10

• door Trea ten Kate

Op weg naar een intelligente steen

E“Er zijn gevallen bekend waarbij er tot 74% is gedimd”, zegt senior manager Piet Zijlstra. “Inmiddels is de Reflexstone verder ontwikkeld en is er een CO2-bindende versie op de markt. We zijn op weg naar een intelligente steen.” Ronald Bronsema (directeur) en Zijlstra van Kijlstra Bestrating ontvingen in juli 2011 als de uitvinders octrooi op de Reflexstone. Zijlstra is anno 2012 nog net zo enthousiast over de reflecterende steen: “Er is inmiddels 100.000 m2 ervaring met wegdekreflectie. Het is bewezen, het positieve resultaat is aantoonbaar. Je kunt het ook zelf zien en voelen.”Reflecterende wegdekken staan in de belangstelling. De gemeente Hamburg kiest al meer dan 50 jaar voor reflec-

terend wegdek. In Duitsland is in een onderzoek aange-toond dat er 8 tot 10% minder ongevallen plaatsvinden op wegen met wegdekreflectie.

Veilig en duurzaam“Vooral bij kruisingsvlakken verhoogt het de veiligheid, omdat die duidelijker zichtbaar zijn”, aldus Zijlstra. De Reflexstone geeft een heel helder straatbeeld, waardoor obstakels beter zichtbaar zijn, maar ook voetgangers zijn in het donker beter zichtbaar en gezichten zijn eerder her-kenbaar. Het vergroot de verkeersveiligheid en de sociale veiligheid. Naast het veiligheidsaspect speelt voor veel gemeenten de verlaging van de energierekening natuurlijk een rol; de lichtgekleurde en reflecterende wegdekken

In januari 2010 werd de Reflexstone van Kijlstra Bestrating gelanceerd in de gemeenten Stadskanaal en Tynaarlo. Door een hoge mate van reflectie van deze betonsteen kan de open-bare verlichting zeker tot 54% worden gedimd.

Minder ongelukken door wegdekreflectie

[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 10 21-11-12 23:35

11

vragen ’s avonds en ’s nachts minder energie voor verlichting. De grondstoffen voor de fabricage van de steen zijn wel duur-der. Dat verhoogt de inkoopprijs, waardoor een straat met Reflexstone ongeveer vier euro per vierkante meter duurder is. Deze extra kosten worden snel terugverdiend met een forse energiebesparing door de lichtmasten iets verder uit elkaar te plaatsen en door het licht flink te dimmen. De gemeente

Stadskanaal begon in 2010 met het gebruik van de Reflexstone en in de hele gemeente is inmiddels 12.000 m2 reflecterende bestrating te vinden.

Van fietsflat tot trottoirbandVoor de veiligheid en het terugdringen van openbare verlich-ting is de Reflexstone inmiddels op meer en heel diverse plaat-sen met goed resultaat toegepast. Eén van de voorbeelden is de fietsflat bij het centraal station in Groningen. “Het was een donkere ruimte die ’s avonds vooral door jonge vrouwen nau-welijks werd gebruikt. Nu staat de fietsflat altijd vol”, zegt Zijlstra. Nog een aantal voorbeelden: voor de provincie Groningen en Groningen Seaports in Delfzijl zijn 14.000 m2 Reflexstone en 2 km Reflexstone banden verwerkt. In parkeer-garage de Terp in gemeente Capelle aan den IJssel is ook geko-zen voor de Reflexstone, en daar speelde sociale veiligheid een belangrijke rol bij de keuze. De voordeuren van erboven gele-gen appartementen komen namelijk uit in de voorheen donkere garage. Dit gaf de bewoners, voornamelijk 55-plussers, een onveilig gevoel. Met de toepassing van het reflecterende weg-dek wordt de garage als lichter en veiliger ervaren. Voor het ziekenhuis NijSmellinghe in Drachten is bij de nieuwbouw rondom het gebouw en bij de entree gekozen voor de Reflexstone in combinatie met ledverlichting. De reflecterende steen wordt inmiddels toegepast in woonstraten, ontsluitings-wegen, parkeerterreinen, kruisingsvlakken, verkeersdrempels, tunnels, fietspaden, zebrapaden, rotondes, middengeleiders, parkeergarages, enzovoort. Ook in divers straatmeubilair wordt het toegepast, zoals trottoirbanden, paaltjes en schrikblokken. Deze zijn door de reflecterende eigenschappen nu duidelijker zichtbaar. De gemeenten Enschede, Haren en Tynaarlo hebben de witte Reflexstone onder andere toegepast in zebrapaden. “Het wit verven van bijvoorbeeld de middengeleiders en zebra-

Verhoogde veiligheid - minder

licht en wegdek-onderhoud nodig

paden hoeft dan niet meer, ook daar-mee besparen gemeenten veel op onderhoudskosten”, aldus Zijlstra.

OlivijnBij Kijlstra Bestrating wordt steeds gezocht naar duurzame innovaties op bestratingsgebied. “We produceren

bestratingsmateriaal en bedenken nieuwe materialen”, zegt Zijlstra. “We richten ons op gemeenten, provincies en het rijk,

en met onze ideeën gaan we naar de grote kennisinstituten om onderzoek uit te laten voeren. We wachten niet op vra-gen uit de markt. Zodra er een vraag uit de markt komt, ben je te laat, dan is die vraag ergens al eerder gesteld en zijn anderen er al mee aan de slag.” Zo ont-stond ook de jongste ontwikkeling van de Reflexstone: de CO2-bindende versie. “In samenwerking met professor Schuiling van de Universiteit van Utrecht is deze ontwikkeld”, vertelt Zijlstra. Aan

[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 11 21-11-12 23:35

13

de standaard Reflexstone wordt het gesteente olivijn toegevoegd. Als oli-vijn in contact komt met water, dan onttrekt het de CO2 uit het water en zet dit om in door de natuur afbreekbare bicarbonaten. De gemeente Eemsmond heeft de primeur als het gaat om de CO2-bindende versie. In het kader van MVO houdt Kijlstra Bestrating zich nadrukkelijk bezig met duurzaamheid. “We zijn altijd op zoek naar duurzame ontwikkelingen”, zegt Zijlstra. Het bedrijf is in de zoektocht naar duurzame en toepasbare innovaties lid geworden van het kennisplatform IGOV. Ook veiligheid staat hoog in het vaandel. “Er wordt nog gewerkt aan diverse ontwikkelingen op het gebied van scheiding van rijbanen, reflecterende trottoirbanden, weg-versmallingen en ander wegmeubilair. Daarin hebben we ook de samen-werking gezocht met Van Wylick Wegdekreflectoren, zodat we nu ook wegmeubilair kunnen aanbieden dat is voorzien van reflectoren.”

Lichtberekeningen in de gemeenteBij de ontwikkeling van nieuwe concepten in duurzame openbare verlich-ting wordt rekening gehouden met de Reflexstone producten volgens de nieuwe ROVL2011. Het uitgangspunt van de nieuwe richtlijn is ‘donker tenzij’ en ‘duurzaam moet’. In gemeentelijke beleidsplannen voor openbare verlichting wordt de Reflexstone steeds vaker opgenomen. Om de invloed van openbare verlichting te kunnen bepalen, kan er een R-tabel worden bepaald, die nodig is voor het maken van lichtberekeningen. De R staat voor reflectie. Hiermee kunnen ook de gelijkmatigheden van de verlichting worden berekend. “Er kan al worden gerekend met de reflectie van weg-dekken buiten de bebouwde kom”, zegt Zijlstra. “Het is belangrijk om wegdekreflectie op te nemen in de hele berekening rondom openbare ver-lichting. Daarmee moet nog iets worden gedaan. De ROVL2011 moet wor-den aangepast op wegdekreflectie met verblijfsfunctie in binnenstedelijk gebied. Ook dat zou in de R-tabel moeten worden opgenomen.” Zijlstra merkt dat gemeenten daar wel voor openstaan. “Zij willen graag een goede tool om mee te rekenen vanuit de gedachte dat er alleen wordt verlicht waar het echt moet. En wegdekreflectie krijgt in gemeenten steeds meer aandacht. Nadeel is dat er in veel gemeenten twee afdelingen zijn: openba-re verlichting en wegbeheer.” Hij is van mening dat deze twee veel meer zouden moeten samenwerken voor het beste resultaat, vooral ook omdat er veel overlap zit in de werkzaamheden.

GenietenDe Light Challenge is een inno-vatieve ontwerpwedstrijd op het gebied van straatverlichting voor studenten. Zijlstra was coach van studenten van de Hanzehogeschool in Groningen en zij wonnen de Light Challenge 2011 met een ontwerp waarin de Reflexstone op een innovatieve manier werd gecombineerd met ledlicht in bomen: de Trion. De voorbereidingen voor de Light Challenge 2013 zijn in volle gang. Kijlstra Bestrating is één

van de partners die deze wedstrijd in 2013 mogelijk maakt. Het is duidelijk dat Zijlstra geniet van jonge mensen met innovatieve ideeën. Hij vindt het belang-rijk om dat te stimuleren en zijn eigen kennis en ervaring door te geven. “Jonge mensen moeten worden getriggerd voor het vak civiele techniek”, is hij van mening.

www.kijlstra-bestrating.nl

[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 13 21-11-12 23:35