It book

Ãåðìàíû Òåõíèêèéí Õàìòûí Àæèëëàãààíû ÍèéãýìëýãÁ¿ñ Íóòãèéí Ýäèéí Çàñãèéí Õºãæëèéã Äýìæèõ Õºòºëáºð

Ä. Îþóíöýöýã

Word áîëîí Excel ïðîãðàììûí æèøýý äàñãàëóóä

“Áè÷èë, æèæèã, äóíä ¿éëäâýð áîëîí õîðøîîäûã äýìæèõ”1-ð Á¿ðýëäýõ¿¿í õýñãýýñ áýëòãýí ãàðãàâ

Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷:

2008 îíû 10 ñàð

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com

Õÿíàñàí: Òåî Õåíñåëñ, Áàãèéí Àõëàã÷ ÃÒÕÀÍ, Á¿ñ íóòãèéí ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéã äýìæèõ õºòºëáºð Á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã 1: ÁÆÄ¯ áà õîðøîîäûã äýìæèõ

Íèéòýëñýí: ÃÒÕÀÍ, Á¿ñ íóòãèéí ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéã äýìæèõ õºòºëáºð Á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã 1: ÁÆÄ¯ áà õîðøîîäûã äýìæèõ

© 2008 ÃÒÕÀÍ - Á¿ñ íóòãèéí ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéã äýìæèõ õºòºëáºð, Ìîíãîë óëñ

Õºòºëáºðèéã ÕÁÍÃÓ-ûí Áîíí äàõü Ýäèéí Çàñãèéí Õàìòûí Àæèëëàãàà, Õºãæëèéí ßàì áîëîí Áýýæèí äýõü Íèäåðëàíäûí Ýë÷èí Ñàéäûí ßàìíààñ ñàíõ¿¿æ¿¿ëäýã áîëíî.



Åðºíõèé àãóóëãà

Word õè÷ýýë 1 Õ¿ñíýãòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ ...................................4Òºñâèéí õ¿ñíýãò îðóóëæ, òîîöîîëëûã õèéõ ..................................................4Äààëãàâàðóóä ................................................................................................14Õ¿ñíýãòèéã ººð ïðîãðàìì ðóó îðóóëàõ .......................................................17

............18Õ¿ñíýãòýä îðóóëñàí ìýäýýëëèéã ýðýìáýëýõ ...............................................20

Microsoft Word 2-ð õýñýã, åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõ ..............................22Õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãûí õýñãèéã áýëäýõ ................................................26Õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõ ............................................................34Åðºíõèé àãóóëãàä ººð÷ëºëò îðóóëàõ ..........................................................35

Õàðèëöàã÷äèéí õàÿãèéã ëåáåëü õýëáýðýýð ãàðãàõ áóþó Mail merge............ ¿éëäýë .............................................................................................................39

Õàðèëöàã÷äèéíõàà õàÿãèéã á¿ðòãýæ, ëåáåë áàéäëààð õàðàãäóóëàõ ........39 ..................................48

Òîìú¸îã õóóëàõ .............................................................................................60

Microsoft Excel 2-ð õýñýã, óðüä÷èëñàí öàëèíã òîîöîîëîõ ......................61 .........................................................61

Óðüä÷èëãààã áîäîõ .......................................................................................65Íèéò ä¿íã àâòîìàòààð òîîöîîëîõ ...............................................................66

Microsoft Excel 3-ð õýñýã, ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíã òîîöîîëîõ ................67Ñ¿¿ëèéí öàëèíãèéí õ¿ñíýãòèéã îðóóëàõ .....................................................67Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûã òîîöîîëîõ .............................................................73Íèéãìèéí äààòãàëûã òîîöîîëîõ .....................................................................73Àøãèéã òàòâàðûã òîîöîîëîõ ...........................................................................74Íèéò ä¿íã òîîöîîëîõ ......................................................................................78

Sheet-òýé àæèëëàõ òóõàé ..............................................................................79 ..................................................................................................79

..............................................................................79 ...........................................80

.................................................................................81 .......................................................................81



4

Word õè÷ýýë 1 Õ¿ñíýãòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ

Òºñâèéí õ¿ñíýãò îðóóëæ, òîîöîîëëûã õèéõ

Õ¿ñíýãò îðóóëàõ

Õ¿ñíýãò îðóóëàõààñ ºìíº õýäýí ìºð, áàãàíàòàéã óðüä÷èëàí òîîëñîí áàéõ õýðýãòýé. Áèäíèé õóâüä æèøýý õ¿ñíýãò 9 ìºð, 7 áàãàíàòàé.

2) Ñóðãàëòûí ºðººíèé ñàíòåõíèêèéí çàñâàðò øààðäëàãàòàé ìàòåðèàëëûí æàãñààëò, òºñºâ ãýñýí ãàð÷ãèéã áè÷èæ ºãººðýé.

Ñàíàìæ: Õ¿ñíýãòèéã ÿàðàí îðóóëàõààñàà ºìíº ãàð÷ãèéã çààâàë îðóóëæ áàéõ õýðýãòýé.

êóðñîðûã øèíý ìºðºíä àâ÷ðààðàé.

áè÷âýë äîîðõ æèøýýòýé àäèëõàí õàðàãäàíà.



5

Ñàíàìæ: Áè÷èã áàðèìòûã öýãöòýé, çýðýãö¿¿ëýëò¿¿äèéã íýã øóãàìàíä õàðàãäóóëàõûí òóëä òîäîðõîé çàé àâàõ õýðýãòýé ¿åä Tab òîâ÷ëóóðûã õýðýãëýäýã.

6) Õ¿ñíýãòèéí ãàð÷èã áîëîí îí ñàð ºäºð, ãàçðûí íýðèéã îðóóëààä ãàðààñ

7) Table öýñíèé Insert Table êîìàíäûã ñîíãîâîë äîîðõ öîíõ íýýãääýã.

8) Number of columns 7 ãýæ áè÷ýýä ãàðààñ Tab òîâ÷ëóóðûã äàðâàë êóðñîð Number of rowsõýñýãò øèëæäýã.

9) Number of rows õýñýãò 9 ãýæ îðóóëààðàé.

10) AutoFit behavior õýñýãò AutoFit to contents ãýæ ñîíãîîä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.

Ñàíàìæ: AutoFit to contents ãýäýã íü îðóóëæ èðýõ õ¿ñíýãòèéã ºðãºí íü äîòîð íü áè÷èãäñýí àãóóëãààñ õàìààðàí ººð÷ëºãäºõ òîõèðóóëãà þì.

11) Îðóóëæ èðñýí õ¿ñíýãò äàðààõ áàéäàëòàé õàðàãääàã.



6

12) Îäîî õ¿ñíýãòíèé õàìãèéí ýõíèé ìºðíèé ìýäýýëëèéã ãàðààñ áè÷èæ îðóóëààðàé.

Õ¿ñíýãòèéí íýãä¿ãýýð ìºð áîëîí ä¿íã õàðóóëàõ ìºðèéã òîõèðóóëàõ

13) Áèä õèéæ áóé òîîöîîíû õ¿ñíýãòèéí íýãä¿ãýýð ìºðºíä áàéðëàõ òåêñò¿¿äèéã í¿äýíä íü ãîëëóóëæ áàéðëóóëíà. Ìºí õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºð áîëîí íýãä¿ãýýð

14) Õ¿ñíýãòíèé íýãä¿ãýýð ìºðíèé ç¿¿í òàëä õóëãàíû çààã÷èéã àâ÷ðààä ç¿¿í òèéø íü ¿ë ÿëèã øèëæ¿¿ëâýë õóëãàíû çààã÷ íü ñóìíû õýëáýðòýé áîëäîã. Ýíý ¿åä õóëãàíû òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë òóõàéí ñóìíû ÷èãò áàéãàà ìºð èäýâõæäýã.



7

15) Èäýâõæ¿¿ëñýí íýãä¿ãýýð ìºð äýýðýý õóëãàíû çààã÷èéã àâ÷ðààä õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë íýã öýñ íýýãääýã òýð öýñíýýñ Cell Alignment ãýñýí ¿ãèéã ñîíãîâîë 9 æèæèã äºðâºëæèí ä¿ðñí¿¿äòýé äýä öîíõ íýýãääýã. Çóðààñ íü òåêñòèéã òºëººëæ, äºðâºëæèí ä¿ðñ íü õ¿ñíýãòíèé í¿äèéã òºëººëæ

çóðààñóóä íü í¿äíèéõýý ÿã ãîëäîî çóðàãäñàí ä¿ðñèéã ñîíãîîðîé.

16) Äàðààãèéí àëõàì ðóó îðîõûí ºìíº õ¿ñíýãòíèé íýãä¿ãýýð ìºð èäýâõæñýí õýâýýðýý áàéõ õýðýãòýé.

17) Îäîî ãàðíààñ Ctrl òîâ÷èéã äàðààä òýð õýâýýä õ¿ñíýãòíèé õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºðèéã èäýâõæ¿¿ëýýðýé.



8

18) Äýýðõ àðãààð íýãä¿ãýýð ìºð, áîëîí õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºðèéã èäýâõæ¿¿ëýýä ãàðíààñ Ctrl+B òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë íýãä¿ãýýð áîëîí õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºðèéí òåêñò¿¿ä öààøèä õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºðºíä íýìýãäýõ òåêñò¿¿ä ÷ ãýñýí áóñäààñàà ÿëãàð÷ òîä áîëíî.

19) Õ¿ñíýãòèéí õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ìºðíèé 2-ð áàãàíàíä ä¿í ãýæ áè÷èæ îðóóëààðàé.



9

Õ¿ñíýãòèéí í¿äèéã òîîãîîð äóãààðëàõ

20) Õ¿ñíýãòèéí íýãä¿ãýýð áàãàíû ýõíèé áîëîí ñ¿¿ëèéí í¿äýýñ áóñàä

21) Äýëãýö äýýãýýð 1, 2, 3 ãýñýí òîîíóóä á¿õèé òîâ÷ëóóðûã äàðâàë í¿äí¿¿äèéã äóãààðëàäàã áîëîâ÷ òîîíóóä íü õàðààõàí ãàð÷ èðäýãã¿é.

22) Äàðààãààð íü Decrease Indent òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë òîîíóóä ãàð÷ èðíý.

Ñàíàìæ: Èõ õýìæýýíèé í¿äèéã òîîãîîð äóãààðëàõ ¿åä äýýðõ àðãà òîõèðîìæòîé áàéäàã. Õýðýâ ýäãýýð äóãààðóóäûã ãàðààñ áè÷èæ îðóóëâàë öàã èõ îðäîã ìºí äóíä íü òîî îðõèõ çýðýã ìóó òàëóóäòàé.

Õ¿ñíýãòýä õ¿ðýýòýé áîëãîõ

23) Õ¿ñíýãòèéã õ¿ðýýòýé áîëãîõûí òóëä ýõëýýä õ¿ñíýãòýý èäýâõæ¿¿ëýõ õýðýãòýé.

24) Õ¿ñíýãò äîòîð êóðñîðûã áàéðëóóëààä õ¿ñíýãòíèé ç¿¿í äýýä áóëàíä áàéõ + òýìäýã äýýð äàðâàë õ¿ñíýãò á¿õýëäýý èäýâõæäýã.



10

25) Èäýâõæ¿¿ëñýí õ¿ñíýãò äýýðýý õóëãàíû çààã÷èéã àâ÷èð÷ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ Borders and Shading ãýñýí ¿ãèéã ñîíãîîä íýýãäýõ öîíõîíä õ¿ñíýãòíèé õ¿ðýýã çààæ ºãäºã.

26) Íýýãäýõ öîíõíû Width õýñýãò 1 ½ ãýæ ñîíãîîä õ¿ñíýãòíèé õ¿ðýýí äýýð äàðààðàé.

Äýýðõ ñîíãîëòûã õèéñíýýð õ¿ñíýãòíèé ãàäíàõ õ¿ðýýí¿¿ä íü òîä áàéõààð òîõèðóóëàãäëàà.

27) Íýýãäýõ öîíõíû Width õýñýãò ¼ ãýæ ñîíãîîä õ¿ñíýãòíèé + õ¿ðýýí äýýð äàðààðàé.

Äýýðõ ñîíãîëòûã õèéñíýýð õ¿ñíýãòíèé äîòîðõè çóðààñóóä íàðèéâòàð áàéõààð òîõèðóóëàãäëàà.

28) Îäîî õ¿ñíýãòýä ìýäýýëëèéã äàðààõ áàéäëààð ã¿éöýýí îðóóëààðàé.



11

.

Õ¿ñíýãòýä áîäîëò õèéõ

Ìàòåðèàëëóóäûí òóõàé ìýäýýëëèéã äýýðõ ìàÿãààð îðóóëààä òýãýýä íèéò ä¿íã áîäîæ îëú¸. Íèéò ä¿íã áîäîõûí òóëä òóõàéí ìàòåðèàëëûí òîî øèðõýãèéã íýãæèéí ¿íýýð ¿ðæ¿¿ëýõ õýðýãòýé. Ýíý íü òîî øèðõýã áè÷èãäñýí áàéãàà í¿äèéã

Õ¿ñíýãòèéí áàãàíóóä àíãëè öàãààí òîëãîéí ¿ñã¿¿äýýð, ìºð íü òîîãîîð äóãààðëàãääàã.

Í¿ä íü õýää¿ãýýð ìºð, õýää¿ãýýð áàãàíû îãòîëöîë äýýð áàéãààãààñ õàìààðàí

í¿äýíä, íýãæèéí ¿íý íü F2 í¿äýíä áàéíà.

29) Õàìãèéí ýõíèé ìàòåðèàëûí íèéò ä¿íãèéí í¿äýíä êóðñîðûã áàéðëóóëààä Table öýñíèé Formula êîìàíäûã ñîíãîîä íýýãäýõ öîíõîíä =E2*F2 ãýñýí òîìú¸îã áè÷èæ îðóóëààä OK òîâ÷ëóóðûã äàðâàë ýõíèé ìàòåðèàëëûí íèéò ä¿í áîäîãäîíî.



12

30) Îäîî áóñàä ¿ëäñýí ìàòåðèàëëóóäûí íèéò ä¿íã òîîöîîëîîðîé.

Òîîí óòãûã ººð÷ëºõ

ßìàð íýã òºñºâ çîõèîõ ¿åä ¿íý ººð÷ëºãäºõ ¿å îëîíòîî òààðàëääàã. Áèäíèé àâ÷ ¿çýæ áóé òºñºâ äýýð 76Ô, 32-ûí èçãîíû ¿íý 1150 òºãðºãººð òóñ òóñ íýìýãäñýí ãýæ ¿çüå. Ýíý òîõèîëäîëä íýãæèéí ¿íèéã ººð÷èëæ îðóóëààä õàðèí òîìú¸îã äàõèí îðóóëàëã¿éãýýð ººð÷ëºëòèéã îðóóëàõ àðãà áèé. Îäîî ¿¿íèéã õèéæ ¿çýöãýýå.

31) 76Ô, 32-ûí èçãîíû ¿íý 1150 òºãðºãººð òóñ òóñ íýìæ áè÷ýýðýé.



13

32) Õàìãèéí ýõýíä 76Ô íýðòýé ìàòåðèàëëûí íèéò ¿íý äýýð î÷èæ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ Update Field òîâ÷ëóóðûã äàðâàë ººð÷ëºëò õèéãääýã.

33) Îäîî 32-ûí èçãîíû íèéò ä¿íã äýýðõòýé àäèë àðãààð ººð÷ëººðýé.

Íèéò ä¿íã òîîöîîëîõ

34) Íèéò ä¿íã òîîöîîëîõ í¿äýíä êóðñîðûã áàéðëóóëààä Table öýñíèé Formula êîìàíäûã ñîíãîâîë íýýãäýõ öîíõîíä =sum(above) òîìú¸î àâòîìàòààð áè÷èãäñýí áàéäàã.

Ñàíàìæ: =sum(above) íü õàðàëäàà äýýðõ í¿äí¿¿äèéíõ íü óòãóóäûã íýìýõ ãýñýí ¿ã þì.

35) Õýðýâ òîîöîîíä îðñîí ÿìàð íýã òîî ººð÷ëºãäºõ áîë íèéò ä¿í ººð÷ëºëòèéã îðóóëàõäàà íèéò ä¿í äýýð î÷èæ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ íü ìºí Update Field òîâ÷ëóóð äýýð äàðäàã.

Õ¿ñíýãòýä ìºð íýìæ îðóóëàõ

ßìàð íýã òºñºâ õèéõ ÿâöäàà ÿìàð íýã çàðäëûã íýìæ îðóóëàí òîîöîîõ øààðäëàãà áàéíãà òóëãàðäàã. Áèäíèé õèéæ áóé òºñºâ äýýð æèøýý íýìýýä ãóðâàí ìàòåðèàëëûã íýìæ îðóóëæ òîîöîîã õèéöãýýå.

36) 80-ûí 10Ô õààëò ìàòåðèàëûí ìºðíèé õàìãèéí àðä áàéõ çóðààñíû àðä êóðñîðûã áàéðëóóëààðàé.

àðãààð äàõèí õî¸ð ìºð íýìæ îðóóëààðàé. Íýìæ îðóóëñàí ìºð¿¿äýä äàðààõ æèøýýíä õàðóóëñàí ìàòåðèàëëóóäûã áè÷ýýðýé.

¹ Ìàòåðèàëëûí íýð

Õýìæèõ íýãæ

Òîî øèðõýã

Íýãæèéí ¿íý Íèéò ¿íý Òàéëáàð

1. 80-16Ô õààëò ø 2 180000 360000



14

2. 50-ûí Ô ø 4 13000 52000

3. 76-Ô ø 45 6000 270000

4. 32-ûí òóðáà ø 30 3500 105000

5. 32-ûí èçãîí ø 10 2850 28500

6. 15-ûí êîðîáêî ø 20 1400 280000

7. 80-ûí 10Ô õààëò ø 2 50000 100000

8. 13-ûí êîðîáêî ø 3 67444 2023329. 12-ûí êîðîáêî ø 5 34444 17222010. 11-ûí êîðîáêî ø 2 54444 108888

Ä¿í 142940

38) Îäîî íýìæ îðóóëñàí ìàòåðèàëëóóäûí íèéò ä¿íã ìºí òºñâèéí åðºíõèé ä¿íã òîîöîîëîîðîé.

Äààëãàâàðóóä

1. Íýýëòèéí àðãà õýìæýýã òºñâèéã òîîöîîëîîðîé. - ? òýìäýã áàéãàà í¿ä¿¿äýä òîõèðîõ òîìú¸îã îðóóëæ òîîöîîã õºòëººðýé.

Õóäàëäààíû òºâèéí íýýëòèéí àðãà õýìæýýíèé òîîöîî

¹ Çàðäëûí

íýðÕýìæèõ

íýãæÒîî

õýìæýý Íýãæ ¿íý Íèéò ¿íý Òàéëáàð

1 Óðëàãèéí òîãëîëò

Óðëàãèéí òîãëîëòûí

ä¿í

Äóó÷èí õ¿í 1 1000000 ?

Õºòëºã÷ õ¿í 1 500000 ?

2 Õ¿ëýýí àâàëò

õ¿ëýýí àâàëòûí

ä¿í+

Õîîë õ¿í 100 50000 ?

¹ Ìàòåðèàëëûí íýð

Õýìæèõ íýãæ

Òîî øèðõýã

Íýãæèéí ¿íý Íèéò ¿íý Òàéëáàð



15

Áàéðíû ¿íý öàã 5 25000 ?

3 Áýëýã áýëýãèéí ä¿í

Çî÷èä õ¿í 10 50000 ?

Àæèëòíóóä õ¿í 5 25000 ?

Àçòàí õ¿í 10 10000 ?

4Öàãèéí àæèëòàí õºëñëºõ

öàãèèéí àæèëòíû

ä¿íÀæèëòíû öàëèí õ¿í 10 25000 ?

Àæèëòíû õóâöàñ õ¿í 50000 ?

5 Áóñàä 350000

Íèéò ä¿í ?

- Çàðäëûí íýãæ ¿íý òóñ á¿ðèéã 50000-ààð íýìýãä¿¿ëæ çàðäàë òóñ á¿ðèéí ä¿íã áîëîí íèéò ä¿íãèéí ººð÷ëºëòèéã îðóóëààðàé.

Äàðààõ ìýäýýëëèéí äàãóó õ¿ñíýãò áàéãóóë.

Áàò íîãîîíû õóäàëäàà÷èí. Òýð ëóóâàí, òºìñ, áàéöàà çàðäàã. 10 ñàðä 3 äîëîî õîíîã íîãîî çàðñàí. Ýõíèé10 ñàðä 3 äîëîî õîíîã íîãîî çàðñàí. Ýõíèé äîëîî õîíîãò 12000 òºãðºãíèé ëóóâàí, 300000 òºìñ çàðñàí áà íýã ÷ òºãðºãíèé áàéöàà çàðààã¿é. Õî¸ðäóãààð äîëîî õîíîãò 14000 òºãðºãíèé òºìñ, 32000 òºãðºãíèé áàéöàà 0 òºãðºãíèé ëóóâàí çàðàâ. Ãóðàâäóãààð äîëîî õîíîãò 15000 òºãðºãíèé áàéöàà, 50000 òºãðºãíèé òºìñ, 10000 òºãðºãíèé ëóóâàí çàðæýý.

- Õýä äýõ äîëîî õîíîãò õàìãèéí èõ îðëîãîòîé áàéâ?

- Õàìãèéí èõ çàðàãäñàí íîãîî?

- Ãóðâàí äîëîî õîíîãò íèéò õýäýí òºãðºãíèé îðëîãî îëîâ?

¹ Çàðäëûí

íýðÕýìæèõ

íýãæÒîî

õýìæýý Íýãæ ¿íý Íèéò ¿íý Òàéëáàð



16

Íîãîîíû íýð I äîëîî õîíîã

II äîëîî õîíîã

III äîëîî õîíîã Íèéò

Òºìñ

Ëóóâàí

Áàéöàà

Íèéò

Äààëãàâàð

- Äîîðõ õ¿ñíýãòèéã áàéãóóë.- Ñóðãàëòàä îðîëöîã÷äûí òîîã ºäºð, ºäðººð ãàðãà. - Õ¿í á¿ðèéí ñóóñàí õè÷ýýëèéã òîîë.

Èíòåðíýòèéí ñóðãàëòûí á¿ðòãýëOãíîî: 2008 îíû 10 äóãààð ñàð

¹ Íýð 11 12 13 14 15 18 19 20 21 22 Íèéò1. Àðèóíàà.Ø 0 0 0 1 1 1 0 0 1 12. Àíóæèí.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 13. Àíõáàÿð.Á 1 1 1 1 1 1 1 1 1 14. Áîëä.Ã 1 1 0 1 1 1 0 1 1 15. Ãàíáîëä.Ä 1 1 0 0 1 0 1 1 1 16. Íàðàíòóíãàëàã.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 17. Íîìèíãýðýë.Ö 1 1 1 1 0 1 0 1 1 08. Íîìèí÷èìýã.Ã 1 0 0 1 1 1 1 0 0 19. Ïóíöàãöýðýí.Ã 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Íèéò



17

Õ¿ñíýãòèéã ººð ïðîãðàìì ðóó îðóóëàõ

äýýðýý ìºí àäèë õèéãääýã áàéõààð îðóóëæ áîëäîã. Èíãýæ õèéõ íü áèäýíä öàã õýìíýõ ñàéí òàëòàé. Æèøýý áîëãîí èëòãýë áýëòãýõ ïðîãðàìì ðóó ºìíº õèéñýí surgaltiin_uruu_tusuv íýðòýé ôàéëä áàéãàà òºñâèéí õ¿ñíýãòèéã îðóóëæ èðýõ äàñãàë õèéöãýýå.

- Õ¿ñíýãòèéí àëü íýã í¿äýíä î÷èæ êóðñîðûã áàéðëóóëààä õ¿ñíýãòèéí ç¿¿í äýýä áóëàíä áàéõ + òýìäýã äýýð äàðæ õ¿ñíýãòèéã èäýâõæ¿¿ëýýðýé.

- Ãàðààñ Ctrl+C òîâ÷ëóóð äýýð äàðààðàé.

- Äýýðõ õî¸ð ¿éëäëýýð Wordñàíàõ îé ðóó õ¿ñíýãòèéã õóóëæ àâëàà. Îäîî ò¿ð ñàíàõ îéä áàéãàà õ¿ñíýãòèéã èëòãýë áýëòãýõ ïðîãðàììûí òîõèðîõ õýñýãò áàéðëóóëàõûã àâ÷ ¿çüå.

- Îäîî èëòãýë áýëòãýõ Powerpoint ïðîãðàììûã íýýãýýðýé.

- Õ¿ñíýãòèéã îðóóëæ èðýõ ñëàéä ðóó øèëæýýðýé.

- Edit öýñ ð¿¿ îðîîä Paste Special



18

äàðâàë èëòãýë áýëòãýõ ïðîãðàìì ðóó òºñâèéí õ¿ñíýãò îðæ èðíý.

- Word ïðîãðàìì äýýðõè õ¿ñíýãò äýýðýý ÿìàð íýã ººð÷ëºëò îðóóëààä òýð ººð÷ëºëò íü èëòãýë áýëòãýõ ïðîãðàìì äýýð õèéãäýæ áàéãàà ýñýõèéã íÿãòàëæ ¿çýýðýé.

- Ýõ õ¿ñíýãò äýýð íü õýðýâ ÿìàð íýã ººð÷ëºëò îðñîí áîë òóõàéí õóóëáàð õ¿ñíýãòèéã àãóóëæ áàéãàà ôàéëûã íýýõýä ýíý òóõàé ìýäýýëýë á¿õèé àñóóëãàòàé öîíõ íýýãääýã.

- Õýðýâ ººð÷ëºëòèéã òóõàéí ïðîãðàììä îðóóëñàí õóóëáàð õ¿ñíýãòýä ìºí àäèë îðóóëúÿ ãýâýë Update Links òîâ÷ëóóðûã äàðíà. Õýðýâ õóóëáàð õ¿ñíýãò äýýð ººð÷ëºëò îðîõã¿é ãýâýë Cancel òîâ÷ëóóðûã äàðààð

õàðàãäóóëàõ

Õýðýâ áýëòãýæ áóé õ¿ñíýãò òàíü õóóäñàíäàà õýò æèæèãäýæ õàðàãäààä áàéâàë ò¿¿íèéã õóóäñàíäàà áàãòààí õàðàãäóóëàõ íýã àðãûã ñóðöãààÿ.

- Õóóäñàíäàà áàãàäààä áàéãàà õ¿ñíýãòýý èäýâõæ¿¿ëýýðýé.



19

- Èäýâõæ¿¿ëñýí õ¿ñíýãò äýýðýý î÷èæ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ AutoFit ãýñýí ¿ãèéã ñîíãîâîë ãóðâàí ñîíãîëò á¿õèé äýä öîíõ íýýãääýã.

- Äýýðõ ãóðâàí ñîíãîëòîîñ ãýñýí ¿ãèéã ñîíãîâîë èäýâõæ¿¿ëñýí õ¿ñíýãò õóóäñàíäàà áàãòäàã.

Ìºð, áàãàíû óðò ºðãºíèéã æèãä áîëãîõ

Õ¿ñíýãòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëæ áàéõ ÿâöàä òóëãàðäàã íýã àñóóäàë áîë ìºð¿¿äèéã, áàãàíóóäûã èæèë ºðãºòýé õàðàãäóóëàõ áàéäàã. ¯¿íèéã õýðõýí õÿëáàðõàí õèéäãèéã õàðöãààÿ.

- Èæèë ºðãºíòýé áîëãîõ áàãàíóóäûã èäýâæ¿¿ëýýä õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðæ Distribute Columns Evenly êîìàíäûã ñîíãîâîë áàãàíóóä èæèë ºðãºíòýé áîëäîã.



20

- Ìºðèéí õóâüä èæèë ºíäºðòýé áîëãîõ ìºð¿¿äèéã èäýâæ¿¿ëýýä õóëãàíû áàðóóí èîâ÷ëóóðûã äàðæ Distribute Rows Evenly êîìàíäûã ñîíãîâîë áàãàíóóä èæèë ºðãºíòýé áîëäîã.

Õ¿ñíýãòýä îðóóëñàí ìýäýýëëèéã ýðýìáýëýõ

Õ¿ñíýãò äýõ ìýäýýëëèéã öàãààí òîëãîéí ¿ñãèéí äàðààëëààð, èõýýñ íü áàãà ðóó áàéõààð ýðýìáýëýõ íü ìýäýýëëèéã õàéæ îëîõîä íèëýýä äºõºìòýé áîëãîäîã. ßëàíãóÿà áèä õ¿ì¿¿ñèéí íýðèéã áè÷èæ îðóóëàõàä òýð á¿ðèé ë öàãààí òîëãîéí ¿ñãèéí äàðààëëààð îðóóëàõàä áýðõøýýëòýé áàéäàã.

irts_burtgel_internet íýðòýéãýýð õàäãàëààðàé. Îäîî ýíä áè÷èãäñýí õ¿ì¿¿ñèéã íýðýýð íü öàãààí òîëãîéí äàðààëëààð áàéðøóóëæ ¿çüå.

¹ Íýð 11 12 13 14 15 18 19 20 21 22 Íèéò1. Àíóæèí.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 12. Àíõáàÿð.Á 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13. Àðèóíàà.Ø 0 0 0 1 1 1 0 0 1 14. Áîëä.Ã 1 1 0 1 1 1 0 1 1 15. Ãàíáîëä.Ä 1 1 0 0 1 0 1 1 1 16. Íàðàíòóíãàëàã.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 17. Íîìèíãýðýë.Ö 1 1 1 1 0 1 0 1 1 08. Íîìèí÷èìýã.Ã 1 0 0 1 1 1 1 0 0 19. Ïóíöàãöýðýí.Ã 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Íèéò

- irts_burtgel_internet íýðýýð õàäãàëàãäñàí ôàéëàà íýýãýýðýé.- Õ¿ì¿¿ñèéí íýðèéã áè÷èæ îðóóëàõäàà îâãèéí ¿ñãèéã àðä íü áè÷ñýí áàéãààã

àíõààðíà óó.- Îäîî õ¿ì¿¿èéí òóõàé ìýäýýëýë îðóóëñàí õýñãèéã èäýâõæ¿¿ëüå. Ó÷èð íü

çºâõºí íýðèéã èäýâõæ¿¿ëýýä ýðýìáëýâýë õ¿ì¿¿ñèéí òóõàé ìýäýýëë¿¿ä õóäëàà áîëîõ òàëòàé.



21

- Èäýâõæ¿¿ëñýí ìýäýýëëýý ýðýìáëýõèéí òóëä Table öýñíèé Sort êîìàíäûã ñîíãîîðîé.

- Íýýãäýõ öîíõîíä Sort by õýñýãò õ¿ì¿¿ñèéí íýð õî¸ðäóãààð áàãàíà áîëîõ Column 2 ãýæ çààæ ºãíº. Òýãýýä ¿¿íèé àðä òàëä íü áàéõ Ascending, Descending ãýñýí ñîíãîëòóóäûí Ascending OK òîâ÷ëóóðûã äàðâàë òóõàéí ìýäýýëë¿¿ä õ¿ì¿¿ñèéí íýðñýýð ýðýìáëýãääýã:

¹ Íýð 11 12 13 14 15 18 19 20 21 22 Íèéò1. Àíóæèí.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 12. Àíõáàÿð.Á 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13. Àðèóíàà.Ø 0 0 0 1 1 1 0 0 1 14. Áîëä.Ã 1 1 0 1 1 1 0 1 1 15. Ãàíáîëä.Ä 1 1 0 0 1 0 1 1 1 16. Íàðàíòóíãàëàã.Á 1 1 0 1 1 1 1 1 1 17. Íîìèíãýðýë.Ö 1 1 1 1 0 1 0 1 1 08. Íîìèí÷èìýã.Ã 1 0 0 1 1 1 1 0 0 19. Ïóíöàãöýðýí.Ã 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Íèéò

- Ascending íü ºñºõººð ýðýìáýëíý ãýñýí ¿ã. Ýíý íü òîîíû õóâüä 1, 2, 3, 4, 5, 6 ãýõ ìýò÷èëýí ¿ñýãíèé õóâüä À, Á, Â, Ã, Ä ãýõ ìýò÷èëýí áàéõààð

- Descending íü áóóðàõààð ýðýìáýëíý ãýñýí ¿ã. Ýíý íü òîîíû õóâüä 6, 5, 4, 3, 2, 1 ãýõ ìýò÷èëýí ¿ñýãíèé õóâüä Ä, Ã, Â, Á, À ãýõ ìýò÷èëýí áàéõààð ýðýìáëýíý ãýñýí ¿ã.



22

Microsoft Word 2-ð õýñýã, åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõ

ßìàð íýãýí áè÷èã áàðèìò áîëîâñðóóëàõ ÿâöàä òóõàéí áè÷èã áàðèìòûí åðºíõèé àãóóëãûã áýëòãýõ øààðäëàãà áàéíãà òóëãàð÷ áàéäàã. Ýíý õè÷ýýëýýð åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõ, çàñâàðëàõ òóõàé àâ÷ ¿çíý.Æèøýý áîëãîí àæ àõóéí íýãæèéí òàòâàðûí òóõàé õóóëèéã Èíòåðíýòýýñ òàòàæ àâààä ò¿¿íèé åðºíõèé àãóóëãûã áýëòãýæ ¿ç¿¿ëüå.

- www.legalinfo.mn õàÿãààð îðîîðîé.

- Íýýãäýõ õóóäàñíû Ìîíãîë óëñûí õóóëü ãýñýí õîëáîîñ äýýð äàðâàë õóóëèóä á¿õèé õóóäñóóä ãàð÷ èðäýã.

- Àæ àæóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëèéí íýð äýýð

äàðààðàé.


http://www.legalinfo.mn


23

ôàéëûã íýýõ, õàäãàëàõ ýñýõèéã àñóóñàí öîíõ íýýãääýã.

25



24



25

- Óã õóóëèéã õàäãàëàõ ¿éë ÿâö äóóñààä óã ôàéëûã íýýæ ¿çýõ¿¿ ãýñýí öîíõ íýýãääýã áºãººä óã öîíõíû Open òîâ÷ëóóðûã äàðâàë õàäãàëàãäñàí õóóëü íýýãääýã.

- Áèäíèé õóóäàñíààñ òàòàæ àâñàí àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëü äàðààõ áàéäëààð íýýãääýã.



26

Õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãûí õýñãèéã áýëäýõ

Heading 1 áóþó åðºíõèé ãàð÷èãèéí çàãâàðûí òîäîðõîéëîõ

- Îäîî Home

ñîíãîæ õóóëèéí åðºíõèé ãàð÷èã ÿìàð õýëáýðòýé, õýìæýýòýé áàéõûã çààæ ºãüå.



27

- Íýýãäýõ Modify Style

OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.

Heading 2 áóþó äýä ãàð÷èã çàãâàðûí òîäîðõîéëîõ

- Ìºí ë Home

ñîíãîíî.



28

- Íýýãäýõ Modify Styleõýìæýý íü 16, ¿ñýã òîä áîëîí íàëóó áàéõààð, ìºí ãàð÷èã òºâäºº áàéðëàõààð çààæ ºãººä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.



29

Heading 3 áóþó äýä ãàð÷èã çàãâàðûí òîäîðõîéëîõ

- Home

ñîíãîíî.


äàðààðàé.



30

Çàãâàðóóäàà õýðýãëýæ ýõëýõ

- Õóóëèéí íýð äîòîð êóðñîðûã áàéðëóóëààðàé.

- Home

õóóäàñíûõàà ãîëä áàéðëàæ, ¿ñãèéí õýìæýý íü 22 áîëíî.

Á¿ëãèéí äóãààðóóäûã õýâæ¿¿ëýõ

- Íýãä¿ãýýð á¿ëýã ãýñýí òåêñò äîòîð êóðñîðûã áàéðëóóëààðàé.



31

- Îäîî áóñàä ¿ëäñýí õî¸ðäóãààð á¿ëýãýýñ ýõëýýä íàéìäóãààð á¿ëýã ãýñýí

áîëãîîðîé.

- Èíãýñíýýð á¿õ á¿ëã¿¿äèéí äóãààð íü èæèë õýëáýðòýé áîëíî.

Á¿ëãèéí òàéëáàðûã õýâæ¿¿ëýõ

- Íýãä¿ãýýð á¿ëãèéí òàéëáàð áîëîõ åðºíõèé ç¿éë ãýñýí òåêñò äîòîð êóðñîðûã áàéðëóóëààðàé.

- Home

òîäîîð, õóóäàñíûõàà ãîëä áàéðëàæ, ¿ñãèéí õýìæýý íü 14 áîëíî.

ºãººðýé.

Íÿãòëàí õàðàõ

êóðñîðûã àâ÷ðààðàé.

- Õóóëèéí íýð äýýð î÷èæ êóðñîðûã áàéðëóóëààä Home

- Íýãä¿ãýýð á¿ëýã ãýñýí òåêñò äýýð î÷èæ Home

- Íýãä¿ãýýð á¿ëãèéí òàéëáàð áîëîõ åðºíõèé ç¿éë ãýñýí òåêñò äýýð êóðñîðûã áàéðëóóëààä Homeçààãäñàí ýñýõèéã íÿãòëààðàé. ¯ðãýëæë¿¿ëýí áóñàä á¿ëãèéí òàéëáðóóä

ºãººðýé.

- Á¿ãäèéã ýõíýýñ íü íÿãòàëæ õàðæ äóóññàíû äàðààãààð õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõàä áýëýí áîëíî.



32

Á¿ëã¿¿ä øèíý õóóäàñíààñ ýõýëäýã áàéõààð òîõèðóóëàõ

- Ìºí ë Homeî÷èæ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ Modify êîìàíäûã ñîíãîíî.


OK òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë á¿ëã¿¿äèéí íýð¿¿ä øèíý õóóäàñíààñ ýõýëæ áàéðëàäàã.



33



34

Õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãûã îðóóëàõ

äîîä õýñýãò êóðñîðûã áàéðóóëààðàé.

ñîíãîâîë åðºíõèé àãóóëãà äàðààõ áàéäëààð îðæ èðíý.

37



35

Åðºíõèé àãóóëãàä ººð÷ëºëò îðóóëàõ

ººð÷ëºëòèéã îðóóëäàã.

Íýãä¿ãýýð á¿ëãèéí ç¿éë¿¿äèéí òóõàé ìýäýýëëèéã åðºíõèé àãóóëãàä îðóóëàõ

- Îäîî 1-ð ç¿éë Õóóëèéí çîðèëò, 2 äóãààð ç¿éë Õóóëü òîãòîîìæ ãýõ ìýò÷èëýí

àâ÷ðààðàé.

38



36

¿ã äýýð äàðæ íýýãäýõ öîíõíû Update entire table ãýñýí ñîíãîëòûã õèéãýýä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé. Õýðýâ çºâõºí õóóäàñíû äóãààðûã ººð÷ëºõ áîë

- Íýãä¿ãýýð á¿ëãèéí 6 ç¿éëèéã íýìñíèé äàðààãààð õóóëèéí åðºíõèé àãóóëãà

äàðààõ áàéäëààð õàðàãääàã



37

Õàðèëöàã÷äèéí õàÿãèéã ëåáåëü õýëáýðýýð ãàðãàõ áóþó Mail merge ¿éëäýë

Õàðèëöàã÷ áàéãóóëëàãóóäûíõàà õàÿãèéã á¿ðòãýæ àâààä òýäýíä çàõèäàë èëãýýõäýý òýäãýýð õàÿãóóäûã ëåáåë áîëãîí àøèãëàõ òàëààð àâ÷ ¿çüå.

- Íýýãäýõ õóóäñàíä ëåáåëèéí õýìæýýã òîäîðõîéëæ ºãººä OK òîâ÷ëóóð äýýð äàðààðàé.



38

- ¯¿íèé äàðààãààð õóóäàñ äýýð ëåáåëèéí õýìæýýòýé õ¿ñíýãò õàðàãääàã. Çàðèì ¿åä óã õ¿ñíýãòíèé õ¿ðýý õàðàãääàãã¿é.

- Õ¿ñíýãòèéí ç¿¿í äýýä õýñýãò áàéõ + òýìäýã äýýð äàðæ õ¿ñíýãòèéã á¿õýëä íü èäýâõæ¿¿ëýýä èäýâõæ¿¿ëñýí õ¿ñíýãò äýýð î÷èæ õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðààä íýýãäýõ öýñíýýñ Borders and Shading êîìàíäûã ñîíãîîðîé.

òîâ÷ëóóð äýýð äàðâàë ëåáåë¿¿ä äàðààõ áàéäëààð õàðàãääàã.

41



39

- Õóóäàñ äýýð ëåáåë îðóóëñàí íü äàðààõ áàéäëààð õàðàãääàã.

Õàðèëöàã÷äèéíõàà õàÿãèéã á¿ðòãýæ, ëåáåë áàéäëààð õàðàãäóóëàõ

Îäîî õàðèëöàã÷äàà á¿ðòãýæ îðóóëààä òýãýýä ò¿¿íèéãýý ëåáåë áàéäëààð îðóóëæ èðöãýýå.

- Õ¿ñíýãòèéí õàìãèéí ýõíèé í¿äýíä êóðñîðûã áàéðëóóëààðàé.



40

ñîíãîîðîé.

- Äýëãýö äýýð õàðèëöàã÷äûã á¿ðòãýõ öîíõ íýýãääýã.

- New Address List öîíõíû Customize Columns òîâ÷ëóóð äýýð äàðæ çàðèì òàëáðóóäûí íýðèéã ººð÷èëüå.



41

- Íýýãäýõ öîíõîíä City òàëáàðûã ñîíãîæ áàðóóí õýñýãò Rename òîâ÷ëóóð äýýð äàðààä íýýãäýõ öîíõîíä Suburb áîëãîæ ººð÷ëººä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.

- Ìºí Zip code ãýñýí òàëáðûã Post code áîëãîæ ººð÷ëººðýé.

- Äàðààãààð íýýãäýõ öîíõîíä äàðààõ õàÿãóóäûí ýõíèé 3 õàÿãèéã áè÷èæ îðóóëààðàé.

äàðààðàé.



42

FirstName

LastName

Company Name State Country

Post Code Address Suburb

WA 6059

WA 6060

83

WA 6010

Co.WA 6237

WA 6432

WA 6003

VIC 3030

WI 54915

W6072

WA 6069

- Ýõíèé ãóðâàí õ¿íèé õàÿãèéã îðóóëñíû äàðààãààð õàÿã îðóóëàõ öîíõ äàðààõ áàéäëààð õàðàãääàã.



43

äàðâàë òóõàéí õàÿãóóäûã ÿìàð íýðýýð õàäãàëàõûã àñóóñàí öîíõ íýýãääýã.

äàðààðàé.

Áè÷èæ îðóóëñàí õàÿãàà ëåáåë¿¿ä äýýðýý îðóóëæ èðýõ

- Mailings õýñãèéí Select Recipients õýñýãò Use Existing List ãýæ ñîíãîîðîé.

îðóóëæ èðüå.

- Íýýãäýõ öîíõíû OK òîâ÷ëóóðûã äàðâàë õ¿ñíýãòèéí õàìãèéí ýõíèé í¿äýíä õàìãèéí ýõíèé õ¿íèé õàÿã ãàð÷ èðäýã.



44



45

áóñàä í¿äýí äîòîð îðæ èðäýã.



46

Õàÿãàà íýìæ îðóóëàõ, ººð÷ëºëò õèéõ

íýýãýýðýé.

ôàéëûã íýýãýýðýé.

49



47

- Äàðàà íü äàõèí øèíýýð õàÿãóóä ëåáåë äýýðýý îðóóëàõäàà Update labels òîâ÷ëóóð äýýð äàðààðàé.

- Äýýðõ ìàÿãààð õàðèëöäàã áàéãóóëëàãóóäûíõíàà õàÿãèéã öóãëóóëæ áàéíãà øèíý÷èëæ ¿¿íèéãýý çàõèäàë, ìýíä÷èëãýý òàðààõ ãýõ ìýò àëáàí õàðèëöààíäàà àøèãëàõûã çºâëºæ áàéíà.



48

Microsoft Excel 1-ð õýñýã, èðöèéí á¿ðòãýëèéã õºòëºõ

51



49

- C2 í¿äýíä Èðöèéí á¿ðòãýë ãýæ áè÷ýýðýé.

ªíººäðèéí îí ñàð ºäðèéã îðóóëàõ



50

Îí ñàð ºäðèéí õýëáðèéã ººð÷ëºõ

- C3 í¿äèéã èäýâõæ¿¿ëýýä õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ëóóðûã äàðæ Format Cells ãýñýí êîìàíäûã ñîíãîîä íýýãäýõ öîíõíû Number òàáûã ñîíãî.

òîâ÷ëóóðûã äàð.

- C5 í¿äýíä Àæèë÷äûí íýðñ ãýæ áè÷ýýðýé.



51

- D5 í¿äýíä Àæèëëàñàí õîíîã ãýæ áè÷ýýðýé.

äýýð äàðààä I5 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðæ 1-5 ãýñýí òîîíóóäûã îðóóë.

Y5:AA5 ìóæèä 29-31 ãýñýí òîîíóóäûã òóñ òóñ îðóóë.

- Èðöèéí õ¿ñíýãòèéí ãàð÷èãóóäûã îðóóëæ äóóñëàà. Äàðààãèéí àëõàìä õ¿ñíýãòèéí õ¿ðýýã òàòàõ, áàãàíû ºðãºíèéã õàìãèéí óðò íýðèéí óðòààð ºðãºñãºæ, ºäð¿¿äèéã îðóóëñàí áàãàíûí ºðãºíèéã õóóäñàíäàà òîõèðóóëàí ººð÷èëºõ, àæèëòíóóäûí íýðñèéã îðóóëàõ òóõàé àâ÷ ¿çüå.



52

Áàãàíû ºðãºíèéã àâòîìàòààð òîõèðóóëàõ

- Àæèë÷äûí íýðñ ãýñýí ¿ãèéã C5 áàãàíàíä áàãòààõûí òóëä áàãàíû ãàð÷ãèéí õýñýãò C áîëîí D ¿ñãèéí äóíä õóëãàíû ñóìûã àâ÷èð÷ õî¸ð òèéøýý õàðñàí ñóì õýëáýðòýé áîëîíãóóò õî¸ð òîâøâîë C áàãàíû õàìãèéí óðò òåêñòèéí óðòààð áàãàíà ºðãºñíº.



53

Áàãàíû ºðãºíèéã òîîãîîð òîõèðóóëàõ

Îäîî ºäð¿¿äèéã îðóóëñàí áàãàíóóäûã èæèë ºðãºíòýé áîëãî¸.

ºäð¿¿äèéã îðóóëñàí áàãàíóóäûí ºðãºí ººð÷ëºãääºã.



54

Òåêñèéã õºíäëºí áîëãîõ

- Àæèëëàñàí õîíîã ãýæ áè÷èãäñýí áàéãàà D5 í¿äýíä øèëæýýðýé.

90 ãýæ áè÷ýýä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.



55

Èðöèéí õ¿ñíýãòèéí ãàð÷ãèéí ìºðèéã õýâæ¿¿ëýõ

- Ìºðèéã äóãààðëàæ áàéãàà 5-èéí òîî äýýð äàðæ èðöèéí õ¿ñíýãòèéí ãàð÷ãèéí ìºð áè÷èãäñýí 5-ð ìºðèéã á¿õýëäýý èäýâõæ¿¿ëíý.

- Format Cells êîìàíäûã ñîíãîîðîé.

- Íýýãäýõ Format Cells öîíõíû Alignment òàá ðóó øèëæýýä Horzontal, Vertical

- Èðöèéí õ¿ñíýãòèéí ãàð÷èã òåêñò¿¿ä õýâòýý áîëîí áîñîî òýíõëýãèéí äàãóóä ãîëëîäîã.

58



56

Èðöèéí õ¿ñíýãòèéí àæèë÷äûí íýðñèéã äóãààðëàõ

äýýð äàðæ E16 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðâýë 1-10 ãýñýí òîîãîîð äóãààðëàãääàã.

Àæèë÷äûí íýðñèéã îðóóëàõ, öàãààí òîëãîéí äàðààëëààð ýðýìáëýõ

í¿äýíä øèëæäýã.

- Àëòàíãýðýë.Ñ, Íîìèíãýðýë.Ã, Àíóæèí.Á, Àíõáàò.Á, Ýíõòóóë.Á, Ãýðýëò-Èðýýä¿é.Ð, Íîìèí÷èìýã.Ã, Ïóíöàãöýðýí.Ã, Ýíõáàÿð.Ý íýðñèéã äàðààëëààð íü áè÷èæ îðóóë.

59



57

- C áîëîí D áàãàíû äóíä áàéõ çóðààñ äýýð î÷èæ õî¸ð òèéø õàðñàí ñóì õýëáýðòýé áîëîíãóóò õî¸ð òîâøâîë õàìãèéí óðò íýð Ãýðýëò-Èðýýä¿é.Ð íýðèéí óðòààð áàãàíà ºðãºñäºã.

- Íýðñèéã îðóóëñàí C6:C15 ìóæèéã èäýâõæ¿¿ëýýðýé.

ýðýìáëýãääýã.



58

Õ¿ñíýãòíèé õ¿ðýýã òàòàõ

èäýâõæäýã.

äàðààðàé.

òîâ÷ëóóð äýýð äàðààä OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.



59

Õèéæ äóóñãàñàí õ¿ñíýãò

Èðöèéí á¿ðòãýëèéã õºòëºõ

- Èðöèéã á¿ðòãýõäýý î òýìäýãëýãýýãýýð èðñýí, õ òýìäýãëýãýýãýýð òàñàëñàí ãýæ òýìäýãëýå.

- Èðöèéí á¿ðòãýëèéã äýýðõ ìàÿãààð ººðñäºº á¿ðòãýýðýé.



60

Àæèëëàñàí õîíîãèéã òîîöîîëîõ

- Èðöèéí á¿ðòãýëèéã äýýðõ ìàÿãààð ººðñäºº á¿ðòãýýðýé.

- D6 í¿äýíä øèëæýýðýé.

=COUNTIF(E6:AA6,”=o”) òîìú¸îíû òàéëáàð

íºõöëèéã õàíãàæ áàéãàà ºãºãäºë õýäýí øèðõýã áàéãààã òîîëæ ¿ð ä¿íã íü ãàðãàäàã.

- Äýýðõ æèøýýíèé õóâüä ¿ñãèéã òîîëñîí ó÷èð “” õààëòàä áè÷ñýí.

- Õýðýâ ÿìàð íýã òîîã òîîëîõ áîë øóóä òîîã áè÷äýã.

Òîìú¸îã õóóëàõ

òîìú¸î äàðààãèéí í¿äí¿¿äýä õóóëàãääàã.

õóóëàãääàã.



61

Microsoft Excel 2-ð õýñýã, óðüä÷èëñàí öàëèíã òîîöîîëîõ

- C2 í¿äýíä Óðüä÷èëãàà öàëèí ãýæ áè÷ýýðýé.

ªìíºõ Sheet-èéí ìýäýýëëèéã àâ÷ðàõ

64



62

ãýñýí òîìú¸î îðæ èðñýí áàéäàã.

îðóóëñàí ãýñýí ¿ã.



63

äýýð äàðæ C15 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðâýë

äýýð äàðæ C15 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðýýðýé.

ãàð÷èã, äóãààðóóä îðæ èðäýã.

- ¹ áîëîí Àæèë÷äûí íýðñ áè÷èãäñýí áàãàíû ºðãºíèéã òîõèðóóëààðàé.

¿ñýã ãýæ îðóóëààðàé.

- 5-ð ìºðèéã á¿õýëä íü èäýâõæ¿¿ëýýðýé.



64

- OK òîâ÷ëóóðûã äàðààðàé.- C16 í¿äýíä Íèéò ä¿í ãýæ áè÷ýýðýé.

- Õ¿ñíýãòèéã äàðààõ áàéäëààð ã¿éöýýí îðóóë.

67



65

- ¯íäñýí öàëèí õýñýãò äàðààõ óòãóóäûã îðóóë. 250000, 450000, 260000, 150000, 180000, 400000, 500000, 250000, 360000, 600000

Óðüä÷èëãààã áîäîõ

Öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà 50%-èéã ºãäºã áàéõààð òîîöîîëú¸.

- ¯íäñýí öàëèí áàéãàà í¿äèéã èäýâõæ¿¿ëáýë D6 ãýñýí í¿ä áè÷èãääýã.

áîääîã.



66

÷èðæ òîìú¸îã õóóëâàë áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí óðüä÷èëãààã áîääîã.

Íèéò ä¿íã àâòîìàòààð òîîöîîëîõ



67

Microsoft Excel 3-ð õýñýã, ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíãàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíã òîîöîîëîõÑàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíãèéí òîîöîîëñîí æèøýý

Ñ¿¿ëèéí öàëèíãèéí õ¿ñíýãòèéã îðóóëàõ

- C2 í¿äýíä Ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèí ãýæ áè÷ýýðýé.

- C3 í¿äýíä 2007 îíû 5-ð ñàð ãýæ áè÷ýýðýé.



68

ªìíºõ Sheet-ýýñ õýðýãöýýò ìýäýýëëèéã õóóëàõ

óòãóóä õóóëàãääàã.



69

àíõààðíà óó.

Ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíãèéí õ¿ñíýãòèéã áóñàä ãàð÷ãóóäûã îðóóëàõ

- D5 í¿äýíä Àæèëëëàñàí õîíîã ãýæ áè÷ýýðýé.

- F5 í¿äýíä ÝÌÄ-3% ãýæ áè÷ýýðýé.

- G5 í¿äýíä ÍÄØ-7% ãýæ áè÷ýýðýé.

- H5 í¿äýíä Àøãèéí òàòâàð ãýæ áè÷ýýðýé.

- I5 í¿äýíä Ñóóòãàë ãýæ áè÷ýýðýé.

- J5 í¿äýíä Ñóóòãàëûí ä¿í ãýæ áè÷ýýðýé.

- Óðüä÷èëãàà, Íýìýãäýë, Ñàðûí ýöýñò îëãîñîí öàëèí, Ãàðûí ¿ñýã ãýñýí óòãóóäûã äàðààãèéí í¿ä¿¿äýä îðóóë.



70

Ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíã áîäîæ áóé õóóäñûã õºíäëºí áîëãîõ

áîëíî.Ñàðûí ñ¿¿ëèéí öàëèíãèéí õ¿ñíýãòèéã äàðààõ õ¿ñíýãòèéí èæèë õýâæ¿¿ëýýðýé.

Àæèëëàñàí õîíîãèéã èðöèéí sheet-ýýñ îðóóëàõ- 1-ð õ¿íèé àæèëëàñàí õîíîãèéã îðóóëàõ D6 í¿äýíä øèëæ.

äàð.



71

- D6 îðóóëñàí òîìú¸îã D15 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðâýë áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí àæèëëàñàí õîíîã îðæ èðäýã.

Îëãîâîë çîõèõ öàëèíã òîîöîîëîõ

òîâ÷ëóóðûã äàðâàë îëãîâîë çîõèõ öàëèíã òîîöîîëíî.



72

=(‘Uridchilgaa tsalin’!D6/22)*D6 òàéëáàð

öàëèíã îðóóëñàí í¿ä.

D6 òóõàéí ñàðä àæèëëàñàí õîíîãèéã àãóóëñàí í¿ä

- D6 í¿äýíä îðóóëñàí òîìú¸îãîî D15 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðæ áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí îëãîâîë çîõèõ öàëèíã òîîöîîëîîðîé.



73

Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûã òîîöîîëîõ

- F6 í¿äýíä = òýìäýã áè÷ýýä 1-ð õ¿íèé îëãîâîë çîõèõ öàëèí áàéãàà í¿äèéã èäýâõæ¿¿ëáýë D6 ãýñýí í¿äíèé äóãààð îðæ èðäýã.

òîîöîîëäîã.

èéã òîîöîîëîîðîé.

Íèéãìèéí äààòãàëûã òîîöîîëîõ

Ýð¿¿ë ìýíäèéã òîîöîîëñîí àðãààð ÍÄØ-èéã òîîöîîëîîðîé.



74

Àøãèéã òàòâàðûã òîîöîîëîõ

- H5 í¿äýíä øèëæýýðýé.

íýìýãääýã.

- H5 í¿äýíä Àøèã òîîöîõ öàëèí ãýæ áè÷ýýðýé.

òîâø.

- - òýìäýã áè÷ýýä ÝÌÄ áàéãàà í¿äèéã èäýâæ¿¿ëáýë äàðààõ áàéäàëòàé õàðàãääàã.



75

- - òýìäýã áè÷ýýä ÍÄØ áàéãàà í¿äèéã èäýâõæ¿¿ëáýë òîìú¸î äàðààõ áàéäëààð îðæ èðäýã.

- H6 í¿äýíä îðóóëñàí òîìú¸îãîî H15 í¿ä õ¿ðòýë ÷èðæ áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí àøèã òîîöîõ öàëèíã áîäîîðîé.

Ñóóòãàëûã îðóóëàõ

Ñóóòãàëûí õýñýãò òîãòìîë òîîí óòãóóäûã èõýâ÷ëýí îðóóëæ ºãäºã.

- 1, 3, 5, 7, 9-ð õ¿ì¿¿ñèéí ñóóòãàë áàãàíàíä 5000 õàðèí 2, 4, 6, 8, 10-ð õ¿ì¿¿ñèéí ñóóòãàë áàãàíàíä 7500 ãýæ îðóóëààðàé.

-

-



76

Ñóóòãàëûí ä¿íã òîîöîîëîõ

Ñóóòãàëûí ä¿í=ÝÌÄ+ÍÄØ+Àøãèéí òàòâàð+Ñóóòãàë

- 1-ð õ¿íèé ñóóòãàëûí ä¿íã òîîöîîëîõ K6 í¿äýíä øèëæýýðýé.

í¿äýíä 1-ð õ¿íèé ñóóòãàëûí ä¿íã ãàðãàíà.

- 1-ð õ¿íèé òîìú¸îã äîîø íü õóóëæ áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí ñóóòãàëûí ä¿íã òîîöîîëîîðîé.

Óðüä÷èëãàà öàëèíã îðóóëàõ

- 1-ð õ¿íèé óðüä÷èëãàà öàëèíã îðóóëàõ L6 í¿äýíä øèëæýýä = òýìäýã áè÷ýýðýé.

èðäýã.

78



77

- 1-ð õ¿íèé òîìú¸îã äîîø íü õóóëæ áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí óðüä÷èëãàà öàëèíã îðóóëààðàé.

Íýìýãäýë îðóóëàõ

1, 3, 4-ð õ¿ì¿¿ñ ¿íäñýí öàëèíãèéí 10%-èéí íýìýãäýë áóñàä õ¿ì¿¿ñò 10000 òºãðºãèéí íýìýãäýë òîîöú¸.

- M6 í¿äýíä 10000 ãýæ áè÷ýýä M15 õ¿ðòýë ÷èðýýðýé.

- 1-ð õ¿íèé íýìýãäëèéã ººð÷èëüå.

õóóëàãääàã.



78

Ñàðûí ýöýñò îëãîñîí öàëèíã òîîöîîëîõ

Ñàðûí ýöýñò îëãîõ öàëèí=Îëãîâîë çîõèõ öàëèí-Ñóóòãàëûí ä¿í Óðüä÷èëãàà+Íýìýãäýë

ñàðûí ýöýñò îëãîõ öàëèíã òîîöîîëíî.

- 1-ð õ¿íèéã öàëèíã òîîöîîëîõîä îðóóëñàí òîìú¸îã õóóëæ áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí öàëèíã áîäîîðîé.

Íèéò ä¿íã òîîöîîëîõ

- ÝÌÄ, ÍÄØ, Àøãèéí òàòâàð, Ñóóòãàë, Íýìýãäýë, Ñàðûí ýöýñò îëãîõ öàëèíãèéí íèéò ä¿íã áîäîîðîé.



79

Sheet-òýé àæèëëàõ òóõàé

Sheet ¿¿ñãýõ

íýýãääýã.

Sheet-èéí íýðèéã ººð÷ëºõ

äàðààðàé.



80

Øèíý ôàéë ¿¿ñãýõýä áàéõ sheet-èéí òîîã ººð÷ëºõ



81

Sheet õîîîðîíä øèëæèõ

ýõëýí õàðàãäàõààð øèëæ¿¿ëýõ

Sheet ð¿¿ øèëæèõ ººð íýã àðãà

èéíõýý íýðèéã ñîíãîæ øèëæèõ áîëîìæòîé.

õàäãàëààðàé.

äàðààðàé.

øèëæäýã.



82

øèëæäýã.



83



84



Documents

It book