İŞ SAĞLIĞI ETİĞİ

1

TEPE AKADEMİ

İş Sağlığı Etiği

Ders Notları

2

İş Sağlığı ve Guumlvenliği Genel Muumlduumlrluumlğuuml oumlnsoumlzuuml

İŞ SAĞLIĞI PROFESYONELLERİ İCcedilİN ULUSLARARASI ETİK KURALLAR

Bakanlığımız topyekucircn bir guumlvenlik kuumlltuumlruuml oluşturma gayretini suumlrduumlruumlrken iş

sağlığı ve guumlvenliği alanında ccedilalışan profesyonellerin eğitimi ve nitelikleri ile ilgili bir

standart oluşturma youmlnuumlndeki ccedilalışmalarını da geliştirmektedir Bu bağlamda etik

kurallar ccedilerccedilevesinde iş sağlığı ve guumlvenliği profesyonellerinin tam bir bağımsızlık ve

yetkinlikle ccedilalışabilmeleri iş sağlığı ve guumlvenliği hizmetlerinin etkin yuumlruumltuumllebilmesi ve

dolayısıyla ccedilalışanların ve işyerlerinin korunmasını temin iccedilin Uluslararası İş Sağlığı

Komisyonu tarafından ldquoİş Sağlığı Profesyonelleri İccedilin Uluslararası Etik Kurallarrdquo

rehberi hazırlanmıştır

Uumllkemizde buguumlne kadar zaman zaman ihmal edilen etik konulara ilişkin

yayınlanmış olan bu rehber Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Oumlğretim Uumlyelerinden Yrd Doccedil Dr

Yuumlcel Demiral tarafından Tuumlrkccedileye ccedilevrilerek uumllkemiz iş sağlığı ve guumlvenliği alanına

kazandırılmıştır

Ccedilok disiplinli bir yaklaşımla yuumlruumltuumllmekte olan iş sağlığı ve guumlvenliği hizmetlerinin

iyileştirilmesinde oumlnemine inandığımız ldquoİş Sağlığı Profesyonelleri İccedilin Uluslararası Etik

Kurallarrdquo rehberi ccedilalışmalarını ccedilağdaş ve uluslararası standartlarda suumlrduumlrmeye ccedilalışan iş

sağlığı ve guumlvenliği profesyonelleri iccedilin yeni accedilılımlar ve kazanımlar sağlayacaktır

Bu dokuumlmanın ccediloğaltılması kaynak belirtilmesi koşulu ile serbesttir Ccedileviri

yapılması iccedilin ICOH un izni gereklidir ve ccedileviri metni ile İngilizce ya da Fransızca

metinleri de iccedilermelidir ldquoTemel ilkelerrdquo başlıklı boumlluumlm iş sağlığı ccedilalışanları iccedilin etik

kuralların oumlzetini iccedilerir ve iş sağlığı hizmet birimlerinde kullanılabilir

GİRİŞ

Son doumlnemde Tuumlrkiyede de sıkccedila duymaya başladığımız bir kavram İş etiği

Gerccedilekten nedir iş etiği İşletme literatuumlruumlnde iş etiği şoumlyle tanımlanıyor İşyerine ilişkin

olarak neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilmek ve doğru olanı yapmak

Sadece Tuumlrkiye iccedilin değil duumlnya iccedilin de yeni guumlndeme gelen bir kavram iş etiği

Buguumln duumlnya genelindeki onbinlerce şirket tarafından uygulanan kuralları buumlyuumlk oranda

Amerikalı iki oumlğretim uumlyesi Wallace ve Pekel tarafından konulmuş

3

Buna goumlre iş etiği oumlzellikle şirketlerin buumlyuumlk değişim doumlnemlerinden ya da

krizlerden geccediltiği doumlnemlerde oumlne ccedilıkıyor Bu doumlnemlerde şirketin daha oumlnceki kurumsal

değerleri sorgulanıyor ve iş etiğine oumlnem verilmezse toplum tarafından yanlış olarak

değerlendirilebilecek kararlar alınabiliyor O nedenle değişim ya da kriz doumlnemlerinde

şirket ccedilalışanları ve liderlerinin izleyebileceği değerleri oluşturacak iş etiği kurallarının

doğru tanımlanması şart

İş etiğinin iki temel uygulama alanı bulunuyor Bunlardan ilki youmlnetimin yanlış

davranışlarını oumlnlemeye youmlnelik Amerikalı oumlğretim uumlyeleri Madsen ve Shafritzin

Essentials of Business Ethics (İş Etiğinin Temelleri) adlı kitabına goumlre iş etiği uumlst

youmlnetimin yasadışı gayri ahlaki ya da tartışma yaratacak davranışlarını oumlnlemeyi

amaccedillıyor Sanılanın aksine iş etiği uumlst youmlnetim iccedilin doğruları ve yanlışları koyan bir

kurallar manzumesinden ibaret değil Aynı zamanda youmlnetime neyin doğru neyin yanlış

olduğu konusunda kararsız kalındığı durumlarda yardımcı olmayı amaccedillıyor

İş etiğinin diğer uygulama alanı ise guumlnluumlk işlerde yaşanabilecek ahlaki sorunların

oumlnlenmesine ilişkin Burada asıl hedef ccedilıkarların ccedilatıştığı durumlarda nasıl hareket

edileceğini belirlemek

İŞ ETİĞİ

1 İş sağlığı uygulamasının amacı işccedililerin sağlığını korumak ve desteklemek ccedilalışma

kapasiteleri ile becerilerini guumlccedillendirmek ve geliştirmek sağlık durumlarını goumlzeterek

işccedililerin yeterliliklerine goumlre işin uyarlanmasını duumlzenlemek herkes iccedilin guumlvenli ve

s a ğ l ı k l ı ccedilalışma ortamını kurmak ve suumlrduumlrmektir

2 İş sağlığının geniş bir ccedilalışma alanı vardır işten kaynaklanan zararları oumlnlemeyi

iş kazaları ve meslek hastalıkları dacirchil olmak uumlzere işe bağlı rahatsızlıkları ve iş ile

sağlık arasındaki etkileşime ilişkin tuumlm youmlnleri kapsar İş sağlığı profesyonelleri her

fırsatta sağlık ve guumlvenlik gereccedillerinin seccedilimi ve tasarımında uygun youmlntem işlem ve

guumlvenli iş uygulamalarının sağlanmasında yer almalı ve deneyimden gelen bilginin

aktarılması kadar işccedililerin bu alana katılımlarını da desteklemelidirler

4

3 Eşitlik ilkesi temelinde iş sağlığı profesyonelleri işccedililere sağlık sorunları ya da

engellerine rağmen iş edinmeleri ve suumlrduumlrmeleri konusunda yardımcı olmalıdır Kabul

edilmelidir ki işccedililerin cinsiyet yaş psikolojik durum sosyal konum iletişim engelleri

ve diğer etmenler tarafından belirlenen oumlzel iş sağlığı gereksinimleri vardır Bu tuumlr

gereksinimler işle ilgili sağlığın korunmasına gerekli oumlzen goumlsterilerek ve hiccedilbir ayrım

goumlzetme olasılığı bırakılmadan bireysel temelde karşılanmalıdır

4 Bu Kuralların amacı iccedilin ldquoiş sağlığı profesyonellerirdquo tanımı profesyonel yeterliğe

sahip olarak iş guumlvenliği ve sağlığı goumlrevlerini yuumlruumlten iş sağlığı hizmeti veren ya da bir

iş sağlığı uygulamasında yer alanların tuumlmuumlnuuml kapsamak uumlzere kullanılır İş sağlığı

teknik tıbbi sosyal ve yasal alanları iccedilerdiği ve teknoloji ile sağlık arasında bir arayuumlz

oluşturduğu iccedilin ccedilok farklı disiplinler ile ilişkilidir İş sağlığı profesyonelleri iş sağlığı

hekimlerini ve hemşirelerini iş muumlfettişleri ile iş hijyenistleri ve psikologları iş sağlığı

ve guumlvenliği araştırması alanındaki uzmanları olduğu kadar ergonomi rehabilitasyon

kaza oumlnleme ccedilalışma ortamının geliştirilmesi alanlarındaki uzmanları da kapsar Eğilim

bu iş sağlığı profesyonellerinin yeteneklerini ccedilok disiplinli bir ekip yaklaşımı

iccedilerisinde harekete geccedilirme youmlnuumlndedir

5 Kimya toksikoloji muumlhendislik radyasyon guumlvenliği epidemiyoloji ccedilevre sağlığı

uygulamalı sosyoloji sigorta personeli ve sağlık eğitimi gibi farklı disiplinlerden birccedilok

profesyonel de bir oumllccediluumlye kadar iş sağlığı uygulamalarında yer alabilir Bunların

yanısıra halk sağlığı ve işccedili yetkilileri işverenler işccedililer ile temsilcileri ve ilk yardım

ccedilalışanları da meslek olarak iş sağlığı uzmanı olmamalarına rağmen iş sağlığı

politika ve programlarının uygulanmasında temel bir role hatta doğrudan

sorumluluğa sahiptirler Son olarak diğer birccedilok meslek sahipleri oumlrneğin avukatlar

mimarlar imalatccedilılar tasarımcılar iş analistleri iş organizasyonu uzmanları teknik okul

uumlniversite ve diğer kurumlardaki oumlğretmenler ve medya personeli de ccedilalışma

ortamının ve ccedilalışma koşullarının geliştirilmesine ilişkin olarak oumlnemli bir rol uumlstlenirler

6 ldquoİşverenlerrdquo terimi uumlzerinde karşılıklı anlaşılmış bulunan bir ilişkinin sonucu olarak

(serbest ccedilalışan kişi hem işveren hem işccedili kabul edilir) uğraş alanındaki işccedililere karşı

yasal sorumluluk taahhuumlt ve goumlrev uumlstlenen kişiler anlamına gelir ldquoİşccedililerrdquo terimi bir

işveren iccedilin tam suumlreli yarı suumlreli ya da geccedilici olarak ccedilalışan her kişi iccedilin kullanılır

buradaki terim geniş anlamda idari personel ve serbest ccedilalışanlar (serbest ccedilalışan

kişinin hem işveren hem de işccedilinin goumlrevlerini uumlstlendiği kabul edilir) dahil olmak uumlzere

5

kullanılmaktadır ldquoYetkili makamrdquo resmi kuralları emirleri ya da yasal yaptırımı olan

youmlnergeleri ccedilıkarma guumlcuuml olan ve bunların denetiminden ve yuumlruumltuumllmelerinden sorumlu

olan bakan huumlkuumlmet ya da kamu goumlrevlisi anlamına gelir

7 İş guumlvenliği ve sağlığı konuları ile ilgilenen ve bu alanlarda yer alanların arasında

karmaşık ilişkiler olduğu kadar geniş kapsamlı bir goumlrevler yuumlkuumlmluumlluumlkler ve

sorumluluklar alanı da vardır Genel olarak yuumlkuumlmluumlluumlkler ve sorumluluklar yasal

duumlzenlemelerle belirlenir Her işveren kendi işindeki işccedililerin sağlık ve guumlvenliğinden

sorumludur Her mesleğin kendi goumlrevlerinin doğasına ilişkin sorumlulukları vardır İş

sağlığı profesyonellerinin roluumlnuumln diğer profesyonellerle yetkili makamlarla ve

ekonomik sosyal ccedilevre ve sağlık politikalarının etki alanı iccedilindeki ccedilevrelerle

ilişkilerinin tanımlanması oumlnemlidir Bu durum iş sağlığı profesyonellerinin etik

kura l l ar ı ve profesyonel tavırlarındaki standartlara ilişkin net bir goumlruumlş accedilısı gerektirir

Birccedilok meslekten uzman ccedilok disiplinli bir yolda birlikte ccedilalışırken eylemlerini ortak

değerler temeline oturtmaya ccedilaba goumlstermeli ve birbirlerinin goumlrevleri yuumlkuumlmluumlluumlkleri

sorumlulukları ve mesleksel standartları konusunda anlayışlı davranmalıdırlar

8 İş sağlığı profesyonellerinin işlevlerinin yerine getirilmesinin bazı koşulları ve iş

s a ğ l ı ğ ı hizmetlerinin yuumlruumltuumllmesi etkinliklerin planlanması ve goumlzden geccedilirilmesi

işccedililer ve youmlnetimle suumlrekli bilgi alışverişi gibi konularda olduğu gibi yasal duumlzenlemeler

iccedilinde tanımlanır Sağlıklı bir iş sağlığı uygulamasının temel gereksinimleri arasında

tam bir profesyonel bağımsızlık da yer alır yani iş sağlığı profesyonelleri goumlrevlerini

yerine getirirken bilgileri ve vicdanları doğrultusunda işccedililerin sağlığının korunması ve

guumlvenlikleri iccedilin kararlar almalarına ve onlara oumlnerilerde bulunabilmelerine olanak

tanıyacak kadar bağımsız olabilmelidirler İş sağlığı profesyonelleri etkinliklerini yararlı

uygulamalar ve en yuumlksek profesyonel standartlara goumlre yuumlruumltmelerine olanak veren

gerekli koşulların sağlandığından emin olmalıdırlar Bu koşullar uygun elemanların

alımını eğitim ve suumlrekli eğitimi uygun duumlzeyde deneyimli bir youmlnetime erişim ve

bunun desteklenmesini iccedilermelidir

9 Bunların dışındaki ve ccediloğunlukla ulusal duumlzenlemelerle belirlenen gereksinimler

ccedilalışma alanına serbest girişi oumlrnek alma olanaklarını ve ccedilalışma ortamını

değerlendirmeyi iş analizleri yapmayı soruşturmalara katılmayı ve işteki guumlvenlik ve

sağlık standartlarının uygulamaya konmasında yetkili makamlara danışmayı kapsar İşin

korunması ve sağlığın korunması bilgi ve gizlilik hakkı ve bireysel ccedilıkarlarla toplu

6

ccedil ı k a r l a r arasındaki ccedilelişkiler gibi aynı anda izlenen ve birbiriyle ccedilatışabilen

hedeflerden doğabilecek etik ccedilelişkilere oumlzel dikkat goumlsterilmelidir

10 İş sağlığı uygulaması Uluslararası Ccedilalışma Oumlrguumltuuml (UCcedilOuml) ve Duumlnya Sağlık

Oumlrguumltuuml (DSOuml) tarafından 1950rsquode tanımlanmış ve UCcedilOumlDSOuml İş Sağlığı Ortak Komitesi

tarafından 1995rsquode aşağıdaki şekilde guumlncellenmiş bulunan iş sağlığı amaccedillarına

uymalıdır

İş sağlığı şunları amaccedillamalıdır Buumltuumln ccedilalışanların fiziksel akılsal ve sosyal iyilik

durumunun en uumlst duumlzeye yuumlkseltilmesi ve bunun suumlrduumlruumllmesi ccedilalışma koşulları

yuumlzuumlnden işccedililerin sağlık durumlarının bozulmasının oumlnlenmesi işteki sağlığa aykırı

e t m e n l e r yuumlzuumlnden doğabilecek risklerden işccedililerin korunması işccedililerin fizyolojik ve

psikolojik yeterliklerine uygun iş ortamlarına yerleştirilmesi ve bu koşulların

suuml rduumlruuml lmes i ve oumlzetlemek gerekirse işin insana ve her insanın da işine goumlre

uyarlanması

İş sağlığında temel odak noktası uumlccedil farklı amaca youmlnelmiştir (i) işccedililerin sağlığının ve

ccedil a l ı şma kapasitesinin geliştirilmesi ve suumlrduumlruumllmesi (ii) iş ortamının ve işin

guumlvenlik ve sağlığı geliştirici youmlnde duumlzenlenmesi (iii) İşin organizasyonu ve ccedilalışma

kuumlltuumlruumlnuumln işteki sağlığı ve guumlvenliği destekleyici youmlnde geliştirilmesi bunu yaparken

aynı zamanda olumlu bir sosyal ortam ve duumlzguumln ccedilalışma youmlntemi geliştirilmesine

yardımcı olup işin verimliliğini arttırabilmesi Bu bağlamda ccedilalışma kuumlltuumlruuml kavramı

ilgili iş tarafından benimsenen ana değer sistemlerinin bir yansıması anlamına

gelmelidir Boumlyle bir kuumlltuumlr işteki youmlnetsel sistemlere personel politikasına katılım

ilkelerine eğitim politikalarına ve kalite youmlnetimine yansır

11 İş sağlığı uygulamasının ana hedefinin esas olarak meslek hastalıkları ve

yaralanmaların ve işle ilgili hastalıkların oumlnlenmesi olduğu ne kadar vurgulansa azdır

Boumlyle bir uygulamanın amacına uygun bilgi-temelli bilimsel etik ve teknik bakış

accedilısına goumlre sağlıklı olmasını ve işletmedeki iş risklerine ve soumlz konusu ccedilalışan nuumlfusun

iş sağlığı gereksinimlerine uygun olmasını garantilemek iccedilin denetimli koşullar altında

ve ndash olanaklı ise profesyonel iş sağlığı hizmetlerini iccedileren ndash duumlzenli bir sistem iccedilinde

gerccedilekleştirilmesi gerekir

7

12 Kusursuz bir iş sağlığı uygulamasının yalnızca oumllccediluumlmler yapmak ve hizmet

sağlamak olmadığı işccedilileri koruyan bakımını ve gelişimini sağlayan bir bakış accedilısıyla

işccedililerin sağlığına ve ccedilalışma kapasitesine oumlzen goumlstermek anlamına geldiği gittikccedile

daha iyi anlaşılmaktadır İş sağlığında bu oumlzenli ve geliştirici yaklaşım koruyucu

geliştirici ve tedavi edici sağlık hizmetleri ilk-yardım rehabilitasyon ve gerektiğinde

tazminat oumldenmesi iyileşme sonrası iş ortamına yeniden katılmayı da iccedileren kapsamlı

ve tutarlı bir anlayışla işccedililerin sağlığına insani ve sosyal gereksinimlerine youmlnelir

Benzer olarak iş sağlığı ccedilevre sağlığı kalite youmlnetimi uumlruumln guumlvenliği ve kontrol halk

ve toplum sağlığı ve guumlvenliği arasındaki bağlantıları goumlz oumlnuumlnde bulundurmanın

oumlnemi de gittikccedile daha iyi anlaşılmaktadır Bu strateji iş guumlvenliği ve sağlık youmlnetimi

sistemlerinin gelişmesine bu gelişmeyi suumlrduumlruumllebilir adil sosyal accedilıdan yararlı ve

insani gereksinimlerle uyumlu yapabilmek iccedilin temiz teknolojilerin seccediliminin ve

uumlretenlerle koruyanların guumlccedil birliğinin gerekliliğini vurgulayarak olanak sağlar

Temel ilkeler

Aşağıdaki uumlccedil paragrafta iş sağlığı profesyonelleri iccedilin Uluslararası Etik Kurallarrsquoın temel

aldığı ilke ve değerler oumlzetlenmiştir

İş sağlığının amacı işccedililerin bireysel ve toplu olarak sağlığına ve sosyal refahına youmlnelik

hizmetlerin sunulmasıdır İş sağlığı uygulaması en yuumlksek profesyonel standartlara ve

etik ilkelere goumlre gerccedilekleştirilmelidir İş sağlığı profesyonelleri ccedilevre ve toplum

sağlığına katkıda bulunmalıdır

İş sağlığı profesyonellerinin goumlrevleri arasında işccedilinin yaşamını ve sağlığını koruma

insan onuruna saygı ve iş sağlığı politikaları ile programlarında en yuumlksek etik ilkeleri

geliştirme yer alır Profesyonel davranış duumlruumlstluumlk tarafsızlık sağlık verilerinin

gizliliğini ve işccedililerin oumlzel bilgilerini korumayı da iccedilermektedir

İş sağlığı profesyonelleri goumlrevlerini yerine getirirken tam profesyonel bağımsızlığa

sahip olması gereken uzmanlardır Goumlrevleri iccedilin gerekli olan yeterliği edinip

suumlrduumlrmeli ve işlerini doğru uygulamayla ve profesyonel etik kurallara uygun biccedilimde

yuumlruumltmelerini sağlayacak koşulları talep etmelidirler

8

İş sağlığı ccedilalışanlarının goumlrevleri ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri

Amaccedillar ve danışmanlık roluuml

1 İş sağlığı uygulamasının ana amacı işccedililerin sağlığını korumak ve desteklemek

guumlvenli ve sağlıklı bir iş ortamı oluşturmak işccedililerin iş kapasitelerini ve işe erişimlerini

korumaktır Bu amacı izlerken iş sağlığı profesyonelleri risk değerlendirmesinde geccedilerli

youmlntemler kullanmalı etkin oumlnlemler oumlnermeli ve uygulamalarını suumlrekli kılmalıdır İş

sağlığı profesyonelleri işverenlerin iş sağlığı ve guumlvenliği alanındaki sorumluluklarını

yerine getirmelerinde olduğu gibi işccedililerin işe ilişkin sağlıklarını koruma ve destekleme

konusunda da yeterli ve duumlruumlst oumlnerilerde bulunmalıdırlar İş sağlığı profesyonelleri

bulundukları yerlerde guumlvenlik ve sağlık kurulları ile doğrudan ilişkide bulunmayı

suumlrduumlrmelidirler

Bilgi ve uzmanlık

2 İş sağlığı profesyonelleri iş ve ccedilalışma ortamına yakın olmak iccedilin ccedilaba goumlstermeli

bilimsel ve teknik bilgi ile donanmalı konuyla ilgili riskleri yok etmek ya da en aza

indirmek iccedilin en verimli youmlntemler hakkında yeterince bilgili olmalıdır Yapılan

ccedilalışmalarda oumlncelikli vurgu politikalar temiz teknolojilerin seccedilimi muumlhendislik

kontrol youmlntemleri ve iş duumlzenlemeleri ile işyerlerinin işccedililere goumlre uyarlanması gibi

konulara dayanılarak tanımlanan birincil korumaya olacağından iş

sağlığı profesyonelleri duumlzenli biccedilimde ve rutin olarak her fırsatta işyerlerini

gezmeli işccedililerle ve youmlnetimle iletişim iccedilinde bulunmalıdır

Politika ve program geliştirilmesi

3 İş sağlığı profesyonelleri işccedililerin sağlığını etkileyebilecek risk etmenleri konusunda

youmlnetimi ve işccedilileri bilgilendirmelidir İşle ilgili tehlikelerin risk değerlendirmesi işlerin ve

işyerlerinin gereksinimlerine goumlre uyarlanmış bir iş guumlvenliği ve sağlığı politikası ile bir

oumlnleme programı oluşturulmasına youmlnlendirilmelidir İş sağlığı profesyonelleri

halihazırda kullanılabilir bilimsel ve teknik bilgi ile iş duumlzenlemesi ve ccedilalışma ortamı

hakkındaki bilgilerini temel alarak boumlyle bir politika ve program oumlnermelidirler İş

sağlığı profesyonelleri uygun şekilde iş guumlvenliği ve sağlık tehlikelerini izlemede ve

başarısızlık halinde sonuccedilları en aza indirmede oumlnlemleri de iccedileren oumlnerilerde

bulunmak iccedilin gerekli beceriye ve uzmanlığa sahip olduklarını garanti etmelidirler

9

Oumlnleme ve hızlı hareket etmenin vurgulanması

4 Teknik accedilıdan kusursuz ve kolaylıkla uygulanabilen basit oumlnlemlerin seccedililmesine oumlzel

dikkat goumlsterilmelidir İleri duumlzeyde değerlendirmeler yapılarak oumlnlemlerin etkin olup

olmadığı ya da daha eksiksiz bir ccediloumlzuumlmuumln bulunup bulunmayacağı kontrol edilmelidir

Bir iş riskinin ciddiyetine ilişkin kuşkular varsa sağduyulu bir dikkatle hızla harekete

geccedililmeli ve gereken yapılmalıdır İlgili tehlike ya da risklerin doğası hakkında

belirsizlikler ya da farklı duumlşuumlnceler varsa iş sağlığı profesyonelleri tuumlm ilgililere

değerlendirmelerinde accedilık olmalı duumlşuumlncelerini iletmede muğlacircklıktan kaccedilınmalı ve

gerektiğinde diğer profesyonellere danışmalıdırlar

İyileştirici eylemlerin izlemi

5 İş sağlığı profesyonelleri bir riskin kaldırılmasının ya da sağlık ve guumlvenlik iccedilin

tehlike yaratan bir durumun iyileştirilmesinin reddedilmesi veya goumlnuumllsuumlzce karşılanması

durumunda olabildiğince hızla uygun uumlst duumlzey youmlnetim goumlrevlisine bilimsel bilginin

değerlendirilmesinin oumlnemini maruz kalım sınır değerlerini de iccedileren ilgili sağlık

koruma standartlarının uygulanmasının oumlnemini vurgulamalı ve işverenin işyerinde

yasa ve youmlnetmelikleri uygulama yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml anımsatarak kaygılarını yazılı olarak

accedilıkccedila d i l e getirmelidir İlgili işccedililer ve kuruluştaki temsilcilerini bilgilendirmeli ve yetkili

makamlarla gereken her durumda iletişim kurmalıdır

Guumlvenlik ve sağlık bilgileri

6 İş sağlığı profesyonelleri işccedililerin maruz kalabilecekleri iş tehlikeleri konusunda

hiccedilbir gerccedileği gizlemeyen ve oumlnleyici youmlntemleri vurgulayan tarafsız ve anlaşılır bir

tarzda bilgilendirilmelerine katkıda bulunmalıdırlar İş sağlığı profesyonelleri idari

personel ve işccedililerin sağlık ve guumlvenliği konusunda yeterli bilgi sağlanması ile ilgili

olarak işveren işccedililer ve temsilcileriyle işbirliği yapmalıdır İş sağlığı profesyonelleri

işverenlere işccedililere ve temsilcilerine işyerindeki bilinen ya da kuşkulanılan iş

tehlikelerinin bilimsel kesinlik derecesi hakkında bilgi sağlamalıdır

Ticari sırlar

7 İş sağlığı profesyonelleri etkinlikleri sırasında farkına varabilecekleri enduumlstriyel ve

ticari sırları accedilıklamamakla yuumlkuumlmluumlduumlr Bununla birlikte işccedililerin ve toplumun

guumlvenlik ve sağlığını koruma accedilısından gerekli olan bilgileri de saklamamalıdırlar

Gerektiğinde iş sağlığı profesyonelleri ilgili yasanın uygulanmasını izlemekle goumlrevli

yetkili makama danışmalıdır

10

Sağlık izlemi

8 İş sağlığının hedefleri sağlık izlem youmlntemleri ve işlemleri bu konularda

bilgilendirilmesi gereken işccedililere oumlncelik verilmek uumlzere accedilıkccedila tanımlanmalıdır Bu

youmlntemlerin ve işlemlerin uygunluğu ve geccedilerliliği saptanmalıdır İzlem işccedililerin onayı

alınarak yuumlruumltuumllmelidir Muayene ve izlem programlarına katılımın olası olumlu ve

olumsuz sonuccedilları onay alma işleminin bir parccedilası olarak tartışılmalıdır Sağlık izlemi

yetkili makam tarafından onaylanmış bir iş sağlığı profesyoneli tarafından

gerccedilekleştirilmelidir

İşccediliyi bilgilendirme

9 Sağlık izlem sistemi iccedilinde yuumlruumltuumllen muayenelerin sonuccedilları ilgili işccedililere

accedilıklanmalıdır Belirli bir işe uygunluğun değerlendirmesi işin gereklilikleri ve işccedilinin

sağlığı hakkında yeterli bilgi temel alınarak gerccedilekleştirilmelidir İşccedililere ccedilıkarlarına

aykırı olduğunu hissettikleri bir işe uygunlukları hakkında verilen kararlara ilişkin

kuşkularını belirtme olanakları olduğu bildirilmelidir Bu konuda bir başvuru formu

hazırlanmalıdır

İşvereni bilgilendirme

10 Ulusal yasa ve youmlnetmeliklerle saptanmış muayenelerin sonuccedilları planlanan ccedilalışma

iccedilin uygunluk iş ile ilgili veya mesleksel tehlikelere maruz kalmada tıbbi bakımdan

gerekli sınırlamalarla ilgili konular sadece youmlnetime aktarılmalıdır oumlnerilerde işlerin ve

ccedilalışma koşullarının işccedilinin yeteneklerine goumlre uyarlanması gerektiği vurgulanmalıdır

İşe uygunluk konusundaki sağlık konusundaki ya da iş tehlikelerinin sağlık uumlzerindeki

olası etkilerine dair genel bilgiler işccedilinin sağlığının korunmasını garantilemek iccedilin

gerekli goumlruumllduumlğuuml kadarıyla ilgili işccediliye haber verilip onayı alınarak verilebilir

Uumlccediluumlncuuml kişilere youmlnelik tehlike

11 İşccedilinin sağlık durumunun ve yuumlruumltuumllen işin doğasının başkalarının guumlvenliğini

tehlikeye sokma olasılığı varsa işccedili durumdan accedilık şekilde haberdar edilmelidir

Oumlzellikle tehlikeli bir durumda youmlnetim ve ulusal youmlnetmeliklerce gerekli ise yetkili

makam uumlccediluumlncuuml kişileri korumak iccedilin gerekli oumlnlemlerden haberdar edilmelidir İş

sağlığı profesyonelleri oumlnerilerinde soumlz konusu işccedilinin işi ile tehlikeye uğraması olası

kişilerin sağlığının ve guumlvenliğinin arasını bulmaya ccedilalışmalıdır

11

Biyolojik izlem ve araştırmalar

12 Biyolojik testler ve diğer araştırmalar ilgili işccedilinin sağlığının korunması iccedilin

geccedilerlilik ve uygunluklarına duyarlılık seccedilicilik ve prediktif değerlerine goumlre

seccedililmelidir İş sağlığı profesyonelleri guumlvenilir olmayan ya da verilen işin gereklerine

ilişkin yeterli oumlngoumlruuml değeri taşımayan kontrol testleri ve araştırmaları kullanmamalıdır

Olanaklı ve elverişli olduğunda seccedilim daima ilgili işccedilinin sağlığına karşı hiccedilbir tehlike

iccedilermeyen invaziv olmayan youmlntemlerden yana yapılmalıdır Soumlz konusu işccedilinin sağlığı

iccedilin risk taşıyan invaziv bir araştırma ya da muayene ancak işccedilinin yararları ile anılan

risklerin değerlendirilmesinden sonra oumlnerilebilir Bu tuumlr bir araştırma işccedilinin

aydınlatılmış onamına sunularak en yuumlksek profesyonel standartlara goumlre

gerccedilekleştirilmelidir Sigorta amaccedillı ya da sigorta istemlerini haklı ccedilıkarmak iccedilin

kullanılamaz

Sağlığın desteklenmesi

13 İş sağlığı profesyonelleri sağlık eğitimi sağlığın desteklenmesi sağlık taraması

ve halk sağlığı programlarıyla uğraşırken tasarım ve uygulama aşamalarında hem

işverenin hem de işccedililerin katılımını istemelidirler Aynı zamanda işccedililerin kişisel sağlık

verilerinin gizliliğini korumalı koumltuumlye kullanılmasını oumlnlemelidirler

Toplumun ve ccedilevrenin korunması

14 İş sağlığı profesyonelleri toplum ve ccedilevrenin korunmasına ilişkin rollerinin

bilincinde olmalıdırlar Ccedilevre sağlığı ve halk sağlığına katkıda bulunacak bir bakış accedilısı

ile işletmedeki ccedilalışmalar veya işlemler sonucu doğabilecek mesleksel ve ccedilevresel

tehlikelerin oumlnlenmesi amacıyla tanımlama değerlendirme tanıtma ve haberdar etme

konularında uygun biccedilimde ilk adımı atmalı ve katılımda bulunmalıdırlar

Bilimsel bilgiye katkı

15 İş sağlığı profesyonelleri yeni ya da kuşkulanılan iş tehlikelerinden bilimsel

toplulukları halk sağlığı ve işccedili sınıfı yetkililerini tarafsız olarak haberdar etmelidirler

Aynı zamanda yeni ve amaca uygun oumlnleme youmlntemlerini de bildirmelidirler

Araştırmada goumlrevli iş sağlığı profesyonelleri etkinliklerini tam bir profesyonel

bağımsızlık iccedilinde sağlam bir bilimsel temele oturtarak tasarlamalı yuumlruumltmeli ve

bağımsız bir etik kurulun uygun biccedilimde değerlendirmesi de dacirchil olmak uumlzere tıbbi ve

diğer araştırmalara ilişkin etik ilkeleri izlemelidir

12

İş sağlığı profesyonellerinin işlevlerinin yuumlruumltuumllmesine ilişkin koşullar

Yeterlilik doğruluk ve tarafsızlık

16 İş sağlığı profesyonellerinin etkinliklerindeki temel amaccedilları işccedililerin sağlığı ve

guumlvenliğinden yana olmalıdır İş sağlığı profesyonelleri yargılarını bilimsel bilgiye ve

teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman goumlruumlşuumlne başvurmalıdır İş sağlığı

profesyonelleri doğruluk ve tarafsızlıklarına olan guumlveni tehlikeye atabilecek

yargılardan oumlneri ve etkinliklerden kaccedilınmalıdırlar

Profesyonel bağımsızlık

17 İş sağlığı profesyonelleri işlevlerini yuumlruumltmede tam bir profesyonel bağımsızlık

aramalı bunu suumlrduumlrmeli ve gizlilik kurallarına dikkat etmelidirler İş sağlığı

profesyonelleri oumlzellikle sağlığa ve guumlvenliğe karşı tehlike oluşturan mesleksel riskler

konusunda işveren işccedili ve temsilcilerine oumlnerilerde bulunurken hiccedilbir koşul altında

yargılarının ve beyanlarının bir ccedilıkar ccedilatışmasından etkilenmesine izin vermemelidirler

Eşitlik ayrım goumlzetmeme ve iletişim

18 İş sağlığı profesyonelleri iş sağlığı hizmeti verdikleri insanlarla guumlven gizlilik ve

eşitliğe dayanan bir ilişki kurmalıdır Durumlarına yargılarına ya da iş sağlığı

profesyonelinin danışmanlığına goumltuumlren nedene bakılmaksızın ve hiccedilbir ayrım

goumlzetilmeksizin tuumlm işccedililer eşit olarak değerlendirilmelidir İş sağlığı profesyonelleri

kendi aralarında işin ve işteki ccedilalışma ortamının koşulları ve duumlzenlenmesi konularında

en uumlst duumlzeyde kararlardan sorumlu uumlst duumlzey youmlnetim personeliyle ve işccedililerin

temsilcileriyle accedilık iletişim kanalları kurmalı ve bunu suumlrduumlrmelidir

İş soumlzleşmelerinde etik huumlkuumlm

19 İş sağlığı profesyonelleri soumlzleşmelerine etik huumlkuumlm konulmasını istemelidirler Bu

etik huumlkuumlm oumlzellikle profesyonel standartları youmlnerge ve etik kuralları iccedilermelidir İş

sağlığı profesyonelleri işlevlerini beklenen profesyonel standartlara ve etik ilkelere goumlre

yuumlruumltmelerine izin vermeyen iş sağlığı uygulaması koşullarını kabul etmemelidirler İş

soumlzleşmeleri yasal soumlzleşmeye bağlı ve taraflar arasında kılavuzluğu iccedilermeli ve

anlaşmazlık youmlnetiminde oumlzellikle kayıtlara ve gizliliğe erişimi kapsamalıdır İş sağlığı

profesyonelleri iş ya da hizmet soumlzleşmelerinin profesyonel bağımsızlıklarını

kısıtlayabilecek koşullar iccedilermediğinden emin olmalıdırlar Soumlzleşme koşulları hakkında

kuşku oluşması halinde yasal dayanak aranmalı ve yetkili makama uygun şekilde

danışılmalıdır

13

Kayıtlar

20 İş sağlığı profesyonelleri işletmedeki iş sağlığı sorunlarını tanımlama amacıyla

uygun bir gizlilik oumllccediluumlsuuml iccedilerisinde yeterli kayıt tutmalıdır Bu tuumlr kayıtlar ccedilalışma

ortamının izlemine ilişkin verileri iş oumlykuumlsuuml gibi kişisel verileri ve iş riskleri ile ilgili

oumlykuuml mesleksel tehlikelere maruz kalma konusunda kişisel izlem ve uygunluk

sertifikaları gibi iş sağlığı verilerini iccedilerir İşccedililerin ccedilalışma ortamının izlemine ilişkin

verilere ve kendi sağlık kayıtlarına erişimi sağlanmalıdır

Tıbbi gizlilik

21 Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuccedilları iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı

hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmelidir Tıbbi

dosyaların erişimi iletilmesi ve accedilıklanması yerel duumlzeyde geccedilerli olan tıbbi veriler

hakkında ulusal yasa ve youmlnetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek

sahipleri iccedilin ilgili ulusal etik kurallara goumlre duumlzenlenir

Toplu sağlık verileri

22 Bireysel olarak tanınma olanağı bulunmayan durumlarda işteki youmlnetime ve işccedili

temsilcilerine ya da bulundukları yerlerdeki guumlvenlik ve sağlık komitelerine korunmasız

işccedili gruplarının sağlığını ve guumlvenliğini koruma goumlrevlerinde yardımcı olmak amacıyla

işccedili gruplarına ait buumltuumln sağlık verileriyle ilgili bilgi accedilıklanabilir İş yaralanmaları ve

meslek hastalıkları ulusal yasalara ve youmlnetmeliklere goumlre yetkili makamlara

bildirilmelidir

Sağlık profesyonelleriyle ilişkiler

23 İş sağlığı profesyonelleri işle veya tuumlmuumlyle işguumlcuumlnuumln sağlığıyla ilişkili olan

işccedililerin sağlığının korunması bakımı ya da desteklenmesi gibi konularla ilgili olmayan

kişisel bilgileri araştırmamalıdır İş sağlığı hekimleri işccedilinin onayı ile ve yalnızca soumlz

konusu işccedilinin korunması bakımı ya da sağlığının desteklenmesi amacıyla işccedilinin

kişisel hekiminden ya da hastane tıbbi personelinden daha fazla bilgi ve veri talebinde

bulunabilir Bu işlem sırasında iş sağlığı hekimi işccedilinin kişisel hekimini ya da hastane

tıbbi personelini yaptığı işlem ve gereken tıbbi bilginin ya da verinin amacı hakkında

bilgilendirmelidir İş sağlığı hekimi ya da hemşiresi eğer gerekliyse işccedilinin onayı ile

kişisel hekimine işccedilinin sağlık durumu risk oluşturan işteki tehlikeler mesleksel riskler

ve sorunlar hakkında bilgi verebilir

14

Suiistimalle muumlcadele

24 İş sağlığı personeli işccedililerin sağlığı ve tıbbi verilerin gizliliğinin korunması

konusunda diğer iş sağlığı profesyonelleri ile işbirliği yapmalıdır İş sağlığı

profesyonelleri bu kurallar iccedilinde yer alan etik ilkelere aykırı olduğunu duumlşuumlnduumlkleri

ilgili işlem ve uygulamaları tanımlamalı değerlendirmeli ve bunlara dikkat ccedilekmeli

gerektiğinde yetkili makamları haberdar etmelidirler Bunlar oumlzellikle iş sağlığı

verilerinin koumltuuml kullanımı bulguların gizlenmesi ya da alıkonması tıbbi gizliliğin ihlal

edilmesi ya da bilgilerin bilgisayara konması gibi kayıtların korunmasındaki yetersizliğe

dair oumlrneklerdir

Sosyal taraflarla ilişkiler

25 İş sağlığı profesyonelleri insan onuruna saygı goumlstermek ve iş sağlığı uygulamasının

kabul edilebilirliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla tam bir profesyonel bağımsızlığın

ve tıbbi gizliliğin korunmasını garanti etmenin gerekliliği konusunda işverenleri

işccedilileri ve temsilcileri bilinccedillendirmelidir

Etiği destekleme ve denetim

26 İş sağlığı profesyonelleri iş sağlığı uygulamasında en yuumlksek etik standardı

uygulayabilmek iccedilin işverenlerin işccedililerin ve onların oumlrguumltlerinin ve yetkili makamların

desteğini ve işbirliğini istemelidirler İş sağlığı profesyonelleri uygun standartların

konulmuş olduğundan ve bunların karşılandığından eğer eksiklikler varsa bunların

ortaya ccedilıkarılıp duumlzeltildiğinden ve profesyonel performansın suumlrekli gelişmesini

garantilemek iccedilin gerekli adımların atıldığından emin olabilmek amacıyla etkinliklerin

profesyonel olarak denetimine ilişkin bir program başlatmalıdırlar

İş etiği konusunda doğru sanılan 5 yanlış

Yeni guumlndeme gelen bir kavram olması nedeniyle youmlneticilerin iş etiğiyle ilgili ccedilok sayıda

doğru bildiği yanlış bulunuyor Bu 5 yanlıştan birine buumlyuumlk ihtimalle siz de

inanıyorsunuz

1İş etiği youmlnetimin değil ahlakın bir sorunudur

Yanlış Amerikalı oumlğretim uumlyesi Diane Kirrane Managing Values A Systematic Approach

to Business Ethics (Youmlnetim Değerleri İş Etiğine Sistematik Bir Yaklaşım) adlı

makalesinde ccedilalışanların ahlaki değerlerinin oluşturulmasının kurumsal etik programının

temel hedeflerinden biri olduğunu vurguluyor

15

2Bizim ccedilalışanlarımız ahlaklıdır iş etiğine ihtiyacımız yok

Bir işyerinde iş etiği sorununu doğuran temel nedenler arasında her guumln karşımıza

ccedilıkacak cinsten sorunlar bulunuyor Farklı ccedilıkarlar arasında ciddi boyutlarda yaşanan

ccedilatışmalar alınan kararların alternatiflerinin bulunuyor olması ve bu kararların şirket

hissedarlarının ccedilıkarlarını etkilemesi Buumltuumln bu ccedilelişkilerin aşılmasında iş etiği kurallarının

yol goumlsterici olması gerekiyor

3İş etiği iyi youmlneticilerin koumltuuml amaccedillı youmlneticileri engellemesini amaccedil edinir

Her zaman değil İyi youmlneticiler de oumlzellikle kriz ve değişim doumlnemlerinde etik olmayan

kararlar alabilirler İş etiği şirketteki buumltuumln youmlneticilerin etik kararlar alma konusunda

birbirine yardım etmesini oumlngoumlruumlr

4İş etiği yeni moda olan bir kavramdır yakında unutulur

Yanlış İş etiği uumlzerine bilinen ilk yazı bundan 2 bin yıl oumlnce Romalı youmlnetici Cicero

tarafından yazılmıştı İş etiğinin son doumlnemde guumlndeme gelmesi buumlyuumlk oranda Toplam

Kalite Youmlnetiminin toplumsal memnuniyeti guumlndeme getirmesinden kaynaklanıyor

5İş etiği youmlnetilemez

İş etiği dolaylı bir şekilde youmlnetilir Oumlrneğin şirket kurucusunun ve mevcut genel

muumlduumlruumln davranışları şirket ccedilalışanlarının etik değerleri uumlzerinde belirleyici bir oumlneme

sahiptir Aynı şekilde stratejik oumlncelikler de (Kar maksimizasyonu pazar payını artırmak

maliyetleri duumlşuumlrmek vs) şirketin etik değerleri uumlzerinde etki yapar

Şirket tarafından yazılı bir şekilde belirlenen etik kurallar genellikle ccedilalışanların etik

değerlerini derinden etkiler

16

HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI

Yayın Tarihi 01021999()

Kendilerini her zaman duumlnya hekimliğinin bir parccedilası olarak goumlren Tuumlrkiye Cumhuriyeti

toprakları uumlzerinde ulusal evrensel ve ccedilağdaş bir sorumluluk ve hizmet anlayışına sahip

bulunan hekimlik mesleğinin iccedilinde yer aldığı toplumsal ve kuumlltuumlrel koşullardan

soyutlanmayacağının bilinci ile insanın sahip olduğu olanakları geliştirebilmesinin en

temel koşulunun onun bedensel ve ruhsal sağlığı olduğunun bilincini taşıyan bu uumllkenin

hekimleri duumlnyadaki ve Tuumlrkiyedeki toplumsal ve bilimsel değişimler goumlz oumlnuumlnde

bulundurularak ve ccedileşitli platformlarda tartışılarak oluşturulan Hekimlik Meslek Etiği

Kurallarına bağlılıklarını bildirmekle insana insan olarak hizmet etmenin yuumlce onurunu

taşırlar

BİRİNCİ BOumlLUumlM

(Amaccedil Kapsam ve Tanımlar)

Amaccedil

Madde 1-Bu kuralların amacı hekimlerin mesleklerinin gereklerini yerine getirirken

uymaları zorunlu olan hekimlik meslek etiği kurallarını belirlemektir

Kapsam

Madde 2-Tuumlrkiyede hekimlik yapma hakkını kazanmış olup mesleğini uygulayan tuumlm

hekimler bu kurallar kapsamındadır

Dayanak

Madde 3-Bu kurallar buumltuumlnuuml 6023 sayılı yasanın 59g maddesine dayanılarak

hazırlanmıştır

Tanımlar

Madde 4-Bu metinde geccedilen

a)Bakanlık deyimi Sağlık Bakanlığını

b)Hekim deyimi tıp doktorlarını

c)Hekim oumlrguumltuuml deyimi Tuumlrk Tabipleri Birliğini

ifade eder

İKİNCİ BOumlLUumlM

(Genel Kural ve İlkeler)

Hekimin Goumlrev ve Oumldevleri

Madde 5-Hekimin oumlncelikli goumlrevi hastalıkları oumlnlemeye ve bilimsel gerekleri yerine

getirerek hastaları iyileştirmeye ccedilalışarak insanın yaşamını ve sağlığını korumaktır

Meslek uygulaması sırasında insan onurunu goumlzetmesi de hekimin oumlncelikli oumldevidir

Hekim bu yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmek iccedilin gelişmeleri yakından izler

17

Etik İlkeler

Madde 6-Goumlrevlerini yerine getirirken hekimin uyması gereken evrensel tıbbi etik

ilkeleri yararlılık zarar vermeme adalet ve oumlzerklik ilkeleridir

Hekimin Yansızlığı

Madde 7-Hekim goumlrevlerini her durumda hastaları arasındaki siyasal goumlruumlş sosyal

durum dini inanccedil milliyet etnik koumlken ırk cinsiyet yaş toplumsal ve ekonomik durum

ve benzeri farklılıkları goumlzetmeksizin yerine getirmekle yuumlkuumlmluumlduumlr

Vicdani ve Mesleki Kanı

Madde 8-Hekim mesleğini uygularken vicdani ve mesleki bilimsel kanaatine goumlre

hareket eder

Sır Saklama Yuumlkuumlmluumlluumlğuuml

Madde 9-Hekim hastasından mesleğini uygularken oumlğrendiği sırları accedilıklayamaz

Hastanın oumllmesi ya da o hekimle ilişkisinin sona ermesi hekimin bu yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

ortadan kaldırmaz

Hastanın onam vermesi ya da sırrın saklanmasının hasta ya da oumlteki insanların yaşamını

tehlikeye sokması durumunda hastanın kişilik haklarının zedelenmemesi koşuluyla

hekim bu sırrı saklamakla yuumlkuumlmluuml değildir

Yasal zorunluluk durumlarında hekimin rapor duumlzenlemesi de meslek sırrının accedilıklanması

anlamına gelmez

Hekim tanık ya da bilirkişi olarak mahkemeye ccedilağrıldığında olayın meslek sırrı olduğunu

ileri suumlrerek bu goumlrevlerinden ccedilekilebilir

Acil Yardım

Madde 10-Hekim goumlrevi ve uzmanlığı ne olursa olsun gerekli tıbbi girişimlerin

yapılamadığı acil durumlarda ilk yardımda bulunur

Ticari Amaccedil ve Reklam Yasağı

Madde 11-Hekim mesleğini uygularken reklam yapamaz ticari reklamlara araccedil olamaz

ccedilalışmalarına ticari bir goumlruumlnuumlm veremez insanları yanıltıcı paniğe duumlşuumlruumlcuuml yanlış

youmlnlendirici meslektaşlar arasında haksız rekabete yol accedilıcı davranışlarda bulunamaz

Hekim yayın araccedillarıyla yapacağı duyurularda varsa Tababet Uzmanlık Tuumlzuumlğuumlne goumlre

kabul edilmiş olan uzmanlık alanını ccedilalışma guumln ve saatlerini bildirebilir Tabela ve

benzeri tanıtım araccedillarının biccedilim ve boyutları yerel tabip odası tarafından saptanır

Meşru ve Yasak Youmlntemler

Madde 12-Hekim mesleğini yerine getirirken bilimsel ve ccedilağdaş tanı ve tedavi

youmlntemleriyle koruyucu hekimlik ilkelerini goumlz oumlnuumlnde bulundurur hastalarının tanı ve

tedavisinde bilimsel olmayan youmlntemleri uygulayamaz Hekim gerekli bilimsel

18

aşamalardan geccedilip ruhsatlandırılmamış kimyasal farmakolojik biyolojik maddeleri ilaccedil

olarak kullanamaz

Hekimliğin Koumltuuml Uygulanması (Malpractice)

Madde 13-Bilgisizlik deneyimsizlik ya da ilgisizlik nedeniyle bir hastanın zarar goumlrmesi

hekimliğin koumltuuml uygulaması anlamına gelir

Aracılık Etme ve Aracıdan Yararlanma Yasağı

Madde 14-Hekim oumlteki hekimlere veya tetkik-tedavi kuruluşlarına maddi ccedilıkar karşılığı

hasta goumlnderemez Hekim hasta sağlamak amacıyla aracı kişilerden yararlanamaz

Enduumlstri ile İlişkilerde Ccedilıkar Sağlama Yasağı

Madde 15-Hekimler enduumlstri kuruluşları ile hiccedilbir ccedilıkar ilişkisi kuramazlar Bilimsel

araştırmalar ve eğitime youmlnelik ilişkiler ise şeffaf ve kurumsal olmalıdır Bu ilişkilerde

Tuumlrk Tabipleri Birliğinin hazırladığı Hekim ve İlaccedil Tanıtım İlkeleri geccedilerlidir

UumlCcedilUumlNCUuml BOumlLUumlM

(Hekimler Arası İlişkiler)

Meslektaşlar Arasında Saygı

Madde 16-Hekim kendi meslektaşları ve insan sağlığı ile uğraşan oumlteki meslek

mensupları ile iyi ilişkiler kurar meslektaşlarına veya tedavi ekibinin bir başka uumlyesine

karşı kuumlccediluumlk duumlşuumlruumlcuuml davranışlarda bulunamaz

Mesleki Dayanışma

Madde 17-Hekim meslektaşlarını mesleki youmlnden onur kırıcı ve haksız saldırılara karşı

korur

Yetkinlik Dışı Faaliyet Yasağı

Madde 18-Hekim tıbbi goumlrevlerini yerine getirirken gecikmenin hasta yaşamını tehdit

edebileceği zorunlu durumlar dışında oumlzel bilgi beceri gerektiren bir girişimde

bulunamaz

Danışım(Konsuumlltasyon) ve Ekip Ccedilalışması

Madde 19-Danışım ve ekip ccedilalışması suumlrecinin duumlzenli işleyebilmesi ve bir hekim hakkı

olarak yaşama geccedilirilebilmesi iccedilin

a)Hasta izlemi sırasında değişik uzmanlık alanlarının goumlruumlş ve uygulamalarına gereksinim

doğduğunda tedaviyi yuumlruumlten hekim durumu hasta veveya yakınlarına bildirmelidir

Konsuumlltasyonu hastanın tedaviyi yuumlruumlten hekimi yazılı olarak ister Yazılı istemde

hastanın oumlzellikleri konsuumlltasyon isteğinin nedenleri accedilık ve anlaşılır biccedilimde belirtilir

b)Konsuumlltasyon suumlrecinde konsuumlltan hekim de hastanın suumlrekli hekimi gibi hastadan

sorumludur

19

c)Konsuumlltan hekim alanında bilimsel ve teknik bilgiye sahip olmalıdır

d)Konsuumlltasyon sonucunda konsuumlltasyonun gerekccedilesi ve sonuccedilları accedilık ve anlaşılır

biccedilimde bir tutanak ile belgelenir

e)Konsuumlltasyonun sonuccedillarından hastalar da yeterli oumllccediluumlde bilgilendirilir

f)Konsuumlltasyonun sonucunda hastanın tedaviyi yuumlruumlten hekimi ile konsuumlltan hekimin

goumlruumlş ve kanaatleri arasında fark olur ve hasta konsuumlltan hekimin oumlnerilerini kabul

ederse hastanın tedaviyi yuumlruumlten hekimi tedaviyi bırakabilir

g)Konsuumlltasyon istenen hekim davete uymak zorundadır

Odaya Bildirme Yuumlkuumlmluumlluumlğuuml

Madde 20-Hekim meslektaşları ile meslek uygulaması konusunda uzlaşmaz bir

anlaşmazlığa duumlştuumlğuumlnde ya da tıp etiği accedilısından yanlış davranan bir meslektaşının bu

davranışını kasıtlı bir biccedilimde suumlrduumlrmesi durumunda yerel tabip odasına konuyla ilgili

bildirimde bulunur

DOumlRDUumlNCUuml BOumlLUumlM

(Hekim-Hasta İlişkileri)

Hasta Haklarına Saygı

Madde 21-Hekim hastasının sağlığı ile ilgili kararlar alırken bilgilenme hakkı

aydınlatılmış onam hakkı tedaviyi kabul ya da red hakkı vb hasta haklarına saygı

goumlstermek zorundadır

Hekim Seccedilme Oumlzguumlrluumlğuuml

Madde 22-Hasta mevzuatın belirlediği kurallara tıbbi uygulamanın oumlzelliklerine ve

kurumun koşullarına goumlre hekimini seccedilmekte oumlzguumlrduumlr

Muayenesiz Tedavi Yasağı

Madde 23-Hekim acil olgular gibi zorunlu durumlar dışında hastasını bizzat muayene

etmeden tedavisine başlayamaz

Hasta Uumlzerindeki Etkinin Kullanımı

Madde 24-Hekim hasta uumlzerindeki etkisini tıbbi amaccedillar dışında kullanamaz

Tedaviyi Uumlstlenmeme veya Yarıda Bırakma

Madde 25-Hekim ancak tıbbi bilgisini gerektiği gibi uygulayamayacağına karar

verdiğinde ve hastasının başvurabileceği başka bir hekim bulunduğu durumlarda

hastanın bakımını ve tedavisini uumlstlenmeyebilir veya tedaviyi yarım bırakabilir Yukarıdaki

koşullarda tedaviyi bırakacak hekim bu durumu ve hastanın sağlığının tehlikeye

duumlşmeyeceğini hastaya veya yakınlarına anlatır ve onları tıbbi yardımla ilgili başka

olanaklar konusunda bilgilendirir İkinci hekim bulunmadan hekim hastasını bırakamaz

20

Hekim tedaviyi uumlstlenen meslektaşına hasta hakkındaki tuumlm bilgileri aktarmakla

yuumlkuumlmluumlduumlr

Aydınlatılmış Onam

Madde 26-Hekim hastasını hastanın sağlık durumu ve konulan tanı oumlnerilen tedavi

youmlnteminin tuumlruuml başarı şansı ve suumlresi tedavi youmlnteminin hastanın sağlığı iccedilin taşıdığı

riskler verilen ilaccedilların kullanılışı ve olası yan etkileri hastanın oumlnerilen tedaviyi kabul

etmemesi durumunda hastalığın yaratacağı sonuccedillar olası tedavi seccedilenekleri ve riskleri

konularında aydınlatır Yapılacak aydınlatma hastanın kuumlltuumlrel toplumsal ve ruhsal

durumuna oumlzen goumlsteren bir uygunlukta olmalıdır Bilgiler hasta tarafından anlaşılabilecek

biccedilimde verilmelidir Hastanın dışında bilgilendirilecek kişileri hasta kendisi belirler

Sağlıkla ilgili her tuumlrluuml girişim kişinin oumlzguumlr ve aydınlatılmış onamı ile yapılabilir Alınan

onam baskı tehdit eksik aydınlatma ya da kandırma yoluyla alındıysa geccedilersizdir

Acil durumlar ile hastanın reşit olmaması veya bilincinin kapalı olduğu ya da karar

veremeyeceği durumlarda yasal temsilcisinin izni alınır Hekim temsilcinin izin

vermemesinin koumltuuml niyete dayandığını duumlşuumlnuumlyor ve bu durum hastanın yaşamını tehdit

ediyorsa durum adli mercilere bildirilerek izin alınmalıdır Bunun muumlmkuumln olmaması

durumunda hekim başka bir meslektaşına danışmaya ccedilalışır ya da yalnızca yaşamı

kurtarmaya youmlnelik girişimlerde bulunur Acil durumlarda muumldahale etmek hekimin

takdirindedir Tedavisi yasalarla zorunlu kılınan hastalıklar toplum sağlığını tehdit ettiği

iccedilin hasta veya yasal temsilcisinin aydınlatılmış onamı alınmasa da gerekli tedavi yapılır

Hasta vermiş olduğu aydınlatılmış onamı dilediği zaman geri alabilir

Bilgilendirilmeme Hakkı

Madde 27-Hasta hastalığı konusunda bilgilendirilmek istemediğini belirtmişse hekimin

bilgi vermesi gerekmez Ailenin haberdar edilmesi hastayla goumlruumlş birliğine varılarak

yapılmalıdır Bilinccedilsiz durumdaki hastalar iccedilin yakınlarının bilgilendirilip

bilgilendirilmemesine hekim karar verir

Terminal Hastalara Yardım

Madde 28-Hekim terminal doumlnemdeki hastalara her tuumlrluuml insani yardımı yapmaya insan

onuruna yaraşır koşulları sağlamaya ve ccedilekilen acıyı olabildiğince azaltmaya ccedilalışır

Uumlcret

Madde 29-Hasta uumlcret konusunda oumlnceden hekimden bilgi alabilir Hekim tuumlm

muayene tetkik tıbbi ve cerrahi girişimlerde meslek oumlrguumltuumlnuumln belirlediği taban uumlcretin

altında bir uumlcret alamaz Hekimin meslektaşları ile meslektaşlarının eşleri ve bakmakla

yuumlkuumlmluuml olduklarından muayene ve tedavi iccedilin -masraflar dışında- uumlcret almaması

uygundur

21

Gereksiz Harcama Yaptırma Yasağı

Madde 30-Hekim hastasının parasal durumu ne olursa olsun kesin zorunluluk

olmadıkccedila pahalı ilaccedillar ve youmlntemler oumlneremez hastaya gereksiz harcamalar yaptıramaz

ve yararı olmayacağını bildiği bir tedaviyi veremez

Hastayla İlgili Bilgilerin Hastaya Verilmesi ve Kullanımı

Madde 31-Hasta dosyalarındaki bilgilerin geniş bir oumlzeti ile bilgi ve belgelerin oumlrnekleri

isteği durumunda hastaya verilir Hekim yasal zorunluluk olmadıkccedila bu bilgileri

başkasına veremez Hekim hastanın kimlik bilgilerini saklı tutmak koşuluyla bu bilgileri

dosya uumlzerinden yapacağı araştırmalarda kullanabilir

Rapor Duumlzenleme

Madde 32-Hekim bizzat muayene ve tedavi ettiği hastasına gerekli goumlrduumlğuumlnde

hastalıkla ilgili rapor verir Bu raporda tıbbi gerekccedilelere bağlı olarak istirahat tedavi şekli

diyet ccedilalışma koşulları gibi hasta iccedilin gerekli geccedilici ya da kalıcı bilgiler ve hekimin

oumlnerileri bulunur

BEŞİNCİ BOumlLUumlM

(Hekim ve İnsan Hakları)

Uluslararası Soumlzleşmelere Uyma Zorunluluğu

Madde 33-Her hekim başta İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi olmak uumlzere tuumlm insan

hakları belgelerine ve hekimlikle ilgili ortak kurallara uymakla yuumlkuumlmluumlduumlr

İşkenceye Yardım Yasağı

Madde 34-Hekim tıbbi bilgi ve becerisiyle işkence ve benzeri uygulamalara katılamaz

yardımcı olamaz gerccedileğe aykırı rapor duumlzenleyemez İşkence iddiası olan olgularla

karşılaşan hekim mesleki bilgi ve becerilerini gerccedileğin ortaya ccedilıkarılması iccedilin kullanır

Tutuklu ve Huumlkuumlmluumllere Verilecek Tıbbi Yardım

Madde 35-Tutuklu ve huumlkuumlmluumllerin muayenesi de oumlteki hastalarınki gibi kişilik haklarına

saygılı hekimlik sanatını uygulamaya elverişli koşullarda yapılır ve onların gizlilik hakları

korunur Hekimin bu koşulların sağlanması iccedilin ilgililerden istekte bulunma hakkı ve

sorumluluğu vardır Muayene sonucu duumlzenlenecek belge veya raporlarda hekimin adı

soyadı diploma numarası ve imzası mutlaka bulunur Belge ve raporun bir oumlrneği kişiye

verilir Belge ve rapor baskı altında yazılmış ise hekim bu durumu en kısa zamanda

meslek oumlrguumltuumlne bildirir

Tutuklu ve Huumlkuumlmluumllerin Tıbbi Yardımı Reddetmesi

Madde 36-Hekim muayene ve tedavi olanaklarını bilinccedilli olarak reddeden tutuklu ve

huumlkuumlmluumllere bu davranışlarının sonuccedillarının neler olabileceğini accedilıklar Zorla muayene ve

tedavi yolunu deneyemez oumlneremez

22

Oumlluumlm Cezasına Etkin Katılım Yasağı

Madde 37-Hekim hiccedilbir zaman oumlluumlm cezasının infazında bulunamaz infaza yardımcı

olamaz oumlluumlm cezası uygulamasında tıbbi hizmet veremez

Olağanuumlstuuml Durumlar ve Savaş

Madde 38-Hekim olağanuumlstuuml durumlar ve savaşta evrensel nitelikteki tıbbi etik

kurallarını yansızlıkla uygular Hasta ve yaralı sayısının ccedilokluğu nedeniyle herkese

gerekli tıbbi yardımın verilemediği koşullarda hekim tedavi olasılığı yuumlksek olan ağır

olgulara oumlncelik verir

Cinsel İlişki Muayeneleri

Madde 39-Hekim savcılıklar ve mahkemeler dışında kalan kişi ve kurumlardan gelen

cinsel ilişki muayene istemlerini dikkate alamaz Hekim ilgilinin veya ilgili reşit değilse

veli veya vasisinin aydınlatılmış onamı olmadıkccedila cinsel ilişki muayenesi yapamaz

ALTINCI BOumlLUumlM

(Tıbbi Araştırmalar ve Yayın Etiği)

İnsan Uumlzerinde Araştırma

Madde 40-İnsan uumlzerinde yapılacak klinik deneysel ya da epidemiyolojik araştırmalar

gerek ilaccedil gerek cerrahi youmlntem araştırmaları olsun bilimsel bilgi birikimine katkıda

bulunabilmek amacıyla yerel etik kurullardan geccedilmek koşuluyla yapılır İnsan uumlzerinde

yapılan tuumlm araştırmalar bilimsel ve mesleki youmlnden yeterli ve yetkin kişiler tarafından

yuumlruumltuumlluumlr Araştırmanın sorumluluğu tuumlmuumlyle araştırmacıya aittir

Deneğin Bilgilenmesi ve Aydınlatılmış Onamı

Madde 41-İnsan uumlzerinde yapılan araştırmalarda her deneğe araştırmanın amacı

youmlntemleri beklenen yarar ve olası yan etkileri hakkında deneğin anlayabileceği dilde ve

biccedilimde yeterli bilgi verilmesi zorunludur Deneğe ccedilalışma başladıktan sonra isterse

araştırmaya katılmaktan vazgeccedilebileceği ve onamını geri alabileceği ancak bu nedenle

daha sonraki tedavisinin ve takibinin aksamayacağı anlatılır Bilgilendirme sonrasında

deneğin konuyu yeterince anlayıp anlamadığı değerlendirilir

Araştırma hakkında yeterli bilgilendirme sağlandıktan sonra deneğin yazılı onamı alınır

Bu onam deneğin oumlzguumlr iradesine dayanmalıdır

Reşit ve Muumlmeyyiz Olmayanların Durumu

Madde 42-Reşit veveya muumlmeyyiz olmayan kişiler youmlnuumlnden veli veya vasisinin

aydınlatılmış onamı gerekir

23

Deneğin Korunması

Madde 43-İnsan uumlzerinde yapılan tıbbi araştırmalarda deneğin yaşamı bedensel ve

zihinsel buumltuumlnluumlğuuml ile sağlığı her zaman toplumsal veya bilimsel ccedilıkarların uumlzerinde

tutulur

Deneğin oumlzel yaşamına saygı goumlsterilmesi ve kişisel bilgilerin gizliliği sağlanır Bilimsel

araştırma ve yayınlar ile akademik-bilimsel amaccedillı sunuşlarda deneğin kimliği gizli

tutulur

Bir tıbbi araştırmada beklenen katkı ne olursa olsun denek iccedilin ciddi bir tehlike şuumlphesi

doğduğunda araştırma durdurulur

Araştırmanın giderleri deneğe yakınlarına ya da sosyal guumlvenlik kurumuna yansıtılamaz

Yayın Etiği

Madde 44-Hekim araştırma verilerini değerlendirirken ve yayına hazırlarken bilimsel

gerccedilekleri yansıtmalıdır Ccedilalışmaya fiilen katılmamış kişilerin adları o yayında yer alamaz

Kaynak goumlstermeden ve izin almadan başkalarına ait veriler olgular ve yazılı eserler

kullanılamaz

YEDİNCİ BOumlLUumlM

(Ccedileşitli Huumlkuumlmler)

Huumlkuumlm Bulunmayan Durumlar

Madde 45-Bu kurallarda yer almayan durumlarla karşılaşıldığında hekim genel etik

ilkelere ulusal duumlzenlemelere uluslararası duumlzeydeki bildirge ve soumlzleşme huumlkuumlmlerine

uyar

Disiplin Kovuşturması

Madde 46-Hekimler bu kurallar buumltuumlnuuml huumlkuumlmlerine aykırı davranışlarda

bulunduklarında 6023 sayılı Tuumlrk Tabipleri Birliği Yasasına goumlre tabip odaları youmlnetim

kurulları tarafından onur kurullarına sevk edilirler Hekimlerin disiplin soruşturmasına

uğraması haklarında ayrıca hukuki veya cezai takibat yapılmasına engel değildir

Yuumlruumlrluumlk

Madde 47-Bu kurallar buumltuumlnuuml Tuumlrk Tabipleri Birliği Buumlyuumlk Kongresinde kabul edilip Tuumlrk

Tabipleri Birliği yayın organlarından birinde yayımlandıktan bir ay sonra yuumlruumlrluumlğe girer

ve Tuumlrk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi ve tabip odaları tarafından yuumlruumltuumlluumlr

() TTB 47 Buumlyuumlk Kongresinde (10-11 Ekim 1998) kabul edilmiştir

24

TEPE AKADEMİ ANKARA MERKEZ OFİS Adres Ceyhun Atuf Kansu Cad Bayraktar Center G Blok

No1149 BalgatCcedilankayaANKARA

Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

2

İş Sağlığı ve Guumlvenliği Genel Muumlduumlrluumlğuuml oumlnsoumlzuuml

İŞ SAĞLIĞI PROFESYONELLERİ İCcedilİN ULUSLARARASI ETİK KURALLAR

Bakanlığımız topyekucircn bir guumlvenlik kuumlltuumlruuml oluşturma gayretini suumlrduumlruumlrken iş

sağlığı ve guumlvenliği alanında ccedilalışan profesyonellerin eğitimi ve nitelikleri ile ilgili bir

standart oluşturma youmlnuumlndeki ccedilalışmalarını da geliştirmektedir Bu bağlamda etik

kurallar ccedilerccedilevesinde iş sağlığı ve guumlvenliği profesyonellerinin tam bir bağımsızlık ve

yetkinlikle ccedilalışabilmeleri iş sağlığı ve guumlvenliği hizmetlerinin etkin yuumlruumltuumllebilmesi ve

dolayısıyla ccedilalışanların ve işyerlerinin korunmasını temin iccedilin Uluslararası İş Sağlığı

Komisyonu tarafından ldquoİş Sağlığı Profesyonelleri İccedilin Uluslararası Etik Kurallarrdquo

rehberi hazırlanmıştır

Uumllkemizde buguumlne kadar zaman zaman ihmal edilen etik konulara ilişkin

yayınlanmış olan bu rehber Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Oumlğretim Uumlyelerinden Yrd Doccedil Dr

Yuumlcel Demiral tarafından Tuumlrkccedileye ccedilevrilerek uumllkemiz iş sağlığı ve guumlvenliği alanına

kazandırılmıştır

Ccedilok disiplinli bir yaklaşımla yuumlruumltuumllmekte olan iş sağlığı ve guumlvenliği hizmetlerinin

iyileştirilmesinde oumlnemine inandığımız ldquoİş Sağlığı Profesyonelleri İccedilin Uluslararası Etik

Kurallarrdquo rehberi ccedilalışmalarını ccedilağdaş ve uluslararası standartlarda suumlrduumlrmeye ccedilalışan iş

sağlığı ve guumlvenliği profesyonelleri iccedilin yeni accedilılımlar ve kazanımlar sağlayacaktır

Bu dokuumlmanın ccediloğaltılması kaynak belirtilmesi koşulu ile serbesttir Ccedileviri

yapılması iccedilin ICOH un izni gereklidir ve ccedileviri metni ile İngilizce ya da Fransızca

metinleri de iccedilermelidir ldquoTemel ilkelerrdquo başlıklı boumlluumlm iş sağlığı ccedilalışanları iccedilin etik

kuralların oumlzetini iccedilerir ve iş sağlığı hizmet birimlerinde kullanılabilir

GİRİŞ

Son doumlnemde Tuumlrkiyede de sıkccedila duymaya başladığımız bir kavram İş etiği

Gerccedilekten nedir iş etiği İşletme literatuumlruumlnde iş etiği şoumlyle tanımlanıyor İşyerine ilişkin

olarak neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilmek ve doğru olanı yapmak

Sadece Tuumlrkiye iccedilin değil duumlnya iccedilin de yeni guumlndeme gelen bir kavram iş etiği

Buguumln duumlnya genelindeki onbinlerce şirket tarafından uygulanan kuralları buumlyuumlk oranda

Amerikalı iki oumlğretim uumlyesi Wallace ve Pekel tarafından konulmuş

3

















İŞ ETİĞİ











4

































5

































6






uymalıdır







uyarlanması

















7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

3

















İŞ ETİĞİ











4

































5

































6






uymalıdır







uyarlanması

















7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

4

































5

































6






uymalıdır







uyarlanması

















7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

5

































6






uymalıdır







uyarlanması

















7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

6






uymalıdır







uyarlanması

















7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

7














Temel ilkeler















8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

8












Bilgi ve uzmanlık



















9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

9



























Ticari sırlar






10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

10

Sağlık izlemi














hazırlanmalıdır
















11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

11












kullanılamaz




















12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

12
































danışılmalıdır

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

13

Kayıtlar







Tıbbi gizlilik












bildirilmelidir












14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

14









dair oumlrneklerdir

















inanıyorsunuz






15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

15






















16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

16











taşırlar



Amaccedil



Kapsam



Dayanak


hazırlanmıştır

Tanımlar





ifade eder








17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

17

Etik İlkeler









hareket eder




ortadan kaldırmaz





anlamına gelmez



Acil Yardım














18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

18


olarak kullanamaz

















Mesleki Dayanışma


korur




bulunamaz









sorumludur

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

19













bildirimde bulunur






















20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

20






























Uumlcret





uygundur

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

21










Rapor Duumlzenleme


























22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

22













ALTINCI BOumlLUumlM




















23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

23

Deneğin Korunması



tutulur



tutulur




Yayın Etiği




kullanılamaz






uyar






Yuumlruumlrluumlk





24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

24



Tel 0 312 473 43 47

Tel-2 0 312 473 43 48

Fax 0 312 473 43 59

Documents

İŞ SAĞLIĞI ETİĞİ