letim Sistemlerinin Tariheleri
letim Sistemlerinin Tariheleri
letim sistemlerinin balang hatrladm kadaryla yleydi.
letim sisteminin gereklilii:
Tim Roberts'in gelitirdii ve bugnk PClerin atas saylan Altair
zerinde BASIC'i altrmak iin Bostaon'dan Albuquerqe ehrine uan Allen
olay uak ini halindeyken farkeder ve "Aman Tanrm" diye barr.
Bootstrap program yazlmamtr. Kat kalemle bunu yazar. Sonradan Gates
ile Allen bu bootstrap programn kimin daha nce yazabileceini bulmak
amacyla bir yarma yaparlar. Gates kazanr. DOS gibi bir ok iletim
sisteminin temelleri byle atld. Yeni sistemlere programlarn
yklenmesi iin bir takm ara birimlerin yazlmasnn gereklilii
programclar bir iletim sistemi gelitirmeye zorlad. letim sistemleri
makinenin zelliklerini tanyarak onlarn yklenen programlarn bundan
mmkn olduka maksimum derecede faydalanmasn salar.
CPM:
lk iletim sistemi olarak bilinen yazlm CPM'dir. Digital Research
Corporation'dan Gary Kildall tarafndan gelitirilmitir.
UNIX:
Arkasndan UNIX iletim sistemi bir grup insann bir iki aylk
abasyla gelitirildi. Bunlar 3-4 ay ierisinde sadece yemek temin
etmek iin dar karak sabahtan akama kadar kapal ve sadece
bilgisayarla uraarak yazmlard. Yazlm ounlukla C dilinde yazlmt.
Bunun ierisinde ok az bir blm ASSEMBLER dili ile yazlmt. Ayrca
tamamiyle kaynak kod olarak tanyordu. Herhangi bir sisteme program
tandnda (ister PC, ister ALPHA SERVER) kaynak kodlar (C kodlar)
ilemciye gre yeniden derlenir. Bylece o donanma tamamen sanki bir
kalp gibi oturur. Bylece makinede var olan tm zellikleri sonuna
kadar kullanabilir. letim sisteminin tm paralarnn kaynak kodlar
kurulumuyla beraber gelir. NT 5.0 kana kadar da 128 bit iletim
sistemi olarak sadece UNIX vard.
SYSTEM 7:
Bu grubun dnda MAC ortam iin APPLE firmas MAC ilemcisine ve
donanmna zel bir iletim sistemi gelitirdi. En son iletim sistemi
olarak yanl bilmiyorsam SYSTEM 7 mevcut. MAC bilgisayarlar PC'ler
gibi donanm standardndan yoksun sistemler deildir. Yani MAC zerinde
zaten gerekli donanmn tamam mevcuttur. Eer istenirse ek olarak
sadece Ram, Ethernet ve modem taklabilir. Bunlarn dnda baka bir
donanm eklemek mmkn deildir. Bu donanmlarda belli standartlara
sahip olmas gerketiinden ounlukla APPLE veya APPLE'n destekledii
bir firma tarafndan gelitirilmektedir. Donanm zellikleri sr gibi
sakland iin APPLE'a rakip MAC reten baka bir firma kmamtr.
DOS:
PC ise donanm olsun ek birimler olsun tamamiyle ak bir
sistemdir. Yani her isteyen PC'ye bu kart ben yaptm deyip istedii
kart takp donanmn yazd programa kullandrabilir. Bu ise her ne kadar
standart oluumunu engellese de fiyat ve eitlilik asndan mteriye
cazip gelmektedir. PC ortamnda ise IBM donanm rettikten sonra bunun
iin iletim sistemi olarak ilk nce DIGITAL RESEARCH firmasna DOS
teklif edildi. DR'nin sahibi ise resmen filmlerdeki gibi apkasyla
botuyla tam bir kovboy gibi bir tip. Bu kii teklifi uaktayken
alyor. IBM'de kim oluyor biz bu kadar ufak bir firma ile almayz ve
bizim daha byk projelerimiz var buna vakit ayramayz deyip teklifi
geri eviriyor. (Hayatnn hatasn yapyor) Microsoft o sralar zemin
altnda bir ufak brodan ibaret. Firma Bill Gates ve okuldan bir
arkadayla beraber kurulmutur. (Her ikiside daha sonra okuldan
atlmlard) IBM DOS yazlmn microsoft'a teklif edince onlar iin ok byk
olan bu projenin stne atlamlad. IBM DOS 1.0 bir acayip sistemdi.
Disket srcs ve hard disk kontrol olmadndan dorudan makinenin
ROM'una ykleniyordu. Ancak DOS'ta daha ne Floppy ne de hard disk
tannyor. Arkasndan DOS'un yeni srmleri kt. Bu iletim sisteminde
yine yanl hatrlamyorsam ilk dnemlerinde sadece 360 KB'lik
floppy'leri gryordu. Daha sonra yine yanl hatrlamyorsam 10 MB
HARDDISK (1GB,10GB disk deil daha ilk dnemlerde 10MB disk vard.)
tannyordu. O zamanlar FAT denen bir yap oluturuldu. lk dnemler daha
partition yoktu. Ve daha ilginci Directory yaps henz kefedilmemiti.
Sadece ROOT denen kk dizin vard. Ve btn dosyalar buraya kopyalanp
siliniyor ve yeniden isimlendirilebiliyordu. Daha sonradan nce
ikinci disk destei kondu. Sonra da dizin yaps sisteme eklendi. Bir
sonraki aama ise Partition yaps. Bu yap sadece HARDDISK'lere
eklendi. FAT-12 denen Fat yaps kullanrken bir sonraki aama olarak
FAT-16'ya geildi. DOS'taki DISK eriiminde kullanlan tanmlar ve
Diskin blmleri baka bir balk olarak bu sitede yer alacaktr.
DOS'taki dosya ynetim sistemi biraz UNIX'ten birazda CPM'den
alntdr. UNIX'te dosyalara erimek iin handle ad verilen 4 byte
uzunluunda bir rakam ile kontrol edilmektedir. Yani bir dosyay
atnda alan bu dosya iin aan programa bir rakam dndrlr. Sonra bu
rakam ile dosya zerinde okuma yazma gibi ilemler gerekletirilir.
Ayn zamanda FCB denen file control block denen bir tablo ile dosya
alr. Bu ise CPM'den alnmadr. Dosyann durumu FCB denen bir tabloda
tutulur. FCB dosyay aan program tarafndan oluturulur. Bunun
eksiklii ise alacak dosyann illa o anda bulunulan dizinde olmas
gerekiyor. Yani FCB'de alan dosya iin yol bilgisi yoktur. Yani PATH
bilgisi FCB'de tutulmadndan hemen hemen terkedilmitir. CONFIG.SYS
ierisindeki FCBs bilgisi alabilecek maksimum FCB saysn belirlemek
iin kullanlr. FILES ise handle kullanlarak alabilecek maksimum
dosya saysn belirler. MS rnlerinin tutulmas iin olabildiince
rnlerinin kullanlmasn tevik etmitir. cretsiz veya kk cretlerle
upgrade, yazlmclara verdii snrsz destek. (TECHNET (2-3 ayda bir
yaynlanan 3-4 CD'lik bir paket), online documentation, ve kendi
yazd programlara ait API (Application Program Interface)
fonksiyonlar) Bu ekilde kendi rnleri zerinde yazlm gelitirilmesini
tevik ederek rakiplerini ezip gemitir. nki rakip firmalar genelde
arka planda yaptklar ilerin pek bilinmesini istemezler. Bunlarn
bakalar tarafndan kullanlmas ve kendi rnleri zerinde alan rakip
rnler kmas alannda tek olmak isteyen firmalara ters gelmektedir.
Dnebiliyormusunuz yazdnz bir program ierisinden EXCEL'i arp program
ktlarn EXCEL'e yaptryorsunuz veya gzel bir text editr yazmak yerine
WORD' kullarak ktlarn alp kaydedebiliyorsunuz. Dier taraftan
programlarnn kopyalanmasna kar herhangi bir engel koymamtr. Bu
ekilde programlar bir virs gibi dnyadaki hemen hemen on binde 9999
PC zerinde MS rnleri bulunmaktadr. Dolaysyla her yeni kan rn hemen
talep grmektedir.
OS/2:
IBM'in Microsoft ile yapt anlamada Bill Gates'in hukukcu
olmasndan kaynaklanan ve Microsofta DOS konusunda avantajlar
salayan maddeler mevcuttu. DOS 2.x serisinden sonra Microsoft
yazdklarn IBM'e sattktan sonra kendiside bu yazd programlar
Microsoft DOS olarak piyasaya srd. Bu DOS 5.0'a kadar devam etti.
IBM'in DOS'u IBM DOS, Microsoftun DOS'u ise MSDOS olarak tannd. IBM
bu durumdan zarar grdn farkedince kendisi yazlm grubu ile OS/2
isimli yeni bir iletim sistemi yazd. Bu iletim sisteminde DOS'un
single user, single task (Tek kullanc ve tek ilem) zellikleri bir
kenara atlmt. Bu iletim sistemi ise single user ama multi task idi.
DOS programlarn da altrabilmesine ramen IBM'in yanl politikalar
sonucu ad genelde duyulmad.
WINDOWS:
WINDOWS'un geliimi ise tamamen MAC'in grafik ekranndan
kaynaklanan kullanm kolayl ve tam bir ofis makinesi olmas nedeniyle
piyasada ofislere yerlemeye balad. MS bunun nne gemek iin WINDOWS
yazlmn piyasaya kard. Windows 1.0 dnyada en fazla akan aklan ve
kurulumu zor bir yazlmd. Ayarlarn yapmak dzenlemek kullanmak son
derece zor idi. WINDOWS 2.0 ise nispeten ok daha dzeltilmi bir srm
idi. 8086'da alabilen (alan diyorum 1.0 pek almyordu.) tek windows
yazlmdr. Ama tam oturmas WINDOWS 3.0'da oldu. Ama Win.Com dosyas
konfigurasyona gre deimesi gerekiyordu. Yani ekran kart deitiinde
WINDOWS 3.0' sfrdan kurmak gerekiyordu. 3.1'de ise bu durum
dzeltildi. Bu u anda pek ok makinede bu ykldr.
NOVEL:
Dier taraftan NOVEL iletim sistemi network ortamnda ald yrd.
DOS,OS/2 ve UNIX ortamnda da alabilmesi baya bir avantaj salyordu.
Netwok dendii zaman akla NOVEL geliyordu. Novel eitim konusunda
olsun yazlm konusunda olsun olduka ak ve standartlar olan bir
politika takip etti. Bylece microsoft bu alana girmeden evvel % 90
networkler novel ile kuruluyordu. Geri kalanlar ise UNIX'in
elindeydi.
WINDOWS NT:
DIGITAL firmasnn kendi donanmlarnda kullanmak zere DG-UX
(Digital unix) yazlmn hazrlad. Bu yazlm bittikten sonra elemanlarn
iten kartt. Bunlar dorudan microsoftta iba yaptlar. Microsoftun ilk
hedefi Novel'in tahtna oturmakt. n yz olarak elinde windows gibi
bir arabirim vard. Bunu bu elemanlara vererek en azndan novel kadar
gl bir iletim sistemi yazlmasn istedi. Bu gruptakiler oturup
WINDOWS NT'yi yazdlar. NT n yap ve arkadaki dos destei olarak her
ne kadar dier microsoft rnlerini andrsada tamamen farkl bir iletim
sistemidir. Biliyorsunuz UNIX ortamnda emlasyonla DOS programlar
altrlabilmektedir. Ayrca UNIX'teki XWINDOWS ortamndaki arabirim ise
istenilen ekile dntrlebiliyor. Ayrca TCP/IP tamamen unix temelli
network protokoldr.Ayrca NT'deki NTFS disk ynetim sistemi ise
UNIX'in kulland disk ynetim sistemine benzer ama nispeten daha
gelitirilmitir. Ayrca multitasking zellikleride esasnda UNIX'in
yapsna benziyor. PID, Priority vb... Herneyse isteneni yaptlar ve
WINDOWS NT atafatyla geldi. Bir sre sonra NOVEL'in datk yapdaki
eksiklii ve UNIX'in bu noktadaki karkln amasyla novel'i yerinden
etti. Ancak eski sistemlerde hala Novel tahtn koruyor. NT unix gibi
domain yaps, uzak makinelere ulam ve dier bir ok konudaki
yetenekleri ile Novel'den ok ilerdeydi.
Windows 3.11
Client olarak Windows 3.11 denen yeni bir iletim sistemi kartld.
Bu tamamiyle network zellikleri ile donatlm bir WINDOWS yazlm idi.
Kendi bana bile dier network yazlmlarndan ok daha ileri ve daha az
istekleri olan iletim sistemi olma zellii ile CLIENT SERVER
fonksiyonlarn tamamyla yerine getirebiliyordu. Getiremedii bir iki
fonksiyon ise NT iletim sistemi tarafndan karlanyordu. Bu ekilde ok
geni a yaplar kurmak mmkn oldu.
WINDOWS 95:
Btn bu client server mimarisinin yansra internet fonksiyonlar
konusunda 3.11 tam yeterli deildi. Ayrca NT ise tam anlamyla bir
internet makinesi deildi. Internete balant ve internet fonksiyonlar
ile klasik windows grnmnden farkl bir nyap NT'den alnma baz
fonksiyonlarla birletirildi. Ortaya 95 kt. 95 iin inanlmaz bir
reklam yapld. Esasnda 3.11'den daha yumuak bir multitasking ve daha
fazla network kontrol, ayrca NT'deki yazc zellikleri (yazdrlacak
bilgi bitmap olarak deil raw olarak gnderilir. Gnderilen bilgi
yazcnn olduu makine tarafndan ilenerek yazcdan kartlr.) ve NT'deki
baz network fonksiyonlar krplarak 95'in network yaps oluturuldu.
Ama 95 bir domain server olarak deil bir u birim olarak tasarlanmt.
Daha ok internete olan ynelmeler gznne alnarak bu konudaki
insiyatifi elden karmadan gerek bir Internet Client oluturuldu. 95
esasnda yap itibariyle DOS + WINDOWS gibi almaktadr. IO.SYS ilk nce
sistemi aar. DOS olarak sistem alr. Tek farkllk Disklere dorudan
eriim kstlanmtr. Bunun sebebi ise standart 8.3 dosya isim
formatndan kurtulmak iin yaplan eklentilerdir. Uzun Dosya isimleri
esasnda 32 bitlik bloklar halinde dizinlerin bilgilerinin tutulduu
alanda saklanr. Bu bloklar hangi dosyann ismini tuttuunu ve ismi
saklar. Dosya isimleri ise bundan baka ilerindeki boluk
karakterleri kaldrlarak ve son 3 karakterlik uzantsna kadar olan
blmden 6 hane alnarak tutulur. 2 hane ise ~ (tilda) iareti ve bir
rakamdan oluur.Eer 9 taneden fazla ayn ekilde balayan ve uzantlar
ayn olan dosya olursa ilk 5 karakter alnr ve geriye kalan ksm yine
tilda ve rakam olarak deerlendirilir. NT bu konuda biraz farkl
davranyor. 9 dan sonra A ile devam ediyor ve Z'ye kadar gidiyor. Bu
sebeble bazen 95, NT'nin verdii isimleri grmeyebiliyor. Ayrca
Recycle.bin yapsda biraz farkl. Birbirlerinin dosyalarn geri
alamyorlar. Bu ekilde dosya yapsn biraz grdkten sonra IO.SYS'yle
devam edelim. IO.SYS DOS'u ykledikten sonra WIN.COM'u ykler.
Esasnda olay autoexec.bat dosyasnn sonunda win.com yazmakla ayn ey.
16 bit ve 32 bit yap olarakta 95 biraz ucube. Normal olarak 16 bit
bir programn 32 bit bir baka programla anlamas ar yapmas
fonksiyonlarn kullanmas olanakszdr. Yani byle bir ey normalde
olanakszdr. ama 95 16 bit kernel ile 32 bit kernel hemen hemen
iiedir. NT'nin aksine tek bir USER.EXE mevcuttur. NT de ise
USER.EXE ve USER32.EXE mevcut. Bu tr bir fonksiyonu gerekletirmek
iin birazda performanstan vererek 16 ve 32 bit harmanlanmtr. Sonuta
olmayacak bir ey gerekletirilmitir. Esas olarak win 3.1 serisinde
32 bit programlar altrmak iin kullanlan win32s yazlm gibi 16 bit
zerinde 32 bit bir yazlm bir acayip ekilde almaktadr. NT ise bu
konuda 95'ten tamamen farkldr. NT tamamyla 32 bit bir yazlmdr.
normal olarak 32 bit bir yazlmda olmas gerekenleri ierir. 16 bit
programlar altrmak iin emlasyon program olan NTVDM yklenir. Bu
program 16 bit programlar bir task olarak alr ve bu task ierisinde
ykler daryla uyumu iin NTVDM arlar ynlendirir. Bu ekilde 16 bit
programlar altrlr.
OSR2:95'in dzeltmeleri ayr bir srm olarak kartld ve yeni bir FAT
sistemi FAT 32 eklendi. Bu yapda CLUSTER boyu 4 KB'dir. Ve CLUSTER
says disk boyutu/4KB eklinde hesaplanr. 4milyar adet 4 KB'lik
cluster olabilecei dnlrse yaklak 16 terabyte merterbesindeki
diskler sisteme tantlabilir.
Bu mesaj Facia tarafndan gnderilmitir. Dzeltmeler iin Onan Gnz'e
teekkrler.
[email protected]
[email protected]
http://members.tripod.com/~narslankaya
ICQ: 1670212
