Embed Size (px)
Citation preview
Interconfessionele basisschool
de Otterkolken
Schoolplan 2015-2019
2
Inhoudsopgave Schoolplan 2015 -2019 1. Inleiding 1.1 Werkwijze om te komen tot een schoolplan 1.2 Doelen en functie van het schoolplan 1.3 Procedure voor het opstellen en vaststellen van het schoolplan 1.4 Status 1.5 Evaluatie 2. Visie en missie van Tabijn 3. Visie en organisatie van de school
3.1 Schoolbeschrijving Situering Gegevens (school- en klassenorganisatie Leerlingen- en ouderpopulatie Toelaten en verwijzen Personeel (functiegebouw) Communicatie
3.2 Sterkte/Zwakte analyse 3.3 Missie en visie van de school
Onderwijsconcept en –profiel Pedagogisch klimaat en didactisch handelen Leertijd Leerstofaanbod
3.4 ICT
4. Schoolondersteuningsprofiel Inhoud
Inleiding 4.1 Passend onderwijs 4.11 Het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond 4.12 Passend onderwijs op de Otterkolken 4.13 Handelingsgericht werken 4.2 Basisondersteuning 4.2.1 Basiskwaliteit 4.2.2 Planmatig werken 4.2.3 Preventieve en lichte curatieve interventies 4.2.4 Ondersteuningsstructuur 4.3 Extra ondersteuning 4.3.1 Procedure handelingsgericht arrangeren 4.3.2 Toelaatbaarheidsverklaring S(B)O 4.4 Exclusie Basis- en (licht)curatieve extra ondersteuning in schema 5. Doelen voor 2015-2019 5.1 Hoofddoel 1: Alle leerlingen leren op hoog niveau 5.2 Hoofddoel 2: Leraren leren van elkaar en professionaliseren continu 5.3 Hoofddoel 3: Tabijn versterkt de kwaliteit en het gebruik van ICT 5.4 Hoofddoel 4:Tabijn werkt met teams als basis voor uitstekend innovatief onderwijs 5.5 Hoofddoel 5: Tabijn versterkt de rol van ouders en andere partners 5.6 Hoofddoel 6: Bij Tabijn werken effectieve en inspirerende leiders
3
Bijlagen Bijlage 1: Formulier ‘instemming MR met schoolplan’ Bijlage 2: Formulier ‘vaststelling van schoolplan’ Bijlage 3: Planning Doelen 2015-2019 Bijlage 4: Jaarplan 2015-2016 Bijlage 5: Externe Ontwikkelingen Bijlage 6: Kwaliteitszorgcyclus 2015-2019 Bijlage 7: Overzicht van gebruikte methoden, vervangingsplan en leerstofoverstijgende doelen Bijlage 8 : Bijlagen Schoolondersteuningsprofiel
8a Hoe denk jij erover?
8b Toetskalender 2015-2016
8c Protocol Dyslexie
8d Gedragscode (apart document)
8e Meldcode Tabijn bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling (apart
document)
8f Protocol geneesmiddelenverstrekking
8g Overeenkomst toestemming tot het verstrekken van medicijnen op verzoek
Bijlag 9: ICT meerjarenplan 2015-2019 Bijlage 10: Functiehuis
4
Leeswijzer
Het schoolplan is in nauwe samenhang met het strategisch beleidsplan TABIJN: DE BESTE BASIS!
Leren op hoog niveau ontwikkeld. Zie www.Tabijn.nl het volledige strategisch beleidsplan 2014-
2018.
In de hoofdstukken 3 en 4 beschrijft de school de visie en de organisatie van de school en het
systeem van zorg en begeleiding.
In hoofdstuk 5 worden de doelen die op Tabijnniveau zijn vastgesteld, vertaald naar concretisering
op schoolniveau.
5
1 Inleiding
1.1 Werkwijze om te komen tot een schoolplan
Net als bij het vorige strategisch beleidsplan 2010-2014 is het nieuwe strategische beleidsplan 2014 -
2018 Tabijn: DE BESTE BASIS. Leren op hoog niveau juist één jaar voor de nieuwe schoolplanperiode
geformuleerd. In de eerste plaats omdat de gezamenlijk geformuleerde strategie de tijd heeft om te
bezinken en zijn weg te vinden naar de leerkrachten en ander personeel op de scholen en in de
tweede plaats, omdat het formuleren van strategisch beleid op stichtingsniveau én op schoolniveau
tegelijkertijd een te grote druk op de agenda’s van het bestuur en directeuren zou geven.
Gezamenlijk is besloten dat het strategisch beleidsplan Tabijn: DE BESTE BASIS. Leren op hoog
niveau de bouwstenen bevatten voor het schoolplan 2015 -2018 en daarvan afgeleide jaarplannen
op organisatie- en schoolniveau.
1.2 Doelen en functie van het schoolplan
De doelen van dit schoolplan zijn:
a) als school (bevoegd gezag, directie, team en medezeggenschapsraad) vaststellen wat voor de
periode van 1 augustus 2015 t/m 31 juli 2019 voor onze school het onderwijskundig beleid,
personeelsbeleid, financieel en materieel beleid, relationeel beleid en het beleid ten aanzien
van kwaliteitszorg is en er een samenhangend geheel van maken;
b) dit beleid zo vast te stellen dat het gebruikt kan worden voor planmatige schoolontwikkeling
met formulering van beleidsvoornemens en prioriteiten;
c) voldoen aan de wettelijke verplichting te beschikken over een schoolplan;
d) het plan te baseren op een gemeenschappelijke visie vanuit een gedragen schoolconcept.
Dit schoolplan dient als basis voor richtinggevende ontwikkeling van onze school, fungeert als
uitgangspunt voor de onderwijskundige beleidsplanning per schooljaar en als
verantwoordingsdocument in de richting van het bevoegd gezag en de landelijke overheid.
1.3 Procedure voor het opstellen en vaststellen van het schoolplan
Dit schoolplan is opgesteld door de directie van de school met inbreng van teamleden en de
oudergeleding van de medezeggenschapsraad. Hun inbreng is vooral van belang bij de beschrijving
van de school, de onderwijskundige vormgeving van de school en bij het formuleren van de
beleidsvoornemens (hoofdstukken 6 tot en met 9).
Bij beschrijving van inzet en ontwikkeling van ons personeel en het financieel/materieel beleid kan
veelal verwezen worden naar het beleid van het bevoegd gezag m.b.t. deze zaken. Op deze terreinen
worden uitsluitend school specifieke aanvullingen vermeld voor zover relevant.
1.4 Status
De medezeggenschapsraad heeft met dit schoolplan ingestemd en het bevoegd gezag heeft het
vastgesteld het (zie bijlagen 1 en 2).
6
1.5 Evaluatie
Bij het evalueren van de jaarplanning zal telkens het jaarplan van het desbetreffend schooljaar (zie
bijlage 3 en 4 voor de globale planning van de schooljaren 2015 – 2019 en het jaarplan 2015-2016)
worden bijgesteld met instemming van het bevoegd gezag en de MR. Deze evaluatiegegevens
worden gebruikt bij het opstellen van een volgend jaarplan.
7
2 De missie en visie van Tabijn voor 2014-2018
Missie Tabijn als organisatie voor primair onderwijs staat voor hoge kwaliteit. Het bestuur en de scholen van Tabijn staan garant voor uitstekend, modern onderwijs in een inspirerende leeromgeving. Vanuit de kernwaarden verbinding, inspiratie, vertrouwen en ambitie worden medewerkers en leerlingen voortdurend gestimuleerd te leren van elkaar en te werken aan hun eigen ontwikkeling en resultaten. Tabijn ziet ouders4 in dit verband als educatieve partners. Visie De Tabijn-scholen realiseren in de periode 2014-2018 leren op hoog niveau en gaan behoren tot de beste scholen in de regio. Onder leren op hoog niveau verstaan wij onderwijs waarbij er sprake is van: leerlingen die zich maximaal ontwikkelen, betrokken ouders, professionele leraren en teams, effectieve en inspirerende leiders en innovatie met behulp van ICT. 1. Leerlingen ontwikkelen zich maximaal Leerlingen ontwikkelen hun talenten en leren (naar hun mogelijkheden) op hoog niveau. Leerlingen worden daarbij goed voorbereid op hetgeen de samenleving van de 21e eeuw van hen vraagt. 2. Betrokken ouders Ouders zijn betrokken bij het leerproces van de leerling. Wij zien de school en ouders als educatieve partners. 3. Professionele leraren en teams Leraren leren van elkaar en professionaliseren zich continu. Leraren werken in teamverband nauw samen aan het realiseren van kwalitatief hoogwaardig onderwijs. 4. Effectieve en inspirerende leiders Leidinggevenden spelen een belangrijke rol bij het realiseren van hechte, lerende teams. Effectieve en inspirerende leiders zijn nodig om de talenten van leraren te ontwikkelen en optimaal te benutten. 5. Innovatie met behulp van ICT In het kader van 21e eeuwse vaardigheden is de inzet van ICT in het onderwijsproces onmisbaar.
Leraren maken in hun didactisch handelen en bij de organisatie van hun onderwijs optimaal
gebruik van de modernste ICT-middelen.
(zie bijlage 5 externe ontwikkelingen en bijlage 7 Kwaliteitszorg)
8
3. Visie en organisatie van de school
3.1 Schoolbeschrijving
De Otterkolken is een interconfessionele basisschool, die toegankelijk is voor kinderen met
verschillende religies en achtergronden. De school is gehuisvest in een hoofdgebouw met 6
groepen en een dependance met 4 groepen. Beide gebouwen zijn ingrijpend gerenoveerd en
gelegen in een parkachtige omgeving met veel groen rondom. Midden in het hart van de school
is twee jaar geleden een atrium gerealiseerd door de patio te overkappen. Deze ruimte wordt
ingezet bij vieringen en optredens, maar ook als flexibele werkruimte voor de leerlingen. In het
hoofdgebouw is tevens de buitenschoolse opvang de Otter gehuisvest. De opvang is in eigen
beheer en onderdeel van de school.
Leerlingen en ouderpopulatie
De school telt relatief veel leerlingen met een gewicht van 1.00. 3% van de leerlingen heeft een
gewicht boven de 1.00. Leerlingen die de school bezoeken komen vanuit verschillende woonwijken
rond de school. De meeste leerlingen komen vanuit de Maer, Breedweer en het Rendorpark, maar
sinds kort ook uit de componistenwijk aan de overkant van de Baandert. Het opleidingsniveau van de
ouders is gemiddeld genomen MBO/HBO-WO niveau. Ouders zijn betrokken en willen participeren in
de school.
Toelaten en verwijzen van een leerling
Wanneer een leerling door de ouders wordt aangemeld, zullen wij een aantal onderwijskundige
vragen betreffende het kind doornemen aan de hand van de onderwerpen die hieronder in een
schema zijn gezet.
Overzicht: aandachtspunten bij toelating
De vraag naar de onderwijsbehoefte van het kind en of de school optimaal hierop kan inspelen is leidend.
Pedagogisch klimaat:
Geborgenheid
Veiligheid
Bevorderen van zelfstandigheid / verantwoordelijkheid
Pedagogisch differentiëren
Acceptatie
Didactisch klimaat:
Leerstofaanbod
Adaptief onderwijs
Leerdoelen
Werkwijzen
Organisatie
Leerlingenzorg:
Leerlingenvolgsysteem
Potentieel aan middelen
Inzet van middelen
Basiszorgprofiel
Plus zorgprofiel
Professionalisering:
Aantal leerkrachten dat kan worden ingezet
Kennis- en vaardigheidsniveau
Nascholingsplan
Interne communicatie
Externe communicatie
9
Ondersteuning:
Contacten met schoolbegeleidingsdienst
Samenwerkingsverband
Contact met 2/3-scholen
Contacten met ouders:
Communicatieniveau met ouder(s)/verzorgers
Ouderraad
Medezeggenschapsraad
Facilitaire- en materiële omstandigheden
Het belang van het kind en de mogelijkheden van de school om het ontwikkelingsproces van het kind
te ondersteunen staan centraal in die beantwoording.
Bij het besluit (uiteindelijk zal het bevoegd gezag van onze school dit besluit nemen) tot toelating is
er altijd sprake van een teambesluit. We gaan er immers van uit dat - bij toelating - de leerling de
gehele basisschoolperiode op onze school welkom zal zijn.
Indien de school tot de conclusie komt dat zij niet in staat is goed in te spelen op de
onderwijsbehoefte van de leerling , hebben de school en Tabijn de plicht om samen met de ouders
te zoeken naar een passend onderwijsarrangement voor de leerling, zoveel mogelijk in de omgeving
van de leerling. Hiertoe zal de school in overleg met Tabijn bij eigen Tabijnscholen of andere scholen
in de buurt of bij een voorziening van het samenwerkingsverband of anderszins contacten leggen
Personeel
Het organogram van de Otterkolken voor 2015-2019 ziet er als volgt uit:
Stichting Tabijn
Personeelsraad
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad
Directie /
Managementteam
Directeur (DB)
Intern begeleider (LB)
Onderbouwcoördinator (LB)
Bovenbouwcoördinator (LB)
Medezeggenschaps-
raad (2 ouders, 2
leerkrachten) Directeur is
contactpersoon
Ouders en ouderklank
bordgroep
Ouderraad
Leerlingenraad
Leerkrachten (LA)
Rekencoördinator (LB)
Ped.mede-
werkers (BSO en school)
Conciërge/
administratief medewerkster
10
Leerlingen onderbouw
Leerlingen bovenbouw
Functiehuis In bijlage 10 staat beschreven hoe het functiehuis is ingericht en welke functies inmiddels zijn
gerealiseerd. In het functiehuis stond 0,5 fte opgenomen voor een gedragsspecialist. Door het
toenemend aantal gedragsproblemen en de ontwikkeling Passend Onderwijs is dit verhoogd naar
1.0 fte.
Taakbeleid
Binnen het taakbeleid worden de taken zo verdeeld dat iedere leerkracht naast zijn klassentaken
ook schooltaken op zich neemt. Voor de zomervakantie of uiterlijk 2 weken na de start van het
nieuwe schooljaar ontvangt elk personeelslid een overzicht van de norm jaartaak en taakverdeling.
We volgen de gesprekkencyclus van Tabijn. De totale gesprekkencyclus heeft een tijdsduur van drie
jaar. De directie neemt jaarlijks het initiatief afspraken te plannen met al haar medewerkers voor het
betreffende onderdeel in de gesprekkencyclus. Het eerste jaar houden we een functioneringsgesprek
met zijn/haar medewerkers, waarin (ontwikkel) afspraken worden gemaakt ter bevordering van de
deskundigheid. Het tweede jaar houden we een functionerings-/voortgangsgesprek met de
medewerkers, waarbij eerdere afspraken worden getoetst en indien nodig aangepaste (ontwikkel)
afspraken worden gemaakt. Het derde jaar volgt een beoordelingsgesprek. Vervolgens start de
gesprekkencyclus opnieuw. In 2015 is met iedere medewerker een voortgangsgesprek gevoerd.
Communicatie
Eén keer per maand is er een teamvergadering. Duckoverleggen (professionele leerkringen) vinden
één keer per week plaats. De directie bereidt de teamvergaderingen voor, de bouwcoördinatoren
bereiden (na overleg in het MT over de inhoud) de duckoverleggen voor.
We streven ernaar om alle vergaderingen zoveel mogelijk onderwijsinhoudelijk van aard te laten zijn.
Informatieoverdracht naar het team vindt indien mogelijk schriftelijk plaats op de volgende wijze:
- informatie van de directie komt via de “de update” op SharePoint, 1 keer per twee weken
- informatie (documenten, agenda’s, notulen, afspraken) komt op SharePoint
11
Communicatie met leerlingen vindt de hele dag plaats. Echter, de directie wil ook graag met de leerlingen in gesprek over zaken die hen bezig houden met betrekking tot de school en hun mening horen over beleidsmatige zaken. Dit gebeurt in de leerlingenraad, waar vanaf groep 5 iedere groep een afgevaardigde heeft in de raad. De agendapunten worden van tevoren besproken met klasgenoten in de groepen en daarna ingebracht in de leerlingenraad. De leerlingenraad komt 5 keer per jaar samen met de directie. Communicatie met ouders wordt door als belangrijk ervaren. Leerkrachten zijn hierdoor beter in staat
de kinderen te leren kennen en ouders begrijpen beter waar de leerkrachten en kinderen op school mee
bezig zijn. De school streeft de komende jaren naar ouderbetrokkenheid 3.0, partnerschap naast
ouderparticipatie. Ouders worden op de hoogte gehouden door:
informatie via de website van de school
een keer per twee weken ontvangen zij de Otterbode via DigiDuif
de 10-minuten gesprekken
ouderavonden
DigiDuif
ouders kunnen altijd een afspraak maken met de leerkracht voor een tussentijds overleg Ouders kunnen meedenken, meepraten of meebeslissen door zich te organiseren binnen de medezeggenschapsraad, de ouderraad of de ouderklankbordgroep. Daarnaast kunnen ouders de school helpen bij diverse activiteiten. Voor de externe communicatie hanteren wij de volgende richtlijnen:
contacten met het bevoegd gezag verlopen via de directie
contacten met de MR verlopen via de directie
contacten met de gemeente verlopen via het bevoegd gezag
contacten met de inspectie verlopen school specifiek via de directie en algemeen via het bevoegd gezag
3.2 Sterkte/Zwakte analyse
In het schooljaar 2013-2014 hebben wij een driehoeksmeting laten doen. Hieruit kwamen de
volgende scores:
Totaaloverzicht rubrieken
Rubriek Ouders Leerlingen Leerkrachten School Tabijn School Tabijn School Tabijn
Imago
3.4 3.3 3.2 3.2 3.7 3.6
Levensbeschouwelijke identiteit
3.1 3.1 2.5 2.6 3.3 3.1
Schoolbeleid/schoolcultuur
3.3 3.3 3.5 3.4 3.7 3.7
De leerkrachten
3.3 3.2 3.3 3.3 3.7 3.6
De lessen 3.2 3.2 3.2 3.2 3.4 3.3
12
Pedagogisch klimaat en veiligheid
3.4 3.3 3.3 3.3 3.6 3.7
Pedagogisch klimaat en veiligheid (pesten)
2.8 2.9 3.0 3.2 3.0 3.2
Samenwerking met ouders
3.2 3.2 - - 3.4 3.3
Middelen en voorzieningen
3.2 3.1 3.1 3.1 3.2 3.2
De maximale waarde in deze tabel is 4.0 De scores onder 3.0 liggen onder de normscore en kunnen daarom aangemerkt worden als aandachtspunt. Er is vanaf oktober 2013 hoog ingezet op het pedagogisch klimaat en de veiligheid met de invoering van het meldsysteem M5. Het is aanneembaar dat de gele score door de focus op het onderwerp onder de 3.0 ligt en naar verwachting door de genomen interventie met M5 in de toekomst hoger zal liggen. Met betrekking tot de levensbeschouwelijke identiteit zal de school geen interventies plegen om de leerlingenscore te verhogen. De methode Trefwoord wordt goed gebruikt en de leerlingen brengen dit tijdens het afnemen van de meting niet in verband met het woord godsdienst of levensbeschouwing. De score is dus verminderd relevant voor de school. Als voorbereiding op het schrijven van het schoolplan 2015-2019 heeft de directie bijeenkomsten gehad met de ouderklankbordgroep en de leerlingenraad om de verantwoordelijkheden en verwachtingen van de ouders en leerlingen ten opzichte van de school te inventariseren. Tevens werden de zwakke en sterke punten omschreven. Deze punten zijn verwerkt in het schoolplan en het stappenplan voor de komende vier jaar, dat is uitgewerkt door de teamleden. Hierdoor zijn de wensen en aandachtspunten van zowel ouders, leerlingen en teamleden verwerkt in de plannen voor de aankomende jaren. Middels het Early Warning System worden de resultaten van de leerlingen en groepen gemonitord en geanalyseerd. De komende jaren ligt de focus op het verhogen van de opbrengsten rond spelling, begrijpend lezen en het uitbreiden van de woordenschat. Voor begrijpend lezen is vanaf schooljaar 2015-2016 een nieuwe methode aangeschaft die uitgaat van een beperkt aantal leesstrategieën. Daarnaast zal begrijpend lezen vakoverstijgend worden ingezet. Ook voor taal, spelling en woordenschat wordt gestart met een nieuwe methode in schooljaar 2015-2016. De methode waarmee werd gewerkt is sterk verouderd en correspondeert niet langer met de onafhankelijke toetsen van het Cito. Met betrekking tot het leerkrachtengedrag wordt het werken met de Duckoverleggen (professionele leerkringen) gecontinueerd en zal er hoog worden ingezet op het geven van goede instructie volgens het IGDI-model. Door het inzetten van coöperatieve werkvormen tijdens de instructie en het geven van directe feedback tijdens het verwerken, willen we de resultaten van de leerlingen door het stimuleren van de eigen betrokkenheid en verantwoordelijkheid stimuleren.
13
3.3 Missie en visie van de school Onze missie: Wij streven ernaar om binnen een veilige en uitdagende leeromgeving ons onderwijs zo in te richten dat alle leerlingen zich binnen de grenzen van hun eigen mogelijkheden zo kunnen ontwikkelen, dat zij een stevige basis leggen om met twee benen in onze maatschappij te kunnen staan. De Otterkolken is een school met een professionele cultuur, waar betrokken leerkrachten met overtuiging (samen) werken, kinderen met plezier (samen) leren en ouders graag (samen) komen en participeren in het onderwijs van hun kind. Een school die bijdraagt aan een goede toekomst voor iedere leerling.
Onze visie: Samen in beweging blijven en oog voor elkaar!
De visie is terug te zien in een aantal speerpunten van de school. Hieronder beschrijven we deze speerpunten. Onderwijsconcept en profilering Leren centraal Op de Otterkolken staat leren centraal; wij zijn een instelling die kwalitatief hoogwaardig onderwijs
verzorgt voor al haar leerlingen. In iedere groep werken we op drie niveaus. Voor de vakken rekenen,
spelling, technisch lezen en begrijpend lezen, kunnen kinderen indien nodig een eigen leerweg
volgen en is er materiaal aanwezig voor meer begaafde leerlingen. Vanuit de Heemskerkse
Tabijnscholen is er voor een aantal meer begaafde kinderen die voldoen aan een aantal criteria een
plusklas. Ouders worden geïnformeerd wanneer hun kind in aanmerking komt voor deze plusklas. In
de zomer van 2014 is er een pilot gestart met de Heemskerkse Tabijnscholen met betrekking tot de
Zomerschool. Hieraan kunnen kinderen van groep 7 deelnemen die na de zomervakantie starten in
groep 8. Het doel van de Zomerschool is om kinderen met ambitie alvast een opstart te geven in de
laatste week voor het eind van de schoolvakantie. Hierdoor komen zij sneller weer op gang in het
nieuwe schooljaar wat de prestaties kan verbeteren en kunnen zij werken aan de door hen zelf
beschreven leerdoelen.
Leerlingen worden betrokken bij het onderwijsproces. Vanuit het IGDI-model en aan de hand van
vastgestelde doelen met hoge verwachtingen, worden de kinderen gestimuleerd om na te denken
over hun eigen leerproces en mee te denken over de doelen die worden gesteld. Dit zorgt voor meer
betrokkenheid van de kinderen. De kinderen weten waarvoor en waaraan zij werken en zijn hierover
in gesprek met hun leerkracht en ouders. Tevens werken wij met het geven van directe feedback. De
leerkracht gaat tijdens het werken rond en geeft zoveel mogelijk feedback op het werk waaraan het
kind bezig is. Deze manier van werken zal naar verwachting de kinderen en de opbrengsten van de
school ten goede komen en de komende schooljaren stevig verankerd worden in ons onderwijs.
Door veel aandacht te besteden aan observatie, registratie en analyse van taakaanpak en toets
resultaten, proberen we het maximale uit ieder kind te halen en zo goed mogelijk aan te sluiten bij
zijn of haar ontwikkelingsniveau.
14
In dit gehele proces maken de kwaliteit van de leerkracht, de stimulans vanuit de ouders en
mogelijkheid tot samenwerking met elkaar het verschil. Leren staat niet alleen voor de kinderen
centraal, de gehele organisatie van de Otterkolken wil een lerende organisatie zijn en zet hierop in,
ook binnen de stichting Tabijn.
Focus op taal
Kennis nemen van taal, leren redeneren, lezen, communiceren en luisteren naar elkaar, leren ons de
mensen en de wereld om ons heen beter begrijpen. Het project VNL (Veel lezen Niveau omhoog
Leesplezier) is één van de instrumenten hierin die ervoor zorgen dat wij veel met teksten en het
lezen ervan bezig zijn. Wij vinden taal belangrijk en lezen daarom twee keer per dag een kwartier
volgens VNL. De ontwikkelingen in de maatschappij rond communiceren met elkaar, gaat snel. Wij
vinden het belangrijk daarop in te spelen, kinderen bewust te maken en besteden daarom veel
aandacht aan talige activiteiten op school. Het leren presenteren voor een groep in verschillende
vormen is daar onderdeel van.
Sociale vaardigheden
Deelnemen aan onze maatschappij vraagt om sociale vaardigheden. Het leren omgaan met elkaar,
het tonen van respect en het ontwikkelen van de zelfstandigheid vinden wij belangrijk voor zowel
onze leerlingen, onze ouders als onze leerkrachten. Samen maken wij de school! Het nemen van
eigen verantwoordelijkheid is daarbij belangrijk. Weten wie je bent en waar je voor staat. Zelf
nadenken en keuzes maken. Op de Otterkolken handelen we vanuit waarden en normen die behoren
bij de interconfessionele identiteit van onze school.
Sinds oktober 2014 heeft het vaste team van de Otterkolken een definitieve licentie behaald en mag
de school zich Kanjerschool noemen. Vanuit de Kanjertraining oefenen wij met de kinderen de
sociale vaardigheden en lossen wij met hen incidentele conflicten op. Om zicht te krijgen op
structureel grensoverschrijdend gedrag heeft de school het meldsysteem van de M5 groep ingevoerd
vanaf oktober 2013. De meldknop op de website kan gebruikt worden door leerlingen, ouders en
leerkrachten. Daarmee werken wij samen met elkaar aan het behouden van een veilige leeromgeving
voor alle kinderen.
In de zomer van 2014 is er een nieuw gedragsprotocol opgesteld waarin de Kanjertraining en M5
beide zijn opgenomen evenals het protocol schorsing en verwijdering.
Anticiperen op de veranderingen in de maatschappij
De school wil anticiperen op de veranderingen in de maatschappij en de behoefte van ouders. Wij
stimuleren daarom een open en respectvolle communicatie tussen ouders en leerkrachten om de
gezamenlijke verantwoordelijkheid zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Wij zijn een
ondernemende instelling waar ruimte is voor nieuwe ideeën. Het is mogelijk om gebruik te maken
van de eigen BSO (buiten schoolse opvang). Hierdoor krijgen de kinderen de mogelijkheid om de hele
dag in een vertrouwde omgeving te blijven. Daarnaast is de school zich aan het oriënteren om de
komende jaren uit te groeien tot een Integraal Kind Centrum in een vorm de bij de school past.
Hierbij staat het creëren van een Peuteropvang binnen de school centraal, waarmee de school een
15
aanbod krijgt voor kinderen van twee tot en met twaalf jaar. Naast onderwijs en opvang is er de
mogelijkheid om te participeren in activiteiten van de Brede School Heemskerk, die activiteiten
organiseert na schooltijd in het gebouw van de Otterkolken.
Pedagogisch klimaat en didactisch handelen Naast het geven van goed onderwijs zoals vermeld in de Wet op het basisonderwijs vinden we het
belangrijk elk kind te begeleiden in een veilige, vertrouwde omgeving. De levensbeschouwelijke
identiteit van de school met oog voor normen en waarden wordt in belangrijke mate gedragen door
degenen die dagelijks in de school werken, de leerkrachten. Zij maken met de leerlingen en ouders
de school tot wat hij is, een veilige plek voor alle kinderen. Het tonen van respect voor elkaar loopt
als een rode draad door dit handelen. Daarnaast heeft de school ook een pedagogische opdracht.
Enerzijds moet de school de kinderen voorbereiden op de samenleving zoals die nu is waarin ze zich
moeten kunnen handhaven. Anderzijds moeten in de school beelden worden ontwikkeld over de
samenleving zoals die, naar christelijke opvattingen, zou moeten zijn. Veel ouders omschrijven de
Otterkolken als een kindvriendelijke school. De Otterkolken is een traditionele school. De school is
klassikaal ingericht en werkt volgens het IGDI-model (Interactief Gedifferentieerd Directe
Instructie). Binnen de groepen wordt gedifferentieerd onderwijs geboden op basis van
groepsplannen, levelwerk (meerbegaafheid) of een eigen leerlijn(passend onderwijs)
Het IGDI-model is een instructiedidactiek die leerkracht gestuurd is. Het is gebaseerd op de twee principes:
1. de leerkracht demonstreert doelgericht en geeft uitleg 2. de leerlingen leren door oefening en herhaling
Daarnaast wordt door het stellen van doelen de directe betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor het eigen leren gestimuleerd. Er is in elk lokaal een aparte instructietafel om leerlingen extra te kunnen helpen of ondersteunen.
Leertijd
Alle groepen werken met gelijke schooltijden. Jaarlijks wordt er 940 uur lestijd ingeruimd voor alle
groepen. De school hanteert een continurooster van 8.30 -14.30 uur en op woensdag tot 12.30 uur.
De schooltijden en het vakantierooster staan vermeld in de schoolgids en worden ook
gecommuniceerd via de nieuwsbrief.
Leerstofaanbod
In bijlage 7 wordt aangegeven welke methoden wij gebruiken en wanneer deze methoden vervangen
gaan worden.
3.4 ICT
In bijlage 9 wordt omschreven wat er tot nu toe is gerealiseerd op ICT gebied binnen de school en
wat de plannen zijn voor de komende vier jaar.
16
4. Schoolondersteuningsprofiel
Inleiding
Dit schoolondersteuningsprofiel maakt deel uit van het schoolplan van De Otterkolken. U leest hier
welke mogelijkheden onze school heeft voor de ondersteuning van leerlingen met uiteenlopende
onderwijsbehoeften.
De school is aangesloten bij het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond. Binnen dit
samenwerkingsverband werden afspraken gemaakt over de uitvoering van passend onderwijs op de
verschillende scholen. Deze afspraken zijn vastgelegd en terug te vinden in het ondersteuningsplan
2014-2016 en in de notitie basisondersteuning (mei 2014), beide van het SWV PO IJmond.
In dit profiel wordt de visie van de school op passend onderwijs beschreven. Daarnaast vormt het
een schoolspecifieke uitwerking van de afspraken die binnen het samenwerkingsverband zijn
gemaakt. Er valt te lezen welke ondersteuning wordt geboden aan onze leerlingen en op welke wijze
deze ondersteuning binnen de school is georganiseerd. Daarmee worden ook de grenzen van de
mogelijkheden op onze school aangegeven.
Tot slot vindt u in dit schoolondersteuningsprofiel een ‘checklist op één A4’. Hier is in één oogopslag
terug te vinden welke ondersteuning de school biedt. Profielen zijn globaal vergelijkbaar op de site
www.passendonderwijsijmond.nl. Zo ontstaat er een overzicht van de ondersteuning die binnen het
samenwerkingsverband PO IJmond geboden wordt.
17
4.1. Passend onderwijs
4.1.1 Het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond
“Het samenwerkingsverband huldigt de visie van thuisnabij onderwijs voor zoveel mogelijk leerlingen,
ook als er extra ondersteuning nodig is. Dat betekent dat er gedacht wordt vanuit mogelijkheden van
kinderen en niet vanuit beperkingen (SWV Passend Onderwijs IJmond, 2014).”
Algemene doelen van het samenwerkingsverband:
1. Het verzorgen van een dekkend aanbod voor alle leerlingen
2. Goede samenwerking met ketenpartners
3. Versterken passend onderwijs door het faciliteren van scholen
4. Ondersteuning van scholen door het beschikbaar stellen van expertise en deskundig personeel
5. Vertrouwen en verantwoordelijkheid geven aan direct betrokkenen m.b.t. het ontwikkelen en
faciliteren van arrangementen
6. Informeren en ondersteunen van ouders
7. Toewijzen, beheren en beheersbaar houden van financiën
Binnen het samenwerkingsverband zijn afspraken gemaakt over de gewenste basisondersteuning op
de scholen. De zeven principes van handelingsgericht werken zijn uitgangspunt op alle scholen in
het Samenwerkingsverband.
Zie: Ondersteuningsplan SWV Passend Onderwijs IJmond 2014-2016
4.1.2 Passend onderwijs op De Otterkolken
De school realiseert waar mogelijk thuisnabij onderwijs voor de kinderen uit de schoolomgeving.
Uitgangspunt is dat kinderen zich kunnen ontwikkelen naar hun eigen mogelijkheden. Daarbij is het
van belang de ondersteuningsbehoeften van kinderen tijdig te signaleren en in kaart te brengen. De
school doet dit in samenwerking met ouders en kinderen, waarbij ouders gezien worden als
ervaringsdeskundige en pedagogische partner.
Bij het realiseren van passend onderwijs wordt niet alleen gekeken naar de mogelijkheden van het
kind, maar ook naar de mogelijkheden van de school zelf, zodat zo goed mogelijk kan worden
aangesloten bij de ondersteuningsbehoefte van elk kind.
Soms heeft een kind meer ondersteuning nodig dan de school vanuit de eigen middelen kan bieden.
In dat geval zoekt de school, samen met de ouders, naar een passende oplossing. Deze oplossing kan
bestaan uit extra ondersteuning op de eigen school met behulp van middelen of expertise vanuit het
samenwerkingsverband. In een enkel geval zal samen met de ouders worden gezocht naar een plaats
op een andere school met een beter passend aanbod. Hierin worden school en ouders ondersteund
door het samenwerkingsverband en het schoolbestuur.
4.1.3 Handelingsgericht werken
Handelingsgericht werken als basis van het realiseren van passend onderwijs. Bij HGW is het
belangrijk vooruit te kijken en preventief en planmatig te handelen.
18
Uitgangspunten handelingsgericht werken:
1. Doelgericht handelen
2. Ondersteuningsbehoeften van leerlingen staan centraal
3. Afstemming en wisselwerking tussen kind, leerkracht, leerstof, ouders, klas, school
4. Leerkracht speelt een belangrijke rol
5. Positieve aspecten zijn van groot belang
6. Constructieve samenwerking tussen ouders, leerkracht en leerling
7. Een systematische, transparante en stapsgewijze werkwijze
Samenwerken met ouders
Ouders en leerkrachten werken samen aan een gemeenschappelijk doel: de optimale ontwikkeling
van het kind. Ouders zijn als ervaringsdeskundigen verantwoordelijk voor de opvoeding. Zij kennen
hun kind het langst en het best. Leerkrachten, intern begeleider en directie zijn als
onderwijsprofessionals verantwoordelijk voor het onderwijs op school. Ouders en school profiteren
van elkaars deskundigheid en kennis als het gaat om de ontwikkeling van het kind.
Zie: schema Ondersteuningsroute binnen de school, paragraaf 4.2.4.1.
En wat wil de leerling zelf?
De meeste kinderen kunnen zelf aangeven wat ze goed kunnen en wat ze moeilijk vinden. De
leerkracht probeert het kind te betrekken bij het bepalen van eigen leerdoelen. Samen met het kind
wordt bedacht wat nodig is om het gestelde doel te bereiken. De leerkracht of intern begeleider
voert gesprekken met het kind en kan hierbij gebruik maken van het formulier “Hoe denk jij erover?”
(bijlage 1).
4.2 Basisondersteuning
“Basisondersteuning is de door de gezamenlijke schoolbesturen afgesproken mate van ondersteuning
die elke school in het samenwerkingsverband minimaal biedt. Het kan zijn dat leerlingen meer vragen
dan de afgesproken basisondersteuning, dan wordt gesproken over extra ondersteuning of
arrangementen. Afspraken over de basisondersteuning zijn vastgelegd in het ondersteuningsplan van
het samenwerkingsverband (SWV Passend Onderwijs IJmond, 2014).”
De vier aspecten van basisondersteuning zijn:
1. Basiskwaliteit
2. Planmatig werken
3. Ondersteuningsstructuur
4. Preventieve en lichte curatieve interventie
4.2.1 Basiskwaliteit.
“De minimale onderwijskwaliteit die gemeten wordt door de inspectie van het onderwijs met behulp
van het toezichtkader. Scholen die onder basistoezicht van de inspectie van het onderwijs vallen,
hebben hun basiskwaliteit op orde. (SWV Passend Onderwijs IJmond, 2014)
19
4.2.2 Planmatig werken
“De wijze waarop de school nagaat welke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften leerlingen hebben,
daarop een passend onderwijsaanbod organiseert en dat evalueert (SWV Passend Onderwijs IJmond,
2014)”.
De cyclus handelingsgericht werken
Het team van de Otterkolken gebruikt het handboek ‘Handelingsgericht werken met groepsplannen’
als leidraad voor het volgen van de cyclus handelingsgericht werken. Alle afspraken en werkwijzen
rond het werken met groepsplannen en afnemen van toetsen staan hierin beschreven.
Op basis van de juni toetsen en de ondersteuningsbehoefte van de leerlingen wordt het eerste
groepsplan van het nieuwe schooljaar opgesteld met een basis, extra en plusgroep. Individuele
handelingsplannen worden ook hier ingehangen. Losse handelingsplannen worden alleen nog
gebruikt voor leerlingen met taal/spraakproblematiek.
Er wordt zowel op de doelen voor de subgroepen als op de doelen voor de individuele leerlingen
geëvalueerd. Dit evalueren gebeurt vier maal per schooljaar, voor de D/E leerlingen acht maal per
schooljaar.
Niet alle leerlingen ontwikkelen zich in dezelfde mate en in hetzelfde tempo. Wij accepteren
verschillen tussen leerlingen en zien hun onderwijsbehoeften als een uitdaging. Uitgaan van datgene
wat een leerling wél kan en dat proberen uit te bouwen, zorgt voor een positieve kijk op de
ontwikkeling van al onze leerlingen.
Voor de groepen 1/2 worden een groepsplan Taal en Rekenen opgesteld waarin beginnende
geletterdheid, woordenschat, beginnend spellingsonderwijs, kritisch en begrijpend luisteren en
beginnende gecijferdheid een plaats krijgen; voor groep 3 zijn dat aanvankelijk en voortgezet lezen
en rekenen.
In onderstaand schema wordt de cyclus van handelingsgericht werken schematisch weergegeven:
20
De cyclus kent 6 stappen:
Stap 1 bestaat uit het verzamelen van gegevens van leerlingen. Data uit toetsen, observaties,
gesprekken met leerlingen, maar ook gedeelde kennis van ouders. Deze gegevens worden door de
leerkracht verzameld zodat zij van alle kinderen een duidelijk beeld heeft.
In stap 2 worden de doelen gesteld voor de komende periode en de leerlingen met een specifieke
onderwijsbehoefte gesignaleerd. Toetsgegevens kunnen aangeven wanneer een leerling extra
begeleiding of uitdaging nodig heeft, maar vooral observaties geven de leerkracht informatie over
specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen.
In stap 3 worden de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen uit stap 2 omschreven. Het
belangrijkste doel is dat de leerkracht helder krijgt wat deze leerling nodig heeft om bijvoorbeeld
sociaal-emotioneel te groeien of om verder te komen in de lesstof. De onderwijsbehoeften van
kinderen kunnen heel divers zijn.
In stap 4 worden leerlingen met dezelfde onderwijsbehoeften geclusterd. Zo ontstaat bijvoorbeeld
een groepje leerlingen, dat extra instructie nodig heeft bij rekenen, of een groepje, dat meer
herhaling nodig heeft bij lezen. Leerlingen worden zoveel mogelijk geclusterd om de organisatie in de
groep overzichtelijk te houden.
Stap 5 bestaat uit het opstellen van een groepsplan voor een vakgebied, waarbij de leerlingen
worden ingedeeld in 3 groepen. De groep die extra uitdaging nodig heeft noemen wij de ‘plusgroep’,
de ‘basisgroep’ is de gemiddelde groep leerlingen die voldoende heeft aan het standaard aanbod en
de ‘extragroep’ is de groep leerlingen met behoefte aan extra instructie. Voor iedere groep wordt
aangegeven hoe er de komende periode gewerkt wordt aan de doelen die door de leerkracht gesteld
zijn.
21
Vervolgens wordt het groepsplan in stap 6 uitgevoerd en in stap 1 geëvalueerd. Voor de kinderen in
de ‘extragroep’ vinden er naast de twee evaluaties ook nog twee tussenevaluaties plaats zodat er
minimaal iedere 10 weken wordt bekeken wat de vorderingen zijn. De evaluatiegegevens worden
meegenomen bij het opstellen van een nieuw groepsplan. Kinderen kunnen naar aanleiding van
veranderde ondersteuningsbehoefte na elke groepsplanperiode in principe van groep wisselen.
4.2.3 Preventieve en lichte curatieve interventies
4.2.3.1 Signalering van ondersteuningsbehoeften De volgende instrumenten worden gebruikt:
- Observatielijsten beginnende geletterdheid en gecijferdheid de groepen 1/2
- Signaleringslijsten dyslexie in de groepen 1/2
- Herfstsignalering, wintersignalering en voorjaarsignalering in groep 3 (VLL)
- Methodegebonden toetsen
- CITO LVS volgens de toets kalender (bijlage 2)
- SCOL voor groep 2 t/m 8 en leerlingSCOL voor groep 6 t/m 8
- Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid
- CITO entreetoets in groep 7
- Centrale Eindtoets groep 8
- Oudergesprekken en observaties (worden in het leerlingdossier in Esis vermeld)
- Bij M5 worden data over pestgedrag verzameld.
4.2.3.2 Ondersteuning bij het leren Aanbod voor leerlingen met ernstige lees-spellingsproblemen of dyslexie
Deskundigheid
De Intern Begeleider is tevens de dyslexiespecialist op school.
Daarnaast heeft een aantal collega’s nascholing op dit gebied
gevolgd en wordt een collega opgeleid tot gedragsspecialist.
Voorziening
Handboek Spelling en Protocol dyslexie 2015 (bijlage 3).
ICT: Kurzweil, Rekentuin en Taaltuin, methodegebonden
computerprogramma’s.
Orthotheek met boeken en materialen.
Inzet van onderwijsondersteunend personeel van de BSO.
Tutorlezen door bovenbouwgroepen.
Gebouw
Hoofdgebouw: Atrium, ruimte BSO, handenarbeidlokaal, twee
RT-ruimtes. Dependance: klein extra lokaal.
Samenwerking met externe
partners
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond, ONL, ‘Het
kind centraal’.
Aanbod voor leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie
22
Deskundigheid
We beschikken over een rekencoördinator die samen met de
Intern Begeleider het beleid voor deze kinderen uitstippelt en
rekenonderzoeken uitvoert.
Voorziening
Als basis werken we van groep 1 t/m 8 met de methode Alles
Telt en de map beginnende gecijferdheid in de groepen 1/2.
Ook maken we gebruik van ‘Met Sprongen Vooruit’ in de
onderbouwgroepen. Alles Telt wordt in 3 niveaus aangeboden.
Het rekenbeleid staat beschreven in het Handboek Rekenen.
Gebouw
We maken gebruik van ondersteunend rekenmateriaal, dat op
een centrale plek in de koffiekamer staat.
Samenwerking met externe
partners
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond voor
afname rekenonderzoek en passende adviezen.
Aanbod voor leerlingen met meer dan gemiddelde intelligentie
Deskundigheid
DHH scholing team.
We hebben een coördinator meer- en hoogbegaafdheid in het
team.
Voorziening
Handboek Levelwerk. Digitaal Handelingsprotocol
Hoogbegaafdheid. Orthotheek met materialen, waaronder
Levelkisten. Tabijn Plusklas.
Gebouw
De Tabijn plusklas rouleert per 6 weken binnen de
Heemskerkse Tabijnscholen.
Samenwerking met externe
partners
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond
Aanbod voor leerlingen met minder dan gemiddelde intelligentie
Deskundigheid
Er is geen specialist op dit gebied aanwezig. We proberen
good-practice en kennis met elkaar te delen. Samenwerken
met ouders.
Voorziening Methoden met aanbod op verschillende niveau’s. Orthotheek
met materialen.
23
Samenwerking met externe
partners
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond.
‘Het Kind Centraal’.
Aanbod voor leerlingen met een Taal Spraak Stoornis
Deskundigheid
Ervaring met leerlingen met een Taal Spraak Stoornis, die
worden begeleid vanuit Cluster 2.
Voorziening
Inzet grote en kleine kring, middenkring en coöperatieve
werkvormen om de betrokkenheid te vergroten.
Samenwerking met externe
partners
Van Gilseschool en verschillende logopediepraktijken in
Beverwijk en Heemskerk.
4.2.3.3 Ondersteuning bij sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag
Preventief handelen
Door handelingsgericht vooruit te kijken en duidelijke verwachtingen te scheppen kunnen
gedragsproblemen worden voorkomen. Een positief pedagogisch klimaat is daarbij een voorwaarde.
Programma of methode voor sociale veiligheid
De school gebruikt het volgende programma voor sociale veiligheid: Kanjertraining en M5.
De school beschikt over een gedragscode, gerelateerd aan M5 (bijlage 4).
Aanbod voor leerlingen met lichte sociaal emotionele problematiek
Deskundigheid
Alle leerkrachten zijn of worden opgeleid tot Kanjertrainer.
Daarnaast gebruiken we het programma M5 om pestgedrag
beheersbaar te maken. Directie en IB vormen de stuurgroep.
Een aantal collega’s heeft of is voornemens de cursus
kindercoach te volgen.
Intern begeleider coördineert, begeleidt en coacht kinderen
en ondersteunt contacten met ouders.
Aandacht en tijd
Er wordt elke dag aandacht besteed aan ‘Kanjertraining’.
Van groep 1 t/m groep 8 worden wekelijks lessen uit deze
24
methode gegeven.
Voorziening
Schoolbrede methode Kanjertraining, knieboeken en
verwerkingsmaterialen. SCOL en LeerlingScol.
Orthotheek met ondersteunende spellen en materialen.
Samenwerkingspartners: SOVA training/ KIES training tijdens
of na schooltijd op school, Gesprekken met kindercoach
tijdens of na schooltijd op school, Schoolmaatschappelijk
werk tijdens of na schooltijd op school.
Piep zei de muis.
Gebouw
De kleuterspeelzaal leent zich goed voor SoVa-training.
Samenwerking met externe partners
Socius Schoolmaatschappelijk Werk, Samenwerkingsverband
Passend Onderwijs IJmond, Het Spalier, Centrum voor Jeugd
en Gezin, Lucertis, Kinder-coach Irene Heim, Playing for
Success AZ, Visio (voor leerling met visuele handicap).
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
De Intern Begeleider is tevens Aandachtsfunctionaris Kindermishandeling. Zij heeft daarvoor een
training gevolgd.
Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in werking
getreden. De wet bepaalt dat organisaties en zelfstandige beroepsbeoefenaren in de sectoren
onderwijs, gezondheidszorg, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, sport, jeugdzorg en
justitie een meldcode moeten hebben én het gebruik ervan moeten bevorderen. De meldcode is een
stappenplan waarin staat hoe bijvoorbeeld een huisarts, kinderopvangmedewerker, leerkracht of
hulpverlener moet omgaan met het signaleren en melden van huiselijk geweld en
kindermishandeling.
Zie bijlage 5.
4.2.3.4 Ondersteuning bij motorische ontwikkeling
Aanbod voor leerlingen met (lichte) motorische ondersteuningsbehoeften
Deskundigheid
Vakspecialist bewegingsonderwijs/ MRT-er
De vakspecialist geeft iedere groep minimaal 1x per week
gymles en geeft MRT-lessen op woensdag.
Voorziening
In de kast in de RT-ruimte zijn een aantal specifieke
methoden en materialen aanwezig die ingezet kunnen
worden.
Er zijn speciale schriften van ‘de schrijfvriend’ en aangepast
25
schrijfgerei.
Om aan specifieke onderwijsbehoeften van kinderen te
voldoen worden ICT-middelen ingezet.
Gebouw
Gymzaal van de gemeente, speelzaal op school.
Samenwerking met externe partners
Sportservice Kennemerland, Samenwerkingsverband Passend
Onderwijs IJmond (Karin Heeremans), Heliomare (Tess
Jongepier)
Medische handelingen
Binnen het bestuur is een protocol voor medische handelingen vastgelegd (bijlage 6 en 6a).
4.2.4 Ondersteuningsstructuur
“De ondersteuningsstructuur is de wijze waarop de school de ondersteuning aantoonbaar heeft
georganiseerd, ernaar handelt en met andere organisaties en specialisten samenwerkt.”
4.2.4.1 Ondersteuningsroute binnen school (SWV Passend Onderwijs IJmond, 2014)
School en leerkrachten Interactie met ouders
Stap1
Leerkracht in de groep observeert,
signaleert, voert kindgesprek en werkt
handelingsgericht.
Leerkracht in gesprek met ouders, delen
zorgen, uitwisselen ervaringen,
afstemmen
aanpak.
Leerkracht informeert ouders en wisselt
ervaringen uit (maak gebruik van
expertise
ouders).
Stap 2
Leerkracht overlegt met collega(s).
Leerlingbespreking / intercollegiale
consultatie
Stap 3
Leerkracht overlegt met IB-er:
-wat /wie is er nodig binnen school?
26
Stap 4
a. IB-er /leerkracht hebben consultatief
overleg
b. IB-er /leerkracht hebben consultatief
overleg met begeleider passend
onderwijs SWV
c. (eventueel) Start groeidocument
Ouders zijn op de hoogte van het
gesprek en kunnen bij het gesprek
worden uitgenodigd
Stap 5
Overleg ondersteuningsteam a.d.h.v.
stappenplan (SWV ) en groeidocument
(SWV).
Leerkracht brengt leerling in. (zie
bijlage 5,
ondersteuningsteam in stappen)
Ouders geven toestemming voor
bespreking in het ondersteuningsteam
Ouders kunnen worden uitgenodigd bij
bespreking in ondersteuningsteam
Stap 6
a. Indien basisondersteuning: afspraken
intern
b. Indien extra ondersteuning of
verwijzing
SBO/SO : besluit arrangement nemen
Toelichting aan ouders wat ze kunnen
verwachten. Route schetsen.
Stap 7
Arrangeergesprek met relevante
partners
betrokkenen (groeidocument)
Ouders uitnodigen bij bespreking.
4.2.4.2 Ondersteuningsteam
Het ondersteuningsteam komt 6x keer per schooljaar bijeen. In het ondersteuningsteam staan
vragen rond de ondersteuningsbehoeften en mogelijkheden van kind, ouders en school centraal.
Samenstelling ondersteuningsteam:
27
- Leerkracht
- Intern begeleider
- Begeleider passend onderwijs SWV
- Schoolmaatschappelijk werker/CJG coach (op afroep)
- Directeur (voorzitter)
Ouders kunnen bij een bijeenkomst van het ondersteuningsteam worden uitgenodigd en zijn op de
Otterkolken vrijwel altijd aanwezig bij de bespreking van hun kind in het ondersteuningsteam. Het
ondersteuningsteam werkt volgens de handelingsgerichte systematiek (zie bijlage 7:
‘Ondersteuningsteam in stappen’).
Voor het inzetten van extra ondersteuning op school is het voorwaardelijk dat de leerling is
besproken in het ondersteuningsteam en er een groeidocument is ingevuld.
4.2.4.3 Het groeidocument
Als een kind vast dreigt te lopen in het onderwijsleerproces worden de ouders daarover door de
leerkracht geïnformeerd. Dit wordt door de leerkracht geregistreerd in het leerlingdossier in Esis.
Het eerste deel van het groeidocument is een middel om de ondersteuningsbehoeften van een
leerling in kaart te brengen. Relevante gegevens, bevorderende en belemmerende factoren worden
eerst samen met ouders en op zorgteamniveau besproken en indien gewenst daarna beschreven.
Ouders dienen hier wel schriftelijk toestemming voor te geven via een accordering in het eerste deel
van het groeidocument.
Het groeidocument kan tevens als voorbereiding op- en verslaglegging van de eventuele bespreking
in het ondersteuningsteam dienen.
De Intern Begeleider coördineert het invullen en archiveren van de groeidocumenten.
Bij aanvraag voor extra ondersteuning in de vorm van een arrangement of een verwijzing naar het
speciaal (basis) onderwijs is een volledig ingevuld groeidocument, inclusief OntwikkelPerspectiefPlan
verplicht.
4.2.4.4 Begeleider passend onderwijs SWV
Aan de school is een begeleider passend onderwijs vanuit het samenwerkingsverband verbonden.
Doel van de ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband is om het niveau van de
basisondersteuning en preventieve en licht curatieve interventies te optimaliseren en om eventuele
(curatieve) interventies te plegen. Op termijn zal dit de noodzaak van de aanvraag van
arrangementen en verwijzingen naar het s(b)o minimaliseren.
De begeleider kan worden ingeschakeld als er vragen zijn rondom de ondersteuning op individueel-
groeps- en schoolniveau. De begeleider heeft zitting in het ondersteuningsteam en is
procesbegeleider bij de arrangeergesprekken. School is en blijft te allen tijde eigenaar van het
ondersteuningstraject.
4.2.4.5 Samenwerking met CJG/ schoolmaatschappelijk werk De Intern Begeleider kan de CJG coach inschakelen als:
28
er zorgen zijn over kinderen, een professional betrokken is, maar graag ziet dat iemand echt in gesprek gaat met het hele gezin en vaststelt of het veilig is en wat er nodig is.
er meerdere professionals betrokken zijn, regie gewenst/nodig is en er zorgen over de kinderen zijn.
jeugdhulp nodig is/gewenst is, maar wanneer het nog niet duidelijk is wat het beste past.
Schoolmaatschappelijk werk wordt ingeschakeld als er problemen zijn op sociaal emotioneel gebied dat directe weerslag heeft op het schoolse functioneren van het kind.
Verwijsindex
Bij ernstige zorgen om leerlingen met een complexe of zorgelijke thuissituatie kan worden
overwogen een leerling aan te melden voor de verwijsindex.
Binnen de school is één intern begeleider aangewezen als contactpersoon. Zij is als enige bevoegd
een melding bij de verwijsindex te doen.
Melding geschiedt alleen na overleg met de directeur en met medeweten van de ouders.
Doel van een melding is zicht te krijgen op de in het gezin aanwezige hulpverlening en om duidelijk te
krijgen welke instantie de coördinatie van de hulpverlening op zich neemt. Bij een ‘match’ nemen
hulpverlenende instanties en school contact met elkaar op. De instantie met de meeste
bevoegdheden is verplicht de zorg rond het gezin te coördineren. Dit is nooit de school.
4.2.4.6 Overige externe deskundigen (indien van toepassing)
4.2.4.7 Deskundigheid en taakverdeling in de ondersteuningsstructuur binnen de school
Maak keuze en wijzig/vul aan waar nodig
Functie/
deskundigheid
Taak
Leerkracht
Verantwoordelijk voor het onderwijs in de groep. Voert de
basisondersteuning in de groep uit.
Heeft basiskennis en vaardigheden op het gebied van (lichte)
ondersteuningsbehoeften bij leren en gedrag. Onderhoudt contact met
ouders en kind. Draagt mede zorg voor het leerling-dossier en het invullen
van de groeidocumenten.
Intern Begeleider en
tevens
Dyslexiespecialist
Levert bijdrage aan de ontwikkeling, coördinatie en uitvoering van
basisondersteuning in de school, waaronder opbrengstgericht werken.
Ondersteunt leraren bij het bieden van passend onderwijs. Onderhoudt
contacten met ouders, kind, externen. Verzorgt agenda
ondersteuningsteam. Coördineert het invullen van groeidocumenten en het
bijhouden van het leerling-dossier. Doet pedagogisch-didactisch onderzoek.
Verzorgt de aanvraag van arrangementen. Rapporteert aan en overlegt met
directie.
Adviseert en informeert leerkrachten en ouders op het gebied van lezen,
spelling en dyslexie. Kan didactisch onderzoek doen. Voor een
29
dyslexieverklaring moet altijd aanvullend onderzoek worden gedaan door
een psycholoog of orthopedagoog.
Directeur
Eindverantwoordelijk voor het gehele schoolbeleid, waaronder de uitvoering
van passend onderwijs en het opbrengstgericht werken. Faciliteert en
ondersteunt leerkracht en IB waar nodig. Voorzitter van het
ondersteuningsteam.
Onderhoudt contacten met ouders, kind, leerkrachten, IB, bestuur, externen.
Gedragsspecialist in
opleiding
Ondersteunt leerkrachten en de Intern Begeleider bij vragen rondom
gedragsproblematiek. Organiseert teamvergaderingen waarin vooral de
preventie van probleemgedrag centraal staat.
Vakleerkracht
gymnastiek
Ondersteunt leerlingen bij de motorische ontwikkeling en de ontwikkeling
van het samen spelen. Adviseert leerkrachten en ouders bij vragen op het
gebied van de motorische ontwikkeling.
Leescoördinator Coördineert en adviseert op het gebied van voortgezet technisch lezen met
VNL (veel lezen, niveau omhoog, leesplezier)
Rekenspecialist
Adviseert en ondersteunt leerkrachten en ouders op het gebied van
rekenen. Kan diagnostisch onderzoek uitvoeren en handelingsadviezen
geven.
Coördinator
hoogbegaafdheid
Adviseert en informeert leerkrachten en ouders op het gebied van meer- en
hoogbegaafdheid en de inzet van Levelwerk en de Plusklas.
Onderwijsassistent
Helpt passend onderwijs vorm te geven door ruimte te scheppen om aan
groepjes kinderen o.a. extra leesondersteuning te geven.
30
4.2.4.8 Leerling-dossier
Voor elke leerling is er een leerling-dossier. Hierin is opgenomen:
de leerlingenadministratie;
rapporten;
uitslagen van toetsresultaten;
gegevens uit het leerlingvolgsysteem;
verslagen van gesprekken met ouders;
afspraken die er over de leerling zijn gemaakt;
eventueel een lopend groeidocument;
eventueel medisch protocol bij bv. epilepsie of diabetes mellitus;
eventueel het onderwijskundig rapport.
4.3. Extra ondersteuning
“Extra ondersteuning is ondersteuning die niet binnen de basisondersteuning kan worden geboden.
Hier is bijvoorbeeld extra personeel, een speciale aanpak of aangepaste leer- of hulpmiddelen nodig.
Dit kan in de vorm van een arrangement op een basisschool of in de vorm van tijdelijke plaatsing op
een SO/SBO school (SWV Passend onderwijs IJmond, 2014).”
4.3.1. Procedure handelingsgericht arrangeren
Voor de leerling die extra ondersteuning nodig heeft gaan alle betrokkenen met elkaar in gesprek.
Wat zijn de onderwijsbehoeften van deze leerling? Wat is er nodig aan ondersteuning? Met de
antwoorden op deze en andere vragen wordt met elkaar een arrangement op maat gemaakt. De
uiteindelijke aanvraag voor extra ondersteuning loopt via het samenwerkingsverband Passend
Onderwijs IJmond.
Voor de aanvraag van een arrangement dient de school een groeidocument, inclusief OntwikkelingsPerspectiefPlan, op te stellen.
4.3.2. Toelaatbaarheidsverklaring S(B)O
Wanneer de school in samenwerking met het samenwerkingsverband de extra ondersteuning niet kan bieden wordt samen met de ouders gekeken naar een meer passende onderwijsplek. In samenspraak met de ouders vraagt de school bij het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidverklaring aan. Bij toekenning hiervan kan een kind geplaatst worden op het speciaal (basis)onderwijs. Een plaatsing in het speciaal basisonderwijs is in principe van tijdelijke aard, een plaatsing is het speciaal onderwijs kan tijdelijk danwel structureel tot 12/13 jarige leeftijd zijn. Er kunnen verschillende typen toelaatbaarheidverklaring afgegeven worden:
Speciaal basisonderwijs Speciaal onderwijs
- categorie I (cognitief zeer beperkt, lichamelijk gehandicapt, langdurig ziek, psychiatrisch) - categorie II (lichamelijk gehandicapt én cognitief zeer beperkt) - categorie III (ernstig meervoudig gehandicapten én cognitief zeer beperkt)
Voor de aanvraag van een toelaatbaarheidsverklaring s(b)o dient de school een volledig groeidocument, inclusief OntwikkelPerspectiefPlan, op te stellen.
4.4. Exclusie
Binnen de mogelijkheden van De Otterkolken zijn wij handelingsverlegen/ -onbekwaam:
31
Wanneer de veiligheid van de leerling zelf, medeleerlingen of de leerkracht(en) in gevaar komt.
Er sprake is van extreme stapeling van problematiek bij de leerling.
De zorg van een leerling zeer specifieke expertise vraagt, die wij niet kunnen bieden of inkopen.
Als het gedragsprobleem zo groot is dat het lesgeven onmogelijk gemaakt wordt.
32
Basis- en (licht) curatieve extra ondersteuning in schema
School: De Otterkolken
Bestuur: Tabijn
Basisondersteuning
Onze basiskwaliteit:
Volgens het laatste inspectierapport (2011) worden leerlingen op adequate wijze gevolgd en de
ondersteuningsbehoeften in kaart gebracht. De school werkt planmatig aan verbeterpunten en borgt
deze activiteiten in voldoende mate. Ontwikkelpunt ligt op het vlak van het meer doelgericht cyclisch
werken.
wit = niet aanwezig geel = in ontwikkeling groen = voldoende
aanwezig blauw = excellent
wit geel groen blauw
Handelingsgericht werken x
Planmatig werken x
Ondersteuningsstructuur x
Preventieve en licht curatieve interventies:
Aanbod voor leerlingen met dyslexie x
Aanbod voor leerlingen met ernstige reken- en wiskundeproblemen x
Aanbod voor leerlingen met meer dan gemiddelde intelligentie x
Aanbod voor leerlingen met minder dan gemiddelde intelligentie x
Aanbod voor leerlingen met lichte gedragsproblematiek x
Aanbod voor licht motorische ondersteuningsbehoeften x
Rolstoeltoegankelijkheid gebouw (entree, toilet, lokalen) x
Protocol voor medische handelingen x
Extra ondersteuning (expertise, aanpak, voorzieningen)
Intern Begeleider/Dyslexiespecialist en ONL
Rekenspecialist
Leescoördinator, Levelwerkcoördinator
ICT-er
Gedragsspecialist in opleiding
Onderwijsassistent
BSO
33
Exclusie:
Wanneer de veiligheid van de leerling zelf, medeleerlingen of de leerkracht(en) in gevaar komt.
Er sprake is van extreme stapeling van problematiek bij de leerling.
De zorg van een leerling zeer specifieke expertise vraagt, die wij niet kunnen bieden of inkopen.
Als het gedragsprobleem zo groot is dat het lesgeven onmogelijk gemaakt wordt.
5 Doelen voor 2015-2019 Zoals afgesproken met de scholen bevat het strategisch beleidsplan Tabijn: DE BESTE BASIS. Leren op hoog niveau de bouwstenen voor het schoolplan 2015 - 2019. (Zie de website van Tabijn voor de volledige tekst en uitwerking van het strategisch beleidsplan). In dit plan zijn doelen geformuleerd binnen zes thema’s: Leerling, Leerkracht, ICT, Teams, Ouders en Directies. Om het strategisch beleidsplan Tabijn te verbinden met het schoolplan van de school wordt dezelfde indeling gehanteerd als die van het strategisch beleidsplan. Bij elke omkaderd doel op Tabijnniveau geeft de school aan welke invulling de school geeft aan dit doel.
5.1 Hoofddoel 1: alle leerlingen leren op hoog niveau
Alle leerlingen kunnen binnen de scholen van Tabijn vanuit nieuwsgierigheid en verwondering hun talenten ontwikkelen en op hoog niveau leren. Het resultaat van dit doel is dat de leerrendementen bij Tabijn-scholen hoog zijn. Dat wil zeggen dat we kijken naar hoge (eind)cijfers op de kernvakken, maar ook naar vaardigheden die zich niet of lastig in cijfers laten uitdrukken, zoals sociale (burgerschaps)vaardigheden, leren te leren (metacognitie) en (sommige) 21e eeuwse vaardigheden. We benadrukken dat het gaat om alle leerlingen.
Dit hoofddoel – alle leerlingen leren op hoog niveau – hebben we geconcretiseerd in vier doelen:
1 Alle scholen van Tabijn hebben het basisarrangement van de onderwijsinspectie.
2 Uiterlijk in 2018 kunnen onze leerlingen - met hulp van onze leraren - aangeven hoe zij het beste leren, zijn zij zoveel mogelijk zelf in staat om op basis van deze zelfkennis leerstof tot zich te nemen, hebben daarbij plezier en weten aan te geven hoe ver zij van hun eigen leerdoelen verwijderd zijn.
3 Om het leren op hoog niveau te stimuleren wordt een onderzoekende houding bij leerlingen gestimuleerd (leerlingen leren o.a. samen te vatten, aantekeningen te maken, gebruik te maken van schema’s en mind maps, kritisch te denken, creatief en innovatief te zijn en hypothesen te ontwikkelen en te toetsen).
4 In het werk van leerlingen zijn onder meer de volgende (21e eeuwse) vaardigheden terug te zien: (intercultureel) kunnen samenwerken en in staat zijn om verantwoord om te gaan met digitale middelen en media.
Op Tabijn niveau worden de volgende zaken hiervoor georganiseerd:
Activiteit Periode
Ad 1: Versterken van de opbrengsten middels scholing via Tabijnacademie door het CPS Ad 2: Scholing kindgesprekken van leerkrachten via Tabijnacademie Ad 2: Format/leidraad voor inhoud en werkwijze van portfolio
Start 2015-2016 met doorloop 2016-2017 Start 2015-2016 met doorloop 2016-2018 afgerond begin schooljaar 2015-
34
is ontwikkeld Ad 3: Leerlijn onderzoekende houding groep 1 tot en met 8 Ad 3: Competenties onderzoekende houding leerkrachten in kaart gebracht Ad 3: Beleidsplan Plusleerlingen en Digitaal informatiepunt/orthotheek met diagnostisch instrument Ad 3: Aanbod Onderzoekende houding in Tabijnacademie Ad 4: Scholingsaanbod coöperatieve werkvormen en 21e vaardigheden in tabijnacademie Ad 4: Gedragsprotocol internetgebruik
2016 Start 2015-2016 met doorloop 2016-2017 Afgerond 2015-2016 2015-2016 2016-2017 Start 2016-17 met doorloop 2017-2018 afgerond januari 2017
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende oppakken:
1. Leren op hoog niveau met leerlingen die betrokken zijn bij hun eigen leerproces, een onderzoekende houding hebben en daarmee de opbrengsten verhogen.
Op de Otterkolken zijn wij in 2014 gestart met het werken volgens het IGDI-model. Het IGDI-model staat voor: Interactief, Gedifferentieerd, Directe Instructiemodel. Het IGDI-model is een moderne versie van het directe instructiemodel. Binnen het IGDI-model zijn de fasen van het directe instructiemodel aangepast zodat er meer differentiatie in uitleg en instructietijd voor de leerlingen ontstaat en tevens meer dialoog tussen de leerlingen onderling. De invoering van het IGDI model staat onder begeleiding van OinO en is gestart met fase 1 en 2 van het model Doordacht lesgeven. De 8 stappen van het IGDI model zijn hierin samengevoegd tot 4 stappen. Deze periode werd afgesloten met schoolafspraken. Afspraken over coöperatieve werkvormen, denktijd, het stellen van doelen en modellen. De instructie en verwerking wordt afgewisseld door de inzet van verschillende coöperatieve werkvormen en het modellen door de leerkracht. Door het ophalen van voorkennis en het centraal stellen van doelen worden de leerlingen steeds meer eigenaar van hun eigen leerproces. Zelfstandigheid heeft daarbij een belangrijke rol. De komende jaren staat het handelen van de leerkracht centraal en wordt er in alle groepen volgens het IGDI model lesgegeven.
2. In de groepen 3 t/m 8 worden de 10 min. gesprekken gevoerd met leerlingen en ouders samen. Om de leerling steeds bewuster te laten worden van zijn eigen leerproces en het te kunnen ondersteunen zodat het met plezier kan leren, wordt er gestart met het voeren van kindgesprekken en werken wij toe naar ouder/kind gesprekken. Hierbij zou het kindportfolio een onderdeel kunnen worden.
3. Invoeren van de DHH om de meerbegaafde leerlingen te signaleren en het juiste aanbod te kunnen geven met het plusaanbod binnen de school. Gebruik Levelwerk en aanvullende uitdagende activiteiten voor plusleerlingen, voortzetting deelname plusklas Tabijnscholen.
4. Het scholingsaanbod aanpassen of aanvullen met 21ste eeuwse vaardigheden. Het is belangrijk dat kinderen leren presenteren, debatteren en zich verantwoord kunnen bewegen in de digitale wereld.
Activiteit Periode
Ad 1: Invoering fase 3 en 4 doordacht lesgeven volgens IGDI model, geven van gerichte feedback en reflectie, op proces, taak, zelfregulatie en op het kind gericht. Ad 1: Borging en verankering van het
2015-2016 2016-2017 en de navolgende jaren
35
IGDImodel en opname in het handboek.
Ad 2: De groepen 3 t/m 8 voeren indien mogelijk 10 min. gesprekken met ouders en kind Ad2: Scholing m.b.t. gerichte kindgespekken voeren tijdens studiedag en netwerken, eerste stappen maken in de groepen. Delen en leren van elkaar tijdens de duckoverleggen Ad2: Ontwikkelen en vaststellen van format voor gerichte kindgesprekken en afspraken maken over frequentie en aanpak. Implementeren gespreksmomenten in jaarplanning ouder/leerling/leerkracht Ad2: Digitaal verwerken van een format waar alle kindgesprekken van groep 1 t/m 8 teruggevonden kunnen worden door collega’s, zichtbaar voor iedereen. Ad2: Alle bovengenoemde punten zijn geïmplementeerd. Alle leerkrachten zijn in staat oplossingsgerichte doelengesprekken te voeren met kinderen.
2015-2016 2015-2016 2016-2017 2017-2018 2018-2019
Ad 3: Implementatie van de DHH met startmoment voor de groepen 1 t/m 8, Daarna afname in gr. 1, 3 en 5 om meerbegaafde leerlingen op tijd te signaleren
Implementatie in 2015-2016, navolgende jaren borging door afname
Ad4: Wat vinden wij belangrijk dat onze kinderen leren aan 21ste eeuwse vaardigheden en welke keuzes maken wij daarbij? Start maken met bewuste keuzes met oog voor het kind van de toekomst Ad4: Verder uitwerken doelen m.b.t. 21ste eeuwse vaardigheden en opgedane ervaringen daarbij meenemen, komen tot afspraken. Ad4: Evalueren afspraken en indien nodig aanpassen en vaststellen. Ad4: De school heeft een duidelijke visie op het aanleren van 21ste vaardigheden binnen haar onderwijsaanbod.
2015-2016 2016-2017 2017-2018 2018-2019
5.2 Hoofddoel 2: leraren leren van elkaar en professionaliseren zich continu
De voorgaande strategische doelen van Tabijn die zijn gericht op leerlingen, gelden óók voor onze leraren. Immers: ook leraren versterken hun effectiviteit wanneer zij leren te leren en 21e eeuwse vaardigheden ontwikkelen. Tabijn ontwikkelt de komende jaren opvattingen over de gewenste professionaliteit van onze leraren om de doelen van ons strategisch beleid waar te kunnen maken.
36
Om deze professionaliteitskenmerken van leraren te ontwikkelen, stelt Tabijn zich voor de komende vier jaren de volgende doelen:
1 Leraren van Tabijn nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen professionele ontwikkeling. Tabijn versterkt en ondersteunt de professionaliteit van leraren door hen intensief te begeleiden en te faciliteren om competenties te versterken en talenten te ontwikkelen. Tabijn gebruikt hiertoe een instrument waarmee de kwaliteiten en talenten van leraren in beeld wordt gebracht.
2 Tabijn investeert in proactieve en inspirerende netwerken waarin leraren kennis, vaardigheden, talenten en specialismen delen en ontwikkelen. Alle teamleden van elke school maken actief deel uit van deze netwerken in de lerende organisatie van Tabijn en delen kennis en ontwikkelen kennis met elkaar. Voor een deel zijn deze netwerken al gerealiseerd.
3 Leraren hebben structureel voldoende tijd om leerlingen te volgen, collegiale consultaties te plegen en zich te scholen. De scholen maken hierover met leraren afspraken.
Op Tabijn niveau worden de volgende zaken hiervoor georganiseerd:
Activiteit Periode
Ad 1) resultaatgerichte gesprekkencyclus Ad 2) instrument om leerkracht competenties in kaart te brengen Ad 3) Vertaling cao naar tabijnafspraken over professionalisering en collegiale consultatie Ad 1) Talentenbank
2014-2015 2015-2016 2015-2016 2016-2017
Het team van de Otterkolken staat open voor vernieuwingen in het onderwijs. Het team kenmerkt
zich door een open maar ook kritische houding. Wij zijn kritisch naar onszelf en stellen ons open op
naar zowel collega’s, als ouders en leerlingen. Wij verwachten een professionele houding naar elkaar.
Wij zijn ons bewust van het feit dat wij samen verantwoordelijk zijn voor alle leerlingen. Op basis van
wederzijds vertrouwen stellen wij ons kwetsbaar op, waardoor wij leerlingen verder kunnen helpen
op cognitief en sociaal-emotioneel gebied.
Zowel individueel, als in kleine groepen en in teamverband worden cursussen en opleidingen
gevolgd. Wij profiteren hierbij van het aanbod van de Tabijnacademie. De nieuw verworven kennis
delen wij met elkaar. Wij maken zoveel mogelijk gebruik van elkaars talenten en kwaliteiten.
Wij hanteren verschillende vormen van overleg en bijeenkomsten om te leren van en met elkaar. Zo
zijn er jaarlijks verschillende IB-leerkracht overleggen, wekelijkse duckoverleggen ( professionele
leerkringen), overleg directie-coördinator , teamvergaderingen en studiedagen. Wij overleggen met
externe instanties indien wij ondersteuning nodig hebben.
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende op te pakken
Activiteit Periode
Volgen van de gesprekkencyclus en het voeren van gesprekken rond persoonlijk leerdoel tussen directie en leerkracht
2015 -2019
37
Leerkrachten scholen zich ieder schooljaar individueel, in kleine groepjes, op teamniveau of tijdens de netwerken
2015-2019
Leerkrachten leggen klassenconsultaties af bij elkaar. Bereiden deze samen voor en evalueren die achteraf, minimaal twee keer per jaar
2015-2019
Leerkrachten bereiden samen lessen voor en evalueren deze achteraf.
2015-2019
Alle leerkrachten nemen actief deel aan de professionele leerkring (duckoverleg) en hebben een open lerende houding naar elkaar. In de gesprekkencyclus wordt dit functioneren meegenomen. De leerkringen worden geëvalueerd en voorbereid in het MT
2015-2019
5.3 Hoofddoel 3: Tabijn versterkt de kwaliteit en het gebruik van ICT Tabijn heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT), zowel in het onderwijsproces als in de ondersteunende processen. Onze ambities maken duidelijk dat doorontwikkeling van de kwaliteit en het gebruik van ICT hoognodig is, op drie gebieden:
1 Onderwijs: in het kader van 21e eeuwse vaardigheden zal de rol van ICT in het onderwijsproces steeds belangrijker worden. Leraren bij Tabijn maken in hun didactisch handelen optimaal gebruik van de beschikbare ICT-hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen worden ook ingezet om het werk te organiseren en te verantwoorden, leerlingen te volgen en met ouders te communiceren. Leraren bij Tabijn zetten ICT ook in om de eigen vakbekwaamheid te ontwikkelen en onderhouden. Er wordt geïnvesteerd in de ICT-vaardigheden van leraren, of dit nu onderwijskundige toepassingen betreft of toepassingen in de bedrijfsvoering (bijvoorbeeld leerlingvolgsystemen, digitale portfoliosystemen enzovoorts).
2 Bedrijfsvoering: (a) Tabijn investeert in de uitbreiding van het bestaande geïntegreerde ICT-systeem, waarin de leerlingen cognitief en sociaal-emotioneel optimaal kunnen worden gevolgd; (b) Tabijn investeert in een passende ondersteuning voor ICT-gebruikers.
3 Communicatie met ouders: naast de huidige vormen van informatievoorziening realiseert Tabijn een ICT-platform voor ouders waar actuele leerinhouden en resultaten van de kinderen geraadpleegd kunnen worden.
38
Activiteit Periode
Ad 1) ICT vaardigheden van leerkrachten zijn in kaart gebracht Ad 1) Digitaal portfolio (met input van leerdoel Leren op hoog niveau) Ad 1) Aanbod scholing ICT vaardigheden in Tabijnacademie Ad 3) Communicatie platform met ouders
2014-2016 2015-2017 Vanaf 2016-2017 2016-2018
De Otterkolken heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in het aanschaffen van ipads. Op het moment hebben zowel het hoofdgebouw als de dependance de beschikking over 32 ipads. Deze in totaal 64 ipads, worden doelgericht ingezet binnen het onderwijsaanbod, waarbij het team de keuze heeft gemaakt voor de inzet van Taalzee en Proconnect. Dit wordt in 2015-2016 uitgebreid met Rekentuin. De keuzes aan apps is enorm, maar deze zijn niet altijd een aanvulling gebleken op ons onderwijs. Taalzee en Rekentuin ondersteunen dit wel en middels Proconnect is het mogelijk om interactief het smartboard te gebruiken. De inzet van digitale leermiddelen moeten van toegevoegde waarde zijn en het gebruik geen doel op zich.
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende op te pakken:
Activiteit Periode
In kaart brengen van de digitale vaardigheden van leerkrachten binnen de school
2015-2016
Invoeren Rekentuin 2015-2016
Aanscherpen communicatie onderling via SharePoint, agenda en gebruik Onedrive
Doelgericht leerkrachten laten scholen op ICT vaardigheden binnen Tabijnacademie of indien nodig elders.
2016-2017
Start maken met vervanging van verouderde smartboarden voor touchscreens in de groepen 3 t/m 8
2016 en navolgende jaren
Uitbreiden van de hoeveelheid ipads en vervangen werkstations in de groepen
2016 en navolgende jaren
Start maken met digitaal portfolio 2017-2018
Alle leerlingen zijn gekoppeld aan een eigen digitaal portfolio
2018-2019
5.4 Hoofddoel 4: Tabijn werkt met teams als basis voor uitstekend en innovatief onderwijs Uitstekend en innovatief onderwijs is niet het resultaat van enkele bevlogen en zeer goed presterende leraren. Uitstekend en innovatief onderwijs vindt plaats dáár waar de leerling te maken heeft met een serie aan zeer goed presterende leraren, die gezamenlijk werken in een professioneel samenwerkingsverband: het team. 5.4.1 Tabijnscholen realiseren professionele teams met een veilig en professioneel klimaat, waarin
leraren met elkaar reflecteren op de kwaliteit van het onderwijs, leerprestaties van leerlingen en hun eigen functioneren. Zij stellen de juiste vragen en geven professionele feedback. Binnen de scholen worden mogelijkheden gecreëerd voor leraren om te participeren in collegiale consultaties en intervisie, klasbezoeken bij elkaar en het samen voorbereiden van verschillende activiteiten.
39
5.4.2 Elk team van een Tabijn-school erkent, herkent en versterkt de kwaliteiten van de teamleden en benut deze om uitstekend en innovatief onderwijs te geven en te borgen. Om tot een optimale mix van kwaliteiten te komen stimuleert Tabijn vrijwillige mobiliteit tussen scholen.
5.4.3
Activiteit Periode
Ad 1) feedbacktraining; op schoolniveau (gezamenlijke inkoop) Ad 2) Format met specialismen en kwaliteiten van medewerkers op SharePoint (zie ook 5.2 talentenbank en competenties)
2015-2016 2015-2016
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende op te pakken:
Activiteit Periode
Gezamenlijk volgen van invoeringstraject model doordacht lesgeven en de nieuwe taal/spellingsmethode onder begeleiding van externe partner. Leerkrachtgedrag centraal.
2015-2016
Borgen van de bovenstaande trajecten door afspraken die worden vastgelegd in het handboek.
2016-2019
Collegiale consultaties op basis van maatjes of bouw Collegiale consultaties op basis van kwaliteiten en competenties Gebruik van opnames t.b.v. persoonlijke ontw. individueel of met collega of ter bespreking in professionele leerkring of teamverband
2015-2016 2016-2017 2015-2019
5.5 Hoofddoel 5: Tabijn versterkt de rol van ouders en andere partners Om het uitstekende en innovatieve onderwijs te bieden dat in dit meerjarenbeleidsplan centraal staat, staan scholen er niet alleen voor. Er zijn vele andere maatschappelijke partners rondom de school – zoals ouders, peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, voortgezet en hoger onderwijs, welzijn- en zorginstellingen, Centra voor Jeugd en Gezin, sportinstellingen, gemeentelijke organisaties, woningbouwcorporaties, bibliotheken, musea en overige educatieve organisaties. Onderzoek en ervaring laat zien dat samenwerken in een keten van werken, wonen/ recreëren, leren en zorg, kansen creëert voor kinderen. Daarom is soms intensieve samenwerking met ouders en andere partners (stakeholders) van groot belang. Ook geven deze stakeholders in hun feedback aan in welke mate de Tabijn-scholen uitstekend en innovatief onderwijs bieden en legitimeren daarmee (naast bijvoorbeeld de inspectie van het onderwijs) de inspanningen van de scholen. De uitdaging waar we voor staan is samenwerkingsrelaties te organiseren die onze leerlingen verder helpen (of dat nu op het gebied van de kerndoelen is, of in een bredere maatschappelijke context). In de komende beleidsperiode stelt Tabijn zich de volgende doelen: 5.5.1 Tabijn zet zich in om het educatief partnerschap met ouders te versterken. In 2018 hebben
alle scholen een school-ouderovereenkomst met ouders afgesloten. In een schoolouderovereenkomst worden de verantwoordelijkheden, rechten en plichten van
40
scholen en ouders vastgelegd. Deze overeenkomst schept duidelijkheid, bevordert een gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel en voorkomt dat de betrokkenheid van ouders (te) vrijblijvend is.
5.5.2 Uiterlijk in 2018 zijn op school- en stichtingsniveau afspraken vastgelegd over doorgaande leerlijnen van de peuterspeelzaal tot en met VO, waarin (mede) verantwoordelijkheden zijn omschreven van ouders, Tabijn-scholen en andere partners. Door samen te werken worden (bestaande) hobbels in de doorgaande ontwikkelingslijnen van leerlingen voorkomen. Ook de ontwikkeling van passend onderwijs speelt hierin een rol. Activiteiten waaraan gedacht kan worden zijn bijvoorbeeld bijeenkomsten met regionale partners, het gezamenlijk ontwikkelen van overdrachtsprotocollen, wederzijdse uitwisseling van personeel enz. Tabijn zal zich inspannen om dit te realiseren.
Activiteit Periode
Ad 2) Afspraken over ‘startbekwaamheid’ vierjarigen Ad 1) Model school-ouderovereenkomst Ad 2) Procedure overdracht PO-VO
2015-2016 2017-2018 2017-2018
De Otterkolken wil inspelen op de veranderingen in de maatschappij en de behoeften van ouders. Ouders willen betrokken zijn bij het onderwijs aan hun kind en zijn op zoek naar een veilige en vertrouwde omgeving waar hun kind(eren) de gehele dag kan verblijven. De school heeft de intentie om over de komende jaren uit te groeien naar een Integraal Kind Centrum, waar onderwijs, opvang en aanbod van andere maatschappelijke instanties wordt ondergebracht. Bij de totstandkoming hiervan wordt er nauw samengewerkt met stichting Tabijn en de 5 andere scholen van Tabijn in Heemskerk. De school zal echter zelf de vorm bepalen die het best past. De directie, het team, de MR en de ouders, zullen hierin met elkaar samenwerken om uiteindelijk te komen tot een format dat passend is bij de behoefte van de school.
Informatievoorziening versterkt de betrokkenheid van ouders bij de school. De school vindt het belangrijk om deze te verbeteren en kijkt kritisch naar zichzelf met behulp van een uit te zetten enquête en feedback vanuit de ouderklankbordgroep.
School en ouders hebben verwachtingen van elkaar. Deze worden uitgesproken en gecommuniceerd, maar in de toekomst ook vastgelegd in een school-ouderovereenkomst.
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende op te pakken:
Activiteit Periode
Directie participeert in stuurgroep IKC 2015-2016
Uitbreiding scholingsaanbod BS de Otterkolken van 2 tot 12 jaar middels Peuteropvang in samenwerking met Stichting Welschap Heemskerk.
2016-2017
Samenwerking met Stichting Welschap verankeren in de school.
2017-2019
Vormgeving in het kader van het te vormen IKC met andere maatschappelijke partners, waaronder Muziekschool Heemskerk en de Brede school Heemskerk, ONL etc.
2015-2019
Informatieve ouderavonden voor ouders: workshopavonden door de school en presentatie
2015-2019
41
Leerprestaties van leerlingen
Leerkrachtgedrag
TeampresterenLeiderschaps-
kwaliteiten
bijeenkomsten door externen van andere maatschappelijke instellingen
BS de Otterkolken biedt een scholingsaanbod en voor kinderen van 2 tot 12 jaar, voor- naschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 12 jaar en werkt samen met verschillende maatschappelijke partners binnen het gevormde IKC
2019
Invoering school-ouderovereenkomst 2017-2018
Ouderenquête rond informatievoorziening om de website en berichtgevingen vanuit school te versterken en ouderbetrokkenheid te vergroten
2015-2016
Alle groepen voeren intakegesprekken met ouders bij de start van het schooljaar
2015-2016 en navolgende jaren
5.6 Hoofddoel 6: bij Tabijn werken effectieve en inspirerende leiders
Uit onderzoek blijkt dat leiders een grote invloed hebben op leerling prestaties, zoals in onderstaande figuur is verduidelijkt1:
Wij werken gezamenlijk aan het vormgeven van effectief en inspirerend leiderschap binnen Tabijn, opdat onze leidinggevenden met vertrouwen en gevoel van eigenwaarde leiding geven. Tabijn zal zich ervoor inspannen om de randvoorwaarden te creëren waarbinnen het leren op hoog niveau en van elkaar plaats kan vinden. Op die manier kunnen leidinggevenden zich vanuit hun intrinsieke motivatie en verantwoordelijkheidsbesef verder professionaliseren met als belangrijkste doel: de leerprestaties van leerlingen blijvend te verhogen. De doelen op het gebied van leiderschap zijn: 5.6.1 Transparantie in het leiderschapsprofiel: de doelen die gesteld zijn op het gebied van het
onderwijs, professionaliteit van leraren, teampresteren, het vormgeven van samenwerkingsrelaties met ouders en andere partners en het versterken van de kwaliteit en gebruik van ICT vragen effectief en inspirerend leiderschap. Om het leiderschap in de komende beleidsperiode een kwaliteitsimpuls te geven, zal Tabijn de eisen aan leiderschap inzichtelijk en concreet maken en leiders ondersteunen aan deze eisen te voldoen.
5.6.2 Zicht op leiderschapstalent en -kwaliteit: Tabijn investeert in het creëren van inzicht in de eigen talenten en kwaliteiten van de leider (persoonlijk leiderschap), de kwaliteiten van collega’s en het eigen team. Het doel daarvan is een optimale mix te kunnen maken, waarbij de school het leiderschap verkrijgt waar zij op dat moment gezien haar ontwikkeling behoefte aan heeft.
5.6.3 Uit onderzoek blijkt dat de leidinggevenden van scholen die excellent presteren een cultuur
realiseren van leren met en van elkaar. Dit betekent dat zij een cultuur stimuleren in hun team waarin van en met elkaar wordt geleerd en dat zij zelf hierin het voorbeeld geven. Binnen Tabijn begeleiden de leidinggevenden hun teamleden op een stimulerende, constructieve manier. Daarnaast leren de leidinggevenden binnen Tabijn van en met elkaar.
42
Dit wordt meegenomen in het leiderschapsprofiel en het zicht krijgen op leiderschapstalenten en -kwaliteiten.
Activiteit Periode
Ad 3) Leren van en met elkaar en afspraken over PLG Ad 1) Tabijn leiderschapsprofiel Ad 2) Instrument 360 graden feedback
2015-2016 2016-2017 2016-2017
De directie van de Otterkolken wil een effectief en inspirerend leider zijn voor het team. Zij heeft een duidelijke visie over de ontwikkeling van de school over de komende jaren en vindt het belangrijk om hier samen met de verschillende geledingen binnen de school naar toe te werken. Om dit goed te kunnen begeleiden is de persoonlijke ontwikkeling van de schoolleider gericht op het opdoen van kennis en vaardigheden die nodig zijn om de processen binnen de school zo goed mogelijk aan te sturen. Teampresteren, leerkrachtvaardigheden, opbrengsten, ICT ontwikkelingen en het vormen van een IKC zijn speerpunten voor de komende jaren. Zelf geïnspireerd zijn en blijven is noodzakelijk om een goed leider te kunnen zijn. Scholing, het bezoeken van symposia, deelnemen aan het directeuren netwerk en netwerkgroepen van Tabijn etc. zijn daarbij belangrijk.
Op schoolniveau gaan we in de komende planperiode het volgende oppakken:
Activiteit Periode
Deelname PLG Tabijn (leren van en met collega directeuren)
2015-2016
Congres “leren zichtbaar maken” John Hattie (proces doordacht lesgeven)
2015-2016
Leergang “Ondernemen in het onderwijs” Dyade- Nijenrode (vormen IKC)
2015-2016
Studiereis Bett-Londen (ICT ontwikkelingen)
2015-2016
Deelname stuurgroep IKC (voorbereiding op te vormen IKC)
2015-2016…………..
Vervolgopleiding schoolleiderschap (ontw. onderzoeksgericht innoveren)
Start 2016-2017 of 2017-2018
43
Bijlage 1 : FORMULIER 'INSTEMMING MR MET SCHOOLPLAN'
FORMULIER "Instemming met schoolplan"
School: _______________________________
Adres: ________________________________
Postcode/plaats: ________________________________
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VERKLARING
Hierbij verklaart de medezeggenschapsraad van bovengenoemde school in te
stemmen met het
schoolplan 2015 - 2019
van deze school.
Namens de MR,
Heemskerk plaats
________________________ datum
________________________ handtekening
________________________ naam
________________________ functie
44
Bijlage 2: FORMULIER 'VASTSTELLING VAN SCHOOLPLAN'
FORMULIER "Vaststelling van schoolplan"
School: ___________________________________
Adres: ___________________________________
Postcode/plaats: ___________________________________
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het
schoolplan 2015 - 2019
van deze school vastgesteld.
Namens het bevoegd gezag,
________________________ plaats
________________________ datum
________________________ handtekening
________________________ naam
________________________ functie
Bijlage 3: Planning Doelen 2015-2019
ONDERWERP SCHOOLJAAR 2015-2016
SCHOOLJAAR 2016-2017
SCHOOLJAAR 2017-2018
SCHOOLJAAR 2018-2019
Werken volgens het IGDI (model doordacht lesgeven) Leerkrachtgedrag, betrokkenheid leerlingen en opbrengsten verhogen
Fase 1 en 2
evalueren +afspraken vastleggen borgen borgen borgen
Fase 3 en 4
uitvoeren evalueren +afspraken vastleggen
Begrijpend lezen Start nieuwe methode Grip op lezen
- uitvoeren
evalueren +afspraken vastleggen
borgen borgen
Taal/spelling Start nieuwe methode Taalverhaal.nu
- uitvoeren
evalueren +afspraken vastleggen
borgen borgen
Natuur en Techniek Oriëntatie op nieuwe methode Start nieuwe methode Evalueren en afspraken vastleggen
Kind gesprekken Groepen 3 t/m 8 voeren 10 min. gesprekken met ouder en kind Scholing kind gesprekken en pilot in bovenbouw
Evaluatie en afspraken vastleggen Uitvoeren groepen 1 t//m 8
borgen Evalueren en afspraken vastleggen Invoeren digitaal portfolio (ICT)
borgen borgen Verder uitwerken digitaal portfolio (ICT)
21ste eeuwse vaardigheden Discussie voeren, uitproberen en start maken met bewuste keuzes met oog voor het kind van de toekomst.
Uitwerken doelen en komen tot afspraken
Evalueren en indien nodig aanpassen en vaststellen
borgen
Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid (DHH)
Implementatieafname groepen 1 t/m 8
Afname groep 1,3 en 5 borgen borgen
ICT Uitbreiden aantal Ipad’s naar 64 Gebruik Onedrive invoeren voor alle teamleden en aanscherpen Sharepointgebruik
Uitbreiden aantal Ipad”s naar 96 Evalueren en afspraken vastleggen
Uitbreiden aantal Ipad’s naar 128 borgen
borgen
46
Competentieoverzicht ICT vaardigheden teamleden Inzet digitale leermiddelen evalueren en afspraken indien nodig aanpassen Rekentuin invoeren en voortzetting Taalzee
Gerichte scholing ICT vaardigheden - uitvoeren Start vervanging Smartboards voor touchscreens Borgen Evalueren
Evalueren en afspraken over gebruik vastleggen Vervolg vervanging Smartboards Kritisch inzet digitale leermiddelen evalueren en afspraken indien nodig aanpassen borgen
Vervangen laatste Smartboards Borgen borgen
Integraal Kind Centrum Directie deelname aan stuurgroep IKC - voorbereiding IKC de Otterkolken Borging samenwerking Brede school Heemskerk en ONL
Ontwikkelen en realiseren peuteropvang binnen de school. Oriëntatie op samenwerking met andere maatschappelijke partners binnen IKC
Evalueren en afspraken vastleggen met Welschap rond peuteropvang Uitbreiding met mogelijke andere maatschappelijke partners
Borgen samenwerking en kwaliteit van het aanbod Evalueren en afspraken vastleggen
Professionalisering - gesprekkencyclus - Collegiale klassenconsultaties - Leerkrachten bereiden samen
lessen voor en evalueren die achteraf
Voortgangsgesprek/POP Min.2x per jaar op basis van maatjes of bouw, gebruik opnames In opdracht vanuit PLG en op eigen initiatief
Beoordelingsgesprek/POP Min. 2x per jaar op basis van kwaliteiten en competenties, gebruik opnames In opdracht vanuit PLG en op eigen initiatief
Functioneringsgesprek/POP Min. 2x per jaar op basis van kwaliteiten en competenties, gebruik opnames Verankering
Voortgangsgesprek/POP Verankering met gesprek in PLG, IB en directie Borging
Communicatie met ouders Pilot workshopavond voor ouders m.b.t. onderwijsprogramma Alle groepen voeren intakegesprekken bij de start van het schooljaar Ouderenquête rond informatievoorziening
Evaluatie en evt. aanpassing en voortzetting Invoering school-ouderovereenkomst Borging Evalueren en aanpassingen doorvoeren
Verankering borging borging borging
Borging Borging Borging borging
Bijlage 4:
Jaarplan De Otterkolken 2015-2016
Doelen: Wat willen we bereiken?
Acties om doel te bereiken
Resultaat: Wat maakt ons tevreden?
1. De betrokkenheid van de leerlingen vergroten door: - de effectiviteit van de instructie te versterken - het geven van directe feedback om de kinderen te stimuleren tot leren en om de eigen leerdoelen te bereiken. - het stellen van duidelijke doelen door leerlingen en leerkrachten m.b.t. tot het leren, waardoor de opbrengsten voor de verschillende vakgebieden stijgen - leerlingen van de groepen 5 t/m 8 actief betrekken bij de gesprekken met ouders
- alle groepen starten met ‘de gouden weken’ - hoge verwachtingen stellen aan de kinderen - begeleiding OinO m.b.t. borging fase 1 en 2 en invoering fase 3 en 4 van het IGDI model - werken met heldere doelen, zichtbaar voor de kinderen in de klas (perspectief en betrokkenheid) - alle leerkrachten werken volgens het schema in het mapje (IGDI) integreren coöperatieve werkvormen in hun instructie en lessen. - alle leerkrachten werken volgens het handboek - De oudergesprekken met leerlingen wordt uitgebreid met de groepen 5.
- duidelijkheid over de leerdoelen voor leerkracht en leerling - de leerlingen zijn intrinsiek gemotiveerd en betrokken bij hun eigen leerproces en worden gestimuleerd tot samen leren. - de opbrengsten stijgen conform het ambitieniveau uit het EWS - vanuit een gezamenlijke betrokkenheid is er een doorgaande lijn in de hele school voor de verschillende vakgebieden - werkwijze IGDI duidelijk zichtbaar in alle groepen - zichtbaar leerkrachtgedrag adhv het handboek
2. Resultaten 2015-2016 op het gebied van begrijpend lezen en spelling verhogen, zodat alle groepen boven de norm scoren en onze ambities uit het EWS bereikt worden. - Starten met Grip voor de groepen 4 t/m 8 - Starten met nieuwe taal/spellingsmethode…. - eenheid in aanbieden van de spellingsregels volgens de nieuwe methode - Bijstellen handboek spelling en begrijpend lezen m.b.t. nieuwe methode
- Begeleiding bij invoering Grip en ….. door OinO - Aanpassen handboek spelling en begrijpend lezen – samen kritisch zijn op leerkrachtgedrag, met en van elkaar leren, professioneel in dialoog zijn met elkaar en interventies plegen in de groep
- actieve deelname en bijdrage van alle teamleden tijdens de Duckoverleggen (PLG) - stijgende kwaliteit van instructie/aanbod leesstrategieën en spellingsproblemen -stijgende opbrengsten - Up to date handboek
48
3. Professionalisering: - gezamenlijke visie blijven nastreven - Focus op leren van en met elkaar - scholing van de individuele leerkracht en directie - werken aan persoonlijk ontwikkelingsdoel - scholing delen met elkaar - Met elkaar in gesprek om lessen voor te bereiden en te evalueren. - samen handelen naar handboek waarborgen. - samen op schoolniveau denken
-het ‘samen in beweging blijven en oog voor elkaar’ voelbaar in handelen laten terugkomen binnen het team, naar leerlingen en ouders - initiatief van leerkrachten om zich te professionaliseren - wekelijkse Duckoverleggen - collegiale consul-taties, samenwerking onderling - volgen en ondersteunen van leerkrachten - onderwijsinhoudelijke teambijeenkomsten -Leerlingbesprekingen - delen van ervaringen m.b.t. opleiding,cursus, congres etc. -ruime facilitering voor het schrijven van de groepsplannen op studiedagen
-visie duidelijk zichtbaar en te voelen in de school. - Minder werkdruk ervaren door goede facilitering - Weten wat we samen doen en kunnen - Allemaal goed geïnformeerd zijn over onze leerlingen - Samen steeds beter en professioneler worden, fouten durven en mogen maken - feedback kunnen geven en krijgen - actieve houding t.o.v. eigen ontwikkeling
4. Optimaliseren gebruik ICT-middelen en volgen van de vernieuwing hierin ten bate van kwaliteit van het onderwijs. - ICT opnemen in het handboek - Gebruik Outlookagenda hele team - Gebruik Onedrive hele team - SharePoint als communicatiemiddel team - Groepen 4 t/m 8 werken wekelijks met Taalzee (uitbreiden met Rekentuin?) - Ontwikkelen en invoeren digitaal rapport Esis - Uitbreiden ICT middelen
- Gebruik digitale leermiddelen is ingeroosterd voor Veilig leren lezen,Alles Telt en Taalzee - Implementeren Basisbits - kinderen met dyslexie kunnen gebruik maken van digitale hulpmiddelen (bv. Kurzweil) - Uitbreiding ipad’s naar 64 stuks - Gebruik Outlook agenda - Scholing gebruik en inrichting Onedrive - Nieuwe lay-out Sharepoint voor eenvoudiger gebruik - Werkgroep en teambijeenkomsten digitaal rapport - ICT handboek samenstellen
- wekelijks en pro-actief gebruik ICT-middelen in alle groepen voor de afgesproken leergebieden - duidelijke leerlijnen - Intensivering van het gebruik van Ipad’s en PC in de lessen - Intrinsieke motivatie van de leerlingen verhogen, hierdoor hogere opbrengsten - doelgerichte inzet van ICT middelen -Verbetering onderlinge communicatie via Sharepoint en Onedrive - invoering digitaal rapport
5. Communicatie en samenwerking met ouders - Ouders betrekken bij het schoolbeleid
- 4 avonden ouderklankbordgroep - Workshopavond voor ouders
- betrokkenheid bij beleidsvormgeving van de school - inzicht in het
49
- Ouders meer inzicht geven in onderwijsaanbod en daarmee de betrokkenheid vergroten - Partnerschap
- bij start schooljaar kennismakings-gesprekken in de groepen 3 t/m 8 - informatieavond in samenwerking met de Brede school Heemskerk
onderwijsaanbod voor ouders vergroot - partnerschap met ouders - ouders ondersteuning kunnen bieden met informatie over opvoedkundige zaken.
50
Bijlage 5: Externe en Interne ontwikkelingen
EXTERNE ONTWIKKELINGEN
Ontwikkeling 1: meer druk op scholen om de onderwijsresultaten te verhogen
De overheid is de laatste jaren steeds meer nadruk gaan leggen op het versterken van de prestaties
van het (primair) onderwijs. Voor een belangrijk deel wordt dit ingegeven door de prestaties van ons
onderwijssysteem in vergelijking met andere landen (weergegeven in de PISA-ranglijsten2). De positie
van het Nederlandse onderwijs is relatief verslechterd. Onder Minister Van Bijsterveldt werd daarom
het Actieplan Basis voor Presteren in 2011 gelanceerd en in hetzelfde jaar het Actieplan Leraar 2020.
Beide beleidsplannen vormden de basis voor het tussen de PO-Raad en de Minister voor OCW
gesloten bestuursakkoord. Het bestuursakkoord van 17 januari 2012 legde de volgende afspraken
tussen de sector en overheid vast:
Ambities gericht op opbrengstgericht werken
1. Schoolbesturen hebben meetbare doelstellingen geformuleerd gericht op leeropbrengsten taal en rekenen;
2. Scholen werken opbrengstgericht; 3. Scholen werken met de opbrengsten van vroegschoolse educatie; 4. Scholen bieden maatwerk voor excellente leerlingen, waaronder hoogbegaafde leerlingen; 5. Geen onderpresterende scholen meer; 6. Scholen stimuleren ouders om thuis activiteiten te ondernemen die bijdragen aan leerprestaties; 7. Scholen maken hun opbrengsten transparant.
Ambities gericht op professionalisering
8. De bekwaamheid van leraren in afstemmen van het onderwijs op verschillen binnen de klas is op orde; 9. De bekwaamheid van leraren met betrekking tot opbrengstgericht werken is op orde; 10. Alle leraren onderhouden hun bekwaamheden systematisch en worden gestimuleerd zich te
registreren; 11. Scholen voeren een goed en effectief HRM-beleid; 12. Verbetering begeleiding en ondersteuning beginnende leraren; 13. Schoolleiders in regulier en speciaal onderwijs voldoen aan geactualiseerde bekwaamheidseisen.
Ontwikkeling 2: van de professionaliteit van scholen en besturen wordt meer verwacht
Het bestuursakkoord van 2012 vat heel treffend samen dat de verdere professionalisering van de
sector van het grootste belang is voor een hogere onderwijskwaliteit. De professionaliteit van
schoolbesturen en de wijze waarop interne toezichthouders (Raad van Toezicht) daar toezicht op
houden, staat door een aantal affaires weer sterk in de belangstelling. De laatste jaren is de autonomie
van schoolbesturen ter discussie komen te staan en is er met de nieuwe wet op het Primair Onderwijs
een aantal bevoegdheden voor de Minister gecreëerd om bij tegenvallende prestaties in te kunnen
grijpen. Als gevolg van de Amarantis-casus zijn de mogelijkheden voor de Minister om in te grijpen
verder vergroot.
2 De OECD (organisatie voor economische en sociale ontwikkeling van de EU) brengt regelmatig de PISA-
onderzoeken uit. PISA staat voor Programme for International Student Assessment, een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek. De resultaten van het in 2012 gehouden onderzoek (hoofdonderwerp: wiskunde) komen eind 2013 beschikbaar.
51
Onderdeel van de professionaliteit van de wijze waarop scholen worden geleid en bestuurd, is een
toegenomen nadruk op transparantie. In 2012 is het project Vensters PO gestart, waarbij
schoolbesturen opbrengsten in beeld brengen. Dit dient verschillende doelen: verantwoording naar de
omgeving, van elkaar leren en elkaar te stimuleren tot kwaliteitsverbetering. In 2015 maken alle
schoolbesturen van basisscholen de opbrengsten van hun basisscholen openbaar in Vensters PO.
Ontwikkeling 3: op naar passend onderwijs
Vanaf 1 augustus 2014 zijn scholen verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die
extra ondersteuning nodig hebben. Leerlingen worden alleen nog door speciale scholen voor
basisonderwijs aangenomen als bestuurlijke samenwerkingsverbanden daartoe toestemming geven.
Deze samenwerkingsverbanden bestaan uit vestigingen van basisscholen, scholen voor speciaal
basisonderwijs en scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. Het samenwerkingsverband
heeft tot doel een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen de
scholen te realiseren. Daarbij staat het ononderbroken ontwikkelingsproces van leerlingen centraal die
extra ondersteuning nodig hebben. Het dossier is zeer complex en heeft vergaande consequenties,
bijvoorbeeld voor de bekostiging, benodigde professionaliteit van leraren op onze scholen en het
samenwerken door Tabijn in het samenwerkingsverband IJmond (PO2711) en samenwerkingsverband
Noord-Kennemerland (PO2703).
Ontwikkeling 4: krimp eerder regel dan uitzondering
Tabijn heeft basisscholen in de regio Midden- en Noord-Kennemerland. In deze brede regio is over het
algemeen sprake van krimp, dat wil zeggen dalende leerlingenaantallen. Dit heeft gevolgen voor het
personeelsbestand, de huisvestingsituatie en de inkomsten van onze organisatie.
Samenvattend: de lat komt hoger te liggen
Samenvattend kunnen we concluderen dat de lat voor het primair onderwijs de laatste jaren telkens
een beetje hoger wordt gelegd. De onderwijsprestaties van het primair onderwijs in het algemeen
moeten beter en dat houdt in dat de professionaliteit van leraren, leidinggevenden en toezichthouders
aandacht moet krijgen. De rijksoverheid tracht dit te bereiken door aan de ene kant te stimuleren met
extra geld, en aan de andere kant stelt zij ook strakkere wetgeving vast.
De Tabijnscholen zijn– door hard werken - in de gelukkige omstandigheid dat zij al kwalitatief goed
onderwijs bieden. Daarmee stellen we de rijksoverheid meer dan tevreden. Maar wij willen méér dan
voldoen aan externe eisen: vanuit onze passie voor de optimale ontwikkeling van het kind de lat hoger
gaan leggen en uitstekend en innovatief onderwijs realiseren. Dat in een situatie van krimp te
realiseren, vergt verstandig optreden in de komende jaren.
INTERNE ONTWIKKELINGEN
Onderwijsprestaties zijn op orde
In 2014 hebben wij al onze scholen een basisarrangement van de inspectie hebben gekregen. De gang
van zaken is dat wanneer scholen volgens het Early Warning System (EWS) van Tabijn in de
gevarenzone dreigen te komen met hun citoscores, er door directie en schooldirecteur direct actie
52
ondernomen wordt. Op die manier houdt Tabijn de vinger aan de pols en zorgen wij er met elkaar
voor, dat onze scholen ook in de toekomst het basisarrangement verkrijgen.
Ouders, leerlingen en medewerkers zijn tevreden
Tabijn heeft in 2014 een zogenaamde driehoeksmeting verricht naar de leerling-, ouder- en
personeelstevredenheid. Ouders van leerlingen van Tabijn scoren 7,6 op een tienpuntschaal. Dat sluit
aan bij het landelijk gemiddelde rapportcijfer voor oudertevredenheid van 7,5.
Leerlingen gaven in 2012 in Nederland gemiddeld een 8 aan hun school en de medewerkers
waarderen hun school landelijk met gemiddeld een 7,6. Opvallend is dat leerlingen van Tabijn de
scholen gemiddeld lager (7,8) waarderen dan het landelijk gemiddelde. Medewerkers van Tabijn zijn
met hun 7,8 gemiddeld meer tevreden. Naar aanleiding van deze meting zijn in 2012 acties ingezet om
de tevredenheid te verbeteren.
HRM beleid: speerpunt van Tabijn
Er is in de vorige beleidsperiode veel aandacht geweest voor kwalitatief hoogwaardige opleiding en
scholing van (startende) leraren. Twee interne praktijkopleiders houden zich hier intensief mee bezig
en er is een Tabijnbeurzenprogramma opgezet voor leraren en (adjunct-) directeuren om aan een
masteropleiding deel te nemen. Ook management development is een speerpunt, en Tabijn wenst te
komen tot een nog meer gezamenlijk en samenhangend MD-traject. Het is verder gewenst meer zicht
op de kwaliteiten in de organisatie, op het niveau van leidinggevenden, maar ook op teamniveau te
verkrijgen. Om meer samenhang te creëren in de professionalisering van de verschillende
functiegroepen is de oprichting van de Tabijn Academie in januari 2014 van groot belang.
De ervaren werkdruk is nog steeds actueel binnen Tabijn. De werkgroep werk en gezondheid gaat hier
de komende jaren vervolg aan geven in combinatie met het vormgeven en uitvoeren van duurzaam
verzuimbeleid. De nadruk komt te liggen op preventie, inzetbaarheid, gedrag en eigen regie. Daarna
kan de scope worden verbreed in de richting van duurzaam gezondheidsbeleid.
De financiën: gezond maar krimp geeft zorgen
Aan het eind van 2013 kon Tabijn de boeken afsluiten wetende dat de financiële positie sterk is. Tabijn
beschikt bijvoorbeeld over voldoende reserves en liquide middelen en voldoet aan de gestelde
financiële normen van de rijksoverheid. De krimp die Tabijn de komende jaren treft, zal van ons vergen
dat we de zeilen goed naar de wind blijven zetten.
Huisvesting: op orde, krimp heeft ook hier invloed
Schoolbesturen zijn op 1 januari 2015 verantwoordelijk voor het volledige onderhoud van de
schoolgebouwen. Een organisatie als Tabijn is op huisvestingvlak verder volop in beweging: er worden
renovaties uitgevoerd, noodvoorzieningen getroffen en nieuwbouw gepleegd. De krimp zal er in
toenemende mate toe gaan leiden dat de huisvestingsituatie kritisch afgewogen wordt. Wanneer
scholen bijvoorbeeld worden opgeheven of fuseren met andere scholen, heeft dat al snel forse
financiële gevolgen. Tabijn zal daarop de komende jaren proactief inspelen.
Tabijn werkt regionaal nauw samen
53
Tabijn staat op diverse manieren in nauw contact met andere partijen in de regio. Als voorbeelden
daarvan gelden de samenwerkingsverbanden, de samenwerking tussen de scholen in het PO en VO om
de informatieoverdracht te verbeteren wanneer leerlingen doorstromen naar het vervolgonderwijs,
het Bestuurlijk Netwerk Inspectietoezicht (waarin wordt samengewerkt met de Onderwijsinspectie),
en ‘Playing for Success Alkmaar’ in samenwerking met de gemeente Alkmaar, voetbalclub AZ en een
aantal besturen voor primair en voortgezet onderwijs.
Tabijn heeft met het Centrum Brein & Leren van de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU) in
september 2013 een driejarige overeenkomst getekend. Het doel is het samen uitvoeren van
praktijkgericht onderwijsonderzoek in het primair onderwijs. Met hun samenwerking willen Tabijn en
de VU een kwaliteitsimpuls geven aan onderwijsinnovaties in het basisonderwijs door toepassing van
nieuwe wetenschappelijke inzichten over de ontplooiing van kinderen en de rol van biologische,
psychosociale en culturele factoren.
Onderwijs en kwaliteitszorg
In 2012 heeft de werkgroep Onderwijskwaliteit een draaiboek kwaliteitszorgsysteem Tabijn op
schoolniveau ontwikkeld. De inspectie van het onderwijs reageerde positief op het draaiboek. In 2015
loopt de vierjarige cyclus af. De cyclus zal in het schooljaar 2015-2016 worden geëvalueerd en wellicht
aangepast.
Leren van elkaar in netwerken
Met als doel meer van elkaar te leren binnen de organisatie, wordt sinds 2012 binnen Tabijn gewerkt
met netwerken. In 2011 is Tabijn gestart met netwerken voor leraren van de groepen 1/2, 3/4, 5/6 en
7/8. Netwerken voor intern begeleiders, (adj.)directeuren, ICT-coördinatoren, interne
contactpersonen en rugzakbegeleiders bestaan al veel langer binnen Tabijn. Een digitale omgeving
moet het delen van kennis en het ontwikkelen daarvan makkelijker maken.
De toepassing van ICT
Tabijn loopt voorop in de toepassing van ICT in het onderwijs en de bedrijfsvoering. De belangrijkste
resultaten die we in de periode 2010-2014 op onderwijskundig gebied hebben geboekt zijn dat alle
klassen van de Tabijn-scholen een digitaal schoolbord hebben, het gebruik van de tablets in de klassen
sterk is uitgebreid en de intensiteit van het gebruik van de onderwijskundige pakketten sterk is
vergroot. Leerlingen die meerbegaafd zijn, maken in de Digitale Topschool achter de computer
opdrachten die door een virtuele leraar worden nagekeken. Ook communiceren ze op het zgn.
Tabijnplein met leerlingen van andere Tabijnscholen. Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van de
mogelijkheden van sociale media.
Op het gebied van de bedrijfsvoering zijn ook belangrijke resultaten geboekt in de afgelopen periode.
Het gebruik van ESIS is uitgebreid en het gebruik van SharePoint is toegenomen om kennis en
ervaringen met elkaar te delen. Op alle scholen wordt er op digitale wijze met ouders
gecommuniceerd. Door deze ontwikkelingen ligt er een grote uitdaging om de capaciteit van het
netwerk op niveau te houden en de lat zelfs hoger te leggen. Zodat alle functies onderwijskundig en
administratief beschikbaar blijven wanneer bovengenoemde ontwikkelingen zich verder uitbreiden.
Hierbij valt vooral te denken aan uitbreiding van het gebruik van tablets en sociale media.
54
Samenvattend: Tabijn heeft haar zaken goed op orde
Natuurlijk stemt deze conclusie tot tevredenheid. De krimp en de invoering van het passend onderwijs
zijn echter onzekere factoren, die een groot beslag op onze exploitatie kunnen leggen. De opdracht die
wij met elkaar stellen is om intern sterk georganiseerd en professioneel te blijven. Wij willen ons
optimaal concentreren op onze missie om uitstekend en innovatief onderwijs te verzorgen.
55
Bijlage 6: Systeem van kwaliteitszorg
Onder kwaliteit verstaat Tabijn de mate waarin de organisatie Tabijn met de scholen erin slaagt zijn
doelen te bereiken naar tevredenheid van zichzelf, de overheid, team en ouders en leerlingen. Om te
bepalen of deze doelen behaald worden, moeten de doelen helder, aanvaardbaar en aanvaard zijn.
Daarnaast zijn normerende uitspraken nodig om vast te stellen in welke mate de doelen worden
behaald.
Als kwaliteit gaat over de mate waarin scholen erin slagen hun doelen te bereiken, gaat kwaliteitszorg
om de zorg voor die kwaliteit. Hoe zorgt de school ervoor dat de gestelde doelen worden bereikt? Hoe
lukt het om kwalitatief goed onderwijs te verzorgen?
Het Draaiboek Kwaliteitszorgsysteem Tabijn op schoolniveau dat in 2012 is ontwikkeld, beschrijft het
systeem, de thema’s, de vragenlijsten van het Early Warning Systeem en het jaar waarin de 9
thema’s die de onderwijsinspectie van belang acht, aan de orde zijn. In het schooljaar 2014-2015
loopt de vierjarige kwaliteitszorgcyclus af. In 2015 wordt het kwaliteitszorgcyclus geëvalueerd.
Wellicht leidt de evaluatie tot veranderingen in het systeem. Voor het schoolplan 2015-2019 wordt
vooralsnog uitgegaan van de huidige kwaliteitszorgsysteem.
De negen onderdelen van het onderwijsleerproces volgens het waarderingskader van de
onderwijsinspectie zijn:
1. Opbrengsten
2. Aangeboden leerinhoud
3. Voldoende tijd om leerstofaanbod eigen te maken
4. Schoolklimaat (veiligheid en respectvolle omgangsvormen)
5. Duidelijke uitleg en organisatie van onderwijsactiviteiten, taakbetrokkenheid leerlingen
6. Afstemming aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd
7. Systematisch volgen vorderingen leerlingen
8. Extra zorg aan leerlingen die het nodig hebben
9. Systeem van kwaliteitszorg
Uitgangspunten voor het kwaliteitszorg systeem op Tabijn- en schoolniveau
Het systeem voor kwaliteitszorg kent een doorgaande lijn en is op meerdere niveaus van de
organisatie toepasbaar: tussen Raad van Toezicht (RVT) en College van Bestuur (CVB), tussen de
algemene directie namens het CVB en schooldirecteuren. Belangrijke elementen uit de
kwaliteitszorgcyclus worden ook gebruikt in de verantwoordingsrelatie van de (individuele)
leerkrachten naar de schooldirecteuren.
Het systeem voor kwaliteitszorg is cyclisch van aard.
Het systeem voor kwaliteitszorg is geen doel op zichzelf (‘papieren tijger’) maar ondersteunt
ontwikkeling op alle niveaus en maakt deze inzichtelijk.
Meetbaarheid en vergelijkbaarheid zijn kritische criteria (benchmarking). Waar mogelijk worden
kwantitatieve (streef-)waarden geformuleerd.
56
In het systeem voor kwaliteitszorg is er ruimte voor het verhaal achter de cijfers. Interventies zijn
gebaseerd op kwantitatieve gegevens die betrouwbaar en zo objectief mogelijk zijn verkregen.
Op elk niveau in de organisatie (RVT – CVB, CVB – scholen, school- personeelsleden) zijn thema’s
vastgesteld die aan de hand van schriftelijke rapportages met een bepaalde frequentie onderwerp
van gesprek zijn. Deze rapportages worden zoveel mogelijk met kwantitatieve gegevens ondersteund,
die bij voorkeur in een meerjarig perspectief worden geplaatst, zodat een trend zichtbaar wordt.
a) Kwaliteitszorgcyclus tussen RVT en CVB
Te bespreken Thema Frequentie
Strategisch beleidsplan 4 jaar Externe visitatie 4 jaar Arbo- en veiligheidsbeleid 4 jaar Interne klanttevredenheid bestuursbureau 4 jaar Meerjarenbeleidsplan huisvesting 4 jaar Ouder/leerling/medewerker tevredenheid 2 jaar Marktaandeel/leerlingenaantallen 2 jaar Docent/leerling ratio 2 jaar Uitstroomgegevens VO 2 jaar Tevredenheid VO 2 jaar Functioneren bovenschools management 2 jaar Opbrengsten onderwijs 3 x per jaar Ziekteverzuim 1 jaar Rapportage Inspectie van het onderwijs 1 jaar Jaarplan 1 jaar Begroting 1 jaar Bestuursverslag/jaarrekening 1 jaar Jaargesprek RVT - CVB 1 jaar Financiële rapportage Kwartaal Managementrapportage Kwartaal
b) Kwaliteitszorgcyclus tussen CVB / algemene directie en de scholen
Te bespreken Thema Frequentie
Schoolplan 4 jaar Visitatie 4 jaar Rapportage Inspectie van het onderwijs 4 jaar ( of vaker indien nodig) Ouder/leerling/medewerker tevredenheid 2 jaar Marktaandeel/leerlingenaantallen 1 jaar Docent/leerling ratio 2 jaar Uitstroomgegevens VO 2 jaar Tevredenheid VO 2 jaar Arbo- en veiligheidsbeleid 2 jaar Ziekteverzuim 1 jaar Opbrengsten onderwijs 3 x per jaar Jaarplan 1 jaar Begroting 1 jaar Jaarverslag 1 jaar Functioneren en beoordelen 1 jaar
57
c) Kwaliteitszorgcyclus tussen de school en haar personeelsleden
Te bespreken Thema Frequentie
Ouder/leerling/medewerker tevredenheid 2 jaar Ziekteverzuim 1 jaar Scholing /persoonlijk ontwikkelingsplan 2 jaar Opbrengsten onderwijs 2 x per jaar Functioneren en beoordelen 1 jaar Taakbeleid 1 jaar
Meerjaren Planning
d) CVB – RVT
2016 2017 2018 2019
Financiële rapportage (kwartaal) 3x
Financiële rapportage (kwartaal) 3x
Financiële rapportage (kwartaal) 3x
Financiële rapportage (kwartaal) 3x
Management rapportage (kwartaal) 4x
Management rapportage (kwartaal) 4x
Management rapportage (kwartaal) 4x
Management rapportage (kwartaal) 4x
Jaargesprek RVT - CVB
Jaargesprek RVT - CVB
Jaargesprek RVT - CVB
Jaargesprek RVT - CVB
Bestuursverslag/ jaarrekening
Bestuursverslag/ jaarrekening
Bestuursverslag/ jaarrekening
Bestuursverslag/ jaarrekening
Begroting Begroting Begroting Begroting Jaarplan Jaarplan Jaarplan Jaarplan Rapportage Onderwijsinspectie
Rapportage Onderwijsinspectie
Rapportage Onderwijsinspectie
Rapportage Onderwijsinspectie
Ziekteverzuim Ziekteverzuim Ziekteverzuim Ziekteverzuim Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Uitstroomgegevens VO Tevredenheid VO Uitstroomgegevens VO Tevredenheid VO O/L/P- tevredenheid Docent-leerling ratio O/L/P- tevredenheid Docent-leerling ratio Meerjarenbeleidsplan huisvesting
Marktaandeel/ leerlingaantal
Tevredenheid bureau Marktaandeel/ leerlingaantal
Externe visitatie Arbo- en veiligheidsbeleid
Strategisch beleid 2014 – 2017
Functioneren bovenschools management
Functioneren bovenschools management
58
e) Scholen – CvB / algemene directie
2016 2017 2018 2019
Opbrengsten 2x. Opbrengsten 2x. Opbrengsten 2x. Opbrengsten 2x. Systematisch vorderingen volgen 4 x
Systematisch vorderingen volgen 4 x
Systematisch vorderingen volgen 4 x
Systematisch vorderingen volgen 4 x
Voldoende leertijd Voldoende leertijd Voldoende leertijd Voldoende leertijd Afstemmen en organiseren
Afstemmen en organiseren
Afstemmen en organiseren
Afstemmen en organiseren
Cyclisch werken Cyclisch werken Cyclisch werken Cyclisch werken Extra zorg aan 2x zorgleerlingen
Extra zorg aan 2x zorgleerlingen
Extra zorg aan 2x zorgleerlingen
Extra zorg aan 2x zorgleerlingen
EWS vragenlijst Bovenschools management
EWS vragenlijst Risicofactoren
EWS vragenlijst Team functioneren en leidinggeven
EWS vragenlijst onderwijsleerproces
Schoolklimaat Onderzoek ouders, leerlingen en personeel
EWS vragenlijst Opbrengsten
EWS vragenlijst Onderwijs en leren
Variabel : audit, visitatie en rapportage Onderwijsinspectie (tenminste eenmaal per 4 jaar)
f) Personeelslid – school
2016 2017 2018 2019
Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Opbrengsten onderwijs Functioneren adhv gedragscompetenties
Functioneren adhv gedragscompetenties
Beoordelen adhv gedragscompetenties
Functioneren adhv gedragscompetenties
Taakbeleid Taakbeleid Taakbeleid Taakbeleid O/L/P- tevredenheid Ziekteverzuim O/L/P- tevredenheid Ziekteverzuim Scholing/Persoonlijk ontwikkelingsplan
Scholing/Persoonlijk ontwikkelingsplan
59
Bijlage 7:
Overzicht van gebruikte methoden, vervangingsplan en
leerstof overstijgende doelen (zoals nieuwe media, leerstrategieën, o.i.d.).
Instrumenteel-cursorische vakken
Methoden/Materialen Kerndoelen / Referentieniveaus Beleidsvoornemen / plannen
Rekenen en wiskunde Alles Telt
Voldoet aan de kerndoelen en de referentieniveaus
borging
Nederlands Taal / Spelling Schatkist Veilig leren lezen Taalverhaal.nu
Voldoet aan de kerndoelen en de referentieniveaus
2015-2016 Taalverhaal.nu wordt in ingevoerd onder begeleiding van OinO. 2016-2017 Invoering nieuwe methode groep 3 en kleuters
Begrijpend lezen Grip op lezen
Voldoet aan de kerndoelen en de referentieniveaus
2015-2016 Grip op lezen invoeringstraject wordt afgerond met OinO
Schrijven Pennenstreken
Voldoet aan de kerndoelen borging
Engelse taal Real English
Voldoet aan de kerndoelen Borging
Wereldoriënterende vakken
Methoden/Materialen Kerndoelen / Referentieniveaus Beleidsvoornemen / plannen
Godsdienstige vorming Trefwoord
Voldoet aan de kerndoelen borging
Aardrijkskunde Wereld van verschil
Voldoet aan de kerndoelen 2017-2018 oriëntatie op nieuwe methode evt. gecombineerd met geschiedenis (geïntegreerde methode voor zaakvakken)
Geschiedenis Speurtocht
Voldoet aan de kerndoelen ,,
Natuuronderwijs Wijzer door de natuur
Voldoet aan de kerndoelen 2016-2017 oriënteren op nieuwe natuur en techniek methode, aanschaf 2017-2018
Burgerschap Verschillende projecten en workshops in samenwerking met andere maatschappelijke partners, waaronder de ANWB, bureau Halt, gemeente Heemskerk, of schoolprojecten.
Voldoen aan de kerndoelen Voortzetting samenwerking
Muzische-expressieve vakken
Methoden/Materialen Kerndoelen / Referentieniveaus Beleidsvoornemen / plannen
Muziek Moet je doen! Muziekprojecten in
Voldoet aan de kerndoelen Samenwerking met Muziekschool Heemskerk, St. Cecilia en Brede School om
60
samenwerking met Muziekschool Heemskerk
muziekonderwijs structureel in de school aan te bieden.
Bewegingsonderwijs Basislessen bewegingsonderwijs – Van Gelder
Voldoet aan de kerndoelen Borging/vakleerkracht vanuit combinatiefunctie gemeente Heemskerk
Tekenen en Handenarbeid Moet je doen!
Voldoet aan de kerndoelen Borging en projectwerk in samenwerking met Cultureel Platform Heemskerk
61
Bijlage 8: bijlagen Schoolondersteuningsprofiel
8a Hoe denk jij erover?
8b Toetskalender 2015-2016
8c Protocol Dyslectie
8d Gedragscode (apart document)
8e Meldcode Tabijn bij signalen van huiselijk geweld en
kindermishandeling (apart document)
8f Protocol geneesmiddelenverstrekking
8g Overeenkomst toestemming tot het verstrekken van medicijnen op
verzoek
62
Bijlage 8a
Naam
Datum
Gesprek tussen
Hallo ………….
We hebben met elkaar gezien dat je soms moeite hebt met dingen. Om je goed
te kunnen helpen, hebben we je hulp nodig. Jij kent jezelf natuurlijk het best van
iedereen. De volgende vragen helpen ons om jou beter te begrijpen en een goed
plan te bedenken.
We zullen een gesprek hebben met je vader en/of moeder en daar kunnen we
deze antwoorden mooi in meenemen, als jij dat goed vindt natuurlijk.
Heel erg bedankt alvast!
63
Wat kan je erg goed? Waar ben je goed in?
Wat zijn je hobby’s?
Wat vind je leuk of fijn op school? Wat gaat goed op school?
Wat vind je nog moeilijk op school? Waar heb je last van?
Waar heb je hulp bij nodig, van wie en hoe gaan we dat doen?
Heb je zelf al een oplossing? Wat wil je zelf bereiken?
64
Met wie werk of speel je graag samen?
Wat wil je dat ik zeg of vertel in het gesprek met je ouders?
65
Bijlage 8b
Toets kalender 2015-2016
LVS toetsen en methode gebonden toetsen worden gebruikt als beginpunt en als tussen- en eindevaluatie van onze groepsplannen: De groepsplannen worden tussentijds geëvalueerd door het gebruik van methodegebonden toetsen: na de herfstvakantie(week 44) en in week 15. De groepen 1/2 gebruiken daarvoor observatielijsten. Zorg ervoor dat je weet waar je naartoe werkt! De LVS toetsen sluiten aan bij de leerlijnen, methoden soms niet. De leerkracht is verantwoordelijk voor het aanbod! Voor zorgleerlingen (D/E, gedrag en (vermoedens van) dyslexie geldt: om de 6-weken een tussenevaluatie. Mits de doelen en evaluaties SMART zijn, zijn losse handelingsplannen overbodig. Nieuw aangeschafte toetsen staan in het rood vermeld! Deze zijn ruim op tijd aanwezig.
Toetsen januari Toetsen juni
Groep 1 Groep 1
Taal voor kleuters (niet standaard) Taal voor kleuters (itemscore invoeren)
Rekenen voor kleuters (niet standaard) Rekenen voor kleuters (itemscore invoeren)
Groep 2 Groep 2
Taal voor kleuters (itemscore invoeren) Taal voor kleuters (itemscore invoeren)
Rekenen voor kleuters (itemscore invoeren) Rekenen voor kleuters (itemscore invoeren)
Groep 3 Groep 3
Toetsschema volgens Veilig leren lezen Toetsschema volgens Veilig leren lezen
DMT : na kern 8 (kaart 1+2) DMT : na kern 11 (kaart 1+2+3)
Spelling: LOVS SP 3.0 M3 Spelling: : LOVS SP 3.0 E3
Rekenen / Wiskunde: LOVS RW 3.0 M3 Rekenen / Wiskunde: LOVS RW 3.0 E3
Woordenschat WST 2012 Woordenschat WST 2012
Groep 4 Groep 4
DMT 1,2,3 Versie A DMT 1,2,3 Versie B
Spelling: : LOVS SP 3.0 M4 Spelling: : LOVS SP 3.0 E4
Begrijpend lezen: LOVS BL 3.0 M4 Begrijpend lezen: LOVS BL 3.0 E4
66
Rekenen / Wiskunde: LOVS RW 3.0 M4 Rekenen / Wiskunde: LOVS RW 3.0 E4
TL Lees Tempo 2009 M4 TL Lees Tempo 2009 E4
Woordenschat WST 2012 M4 Woordenschat WST 2012 E4
Groep 5 Groep 5
DMT 1,2,3 Versie C DMT 1,2,3 Versie A
Spelling: LOVS Spelling SP 2012 M5 Spelling: LOVS Spelling SP 2012 E5
Begrijpend lezen: BL 2012 M5 Begrijpend lezen: geen toets
Rekenen / Wiskunde: RW 2012 M5 Rekenen / Wiskunde: RW 2012 E5
TL Lees Tempo 2009 M5 TL Lees Tempo 2009 E5
Woordenschat WST 2012 M5 Woordenschat WST 2012 E5
Groep 6 Groep 6
DMT 1,2,3 Versie B DMT 1,2,3 Versie C
Spelling: LOVS Spelling SP 2012 M6 Spelling: LOVS Spelling SP 2012 E6
Begrijpend lezen: BL2012 M6 Begrijpend lezen: geen toets
Rekenen / Wiskunde : RW 2012 M6 Rekenen / Wiskunde: RW 2012 E6
TL Lees Tempo 2009 M6 TL Lees Tempo 2009 E6
Woordenschat WST 2012 M6 Woordenschat WST 2012 E6
Groep 7 Groep 7
DMT 1,2,3 Versie A DMT 1,2,3 Versie B
Spelling: LOVS Spelling SP 2012 M7 Spelling: LOVS Spelling SP 2012 E7
Begrijpend lezen: BL 2012 M7 Begrijpend lezen: geen toets
Rekenen / Wiskunde : RW 2012 M7 Rekenen / Wiskunde : RW 2012 E7
TL Lees Tempo 2009 M7 TL Lees Tempo 2009 E7
Woordenschat WST 2012 M7 Woordenschat WST 2012 E7
Groep 8 Groep 8
DMT 1,2,3 Versie C
Spelling: SP 2012 M8A of M8B (afname in november of januari)
Begrijpend lezen: BL 2012 M8 (afname in november of januari/februari)
Rekenen / Wiskunde : RW 2012 M8 (afname in november of januari)
TL Lees Tempo 2009 M8 (nieuw) (afname in november of januari/februari)
Woordenschat WST 2012 M8 (nieuw) (afname in november of januari/februari)
Drie Minuten Toets Rooster:
Groep 3 1 minuut per kaart!
Na kern 8 Kaart 1b, 2b,
Na kern 11 Kaart 1c, 2c, 3c
Groep 4 M 4 Kaart 1a, 2a, 3a
E 4 Kaart 1b, 2b, 3b
Groep 5 M 5 Kaart 1 c, 2c, 3c
E 5 Kaart 1a, 2a, 3a
Groep 6 M 6 Kaart 1b, 2b, 3b
67
E 6 Kaart 1c, 2c, 3c
Groep 7 M 7 Kaart 1a, 2a, 3a
E 7 Kaart 1b, 2b, 3b
Groep 8 M 8 Kaart 1c, 2c, 3c
SCOL: Groep 2 t/m 7: september/ oktober en mei/juni. Groep 8 : september/ oktober Leerling SCOL: Groep 5 t/m 7: september/ oktober en mei/juni.
Groep 8 : september/ oktober
Afname Centrale Eindtoets groep 8 en Entreetoets groep 7:
Afname in week 16, van 19-21 april 2016.
Entreetoets wordt gelijktijdig afgenomen.
Er is een nieuwe versie van de Entreetoets!
68
Bijlage 8c
Protocol dyslexie deel uitmakend van het Ondersteuningsprofiel. Onderkenning en handelingsafspraken,
Inhoud 1. Inleiding ........................................................................................................................................................... 69
2. Onderkenning van lees- en spellingproblemen ............................................................................................... 69
4. Begeleiding van leerlingen met lees- en spellingproblemen ............................................................................... 72
Dyslexiedossier ..................................................................................................................................................... 75
Afgeven van een dyslexieverklaring ..................................................................................................................... 75
6. Mogelijkheden voor compenserende en dispenserende maatregelen ............................................................... 75
7. Communicatie met ouders ................................................................................................................................... 76
Rol van de ouders bij lezen .................................................................................................................................. 76
Rol van de ouders bij spelling ............................................................................................................................... 76
8. Overgang PO-VO .................................................................................................................................................. 77
9. Bijlagen ................................................................................................................................................................. 77
Kleuterbouw ............................................................................................................................................................. 78
Groep 3 t/m 8 ........................................................................................................................................................... 79
................................................................................................................................................................................. 81
Observatielijst .......................................................................................................................................................... 81
Rijmen ...................................................................................................................................................................... 81
................................................................................................................................................................................. 82
Observatielijst .......................................................................................................................................................... 82
Auditieve analyse ..................................................................................................................................................... 82
................................................................................................................................................................................. 83
Observatielijst .......................................................................................................................................................... 83
Auditieve synthese ................................................................................................................................................... 83
................................................................................................................................................................................. 84
Observatielijst .......................................................................................................................................................... 84
Auditief geheugen .................................................................................................................................................... 84
69
1.1 Inleiding Het is heel belangrijk vroegtijdig alert te zijn op het signaleren en begeleiden van leerlingen met lees- en spellingproblemen. De eerste tekenen zijn vaak bij de kleuters al zichtbaar. Toch moeten we heel voorzichtig zijn met het benoemen van de mogelijke dyslexie richting ouders omdat de problemen ook een heel andere oorzaak kunnen hebben. Ouders kunnen mogelijk ‘dyslexie’ aangrijpen als excuus i.p.v. signaal om extra leesoefening/voorlezen aan te bieden aan het kind. Als definitie van dyslexie hanteren we de definitie van de gezondheidsraad: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen bij het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van de woordidentificatie bij het lezen en/of spellen. Er is dus bij dyslexie altijd sprake van:
Een ernstige lees- en/of spellingsachterstand
Een hardnekkig didactisch resistent probleem
Trage/onnauwkeurige woordidentificatie Lees- en spellingproblemen doen zich voor bij tien procent van onze leerlingen. Om de hardnekkigheid van de lees- en spellingsproblemen vast te kunnen stellen, moet zijn aangetoond dat, na een periode van intensieve en planmatig opgezette begeleiding het automatiseringsprobleem zich onverlet blijft voordoen (intensieve training volgens het protocol ‘Leesproblemen en Dyslexie, uitgegeven voor groep 1 en 2, 3, 4 en 5-8’, deze staan NIET in de Orthotheek maar op het bureau van de IB’er). De lees- en/of spellingsprestaties van leerlingen met dyslexie behoren bij herhaling tot de zwakste 3 à 4 procent op landelijk genormeerde toetsen zoals de Drie-Minuten-Toets en de spellingtoets (PI-dictee). In dit protocol wordt beschreven hoe op de ‘De Otterkolken’ wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van lees- en spellingproblemen. Dit protocol maakt onderdeel uit van het ondersteuningsplan van ‘de Otterkolken’. Belangrijk is hierbij om het ABCDE principe te hanteren. Dat wil zeggen: Accepteren, Begrijpen, Compenseren, Dispenseren en Extra leerhulp.
- Accepteren dat het kind problemen heeft als gevolg van dyslexie. - Begrijpen welke problemen door dyslexie ontstaan. - Compenseren door bewust gebruik te leren maken van sterke kanten. - Dispenseren; werk veranderen, hoeveelheid/tijd aanpassen, vrijstellen. - Extra leerhulp, wanneer nodig toegepast.
1. Onderkenning van lees- en spellingproblemen Signalering De signalering voor lezen en spellen is uitgewerkt in het landelijk verplicht gestelde ‘Leesproblemen en Dyslexie, uitgegeven voor groep 1 en 2, 3, 4 en 5 t/m 8’). Ernstige achterstanden in het leren lezen en spellen kunnen worden voorkomen, dan wel worden teruggedrongen door hiaten in de ontwikkeling in een zo vroeg mogelijk stadium in het lees en spellingonderwijs te onderkennen en aan te pakken.
70
Taalontwikkeling en werken aan tussendoelen beginnende geletterdheid hebben een belangrijke plaats gekregen in het beredeneerd onderwijsaanbod van groep 1 en 2. Het aansluiten bij de naaste ontwikkeling van het kind en vroegtijdig samenwerken met ouders zijn goede interventies gebleken. Rijping van de hersenen kun je stimuleren maar is sterk afhankelijk van de uitdaging in de voorschoolse periode. Bij alle leerlingen wordt tenminste éénmaal in groep 1 en tweemaal in groep 2 de Cito Taal voor kleuters afgenomen en itemscore ingevoerd in Esis. Daarnaast worden observatielijsten gebruikt in groep 2 (zie bijlagen) en wordt de letterkennis gescreend en verwerkt in het groepsplan Taal van groep 2. Overzicht signaleringsmiddelen per groep Groep Instrument Risicoscore lees-/spellingproblemen
1-2 Taaltoets voor kleuters. Observatielijst auditieve analyse Observatielijst auditieve synthese Observatielijst Rijm Observatielijst Letterkennis
De TVK wordt itemscore ingevoerd in Esis. De observatielijsten worden minimaal 2 x in groep 2 ingevuld voor de tussentijdse groepsplanevaluatie.
3 meetmoment 1: Herfstsignalering meetmoment 2: Winter-/voorjaarssignalering Cito 3-minutentoets Meetmoment 3: Cito 3-minutentoets Cito spellen Spellingtoetsen Veilig Leren Lezen
twee of meer onderdelen onvoldoende twee of meer onderdelen onvoldoende Letterkennis: alles beheerst D/E score Normering VLL
4 Meetmoment 1: DMT/ LOVS Spelling E3 Meetmoment 2: DMT/Leestempo Cito LOVS Spelling M4 Cito begrijpend lezen M4 Meetmoment 3: DMT/ LOVS Spelling E4 Cito begrijpend lezen E4
D/E score op de toetsen. Alertheid op discrepantie met rekenen. Kinderen die D/E op toets DMT hebben gehaald worden dus 4x per schooljaar DMT getoetst!
5-8 Alle meetmomenten zie toetskalender: DMT/AVI Leestempo Cito Toets spellen Cito Begrijpend Lezen (Cito)
D/E score
71
Doelen voortgezet technisch lezen
Groep Meetmoment Gemiddelde lezers (AVI-beheersingsniveau)
Dyslectische leerlingen (hoogste AVI-instructieniveau)
4 Midden afname M4 E3
Eind afname E4 M4
5 Midden afname M5 E4
Eind afname E5 M5
6 Midden afname M6 E5
Eind afname E6 M6
7 Midden afname M7 E6
Eind afname E7 M7
8 Midden afname AVI-plus E7
Eind afname AVI-Plus AVI-plus
Verdere procedure:
de signaleringen worden afgenomen door de groepsleraren;
de resultaten worden geregistreerd in Esis bij leerlingdossier;
leerlingen die onvoldoende scoren op de checklist/toetsen (zie minimumdoelen) worden besproken met de IB’er;
de groepsleerkracht stelt voor deze leerlingen een plan van handelen op en verwerkt dit in het groepsplan;
de groepsleerkracht is verantwoordelijk voor de evaluatie;
de groepsleerkracht bespreekt aan het einde van het schooljaar de leerlingen en extra geboden ondersteuning tijdens de laatste interventieperiode met de leerkracht van de volgende groep.
2. Diagnose bij lees- en spellingproblemen Indien uit de analyse van de signaleringgegevens niet duidelijk is wat de aard van het lees-/spellingprobleem is, worden de methodegebonden toetsen geanalyseerd (groep 3-8). Indien dit geen duidelijkheid geeft, of bij de evaluatie van extra intensieve training volgens de richtlijnen van het naslagwerk ‘Protocol Leesproblemen en Dyslexie’ blijkt dat het effect van de extra begeleiding gering is, kan besloten worden tot verder diagnostisch onderzoek. De door de groepsleerkracht verzamelde data over de gepleegde interventies op zorgniveau 3 over een periode van 20 weken (met een toetsmoment aan de start , in het midden en aan het eind van de periode ter evaluatie) zijn nodig om het stellen van een diagnose mogelijk te maken. Dit onderzoek kan uitgevoerd worden door:
de IB’er
externen: bij ‘De Otterkolken’ wordt bij vermoedens van ernstige enkelvoudige dyslexie de expertise van ONL (onderwijszorg Nederland) aangevraagd.
Middelen die op school aanwezig zijn voor verdere diagnose van lees- en spellingproblemen:
FIK-2
Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen (Struiksma en van der Lei).
72
FIK-2 gaat uit van vijf aandachtspunten 1.Fonologische verwerkingsproblemen - moeite met analyseren en synthetiseren van woorden uit de spreektaal in de juiste klanken (hakken en plakken). - moeite met het omzetten van letters en letterclusters (in woorden) in de juiste klanken (lezen). - moeite met het vasthouden van klanken (in woorden).
2. Algemene Intelligentie. 3. Verworven kennis.
4. Toepassen van kennis 5. Werkhouding
Deze vijf aandachtsgebieden zijn van belang bij een vroegtijdige signalering, een handelingsgerichte diagnose en specifieke aanpassingen in de didactiek. FIK-2 bestaat uit de volgende onderdelen:
- Instaponderzoek.
- Deel 1: voor groep 2.
- Deel 2: aanvankelijk lezen/ groep 3.
- Deel 3: Vanaf groep 4.
- Deel 4: Groep 7 en 8/voortgezet onderwijs
We spreken pas van mogelijke dyslexie als:
- de leerling een ernstige achterstand heeft met lezen en/of spellen (E-scores op Cito toetsen)
- een half jaar intensieve hulp (minimaal 3x per week 20 minuten) nauwelijks of geen effect heeft (blijft ernstige achterstand)
- interventie bij lezen bestaat uit lezen middels Connect (t/m groep 4) of Ralfi (vanaf groep 5); bij spellen uit verlengde instructie op spellen (minimaal 3x per week).
Indien het vermoeden van dyslexie bestaat zal dit met ouders besproken worden nadat overleg met de Ib-er heeft plaatsgevonden. Indien de leerling in aanmerking komt (ernstige enkelvoudige dyslexie) voor aanmelding bij ONL zullen ouders in de aanvraag betrokken worden.
4. Begeleiding van leerlingen met lees- en spellingproblemen De begeleiding van de kinderen met lees- en spellingsproblemen maakt onderdeel uit van de zorgstructuur binnen de groep en zal dus ook grotendeels binnen die groep door de groepsleerkracht plaatsvinden. De begeleiding vindt plaats met de reguliere lesmethoden aangevuld met begeleidingstechnieken die zijn afgestemd op de problematiek van het kind. Indien er sprake is van een dusdanige spellingachterstand dat de spellingleerstof van het betreffende jaar op een te hoog niveau ligt zal de leerstof op een lager niveau worden aangeboden. Indien de begeleiding binnen de groep onvoldoende oplevert of organisatorisch niet haalbaar is, wordt onderzocht of er mogelijkheden zijn voor begeleiding buiten de klas.
73
Inzet Software wordt steeds vernieuwd en als zodanig niet op deze plaats benoemd. We houden het Continuüm van zorg aan zoals die ook is beschreven en verder uitgewerkt in de 4 delen van het ‘Protocol Leesproblemen en Dyslexie’ Continuüm van zorg: Volgens het ‘Protocol Leesproblemen en Dyslexie’
5. Dyslexieverklaring We spreken niet van dyslexie tot, volgens de officiële criteria door een GZ-psycholoog/orthopedagoog, is vastgesteld dat er sprake is van dyslexie. In alle gevallen van lees-/spellingproblemen immers wordt de leerling extra begeleid. De inhoud van de begeleiding is niet anders, hoogstens de intensiteit. Wel kunnen we aangeven dat er kenmerken van dyslexie zijn, als:
De leerling specifieke problemen heeft met lezen en/of spellen (rekenen en lees-/taalbegrip zijn voldoende);
Er vanaf het begin van het leesproces ernstige automatiseringsproblemen zijn geweest (E-score op DMT/SVS toets in groep 3 en 4);
Er aantoonbaar intensief met de leerling is gewerkt, maar het effect gering is;
74
(Intensief = gedurende een half jaar viermaal per week een half uur)
Er in groep 2 in de checklist protocol leesproblemen en dyslexie signalen zijn die wijzen op risico voor dyslexie.
In het 10-minutengesprek bespreken we de gesignaleerde problemen met de ouders en spreken we alleen over kenmerken van dyslexie. We vragen na of er sprake is van dyslexie in de familie. Indien er sprake is van familiale aanleg noteren we dit in het leerlingdossier (Esis). Een dyslexieonderzoek bestaat uit:
Onderkennende diagnose Het vaardigheidsniveau van het lezen en/of spellen ligt significant onder dat van leeftijdgenoten. Er is sprake van een significante achterstand wanneer een leerling op een genormeerde toets voor technisch lezen en/of spellen behoort tot de tien procent zwakst scorende in zijn groep. Dit betekent in de praktijk een E score op de DMT/Leestechniek en Leestempo en/of op de Cito toets Spellen. Het probleem in het aanleren en toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau blijft bestaan ook wanneer voorzien wordt in adequate remediërende instructie en oefening. Didactische resistentie kan pas worden aangetoond wanneer de leerling gedurende minstens een half jaar ten minste drie/vier keer per week 30 minuten extra instructie en oefening in technisch lezen en/of spellen heeft ontvangen van zijn leerkracht en/of RT’er op school. De school levert, indien gevraagd, de gegevens van het leerlingvolgsysteem aan bij de instelling die het dyslexieonderzoek uitvoert.
Verklarende diagnose Het betreft een vijftal criteria: - Stemt de beheersing van lezen en spellen op woordniveau niet overeen met algemeen cognitief functioneren van het kind? - Beïnvloedt de werkstijl van het kind het aanpakgedrag van het kind met betrekking tot lezen en spellen ? - Is er sprake van tekorten in de fonologische verwerking? (onvoldoende of zeer lage score op auditieve synthese/analyse, klankonderscheiding, auditieve synthese in klankgroepen) - Is er sprake van tekorten in de klank-tekenkoppeling? - Is er sprake van tekorten in de snelheid van de verwerking van talige informatie, in het bijzonder te aanzien van symbolen (cijfers en letters)?
Indien ouders in aanmerking willen komen voor vergoeding van het onderzoek en eventuele behandeling van de ziektekostenverzekeraar, mag er geen sprake zijn van co-morbiditeit. Dit betekent dat er geen andere problemen zijn die de oorzaak kunnen zijn van de lees- en spellingproblemen (bv ADHD).
Handelingsgerichte/indicerende diagnose Vooral de mate en de ernst van de onderwijsbelemmering die de leerling ondervindt zijn bepalend voor de indicatie tot behandeling. Dyslexie kan samengaan met andere leerstoornissen in andere vaardigheden (bijvoorbeeld rekenen, communicatie vaardigheden, specifieke taalstoornissen). Dyslexie kan samengaan met meer algemene stoornissen (beperkte intelligentie, zintuiglijke stoornis, ADHD). Dyslexie kan gepaard gaan met problemen in het psychosociale functioneren.
75
Dyslexiedossier Voor kinderen met lees- en spellingproblemen wordt een dyslexiedossier bijgehouden. Hierin worden alle gegevens verzameld rondom de lees- en spellingontwikkeling van het kind. Aan het eind van ieder schooljaar wordt door de leerkracht een eindevaluatie gemaakt van de interventies die zijn gedaan. Op ‘De Otterkolken’ volstaat het als dit in het groepsplan is opgenomen en wordt meegenomen in zowel de digitale als mondelinge groepsoverdracht. Daarnaast zijn de oudergesprekken en notities, anders dan evaluaties, opgenomen in het leerlingdossier in Esis. Gedocumenteerd zijn dus:
Toetsgegevens
Eventueel verrichte diagnostische onderzoeken
Beschrijving lees/spellingsprobleem
Bijkomende factoren
Ondernomen interventies en beschrijving effect
Didactische aanwijzingen voor het volgend schooljaar
Afgeven van een dyslexieverklaring De basisschool stemt de begeleiding van kinderen af op de mogelijkheden van het kind. Een dyslexieverklaring is daarbij niet nodig of direct van belang voor de aanpak van de lees- en/of spellingproblemen. De basisschool verricht diagnostisch onderzoek, stemt de begeleiding daarop af en houdt het leerlingdossier/dyslexiedossier bij. Indien het vermoeden bestaat van dyslexie, met inachtneming van de criteria van de Gezondheidsraad, zal dit met de ouders worden besproken. Een dyslexieverklaring mag alleen worden afgegeven door functionarissen die een academische graad hebben in de klinische (kinder- of jeugd-)psychologie of orthopedagogiek, alsmede een erkende bekwaamheidsregistratie in de psychodiagnostiek, minimaal op het niveau van de BIG registratie Gezondheidszorgpsycholoog (GZ psycholoog). De dyslexieverklaring heeft een onbeperkte geldigheidsduur. Het kan echter wenselijk zijn om bepaalde onderdelen van de verklaring na verloop van tijd aan te passen aan de dan geldende omstandigheden met het oog op veranderingen in aanpak of faciliteiten. Een dyslexieverklaring wordt afgegeven voor lezen en/of spellen. Indien ouders een officiële dyslexieverklaring gewenst vinden zijn er twee mogelijkheden:
Ouders laten onderzoek verrichten vergoed door de gemeente. De school draagt zorg voor een leerling-/dyslexiedossier.
Ouders laten op eigen kosten onderzoek verrichten bij een particulier bureau. De school draagt zorg voor een leerling-/dyslexiedossier.
6. Mogelijkheden voor compenserende en dispenserende maatregelen Leerlingen met ernstige leesproblemen hebben veelal moeite met de teksten in de begrijpende leesmethode en de zaakvakken. Bij deze leerlingen wordt nagegaan welke hulp zij nodig hebben en welke faciliterende maatregelen genomen moeten worden. Mogelijke maatregelen bij lezen
Moeilijke woorden mogen worden voorgelezen door een leesmaatje.
Leerlingen met dyslexie krijgen geen onvoorbereide leesbeurten.
Er wordt bij toetsing gelezen zonder tijdsdruk.
Indien teksten/toetsen ingesproken beschikbaar zijn mag daarvan gebruik worden gemaakt.
Leerlingen met dyslexie krijgen voldoende leestijd.
76
Zaakvakteksten mogen thuis worden voorbereid.
Biebboeken kunnen op moeilijkheidsgraad worden gekozen door het makkelijk lezen symbool en een avi codering.
Leestaken worden verlicht (minder pagina’s).
Leesteksten worden vergroot.
Aangepaste afname Cito Entree- en Eindtoets (zie www.Cito.nl)
Gebruik van Kurzweil Mogelijke maatregelen bij spelling
Spelfouten worden gedifferentieerd beoordeeld.
De leerling mag alle hulpmiddelen gebruiken die leiden tot minder spelfouten zoals woordenboek, regelkaart, tekstverwerker.
Bij bepaalde vakonderdelen, zoals bijv. topografie en Engels worden spelfouten niet in de beoordeling meegenomen.
Schrijftaken worden verlicht. (bv minder pagina’s)
Aanbieden van een minimumprogramma (dispensatie).
Gebruik van Kurzweil
7. Communicatie met ouders Als er sprake is van hardnekkige lees- en spellingproblemen bespreken we graag met ouders hoe we hun kind het best kunnen begeleiden. In het geval van ernstige lees-/spellingproblemen hebben we het vertrouwen en de medewerking van ouders nodig om tot goede resultaten te kunnen komen. Daarbij is voor ons niet alleen het lees- en spellingniveau van belang, maar ook het sociaal-emotioneel functioneren van de leerling. Wij houden ons aan de criteria voor het vaststellen van ernstige lees- en spellingproblemen/dyslexie (Expertise Centrum Nederland). Rol van de ouders bij lezen Hulp van de ouders heeft alleen zin als zij een actieve rol willen spelen bij het verbeteren van de leesontwikkeling van hun kind. Het gaat daarbij om kwaliteit en de regelmaat van hun inzet. Vier keer per week een kwartier de volle aandacht is effectiever dan één keer per week een uur. De begeleiding op school en thuis moet in elkaars verlengde liggen. De leerkracht geeft op school instructie op het niveau dat het kind net aankan en ouders ondersteunen het beheersingsniveau. Voorwaarde is dat de relatie tussen ouders en kind ontspannen is zodat het leesplezier van het kind voorop blijft staan. In een oudergesprek kunnen ouders tips krijgen over de keuze van leesmateriaal, samen lezen, verbeteren van fouten enz. De nieuwsbrief ‘De Otterbode’ speelt hierbij ook een rol als informatiebron voor ouders. Rol van de ouders bij spelling Het thuis oefenen vindt plaats ter ondersteuning van het oefenen op school. Het thuis oefenen kan betere resultaten opleveren als ouders tips krijgen over hoe ze het dictee met hun kind kunnen oefenen. Ouders zijn vaak terecht bezorgd over de vorderingen van hun kind. Ze kunnen veel doen om de positieve leerhouding, het leesplezier en de emotionele ontwikkeling te bevorderen. De leerkracht brengt regelmatig de ouders op de hoogte van de vorderingen van het kind en geeft hen ondersteunende adviezen voor de thuissituatie.
77
Te denken valt aan de volgende adviezen:
- Veel voorlezen. - Kind stimuleren te vertellen over gebeurtenissen. - Rustig en duidelijk praten. - Fouten in zinsbouw en uitspraak verbeteren door de zin goed te herhalen, zonder de fout daadwerkelijk
te benoemen. - Abstracte begrippen als dagen, maanden, kleuren, links/rechts oefenen. - Regelmatig praten over hoe het op school gaat. - Benadrukken wat het kind goed kan. - Helpen bij het huiswerk: verdelen in stappen. - Rustige omgeving scheppen. - Eventuele problemen met de leerkracht bespreken. - Verwachten dat vooruitgang gestaag gaat door veel oefenen. - Verwachten dat kleine foutjes gemaakt blijven worden (de/het/een). - Moeilijke woorden bespreken, om zo de woordenschat te vergroten. - Fouten in spontane geschreven taal niet aanrekenen. - Boodschappen laten doen en zelf laten betalen. - Spelenderwijs aan de slag met lezen en spellen. - Kaartlezen op vakantie / in de auto.
8. Overgang PO-VO De gesignaleerde lees- en/of spellingproblemen en gegeven begeleiding moeten tijdig (uiterlijk eind groep 7) en duidelijk met ouders besproken worden, zodat ouders hier rekening mee kunnen houden bij de keuze van school/type van voortgezet onderwijs. Tevens dient de school voor voortgezet onderwijs (via zgn. ‘koude’ en ‘warme’ overdracht) tijdig en afdoende te worden geïnformeerd zodat de kinderen zo ononderbroken mogelijk begeleid kunnen worden bij hun verdere lees- en/of spellingontwikkeling. Bij leerlingen met ernstige lees- en spellingproblemen geeft de leerkracht extra informatie met betrekking tot: Heeft de leerling wel/geen dyslexieverklaring? Welke lees- en/of spellingproblemen zijn gesignaleerd? Welke aanpassingen met betrekking tot het aanbod en verwerking van het lezen en/of spellen hebben er in het BaO plaatsgevonden? (o.a. aanpassingen aan programma, extra hulp, hulpmiddelen, huiswerk, inzet ouders, compenserende/dispenserende maatregelen)? Wat waren de resultaten van deze aanpassingen? Wat is het huidige lees- en spellingniveau? Sociaal-emotioneel functioneren van de leerling.
9. Bijlagen Het protocol bevat als bijlagen de inventarisatielijsten dyslexie voor de kleuterbouw, groep 3 t/m 8 en de 4 observatielijsten voor de groepen 1/2.
Bijzondere factoren ja ? nee
Ouders hebben zelf dyslexie of hardnekkige lees-, spellingproblemen
Dyslexie of hardnekkige lees-, spellingproblemen bij broertjes /zusjes of in de directe familie
Concentratie en werkhoudingproblemen in het algemeen
Leerling was aan het begin van groep 3 onvoldoende aan lezen toe
Leerling heeft problemen op het gebied van de fijne motoriek
Er is sprake van spraaktaal - ontwikkelingsproblemen
Nederlands als tweede taal
Er is sprake van emotionele problematiek, niet veroorzaakt door lees -spellingproblemen
Er is meer dan een schoolwisseling geweest
Zintuiglijke problemen
Inventarisatielijst risicoleerling Leesproblemen en/of dyslexie
Kleuterbouw
Naam leerling: Leerkracht: Groep:
Datum:
Ontwikkeling jonge kind ja ? nee
Moeite met leren en onthouden van begrippen(links/rechts, kleuren, dagen van de week
Moeite met onthouden van de namen van de kinderen
Moeite met het onthouden van versjes en liedjes
Moeite met zinsbouw
Moeite met het verbuigen van werkwoorden
Moeite zich te blijven concentreren op fonologische verwerkingstaken
Fonologische verwerking ja ? nee
Moeite met het onthouden en correct nazeggen van zinnen
Moeite met begrijpen van ingewikkelde zinnen en samengestelde opdrachten
Moeite met het onder woorden brengen van gedachten
Last van woordvindingsproblemen
Weinig gevoeligheid voor rijm
Moeite met klanken in woorden op de juiste klankpositie plaatsen (toevoegingen, weglatingen, vervangingen)
Moeite om kleine verschillen tussen klanken snel te signaleren
Auditieve discriminatie komt niet op gang (ui-eu)
Auditieve synthese van samenstellingen komt niet op gang (bos-bes)
Kan niet manipuleren met klanken (wat hoor je vooraan bij zee, wat houd je over als je bij bos –b- weglaat)
79
Inventarisatielijst dyslexie
Groep 3 t/m 8
Naam leerling : Leerkracht :
Datum : Groep :
Ontwikkeling jonge kind Ja ? N
Moeite met leren en onthouden van begrippen (links/rechts, kleuren dagen van de week)
Moeite met onthouden van namen van kinderen
Moeite met het leren en onthouden van versjes en liedjes
Moeite met zinsbouw
Moeite met verbuigen van werkwoorden
Moeite zicht te blijven concentreren op fonologische verwerkingstaken
Fonologische verwerking: Ja ? N
Moeite met het correct nazeggen en onthouden van zinnen
Moeite met het begrijpen van ingewikkelde zinnen en samengestelde opdrachten
Moeite met het onder woorden brengen van gedachten
Heeft last van woordvindingsproblemen
Weinig gevoeligheid voor rijm
Moeite met klanken in woorden op de juiste klankpositie plaatsen (weglatingen, toevoegingen, vervangingen)
Moeite om kleine verschillen tussen klanken snel te signaleren
Auditieve discriminatie komt niet op gang (ui – eu)
Auditieve synthese van samenstellingen komt niet op gang (bos – bes)
Kan niet manipuleren met klanken(wat hoor je vooraan bij zee, wat houd je over als je bij bos b weglaat
Lezen en spellen : Ja ? N
Laag tempo bij stillezen
Aanleren van de letters heeft langer geduurd dan normaal
Tijdens het lezen moeite met letters die apart wel herkend worden
Te sterk radend of spellend lezen
Woorden die vaker voorkomen worden steeds weer fout gelezen
Spelfouten in gemakkelijke woorden
Steeds opnieuw de aanpak van een spellingprobleem vergeten
Verwarring van letters en klanken die veel op elkaar lijken
Automatisering en geheugen Ja ? N
Moeite met het onthouden van namen, plaatsen , jaartallen
Verminderde prestaties ondertijdsdruk
Moeite om aanwezige kennis snel op te roepen
Moeite met het geautomatiseerd toepassen van kennis
Schijnbaar beheerste vaardigheden / kennis zijn na verloop weer onvoldoende (kennis beklijft slecht)
Automatiseringsproblemen bij het rekenen
Moeite met hoofdrekenen
80
Moeite met topografie
Motivatie, beleving en werkhouding Ja ? N
Verminderde motivatie voor lezen en spellen
Gevoelens van onzekerheid tijdens het lezen en spellen
Leerling houdt niet van lezen
Moeite met geconcentreerd lezen en spellen
Bijzondere factoren Ja ? N
Ouders hebben zelf dyslexie of hardnekkige lees- , spellingproblemen
Dyslexie of hardnekkige lees- , spellingproblemen bij broertjes of zusje in de directe familie
Concentratie en werkhoudingproblemen in het algemeen
Leerling was aan het begin van groep 3 onvoldoende aan lezen toe
Leerling heeft problemen op het gebied van de fijne motoriek
Er is sprake van spraaktaal - ontwikkelingsproblemen
Nederlands als tweede taal
Er is sprake van emotionele problematiek, niet veroorzaakt door lees- , spellingproblemen
Er is meer dan een schoolwisseling geweest
Zintuiglijke problemen
Inschatting intelligentie Ja ? N
Leerling is slim in het bedenken van oplossingen voor problemen
Leerling heeft vlot begrip van instructies
Leerling heeft inzicht in oorzaak gevolgrelaties
Leerling heeft een reëel beeld van eigen kunnen
Leerling kan het geleerde in andere situaties toepassen
Leerling begrijpt mondelinge verhalen
Leerling heeft brede belangstelling
Leerling heeft voldoende zicht in sociale relaties
De taalontwikkeling is voldoende
De algemene ontwikkeling is voldoende
Leerling gebruikt compensatiestrategieën (ezelsbruggetjes, visuele ondersteuning, woord vervangen door een betekenisvol woord)
Leerling heeft gevoel voor humor en begrijpt dubbele betekenissen
Leergebieden Toets Groep
DLE / Vaardigheidsscore Niveau
Lezen
Spellen
Rekenen
Begrijpend lezen
Wereldoriëntatie
81
Observatielijst
Rijmen h
uis
bo
om
Kip
po
es
tol
pak
raam
net
mee
l
mu
g
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
82
Observatielijst
Auditieve analyse m
ama
soe
p
loo
p
kop
neu
s
roo
d
geel
lam
p
bo
om
fiet
s
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
83
Observatielijst
Auditieve synthese
mam
a
so
ep
lo
op
ko
p
n
eus
ro
od
ge
el
la
mp
b
oo
m
fi
ets
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
84
Observatielijst
Auditief geheugen
Kn
or-
knar
-kn
ir-k
nip
P
oe
l-p
oe
k-p
am-p
as
H
oe
k-h
oo
k-h
ok-
hik
L
ente
-zo
mer
-her
fst
-
win
ter
3
1-5
1-7
1-9
1
B
oo
s-ro
os-
do
os-
koo
s
V
is-s
is-k
is-m
is
Zee-
mee
-ree
-kee
B
om
-tro
m-s
om
-ko
m
Pie
t-ri
et-z
iet-
bie
t
1.
2.
3.
4
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
85
Bijlage 8e
Protocol geneesmiddelenverstrekking
Geneesmiddelenverstrekking bij De Otterkolken en bso De Otter Door de ouders van kinderen die De Otterkolken of bso de Otter bezoeken kan de vraag gesteld worden aan het personeel/directie of er geneesmiddelen toegediend kunnen worden aan hun kind. Dit protocol is opgesteld om misverstanden te voorkomen. Zowel ouders als het personeel weten hoe zij moeten handelen. Belangrijke vragen hierbij zijn:
Om welk geneesmiddel gaat het? Hoe moeten ze worden toegediend?
Geneesmiddelen op recept Kinderen kunnen geneesmiddelen voorgeschreven krijgen door een huisarts of specialist. Dit zijn dus middelen die op recept voorgeschreven worden. Ouders mogen allerlei geneesmiddelen aan hun kinderen toedienen. Als het kind deze middelen ook nodig heeft gedurende het verblijf op De Otterkolken/de Otter, dan moeten de ouders hun ‘zeggenschap’ over deze toediening overdragen aan het personeel. Hierbij valt met name te denken aan pillen, drankjes en zalven. Om problemen te voorkomen leggen wij dit schriftelijk vast in een overeenkomst. Geneesmiddelen niet op recept Ouders kunnen ook vragen om hun kind geneesmiddelen toe te dienen die niet op recept verkregen zijn. Deze geneesmiddelen hebben de ouders zelf bij een apotheek of drogist gekocht. Deze ‘zelfzorgmiddelen’ kunnen echter minder onschuldig zijn dan men vaak denkt. Om problemen te voorkomen leggen wij dit schriftelijk vast in een overeenkomst. Medicijnen toedienen Om te kunnen beslissen of je geneesmiddelen toe wilt dienen, moet je weten hoe ze toegediend moeten worden. Een schriftelijke instructie, waarin staat beschreven welke medewerkers welke geneesmiddelen toedienen, dient aanwezig te zijn. Niet alle geneesmiddelen kunnen toegediend worden. In de Handleiding Kwaliteitsstelsel Kinderopvang (VUGA/VOG) staat in Deel G beschreven wat het kader is waarin geneesmiddelen toegediend kunnen worden. Daarnaast zijn er diverse medische handelingen die alleen door gekwalificeerde bevoegde beroepsbeoefenaren (b.v. arts, verpleegkundige) uitgevoerd mogen worden. Dit betekent bijvoorbeeld dat het toedienen van een injectie voorbehouden is aan deze beroepsbeoefenaren. Dit is geregeld in de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). (zie deel 2)
86
Desondanks kunnen kinderen met dergelijke geneesmiddelen wel een plaats vinden op onze school en bso. Er moet dan wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan, zoals voldoende deskundig en bekwaam personeel (kan zowel intern als extern geregeld worden met bijvoorbeeld de thuiszorg).
87
Overwegingen en aandachtspunten Overwegingen en aandachtspunten die voor ons belangrijk zijn bij het toedienen van geneesmiddelen op recept en zelfzorgmiddelen zonder recept:
1. Wij dienen het geneesmiddel/zelfzorgmiddel alleen toe op specifiek verzoek van ouders/verzorgers.(*) Er kan volstaan worden met de originele verpakking van het middel, mits daarop voldoende is aangegeven;
- hoeveel van, - wanneer - en op welke wijze
de medicatie toegediend moet worden. Als het geneesmiddel is afgeleverd door een Nederlandse apotheker ligt er altijd een rechtsgeldig recept van een Nederlandse arts aan ten grondslag. Een schriftelijke verklaring van de arts is praktisch niet altijd haalbaar als de geneesmiddelen maar gedurende een beperkte tijd behoeven te worden toegediend, en de termijn al verstreken is voor het voorschrift ontvangen is. In Nederland toegelaten geneesmiddelen zijn herkenbaar aan de aanduiding ‘RVG….’. Met een volgnummer op de verpakking. Homeopathische geneesmiddelen zijn herkenbaar aan een RHV nummer. Bij twijfel ( bijvoorbeeld indien de ouders onvoldoende duidelijkheid over de deugdelijkheid van de therapie kunnen geven) zou de groepsleiding van het centrum contact moeten leggen met de behandelend arts en/ of de apotheker. Door deze mogelijkheid in de overeenkomst op te nemen, is het niet nodig daar apart toestemming voor te vragen
2. De geneesmiddelen/zelfzorgmiddelen moeten altijd in de originele verpakking aangeleverd en bewaard worden ( dus nooit overdoen in een andere verpakking).
3. Bewaar de originele bijsluiter van het geneesmiddel/zelfzorgmiddel in het kindercentrum.
Werk niet met een kopie, want bijsluiters worden regelmatig aangepast. Neem nota van de inhoud van de bijsluiter.
- Bij medicatie op doktersvoorschrift: indien er een verschil lijkt te bestaan tussen het doktersvoorschrift en de bijsluiter, overleg dan eerst met de arts alvorens het geneesmiddel toe te dienen of vraag de ouders om een schriftelijke verklaring van de arts over de gewenste toediening. Bij twijfel dienen wij het geneesmiddel niet toe!
- Bij zelfzorgmedicatie: indien er sprake is van een discrepantie tussen bijsluiter en
de wijze van toediening die door de ouders wordt gevraagd, dient het zelfzorgmiddel niet door de groepsleiding van het kindercentrum te worden toegediend. In het geval van zelfzorg medicatie dient de door de ouders verzochte wijze van toediening altijd overeen te komen met de tekst van de bijsluiter.
4. Maak afspraken over wie het geneesmiddel/zelfzorgmiddel zal toedienen. Alleen de daartoe
aangewezen leerkrachten/leid(st)ers kunnen de medicatie toedienen. Er dient schriftelijk vastgelegd te worden wie verantwoordelijk is voor het uitdelen van de geneesmiddelen en indien - b.v. i.v.m. parttime werken - meer personeelsleden met de toediending belast zijn, ook op welke dag en voor welke groep. Dit wordt opgenomen in de overeenkomst toestemming tot het verstrekken van medicijnen op verzoek. De directie of het vestigingshoofd van de bso is verantwoordelijk voor het opstellen en bewaken van deze procedure.
88
5. Er dient een schriftelijke procedure aanwezig te zijn hoe gehandeld moet worden in geval van een calamiteit met een geneesmiddel/ zelfzorgmiddel ( als het b.v. verkeerd wordt toegediend, het verkeerde medicijn wordt gegeven, of het middel fout bewaard is) inclusief telefoonnummers wie in welk geval gewaarschuwd dient te worden.
6. Alle geneesmiddelen/zelfzorgmiddelen die op enige tijd worden toegediend, dienen genoteerd
te worden op een overzichtslijst met de naam van het kind waar het geneesmiddel voor is bedoeld.
7. Verantwoord het toedienen m.b.v. een aftekenlijst: degene die het middel toedient zet een
paraaf. Deze lijsten dienen zorgvuldig bewaard te worden (en niet voor ‘onbevoegden’ toegankelijk te zijn). De overzichtslijst van de actuele geneesmiddelen en de lijst waarop wordt afgetekend voor de toediening moet bij voorkeur dezelfde lijst zijn. ( Een aantal apotheekinformatiesystemen kan dergelijke lijsten uitprinten voor gebruik in het kindercentrum. Men kan hierover bij de apotheek inlichtingen inwinnen.) De lijsten moeten bewaard worden totdat ze niet meer bruikbaar zijn – bij wijziging van therapie of als de lijst vol of verouderd is. Belangrijk is dat wijzigingen zeer zorgvuldig worden aangebracht en geparafeerd. In het geval van geneesmiddelen op recept kan bij wijzigingen de apotheek gevraagd worden een nieuwe (accurate en volledige) uitdraai te leveren.
8. Bewaar het geneesmiddel/zelfzorgmiddel adequaat: in de koelkast of in een afgesloten kast,
buiten het bereik van kinderen en/ of onbevoegden. Geneesmiddelen waarop niet staat dat ze in de koelkast moeten worden bewaard, mogen daar ook niet worden opgeslagen. Controleer de uiterste gebruiksdatum regelmatig. Overtollige en verlopen geneesmiddelen retourneren aan de ouders.
9. Als er geneesmiddelen in de koelkast bewaard moeten worden, moet er ook een koelkast
aanwezig zijn. Het middel alleen voor kortdurend gebruik uit de koelkast halen. De temperatuur dient bewaakt te worden m.b.v. een min.-max. thermometer. De temperatuur dient tussen de 4-8ºC te zijn. Deze dagelijks controleren. Indien een koelkast ontbreekt, kan en mag een dergelijk geneesmiddel nooit in een kindercentrum worden toegediend, tenzij de ouders/verzorgers bereid zijn het geneesmiddel zelf te halen en te brengen.
10. Laat de ouders voordoen hoe het geneesmiddel/zelfzorgmiddel het beste gegeven kan worden
of pleeg overleg hierover. Leg deze instructie schriftelijk vast.
11. Vul wijzigingen (over dosering, tijdstip, etc.) in op de overeenkomst en pas de aftekenlijst en de evaluatiedatum aan.
12. Ga na of jezelf bekend bent met het ziektebeeld of de diagnose, zodat de uitreiking van een
geneesmiddel in een context geplaatst kan worden.
13. Zorg dat de naam en telefoonnummer van de arts en apotheek van het kind bekend zijn, zodat deze als achterwacht kunnen fungeren, indien ouders/ verzorgers onverhoopt niet direct bereikbaar zijn.
14. Laat de ouders een nieuw geneesmiddel/zelfzorgmiddel altijd eerst thuis gebruiken.
15. Dient het geneesmiddel/zelfzorgmiddel alleen toe als de betrokken ouder/verzorger zelf niet in
staat is het middel op het voorgeschreven tijdstip toe te dienen.
16. Laat een formulier ‘Overeenkomst gebruik geneesmiddelen’ volledig invullen en ondertekenen.
89
17. Dien het geneesmiddel/zelfzorgmiddel alleen toe als het dagelijkse ritme van de groep en een
goede zorg voor de andere kinderen op de groep niet belemmerd wordt.
(*) Het op eigen initiatief geven van geneesmiddelen/zelfzorgmiddelen, betekent dat je zelf de diagnose stelt. Het stellen van een diagnose is voorbehouden aan een arts. Bovendien ben je niet op de hoogte van eventuele bijwerkingen. Het geven van bijvoorbeeld paracetamol wordt daarom afgeraden hoewel dit in feite een zelfzorg middel is. Voor het geven van een paracetamol en andere incidentele toedieningen kan een ‘zo nodig, maximaal, per….’ afspraak gemaakt worden. Deze afspraak moet schriftelijk vastgelegd worden.
90
Bijlage 8 g: Overeenkomst toestemming tot het verstrekken van medicijnen op verzoek
1. Hierbij geeft (naam ouder/verzorger):___________________________________________
ouder/verzorger van (naam kind):_____________________________________________
toestemming om zijn /haar kind tijdens het verblijf op de Otter(kolken):
Het hierna genoemde geneesmiddel/zelfzorgmiddel toe te dienen bij het hierboven genoemde
kind.
Het geneesmiddel/ zelfzorgmiddel wordt toegediend conform het doktersvoorschrift - zie etiket
van de verpakking -, dan wel het verzoek van de ouders (zelfzorgmedicatie).
2. Naam geneesmiddel/zelfzorgmiddel:____________________________________________
3. Het geneesmiddel/zelfzorgmiddel wordt verstrekt op voorschrift van:
o naam en telefoonnummer behandelend arts:_______________________________
o naam en telefoonnummer apotheek:_____________________________________
o op aanwijzing van ouder/verzorger zelf
4. Het geneesmiddel/zelfzorgmiddel dient te worden verstrekt
van (begindatum):______________________tot(einddatum):________________________
5. Dosering:_________________________________________________________________
6. Tijdstip:
Uur 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Bijzondere aanwijzingen:_______________________________________________________
91
( b.v. … uur voor/ na de maaltijd; niet met melkproducten geven; zittend, op schoot, liggend, staand.)
7. Wijze van toediening:________________________________________________________
( b.v. via mond – neus – oog – oor – huid - anaal – anders……..)
8. Het geneesmiddel/zelfzorgmiddel zal worden toegediend door (naam leerkracht/leidster):
___________________________________________________________________________
9. Het geneesmiddel/zelfzorgmiddel dient bewaard te worden op de volgende plaats
(koelkast of andere plaats):___________________________________________________________
10. Het geneesmiddel/zelfzorgmiddel is houdbaar tot en met (houdbaarheidsdatum):________
___________________________________________________________________________
11. Evaluatie van toediening is (datum):___________________________________________
12. De Otter(kolken) kan bij twijfel of onduidelijkheid zelf contact opnemen met de behandelend arts
en/of apotheker.
13. De Otter(kolken) is niet aansprakelijk voor de eventuele bijwerkingen die kunnen optreden als
gevolg van het door haar personeel toegediende geneesmiddel/zelfzorgmiddel.
Voor akkoord,
Plaats en datum :_________________________________
Naam ouder/verzorger :_________________________________
Handtekening ouder/verzorger :_________________________________
Namens De Otter(kolken):
Plaats en datum :_________________________________
Naam directeur/vestigingshoofd/leid(st)er :_________________________________
Handtekening directeur/vestigingshoofd/leid(st)er :_________________________________
92
Bijlage 8h:
Een ondersteuningsteam in stappen 1.Van tevoren: het is alle betrokkenen duidelijk
A. Wie bij het OT aanwezig zijn B. Hoe lang de bespreking duurt C. Wat de doelen van het OT zijn. Doordat school en ouders samen het Groeidocument hebben ingevuld, zijn zij voorbereid op de thema’s van het overleg, ze hebben er nog over kunnen nadenken in de tussentijd. D. Overweeg een kopie van het Groeidocument voor betrokkenen mee te nemen, zo hebben allen de informatie. E. Check of de ouders en leerkracht een exemplaar van “Informatie voor ouders c.q. leerkrachten” hebben gekregen. F. Is het kindformulier “Hoe denk jij erover!” ingevuld?
2. Start: doelen, vragen, wensen
A. Positieve start, benoem dat het fijn is dat de betrokkenen er zijn! B. Check of ouders en leerkracht de “Informatie over het OT” hebben begrepen en of ze er nog vragen over hebben. C. Geef doelen en vragen vanuit OT aan (loop de vragen 1 t/m 6 na) D. Vraag naar aanvullende doelen en vragen van betrokkenen E. Betrek de informatie uit het kindformulier “Hoe denk jij erover!” bij de bespreking. F. Vat samen G. Herhaal tijdsduur bespreking en wat het opgeleverd moet hebben (bijvoorbeeld: om 16.00 uur hebben we ….)
3. Analyse: overzicht en inzicht
A. Loop de rubrieken A t/m G door: lees op en vraag om reacties: verduidelijken, aanvullingen en recente concrete voorbeelden? Herkenbaar voor betrokkenen? B. Leg verbanden tussen rubrieken en bespreek de wisselwerking/afstemming tussen wat kind nodig heeft en wat onderwijs en opvoeding daar al dan niet van kan bieden?
93
4. Doelen bepalen n.a.v. de analyse: uitzicht
A. Loop rubriek H door: welke stimulerende factoren zijn uit te bouwen en welke belemmerende factoren zijn te veranderen of compenseren: a. Kind b. Onderwijs c. Opvoeding
5. De onderwijs/opvoedings-behoeften
A. Benadruk dat een ieder kennis en ervaringen heeft die in onderwijsbehoeften zijn om te zetten, zorg ervoor dat iedereen vanuit zijn eigen (ervarings)deskundigheid meedoet (vraag een persoon die weinig van zich laat horen gericht om zijn/haar suggesties). B. Loop hierbij de hulpzinnen na, hanteer deze als kader. Let wel: ze zijn lang niet allemaal van toepassing! Houd het overzichtelijk!
6. de ondersteunings-behoeften
A. Van leerkracht en IB-er: wat hebben zij nodig om dit kind te kunnen bieden wat het nodig heeft? Benut hierbij ook de hulpzinnen. B. Van ouders: wat hebben zij nodig om dit kind te kunnen bieden wat het nodig heeft. Benut hierbij ook de hulpzinnen. C. Vul eventueel aan, vraag door en concretiseer (wat wil je precies? Hoe vaak, wanneer en hoe?). Houdt het realistisch!
94
7. Formuleer het arrangement
A. (rubriek H) indien mogelijk: wat is wenselijk en haalbaar? Wat valt binnen de basisondersteuning en wat niet? Relateer het aan beschikbare begeleidingsmogelijkheden. Denk aan (afhankelijk van de afspraken in het samenwerkingsverband): a. Ambulante begeleiding (onderzoek, observatie, gesprekken, coaching of begeleiding) b. Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) kind, onderwijsleer- en opvoedingssituatie door schoolpsycholoog/ orthopedagoog c. Dyslexieverklaring op basis van dossier d. Dyslexie- of dyscalculie onderzoek e. Begeleiding door schoolpsycholoog /orthopedagoog f. Onderzoek door jeugdhulp g. Begeleiding vanuit jeugdhulp h. Aanmelding SBO of SO i. Overig:
8. De afspraken
Wie wat waarom wanneer en hoe?
9. Evalueer het OT
A. Zijn alle doelen behaald en vragen beantwoord? B. Was het een prettige en zinvolle bespreking? C. Wat was goed en wat kan een volgende keer
95
beter? Vraag gericht naar feedback naar concrete tips! Noteer deze.
10. Verslag
A. De notulist vult de informatie tijdens de bespreking in het Groeidocument aan. Dit aangevulde document geldt dan als verslag van het OT. B. Notulist: mail/geef het verslag in eerste instantie naar/aan ouders: - vraag hen om opmerkingen/aanvullingen/correcties en - hun toestemming om het daarna te verspreiden onder de deelnemers van het OT en andere noodzakelijke betrokkenen (zoals in het kader van een verwijzing voor begeleiding).
96
Bijlage 9
ICT meerjarenplan 2015-2019
In de afgelopen periode hebben we gewerkt aan de volgende aandachtspunten:
- Afspraken Alles Telt en Ambrasoft zijn gecontinueerd. - In schooljaar 2013-2014 zijn 32 iPads en een laadkast aangeschaft. Het aantal is per
schooljaar 2015-2016 uitgebreid naar 64 en een extra laadstation. Zowel de dependance als het hoofdgebouw hebben nu ieder de beschikking over 32 iPads. Alle leerkrachten hebben een ipad van de school in bruikleen gekregen en de school heeft een MacBook aangeschaft voor de installatie van de iPads. Er is individuele nascholing geweest op gebruik van het smartboard en teamscholing met Jeff vd Berg. Tevens zijn er presentaties verzorgd door de ICT coördinator in het gebruik van apps, Taalzee en Prowise/ProConnect. Het team probeert sinds het schooljaar 2014-2015 papierloos te vergaderen, te communiceren via SharePoint en gebruikt gezamenlijk de digitale otterkolkenagenda. Dit functioneert nog niet optimaal en moet aangescherpt worden.
- Voor Esis geldt dat a) iedereen weet hoe er gegevens uit Esis gehaald kunnen worden b) iedereen kan toetsgegevens invoeren en uitdraaien c) iedereen maakt registraties in Esis en voert absenten in d) groepsplannen worden in Esis gemaakt e) er zijn afspraken vastgelegd over het werken in Esis
- SCOL is een Cotan goedgekeurd volgsysteem op sociaal emotioneel gebied wordt gebruikt. De leerkrachten vullen het twee keer per jaar zelf in en maken voor elke leerling een uitdraai voor het rapport. De leerlingen SCOL wordt afgenomen in de groepen 6 t/m 8.
- Dyslectische kinderen kunnen gebruik maken van Kurzweil - Het team heeft samen de discussie gevoerd over het gebruik van digitale leermiddelen. Wij
kiezen ervoor om de middelen ter ondersteuning en verrijking van ons onderwijsaanbod te gebruiken, maar nooit als doel op zich. De iPads worden schoolbreed ingezet in alle groepen met Taalzee en interactief met ProConnect. Bij de kleuters worden educatieve apps ingezet. Tevens kunnen de iPads ingezet worden bij projectwerk en programmeerlessen.
Evaluatie:
- Een duidelijke visie op het inzetten van digitale hulpmiddelen geeft helderheid in waar wij voor staan. Wij zien de mogelijkheden en meerwaarde van de inzet van de digitale leermiddelen, maar door veelzijdig en gevarieerd aanbieden van de lesstof, bereiken we de meeste kinderen en worden alle zenuwbanen aangesproken. Gebruik doen we dus doelgericht en wanneer dit versterkend werkt.
- Om het werken met de iPads te stroomlijnen en beter te gebruiken is er gekozen om te werken met Taalzee. Veel onderwijskundige apps zijn geen verrijking voor ons aanbod en passen niet bij de methoden die gebruikt worden in de school. Taalzee sluit goed aan en geeft mogelijkheden om extra te oefenen met de stof die behandeld wordt. Omdat dit online gaat, kunnen de kinderen eventueel ook thuis oefenen. Het werken met de mogelijkheden binnen Prowise is een aanvulling vanwege de mogelijkheden om interactief met de groep bezig te zijn via het smartboard. De betrokkenheid van de leerlingen bij de instructie of verwerking wordt hier aanzienlijk mee versterkt.
- Het blijft lastig om alles via SharePoint te communiceren, maar we houden vol. Het is belangrijk om alles op één plek te hebben en te weten dat je goed geïnformeerd bent.
97
- Het gebruik van de otterkolkenagenda is praktisch en eenvoudig. Het spaart tijd en iedereen is altijd geïnformeerd indien nodig.
- Het maken van groepsplannen in Esis is ingevoerd en alle leerkrachten zijn hier voldoende vaardig in.
- De onderstaande groepen werken nu met:
Groep 1 en 2: Alles Telt en Woordenstart
Groep 3: Alles Telt en Veilig Leren Lezen, Taalzee
Groep 4: Alles Telt en Ambrasoft, Taalzee
Groep 5 t/m 8: Alles Telt, Basisbits en Kurzweil, Taalzee
Vernieuwde streefdoelen
- Het ipad bestand de komende jaren blijven uitbreiden naar minstens 128 iPads. - Werkstations voor groepen vernieuwen. - Inventariseren ICT vaardigheden leerkrachten inventariseren en daarop gerichte scholing
inzetten.
- Gebruik iPads in de groepen uitbreiden met Rekentuin en oriëntatie en eventuele
implementatie van Word&Birds voor de groepen 7 en 8.
- Komen tot het gebruik van een digitaal leerling portfolio
- Kennis en vaardigheden opdoen m.b.t. programmeren met kinderen
- Papierloos vergaderen aanscherpen en goed uitvoeren
- SharePoint gebruiksvriendelijker inrichten en goeds gebruiken als communicatiemiddel
onderling.
- Afspraken vastleggen over interne communicatie: agenda gebruik, mail, SharePoint
- Directie en ICT-er bezoeken samen de BETT 2016 in Londen. Doel: professionalisering,
oriëntatie, nieuwe kennis opdoen, inspiratie en mogelijkheden ontdekken om toe te passen
op schoolniveau.
98
Bijlage 10
Functiehuis – LB functies Bij de aanloop naar het functiehuis in 2009 kwam het team overeen in te zetten op onderstaande functiehuis.
Vraag welke functie naar lb?
Score Gemiddelde Score % Grafiek
Intern begeleider 49 3 45,37 45,4 Drie bouwcoördinatoren 19 1 17,59 17,6 Gedragsspecialist 18 1 16,67 16,7 Taalcoördinator 9 1 8,33 8,3 Ict-er 8 0 7,41 7,4 Rekencoördinator 2 0 1,85 1,9 Cultuur 2 0 1,85 1,9 Het jonge kind 1 0 0,93 0,9
Inmiddels gerealiseerd of nog aan te stellen
LB-functie Wanneer invoeren Hoeveel fte
1. Intern begeleider 2010-2011 0.8500 gerealiseerd 2. Coördinator bovenbouw 2010-2011 1,0 gerealiseerd 3. Coördinator onderbouw 2010-2011 0,5750 gerealiseerd
4. Rekencoördinator 2010-2011 0,6375 gerealiseerd
5. ICT-er 2016-2017 1,0 6. Taalcoördinator (2 personen: één
vooral gericht op taal, één gericht op lezen)
2017-2018 1,0
7. Gedragsspecialist 2014-2015 Wordt 2015-2016
1,0
8. Specialist het jonge kind 2018-2019 1,0 Totaal: Gerealiseerd per 2016
4,0625 Fte Nog te realiseren: + 3,0 Fte
De kandidaat voor gedragsspecialist is sinds 2014-2015 in opleiding voor haar MasterSen diploma
gedragsspecialist en solliciteert in de loop van het schooljaar 2015-2016 op de vacature binnen de
school. De school beschikt over een ICT coördinator en leescoördinator, maar dit zijn nog taken en
geen LB functies.
