IQ-EQ NỀN TẢNG CỦA SỰ THÀNH CÔNGIQ-EQ

NỀN TẢNG CỦA SỰ THÀNH CÔNG

VIỆT PHƯƠNG - THÁI NINH Biên soạn

LỜI NÓI ĐẦU

Con người vượt trội hẳn so với muôn loài là nhờ được tạo hóa ban tặng

cho báu vật - đó là TRÍ THÔNG MINH. Và với đời sống của chính con người,

trí thông minh đóng vai trò hết sức quan trọng.

Cho dù ở đời, mỗi người thông minh một cách, thế nhưng khoa học vẫn

có thể xác định được người này thông minh hơn - có chỉ số IQ cao hơn,

người kia kém thông minh - chỉ số IQ thấp hơn...

Trí thông minh chính là nền móng của thành công. Ngôi nhà CUỘC

ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP của bạn có khang trang được hay không, trước tiên cần

phải xem xét xem nó có được đặt trên nền móng IQ cao không.

Thế nhưng, cũng đã được kiểm chứng rõ ràng qua thực tế cuộc sống

rằng, dù thông minh, tài trí đến đâu thì cũng vẫn chưa đủ. Nói cách khác, chỉ

có IQ cao chưa đủ đảm bảo để thành công trong cuộc đời.

Điều đó giải thích vì sao, trên phạm vi toàn cầu, CHỈ SỐ THÔNG MINH

XÚC CẢM - EQ ngày càng được quan tâm hơn. Âu cũng là điều dễ hiểu: Mọi

người đều muốn nắm lấy chiếc chìa khoá thành công...

Cuốn sách này sẽ đem đến cho bạn những hiểu biết căn bản về Chỉ số

thông minh trí tuệ - IQ và Chỉ số thông minh xúc cảm - EQ. Nhiều điều cơ bản

và quan trọng được trình bày ngắn gọn, cụ thể, dễ hiểu và rất thiết thực. Các

thí dụ thực hành phong phú cùng nhiều bài tập trắc nghiệm khiến cho vấn đề

thêm hấp dẫn và làm tăng hiệu quả tác dụng.

Trọng tâm nội dung cuốn sách đáp ứng trực tiếp mối quan tâm nóng

bỏng của bạn: Làm thế nào để phát huy hiệu quả nhất giữa chỉ số thông minh

trí tuệ - IQ và chỉ số thông minh xúc cảm - EQ trong công tác và đời sống, để

giành được thành công như mong muốn?

Có thể trở thành thông minh hơn được không? Khoa học khẳng định

chắc chắn là được! Tuy không thay đổi được cấu trúc não bộ, song ta hoàn

toàn có thể học được cách rèn luyện để trí não hoạt động tốt hơn, hiệu quả

cao hơn.

Cuốn sách cũng sẽ chỉ cho bạn thấy, không những phải luôn học hỏi,

trau dồi kiến thức, rèn luyện tư duy... mà cần hơn là phải biết làm chủ cảm

xúc của bản thân, đặt mình đúng vào “môi trường”, tự tin, lạc quan trong mỗi

hoàn cảnh...

Một nhà khoa học đã nói: “Thành công là một quá trình tự mình thực

hiện, nếu bạn khống chế được cảm xúc của mình thì sẽ khống chế được cuộc

đời; nhận thức rõ mình là đã thành công một nửa”.

Cuốn sách này giúp bạn hiểu được IQ và EQ của mình; biết đâu là thế

mạnh cũng như nhược điểm trong tư duy và tính tình của bản thân; hướng

dẫn bạn cách thức khắc phục, chế ngự và phát huy các nhược điểm và ưu

điểm đó... Đây chính là cuốn sách giúp bạn vươn tới thành công — cả trong

sự nghiệp, cả trong cuộc sống.

Nhóm biên soạn.

Phần 1. IQ CHỈ SỐ THÔNG MINH TRÍ TUỆ

Chương 1. IQ - NỀN TẢNG CỦA THÀNH CÔNG

Nếu bạn có chỉ số IQ cao - nghĩa là năng lực ghi nhớ, tư duy, khả năng

tưởng tượng, sức sáng tạo, năng lực tập trung chú ý, sức quan sát và năng

lực giải quyết vấn đề, thì thành công đã cận kề bên bạn rồi.

I - TRÍ TUỆ

MỞ RA CÁNH CỬA TRÍ TUỆ

Vì sao người này có thể dự đoán đúng trước vài nước cờ, mà có người

khác lại không thể dự đoán được nếu đi nước cờ này thì xảy ra hậu quả gì?

Nói theo cách thông thường, người này đầu óc linh hoạt, con người kia thì

kém.

Vì sao có một số người rất có tài năng về nghệ thuật, còn số khác lại có

thành tích tuyệt vời trong toán học hoặc khoa học? Cách nói đơn giản là:

Người này có dòng máu nghệ thuật, còn người kia có đầu óc khoa học.

Ở trạng thái bình thường, trong đầu óc mỗi người đều có trí tuệ vô hạn,

chí có điều bạn có học được cách mở cánh cửa đó ra không mà thôi.

Trong một lần hành quân, Napoleon dẫn quân lính tới một bờ sông;

sông không có cầu, mà đòi hỏi phải qua sông gấp. Ông bèn gọi kỹ sư công

binh tới hỏi sông rộng bao nhiêu. Viên kỹ sư đáp:

- Thưa ngài, máy đo tôi để ở bộ phận đi sau, họ còn cách chúng ta

chừng 10 dặm Anh nữa.

- Ta ra lệnh cho ông phải đo bằng được độ rộng con sông, nếu không

ta sẽ xử phạt - Napoleon nghiêm khắc nói.

Viên kỹ sư im lặng một lát, liền nghĩ ra một cách: Ông ta lột ngay chiếc

mũ sắt trên đầu đặt ngay ngắn trên mặt đất, rồi dùng mắt ngắm qua vành mũ

tới một điểm trên một vách đá ở bờ sông đối diện, sao cho tạo thành một

đường thẳng. Sau đó ông ta giữ thẳng người và cái mũ thăng bằng, rồi cứ thế

đi giật lùi cho tới khi mắt, vành mũ và điểm trên vách đá bờ đối diện lại trùng

hợp trên một đưòng thẳng thì dừng lại. Đánh dấu chỗ đó, dùng bước chân đo

khoảng cách giữa hai chỗ đứng rồi báo cáo lại cho Napoleon độ rộng tương

đối của dòng sông.

Câu chuyện trên cho thấy, trong đầu mọi người vốn luôn ẩn chứa trí

tuệ. Song chỉ khi chúng ta biết động não, mới có thể khai thác được nó. Nếu

không rơi vào hoàn cảnh bức bách thì đâu có phát hiện được rằng mình cũng

thông minh đến như vậy.

BÍ MẬT CỦA TRÍ TUỆ

Các nhà tâm lý học khác nhau thông qua thí nghiệm và tư duy đã đưa

ra những định nghĩa khác nhau về trí tuệ.

Có người cho trí tuệ là năng lực tiềm ẩn, bao gồm cảm giác, nhận thức,

tư duy... đối với thế giới bên ngoài. Cái gọi là “Năng lực tiềm ẩn” có nghĩa là

khi giải quyết cùng một vấn đề nhưng lại có những cách khác nhau, tạo ra

những kết quả khác nhau, nhưng đó chỉ là cách nói hình tượng chứ không

khoa học lắm. Còn một quan điểm nữa cho rằng, trí tuệ là năng lực tư duy

trừu tượng và năng lực phán đoán. Nhưng nội dung của trí tuệ đâu chỉ có

vậy, nó còn bao gồm những nhân tố khác, ví dụ như năng lực quan sát, ghi

nhớ và sáng tạo...

Vậy suy cho cùng, trí tuệ là gì?

Trí tuệ là:

- Năng lực tìm hiểu, năng lực nắm bắt hoặc hiểu biết.

- Năng lực hữu dụng xác định được từ những cuộc trắc nghiệm trí tuệ

hoặc các tiêu chí xã hội khác. Nó đủ để người ta dùng những tri thức vốn có

để ứng phó với tình huống mới hoặc giải quyết vấn đề, để học tập và trù liệu

vấn đề, vận dụng các tín hiệu hoặc quan hệ để sáng tạo quan hệ mới, tư duy

bằng phương thức trừu tượng. Nó có thể xử lý một sự việc có hiệu quả, cố

gắng theo đuổi và đạt được một mục tiêu nào đó.

Tóm lại, chúng ta có thể định nghĩa trí tuệ như sau:

- Đó là năng lực học tập các tri thức mới và năng lực thích ứng với

hoàn cảnh dựa vào những trải nghiệm. Nó được cấu thành bởi các mặt như:

trí nhớ, khả năng tư duy, khả năng tưởng tượng, năng lực tập trung chú ý,

sức quan sát, cũng như sức sáng tạo...

PHÁT HIỆN IQ

Chúng ta nói người này thông minh, người kia ngốc nghếch thường chỉ

là cách nói trừu tượng và cảm tính. Vậy liệu có phương pháp chính xác để đo

được độ cao thấp của trí tuệ không? Quốc tế đã đưa ra một tiêu chí thông

dụng: đó là chỉ số “IQ”

IQ là viết tắt của từ tiếng Anh Intelligence Quotient, đó là thông qua trắc

nghiệm để có được chỉ số của trí tuệ, là số điểm mà người tham gia trắc

nghiệm có được qua các “test” (thăm dò) trắc nghiệm, là độ cao thấp của trí

tuệ thể hiện tương đối rõ ràng so với những người cùng lứa tuổi, cùng tầng

lớp như nhau, nó được phản ánh qua những biểu hiện trên các tiêu chí đưa

ra cho người làm “test” trắc nghiệm.

Tóm lại: “IQ là con số biểu thị trí tuệ một cách tương đối bằng cách lấy

số tuổi trí tuệ (Mentalage) chia cho số tuổi sinh học (Chronological), rồi nhân

với 100, và bỏ đi số lẻ sau dấu phẩy

Ví dụ, khi trắc nghiệm với một em bé 6 tuổi, nhưng em đó đã hoàn

thành bài thi trắc nghiệm phổ thông của em bé 8 tuổi, mặc dù tuổi thực tế của

em chỉ là 6. Như vậy chỉ số IQ của em là: 8:6 X 100 = 133, đây là chỉ số

tương đối cao.

Chúng ta còn có thể lấy ví dụ từ trong quá khứ lịch sử của những nhân

vật nổi tiếng. Người đời sau đã căn cứ vào hành vi và thành tựu mà họ đạt

được để tính toán ra chỉ số IQ của họ. Chỉ số IQ của Franklin là 160, Galileo

185, Newton 190, Descartes 210, Kant 199, Washington 140, Lincon 150,

Napoleon 145...

Đương nhiên, khái niệm IQ cũng còn những khiếm khuyết, bởi công

thức tính tương đối đơn giản. Ví dụ, người trước 16 tuổi do tuổi thực tế và

tuổi trí tuệ đều đang phát triển, thì dùng công thức trên tương đối hợp lý.

Nhưng với những ngưòi sau 16 tuổi, trí lực phát triển chậm hơn, tuổi trí lực

thường tăng chậm hơn so với tuổi thực tế, thì dùng công thức này sẽ không

chuẩn xác. Trước tình hình đó, các nhà khoa học đã bổ sung các trắc nghiệm

để hoàn thiện khái niệm này hơn.

CHỈ SỐ THÔNG MINH IQ

Đây là một khái niệm hoàn toàn mới của tâm lý học hiện đại. Nó được

phát hiện khi quan sát quá trình lớn lên của trẻ em. Tức là quá trình để xác

định tuổi trí tuệ của trẻ.

Với những nhà giáo dục hiện đại, thì sự phát hiện ra chỉ số thông minh

IQ là một thành tựu vĩ đại của tâm lý học hiện đại. Vì từ nay trở đi, khả năng

trí tuệ đã được xác định bằng phương pháp khoa học. Tiến sĩ Rothman cho

rằng, chỉ số IQ sẽ giúp các nhà giáo dục nhận biết được khả năng học tập

tương đối chính xác của trẻ. Với độ nhất trí trên 96%, 600 nhà tâm lý học

hàng đầu được hỏi, đều cho rằng, IQ xác định được năng lực tư duy trừu

tượng và suy luận, cũng như xác định được khả năng giải quyết vấn đề và

khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ. Đây quả là một sự nhất trí tương đối cao

trong khoa học.

Vậy chỉ số thông minh IQ là gì? Chúng ta hãy xem lại định nghĩa tương

đối về IQ: Là con số biểu thị trí tuệ một cách tương đối bằng cách lấy số tuổi

trí tuệ (MA) chia cho số tuổi sinh học (CA), rồi lấy thương số nhân với 100.

Định nghĩa này tuy không chính xác tuyệt đối, nhưng nó cũng giúp

chúng ta xác định một cách tương đối tốt khả năng trí tuệ của trẻ dưới 16 tuổi.

Vì trên 16 tuổi, chỉ số IQ sẽ hầu như không phát triển nữa. Ở đây chúng ta

cần hiểu rằng một đứa trẻ bình thường là đứa trẻ có chỉ số IQ = 100.

Người ta dùng hai loại trắc nghiệm, một loại dùng cho trẻ từ 5 đến 15

tuổi. Loại thứ hai dùng trắc nghiệm cho người từ 16 đến 64 tuổi với phần tiêu

chuẩn đặc biệt dành cho người cao tuổi: từ 60 - 75 tuổi.

Theo thống kê thì có:

- 0,4% trẻ có chỉ số IQ dưới 60: Rất đần độn

- 2% trẻ có chỉ số IQ dưới 70: Ngu ngốc

- 7% trẻ có chỉ số IQ từ 70 - 80: Rất kém, học chậm.

- 17% trẻ có chỉ số IQ từ 80 - 90: Kém thông minh

- 25% trẻ có chỉ số IQ từ 90 - 100: Trung bình

- 25% trẻ có chỉ số IQ từ 100 - 110: Khá thông minh

- 17% trẻ có chỉ số IQ từ 110 - 120: Rất thông minh

- 7% trẻ có chỉ số IQ từ 120 — 130: Xuất sắc

- 2% trẻ có chỉ số IQ từ 130 — 140: Rất xuất sắc

- 0,4% trẻ có chỉ số IQ trên 140: Cực kỳ thông minh.

Nhưng cũng cần nói thêm về IQ, vì nhiều người chỉ nghĩ đây là trí thông

minh toán học. Các nhà khoa học đã chỉ ra con người có 8 trí thông minh sau:

- Tài năng về toán học và lôgíc: Có khả năng đặc biệt về logic và toán

học. Những nhà bác học, các luật sư thường có tài năng này rất cao.

- Trí thông minh về không gian: Có năng khiếu đặc biệt về kiến trúc và

hội họa. Đây là đặc điểm của các họa sĩ, kiến trúc sư...

- Thông minh về ngôn ngữ: Có năng khiếu về ngôn ngữ, viết lách. Các

nhà văn, nhà ngôn ngữ học có trí thông minh này.

- Trí thông minh về âm nhạc: Các nhạc sĩ, nhạc công tiêu biểu cho trí

thông minh này.

- Tài năng về các động tác, vận động của thân thể: Các diễn viên múa,

vận động viên thể thao, cầu thủ... là những người đại diện cho tài năng này.

- Tài năng giao tiếp: Là khả năng ứng xử thông minh với người khác.

Các nhà ngoại giao, các nhà lãnh đạo, các chủ tịch tập đoàn, giám đốc công

ty... là những người đại diện tiêu biểu cho tài năng giao tiếp.

- Tài năng hiểu biết về thiên nhiên, vạn vật: Các nhà động vật học,

những nhà nghiên cứu thiên nhiên là những người tiêu biểu của trí thông

minh này.

- Tài năng tiềm thức và trực giác: Là người có những năng lực trực giác

phi thường mà nhân loại rất ít có. Đó là những người có khả năng sáng tạo

tiềm ẩn, những nhà bác học thiên tài của nhân loại như Menđêlêép, Đácuyn,

Anhxtanh... hoặc những nhà tiên tri nổi tiếng như Văngga...

BA DẠNG TRÍ THÔNG MINH CẦN PHÁT TRIỂN Ở TRẺ EM

Trí thông minh phụ thuộc chủ yếu vào hai yếu tố: di truyền và môi

trường. Trong đó, yếu tố môi trường là yếu tố có thể tác động được. Do vậy,

chúng ta cần tích cực tác động để giúp trẻ phát triển trí thông minh môt cách

tốt nhất.

Các nghiên cứu cho thấy, giai đoạn từ khi mới sinh cho đến 5 tuổi là

thời kỳ đặc biệt quan trọng trong việc hình thành khả năng trí tuệ ở mỗi ngưòi.

Những nền tảng cơ bản của trí tuệ như cảm xúc, ngôn ngữ, khả năng lôgic

đều được hình thành trong giai đoạn này. Tuy nhiên, không phải tất cả hình

thành trong một lúc, mà trong từng thời kỳ bộ não của trẻ sẽ có những “ưu

tiên” phát triển những kỹ năng khác nhau. Đây là điều các bậc cha mẹ nên

chú ý để có những biện pháp thích hợp giúp con phát triển trí thông minh từ

buổi ban đầu.

1- Từ sơ sinh đến 18 tháng tuổi: Giai đoạn phát triển trí tuệ cảm xúc (EQ)

Trí thông minh cảm xúc, hiểu một cách đơn giản là khả năng thấu hiểu

và chia sẻ suy nghĩ với người khác là một dạng trí tuệ cực kỳ quan trọng.

Theo nghiên cứu của khoa Phát triển Gia đình và Trẻ em thuộc Đại học

Georgia (Mỹ), thì trí thông minh cảm xúc quyết định tới 80% khả năng thành

công trong sự nghiệp của mỗi người. Các trạng thái tình cảm như hạnh phúc,

buồn bã, thất vọng, cảm thông được định hình ở mỗi người như thế nào phụ

thuộc rất nhiều vào việc họ đã được nuôi dạy ra sao trong giai đoạn thơ ấu.

Trí thông minh cảm xúc được phát triển đúng hướng sẽ giúp con người có

được những tiêu chí đạo đức tốt. Cho dù trí thông minh cảm xúc vẫn tiếp tục

được phát triển và hoàn thiện cho đến lúc trưởng thành, song các nhà khoa

học vẫn cho rằng, thời điểm quyết định đối với nhân tố này là giai đoan đầu

tiên của cuộc đời từ lúc sơ sinh đến 18 tháng tuổi.

Sau đây là một số phương pháp để kích thích sự phát triển trí thông

minh cảm xúc ở trẻ trong giai đoạn này.

- Tạo ra một môi trường ổn định và an toàn cho trẻ.

- Thường xuyên mỉm cười.

- Diễn tả bằng nét mặt, lời nói những cảm xúc mà trẻ đang cảm thấy.

- Tỏ ra quan tâm và muốn chia sẻ khi trẻ khó chịu.

- Trò chuyện với bé bằng ngôn ngữ của trẻ thơ.

- Mỗi khi phải từ chối một đòi hỏi nào của trẻ, hãy giải thích tại sao bạn

làm như vậy, thay vì chỉ nói “Không”.

- Khuyến khích trẻ giúp đỡ bạn một số công việc nhẹ nhàng và đơn

giản như gấp quần áo, cất đồ chơi...

- Biểu lộ sự hài lòng và đừng tiết kiệm những lời khen mỗi khi trẻ tỏ ra

ngoan ngoãn, lễ phép.

- Kiên trì và từ tốn giải thích cho trẻ hiểu mỗi lúc hành động không đúng

của trẻ làm người khác bị tổn thương.

2- Từ sơ sinh đến 10 tuổi: Giai đoạn phát triển trí thông minh ngôn ngữ

Trẻ khi mới sinh ra đều có khả năng tiếp thu như nhau đối với mọi ngôn

ngữ. Càng được tiếp xúc với môi trường giao tiếp bằng lời nói của người lớn,

trẻ càng sớm phát triển khả năng ngôn ngữ của mình. Trẻ em trong giai đoạn

từ sơ sinh đến 10 tuổi còn có một khả năng đặc biệt để nhận biết và ghi nhớ

các đặc điểm ngữ pháp và cấu trúc xây dựng câu, mà những người lớn khi

học một thứ ngôn ngữ mới không thể nào có được.

Sau đây là những lời khuyên giúp bạn định hướng và phát triển khả

năng ngôn ngữ cho trẻ:

- Bắt đầu đọc sách cho trẻ nghe ngay từ những tháng đầu sau khi bé

chào đời.

- Chỉ cho trẻ thấy và gọi tên những đồ vật xung quanh

- Mỗi khi nói chuyện với trẻ, hãy phát âm các từ thật rõ ràng.

- Cố gắng dành thời gian mô tả cho trẻ những công việc hằng ngày mà

bạn đang làm.

- Hát cho trẻ nghe những bài hát đơn giản và dạy lại cho bé theo kiểu

truyền khẩu.

- Khi bé đã đủ lớn, hãy tìm những trò chơi ngôn ngữ (chơi ô chữ hoặc

đố vui ghép từ) để cùng chơi với bé.

- Cho bé học ngoại ngữ từ khi học tiểu học.

3- Từ 1 đến 5 tuổi: Giai đoạn phát triển trí thông minh toán học và lôgic (IQ)

Khả năng giải quyết vấn đề có liên quan trực tiếp đến khả năng thị giác,

thính giác và xúc giác của bé. Nhưng còn một điều thú vị khác mà không phải

bà mẹ nào cũng biết: Theo báo cáo khoa học Đại học Georgia, khả năng toán

học ở trẻ em thường phát triển cùng với khả năng âm nhạc. Bằng cách kích

thích các cảm giác này, chúng ta có thể giúp bé phát triển mạnh khả năng liên

hệ theo không gian và giải quyết vấn đề một cách khoa học, lôgic.

Sau đây là một số lời khuyên cụ thể.

- Đưa cho bé những đồ vật với nhiều hình dạng, màu sắc và chất liệu

khác nhau để bé quan sát và nhận xét.

- Cho bé nghe nhạc cổ điển.

- Trong điều kiện của gia đình, hãy cho bé chọn và chơi một loại nhạc

cụ nào đó.

- Treo một tấm gương nhỏ trong phòng ngủ của bé.

- Khi bế bé ra ngoài dạo chơi, hãy chú ý để bé quay mặt ra ngoài

đường, vì như vậy bé sẽ có nhiều cơ hội để quan sát cuộc sống hơn.

- Hãy chọn cho bé một số thứ đồ chơi mà bé có thể tháo rời ra sau đó

lắp lại.

- Cho bé chơi những thứ đồ chơi phát ra âm thanh dễ chịu mỗi khi bé

cầm vào.

- Dạy cho bé cách sắp xếp đồ vật theo chủng loại: chẳng hạn như quần

và áo có thể để chung với nhau, nhưng quần áo không nên để chung với bát

đĩa.

- Dạy cho bé đếm số và hãy cùng bé thực hành kỹ năng này mỗi khi có

thể.

Ý NGHĨA CỦA CÁC BÀI TRẮC NGHIỆM IQ

Nhiều người nghi ngờ ý nghĩa và tác dụng của các bài trắc nghiệm IQ.

Theo họ, đó chỉ như là một thứ giải trí trí tuệ, chứ không có ý nghĩa khoa học

nào cả.

Nhưng khoa học và thực tiễn đã chứng minh rằng, điểm số của các bài

trắc nghiệm này sẽ dự đoán tương đối chính xác khả năng học tập của trẻ

em. Trong bất kỳ trường học nào, ngành học nào cũng đều đòi hỏi học trò

phải huy động trí thông minh ở mức cao. Người ta đã làm thí nghiệm với

những trẻ em ở một thành phố nhỏ khi chúng lên 5 tuổi. Và 11 năm sau, tức

là khi chúng đã 16 tuổi, mặc dù được học hành thêm rất nhiều, khi làm trắc

nghiệm lại thì thấy chỉ số thông minh của bọn trẻ không thay đổi. 11 năm học

tập đã chứng minh sự xác thực của chỉ số IQ: em nào có chỉ số thông minh

cao hơn sẽ đạt kết quả học tập cao hơn.

Như vậy, thành công trong trường học có quan trọng không? Tất nhiên

là quan trọng, vì sau này khi học tiếp lên đại học hoặc vào quân đội, các bài

trắc nghiệm IQ là sự giúp đỡ rất lớn để tìm được những người phù hợp.

CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC:

TRẮC NGHIỆP IQ HAY PHỎNG VẤN?

Ở nước ta, việc trắc nghiệm chỉ số IQ khi vào đại học chưa được thực

hiện. Nhưng ở nước ngoài, người ta đã áp dụng trắc nghiệm IQ khá rộng rãi,

các thí sinh trúng tuyển vào các trường đại học danh tiếng hiếm khi có IQ

dưới 110.

Có một bài học được phổ biến rộng rãi trong giới tâm lý học là cuộc trắc

nghiệm được thực hiện ở trường Trung học kinh tế London vào cuối những

năm 1945. Ngoài các phần thi như bình thường là một cuộc phỏng vấn của

các giáo sư và một bài luận của thí sinh, người ta còn cho thí sinh làm một bài

trắc nghiệm IQ. Tất nhiên, bài trắc nghiệm này không được tính vào kết quả

thi. Nhưng sau đó 4 năm, khi sinh viên hoàn tất khóa học, các bảng điểm

chính thức được công bố thì một sự thật hiện ra không thể nào chối cãi được.

Đó là, chỉ số IQ đã dự đoán khá chính xác những thành công và thất bại của

từng sinh viên. Còn những đánh giá của các giáo sư lại hầu như không chứng

tỏ được mấy giá trị. Đây thật sự là cú sốc đối với các giáo sư, những người

xưa nay vẫn không tán thành phương pháp trắc nghiệm IQ.

CÓ THỂ NÂNG CAO CHỈ SỐ IQ

IQ vẫn được xem như là yếu tố di truyền. Một người sinh ra có IQ là

bao nhiêu thì sau này vẫn giữ nguyên như thế, cho dù có cố gắng thế nào

cũng không thể bổ sung và nâng cao được.

Cách nghĩ này là sai lầm. Sai ở chỗ cho rằng trí tuệ cũng giống như các

đặc trưng khác như màu da, thể trọng, tướng mạo, đều chịu ảnh hưởng của

gien di truyền. Nhưng các nhà sinh vật học hiện đại cũng đã khẳng định, ngay

cả những đặc trưng chịu ảnh hưởng của di truyền cũng vẫn thay đổi được.

Người ta đã nghiên cứu chỉ số IQ của một cặp song sinh có gien di

truyền hoàn toàn giống nhau, nhưng do chúng được tách ra để nuôi nấng

trong những môi trường khác nhau, nên trí tuệ của chúng cũng phát triển

khác nhau. Họ còn nghiên cứu những đứa trẻ có cha mẹ khác nhau, nhưng

cùng được nuôi dưỡng trong môi trường giống nhau, và phát hiện ra rằng, sự

chênh lệch về mặt trí tuệ của con người chỉ một nửa chịu ảnh hưởng yếu tố

gien di truyền, còn một nửa chịu ảnh hưởng của môi trường gia đình và xã

hội.

Điều thú vị là, di truyền và môi trường có ảnh hưởng khác nhau tới trí

tuệ của những người có độ tuổi khác nhau. Với tuổi nhi đồng, gien di truyền

chỉ ảnh hưởng tới trí lực chừng 4 phần, còn 6 phần là do môi trường. Nhưng

ở người trưởng thành thì ảnh hưởng của nhân tố gien di truyền chiếm tới bảy

phần, còn ảnh hưởng của môi trường lại không thật rõ ràng. Vì sao vậy?

Các nhà nghiên cứu cho rằng, người lớn có thể chủ động lựa chọn môi

trường sống, thậm chí còn cải tạo nó, nên rõ ràng ảnh hưởng của nó tới trí

tuệ không lớn lắm, còn nhân tố di truyền lại ảnh hưởng nhiều hơn tới phát

triển trí tuệ của họ. Trẻ em ít có thể tự do lựa chọn môi trường sống cho

mình, trí tuệ của chúng thường chịu sự ảnh hưởng của cha mẹ hay người lớn

đã lựa chọn môi trường sống cho chúng. Khi môi trường gia đình và trường

học không được tốt, thì tiềm năng của chúng không được phát huy hết. Trong

tình trạng đó, thì dù chúng có tài năng bẩm sinh cũng không bộc lộ và phát

huy được.

Năm 1968, một nhà tâm lý học Mỹ đã hợp tác với một trường tiểu học

nghiên cứu về sự kỳ vọng của thầy giáo đối với học trò, xem có ảnh hưởng gì

tới thành tích của chúng không. Vào đầu năm học, họ tiến hành trắc nghiệm

IQ với một vài lớp rồi báo cho giáo viên tên một số em trong lớp. Họ lưu ý

rằng, qua trắc nghiệm, những em này có tiềm năng nâng cao IQ. Trong thực

tế, đó là những em học sinh “bình thường”, “xa lạ” do họ chọn lựa ngẫu nhiên;

chúng không hề có gì khác so với bạn bè.

Kết thúc năm học, các nhà nghiên cứu quay lại trường làm trắc nghiệm

lại chỉ số IQ của những em này. Kết quả là chỉ số thông minh của chúng tăng

trưởng cao hơn các em khác thật.

Vì sao sự kỳ vọng của thầy giáo lại có thế ảnh hưởng tới quá trình phát

triển trí tuệ của học sinh? Bởi giáo viên thường đối xử rất hòa nhã với những

học sinh được coi là có tiềm năng, dạy cho chúng thêm một số kiến thức. Khi

chúng trả lời đúng, thường được biểu dương nhiều hơn. Còn khi trả lời chưa

đúng, sẽ được gợi ý để trả lời cho đúng...

Nhưng với những học sinh khác, thầy giáo lại thường thiếu kiên nhẫn

hơn, không muốn dành thời gian hướng dẫn và giúp đỡ chúng. Với phương

thức giảng dạy khác nhau đó, sự phát triển trí tuệ của chúng rõ ràng khác

nhau.

Một cách bao quát, có thể nhìn nhận vấn đề như sau:

Khi được thầy cô giáo tận tâm và liên tục hướng dẫn theo phương pháp

khoa học, thì với các em học sinh cũng như trẻ nhỏ nói chung, cơ hội tốt đẹp

là hiện thực. Song chính các em cũng phải không ngừng cố gắng: vừa say

sưa thực hiện theo sự hướng dẫn, vừa tự giác chủ động rèn luyện.

Ở đây không thể không nhắc đến vai trò và trách nhiệm giúp đỡ, hỗ trợ

của gia đình và xã hội. Những điều này cũng hoàn toàn thích hợp đối với các

trường hợp có chỉ số IQ thấp.

Tức là hoàn toàn có thể từng bước vững chắc cải thiện, nâng cao năng

lực trí tuệ của mỗi người.

II - TRÍ NHỚ

TRÍ NHỚ: LUÔN CÓ LIÊN QUAN TỚI CHUYỆN ĐÃ QUA

Ghi nhớ là sự phản ánh của bộ não con người đối với những sự vật đã

qua. Nó được chia làm ba khâu: Nhận thức, lưu trữ, nhớ lại hoặc nhận thức

lại. Xét từ góc độ xử lý thông tin, ghi nhớ là một quá trình xử lý, mã hóa, lưu

giữ và “lấy ra” đối với những thông tin đã được nạp vào. xử lý và mã hóa

tương đương với nhận thức, lưu giữ tương đương với bảo quản và “lấy ra”

tương đương với nhớ lại hoặc nhận thức lại.

Trí nhớ của con người thật đáng kinh ngạc. Nghe nói, để lấp đầy bộ

não ngươi cần lượng thông tin lớn gấp 10 lần lượng thông tin được lưu trữ

trong Thư viện Quốc gia Mỹ. Thậm chí có thể nói rằng, năng lực lưu giữ thông

tin của con ngươi là vô hạn. Nhưng sở dĩ có nhiều việc muốn nhớ nhưng

không nhớ nỗi, dễ quên, hoàn toàn là do ta chưa khai thác hết tiềm năng và

cách ghi nhớ không tốt mà thôi.

ĐỐI MẶT VỚI TRÍ NHỚ CỦA BẠN

Đánh giá mức độ trí nhớ của một con người thường xuất phát từ bốn

phương diện khảo sát, đó là ghi nhớ nhanh hay chậm, chính xác hay không,

thời gian lưu giữ ngắn hay dài, và có thể “lấy ra” thuận lợi hay không.

Cùng một đoạn tài liệu, có người chỉ đọc qua là nhớ ngay, có người lại

cần ghi chép lại, đó chính là tính mẫn cảm của ghi nhớ (hoặc gọi là kí ức).

Có người nhớ rất nhanh nhưng lại không chính xác, lắm lỗi, nhưng có

người dù tài liệu dài, khó đến đâu họ cũng nhớ rất chính xác. Đó là tính chính

xác của kí ức. Có người giữ được những thông tin trong đầu rất lâu, nhưng

có người thì loáng một cái đã quên ngay rồi, đó chính là tính lâu bền của kí

ức. Ngoài ra, nội dung của những thông tin ghi nhớ phải có tác dụng. Có một

số người lưu trữ các loại tin tức trong đầu rất lộn xộn, khi cần dùng tới rất khó

lấy thông tin ra được. Chính những biểu hiện ở mặt này ra sao là sự phản

ánh sự khác nhau của tính hữu dụng của kí ức.

Cho nên nói trí nhớ của một người phát triển tốt thì có biểu hiện là nhớ

nhanh, chuẩn xác, bền vững và khi cần có thể dễ dàng nhớ lại.

Trí nhớ là một dạng bẩm sinh của con người. Trước khi con người khóc

oe oe chào đời đã có nó rồi. Nhưng do những nguyên nhân sau này, sự tốt

xấu của trí nhớ của mỗi người lại khác nhau rất lớn. Người có tuổi trí nhớ

thường giảm sút. Các chuyên gia cho rằng, tình trạng này không phải là do

thể chất suy nhược hay tế bào não chết đi gây ra. Con người có chừng vài tỉ tỉ

tế bào não, người ngoài 40 tuổi, mỗi ngày mất đi không quá 1 vạn tế bào. Trí

nhớ giảm sút, chủ yếu là do không coi trọng bồi dưỡng ở thời kỳ đầu và

thường xuyên thiếu kích thích não hoạt động...

Để có thể phát huy đầy đủ tiềm năng bẩm sinh của trí nhớ, các nhà

sinh lý học nêu ra rằng: Trẻ em khi vừa sinh ra, cha mẹ hãy dẫn dắt và kích

thích chúng, (một cách hợp lý) làm cho chúng có tính hiếu kỳ đối với môi

trường xung quanh. Vì môi trường thời kỳ đầu có ảnh hưởng rất lớn tới việc

bồi dưỡng và tăng cường sức ghi nhớ của con người. Và cũng cần đưa ra

nhiều đồ vật đa dạng phong phú để khích lệ và kích thích chúng vận dụng hai

bộ phận của não bộ là: Bán cầu não trái dùng vào việc ghi nhớ ngôn ngữ,

trình tự..., còn bán cầu não phải dùng để suy nghĩ các sự vật có tính quy tắc,

tưởng tượng... Người lớn cần tham gia các hoat động mang những tính chất

khác nhau để kích thích não tìm tòi, vì kích thích vẫn là mấu chốt để trí nhớ

không bị suy giảm.

CÓ THỂ NÂNG CAO TRÍ NHỚ

Người thầy lớn nổi tiếng thế giới về trí nhớ là Giuyli đã nói:

- Phương pháp ghi nhớ thì bất kỳ ai đều có thể nắm được. Trí nhớ tốt

hay kém không phải là bẩm sinh, nó có thể được nâng cao lên nhờ những kỹ

xảo và phương pháp rèn luyện nhằm làm chủ trí nhớ.

Nghe nói, đại sư Giuyli nhớ chính xác họ tên, khuôn mặt của cả 500 vị

khách mời trong một tiệc chiêu đãi. Và ông để họ từng người một dùng mọi

thứ ngôn ngữ, đọc con số nào đó của mình, các số này có từ 1 đến hơn 20

chữ số. Thế mà ông vẫn nhớ được tất cả.

Những người này thường được gọi là thiên tài, rất được mọi người

khâm phục. Nhưng thực ra họ chỉ nắm rất chắc các “thao tác” ghi nhớ, rèn

luyện nhiều lần mà được vậy thôi.

Trí nhớ tốt hay kém không phải là bẩm sinh, nó luôn được nâng cao

nhờ sự rèn luyện và nắm chắc các kỹ xảo cùng các phương pháp ghi nhớ.

Một giáo sư tâm lý học thuộc Đại học Colombia - Mỹ, trong một bài báo

đã nói rằng, chỉ cần nắm vững phương pháp ghi nhớ chuẩn xác là có thể

nâng cao được sức ghi nhớ.

Ông đã làm thí nghiệm: Chia một số người có trí nhớ tương đương

nhau ra làm hai. Nhóm thứ nhất chỉ dựa vào cách học thuộc đơn giản để

hoàn thành nhiệm vụ ghi nhớ, còn nhóm thứ hai thì trước tiên được huấn

luyện về phương pháp ghi nhớ, sau đó mới hoàn thành việc ghi nhớ. Kết quả

là hiệu quả ghi nhớ của nhóm hai hơn hẳn nhóm một.

Do vậy, muốn có được trí nhớ hơn người, thì vừa phải khổ công luyện

tập, vừa phải tìm ra được kỹ năng qui tắc của nó.

ÂM NHẠC TÁC DỤNG KÍCH THÍCH NÃO TRẺ PHÁT TRIỂN?

Các bà mẹ đang mang thai hay nuôi con nhỏ đều biết tác dụng của âm

nhạc đối với sự phát triển trí não của trẻ. Nhiều phụ nữ mang bầu luôn tận

dụng mọi cơ hội để thai nhi được nghe nhạc ngay từ lúc 4-5 tháng tuổi. Khi

chào đời, các em bé được chơi, ngủ trong tiếng nhạc du dương. Nhiều bé

không có nhạc đã không chơi, không ăn.

Các nhà khoa học đã khám phá và làm rất nhiều thí nghiệm để chứng

minh được rằng: âm nhạc rất tốt, có tác dụng kích thích não bộ trẻ phát triển.

Ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ, trẻ đã có khả năng cảm thụ âm nhạc.

Những giai điệu trầm bổng du dương của nhạc cổ điển sẽ tác động lên vùng

não phát triển tư duy trừu tượng. Ngay cả trong lúc vô thức là khi ngủ, nhạc

cổ điển cũng tạo được sự kết nối giữa các tế bào thần kinh, làm nền tảng cho

sự phát triển não bộ của trẻ. Nếu cho trẻ học piano từ 3 tuổi trong vòng 6

tháng thì khả năng tư duy sẽ phát triển hơn 30% so với trẻ không được học

nhạc. Và những đứa trẻ học nhạc hoăc được nghe nhạc từ bé cũng sẽ có khả

năng tư duy toán học tốt hơn.

Đó là nhạc cổ điển: các bản giao hưởng và các bản nhạc nhẹ êm dịu.

Các loại nhạc rốc mạnh thì có tác dụng ngược lại. Do vậy, cần chú ý lựa chọn

các loại nhac cho bé nghe, tránh các bản nhạc mạnh làm trẻ sợ hãi, ảnh

hưởng xấu tới não bộ.

BÍ QUYẾT NÂNG CAO TRÍ NHỚ

Các nhà tâm lý học đã làm một thí nghiệm như sau: Họ mời thầy giáo

ra đề bài tập làm văn cho hai lớp học và nói rằng ngày hôm sau sẽ tiến hành

trắc nghiệm. Kết quả trắc nghiệm ngày hôm sau cả hai lớp tương đương

nhau.

Sau cuộc trắc nghiệm đó, người thầy chỉ báo cho một lớp rằng hai tuần

sau sẽ thi trắc nghiệm một lần nữa, còn lớp kia thì không nói gì cả. Kết quả là

thành tích của bài thi trắc nghiệm lần thứ hai, lớp được báo trước đạt thành

tích tốt hơn nhiều so với lớp không được báo (mặc dù lớp được báo trước

cũng không được ôn tập thêm gì cả).

Từ thực tế này cho thấy, không phải là lớp thứ nhất thông minh hơn lớp

thứ hai, mà chỉ là do việc báo trước của thầy giáo đã tạo ra đòi hỏi học sinh ở

lớp thứ nhất phải ghi nhớ lâu hơn mà thôi.

Do vậy trong cuộc sống cần tạo thành thói quen đòi hỏi mình nghiêm

túc, đặt ra mục tiêu ghi nhớ rõ ràng; như vậy sẽ đạt được khả năng ghi nhớ

tốt hơn.

Tiến hành ghi nhớ có ý thức, thì trước tiên cần có nhiệm vụ rõ ràng. Khi

nhiệm vụ đã rõ ràng, sẽ huy động được các nhân tố tích cực của hoạt động

tâm lý, tập trung vào thực hiện nhiệm vụ ghi nhớ đó. Nhiệm vụ càng rõ ràng,

cụ thể bao nhiêu thì hiệu quả ghi nhớ càng tốt bấy nhiêu.

Ví dụ: Hãy tự định cho mình mỗi ngày phải thuộc 20 từ mới tiếng Anh

bằng cách ghi vào các mảnh giấy nhỏ để thường xuyên ôn tập và kiểm tra, cứ

như vậy thì kho từ vựng sẽ ngày càng đầy lên.

Thêm nữa, muốn ghi nhớ tốt thì cần phải có ý chí và nghị lực; phải thật

chuyên tâm.

Ví dụ, phải nhất quyết “hai tai không nghe bất cứ chuyện gì khác”. Còn

như cứ luôn mồm kêu khổ, lơ là, hoặc thấy khó là bỏ, thì không bao giờ có kết

quả tốt được.

Phương pháp nâng cao trí nhớ này đòi hỏi phải có nghị lực và kỹ xảo

nhất định. Tuy khó thật, nhưng nó lại là phương pháp mà hàng ngày thường

dùng tới nhất.

Còn một cách nữa là cách ghi nhớ liên tưởng. Liên tưởng là khi não

nhận một kích thích nào đó sẽ nổi ngay lên một hình tượng sự vật có liên

quan tới kích thích đó. Nói chung, những sự vật gần nhau, tương phản nhau

hoặc giống nhau thì dễ liên tưởng hơn. Đây cũng là cách thông dụng nhằm

nâng cao trí nhớ. Chuyên gia về trí nhớ người Mỹ cũng đã nói:

- Quy tắc cơ bản của ghi nhớ là dùng những thông tin mới để liên

tưởng tới những vật đã biết.

Cách liên tưởng được chia làm ba loại khác nhau:

- Liên tưởng gần gũi: Cứ từ hai sự vật trở lên thì trong cùng một thời

gian hoặc không gian, đồng thời hoặc gần nhau, như vậy chỉ cần nghĩ tới một

sự vật là có thể liên hệ đến sự vật kia, do đó mà nhớ được nó. Mang tài liệu

cần ghi nhớ ra chỉnh lý theo một trình tự nhất định thì sẽ dễ nhớ hơn nhiều.

- Liên tưởng tương tự: Khi sự vật này giống sự vật kia, thì thường có

thể từ sự vật này mà liên tưởng tới sự vật kia. Mang những tài liệu cần ghi

nhớ liên kết với những sự vật mà mình đã trải nghiệm, hiệu quả ghi nhớ sẽ tốt

hơn nhiều.

- Cách liên tưởng so sánh: Khi nhìn thấy, nghe thấy hoặc nhớ lại một

sự vật nào đó, thường liên tưởng tới những sự vật tương tự. Tiến hành so

sánh chúng theo nhiều tiêu chí khác nhau đế nắm rõ đặc tính của chúng,

cũng có thể giúp ghi nhớ tốt hơn.

Ghi nhớ liên tưởng có thể làm cho tư duy chúng ta nhạy bén hơn, cũng

có thể làm cho não chúng ta sản sinh ra ý thức mới. Rất nhiều người thành

công trong sự nghiệp, để nâng cao năng lực ghi nhớ, hoặc để mở rộng các

lĩnh vực hoạt động của mình thường vẫn dùng phương pháp này.

Từ xưa đến nay, loài người đã tổng kết, đúc rút ra nhiều cách để mở

mang khả năng ghi nhớ của mình.

Tóm lại, mỗi người cần căn cứ vào tình hình thực tế của mình để đúc

rút kinh nghiệm, tăng cường học tập nhằm nâng cao trí nhớ của mình, làm

phong phú “kho tàng trí tuệ” của bản thân.

LÀM GÌ ĐỂ CÓ TRÍ NHỚ TỐT

Trí nhớ tốt đồng nghĩa vối một bộ óc thông minh. Vậy cần làm gì để có

một trí nhớ tốt. Đầu tiên bạn cần tìm hiểu 6 đặc điểm của bộ óc là.

- Trí nhớ luôn phát triển và thường thiếu chính xác.

- Nếu biết cách tập trung, bạn sẽ có trí nhớ tốt.

- Dễ quên những việc xảy ra nhanh hoặc mới.

- Có thể nâng cao trí nhớ bằng sự nỗ lực của bản thân.

- Trí nhớ của phụ nữ tốt hơn của nam giới.

- Bộ nhớ hoạt động tỷ lệ nghịch với tuổi tác.

Nắm chắc những đặc điểm trên của trí nhớ, bạn sẽ có thể áp dụng các

biện pháp sau để tăng cường trí nhớ.

- Tập thể dục thể thao thường xuyên giúp cho đầu óc luôn minh mẫn.

- Luôn luôn đọc sách, học hỏi giúp trí óc hoạt động liên tục.

- Tăng cường và tạo sự linh hoạt trong suy nghĩ cũng như trong hành

động.

- Sắp xếp công việc một cách ngăn nắp và khoa học.

- Luôn ghi chép những gì cần nhớ ra giấy

- Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin E, B1,

B6, B12, C...

Tập luyện cũng như rèn luyện đều đặn sẽ khiến bạn có một trí óc minh

mẫn, giúp thành công trong cuộc sống.

III - TƯ DUY

NĂNG LỰC TƯ DUY:

THÔNG QUA HIỆN TƯỢNG NHÌN RÕ BẢN CHẤT

Nhà vật lý học nổi tiếng người Anh Rutherford là người đầu tiên hoàn

thành thực nghiệm sự phân rã của hạt nhân nguyên tử. Một tối nọ, ông bước

vào phòng thí nghiệm, lúc đó trời tối rồi nhưng vẫn thấy một học trò đang ngồi

ở bàn làm việc, bèn hỏi:

- Muộn thế này rồi, sao cậu vẫn còn làm gì vậy?

- Thưa thầy, em đang làm việc ạ - Người học trò đáp.

- Thế ban ngày cậu làm gì?

- Em cũng làm việc ạ.

- Vậy sáng nay, cậu cũng vẫn làm việc ư?

- Thưa thầy, đúng ạ.

Ông bèn đưa ra câu hỏi:

- Vậy cậu suy nghĩ vào lúc nào?

Câu hỏi đưa ra thật tuyệt! Rất nhiều người suốt ngày bận rộn, hoặc

không làm gì cả, nhưng lại chẳng dành thời gian để suy nghĩ, cũng chẳng chú

ý bồi dưỡng thói quen và phương pháp tư duy tốt cho bản thân. Vậy thì làm

sao mà đạt được những thành tựu to lớn.

Trong lịch sử từ xưa tới nay, người đạt được thành tựu to lớn, trong

quá trình lên tới đỉnh cao sự nghiệp, đều dành nhiều thời gian cho suy nghĩ.

Nói ngắn gọn thì việc xây dựng được “Thuyết Tương đối” của Anhxtanh phải

trải qua “suy nghĩ 10 năm”. Newton phát minh ra Định luật Vạn vật hấp dẫn

khởi từ sự cố “trúng” một quả táo rụng. Người ta hỏi ông có bí quyết gì, ông

nói rằng:

- Tôi không có phương pháp gì cả, chỉ là suy nghĩ rất lâu về một việc

nào đó mà thôi.

Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Xocrates là một trong những người biết tư

duy sớm nhất trong lịch sử nhân loại. Tư tưởng minh triết và uyên thâm của

ông được ghi tạc mãi mãi trong sử sách. Là một nhà triết học lỗi lạc, ông đã

xây dựng Học viện của riêng mình, dùng cả chục năm trời để dạy cho những

người trẻ tuổi phương pháp suy nghĩ và phân tích một cách biện chứng

những vấn đề quan trọng, để rồi sáng tạo ra “Phương pháp Xocrates” nổi

tiếng lưu truyền mãi về sau.

THÔNG QUA TƯ DUY ĐỂ ĐẠT TỚI MỤC TIÊU CỦA MÌNH

Tư duy là một hoạt động thần kinh cao cấp của bộ não con người, mà

ta không nhìn thấy và sờ mó được. Nó không hiện ra rõ ràng như những sự

vật khác. Phần lớn quá trình tư duy là những gì mà người khác không thể biết

được. Trong cuộc sống của chúng ta, với phương tiện tư duy không nhìn thấy

được này làm ta có thể hoàn thành mục tiêu tốt hơn, giải quyết các vấn đề từ

những góc độ khác nhau.

Phương thức tư duy đúng đắn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc

giải quyết các vấn đề của cuộc sống. Nhưng, còn biết bao nhiêu người luôn

gặp khó khăn, mà nguyên nhân là do họ đã không biết suy nghĩ một cách tích

cực, nên đã mắc sai lầm mỗi khi gặp vấn đề.

Chuyện kể rằng: Có người muốn sửa sang sân nhà mình, cần dùng

nhiều gạch đá để xây tường.

Công việc đang tiến hành thuận lợi, các viên đá được đẽo rất gọn gàng,

chỉ còn một viên đá to cuối cùng nữa là xong. Nhưng hòn đá này quả thật quá

to, Không thể vần được. Anh ta vẫn cứ quyết dịch chuyển nó - bằng tay,

chân, vai, lưng... Nhưng vẫn không đạt kết quả. Khi anh mang hết sức ra để

dịch chuyển nó, thì tai nạn đã xảy ra: hòn đá đè lên chân anh ta!

Một người hàng xóm thấy thế, cười bảo:

- Anh vẫn chưa sử dụng hết khả năng của mình!

Anh ta nghi hoặc:

- Sao? Tôi vẫn chưa dùng hết khả năng của mình ư?

Người hàng xóm nói:

- Đúng vậy. Bởi anh mới chỉ suy tính tới sức mạnh của riêng cá nhân

mình. Nếu anh chịu khó suy nghĩ thêm, thì không thiếu gì cách giải quyết. Ví

dụ như, nhờ người khác giúp, thì chắc là làm được...

Đúng lúc đó, có mấy người đi đến, họ xúm vào nhấc hòn đá đó lên, rồi

nhẹ nhàng đặt vào vị trí thích hợp.

Trong cuộc sống của chúng ta, những chuyện như vậy vẫn thường xảy

ra. Thậm chí xảy ra ngay với bạn!.

Trong tư duy của mỗi người, đều có thể có những “vùng sai”, và “điểm

mù” như vậy. Và chính chúng gây trở ngại cho sự thành công và phát triển

của chúng ta.

KHÉO VẬN DỤNG TƯ DUY NGƯỢC

Một công nhân Đức khi sản xuất lô giấy, do sơ xuất đã làm sai qui trình

phối hợp nguyên liệu. Kết quả là sản xuất ra lô sản phẩm không thể dùng làm

giấy viết được, buộc phải loại bỏ. Anh ta không những bị cắt lương, còn bị

phạt và cuối cùng bị đuổi việc.

Đúng lúc anh ta đang buồn chán nhất, thì một người bạn chợt đưa ra

một ý kiến kiểu nửa đùa nửa thật, bảo anh ta hãy suy nghĩ ngược lại xem

sao, liệu có vớt vát được gì trong sai lầm đó không. Và thế là anh ta đã phát

hiện ra lô hàng này có tính hút nước rất tốt, có thể hút hết nước trên những

đồ gia dụng. Anh ta bèn cắt giấy đó thành các miếng nhỏ và đặt tên là “Giấy

hút ẩm”, rồi mang đi bán. Kết quả thật tuyệt vời.

Sai sót trong công thức pha chế chỉ mình anh ta biết, anh ta đã đăng ký

bản quyền. Chính từ sai lầm ủa mình, qua gợi ý của bạn bè, mà anh ta đã

phát tài và trở thành triệu phú.

Do vậy, trong không ít trường hợp chỉ cần nắm vững kỹ năng tư duy

ngược, tìm ra cái đúng đắn trong sai lầm, là có thể chuyển bại thành thắng

được.

SUY NGHĨ VÀ THÀNH CÔNG

Một học giả cho rằng: Tích cực suy nghĩ là một đạo đức tốt đẹp. Một tỉ

phú lại nói: Tích cực suy nghĩ là cội nguồn của giàu có. Họ biến suy nghĩ trở

thành một thói quen. Người có chỉ số IQ cao đều là người có khả năng suy

nghĩ rất mạnh mẽ. Thành công không phải do vận may bỗng dưng mang lại,

mà chỉ những ai biết suy nghĩ mới phát hiện ra cơ hội vươn tới thành công.

Biết suy nghĩ là điều kiện đầu tiên của sức sáng tạo, mà biết sáng tạo

lại là cội nguồn quan trọng của sự giàu có. Cho nên, chúng ta nói: “Sự giàu có

là do con người nghĩ ra”. Từ xưa đến nay, không biết có bao nhiêu người

nhìn thấy quả táo chín rơi từ trên cây xuống. Nhưng chỉ có một mình Newtơn

phát hiện ra Định luật Vạn vật hấp dẫn, bởi chỉ có ông mới quan sát và suy

nghĩ thật sâu sắc về hiện tượng mà ngưòi khác, do thấy đó là quá bình

thưòng nên không để ý tới.

Davis cùng John ra ngoài chơi. Sau khi tới nơi, John ngồi trong quán

rượu đọc sách, một phụ nữ đang bày bán một con mèo đồ chơi.

Thiếu phụ cho cậu biết, con mèo này là vật báu gia truyền của nhà bà

ta. Do đứa con bị ốm nặng, không có tiền chữa chạy, nên buộc lòng phải bán

con mèo này đi.

Davis ôm lấy con mèo thấy nó rất nặng, có vẻ như được đúc từ sắt nên

mới đen như vậy. Davis đã phát hiện đôi mắt mèo còn được làm bằng trân

châu. Thấy vậy, anh rất vui mừng, bèn hỏi người phụ nữ:

- Con mèo này giá bao nhiêu?

- Vì bệnh của con tôi, nên tôi bán giá 3 USD.

- Vậy tôi mua mắt nó với giá 1 USD.

Người phụ nữ lẩm nhẩm tính toán, cho giá đó là thích hợp và đồng ý.

Davis vui sướng như điên quay về khách sạn, cười vui khoe với John đang

vùi đầu vào sách:

- Tớ chỉ bỏ ra 1 USD mà mua về được hai viên trân châu, thật không

thể ngờ được!

John cũng phát hiện đôi mắt mèo đúng là trân châu thật, rất quí hiếm,

bèn hỏi Davis đầu đuôi câu huyện. Davis kể lại cho bạn nghe. Nghe xong

John mắt sáng lên vội hỏi:

- Người đó hiện đang ở đâu?

Theo lời chỉ dẫn của Davis, John tìm thấy người phụ nữ bán mèo kia và

nói với bà ta:

- Tôi muốn mua con mèo đồ chơi của bà.

- Mắt mèo đã được người khác mua rồi. Nếu anh cần mua, thì hãy bỏ

ra 2 USD mới được.

John trả tiền bà ta rồi mang mèo về. Davis thấy, cười cợt:

- Người anh em, sao lại bỏ ra 2 USD để mua con mèo không có mắt

vậy?

John ngồi xuống, lật đi lật lại con mèo, xem xét. Cuối cùng bèn mượn

người phục vụ một con dao nhỏ, rồi lấy lưỡi dao cạo vào chân con mèo. Khi

lớp sơn bong ra, để lộ ánh vàng lấp lánh. Anh vui mừng gọi bạn:

- Davis này! Rõ ràng là không ngoài dự tính của tớ, con mèo được làm

từ vàng nguyên chất.

Chúng ta có thể tưởng tượng, người chủ nhân khi đúc con mèo, nhất

định là sợ lộ vàng ra ngoài, nên đã quét một lớp sơn đen phủ lên cho trông

giống mèo làm bằng sắt. Davis thấy vậy tỏ ra rất nuối tiếc.

John cười bảo:

- Tuy cậu đã phát hiện là mắt mèo làm bằng trân châu, nhưng cậu lại

thiếu tư duy liên tưởng cùng sự phân tích phán đoán sự việc một cách toàn

diện. Cậu thử nghĩ xem, mắt mèo đã làm từ trân châu, vậy thân mèo lại làm

bằng sắt là thứ chẳng có giá trị gì cả được sao?

Câu chuyện nhỏ này cho chúng ta thấy tính quan trọng của tư duy liên

tưởng. Nó là sự thăng hoa của trí tuệ, là hình thái biểu hiện cao cấp sự phát

triển của bộ não con người.

CÓ THỂ NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ DUY

Câu chuyện trên là biểu hiện tốt đẹp của năng lực tư duy ưu tú.

Năng lực tư duy của con người chủ yếu được hình thành và phát triển

trong thực tiễn sử dụng bộ não. Giống như tập luyện thể dục thể thao có thể

tăng cường tố chất sức khoẻ, tích cực hoạt động bộ óc có thể làm cho não

càng phát triển, năng lực tư duy càng tốt hơn.

Hãy coi tư tưởng của bạn như một mảnh đất, trải qua sự cày bừa cần

cù và có kế hoạch, có thể khiến nó tạo ra một vụ mùa bội thu, hoặc là làm cho

nó thành một mảnh ruộng hoang cỏ dại mọc đầy.

Nếu muốn thu hoạch trên mảnh đất tư tưởng đó, bạn phải cố gắng và

chuẩn bị làm việc thật tốt. Sự sắp xếp và thực thi công việc chính là kết quả

của lối tư duy chính xác. Tất cả những kế hoạch, mục tiêu và thành tựu đều là

sản vật của suy nghĩ. Năng lực suy nghĩ chính là thứ đầu tiên mà bạn cần làm

chủ. Và khi ấy trong cuộc sống, bạn nắm giữ một quyền năng vô hạn.

Muốn mình trở thành người có những suy nghĩ đúng đắn, bạn cần phải

học được cách biết phân biệt rõ sự thật, cảm giác, những giả thiết, giả thuyết

chưa qua kiểm chứng thực tế, và những lời đồn đại. Đồng thời còn phải biết

chia sự thật ra thành những phần quan trọng và phần không quan trọng. Một

người suy nghĩ thông minh cần phải điều tra tỉ mỉ mỗi một tư liệu nhận được,

bỏ đi cái không thật để nắm lấy cái thật, và tìm ra chỗ dựa thực tế đúng đắn.

Bất kỳ chịu ảnh hưởng của ai, bạn đều cần phát huy sức phán đoán

của riêng mình, và làm việc thật cẩn thận. Nếu lời nói của người khác không

hợp lý, hoặc không phù hợp với kinh nghiệm của bạn, thì phải kiểm tra cho rõ

ràng.

Trong con người luôn tồn tại hai tố chất tương phản nhau. Thiếu tư tin,

và tin tưởng là mình hiểu biết hết mọi điều. Đó chính là hai hòn đá cản đường

những suy nghĩ đúng đắn của chúng ta.

TÁM CÁCH TƯ DUY SÁNG TẠO

Các nhà tâm lý học, dựa vào tri thức và kinh nghiệm của mình đã tổng

kết thành tám cách tư duy sáng tạo, rất đáng để ta học tập và kiểm chứng:

- Phương pháp tư duy ngang bằng: Đây là cách đặt đối tượng tư duy

theo phương nằm ngang, để tiến hành suy nghĩ theo các đặc điểm của các bộ

phận tương ứng của nó, từ đó tìm ra những chỗ cần hoàn thiện và xác định,

xác định cần làm thế nào để cải tiến phương thức tư duy.

- Phương pháp tư duy theo tuyến tính: Là cách đặt đối tượng tư duy

theo hướng phát triển chiều dọc, tiến hành suy nghĩ dựa vào các giai đoạn

phát triển của nó, từ đó dự đoán khuynh hướng phát triển của các bước tiếp

nối. Đây là phương thức tư duy xác định nội dung nghiên cứu.

- Phương pháp tư duy ngược: Là cách không sử dụng lối tư duy thông

thường mà trái lại, suy nghĩ vấn đề từ chiều hướng hoàn toàn ngược lại. Nói

một cách nôm na là “đi ngược lại”. Cách này xem ra có vẻ hoang đường,

nhưng trên thực tế lại là cách tư duy rất đặc biệt và tuyệt diệu, thường mang

lại những kì tích.

- Phương pháp tư duy lệch góc: Là trên cơ sở lối tư duy thông thường,

nhưng xoay lệch sang bên một chút để tìm ra lối đi mới, bằng cách thay đổi

góc độ tư duy, dùng phương pháp mà người khác không chú ý tới để giải

quyết vấn đề. Nó khác với tư duy ngược ở chỗ, là không phải xem xét theo

hướng “phản diện” mà vẫn giữ phương hướng đó, nhưng từ góc độ, khía

cạnh lệch đi, khác đi thôi.

- Phương pháp tư duy phản hợp: Là mang những phần có liên quan

của đối tượng tư duy mà phân chia chúng ra hay tập hợp chúng lại, để suy

nghĩ, thử tìm ra một sự vật mới. Cách tư duy này bao gồm tư duy phân tích

và tư duy kết hợp.

- Phương pháp tư duy nghịch đảo: Nghĩa là đảo ngược toàn bộ, đảo

ngược một bộ phận hay những phần có liên quan của đối tượng tư duy, để

tìm ra cái mới.

Cách này bao gồm: Đảo ngược trên dưới, trái phải, trước sau, lớn nhỏ,

động tĩnh, nhanh chậm, có không, tốt xấu, chính tà, trong ngoài, dài ngắn,

chính phụ...

- Phương pháp tư duy nghi vấn: Đây là lối tư duy không quá câu nệ vào

sách vở và quyền uy, không chịu sự trói buộc của quan niệm truyền thống,

cũng không vội theo đuổi người khác, dám nghi ngờ và trên cơ sở đó mà lật

bỏ những lý luận cũ, sáng tạo ra học thuyết mới hoặc sáng tạo ra những phát

minh mới.

- Phương pháp tư duy khắc phục nhược điểm: Là cách tư duy khi gặp

trở ngại trong quá trình nghiên cứu sáng tạo, có thể tìm ra những nhược điểm

của các sự vật có liên quan, và lấy đó để làm điểm nghiên cứu mới. Tấn công

vào các nhược điểm thì mới có thể giải quyết vấn đề. Phương pháp này từ

xưa tới nay vẫn là trung tâm của các hoạt động sáng tạo, là cách để khai

thông các chướng ngại trong tư duy, tiến hành phát minh sáng tạo, cải tiến

khoa học kỹ thuật rất có hiệu quả.

IV - TRÍ TƯỞNG TƯỢNG

TRÍ TƯỞNG TƯỢNG SẼ CHẮP CÁNH CHO BẠN

Tưởng tượng là một quá trình tâm lý sáng tạo ra hình tượng mới trên

cơ sở cải tạo những biểu tượng kí ức trong bộ não con người, cũng là quá

trình tổ hợp lại và liên kết tạm thời của những hình tượng đã được hình thành

từ những kinh nghiệm đã qua. Các nhà tâm lý học căn cứ vào tính mới mẻ và

tính độc lập khác nhau của nội dung tưởng tượng mà phân chia nó ra thành

hai loại là: tưởng tượng tái tạo và tưởng tượng sáng tạo. Tưởng tượng tái tạo

chính là, một người dựa vào sự miêu tả thuyết minh nhất định, hoặc những

phương án... để hình thành nên hình ảnh sự vật có liên quan trong đầu. Còn

tưởng tượng sáng tạo lại là một quá trình mà con người tạo nên một hình

tượng có tính độc lập sáng tạo dựa vào những hình ảnh mình đã có, cả hai

quá trình này đều là bộ phận hợp thành quan trọng trong hoạt động trí tuệ của

loài người.

Anhxtanh từng nói:

- Sức tưởng tượng quan trọng hơn tri thức. Bởi tri thức có hạn, còn sức

tưởng tượng bao gồm tất cả thế giới này, nó thúc đẩy sự tiến bộ xã hội và là

nguồn tiến hóa của tri thức.

Và một câu châm ngôn khác:

- Nếu nói tới tài năng thì tài năng nghệ thuật kiệt xuất nhất chính là khả

năng tưởng tượng.

ĐÔI CÁNH BAY BỔNG

Có người nói, nếu gọi tri thức là không khí thì trí tuệ chính là con chim

ưng, sức tưởng tượng sẽ là đôi cánh chim ưng. Không có cánh, chim sẽ

chẳng thể bay lượn được. Cũng như vậy, nếu không có sự tưởng tượng thì

cái thần của trí tuệ vĩ đại cũng không bay lên được. Điđêrô từng nói:

- Tưởng tượng là tố chất đặc biệt, không có nó con người chẳng thể

thành nhà thơ, cũng không thành triết gia.

Không có sức tưởng tượng sẽ không thể thành người thông minh thực

sự. Từ xưa đến nay, những người có trí tuệ đều rất giàu sức tưởng tượng.

Người giàu sức tưởng tượng, với cùng một vấn đề, nhưng họ đều phát

huy sức tưởng tượng của mình từ các góc độ khác nhau và suy nghĩ từ nhiều

phương diện khác nhau. Người thiếu sức tưởng tượng thì nội dung tư duy

của họ thiếu thốn, nhạt nhẽo vô vị; thường chỉ tưởng tượng từ một mặt nào

đó đơn lẻ, chỉ thức tỉnh rất ít ỏi các biểu tượng.

Mức độ phong phú của sức tưởng tượng quyết định bởi dự trữ của

biểu tượng tư duy. Nguồn dự trữ này của một người càng nhiều thì sức

tưởng tượng của người đó càng phong phú, và ngược lại. Do đó, muốn thành

công thưc sự thì phải giàu sức tưởng tượng, tức là phải sử dụng đầy đủ các

giác quan để có được những biểu tượng thị giác, thính giác, vị giác và xúc

giác...

Rất nhiều người, khi tưởng tượng một vật gì đó, thường lại cứ như nhìn

thấy nó rõ mồn một, nghe thấy tiếng của nó; đó chính là tính sinh động của trí

tưởng tượng. Tính sinh động này có liên quan trực tiếp tới tính trực giác của

biểu tượng. Ví dụ, một người có tính trực giác của biểu tượng thị giác nổi trội,

thì hình như “nhìn thấy” vật đó ở trong đầu, hay trong tim mình. Còn người có

tính trực giác của biểu tượng thính giác mạnh thì lại như “nghe thấy” các âm

thanh ngay trong đầu và tim mình, các biểu tượng khác cũng như vậy. Tóm

lại, tính trực giác của biểu tượng càng mạnh, thì sự tưởng tượng càng sinh

động và rõ ràng hơn.

Nhà văn Pháp Flaubert nói, khi ông miêu tả phu nhân Bovari tự sát,

trong miệng ông đã cảm nhận được mùi vị của chất thạch tín kia. Đại văn hào

Tolstoi thì tính sinh động trong tưởng tượng của ông lại lên tới cực đỉnh, làm

cho ông thậm chí có lúc lẫn lộn giữa hư cấu với những sự việc lịch sử.

Còn nhà văn Nga nổi tiếng Ôtxtrôpxki lại nói:

- Nhân vật trong tiểu thuyết thường làm cho tôi không yên, họ luôn đi

theo tôi. Tôi nghe thấy những lời đối thoại của họ và thường cho rằng đó

không phải là do tôi tưởng tượng ra, mà họ sinh ra ngay bên cạnh tôi vậy.

Thực ra, không phải chỉ các nhà văn và các nghệ sĩ mới như vậy. Đối

với mỗi người khao khát thành công nếu giữ được một không gian tưởng

tượng nhất định, thì có thể tạo ra càng nhiều cơ hội hơn và tràn đầy niềm tin

ở tương lai. Rất nhiều người thành công đều có chung một đặc điểm, đó là

sức tưởng tượng phong phú.

Một người khổng lồ trong ngành bất động sản đã tổng kết về sự thành

công như sau:

- Có lòng tin vào chính mình là cội nguồn để giành được thành công.

Nhưng tất cả lòng tin của tôi lại đều đến từ sự tưởng tượng. Khi còn rất nhỏ,

tôi đã có những tưởng tượng tốt đẹp về mình, nó luôn cổ vũ tôi không ngừng

tiến lên.

CƯỠI LUỒNG SÁNG NÀY ĐỂ TRUY ĐUỔI LUỒNG SÁNG KHÁC

Trí tưởng tượng luôn bắt nguồn từ hiện thực khách quan, nhưng đồng

thời lại luôn vượt qua hiện thực để vươn lên trước hiện thực. Với người này

thì giữa tưởng tượng và hiện thực như gần lại như xa, vừa ước ao lại vừa có

thể bắt kịp; nhưng với người kia thì hai cái đó lại tách rời nhau, tức là tưởng

tượng thiếu mất cơ sở của hiện thực.

Tưởng tượng của một người có thể “siêu thoát” khỏi hiện thực, cần

phải đi trước hiện thực, nhưng rồi cuối cùng phải thể hiện ra trong “hiện thực

sáng tạo”... khác. Còn như thứ tưởng tượng tách rời hiện thực kia lại chỉ là sự

không tưởng mà thôi.

Nhưng cũng không thể quá câu nệ, bị trói buộc bởi “tính hiện thực”. Vì

nếu như “chỉ vẽ vỏ quả bầu như thật” không chút “tưởng tượng” nào, thì sẽ

thiếu đi tính mới mẻ và độc đáo. Tưởng tượng càng mới mẻ, độc đáo bao

nhiêu thì nó càng khiến cho vỏ quả bầu mới hơn, lạ và hấp dẫn hơn.

Anhxtanh đã từng tiến hành một “ý tưởng kỳ quặc và điên rồ” là: “Giả

sử ta cưỡi trên một luồng sáng để truy đuổi một luồng sáng khác thì sẽ xảy ra

hiện tượng gì?

Ông thường đưa ra những vấn đề rất táo bạo như vậy. Nhưng ông

không phải là người mê muội. Chính bộ óc tưởng chừng luôn hoài nghi và

phê phán đó đã sáng tạo ra tuyệt phẩm Thuyết Tương đối mang đậm tính độc

lập của mình.

Sức tưởng tượng phong phú giúp ích vô cùng cho sáng tạo khoa học.

Ở Mỹ, rất nhiều trường Đại học chiêu sinh thông qua thi viết và thi vấn đáp

với rất nhiều câu hỏi; nhưng rồi cuối cùng cũng vẫn đưa ra một cách thi đặc

biệt là yêu cầu thí sinh trình bày một bài diễn văn giàu sức tưởng tượng trước

một cử tọa đông đảo. Bài văn đó càng mới mẻ, càng trọn vẹn bao nhiêu thì

thành tích sẽ càng cao bấy nhiêu. Các giáo sư cho rằng, những học sinh

trúng tuyển qua kỳ thi này sẽ có tiền đồ rộng mở hơn người khác.

KHÔNG CÓ KHẢ NĂNG TƯỞNG TƯỢNG SẼ CHẲNG LÀM NÊN CHUYỆN GÌ

Trong cuộc sống hàng ngày mà mất đi trí tưởng tượng cũng có nghĩa là

mất đi cơ hội thành công, người không có trí tưởng tượng rất khó làm nên

chuyện.

Vị Hoàng đế thời cổ La mã Haniban phải giải quyết một vấn đề: Một

tướng quân dưới quyền ông từng tham gia hàng chục chiến dịch quan trọng,

tự cho là có công lớn, đã đòi hỏi Hoàng đế thăng cấp. Vị Hoàng đế này là

người có khả năng phi thường trong việc xét đoán tài năng con người. Ông

không cho rằng năng lực của vị tướng này có thể đảm nhận chức vụ cao hơn

được, bèn chỉ vào con lừa chiến ở cạnh, nói rằng:

- Hỡi tướng quân! Tướng quân hãy nhìn những con lừa này. Chúng

đều đã tham gia hơn 20 chiến dịch rồi, nhưng chúng vẫn chỉ là lừa vì chúng

không có óc tư duy và tưởng tượng, nên chúng chỉ làm công việc đơn giản và

càng không thể nói chúng có thể tự đảm đương được chức vụ gì.

Kinh nghiệm cũng như sự từng trải rất quan trọng, nhưng không phải là

tiêu chí duy nhất để đánh giá tài năng một con người. Rất nhiều ông chủ

thông minh cho rằng, một số người tuy có hàng chục năm kinh nghiệm,

nhưng chẳng qua cũng chỉ là một kinh nghiệm được lặp lại mà thôi. Làm một

công việc lâu năm cố nhiên là phải thành thạo, nhưng điều đáng sợ là sự lặp

lại đó đã ngăn cản tâm trí, giết chết sức tưởng tượng của họ. Người như vậy,

không thể làm được việc gì lớn hơn nữa cả.

Câu chuyện kể về ba người thợ xây một bức tường sẽ chứng minh cho

nhận định này.

Có người đi qua hỏi:

- Các anh đang làm gì vậy?

Người thứ nhất không vui, nói:

- Anh không nhìn thấy ư? Xây tường!

Người thứ hai ngẩng đầu cười, bảo:

- Chúng tôi đang xây một tòa lầu cao

Người thứ ba vừa làm vừa hát, anh ta cười rạng rỡ:

- Chúng tôi đang xây một thành phố mới.

Mười năm sau, người thứ nhất vẫn chỉ đi xây tường trên công trường,

người thứ hai đang ngồi trong văn phòng thiết kế, anh ta đã thành một kỹ sư.

Còn người thứ ba là ông chủ của hai người kia.

Câu chuyện nhỏ này cho ta thấy, một người muốn sống hạnh phúc và

thành công trong sự nghiệp thì phải biết bồi dưỡng sức tưởng tượng phong

phú cho mình. Chỉ ai giàu sức tưởng tượng mới vạch ra được một khung

cảnh đẹp cho tương lai của mình, mới có lòng tin để tiến lên và khai phá.

BỒI DƯỠNG SỨC TƯỞNG TƯỢNG ĐÚNG ĐẮN

Giàu sức tưởng tương là một phẩm chất quý báu, nhưng một người

phải biết kết hơp giữa sức tưởng tượng và hiện thực, và tích cực hành động

thực tế, để tránh biến tưởng tượng thành ra thoát thực, không tưởng. Ngoài

ra, còn phải biết kết hợp chặt chẽ giữa tưởng tượng với nguyện vọng tốt đẹp

và lý tưởng cao quý của mình và kịp thời sửa chữa những tưởng tượng

không sát thực tế cùng những ý tưởng không tốt đẹp.

Một tối nọ, trên con đường tối đen, chiếc xe hơi của một chàng trai trẻ

phải dừng lại vì săm xe bị rách xé, xẹp hơi.

Anh ta lục tìm trong hòm đồ nghề nhưng không thấy chiếc kích đâu cả.

Làm sao đây? Con đường này rất ít xe qua lại. Anh nhìn thấy một ngôi nhà ở

phía xa còn le lói ánh đèn, bèn quyết định tới đó mượn kích. Trên đường đi,

anh luôn nghĩ:

- Nếu không có ai ra mở cửa thì làm thế nào?

- Họ không có kích thì sao?

- Nếu họ có kích, nhưng không cho mượn thì biết làm gì đây?

Cứ thế, anh vừa đi vừa ấm ức. Tới trước cửa nhà đó, anh ta gõ cửa,

khi chủ nhà mở cửa ra, anh ta đã “tương” ngay một câu:

- Chiếc kích của nhà ông có gì là quý hiếm nào?

Chủ nhà ngơ ngác, không hiểu đầu đuôi ra sao cả, liền cho anh chàng

là một gã điên, rồi đóng “sầm” ngay cửa lại.

Trong diễn biến tâm lý đó, anh chàng nọ đã tự chui sau một dạng tư

duy luôn “tự cho mình thất bại”; trải qua sự phủ định liên tục, anh ta đã mất

hẳn niềm tin, cứ nghĩ nhất định họ không cho mượn kích. Do đó, khi đến cửa

nhà người ta, anh chàng mới tuôn ra ngay những lời châm chọc người khác.

Trong cuộc đời thực, có rất nhiều người thường cứ tưởng tượng những sự

oái oăm cho mình, tự đặt mình vào những hoàn cảnh bất lợi một cách khó

hiểu.

V - SỰ TẬP TRUNG

BIẾT CÁCH LÀM CHỦ SỰ TẬP TRUNG

Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy màu sắc, nhưng cũng vô

cùng phức tạp với vô số những kích thích tác động lên chúng ta.

Nó làm phân tán sự chú ý của chúng ta, gây trở ngại cho sự hình thành

và ổn định của trung tâm hưng phấn ở vỏ đại não, từ đó ảnh hưởng tới sự

nhận thức rõ ràng và sâu sắc vê một sự việc nhất định nào đó.

Một học giả đã nói rằng:

- Một người không thể cùng lúc cưỡi hai ngựa, cưỡi con này sẽ để mất

con kia. Người thông minh biết gạt bỏ mọi sự phân tán tinh thần để dồn sức,

tập trung học một thứ và học thật tốt nó.

Biết làm chủ sức tập trung của mình, như vậy có thể căn cứ theo yêu

cầu để định hướng và đạt độ ổn định nhất định trong việc nâng cao trình độ tri

thức của chúng ta. Sự tập trung và ổn định của trí tuệ là điều thiết yếu để đi

sâu vào nhận thức sự vật khách quan và nâng cao hiệu suất công viêc.

NHỮNG NGƯỜI THÀNH CÔNGĐỀU CÓ SỨC TẬP TRUNG RẤT CAO

Tập trung tinh thần xem tivi, chú ý lắng nghe khi lên lớp... đều là sự thể

hiện của sức tập trung. Có thể tập trung chú ý thời gian dài vào những hoạt

động của mình là một hình thức biểu hiện của IQ cao. Ngược lại, nếu không

tập trung sức chú ý được, tinh thần không ổn định, tâm trí phân tán, thì ở một

khía cạnh nào đó, chứng tỏ chỉ số IQ của người đó thấp.

Sức tập trung là năng lực để đưa những hoạt động tâm lý có mục đích

trong một thời gian dài hướng vào một hoặc một số các sự vật; nó là bộ phận

cấu thành quan trọng của IQ. Người thành công thường có sức tập trung rất

tốt, trong cuộc đời cũng như sự nghiệp. Sức tập trung tốt trước tiên biểu hiện

ở phạm vi của nó, có nghĩa là trong cùng một thời gian, sức tập trung có thể

nắm chắc số lượng của các đối tượng, cũng có nghĩa là đồng thời có thể tập

trung thâu tóm được sự xuất hiện của bao nhiêu vấn đề. Ví dụ như khi xem

phim, chúng ta thường bị rất nhiều người và vật cuốn hút, và liên tục phải

chuyển từ sự việc này sang sự việc khác.

Trong tâm lý học có loại máy đo độ lớn nhỏ của phạm vi sức tập trung.

Kết quả cho thấy, người lớn có thể đồng thời chú ý tới 4 đến 6 sự việc độc

lập. Nếu như sự việc không bị cô lập lẫn nhau mà có liên quan nhất định, thì

phạm vi sức tập trung được mở rộng hơn nhiều. Do đó, phương pháp để mở

rộng phạm vi sức tập trung tốt nhất là:

- Thứ nhất, bồi dưỡng cho con người biết bao quát cái toàn bộ, chỉnh

thể để nắm chắc sự vật.

- Hai là biết phân phối hợp lý sức tập trung của mình.

Khi học sinh lên lớp phải vừa nghe vừa viết, đó chính là một cách phân

phối sự tập trung. Sự phân tán và tập trung là một thể thống nhất trong mâu

thuẫn. Muốn tập trung sự chú ý thì không được phân tâm, nhưng nếu cần

phải phân phối sự chú ý thì buộc phải phân tán chúng ra làm hai, ba hoặc bốn

chỗ. Trong điều kiện nhất định, hai cái đó lại có thể thống nhất lại. Muốn giữ

được mối thống nhất, đòi hỏi phải rèn luyện và nắm chắc kỹ năng nhất định.

Ngoài ra, sự tập trung của con người liệu có thể làm được việc chuyển

từ những sự vật hoặc hoạt động chưa cần thiết lúc đó sang những việc hoặc

hoạt động cấp thiết được không, chính là sự phản ánh mức độ chuyển dịch

sự tập trung của con người. Ví dụ, một người đang đọc một cuốn tiểu thuyết

hay, lúc đó cần đi giải quyết một vấn đề rất quan trọng, anh ta phải bỏ ngay

cuốn sách để suy nghĩ tới vấn đề mới. Đó chính là biểu hiện tính chủ động

của sức tập trung. Ngược lại, nếu anh ta bị cuốn sách cuốn hút, khó xa rời nó

được, có nghĩa là anh ta thiếu tính chủ động trong tập trung.

Có hay không có tính chủ động là một tiêu chí quan trọng để đánh giá

năng lực tập trung ý thức. Người có năng lực tập trung cao độ, phạm vi chú ý

rộng, thời gian ổn định dài, đồng thời có thể làm vài việc một lúc, đối tượng

chú ý lại thường thay đổi theo ý thức, thường thường là những người có chỉ

số IQ cao.

RÈN LUYỆN THÓI QUEN TẬP TRUNG CHÚ Ý

Nhà khoa học vĩ đại Newton có lần mời mấy người bạn tới nhà ăn tối,

song do ông đang mải suy nghĩ một vấn đề khoa học mà không cùng ăn với

bạn bè được. Khi ông xong việc, đến phòng ăn thì chỉ thấy bát đĩa ngổn

ngang trên bàn, ông “tỉnh ra” và kêu lên rằng:

- Hóa ra mình đã ăn tối rồi!

Thế mới biết sức tập trung cho công việc của ông lớn tới mức nào?

Mức độ ổn định và tập trung chú ý trong hoạt động tỉ lệ thuận với mức

độ linh hoạt của tư duy. Rất nhiều nhà khoa học làm việc quên mình, tính tập

trung và độ ổn định tư duy của họ thật siêu phàm. Có rất nhiều nguyên nhân

tạo ra cho họ thói quen tập trung chú ý. Thói quen này, ở một người, không

thể hình thành một sớm một chiều được, mà cần phải được rèn luyện trong

thời gian dài.

Thói quen tập trung chú ý bao gồm nhiều mặt. Trước tiên, khi sự việc

bắt đầu thì phải lập tức tập trung chú ý vào đối tượng. Trong quá trình phát

triển của sự việc, cần giữ tập trung cao độ, cố gắng giảm bớt phân tán. Gặp

trở ngại, cần huy động ý chí, buộc mình phải tập trung tư tưởng. Khi sự việc

kết thúc, vẫn phải giữ sự tập trung chú ý trong trạng thái thường trực cao, có

đầu có cuối, không được đầu voi đuôi chuột. Khi đã rèn luyện được thói quen

tập trung tốt, thì dù làm bất cứ việc gì cũng nhất định thành công.

Mặt khác, còn cần thường xuyên điều chỉnh việc rèn luyện sức tập

trung một cách có ý thức.

Ví dụ, thường xuyên nhắc nhở mình hãy tập trung vào việc nào đó, chớ

có phân tán sang việc khác để cho đại não chỉ hình thành một trung tâm hưng

phấn. Lát sau, lại có thể chuyển sự chú ý sang sự vật khác, rồi rời bỏ đối

tượng quan tâm trước đó. Thường xuyên luyện tập như vậy thì có thể nâng

cao năng lực làm chủ sự tập trung chú ý của mình.

TRẤN TĨNH, TẬP TRUNG CHÚ Ý

Nhà triết học vĩ đại người Đức, Kant, mỗi khi ngồi trong thư phòng đắm

chìm trong suy nghĩ là ông luôn nhìn qua cửa sổ, ánh mắt nhằm vào một điểm

trên nóc nhà, sau đó tập trung nhìn vào một điểm trên “con gà chỉ hướng gió”;

cứ chăm chăm nhìn như vậy mà suy nghĩ vấn đề. Với phương pháp này, ông

đã viết nên rất nhiều tác phẩm triết học vĩ đại.

Lý lẽ thật giản đơn: Khi tập trung nhìn vào một điểm nào đó, tầm nhìn

trở nên rất nhỏ hẹp, như vậy sẽ làm giảm bớt những thứ khác lọt vào tầm

nhìn khiến cho tư tưởng bị phân tán, từ đó làm cho phạm vi của ý thức cũng

hẹp hơn, sẽ làm cho con người được yên tĩnh hơn, tinh thần cũng sẽ tập

trung hơn.

Vận dụng phương pháp này vào trong học tập sẽ đạt hiệu quả rất rõ

ràng. Khi chúng ta ngồi vào bàn chuẩn bị học, có thể lựa chọn một điểm nào

đó để làm đối tượng chú ý, ví dụ như chọn ngón tay, chiếc kim đồng hồ hoặc

lọ mực trên bàn, đầu chiếc bút... rồi tập trung chú ý vào đó. Sau khi tập thành

thói quen rồi, sẽ tạo ra được tác dụng của việc tập trung chú ý.

Cách này không chỉ làm được ở nhà, mà còn áp dụng được ngay nơi

làm việc. Ví dụ, bạn có thể tập trung chú ý tới một điểm nào đó ở trên bàn làm

việc; khi đã tạo thành thói quen rồi, thì hễ bắt đầu làm việc, chỉ cần nhìn vào

điểm đó là có thể tập trung chú ý được ngay.

RÈN LUYỆN TẬP TRUNG TINH LỰC

Đây là một trong những phương pháp rèn luyện tư duy rất tốt do giáo

sư tiến sĩ Kawatagi, Nhật Bản nghiên cứu và đúc kết thành công. Phương

pháp rèn luyện trí não hiệu nghiệm này có các đặc điểm nổi bật sau:

- Có khả năng huy động được sự tập trung trí lực cao độ.

- Giúp nâng cao thành tích học tập hàng ngày và trong các kỳ thi cử.

- Loại trừ những ảnh hưởng xấu gây hại cho việc học tập.

Qua rất nhiều thực nghiệm, giáo sư Kawatagi đã chứng minh được

rằng, các phương pháp tập trung tinh thần rất hiệu quả khi giải quyết ba vấn

đề trên. Sau đây là ba bước cụ thể để rèn luyện hàng ngày.

a- Giai đoạn một: Ngồi lặng yên

Tốt nhất là ngồi trên ghế tựa, theo tư thế lưng thẳng, cổ để lỏng, cằm

hơi thu vào, mặt nhìn thẳng về phía trước. Hai tay buông thõng dọc theo thân

người một cách tự nhiên, hai khuỷu tay hơi cong, hai bàn tay đặt giữa hai đùi,

các đầu ngón của hai bàn tay chụm vào nhau thành hình cầu, cổ tay lỏng

thoải mái, hai mắt hơi nhắm, giai đoạn này không hạn chế về thời gian.

b- Giai đoạn hai: Điều hòa hơi thở, thời gian 2 phút

1. Hai mắt hơi nhắm, nếu không nhắm mắt, sẽ bị ngoại cảnh chi phối,

nhưng nếu nhắm tịt mắt thì hay tưởng tượng linh tinh.

2. Thở bằng bụng, phồng bụng lên là hít vào, xẹp xuống là thở ra. Thở

từng đợt thật sâu để hít vào thật nhiều hơi, sau đó thở ra từ từ. Lúc đầu mỗi

phút thở 10 lần, nhưng sau thì giảm xuống, mỗi phút chỉ còn 5-6 lần.

3. Đếm thầm trong đầu từ 1 đến 100

c- Giai đoạn ba: Thầm nhắc đi nhắc lại câu châm ngôn mình tâm đắc nhất, thời gian 1 phút

1. Nhắc nhiều lần câu châm ngôn nhưng không nói thành tiếng.

2. Cách chọn câu châm ngôn: câu đó phải diễn đạt được ý nguyện và

niềm tin của mình. Ví dụ như: hãy tập trung vào học tập, cố gắng không

ngừng, nhất định sẽ không thất bại và giành được thành công, sẽ đạt được

những ước mơ...

Đương nhiên câu châm ngôn nên phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện

cụ thể trong thời điểm đó, tốt nhất là lấy những câu quen thuộc có sẵn mang

tính khích lệ động viên và răn đời.

Phương pháp tập trung tinh lực nên rèn luyện thường xuyên, ít nhất

mỗi ngày một lần, vào buổi sáng hoặc buổi tối đều được. Và cũng có thể làm

ngày hai lần, thích hợp nhất là trước khi đi ngủ và sáng sớm ngủ dậy.

Khi luyện tập phải kiên trì từ đầu đến cuối, vì kiên trì thì mới mang lại

hiệu quả. Không kiên trì thì chẳng có tác dụng gì.

VI - SỰ QUAN SÁT

SỨC QUAN SÁT: ÁNH MẮT PHÁT HIỆN SỰ THẬT

Trong một hội nghị tâm lý học, đột nhiên có một người từ ngoài đi vào,

rồi một ngưòi nữa đi liền theo sau. Hai người xông vào vật lộn nhau giữa hội

trường rồi nổ súng, sau đó cả hai chạy ra ngoài.

Sự việc chỉ diễn ra trong 20 giây, cảnh này là do đơn vị chủ trì hội nghị

sắp đặt trước, và được ghi hình lại toàn bộ.

Chủ tịch hội nghị yêu cầu các nhà tâm lý có mặt tại đó miêu tả lại tường

tận sự việc chính mắt họ nhìn thấy. Kết quả là trong 40 bản báo cáo nộp lên,

chỉ có một bản miêu tả sai lệch so với việc thực khoảng 20%, 14 bản sai từ 20

- 40%. Đặc biệt là có 25 bản sai trên 40%, trong đó có khoảng 20 bản báo cáo

có tới 10% là những chi tiết thuần túy do chủ quan đưa ra.

Không ít các nhà tâm lý học đã cho tiến hành rất nhiều cuộc “thực

nghiệm quan sát” cùng loại đó, kết quả đại thể đều giống nhau.

Cuộc thực nghiệm này nói lên rằng, con người đã coi nhẹ sức quan sát,

không đánh giá đúng tầm quan trọng của nó.

Sức quan sát chính là năng lực nhận thức được biểu hiện ra một cách

rất vững chắc trong các hoạt động cảm nhận và nhận biết. Việc nhận thức sự

vật khách quan của con người đều bắt đầu từ quan sát. Nhưng chúng ta lại

không rèn luyện để tạo ra thói quen tích cực quan sát, nên kết quả thu được

rất dễ bị các hiện tượng đời sống che lấp.

DÙNG CÁCH MIÊU TẢ TÌNH TIẾT ĐỂRÈN LUYỆN NĂNG LỰC QUAN SÁT

Nếu chúng ta có thể thường xuyên miêu tả lai các tình tiết đã gặp, thì

trong quá trình miêu tả đó, chúng ta đã rèn luyện được năng lực quan sát rồi.

Những miêu tả này bao gồm cả bằng miệng và văn bản.

Cách rèn luyện này có rất nhiều hình thức, ví dụ sau khi xem xong một

bộ phim, ghi lại những tình tiết bằng ngôn ngữ của chính mình. Hoặc sau khi

đi thăm một thắng cảnh nào đó, ghi nhớ lại những cảnh đẹp ở nơi đó, rồi thử

miêu tả lại cho người khác nghe. Như vậy, bạn mới có thể biết mình có thể

ghi lại một cách chính xác những phần chủ yếu hay không, để từ đó mà rèn

luyện sức quan sát của mình ở mức độ nào đó, cách rèn luyện này được gọi

là rèn luyện “Tính miêu tả”. Để đạt được hiệu quả của việc rèn luyện, chúng ta

cần phải lưu tâm tới mọi chuyện. Hàng ngày, chúng ta đều gặp rất nhiều loại

người, sau khi gặp một người nào đặc biệt, bạn hãy miêu tả lại đặc điểm của

người đó.

Một ví dụ khác, khi chúng ta đi thăm một thắng cảnh nào đó, không chỉ

lưu ý tới lượng khách thăm, còn phải quan sát bố cục kiến trúc, cảnh sắc, đặc

điểm tạo hình và những bài trí sắp xếp của cả tự nhiên và con người. Cứ rèn

luyện như vậy một thời gian, sức quan sát của bạn sẽ trở nên tinh tế và toàn

diện hơn.

Thông qua cách rèn luyện này, chúng ta có thể nâng cao năng lực miêu

tả những đặc trưng bên ngoài của sự vật, để rồi tiếp tục đi sâu tìm hiểu

nguyên nhân, kết quả và lịch sử của nó. Cách rèn luyện này đòi hỏi phải có

sự tham gia của tư duy trừu tượng, khó hơn cách rèn luyện “tính miêu tả”, có

thể gọi là cách rèn luyện mang tính trình bày và giải thích. Ví dụ, trên cơ sở

những quan sát tỉ mỉ về phong cảnh của một thắng cảnh, có thể thông qua tìm

hiểu, đọc và ghi chép các thơ ca có liên quan tới thắng cảnh đó mà hiểu sâu

thêm một bước về ấn tượng của thắng cảnh có tuổi hàng trăm hay hàng ngàn

năm đó trong lòng mọi người.

Thông qua những rèn luyện về sức quan sát, có thể tạo thành một thói

quen quan sát sâu có tầng có lớp đối với bất kỳ sự vật nào. Như vậy, sẽ có

thể phát hiện ra rất nhiều cơ hội đang tiềm ẩn trong cuộc sống.

PHÁT HIỆN RA BÍ MẬT CỦA BÁT ĐĨA

Từ xưa đến nay, người ta luôn tiếp xúc với bát đĩa, nhưng rất ít người

phát hiện ra bí mật của nó. Chỉ có một nhà vật lý học người Anh, bằng trí tuệ

của mình để quan sát, phát hiện và nghiên cứu những thứ mà ông tự nhìn

thấy.

Một dịp hồi ông còn trẻ, nhà có khách. Người mẹ rất hiếu khách của

ông đon đả chào mời, rồi pha trà đãi họ vẻ rất bận rộn. Có lẽ vì tuổi tác nên

tay bà hơi run, mỗi khi bê tách trà lên, không tránh khỏi rớt ra ngoài vài giọt.

Bà xin lỗi khách:

- Tôi già rồi, chân tay không còn được mềm mại...

Khách rất cảm kích trước lòng hiếu khách của bà, nhưng không có ai

nghĩ trong đó có gì đáng chú ý cả. Chỉ ông là thấy hứng thú với công việc phổ

biến, đời thưòng đó. Ông quan sát thấy mỗi lần mẹ mình bê tách trà thì chiếc

tách đó lại rất dễ dàng trượt trong lòng chiếc đĩa. Nhưng sau khi nước chè

nóng rớt ra đĩa, thì dù có động chạm hay làm nghiêng đi, chiếc tách vẫn

không xê dịch chút nào. Ông lập tức nhận thấy trong đó hẳn có ẩn chứa một

bí mật gì đó, ông quên cả khách khứa, đầu óc đắm chìm trong suy nghĩ.

Sau khi khách đã về hết, ông tự mình làm lại thí nghiệm này nhiều lần,

sau đó chuyển sang thí nghiệm đối với bình thủy tinh và tấm kính. Và ông đã

bắt đầu bước vào nghiên cứu về lực ma sát trong vật lý học. Trải qua rất

nhiều thí nghiệm, ghi chép, phân tích, cuối cùng ông đưa ra kết luận: Tách trà

và đĩa xem ra rất trơn nhẵn và sạch sẽ, nhưng thực tế là bề mặt chúng luôn

có một lớp dầu khiến cho độ ma sát giữa tách và đĩa rất nhỏ, dễ bị trượt. Ông

cho rằng, dầu có ảnh hưởng rất lớn tới lực ma sát giữa hai chất rắn. Lợi dụng

tính năng bôi trơn của dầu có thể làm giảm lực ma sát được.

Ngày nay, dầu mỡ dùng bôi trơn được ứng dụng rất rộng rãi trong cuộc

sống hàng ngày, chính là nhờ vào phát hiện này của ông.

Câu chuyện trên cho thấy, IQ giúp ta phát hiện ra rất nhiều cơ hội. Có

thể nói rằng, người không biết quan sát thì sẽ không thể phát hiện ra điều gì

đươc; mà không có phát hiện, sẽ chẳng giành được thành công nào cả.

VII - SỨC SÁNG TẠO

SỨC SÁNG TẠO: CỬA NGÕ CỦA SỰ ĐỘT PHÁ

Sức sáng tạo và trí lực là hai loại năng lực tương đối độc lập với nhau.

Người có IQ cao thì sức sáng tạo thường sẽ mạnh. Nhưng những người

chuyên chú tâm vào sáng tạo nghệ thuật, hoặc khoa học, công nghệ, trào lưu

tư tưởng mới thì luôn cảm thấy sức sáng tạo và IQ không tách rời nhau.

Người mà sức sáng tạo mạnh mẽ thì năng lực phân tích và ý chí cũng

rất cao. Người có sức sáng tạo mạnh mẽ sẽ biết phân biệt những chỗ giống

và khác nhau của nhiều loại ý tưởng và sự vật, biết chỉnh lý những luận

thuyết cũ, tạo ra cái mới. Ngoài ra, họ có chí phấn đấu mạnh, quyết tâm cao,

có lý tưởng sống.

Người có đầy sức sáng tạo là người không quá câu nệ vào truyền

thống, ngược lại, họ dám hoài nghi những gì đã thành qui ước, hiểu và biết

sáng tạo tư tưởng mới, sự vật mới.

Tuy nhiên, sức sáng tạo không phải là cái gì đó quá xa vời, không thể

với tới được. Ngược lại, nó chính là thứ năng lực bắt nguồn từ cuộc sống.

Người có sức sáng tạo cao cố nhiên có tố chất phá bỏ cái cũ, xây đắp cái

mới; nhưng tố chất đó vẫn đòi hỏi phải có tri thức, trí tuệ, lòng cương nghị —

làm chất xúc tác - để tôi luyện được thành quả mới.

Do vậy, người có sức sáng tạo có con mắt quan sát sắc bén, có thể

phán đoán những ý tưởng nào có tiềm năng phát triển, những ý tưởng nào

không.

SỨC SÁNG TẠO LÀ BIỂU HIỆN CAO NHẤT CỦA IQ

Điều khác nhau căn bản giữa con ngưòi và động vật là ở sức sáng tạo,

chính nó có tác dụng rất to lớn trong tiến trình phát triển của loài người. Cái

gọi là sức sáng tạo là chỉ năng lực của con người biết căn cứ vào mục tiêu

nhất định, vận dụng tất cả những thông tin đã biết để tạo ra những sản phẩm

mới, độc đáo, có giá trị cho xã hội và cá nhân. “Sản phẩm” ở đây dùng để chỉ

thành quả của tư duy tồn tại dưới một hình thức nào đó, nó có thể là một khái

niệm mới, một sản phẩm mới, hay một kỹ thuật, một công nghệ mới.

Sức sáng tạo được cấu thành bởi bốn nhân tố lớn là: Sức sáng tạo cơ

sở chung - Kinh nghiệm, tri thức - Sức sáng tạo đặc biệt - Và nhân tố phi trí

lực. Bốn yếu tố đó tác động lẫn nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, quyết định mức

độ chung của sức sáng tạo. Còn tác dụng riêng rẽ của chúng đối với sức

sáng tạo lại khác nhau.

Sức sáng tạo cơ sở chung có tác dụng trong mọi lĩnh vực hoạt động

sáng tạo, là sức sáng tạo thông thường nhất cho trình độ năng lực nội tại của

người sáng tạo. Người có trình độ sáng tạo này tương đối cao có thể không

chỉ biểu hiện sức sáng tạo đó trên một lĩnh vực mà thôi.

Kinh nghiệm, tri thức ít phổ biến hơn sức sáng tạo thông thường,

nhưng lại là cơ sở cho sức sáng tạo đó. Nói cụ thể, nó là cơ sở của trí lực,

mà sức sáng tạo là biểu hiện cao nhất của trí lực.

Đương nhiên, tri thức, kinh nghiệm cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới

sức sáng tạo đặc biệt và nhân tố phi trí lực. Tính phổ biến của sức sáng tao

đặc biệt không thấp hơn hai nhân tố trước. Ví dụ tài năng đặc biệt về sức ghi

nhớ, tưởng tượng, năng lực phân biệt màu sắc và sức tưởng tượng thị giác

của một họa sĩ lại chỉ có ý nghĩa trong mặt sáng tạo hội họa. Nhân tố phi trí

lực cũng tương đối đặc biệt, nó chỉ liên quan tới các hoạt động cá biệt của

sáng tạo. Nó có tác dụng rất to lớn thúc đẩy người ta chủ động khởi động

trong hoạt động sáng tạo. Còn hứng thú thì chỉ có tác dụng rõ ràng trong việc

duy trì nhiệt tình và tâm huyết cho sáng tạo.

Trong các nhân tố cấu thành IQ, sức sáng tạo là thể hiện hình thức cao

nhất, nó cũng là hình thức biểu hiện tập trung của trí tuệ cá nhân. Sự thành

công của một người có quan hệ rất chặt chẽ với sức sáng tạo của người đó.

CÓ RẤT NHIỀU PHƯƠNG THỨC SÁNG TẠO

Trong cuộc sống của chúng ta, thường có rất nhiều phương thức sáng

tạo. Các bác sỹ nhãn khoa đã tách gọng kính và mắt kính mà phát minh ra

sản phẩm mới là kính áp tròng. Các nhà thiết kế thời trang đã tách tay áo và

thân áo đế sáng tạo ra các loại áo lót. Các nhà khoa học tách chiếc loa từ

máy thu thanh ra để phát minh ra loa thùng...

Một thầy giáo người Nhật đã dùng câu chuyện lấy quả bóng rơi xuống

hố bằng cách đổ nước vào hố cho bóng nổi lên nhằm gợi ý cho học sinh dùng

thêm nhiều cách khác nữa để lấy được quả bóng.

Một học sinh đứng dậy nói:

- Có thể dùng kìm cặp quả bóng lên ạ.

Một học sinh khác không đồng ý:

- Nếu hố nông thì dùng cách này, nhưng nếu hố quá sâu thì không thể

được, mà cần phải dùng sào tre dài để vớt nó lên.

Cậu thứ ba lại bảo:

- Hố đó mà không thẳng thì chiếc sào thẳng không thể chọc tới quả

bóng được. Cách tốt nhất vẫn là đổ nước vào cho bóng nổi lên.

Em thứ tư liền đưa ra cách mới:

- Cái hố đó... thủng đáy thì nước chảy đi hết; chỉ có cách dùng cuốc

đào, rồi xuống lấy bóng.

Học sinh thứ năm bác ngay:

- Nếu đó là một cái hang đá thì làm sao đào được. Vậy thì cần gì phải

lấy nó, về nhà nói mẹ mua cho quả khác là xong.

Những suy nghĩ của các em học sinh chính là phương pháp tư duy mở

rộng điển hình, đó là cách tốt để mở mang sức sáng tạo cho học sinh. Người

lớn cũng cần học cách tư duy như vậy để rèn luyện sức sáng tạo cho mình.

Một cách khác gọi là sáng tạo nhờ gợi ý: từ những sự vật đã có sẵn

trong cuộc sống có được gợi ý để giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.

Một bác sỹ người Anh, khi nhìn thấy con mình đi xe đạp hai bánh sóc

rất dữ thì rất thương. Lúc ấy chưa có loại xăm xe bơm hơi. Một lần, ông đang

tưới hoa trong vườn, cảm thấy chiếc vòi cao su trong tay rất đàn hồi. Từ sự

gợi ý này, ông đã dùng chiếc ống nước bằng cao su làm ra chiếc xăm bơm

hơi đầu tiên.

Một kỹ sư người Mỹ thấy rằng, để đảm bảo hiệu suất công tác của

động cơ đốt trong, cần phải trộn đều không khí và xăng thành một hỗn hợp

khí. Ông quyết tâm giải quyết vấn đề này. Có một lần, ông nhìn thấy vợ đang

xịt nước hoa, và ông đã sáng tạo ra bộ chế hòa khí của động cơ từ sự gợi ý

đó.

Người ta còn căn cứ vào đặc tính của động vật lưỡng cư để phát minh

ra phương tiện giao thông lưỡng dụng thủy bộ. Dựa vào cách bốc đất của

ngón tay và bàn tay để sáng tạo ra gầu máy xúc...

Khi mới phát minh điện báo moóc đã vấp phải vấn đề, đó là tín hiệu sẽ

rất yếu khi phải truyền đi xa. Trong một chuyến đi, nhà phát minh quan sát

thấy xe ngựa mỗi khi tới một trạm, người ta lại phải thay ngựa khác. Vậy là

ông đã nghĩ tới chuyện trên đường truyền tín hiệu cần phải lập ra các trạm

khuếch đại tín hiệu. Và thế là vấn đề khắc phục hiện tượng tín hiệu bị yếu đi

do đường truyền quá xa đã được giải quyết.

Trong cuộc sống, rất nhiều sự vật có thể khơi nguồn sáng tạo. Nhưng

chỉ có những ai có trí tuệ mới có thể dựa vào các hiện tượng đó để sáng tạo

mà thôi.

Miền Bắc nước Mỹ thường xuyên có bão tuyết, tuyết thường làm đứt

dây điện gây ra tổn thất lớn. Ngành điện lực bèn mở hội thảo mời các kỹ sư

đưa ra cách giải quyết. Một người đưa ra ý kiến trang bị thiết bị làm nóng dây

điện để tuyết không bám vào dây được, nhưng cách này rất tốn kém. Có

người đưa ra đề án lắp máy rung trên dây điện, làm dây rung tuyết sẽ rơi... Vị

chủ trì tiếp tục khích lệ mọi người đưa ra sáng kiến.

Ai đó hóm hỉnh nói rằng, cách đơn giản nhất là dùng chổi quơ tuyết trên

dây. Vị nọ thấy thế liền xen vào:

- Như thế thì mời thượng đế xuống mà quét!

Từ ý nghĩ tưởng chừng kỳ quặc đó, một người đã nảy ra ý tưởng mới,

liền nói:

- Hãy để thượng đế cầm chổi mà quét? Thật tuyệt vời làm sao! Chúng

ta lái một chiếc trực thăng không được sao?

Đây quả là cách đơn giản và rất kinh tế. Thực tiễn đã chứng minh hiệu

quả của nó.

Điểu đó cho thấy rằng, hợp tác tập thể càng giúp ích cho việc khai phá

sức sáng tạo.

NĂM BƯỚC ĐỂ PHÁT HUY SỨC SÁNG TẠO

Một bác sỹ nội khoa người Pháp không bao giờ quên việc hồi nhỏ, ông

đã dùng cách gõ vào một khúc gỗ rỗng để “thông báo” với bạn bè. Xuất phát

từ ý nghĩ đó, ông đã nghĩ ra và cuối cùng đã chế tạo thành công chiếc ống

nghe dùng để khám bệnh.

Còn ông Clarens, trong một chuyến du lịch tới Canada, đã tận mắt nhìn

thấy ngư dân ở đó tiến hành ướp lạnh cá trong điều kiện tự nhiên như thế

nào. Và từ sự gợi ý đó, ông đã xây dựng nên ngành công nghiệp thực phẩm

đông lạnh.

Trong một xưởng sản xuất bút, một người rất nhạy bén đã nhận thức

được rằng, ở chỗ nào cần đến bút là phải cần đến mực, vậy sao không kết

hợp hai cái đó lại làm một? Kết quả là chiếc bút máy đã ra đời.

Suy cho cùng, tất cả những ý tưởng mới đều xuất phát từ ý tưởng cũ.

Nếu chỉ ngẫu nhiên mà có được, thì người ta thường nói là gặp vận may. Còn

nếu thực sự có kế hoạch để làm ra nó, người ta sẽ nói đó là sáng tạo của

bạn.

Nói chung, phát huy sức sáng tạo đều cần trải qua năm bước cơ bản

sau:

- Ý niệm ban đầu: Bạn có một vấn đề cần giải quyết hoặc một việc cần

phải làm, bạn cần một công việc tốt hơn, nhà bạn cần phải sửa lại, bạn cần

biến những phế liệu trong công ty thành sản phẩm phụ... Tất cả những cái đó

đều là những ý niệm ban đầu.

- Giai đoạn chuẩn bị: Sau đó, bạn cần phải khảo sát tất cả những

phương pháp có thể nhằm thực hiện được những ý niệm đang manh nha đó.

Cố gắng tìm tòi các tài liệu có liên quan, đọc sách báo, ghi chép lại, trò

chuyện với bạn bè và nêu ra vấn đề, biết tiếp thu cái mới... Những việc này

đều cần bạn phải phát huy sức sáng tạo của bản thân.

- Giai đoan suy nghĩ phác: Đây là lúc cần phát huy ý thức tiềm ẩn của

bạn, nhưng hãy biết thư giãn để thân thể thoải mái, cho đầu óc thanh thản.

- Giai đoạn khai thông ý tưởng: Đây là giai đoạn cao trào của quá trình

sáng tạo. Khi trong óc loé sáng lên, tất cả mọi việc đều trở nên rất có trình tự.

Đácuyn luôn luôn thu thập những tư liệu về lý thuyết tiến hóa, một ngày nọ,

khi ông đi dạo chơi bằng xe ngựa, tất cả những tư liệu đó đột nhiên hòa lại

với nhau thành một thể thống nhất. Ông viết rằng: “Khi ý tưởng giải quyết vấn

để bỗng chốc vào hết trong đầu tôi, những nơi mà xe ngựa đi qua, tôi còn

nhớ rõ mồn một”.

Đây là giai đoạn khiến người ta hưng phấn và vui vẻ nhất trong quá

trình sáng tạo.

- Giai đoan chính: Dù kiến thức của bạn cao siêu tới đâu, thì những gợi

ý có được từ giai đoạn thứ tư nói trên cũng chưa thể tin cậy được. Lúc này

cần phát huy tác dụng của lý trí và óc suy xét. Những dự cảm hay linh cảm

của bạn phải được khẳng định hoặc phủ định thêm thông qua tư duy lôgic.

Bạn cần phải nhìn lại một cách khách quan những ý tưởng đang định hình

của mình, cần tranh thủ ý kiến của người khác để hoàn thiện nó. Thông qua

những công việc cốt lõi đó, bạn thường có được những kiến giải mới hơn, tốt

hơn.

PHƯƠNG PHÁP PHÁT HUY SỨC SÁNG TẠO

Nhằm giúp bạn hiểu làm thế nào để phát huy được sức sáng tạo,

chúng tôi xin đưa ra một số phương pháp sau:

1- Trước tiên cần phát huy năng lực tiềm ẩn của bản thân, cần có mục tiêu rõ ràng và nguyện vọng mạnh mẽ. Những chủ ý tốt nhất thường

xuất phát từ người luôn khao khát thành công. Êđisơn đã lấy mục tiêu kiếm

được nhiều tiền hơn để khích lệ mình. Thậm chí sau khi đã thành triệu phú

rồi, vẫn còn thấy ông nói:

- Bất kỳ những thứ gì không bán được tiền, tôi đều không phát minh.

2- Thứ hai là luôn tạo ra cho mình cảm giác thôi thúc. Chúng ta ai

cũng có tính dây dưa kéo dài. Định cho mình trong thời hạn nhất định phải

đưa ra một ý tưởng mới. Thời hạn qui định cần hợp lý và cần có tính bức thiết

để tạo ra áp lực cần thiết. Sau khi định thời hạn, cần kiên quyết chấp hành.

Người giàu sức sáng tạo thường giữ cho tinh thần thoải mái, không quá

căng thẳng và lo lắng.

Các nhà thông thái giàu sức sáng tạo đã tìm ra rất nhiều cách thiết

thực, có tính khả thi, để kích thích và nắm bắt ý tưởng mới. Đó là 4 cách sau:

a. Thống kê: Liệt kê những động từ như mở rộng, thu nhỏ, thay thế, tổ

hợp lại, lật lại, sáp nhập lại... lên một tờ giấy, rồi lần lượt vận dụng từng từ

một vào giải quyết vấn đề, xem cái nào có kết quả.

Một cách khác, là viết ra những định ngữ của một danh từ lên giấy. Ví

dụ như danh từ tuốcnơvít chẳng hạn, định nghĩa của nó có thể gồm: tròn, cán

bằng sắt, bằng gỗ, hình ôvan và dùng tay xoay. Sau đó tập trung suy nghĩ vào

những định ngữ này, tự hỏi xem có thể biến hình tròn thành hình lục giác

được không để có thể dùng tay vặn được, tăng thêm độ chắc. Hoặc có thể

biến cán sắt thành dạng mũi khoan điện được không. Hoặc có thể dùng

những loại làm bằng sắt khác nhau để thay thế cho nhau được không?

Nhưng căn bản nhất là bên cạnh mỗi định ngữ đó luôn có một câu hỏi: “Vì

sao thứ này nhất thiết phải làm như vậy?” Những câu hỏi đại loại như vậy

giúp ta phá vỡ những quan niệm cứng nhắc.

b. Ghi chép: Tốt nhất bạn nên luôn mang theo mình cuốn sổ tay cùng

một cây bút, còn nếu có điều kiện thì mang theo chiếc máy ghi âm loại siêu

nhỏ. Khi một ý tưởng mới xuất hiện, kịp thời ghi lại nó vào sổ hay vào băng,

đĩa, bộ nhớ.

c. Lưu giữ tài liệu: Chuẩn bị một chỗ chuyên để thu thập và lưu giữ

những ghi chép về ý tưởng có liên quan tới những vấn đề khác nhau. “Kho”

có thể là các kẹp giấy, hộp đựng giày để không hoặc ngăn kéo bàn làm việc.

Khi bạn có một ý nghĩ hay bèn ghi lại và bỏ vào trong đó. Đến lúc chuẩn bị

suy nghĩ tới một vấn đề gì đó, bạn đã có rất nhiều những ý tưởng đã có sẵn

trong “kho” làm cơ sở rồi.

d. Hãy để thời gian hỗ trợ: Những gợi ý thường xâm nhập vào óc bạn

một cách bất ngờ, nhiều khi vào giữa lúc nửa đêm. Nếu như bạn đang tìm

cách giải quyết một vấn đề, bạn hãy ghi ra những trở ngại khi giải quyết nó,

rồi hãy xếp nó sang một bên và đi ngủ, không nghĩ tói nó nữa, để cho tiềm

thức của bạn phát huy tác dụng. Khi bạn vừa tỉnh dậy, thường là đã có cách

giải quyết mới rồi.

Điểm quan trọng nhất là, khi xuất hiện một ý tưởng mới thì đừng vội

cân nhắc, suy xét, nếu không thì chẳng khác gì bạn vừa đạp phanh lại vừa

tăng ga. Chỉ khi nào bạn đã có đủ ý tưởng mới cần thiết thì mới cần vận dụng

óc phán đoán, suy xét, cân nhắc và chọn lựa.

PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO

Tính sáng tạo - đó chính là đỉnh cao của IQ, là chìa khóa mở tới thành

công. Nói đến sáng tạo, người ta thường cho rằng, chỉ những người có chỉ số

thông minh IQ cao thì mới có tính sáng tạo cao. Sự thực đã chứng minh rằng,

ngoài chỉ số thông minh IQ cao ra, người nào có tính kiên nhẫn, bền bỉ, sự nỗ

lực tự học cao thì mới có tính sáng tạo cao.

Các nghiên cứu gần đây đã khẳng định, hầu hết các thiên tài - những

người có tính sáng tạo bậc nhất của thế giới - đều là những người không học

hành đến nơi đến chốn. Nhưng họ lại có kho kiến thức khổng lồ do tự học mà

có, và từ đó mà đem lại cho nhân loại những phát minh to lớn, thay đổi cuộc

sống loài ngưòi. Nhà tâm lý học Dean Keith Simôton, một trong những chuyên

gia danh tiếng đào tạo thần đồng thì lại cho rằng, vốn kiến thức quá rộng sẽ

triệt tiêu tính sáng tạo. Và Albert Anhxtanh cũng đã nói:

- Trí tưởng tượng quan trọng hơn kiến thức rất nhiều. Khi mọi người

biết rằng có một điều gì đó không thể làm được, mà vẫn có người... không

biết điều đó. Và họ cứ làm, thì rồi vinh quang cũng sẽ thuộc về họ.

Vẫn theo các nhà tâm lý học, thì người có đầu óc sáng tạo là người đầu

óc hướng ngoại, có niềm tin mãnh liệt và ý chí không gì ngăn cản nổi. Nếu ta

luôn tin tưởng rằng một việc có thể thực hiện được, thì sẽ có những biện

pháp dọn đường cho những giải pháp sáng tạo. Niềm tin đó sẽ sinh ra năng

lượng sáng tạo. Ngược lại, sự nghi ngờ sẽ xóa bỏ nguồn năng lượng ấy.

Một nhà tâm lý học nổi tiếng đã nói:

- Bộ não bạn sẽ... sáng tạo, nếu bạn muốn nó sáng tạo.

Bạn hãy loại bỏ từ “không thể” ra khỏi trí suy nghĩ và lời nói của mình,

vì từ “không thể” chính là tiền đề dẫn đến thất bại. Napolêôn, một nhà quân

sự thiên tài cũng đã nói:

- “Không được” chỉ có trong từ điển của những người ngu.

Ban cũng nên từ bỏ thói quen dựa dẫm, suy nghĩ tính toán không dứt

điểm, luôn kiềm chế mình, hay ngượng ngùng xấu hổ..., thì mới có thể tư duy

sáng tạo được.

Mặt khác, hãy từ bỏ những tư duy lối mòn, mà cần có cách tư duy mới

khác thường. Lúc đó, bạn mới thực sự giải phóng trong mình khả năng sáng

tạo được. Ví dụ, thay vì đọc xuôi từ trên xuống, hãy đọc từ dưới lên...

Không đi theo con đường mòn cũ mà luôn tìm ra những con đường

mới... Tức là xóa bỏ đi những thói quen để sáng tạo ra những cách làm mới.

Như vậy thì bạn đã cầy phá những vùng mới trong não, kích thích nó hoạt

động một cách linh hoạt và sáng tạo. Bằng cách này, chúng ta đã “trẻ hóa” bộ

não của mình, tạo thêm khả năng sáng tạo mới.

SÁNG TẠO THẬT LÀ ĐƠN GIẢN!

Côlômbô là nhà thám hiểm nổi tiếng thế kỷ XV. Ông đã trải qua rất

nhiều khó khăn, gian khổ mới tìm được “Lục địa mới”.

Phát kiến này đã mang lại cho Côlômbô rất nhiều sự kính trọng, khen

ngợi và danh vọng. Nhưng cũng còn có nhiều người lại không nghĩ vậy. họ

cho rằng như thế chả có nghĩa lý gì cả, và thường nói những lời khiêu khích

khiếm nhã.

Một lần, bạn bè đến nhà Côlômbô tụ hội và nhắc lại cuộc thám hiểm

khám phá của ông. Nhưng Côlômbô chỉ cười nhạt mà không tham gia vào

câu chuyện của mọi người. Rồi ông đứng dậy đi vào nhà bếp, cầm ra một quả

trứng rồi nói:

- Ai có thể dựng đứng được quả trứng này?

Mọi người chen nhau làm thử; người làm thế này, kẻ làm thế khác,

nhưng đều thất bại.

- Mọi người nhìn xem tôi đây này! — Côlômbô nói, rồi nhẹ nhàng đập

bẹp một đầu quả trứng, thế là để nó đứng thẳng được. Nhưng mọi người

không phục:

- Anh đập vỡ nó, thì đương nhiên là nó đứng được rồi!

- Các anh nhìn thấy tôi đập bẹp nó rồi, mới thấy nó thật quá đơn giản.

Nhưng trước đó, có ai nghĩ ra được đâu!- Côlômbô nói.

Những người trước đây dị nghị về Côlômbô đều đỏ bừng cả mặt lên.

Sáng tạo ít nhiều mang tíhh đột phá. Sau khi có kết quả rồi, mọi người

bèn bàn ra tán vào không dứt. Nhưng trước đó lại không ai nghĩ ra điểm đó

để đột phá.

LUÔN LUÔN SÁNG TẠO VƯƠN TỚI THÀNH CÔNG

Sáng tạo là khâu quan trọng nhất trong hoạt động tư duy của con

người. Óc sáng tạo quyết định sự phát triển của cả quốc gia, dân tộc trong

thời đại kinh tế tri thức. Bởi vì, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ càng ngày

càng mang một hàm lượng “chất xám” cao hơn.

Thật ra, tất cả mọi ngưòi đều hiểu rõ tầm quan trọng của sự sáng tạo,

vì trên thực tế đó, là con đường duy nhất dẫn tới thành công, khẳng định giá

trị của bản thân. Sáng tạo đòi hỏi người ta phải biết vận dụng vốn tri thức

phong phú, biết gạt bỏ lối suy nghĩ sáo mòn, cũ kĩ, tạo nên sự đột phá.

Đácuyn vượt qua các quan niệm cổ điển về sinh vật học, đưa ra Thuyết

Tiến hóa. Nhận ra sự bất cập trong các nguyên lý vật lý, Anhxtanh đề xuất

Thuyết Tương đối. Côpecnhic bác bỏ thuyết Trái đất là trung tâm, chứng minh

hùng hồn rằng trái đất quay quanh mặt trời trong Thuyết Nhật tâm... Lịch sử

phát triển của loài người gắn liền với lịch sử sáng tạo. Hay nói một cách chính

xác, trí sáng tạo đã thúc đẩy lịch sử phát triển của nhân loại. Do vậy, mỗi

người cần phải có ý thức tìm tòi sáng tạo trong học tập cũng như trong công

việc. Có cùng một khả năng trí tuệ, nói theo cách dân dã, là thông minh như

nhau, nhưng người có ý thức vươn lên tìm tòi sáng tạo, thì dần dần sẽ vượt

qua người khác. Điều này phần nào giúp lý giải vì sao người này thành công,

còn người khác lại không, dù cùng có chỉ số IQ như nhau.

Xã hội hiện đại sự cạnh tranh càng khốc liệt, thực chất là đòi hỏi nhiều

hơn và thúc đẩy sức sáng tạo. Cạnh tranh buộc con người càng hoàn thiện

thêm nữa tính sáng tạo, sáng tạo không ngừng. Lâu nay, chúng ta rất sai lầm

khi cho rằng không nên để trẻ cạnh tranh, vì coi đó như là sự đố kỵ, ghen

ghét, cần phải hiểu rằng, cạnh tranh chính là cuộc đọ sức tổng lực của trí tuệ.

Thiếu vắng nó, người ta rất dễ ngủ quên trên thành công... sống trong môi

trường cạnh tranh, bạn sẽ luôn học tập được ở các điểm mạnh của người

khác, tiếp thu được kinh nghiệm thành bại của họ... Rồi từ đó bạn sẽ vận

dụng trí sáng tạo của mình để đạt được thành công.

Đácuyn đã nói:

- Vật cạnh tranh, trời chọn lọc, cái nào thích ứng thì sinh tồn.

Câu nói này cũng vẫn giữ nguyên giá trị trong xã hội hiện đại.

Vì vậy, bạn luôn phải chú ý tìm hiểu, khám phá, tích cực trong một môi

trường cạnh tranh sôi động, như vậy, bạn sẽ nâng cao được chỉ số IQ của

mình cùng với việc hoàn thiện tư duy sáng tạo.

Chương 2. CÁC BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM IQ

GIÁI THÍCH CÁC BÀI TRẮC NGHIỆM

Làm thế nào để đo được chỉ số IQ một cách tốt nhất? Đây là câu hỏi

được tất cả các nhà giáo dục và tâm lý học quan tâm. Các nhà khoa học đã

tìm ra một phương pháp tốt nhất để xác định IQ bằng cách suy luận, phán

đoán, tư duy lôgic.

Với các bài trắc nghiệm IQ này, thì bất kỳ một câu hỏi nào trình bày một

vấn đề đều có mối tương quan với các câu hỏi khác cùng dạng. Tức là nếu A

thông minh hơn B thì A sẽ làm các câu hỏi trắc nghiệm tốt hơn B. Cũng như

vậy, nếu đưa ra rộng rãi, thì ai thông minh hơn cũng sẽ làm tốt hơn các câu

hỏi trong bài trắc nghiệm.

Các bài trắc nghiệm được lựa chọn tốt sẽ cho kết quả chung cho tất cả

những người được trắc nghiệm.

* Trong các bài trắc nghiệm chúng tôi thường lựa chọn từ dễ đến khó,

từ nhẹ nhàng đến sâu sắc. Thí dụ: Cho một dãy số, bạn hãy tìm ra quy luật và

điền thêm số vào: 3 5 8 12?

Các con số này có mức tăng theo quy luật là 2, 3, 4 đơn vị. Vậy, con số

tiếp theo phải bằng 5 cộng với số đứng trước nó, là: 12 + 5 = 17.

* Tương tự, ta có thể thấy chữ cái tiếp theo dãy các chữ cái sau: K M O

Q?

Ở đây, giữa các chữ cái đều bỏ cách quãng một chữ cái. Do vậy suy ra

chữ cần điền sẽ là S.

* Độ khó các bài trắc nghiệm tuy có nâng dần lên, nhưng vẫn có một

quy luật tương đối rõ ràng. Thí dụ: Tìm hình không cùng nhóm với các hình

khác!

Ta có thể chỉ ra đó là hình 1. Bởi tuy cũng gạch 2 phần, nhưng ở hình

1, tam giác chia làm 3 phần, còn trong các hình kia, tam giác đều được chia

thành 4 phần. 

* Một kiểu bài trắc nghiệm khác.

- Hãy chọn hình đúng nhất từ dãy 1, 2, 3... điền tiếp vào vị trí F thuộc

dãy hình A, B, C, D, E...

Ta nhận thấy rằng, các hình bao ngoài có 3 dạng là lặp đi lặp lại. Vì vậy

hình ngoài tiếp theo ở vị trí F sẽ là hình vuông. Hình nhỏ bên trong cũng gồm

ba dạng tam giác, hình tròn và hình vuông nhỏ cũng xuất hiện lặp lại. Đã có

hình vuông và tam giác, nên tiếp theo sẽ là hình tròn. Vậy nên, hình phải điền

sẽ là hình số 3.

* Cũng có thể là một dạng bài xếp que diêm thế này:

Có 8 que diêm xếp thành 3 hình tam giác như hình vẽ. Hãy di chuyển 2

que diêm, sao cho thành 5 hình tam giác. 

Di chuyển hai que diêm ở dưới, sắp xếp như đáp án bên sẽ được 5

hình tam giác.

* Hoặc có thể là một bài trắc nghiệm về khả năng ngôn ngữ: Hãy thêm

một từ mới trái nghĩa với từ ÔN, để kết hợp với các chữ cái có sẵn thành

những từ có nghĩa!

Từ trái với từ ÔN là IM và YÊN... Nhưng YÊN không thể kết hợp được

với các chữ cái cho trước nên từ cần tìm là từ IM và ta có các từ: KIM - LIM

— TIM - SIM - PHIM - GIM.

Kết quả đạt được:

Bốn bài trắc nghiệm lớn trên, mỗi bài gồm 30 câu hỏi, với thời gian làm

một bài là 30 phút. Nếu làm được 6 câu trả lời trong mỗi bài tập lớn, bạn sẽ

có chỉ số IQ trung bình. Chỉ số IQ càng cao nếu như bạn càng giải đúng được

nhiều câu hỏi. Nếu bạn có thể làm cả 4 bài, thì đó cũng là một cách để nâng

cao chỉ số IQ của mình 

I - BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 1

1. Điền hai số còn thiếu vào dãy số sau

1 5 13 29

2. Tìm xem các từ dưới đây từ nào không cùng loại.

GÀ, VỊT, CHÓ, MÈO, HỔ, SÓC

3. Thêm từ vào giữa sao cho cả từ trước và sau nó đều có nghĩa

NGÀY (…) VÀNG

THỂ (…) LƯỢC

BÁO (…) MẠNG

4. Tìm từ hợp với những chữ cái sau thành từ có nghĩa (đồng nghĩa với

từ đại ca)

5. Tìm chữ cái còn bỏ trống

B D H I M ()

6. Tìm số thích hợp điền vào chỗ trống

7 4 2 12

5 6 3 10

8 9 6 (....)

7. Với 4 từ

ĐẾN THĂM TÔI ANH

Hãy xếp thành những câu có nghĩa

8. Điền tiếp vào sao cho đúng

9. Sắp xếp lại các mẫu tự cho thành tên thủ đô thời xưa.

G G N N Ă O H L T 

10. Điền số vào tam giác cho thích hợp.

11. Tìm ra quy luật rồi điền số thích hợp vào ô trống

12. Tìm cặp số và chữ còn thiếu

1 D 5 ?

B 2 E ?

13. Hình nào không cùng nhóm

14. Tìm những câu có nghĩa gần nhau nhất

- KIÊN TRÌ DẪN ĐẾN THẮNG LỢI

- XA HOA LUÔN SUNG SƯỚNG

- NGƯỜI THÀNH CÔNG LUÔN HẠNH PHÚC

- GIÀU CÓ CHƯA HẲN ĐÃ HẠNH PHÚC

- THẤT BẠI LÀ MẸ CỦA THÀNH CÔNG.

15. Tìm hình trong số 3 hình dưới điền vào cho thích 

16. Điển hai số còn thiếu vào dãy số sau

3 4 8 13

17. Tìm xem những từ dưới đây từ nào không cùng nhóm

MONDAY THURSDAY

TUESDAY FRIDAY

WEDNESDAY SATURDAY

NOVEMBER SUNDAY

18. Thêm từ vào giữa sao cho cả từ trước và từ sau đều có nghĩa

TRƯỜNG (…) HÀNH

ĐÀO (…) DẦU

THÀNH (…) TÂM

TẦU (…) CÁ

19. Tìm từ ghép với những chữ cái sau để thành từ có nghĩa (đồng

nghĩa với từ hồ, đầm và có thể thêm dấu)

20. Sắp lại các chữ cái sau để thành tên các loại quả (có thể thêm dấu)

OTA

TQYU

BIUO

21. Xếp 5 từ sau thành các câu có nghĩa

ĐI BÉ CHƠI BẾ EM

22. Tìm số thích hợp điền vào chỗ trống

51 (15) 54

43 (…) 27

23. Điền chữ cái thích hợp vào ô trống

B D E ?

C F K ?

24. Tìm ra quy luật và điền tiếp các hình vào sao cho đúng

25. Điền tiếp các số vào ô trống

9 8 26

5 7 17

3 4 (...)

26. Tìm ra quy luật và điển tiếp vào nóc nhà!

27. Các hình bên đều biểu thị cho một con số. Bạn hãy tìm và điền vào

sao cho đúng.

28. Trong 6 hình dưới đây, bạn xem hình nào không cùng nhóm?

29. Từ nào không cùng nhóm

PIG CHICKEN PEACOCK PARROT

SEAL OWL FLOWER

30. Tìm hình thích hợp cho vào chỗ trống từ 6 hình đánh số bên dưới.

II - BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 2

1. Điền số còn thiếu vào dãy số sau

0 2 9 28....

2. Điền số vào trong ngoặc

11 (48) 13

15 (...) 17

3. Tìm từ kết hợp với ô giữa sao cho thành các từ mới có nghĩa

TRANG (…) LỰC

BẠI (…) QUÂN

THÀNH (…) SỐ

HỢP (…) CÔNG

4. Tìm từ để kết hợp với các chữ cái sau sao cho có nghĩa

5. Tìm từ không cùng nhóm

CARROT MANGO CHERRY

MANGOSTEEN ROSA PLUM-TREE

6. Trong các câu sau, câu nào có nghĩa gần nhau nhất.

- CÔ ẤY RẤT CHĂM HỌC

- NGÀY MAI CÒN PHẢI ĐI LÀM

- KHÔNG THẦY ĐỐ MÀY LÀM NÊN

- HỌC THẦY KHÔNG TÀY HỌC BẠN

- TỐI NÀO CÔ ẤY CŨNG HỌC TỚI KHUYA

7. Xếp lại chữ chỉ tên một tỉnh (có thể thêm dấu vào)

HBHAION

HAIHTNBI

8. Điền số thích hợp vào ô trống

9. Tìm ra hình khác nhóm trong các hình sau

10. Xếp các từ sau thành những câu có nghĩa (có thể dùng dấu chấm,

dấu phẩy)

ĐI HỌC CÔ ẤY SỚM NAY

11. Tìm số nhỏ nhất chia hết cho 2, 3 và 5

12. Có bao nhiêu hình tam giác và tứ giác trong hình bên

13. Tìm hình thích hợp trong 4 hình có đánh số bên dưới điền vào chỗ

trống.

14. Tìm những từ không cùng nhóm

CHÓ GÀ LỢN BÒ

TRÂU SƯ TỬ

15. Điền tiếp số vào dãy số sau

2 8 30 114 (…)

16. Tìm những từ trong ngoặc để kết hợp với các từ sau cho có nghĩa

HÒA (…) TÁC

SINH (…) NỔI

NGHIÊM (…) DẤU

BÁNH (…) NƠI

17. Những từ dưới đây, từ nào không cùng nhóm

JANUARY SEPTEMBER DAY

NOVEMBER OCTOBER DECEMBER FEBRUARY

18. Điền số thích hợp vào tam giác

19. Sắp xếp các từ dưới đây rồi tìm ra từ không cùng nhóm

OIUHC

AUD

UAD

TIV

20. Điền hình thích hợp trong số 4 hình có ghi số dưới đây

21. Những câu nào có nghĩa gần nhau nhất

- HẰNG RẤT NGOAN VÀ HỌC GIỎI

- HẰNG CHĂM CHỈ LÀM VIỆC NHÀ

- THANH VÀ HẰNG HÔM NAY ĐI CHƠI

- HẰNG LÀ HỌC SINH GIỎI CỦA LỚP

- HẰNG RẤT THÍCH ĐI DU LỊCH

22. Tìm hình không cùng nhóm

23. Điền số thích hợp vào ô trống

24. Xếp các số sau vào ba vòng tròn

5 2 3 7 10 14 15

20 21 24 25 30

- Vòng tròn A: các số chia hết cho 2

- Vòng tròn B: các số chia hết cho 3

- Vòng tròn C: Các số chia hết cho 5

25. Tìm những số thích hợp điền vào ô trống

26. Điền hình thích hợp vào ô trống

27. Tìm những từ khác với các từ dưới đây

NHIỀU ÍT ỎI ĐA SỐ

NHỮNG LẮM CÁC

28. Điền số vào ô trống

29. Tìm hình tiếp theo điền vào chỗ trống từ 6 hình có ghi số phía dưới.

30. Ghép các từ tiếng Anh vào cho đúng BANANA Chuối

WATERMELON Dưa hấu

GRAPEFRUIT Dứa

COCONUT Dừa

PINEAPPLE Bưởi

III - BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 3

1. Thêm vào dãy số còn thiếu ba số

3 5 9 15

2. Tìm số trong ngoặc

42 (186) 51

15 (…) 61

3. Điền số vào ô trống

4. Thêm một từ vào giữa sao cho cả từ trước và từ đều có nghĩa

THỂ (…) NỐT

OAN (…) ĐÌNH

LƠ (…) THẨN

KHOA (…) HÀNH

5. Tìm từ hợp với những chữ cái sau thành các từ có nghĩa

6. Cho các từ sau và hãy xếp chúng thành các câu khác nhau (có thể

thêm dấu chấm, phẩy vào)

RAU BÁN MẸ CHỢ ĐI

7. Điền số thích hợp vào ô trống

8. Sắp xếp các mẫu tự sau thành tên các loài hoa. Sau đó tìm ra từ

không cùng nhóm

MNGIAAV

OOHAAĐ

YNƠAL

GHHOOAN

UYCCAC

9. Tìm những câu gần nghĩa nhau nhất

- ĂN QUẢ NHỚ KẺ TRỒNG CÂY

- TÔI THÍCH ĂN HOA QUẢ

- UỐNG NƯỚC NHỚ NGUỒN

- TÔI LUÔN NHỚ TỚI NGƯỜI XƯA

- BẠN BÈ CŨ LUÔN NHỚ TỚI NHAU

10. Tìm hình không cùng nhóm

11. Tìm hình thích hợp từ 6 hình đánh số bên phải để điền vào chỗ

trống.

12. Chuyển 2 que diêm để cái nhà (hình bên) thành chiếc ti vi

14. Thêm vào dãy số còn thiếu

16 10 7...

15. Điền số còn thiếu vào tam giác

16. Tìm số còn thiếu

17. Điền tiếp các chữ cái V S P M

18. Xếp các mẫu tự lại thành tên các tỉnh ở biên giới phía Bắc (có thể

thêm dấu)

NNAOGLS

IAAOCL

19. Các từ nào không cùng nhóm MONDAY FRIDAY TUESDAY

JANUARY SATURDAY THURSDAY SUNDAY SEPTEMBER

20. Thêm một từ vào giữa sao cho cả từ trước và sau đều có nghĩa

HƯỚNG DẪN (…) PHẤN TRẮNG

CÂU LẠC BỘ (…) QUẦN CHÚNG

EM ĐI (…) HÀNH

21. Tìm từ hợp với những chữ cái sau thành từ có nghĩa (Từ cần tìm

đồng nghĩa với bình yên)

22. Tìm những câu có nghĩa gần nhau nhất

- CHĂM CHỈ MỚI THÀNH TÀI

- HỌC HÀNH THẬT LÀ KHỔ

- NGÀY MAI TÔI SẼ HỌC

- THÀNH CÔNG CÓ 99% LÀ MỒ HÔI

- LÀM VIỆC THẬT LÀ KHÓ NHỌC

23. Sắp xếp 5 từ sau thành những câu có nghĩa

BÉ BẾ MẸ CHƠI ĐI

24. Hình nào không cùng nhóm

25. Điền tiếp vào các dãy số sau

26. Điền số vào ô trống

27. Xếp 3 que diêm thành một số lớn hơn 3 và nhỏ hơn 4

28. Chỉ đổi chỗ duy nhất 1 que diêm mà biến bất đẳng thức sai sau

thành đúng.

29. Chọn hình thích hợp trong sáu hình bên phải để điền vào chỗ trống.

30. Chuyển chỗ hai que diêm để biến 2 hình vuông thành 6 hình vuông.

IV - BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 4

1. Tìm hình còn thiếu bằng cách điền hình thích hợp vào ô trống

2. Tìm hình còn thiếu bằng cách điền hình thích hợp vào ô trống.

3. Tìm hình không cùng nhóm

4. Tìm hình không cùng nhóm

5. Tìm hình không cùng nhóm

6. Tìm hình không cùng nhóm

7. Tìm hình không cùng nhóm

8. Tìm hình không cùng nhóm

9. Tìm ra thành phần không cùng nhóm

10. Hình nào không cùng nhóm

11. Điền hình thích hợp vào ô trống từ 6 hình bên phải

12. Điền hình thích hợp vào ô trống từ 6 hình bên phải.

13. Chọn hình thích hợp trong số 6 hình bên phải để điền vào ô trống

14. Chọn hình thích hợp trong số 6 hình bên phải để điền vào ô trống.

15. Chọn hình thích hợp từ 6 hình bên phải để điền vào ô trống.

16. Chọn hình thích hợp từ 6 hình bên phải để điền vào ô trống.

17. Hãy đếm xem có tất cả bao nhiêu hình vuông

18. Hãy chuyển chỗ 2 que diêm để được 14 hình vuông từ căn nhà nhỏ

dưới đây

19. Hãy di chuyển 3 que diêm để biến 2 tam giác sau thành 8 tam giác

mới

20. Hãy di chuyển 3 que diêm để biến 3 hình tam giác sau thành 5 hình

tam giác

21. Đố bạn di chuyển 2 que diêm để các hình tam giác đều biến mất

22. Từ các que diêm dưới đây, hãy xếp thành 52 que mới

23. Đổi chỗ duy nhất 1 que diêm để phép tính sai sau thành đúng

24. Đổi chỗ 1 que diêm để phép tính sai sau thành đúng

25. Đổi chỗ 1 que diêm để phép tính sai sau thành đúng

26. Hãy dùng 5 que diêm để xếp thành 1 hình tam giác, 2 tứ giác và 1

hình ngũ giác.

27. Dùng 4 đường thẳng thì có thể chia hình chữ nhật:

- Ít nhất là bao nhiêu phần?

- Nhiều nhất là bao nhiêu phần?

28. Đố bạn chỉ di chuyển 2 que diêm mà làm cho ngôi nhà xoay ngược

hẳn 180°

29. Đố bạn chỉ lấy đi 2 que diêm để cho 4 hình vuông nhỏ dưới đây

thành:

- 3 hình vuông nhỏ.

- 1 hình vuông nhỏ.

- Không còn hình vuông nhỏ nào.

30. Hình vẽ dưới đây có bao nhiêu hình vuông. Đố bạn chỉ bỏ đi 2 que

diêm để còn:

- 11 hình vuông to nhỏ

- 9 hình vuông to nhỏ

- 7 hình vuông to nhỏ.

ĐÁP ÁN BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 1

1. Ta nhận thấy những số tiếp theo của dãy số có quy luật là

(a X 2) + 3

với a là số liền kề trước nó. Do vậy ta có

(29 X 2) + 3 = 61

(61 X 2) + 3 = 125

2. GÀ, VỊT, CHÓ, MÈO đều là vật nuôi trong nhà.

HỔ, SÓC không phải vật nuôi trong nhà nên không cùng nhóm.

3. NGÀY (MAI) VÀNG THỂ (THAO) LƯỢC BÁO (CHÍ) MẠNG

4. Đó là vần “ANH”

5. Chữ cái còn bỏ trống là L vì theo quy luật cứ cách một chữ là đến

chữ tiếp theo.

6. Số thứ tư bằng số đầu nhân số thứ hai chia cho số thứ ba.

Do vậy số cần tìm là: 8x9:6 = 12

7. Thành các câu sau

TÔI ĐẾN THĂM ANH

ANH ĐẾN THĂM TÔI

THĂM TÔI, ANH ĐẾN

ĐẾN THĂM ANH TÔI

THĂM ANH, TÔI ĐẾN

8. Quy luật là (a X 2) – 2 với a là số vòng tròn liền kề ngay trước. Do

vậy ta có

Ở phần 6 có: (8 X 2) — 2 = 14 (vòng tròn nhỏ)

Ở phần 8 có: (2 X 2) — 2 — 2 (vòng tròn nhỏ)

Ở phần 9 có: (2 X 2) — 2 — 2 (vòng tròn nhỏ)

9. THĂNG LONG

10. Số trong bằng hai cạnh nhân với nhau rồi chia cho đáy xong cộng 1

Ta có 8 X 3: 6 +1 = 5

11. Quy luật là a X 3 - (2, 3, 4, 5, 6). Tức là số trước nó nhân 3 rồi trừ đi

số thứ tự của số đó.

Tức là 140 X 3 — 5 = 415

415 X 3 - 6 = 1245 - 6 = 1239 

12. Quy luật là:

- Về số 12 + 1 = 2

22 + 1 = 5

52 + 1 = 26

- Chữ là A B C D Đ E G H

Do vậy ô chữ số cần tìm là 26

13. Đó là hình 1 vì các hình khác đều là tam giác chứa đa giác. Còn

hình 1 thì là tam giác chứa hình tròn.

14. Đó là câu 1 và câu 5

- KIÊN TRÌ DẪN ĐẾN THẮNG LỢI

- THẤT BẠI LÀ MẸ CỦA THÀNH CÔNG

15. Đó là hình số 2.

16. Quy luật tổng của hai số liền kề trước nó cộng 1

(3 + 4) + 1 = 8

Do vậy ta có: 8 + 13 + 1 = 22

13 + 22 + 1 = 36

17. Đó là từ November chỉ tháng 11. Còn các từ còn lại chỉ thứ.

Monday: Thứ hai

Tuesday: Thứ ba

Wednesday: Thứ tư

Thursday: Thứ năm

Friday: Thứ sáu

Saturday: Thứ bảy

Sunday: Chủ nhật

TRƯỜNG (HỌC) HÀNH ĐÀO (MỎ) DẦU THÀNH (CÔNG) TÂM TẦU

(BÈ) CÁ

19. Đó là các từ AO. Ta có các từ cần tìm:

PHAO - KHAO - THAO – TRAO

GIÁO - MAO - HAO – CAO

BAO - SAO - LAO - DAO - TAO

20. TÁO - QUÝT - BƯỞI

21. Ta có thể xếp thành các câu sau:

- EM BẾ BÉ ĐI CHƠI

- ĐI CHƠI, EM BẾ BÉ

- CHƠI ĐI, EM BẾ BÉ

- BẾ BÉ, EM ĐI CHƠI

- EM ĐI CHƠI, BẾ BÉ

22. Quy luật là số ở giữa bằng tổng các số ở bên ngoài ngoặc đơn

cộng lại

15 = 5 + 1 + 5 + 4

Do vậy: 4 + 3 + 2 + 7 = 16

23. Quy luật là:

- Ô trống bên trên cách nhau 1 chữ cái.

- Ô trông bên dưới cách nhau 3 chữ cái. Ô chữ cần tìm là: G-0

24. Hình tiếp theo sẽ là hình chữ nhật rồi đến hình tam giác

25. Quy luật là số thứ ba bằng số đầu nhân hai cộng với số thứ hai.

Do vậy ta có 3 X 2 + 4 = 10.

26. Quy luật là: Nóc nhà bằng số ở hai cửa sổ nhân với nhau rồi nhân

với 2, sau đó chia cho số ở cửa chính.

Ta có (3 X 8) X 2: 12 = 4

27. Ta có

Hình tròn = 1 - Tính ở hàng đơn vị

Hình vuông = 2 - Tính ở hàng chục

Hình chữ nhật = 5 - Tính ở hàng ngàn

Hình tam giác = 0 - Tính ở hàng trăm

28. Đó là hình 4. Vì các hình đều xoay 90° theo chiều kim đồng hồ, còn

hình 4 thì ngược lại.

29. FLOWER: hoa. Không cùng nhóm vì tất cả các từ còn lại đều chỉ

động vật

PIG: Lợn

CHICKEN: Gà

PEACOCK: Công

PARROT: Vẹt

SEAL: Hải cẩu

OWL: Cú mèo

30. Đó là hình số 3.

BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 2

1. Quy luật là thứ tự của số đó lập phương rồi cộng 1 như: 2 = 13 + 1; 9

= 23 + 1

Do vậy số phải điền là 43 + 1 = 65

2. Số trong ngoặc bằng số trước nó cộng với số sau nó rồi nhân với 2.

Ta có số cần tìm là: (15 + 17) X 2 = 64

3. Các từ đó là

TRANG (TRÍ) LỰC

BẠI (TƯỚNG) QUÂN

THÀNH (TÍCH) SỐ

HỢP (THÀNH) CÔNG

4. Đó là các từ A hoặc O

THA - CHA - TRA - TA – MA

LA - NA - GA - CA –BA

Hoặc: THO - CHO - TRO - TO - MO

LO – NO - GO – CO - BO

5. Đó là từ ROSA: hoa hồng

Vì các từ khác đều là các loại quả

CARROT: Cà rốt

CHERRY: Anh đào

MANGO: Xoài

MANGOSTEEN: Măng cụt

PLUM-TREE: Mận

6. Đó là câu 1 và câu 5

- CÔ ẤY RẤT CHĂM HỌC

- TỐI NÀO CÔ ẤY CŨNG HỌC TỚI KHUYA

7. HÒA BÌNH THÁI BÌNH

8. Quy luật là số đối diện bình phương cộng 1 sẽ ra số cần tìm. Do vậy

số cần tìm là 82 + 1 = 65

9. Đó là hình 2. Vì các hình khác đều chồng lên nhau, còn hình 2 thì

không.

10. CÔ ẤY ĐI HỌC SỚM NAY

HỌC SỚM, NAY CÔ ẤY ĐI

SỚM NAY, CÔ ẤY ĐI HỌC

11. Đó là số 30 vì như vậy sẽ đáp ứng 3 điều kiện

- Là số chẵn: để chia hết cho 2

- Tổng chia hết cho 3

- Số cuối là 0 hoặc 5

12. Có 5 hình tam giác và 6 hình tứ giác.

13. Theo quy luật thì ta thấy hình cần điền là hình số 1.

14. Đó là SƯ TỬ. Còn các từ CHÓ, GÀ, LỢN, BÒ, TRÂU đều là vật

nuôi.

15. Quy luật là: Số thứ ba bằng tổng hai số trước nó nhân với 3.

Do đó số cần tìm là: (114 + 30) X 3 = 432.

16. HÒA (HỢP) TÁC

SINH (SÔI) NỔI

NGHIÊM (KHẮC) DẤU

BÁNH (TRÔI) NỔI

17. Đó là từ DAY - NGÀY. Còn các từ khác đều chỉ tháng

January - Tháng giêng

February - Tháng hai

September - Tháng chín

October - Tháng mười

November - Tháng mưòi một

December - Tháng mưòi hai

18. Quy luật là tổng hai cạnh bên trừ đi đáy rồi nhân đôi sẽ ra số ở

trong tam giác

Do vậy số cần tìm là:

(8 + 5 — x)x2 = 8

X = 8+5-4 = 9

19. CHUỐI DỨA DỪA VỊT

Đó là từ VỊT. Còn các từ khác chỉ các loại quả.

20. Đó là hình số 2.

21. Đó là câu 1 và câu 4

- HẰNG RẤT NGOAN VÀ HỌC GIỎI

- HẰNG LÀ HỌC SINH GIỎI CỦA LỚP.

22. Đó là hình số 4. Còn các hình khác thì xoay 90° theo chiều kim

đồng hồ.

23. 8 = (3 + 1) X 2

20 = (8 + 2) X 2

46 = (20 + 3) X 2

Do vậy 2 số cần tìm là

(46 + 4) X 2 = 100

(100 + 5) X 2 = 210

24.

A: Chia hết cho 2;

B: Chia hết cho 3;

C: Chia hết cho 5

25. 3 = 1x2 +1; 7 = 3 X 2 + 1

=> 7 X 2 + 1 = 15

3 = 22 - 1;

8 = 32 - 1 => 82 - 1 = 63

6 = 7x2 -8; 4 = 6 X 2 - 8

=> 4 X 2 - 8 = 0

Do vậy 3 số cần tìm là:

1 3 7 15

2 3 8 63

7 6 4 0

26. Quy luật là các hình từ to tới bé, do vậy hình cần điền là hình số 6.

27. Đó là từ ÍT ỎI. Vì các từ khác đều chỉ số nhiều.

28. Quy luật là

18 = (5 + 1)2: 2

32 = (5 + 3)2: 2

Do vậy số cần tìm là

(2 + B)2: 2 = 18

B = 4

29. Đó là hình số 6 vì hình sau đều là hình trước nó chia 2

30. BANANA - Chuối

COCONUT - Dừa

PINEAPPEL - Dứa

WATERMELON - Dưa hấu

GRAPEFRUIT - Bưởi.

BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 3

1. Quy luật là: lần lượt cộng thêm vào các số là 2, 6 vào số ngay trước

đó sẽ ra số tiếp theo.

Ta có 5 = 3 + 2

9 = 5 + 4

15 = 9 + 6

Do vậy ba số cần tìm là:

15 + 8 = 23

23 + 10 = 33

33 + 12 = 45

2. Quy luật là: 186 = (42 + 51) X 2 Do vậy số cần tìm trong ngoặc là

(15 + 61) X 2 = 152

3. Quy luật là

20 = (15 X 2) - 10 30 = (20 X 2) - 10

Vậy số cần tìm là:

(170 X 2) - 10 - 330

(330 X 2) - 10 = 650

4. THỀ (THỐT) NỐT

OAN (GIA) ĐÌNH

LƠ (THƠ) THẨN

KHOA (CỬ) HÀNH

5. Đó là từ OI

Ta có: PHOI – THOI – COI - MOI

NOI - SOI - ROI

6. BÁN RAU, MẸ ĐI CHỢ

MẸ ĐI CHỢ BÁN RAU

ĐI CHỢ, MẸ BÁN RAU

7. Quy luật là:

5x3 + 2 = 17

4x3 + 3 = 15

7x3 + 4 = 25

Do vậy các số cần tìm là:

53 X 3 + 2 = 161

48 X 3 + 3 = 147

79 X 3 + 4 = 241

8. MAI VÀNG

HOA ĐÀO

LAY ƠN

HOA HỒNG

CÂY CÚC

Trong đó có từ CÂY CÚC không cùng nhóm

9. Đó là câu 1 và câu 3

- ĂN QUẢ NHỚ KỀ TRỒNG CÂY

- UỐNG NƯỚC NHỚ NGUỒN

10. Đó là hình 4. Vì các hình khác (1, 2, 3, 5) xoay 90° là trùng khít lên

nhau.

11. Đó là hình số 6.

12. Rất dễ.

13. II – I = I

14. Số cần điền là 5,5

Vì: 10 = (16 + 4): 2

7 = (10 + 4): 2

Do vậy số cần tìm là: (7 + 4): 2 = 5,5

15. Số cần tìm là 21

Vì 90 = (5x3x7) – 15

Do vậy (6x3x2) — 15 = 21 

16. Quy luật là:

15+ 7 + 8 = 20+ 4 + 6 = 30

Do vậy số cần tìm là:

30 - (18 + 9) = 3

17. Chữ cái cần điền là I

Quy luật là ngược lên, cứ cách 2 chữ cái lại điền chữ tiếp theo.

18. Đó là các tỉnh

LẠNG SƠN và LÀO CAI

19. Từ JANUARY - THÁNG GIÊNG không cùng nhóm vì những từ còn

lại chỉ các ngày trong tuần.

20.

HƯỚNG DẪN (VIÊN) PHẤN TRẮNG

CÂU LẠC BỘ (THỂ THAO) QUẦN CHÚNG

EM ĐI (HỌC) HÀNH

20. Đó là từ AN

CAN - LAN - NAN - SAN – TAN

KHAN - NGAN - PHAN - THAN

21. Đó là câu 1 và câu 4

- CHĂM CHỈ MỚI THÀNH TÀI

- THÀNH CÔNG CÓ TỚI 99% LÀ MỒ HÔI

22. MẸ BẾ BÉ ĐI CHƠI

BẾ BÉ, MẸ ĐI CHƠI

ĐI CHƠI, MẸ BẾ BÉ

MẸ ĐI CHƠI, BẾ BÉ

BÉ CHƠI, MẸ BẾ ĐI

24. Đó là hình 5 và hình 6 vì không trùng khít lên nhau.

25. Hình cần điền là hình có 4 vòng tròn nhỏ.

26. Mái nhà điền số 27

Vì: 27 = 28 + 12 - 13

Do đó: 25 + 9 — 7 = 27

27. Đó là số Pi (n) Vì số Pi = 3,14

28. 5 > 3

29. Đó là hình số 3

30.

BÀI TRẮC NGHIỆM SỐ 4

1.

2. - Hình vuông nhỏ nhất.

3. Là hình 3

4. Hình 4. Vì các hình khác quay theo chiều kim đồng hồ, còn hình 4 thì

không

5. Hình 1 và 5, vì các hình khác là hình vuông chứa đa giác.

6. Hình 3. Vì các hình khác quay 90° theo chiều kim đồng hồ, còn hình

3 quay ngược lại.

7. Hình 4, vì hình này quay ngược so với 5 hình kia

8. Hình 5 vì quay ngược chiều kim đồng hồ

9. Hình 4 vì hình này quay ngược so với các hình khác

10. Hình 4

11. Hình 3

12. Hình 1

13. Hình 4

14. Hình 1

15. Hình 3

16. Hình 6

17. Có 14 hình vuông

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24. V + V = X

25. V + I = VI

26.

27. ít nhất là 6 phần - nhiều nhất là 10 phần

28.

29.

30.

Phần 2. EQ - CHỈ SỐ THÔNG MINH CẢM XÚC

Chương 1. EQ - CUỘC ĐỜI VỚI THÀNH CÔNG HOÀN NIỸ

- Thành công là một quá trình tự mình thực hiện, nếu bạn khống chế

được EQ thì khống chế được cuộc đời; nhận thức được mình là đã thành

công một nửa.

Theo Danien Gotman “IQ xúc cảm”

CHỈ CÓ THÔNG MINH VÀ TÀI TRÍ LÀ CHƯA ĐỦ

Caste chỉ là một thợ sửa chữa xe bình thường, tạm sống đủ qua ngày,

nhưng còn cách rất xa so với lý tưởng của bản thân vì anh ta muốn đổi một

việc làm có đãi ngộ khá hơn. Một lần, anh nghe nói công ty duy tu sửa chữa ô

tô D. tuyển người, bèn quyết định tới thử sức. Chiều chủ nhật nọ, anh ta đã

có mặt ở công ty để chuẩn bị thi tuyển vào sáng thứ hai.

Ăn tối xong, anh ngồi một mình trong phòng khách sạn, nghĩ ngợi rất

nhiều. Bao nhiêu sự việc đã qua hiện về trong óc. Đột nhiên, anh cảm thấy

một nỗi lo lắng mơ hồ: Bản thân mình đâu phải là người có chỉ số IQ thấp,

nhưng vì sao cho đến giờ vẫn chưa thành đạt, tương lai vẫn mù mịt...?

Anh lấy giấy bút ra viết tên bốn người bạn thân quen bao năm, nhưng

họ đều có mức lương cao hơn anh, công việc tốt hơn anh. Trong đó có hai

người từng là hàng xóm của anh, nay đã chuyển tới khu nhà ở cao cấp rồi,

còn hai người kia là ông chủ trước đây của anh. Anh ta tự hỏi rằng: So với

bốn người này, ngoài công việc ra, mình còn có chỗ nào không bằng họ?

Thông minh, tài trí chăng? Nói thật lòng, thực ra họ chẳng cao siêu gì hơn

mình cả.

Thông qua sự tự vấn này, cuối cùng anh ta đã hiểu ra cái nút của vấn

đề, đó là trong tính cách, lối thể hiện tình cảm, anh ta có những khiếm khuyết,

về mặt này, anh ta phải thừa nhận là thua xa hội bạn kia.

Tuy đã 3 giờ đêm rồi, nhưng đầu óc anh ta vẫn rất tỉnh táo, cảm thấy

đây là lần đầu tiên anh tự nhìn rõ mình nhất. Anh phát hiện ra, trước nay rất

nhiều lúc anh không khống chế được tình cảm của mình. Ví như rất hay nổi

cáu, tự ti, không giao tiếp với mọi người một cách bình đẳng được.

Suốt buổi tối, anh ngồi tự kiểm điểm mình. Anh phát hiện, từ khi mình

hiểu biết bản thân luôn không tự tin, không nghĩ tới tiến thủ, qua loa đại khái.

Anh luôn cho mình không thể thành công được và chẳng có cách gì khắc

phục được những khiếm khuyết đó.

Vậy là anh hạ quyết tâm, từ nay về sau quyết không tự ti, không tự coi

thường mình nữa, nhất định hoàn thiện tính cách và tình cảm, gắng sức bổ

khuyết.

Sáng hôm sau, lòng đầy tự tin anh bước vào cuộc thi tuyển và được

nhận vào làm việc một cách thuận lợi. Anh cho rằng, vị trí công việc mà anh

có được không thể không liên quan tới chuyện đêm qua, và lòng tự tin vừa

mới được gây dựng của mình.

Sau hai năm làm việc ở đây, anh ta rất có uy tín. Mọi người luôn thấy

anh ta lạc quan, nhanh nhẹn, chủ động và nhiệt tình, về sau, khi kinh tế suy

thoái, nhiều người phải qua thử thách cam go, nhưng riêng anh trở thành một

trong số ít người trong ngành vẫn có công việc làm ăn tốt. Sau khi công ty tổ

chức lại, cổ phần của anh chiếm kha khá, và anh còn được tăng lương nữa.

Thông qua câu chuyện này chúng ta có thể thấy rằng, không phải mọi

thành công đều đến từ trí tuệ. Quan trọng hơn là biết phát hiện ra chỗ thiếu

sót của mình. Cái có tác dụng lớn trong cuộc sống chính là sự hoàn thiện của

tính cách và tình cảm.

Một cơ quan nghiên cứu qua khảo sát phát hiện ra rằng, những học

sinh giỏi nhất của đại học Havard, thì sau khi ra trường thành tích đạt được

đều không phải là đặc biệt xuất sắc. Cũng có nghĩa là ở một mức độ nào đó,

thành công là do rất nhiều yếu tố cấu thành, chứ không chỉ do thành tích học

tập quyết định.

Cơ quan này đã nghiên cứu 450 đứa trẻ sống trong khu dân nghèo,

chúng phần lớn là con em của những người di cư và người da đen. Những

đứa trẻ lớn lên trong môi trường gian nan như vậy từ nhỏ đã phải chịu nhiều

bất hạnh, nhưng khi lớn lên, không ít người trở thành luật sư, giáo sư, người

thuộc tầng lớp thượng lưu của xã hội.

Điểm chung của 450 đứa trẻ được nghiên cứu là chỉ số IQ của chúng

thấp hơn 80 (người có chỉ số thấp hơn 80 được coi là trí năng kém).

Lớn lên, có tới 7% trong số đó có thời gian thất nghiệp hơn 10 năm.

Nhưng các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, trong số những đứa trẻ có

IQ trên 100, lại cũng có tới 7% bị thất nghiệp trên 10 năm.

Tiến sĩ tâm lý học Gotman, sau khi phân tích vấn đề này, đã nói:

- Thành công trong cuộc đời người ta không phải tới từ thành tích học

tập trước kia ở trong trường, cũng không phải từ chỉ số IQ được hình thành từ

nhỏ, mà nó liên quan rất lớn đến tính cách trong quá trình trưởng thành. Hoàn

toàn dựa vào kiến thức sách vở sẽ không thể đảm bảo cho thành công được.

Pegen cũng đã từng nói:

- Mục đích của việc học không nằm trong chính nó, mà nằm ở ngoài

sách vở. Chỉ có thông qua quan sát tỉ mỉ mới có được trí tuệ xử thế.

Đào tạo đại học thực sự có thể nâng cao trình độ tri thức của con

người, nhưng tiếc thay nó thường chỉ là thứ văn hóa mang ý nghĩa luân lý; cái

được của nó thường buộc phải trả giá bằng hy sinh sức sống của con người

và ý chí cá nhân. Nếu chỉ có sự giáo dục bằng sách vở thôi thì trí tuệ và tâm

tính của con người không thể phát triển được, cuối cùng không khéo tiềm

năng của họ sẽ bị thui chột, tiêu tan.

SỰ PHÁT HIỆN RA EQ

Đã có một cuộc thực nghiệm như sau: Cho một tốp trẻ nhỏ vào một căn

phòng rộng thênh thang, ở một vị trí dễ thấy nhất trong đó có đặt đĩa kẹo to.

Thầy giáo nói với các em khi bước vào rằng:

- Nếu em nào không ăn kẹo mà chờ cho tới khi thầy trở lại, thì sẽ được

thưởng một viên kẹo nữa, có nghĩa là em đó sẽ được hai cái kẹo. Còn em

nào đã ăn kẹo trước khi thầy về thì chỉ được một cái đó thôi.

Kết quả cho thấy, một số em không kìm được sự thèm muốn, khi người

lớn không có mặt đã ăn kẹo ngay. Nhưng một số em lại rất nhớ lời thầy, cho

rằng chỉ cần cố đợi một lát là sẽ được hai cái kẹo, nên đã gắng tự kìm mình.

Không phải là chúng không bị hấp dẫn bởi viên kẹo, nhưng chúng đã tìm cách

chuyển sự chú ý của mình sang cái khác, như hát hò, nhảy múa. Có đứa kiên

quyết leo lên bàn ngủ, quyết không nhìn viên kẹo, để chờ cho tới khi thầy giáo

về. Và chúng đã được thưởng thêm một cái kẹo nữa.

Các chuyên gia chia chúng thành hai nhóm:

- Nhóm 1: có thể chống lại sự cám dỗ, kiên trì để được hai viên kẹo.

- Nhóm 2: không kiên trì chỉ được một viên kẹo.

Và tiến hành theo dõi chúng lâu dài. Kết quả phát hiện là khi chúng lớn

lên, những đứa trẻ nhóm 2 thường không đạt được thành công bằng những

đứa ở nhóm 1 (nhóm được hai viên kẹo). Điều đó cho thấy, phàm là người

ngay từ nhỏ đã thiếu sự tự kiềm chế, thì dù sau này chỉ số IQ của chúng có

cao chăng nữa, tỉ lệ thành công cũng rất nhỏ. Ngược lại, những ai từ nhỏ đã

biết tự kiềm chế, nhất là những ai biết chuyển sự chú ý của mình sang việc

khác, thì thường nắm chắc vận mệnh đời mình.

Cho nên, trên phương diện quyết định sự thành bại của đời người, tác

dụng của tố chất tâm lý phi trí lực thường vượt qua nhân tố trí lực. Ngày nay,

càng có nhiều nhà tâm lý học chuyển trọng tâm nghiên cứu của mình sang

lĩnh vực khảo sát tố chất tâm lý. “Tình cảm” đang dần trở thành trọng điểm

nghiên cứu của họ, và cũng trở thành điểm nóng của dư luận xã hội.

VỀ VẤN ĐỀ ĐO THỬ SỰ LẠC QUAN CỦA CON NGƯỜI

Giữa những năm 80 của thế kỷ XX, một công ty bảo hiểm của Mỹ đã

tuyển 5000 nhân viên rồi tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho họ, phí bồi dưỡng

mỗi người phải trả là 30.000 USD. Nhưng chỉ sau một năm làm việc đã có

một nửa xin từ chức, bốn năm sau thì chỉ còn lại một phần năm số người

được tuyển. Nguyên nhân là trong quá trình tiến hành bán bảo hiểm nhân thọ,

số nhân viên hết lần này tới lần khác rơi vào cảnh ngộ bị khách hàng từ chối,

nhiều người sau khi bị từ chối quá nhiều lần đã mất hết ý chí, đánh mất lòng

kiên trì và dũng khí để tiếp tục làm việc này rồi.

Những ngưòi biết đối phó với khó khăn, đều coi mỗi lần bị từ chối là

một lần thách thức, chứ không coi mình là người thất bại để mà bỏ nghề. Để

chứng minh điểm này, công ty nọ đã tới thỉnh giáo một giáo sư tâm lý học

thuộc đại học Pennsylvania. Ông này nổi tiếng nhờ công trình nghiên cứu lý

luận “Về tính quan trọng của tinh thần lạc quan”. Công ty hy vọng được ông

giúp đỡ trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân viên.

Vị giáo sư này cho rằng:

- Người có tinh thần lạc quan khi gặp thất bại, thường qui thất bại vào

một sự việc nào đó mà họ có thể thay đổi được, chứ không cho đó là những

khó khăn cố định không thể khắc phục. Do đó, họ đã cố gắng thay đổi hiện

trạng, giành lấy thành công.

Sau khi nhận lời mời của công ty bảo hiểm nọ, ông đã cho mời 15

nghìn nhân viên mới của công ty về để tiến hành hai thử nghiệm. Lần thứ

nhất là làm theo thông lệ của công ty, tiến hành trắc nghiệm chỉ số IQ là

chính. Còn lần thứ hai là do ông tự thiết kế, một cuộc trắc nghiệm về mức độ

lạc quan của con người. Sau đó tiến hành phân loại và theo dõi họ rất chặt

chẽ.

Trong số những nhân viên mới này, có một nhóm không qua trắc

nghiệm IQ, nhưng trong “Trắc nghiệm lạc quan” thì họ lại đạt thành tích

“Người có tinh thần lạc quan siêu cấp” - Kết quả theo dõi nghiên cứu cho

thấy, tất cả nhân viên mới trong nhóm này đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Năm đầu tiên, doanh số bán bảo hiểm của họ cao hơn 21% so với những

người “Có tư tưởng bi quan thông thường”. Năm thứ hai, tỉ lệ này là 57%. Từ

đó, “Trắc nghiệm lạc quan” của ông trở thành một điều kiện quan trọng trong

việc tuyển dụng nhân viên của công ty.

“Trắc nghiệm lạc quan” của vị giáo sư này thực chất là một mặt của

cuộc trắc nghiệm chỉ số EQ. Công việc mà ông làm cho công ty này ở một

mức độ nhất định đã trực tiếp chứng minh rằng “Tố chất tình cảm có tác dụng

quan trọng trong việc dự đoán một người có thành công hay không”. Và đó

cũng là một cách ủng hộ bằng thực tiễn cho khái niệm và lý luận EQ.

EQ DỰ ĐOÁN MỘT NGƯỜI CÓ THỂ THÀNH CÔNG HAY KHÔNG

IQ đã từng là tiêu chuẩn đầy quyền lực để xác định thành công của một

con người. Nhưng trong thời buổi khoa học kỹ thuật nhảy vọt này, quyền uy

của IQ đang bị EQ làm lung lay (Emotionallgence Quo-tient). Nếu nói rằng chỉ

số IQ được dùng để dự đoán trình độ trí lực và thành tích nghề nghiệp của

con người, thì hệ số EQ được xem là tiêu chuẩn có hiệu quả hơn để dự đoán

một con người có giành được thành công trong sự nghiệp và cuộc sống có

hạnh phúc hay không, nó phản ánh tốt hơn tính thích ứng của cá thể với xã

hội.

Khái niệm EQ được nhà tâm lý học Piter Salavi thuộc đại học Yale và

ngài John Maier thuộc đại học New Hampshire đưa ra lần đầu tiên vào năm

1990 và định nghĩa lại vào năm 1996.

Theo họ, EQ dùng để chỉ năng lực nắm bắt và làm chủ tình cảm của

một con người; năng lực điều khiển và phán đoán về tình cảm của người

khác; cùng với năng lực tiếp nhận những khó khăn tạm thời, cũng như mức

độ lạc quan trước cuộc sống của con người.

Từ ý nghĩa đó, EQ chính là sức mạnh tình cảm, là một loại sức mạnh

của tính cách. Nó bao gồm năng lực về các mặt như: tự nhận thức, tầm nhìn,

sự tự chủ tình cảm, khả năng khích lệ và khả năng giao tiếp.

Năng lực đánh giá tình cảm của người khác chính là EQ tình cảm cơ

bản nhất, cũng là nhân tố quan trọng nhất quyết định độ cao thấp EQ ở một

người, điều này rất quan trọng trong việc giao tiếp. Người có EQ cao, sở dĩ

được hoan nghênh chính là do họ có thể kịp thời đưa ra những phán đoán

chính xác đối với tình cảm của chính mình và của người khác; để rồi hành

động dựa trên cơ sở đó mà điều chỉnh hành vi và ngôn ngữ của mình. Còn

người EQ thấp, do không kịp thời hiểu được tình cảm của chính mình, nên

trong thực tế cuộc sống dễ buồn bực, luôn gặp trở ngại ở mọi nơi.

Tính cách là sự phản ánh tình cảm và hành vi điển hình, nó quyết định

cảm giác về thái độ và hành vi đối với các sự vật và người khác, thúc đẩy một

con người phát triển theo một hướng nào đó. Vì thế, người ta mới nói: “Tính

cách quyết định vận mệnh”. Hiểu tính cách của mình có thể coi là mấu chốt

trong xác định độ cao thấp của EQ. Có những người, do tính cách tự thân mà

các động tác cử chỉ, cách ăn mặc, đều hình thành một kiểu mẫu nhất định.

Người có EQ cao có thể rèn luyện được năng lực phán đoán người khác qua

“kiểu” ngoại hình ấy, có thể hiểu họ và suy đoán chuẩn xác hành động của họ

nữa.

Danien Gotman đã chỉ ra rằng, thành công luôn có quan hệ chặt chẽ

với những người có “EQ tình cảm cao”. Trong hai năm liền, ông đã tiến hành

phân tích đối với 500 doanh nghiệp, các tổ chức chính phủ và cả tổ chức hoạt

động phi lợi nhuận trên toàn cầu. Ngoài việc phát hiện ra những người thành

công đều có EQ rất cao ra, những biểu hiện tuyệt vời cũng có quan hệ chặt

chẽ với “EQ tình cảm”. Trong công trình nghiên cứu lấy đối tượng là 100

người lãnh đạo cao cấp tại 15 công ty lớn trên thế giới như IBM, CocaCola,

hãng Fiat, ông đã phát hiện ra rằng, sự khác nhau giữa những người lãnh

đạo bình thường và phi thường chủ yếu đều từ “EQ tình cảm”. Người lãnh

đạo siêu việt, trong một số mặt của lĩnh vực này như: tầm ảnh hưởng, lãnh

đạo tập thể, lòng tự tin và động cơ thành công... của họ đều có những biểu

hiện tuyệt vời.

Danien Gotman nói:

- EQ đặc biệt quan trọng đối với người lãnh đạo, bởi tinh túy của lãnh

đạo nằm ở chỗ là khiến người khác càng làm việc tốt hơn.

Cũng có thể hoàn toàn khẳng định được rằng, tố chất của một người

thành công phần lớn dựa trên EQ.

Một học giả người Đức, qua nghiên cứu đã phát hiện, ai có thể nắm bắt

tốt hơn tình cảm của người khác, thì người đó có năng lực thích ứng mạnh

hơn trong công tác và học tập. Người có EQ tương đối cao có thể xử lý tốt

hơn những vấn đề nan giải. EQ càng ngày càng tỏ ra quan trọng trong công

tác và cuộc sống. Các nhà tâm lý học cho rằng, khi người ta gặp mâu thuẫn

và khó khăn trong công tác, nếu chỉ dựa vào phân tích lý tính thì không thể

giải quyết được, mà thường phải thông qua giao tiếp, đặt mình vào vị trí

người khác mà nghĩ cho họ, hiểu họ, để rồi tháo gỡ vấn đề.

Qua nghiên cứu và thực tiễn, có thể nhấn mạnh được rằng, những

người thành công đều là người có chỉ số EQ cao. Qua đó càng khẳng định:

EQ là một trong những tố chất không thể thiếu của người thành công.

NỘI DUNG CỦA EQ

Đối với EQ, P. Salavi đã đưa ra những kiến giải rất độc đáo khi ông giải

thích nội dung của EQ. Ông đã tiến hành giảng giải về năm mặt sau.

- Xúc cảm tự nhận thức: Bản chất của việc này là cơ sở của EQ, năng

lực sẵn sàng nhận thức được cảm xúc này vô cùng quan trọng đối với việc

hiểu biết chính mình. Người không hiểu được cảm thụ thực sự của bản thân

ắt sẽ phải làm nô lệ cho cảm xúc, ngược lại, nắm chắc cảm xúc mới có thể

làm chủ được cuộc sống, mới nhanh chóng giải quyết được những việc hệ

trọng trong cuộc đời như hôn nhân, công việc...

- Hiểu rõ và điều khiển được cảm xúc. Việc quản lý xúc cảm phải được

xây dựng trên cơ sở tự nhận thức. Những người thiếu năng lực này thường

đối mặt với trầm cảm; còn người biết vận dụng tốt nó, thì dễ dàng vượt qua

được và dũng cảm bước tiếp.

- Tự khích lệ: Dù là muốn tập trung chú ý, tự khích lệ, hay phát động

sáng tạo, thì việc tập trung xúc cảm vào một mục tiêu là tuyệt đối cần thiết.

Bất kỳ thành công nào cũng đều phải dựa vào khả năng tự khống chế xúc

cảm, khắc phục những chấn động và kìm hãm sự tự mãn. Nói chung, người

biết tự khích lệ mình, thì khi làm việc sẽ đạt hiệu suất cao.

- Nhận biết cảm xúc của người khác: Sự đồng cảm cũng là một kỹ năng

giao tiếp cơ bản, nó cũng được xây dựng trên cơ sở tự nhận thức. Người sẵn

lòng đồng cảm với người khác sẽ biết phát hiện ra những nhu cầu của họ qua

những thông tin nhỏ nhặt.

- Khai thông quan hệ giao tiếp: Quan hệ giao tiếp của con người chính

là một nghệ thuật về quản lý xúc cảm ở người khác. Nhân duyên, năng lực

lãnh đạo, mức độ hòa hợp trong giao tiếp... của mỗi người đều có liên quan

đến năng lực này. Người có năng lực này thường dễ thành đạt.

LÀM GÌ ĐỂ PHÁT TRIỂN EQ

Trong cuộc sống, người ta đã thấy rất nhiều trường hợp có chỉ số thông

minh IQ cao, nhưng vẫn không thành đạt. Ngược lại, có những đứa trẻ tuy chỉ

số thông minh không cao, nhưng về sau lại khá thành đạt. Vậy thì mấu chốt

vấn đề là ở đâu.

Qua nghiên cứu, các nhà khoa học và tâm lý học đã trả lời được câu

hỏi trên: Đó là ngoài chỉ số thông minh IQ ra, để thành công trong cuộc sống,

trẻ em còn cần đến chỉ số thông minh cảm xúc EQ. EQ — theo Tiến sĩ S.

Gotman là:

* Nhận biết được cảm xúc của người khác và biết cách giao tiếp với họ.

* Tự tin và biết tự hoàn thiện mình để vươn lên.

Theo các nhà khoa học Mỹ thì sự thành đạt chỉ dựa 25% vào IQ, còn

75% phụ thuộc vào chỉ số EQ của bạn. Chỉ số thông minh IQ thường được

coi là chỉ số trí tuệ bẩm sinh. Trái lại, chỉ số EQ hình thành và được hoàn hiện

trong quá trình sống, học tập và làm việc. Vì vậy bạn có thể nâng cao chỉ số

thông minh cảm xúc của mình bằng các phương pháp sau:

- Tự đánh giá và chế ngự được bản thân, bằng cách luôn điềm đạm và

bình tĩnh.

- Học cách cảm thông và khen ngợi người khác để họ cũng thông cảm

và hợp tác với bạn.

- Tự giác làm việc một cách khoa học và có kỷ luật.

- Luôn lạc quan, suy nghĩ tích cực để tránh stress, vì stress sẽ ảnh

hưởng xấu đến khả năng tư duy.

Chỉ số EQ rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến tương lai cuộc sống

của bạn. Vì vậy bạn hãy tự rèn luyện mình, phát triển chỉ số EQ càng sớm

càng tốt. 

DẠY CHO TRẺ VUI VẺ ĐỂ TĂNG CƯỜNC EQ

Có một cách để bạn thu phục con cái một cách nhanh nhất, đó là biết

chia sẻ nụ cười với chúng.

Theo các nhà nghiên cứu thì óc hài hước của trẻ phát triển qua 4 giai

đoạn:

- Từ 0-2 tuổi: Hình thành qua những sự việc hiển hiện trước mắt như

làm mặt dị dạng, trốn tìm...

- Từ 2 - 3 tuổi: Bắt đầu biết cười khi nghe những âm thanh lạ (như

quảng cáo trên tivi).

- Từ 3-7 tuổi: Các vật thể sử dụng sai chức năng, các trò vui chơi... đã

được trẻ nhận biết và cười.

- Từ 7 tuổi trở lên: Bắt đầu biết phân biệt đúng sai và với một sự việc

trẻ có thể hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Vì vậy, vào tuổi này óc khôi hài

của trẻ bắt đầu trở nên phong phú.

Ta không loại trừ những trẻ có tính khôi hài bẩm sinh với óc sáng tạo

và trí tưởng tượng tốt hơn bạn bè cùng trang lứa. Đối với những trẻ này, nếu

bông đùa quá đáng, không đúng nơi, đúng lúc sẽ khiến chúng phản ứng: cáu

gắt, nói năng lộn xộn, đùa ghẹo lại người lớn, thậm chí nói bậy... Nếu bạn

thấy trẻ hành động như vậy thì hãy từ từ sửa đổi cách trêu đùa của mình, lái

qua các hoạt động có lợi hơn để chúng dần vui đùa trở lại chứ đừng vội quát

tháo, lăng nhục ngay lúc đó.

Một số kinh nghiệm có thể giúp trẻ vui:

- Với những trẻ còn bé, chưa đến trường, bạn hãy dành thời gian chơi

trốn tìm, ú tim, chơi trò cưỡi ngựa... gây hứng thú và giúp trẻ thêm khoẻ

mạnh.

- Chọn kể những câu chuyện phù hợp với lứa tuổi và tính cách trẻ.

- Chỉ cho trẻ nhận biết những khía cạnh khôi hài của cuộc sống.

- Phải dần cho trẻ biết không phải lúc nào cũng thích gì được nấy, để

chúng khỏi sốc khi gặp những tình huống xấu.

- Quan tâm thường xuyên đến trẻ khi chúng ở lớp cũng như ở nhà,

đừng để trẻ bị “nhốt” trong nhà chơi một mình.

Dạy cho trẻ từ nhỏ đã có tính hài hước là rất có lợi. Khi lớn lên trẻ sẽ

mau mồm mau miệng và luôn tin tưởng, yêu đời, dù gặp khó khăn. Những

kinh nghiệm này sẽ giúp trẻ biết đối xử thân thiện, vui vẻ với mọi người, hòa

nhập rất nhanh với cộng đồng.

Phương ngôn có câu: “Dạy con từ thuở còn thơ”...

Từ ngàn năm, nhân dân đã nhận thức được điều đó. Những cứ liệu

khoa học đã chỉ rõ, từng độ tuổi “thơ” như thế nào thì trẻ đã có thể tiếp thu

được gì, tức là có thể dạy dỗ trẻ được những gì.

Có hai khía cạnh cần được nhấn mạnh, để nhận thức cho thật rõ:

- Phải tạo điều kiện cho trẻ nhỏ được vui chơi, đùa nghịch thoải mái. Ở

nhà hay ở nhóm trẻ, đều cần hết sức quan tâm vui chơi với trẻ nhỏ. Đây

chính là “chơi mà học”, giúp trẻ dần hoàn thiện nhiều chức năng.

- Hết sức quan tâm dạy trẻ những gì sống động, vui nhộn, hóm hỉnh,

hài hước. Sớm được tiếp thu các giá trị này, sẽ có tác động tích cực suốt đời

cho trẻ.

TỰ QUYẾT ĐỊNH VẬN MỆNH CỦA MÌNH

Có một chàng trai mồ côi, không nơi nương tựa, chẳng có ruộng đất để

cấy cày, cũng không có tiền để buôn bán. Anh ta rất lo lắng, đành phải chạy

ngược chạy xuôi khắp nơi.

Một hôm, anh chàng tới cầu kiến một vị cao tăng:

- Con chẳng có nghề gì, túi lại không có xu nào, thử hỏi làm sao mà

sống được đây?

Vị cao tăng dẫn anh ta tới bên một bãi đá mọc đầy cỏ dại, chỉ vào một

hòn đá mà nói rằng:

- Sáng mai, con hãy mang hòn đá này ra chợ bán! Nhưng nhớ rằng, bất

kỳ là họ trả bao nhiêu tiền cũng không được bán nó.

Anh ta trong lòng đầy ngờ vực, nghĩ rằng hòn đá này tuy đẹp thật,

nhưng làm gì có ai lại chịu bỏ tiền ra mua nó? Tuy vậy vẫn nghe lời, vác hòn

đá ra chợ rao bán, nhưng cố tình ngồi ở chỗ không tiện lợi lắm. Do vậy, một

ngày qua mà chẳng hề có ai ngó ngàng tới cả. Ngày thứ hai, anh lại mang đá

đi bán, cũng vẫn không ai hỏi mua. Cho tới ngày thứ ba mới có người đến

hỏi, ngày thứ tư thì có người muốn mua thật, ngày thứ năm thì hòn đá đã có

thể bán được với giá cao rồi.

Anh ta rất mừng, về thưa lại với vị cao tăng:

- Không ngờ hòn đá mà lại đáng giá nhiều tiền vậy?

Vị cao tăng cười nói:

- Ngày mai con hãy mang hòn đá tới chợ vàng bạc mà bán. Nhưng nhớ

là, dù ai trả cao mấy cũng không bán.

Anh ta làm đúng lời nhà sư dặn. Một ngày, hai ngày, rồi sang ngày thứ

ba mói có người đến hỏi; vài hôm sau, người đến hỏi giá ngày càng đông. Giá

của hòn đá cao hơn cả giá vàng, mà anh ta vẫn cương quyết không bán.

Nhưng chính vì vậy mà người ta càng hiếu kỳ hơn, giá của hòn đá ngày càng

được đẩy lên cao mãi.

Anh lại tìm vị cao tăng. Ông ta bảo:

- Anh hãy mang hòn đá tới chợ châu báu ngọc ngà mà bán...

Rồi tình hình lại diễn ra như trên, cuối cùng giá của hòn đá đã được

đẩy lên cao hơn cả giá của ngọc quí. Nhưng vì được dặn là giá nào cũng

không bán, nên hòn đá đã trở thành “Vật báu hiếm có trên thế gian”.

Lúc đó, anh chàng mồ côi quả thực là không thể nào hiểu nổi nữa.

Vị cao tăng nói:

- Trên thế giới này, người và vật đều như vậy cả. Nếu con coi mình là

một viên đá xấu xí, thì mãi mãi cũng chỉ là viên đá xấu xí. Nhưng nếu con tin

rằng mình là một viên đá quí, con sẽ trở thành một viên đá quí.

Một viên đá chẳng đáng gì, nhưng do bản thân quí trọng và luôn đề cao

giá trị của nó, thì được coi là viên đá quí hiếm. Con người cũng như viên đá,

chỉ cần mình coi trong mình, yêu quí mình thì cuộc sống sẽ rất có ý nghĩa.

Vận mệnh của mỗi con người đều nằm trong tay chính mình. Hiểu rõ và làm

chủ được điều đó chính là năng lực tự nhận thức trong EQ.

EQ KHÁC NHAU THÌ NHỮNG

LỜI ĐOÁN ĐỊNH CŨNG KHÁC NHAU

Một cuộc chiến tranh sắp nổ ra, mọi người cùng thảo luận về phướng

án tác chiến. Sau khi kết thúc hội nghị, một người có EQ cao cười, nói bóng

gió rằng:

- Nếu giành thắng lợi trong cuộc chiến này, chúng ta sẽ được ghi vào

lịch sử.

Người EQ thấp lại bảo:

- Dù cho chúng ta thắng lợi, thì không biết khi ca khúc khải hoàn, chúng

ta vui vẻ dưới ngọn cờ chiến thắng hay đang nằm trong nghĩa trang liệt sĩ. Có

còn sống hay không, phải chờ xem ý của Thượng Đế.

Cuộc chiến bắt đầu, các tướng sĩ có EQ cao rất hiên ngang:

- Vào giờ này ngày mai, ta đã được thưởng huân chương danh dự,

bước đi trước đoàn quân ca khúc khải hoàn trở về!

Mắt họ ánh lên niềm tin, cứ như đã nhìn thấy thắng lợi đầy khao khát

rồi.

Hai quan điểm hoàn toàn khác nhau đó đương nhiên sẽ đưa ra hai lời

đoán định khác nhau. Xem xét sự vật bằng những ánh mắt khác nhau sẽ đưa

ra những kết luận khác nhau; tích cực hoặc tiêu cực được quyết định bởi độ

cao thấp của EQ. Những người có chỉ số EQ cao thường có tư tưởng và

những lời đoán định tích cực như:

- Ta là người tích cực, lạc quan.

- Ta tin vào chính mình và năng lực của bản thân.

- Ta sống có mục đích đúng đắn và cao thượng.

- Ta thường nằm mơ mình đã thành công, và đã hình dung rất rõ khung

cảnh huy hoàng của chiến thắng.

- Ta luôn chú trọng vào mặt tích cực của sự kiện.

- Ta có lòng tin và dũng khí.

- Tâm trí của ta hoàn toàn là của ta; ta có thể làm chủ xúc cảm của

mình, cả trực giác và cơ thể mình nữa.

- Việc gì ta cũng làm ngay lập tức và làm trong tâm trạng như hiện nay.

- Ta đã lên kế hoạch cho thành công của mình.

Tâm trạng cá nhân thường quyết định kết quả của sự việc. Muốn có

được kết quả tốt, trước tiên phải có tâm trạng lạc quan; chớ để cho mây đen

che phủ hết tâm trí của chúng ta.

HAI MƯƠI ĐÔ LA - BÀI HỌC VỀ GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG

Một nhà diễn thuyết nổi tiếng đã bắt đầu buổi nói chuyện của mình

bằng cách đưa ra tờ giấy bạc trị giá 20 đô la. Trong gian phòng có 200 khán

giả, anh ta cất tiếng hỏi:

- Ai muốn có tờ 20 đô la này?

Những bàn tay bắt đầu giơ lên. Anh ta nói tiếp:

- Tôi sẽ đưa tờ 20 đô la cho bạn. Nhưng trước tiên, hãy để tôi làm việc

này!.

Vò nhàu tờ 20 đô la, sau đó anh ta lại hỏi:

- Có còn ai muốn tờ giấy bạc này không?

Vẫn có những bàn tay đưa lên.

- Ồ, vâng, sẽ như thế nào nếu tôi làm thế này? - Nói rồi anh ta quang

nó xuống sàn và giẫm lên. Sau đó anh ta nhặt tờ bạc lên, bây giờ trông nó

nhàu nát và dơ bẩn.

- Nào, ai còn muốn có tờ bạc này nữa?

Vẫn còn những bàn tay đưa lên.

- “Các bạn của tôi ơi! Tất cả các bạn cần phải học kỹ bài học rất có giá

trị này. Những việc tôi làm với đồng tiền chẳng có nghĩa lý gì, bạn vẫn muốn

có nó bởi vì giá của nó không hề giảm. Nó vẫn có giá trị là 20 đô la. Nhiều lần

trong cuộc sống, bạn bị vấp ngã, bị “vò nhàu” và bị vấy bẩn bởi những quyết

định của chính chúng ta hoặc do hoàn cảnh xô đẩy. Chúng ta cảm thấy, hình

như chúng ta trở nên vô giá trị. Nhưng không. Những gì đã xẩy ra không có

nghĩa lý gì cả. Bạn sẽ không bao giờ mất đi giá trị đích thực của mình. Dù thế

nào đi nữa, bạn cũng là vô giá với những người yêu thương bạn. Giá trị của

cuộc sống chúng ta không phải được quyết định bởi những gì chúng ta làm,

hoặc bởi người mà chúng ta quen biết, mà bởi... chúng ta là ai.

- Bạn thật đặc biệt và đừng bao giờ quên điều đó.

Sống trên đời, nhiều người phải trải qua những hoàn cảnh khốn khổ.

Lắm khi, thể xác và cả nhân phẩm đều bị trà đạp.

Sự thật đau xót là, không ít người, do nhiều nguyên nhân khách quan

và chủ quan, đã cam chịu thất bại. Có một số người buông xuôi mặc kệ cho

số phận xô đẩy. Nhóm khác yếu mềm, thở ngắn than dài, toàn trách ông trời

bất công. Có cả những người gục hẳn, rũ bỏ cuộc sống một cách không

thương tiếc...

Như đã nói, do nhiều nguyên nhân... Song, có một nguyên nhân chủ

quan có thể thấy ngay: Họ đã hạ thấp mình, không thấy giá trị của bản thân,

coi khinh sinh mệnh của mình.

Nguy hiểm thay, khi ta không thấy và gìn giữ giá trị con người của

chính mình! Càng nguy nan, khốn quẫn, càng phải gìn giữ nó, để mà bám trụ

cuộc đời. Vì mỗi người chỉ khẳng định được chân giá trị đặc sắc của mình ở

chính trong cuộc sống. Khi có niềm tin, bạn nhất định sẽ chứng minh được

giá trị của chính mình.

LO ÂU – KẺ THÙ LỚN NHẤT CỦA MỖI NGƯỜI

Tiến sỹ Carier, người đã được giải Noben về y học nói rằng:

- Những người không biết chống chọi với sự lo âu của mình đều chết

sớm.

Khi bàn về ảnh hưởng của sự lo âu đối với con người, một vị bác sỹ đã

nói, có 70% số người chỉ cần loại trừ được nỗi sợ hãi và lo lắng của mình, thì

bệnh tật sẽ tự thuyên giảm đi nhiều. Những bệnh này hoàn toàn là bệnh thật

như viêm loét dạ dày chẳng hạn. Sợ hãi làm ta lo lắng, lo lắng sẽ gây ra căng

thẳng và ảnh hưởng tới thần kinh dạ dày, làm cho dịch vị trở nên không bình

thường, càng dễ gây ra viêm loét dạ dày.

Lo lắng cũng dễ làm nảy sinh các vấn đề về thần kinh và tinh thần.

Người ta đã nói rằng, hơn một nửa số người đang nằm trên giường bệnh do

mắc chứng thần kinh thì dưới kính hiển vi, khi người ta dùng phương pháp

hiện đại nhất để kiểm tra thần kinh của họ, lại phát hiện ra rằng phần lớn họ

đều rất mạnh khoẻ. “Bệnh thần kinh” của họ lại không phải do bản thân hệ

thần kinh có chỗ nào dị thường cả, mà chính là do các yếu tố thuộc về tình

cảm gây ra, như bi quan, nóng nảy, lo lắng, sợ hãi, hốt hoảng... Có người đã

phát biểu rằng:

- Sai lầm lớn nhất mà bác sỹ mắc phải, là họ muốn điều trị thể chất

nhưng lại không quan tâm tới điều trị tư tưởng cho người bệnh. Nhưng tinh

thần và thể xác lại là một thể thống nhất, không chia tách mà xử lý được.

Y học đã loại trừ được rất nhiều bệnh tật đáng sợ do vi trùng gây ra,

nhưng những bệnh do lo lắng, sợ hãi, thù hận, nóng nảy và cả tuyệt vọng nữa

thì y học vẫn bó tay. Những bệnh mang tính tình cảm đó đang ngày càng tăng

lên, ngày một lan rộng hơn với một tốc độ đáng sợ.

Nguyên nhân nào gây ra sự bất ổn tinh thần? Không ai hiểu hết được

bí ẩn đó. Nhưng trong phần lớn tình huống, rất có thể là do nỗi sợ hãi và lo

lắng gây ra. Những người nóng nảy và lo lắng không yên, phần lớn đều

không thích ứng được với cuộc sống hiện tại và thường cắt đứt mối liên hệ

với môi trường xung quanh. Lo lắng giống như những giọt nước không ngừng

nhỏ xuống, khiến cho tinh thần người ta hoảng loạn, kéo dài có thể dẫn tới tự

tử.

Xin nhắc lại một lần nữa câu nói nổi tiếng này:

- Những người không biết chống chọi sự lo âu của mình đều chết sớm.

KHÔNG NÊN PHIỀN LÒNG VÌ NHỮNG CHUYỆN VẶT

Chúng ta thường rất dũng cảm đối mặt với những khủng hoảng lớn,

nhưng lại đánh mất nhuệ khí chỉ vì những chuyện vặt vãnh.

Một vị quan tòa ở Chicago sau khi đã thụ lý hơn 4 vạn vụ án hôn nhân

không lấy gì làm vui vẻ, đã nói rằng:

- Sở dĩ cuộc sống hôn nhân không được mỹ mãn, nguyên nhân chủ

yếu nhất, thông thường đều từ những chuyện nhỏ nhặt.

Còn một vị ở Viện công tố thuộc bang New York lại khẳng định:

- Trong những vụ án hình sự mà chúng tôi xử lý, có tới hơn một nửa

nguyên nhân là từ những việc nhỏ như: Tỏ ra “anh hùng” khi uống rượu, tranh

cãi to tiếng vì chuyện vặt vãnh, nói năng xúc phạm người khác, lời nói và

hành động không thỏa đáng, hành vi thô lỗ... Chính chúng là nguyên nhân

gây ra những vụ ẩu đả thành thương, hoặc giết người.

Khi phu nhân Roosevelt vừa mới kết hôn, bà đã phiền muộn trong một

thời gian dài, chỉ vì người đầu bếp trong nhà làm món ăn rất dở. Nhưng về

sau, bà nói rằng:

- Nếu sự việc xảy ra bây giờ thì tôi có thể chỉ nhún vai, rồi quên nó luôn.

Đây mới là cách làm của một người trưởng thành. Ngay đến cả nữ

hoàng Katerina chuyên chế bậc nhất, khi đầu bếp làm cơm dở, thường bà

cũng chỉ cười mà thôi.

Có một câu danh ngôn: “Pháp luật không quản những chuyện nhỏ”. Một

người muốn có được tâm lý điều hòa, thanh thản thì chớ có lo lắng vì những

chuyện vặt. Trong phần lớn thời gian, muốn khắc phục được những phiền hà

do các chuyện nhỏ nhặt gây ra, thì chỉ cần chuyển cách nhìn và trọng điểm đi

một chút là có thể được. Nghĩa là bạn có thể chuyển sang cách nhìn khác,

khiến bạn vui vẻ lên.

Ađelli cũng đã nói:

- Cuộc sống quá ngắn ngủi, đừng để ý tới những chuyện nhỏ nhặt làm

gì!

Câu nói này đã giúp Anđelli vượt qua quãng đời rất nhiều đau khổ. Ông

nói rằng:

- Chúng ta thường bị những chuyện nhỏ nhặt, những chuyện không

đáng để tâm và nhanh chóng bị lãng quên làm cho phiền lòng. Chúng ta chỉ

sống trên đời này được vài chục năm, vậy mà chúng ta đã lãng phí rất nhiều

thời gian không thể nào bù đắp được..., rồi còn sinh ra lo lắng để làm gì? Hãy

dành thời gian để làm những việc đáng làm, suy nghĩ tới những ý tưởng vĩ

đại, trải nghiệm những tình cảm chân chính. Cuộc sống quá ngắn ngủi, đừng

để ý tới những chuyện nhỏ nhặt làm gì!

Với những người thành công, họ không bao giờ để những việc vặt vãnh

gây phiền lòng, những việc linh tinh ảnh hưởng tới cảm hứng của mình, họ

hoàn toàn nắm chắc xúc cảm của bản thân.

PHIỀN NÃO GÂY TỔN HẠI CHO CON NGƯỜI

Trên thế giới này, không ai nhận được điều tốt lành từ những phiền

não; cũng chẳng có ai nhờ phiền não mà cải thiện được cảnh ngộ của mình.

Ngược lại, phiền não gây tổn hại sức khoẻ và tinh lực của con người. Phiền

não làm cho một số nhân vật thiên tài phải làm những công việc hết sức bình

thường. Trong những thứ gây nên thất bại, thương tổn và tuyệt vọng cho con

người, thì chính sự phiền não là nguyên nhân lớn nhất.

Công việc không gây thương tổn cho con người, nhưng phiền não lại

gây hại cho rất nhiều người. Không phải công việc mà là sự chán ngán,

hoảng hốt trong công tác tác động rất xấu cho chúng ta. Người nào hao tổn

nhiều tinh lực và bận tâm quá vào những chuyện buồn phiền vô vị, thì không

thể phát huy năng lực vốn có của mình được, mà chỉ khốn đốn bởi sự bận rộn

vô bổ mà thôi. Phiền não có thể phá hoai sức lực của con người, ngăn cản

chí hướng của họ, làm yếu đi sức mạnh thực sự của họ và làm giảm hiệu

suất công tác. Nếu một nhân viên bán hàng lợi dụng vị trí của mình để kiếm

chác, nay “chôm” một tí, mai lấy một tí thì lâu dần, chính bản thân người ấy

cũng hiểu rằng, một khi bị ông chủ phát hiện thì chẳng còn mặt mũi nào mà

nhìn người khác nữa. Vậy là trong tâm thức, hành động trộm cắp đó gây ra

phiền não làm hao tổn sức khoẻ, tiêu hao tinh lực, cũng như gây tổn hại toàn

diện.

Một người suốt ngày chìm đắm trong phiền não, thì sinh mệnh cũng

tiêu hao rất nhanh. Có người mới vào tuổi trung niên mà trông đã như một

ông già rồi là chính bởi lẽ đó. Có người ví sự phiền não như một cái chạm, nó

vô tình tạo ra những nếp nhăn trên mặt người.

Người có EQ cao thường luôn giữ được thái độ vui vẻ trong cuộc sống

và công tác. Một khi chợt thấy cảm giác sợ hãi, lo lắng xâm nhập vào nội tâm,

là họ lập tức huy động ý chí của mình ngăn chặn nó lại, không cho bám rễ

vào mình. Lòng dũng cảm, hy vọng và niềm tin là vũ khí hữu hiệu của họ

trong cuộc sống.

KHÔNG CÒN THỜI GIAN ĐỂ MÀ LO LẮNG

Đây chính là câu nói của Churchill khi ông phải làm việc tới 18 tiếng

trong một ngày vào lúc chiến sự căng thẳng. Khi có người hỏi, liệu ông có quá

lo lắng bởi trách nhiệm nặng nề của mình không thì ông đáp:

- Tôi quá bận, không còn thời gian để mà lo lắng nữa.

“Hãy để họ bận rộn” - là cách đã từng được các bác sỹ áp dụng điều trị

bệnh suy nhược tinh thần. Ngoài thời gian ngủ ra, còn lại từng phút từng giây

luôn bố trí cho họ hoạt động, như câu cá, đi săn, đánh bóng, chơi gôn, trồng

hoa, khiêu vũ... để cho họ về cơ bản không có thời gian rỗi.

Đây không phải là điều gì mới mẻ cả, mà ngay từ thời cổ Hy Lạp, 500

năm trước khi chúa Giêsu ra đời, đã áp dụng rồi.

Thời điểm lo âu gây tổn hại không phải là lúc bạn đang hoạt động, mà

chính là lúc rỗi rãi sau công việc. Lúc đó, sức tưởng tượng của bạn bị hỗn

loạn, dễ làm cho bạn suy nghĩ lung tung, có thể tự phóng đại những khuyết

điểm nhỏ của mình lên. Cho nên, cách tốt nhất để loại trừ lo lắng là hãy luôn

luôn làm những việc hữu ích.

Có người nói rằng, bí mật của việc làm cho người ta đau khổ chính là

có thời gian nhàn rỗi để nghĩ xem mình có vui hay không.

Do đó khi đang lo lắng, đừng nghĩ tới nó làm gì, hãy làm việc bận rộn,

máu của bạn cũng bắt đầu chảy mạnh, đầu óc bạn cũng trở nên năng động

hơn.

NẾU THÀNH CÔNG THÌ SAO?

Chúng ta có thói quen là trước khi làm một việc gì đó, cho dù biết rõ sẽ

không xảy ra hậu quả gì, nhưng lại cứ luôn nghĩ trước tới kết cục không mấy

tốt đẹp, thậm chí là tồi tệ nhất. Nhưng nên lật ngược lại rằng, chính vì suy

nghĩ như vậy mới dễ gây ra hậu quả xấu.

Lo âu chính là kẻ thù lớn nhất của đời người. Nhưng có người từ khi

sinh ra đã “thích” lo âu rồi. Nếu vậy, đề nghị bạn hãy “thử lo lắng” theo kiểu:

“Ngộ nhỡ mà thành công thì làm sao đây?”

Nếu như bạn cho rằng “điều này quá khó” thì bạn càng cần phải thử

xem. Điều này cũng không khó như bạn tưởng đâu. Giống như khi chơi xổ số,

chẳng ai mua vé số mà lại nghĩ: “Nếu mình không trúng thì sao?”. Nói chung,

ai chả mong trúng thưởng, và đều nghĩ “Nếu trúng, mình sẽ dùng số tiền này

vào việc...”. Cũng như vậy, khi bạn làm một việc gì đó, chỉ cần bạn nghĩ “Hy

vọng mình sẽ thành công”, “Nếu mình thành công rồi mình sẽ tiếp tục việc...”

là được. Trúng thưởng phải trông vào vận may, do vậy nếu không gặp may

thì cũng chẳng làm gì được. Nhưng trong công tác, cuộc sống và tình yêu, khi

bạn hy vọng và bạn thử nghĩ rằng “Nhỡ mà thành công thì làm thế nào?”... thì

sự thể lại hoàn toàn khác. Vì bạn có thể chủ động tác động tới việc đó được.

Bạn chớ cho đây là cách tự lừa dối mình. Thực ra đây là phản ứng tâm

lý của người có EQ cao. Muốn thực hiện thành công những ước muốn, thì

cần có thái độ lạc quan như thế mới đối mặt được với các vấn đề của cuộc

sống. Chỉ có vậy mới nắm chắc được phần thắng trong tay.

ĐỐI MẶT VỚI NHỮNG XÚC CẢM TIÊU CỰC

Tình cảm của con người đều có lúc tích cực, có lúc tiêu cực. Học đươc

cách khống chế nó là bí quyết thành công và niềm vui cuộc sống. Thực tế,

không có gì có thể so sánh được với tình cảm; cũng tức là xúc cảm của

chúng ta ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống của chúng ta.

- Đau đớn: Khi người ta mất đi cái gì đó, ví như bạn bè, tình yêu hoặc

lòng tự tôn, thì đều thấy đau đớn. Nhưng lắm khi bạn thấy đau đớn mà bạn lại

không hề hay là mất gì? Sự mất mát đó ảnh hưởng thế nào tới bạn? Cái mất

đi liệu sau này có bao giờ lấy lại được không?

Bạn thấy đau lòng, và biết ai làm bạn đau lòng thì xử trí thế nào? Nếu

có thể, bạn hãy tìm một ai đó để tâm tư hết những nỗi đau của mình và nói rõ

vì sao bạn lại đau lòng như vậy.

Vì sao lại phải nói cho họ biết? Bởi cho dù bạn có thích hay không, thì

cảm xúc của bạn nhất định phải được bộc lộ ra theo một cách nào đó. Nếu

không chia sẻ được thứ cảm xúc tiêu cực đó thì rồi nó cũng sẽ phát tác ra

ngoài không đúng lúc, đúng chỗ.

Khi người vợ bỏ cơm mà không nói ra được những lời từ đáy lòng cho

chồng biết, lại chỉ đập bát đĩa trong bếp, chính là một ví dụ điển hình cho

dạng này. Tốt nhất là khi cảm xúc tiêu cực mới bắt đầu có biểu hiện, bạn nên

nói rõ cho người gây ra biết ngay.

- Lo âu: Khi người ta sợ bị tổn thương hoặc mất mát, thì thường tỏ ra lo

âu.

Nếu bạn cảm thấy lo âu, cần phải xác định, cái gì khiến bạn lo âu.

Hãy nghĩ xem, có cách gì giúp bạn chống đỡ mất mát không? Chớ nên

nghĩ vì nó rất đáng sợ mà né tránh, làm vậy chỉ khiến sự việc càng xấu thêm

mà thôi, vấn đề sẽ càng khó giải quyết hơn.

- Tức giận: Bị kẻ khác gây sự thường khiến người ta tức giận. Khi bạn

nổi giận, cần tự hỏi rằng: “Ai có tội với bạn? Đắc tội như thế nào? cần nói với

hắn những gì? Vì sao ta lại không nói?”

Những người đang tức giận và tình cảm bị thương tổn cần kịp thời giải

quyết ngay. Hãy bình tĩnh trao đổi thẳng thắn và trực tiếp với nhau cụ thể về

vấn đề đó. Chớ vòng vo để tránh hiểu sai hay nhầm lẫn. Có người khuyên

nhủ hay trung gian hòa giải thì thật tốt.

- Oán hận: Nỗi tức giận mà không được giải tỏa thì chính nó sẽ quay lại

tấn công bạn. Khi người ta tức giận chính mình, chỉ vì nỗi oán hận trong lòng

mà họ sẽ cho rằng tất cả những gì bất lợi đều đổ dồn vào bản thân họ.

Một người phụ nữ sinh lòng oán trách chồng và ba đứa con của mình.

Bà đã tình nguyện hy sinh tất cả vì hạnh phúc của họ, quên cả bản thân.

Nhưng bà thầm cảm thấy cuộc sống thật trống rỗng, chưa bao giờ có gì làm

cho bà vui vẻ và tự hào cả. Cuối cùng, do oán hận và phẫn nộ, bà không chịu

phục vụ chồng con nữa. Bà chỉ làm việc đại khái qua loa, không tận tụy như

trước nữa.

Hành vi của bà ta, trên thực tế, là biểu lộ của tâm lý oán hận - Những

điều lẽ ra phải được nói ra từ nhiều năm về trước mới phải.

Làm thế nào để đối phó được với những oán hận trong lòng? cần nhớ

rằng, phần lớn do nỗi tức giận bị đè nén gây ra. Cách giải quyết là cần kiểm

tra lại những thương tổn tâm lý, tìm ra nguyên nhân gây nên những thương

tổn đó mà giải tỏa nỗi tức giận hợp cách, đúng đối tượng, như vậy thì oán

hận sẽ tiêu tan.

XÚC CẢM TIÊU CỰC THƯỜNG LÀ DO TÍNH CÁCH

Người có EQ cao, khi gặp những chuyện đau lòng và mất mát vẫn luôn

làm chủ được mình.

Họ không để tâm tới những chuyện nhỏ bình thường, cũng không vì thế

mà tâm trí bị xao động. Người có EQ thấp khi có chuyện gì phiền lòng thường

dễ bị xúc cảm tiêu cực khuất phục và gây ra dao động mạnh.

Nhiều xúc cảm tiêu cực mà ta thường gặp trong cuộc sống hàng ngày

luôn liên quan tới tính cách. Ví dụ người hay lo buồn thường cố chấp, hiếu

thắng, không biết giao tiếp. Họ luôn cảm thấy không vừa lòng, nghi hoặc,

thích “bới lông tìm vết”. Người luôn trong tâm trạng nghi ngờ, xét nét, tính

cách thường bị động, ỷ lại, thiếu tính độc lập sáng tạo, rất bảo thủ cứng nhắc.

Người dễ cáu thường là người quá mẫn cảm, luôn muốn chôn vùi tình cảm

bất mãn trong lòng mình.

Vậy nên, muốn giữ cho cảm xúc luôn lành mạnh, tất phải hiểu rõ một

cách đầy đủ đặc trưng tính cách của mình, luôn chú ý khắc phục những

khiếm khuyết của tính cách đó.

Nói chung, người có tính cách hướng ngoai thường rất thoáng, lạc

quan khi cuộc sống gặp những chuyện không thuận lợi. Phần lớn họ đều nghĩ

rất thông thoáng, thường tự giải tỏa được cảm xúc của mình, do đó thích ứng

được với những thay đổi của môi trường và những khó khăn trong cuộc sống.

Nhưng mặt khác, do cảm xúc họ có nhiều thay đổi, tần suất và tốc độ xao

động cảm xúc tương đối nhanh hơn, nên dễ mất cân bằng nội tâm, gây ra

tình trạng rối loạn cảm xúc. Còn người có tính cách hướng nội lại thường tích

tụ những việc bất lợi vào trong lòng, nên luôn lo âu, mà không tự giải thoát

được, thậm chí sinh bệnh.

Ngoài ra, người có tính cách hướng ngoại thường chú ý nắm chắc

những thay đổi trong tâm trí của mình. Họ cố gắng vận dụng sức mạnh của lý

trí để giữ bình tĩnh, ổn định, gặp việc phải lặng lẽ suy nghĩ, chớ xung động

phòng sự bột phát của cảm xúc mà làm hại tâm trạng yên bình của mình.

Người hướng nội lại cần phải học được cách bộc lộ và loại trừ những

cảm xúc không tốt. Khi gặp chuyện không vui hoặc những vấn đề không

thông thì chớ giữ trong lòng, hãy thổ lộ ra với bạn bè hoặc người thân để

được an ủi và giúp đỡ, làm tiêu tan những cảm xúc tiêu cực.

DÙNG LÝ TRÍ ĐỂ LOẠI TRỪ CẢM XÚC TIÊU CỰC

Khi gặp những rắc rối trong cảm xúc, người có EQ cao có thể giữ được

sự suy nghĩ lặng lẽ; còn người có EQ thấp lại thường hoảng hốt.

Một người đang trong rừng sâu, hình như nhìn thấy một con hổ, liền

hoảng hốt tháo chạy. Khi gặp người, anh ta hô hoán:

- Chạy mau, hổ đến!

Và thế là ngươi kia cũng tháo chạy theo. Rồi gặp người thứ ba, khi thấy

hai người kia đang vô cùng hốt hoảng, nên cũng không cần suy nghĩ gì, cứ ù

té chạy theo. Họ hoảng hốt là vì mù quáng, chẳng ai bình tĩnh lại để suy nghĩ

xem có đúng là có hổ thật không? Mà dù có hổ, thì bằng ấy người, liệu người

sợ hổ hay hổ sợ người đây?

Một nguyên nhân khác làm nảy sinh nỗi sợ hãi, hốt hoảng là do lối tư

duy quá hạn hẹp của họ.

Đối với những cảm xúc tiêu cực nảy sinh từ sự mù quáng đó, tất phải

cần tới lý trí để giải quyết. Ví dụ, có người trước mặt mọi người đưa ra cho

bạn nhiều ý kiến thì phương pháp đúng đắn nhất là phải dùng lí trí để phân

tích chúng, xem vì sao họ lại đưa ra ý kiến đó cho mình? Phải chăng họ cố ý

làm khó cho mình, hay là họ thực sự chân thành quan tâm đến mình đây?

Những ý kiến họ đưa ra có hợp lý hay không? Thông qua sự phân tích của lý

trí, vấn đề sẽ được làm sáng tỏ, nỗi tức giận sẽ tự nhiên dịu xuống.

Người có EQ cao khi giải tỏa được cảm xúc tiêu cực, thông thường áp

dụng ba bước:

- Trước tiên cần phải thừa nhận sự tồn tại của những cảm xúc tiêu cực.

- Thứ hai, phân tích nguyên nhân gây ra, làm rõ được vì sao lại đau

khổ, lo lắng hoặc phẫn nộ,

- Thứ ba, nếu thực sự có lý do để làm những việc đó thì cần phải tìm

cách thức thích đáng giải quyết nó.

HỌC CÁCH QUÊN ĐI PHIỀN MUỘN

Cuộc sống như thể là cạm bẫy với bao lo âu trắc trở. Nếu chúng ta

không học cách quên đi những phiền muộn thì sẽ không thể có thành công.

Nhưng rất nhiều người tự hỏi, làm thế nào để có thể vượt qua được những

khó khăn trở ngại?

Thực ra, đây là một câu hỏi hóc búa, nhưng đồng thời cũng lại rất dễ

trả lời.

Trước tiên, bạn hãy tự bảo mình:

- Nếu ta không thể tránh được lo âu phiền toái, thì hãy tốt nhất cứ sẵn

sàng đối diện với nó vậy.

Chấp nhận thực tế để rồi tìm ra hướng giải quyết, đó chẳng phải là một

cách thức tốt sao?

Bạn đã bao giờ lâm vào tình cảnh bi đát thật sự như một tù binh chưa?

Cũng như bao người lính không may khác, anh ta bị quân Mỹ bắt làm tù binh.

Họ đều mong chờ tin tức tốt lành từ bên kia chiến tuyến. Nhưng chiến sự

ngày một ác liệt, hy vọng chiến tranh mau chóng kết thúc chỉ là ảo tưởng.

Không như nhiều người lính khác chỉ biết than vãn, đau khổ buồn rầu tới chết,

anh lính của chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách rất thực tế:

- Bị bắt làm tù binh, cũng không phải là quá tồi tệ. Dù sao vẫn còn có

cơm mà ăn, và trước mắt vẫn bảo toàn được mạng sống.

Rồi anh ta lên kế hoạch:

- Tại sao mình không học tiếng Anh? Ở đây có rất nhiều người biết

tiếng Anh cơ mà.

Thế là anh ta chăm chỉ học tiếng Anh, do vậy tinh thần dần phấn chấn

lên hơn.

Chiến tranh kết thúc, anh lính do tích cực làm việc, lại có mối quan hệ

tốt với mọi người, nên được thả tự do ngay từ những đợt đầu tiên. Trở về quê

hương, với vốn tiếng Anh khá, anh ta đã tìm ngay được việc làm có thu nhập

khá tốt so với cuộc sống vốn dĩ vô cùng khó khăn sau chiến tranh. Vậy chúng

ta cần rút ra được điều gì qua câu chuyện này?

- Trước hết, cũng như anh lính, chúng ta phải chấp nhận khi điều tồi tệ

nhất xảy ra: đó là bị bắt làm tù binh.

- Thứ nữa là chuẩn bị tinh thần thật tốt để đón nhận thực tế phũ phàng

hơn, tức cuộc sống vất vả khổ sở, thậm chí cả cái chết nữa.

- Và trong khi chờ đợi, phải cố gắng cải thiện tình trạng đó, bằng cách

tìm ra một công việc có ý nghĩa là học tiếng Anh.

Cách nghĩ tích cực đó sẽ kéo bạn ra khỏi những băn khoăn, lo âu vô

bổ. Bạn hãy lên kế hoạch hành động, suy nghĩ về những điều tốt đẹp, và vạch

kế hoạch cho tương lai thì sẽ tạo cho mình một trạng thái tâm lý ổn định, lành

mạnh.

Rất nhiều người trong chúng ta luôn lo âu sầu não vô cớ, luôn lo sợ

trước dư luận. Nếu lúc nào cũng phải cố gắng làm vừa lòng tất cả mọi người,

cố sống theo dư luận, thì bạn sẽ dần đi vào ngõ cụt, đánh mất hết lòng tự tin

của bản thân. Hãy bỏ qua những sai lầm nhỏ nhặt để mà vui sống, sống lạc

quan vui vẻ chính là bí quyết lớn của sự thành công. Và người có EQ cao

chính là người luôn biết quên đi mọi phiền muộn, tích cực hướng tới tương

lai.

SỐNG CHUNG VỚI NHỮNG NGƯỜI VUI VẺ

Những trở ngại tâm lý ngăn cản thành công của bạn bao gồm: oán

trách, lo âu, thờ ơ, cạnh khoé, do dự, quá cầu toàn, giận dỗi, cảm giác mệt

mỏi và tội lỗi... Tất cả những điều này đều là biểu hiện mặt trái của cảm xúc.

Những người có những cảm xúc đó không hẳn là người xấu, nhưng muốn

khắc phục được thì cần cố gắng sống chung với những người vui vẻ.

Bạn đã trải qua như vậy chưa? Ở một nơi nào đó, hoặc cùng vói ai đó

không hiểu sao bạn luôn cảm thấy lo lắng không yên, người mệt mỏi, không

thoải mái. Nhưng khi ở cùng với một số người khác, bạn lại thấy tinh thần

phấn chấn bội phần, những cảm giác khó chịu đều biến mất. Khi họ đi cùng

bạn, bạn thấy làm việc gì cũng như ý, họ khiến bạn vui vẻ, yên tâm và vững

tin hơn.

Những hiện tượng này không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của

giao thoa năng lượng tinh thần...

Vậy nên, muốn nâng cao EQ, bạn nên thường xuyên tiếp xúc, giao lưu

với những người vui vẻ, lạc quan, năng nổ.

LẠC QUAN - CHÌA KHÓA CỦA MỌI THÀNH CÔNG

Trên núi có một tiều phu sống bằng nghề kiếm củi. Sau nhiều nỗ lực,

cuối cùng anh đã dựng được một ngôi nhà che mưa che nắng.

Một ngày nọ, sau khi đã đốn được một đống củi to, anh vội gánh vào

thành giao cho khách. Không ngờ khi trở về, thì ngôi nhà của anh đang bốc

cháy dữ dội.

Hàng xóm vội vàng kéo đến giúp anh dập lửa. Nhưng về chiều gió rất

to, khiến đám cháy càng bùng lên nên mọi người đành bất lực nhìn ngọn lửa

hung hãn nuốt chửng ngôi nhà.

Khi lửa đã tắt, người tiều phu cầm một chiếc gậy lao vào đống tro tàn ra

sức tìm kiếm. Đám đông rất ngạc nhiên, vây kín lại vì tưởng anh đang tìm bảo

vật gì. Một lúc sau, người ta thấy người tiều phu reo lên sung sướng:

- Tìm thấy rồi, tôi tìm thấy rồi!

Ai nấy đều tò mò, lại gần xem trong tay anh là báu vật gì; không ngờ đó

chỉ là cái lưỡi rìu chẳng đáng tiền. Sau khi tra cán vào cái rìu, lòng đầy tự tin

anh nói:

- Chỉ cần có cái rìu này thì tôi sẽ dựng lại một căn nhà còn khang trang

hơn nhiều!

Xây dựng cho mình một căn nhà luôn luôn được xem là một việc trọng

đại. Vậy mà người tiều phu kia lại “hợm hĩnh” thế được sao? Hắn đùa cợt?

Không, hoàn toàn không! Ai mà còn đùa cợt được khi chứng kiến ngôi

nhà che mưa che nắng mà mình đã tốn bao công của làm nên bị ngọn lửa

thiêu rụi. Tất nhiên, như bất kì người lương thiện nào, anh ta cũng đau xót

lắm, tiếc nuôi lắm chứ. Nhưng anh ta vốn quen vật lộn với cuộc sống gian khổ

và đã được tôi rèn, cả trong suy nghĩ và hành động. Bản lĩnh và nghị lực

nhanh chóng giúp anh ta biến đau xót, tiếc nuối thành quyết tâm hành động

cụ thể.

Người vui vẻ, lạc quan, yêu đời luôn mau chóng biết tìm ra lối thoát một

cách sáng suốt, trong bất kỳ hoàn cảnh bất lợi nào.

ĐIỀU KHIỂN SỰ TRÁI TÍNH TRÁI NẾT

Chúng ta chẳng khó gì mà không nhận ra những sự trái tính trái nết gây

khó khăn trên con đường vươn tới thành công của mình. Nếu lại luôn có thái

độ buông lỏng, tùy tiện, thì cuộc sống và sự nghiệp sẽ bị ảnh hưởng biết

chừng nào. Một người không khống chế được cảm xúc tiêu cực của mình thì

không thể giành được thành công.

Công ty điện thoại Tokyo gặp phải một khách hàng tỏ thái độ rất hung

hăng ở đầu dây bên kia. Anh ta đang nổi nóng và uy hiếp sẽ phá hỏng đường

dây, từ chối trả cước phí điện thoại, nói rằng cước phí đó chỉ là... láo. Anh ta

đã viết thư gửi cho tòa báo, và nhiều lần tới ủy ban phục vụ công cộng kiện

công ty điện thoại. Cuối cùng, công ty phải cử một nhân viên hòa giải rất lão

luyện tới gặp anh ta. Ông này tới, lặng lẽ ngồi trước mặt người kia, để mặc

cho anh ta trút hết giận dữ trong lòng... vào mình. Ông còn luôn mồm “Vâng

ạ!”, và tỏ ra đồng tình với những bất mãn của anh ta. Ông làm vậy vài lần,

khiến anh chàng kia dần nguôi giận và hữu hảo trở lại.

Ông nói:

- Lần gặp thứ nhất, tôi thậm chí còn không nói nguyên nhân đến gặp

anh ta nữa, cả lần hai và ba cũng vậy. Nhưng tới lần thứ tư thì vấn đề đã

được giải quyết; anh ta đã thanh toán hết các hóa đơn và rút đơn kiện.

Thực ra, anh ta muốn được nhìn nhận như một nhân vật quan trọng;

anh ta gây sự để có được cảm giác đó. Sau khi người của công ty điện thoại

tới gặp và cho anh ta được hưởng cảm giác đó, thì tất cả những sự gây gổ

kia đã được hóa giải hết.

Muốn giữ được trạng thái cảm xúc lành mạnh thì trong đầu cần trang bị

một chiếc “van” điều tiết các hoạt động đó. Phải làm sao cho các hoat động

cảm xúc phục tùng sự điều tiết của lý trí và ý chí con người, chớ để nó tự do

phát tác. Phàm là những người điều tiết được cảm xúc của mình, sẽ giữ

được sự bình tĩnh và ổn định tình cảm. Đây là mấu chốt để đạt được thành

công.

KHỐNG CHẾ TÍNH TÌNH CỦA BẢN THÂN

Jim và ông cậu đã gây ra một vụ kiện nổi tiếng nhất trong lịch sử nhà

Wymon.

Jim lấy con gái Wymon và dựng được một ngôi nhà rất đẹp để chuẩn bị

về ở đó. Ông cậu Bill trở thành người bạn tốt nhất của anh, họ cùng làm việc

và cùng vui chơi với nhau.

Sau đó, Jim mua được một thửa đất và thương lượng với ông cậu để

ông cắt cỏ khi mùa đến. Một hôm, ông Bill phát hiện Jim đã xây dựng một

vườn hoa trên thửa đất đó, có nghĩa là ông sẽ không thể còn thu được một xe

cỏ khô nữa. Ông ta nổi giận đùng đùng. Jim cũng không vừa đối đáp lại, khiến

cho Bill tối tăm mặt mày.

Vài hôm sau, Jim cưỡi xe đạp đi chơi đã bị xe ngựa của Bill đâm cho

ngã xoài. Con người nổi tiếng với câu: “Khi mọi người đều say, thì bản thân

mình phải tỉnh” đã đi thưa kiện. Bill bị bắt, và sau đó là một vụ kiện cáo rất ầm

ĩ. Kết quả là Jim đã phải bỏ cả cô vợ trẻ và rời khỏi ngôi nhà đẹp đẽ của

mình. Mà tất cả nguyên do lại chỉ vì một chuyện rất nhỏ nhặt - một xe cỏ khô

mà thôi!

Thất bại của chúng ta thường do việc không làm chủ được cảm xúc

gây ra. Nếu chúng ta nắm giữ được cảm xúc của mình, thì có thể dễ dàng

nắm chắc vận mệnh của mình. Người thành công đều là người có EQ cao, có

thể không chế được cảm xúc của mình, không để cảm xúc gây khó, nên

thành công không tránh né họ.

Nếu bạn khó khống chế cảm xúc của mình thì khi có sự việc phát sinh,

bạn hãy tránh đi, để cho tình cảm lắng dịu xuống rồi mới trở lại. Nếu không,

có thể chỉ đơn giản hãy hít thở sâu, cố yên lặng không nói gì, chiêu này rất

hiệu quả để tránh cho mình nổi đóa.

Đồng thời, tìm ra nguyên nhân gây tức giận là điều không thể thiếu

được giúp khống chế cảm xúc.

Gặp khi cảm xúc nặng nề một cách không tự giác, chúng ta sẽ ức chế

cảm xúc. Có thể trước đó đã quá tức giận người khác, nhưng lúc này có lẽ

người đáng giận nhất lại là chính mình. Khi bạn bị thứ cảm xúc trái tính trái

nết này gây phiền hà, cần phải xem xét tìm ra nguyên nhân ngay để hóa giải

nó, chứ đừng chỉ biết chúi đầu vào bế tắc như đà điểu rúc đầu vào cát.

Tìm ra được nguyên nhân chủ yếu gây khó, bạn sẽ có cách xử lý cảm

xúc của mình. Tìm ra được nguyên nhân rồi, thì nhiều khi chính việc đó khiến

cho hết tức giận, và trở nên khoan dung. Bạn sẽ trở nên vui vẻ hơn, độ lượng

với người khác hơn, cảm xúc tích cực được phục hồi cân bằng, thì thứ cảm

xúc tệ kia cũng sẽ biến mất.

Trong quá trình đó, bạn sẽ phát hiện ra rằng, tức giận thực ra chỉ là một

phần nổi của núi băng. Bạn cần phải thông qua sự rèn luyện như vậy mà tìm

ra những gì gây phiền hà cho mình, để rồi vui vẻ tiếp nhận những sự thực

không thể thay đổi được, hoặc nghĩ cách để thay đổi nó.

TÁM ĐIỀU CHỈ DẪN QUÝ BÁU GIÚP BẠN VƯƠN TỚI THÀNH CÔNG TRONG CÔNG TÁC

- Biết cách giao tiếp: luôn tươi tỉnh, niềm nở và học cách biết thương

lượng khi cần thiết.

- Làm việc có hiệu quả cao, trung thực, quảng giao.

- Luôn tự hoàn thiện: nâng cao hiểu biết về chuyên môn và ngoại ngữ.

- Tôn trọng, chấp nhận và đối xử tốt với mọi người.

- Tham gia vào đời sống của cơ quan, công ty, xí nghiệp: học hỏi

những người hơn mình, cùng gánh vác khi công ty gặp khó khăn.

- Quyết tâm khắc phục khó khăn: tự thể hiện bằng năng lực và kết quả

lao động; năng động, vượt khó.

- Tạo lập cuộc sống riêng hạnh phúc: du lịch, đi chơi với bạn bè, lấy đó

làm chỗ dựa vững chắc trong những lúc khó khăn.

- Hãy coi sếp là một khách hàng cao cấp mà bạn và mọi người phải tôn

trọng.

Xin chớ xem đây như là cẩm nang hay bảo bối cần tuyệt đối làm theo.

Cuộc sống thì biến động sục sôi không ngừng. Mỗi cá thể lại có nhiều điều

riêng biệt. Công việc, trong thời đại ngày nay cũng thay đổi khác đi...

Hãy biết, đây là những kinh nghiệm mang tính nguyên tắc được nhiều

người có trình độ cao, có bề dày công tác, trải nhiều vấp ngã và thành công

đúc kết. Vì vậy cần xem xét kỹ, chọn lựa cho mình những chỉ dẫn phù hợp

nhất để vận dụng có hiệu quả.

BẢY NGUYÊN TẮC SỐNG CƠ BẢN

- Nếu thành công hãy cảm ơn hoàn cảnh, nếu thất bại hãy tự xem lại

mình.

- Phải biết giữ gìn sức khoẻ một cách tốt nhất.

- Không chịu dễ dàng khuất phục khó khăn.

- Gặp đau khổ hãy nhớ đến người khác khổ hơn mình. Luôn thông cảm

với người khác.

- Hãy đối xử với người khác giống như mình muốn họ được đối xử.

- Luôn tâm niệm rằng con người chế ngự được hoàn cảnh.

- Cuộc đời luôn chuộng những người thành đạt. Vậy hãy tự coi mình là

người thành đạt, bạn sẽ thấy hạnh phúc.

Có thể bạn sẽ kêu: “Sao ít vậy?” Cuộc đời như biển cả mênh mông thế

cơ mà. Với hiểu biết của mình, bằng trải nghiệm thực tế, bạn hãy tiếp tục bổ

sung các nguyên tắc quý báu khác nữa, cho bạn và cho những người thân.

Đó là quyền hạn và cũng là bổn phận nhân văn của bạn.

Bạn khác cũng có quyền chê là nhiều, là dài dòng quá. Cổ nhân từng

đã dùng có 5 chữ - trong “Ngũ thường” đó thôi.

Cuộc sống thật là sinh động. Bạn hãy vẽ nên một “đường bay lượn”

tuyệt đẹp của mình - cống hiến cho đời! Song trước đó, bạn cũng vẫn nên

bình tĩnh chiêm nghiệm 7 nguyên tắc cơ bản này.

LÀM CHỦ BẦU NHIỆT HUYẾT

Nhiệt tình và thái độ tích cực có quan hệ chặt chẽ với quá trình thành

công của bạn, giống như mối quan hệ giữa chất đốt và động cơ vậy: Nhiệt

tình là động lực của hành động.

Bạn có thể dùng thái độ tích cực để thúc đẩy các ý tưởng và lòng nhiệt

tình, khiến chúng không ngừng chảy vào buồng đốt của động cơ tâm tưởng

của bạn, để những mục tiêu xác định đánh tia lửa điện, đốt cháy và phát

động, đẩy pitông chí tiến thủ và lòng tin của con người.

Nhiệt tình cũng chính là sức mạnh, nó cùng với lòng tin hợp lại làm một

để biến đổi những khó khăn, thất bại và các tác động tiêu cực tạm thời thành

hành động. Nhưng mấu chốt của những thay đổi này lại nằm ở năng lực tiết

chế tư duy, bởi chỉ cần thiếu quan tâm tới thì tâm tưởng của bạn dễ dàng từ

tích cực chuyển thành tiêu cực ngay. Lợi dụng cơ hội tiết chế lòng nhiệt tình,

bạn có thể biến đổi những biểu hiện và trải nghiệm tiêu cực thành tích cực.

Mức độ khích lệ của lòng nhiệt tình đối với tiềm thức và thái độ tích cực

là như nhau. Khi trong ý thức của bạn tràn đầy lòng nhiệt tình thì tiềm thức

của bạn cũng đồng thời được ghi khắc ấn tượng rồi. Vậy nên, những ước

vọng mãnh liệt và những kế hoạch đề ra để đạt được ước vọng đó cũng trở

nên xác định và vững vàng hơn.

Người thiếu nhiệt tình giống như chiếc đồng hồ không có dây cót vậy.

Một danh nhân đã nói:

- Điều kiện thiết yếu tuyệt đối của thành công, hiệu quả và năng lực

chính là lòng nhiệt tình.

Từ “nhiệt tình” có nguồn gốc từ chữ Hy Lạp, có nghĩa là “Cái thần trong

tâm bạn”, người thiếu lòng nhiệt tình thì không thể giành được thắng lợi.

Để bạn có được nhiệt tình hướng tới mục tiêu của mình, hàng ngày và

liên tục trong nhiều ngày, bạn cần tập trung tư tưởng. Jame từng nói:

- Tình cảm tuy chưa chịu sự khống chế của lý trí, nhưng dứt khoát bị

hành động điều khiển.

Thái độ và hành động tích cực sẽ làm tăng lòng nhiệt tình. Bạn cần đặt

cho mình một mục tiêu, và hướng lòng nhiệt tình tới đó. Khi bạn lái lòng nhiệt

tình hướng tới thành công, thì chính bạn cũng đang tiến lên hướng về mục

tiêu đó.

Nhiệt tình chân chính là thứ nhiệt tình đến từ sâu thẳm nội tâm, khai

thác nó tựa như lấy nước trong giếng vậy, dứt khoát phải dùng máy bơm mới

hút lên được. Bạn có thể rất nhiệt tình với mọi việc mình đã biết hoặc đang

làm, đó là biểu thị cho thái độ tích cực của bạn, sẽ được phát triển tự nhiên từ

trong tư tưởng, tình cảm và trí óc. Nhưng nếu bạn có thể thức tỉnh nó từ trong

tâm khảm bất cứ lúc nào, đó mới là điều quan trọng hơn nữa.

Sức mạnh của lòng nhiệt tình rất lớn! Khi nó được giải phóng ra để

nhằm một mục tiêu rõ ràng, và không ngừng được bổ sung năng lượng của

lòng tin, nó sẽ trở thành một sức mạnh vô địch, có thể khắc phục được mọi

khó khăn trở ngại ngoài ý muốn. Bạn có thể truyền sức mạnh đó cho bất kỳ ai

cần nó. Phát động sức tưởng tượng và khích lệ khả năng sáng tạo của họ,

giúp họ mở mang tri thức, có lẽ đó là việc vĩ đại nhất mà bạn có thể làm được

khi vận dụng lòng nhiệt tình.

TỰ CHẾ NGỰ MÌNH MẠNH MẼ HƠN

Một người, khi đã đạt khả năng tự làm chủ được thì các mặt nguyên tắc

khác cũng tiến bộ. Điều này đòi hỏi phải biết tự nhận thức và đánh giá chính

xác năng lực của chính mình. Nếu thiếu nó, các nguyên tắc khác cũng không

thể triển khai được. Tự chủ, tự chế ngự, có thể nói giống như một đường ống.

Ai muốn đạt tới mục tiêu thành công và thể hiện được sức mạnh của mình,

đều phải chảy qua đường ống đó.

Hãy tưởng tượng tâm trí của bạn là một kho chứa sức mạnh tiềm tàng,

bạn phải biết cách giải phóng sức mạnh đó ra một cách thích đáng và dẫn dắt

nó theo phương hướng đúng đắn, đó chính là bản chất của tự chủ, tự chế

ngự.

Phần lớn người ta đều có thói quen hành động trước rồi sau mới suy

nghĩ. Còn tự chủ lại yêu cầu trình tự ngược lại: Bạn hãy học cách “Đặt ra mục

tiêu trước, rồi mới hành động”. Phương pháp chủ yếu để đạt được trình tự

này là khống chế tình cảm của mình.

Trong tình cảm con người ẩn chứa một sức mạnh có uy lực rất to lớn,

nếu chúng ta tiết chế được nó một cách thỏa đáng, nó có thể mang lại thành

công cho chúng ta. Nhưng nếu để cho sức mạnh đó tự do bùng phát, nó có

thể đưa ta đến bờ vực của thất bại, thậm chí thân tàn ma dại. Sự tự chế ngự

có thể giúp bạn dùng lý trí để cân bằng tình cảm của mình. Nói cách khác, là

trước khi bạn đưa ra một quyết định, cần phải học được cách quan tâm tới

tình cảm và lý trí của mình. Có lúc, chúng ta phải dẹp bỏ đi tình cảm của mình

mà chỉ dùng đến lý trí thôi; nhưng cũng có lúc bạn phải thiên về tiếp thu tình

cảm, chỉ dùng lý trí làm thứ trang điểm.

Buộc phải tiết chế và dẫn dắt tình cảm của mình, chứ đừng hủy hoại

nó, mà cũng không thể hủy hoại nó được. Tình cảm như một dòng sông cuộn

chảy; bạn có thể đắp đập ngăn nó, chế ngự nó chảy theo hướng của mình,

nhưng không bao giờ có thể chặn đứng nó được, nếu không có đập kia sớm

muộn gì thì tình cảm cũng bị vỡ, và gây ra tai họa to lớn.

Thái độ tiêu cực cũng có thể bị khống chế và dẫn dắt. Thái độ tích cực

và tự chế ngự có thể loại trừ phần có hại trong đó, và hướng cái có lợi vào

mục tiêu của chúng ta. Cũng có khi nỗi sợ hãi và tức giận sẽ kích phát hành

động càng lớn hơn. Nhưng trước khi nó giải phóng thứ cảm xúc tiêu cực, bạn

nhất thiêt cần phải kiểm soát được bằng lý trí.

HÃY HỌC CÁCH GIỮ CÁI ĐẦU LẠNH

Dòng xe cộ vẫn bị tắc nghẽn, đèn hiệu vẫn đỏ, mà thời gian thì rất gấp,

bạn sốt ruột luôn nhìn đồng hồ. Cuối cùng thì đèn xanh cũng sáng lên, nhưng

những chiếc xe phía trước vẫn không nhúc nhích bởi lái xe không tập trung.

Bạn bực tức ấn còi, người lái xe phía trước lúc đó mới bừng tỉnh, vội vàng

vào số. Nhưng trong mấy giây đó, bạn đã rất bực bội.

Một chuyên gia chuyên nghiên cứu những phản ứng kích thích nói

rằng, 80% nỗi tức giận là do ta tự gây ra. Để dạy cho người khác chớ nên tức

giận, ông đã viết một cuốn sách nhan đề: “Chớ lãng phí tinh lực vì những

chuyện nhỏ nhặt”. Cuốn sách đã bán được 4,20 triệu bản chỉ trong 10 tháng.

Ông qui những phương pháp ngăn ngừa kích động vào câu nói: “Hãy tỏ ra

bình thường lạnh lùng! cần phải thừa nhận, cuộc sống còn lắm bất công.

Không có ai hoàn mỹ cả. Bất kỳ việc gì cũng có thể xảy ra ngoài dự kiến”.

Cụm từ “phản ứng do bị kích thích”, bắt đầu từ những năm 50 của thế

kỷ XX mới được những người trong ngành y sử dụng, để chỉ những phản ứng

tự vệ của con người cũng như các cảm xúc đối với những kích thích cực

đoan (bao gồm tiếng ồn, áp lực công việc và xung đột...). Các nhà nghiên cứu

cho biết rằng, những phản ứng đó nảy sinh trong não, dù chỉ là một sự tức

giận nho nhỏ, não cũng ra lệnh cho cơ thể tiết ra rất nhiều hoóc môn. Lúc đó,

hô hấp mạnh hơn để cung cấp ôxy nhiều hơn cho não, tim và các cơ quan

khác trong cơ thể. Đồng thời mạch máu nở ra, tim đập nhanh hơn, đường

huyết tăng cao.

Ông đã đưa ra một qui tắc vàng là “Đừng để những việc nhỏ nhặt dắt

mũi chúng ta!”, “Cần biết lạnh lùng, cần hiểu biết người khác hơn!”. Ông kiến

nghị cụ thể như sau:

- Thấy người khác vui mừng thì cảm xúc của bản thân bạn cũng sẽ tốt

hơn.

- Học cách lắng nghe ý kiến của người khác. Làm vậy, không những có

ích hơn cho cuộc sống của bạn, mà người khác cũng thích bạn hơn.

- Ít nhất mỗi ngày hãy nói với một người khác, vì sao bạn thích người

đó.

- Đừng đòi hỏi tất cả đều hoàn mỹ, bởi nếu cần, sẽ luôn tìm thấy khuyết

điểm này, thiếu sót kia. Đòi hỏi như vậy khiến cả bạn và người khác bực

mình.

- Đừng quá quan tâm tới thu vén, giành giật quyền lợi cho mình.

- Đừng lúc nào cũng uốn nắn người khác thế này thế nọ.

- Thường xuyên nở nụ cười tươi với mọi người.

- Chớ ngắt lời người khác.

- Không nên tạo ra cớ gì khiến người khác quở trách bạn một cách dễ

dàng.

- Cần biết tiếp nhận sự thật khi thất bại, không vì thế mà trời sập xuống

đâu.

- Hãy biết sống thoải mái với nhận thức rõ ràng rằng, mọi việc đều

không thể tốt đẹp cả, ngay chính bản thân mình cũng vậy thôi.

Nếu không kiềm chế được nỗi tức giận, thì bạn hãy tự hỏi ngay mình:

Liệu năm sau, lý do khiến tức giận kia có còn quan trọng đến thế nữa không?

Cách thức sẽ giúp bạn nhìn đúng đắn hơn đối với nhiều sự vật, nhiều vụ việc.

ĐI TÌM HẠNH PHÚC

Hạnh phúc, ai ai cũng cầu mong. Khi phải trải qua những ngày dồn dập

quá nhiều sự kiện đen đủi, người ta dễ gặp rắc rối về sức khoẻ, nghề nghiệp

và cả trong quan hệ xã hội. Thì hãy chuyên chú vào việc làm khiến mình thích

thú, bạn sẽ thấy lòng dễ chịu hơn, và mọi người cũng sẽ nhìn thấy một vẻ

ngoài đầy thiện cảm của bạn. Sau đây là một số bí quyết giúp bạn hạnh phúc

hơn:

1. Hãy lạc quan

Hãy nhìn nhận cuộc sống một cách tích cực. Bạn sẽ thấy cuộc sống

chứa đựng nhiều hạnh phúc và năng lượng như thế nào! Nhớ lấy: Một cô

nàng hay một anh chàng nào đó sẽ bị hút về phía bạn, nếu bạn lạc quan và

tích cực.

2. Vươn tới tương lai

Bạn hãy nhìn về bức tranh lớn của cuộc đời, chứ đừng để một vài mặt

trái lật đổ bạn. Trong cuộc đời, bạn sẽ phải chạm trán với nhiều chướng ngại,

nhưng hãy để mắt tới những giá trị bền lâu, đừng vội bi quan, chán nản khi

gặp phải những khó khăn tức thì.

3. Tỏ ra biết ơn

Hãy cám ơn đồng nghiệp khi bạn được giúp đỡ. Chúc mừng cấp trên

khi thành công trong một dự án. Nói lời tử tế với người phục vụ bàn khi người

đó mang cho bạn tách cà phê buổi sáng. Cho người hành khất một chút bạc

lẻ khi bạn gặp trên đường... Đó là những cách cảm ơn cuộc đời, và bạn sẽ

thấy mình thật hạnh phúc.

4. Hòa mình vào cuộc sống

Sao lại không chiều theo ý thích cá nhân một chút nhỉ? Như: chải chuốt

chiếc xe của bạn, sửa chữa vài đồ vặt trong nhà, xem tivi, đi nhà hát... Bạn

hãy thử “ưu ái” mình và làm những gì bạn thích, sau những giờ bận rộn với

công việc trong ngày.

5. Chăm lo thể chất

Ăn uống điều độ và tập thể dục, hay chơi một môn thể thao vừa sức.

Chưa biết chừng bạn sẽ tìm được một “đồng đội” trong môn thể thao mà bạn

thích. Càng thêm thú vị, nếu sau mỗi buổi tập, hai bạn cùng đi ăn, hoặc

chuyện gẫu về những vấn đề cùng quan tâm.

6. Thay đổi thời gian biểu

Những “lề thói cũ hằng ngày” cũng cần phải được đổi mới. Thay đổi

một chút về giờ giấc hoặc một vài công việc sẽ giúp xóa bỏ sự nhàm chán.

Tạo sự cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi thư giãn cũng sẽ giúp cuộc sống

của bạn vui tươi hơn.

7. Liên lạc với mọi người

Có bao giờ bạn bất ngờ nhận được cú điện thoại từ một người quen cũ,

sau thời gian dài không liên lạc? Bạn có cảm thấy lâng lâng, vui sướng?...

Hãy giữ liên hệ với bạn bè thân quen ở xa; ngay cả với bạn bè và những

người thân mà lâu rồi bạn không liên lạc. Hãy gửi email hoặc gọi điện thoại

đến không vì bất cứ lý do gì, mà chỉ để nói “Xin chào!”.

8. Sáng tạo

Hãy tìm cách để những ý tưởng sáng tạo của bạn được bộc lộ ra! Vẽ

tranh, làm thơ, viêt văn, hoặc trổ tài làm nhà thiết kế, làm đẹp lại phòng

khách, sang sửa khu vườn của bạn... Đừng có hà tiện thời gian cho những

việc thế này vào những ngày nghỉ cuối tuần! Nếu bạn “quên mình” trong sáng

tạo, bạn sẽ thấy yêu đời và khoẻ mạnh hơn lên.

9. Tìm nửa kia...

Một tình yêu không điều kiện sẽ đem đến cho bạn những ý nghĩa lớn

trong cuộc sống. Bạn hãy tìm nửa kia của mình, rồi cùng người ấy chia sẻ

buồn vui và những kinh nghiệm thành bại trong đường đời mà cả hai đã gặp.

10. Trò chuyện

Bạn sống có khép kín không? Hãy cởi mở, trò chuyện với ai đó, sẽ luôn

làm cho cuộc sống của bạn cởi mở hơn và lại luôn có được những điều mới

mẻ cũng như biết bao điều nho nhỏ, bình dị đã bồi tụ nên hạnh phúc.

11. Mơ mộng

Viết lại những “tham vọng” của bạn và thực hiện chúng một cách

nghiêm túc, có sự đầu tư. Bạn phải biết những gì bạn cần, những nơi nào bạn

có thể đến.

12. Biết tha thứ

Có lẽ đã đến lúc bạn nên tha thứ cho ai đó, (hoặc cho chính mình), về

những điều họ đã nói hoặc làm. Nếu bị bỏ lỡ một cơ hội thăng tiến hoặc mất

việc, bạn chớ quá bi lụy vì điều đó. Bởi vì, ta không thể đảo ngược quá khứ.

Chấp nhận và để nó trôi qua. Ai biết để quá khứ ngủ yên, cuộc sống sẽ hạnh

phúc.

Trong cuộc đời, chúng ta không thể trông chờ người khác đem lại hạnh

phúc cho mình. Hạnh phúc là điều phải do chính mình tạo dựng và gìn giữ.

CẦN HỌC CÁCH TIẾT CHẾ TÌNH CẢM

Có một người không sao tiết chế được tình cảm của mình, thường nổi

giận vô cớ, dần dần bạn bè đồng sự đều xa lánh. Anh ta nhận ra được khuyết

điểm đó, và hạ quyết tâm sửa chữa. Để cảnh báo mình, mỗi lần nổi cáu, anh

lại đóng một cái đinh lên cửa.

Sau một tuần, trên cửa có tới 20 cái đinh. Mỗi lần nhìn thấy số đinh đó,

anh được cảnh tỉnh, càng quyết tâm sửa mình. Dần dần, anh ta đã học được

cách tiết chế tình cảm của mình, số đinh do đó ngày càng ít đi.

Anh ta còn đặt tiếp một kế hoạch mới: Nếu trong một ngày không nổi

cáu, thì một chiếc đinh trên cửa sẽ được nhổ ra. Sau một thời gian, cuối cùng

trên cánh cửa không còn cái đinh nào nữa.

Một hôm, anh bỗng để ý thấy, mỗi chiếc đinh rút ra đều để lại trên cửa

một lỗ nhỏ, rất nhiều những lỗ đó giống như một vết thương trông rất khó

chịu.

Anh chợt hiểu, một khi cửa bị đóng đinh thì dù có được nhổ ra nhưng

vẫn để lại lỗ nhỏ, không thể nào phục hồi nguyên trạng được nữa. Cũng như

vậy, sau mỗi lần tức giận, những lời nói nóng nảy gây thương tổn người khác

sẽ giống như những chiếc đinh đó, luôn để lại dấu tích trong tâm thức người

khác. Dù sau khi mình hối hận, có xin lỗi đi nữa, thì thương tổn vẫn như một

vết đen ám ảnh.

Câu chuyện mách bảo chúng ta rằng: Để không gây ra vết thương lòng

cho người khác, cần luôn chú ý tới lời nói, cử chỉ của mình.

Người thành công luôn biết tiết chế tình cảm của mình, làm chủ tâm

thức mình. Họ có thể làm tiêu tán mối lo âu, gạt bỏ nỗi buồn, biết dùng tinh

thần lạc quan để loại bỏ bi quan, dùng tình yêu thương để xóa bỏ hận thù. Do

họ hiểu cách điều tiết tình cảm của mình, nên họ không âu lo cũng không gây

tổn thương cho người khác, chính điều đó đã tạo cơ sở cho họ thành công.

Một bậc thầy về chuyên ngành thành công học, August Mandine trong

tác phẩm “Người bán hàng vĩ đại nhất thế giới” của mình có một đoạn hết sức

hữu ích cho những ai không thể tiết chế được tình cảm của mình.

“Triều lên rồi xuống, đông qua xuân tới, hết hạ tới thu, mặt trời mọc rồi

lặn, trăng tròn rồi khuyết, hoa nở rồi tàn... vạn vật trong tự nhiên đều trải qua

sự thay đổi tuần hoàn như vậy. Tôi cũng vậy, tinh cảm lúc xấu lúc tốt.

Nay tôi cần phải học được cách khống chế tinh cảm của mình.

Đó là trò chơi của tự nhiên, rất ít người nắm được thiên cơ. Mỗi ngày,

khi ngủ dậy, sẽ không còn như hôm qua nữa. Sự vui vẻ của ngày qua đã biến

thành nỗi buồn bã của hôm nay, sự buồn bã của hôm nay lại có thể biến

thành niềm vui của ngày mai. Trong tim tôi luôn có một bánh xe đang quay, từ

vui sang buồn, từ buồn sang vui... Điều này giống như sự thay đổi của bông

hoa, trong đóa hoa khô héo hôm nay ẩn chứa hạt giống cho ngày mai; đau

thương của hôm nay cũng là sự dự báo cho niềm vui của ngày mai.

Nay tôi cần phải học được cách tiết chế tình cảm của mình.

Tôi làm thế nào tiết chế được nó, để cho mỗi ngày đều trở nên tuyệt

vời? Trừ phi tâm can tôi bình lặng, nếu không thì thất bại lại sẽ đến. Hoa cỏ

cây cối lớn lên theo sự đổi thay của khí hậu, nhưng tôi phải tự tạo cho mình

thứ thiên khí đó. Tôi cần phải học được cách dùng tâm trí của mình để bổ

sung sự thiếu hụt của thiên khí. Nếu tôi mang lại cho khách hàng mưa gió, lo

lắng, đen tối và bi quan, thì chính họ cũng đáp lại tôi đúng như vậy, và họ sẽ

không mua gì của tôi cả. Ngược lại, nếu tôi đem đến cho họ niềm vui, nụ cười

rạng rỡ, thì họ cũng đáp lại tôi hoàn toàn như vậy, tôi sẽ bán được rất nhiều

hàng và kiếm được nhiều tiền.

Nay tôi cần phải học được cách tiết chế tình cảm của mình.

Làm sao tôi có thể chế ngự được tình cảm của mình để mỗi ngày đều

tràn đầy niềm vui và hạnh phúc? Tôi cần học được điều bí mật của vĩnh hằng.

Người yếu hãy nghĩ cách khống chế hành vi, người mạnh hãy khống chế tư

duy.

Hàng ngày sau khi thức dậy, khi tôi bị bao vây bởi thứ cảm xúc bi

thương, thấy mình thật đáng thương hại, hay thất bại. Tôi sẽ chống trả bằng

cách:

Khi mất hứng, tôi sẽ cao giọng hát lên.

Khi đau thương, tôi bật cười thật lớn.

Khi bệnh tật, tôi càng làm việc hăng hơn.

Khi lo sợ, tôi dũng cảm tiến lên.

Khi tự ti, tôi thay ngay bộ quần áo khác.

Khi bất ổn, tôi cất cao giọng nói.

Khi nghèo túng, tôi tưởng tượng ra sự giàu có trong tương lai.

Khi lực bất tòng tâm, tôi hồi tưởng lại những thành công đã qua.

Khi tự thấy mình chưa tốt, tôi nghĩ tới mục tiêu của mình.

Tóm lại là tôi phải học được cách chế ngự tình cảm của mình.

Kể từ nay, tôi đã hiểu rõ rằng, chỉ những người năng lực thấp kém mới

không làm được; tôi không phải là người năng lực thấp kém, tôi phải không

ngừng chống lại những sức mạnh muốn đánh gục tôi. Thất vọng và bi thương

sẽ nhanh chóng bị phá tan, nhưng rất nhiều những kẻ thù khác lại không dễ

phát hiện ra được. Chúng luôn thường trực nụ cười trên môi, nhưng sẵn sàng

hạ gục chúng ta bất cứ lúc nào. Đối với chúng, chúng ta không bao giờ được

lơ là cảnh giác.

Khi tự cao tự đại, tôi cần tìm lại những ký ức thất bại.

Khi ngất ngây thỏa mẫn, tôi cần phải nhớ lại những ngày đói khổ.

Khi dương dương tự đắc, tôi cần phải nghĩ tới các đối thủ cạnh tranh

của mình.

Khi vui vẻ không được quên những giờ phút tủi nhục.

Khi thuận lợi, cần xem có gì ngăn cản, gây khó khăn không.

Khi túi đầy tiền, hãy nghĩ tới những ngày ăn không no.

Khi mạnh mẽ sung mãn, hãy nghĩ tới những lúc nhu nhược.

Khi không được như ý, hãy ngẩng cao đầu hướng tới tương lai.

Nay tôi phải học được cách tiết chế tình cảm của mình.

Có được bản lĩnh mới ấy, tôi càng có thể quan sát được rõ những thay

đổi trong tình cảm của người khác. Tôi khoan dung với những người đang tức

giận, bởi họ chưa khống chế được tình cảm. Tôi có thể chịu đựng được sự

chỉ trích và thóa mạ của họ, bởi tôi hiểu rằng, ngày mai họ sẽ thay đổi, sẽ biến

thành người rất hòa nhã. Tôi không phán đoán con người chỉ qua mặt giao

tiếp của họ, cũng không vì tức giận nhất thời mà cắt đứt quan hệ với họ. Hôm

nay không chịu bỏ ra một xu để mua cỗ xe ngựa, thì có thể ngày mai phải bỏ

cả gia tài ra chỉ để mua được một thanh gỗ. Biết được bí mật này, tôi sẽ giành

được tài sản vô cùng lớn.

Nay tôi phải học được cách khống chế tình cảm.

Từ đó, tôi đã hiểu và nhận ra được những bí mật của sự thay đổi tình

cảm của con người. Tôi không còn để cho cá tính thiên biến vạn hóa của

mình tùy ý điều khiển nữa. Tôi biết rằng, chỉ có tích cực chủ động tiết chế tình

cảm của bản thân mới làm chủ được vận mệnh của chính mình.

Tôi làm chủ vận mệnh của mình, đế rồi trở thành người bán hàng thành

công nhất trên thế giới này.

Tôi trở thành người chủ của chính tôi.

Vì thế mà tôi trở nên tuyệt vời."

RÈN LUYỆN Ý CHÍ

Sau kỳ thi đại học căng thẳng, tôi không đạt được kết quả như mong

muốn. Mặc dù điểm số cũng tạm ổn, nhưng không đủ để tôi vào một trường

điểm danh tiếng.

Sau nửa năm về nhà nhân dịp nghỉ đông, bố tôi hỏi thăm tình hình học

tập ở đại học, tôi chỉ biết ngao ngán đáp:

- Chán lắm bố ạ!

Bố tôi là một thợ rèn, nghe tôi nói vậy cảm thây rất kinh ngạc, ông im

lặng một hồi lâu. Sau đó, ông cầm cái kìm to lên, lấy ra một miếng sắt trong lò

rồi đặt lên cái đe sắt gõ liền mấy cái. Tiếp đó ông thả nó vào chậu nước lạnh

bên cạnh. Một tiếng “xèo” và rất nhiều tia khói trắng bay lên. Bố nhẹ nhàng

nói với tôi:

- Con thấy đây. Nước vốn lạnh, nhưng sắt thì nóng. Khi thả sắt nóng

vào trong nước, sắt và nước sẽ chiến đấu với nhau. Chúng đều có mục tiêu

của riêng mình, nước thì muốn làm lạnh cục sắt, còn sắt thì muốn làm nước

bốc hơi. Trong thực tế cũng như vậy mà thôi. Cuộc sống chính là nước lạnh,

còn con là thanh sắt nóng. Nếu con không muốn bị nước làm cho lạnh cóng,

thì hãy cố làm cho nước bốc hơi.

Nghe xong, tôi vô cùng cảm động. Tôi thật không ngờ một người bình

dị như bố tôi lại có thể nói ra những triết lý sâu xa như thế.

Học kỳ hai bắt đầu. Tôi tự nhắc nhở bản thân phải không ngừng cố

gắng, vì thế học tập đã có chút tiến bộ. Và bản thân tôi từ đó cũng thấy thoải

mái, vui vẻ lên nhiều.

Nếu bạn không muốn bị cuộc sống tầm thường, nhàm chán làm ý chí

“chết cóng”, thì hãy bằng nhiệt tình và sự chăm chỉ làm cho “nước bốc hơi”.

Điều đó không phải là rất nên làm hay sao?

ĐỂ MỌI NGƯỜI NHÌN THẤY MẶT TỐT ĐẸP NHẤT CỦA BẠN

Nụ cười là tiêu chí của sự hữu hảo, là cây cầu của sự hòa hợp. Nụ

cười có thể biến chiến tranh thành hòa bình, điều hòa quan hệ giữa người với

người và có thể tạo ra một bầu không khí tốt lành.

Một khách hàng mua một túi đồ ăn trong cửa hàng thực phẩm, khi mở

ra, thì thấy đã bị mốc hết cả rồi. Anh ta giận dữ quay lại cửa hàng.

- Cửa hàng các anh bán cái thứ gì vậy? Mốc meo hết rồi đây này. Các

anh đùa cả với sức khoẻ của khách hàng đấy à?

Vài người khách thấy thế xúm lại. Cô bán hàng mỉm cười:

- Xin lỗi, thật lòng xin lỗi! Không ngờ thực phẩm lại bị hỏng; đó là lỗi của

chúng tôi. Rất cảm ơn khách hàng đã chỉ giáo! Anh muốn lấy lại tiền, hay đổi

hàng khác?

Trước nụ cười thành khẩn đó, hỏi rằng khách hàng còn nói gì được?

Nụ cười là một thứ vũ khí, là thứ vũ khí kiến tạo sự hòa giải.

Đôi trai gái giận hờn, gặp lại nhau trong công viên. Anh chàng im lặng

giây lát rồi bằng giọng tha thiết, hơi căng thẳng nói:

- Em... có thể tha thứ cho anh được không?

Cô gái thấy vậy, quay mặt đi và mỉm cười. Anh chàng cũng cười, cười

rất thoải mái. Thế mới biết ngôn ngữ tiếng cười có uy lực to lớn biết bao!

Gặp khi khó dùng lời nói để biểu đạt nội tâm của mình, thì nụ cười là

công cụ giao lưu tốt nhất. Những người không hiểu được giá trị của nụ cười

thì thật là bất hạnh, cần biết rằng, nụ cười có thể phát huy hiệu quả rất lớn

trong giao tiếp. Dù ở nhà, ở nơi làm việc, hay trên đường, khi gặp bạn bè, chỉ

cần bạn chớ tiết kiệm nụ cười, lập tức bạn có thể thấy ngay hiệu quả tốt đẹp

không thể ngờ được. Chả trách có rất nhiều người bán hàng chuyên nghiệp,

mỗi sáng sau khi ngủ dậy, khi vệ sinh răng miệng, họ thường bỏ ra vài phút

đứng trước gương luyện tập cười, thậm chí họ còn cho đó là một phần của

công việc hàng ngày của mình nữa.

NGHỆ THUẬT THA THỨ

Một người luôn bị đánh thức vào lúc đêm khuya, vì một giấc mơ cứ lặp

đi lặp lại: Anh ta thấy mình bơi trong một cái hồ, bơi giỏi như một vận động

viên. Tuy nhiên, cái hồ rất rộng mà chân tay anh ta thì mỏi, anh ta khó lòng

bơi tới được bờ.

Bỗng nhiên, cha anh ta chèo thuyền lại gần, đưa tay ra, bảo anh ta bám

vào. Anh ta nhớ lại hồi nhỏ thường bị bố mắng mỏ, thậm chí đánh đòn, nên

mỉm cười khô khan và nói:

- Cảm ơn bố, cứ kệ con!

Anh ta bơi tiếp, cố hết sức nhằm hướng bờ. Rồi anh ta nhìn thấy một

người khác bơi thuyền lại gần. Đó là cô em gái. Cô em gái quăng một chiếc

phao về phía anh ta và bảo:

- Anh dùng phao đi!

Nhưng nhớ lại rất nhiều lần cô em gái hỗn hào, ương bướng cãi lời

mình, anh ta lắc đầu xua tay.

Sau những nỗ lực vượt bậc, cuối cùng anh ta cũng vào được bờ. Anh

ta nằm vật ra trên bãi cát ướt, sự mệt mỏi làm đầu óc lơ mơ, còn chân tay thì

không còn hơi sức để mà cử động. Một đám đông tụ tập quanh anh ta. Khuôn

mặt nào anh ta cũng thấy quen. Đó là gia đình, họ hàng, bè bạn của anh.

Người thì định đưa anh vào bệnh viện, người thì toan đốt lửa sưởi ấm, người

thì muốn lấy bộ quần áo khô và khăn lau cho anh... Nhưng cứ khi mỗi người

định làm gì, anh ta sực nhớ lại những khi người đó đối xử không phải với

mình. Và

- Không! Cám ơn - Anh ta lại nói - Cứ kệ tôi.

Anh gượng đứng dậy, quần áo ướt sũng, dính đầy cát, chân tay mệt

mỏi rã rời từng bước, từng bước dời xa đám đông.

Sau khi liên tục trong vòng vài đêm nằm mơ thấy như vậy, anh ta liền đi

hỏi bà, người duy nhất chưa bao giờ làm gì không tốt với anh, và người mà

anh tin tưởng sẽ không bao giờ làm gì không tốt với mình.

- Bà không phải là người giải đoán được những giấc mơ - Bà anh nói -

Nhưng bà nghĩ, cháu đang giữ trong đầu quá nhiều bực bội và hằn học.

- Bực bội ư, hằn học ư? Không thể thế được! - Anh ta kêu lên - Nếu có

thì cháu phải cảm thấy chứ!

Bà của anh ngồi yên và bình tĩnh đáp:

- Những cố gắng của cháu và hồ nước trong giấc mơ chính là những gì

cháu đang phải cáng đáng trong tâm trí. Cháu cần sự giúp đỡ, cháu muốn

được quan tâm; nhưng cháu thấy không ai đủ tốt để cho cháu tin tưởng.

Cháu đã bơi được tới bờ một lần, nhưng còn những lần khác thì sao? Sự tha

thứ không phải là những điều mà chúng ta cần làm cho người khác, mà là

cho chính chúng ta đấy! Vì khi chúng ta không biết tha thứ, có phải là chúng

ta đang bồi đắp trong tâm trí mình cho sự bực bội và tức giận ngày càng lớn

hơn đó sao?

Có một câu nói: “Bạn không phải là người hoàn hảo, nên bạn cũng mắc

những sai lầm. Nếu bạn tha thứ cho người khác về những lỗi họ làm với bạn,

thì bạn cũng sẽ được họ tha thứ cho những sai lầm của bạn”.

NỤ CƯỜI CHÍNH LÀ CHIẾC ÁO KHOÁC ĐẸP CỦA EQ

Một hôm, Power tìm đến một khách hàng, nhưng tiếc thay, họ không ký

được hợp đồng. Anh rất buồn, trở về báo cáo lại giám đốc.

Vị giám đốc kiên nhẫn lắng nghe anh nói hết, im lặng một lát rồi nói:

- Anh hãy thử đi một lần nữa! Nhưng phải điều chỉnh tâm trạng của

mình: cần luôn biết vận dụng nụ cười, dùng nụ cười để lay động khách hàng,

cho họ thấy rõ thành ý của anh!

Power lại ra đi. Anh tỏ ra rất nhiệt tình, chân thành, miệng luôn nở nụ

cười tươi tắn. Kết quả là khách hàng đã cảm động, và cuối cùng đã vui vẻ ký

hợp đồng với anh.

Power kết hôn đã 18 năm. Sáng sáng, đi làm chả mấy khi anh cười với

vợ, hoặc nói với cô vài câu ân tình. Khi biết rằng, nụ cưòi phát huy tác dụng

rất tốt trong công việc, anh bèn quyết định... thử ngay tại nhà mình.

Sáng hôm sau, khi đứng chải đầu trước gương anh đã cố gắng gạt bỏ

hết vẻ u sầu và cười với vợ. Khi ăn sáng, anh nói với cô: “Nào em thân yêu!”

làm vợ anh rất ngạc nhiên. Từ đó trở đi, bằng nụ cười, anh đã làm cho gia

đình mình ngày càng tươi vui, hạnh phúc.

Thế là, mỗi khi đến công sở, anh mỉm cười với người trực thang máy,

gặp khách hàng, anh cũng luôn mỉm cười với họ. Anh nhanh chóng nhận ra

rằng, khi anh cười, mọi người cũng đều đáp lại bằng nụ cười. Anh đối xử rất

vui vẻ với những người có điều phiền muộn trong lòng, vừa nghe họ kể lể,

vừa tươi cười với họ, và thế là vấn đề vướng mắc nào cũng nhanh chóng

được giải tỏa.

Cũng bắt đầu từ nụ cười, anh đã học được cách khen ngợi người khác,

chứ không còn coi thường họ nữa. Anh không nói về những đòi hỏi của mình,

mà xem xét vấn đề bằng quan điểm của người khác. Tất cả đã làm thay đổi

cuộc sống của anh, biến anh thành một người hoàn toàn khác, một người

luôn vui vẻ, rất thân thiện và hạnh phúc.

Nụ cười là tấm áo khoác đẹp của EQ. Nụ cười của bạn chính là niềm

tin của bạn, có thể soi sáng tât cả những ai nhìn thấy nó.

DÙNG NỤ CƯỜI GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Tất cả mọi người đều mong được người khác đón tiếp bằng nụ cười,

chứ không phải là những cái nhíu mày lạnh lùng. Thái độ lạnh lùng ngăn cản

sự khai thông và giao lưu tâm tư. Cho nên, nhiều công ty khi tuyển người,

đều coi nụ cười là một điều kiện. Họ hy vọng trên khuôn mặt nhân viên của

mình luôn thường trực nụ cười làm rạng rỡ chính họ và cả công ty. Một ví dụ

tốt nhất là ở công ty hàng không Ameri-can Unitedairline. Công ty tuyên bố

không cảnh của họ là không cảnh hữu hảo, là không cảnh của những nụ

cười. Đúng vậy, họ không chỉ cười trên không trung mà bắt đầu cười ngay từ

mặt đất.

Cô Shuny tham gia thi tuyển vào công ty. Cô không quen biết ai ở đó

cả, cũng chẳng có ai giúp đỡ, hoàn toàn chỉ dựa vào tài năng của mình. Kết

quả là cô đã trúng tuyển. Bạn có biết nguyên nhân vì sao không? Chính vì cô

luôn luôn nở nụ cười trên môi.

Điều khiến cô ngỡ ngàng là khi vào phòng thi, khi nói vị chủ khảo luôn

cố ý quay lưng về phía cô. Xin chớ hiểu lầm là công ty thiếu lịch sự, mà là ông

ta đang kiểm nghiệm cảm giác về nụ cười của cô, bởi cô sẽ chủ yếu làm việc

thông qua điện thoại, đảm nhiệm các việc như đặt chỗ, huỷ chỗ, thay đổi

chuyến bay, xác định chuyến bay... cho khách qua điện thoại. Cuối cùng, vị

chủ khảo mỉm cười nói với cô:

- Thưa tiểu thư, cô đã trúng tuyển! Cô có cái vốn lớn nhất là nụ cười

trên khuôn mặt. Cô hãy cố gắng vận dụng nó trong công việc sau này, để cho

qua điện thoại, mỗi khách hàng đều cảm nhận được nụ cười của cô.

Có thể không nhiều người được nhìn thấy nụ cười của cô, nhưng thông

qua điện thoại, họ có thể biêt rằng nụ cười đó luôn đi theo họ. Một nụ cười

chân thành thì dù bạn nhìn thấy bằng mắt, hay nghe được qua âm thanh, đều

là sư mở đầu tốt đẹp cho cuộc giao tiếp của bạn.

NỤ CƯỜI GIÚP BẠN GIÀNH ĐƯỢC THÀNH CÔNG

Có một lần, Hội chợ triển lãm lớn về các loại tàu thuyền được tổ chức

tại Mỹ. Người tham gia rất đông, ai cũng muốn chọn mua được chiếc tàu ưng

ý.

Vị khách nọ là một triệu phú đến từ Trung Đông, nói với người bán

hàng đang đứng trước mặt mình rằng:

- Tôi muốn mua một con tàu với giá chừng 2 triệu USD.

Lời yêu cầu này quả là một cơ hội hiếm hoi đối với anh ta. Nhưng anh

ta lại dửng dưng nhìn vị khách nọ, cứ như ông ta là kẻ điên khùng, nên không

hề để ý nói gì đến nở nụ cười, mặt cứ lạnh như băng.

Vị khách nhìn thấy bộ mặt của người bán hàng, đành quay đi, đến chỗ

khác. Lần này ông được một người thanh niên bán hàng chào đón rất nhiệt

tình, cười rất tươi. Ông cảm thấy vô cùng ấm áp. Ông khách lại nói:

- Tôi muốn mua một con tàu với giá chừng 20 triệu USD.

Anh chàng bán hàng cười niềm nở:

- Tôi sẽ xin giới thiệu với quý ông các sản phẩm của công ty chúng tôi.

Nụ cười đó đã tạo ra một vụ mua bán lớn.

Vị khách triệu phú đã lựa chọn và đặt tấm séc 5 triệu USD làm tiền đặt

cọc. Sau khi thỏa thuận xong, ông ta nói với chàng thanh niên:

- Tôi rất thích người khác thể hiện sự ưa thích tôi. Trong hội chợ này,

anh là người duy nhất cho tôi cảm giác là tôi được hoan nghênh. Ngày mai tôi

sẽ mang nốt 15 triệu USD trả cho anh.

Người bán hàng này đã bằng nụ cười của mình để chào hàng trước,

sau đó mới bán con tàu. Cho nên, nụ cười là viên ngọc vô giá, nó không chỉ

giúp bạn gây dựng được những mối quan hệ tốt đẹp, mà còn có thể mang lại

cho bạn nhiều cơ hội làm giàu.

RÈN LUYỆN TÍNH HÀI HƯỚC

Cười và hài hước là tố chất đặc biệt có duy nhất ở loài người. Một

người hài hước có thể mang lại cho bạn bè vô số niềm vui và tăng thêm sức

hút trong giao tiếp, nên được người ta rất hoan nghênh.

Bạn có tính hài hước không? Có lẽ bạn sẽ nói mình là người nghiêm

túc. Nhưng tôi muốn nói với bạn rằng, có người ngay từ khi sinh ra trong

người đã chứa đầy tế bào hài hước rồi. Tuy vậy, không có nghĩa là những

người không có sẵn nó cả đời đều rất cứng nhắc, khắc kỷ. Bởi tính hài hước

có thể học được, rèn luyện được. Vậy thì học nó rèn luyện nó ra sao đây?

Trước tiên cần phải tích luỹ các tố chất hài hước. Nếu bạn không thể có

ngay được sự hài hước, bạn cần xem nhiều tranh biếm họa hoặc truyện cười,

để thu thập “vốn” cảm giác hài hước từ đó. Lâu dần, bạn sẽ tạo được tính hài

hước, hoặc ít nhất cũng vận dụng chúng khi kể chuyện phiếm. Ngoài ra, bạn

cũng có thể bắt chước sự hài hước ở người khác.

Hãy mở rộng lòng mình, giống như mở rộng cửa cho ánh sáng ùa vào

nhà mình vậy, để tiếp đón nhiều người khác nhau. Chính họ sẽ để lại dấu ấn

trong lòng bạn, giúp bạn gây dựng dần tính hài hước.

Giữ cho tâm hồn luôn vui vẻ, đó chính là mảnh đất tốt của sự hóm hỉnh.

Nếu bạn luôn trầm tư, luôn suy nghĩ tới những chuyện không vui, thì làm sao

có thể tạo ra được sự hài hước, và vui vẻ được.

Hài hước với chính mình: Tính hài hước phần lớn đều có quan hệ với

con người. Có lúc bạn hài hước với người khác, nhưng sự hài hước đó không

dễ. Do đó, trước hết hãy hài hước với chính mình, như vậy, vừa không đắc

tội với người khác, lại vừa để cho người khác hiểu được tấm lòng rộng mở

của mình, khiến dễ gần gũi với họ hơn. Nhưng có điểm cần hết sức lưu ý là,

khi phát huy tính hài hước, nhất thiết phải xem xét đối tượng và trường hợp

cụ thể, trước tiên cần tránh những hài hước thô tục, nếu không sẽ thành

chuyện nực cười, chứ không phải là hài hước nữa.

Hài hước có thể làm cho lòng người nhẹ nhõm, lấy sự vui vẻ và thoải

mái để ứng phó với cuộc đời đầy phức tạp. Nhưng khi kể những câu chuyện

hài hước, cũng cần phải chú ý tới thời điểm và những người đang nghe mình

nói, bởi không phải tất cả các câu chuyện hài hước đều thích hợp với mọi lúc

và mọi người. Nó có thể làm cho người ta vui cười, nhưng nếu dùng không

thoả đáng sẽ làm cho người ta mất hứng, thậm chí phật ý.

Do đó, các triết gia phương Tây nói rằng: “Hài hước chính là làm người

ta cười, chứ không phải làm tổn thương trái tim của người khác.”

HÃY ĐỂ MỌI NGƯỜI TÔN TRỌNG MÌNH

Trên chuyến xe lửa về thành phố Florida, một phụ nữ lên tàu giữa

đường. Sau khi ngồi vào chỗ của mình, thì một người đàn ông to béo bước

tới ngồi vào ghế đối diện với bà ta, rồi đốt một điếu thuốc lá. Người phụ nữ

không chịu nổi mùi thuốc, ho lên mấy tiếng, cứ nhấp nhổm không yên. Nhưng

người đàn ông chẳng hề để ý tới những cử chỉ đó của bà ta. Cuối cùng bà ta

đành phải lên tiếng:

- Phải chăng anh là người nước ngoài? Có lẽ anh không biết là có toa

hút thuốc riêng, ở đây không được phép hút thuốc.

Người đàn ông không nói gì, dập tắt điếu thuốc.

Lát sau, nhân viên toa xe tới nói với bà khách:

- Đây là toa riêng của tướng quân Glander, mời bà sang toa khác.

Bà ta nghe vậy rất ngạc nhiên, nhìn ông tướng kia mà cảm thấy hoảng.

Nhưng trong cả quá trình đó, vị tướng quân luôn biểu hiện sự khoan dung độ

lượng, không hề làm khó gì cho bà ta, thậm chí không có cả một sự cười

nhạo nào.

Trước mặt người phụ nữ, vị tướng nọ luôn biểu hiện là người rất có

giáo dục. Ông không vì địa vị cao của mình mà coi thường bà, lại còn làm

theo đòi hỏi của bà, khiến bà cảm động. Và cũng để cho chúng ta một bài học

về cách làm người.

“Cách mà các vĩ nhân biểu hiện sự vĩ đại của mình là ở chỗ, họ khoan

dung và độ lượng với những nhân vật nhỏ bé” — Kaliere đã nói vậy. Rất

nhiều nhân vật vĩ đại đều có đạo đức đẹp như vậy, họ càng được mọi người

tôn kính.

NGHỆ THUẬT NÓI

Vấn đề đáng quan tâm ở đây là sự GIAO TIẾP BẰNG NGÔN TỪ.

Đương nhiên là vấn đề này rất rộng lớn, nên ở đây chỉ đặt trọng tâm vào phía

người nói. Cần học cách nói để không chỉ nhằm xóa bỏ được vướng mắc,

giải quyết được công việc, tạo lập quan hệ tốt, mà còn để bày tỏ được tư

tưởng, triết lý, tầm văn hóa, tạo ấn tượng nhân cách tốt đẹp.

* Nghệ thuật nói gói gọn trong ba điểm: Chân thật, điềm tĩnh và nhân

tính.

- Chân thật: Đó là lời khen tặng cao quý nhất dành cho diễn giả. Bạn

đừng làm hỏng nó bằng cách tâng bốc hay khai thác sự nhạy cảm của cử tọa.

- Điềm tĩnh: Không nên để cho mọi người thấy mình nổi nóng do thiếu

kiềm chế. Phần thắng khi ấy sẽ thuộc về người làm cho bạn mất bình tĩnh.

- Nhân tính: Một diễn giả sông động, nhân hậu biết cảm thông và chia

sẻ là người luôn được mọi người trông đợi. Vì vậy, bạn đừng cố tỏ ra hoàn

hảo.

* Cần tránh: Đừng long trọng thái quá, vì không ai ưa kẻ khoe khoang.

Hãy cho cử tọa thấy họ quan trọng hơn bạn!

Chỉ ngắn gọn thế thôi, song hiểu cho thật rõ ràng, và nhất là thực hiện

nó một cách hiệu quả trong các cuộc “Giao tiếp ngôn từ” thường nhật ở đời

lại không hắn là đơn giản, dễ dàng. Bởi suy cho cùng, đó chính là ba tiêu chí

bản lĩnh — nó chứng tỏ tài năng, ý chí, nhân cách của người nói, chứ không

phải là những chỉ dẫn thuần túy về “kỹ năng nói”. Nhưng đó thực sự là ba tiêu

chí tối quan trọng ở đời nói chung, tức là trong quan hệ giao tiếp xã hội

thường nhật. Với các diễn giả chuyên nghiệp, hay trong sinh hoạt học thuật,

cho dù hẹp và sâu đến đâu, ba điều căn bản được đúc kết cũng vẫn, hay

thậm chí càng có ý nghĩa quan trọng. Cần nắm vững và luôn hoàn thiện theo

cách của riêng mình!

HIỂU BIẾT LẪN NHAU

Một khách du lịch cho xe vào trạm xăng, rồi hỏi:

- Người dân ở thị trấn này ra sao nhỉ?

Người bán xăng hỏi lại:

- Người dân thị trấn mà ông ở ra sao?

Du khách đáp:

- Họ thật tồi tệ, không hữu hảo chút nào.

Người bán xăng nói:

- Người ở thị trấn tôi cũng như vậy.

Lát sau, lại có một du khách vào bơm xăng, cũng hỏi câu hỏi y như

người trước, và người bán xăng cũng hỏi lại câu hỏi y như ban nãy.

Nhưng vị khách này đáp:

- Họ rất tốt, rất hữu hảo.

Anh bán xăng liền bảo:

- Ông sẽ phát hiện ra dân chúng tôi cũng rất hữu hảo.

Tâm trạng của một người có thể quyết định cách nhìn của anh ta đối

với các sự vật; nếu anh mang tâm trạng tiêu cực thì sẽ có những nhận định

tiêu cực, và kết quả là, người khác cũng có cách nhìn tiêu cực đối với anh ta.

Lấy cảm xúc, lòng tin và mục tiêu tốt đẹp để cảm hóa người khác! Khi

hành vi và tâm trạng của bạn ngày càng tích cực, bạn cũng dần nhận thấy

cuộc đời mỹ mãn hơn và ý chí hướng tới mục tiêu cuộc đời cũng càng mãnh

liệt hơn. Từ đó, người khác sẽ bị bạn cuốn hút, bởi người ta luôn thích sống

với những người vui vẻ, tích cực. Nếu như tâm trạng bạn hoàn toàn tiêu cực,

chắc chắn bạn sẽ không nhìn thấy mặt tốt đẹp của cuộc sống. Đúng như một

câu ngạn ngữ đã nói: “Nếu bạn cứ luôn chảy nước mắt thì bạn sẽ không bao

giờ nhìn thấy ánh sao”.

Còn có một câu nói như thế này: “Một bé gái, vì không có tiền mua đôi

giày mới, mà khóc hoài, cho tới khi cô nhìn thấy một người cụt chân mới thôi”.

Trong cuộc sống hàng ngày, ta thường thấy nhiều sự trách móc: Cha

mẹ trách con không nghe lời, con cái trách cha mẹ không hiểu chúng; bạn trai

trách bạn gái không dịu dàng, bạn gái trách bạn trai không hiểu họ; lãnh đạo

trách cấp dưới không cố gắng, cấp dưới trách cấp trên không thông cảm cho

mình... Con người ta luôn sống trong oán trách, chứ không phải trong sự cảm

kích, thì tâm lý cũng dần trở nên tiêu cực.

Do đó, chỉ có hiểu biết lẫn nhau, đối xử với người bằng lòng khoan

dung thì bản thân mình mới có cuộc sống hạnh phúc.

CỞI MỞ, VUI VẺ KHI GIAO TIẾP VỚI NGƯỜI KHÁC

Trong giao tiếp hàng ngày, tiếng cười luôn làm cho không khí cởi mở,

thân thiện, tăng thêm tình hữu hảo. Tiếng cười vui vẻ không chỉ có lợi cho

sức khoẻ, mà nó có thể giúp đat được hiệu quả giao tiếp mà lời nói khó có thể

đạt được.

Khi bạn gặp một người không quen biết, lúc đầu có thể hai bên đều

cảm thấy gò bó, ngại ngùng. Lúc này, nếu nói ra được một câu khôi hài khiến

cả hai cùng cười thì bầu không khí sẽ thoải mái, thân thiện và nhẹ nhõm, cảm

giác gò bó ban đầu cũng theo đó mà tan biến. Còn khi đối phương nêu ra vấn

đề mà nhất thời bạn chưa trả lời được, thì chính tiếng cười tạo ra thời gian để

bạn suy nghĩ, tìm ra một giải pháp thỏa đáng. Trong không khí căng thẳng, thì

tiếng cười đúng lúc là một “liều thuốc điều hòa” mở ra lối thoát. Ngoài ra, khi

bạn có điều gì khó nói, khó từ chối thẳng, thì tiếng cười cũng chính là lời từ

chối tế nhị, tuyệt vời nhất làm cho đối phương không cảm thấy chưng hửng,

khó chịu. Khi làm việc mệt mỏi, căng thẳng, thì tiếng cười lại là “liều thuốc

tăng lực” giúp mau chóng khôi phục lại sức mạnh cho bạn... Cho nên, tiếng

cười chính là một phương thức biểu đat thần diệu nhất trong giao tiếp, cũng

như trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên không phải lúc nào, với người nào

cũng cười, mà phải biết cười đúng lúc, đúng chỗ, đúng người...

Dân gian đã có câu: “Cười hở mười cái răng”, ở đây cũng có chút hàm

ý phê phán cái cười nông nổi, vô duyên. Cũng đừng “Cười như nghé”! Như

vậy, ngây ngô, chẳng ý tứ gì. Song cười cợt thì đừng! Nó phá vỡ sự thân

thiện và cả tính nghiêm túc. Cười cợt hàm chứa một phần sự chê bai không

phải lối nữa. Chê cái sự chê bai kiểu đó, dân gian có câu rất hay, mượn chính

tiếng cười: “Cười người hôm trước, hôm sau người cười”.

Vậy thì, hãy cười “tươi như hoa”, cho ai nấy đều vui vẻ, cho công việc

suôn sẻ, cho cuộc đời thêm hương sắc!

HỌC CÁCH KHEN NGỢI

Có thể nói, khen ngợi chân thành là một trong những bí quyết để giành

được thành công của Rockerfeller.

Có lần, một người bạn là cộng sự của ông tiến hành một vụ mua bán ở

Nam Mỹ, đã gây tổn thất cho công ty 1 triệu USD. Nhưng ông không những

không quở trách mà còn khen ngợi người bạn kia, rằng bảo toàn được 60%

vốn là điều thật không dễ dàng gì. Người bạn vô cùng cảm động, học quyết

tâm sẽ cố gắng hết mình giành lợi nhuận cao, để đền bù số tiền thua lỗ lần

trước. Người bạn ấy đã làm lợi hơn thế nhiều cho Rockerfeller.

Xét từ góc độ EQ, khen ngợi có thể làm cho tinh thần người ta vui vẻ,

phấn chân. Một người Mỹ thực dụng đã nói rằng, đối với con người, nhu cầu

tinh thần quan trọng nhất là được khẳng định, tôn vinh và coi trọng. Nhân viên

trong một công ty cũng vậy. Nhưng những người lãnh đạo lại nhận thức

không sâu điểm này.

Nicolais đã từng điều tra mấy ngàn nhân viên bán hàng và người quản

lý, yêu cầu họ lần lượt trả lời câu hỏi: Nhân tố nào là quan trọng nhất của một

người bán hàng? Thì hầu như các nhân viên đều chọn “Thành tích công tác

được khẳng định” là nhân tố số một. Còn người quản lý lại cho rằng “điểm

này giỏi lắm cũng chỉ đáng hàng thứ bảy” mà thôi. Sự nhận thức “vênh” nhau

thế này cũng tồn tại phổ biến ở các doanh nghiệp. Kết quả điều tra cho thấy,

người quản lý nào biết khẳng định và coi trọng thỏa đáng thành tích của nhân

viên, thì thành tích của bản thân họ cũng sẽ tốt. Vì sao có những nhà quản lý

lại rất “hà tiện” lời khen ngợi người khác như vậy? Bởi họ thiếu năng lực

“đồng cảm”!

Khác với trước đây, ngày nay giới doanh nghiệp đã có thay đổi lớn,

phong cách quản lý lý tính không còn phù hợp trong những doanh nghiệp

ngày càng được quốc tế hóa, thông tin hóa và công nghệ hóa nữa rồi. EQ đã

trở thành bảo bối mới để giành thắng lợi trong cạnh tranh. Quan hệ giao tiếp

thân thiện, tinh thần hợp tác đoàn kết, khí phách hiên ngang... đã trở thành trụ

cột của những doanh nghiệp tương lai.

Quan niệm nặng về lý tính trước đây, giờ vẫn được một số nhà quản lý

cố bám giữ. Thực ra, một người quản lý thực sự có ảnh hưởng và quyền uy,

ngoài tố chất IQ của bản thân ra, còn bao gồm cả EQ, nghĩa là còn phải có

tình cảm, thái độ và hành vi gây ảnh hưởng và điều khiển được người khác.

Người lãnh đạo cần thiết phải đưa ra các quyết sách giầu nhân tính mới có

thể làm cho quyết sách đó thực sự được triển khai.

Khen ngợi và phê bình, xét về mặt kỹ năng thì giống nhau, đều có tác

dụng kích thích ngoài dự kiến. Nhưng khi khen ngợi nhân viên thì cần chú ý:

Phải chân thành và đúng mức độ. Nhân viên luôn là người có năng lực phân

biệt, những lời khen ngợi giả tạo, khuyếch trương, thường phản tác dụng. Vì

như vậy chẳng những không tạo ra uy quyền cho lãnh đạo, mà còn không có

tác dụng kích thích. Ngoài rã khen ngợi cần cụ thể, biểu dương thẳng vào

những hành vi hay công tác tốt của nhân viên. Điều mà người quản lý cần nói

là:

- Việc ghi chép trong hội nghị hôm nay, anh làm rất tốt.

- Báo cáo của cậu rất có tính sáng tạo và xây dựng...

Chứ không phải là:

- Biểu hiện của anh hôm nay rất tốt...

Tập thành thói quen tán thưởng việc làm của nhân viên có thể giúp cho

lãnh đạo tránh được những sai lầm do thiên lệch và cách nhìn nhận phiến

diện; cũng làm cho nhân viên hiểu rõ được làm thế nào là đúng đắn. Nếu như

có thể đưa ra được một số đặc điểm của nhân viên, thì lại càng có tác dụng

kích thích họ hơn nữa.

HÃY KHEN NGỢI MỘT CÁCH CHÂN THÀNH

Trong quan hệ với mọi người, chúng ta không được quên rằng những

người quanh ta là những con người luôn muốn được ca tụng, được khen

ngợi. Tất nhiên đó phải là những lời khen thật lòng. Tuy nhiên, chúng ta phải

thừa nhận rằng trong cuộc sống hàng ngày, để xác định đúng đắn những điều

đáng khen của người khác là một đức tính mà chúng ta ít phát huy nhất. Mà

trong khi rất “hà tiện” những lời khen ngợi, chúng ta lại hết sức “hào phóng”

với những lời chê bai, chỉ trích. Đây là một thái độ sai lầm. Chúng ta cần phải

sửa chữa ngay, nếu còn mong muốn tiến bộ hơn trong cuộc sống.

Bạn đã từng để ý đến hiệu quả của một lời khen thực lòng chưa? Và

khi bạn nhận được một lời khen ngợi chân thành thì bạn cảm thấy thế nào?

Có phải là rất vui, rất hạnh phúc không? Và tôi có thể đánh cược với bạn,

rằng cả ngày hôm đó, bạn sẽ làm việc rất có hiệu quả. Bạn rất thích những lời

khen ngợi người khác dành cho mình. Vậy tại sao, bạn không thử dành

những lời khen ngợi chân thành của bạn cho những người xung quanh?

Thế nên trong giao tiếp, thay vì chỉ tập trung vào bản thân mình, chúng

ta nên cố gắng tìm hiểu những mặt tốt đẹp, những ưu thế của người đối thoại.

Lúc đó, chúng ta có thể khen ngợi một cách thành thực, chứ không phải là nói

những lời tâng bốc lạc điệu và gượng gạo.

Chúng ta nên luôn luôn nhớ rằng, khi chúng ta đem niềm vui đến cho

những người xung quanh bằng những lời khen ngợi thật lòng, thì chúng ta

đang tạo niềm vui cho chính mình. Cho nên, trong giao tiếp, khi có cơ hội, bạn

đừng tiếc những lời khen ngợi chân thành dành cho người đối thoại với mình.

GIỮ THỂ DIỆN CHO NGƯỜI KHÁC

Bạn đã từng làm hại ai bao giờ chưa? Có lẽ bạn đã quên từ lâu rồi.

Nhưng người bị hại lại không bao giờ quên bạn, và họ cũng không bao giờ

biết tới các ưu điểm của bạn.

Mấy năm trước, công ty đồ điện gia dụng phải xử lý rất thận trọng một

vấn đề: Bãi miễn kế toán trưởng. Anh ta là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh

vực đồ điện, nhưng khi đảm nhận chức vụ trên thì rất kém. Vậy thì cứ ra một

quyết định bãi chức anh ta. Không thể được! Bởi công ty không thể thiếu anh

ta; mà anh ta lại rất mẫn cảm, dễ bị tổn thương.

Cuối cùng, công ty mở ra cho anh ta con đường mới: cử anh đảm

nhiệm chức vụ “Kỹ sư cố vấn” ngạch bậc vẫn như cũ, nhưng chỉ đổi vị trí mà

thôi. Đồng thời, công ty khéo léo sắp xếp một người có năng lực thay thế vị trí

của anh ta. Anh ta rất hài lòng.

Giữ thể diện cho người khác thật quan trọng biết bao! Nhưng chúng ta

lại rất ít nghĩ tới điều này. Chúng ta thường vô tình bóc mẽ mọi người, khiến

lòng tự trọng của họ bị tổn thương, giết chết tình cảm của họ; nhưng vẫn cho

là đúng. Chúng ta mắng mỏ một đứa trẻ hoặc cấp dưới trước mặt người

khác, thậm chí còn uy hiếp họ một cách thô bạo. Nhưng chúng ta rất ít nghĩ

tới lòng tự trọng của họ. Thực ra, chỉ cần vài phút bình tĩnh suy nghĩ, nói vài

lời cảm thông, thái độ khoan dung hơn một chút, là có thể giảm bớt thương

tổn cho người khác, và kết quả của sự việc cũng khác đi nhiều.

Người Thổ Nhĩ Kỳ và người Hy Lạp, sau mấy thế kỷ đối địch nhau, cuối

cùng người Thổ ra lệnh trục xuất tất cả người Hy Lạp ra khỏi lãnh thổ. Người

đứng đầu đã đọc một bài diễn văn kiểu Napoleon rằng: “Hãy tiến công không

ngừng! Mục tiêu của các bạn là Địa Trung Hải!”. Vậy là một cuộc chiến thảm

khốc nhất trong lịch sử cận đại đã bắt đầu.

Thổ Nhĩ Kỳ cuối cùng giành thắng lợi. Hai viên tướng của Hy Lạp đầu

hàng quân Thổ. Binh sĩ Thổ chửi mắng họ. Nhưng vị thống soái của quân Thổ

lại không hề tỏ ra kiêu ngạo. Ông tới bắt tay hai vị tướng Hy Lạp và nói:

- Xin mời hai ngài ngồi! Hẳn hai ngài đã mệt lắm rồi.

Sau khi thảo luận điều kiện đầu hàng, ông nói với hai tướng quân Hy

Lạp bằng khẩu khí của người lính với người lính, rằng:

- Thưa hai ngài, trong chiến tranh có rất nhiều tình huống ngẫu nhiên,

có lúc người lính ưu tú nhất vẫn bị thua trận.

Dù ông ta rất hưng phấn bởi chiến thắng của bên mình, nhưng vì lợi ích

lâu dài mà không quên giữ thể diện cho người khác.

Giữ thể diện cho người khác chính là tôn trọng họ. Bạn giữ thể diện cho

họ, họ cũng sẽ tôn trọng bạn. Chỉ có như vậy mới làm giảm bớt khó khăn

trong cuộc sống và sự nghiệp của mình. Và như vậy thì việc thực hiện được

muc tiêu của mình sẽ càng thuận lợi.

CHỈ PHÊ PHÁN LÀ ĐIỀU TỐI KỴ

Trong quân đội Đức có một điều kỷ luật qui định rõ, khi gặp những việc

phật ý, tuyệt đối cấm nổi cáu ngay tức thì, nhất định phải cố chịu qua một

đêm, chờ sau khi bình tĩnh lại sẽ đưa ra thảo luận sau. Tin rằng qui định này

cũng cần cho cả xã hội nói chung. Nếu được như vậy mói có thể làm cho các

bậc cha mẹ hay phàn nàn, những bà vợ hay cáu bắn, những người chủ hay

soi mói và những người hay “bới lông tìm vết” mới bình tĩnh lại, và không gây

ra những “sự cố” rắc rối cho đời.

Người phạm sai lầm luôn đổ lỗi cho người khác mà không hề nhìn lại

mình, không thừa nhận khuyết điểm. Thực ra thì ai cũng đều mắc căn bệnh

này. Cho nên, những ai hễ mở mắt là muốn phê phán người khác hãy nghĩ

tới những vụ việc cứ sờ sờ ngay trước mắt — sự thật chúng ta nhất định phải

thừa nhận là: Những người bị chúng ta phê bình, mắng mỏ, thì dù sai hay

không, đều luôn cố cãi, tìm cớ để biện minh cho hành vi của mình, thậm chí

còn dùng những lời lẽ ác ý để chống lại nữa.

Thời trẻ, Abraham Lincoln cũng thích phê phán, thường chế nhạo

người khác, và nói ra cho mọi người biết, khiến cho đương sự rất căm giận.

Có lần, do quá nóng nảy mà dẫn tới một việc khiến ông tỉnh ngộ:

Năm 1842, ông viết bài phê bình một chính khách, người đó không cam

chịu bị làm nhục, đã thách đấu với ông. Lincoln ở vào thế cưỡi lên lưng cọp,

rất khó xuống được, đành phải nhận lời để bảo toàn danh dự. Rất may là

được bạn bè hai bên khuyên ngăn, nên cuối cùng cuộc chiến sinh tử này mới

được “tháo ngòi”.

Sau bài học này, cuối cùng ông mới hiểu ra được phép đối nhân xử

thế, và từ đó không nhạo báng ai nữa.

Nếu bạn để ai đó thù hận bạn suốt đời, chỉ cần bạn bỏ qua những lề

thói thông thường, hãy tự phê bình mình thật nghiêm khắc, đảm bảo sẽ đạt

được hiệu quả rất tốt. Còn dù cho bạn phê bình rất đúng đắn, thì đối phương

vẫn thù hận bạn tới tận xương tuỷ.

Giao tiếp với người khác, nhất định phải ghi nhớ rằng, bản thân mình

không phải một thánh nhân trác tuyệt cao siêu gì, mà cũng chỉ là sinh linh bản

năng đủ cảm tính, đầy sự phiến diện và hư vinh. Nếu chỉ biết phê bình thì thứ

vũ khí này giống như một đống lửa, đủ để làm nổ tung thói hư vinh và tự tôn

phù phiếm trong lòng bạn, thậm chí đủ để giết chết bạn.

Dù là người ngốc nghếch đến mấy cũng biết rõ là kẻ thích phê bình,

mắng mỏ, oán hận người khác, phần lớn đều không thể thành đạt. Chỉ có

những nhân tài học được cách lượng thứ, khoan dung, làm một người có

phẩm chất cao thượng, thông hiểu người khác, mới có thể thành công được.

Vậy thì tại sao ta lại không thử cố gắng lượng thứ cho người khác, chứ

không phải chỉ là phê phán họ? Chỉ có như vậy bạn mới không bị người khác

lừa dối, phản bội, chống phá, mới có thể giành được nhiều cơ hội thành công

hơn.

ĐỂ PHÁT BIỂU NHỮNG Ý KIẾN BẤT ĐỒNG

Bất đồng xảy ra thường xuyên, khi có từ hai người trở lên được coi là

“có liên quan”. Lớn thì có bất đồng quan điểm - về luận thuyết khoa học hoặc

đường lối hình sách. Rồi bất đồng trong điều hành thực hiện...Trong cuộc

sống hàng ngày, nào thì bất đồng về giá cả, về việc học của con cái, tới bàn

về một bộ phim trên ti vi... Mỗi người một ý mà, vẫn nghe nói: Năm người

mười ý...”

Nhưng bạn đừng để bị cuốn vào lề thói chung! Hãy học cách giải quyết

sự bất đồng một cách hữu hiệu bằng các phương pháp sau:

- Không nên tranh luận với ý đồ đòi thay đổi bằng được chủ kiến của

đối thủ và quyết tranh giành phần thắng. Chỉ nói về ý kiến của mình, tránh để

bị hiểu lầm.

- Nhấn mạnh những điểm tương đồng, tìm cách giải quyết những khác

biệt để có giải pháp tạm thời.

- Không nên biểu đạt ý kiến bất đồng nhằm tỏ ra hơn người.

- Tìm hiểu kỹ quan điểm của đối phương trước khi phát biểu.

- Có thái độ ôn hòa vui vẻ. Đừng coi thường ý kiến của đối phương, vì

như vậy chỉ gây tranh cãi.

- Phải thận trọng, khéo léo biểu đạt ý kiến của mình; không nên xoi mói,

bắt bẻ đối phương.

Trong thực tế cuộc sống, khi không có gì liên quan tới “bất đồng” cả đã

phải biết “lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” rồi. Ai cũng tuân thủ nguyên tắc

“thấu lý đạt tình” thì cho dù có “vênh” nhau đến đâu về trình độ học vấn, sự

từng trải... cũng có thể thỏa hiệp, nhất trí được.

Ngay cả khi không tháo gỡ được bất đồng, mà điều này vẫn thường

xuyên xảy ra, thì việc phát biểu thấu lý đạt tình, tôn trọng lẫn nhau vẫn giúp

đat được kết quả, là ai cũng biết rõ quan niệm của người kia, để cân nhắc,

suy xét thấu đáo hơn.

CHỚ ĐỐ KỴ

Muốn thành công trong cuộc sống, bạn cần phải là người dịu dàng, nhã

nhặn, mạnh dạn, thực sự cầu thị, tôn trọng mọi người... Trái lại, tính ghen

ghét đố kỵ chỉ dẫn đến thất bại. Tại sao?

Những người có tính đố kỵ thường hay ghen tức không muốn người

khác hơn mình trong tất cả mọi phương diện. Như vậy, họ sẽ không bao giờ

có được bạn bè chí cốt và đồng nghiệp tận tình, những người được xem như

là chỗ dựa về tình cảm và công việc. Người đố kỵ luôn gây khó dễ, đòi hỏi

người khác quá cao, không rộng lượng trong quan hệ, trong khi đó lại không

nghiêm khắc với bản thân. Họ không tạo lập được những mối quan hệ tốt —

nền tảng của sự thành công. Lúc khó khăn, họ cũng không sao có được sự

giúp đỡ và ủng hộ của bạn bè. Mặt khác, chính sự ganh ghét sẽ làm cho bản

thân luôn bức bối, khó chịu, lâu dần dẫn đến stress, làm tổn hại nghiêm trọng

sức khoẻ. Như vậy không chóng thì chày họ sẽ bị thất bại. Vì vậy, cần phải

không ngừng học tập, cởi mở tấm lòng, vui vẻ với mọi người để có những mối

quan hệ tốt đẹp, cả riêng tư và trong công việc.

Chương 2. TRẮC NGHIỆM EQ

I- TRẮC NGHIỆM

Bạn có là người vui vẻ không?

Mong bạn hãy thành thực trả lời những vấn đề sau, nhất là bạn chớ lựa

chọn những từ ngữ đại loại như “Hy vọng là” hoặc “Nên là” để trả lời. Nếu làm

như vậy, số điểm mà bạn giành được tuy có thể mang lại niềm vui nhất thời,

nhưng sẽ không thể nào làm cho bạn tự hiểu mình được. Mỗi câu trả lòi “CÓ”

được 1 điểm, trả lời “KHÔNG” sẽ không được điểm nào.

1- Bạn có thường xuyên hy vọng một ngày có trên 24 giờ không?

2- Bạn có vui vẻ khi chuyển sang một nơi khác ở trong nước để sống

không?

3- Bạn có thích nói dối để có người làm bạn không?

4- Bạn có thường dễ ngủ, ngủ ngon để khi thức dậy thì tinh thần thoải

mái không?

5- Bạn có mắc chứng sợ hãi không?

6- Bạn đã từng hy sinh cho hạnh phúc của người khác, cho dù đó chỉ là

sự hy sinh nhỏ bé chưa?

7- Mối quan hệ giữa bạn và người gần gũi nhất trong cuộc sống có

thực sự vui vẻ không?

8- Bạn có hy vọng có thể có được một ngôi nhà lớn hơn không?

9- Câu nói nào trong những câu dưới đây sát với tình trạng sức khoẻ

nói chung của bạn (về phương diện tâm lý và sinh lý):

- Lúc nào cũng mạnh khoẻ, không hề có bất cứ bệnh tật gì về tâm sinh

lý.

- Bình thường, luôn khoẻ, chỉ thỉnh thoảng mới ốm vặt.

- Đại thể là rất mạnh khoẻ, chỉ đôi lúc mắc một bệnh nào đó.

- Sức khoẻ tâm sinh lý thua kém nhiều những người bình thường.

- Thực sự là người có bệnh nặng, tâm sinh lý có vấn đề rất nghiêm

trọng,

10- Có khi nào bạn thấy cuộc sống vô vị không?

11- Bạn có thích môi trường xung quanh nơi bạn sống không?

12- Bạn có khi nào thấy tâm trạng phiền muộn vô cớ không?

13- Liệu có một ai đó, tuy thường xuyên tiếp xúc, nhưng bạn rất không

ưa người đó?

14- Bạn có công việc làm không?

- Giả sử có, thì bạn có thường vui vẻ với phần lớn đồng sự không?

- Nếu không có, thì bạn có nghĩ sẽ vui vẻ khi cùng được làm việc với

nhiều người không?

15- Bạn có thường xuyên cảm thấy sự ồn ào do máy bay, xe cộ và

hàng xóm làm cho cuộc sống của bạn giảm thiểu thú vị không?

16- Khi thất vọng hoặc bị tổn hại vì một việc gì đó, bạn có thường nghĩ

tới những điều tích cực hoặc nghĩ tới những niềm vui sẽ đến, để cho tâm trí

tươi vui hơn không?

17- Thể trọng bạn liệu có vấn đề gì không?

18- Môi trường sống và nhà ở của bạn rất quan trọng tới sức khoẻ của

bạn. Những câu nào dưới đây sát với cách nghĩ của bạn về môi trường sống?

- Không có nơi nào làm bạn vui hơn là ngôi nhà hiện nay của bạn

- Nói chung, ngôi nhà của tôi hiện nay vô cùng hạnh phúc, nhưng có

thể tưởng tượng được rằng, một nơi nào đó có thể hay hơn.

- Đại thể rất hài lòng. Nhưng nếu có cơ hội, thì có thể chuyển tới nơi

nào đó tốt hơn.

- Nơi ở hiện nay cũng được, nhưng tôi rất muốn chuyến tới nơi khác ở.

- Tôi không thể chịu được môi trường sống hiện nay, cho nên nhất định

phải chuyển đi.

19- Bạn có cho rằng hạnh phúc và thành công trong cuộc đời mình bị

hạn chế cản trở bởi hoàn cảnh và sự giáo dục từ những năm đầu đời?

20- Bạn có thường xuyên dùng thuốc Ampixilin hoặc loại thuốc kháng

sinh tương tự không?

21- Ngoài vợ, chồng hoặc người yêu ra, bạn có ai là người tri kỷ để tâm

sự không?

22- Bạn có thực lòng hy vọng mình có năng lực cải thiện chuyện ăn ở

của mình và người nhà không?

23- Bạn có luôn ham yêu cuộc sống một cách mạnh mẽ?

24- Bạn có cho rằng một người có thành tựu vĩ đại trong khoa học và

nghệ thuật ít hay nhiều đều có thể biện minh cho sự cực đoan thái quá của họ

không?

25- Bạn sống một mình phải không?

- Nếu đúng vậy, thì bạn có tình nguyện ở một mình không?

- Nếu không, bạn và người sống chung có cư xử tốt với nhau không?

26- Khi bạn ở cùng những người lạ, bạn có thấy tự do không?

27- Với không ít người, trong cuộc sống thường xuất hiện một số vấn

đề xem chừng không thể giải quyết được, mà khi những vấn đề như vậy nảy

sinh, họ thường có ý định tự sát. Những điều dưới đây, điều nào sát với thái

độ của bạn đối với vấn đề tự sát?

- Từ trước tới nay chưa hề nghĩ tới tự sát và cũng không thể nào tưởng

tượng là có ý định tự sát.

- Rất ít khi tôi nghĩ tới chuyện tự sát, nhưng tôi chưa hề suy nghĩ thực

sự rằng cần tự sát.

- Có lúc tôi đã nghĩ tới chuyện tự sát, nhưng vì cho rằng, cách đó không

ổn, nên đã gạt bỏ ngay ý nghĩ ấy.

- Tôi phải thừa nhận rằng, có những khi tôi thực sự tự hỏi mình rằng, tự

sát lẽ nào lại không phải là cách giải quyết tốt nhất?

- Tôi thường nghĩ, chết quách đi có lẽ tốt hơn.

28- Sau khi xa gia đình một thời gian, bạn có háo hức mong trở về

không?

29- Liệu bạn có mắc bệnh gì khiến cho bạn cảm thấy cuộc sống thật

đáng buồn không?

30- Bạn đã kết hôn chưa?

- Nếu đã kết hôn thì hôn nhân có hạnh phúc không?

- Nếu chưa kết hôn, thì bạn có cảm thấy là không kết hôn dễ chịu hơn

không?

31- Bạn có thực sự cảm động sâu sắc trước các tác phẩm âm nhạc,

thơ ca hay nghệ thuật không?

32- Về đại thể, bạn có hài lòng với các mối quan hệ với người khác

không?

33- Trong nhà bạn, có nơi nào mà bạn có thể tùy ý ở một mình, hay

muốn làm gì cũng tùy ý không?

34- Trong cuộc đời mình, liệu đã có ít nhất một lần bạn rất hài lòng với

tình yêu không?

35- Bạn có mắc căn bệnh phiền toái gì mà người ta không nên mắc hay

không?

36- Xin chỉ ra rõ những câu nào trong các câu dưới đây gần với thái độ

của bạn:

- Tôi rất thích có người làm bạn và người khác cũng rất thích tôi là bạn

họ.

- Tôi sống rất tốt với người khác, họ đối với tôi cũng rất tốt.

- Tôi sống tốt với một số người, còn số khác thì không hợp.

- Rất ít người khiến tôi có cảm giác thoải mái thực sự.

- Tôi không thích người khác và cố gắng không tiếp xúc với họ.

37- Những đồ gia dụng và cách bố trí chúng trong nhà có làm cho bạn

vui không?

38- Khi bạn leo cầu thang hoặc chạy một đoạn ngắn có bị thở dốc

không?

39- Bạn có thường xuyên cảm thấy thể lực sung mãn không?

40- Bạn có cảm thấy, khi gặp cơ hội, bạn có thể thành một chính trị gia

ưu tú không?

41- Bạn có cần tới biện pháp hỗ trợ tâm lý nào không?

42- Bạn có cho rằng mình là “người khó gần gũi” không?

43- Bạn có xe ôtô chưa?

- Nếu chưa có, bạn có thường hy vọng sở hữu một chiếc không?

- Nếu đã có, bạn có hy vọng có thể mua cái khác tốt hơn không?

44- Từ khi bạn trưởng thành, bạn thấy cuộc sống càng có nhiều thách

thức, nhưng cuộc sống cũng lại có nhiều ý nghĩa hơn không?

Dưới đây xin bạn hãy xem bảng tính điểm của mình. Khi xem kỹ lại để

tính toán số điểm, bạn sẽ thấy các câu hỏi được chia ra thành bốn nhóm -

Tức là bốn yếu tố là:

+ D - (Domestic) - gia đình

+ I - (Interpersonal) - quan hệ giao tiếp

+ H - (Health) - sức khoẻ

+ G - (General) - yếu tố chung với giá trị dương hay âm và bạn hãy chú

ý: số điểm của mỗi nhóm, tối đa cũng chỉ tới 13 điểm mà thôi.

II- PHÂN TÍCH

Vui vẻ là một trạng thái tâm hồn, nó được tạo thành bởi nhiều yếu tố

trong cuộc sống. Khi ta bước vào thế giới của những người trưởng thành,

nhất là khi ta có thể thấu hiểu tính xác thực của câu nói: Vui vẻ vẫn là một đặc

trưng lớn của thời kỳ thiếu niên và nhi đồng. Tuy không phải tất cả các em

trong độ tuổi đó đều mang đặc trưng này, bởi trẻ em được sự dưỡng dục trở

che của cha mẹ, có thể tránh được những gì phức tạp, phiền lòng.

Để thích hợp với những câu hỏi trên, chúng ta có thể chia những yếu tố

khiến cho cuộc sống được vui vẻ ra làm bảy loại. Điểm số của bạn ở những

yếu tố này càng cao, thì càng chứng tỏ bạn là người vui vẻ hơn. Nhưng đây

không phải là khuôn vàng thước ngọc duy nhất - Bởi có thể bạn có số điểm

rất cao, nhưng tự bạn vẫn cho mình là người không mấy vui vẻ.

- Yêu tố gia đình: Một nguyên nhân thường gặp khiến bạn không vui

chính là cuộc sống gia đình không mỹ mãn. Trong đó bao gồm: Người trẻ tuổi

thường muốn nhanh chóng thoát khỏi ảnh hưởng của cha mẹ. Người độc

thân thường ở trong hoàn cảnh cô độc và chán nản. Người đã kết hôn không

hòa hợp với bạn đời. Hoặc hôn nhân tuy hạnh phúc, nhưng lại ở trong môi

trường đơn điệu buồn tẻ.

Điểm số mà bạn có được có thể biểu thị mức độ vui vẻ của gia đình

bạn. Điểm số trong khoảng từ 0 đến 13.

- Nói chung, dưới 5 điểm là biểu thị cuộc sống gia đình bạn không như

ý.

- Từ 6-9 điểm là bình thường.

- 10 điểm trở lên có nghĩa là cuộc sống gia đình bạn như ý và vui vẻ.

- Yếu tố quan hệ giao tiếp: Điểm này đề cập tới một mặt rất quan trọng

trong cuộc sống: Quan hệ giữa bạn và người khác. Nó không chỉ phản ánh

cuộc sống tình yêu mà còn bao gồm cả năng lực tiếp xúc tạo dựng quan hệ

của bạn với ngưòi khác nữa. Chúng ta đều là một thành viên trong một xã hội

đông đảo, mà xã hội buộc mỗi chúng ta phải thích ứng. Từ mặt này có thể

nhận ra chúng ta có vui vẻ trong quan hệ hay không.

- Nếu được dưới 5 điếm thì coi là không vui vẻ.

- 6-9 điểm là bình thường.

- 10 điểm trở lên có thể coi là một cao thủ trên phương diện giao tiếp.

- Yếu tố sức khoẻ: Có được cả thế giới mà mất đi sứe khoẻ, thì bạn

cũng không thể vui vẻ trọn vẹn. Sức khoẻ tất nhiên bao gồm cả mặt thể chất

và tâm lý, những câu hỏi đưa ra trong phần này cho bạn biết được tình hình

sức khoẻ trên cả hai mặt này.

- Nếu bạn được dưới 5 điểm thì sức khoẻ của bạn có vấn đề, chắc

chắn sẽ ảnh hưởng tới hạnh phúc của bạn.

- 6-9 điểm là bình thường, bạn không chịu ảnh hưởng lớn của bệnh tật.

- Nếu được từ 10 điểm trở lên thì bạn là người mạnh khỏe và hạnh

phúc.

- Yếu tố chung: Khi đánh giá sự vui vẻ của nhân loại, có những thực tế

thuộc một vài mặt không thể dễ dàng qui về nhóm - yếu tố cụ thể nào được.

Do đó khi thảo luận những cầu hỏi thuộc yếu tố này, xin hãy cố gắng dùng

những biến số quan trọng để cân nhắc cho thích đáng.

- Nhìn chung, trên phương diện này mà đạt dưới 5 điểm là biểu thị về

mặt này không được chú ý.

- 6-9 điểm là bình thường.

- 10 điểm trở lên là tương đối vui vẻ.

MỤC LỤCLời nói đầu

Phần I. IQ - CHỈ SỐ THÔNG MINH TRÍ TUỆ

Chương I. IQ - nền tảng của thành công

I - Trí tuệ

- Mở ra cánh cửa trí tuệ

- Bí mật của trí tuệ

- Phát hiện IQ

- Chỉ số thông minh IQ

- Ba dạng trí thông minh cần phát triển ở trẻ em..

- Ý nghĩa của các bài trắc nghiệm IQ

- Các trường đại học: trắc nghiệp IQ hay phỏng vấn?

- Có thể nâng cao chỉ số IQ

II- Trí nhớ.

- Trí nhớ: luôn có liên quan tới chuyện đã qua

- Đối mặt với trí nhớ của bạn

- Có thể nâng cao trí nhớ

- Âm nhạc tác dụng kích thích não trẻ phát triển?

- Bí quyết nâng cao trí nhớ

- Làm gì để có trí nhớ tốt

III - Tư duy

- Năng lực tư duy:

- Thông qua hiện tượng nhìn rõ bản chất

- Thông qua tư duy để đạt tới mục tiêu của mình.

- Khéo vận dụng tư duy ngược

- Suy nghĩ và thành công

- Có thể nâng cao năng lực tư duy

- Tám cách tư duy sáng tạo

IV- Trí tưởng tượng

- Trí tưởng tượng sẽ chắp cánh cho bạn

- Đôi cánh bay bổng

- Cưỡi luồng sáng này để truy đuổi luồng sáng khác

- Không có khả năng tưởng tượng sẽ chẳng làm nên chuyện gì

V- Sự tập trung

- Biết cách làm chủ sự tập trung

- Những người thành công đều có sức tập trung rất cao

- Rèn luyện thói quen tập trung chú ý

- Trấn tĩnh, tập trung chú ý

- Rèn luyện tập trung tinh lực

VI- Sự quan sát

- Sức quan sát: ánh mắt phát hiện sự thật..

- Dùng cách miêu tả tình tiết để rèn luyện năng lực quan sát

- Phát hiện ra bí mật của bát đĩa

VII - Sức sáng tạo

- Sức sáng tạo: cửa ngõ của sự đột phá

- Sức sáng tạo là biểu hiện cao nhất của IQ

- Có rất nhiều phương thức sáng tạo

- Năm bước để phát huy sức sáng tạo

- Phương pháp phát huy sức sáng tạo

- Phát huy tính sáng tạo

- Sáng tạo thật là đơn giản!

Chương II. Các bài tập trắc nghiệm IQ

- Giải thích các bài trắc nghiệm

I - Bài trắc nghiệm số 1

II - Bài trắc nghiệm số 2

III - Bài trắc nghiệm số 3

IV - Bài trắc nghiệm số 4

ĐÁP ÁN

- Bài trắc nghiệm số 1

- Bài trắc nghiệm số 2

- Bài trắc nghiệm số 3

- Bài trắc nghiệm số 4

Phần II. EQ - CHỈ SỐ THÔNG MINH CẢM XÚC

Chương I. EQ - cuộc đời với thành công hoàn mỹ

- Chỉ có thông minh và tài trí là chưa đủ

- Sự phát hiện ra EQ

- Về vấn đề đo thử sự lạc quan của con người

- EQ dự đoán một người có thể thành công hay không

- Nội dung của EQ

- Làm gì để phát triển EQ

- Dạy cho trẻ vui vẻ để tăng cường EQ

- Tự quyết định vận mệnh của mình

- EQ khác nhau thì những lời đoán định cũng khác nhau

- Hai mươi đô la - Bài học về giá trị cuộc sống

- Lo âu - kẻ thù lớn nhất của mỗi người

- Không nên phiền lòng vì những chuyện vặt

- Phiền não gây tổn hại cho con người

- Không còn thời gian để mà lo lắng

- Nếu thành công thì sao?

- Đối mặt với những xúc cảm tiêu cực

- Xúc cảm tiêu cực thường là do tính cách

- Dùng lý trí để loại trừ cảm xúc tiêu cực

- Học cách quên đi phiền muộn

- Sống chung với những người vui vẻ

- Lạc quan - chìa khóa của mọi thành công

- Điều khiển sự trái tính trái nết

- Khống chế tính tình của bản thân

- Tám điều chỉ dẫn quý báu giúp bạn vươn tới thành công trong công

tác

- Bảy nguyên tắc sống cơ bản

- Làm chủ bầu nhiệt huyết

- Tự chế ngự mình mạnh mẽ hơn

- Hãy học cách giữ cái đầu lạnh

- Đi tìm hạnh phúc

- Cần học cách tiết chế tình cảm

- Rèn luyện ý chí

- Để mọi người nhìn thấy mặt tốt đẹp nhất của bạn

- Nghệ thuật tha thứ

- Nụ cười chính là chiếc áo khoác đẹp của EQ

- Dùng nụ cười giải quyết vấn đề

- Nụ cười giúp bạn giành được thành công

- Rèn luyện tính hài hước

- Hãy để mọi người tôn trọng mình

- Nghệ thuật nói

- Hiểu biết lẫn nhau

- Cởi mở, vui vẻ khi giao tiếp với người khác

- Học cách khen ngợi

- Hãy khen ngợi một cách chân thành

- Giữ thể diện cho người khác

- Chỉ phê phán là điều tối kỵ

- Để phát biểu những ý kiến bất đồng

- Chớ đố kỵ

Chương II. Trắc nghiệm EQ

I- Trắc nghiệm

II- Phân tích

---//---

IQ-EQNỀN TẢNG CỦA SỰ THÀNH CÔNG

Biên soạn:

VIỆT PHƯƠNG - THÁI NINH

NHÀ XUẤT BẢN PHỤ NỮ

39 Hàng Chuối - Hà Nội.

ĐT: 9.717979 - 9.717980 - 9.710717 - 9.716727 - 9.712832.

FAX: 9.712830 - E-mail: nxbphunu@vnn.vn

Chi nhánh: 16 Alexandre De Rhodes - Q.I – TP.HồChí Minh.

ĐT: 8.234806

Chịu trách nhiệm xuất bản: MAI QUỲNH GIAO

Chịu trách nhiệm bản thảo: NGUYỄN THU HÀ

Biên tập: TẠ THỊ HOAN

Bìa: NGÔ XUÂN KHÔI

Sửa bản in: THẠCH SƠN

In 2.000 cuốn, khổ 13 x 19 cm, tại Công ty In Công Đoàn Việt Nam. 167 Tây

Sơn, Đống Đa, Hà Nội. Giấy chấp nhận KHXB số: 2I4-2006/CXB/8-6/PN ký

ngày 24/3/2006. In xong và nộp lưu chiểu Quý 3 năm 2006.