od 29 sie do 3 wrz 39r.
- Pierwszy przemarsz / ńoc z 29/30 sie/ w rej PŁ ONSK z tym, ż e gros Dyw wymaszerowa ł o z rej MODLIN, za ś 13 p.p. plus dwie kol tab - z rej PUŁ TUSK. W rej PLONSK zebra ł a si ę pierwszy raz ca ła Dyw.
- Drugi przemarsz /noc z 30/31 sie/ w rej na ZACH od CIBORA-NOW.M.ejscowo ś ci NIE pamitam - NIE ma ich na mapie 1: ł ,000000/.
Przemarsze te rozpoczyna ł y si ę po zmierzchu, ale xx ze wzgl ę du na d ługość trasy NIE koń czy ł y si ę o ś wicie. By ł y one - jak wszystkie marsze nocne, zw ł aszcza dla ś wie ż o zmobilizowanych od-dział ów bez zaprawy - mocno m ę czqce.20~1miy Odbywa ł y si ę ona bez ż admych przeszkód, poniewa ż dzia ł ani@ wojenne jeszcze si ę NIE roz-pocz ęł y.
- W nocy z 31 sie ./na 1 wrz przemarszu NIE by ł o. Równie ż ca- ł y dzie ń 1 wrz Dyw odpoczywa ł a w rej na ZACH od CIECHANOW. Tego ż
dnia s łycha ć by ł o od rana silny ogień art z PNC z kier 20 DP, oraz wida ć by ł o przelatuji.zee nad rejonem postoju Dyw, niemieckie wypra-wy bombowe lec ące nad Warszaw ę .
.4kurat w po ł udnie tego dnia Armia uruchomi ł a po raz pier-wszy stacj ę zaop na st kol O ł ECHANOW. oddział ów posz ł y na stacj ę i zosta ł y razem z poó-I4kik'ti zbombardowane przez lotnictwo npla. Stacja zaop przesta ł a istnie ć . Pierwsze straty.krwawe Dyw mia ł a w taborach. "Ze by ły one NIE wielkie to zawdzi ę cza ć nale ż y temu, ż e zbombardowanXe by ł o tylko par ę wozów, które w tej chwili pobiera ł y ż ywno ść . Reszta by ł a do ść daleko, mo ż liwie dobrze scho-wana. Oddzia ł y Dyw NIE by ł y w tym dniu atakowane przez lotnictwo npla.
„ ą €, •, - Nast ępnym przemarszem /w nocy z 1/2 wrz / Dyw przesuni ę ta zosta ł a na PNCZACH za lewe skrzyd ł o 20 DP, gdzie Dyw stan ęł a na postój ubezpieczony.
' - Ostatni przemarsz/w nocy z 2/3 wrz/ wzd ł uż frontu w kier WSCH skierowa ł Dywwrej na PŁD od GRUDUSK, gdzie na wzgórzach bieg-nqcych łukowato z pm na WSCH, Dyw mia ł a w ci ągu dnia 3 wrz zorga-nizowa ć si ę pmx2 obronnie frontem na PNC i WSCH.
The Polish Institute and Sikorski Museum
20t4t7, - 4 - - 17782 i+ Wobec braku zaopatrzenia w ż ywność przez Armi ę , z rozkazu Dcy
Dyw Kwatermistrz wydal polecenie oddzia ł om. zaopatrywanie si ę z tere-nu przy pomocy w ł asnych T. ,g. Cztery kol tab i pluton tab puste wat Dyw trzymał do ść daleko w tyle w przewidywaniu, ż e po amunicj ę mo ż e trzeba b ędzie jechać aż do MODIJNA.
Bitwa wpd GRUDUSX,IEE.
W rejon na PŁ D od =DYSK puł ki Dyw przyby ł y mniej wi ęcej go-dzinę po swicio i natychmiast przyst ąpił y do organizowania obrony. Odcinek WSCH obj ął 21 W p.p., odcinek PNC - 13 p.p..32 p. p. boz 11 ł/32 p.p. stan ął we ś rodku w odwodzie. Post boj Dcy Dyw folw WLOSTY. KD wysz ł a na rozpoznanie w rej GRUDUSK i dalej na PNCVISCH. Już oko ł o godz 1000 zacz ęł y nap ł ywa ć wi.domoś ci, zarówno o po ł oż eniu wł asnym, jak i o nplu. Okaza ł o si z nich, ż e p0 nieudanych próbach prze ł amania obrony 20 DP na kier AWA, npl uderzy ł na skrajne WSCH skrzyd ł o tej obrony, gdzie 79 /lub 78 p.p./ na szerokim b odcinku zamyka ł przej ś cia przez terany podmok ł e. Natarcie to uzyska ł o powo-dzenie również i dalej na WSCH na kier M4lizowieckiej BK i npl posuwa si ę za odchodz ą cymi wł oUzia ł ami, zarówno na PLD --na kier PRZAS-Nysz, jak równie ż na ZACH - na ZACH skrzyd ł o 20 DP. Na kier PRZAS-NYSZ opótnia planowo Mazowiecka BK, ale gorzej jest na" kier ZACH, bo jakkolwiek 79 /78/ p.p. zagi ął skrzyd ł o i przyj ął front na WSCH, to jednak w czasie dotychczasowej walki poniós ł, on straty i NIE mo ż -na liczy ć na to, ż e zatrzyma on d ługo np ł a. QD KD są wiadomo ś ci, ż e npl zaj ął GRUD= a nieco pózniej, ż e przez GRUDUSK. maszeruje na ZACH kolumna zmotoryzowana. Jednocze ś nie na horyzoncie pojawia si ę niem balon obserwacyjny, który zresztz,, z ma ł ymi przerwami wisi w po-wietrzaprzez ca ły dzie.. z
Dca Dyw NIE ma rozkazów , Armii /M; Sztabu Armii jest MODLIN/. Połą czenie telegraficzne z Armią dział ał o NIE złe rano, ale teraz
. NIE moż na juk sig rozmówić . Łą czność telefoniczna ze wzgl ędu na dużą b odległ ość jest b sł aba. Dca Dywznaj ąc jednak my ś l przewodni 4 Dcy Armii dochodzi do wniosku, ż e trzeba uderzy ć wprost na PNC - na GRU-DUSK, w bok npla zagra ż aj ą cego skrzyd łu 20 DP. Natarcie ma poprowa-dzić Dca PD. Naciera ć będą 13 i 32 p.p. za ś 21 W p.p. pozostanie w odwodzie obejmuj ąc ca ł y dotyóhczas odcinek obronny Dyw. Zostaje wyda-ny rozkaz przygotowawczy, wyznaczone miejsce i godzina odprawy Dców i okoł o poł udnia Dca Dyw ze ścisł ym Sztabem wyje ż d ż a na t ę odprawę , by wyda ć ustna rozkazy do natarcia. W czasie wydawania rozkazu, a wł aś ciwie już po jego wydaniu, przyje ż dż a na miejsce odpr a wy oficer ze Sztabu Armii z rozkazom zupe ł nie przeciwnym. Wmyś l tego nowego rozkazu 21 W p.p. ma natrze ć w kier PNCWSCH /ogólnie bior ąc na PRZAS-Ilysz,/, zaś z kier PNC Dyw ma si ę bronić . Dca Dyw wydaje wic nowe rozkazy. Oblicza si ę , ż e 21 W p. p. powiaien wyruszy ć do natarcia ok godz 1400. Dca PD ma by ć przy wyruszeniu tego natarcia, a nast ę pnie powrócić do Pw WŁ OSTY.
Dywizja jest ci ągle bez styczno ś ci z nplam. W cią gu przedpo łud-nia par ę samolotów kr ąż ył o nad rej Dyw, ale NIE rzuca ły one bomb, ani NIE otwiera ł y ognia z broni pok ł adowej.
W rzeczywisto ś ci natarcie 21 W p.p. wysz ł o mi ędzy godz 1500 -1600. Przez pierwsze pól godziny by ł to wł a ś ciwie marsz na polu wal-ki bez styczno ś ci. Z marszu puł k przeszed ł do natarcia, napotykaj ą c pocz ą tkowo na s ł aby opór npla. Natarcie posuwa si ę coraz dalej. Jest ono beapo ś re6nio wspierane. przez III/8 PAL.
W mi ędzyczasie Dca Dyw otrzyma ł nowy rozkaz z Armii, tym razem. telef W/ts tego rozkazu oba pozosta ł e pułki Dywizji maj ą na rze6 na bok npla wciąż jeszcze maszeruj ą cego na ZACH na skrzyd ł o 20 DP. Natarcie to ma i ść prawie dokładnie w tym samym kie-runku, w którym montowane by ł o przez te same puł ki przed po łudniom. Natychmiast Sztab przyst ę puje do uruchomienia tego natarcia rozkaza- mi szczególnymi. Dca PD po powrocie na post boj /ju ż po wydaniu rozka• zów/ otrzymuje ro -ikaipoprowadzenia tego natarcia. Prawie NIE zatrzy-muj ąc się w Pw WŁ OM', wyrusza on w teren już o zmierzchu.
V/g opowiadania pł k dypl de LAVEAUX, strapi ł on duż o bardzo czasu na znalezienie /już w ciemno ś ci/ wskazane-go mu 014 którego miał mie ć połą czenie z dcami 13 i 32 p.p. Po drodze zosta ł przez "kogoś " ostrzelany. Gdy wreszcie znalaz ł ten OŁ , okaza ł o si ę , ż e NIE ma on połą czeń do nacieraj ących puł ków, a jedynie do Dywizji.
-//-
The Polish Institute and Sikorski Museum
- 5 - /7782 S Po rozmowie telefonio znaj z Dc ą Dyw i Szefem Sztabu /z której to rozmowy pł k dypl da LAVEAUX wywnioskowa ł , ż e w Sztabie Dyw panuje jakicA poważ ne nieporozumienie/ postanowi ł on szuka ć osobistej łą cznoś ci z dcami nacieraj ą cych puł ków. NIE uda ł o mu si ę to jednak i po ParogOdzinnym błą dzeniu spł ynął z falą "rozbitk6wn do R -J4-LJN, gdzie do łą czy ł do Dcy Dyw.
W/g tego co wiem obecnie, to nieporozumienie w Sztabie po-legał o na tym; Szef Sztabu twierdzi ł , ż e aktualne po ł oż enie Dyw jest NIE do utrzymania i grozi kl ę ską ; wobec tego trzeba natychms1 zatrzyma ć natarcie 21 W p.p. i wycofa ć go do odwodu Dyw. Dca Dyw wskazuj ąc na to, ż e oba natarcia nakazane by ły przez Dc ę Armii, NIE chcia ł si ę zgodzi ć na zatrzymanie p1 W p.p. Szef Sztabu widz ąc, ż e NIE przekona go prosił telefonicznie Dc ę PD o powrót na post boj i osobiste wpł yni ęcie na Dc ę Dyw./
249 zmierzchu wrz po ł oż enie Dyw by ł o nast ę puj ące: - 21 W p.p. p66unął si ę w swym natarciu oko ł o 4 km na PNC-
WSCH. Wg meldunków pł k dypl SOSABOWSKI, pułk posuwa si ę ci ągle naprzód, ale ma jilz zagro ż one oba skrzydig. /Zdaje mi się , ż e pł k SOSABOWSKI NIE wiedział o tym, ż e
13 i 32 p.p. wyruszy ł y do natarcia na PNC poniewa ż w swej ostatniej rozmowie telefonicznej z Dc ę Dyw,-którą s ł ysza-ł em z drugiego aparatu - pyta ł si ę , czy mo ż e liczy ć na dzia łania na jego korzy ść odwodu Dyw. Otrzyma ł odpowiedz, ż e tUk7, ,Ze PŁD skrzyd ł o Dyw obchodzone jest przez npla, to wida ć był o z Pw MOSTY poniewa ż npl znaczył po ż arami swoje po-suwanie siq-. Już póznym popo ł udniem mieli śmy wiadomo ś ci, ż e CIACHANOW /bez obsady wł / jest przetrz ą sany przez pa-trole niemieckie.
- 13 i 32 p.p. wyruszy ł y do natarcia. Łą czno ść telef jest zerwana i NIE ma żadnych wiadomo ści.
- Odwodu Dyw NIE ma ż adnego. W rej post boj jest na stan komp sztabowa.
- Na PNOWSOH od Pw WLOSTY /1 - 3 lcm/ stoj ą na stanowiskach dwa dyony lekkie i dyon, ci ęż ki - ten ostatni najbli ż ej Pw. Artyleria ta NIE ma oczywi ś cie ż adnej osł ony piechoty.
- Dyw NIE ma łą czno ś ci z 20 DP ani z Dc ą Nigdy NIE potrafi ł em stworzy ć sobie jasnego obrazu natarcia
13 i 32 p.p. Tak siq z ł oż ył o, ż e kiedy miał em moż noś ó rozmawiania z jednym z dców pułków i wi ększo ś ci ą dców baonów, NIE zrobi ł em te-go, a potem relacje zbierans od poszczególnych dców komp, baterii, czy nawet plutonów / zreszt ą w niewielkiej ilo ś ci/ by ły ze sobą , cz ę sto sprzeczne i NIE mog ł y dać obrazu ca ł o ś ci, zwł aszczar ż e j#2 NIE by ł o map.
Z tego oo si ę dowiedział em, mog ę ustali ć , ż e po ś piech w uru-mienivarcM,a7 o E pozwolił dram obu pułków dostatecznie uzgod-
ni ć
- pułki wyruszy ł y NIE jednocze ś nie z podstawy wyj ś ciowej /32 p.p. - lewoskrzyd ł owy - wyruszy ł wcze ś niej ni ż 14 pp - prawo-skrzydIowy/,
- 32 p.p. NIE maj ąc orientacyjnych punktów w terenie /13 p.p. szed ł wzd ł uż szosy na GRUDUSE/ zmyli ł kierunek odchodz ąc zbytnio na ZACH,
- wynik ł o z tego, ż e już od samego pocz ą tku NIE był o mi ędzy obu puł kami łą czno ś ci, a w 32 p.p. NIE był o nawet łą czno ś ci m4- dzy baonami,
Kiedy pułki wesz ł y w styczno ść z nplem, .a zwł aszcza kiedy pokaza ły sig czo ł gi nplskie, wybuch ł a panika, która opanowa ł a pra-wie wszystkie baony 13 i 32 p.p.
Na podstawie opowiadań uczestnikw togo natarcia, fakt wy-buchu paniki t ł umacz ę sobie /pr'cz tego co poda ł om wy';ej/ nast ę -pujoymi powodami:
- dywersj ą , stosowaną na b szerok ą skal ę przez npla, - ogólnym po ł o ż eniom Dyw, które musiał o przygnę biaj ąco wpł y-
wa ć na ż oł nierza - po ż ary okalaj ące Dyw z PŁD widzieli wszyscy, - mę tnymi wiadomo ś ciami o oplu przed w ł asnym frontem - NIE
by ł o dokłs wiadomo, gdzie i kiedy spotka si ę z nplem, co wzma- gał o uczucie niepewno ś ci,
- ±Kkiacctiom faktem, ż e oficerowie N12 znali podleg ł ych so-bie ż oł nierzy, a tak ż e w wielu wypadkach oficerowie NIE znali sig na wzajem,
The Polish Institute and Sikorski Museum
e Ja
_17782
- 6 -
zm ę czeniem ,2omierza porzedniemi marszami i tym, ż e (:)1-- nierz jeszcze nieotrzaskany w boju,poszedl. pierwszy raz do na-tarcia w ciemną noc.
Ponika opanowa ła równie ż Sztab Dyw. I w tym wypadku by ł o to przede wszystkim dzie ł em dywersji npla. Dca Dyw zarz ądził prze-jazd do REGLUN /jest to wie ś mniej wi ę cej na po ł owie drogi mi ę-dzy Fw.WLOSTY a duż ym kompleksem le ś nym NdI OP łNOCORV. Z = ł-= ruszyli śmy dalej do lasu OPINOGORA,gdzie przybyli śmy o ś wi-cie dn 4 wrz. Jednocze śnie przybywa ł y do tego lasu w mniejszym lub wi ększym porz ą dku ró ż ne oddzia ł y Dyw. Znala zł si ę wi ę c tam baon 13.p.p. mjr GłERUSZCZAK, Dyw komp kolarzy,par ę baterji art, komp zmot Baonu Sap i do ść" duż o taborów puł kowych. Ze Sztabu, prócz Dcy Dyw i J29..był em tylko ja i kpt.MISZEWSK ł . Zabrali ś-my si ę do porz ądkowania oddział ów,wystawiania ubezpiecze ń i na-wi ą zania łą czno ś ci, przede wszystkim z 21 W.p.p. To ostatnie nie uda ł o nam si ę .
W pewnym momencie, zosta ł em wezwany do Dcy 212,który powiedział m mi, ż e ponieważ Dca Dyw jest zbyt zm ęczony ż eby dowodzi ć , on sam o-bejmuje dtwo. Kaza ł mi przygotowa ć przemarsz wszystkich oddzia ł ow znajduj ących si ę w lesie OPINOGORA - poza WKR-5. W mi ędzyczasie 20 DP wycofywał a si ę już z kier MŁ AWA/. Na moj ą propozycj ę ,aby czeka ć z przemarszem do nocy / co motywowa ł em zarówno niebezpie-cze ń stwem przemarszu dziennego,jal4równie ż tyroa e w ci ą gu dnia na-dejdzie do lasu OPINOGORA wi ę cej naszych oddzialaiw,a przede wszys-tkim 21 W.p.p./ otrzyma ł em wyrazny rozkaz zorganizowania marszu n§ltychmiast. Przygotowa ł em wi ę c prowizoryczną tabel ę marszu_o zwo ł a-ł om odpraw ę dcÓw i oko ł o godz 0730 rozpocz ął sig wymarsz kolumny pod detwem mjr GIERWiZCZAK. Na czole kolumny poi pchali Dca Dyw i Dca PD. Kiedy ogon kolumny opu ś ci ł już las,wsł ad ł em z mjr dr LENK do samochodu,by okr ęż nemi drogami wyjecha ć na o ś marszu kolumny. PO drodze widzia ł em oddzia ł y 20 DP maszeruj ą ce w szykach luźnych w kier PLD,atakowane przez lotnictwo .npla. Zreszt ą i nasz samo-chód nie uniknI, takich ataków.
Kiedy wreszcie na, szosie do PLONSK doczeka ł em sig /oko ł o po łu-dnia/ na dc ę kolumny ł okazala si ę ,e takowa wogle ju: nie istnieje. Zosta ł a dos ł ownie rozgoniona przez lotnictwo npla. Nie pozostawa ł o mim nic innego, jak jecha ć do MODLINA,gdzie saodziewa ł em sig zasta ć Dc ę Dyw. W PŁ ONSK ze zdziwieniem dawiedzia ł em si ę,0 oddzia ł y 20 DP kierowane s ą na LODIJN‚a oddzia ł y 8 BP - na PLOCK!? Poniewa jegInak przypuszcza ł em,e tek czy tak wi ększo ść naszych oddzia ł ów sp ł ynie na J,LODIJN,aostanowi ł em jecha ć tam, a nie na PŁ OCK.
;Loakomiagraagntracja. Dyw i dział ania w rej MODIJN. 4 - 12 wrz.
W MODIJNIE Dcy Dyw nie zasta ł em,był tylko Szef Sztabu. By ły to la ,IODIJINP. krytyczne elido 75.- 7 wrzi,ponieważ npla spodzie- ano si ę lada chwilava w twierdzy byl, tylko IIV32 p.p. obsadza-
j ą cy "male przedmo ś cie" i 4 dodatkowo mobilizowane baony 32 p.p. niekompletnie uzbrojone,które obsadza ł y duż e przedmo ś cie. Dc ą wojsk znajduj ących si ę wówczas w twierdzy by ł plk.JJJODZIAANOWSKI. II Dca 17'8 DP. Po przyjezdzie do MODLINA zameldowa ł em si ę u nie-go i na drugi czy trzeci dzie ń otrzyma ł em rozkaz wyprowadtenia z twierdzy znajduj ących si ę tu oddzia łów 8 BP /które ci ą gle jeszcze napł ywały/ ł do PUSZCZY KAMP E-0SZ ł 51.
Na rejon zbiórki oddzia ł ów Dyw wyznaczony zosta ł pocz ą tkowo ś rodek PUSZOZY,ale potem zosta ł on przesuni ę ty na jej 2NC.:SCH skraj - bli ż ej :.0LIRA. Dca Dyw przyjecha ł do rej zbiórki Dyw w godzinach porannych dn 8 wrz z kier PŁ OCK. W mi ę dzyczasie sytua-cja wya śni ł a si ę . Wiadomo by ł o, ż e npl poozed ł na WYSZKOW. Patrole rozpoznawcze wysy ł ane z LODLINA,spotyka ł y tylko sł abe patrole npla /w rej NASIL;L$47,z którymi prowadzi ł y walk ę ,biorąc czasami jeń ca.
Nawi ą zano łą czność z 21 W p.p.,który z cz ęś ci ą 13 p.p.,orga-nizujo si ę obronnie na dzie ń a maszeruj ą c nocami l wyoofywał si ę w zupeł nym porz ą dku na MODLIN. MCDLIX osi ą gnął on dn 8 wrz,przez dz 9 wrz odpoczywał w twierdzy a 10 wrz odszed ł z wy ż szego rozkazu w kier na . WARSZAWA. Od tego dnia 21 W p.p. walczy ł pocz ątkowo na WSCH przedpolu stolicy,a nast ę pnie w jej obronie, ale poza ra- mami 8 DP. Z do ą 21 W p.p. arzyby ł do rej Dyw - oficer operacyjny.
The Polish Institute and Sikorski Museum
8 J c"?0A-AT) - 7 - 11782 Okoł o 8 wrz Dyw był a już ponownie skoncentrowana. Okaza ł o
si ę , Ie straty by ł y minimalne - nie brakowa ł o ani j,ednego dzia-ł a. Kwatermiotrzowi brakowa ł o 2-ch kolumn tab l ktore pod dtwem Szefa Tab Dyw / niestety nie pami ę tam jego nazwiska/,posz ł y do WARSZAWY i dalej na WSCH. Kied# wreszcie Szef Tab wypu(;cil. je ze swej opieki, wróci ł y one do Dyw, ale dopiero oko ł o 20 wrz.
Poniewa ż nie by ł o jeszcze styczno óci z powakniejszemi si-ł ami npia, Dyw przeszł a w rej NOWY DWOR dla przygotowania obro-ny rej MCDL= od WSCH,wysy ł aja,c OW dcy 11/32.p.p. na przeprawy na NAREW w rej nowego mostu koejowego.
W tym okresie czasu,Armia "MODLIN" j1,1 wł asiciwie nie istnia-ł a. Sztab Armii przeniós ł si ę poczał kowo do JABLONNA,a po paru dniach jeszcze dalej; Dyw przesz ł a pod rozkazy Dcy Obrony WARSZA-WY.
Zaopatrywanie Dyw wyglaAał o w ten sposób, ż e Park hit eks-ploatujac okoliczny teren,zaopatrywa ł wszystkie oddzia ł y w twier-dzy MODMN w mi ę so i w chleb, a pozosta ł e artykuł y oddzia ł y eksplo-atowa ł y we wł asnym zakresie. W tym czasie przysz ł a jeden raz ko-lumna samochodowa z MARSZAWY przywo ż o ż ywnoS"c na jeden dzie ń . Amunicj ę Dyw pobierał a pocz4tkowo wprost z fortów mod1iń skichl a tylko niektóre jej rodzaje by ł y przywoż one ze sk ł adów 2ALM -IRY. I w tym dziale Dyw obsł ugiwał a wszystkie oddzia ł y w twierdzy. W pó ź niejszym okresie wszystka amunicja przywo ż ona był az PA.IR, aż do czasu zaj ę cia ich przez. npla.
W tym czasie przyby ł do MODLINA z WARSZAW 4-gen MAŁ ACHOWSKI. Nie wiem od kogo i jakie otrzyma ł on rozkazy,al funkcja jego by-ł a dosy ć niewyra ź na. Najlepiej chyba moż na j Okrejlió mianem "opiekuna" Dyw. Faktycznie dowodzi ł dalej pł k.dypl.PURGALSKI l a gen MALACHOWS= czesto je ż dzi ł 'to tu to tam. Pp ł k dypl MARCZEW-S= zosta ł Szefem Sztabu /bez sztabu/ gen MALACHOWSK ł EGO,a wobec tego obowi ą zki Szefa. Sztabu Dyw)e ł nił oficer op,kpt.dypl.SZUGA-
T JEW.. Tak by ł o a ż do kapitulacji.
j Nie pami ę tam dokł adnie k onego dnia npl podszed ł do MODLINA z kier PNC. Musia ł o to byu najpó ź niej 10 wrz,poniowa ż kiedy Dyw odchodził a na PLD /11 lub 12 wrz/,natarcie npla na ZAKROCZYU trwa-ł o już ,a w KAZUNIU mie1i&fly już, nawet wiadomoalci, Ż e np]. ZAKRQCZYM zaj ł i zosta ł przeciwnatarciem wyrzucony.
Bi twa...P2132=11_
Zdaje sii2 1 0 to by ł o 11 wrz popo ł udniu,kiedy przyszed ł z WARSZAWY przez rasii0..azZy;rowany rozkaz dla Dyw. Osobi6cie go od-szyfrowywa ł em. Wskazywa ł on dla Dyw dwie drogi /do wyboru/ wioda-ce na 'PLD skraj PUSZCZY KAMKNOSK łEJ,gdzie Dyw mia ł a otrzyma ć dal-sze rozkazy. Rozkaz by ł skierowany do gen.MALACHOWSKTEGO i zawie-ra ł takie zdanie:"..ty prowad ż a gruby niedh zostanie w MCD -L=1E" Kto mia ł by ć tym "grubym" nie trudno si ę był o domyleó,ale ponie-waż gen MAŁ ACHOWSKI by ł akurat nicobecny,musia ł em wykona ć t ę nie-
,9rzyjemn funkcj ę i wr ę czy ć rozkaz p ł k. dypl. PURGALSKLEMU. W claigu dniaywazz Dyw przesz ł a w ej XAZUN i PNCVSCH
4?g"--"--Z1 skraj PUSZCZY KAMPI OSKIEJ a w nocy z , -- 3 wrz,przesz ł a na jej PŁ D skraj na trakt LESZNO - BABI0E ? mi ę zy IIS %0 0 i ZABOROW. Ja otrzymał om rozkaz wzió do tego.. dzia ł ania tylko niezb ę dne iloó sł uż b. Wzi4L-em wi ęc dwie pe ł ne kol amunic i coó 2 czy 3 sanitarki. Sanitarek by ł o w MODLINIE zaledwie par ę sztuk, a rannych ewakuowa-liśmy do VARSZAWY,poniowa - w MODIJNIE nie by ł o zorganizowanego jeszcze szpitala, a zreszt by ł o to miejsce po ł oż one zbyt blis-ko frontu. Dopiero pó ż niej,kiedy po-±qczenie WARSZAWA - MODLIN przez JABŁ ONNA zosta ł o przerwane, zorganizowany zosta ł w twierdzy szpital ze znajduj acych si ę tam oddział owych Izb chorych.
12.1, wrz wczesnym rankiem,spotkaliElmy np PŁ D ..4- 212...:12.r
, w THOM:gE z jogo Szefem M Oddz - mjr dypl inTEQINSZ ł .
Gen -THOMMEE oowiadczy ł. p łk FURGALS=EMU, ż e jogo Grupa / 2,28 i 30 DP / b ę dzie oko ł o po ł udnia naciera ć z rej B Ł ONIE - GRODZISK na WARSZAW, swym lewym skrzyd ł em wzdł uż szosy b ł oń Skiej. Chodzi o zgranie tego natarcia z naszym, które ma ióc wzd ł uż traktu na ZABOROW - BABICE.
Dca Dyw podporzL,dkowa ł si ę oczywi ś cie gen THQUMEE. Dyw za-j ęł a nakazane podstawy wyj ś ciowe /ń ie umiem ich w tej chwili bli- ej okrelió/ i czeka ł a na wytuczenie ogólnego natarcia. Niestety
nie doczekaliLimy sio tego,poniowa ż okazał o si ę , ż e tamte Dywizje maj, npla na ty ł ach a -przed sabL silny opór tak, ż e. w rezultacie
The Polish Institute and Sikorski Museum
- 6V:200 417) - 8 17782
do natarcia nie posz ł y ) lecz wieczorem tego dnia sp ł yn ęł y na - do MODL ł NA.
8 Dyw naciera ł a wi ę c sama, po stracie paru godzin cennem) czasu. ZABOROVEK zaj ę ty został bez trudno ś ci i dopiero w Z!B ROWIE 13 p. p. napotka ł na zdecydowany opór. ZABOROW zosta ł jed-nak zdobyty i odparte zosta ł o - ci_Lgł e przez 13 p.p. - uzeciw-natarcie czo ł gów nala przy zestrzeleniu 11 czy 13 sztuk)a Pp ł k NOWAK nadzwyczaj dzielnie dowodzi ł w tym natarciu swym puł kiem. Po nieudanym przeciwnatarciu npl odp ł yn ął i Dyw /już ó ż n__e-czore.m/ Przesz ł a do po ś ciga w kier na Bglg.
W nocy z 13/14 wrz na o ś marszu Dyw przyjecha ł genALACHOL SF z rozkazeffycImniastowego marszu do MODLINA, poniewa ż w mi ę dzyczasie npl sforsowa ł NAREW mi ę dzy ZEGRZE a NOWY DWOR i za-
MODL ł NOW ł od WSCH. Kolumna Dyw zosta ł a zawrócona na PM-C i w ci ągu dnia 14 wrz
przesz ł o na PNC skraj PUSZCZY KJTPINOSKTEJ.
Obrona MODIJNA / L5 - 28 wrz /
Zorganizowana zosta ł a Gr Op "MODLIN" pod Dtwem - gen bryg rilii012:2E w Sk ł adzie: 8 DP bez 21 W p.p., resztki 2, 28 i 30 DP oraz cztery baony 32 p.p.,która .tak jak sta ł y na odcinkach,zos-taly wcielono do tych Dyw ) które dane odcinki obj ęł y.
Kwatermistrzem G.O. by ł ppł k dypl KALINKA. Poniewa ż nie miał on prawie ż adnych organów s ł uż b, zabra ł Dyw Szefostwa S ł Zdrowia i S ł Uzbr na szczebel Grupy. Pozosta ł o mi azczqtkowe Kwatrmistrzostwo, które pó ź niej uzupe ł niał em sobie oficerami przybywaj ą cymi z ró ź nych stron do MODLiNA. Szefom S ł Uzbr zos-ta ł np kpt LAMEK, kwat S.P.Art w TORUNIU.
Stanowiska na przyczó ł ku "MODLM" / przygotowanym przed Wojn,V zaj ęł y - licz ąc od POMiECHOWEK - 28, 30 i 2 DP / ta os-tatnia odcinek ZACH : ZAKROCZYM - fort Nr I 7.
DP otrzyma ł o zadanie broni ć rej MCDL= od WSCH i P Ł D. Na odcinek WSCH poszed ł 32 p.r., który po odrzuceniu npla
zaj ął stanowiska obronne na WSCH od NOWY DWOR, opieraj ąc swe lewe skrzyd ł o na Fw GORA nad.NAREV aprawym skrzyd ł em docho-dz ąc do WISŁ Y /bez mapy nie' potrafi ę okre ś lic na jakiej to by ł o wysoko ś ci/.
Odcinek PŁ D oj zł 13 p.p. organizuj ąc obron ę na wysoko ś ci fortów KAZUNiA. Poniewa ż jednak npl najpó ź niej na tym odcinku nawią zał styczno: u, 13 p.p. wysunL ł si ę przed sw4 pozycj ę obron-% obsadzaj ąc przez pewien czas dZOSNW i utrzymuj ąc drog ę do PALMIR : sk ąd /jak wspomniał em już poprzednio/ Dyw pobiera ł a do ostatniej chwili amunicj ę . Już po zaj ę ciu cał ej PUSZCZY KAT2I-NOSKł EJ przez niemców, 13 p.p. wykona ł natarcie nocne, celem odebrania PAL:M=Y; natarcie to nie osi ągn ęł o swego celu. Zgi-nął w nim śmierciq bohatersk ą doa 13 p.p. ppł k NOWAK Alojzy. Po &iierci pp ł k NOWAKA, pułk obj ął mjr MAZI X z 13•p.p., który w pocz ą tkowej fazie dzia ł ań wojennych by ł dc ą obrony rej PUŁ-TUSK ) walczy ł pózniej ze swą grupą w ramach 1 DPLeg i wreszcie przez WARSZAWE doszed ł do MODLINA par ę dni przed śmierci ą pp łk NOWAKA.
Mi ędzy 18 a 20 wrz, 13 p.p. zosta ł na swym odcinku Obron, nym zluzowany przez 30 DP i przeszed ł na odcinek NOWY DWOR, gdzie zorganizowa ł drugą linj ę obronną na WSCH od miasta za 32 1).p.
W pocz ą tkowej fazie tego okresu dzia ł ań m.p. Sztabu Dyw był o w NOWY DWOR w koszarach Baonu Elektro, a pózniej n5 samym cyplu u uj ś cia NARWI do WISŁ Y w roj komp przepraw rzecznych. Z NOWY DWOR wykurzoni zostali śmy ogniem art i lotnictwem ) ale na nowym m.p. nie wiele lepiej by ł o pod tym wzgl ę dem. Zresttg nie by ł o si ę gdzie schowali. Art niem ustawiona by ł a dookoł a twierdzy w ton sposób, ż e ze .skraju PUSZCZY KAT PINOWS=strzela ł a od ty ł u na przedni skraj Odcinka PNC i odwrotnie: zx rej ZAKROCZYM czy POMIECHOWEK - strzela ł a no KAZUN. My śmy byli w samym ś rodku tak, ź e mogli6my i dostawali śmy ogień ze wszystkich stron. Do tego do ł aczy ł o si ę bombardowanie lotnicze, które :wzmaga ł o sżę z dnia na dzień . Najbiedniejsze by ł y konie, których w twierdzy by ł o ogromnie duż o. Dosł ownie pod każ dym drzewkiem sta ł o ich par ę . By ł y one masowo wybijane ogniem art i bombami lotna Pow- stał o c ał e, nowe zagadnienie zakopywania zabitych koni, ba jak,
The Polish Institute and Sikorski Museum
— 9- 17782
kolwiek jedli śmy już wówczas mi ę si koń skie, to jednak do kotł a szł a tylko nieznaczna cz ęść pobitych zwierz ą t.
Na przeciw odo inka obronnego 32 p.p. sta ł a jedna z dywizji Lan#wehry niem, która nie zachowywa ł a się zbyt agresywnie. Przez ca ł y czas — do kapitulacji, wykona ł a ona zdaje sig tylko dwa powa ż -niajsze natarcia. Jedno z nich przygotowane by ł o silnym bombardowa-niem lotniczym stanowisk 32 p. p. , trwa ł o pól dnia i noc ż doprowa-dzi ł o wreszcie do w ł amania olg na prawymx skrzydle, na odcinku I/32 p.p. Odwód baonu w sile niepe ł nej komp odebra ł jednak nplowi zdobyty toron. Jak si ę okaza ł o po kapitulacji, wł ama ł si ę w na- sze pozycje ca ł y baon niem.
Podkre ś lic tu równie ż wypada pi ękną prac ę naszej artylerii. By ł a ona, jak zreszt ą , wszyscy inni, pod sta ł ym ogniem art i lata opla, mia ł a b ma ł o amunicji tak, ż e strzela ł a si ę tylko za zezwole-nie m dcy AD, a jednak zadawa ł a ona poważ ne straty oplowi. Dowiedzia-ł em ci ę 0 tym od artylerzystów niem, z którymi rozmawia ł em po kapi-tulacji, a którzy dopytywali si ę, ile by ł o u nas baterii pomiarowych. Oczyw6vie nie mieli śmy ż adnej takiej baterii.
Ma:ej wi ęcej od 45 wrze ś nia bombardowanie lotnicze znacznie •się wzmogł o, ponieważ nie by ł o już przerw nocnyd4. Wszystko dobko ł a nas pali ł o się , w nocy widno by ł o jak w dzień , wi ę c npl nie mia ł pod tym wzgl ę dem ż adnych trudno ś ci. Prócz bomb zrzucali Niemcy rów-nie ż i ulotki, wzywaj ąca do zaprzestania walki. Ale pomimo to, do ostatniego dnia nie mo ż na by ł o narzaka6 na postaw ę ż oł nierza. Do ostatniej chwili nie my ś la ł on o poddaniu si ę , ozy rzuceniu broni. Jedyne szemrania jakie si ę s ł azał o, powodowane by ł y zmniejszaj ą cy-mi si ę co raz bardziej racjami ż ywno ś ciowymi i brakiem papierosów. Chęć walki z nplem by ła tak duż a, ż e gdy wydane zosta ł y rozkazy do wywiaszonialax biał ych chorą gwi, wiele oddział ów nie chciał o togo uczynić . l'odkre ś lic trzeba, ż e na ca ł ym odcinku G.O. "MODLIN" przed-ni skraj pozycji obronnej by ł do ostatniego dnia utrzymany.
Rozkaz do kapitulacj twierdzyMODLIN przywióz ł z Warszawy ofi-cer ze Sztabu Armii gen ROMMLA dnia 27 wrz wieczorem lub 28 wrz ra-no. Przez dzień 28 wrz przy nieprzerwanej walce trwa ł y pertraktacje, na które jezdził z ramienia gen THOMHES gen CECHA dca 30 DP. Ja osobi ś cie w ogóle o tym nie wiedzia ł am. O kapitulaoji dowiedzia-ł em się tego ż dnia póznym wieczorom z rozkazu, który podawa ł na dzie ń 29 rano godzinę przerwania ognia iwywieszania bia ł ych cho-rą gwi oraz sposób i miejsce skł adania broni. Cał a noc zesz ł a na pa-leniu dokumentów, zatapianiu amunicji, niszczeniu cenniejszej broni, ewent zakupywaniu broni indywidualnej itp.
Smutne czynno ś ci kapitulacyjne, niethy ł y się bez przykrych incydentów. I tak np: na jednym z odcinków pod UKROCZYM zbli ż aj ący si ę Niemcy przywitani zostali ogniem. Zem ś cili się w tan sposób, ż e wypalili miotaczami ognia ca ły pluton jednego z pu ł ków 2 DP.
Warunki kapitulacji "honorowej" przewidywa ły m in pozostawia-nie oficerom broni bocznej oraz przetrzymanie w niewoli na terenie Polski. Zaden z tych warunków NIE zosta ł przez Niamo ńw dotrzymany.
Dca G.O. wyznaczy ł dc ę 8 DP 410 zdawania twierdzy Niemcom. Doa dywizji z kolei zatrzyma ł sobie do pomocy mnie i szefa Int. W praktyce ż adnego zdawania NIE by ł o i skoń czy ł o si ę na tym, ż e cały dziań 29 wrz przesiedzieli śmy w twierdzy e do DZIALDOWO, gdzie zorganizowany by ł tymczasowy obóz jeń ców, odjechali śmy w nocy z 29/30 wrz z ostatnim transportem oficwskia.
The Polish Institute and Sikorski Museum
J I
por.. bTYNSKI Czes ł aw. ,,), /-
.45•
RELACJE Z PRZEBIEGU KAIEANI ł WRZESNIOWEJ 1939.
Czesc I. Porsonalia relacjonisty
Kotynski Czeslaw.Por.s7L.st.4acznosc.8 D.P.D-ca plut.
4cz.kwat.gZ.0becny pr4dzia ł :3 Karpacki Baon Acz. 10.X11.1945.
Posiadam legitymacj ę osobist ą oficerska, z adnstqcja Szefa Sztabu 8 D•P.o udziale moim w walkach 8 D.P.
Notatki oraz, wspomnienia osobiste l prowadzone poczatkowo
zostały zniszczone celem przeszkodzenia dostania sie ich wyrę ce npla.
Czesc II.Mobilizacja
A. Pluton Zacznosci kwat.glownej 8 D.P.skł ad:D-ca:por.Kotinski Cz. Z-ca:ppor.Waszczenko Karo1.3 druzyny stacyjne (a I + 12 D-cy druzyrj
pierwszej kpr.Felczak Stanis ł aw „drugiej kpr.Szlezinger )
I druzyna telegr.juza l 7 gocow motorowych 1 2 patrole sygn.swietlnej
i ł acznosci z lotnikiem.Stan liczebny plutonu okoo 70 ludzi. Uzbrojonie-Kbk.Sprzet motorowy: 3 samochody ci ęż arowe dla dru ż yn
( w tym dwa z poboru Ii tonowe ) 2 motocykle C W 5.5 samochodow
osobowych Opel z poboru.
Wyposaż enie plutonu:stan wyposaenia dobry,Sposob wyposarż enia-z magazynów mob.oddziaiu„z poboru oraz czesciowo z zakupów.
Pluton mobilizowany by ł w alarmie.Godz."A" - 0500 dnia 24.VT11.39• Mobilizacja przeprowadzona zostala z opgznieniem ale ca ł kowicie a przeprowadzona był a przez Kompanie Zacznosci 8 D.P.w Modlinie. Stan moralny i fizyczny mobilizowanego oddzia ł u dobry.
Przed rozpoczeciem dzialan pododdzia ł nalezal do 8 D.P.
B. Działania wojenne Zadaniem plutonu w ogólnosci by ł o uruchamianie i obs ł uga Osr.Zacz.
Dyw.przy kolejnych zmianach M.p.D-wa Dyw.
8 D.P.zmobilizowana w alarmie wchodzi ła w skł ad armii gen.Przed-
zymirskiego.28.VIII.39.wyruszyla z rejonu Modlina w kierunku gra-
nicy Prus Wschodnich z zadaniem uzupe ł nienia łuki mi ę dz, 20 D.F.
w rei.Mł awy a Mazowieck . Brygad ą Kawalerii w rejonie Chorzele-
Przasnysz.Pluton Zacznosci Kw.GX.8 D.P.organizowal kolejno Or.
acznosci:I.dwor Powitne k/ Plonska,II.Oscis ł owo (pł nc Glinojeck .
The Polish Institute and Sikorski Museum
III.Niecbarz-wsch.Ciechanow (2.1X.39.) IV.folwark Wł osty (polne
Ciechanow)drugi rzut :-R ę gimin T Ciechanow
Na skutek dział an wojennych nocnych z 3 na 4 IX.39.,a miano-
wicie natarcia nocnego (32 pp.dla wsparcia 79 pp.20 D.P.,
a 21 pp.dla wsparcia cofajacej sie Mazowieckiej Brygady Kaw.
z rejonu Chorzele) 8 D.P.zmuszona został a do cofniecia sie
w rejon Modlina, do Puszczy Kampinoskiej celem przeorgan.zo-
wania sie.
Pluton ..acz.Kw.G1.zwina,/ Osr.Zacz.W ł osty i Osr. Ł acz.Regimin
przemaszerował do Modlina i 5.IX.39.przejal Os.Lacz.od5 D.P. w Modlinie.Nastepnie po przeorganizowaniu,Osrodek I,acz.został przekazany D-cy 2 plutonu Kompanii telefonicznej ppor.Kubrakie
wiczowi Romanowi.
8 D.P.otrzymał a rozkaz przejscia z rej.pinc.Puszcza Kampinoska w rej.wsch.Leszno.Dywizja wykona ł a marsz ubezpieczony noc% a oswicie dnia nastepnego wesz ł a w stycznosc ogniowa z oddzia-ł ami niemieckimi.Zacznie z 2 D.P.,28 D.P.i 30 D.P.natarla na Dywizje niemieckie,bed ą ce wtedy pod Warszawa.Natarcie to kon-
11
tynuowane przez cał y dzien i czgsciowo przez noc zamieni ł o sie w postoi ubezpieczony na polu walki.Pluton w tym czasie urucho
mi ł 'dwa Os.k,acz.Pano dnia nastepnego 8 D.P.wraz z reszta Dyw.
2,28 i 30 wesz ły w sk ł ad grupy Op.gen.Thomme i przesz ły w re-
jon Modlina dla obrony trójkata Wisla-Bugonarew.8 D.P.otrzyme,
ka wtedy jako odcinek do obrony rej.Nowego Dworu (32 pp.) a
nastepnie rej.Kazunia (I3pp.)2 ł pp.po walkach pod Warsza9 ,
przeszedł na Prag ę wchodzac w sk ł ad obrony Warszawy. Pluton Lacz.Kwat.Gl.uruchomi ł Os.Lacz.N9wy Dwór kiedy jednak
na skutek bombardowa ń lotniczych Nowego Dworu D-wo Dyw. prze-niosł o sie w rej.Stoczni Modlinskiej Osr.Lacz.zostal zorgani- .
zowany w poblizu D-wa Dyw.
Grui)a Operacyjna wchodzac w sk ł ad Obrony Warszawy do 27.1X.39, broni ł a Modlina g a nastepnie po kapitulacji Warszawy i po otrz3'
m niu rozkazu D-cy Obrony Warszawy D-ca Grupy Operacyjnej pod-
pisał akt kapitulacji Modlina. C.Zakonczenie walk Pluton w chwili kapitulacji. miel nieznaczne straty
w ludziach - 2 zabitych kilku rannych, kilku zaginionych.
Sposob kapitulacji został ogł oszony w rozkazie D-cy Grupy.
Rozkaz regulował sposób sk ł adania broni i sprzetu. W pododdzia ł ach odby ł o sie uroczyste odczytanie ostatniego
rozkazu D-cy Grupy,odspiewanie Hymnu Narodowego,poczym kolej-
ne składanie broni.Po z ł ozeriiu broni pododziały zostały
The Polish Institute and Sikorski Museum
je 2c) 4kii 17_ 3-
przeprowadzone w rej.ostatniego swego pobytu skad trabsportem
kolejowo samochodowym przewiezione do obozow jenieckich
Dzialdowo-nowo.
Czesc III. Uwągi koncowe.
a)Wystepowały trudnosci mobilizacyjne na skutek sabotowania
zarzadzeń wł adz cywilnych przez osiad łych w rej.Modlina kolo-
nistow niemieckich.
b)Dzialanie "5—tej Kolumny "w czasie reorganizacji 8 D.P. w
re j.Puszczy Kampinskiej.
c)Linie stał e juz w pierwszych dniach walki zosta ł y zniszczone przez lotnictwo niemieckie i akty sabtau,tak ż e Lacznose tele graficzna Dyw.z Armia w 3-cim dniu walki juz zosta ł a przerwana d) ?popatrzenie i ewakuacja mogły w pierwsze fazie walki
odbywac sie jedynie dorywczo,podczas zamkniecia twierdzy
zaopatrzenie z w ł asnych zapasow i rekwizycji,ewakuacja rannych
do szpitala urzadzonego w C.W.Fanc.
e)Uzupeinienie amunicji: do Kbk.z magazynw w twierdzy,
artyleryjskiej z prochowni "Palmirt".
The Polish Institute and Sikorski Museum
SPi-{nWOZIANTE Z UDZ ł ALU W KAAPnIUI POLSKIEJ 1239r.
1./GRABKOWSKI ZbiQniew, ppor.sl.st.ur.16.IV.1914wCzernikowie
2./ D-ca Kompanii asysLencyjnej. 8 D P M(''llin o
3 i- 4. W dniu 24.VI11.1939r. o godz, 3-ej rano w Modlinie w dow.4,"?
na podstawie kart mobilizacyjnych zosta ł em wyznaczony na d-ce komp. aSys
tenckiej przy 8 D.-7P. Mobilizacje kompanii przeprowadzi ł em w wyznaczon4
terminie i rozkazem Szefa Sztabu ppu ł k.Marczewskiego pomaszerowa ł em dO
wsi Branislawka i tam mia ł em oczekiwac dalszych rozkazow od D-twa Dyw.
Z-ca moim by]. ppor.rez.Sieczko Henryk, nauczyciel z Zakroezyna. W dniu
1.1X.1939r, marszem p od-oznym osiagne ł a Dyw. rejon Pbonska i w dalszych
dwoch etapach marszu rejon Gruduska. Kompania moja ubezpiecza red tej chwil:
Wrc, Sztab 8 D.P. s.p.pulk.Furgalskiego w nejonie folwark Wesole. Dnia 3.1X.39 w godzinach popo ł udniowych dyw. naciera na Grudusk. Pod wieczor otrzyma ł em
rozkaz ubezpieczenia dwoma W.utarai z kierunku Ciechanow, paRiewaz do miasta wtargnela kolumna pancerna oko ł o 8o wozow. Oko ł o godz.io-tej w od-iegiosei oko ł o 2-och kim. szosa Grudusk-Ciechanow przejechał a kolumna panT cerna w sile 2o wozow. ualo sie odczuc óuze zdenerwowanie wsrod zo ł nierzy komp., poniewaz nie nasiadał em zadnego dzia ł ka ppanc. W tym czasie lUlty pozarow wskazywa ł y na to, ze oddział y niemieckie sa juz na naszych ty ł ach. O godz zł 2;-teLze swego punktu s ł uchowo i zwrokowo stwierdzi ł em walke w rejonie D-twa Dyw. gdzi ,,, pozostawi ł em swoj trzeci pluton. W godz.pozniej wysł a ł em 2-och goncow do Stt.abu Dyw., aby sie dowiedziec co sie tam dzieje. Okoł o godz.2.3o_rano wrocili goccy z meldunkiem, ze nikogo w Dyw. niema. W tym czasie przeZ mchj odcinek w panicznej ucieczce przesz ł o mase wozow taborowych, oraz wiele pieszych i konnych zo ł nierzy, nie liczac ludnosci
wywilnej.Byl moment, gdzie i moje dwa plutony zaczely uciekac przed czo ł ga-
mi, ktorych ja osobiscie nie widzia ł em.Energiczna postawa sierz.Kawalewski , go, oraz moja - uspokoi ł a zo ł nierzy i powrociii na swoje stanowiska. Kiedy\
nastepni wys ł ani gonty stwierdzili, ze niema D-twa Dyw., postanowi ł em wy-
cofac sie w lasy Opinogory. Po 4-ech godzinach marszu spotka ł em p - e„9—DvX.i i jego czese Sztabu. Otrzyma ł em rozkaz ubezpieczenia przemarszu Sztabu D\
oraz kolumny saperow z lasu Opinogora do Gl.inojecku. Po osiagnieciu ostat-
niego samochody Sztabu byw. pojecha ł y szosa na P ł ock, ja pozosta ł em w Gli-
nojecku, nie otrzymawszy zadnych dalszych instrukcji.'Marszem ubezpieczon,, wsroP ciag ł ych nalotow, po 4-ech dniach osiagnalem Sochaczew, tracac
Ludzi, w tem kucharza Czarnieckiego. W miescie natychmiast rozpacza ł em
The Polish Institute and Sikorski Museum
4a 2__--;,:a 2 1Lt
, . .. - - skierowywanie ucieka4aCych zo ł nierzy do punktow zbornych. 9-go wrzesnih zna-
laz ł em sie w Mod ł in4,-skad.pomaszerowa ł em z grupa 4-5 bat. w kierunku na Warszawe. 10 -go oko ł o godz. ł o-tej rano rozpoczela sie bitwa ;3Qd Zmborowo-ZaburoWek, gdzie z ubezpieczenia Sztabu Dyw. przeszed ł em do natarcia,z ca ł a komp, na wies Zaborowek, oraz do poscigu za cofajacym sie nieprzyjacielem. 12-go nastapilpowrot do Nowego Dworu, a po kilku dniach przenios ł em sie . z komp. na Bugo-NareW, gdzie bylaSztab a-cy Dyw. Od dnia 5-7.IX.39 Szefem
St4labu zosta ł kpt.dypl.Szugajew. Pplk.Marczewski Kazimierz odszedi'do gen. Ma ł achowskiego. Po przejsciulla Bugo-Narew kompania moja liczy ł a 148 oł udzi - ze stanu 172, zgine ł o 14-tu, 10-ciu zaginelo, prawdopodobnie zbieg ł o. Sta-nowiska moje na Bugo-Narwi by ł y przy stoczni. Po ł ozenie bylo dom° ciezkie,
5 poniewaz byli, my pod ciug ł ym obstrzał em artylerii, oraz lotnictwa, prawdo-
podobnie z tego 'powodu, ze kolo stoczni by ł y stanowiska 2-och bat.artyl. po-lowej, oraz pluton artyl.p. ł otn. Pamietam dwoch zo ł nierzy, ktorych pochowa-len kolo stoczni, Baczkowski i Milewski. - straty pomimo dUzego nasilenia
ognia artyl. i lotnictwa, by ł y naogo ł male, l-en do 3-ech zo ł nierzy dziennie. Miedzy 18 - 2o-tym otrzyma ł em. rozkaz z 6o-ciu strzelcami zrobie rozpoznanie
nocne /z rejonu odcinka pplk.Zajacu - folwark Góra/ wsi Sikory, oraz rozpoz-nac'moz ł iwose ewentualnego obejscia np ł a od ty ł u. Zadanie wykona ł em i powrot Swoj zameldowa ł em be ż zadanych strat, pomimo ze zosta ł em przy powrocie obł o- zony ogniem art., oraz broni maszynowej. W dwa dni pozniej po tej samej osi otrzyma ł em'rozkaz zniszczenia w wypadzie nocnym bat.art.npla., ktora bardzo dawa ł a sie we znaki, a nie mogł a bac zniszcona przez nasza artyl. z powodu odleglosci. W wypadzie tym bra ł rowniez udzia ł por.Bojarski Roman. Dziwnym zbiegiem okolicznoSci bateria ta w ta noc wogole nie odda ł a strzał u, tak, ze nie moglismy jej znalesc. W. wypadzie tym z ł ikwidowa ł ismy kilka posterun-kow niem., ktore oniemia ł y na nasz widok. 24-go zosta ł emwazxaczOny na prze- odxika do batalionu mjr.Pakul Micha ł a, ktory mial zadanie wypadem nocnym
z ł ikwidowac odcinek Krubix. W czasie marszu zaniepokoi ł o mnie - brak moich
konfidentow, ktorzy pracowali 'na moja korzysc z rejonu wsi Sikory. Po zamel-
dowaniu o tym d-cy bat.mjr.Pakula postanowi ł obejsc wiec Sikory od strony
Narwi - kierunek przezemnie do tego czasu nie rozpoznani, poniewaz ja chodzi-ł em zawsze miedzy wsia Sikory a placowkami nie ► ieckieoi. Noc był a b. ciemna a zo ł nierz by ł juz nie ten sam co lo dni temu. Nic tez dziwnego, ze z mjr. Pakula szed ł em. jako szperacz. Pomimo najleprzej checi z naszej strony, prze-marszu oko ł o 16-tu Um., nie moglismy wejsc na w ł asciwadroge, ktoraby nas zaprowadzi ł a na Krubin, Zupe ł nie wyczerpani i zrozpaczeni wrocilismy o swicie
do lasku folwark Gora, skad oko ł o po ł udnia znalaz ł em' sie ko ł o stoczni. W.dniu tym ,byi najwiekszy nalot na Bugo-Narew - za akcje w czasie nalotu zosta ł em
odznaczony Krzyzem. Walecznych Nr.1eg.697. Ostatnie chwile przed kapitulacja
Modiina i po kapitulacji - z plutonem broni ł em mostu. W momencie sk ł adania' broni stan kompanii wynosi ł 116 ludzi. Na Bugo-Narwi mia ł em do krzywienia z mojej jedynej kuchni oko ł o Boa ł udzi i strawa wydawa ł em 3 do 4-ech. razy
II dziennie.
The Polish Institute and Sikorski Museum
- 3 -
Sporzadzono du ż a 25.X.1945r. 6. Obraz Wojskowy- Nr.1.065 Hademarschen
r _J •
7.Podris CEj7:(Ź4. 6j. ?C, Vgi • "j 1-£44) Grabkowski Zbig"dew ppor.
The Polish Institute and Sikorski Museum
l44,1: 04, d U
foit.t4.eduakic, ,N(
,f0,41Ą92,:eA.
Clei4 koeu,
.4f› 474mtłku. V diu,(:(.4., J Ix 7k, foluxim,iu, 4j fr'c•woey •-•,4(-d-Lit:?,
śuy3z7,J'a, doe74 -6-e-144/60 p 4,c^1,/a t£01
.hd? kórfOiał tuL ,t?-4:£ Źleuc114(,ce,. zkii.ci .(i &cii;
63-toec. ,17 c‚ 141.7ił f;ecivoi
Y4A,ttupoik:tił, .2o-daru eidica7-44,u0 i 4.)-
~t -da~
446,1.• kex, iał,,;(.4Ai 471 wiry
fam-U
5(9--z;cit"
deklookd
i d ł okuit:icio cti )97,14,13atłii clotj06//i7o rm,
6 bi q i /04cpoNa, ł ,k(gie-Uk4 do elitod4410 ł /itzurviłeur
ctizkzvaii, 44. ::4',1 4,u:e tr‚e.-u,c,
Umiar 4,«!lite ,_ ur .,k491,1(0,4 3z p. o 31(94' u.iz , 9; oc cuda,
4, trafi,. 7 -~i, "CA5'67 .9(7 ,.-u•ia .411:4,1,;. itfid ,44.4.;4,14:, C ii
'44.04‹:(:(. j .,410,0114e, 17_,,,tc,„1, iii ,cecl«,40' ,.434:(..1‹,tc,_k ioreTk4...
44 idelaL,, ..api4up(5 dobrecludit; 4t.ś ' _cl7;ri.-10 x ltom.,.w .o4,<4;a ku.ta 1►ezpic44,14...:
.1,12c* icx44;0 1, .ę (17.<•JJ22 CL4AL ,677e/4.4 4>T, p-Mt40/4:a-ił«, . &i.I . pul-4 4.7% Ul''7 y Aaiidy
.ryli t1)04(444.(4,„ 4, crkg;e7 PntiiĘta, DY0 (494' 12 ,V4.‹d4: didi . d7. (-uc4 otrałwwomio
i i 4Aia
.4x•CltOiwkize
-1014,Q,
/7 tłu, 0,62/iix
l'em4 o
cd- , r,F,t4') ł , cd,9
e).(9 -1/171441 4triinfelA,L, 72(mi
_ 1c 4witpN /2((: 05`.€ 0(42,1)-~ , 41; /7cti, r/:424.i:4 - (.171
a5G. stu. . 1)(:(,Q ,4..agu piz;
°tyż. ,?(24.14 .571 ,9a4,
r.
„ŁĄ ..4,7Lcski,)(9 z 41.duzica eic‹,ita,u494)cy coL. ,, clxiwcizi,&",
,)6(idia7-k ć 'ect7 cliń£. 2o e7ecicac£04)0' Wew IJKa(5.Ktu •
44,U ,70:dea „6.) dv-af • cto 41:( vdcli,add,
(4.4:e4 x C`ic4, ŁA,4.-,wo ira,ud,14(1 eva-4.7 (67/c tufs
( /3/7.,
c5 lX Ly (s-W,
do 24(-J 2-C
(,) 32 /7) : dira aqr dCfcCĄ:. Ctle U k c« ,
‚. (9,4,«,w
ilcu
2 1 -
2 ~ kl a zawne, ■4>> 4.4 cr,(94t; c 4° .$ u o
ał 1 tj«.
ott. «.ta, iffool4go (c/prłt, cd3?4 -
to tw.twzdt.,,cuzii4 6,"
co. wiż -i'octia,64' a i , Ico:-14 /yk.&;t,
viet4 w p&
.5.ąłjb ,64t&yz.
e -dif p-t&Q,cgi7
f C~4343":"
cit 1)( 17;54(4 7-04.1.
_,,6cr-ok c
ok.° łal tu ,
0/44«, 50
47~
The Polish Institute and Sikorski Museum
,2044pk .,
por, 09(9-(cAice
ditm,uu thwu ct9
cer fce,J-wułkv 2ta oz0444...o.ttic;
-ky# i4c/ dt.au,
%r 15 47tz~:0,
orna 24
r.s oibu:u załkuddocu4, ło <<",(1k 141;c,
4ztvW ‚041,, V'd4u:u, 7`74-u ł ̀r u6,moi
dwa oma; iechw ot ,2akeu? &,47/6idQ
cafa ca, 10,2«,(6,£ 1;3,4 teł 'Oti
454/C<:£. OCIA/Z1Lcik;»//~'/J k ł 'eiku,wicu,
"9~..eilcu r.
*0V 1L7W ji(010 Dgil) 01‚t1 • Vi ~MĄ/ ler ()ki«) kA.9'>C CA‚da 70,,~114
„CŁO. II 61Z,(2,<01u4.3 ?f) 15a, 5Pc,d£4.• 44 p 1,4 440 gaCL 1207 riZe/at/W (~24
../149 tgtlIC;19 (4‚,~1J42, 9W/ .«,6-e;(u.,42,6i/w y,, u+.0,712
XrirL c&uio,d., ~WeAo of70/:,A' 4J/tyki
Zr (46u, (54K neA 1:o-luActu,6u4 kei3a,(41:4 ,to,ruila ut? K &u,a,t,d, ols ott44,7
044, , a 4w 4d t» It4, .21£C/7-(4.,- (jil,ifi, .?0,110:4~,c? ' 4
Ctil.2:Gt■ 46 /X DSOrdliCi
ZiCkl2/tWOaari.- 4) 41-ibm,d, jocili~, a,(44;a., ,
avt.o, ob u.G G roz4, ica.~:ct, .w 6(04 4,L, t , i _; . _ 7j wu f
4(A3f łlżliffś i 0C14,4U5Ó2,t1,0 dO e4/(40 .i.tpAYIA.Oe .,<A)• //(~. agf~ aVkaż7
LAAr d'(4. /4-. Jr101 , rflok POi£1,1̀ ` 'Kii *EUA;eda:t, 7'kei CV-9447.I. ,
Clic 4:7(ei):2,)71 ,(fo łokyiji. lo 4.6v4u ł , o o .
41 ChLit4., •I9/)41 , °
c_tiA,i4 it7 ~7k(*, 4ciptA,dcdcu 2,6-€1'y -9 .£1j, (dA9 D7(6-14~;,c- i Ł° ---riftar~, f,;(4(01,7 Arz uvrvi-tlilo 61,:wT5ctc. ‚,204 fłcw 01
,-4011(47ła ' 144 IIKVIALU ..0. kt.~4-lar uo A c..<;.
67(ntu:
Ź !) W%
( 001 dłu£:&, 17) ck kat l',144,42,r;1; S7) cu«;(0.-» ozo£,A0., k /7.,(n 02~4i ,t4e
d‚o ckt40' 04/1J(2 dy4r(v;I: Sec ,raa ZOdal2~44
&(£0, -ip0i9C/ZeU:1-a .?Cd"Yet£10.4.0;4‚ ; ,5i /9#6,
i - 3 kt,-4(?ocu,*ta, 4/144olo i •
97/~4;.4 p01 .ria.t.7t9W( -4,4414 4 LI/t,«:
r ni
Wikt C440
The Polish Institute and Sikorski Museum
9 r24~7.5
''
e ~-y ;
4 •
" W 4.-~.-v ,G2 ) • !~:
(ke, 74 Pt f ov( ‚
e. ~~7 i Ń / r
7779-1 c'g-. '147/1e■
f1;1,7'
4~ - 4i7~:dr4e- " 4%zł -
4;
7~, ~7E, ; ~424;t
7kt7;,(.f ż p.1,0, g. ‚
U. ił!),,;79,i f r, u 7 -f - .2r-14.144-,-~lu./...c. -,--,4‹. ,/
r7,11;?2 % '4 -1-4-? , v V i , , 4,` 1-",v,41.,. .,,,,,—.......--- ~~4,,,,,,,., ,,,, ,~4~ v i
, , , 4-1-1c 41571-7 (72-7-7 . .4,447-1-1-7 7 ?-~,t, ,,
, AHO 7t, At , z ,--,(4.Ą..Ą.1e.i. d7-o.--)-r"i-iii-7~ (-77--ky-- ' '
I . •
• 4472 t47 e 4.47 ły1,-v V , ✓~ )i- 4g4,-,247 ,. 4. ii.y/
nm,t,u h nu
.744,74,-śź (74:t>7;2-17 -z 44,, e 7-7 ,--kzvi.€7 --244,-7...~-' ,2 t'--- -(-(-z 7,5''?-7,
. / I
_.,' / ł ✓, 7
#474 ,--)-;?-7-7 4-1- , 'ł.-- ,p
The Polish Institute and Sikorski Museum
• //t , d i I r •
Ci7-21-€, ' -Lt ,
4.4.,:i,-, /.7: -, ,,,-.7, ‚4,--„,-,",-,,ki„,,,,,,, '
, _
,/,' , ~ 41, 7?1,Zi, 1...5 1,41 71-2-2171; 1). . ił ±3
1 - ---, ~- v —
■ceP 70, /
,
‚A, 44 6/
"/•72-21 , ł C
.-~ 7.-/ / 2 e-tri. ł %ż' 144 ! ?"-"; /1" i t
p, / ' - •Zł o ' i, g ł -1,, r4f A‚' 4 ‚ d 4 ‚ , P
1 4-' , i •
,44,14 / Ł d-7.4-4W2-4 /-/' -~-/-7-47 7 ,./2,7..,,....; 2c,,?...ki4,€.4._,_
, i
,,-7-7-7---,;„, /
„--,--7i;_c- -",-"2-7-7 -i.7 /1,.. .-2--n47 (-9,' ~4.-iiż t 4.#2-34...t:c.- ,
2 7 Pie-1,-4-1 A ł.~1 .7:2., „...4.4.2,01,145,7Z,
śł ,
f I I I
14~414ż ' -14 .' o ,-; fr714, >1 #(#4,1'
' ‚
./4) 't~e-e,V
64>Y77 •/'U1.~ rk7-P ł 7"9
Vrig 7,14. • IKI4244~ Vi' (7)."2"1-.0 -‚11
■ 444
/7'44~ /41-4-1-4, ‚'g. '41'4 (103 1 4?".?r,"14 /172 .7;14
012,9/14 C.''-, ff , Ł: 2/- ( 1"-«/- t•O'”✓ 4't".‚7. ' 7" ---/1-2-17 OŁ Iił 0 f01 ).%
'./ Ś -7 •
i r ż
G 7,4" :..~ 7,7•Ti ' ł l-2, ~17 ~ Akił: 2
i 144/1,it- ti l ,‚-~2~, "4-‚1474 ,~-zpa,-)---)-7
, ,
44~4 . , . .
- /ł7 Ć --,--7,' ,..-1'~i Ń .ń • Ć-4. ‚
/-74-7:,1ii.t , ,,,-A4...W" ,,,,./... i _7,-~ di.p.z; /
p
f-11,:r 1;41;15L47 ł 1-
7 rf-1,1,- 529- 4-;4., C
4(74,t~ '0,7'
•
The Polish Institute and Sikorski Museum
ł111.0'
I 1
r/f/ k-1-12(
irk,
wrr o- ,~7 k/71- •».e ! , 1
■ //?->. t 7 L A7 Ąd; t
() 0',G-74 a łU,* 41.4-
'11,/źZ;14(4, i
,-1 ,, ~/1.£ 7. 1.4.-~ / 4 ł21 f '7!9' ,' Gt.--tv r'. I ...at -.? 1 ..-# f' 1, .1$14,
(d-(4-;4 :4-7,-(2t/te O Zł
W / ' ZŁ. 9-(.4► ł łfra~-<4.7d Gf-'2..02t2.r /ł 0-7-1-1~7 '
f 27' ■0171; ‚7-74 / >~)17 ' d A ( 1 1, ■1,
#l''
i-17-‚7,p4=I-1-1; . ✓ ' , ń e /4 ś (7/=; .-?7:?-4
,
, ą ,
.1
,
r7.7 liGt
r 71-L42 "'Y-n-8~ -14-tt / a/
(2-44 7 2,4(-- 4
~iło ,
eet, 1--f.44 • /9-~€
•
„447,44:3- -, 2~
td0 . j • 1 y
/?~ 41,7. ;44 ;41C-r a-4
2P121.tiot-i-Z
61,
/71/14. •44¢- /4=?-?-/-i. *i.
19%/14,1 -7' r» e ł?--74,4/ 1~wf 2~7 447 se- i ł
/
ił/ Yłrłta-z- 14, 71-1724: 721.-E7 •
r:272?-;,--i-s f C , lit., , W1.- 2; • - 4 -44-1, d i ~).• ,...„,...-..--,
/ r
,---P')-7-1'w? I
The Polish Institute and Sikorski Museum
rymy Gric/- de<4d-z -
/1
g'/.~(r.-14 .-7917z4,-e 414 NQi7 • -
/t-4t4 0~ GSW0440//
-II
,/4
2•47Gr2,t) .- 64/1-1 ,t4i:ra,447 ,,Y7-4c
424( -
41:7~4.c ł „..7
ik2 r */. Ż rp7;;-7-7k--)7, ,a,-4c.~.a..«7 9-47Ł]rz-o
,2-1,y4A , 7: ,er .3. lx--) ,- ,, z -
7 , > 02,--1..44, ,
449 rzĄ 7 4 d04
(1' r-kr l2/ 12 ;~14/4<ż1
VZ G -1-1~.,-te'
e/4/14 / 1-1t,0•17 I r"
‚,2•5 4« 4 Ml' /4' '44r-47 '44 714.4 /
17 •
r r
e,/t,v, i /Ml .7<,
' A
tał11 e ł J"? Y? v /144ĄM~
ił ,72i ,-7-912
4d(34-; /›1; ./lr-
•11-f-?1-4--14.4
V ,„6,-;--P~,Ż (
The Polish Institute and Sikorski Museum
421,-7,5
£■(:'
.. itr.,05"-~,,,, •
(114.12.
e
/
G 14,, 0(21
rr
0v:i-dt-t cz(' (171;i4cX1-t4VIZ6/41, 1-P4 ćf
*4d4e, -/~/
~ze, u c^ i-274:24444;>/ C;21/1a- -4.4,9.-% '474
' 7
Z ~Vct' 01■z(>7 y lej . '12.414," rZ7/ "I,
cił /74;-?-7-kkk4 (9.0 4,4t,
714-? )
17.7
4- 4-td //15: 4(t - 1
a 4 7- 77- f--'47;
,
01 (71 7 I 4 2 ■ 11: ) .44 4 1-1~~ /1,74-.1/7374(#47-1-4-
i 2 '74V 4
•
_ 40-a9/i,-
,, de- i
zć ,?-2„../ 4#7u..4
ń
'1'4e /714e
dao r, ,
114-4 7 044-7' ,
ił 9~ 74,1-4 "*"»"Z-‹
»;.y. • o ok :7_7;
■f!' )-77? 4%7 y)7,;?,4 /
. I -"~ 7//C" 1""? Z 7r, -~17--t----1.-t-e.. • 37 ,Pr,
The Polish Institute and Sikorski Museum
4-4u,i - ~C- .~
! • _
ĆY74 .6La
,-.77v14-4
,
.vk-d-e4-77.e, ‚
ł
ł ed J-P . 11> ?Ą .v
~^7
--1•1•-#1-
e4.1 /~pal f 7
'111 ł 49" "991C 1-7>11 (" ?•4' i r j
4 1.1,&047 ,
,4d,,r ł~,t»/?,,i‚d›,
‚ ‚r.rzidz
4->-;-;tahf ' ,1('‚,•4-y
i
••••21.-wx.' -
- •
t/fi :v 4,14‚7 (‚'.2,12.47"1■, /4.1,4.;t■e, i , I • . t ,
i•ParljAl4,24- t4.—/ ł~-97;44P41.42, 7
gzc, pac
697 /.;"
•
4./~i//, 7~;■n,
~. 4 '12.1.1.4:ri-tr; #4.44a , ,
!
• (14--4e 41-149-$44£414,f'
.....,..f...*„..,2:,. ~, q ."'1-" I‚f-d- , i-v-1(-?-,A--- '' -'i ź r --
u. o--4-4 in 41~.5' id,- 7.1- 2-2, .:.-z--6-1, ‚1",-~1... ;14.---4-i44-4.&. /4 7.4e WI-44-4 •-,—,_ i
~ ( e-444 177 /74'2--e 21.1~
•
159/21 14L e V.4% 'ire „.4.44‹,1%,4- a r7-1-^7e.- ---4,94
, • „"
~9144 xlidaaw.~~.~00.108~
, • 1 ;Ap , •
The Polish Institute and Sikorski Museum
tit,14
, q)",„.2 , ,144412v2(.‹,z4.'
i ,
---‚,7,51 g . , ż ,-;k1,,,e' ,-., -- .4~A.,;. 7/4,7.? 2 .->--,-7 c-0... IL711Ł...« 1-4.6.
( /
,1--tr2.e /
a
•
kv- 2t 7.,-e7,-- -4--t-1-e .")(~444-€
'14/V17 , 1/ '44'1/44- 41-t--94--0 „ ,, tt-a-te 44,-,4( / 4 41.4 0-1 i# ł
, I
'no 2,14:4-1, r II.
,
k211/1 2 1 il-2-2.444~ 7~.~0 4 Ł d,-4,- ; ń 747 - ,0,-- Z A --' ......4.... i
r
5,71÷s v«..... I l (/ f dr..- 7V1.(...,,. i A :244~z , a-,,
7Ę 'r ił '7'.,1 źl'
WP.~, ( 4,
ł
0,-21.1 • .44 / 4.- 10/7-7-7 łki73/4-~ ,,'" '2,4~;~ , '7,-(A-,c.44 -
,"•'-r1,1- ./-7)',/ 4., er • ,-41.4/4"' /V 44'1 I ,2 4.1.‚"u'i-t,,ifl 2 dr ,i-- 4„...' ir 6"4- - , ,.... ,............_ • / ż
4,1 ł•;i,i7 ,!:24,- /;f 4;k41., ą ,o t i (.4-747
4/r4d, f •
.17-7 • - "' 2 y-n.41: ‚ 'd '7214 #0-r27.-gt 421"'
M4I 2444~1'4 44,4 7/44_,€: , łĄ771S--
Ww (f 151. • ~7~/7.-tt7' t'"J"--4.; o4-
r' e, ,.-4,7 d..4..1," ł --0/ ,Y`g. ri4asf.!/152,1 _
lik'Or7---"
i elf, 7--1 U-1.4 -Ł--w-l• 0,1-4-V/ u ,-
/ Gt-zirl -t, ,4 tj .11~...,
41/ I". la)ł • ,ł . 4,/,'"?'"~ ' Qłdnr -ł z2 ..........
1 r r
' ' 42. -/;4/
AQ 44-7,11,744 ;t t #1.4.-12-1%2-1/• 7t01-m • G° m -4-
Z e d 4,?■d ~1G t >14(.1■14ĄQ g7 ,~41 3,~1-;
/412•-4. ^ ł ł ‚,- ›-z 44"7 ' •
r2f /257-7.d.
.„›..2.Ł„,/,4:1;4' 2, rd„1„,,,,„,„7 7,0* 9
10
The Polish Institute and Sikorski Museum
,/ r i i'/Q1,7 e /
(1244-. 1",>-7-1 ✓ 144, — 04.401.4 ,
rn c¢ ł a
r2-4 9;u-Z 1-(7'_1. %-(--(-7 , i • • q' 't . i'' . ‹.Lł
4"...a4, 4,...„ 4,,,(_,Ą„,4,.....k.i„.v;7; „ii.,,Ft‚~-1.4-,-.- ) 2-71.44,-VP-4,at.
'-J +ka.y,,-/-c,.. • 111 44~ ' - / (-~- 91.-ŁŻJ 7 /4,. „-?-2.,L ,,i-,... 7,44.:t„-„- ,
i / n • I n
J%0F.Iż , 744ł/k/-44P7,' ł 44'1 . Iż; 47'‚ /Ń-40, 4:-‚,-1.4 .,(,
MYJ f def -1?) (2R7 424-9 4.91
4, /
7..cztj21
,-.-;7;• • 4 ' kt,t,„i.,) r,„ Ńi, 7?-)7i io-r,,4w ,,:A' 7-,-v1.4ZŁ -
, 1' d,- --ku•-, ,-79-7 •-t•(,-,iiĄ ,,, d ,1-?-1 .0-z-i,
/ '--2-1-2-e" ,, g:7 ,5 ~7 .-•;-;-&,,, ,"; -t- ,
Pir-q • irż, //: z
4.- -
72 4 f X ,2"'e; 44 7 ~ 44 (~7
(ł
• ----).•2.-. eli- ,,-----PJ ,--?.~7 ; ..1,~ 0414, c:1«,1~7.
, , r ! , P 1~ ... le fła,OLy ł r- ?-7-: ,‚"- ;1477 • - 7 7 f%2•4 f 4", ,:-*V Wf-(7 'z',4Ł'';
i r ,--r1"77 a-I t.,-.) 2.44 c . 4..-1(..14,...4' ,k ,>-74.~ iri / le.-1 ,1'41....C.110 .z.-kz e '2-"~-- vYGtr
/
1..<.. (9-27-e-1 ..--?-77-i' ' :%7i-że:44.-- d'"?.-rrItlf: , —," ■ !9.d'ł.1~ 1 , ;1' • li /72 •-"ir I e - - - .- J - 1. - --4cisii;
■
I ,iv • .--r---)~ 447-14~- dł,...c..+"‚H di/V 1--a ,"10 4-0-lf /J 0 Pf-6-' 1 7, ,,, ,„„
zi,,4-7 p, i ir„,-„,,,,, 94 ,,o_ii,- 0-,,,,' -,.„<7: .....94.
,,,,i ,,,-
,
-ii ,--- ą r : :
I 7.1"'?2'
I i /1 i • ■ r
iYrs L̂°.1., 1~‹,(4-e /r !--.1", 4 I H..!
//2,1 721.1. .14,}4,14 N. • , i,
(17~ ' 40 4. i , '411 .2'4 t..12...4 7 ."; ' ,..."1"1 ,.... ..1;?.....1,1,10 7$1. p: i-77,4 ,,,,,A,L i ,
~ai', rii-..„.",' .1.■-. ...; ,,,-.:::.-4.-',4.4....m... .,,.. . . . . , o r7,--i-tz, yr .,. ......., e.4.4,,,.....i.....,~. i-r.,<4,- - , , '
, '
#‚11.1 ' ,~24 2 e.---)-1-954... G dre41.7,-ti l74/ , a (--P9-144.-J•?!.-->iP.44.-- 4.41 ~L. 1
., Q,,,....,,,,,,,,,,„:-.›,:r." r•zN,N. '^ '',<' N. ".. ',4,,N...•,..45,,,A,,,..,,,,,,,,,..
k- r") i(-• 'YZ. e."2, -e'& d'-- 4C),1,(~2 i2 2 +/S; ;411,7;47: [ i
42e-4,~14,1,1%~ i?‚ '-')"7,5 '41 4:44. ' ~E~A.,
---k7;;4. 1 y -n. 6, , 77/(iii•O
• "ł"V 476‚
~v -lte
d'C'e7N 19 .24 r51-/-d ("2,- 4,7"1-.4 o.7 „6---1/~4{
r--)-~11~, •0- -1/L-1-~,-5 f'91,7,- 144- lAnd." r
/ py-7-ib :/cy
i j •
r The Polish Institute and Sikorski Museum
• — (7-ki • ••• • —rv ^ /-711€- 7 ł C4 7 (/' .-n-a-* r '2
774,
7,‚ „,,,, ,,,,,,y.,7- ./,,..72ł ,,......„,...i; ,„7-,..,,,, , '
4- ,-,--,...i,„7-7,/,./.(„, 4„: ,,,,,... ł ,,,,,,.. , 'kl /11.4-j .t
n . r r
"44 "'Pll ' ? (7k2--L:r ćł~',44.4.4 ti-7424.2712",-77w,74-c ,~.4,777*
s-72/£ (-".-? 4,, ,tp:t31, i ,...44- ;i,/ ,....,474; , ,X-t. '7'17;4 e.
47/,‚, ,..1....„..4.4,„ 444, 140~ r-2~ : r' ''',44,41 „b«. /j -744,1p/ky14, /-2.7.17
ł(2.7.12 1-44-,e (9-11. --2,7 ./7-2-2K, ~O»? ai.-~ `1/' '->r-V -1
■ ! ■ /
'1 7 7 "A
144,1 e ,-7i-,, -74 7.44 , „-viłk .»241.~, .. -~,,i„, ,;.„-„, !., pla r ,_>t, z ._
---.9
Ź,t1,4 i.- i. ,9'~%.. ✓ „ , k -1,..,,,,iA, ;,' 7,,,,,g7d,f44.,".
'12/ ,„„,.e.i.„%,,,, ,' „7„7„2.e - it;41.4.;_,„ ,--2,--204'4,,,
,--).7„,p4~ ,4,,, „7.7,7,2 ł, Pr W.-s , ,4 v _ .Y
~7.-74.,"4-/ r
?7-4 0 #7-, 47 ,31-2 ,---)1 ~-- w , 4"". ,,,k,i ł .,--,:g;
gs-i: si.-44,ie. oi-1-‚4.4,. .y2,1w/ł47-' 04, JĄ - . `d1.7;744., &1~ 4411
(In>1 Ń 4-vi f 44 ,4-(44 • 1": ,-~t e
1-'171 '11 ("731 - 244 ł ,~17,5?-- ~a-tiu 2*-d-u
/ f i C;"2 Ć7 776 ł •-ł •'‚PPA ' f~ 9-1:4-2•4---e ,•-k-krz e2 -$4,--21 ł •->-2-
4aCrt.;;,c ł41.1.) 1i~ ' i> ri, — 9i0'14,f 44 ,- ł ‚v./7° ,?-i .0411 r24744-c I
202.. 7 a -y2. (.7' ,44-'7~44 rt-'2 77)0~ /14:~-2 -tv.4.-~ ■ /4.74 tn-e„, ,
..,,,i„--47 I ij z , •
,---,,e.-2~, , .--,-,-„,..„7,-.)44-4.7 '
,4;,,,,,., .07, ,,,,,,, 0. 11.1., .,,_,,„, ‚25,4-4i.,,ńłv„,„„ ,,,,,,...<„,,,,,i7 , ,
,,, .i.,,,„-,
ru4.‹ oi- i-~7,-x--1:- 4,-,99-7;;/44-ir ' 41-/-1.. -4,. Ł'z,,,- ,
,,,- 44.4' ', '7,, 4 ,,--,-.9,..„.7 . .. ,. .,..."--" ,p,,,, . „...v.-."4.0
/ ł /
/-n~(4--;/;,,41,- 01.- 44 /(/! , ---?-ne-4.7 ,j. L, o 2-1..,,
742-1.0~14 r
J
The Polish Institute and Sikorski Museum
ł-vt
(4/7 ' ł •
(+17 %d 4!~ 7 !("72 "?‚; i 14) ,
(9-u) "7 1żyt?,4, /4-ł
7.1+14; 1244' " ~'"71'1''>-4'; (-?;ł , (-7 t‚,‚"f ,I .,• < • , 7;p
k /72,1:2'1 ~4'V-k - 4 ; ) , (- if a...›' 4..1 - r ye.c24,pkr..-e, ;,.; ,7;?.... / ...•
/79
(7
--.-,...1,--_,,,,,k ,,4~7~.~,~4.4~~,0.4...:.".(,: ,r ~..:.,~44~1v4.,,, , ,, ,■, , I, 4,4r, i ,,,`^'"
! ■,.
i2-218,44,4~i,,,-3 4,
r?-7.,ie 44.7 '4Ą4,7e.A'
ii 721 P2 /,GZ
rYy ~.1,...,G7 j 7(.1.-4 24,1,22L0,4,-t‹
,
11-.
oiŁ44,
4?)
The Polish Institute and Sikorski Museum
• G-1~ t
(c1.-z-,:z rz~-$4,
14 'nt rm
2'.5 Ę .57-4
i 5;1- ik,-, 1,-;:y7
,2-23-/42z
4 1-1~.4-P-4 44.5 424.; 4.4.-7e;-?-77/41
nt ‚6242-t. 2t;142G144,C 7424;4~ 4->Z~.-~ r2'J'1;--14.1 •
td.,4440-77 4~;4-e H60,/
‚,77;
r2r ,-/-77-77~ 764.
z~el i 0,24/ /S: - - 193 yr •
/14-Co-4-(4.4; 9-wyru , "4-1-1;41a4:,-->v rue-c44..v.
G% ~<4 2‹.47 4 ‚91, 14GIir ;/21
- e ł dv2t2 !P-f,fź i-1 4-W%
1~ '/ / £~. 0-af4źt;■%, 41,414 ;2'71/-lł /44'4 7 ,0d
4t4 '4, ir.e~ ż Ł ł " i r ł
/Z ‚' 7?1,~4-1■d..2 1 G7.4' ,--729-7
~1-£ Z rrż t y J 2 n-;-7 ito: i4-44 A21
%)')/ 4, -U;,/ ̂t-
.4-% 74~ r2ł
ZGti
c.
/.17ć :". •
f . doił
4i'LL/4 ("271t ay■
" r ,1,r 4f1,0-t4/
(-?-2P '24,2,11-(4-L- ,-/G44,14v4-4-1.
/■P') 4Y;-1-~ d% a4t-t4 / ćć
771: 5-4 , 721~IIPX". d'4°,Z,I, t/4 tdr7/
2.5
‚- # ę 7)-t2 Gif:Pt-G' /?-7 1Gt,41~,
IĄ44 ał IżU,;Z-("707 „ 4140, ŚJ
)
■1/-; »/) 79.
c‚r
The Polish Institute and Sikorski Museum
(x.y 07 / 2,t7 ;■ri.ro
ol; '91744
•A' ~41-%
ice
2-c-91; "1-1---ri~e' i •
7,a41,i fy 1 t
(-17•7( r->"?..?1,4-1
6 ?) k4,-; /1‚ / it;l41;VdP-IĄż 2; Gy1.3 , IK- d., 1‚.27-713 ę,
r:›1;- ,,, ,,Ę- ił .,),? ,,,,,„ #7,,,,,,,,i i;,/,,,, 6 J , (, ,,,,(.5-) .... ,-----„,"
tv.'9 E ł-i-v -tr f.-.( - o - - 7 024-57424r c"2/ »v ,t-7,w,-,0,, -~-17- i • ■ ,
7 7 _ ,
,
: , •
!I~, ∎I'W~- 1;Y 2 Z / '71-7" ~ ;.--71,- ~e 2,e1.4,--;-/--07 '44 r ~.12.d 7
- , 9Y *Ue - -
■ ił, sisidt, , 4 ,~y , 71 4 7 i 1-14.1, . 7, 4-- . (7.1,-c-?-1.-^
~.":44-~ I .-~-1.- al, re, ,ł ,~' •P'"7.-L7' i -1:4:1+47 ł ' 1 (
41~4~ : , 1/1,--e 4.-(.4.4.Ł42 ,4-12% - e-o-z-1~ ',4
i1,47~,ŁA,
4(,/~7 /1-414/ ł 7-1,79",~14; ‚al« ,z;-,r,~,0--)-2-~ A i i
dd4 7444.7.1 10'' 4,4'7,17 .4/~/ '277;">1;` ~1.1
-1~■f-f--2-#Z /;),14
The Polish Institute and Sikorski Museum
21„-WĄ-o4./.4
r' ł 44u- , «4% *Pt z.
4,"-;•';■"1■04W4(bril ,■■•'
414 k "p44,5' I.
' ?"4,tłą,,,-"-~77,;;‹.4 1,4~;414(2.-(.;£
(10/ ;52 -71) ,
5;)/÷-4- / ,G~7,44-1:4 47;1 /41.41 irńtt-~-~ :
"4 z /
441 (-; 4 -41 44 •
ĄY, oir7f1:44. /07-14-e, 4~7441
t2d .",~ I • #01:41-10.ś~ ./S> #24-7~.1 s ,
~47, /y, As/
0"1-PP, ' ✓4,-.)-7 .44 i 0:-->04
1 ;;;01~%,-;46. ,757,;9 1~1 , 47?04^,
'4~71 sfP, ‚144-7.~4 ~447 %7 ,~45412,Z
;,1 71- da444, j-b/ Azy7x.
e4,- ,-.2,44,-0( Ć2(.~. / ,0 , / -s-7-Pri.~:, Ł: s 00
" • 1 " ~-1,4` / „44~1-'7 h :~~ 7;4"zis% • ,
•
2< / :40r rrni-łą,/g4 ‚71°-ryk;-;gjzi '"2/
dm-z ~744 łyzice. urv-47.74'›it
0~~ •f:t 2070c a t. 414«,-L-; 4,1<-9~-4 ./,1,444-0404-Cso-=
t-4-Pv ›.-~z.4c-~; «-1 " -Z-10,a-44Ł 4,
11,04114 44 ,01,-147 Łzr .4,4 ,4-1r.ot~c r>»,
• /Z .,%~' ;1.4 ,(‚ 71E4 % 2tc ira
fi44-7
. /0".0,2-1 45)14.1 '44 4~09,V4 ).Z(41/67dir ‚✓;?7
411/f 111 r44/ 07.47;4 "›.1 " .8 4.1412,04£ 1120 g~~
/41̂ 41/1
,7-kx. .76 ;?;d.c r 04$ ~4/,:* ćrltr›, uJ
~«.4 6,4fri;.0 ,44,*Pić,(4~7,7; " 4 47/- '7.-7►zt t
• 7 • t i • 1~4~1 ̂Gyv di ~~1. 447144
The Polish Institute and Sikorski Museum
49 40.4 /144,t~ r r
41(444;¥d --")-7-710141.4.9-~ 4ł 44~.
•
pir..4a,14(
ł .7.14.4117r-t~:-41
~z..‹.4... Ł g 7 i
7,4~4
-7 4' ' 44,447 ',1,4111
4. k
f i a. 4174~ e.1::(■[~<,,a. /.2 0.44'; " 91404,
r".
1~1 44.4‹.41 /-> T,.I ,4/441-- ł e.144.44.. ../4•71d 0).-~4140. ti
i r 0
if9,44L 0,•'(-4. 75
7, " /Y41444, ą ł . .4-'t.-",~1.0 4 '4'1~ 1ł
• 7,• yiis - °,-A1-7 ,;›Y[4, %!rs7 -,704.( 4/. Łys, 1 v l2fG c ,
•6,104 .$ /~14-444. ad-W-4,44 1 07~41,,Z4.4 r",•>►
/,‚41.44,44 ,!t• ~7.4:»4 gZ,* j 14‚1 ,724:V.7;
'4-4' "-7;4‚-~, ę4: rs,"-~;.4.-kir' f0
-,•+łj %(,‹;4
.42,44.~ , Pp. ł7-1-i-r;44-444.: ~-4.; 4 ,PŁ.0-444 -(1/4ź o,
V`Grt;1,4e .01144, 7.1 4-44 OP ;Ci -3 0 47 ~444, g 44.7
sPI■ł i3,44 710 4,41;a-l2 ,›('794144,
1-1~70-7~7
f^ i ..1,;~
ek 3~444 441
- 1( e 9727-.3 #
04~ i iił!
;Z /17 'Y 14"44
~00 I 1~ V(71)'$04 L14144447
f r l0117;••~4
The Polish Institute and Sikorski Museum
/̂v A 7 Z.
The Polish Institute and Sikorski Museum
LEGENDA DO UMOCNIE Ń MODLINA
zewn ę trzne umocnienia cytadeli
ort
8 Fortów linii wewn ę trznej (od nr! do nrVIII)
pI 5 bunkrów mi ę dzy c,y ł odelq a wewn ę trzną linia Fortów (od nrI do nrY)
FortX "
18 Fortów Linii zewn ę trznej (od nr IX do nrXVI11)
przeszkody ppanc.
08 • MODLI N
520 12
556
48
OBJAŚ NIENIA
fFaTej nisioto..con
Nale jednotormo
ingkotonn
KeZej-lcs, assr lab
Jisicji.s. &nowa.
52 Szosw I kL.
S
--1!-4-̀ .= Trocki tak itrog.
, (51 iraarióf a dwam. w. Isdalsks_ widna
43 .K.siedjkLezzz.
▪ .sinAseyrsia siecivred
i iCarIsca.
IFagi lert, figo n. n
ZA !mentor: chr niny
© a 11b5dITSCiL.
i 6.mib odosobniony
A l'aninik.
tśia
8R. rii.Ruei..y
ów.. 'lisia wodna
• ]Fonii.. falo-jmsnY
• kiL,14. ‚miny
• (31 Snalsokk. 1,,a,vs.
no-bino IsLiissna.
5:r4".. .».Y46"
• Srgh sorniss9
X " X KoptsbUS, r.s3,rroscs
051.1.1. byk mglimy
• G•P.INft1 2Oiornak. gazu. (.1
41.941.7-ar pl Smolarni. (Sny+
• ,Sa's Koi NOMS.S.2~
sn ż y,{Gi ł .2Lik iriissoy 1.573
(Tri Jaskini. (rota)
las igLisSy i d
Las iii...0.W
• sierscasy
itioiosm
• Nirsiiyiki.
DL Blok koisdony Ki.
Browlsr Iso
es. Cep~ Lai
• Cwia-a.rxia Mij
44
Y okofoorisko
The Polish Institute and Sikorski Museum
tAi
Fart h ek3
❑ i
FortX
LEGENDA DO UMOCNIE Ń MODLINA
zewn ę trzne umocnienia cytadeli
8 Fortów linii wewn ęł rznej (od nr i do nrVill)
5 bunkrów mi ę dzy cytadel ą a wewatrznq link ą Fortów (od nri do nrY)
18 Fortów Pinii zewn ę trznej (od nr IX do nrXV1/1)
przeszkody ppanc.
92 08
• '.". P ji " W Bropanraw
Grd Bo+orme
', Gc h, wice %r. T--..1111illy. 191R__ E1WL.,..r-'4U~IIIWIl‚Wr ..."..".....•=1_- \.,i1.1 1=-...- -_-,... ---, ,-,.. ł'''''>k.:::
..":"..,_ 1111~ ,,...,...,._41%,.„-~e~,..~ • liellair.1.1"" • ...z-rr-0•11T., Illrip'-r 14b. , ---''-- - ....,..:.--------•-2,..100,1M1 .._ -• -4.".,, O-
- 4 ' Ml iwwi.--~alik._ :"LI-ii ...._..iifizz..~~..-1»....wie.www.- ..._ ' 1- '.....~ ' , •10,•.,:.
...zi..,_ — - -
1'} - ..--> ' -",..1, -`,"••
FO, MM _..iVI
?.•P'7.=-,-J!
' ,,i)
3.3B =.•&
o ' '
• ____ -".,=_.--.. k,, . nia a al
s
' '
'' "--..--
eniCi ,--S ":".'---:-.' • t-197 1. ' '-'ddirinia.... , 13_ , ,~11! If.--
OBJAŚ NIENIA ZNAKÓW I SKRÓTÓW
Aga] szaelotsrowa
,■=.■nn kok' jednotaowe
wEjskaturrn
Kalejk„..„.:"~ Zob
Malej*. ~na.
52 '"0"'"" Szanit ZSL.
Szara
7"7--stm lub droga wzmac.
Droga gorpodores.
jetkjk.. OLtaiCiddOio•
fle.-ikra Ma ?inszych.
pekri'oga,
leofunkislwa.
lioiciał z dan aut asr-zona ZdaL
L/1:11, 37{ tiCil'~n tkll ,ri.d.actrw?
vererg
G. Sajoiradra.
rzd^ r malecury )
nicehreeitgasiska •rKi.lrlareesna
• Taspbca. eScbr Sekl-maska zagzspaziar.
t lf.rzyZ bob Pryma. ~rus Schr. nicsagosporlar.
Craffda,t . oktue.irrirrii.t "Szezinc pasterski
o anentarz mach:rzek tiaZialci it Lotnisko
• 6rscrb odosabniany 'b' Maszt autosany
k Pomnik. F Ee. Eleri«.,./rri..
• Pabbizonska ,Urefrz- ory-s_ adyne,.a. trartsfornuald,
a R. o-R..lizasty w Poczta
"5. l'etzegrenf
▪ Weron
u _Młyn. wodny Drzewa zdolchn. ,riAser.
• N) Irsateok In.Locs; = GrabZa-
"."'"''' Waty ochronne
ans O O Stare 34.17CC hop.
• Szyb gansticzy, Stromy brzeg
X X 2.;:apaiia. co-4(mm 4- znacz. Vat xf.dsmrcy jako oyra.3.,
0Srnel. Szyb naftowy - braz-loza t.p.
o erz. {MttJ Zinarnik-galalnarty) kitle .8Pnzotot trygonornabr
a 4,./Tor,.}.5»widrani.a. Iterpasegra, .173 Ptinkb topogr.Ocatai
IW, K m .,fantryniatcoo, Stdriba. rrojewritiaiwur.
Igliaa2nka-) .. siar...stan
Jaskinia. (grata., Przerinpg partie,. ochronie
bri-n Mai., wodna
• skatrriss fhbryczny
'Z rw-Inna
.rykta Zub
Las zez.ty i 6fWdy
•
Ibas mie sowy .
• Zarolla iglaste r.
Ilactiygki i paabnisko
lkograz. Rota s Irl~krE.
(reasty padrrsokte torforstbz•
-L. Lyfa
Aasta
flatag.e chmieln r
13i. BLak kr+1.,7fo•-so Kl. 1CheszLam
Ilagertr.dr.jd
Br _Browar Kum, Hasany
Sl• Racja. ket .
Lad. iastmonsa
SIrr. Strzelnica
• lakro•rnia Mil. Mijanka
51d. Strarria.
The Polish Institute and Sikorski Museum
52
1 ZOiegi-23
rnienioa- • 75
17
77
1 7
Sn t...6W
77
brki. 3
erś'z
kSierą kóY
36 nie
BO
81. ł
Br. i
C0. 1
• ■
• ,
Far.
Frd.,
85 i
serc. 1
Ht. ,
(Zahebban).
5 32 km
532
—ft'4,/~pg112.e:z
rai.
Zielon "
wierhic:ib6C:11:11:::::°'r96' • 77.
52`' ,„
9!
52°1' Lob.0
2 C.rarnów
To" JAG
P0791.1Pli, ...tusza na mapie 1.300 070 , Skala 1 100 000 Ciethobn kwh, 17 e,.. 12555
217.55 Pi715211 %sik5w 11115.53
d ,i74°. Otruta 2.0,5
zy: arden .pe1.44,-e .,M.,..„"`''..,,. Siedlce
31110 f 2 4 ssea Poddał admsniatracylny:
I P4ww"04.k
4 - Krrarwww-
3 Ekni, woje»: warwursicte 2 Sock~ir
Warstwica opracowano na podstawie: Napy 1'75000
Opracowano na podstawie:
1 om na !napie — 1 krr w terenie 3 o ,1.930 0,-,7,312...7000.9.w.wd. ". /932
Wojskowy Instytut Geograficzny Warszawa 1934
Wsz elkie prawą tastr,etor!e
170.5
51_15
144 .
175..
05
• 4
2
3 i
2
The Polish Institute and Sikorski Museum
owb i zerfogi —
2 3 ronts
Szosa. Z772.
Prekt. Inb droga
•••...,••••• Grana.' pa...
ral 1'Eokiz;1. r dwom. -.nr.... tadalnita. widoczny,
8 ,8 .1 ..71.oiciót z je...L. a..• xidocway)
5
48
ltraptuca
-E Itreyr lab Mara retigyn.
,e5{ Gw-dar. elarzeinearki
• Caranntinz atenwretrries.la
• Grób odnooksZony
z. Pomnik
l'adopwialw
R. d'R.R.i.ny
&H w Wient
• aYmam. rabryczr ✓
• ifirt. ..0dBy
31 115~ isetalets.
aF
aa
1 Turbin,. wiana.
44 zwykb. tub•s.. órnatiern.
. • Szyb srórroczy .
'K X Aapahaa. csruca i ww.
il5x.ntt. Szyb nafta,
• Gaz.IttiEJ Starek, laany,
Snl.tteral,Srso-Lar-rda.
/W Km 1tennacnioEtnn,
wn2...(911.17.7't &nrowy
ar Jaskinia (gromi
-4;1.;
4f Las iglasty i. dukty
71
7) tglarce
.idaste
'4"/ NaL Yddedini.d.,d S— lekarstwo
..- 8 ,-.7tancznan
• rSc•r_Sehronirks zagospea..
. Selw hi8.0.510.0-pcdar
8 $zsitas pasterski
(t) i•tmlfk•
▪ df.a.s.st. mwren....34
El. Ebalct.ra•-
Wanspwrnatar
1./WW.
▪ Zeibsrar
• nv.r.r.
1- I .71weeim rcin&b.
.Cr•lds.
Warly wiarom&
.=..00 O Stare szaria, kopce
- Stromy brzeg'
Wsi tieurzy jako agradz
— perk.E E t p
na It;.APankt. trygonalne&
.173 Punkt &rago 0~1
4:5) 50401.07.8 wof~c106.,-
® stm.stim
P•ae~ poitley . nehru,.
n, Itot. ti trzenzairk.
E71 Gnany padmakte
- ̀1 Lsw
•
.4:e- •"K ' a 97:ira _ ._. ._ 4._ 'Ol"
4> 4: ' 1'M "
..1''Alki__„..' P Ial.rE runt„:. -4'' .jjakb. . '
77
bkaarytki. i pastwiska P.mms5i's daadrs
, is~ ,[1111.11 -
Sierakbi
Ret;. Raskortzga
St. Suwy. kol
5lra• 5trzeb..
Std. Siodota
Szkoła
Tartak tporiny)
511,
7.1.0 Es
B1. Blak 1.47n,
Br. Browar
Cg. Celne~
CW. Cukrownia
D. 1+••■;,
Fb. Fabryka.
Fot. ~zw
Fw. FOlwrwk
U.tel 'jr.cat.
na.. Wapiennik
▪ 6miasFiimiciós wr-1P.o. ~terma St.a Wedla pies
Bar.. Gairee,bu. was. Wadocim
Ha. Itub. PI.6, Sontzert. Z. Zamek
WZNOWOM, W R. 1942 W 82008.11
PRZEZ SEKCJ Ę WOJU, 1887. 6E868.
Pa
1 cm na mapie — 1 km w terania
Skala 1 :100 000 3 t
2
Wszakkie prawa zaatnatose
nroftn. orarsvu;skie 4
2
;
Podział administracyjny:
I _PowPtorfsk. 2 Soelw.r-rer 3 - "nem 4
Opracowano na podstawie:
Xapy f'2506,0 spraffchonci P- ,1930
19J2
Waratanna opracowano na podstawka:
jrapyt.23000
The Polish Institute and Sikorski Museum