Interna medicina

Lekcije:Ciroza jetreTumori jetre

Oboljenja žučne kese:1.Kamenci u žučnoj kesi2.Zapaljenja žučne kese

Ciroza jetre (Cirrhosis hepatis)Ciroza jetre je hronično ireverzibilno oboljenje gdje često imamo tri patološko-anatomska procesa:• 1. Hepatocelularna nekroza• 2. Fibroza• 3. Nodulusna regeneracija

Takođe vrlo često imamo i poremećaj cirkulacije i pojavu portne hipertenzije

Etiologija:• Virusi hepatitisa B,C• Alkohol• Autoimuni faktori• Poremećaj metabolizma Fe i drugih elemenata• Pothranjenost• Parazitne infekcije• Nepoznati etiološki faktori

Klinička slika:• Najčešće imamo dva stadijuma:

1. Kompenzovani2. Dekompenzovani

Kompenzovani stadijum:• Umor• Malaksalost• Gubitak apetita• Žutica kao rani znak• Tup bol ispod desnog rebarnog luka• Uvećanje jetre• Labaratorijske analize bez značajnijih

promjena• Konačna dijagnostika je biopsija sa histološkim

pregled

Dekompenzovani stadijum:

• Osim opisanih znakova imamo dolazi do pogoršanja opšteg stanja kod bolesnika.

• Izraženija žutica

• Uvećanje jetre veće

• Uvećanje slezene

• Pojava portne hipertenzije

• Ascites

• Pojava krvarenja po koži i sluzokožama

• Poremećaj koagulacije krvi

• Pojava otoka na potkoljenicama i stopalima

• Pojava endokrinih poremećaja ( maljavost, ginekomastija, poremećaj menstruacije...)

• Pojava spider nevusa po koži bolesnika

• Neurološki poremećaji

• HEPATIČNA KOMA

Dijagnostika:• Anamneza• Klinički pregled• Labaratorijske pretrage• Ultrazvučni pregled• CT• MRI• Scintigram jetre• Pregled jednjaka zbog proširenih, varikoznih

vena jednjaka• Biopsija i patohistološki pregled

Komplikacije:• Pojava krvarenja, posebno su opasna

unutrašnja krvarenja.• Pojava pucanja varikoznih vena u jednjaku• Hepatička koma• Pojava raka jetre

Tok bolesti:• Kompenzovani stadijum traje različito, zavisi od

etioloških faktora i ponašanja bolesnika.• Poslije određenog vremena nastaje pogoršanje i

prelazak u dekompenzovani stadijum.• Prognoza bolesti je nepovoljna

Terapija:• Otklanjanje etiološkog agensa ukoliko je poznat i

moguće ga je otkloniti.• Terapija zavisi od stadijuma u kom se bolest nalazi.• U kompenzovanoj fazi:• Odmor• Pravilna ishrana

Dekompenzovana faza:• Redukcija unosa proteina i soli• Medikamentozna terapija• Borba protiv otoka,ascitesa• Borba protiv krvarenja i šoka• Hirurgija i transplantacija jetre

Tumori jetreTumori jetre se dijele na

• 1. Benigne• 2. Maligne • A) Primarni • B) Sekundarni (metastaze iz drugih organa)

Primarni maligni tumori:

1. Hepatocelularni ( iz hepatocita)2. Holangiocelularni (iz žučnih kanalića)

• Češći kod muškaraca i u starijem životnom dobu.• Etilogija i patogeneza nije u potpunosti poznata.• Najčešći uzroci koji se povezuju sa malignim tumorima

su: genetika, hronična oboljenja jetre, ciroza, alkohol,virusne, parazitarne infekcije, hemijske materije,lijekovi.

• Za jedan broj malignih tumora etilogija je nepoznata

Klinička slika:• U početku podmukla i nejasna• Pogoršanje stanja navodi na sumlju o malignom oboljenju• Simptomi koji se mogu javiti su:• Bolovi u trbuhu• Gubitak težine• Izražena malaksalost• Žutica ukoliko je tumor u blizini odvodnih žučnih puteva• Maligni ascites• Metastazira u pluća.

Dijagnostika:• Anamneza • Klinička slika• Labaratorijska dijagnostika• Anemija• Specifični tumor marker testovi• Ultrazvuk• CT• MRI• Scintigrafija jetre• Biopsija i patohistološki pregled

Komplikacije:• Metastaze• Žutica• Krvarenja• Maligni ascites

Tok bolesti:• Brzo napreduje, dovodi do kaheksije i smrtnog ishoda.• Prognoza je loša bolest traje od 6-12 mjeseci. Smrt može

da nastupi i ranije.

Sekundarni maligni tumori

• Metastaze mogu da dođu iz:• Žučne kese, organa u abdomenu, dojke, pluća• Klinička slika se ne razlikuje puno od primarnog malignog

tumora plus klinička slika od izvora metastaze.

Terapija:• Hirurgija• Hemioterapija• Zračenje

Oboljenja žučne kese

• Žučna kesa je kruškast, kesast organ, smještena na donjoj strani desnog režnja jetre.

• Služi kao rezervoar žuči gdje se sastojci žuči koncentrišu i po potrebi prenose do dvanaestopalačnog crijeva gdje žuč obavlja vitalnu ulogu.

• Najčešća oboljenja žučne kese su:1. Kamenci u žučnoj kesi2. Zapaljenja žučne kese 3. Tumori žučne kese4. Funkcionalni poremećaji

• Oboljenja žučne kese su često povezana i praćena sa promjenama i oboljenjima žučnih puteva.

Kamenci u žučnoj kesi (Calculosis vesicae felleae)

• Često oboljenje često povezano sa akutnim i hroničnim zapaljenjem žučne kese.

• Kamenci po sastavu mogu biti:1. Holesterolski2. Bilirubinski3. Kombinovani

• Uzroci nastanka mogu biti:• Poremećen odnos sastojaka žuči• Nedovoljno pražnjenje žučne kese • Infekcija• Nepravilna ishrana• Endokrini poremećaji• Genetika

Klinička slika:• Nespecifične pojave (osjećaj punoće u trbuhu,

mučnina, flatulencija)• Bilijarne kolike

Komplikacije:• Akutni i hronični holecistitis• Zaglavljivanje kamenca u izvodnom kanalu –

hydrops• Nastanak gnojnog zapaljenja u žučnoj kesi –

empyema• Pojava žutice• Zapaljenje pankreasa-često smrtni ishod• Kamenci i zapaljenje žučnih puteva• Fistule sa abdominalnim organima• Rak žučne kese

Dijagnostika:• Metoda izbora ultrazvučni pregled• Rengenske metode• Labaratorijska ispitivanja

• Terapija:• Hirurgija• Medikamentno • Povećan unos tečnosti• Pravilna ishrana

Zapaljenje žučne kese (Cholecystitis)

• Promjene se nalaze u zidu žučne kese.• Često udružen sa kalkulozom.• Infekcija može da se širi ascedentnim bilijarnim

putem, hematogeno i limfogeno

• Akutni holecistitis:• 1. Kataralni oblika• 2. Gnojni oblik• 3. Gangrenozni oblik• Klinička slika:• Tištanje i bol pod desnim rebarnim lukom• Bilijarne kolike• Povišena temperatura• Pogoršanje opšteg stanja

• Hronični holecistitis:• Promjene zida žučne kese• Zadebljanje i skvrčavanje zida• Porculanska žučna kesa• Klinička slika:• Tup bol pod desnim rebarnim lukom• Nepodnošenje pojedinih vrsta hrane• Mučnina,flatulencija• Terapija je hirurška obrada,medikamenti uz dijetetski

režim

Pitanja

1. Šta je ciroza jetre?

2. Opiši dekompenzovani stadijum ciroze jetre?

3. Navedi osnovne elemente u kliničkoj slici primarnih malignih tumora jetre?

4. Šta su bilijarne kolike i opiši lokalizaciju i put širenja?

5. Opiši akutni holecistitis?