170
IT Passport Exam Preparation Book เตรียมความพรอมการสอบ มาตรฐานวิชาชีพไอที IT Passport: 1. STRATEGY Southeast Asia University โดย ณัฏฐ โอธนาทรัพย

It Passport Strategy v 1 2

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: It Passport Strategy v 1 2

IT Passport Exam Preparation Book

เตรยมความพรอมการสอบ

มาตรฐานวชาชพไอท

IT Passport: 1. STRATEGY Southeast Asia University

โดย ณฏฐ โอธนาทรพย

Page 2: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบ มาตรฐานวชาชพไอท IT Passport 1.กลยทธ : STRATEGY แปลและเรยบเรยงโดย ณฏฐ โอธนาทรพย

สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร

มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กรงเทพ ,2555

Nuth Otanasap

Department of Computer Science

Southeast Asia University, Bangkok 2012

 

Page 3: It Passport Strategy v 1 2

(ITPE: Information Technology Professional Examination)

(ITPEC: Information Technology Professional Council)

5 (2555)

. (NSTDA Academy)

. IPA (Information Technology Promotion Agency, Japan)

AOTS

(IT Passport) IT Passport Exam Preparation Book, IPA, Jan 2010

(ITPE)

(Strategy)

(Management) (Technology)

, 2555

Page 4: It Passport Strategy v 1 2

สารบญ

เรอง หนาท

1-1 การดาเนนธรกจ (Corporate activities) 2

1-1-1 การบรหารจดการธรกจและการบรหารองคกร (Management and organization) 2

1 การดาเนนงานทางธรกจ (Corporate activities) 2

2 การจดการทรพยากร (Management resources) 4

3 การจดการทางธรกจ (Business management) 5

4 โครงสรางองคกรขององคกรธรกจ (Organizational structure of a corporation) 6

1-1-2 OR (การวจยการดาเนนงาน) และ IE: Industrial Engineering (วศวกรรมอตสาหการ) 12

1 ความเขาใจการดาเนนงาน (Understanding operations) 12

2 การวเคราะหงานและการวางแผนการดาเนนงาน (Job analysis and operational planning) 22

3 การตดสนใจ (Decision-making) 30

4 วธการแกปญหา (Problem-solving methods) 37

1-1-3 บญชและการเงน (Accounting and financial affairs) 39

1 ยอดขายและกาไร (Sales and profit) 39

2 ประเภทของงบการเงนและวตถประสงคของบญชการเงน 43

3 รปแบบอนๆ ของการทาบญช (Other forms of bookkeeping) 47

1-2 กฎหมาย (Legal affairs) 49

1-2-1 ทรพยสนทางปญญา (Intellectual property rights) 49

1 ลขสทธ (Copyright) 50

2 กฎหมายสทธในทรพยสนอตสาหกรรม (Legislation concerning industrial property rights) 53

3 กฎหมายการปองกนการแขงขนทไมเปนธรรม (Unfair Competition Prevention Act) 53

4 ลขสทธซอฟตแวร (software license) 55

5 สทธอนๆ (Other rights) 57

1-2-2 กฎหมายเกยวกบความปลอดภย (Laws on security) 59

1-2-3 กฎหมายแรงงาน และการทาธรกรรม (Laws on labor and transaction) 61

1 กฎหมายเกยวกบแรงงาน (Laws on Labor) 61

2 กฎหมายเกยวกบการทาธรกรรม (Laws on Transactions) 65

Page 5: It Passport Strategy v 1 2

1-2-4 กฎหมายอน ๆ แนวทางและจรรยาบรรณของวศวกร (Other legislation, guidelines, and

engineer ethics) 66

1 คณภาพตามมาตรฐาน (Compliance) 66

2 บรรษทภบาล (Corporate governance) 70

3 การรองขอเพอใหเปดเผยขอมลโดยองคคณะผบรหาร (Request for information disclosure

by administrative organs) 71

1-2-5 ความเปนมาตรฐาน (Standardization) 72

1 ความเปนมาตรฐาน (Standardization) 72

2 องคกรมาตรฐานและขอกาหนด (Standardization organizations and specifications) 72

3 ตวอยางของมาตรฐานไอท (IT standardization) 75

1- 3 แบบทดสอบ บทท 1 77

เฉลย แบบทดสอบ บทท 1 81

2-1 การจดการกลยทธทางธรกจ (Business strategy management) 84

2-1-1 เทคนคกลยทธทางธรกจ (Business strategy techniques) 84

1 เทคนคการวเคราะหขอมลทางธรกจ (Business information analysis techniques) 84

2 สถานะทเกยวของกบกลยทธทางธรกจ (Terms related to business strategy) 88

3 การใชเครองมอสานกงาน (Use of office tools) 93

2-1-2 การตลาด (Marketing) 94

1 การวจยทางการตลาด (Market Research) 94

2 การวางแผนการขาย (Sales Planning) / การวางแผนผลตภณฑ (Product Planning) / การ

วางแผนการสงซอ (Purchase Planning) 95

3 การสงเสรมการขาย (Sales Promotions) 96

4 การสารวจความพงพอใจของลกคา (Customer satisfaction surveys) 96

2-1-3 กลยทธทางธรกจ (Business strategy) การกาหนดเปาหมาย (Goal) และการประเมนผล

(Evaluation) 98

1 บตรคะแนนสมดล BSC: Balanced Score Card 98

2 CSF ปจจยแหงความสาเรจ (Critical Success Factor) 99

3 วศวกรรมเชงคณคา (Value Engineering: VE) 100

2-1-4 ระบบการจดการธรกจ (Business Management Systems) 101

Page 6: It Passport Strategy v 1 2

1 ระบบสงเสรมการขายอตโนมต (SFA: Sale Force Automation) 101

2 การบรหารจดการงานลกคาสมพนธ (CRM: Customer Relationship Management) 101

3 การบรหารหวงโซอปทาน (SCM: Supply Chain Management) 101

4 การบรหารจดการหวงโซคณคา (Value chain management) 102

2-2 กลยทธการจดการเทคโนโลย (Technological strategy management) 103

2-2-1 การวางแผนกลยทธทางเทคโนโลย (Technological strategy planning) และการวาง

แผนการพฒนาทางเทคโนโลย (technology development planning) 103

1 ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลย (Technology development strategy) และการวางแผนการ

พฒนาเทคโนโลย (technology development planning) 103

2 วธเดลไฟ (Delphi method) 104

3 ระบบการผลต (Production systems) 104

2-3 อตสาหกรรมทางธรกจ (Business industry) 106

2-3-1 ระบบธรกจ (Business system) 106

1 ระบบโดยทวไปในธรกจตางๆ (Typical systems in business fields) 106

2 ประเภทของซอฟตแวรแพคเกจทางธรกจ 110

3 ระบบอนๆ 113

2-3-2 ระบบวศวกรรม (Engineering system) 115

2-3-3 ธรกจอเลกทรอนกส (E-business) 116

1 ขอควรระวงในการพาณชยอเลกทรอนกส (Precautions in electronic commerce) 116

2-3-4 เครองใชภายในครวเรอน (Consumer appliances) และอปกรณทางอตสาหกรรม

(industrial devices) 119

2-4 แบบทดสอบ บทท 2 121

เฉลยแบบทดสอบ บทท 2 125

3-1 กลยทธระบบ (System strategy) 130

3-1-1 แนวคดของกลยทธระบบสารสนเทศ (Concept of information systems strategy) 130

1 ความสาคญของกลยทธระบบสารสนเทศ (Significance of information systems strategy) 130

2 วตถประสงคของกลยทธระบบสารสนเทศ (Objectives of information systems strategy) 130

3-1-2 แนวคดของกระบวนการทางธรกจ (Concept of business process) 132

1 ความเขาใจในกระบวนการทางธรกจ (Understanding business processes) 132

Page 7: It Passport Strategy v 1 2

2 เทคนคการสรางแบบจาลอง โดยทวไป 132

3 การวเคราะหกระบวนการทางธรกจ (Business process analysis) และเทคนคการปรบปรง

กระบวนการทางธรกจ (improvement techniques) 139

4 การปรบปรงกระบวนการทางธรกจ (Business process improvements) และการแกปญหา

(problem-solving) 140

5 การใชงานไอทอยางมประสทธภาพ (Effective use of IT) 140

3-1-3 โซลชนทางธรกจ (Solution business) 144

1 โซลชน (Solutions) 144

2 ประเภทของการแกปญหา หรอประเภทของโซลชน (Types of solutions) 144

3-2 การวางแผนระบบ (System planning) 147

3-2-1 การวางแผนการดาเนนการดวยคอมพวเตอร (Computerization planning) 147

1 การทบทวนลาดบขนตอนในการทางาน (Review of schedule) 148

2 การทบทวนโครงสรางการพฒนา (Review of development structure) 148

3 การวเคราะหความเสยง (Risk analysis) 149

3-2-2 การกาหนดความตองการ (Requirements definition) 151

1 การกาหนดความตองการทางดานการปฏบตงาน (Definition of operational requirements) 151

2 การกาหนดความตองการทางดานความสามารถในการทางานของระบบ (Functional

requirements) 152

3-2-3 การวางแผนการจดซอจดจางและการดาเนนงาน (Procurement planning and

implementation) 153

1 ขนตอนการจดซอ (Flow of procurement) 153

2 ขนตอนการดาเนนการผลต (Flow of manufacturing operations) 156

3-3 แบบทดสอบ บทท 3 158

เฉลย แบบทดสอบบทท 3 161

Page 8: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 1

บทท

1 การดาเนนธรกจและกฎหมายธรกจ

(Corporate and Legal Affairs)

บทท 1 อธบายความรพนฐานในการดาเนนธรกจ และการบรหารจดการทางธรกจ

ทผทางานในภาคธรกจควรรและเขาใจ รวมถงความรทางดานกฎหมายในการทาธรกจและจรยธรรมองคกร

1-1 การดาเนนธรกจ (Corporate Activities)

1-2 กฎหมายธรกจ (Legal Affairs)

1-3 แบบทดสอบ บทท 1

Page 9: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 2

1-1 การดาเนนธรกจ (Corporate Activities)

1-1-1 การบรหารจดการธรกจและการบรหารองคกร (Management and Organization)

เปนเรองสาคญทผทางานในภาคธรกจจาเปนตองมความรความเขาใจ ในกจกรรมตางๆ เพอการดาเนนธรกจ

วตถประสงคในการทาธรกจ และกฎหมายตางๆ ทเกยวของ เพอสามารถตอบสนองและแกไขปญหาตางๆ ทเกยวของ

ในการทาธรกจ และเพอสามารถทาใหการดาเนนงานใดๆ ทางธรกจเปนไปไดโดยสะดวก

1 การดาเนนงานทางธรกจ (Corporate Activities)

ในการดาเนนงานทางธรกจ เปนเรองสาคญทจะตองมความเขาใจอยางชดเจนถงการดารงคอยขององคกร

และมลคาขององคกร หากไมมความเขาใจทถกตองชดเจนแลว กอาจทาใหองคกรขาดเสถยรภาพในการดาเนนธรกจ

แมวาพนกงานจะทางานทตนเองรบผดชอบอยางหนก แตหากไมไดรบคาแนะนาการทางานทถกตอง การทางานใดๆ

ขององคกรกจะไมมประสทธภาพ ความเขาใจในเปาหมายและความรบผดชอบทองคกรกาหนดไว จะนาไปสการ

ดาเนนธรกจขององคกรไดอยางเหมาะสม

(1) ปรชญาขององคกรและวตถประสงคขององคกร (Corporate philosophy and corporate objective)

วตถประสงคในการทาธรกจกคอการสรางผลกาไรและมสวนรวมในการดแลสงคม ดงนนองคกรจงตองนา

ปรชญาองคกร (Corporate philosophy) และวตถประสงคขององคกร (Corporate objective) มาใชในการดาเนน

ธรกจ ซงเปนหลกในการดาเนนธรกจขององคกร แมวาสภาพแวดลอมในการทาธรกจขององคกรจะเปลยนแปลงไป

อยางมนยสาคญ ไมวาจะเปนสภาวะการทางสงคม เทคโนโลย และปจจยอนๆ กตาม

เพอสามารถบรรลเปาหมายตามปรชญาและวตถประสงคขององคกร องคกรจาเปนตองมวสยทศนระยะยาว

เพอพฒนาความสามารถในการปรบตวในการดาเนนธรกจตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป

(2) ความรบผดชอบตอสงคม (Corporate social responsibility)

CSR (ความรบผดชอบตอสงคม) หมายถงความรบผดชอบทองคกรควรมตอสงคม องคกรธรกจนยม

ประชาสมพนธการทา CSR ขององคกรผานทางเวบไซต รวมทงการเผยแพรรายงานการทา CSR ขององคกรสสาธารนะ

เพอสรางความนาสนใจและสรางความนาเชอถอใหกบองคกร ทงนองคกรตองพยายามสรางธรกจจากทกมมมองของ

ผเกยวของ โดยไมมงเนนเฉพาะผลกาไร

จากหลกคดการคงอยขององคกรภายใตคาวา องคกรเปรยบเสมอนพลเมอง (Corporate citizen) ดงนน

องคกรธรกจจงจาเปนตองรบผดชอบตอสงคมในฐานะพลเมองทมคณภาพ ดวยแนวคดในการดาเนนการดงกลาว ทา

ใหองคกรสามารถสรางความเชอมนทสาธารณะชนมตอองคกร และสามารถสรางมลคาเพมใหมๆ ใหแกองคกรได

Page 10: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 3

ความรบผดชอบขนพนฐานในการประกอบธรกจขององคกรคอ องคกรตองประกอบธรกจหรอดาเนนธรกจ

ภายใตกรอบของกฎหมาย และองคกรมหนาทตองสนบสนนผลตภณฑหรอบรการตางๆ ทสามารถทางานไดอยาง

ถกตองและปลอดภยใหกบสงคม นอกจากนองคกรยงมหนาทตองรบผดชอบตอสงคมตามทสงคมคาดหวง อาท ความ

รเรมในการรกษาสงแวดลอม (Environmental Initiatives) กจกรรมทางดานสงคมสงเคราะห (Social welfare

Activities) รวมถงความรวมมอกบชมชนทองถน เพอพฒนาความรวมมอการชวยเหลอสงคม

อางอง

CSR (Corporate Social Responsibility): ความรบผดชอบทองคกรมตอสงคม

การเปดเผยผลประกอบการ (Disclosure of financial results)

องคกรทางธรกจจาเปนตองเปดเผยขอมลตางๆ เชนผลประกอบการ ขอมลทางการเงน ทเปนประโยชนตอผมสวนได

สวนเสยกบองคกร ไมวาจะเปนผถอหน นกลงทน ในเวลาทเหมาะสมเพอประกอบการตดสนใจ

การบรหารจดการองคกรดวยความโปรงใส สามารถตรวจสอบได โดยการเปดเผยขอมลตางๆ ทาใหองคกรสามารถ

สรางความไววางใจ ความนาเชอถอใหแกองคกรได

SRI (Socially Responsible Investment) ตนทนในการดแลสงคม หรอการลงทนเพอการดแลสงคม

Page 11: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 4

2 การจดการทรพยากร (Management resources)

การบรหารจดการทรพยากรขององคกร ประกอบดวยทรพยากรทสาคญสามองคประกอบหลกคอ “ทรพยากร

บคคล (People) สนทรพย (Materials) และเงนทน (Money)” ทงนในปจจบนไดมการเพมทรพยากรทสาคญทองคกร

จาเปนตองบรหารจดการเพอประโยชนในการทาธรกจอกหนงองคประกอบคอ ขอมลสารสนเทศ (Information)

● ทรพยากรบคคล (People)

ในมมมองขององคกรทางธรกจ ทรพยากรบคคล หรอทรพยากรมนษย หมายถงพนกงานขององคกร ซงเปน

ทรพยากรทมความสาคญสงสดในการดาเนนธรกจ การเสรมสรางทรพยากรบคคลโดย สงเสรมใหเกดความรความ

เขาใจทาใหสามารถปฏบตตามปรชญาและวตถประสงคขององคกร รวมถงการฝกอบรมใหบคลากรขององคกรม

คานยมทสอดคลองกบแนวทางในการดาเนนธรกจขององคกร ทาใหเกดมลคาเพมแกองคกร และนามาซงผลกาไร

●สนทรพย (Materials)

ในมมมองของภาคธรกจ สนทรพย (Materials) หมายถงผลตภณฑ (Products) หรอ สนคา (Merchandise)

และในภาคอตสาหกรรมการผลต ยงหมายรวมถงสถานทผลตสนคา (Production facilities) ดวย นอกจากนใน

ภาคอตสาหกรรมการบรการ ยงหมายรวมถง วสดอปกรณตางๆ เพออานวยความสะดวกในการทาธรกจ อาทเชน

เครองคอมพวเตอร เครองพมพ เครองถายเอกสาร

อยางไรกตามสนทรพยบางอยางอาจมความจาเปน บางอยางอาจไมมความจาเปนในการประกอบธรกจ

องคกรจงจาเปนตองระบใหไดวาสนทรพยใดเปนสงจาเปน สนทรพยใดไมใชสงจาเปนในการประกอบธรกจ

● เงนทน (Money)

ในมมมองของภาคธรกจ เงน (Money) หมายถงเงนทน (Fund) ซงเปนสงจาเปนทองคกรตองมเพอใชในการ

ซอวตถดบ สนคาตางๆ รวมถงเพอความปลอดภยของบคคล เงนทนจงเปนทรพยากรทจาเปนเพอใชในการลงทนในการ

ประกอบธรกจ

● ขอมลสารสนเทศ (Information)

ในมมมองของภาคธรกจ ขอมลสารสนเทศ (Information) หมายถง เอกสารและขอมลตางๆ ทสามารถ

นามาใชในการประกอบการตดสนใจทถกตอง และเพอคงความสามารถในการแขงขนทางธรกจใหกบองคกร การใช

ขอมลสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพ นาไปสการปรบปรงประสทธผล สรางมลคาเพม สรางสรรคนวตกรรมความคด

สรางสรรค เพอการวางแผนการดาเนนธรกจและผลบวกตางๆ ในการดาเนนธรกจ

Page 12: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

3 การ

บคคล

เพอให

จกร P

ขนตอ

เปนวฎ

การบร

ความพรอมการส

รจดการทางธร

การบรหาร

ล วสด เงนทน

หสามารถบรรล

PDCA (Plan, D

PDCA

นคอ วางแผน

ฎจกรอยางตอเน

รหารจดการทา

อบมาตรฐานวชา

รกจ (Busines

จดการทางธรก

และขอมล) เพ

วตถประสงคใน

Do, Check, Ac

เปนกระบวนก

(Plan) ดาเนน

นองเพอพฒนา

งธรกจทมประส

แผน (

ทา (D

ตรวจส

กฎ (A

าชพไอท IT Passp

ss manageme

กจ เกยวของกบ

พอใหบรรลวตถ

นการดาเนนธร

ct) ในการบรหา

การพนฐานเพอ

นการตามแผน

าการทางานแล

สทธภาพ

(Plan): กาหนด

Do): การดาเนน

สอบ (Check):

Act): กาหนดมา

port: STRATEGY

ent)

บการประสานง

ถประสงคขององ

กจขององคกรต

ารจดการใหเปน

การบรหารจดก

(Do) ตรวจสอบ

ะคณภาพผลต

ดสงทตองปรบป

นการตาม "Plan

การประเมนผล

าตรการเพอปรบ

Y

านและการบรณ

งคกร โดยใชท

ตามทกาหนดไว

นไปตามวตถปร

การทางธรกจท

บผลการดาเนน

ภณฑ ดวยกา

ปรงและวธการ

n" ทไดกาหนดไ

ลจาก "Do" หรอ

บปรงผลทไดจา

ณาการการจดก

รพยากรตางๆ

ว องคกรสามา

ระสงค

ประกอบดวยข

นการ (Check)

รทา PDCA เ

ไวในขนตอนกอ

อการดาเนนกา

ากการ "Check

การทรพยากร

เหลานนอยางค

ารถใช การจดก

นตอนในการด

พฒนากฎระเบ

ปนวนรอบซาๆ

อนหนา

ารตามแผน

k"

หนาท 5

(ทรพยากร

คมคา และ

การแบบวฎ

าเนนการส

บยบ (Act)

ทาใหเกด

Page 13: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 6

4 โครงสรางองคกรขององคกรธรกจ (Organizational structure of a corporation)

องคกรทางธรกจ หรอ "บรษท" เปนองคกรทมการดาเนนการทางธรกจตางๆ อาท การผลต (Production) การ

ขาย (Sales) การใหบรการทางธรกจประเภทตางๆ โดยมวตถประสงคเพอการสรางผลกาไรใหกบองคกร โดยอาจ

หมายถง บรษทเอกชนตางๆ เชน บรษทมหาชน (Public company หรอ stock company) หรอ บรษทจากด (Limited

Liability Company) ซงเปนทรจกกนโดยทวไป นอกจากนยงรวมถง องคกรภาครฐ ทมรฐเปนผถอหน หรอรฐวสาหกจ

องคกรธรกจ เปนนตบคคล ทบรณาการขนเปนระบบเพอทาหนาทดาเนนการใดๆ ใหบรรลวตถประสงคทไดกาหนดไว

(1) โครงสรางองคกร (Structure of A corporation)

บรษทหรอองคกรทางธรกจเปนองคกรทจดตงขนเพอทาหนาทในการกากบกจการทางธรกจใหมประสทธภาพ

มรปแบบโครงสรางขององคกรทหลากหลาย ประกอบดวย โครงสรางองคกรแบบแบงตามหนาท (Functional

organizations) โครงสรางองคกรแบบระบบหนวยยอย (Divisional system organizations) โครงสรางองคกรแบบแม

ททรกซ (Matrix organizations) โครงสรางองคกรแบบโครงการ (Project organizations) เปนตน

●องคกรแบบแบงตามหนาท (Functional organization)

องคกรแบบแบงตามหนาท เปนองคกรทมโครงสรางแบงการบรหารตามหนาทในการทางาน เชน การผลต

(Manufacturing) การขาย (Sales) การตลาด (Marketing) การบญช (Accounting) และการบรหารทรพยากรบคคล

(Human resources) เปนตน

คณสมบตหลกของการจดโครงสรางองคกรแบบแบงตามหนาท คอทาใหสามารถแบงการทางานตามความ

เชยวชาญของแตละหนาทในการทางานไดอยางมประสทธภาพ ทาใหไดประสทธผลสง ในขณะเดยวกนอาจเกดปญหา

ในการทางานระหวางแผนกตางๆ ขนไดอนเนองมาจากแตละแผนกมมมมองในการทางานทแตกตางกน ตางฝายตาง

มงเนนในการทางานตามหนาทของตน

โครงสรางองคกรแบบแบงตามหนาทประกอบขนจากแผนกหนาทสองกลมหลกคอ กลมแผนกงานทางตรง

(Line (direct) department) และกลมแผนกงานทางออม (Staff department หรอ indirect department)

- กลมแผนกงานทางตรง (Line department) เปนแผนกงานตางๆ ทมหนาทรบผดชอบกบการสราง

รายไดใหกบองคกร อาทเชน แผนกขาย (Sales) แผนกผลต (Production) และแผนกวตถดบ

(Materials) เปนตน

- กลมแผนกงานทางออม (Staff department) เปนแผนกงานททาหนาทสนบสนนงานตางๆ ใหกบ

แผนกงานทางตรง อาทเชน แผนกบรหารทรพยากรบคคล (Human resources) แผนกบญช

(Accounting) และแผนกธรการ (General Affairs) เปนตน

Page 14: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(Sales

อางอง

องคก

องคกร

อาทเช

องคก

องคกร

ชดเจน

● โคร

ตวอยา

หนาท

องคกร

ความพรอมการส

ฝายขาย

s department

กลมแ

Line (di

กรแบบเปนทา

รแบบเปนทางก

ชน บรษท และส

กรแบบไมเปน

รแบบไมเปนทา

น แตอาจกาหน

รงสรางองคกร

โครงสรางอ

างเชน องคกร

รบผดชอบทาง

รไปยงแผนกตา

อบมาตรฐานวชา

)

แผ

(Productio

แผนกงานทางต

irect) departm

างการ (Forma

การ เปนนตบค

สถาบนทางธรก

ทางการ (Info

างการ เปนนตบ

นดวตถประสงค

รแบบลาดบช

องคกรแบบลาด

เชงลาดบชนทม

งธรกจทแตกตา

างๆ ทวทงองคก

าชพไอท IT Passp

ฝาย

ผนกผลต

on departmen

รง

ment

al organization

คคลทมการกาห

กจตางๆ

rmal organiza

บคคลทไมไดม

คแบบกวางๆ ไว

ชน (Hierarchic

ดบชน

มแผนกงานตาง

างกน ลกษณ

กรไดโดยงาย

port: STRATEGY

บรหาร (Mana

nt)

แผนกบร

(Hu

n)

หนดวตถประส

ation)

การกาหนดวตถ

cal organizatio

เปนองคกรท

งๆ อยภายใตก

ะสาคญของโค

Y

gement)

รหารทรพยากร

uman resource

department)

กลม

Staff (

งคขององคกรห

ถประสงคของอ

on)

ทมโครงสรางเชง

การสงการหรอก

รงสรางองคกร

รบคคล

es (Ac

มแผนกงานทาง

(indirect) depa

หรอกฎระเบยบ

องคกรหรอกฎร

งลาดบชนในกา

การกากบโดยป

แบบนคอ สาม

แผนกบญ

ccounting dep

งออม

artment

บของบรษทไวอ

ระเบยบของบรษ

ารสงการงานบ

ประธาน ซงแต

มารถเผยแพรนโ

หนาท 7

ญช

partment)

ยางชดเจน

ษทไวอยาง

บรหารตางๆ

ตละแผนกม

โยบายของ

Page 15: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 8

คณะกรรมการ บรษท Board of directors

ฝายบรหาร

Management department

ฝายขาย

Sales department

ฝายผลต

Manufacturing department

ทรพยากรมนษย

Human

resources

งานธรการ

General

Affairs

แผนกขายองคกร

Corporate sales

แผนกขายปลกราย

ยอย Consumer

sales

โรงงาน X

Plant X

โรงงาน Y

Plant Y

●องคกรระบบธรกจยอย (Divisional system organization)

โครงสรางองคกรแบบระบบธรกจยอย เปนการแบงหนวยงานตางๆ ออกจากกนโดยพจารณาจากประเภทของ

ผลตภณฑ พนท หรอตามกลมตลาด ของแตละประเภทธรกจยอย โดยแตละหนวยธรกจยอยจะมพนกงานเปนของ

ตนเอง ทงหมดหรอบางสวนกได

คณสมบตหลกของการแบงโครงสรางองคกรแบบหนวยธรกจยอยน คอแตละหนวยธรกจยอยมฐานการ

ดาเนนการทแบงตามธรกจยอย และทาใหแตละหนวยธรกจยอยสามารถใหบรการตอบสนองตอความตองการของ

ตลาดหรอผบรโภคในกลมธรกจยอยทรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพครบวงจร รวดเรว

หลกการแบงโครงสรางองคกรแบบหนวยธรกจยอยน แตละหนวยธรกจยอยมหนาทกากบดแลบญชของ

ตนเอง อกทงมหนาทในการดาเนนธรกจเพอสรางผลกาไรของหนวยธรกจยอยเปนเอกเทศไมขนกบหนวยงานหลก

อางอง

แผนกงานทางตรง (Line department) และแผนกงานทางออม (Staff department)

แผนกงานทางออม (Staff department) ประกอบดวยแผนกตางๆ ดงน

●แผนกทรพยากรมนษย (Human resources) แผนกบญช (Accounting) แผนกธรการ (General Affairs) และแผนก

ระบบสารสนเทศ (Information systems)

แผนกงานทางตรง (Line department) ประกอบดวยแผนกตางๆ ดงน

●แผนกขาย (Sales) แผนกผลต (Production) และแผนกวตถดบ (Materials)

Page 16: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

แผนก

(Produ

●โคร

โลก ม

ตวผล

ทางาน

การทา

ความพรอมการส

หนวยธรกจ

กผลต

uction)

แผนก

ขาย

(Sales

รงสรางองคกร

โครงสรางอ

มโครงสรางในก

ตภณฑ แตเนอ

นรวมกน จงอา

างานรวมกน

โครงการ X

โครงการ Y

โครงการ Z

อบมาตรฐานวชา

ยอย X ก

s)

แผนกบญ

(Accountin

รแบบแมททรก

องคกรแบบแมท

การบรหารสงกา

องจากเปนโครง

าจทาใหเกดควา

ฝายพ

Develo

Depar

าชพไอท IT Passp

ฝาย

ng)

แผนกผล

(Productio

กซ (Matrix or

ททรกซ เปนโค

ารทซบซอน เช

งสรางองคกรท

ามสบสนในการ

พฒนา opment

rtment

port: STRATEGY

ยบรหาร (Manag

หนวยธรกจยอย

on)

แผนก

ขาย

(Sales)

rganization)

รงสรางองคกร

ชนแบงตามกลม

มสายการบงค

รสงการได ในข

ฝายวางแผน

Planning

Departmen

Y

gement)

ย Y แผนกบญช

(Accounting)

ทมการแบงโคร

มงานหนาทแล

บบญชาทสลบ

ขณะทขอบเขต

nt

R

D

แผนกผลต

(Production)

รงสรางตามองค

ะพนท หรอแบ

ซบซอน มผบร

การทางานของ

ฝายวจย Research

Department

หนวยธรกจยอย Z

แผนก

ขาย

(Sales)

(A

คกรหลกและอง

บงตามกลมงาน

รหารหลายระด

งแตละแผนกจะ

ฝายกา

Mark

Depar

หนาท 9

แผนกบญช

Accounting)

งคกรระดบ

นหนาทและ

ดบชนทตอง

ะลดลงจาก

ารตลาด keting

rtment

Page 17: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●โคร

บรษท

สภาพ

หนวย

ทรพย

ขาย

●โคร

รวมเข

นนๆ ไ

ความพรอมการส

รงสรางองคกร

โครงสรางอ

อสระทาใหองค

แวดลอมหรอธ

ธรกจยอย แต

ากรมนษยไดม

บรษท

ย (Sales)

รงสรางองคกร

โครงสรางอ

ขาดวยกนเพอด

ไป ทงนผเชยวช

อบมาตรฐานวชา

รระบบบรษท

องคกรระบบบร

คกรหรอบรษทท

ธรรมชาตในการ

ตมความเปนอส

ากกวา

ท X

โรงงาน (Plant

รแบบโครงการ

องคกรแบบโครง

าเนนงานตามโ

ชาญแตละรายอ

าชพไอท IT Passp

(Company sy

รษท หมายถง

ทดแลธรกจยอย

รดาเนนธรกจขอ

สระในการบรหา

คณะกรร

t) ขาย (S

ร (Project org

งการ เป

โครงการตางๆ

อาจอยในองคก

port: STRATEGY

ystem organiz

งโครงสรางทแย

ยมอานวจในกา

องตนเอง เปน

ารจดการมากก

รมการ (Board

บรษท Y

Sales) โรง

ganization)

ปนโครงสรางอง

ใหบรรลเปาหม

กรโครงการหลา

Y

zation)

ยกหนวยธรกจแ

ารบรหารจดกา

นโครงสรางองค

กวา สามารถใ

of directors)

งงาน (Plant)

งคกรแบบชวคร

มายเมอเสรจส

ายโครงการพรอ

และหนวยงานบ

าร มความอสร

คกรทคลายคลง

ใชดลยพนจในก

ขาย (Sale

ราวทประกอบด

นโครงการหนง

อมกนในเวลาเด

บรหาร ออกจ

ระในการปรบต

งกบโครงสรางอ

การตดสนใจใน

บรษท Z

es) โรงงา

ดวยผเชยวชาญ

งๆ แลวกจะยก

ดยวกนกได

หนาท 10

จากกนเปน

ตวใหเขากบ

องคกรแบบ

นการบรหาร

าน (Plant)

ญแตละดาน

กเลกองคกร

Page 18: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 11

(2) โครงสรางแผนก/ฝาย ตางๆ ทางธรกจ (Departmental structure)

องคกรธรกจประกอบดวยหนวยงานตางๆ ทถกแบงดวยหนาทความรบผดชอบ หรอตามเนอหาของงานท

รบผดชอบ เพอความสะดวกในการทางานดวยคอมพวเตอร จาเปนตองมความรความเขาใจ ถงหนวยงาน หนาท ความ

รบผดชอบตางๆ ภายในบรษท โดยมโครงสรางแผนก และเนอหาในการทางาน หนาทความรบผดชอบตางๆ ดงน

แผนก /ฝาย (Department) ขอบเขตการทางาน

ทรพยากรมนษย (Human

resources หรอ Labor)

คดเลอก รบพนกงานและฝกอบรมบคลากร และสงใหไปทางานยงแผนกตางๆ เปน

หนวยงานทตองรบผดชอบหนาทหลากหลายทเกยวของกบทรพยากรบคคลของ

องคกร

บญช (การเงน) (Accounting

หรอ Finances)

บรหารจดงานเงนทนและสนบสนนโครงสรางพนฐานในการทาธรกจใหกบองคกร

รวมทงการจดหาและบรหารจดการเงนทน ในบางบรษทแผนกบญชยงทาหนาท

บรหารสนทรพยและประเมนผลประกอบการดวย

งานธรการ (General Affairs) ทาหนาทประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ และบรหารจดการงานบรหาร

ระบบสารสนเทศ (Information

systems)

พฒนาและบรหารจดการระบบขอมลภายใน บรษท ประกอบดวยผเชยวชาญ

ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทหลากหลาย อาทเชน วศวกรระบบ (System

engineers) โปรแกรมเมอร (Programmers) และวศวกรปฏบตการระบบ (Systems

operation engineers) เปนตน

การตลาด (Marketing)

ดาเนนการวจยทางการตลาด วจยและพฒนาผลตภณฑ

สนบสนนการพฒนาและการวจยทางดานเทคนคสาหรบผลตภณฑใหม

การขาย (การตลาด) (Sales

หรอ Marketing)

มหนาทขายสนคาหรอบรการทบรษทผลตหรอจาหนวยใหกบลกคาโดยตรง

รวมถงการจดเกบเงนหรอรบชาระคาสนคา

การผลต (Production หรอ

Manufacturing)

ทาหนาทผลตสนคาหรอผลตภณฑ ในบางองคกร การผลตยงมหนาทรวมถงการ

จดหาสนคาและวตถดบดวย

วตถดบ (จดซอ) (Materials

หรอ Purchasing)

จดหาวสดทจาเปนสาหรบการผลตสนคาและสาหรบการดาเนนธรกจ

Page 19: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 12

1-1-2 OR (การวจยการดาเนนงาน) และ IE: Industrial Engineering (วศวกรรมอตสาหการ)

OR หรอการวจยการดาเนนงาน เปนระเบยบวธในการวเคราะหและวธในการแกไขปญหา ทอาจเกดขนใน

การบรหารจดการทางธรกจ สวน IE หรอวศวกรรมอตสาหการ หมายถงระเบยบวธในการปรบปรงปญหาทอาจเกดขน

ในขอบเขตการผลตหรอในงานบรการ จากผลกระทบทมตอ ทรพยากรบคคล วสดอปกรณ เงนทน และขอมล

สารสนเทศ ในการดาเนนธรกจ จงจาเปนตองมการวเคราะห แกไข และปรบปรงปญหา ทอาจเกดขนทงในระดบบรหาร

และในระดบปฏบตการ

1 ความเขาใจการดาเนนงาน (Understanding operations)

เพอสรางความเขาใจในการดาเนนงาน การวเคราะห การแกไขปญหา การปรบปรงการทางาน เราสามารถนา

แผนภมและแผนภาพตางๆ (Charts and diagrams) มาใชไดอยางมประสทธภาพ

เพอแสดงลาดบขนตอนในการทางาน (flow of work) เวรกโฟลว (Workflow) ลาดบขนตอนการทางาน

เพออธบายโครงสรางของปญหา (Structure of

problems)

แผนภาพความสมพนธ (Association diagram)

แผนภาพตนไม (tree diagram) แผนทแสดง

ความสมพนธ (Affinity map)

เพออธบายความสมพนธ (Relationships) แผนภาพแมททรกซ (Matrix diagram) การวเคราะห

ขอมลแบบแมททรกซ (Matrix data Analysis)

เพอแสดงแนวโนมทเปลยนแปลงไปตามเวลา (Trends

over time)

กราฟ Z (Z graph)

เพอแสดงการแจกแจง (Distributions) แผนภาพการแจกแจง (Distribution diagram) และ

พอรตโฟลโอ (portfolio ผลงานสะสม)

เพอการวางแผนและการบรหารจดการ (Planning And

management)

แผนภมแกนต (Gantt chart)

Page 20: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●เวร

ของแต

ลกคา

สงซอส

(Orde

รบสน

(Rece

ชาระเง

(Issue

ความพรอมการส

กโฟลว (Work

เวรกโฟลว

ตละแผนก รวม

(Customer)

สนคา

ers product)

คา

eives product)

งน

es payment)

อบมาตรฐานวชา

kflow)

เปนเครองมอ

มถงความสมพน

แผนกขาย

รบคาสงซอ

(Receives

ออกคาสงข

(Books ord

)

าชพไอท IT Passp

อเพอใชแสดงลา

นธในการทางาน

(Sales) แ

(

s order)

ขาย

der)

in

p

port: STRATEGY

าดบขนตอนกา

นของแตละแผน

แผนกการตลาด

Marketing)

ตรวจสอบสนคา

คลง (Checks

nventory)

คารองสนคาเพอ

จดสง(Request

product shipm

Y

รทางาน ทาใ

นก

ด คลงส

(Ware

าคง

ts

ment)

ตรวจส

(Chec

สงสน

(Ship

ใหสามารถรบท

นคา

ehouse)

สอบสนคา

cks product)

นคา

s product)

ราบและเขาใจ

แผนกบญช

(Accounti

รบชาระเงน

(Settles p

for produc

หนาท 13

การทางาน

ng)

นคาสนคา

ayment

ct)

Page 21: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 14

อางอง

OR: Operations Research การวจยการดาเนนการ

เปนชดของเทคนคทางวทยาศาสตรสาหรบการกาหนดและการดาเนนการแผนธรกจในบรษท เปนสาขาองคความรหนง

ของคณตศาสตรประยกตและคอมพวเตอร โดยการใชเครองมอและเทคนคทางวทยาศาสตรดวยการวาดภาพ ซงเปน

วธการในการวเคราะหและแกไขปญหาทเกยวของกบการทางาน และเพอหาวธในการแกไขปญหาทดทสด

IE: Industrial Engineering (วศวกรรมอตสาหการ)

IE เปนระเบยบวธเพอทาใหกระบวนการในการผลต (manufacturing) การสราง (construction) ฯลฯ มประสทธภาพ

โดยเฉพาะอยางยงยงนาระเบยบวธทหลากหลายเพอศกษาเวลาในการทางาน เพอการวางแผนและบรหารจดการ

ตารางการทางาน และเพอการบรหารตนทน เปนตน ซงเปนเทคนคเพอเพมประสทธภาพในการทางานทนยมใชใน

กระบวนการผลต

●แผนภาพแสดงความสมพนธ (Association diagram)

แผนภาพแสดงความสมพนธ เปนแผนภาพแสดงความสมพนธระหวาง เหต (Causes) และผล (Effects) หรอ

เปาหมาย (Goals) กบ วธ (Methods) เพอแสดงถงโครงสรางของปญหา จงเปนเครองมอทเหมาะสมในการใชแกไข

ปญหาไดเปนอยางด แตสาเหตของปญหาทยงซอนเรนอยอาจไมไดรบการแกไข

การแกไขปญหาดวยวธนอาจใชวธแกไขปญหาจากหลายๆ ทม เพอสามารถแกไขปญหาในมมมองทแตกตาง

กน ทาใหไดวธการในการแกไขปญหาอยางมประสทธภาพ สามารถแกไขเหตของปญหาไดเปนอยางด

Page 22: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● แผน

ความห

เฉพาะ

ความพรอมการส

งานทงาย (

ความผดพล

เพมบคคลใ

กระบวนกา

ประสทธภา

การทางาน

โครงสรางพ

ขาดความเ

การพดคยเ

สาเหต (Ca

ผลกระทบ

นภาพตนไม (T

แผนภาพต

หมาย (Means

กระบวนกา

ะและการดาเนน

อบมาตรฐานวชา

(Simple task)

ลาดทเพมขน (

ใหม (New per

ารทถดถอย (Pr

าพในการทางา

นผดปกตเพมมา

พนฐานทลาสม

เขมขน (Lack o

เพมมากขน (In

ause)

(Effect)

Tree diagram)

นไม เปนเครอ

s) เพอใชในการ

ารในการสรางแ

นการเพอการแ

าชพไอท IT Passp

Increase in m

rson Added)

rocedure dete

นถดถอย (Wo

ากขน (Increas

ย (Obsolete in

of concentratio

ncrease in cha

)

องมอเพอแสดง

รวธการในการแ

แผนภาพตนไมแ

แกไขปญหา

port: STRATEGY

mistakes)

eriorates)

rk efficiency d

se of malfunct

nfrastructure)

on)

atter)

งหวงโซในรปแบ

แกไขปญหา

และกระบวนกา

Y

deteriorates)

tions)

บบเชงลาดบโค

ารใหไดมาซงผล

รงสรางของ เป

ลลพททสมบรณ

ปาหมาย (Go

ณ ทาใหไ

หนาท 15

oals) และ

ไดนโยบาย

Page 23: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●แผน

โครงส

ละเหต

ความพรอมการส

ความหมาย

การศกษาข

ภาระงานท

นาเสนอโม

การดาเนน

การวดคณภ

การวดคณภ

ปรบปรงปร

เปาหมาย G

ความหมาย

ความหมาย

นภาพความส

แผนภาพค

สรางขอมลในรป

แผนภาพค

ตไดชดเจน

อบมาตรฐานวชา

ยของ การวดค"

ของพนกงาน S

ทเพมขน Impro

เดลใหม Introd

การทบทวนกา

ภาพอปกรณ E

ภาพพนกงาน S

ระสทธภาพการ

Goal

ยของ การปรบ"

ยของ การวดค"

มพนธ (Affinit

วามสมพนธ

ปแบบกลม (Gr

วามสมพนธเป

าชพไอท IT Passp

คณภาพพนกงา

taff education

oved Allocatio

duce new mod

รสอบวด Re-e

Equipment me

Staffing meas

รทางาน Impro

บปรงประสทธภ

คณภาพอปกรณ

ty diagram)

เปนเครองมอเพ

roups) และการ

นเครองมอทเห

port: STRATEGY

"าน (staffing m

n

n

del

examine opera

easures

sures

ove work effici

ภาพในการทางา

"ณ Means for “

พอสรปความส

รวเคราะหขอม

หมาะสาหรบกา

Y

measures)

ations

ency

"าน Means for

“equipment m

สมพนธรวมระห

ล (Analyzing

ารแกไชปญหาท

r “improving w

measures”

หวาง ขอมล

data)

ทคลมเครอและ

work efficienc

(Data) การจ

ะสามารถชแจงป

หนาท 16

y”

จดระเบยบ

ปญหาแต

Page 24: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

ความพรอมการส

ผลตภ

เฉพาะผลตภณ

ตองการ (Few

ราคาสงเมอเปร

prices comp

อบมาตรฐานวชา

ภณฑ (Product

ณฑทสอดคลอง

w products in

needs)

รยบเทยบกบคแ

pared to comp

าชพไอท IT Passp

ยอดขาย

t)

งกบความ

line with

แขง (High

petitors)

port: STRATEGY

ยทลดลง (Decl

การเจรจา

ไมใหขอเส

(Not

ไมทราบ

ไมเปนไ

Y

lining sales)

าตอรองกบลกค

สนอทตอบสนอ

making prop

custom

บถงการตดสนใ

decisio

ไปตามรอบระย

perio

คา (Negotiatio

งตอความตอง

osals that res

mer needs)

ใจหลก (Not kn

on-makers)

ยะเวลา (Not fo

odically)

ons with custo

การของลกคา

spond to

nowing key

llowing up

หนาท 17

omers)

Page 25: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●แผน

(Rows

รปแบบ

อยางม

●การ

ความส

ลกษณ

ความพรอมการส

นภาพเมทรกซ

แผนภาพเม

s) และคอลมน

บของปญหา แ

ความสมพน

มประสทธภาพ

ชอบรษท

บรษท A

บรษท B

บรษท C

บรษท D

บรษท E

รวเคราะหขอม

การวเคราะ

สมพนธของขอ

ณะของแตละอง

อบมาตรฐานวชา

ซ (Matrix diag

มทรกซ เป

น (Columns) เ

และแนวคด วธใ

นธของแตละอง

ทกษะ (S

Excellen

OK

Bad

Excellen

Good

มลแบบเมทรก

ะหขอมลแบบเม

มลทมโครงสรา

งคประกอบของ

าชพไอท IT Passp

gram)

ปนเครองมอเพอ

เพอแสดงความ

ในการแกไขปญ

งคประกอบในร

Skill) บรการ

nt OK

Good

OK

nt OK

Excell

กซ (Matrix Da

มทรกซเปนวธก

างซาซอน ใหอ

งขอมลทมขนา

port: STRATEGY

อจดโครงสรางอ

มสมพนธของแต

ญหา

รปแบบตาราง

ร (Service) ว

G

G

lent O

ata Analysis)

การเพอการจดร

อยในรปแบบตว

ดใหญยากตอก

Y

องคประกอบทต

ตละองคประกอ

เปนจดเรมตน

วนจดสง (Deliv

Good

Good

Bad

Bad

OK

ระเบยบขอมลต

วเลข ทาใหเปน

การทาความเขา

ตองทาการวเคร

อบในรปแบบตา

นเพอนาไปสแน

very date)

ตามคณสมบต

นเครองมอทเหม

าใจในภาพรวม

ราะหใหอยในร

าราง ทาใหสาม

นวทางในการแ

ตนทน (Cost)

Bad

OK

Excellent

Good

Good

เพอ

มาะสมเพอทาค

หนาท 18

รปแบบแถว

มารถแสดง

แกไขปญหา

อการแสดง

ความเขาใจ

Page 26: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●กรา

เสนกร

สรป (

การขา

ความพรอมการส

าฟ Z (Z graph

กราฟ Z

ราฟ ในลกษณะ

ตวอยางเชน

(Moving total

ายด หากแนวโน

ตารางผลก

อบมาตรฐานวชา

h)

เปนเครองม

ะอกษร Z

น กราฟเพอแส

s) (ผลสะสมจ

นมลดลงแสดง

การขาย

าชพไอท IT Passp

มอเพอการนาเส

สดงรายได (Re

จากปทผานมา)

วาผลการขายไ

port: STRATEGY

สนอแนวโนมขอ

evenues) รายไ

) หากเสนกราฟ

ไมด เปนตน

Y

องขอมลในแตล

ไดสะสม (Cum

ฟรายการเคลอ

ละชวงเวลา โ

mulative reven

นไหวสรปมแน

โดยตงชอจากร

nues) รายการ

นวโนมเพมขน แ

หนาท 19

รปแบบของ

รเคลอนไหว

แสดงวาผล

Page 27: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●แผน

การกร

ตวอยา

●พอ

ความพรอมการส

นภาพจาแนก

แผนภาพจ

ระจาย

าง กราฟแสดง

รตโฟลโอ (Po

พอรตโฟลโ

ตวอยางเชน

อบมาตรฐานวชา

(Distribution

าแนก เปนแผน

ความสามารถใ

ortfolio) หรอผ

โอ เปนกราฟเพ

น กราฟแสดงย

าชพไอท IT Passp

diagram)

นภาพเพอนาเส

ในการทากาไรข

ผลงานสะสม

อใชแสดงการก

ยอดขายและสว

port: STRATEGY

สนอจานวนของ

ของแตละผลตภ

กระจายหรอกา

วนแบงทางการ

Y

งแตละองคประ

ภณฑโดยตอเน

รจาแนก

ตลาด

ะกอบ ในแตละ

นอง เมอเปรยบ

ะสวนดวยการจ

เทยบกบยอดข

หนาท 20

จาแนกหรอ

ขายรวม

Page 28: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●แผน

หนาท

กราฟแ

อางอง

คณตศ

ผลตภ

(Inves

ความพรอมการส

นภมแกนต (G

แผนภมแก

บอกลาดบและ

แทง หรอเครอง

วธการทาง

ศาสตร เพอการ

โดยใชการว

ภณฑตางๆ ในอ

stment-calcula

อบมาตรฐานวชา

Gantt chart)

นต เปนแผนภ

ะระยะเวลาในก

งหมายลกศรใน

วทยาการจดกา

รแกไขปญหาท

วเคราะหอนกร

อดต โดยใชกา

ation) ในการต

าชพไอท IT Passp

มเพอนาเสนอล

การดาเนนการ

นการนาเสนอ

าร (Managem

างธรกจ

มเวลาเพอคาด

ารวเคราะหพอร

ตดสนใจ

port: STRATEGY

ลาดบและระยะ

สวนแนวนอน

ment science

ดการณการขาย

รตโฟลโอ (port

Y

ะเวลาในการทา

นทาหนาทนาเส

e method)

ยในอนาคต

tfolio Analysi

างานแตละขนต

สนอลาดบขนตอ

เปนระเบยบวธ

จากการว

s) และรปแบบ

ตอน โดยแกนแ

อนในการทางา

ธในการใชการค

วเคราะหแนวโน

บการคานวณใน

หนาท 21

แนวนอนทา

าน โดยใช

คานวณทาง

นมการขาย

นการลงทน

Page 29: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 22

2 การวเคราะหงานและการวางแผนการดาเนนงาน (Job Analysis and operational planning)

ดวยตารางและแผนภมสามารถนามาใชเพอการวเคราะหขอมล และสรางกราฟเพอชวยปรบปรงกระบวนการ

ทางธรกจ โดยสามารถสรปวธการในการวเคราะหงานและการวางแผนการดาเนนการไดดงตอไปน

แสดงผลกระทบของงาน (Impact of A job) แผนภมพาเรโต (Pareto chart) การวเคราะห ABC

(ABC Analysis)

แสดงลาดบงาน (Order of tasks) และจานวนวน

(number of days)

แผนภาพลกศร (Arrow diagram)

แสดงการกระจายหรอการจาแนก (Distributions) แผนภาพสแกตเตอร (Scatter diagram)

ฮสโตแกรม (Histogram)

เปรยบเทยบและสมดลยองคประกอบตางๆ

(Comparing and Balancing multiple Elements)

แผนภมเรดา (Radar chart)

แสดงสถานะ (Status) และกระบวนการ (Process) แผนภมควบคม (Control chart)

แสดงความสมพนธมากนอย (Big/small relationships) กราฟแทง (Bar chart)

แสดงสดสวนของแตละชนดจากทงหมด (Proportions

of a whole)

กราฟพาย (Pie chart)

แสดงแนวโนมตามเวลาทเปลยนแปลงไป (Trends over

time)

กราฟเสน (Line chart)

แสดงการคาดการณ (Predictions) การวเคราะหถดถอย (Regression Analysis)

Page 30: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● แผ

ซอนท

สวนบ

● กา

วเครา

จดการ

แบงออ

สวนท

70%

ใหกบพ

ละ 70

ความพรอมการส

ผนภมพาเรโต

แผนภมพา

บดวยกราฟเสน

ตวอยางเชน

คคล ถงเครองซ

รวเคราะห AB

การวเคราะ

ะห ABC เปนป

ร การควบคมค

โดยการใชแ

อกเปนสามกลม

เหลอเปนกลม

ตวอยางเชน

ของยอดขายเพ

พวกเขา

จากตวอยา

0 จงกาหนดใหผ

อบมาตรฐานวชา

(Pareto chart

เรโต ใชเพอแส

นททาหนาทแส

น แผนภมพาเร

ซกผา เพอทาก

BC (ABC Ana

ะห ABC เปนว

ประโยชนมากส

คลงสนคา เปนต

แผนภมพาเรโต

ม โดยทวไปจะ

C

นในแผนภมตว

พอใหผประกอบ

างแผนภมพาเร

ผลตภณฑทงสอ

าชพไอท IT Passp

t)

สดงมลคารวมข

สดงคาสะสมขอ

รโตแสดงปรมา

การวเคราะห AB

alysis)

วธเพอทาความ

สาหรบการบรห

ตน

ตเพอการเรยงล

ะแบงกลมทมยอ

วอยางเชนเครอ

บการผลตภณฑ

รโตทกาหนด คอ

องอยในกลม A

port: STRATEGY

ของการจดเรยง

องแตละองคปร

ณการขายสนค

BC (ABC Ana

เขาใจลาดบคว

ารงานทางธรก

าดบแตละองค

อดขายสงสดรอ

งคอมพวเตอรส

ฑทงสองกลม A

อมพวเตอร PC

A และตองใหคว

Y

งแตละองคประ

ระกอบ

คาแตละประเภ

alysis)

วามสาคญของอ

กจในดานตางๆ

ประกอบจากม

อยละ 70 ใหเป

สวนบคคลและ

A การแนะนาก

C และเครองปร

วามสาคญกบผ

ะกอบ ตามลาด

ท จากนอยไปม

องคประกอบต

การวางกลยท

มากไปนอยตาม

ปนกลม A รอยล

เครองปรบอาก

ารจดการสนคา

รบอากาศมยอด

ผลตภณฑทงสอ

ดบทลดลง ดวย

มาก เรมจากคอ

างๆ เชน ผลต

ธทางการขาย

มลาดบความสา

ละ 70 ถง 90 เ

กาศรวมกนใหเพ

าวาควรใหนาห

ดผลกาไรรวมมา

องสงสด

หนาท 23

ยกราฟแทง

อมพวเตอร

ภณฑ การ

การบรหาร

าคญ และ

เปนกลม B

พมขน

หนกมากขน

ากกวารอย

Page 31: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● แผ

และจา

สมบร

อางอง

เสนท

เสนทา

ดาเนน

เนองจ

จดการ

PERT

ความพรอมการส

ผนภาพลกศร

แผนภาพล

านวนวนทตองใ

ดงตวอยาง

ณแลว

ทางวกฤต (Crit

างวกฤต หรอเส

นการทดทสดดว

จาก แตละกจ

รอยางเหมาะส

T (Program Ev

อบมาตรฐานวชา

(Arrow diagra

กศร เปนวธเพ

ใชในการทางาน

งแผนภาพ แสด

tical path)

สนทางทสาคญ

วยจานวนวนใน

กรรมในการดา

มในการจดสรร

valuation and

าชพไอท IT Passp

am) แผนภมเพ

พอการจดเตรยม

นดวยลกศร โด

ดงใหเหนวา งา

ญ ในการวางแผ

นการทางานทน

าเนนงานตามเส

รการลาดบการ

Review Tech

port: STRATEGY

พรท (PERT c

มแผนการดาเน

ดยนาไปใชในลก

าน E จะสามา

ผนตารางเวลา

นอยทสด

สนทางสงผลตอ

รดาเนนการทเห

hnique) การปร

Y

chart)

นนงานทด โดย

กษณะ แผนภม

ารถเรมดาเนนก

เปนเครองมอเ

อระยะเวลาทงห

หมาะสม

ระเมนโปรแกรม

ยการจดลาดบค

มเพรท (PERT c

การไดกตอเมอ

เพอใชกาหนดเ

หมดในการทาง

มและเทคนคกา

ความสาคญ ร

chart)

ทางาน C แล

เสนทางทเหมาะ

งาน จงจาเปน

ารทบทวน

หนาท 24

ระหวางงาน

ะ D เสรจ

ะสมในการ

นตองมการ

Page 32: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●แผน

สงขนย

อณหภ

สภาวะ

● แผ

ตวอยา

ความพรอมการส

นภาพการกระ

แผนภาพส

ตวอยางเชน

ยอดขายเครอง

จากกราฟแ

ภมสงขนยอดข

ะอณหภม แสด

ผนภมเรดาร (R

แผนภมเรด

างแผนภมเรดา

อบมาตรฐานวชา

ะจาย (แผนภา

แกตเตอรเปนแ

น กราฟแสดงค

ดมกสงขนดวย

แสดงคาความส

ายเครองดมรอ

ดงใหเหนถงขอม

Radar chart)

ดาร หรอเรดารก

ารแสดงใหเหนถ

าชพไอท IT Passp

าพสแกตเตอร

แผนภาพแสดงค

คาความสมพน

สมพนธเชงลบข

นกลบลดลง

มลทงสองชดไม

กราฟ ใชเพอเป

ถงความสมดลร

port: STRATEGY

ร Scatter diag

คาความสมพน

ธเชงบวกของย

ของยอดขายเคร

และสดทายกร

มสมพนธกน

รยบเทยบและ

ระหวางคะแนน

Y

gram)

นธระหวางคาสอ

ยอดขายเครองด

รองดมรอนกบส

ราฟทแสดงควา

แสดงความสม

นของนกเรยนท

องคาในแนวแก

ดมเยน กบสภา

สภาวะอณหภม

ามไมสมพนธกน

ดลยขององคป

ไดรบจาดการท

กน X และแกน

าวะอณหภม เม

มทเปลยนแปล

นของการขายน

ระกอบตางๆ ท

ทดสอบวชาตาง

หนาท 25

Y

มออณหภม

ง เมอ

นตยสารกบ

ทสนใจ

งๆ

Page 33: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

อางอง

สหสม

สหสม

หนงล

สหสม

● แผ

ตวอยา

จากจด

อางอง

โครงร

โครงร

กระบว

ความพรอมการส

มพนธ (Correl

มพนธ หมายถง

ดลง เมอค

มพนธ

ผนภมควบคม

แผนภมควบ

างแผนภมทแส

•จดทอยนอ

• หากมจด

ดวกฤตทกาหน

รางแผนภมคว

างแผนภมควบ

วนการทผดปก

อบมาตรฐานวชา

lation)

ความสมพนธร

ความสมพนธขอ

(Control char

บคม เปนแผนภ

สดงใหเหนจดท

อกขอบเขตควบ

ทอยนอกเขตค

นด ในตวอยางม

วบคม (Contro

บคมเปนแผนภม

ต ซงจะแสดงใน

าชพไอท IT Passp

ระหวางคณสมบ

องทงสองคาเข

rt)

ภมเพอแสดงสถ

ผดปกตโดยพจ

บคม ทงสงและ

ควบคมตงแตหก

มจดทอยนอกเห

ol chart schem

มแสดงผลขอมล

นรปของจดของ

port: STRATEGY

บตสองคณสมบ

าใกลเสนตรง

ถานะของกระบ

จารณาจากเกณ

ะตา

กจดขนไป ถอว

หนอหรอมความ

me)

ลจากการตรวจ

งกราฟทอยนอ

Y

บต ทคณสมบต

หรอเปนเส

บวนการทางาน

ณฑตอไปน :

าเปนจดทไมสา

มผดปกตเกนก

จวด ทาใหทรา

กเขตควบคมท

ตหนงมคาเพมข

สนตรงเรยกควา

นโดยใชแผนภม

ามารถยอมรบไ

วาทยอมรบไดเ

บถงความผดป

ยอมรบได

ขนในขณะทอก

ามสมพนธในลก

เสน

ไดและตองแกไ

เกดขนสามจด

ปกตในการดาเน

หนาท 26

กคณสมบต

กษณะนวา

ไข

นนการหรอ

Page 34: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● ฮส

ออกเป

เปลยน

สงสดอ

●กรา

ความพรอมการส

สโตแกรม (His

ฮสโตแกรม

ปนกลมๆ โด

นแปลงของขอม

ตวอยางเชน

อยในกลมอาย

าฟแทง (Bar g

กราฟแทง

ตวอยางเชน

อบมาตรฐานวชา

stogram) กราฟ

มเปนวธเพอแสด

ยฮสโตแกรมสา

มล เปนตน

น แผนภมแส

21-30 รองลงม

graph)

เปนกราฟเพอก

น ผลการขายข

าชพไอท IT Passp

ฟแสดงคาสถต

ดงจานวนของอ

ามารถแสดงให

ดงผลการสารว

มอคอกลมอาย

การเปรยบเทยบ

ของตวแทนฝาย

port: STRATEGY

ตความถ

องคประกอบใน

หเหนถงภาพรว

วจผใชโทรศพท

ย 10-20 และ 3

บองคประกอบห

ยขาย หรอเพอก

Y

นแตละกลมดวย

มของขอมล

มอถอ ในเมอ

1-40 โดยมกลม

หลายองคประก

การเปรยบเทยบ

ย กราฟแทง

จดกงกลางขอ

องหนงโดยแบง

มอายมากกวา

กอบ

บยอดขายในแต

โดยแบงขอ

องขอมล ขอบ

เปนกลมอาย

51 ปเปนกลมส

ตละเดอน

หนาท 27

มลทงหมด

บเขตความ

พบวาผใช

สดทาย

Page 35: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● แผ

ในแตล

● แผ

เปลยน

แสดงแ

ความพรอมการส

ผนภมวงกลม ห

แผนภมวงก

ตวอยางเชน

ละกลมจากการ

สดสวนของ

ผนภมเสน (Lin

แผนภมเสน

นแปลงไป ดว

แนวโนมทเปลย

อบมาตรฐานวชา

หรอ กราฟพา

กลม หมายถงแ

น การใชแผนภ

รสารวจ

งผใชโทรศพทใ

ne chart)

น หรอกรา

ยเสนทเชอมแต

ยนแปลงจากแต

าชพไอท IT Passp

าย (Pie chart)

แผนภมเพอแสด

ภมวงกลมเพอแ

ในแตละกลมขอ

าฟเสน โด

ตละจดของกลม

ตละชวงเวลาระ

port: STRATEGY

)

ดงสดสวนของแ

แสดงสดสวนคว

องเมอง X (City

ดยปกตใชแสดง

มขอมลเดยวกน

ะหวางป

Y

แตละองคประก

วามสมพนธขอ

y X)

งคาตวเลขทเปล

น โดยใชเปนช

กอบจากองคปร

องยอดขายในผ

ลยนแปลงตอเน

ชอของกราฟดว

ระกอบทงหมด

ลตภณฑแตละ

นองเปรยบเทยบ

วย โดยมากม

หนาท 28

ะชนด หรอ

บกบเวลาท

กถกใชเพอ

Page 36: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

● กา

การกา

สามาร

กาลงส

อางอง

การป

การปร

จดยก

ความพรอมการส

รวเคราะหการ

การวเคราะ

าหนดจดลงในแ

หากกาหนด

จากกรณน

ตวอยางกร

รถประมาณกา

การถดถอย

สองนอยทสด (

ระมาณคาโดย

ระมาณคาโดยว

กาลงสอง

อบมาตรฐานวชา

รถดถอย (Reg

ะหการถดถอยเ

แผนภาพการกร

ดใหขอมลสองช

A (A-slope) เ

ราฟ จากการ

รการสงซอสนค

ยเชงเสนเปนเสน

Least-square

ยวธกาลงสอง

วธกาลงสองนอ

าชพไอท IT Passp

gression Ana

ปนการวเคราะ

ระจายและใชเส

ชนดคอ X และ

เปนเสนเอยงกา

รพยากรณอณห

คาเครองดมเพอ

นตรงทเชอมระ

es method)

งนอยทสด (Le

อยทสด เปน

port: STRATEGY

lysis)

ะหเพอแสดงคว

สนตรงเชอมระห

Y สามารถแส

ารถดถอยเชงเส

หภมเฉลยทงป

อนามาจาหนา

ะหวางแตละจด

east-squares

วธกาหนดเสนต

Y

ามสมพนธระห

หวางจดเพอแส

ดงสมการการถ

สน และ b เปนจ

ทาใหสามาร

ยได

เขาดวยกนใหส

method)

ตรงจากคารวม

หวางขอมลสองช

สดงความสมพน

ถดถอยเชงเสนไ

จดตดของ y (y

รถคาดการณยอ

สนทสด ทไดจ

มทนอยทสดของ

ชนด ดวยกา

นธ

ไดเปน y=ax+b

y-intercept)

อดขายเครองด

จากการคานวณ

งระยะหางระห

หนาท 29

ารนามาทา

b

ดม ทาให

ณดวย วธ

วางจดสอง

Page 37: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

3 การ

ระเบย

(1) แผ

ลกษณ

ดงตวอ

ทางาน

ความพรอมการส

รตดสนใจ (De

เพอทาใหอ

ยบวธตอไปนเป

ผนภาพสาเหตแ

แผนภาพส

ณะโครงสรางแบ

แผนภาพก

อยางแผนภาพ

น วสด เครองจก

คณภาพถด

วธการทาง

อปกรณ (ส

พนกงาน (ส

วสด (สาเห

ไมมประสท

การปฏเสธ

การเสอมถ

การละเลย

เสยหาย (B

พนกงานระ

อบมาตรฐานวชา

ecision-making

องคกรสามารถส

นระเบยบวธเพ

และผลกระทบ

าเหตและผลกร

บบกางปลา ทา

างปลา เหมาะท

แสดงถง สา

กร และพนกงา

ดถอย (ผล) Qu

าน (สาเหต) W

สาเหต) Equipm

สาเหต) Staff (

หต) Materials (

ทธภาพ (Ineffic

(Rejects)

อย (Deteriora

(Negligence)

Breakdowns)

ะยะสน (Short-

าชพไอท IT Passp

g)

สรางผลกาไร จ

พอชวยการตดส

(Cause and e

ระทบเปนแผนภ

าใหรจกกนในอก

ทจะนามาใชใน

เหตททาใหคณ

าน จากแผนภา

uality degrada

Work methods

ment (Cause)

Cause)

(Cause)

cient)

ation)

)

-staffing)

port: STRATEGY

จงจาเปนตองมก

สนใจในการแกไ

effect diagram

ภาพเพอแสดงส

กชอหนงวา แผ

นการสรปสาเห

ณภาพในการทา

พทาใหเหนถงค

ation (Effect)

(Cause)

Y

การทางานอยา

ไขปญหาไดอย

m) แผนภาพแส

สาเหตและปจจ

ผนภาพกางปลา

ตหรอปจจยทห

างานถดถดยลง

ความสมพนธข

างมประสทธภา

างมประสทธภา

ดงเหตและผล

จยตางๆ ของป

หลากหลายของ

ง ดงระบบปจจ

องแตละปจจย

าพ และมคาใชจ

าพ

หรอแผนภาพก

ปญหาในการท

งปญหา

จยสประการ ค

ยไดชดเจนขน

หนาท 30

จายเกดขน

กางปลา

ทางาน ใน

คอ วธการ

Page 38: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 31

(2) การจาลอง (Simulation)

การจาลอง (Simulation) เปนแบบทดสอบทเลยนแบบจากสถานการณจรง จากการคาดการณปญหาและ

เงอนไขตางๆ วธการในการดาเนนการของแบบจาลองสามารถสรปไดดงตอไปน

●การโปรแกรมเชงเสน (Linear programming: LP)

LP การโปรแกรมเชงเสน เปนตวแบบเพอการแกไขปญหาทมความสาคญ ทาใหไดมาซงแนวทางในการ

จดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ ภายใตขอจากดทกาหนด

● ทฤษฎการเขาคว (Queuing)

ทฤษฎการเขาคว เปนรปแบบเพอการวเคราะหระยะเวลาในการรอคอยของลกคา และความยาวของควใน

การใหบรการ อาทเชน เคานเตอรบรการรบฝากเงนในธนาคาร (Bank-teller windows) โดยพจารณาจากเวลาทลกคา

มาถง (Customer arrival time) จานวนของเคานเตอรทใหบรการ (Number of windows) และ เวลาเฉลยในการ

ใหบรการลกคาแตละราย (Average service duration)

ระยะเวลาการรอคอย (Waiting period) และจานวนของลกคาในคว (Number of people in line) สามารถ

แสดงใหเหนถงคาความคาดหวงในการไดรบบรการของลกคาแตละรายได

(3) การควบคมสนคาคงคลง (Inventory control)

การควบคมสนคาคงคลงเปนรากฐานของการจดการธรกจสาหรบบรษท หากสนคาคงคลงมากเกนไปหรอ

นอยเกนไป อปสงคและอปทานกจะไมสมดลย และหากมจานวนสนคาในคลงมากเกนไปกจะสงผลกระทบหรอมแรง

กดดนทรพยากรขององคกร ทาใหมตนทนเพมมากขน จงเปนเรองสาคญอยางยงทจะตองรกษาระดบสนคาคงคลงใหม

ปรมาณทเหมาะสมอยเสมอซงเปนสวนหนงของการควบคมสนคาคงคลง

วธการสาหรบการควบคมสนคาคงคลงมรายละเอยดดงน

อางอง

LP: Linear Programming (การเขยนโปรแกรมเชงเสน)

คาความคาดหวง (Expectation value)

คาความคาดหวง หมายถงคาเฉลยทไดหลงจากการทดลองหลายๆ ครง

ตวอยางเชน การทอยลกเตาหลายครง เราสามารถคาดการณคาเฉลยของผลการทอยได

Page 39: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 32

● ระบบคงบน (Kanban system)

ระบบคงบน (Kanban system) สามารถเรยกอกชอวา ระบบ JIT (Just - In - Time) เปนระบบทางการผลตท

ไดรบความนยมนามาใช ซงคดขนโดยบรษทโตโยตา อนเปนวธในการจดซอจดหาสงจาเปนหรอสงทตองการดวย

จานวนทตองการและในเวลาทตองการ เพอรกษาจานวนของสนคาหรอวตถดบในคลงสนคาใหมนอยทสด โดยจบคกบ

ขนตอนการผลตปจจบนกบสถานะการผลตในขนตอนถดไป (การใชชนสวน) และจดซอจดหาชนสวนทตองการจาก

ขนตอนกอนหนา (จากผผลตชนสวน)

คงบน หมายถงคาสงในการทางานทลงรายละเอยดถงเวลาในการจดสงและจานวนสวนประกอบตางๆ จาก

จดสนสดของขนตอนตอไปถงจดเรมตนของขนตอนกอนหนา เพอประโยชนในการจดการการผลต

● MRP (การวางแผนความตองการวสด)

MRP (การวางแผนความตองการวสด) เปนวธในการวางแผนการผลต โดยการคานวณจานวนชนสวนท

ตองการสทธ เพอใชในการผลต ใน MRP สามารถคานวนปรมาณชนสวนสทธทตองการภายใตการวางแผนการผลต

และจานวนทตองการสทธ ซงตองไดรบเพอทดแทนจานวนทใชไปในสนคาคงคลง

●ปรมาณสงซอทเหมาะสม (Economic ordering quantity)

ปรมาณสงซอทเหมาะสม หมายถงวธในการคานวณจานวนในการสงซอสนคาหรอวตถดบในการสตอกสนคา

ทเหมาะสม เพอลดคาใชจายในการสงซอสนคาหรอวตถดบ (Ordering cost) และคาใชจายในการดแลคลงสนคา

(Inventory carrying cost) ซงสมพนธกบจานวนสนคาในสตอกหรอในคลงสนคา อนเปนปจจยหนงทมความสาคญยง

ในการดาเนนธรกจและการสรางผลกาไร จานวนการสงซอสนคาหรอวตถดบทเหมาะสมชวยใหสามารถบรหารจดการ

คาใชจายทางดานคลงสนคาใหตาทสดอยางมประสทธภาพ

Page 40: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

คาใชจ

(Orde

คาใชจ

คลงสน

(Inven

คาใชจ

(Total

อางอง

MRP:

ปรมาณ

ตวอยา

[เงอนไ

(1) แต

(2) คา

(3) คา

(4) ปร

ขนตอ

① จา

จานวน

②คา

ความพรอมการส

จายในการสงซอ

ering cost)

จายในการดแล

นคา

ntory carrying

จายรวมสนคาค

inventory cos

Material Req

ณทตองการสท

าง เงอนไขตอไ

ไข]

ตละคาสงซอตอ

าใชจายในการด

าใชจายในการส

รมาณทตองกา

นการคานวณป

านวนสงซอ (nu

นทใช ÷ (ปรมา

าใชจายการสงซ

อบมาตรฐานวชา

อ ค

ลจดการ

g cost)

คงคลง

st)

quirements Pl

ทธ (Net require

ไปนเพอการการ

องสงซอเปนลอ

ดแลจดการคลง

สงซอเปนเงน 6

รใชในแตละงว

ปรมาณการสงซ

umber of orde

าณสงซอ × จาน

ซอทงหมด (tota

าชพไอท IT Passp

คาใชจายในการ

นการสงซอตาส

คาใชจายทจาเป

คลงสนคา โดยค

มสนคาในคลงเป

คาใชจายรวมท

anning (การว

ed quantity) ห

รสงซอในปรมา

ต แตละลอตม

งสนคา แปรผน

6,000 $ ตอคาส

ดคอ 20,000 ช

ซอ (จานวนลอต

ers)

นวนชนตอลอต

al ordering co

port: STRATEGY

รสงซอสนคาหร

สด เพอลดคาใช

ปนเพอใชในกา

คาใชจายในสว

ปนระยะเวลาย

เกดขนจากคาใ

วางแผนความ

หมายถงปรมาณ

าณทชวยลดคา

สนคาจานวน 5

นตามจานวนใน

สงซอแตละครง

ชน

ต) เพอลดคาใช

): หากมเศษให

ost)

Y

รอวตถดบแตละ

ชจายโดยรวมข

รดแลรกษาสน

นนจะเพมขนเม

ยาวนาน หรอคา

ใชจายของคลง

ตองการสนคา

ณชนสวนทตอง

ใชจายสนคาคง

500 ชน

นการสงซอแตล

ชจายรวมของส

หปดขน

ะครง ดวยปรม

ของการสงซอ

คาคงคลง และ

มอมสนคาในค

างสตอกมาก

สนคาและคาใช

าหรอวตถดบ)

งการสงซอสทธ

งคลงโดยรวม

ะครง โดยมคาใ

สนคาคงคลง โด

าณทมากทสด

ะเพอการบรหาร

ลงสนคาเพมม

ชจายในการสง

)

ใชจายลอตละ

ดยสรปดงตอไป

หนาท 33

คาใชจาย

รจดการ

ากขน หรอ

ซอสนคา

15,000 $

ปน

Page 41: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

จานวน

③ ค

ปรมาณ

④ตน

คาใชจ

โดยอา

อางอง

ลอต

ลอต ห

ความพรอมการส

นครงในการสง

าใชจายในการ

ณการสงซอ (O

นทนสนคาคงค

จายการสงซอรว

างถง การจดกล

ดงนนปรมา

(Lot)

หมายถงจานวน

อบมาตรฐานวชา

ซอ (Number o

รดแลคลงสนคา

Order size) × ค

ลงรวม (total in

วม (Total orde

ลมสนคาหรอผล

าณการสงซอตา

นหนวยของสนค

าชพไอท IT Passp

of orders plac

า (Inventory ca

คาใชจายในกา

nventory cost

ering cost) +

ลตภณฑในกล

าสดททาใหคาใ

คาหรอวตถดบท

port: STRATEGY

ced) × คาใชจา

arrying cost)

รดแลคลงสนค

t)

คาใชจายการด

มเดยวกน

ใชจายโดยรวม

ทตองการใชใน

Y

ายในการสงซอ

าตอลอต (carr

ดแลคลงสนคา

มตาสดคอ 4 ลอ

นการผลต (Prod

(ordering cos

rying cost per

(Inventory ca

อต

duction) และก

st)

r lot)

rrying cost)

การจดสง (Ship

หนาท 34

pping)

Page 42: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

●วธก

ทรพย

วธการ

วธกา

วธเขา

First-i

วธเขา

Last-i

วธเฉล

Avera

การระ

Speci

ตวอย

เปรยบ

กอน (

ความพรอมการส

การประเมนม

วธการประ

สน โดยแทนคา

รประเมนมลคา

กอนออกกอน

n first-out met

ทหลงออกกอน

n first-out met

ลยคาใชจาย

age cost meth

ะบเฉพาะเจาะจ

ific identificat

ยาง

บเทยบการกาห

LIFO)

สมมตใหรา

สมมตใหรา

ดงนนการป

ออกกอนม

อบมาตรฐานวชา

ลคาสนคาคงค

เมนมลคาสนค

าดวยมลคาเงน

าโดยทวไปมดงน

thod

thod

hod

จง

ion method

หนดปรมาณคล

ายการสตอกแร

ายการสตอกสด

ประมาณการมล

มลคาเปน 91 $

าชพไอท IT Passp

คลง (Inventor

คาคงคลง เปนว

นสด (การตคาส

รายละเอ

พจารณาข

ณ สนงวด

พจารณาข

ในสตอก ณ

คานวณม

สนคาทมอ

คานวณม

รายการ

งสนคา ณ สน

รกไดรบการจดส

ดทายไดรบการ

ลคาสนคาคงค

$

port: STRATEGY

ry valuing me

วธในการประเม

สนคาเปนเงน)

ยด

ขายสนคาทนาเ

ด (สนคาใหมใน

ขายสนคาทนาเ

ณ สนงวด (สน

ลคาสนคาคงค

อยในสตอก

ลคาสนคา ณ ส

นงวด โดยใชวธ

สง

รจดสง

ลงกรณใขวธเข

Y

ethod)

มนมลคาของสน

เขากอนและคา

นคลงสนคา)

เขาหลงสดกอน

คาใหมในคลงส

ลง ณ สนงวด โ

สนงวดโดยพจา

ธเขากอนออกก

ขากอนออกกอน

นคาคงคลง (ทร

านวณมลคาสน

นและคานวณม

สนคา)

โดยพจารณาจ

ารณาจากคาใช

กอน (FIFO) ก

นมมลคาเปน 1

รพยสนทถอครอ

นคาคงคลงทมอ

มลคาสนคาคงค

ากคาใชจายเฉ

ชจายจรงของสน

กบการใชวธเขา

07 $ กรณใขว

หนาท 35

อง) เสมอน

อยในสตอก

คลงทมอย

ฉลยของ

นคาแตละ

าทหลงออก

ธเขาทหลง

Page 43: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 36

(4) คาเสอมราคา (Depreciation)

เนองจาก เครองจกร อาคาร และสนทรพยอนๆ มมลคาทางสนทรพยลดลงตลอดเวลา เรยกการลดมลคาใน

ลกษณะนวา การตดคาสญสน (Depletion) วธการในการคานวณคาเสอมราคาประกอบดวยสองวธหลกคอ วธเสนตรง

(straight-line method) และวธยอดลดลง (Declining-balance method)

การปรบปรงรหสภาษของประเทศญปนในป 2008 ไดเปลยนวธการคดคาเสอมของอปกรณคงเหลอของ

บรษทหลงจาก เมษายน 2008 วธในการคดคาเสอมราคา ทาใหสามารถลดคาสญสนของสนทรพยจนมมลคาเหลอ

เพยง 1 Y

วธคดคาสญสน Methods of Depreciation

รายละเอยด สตรในการคานวณคาสญสน Formula for calculating depreciation

วธเสนตรง

Straight line

method

หกคาเสอมราคา

จากราคาซอดวย

อตราคงท ในทกรอบ

บญช

- วนทไดอปกรณมาคอ 31 มนาคม 2008 หรอกอนหนา

(ราคาทน – มลคาคงเหลอ) ÷ อายใชงาน

(Acquisition cost – residual value) ÷ Useful life

- วนทไดอปกรณมาคอ 1 เมษายน 2008 หรอหลงจากนน

(ราคาทน × อตาราคาเสอมราคาทสอดคลองกบอายใชงาน)(ฉบบ

ปรบปรง)

Acquisition cost × depreciation rate corresponding to useful life

(revised)

วธยอดลดลง

(Declining-

balance method)

ในการคานวณคา

สญสน หรอคาเสอม

ดวยวธนคานวณ

จาก ราคาซอคา

สนคาหรออปกรณ

ลบดวยคาเสอม

ราคาเตม จนถงจดท

เปนดลคาเสอมราคา

และสนทรพยถกหก

คาเสอมโดยอตรา

รอยละคงททกงวด

บญช

วนทไดรบอปกรณ 31 มนาคม 2008 และทไดมากอนหนา

ดลทไมหกคาเสอม × อตราคาเสอมราคา ทสอดคลองกบอายใชงาน

(Undepreciated balance × Depreciation rate)

วนทไดรบอปกรณ 31 มนาคม 2008 และภายหลง

ดลทไมหกคาเสอม × อตราคาเสอมราคา ทสอดคลองกบอายใชงาน

(ฉบบปรบปรง)

(Undepreciated balance × Depreciation rate corresponding to

useful life) (revised)

* ในญปน ยอดเงนรวมทหกคาเสอมราคาสนคา อปกรณทซอเขา ×

* ในประเทศญปนจากดวงเงนเพอหกคาเสอมราคา = คาใชจายในการ

ซอ × อายการใชงานทสอดคลองกบอตราการรบประกน

* แตถาหากการคานวณคาเสอมราคาทไดนอยกวาวงเงนรวมในการหก

คาเสอมราคา คาเสอมราคาในการคานวณแตละงวดเปนดงน

ดลทไมหกคาเสอม × อายการใชงานทสมพนธกบอตราการหกคาเสอม

ฉบบปรบปรง – 1 เยน

Page 44: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 37

4 วธการแกปญหา (Problem-solving methods)

วธการพนฐานในการแกไขปญหาสามารถสรปไดดงตอไปน

●การประชมระดมสมอง (Brainstorming)

การระดมสมองเปนวธการประชมกลมบคคลเพอสรางความคดใหม โดยการแลกเปลยนความคดเหนตามกฎ

บางอยางและเพอสรางวธการในการแกไขปญหา

กฎสาหรบการระดมสมองมดงน

กฏ (Rule) รายละเอยด (Description)

ไมมการวพากษวจารณ

No criticizing

ไมวพากษวจารณความคดเหนของผอนไมวาจะถกหรอผดกตาม การวพากษวจารณ

ความคดเหนของผอนทาใหไมสามารถเปดกวางทางความคด จงควรหลกเลยง

ปรมาณเหนอคณภาพ

Quantity over quality

พยายามสรางความคดเหนทแตกตางมากเทาทจะทาได ดวยระยะเวลาทสน จานวน

ความคดเหนทแตกตางจานวนมากอาจไดมาซงวธการในการแกไขปญหาทดได

ไมมขอจากด หรอปดกน

ทางความคด

No constraints

เปดโอกาสใหพดไดโดยอสระไมปดกนทางความคดหรอกาหนดขอบเขตขอจากดทาง

ความคด

การปดกนทางความคดแมเพยงเลกนอยอาจทาใหไมสามารถไดวธการในการแกไข

ปญหาทดทสดได

การรวบรวมและสรางสรรค

ความคดใหม

Combine And

piggyback

รวบรวมความคดเหนทไดหรอปรบปรงความคดเหนขอเสนอตางๆ ทาใหไดมาซง

ความคดใหมทคาดหวงได

สงทตองพจารณาเพอใหการประชมระดมสมองสามารถเปนไปโดยราบรน สามารถสรปไดดงน

•ในแตละกลมประชมระดมสมองควรมสมาชกระหวาง 5-8 คน

•สมาชกทงหมดควรมระดบชนความสมพนธในลาดบเดยวกน ไมมความสมพนธแบบผบงคบบญชาและ

ผใตบงคบบญชา เพอสามารถสงเสรมการแสดงความคดไดโดยเสร

•สถานทในการจดประชม ควรเปนสถานททสมาชกทกคนรสกผอนคลาย

•ผนาในการประชม ควรสรางบรรยากาศทยกระดบความกระตอรอรนของสมาชกทกคนใหแสดงออกทาง

ความคดและความคดเหนของแตละคน

•หากการประชมมระยะเวลายาวนานมากกวาหนงชวโมงควรมการพกการประชม

Page 45: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 38

อางอง

การระดมสมอง (Brainstorming)

การระดมสมอง คอการรวมกนของคาวา "Brain" และ "storm" เปนการทาใหเกดความคดใหมจากการรวบรวมความคด

วธการกอรดอน (Gordon method)

วธการกอรดอน เปนวธการสรางความคดผานการระดมความคด ซงแตกตางจากการระดมความคดแบบ การระดม

สมอง ซงเปนการประชมทผเขารวมอาจไมไดคานงถงเหตแหงปญหาทแทจรง

เนองจากไมมการกาหนดกรอบแนวคดไวกอน จงทาใหมอสระในการไดมาซงความคดและแนวคดใหมๆ มากกวาการ

ระดมสมองแบบเดม (Brain Storming)

วธการ KJ

วธการ KJ เปนวธการสาหรบการแสดงสมาชกของกลมและทาความเขาใจขอบเขตของปญหาทชดเจน

โดยใชเทคนคการระดมความคด ทาใหกอเกดความหลากหลายของความคดทแตกตางกน สมาชกแตละคนจะบนทก

แนวคดทไดไวบนบตรของตนเอง บตรทมแนวคดเหมอนหรอคลายคลงกนจะถกจดกลมเขาดวยกน

●บสเซสชน (Buzz session)

บสเซสชน เปนวธการอภปรายแบบไรโครงสราง และรวบรวมความคดเปนกลมคนเลกๆ โดยมกระบวนการดงน

แบงกลม

Break into groups

แบงผเขารวมอภปรายออกเปนกลมเลกๆ กลมละ 5-8 คน

กาหนดบทบาท

Assign roles

แตละกลมทาการกาหนดผนาและผจดบนทก

ทาการอภปรายกลม

Discussion within group

แตละกลมทาการอภปรายกลมตามรปแบบ อยางนอยประมาณ 10 นาท

ตดสนใจจากตาแหนง

Decide on A position

แตละกลมกาหนดตาแหนงตามรปแบบ

นาเสนอตาแหนง

Presentation of positions

ผนาของแตละกลมทาการนาเสนอตาแหนงของกลม

อางอง

บซเซสชนของ (Reference)

"Buzz" หมายถงการพดคยอยางไมเปนทางการดวยความกระตอรอรน

Page 46: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 39

1-1-3 บญชและการเงน (Accounting And financial Affairs)

การบญช หมายถงกจกรรมในการบนทก การคานวณ และการจดการกาไรขาดทน เปนกระบวนการทเกยวกบ

เรองทางการเงน (Financial Affair) และผลลพธทไดจากการบรหารจดการงบการเงน (financial statements) ประเภท

ตางๆ

1 ยอดขายและกาไร (Sales and profit)

ผจดการของบรษท จาเปนตองมการตระหนกถง ยอดขาย (Sales) และปรมาณการขาย (volume of sales)

ซงเปนกจกรรมหลกของการทาธรกจ เพอไปใหถงเปาหมายในการบรหารกาไรและขาดทน จงตองมการปรบคลงสนคา

และสรางผลกาไรใหไดมากทสดในขณะทมคาใชจายตาสด

(1) คาใชจาย (Expense)

คาใชจาย หมายถงเงนทบรษทตองจายเงนเพอดาเนนกจกรรมทางธรกจ

ประเภทของคาใชจายหลกๆ มดงตอไปน

คาใชจาย หรอตนทน (Cost) คาใชจายหลกในการจดซอวตถดบและการผลต (manufacturing products)

คาใชจายแปรผน (Variable

cost)

คาใชจายทแปรผนตามกาไร ประกอบดวย คาใชจายในการขายสนคา การจดสง

และอนๆ

คาใชจายคงท (Fixed cost) คาใชจายทไมมความแปรผนตามกาไรประกอบดวยคาใชจายทางดานวสด

อปกรณ (Equipment) คาใชจายทางดานแรงงาน (labor cost) เปนตน

คาใชจายในการขาย (Selling)

คาใชจายทวไป (general) และ

คาใชจายเพอการบรหารจดการ

(Administrative expense)

คาใชจายทงหมดทเกยวของกบการผลตและขายสนคาประกอบดวย คาใชจาย

ในการจดการการขาย คาใชจายทวไปในการบรหารจดการ เปนตน

อาจเรยกวา คาใชจายการดาเนนการ (Operating expenses)

(2) กาไร (Profit)

กาไร หมายถงจานวนเงนสทธทเหลอจากการหกคาใชจายตางๆ จากยอดขาย ซงมวธการคดกาไรในทาง

บญชทหลากหลาย

วธทนยมใชในการคานวณกาไรโดยทวไป สรปไดดงน

Page 47: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

กาไรข

Gross

รายได

Opera

รายได

Ordin

(3) จด

อยางว

เหนอจ

สวนขอ

จดคม

ตนทน

Unit v

สวนก

Unit c

ความพรอมการส

ขนตน

s profit

ดจากการดาเนน

ating income

ดสามญ

ary income

ดคมทน (Brea

จดคมทน

วา Break-even

จดคมทนส

จดคมทนคอผล

องกาไรตอหนว

ทน คาใชจายค

นแปรผนตอหนว

variable cost

าไรตอหนวย

contribution m

อบมาตรฐานวชา

กาไร

Gros

นการ กาไร

จดก

profi

รายไ

ดาเน

Ordi

expe

ak – Even poi

หมายถงจดทก

n revenues

ามารถคานวณ

ลกาไร สามารถ

วย (Unit contr

=คงท ÷ (1 - (

วย ส

margin

าชพไอท IT Passp

ทคานวณจากก

ss profit = sale

ทคานวณไดจา

การ(General A

t)

ไดจากการดาเน

นนการ(non-op

nary income

enses

int)

การขายมคาเท

ณไดจากการกาห

คานวณจดคม

ibution margin

(คาใชจายแปรผ

ตนทนแปร

สดสวนของราย

ตนทนแปรผน ÷

สดสวนของราย

1 – ตนทนแปรผ

port: STRATEGY

การนาคาใชจา

es – cost of g

ากการนาคาใชจ

And Adminis

นนการ (Ope

perating incom

= operating

ทากบคาใชจาย

หนดเสนกราฟค

ทนไดดงน

n)

ผน ÷ รายได))

ผนตอหนวย

ไดทคดโดยตน

÷ รายได

ไดทคดโดยกาไ

ผนตอหนวย

Y

ยในการขายสน

oods sold

จายในการขาย

strative expen

erating inc

me) นอยกวาค

income + no

เปนจดทไมม

ความสามารถใ

)

ทนผนแปร

(variable

ไร

(1 – unit

นคาลบออกจาก

ย (Selling)และ

nse) ไปลบออก

ome) บจากการ

าใชจายทไมใช

on-operating i

มทงผลกาไรและ

ในการสรางผลก

e cost ÷ reven

t variable cost

กยอดขาย

ะคาใชจายในก

กจากกาไรขนต

บวกดวยรายได

ชจากการดาเนน

ncome– non-

ะขาดทน ซงอ

กาไร เมอยอดร

nues)

t)

หนาท 40

ารบรหาร

ตน (Gross

ดทไมได

นการ

-operating

อาจเรยกอก

รายไดทอย

Page 48: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

อางอง

รายได

รายได

ดาเนน

คาใชจ

คาใชจ

ตวอย

รายได

คานวณ

● ตน800,0

● สว1-0.8

● จด

100,0

สามาร

จากกร

ความพรอมการส

ดทมใชเกดจา

ดทมใชเกดจากก

นงานทางธรกจ

จายทไมใชเพ

จายทไมใชเพอก

ยาง

ดเกดขน 1 ลาน

ณตนทนแปรผน

นทนผนแปรตอห

000 ÷ 1,000,00

นของกาไรตอห

= 0.2 แ

คมทน (Break-

000 ÷ 0.2 = 50

รถคานวณจดค

รณน ณ จดทม

อบมาตรฐานวชา

ากการดาเนนง

การดาเนนงาน

ของบรษท

พอการดาเนนง

การดาเนนงาน

นเหรยญ ตนทน

นตอหนวย สวน

หนวย (Unit va

00 = 0.8

หนวย (Unit co

แสดงวายอดขา

-even revenue

00,000 จดคม

คมทนจากตนท

มรายได 500,00

าชพไอท IT Passp

งาน (Non-ope

น เปนรายไดทไ

งาน (Non-ope

น เปนคาใชจาย

นแปรผนท 80

นของกาไรตอห

ariable cost)

แสดงวายอ

ontribution ma

ย 1 เหรยญ มก

es)

มทนเกดขนเมอม

นคงท ไดโดยก

00 เหรยญ ซงเป

port: STRATEGY

erating income

ไดรบจากเงนปน

erating expens

ทบรษทตองชา

0,000 เหรยญ

หนวย และจดค

อดขาย 1 เหรยญ

argin)

กาไร 0.2 เหรยญ

มกาไรเปนศนย

การหารตนทนค

ปนจดคมทนทา

Y

e)

นผล และรายไ

ses)

าระซงอยนอกเห

และมคาใชจา

มทน

ญมคาใชจายห

ญ (0.2 เหรยญ

ย ทาใหสามารถ

คงทดวยสวนขอ

าใหไมเกดทงกา

ดจากแหลงอน

หนอจากการดา

ายหรอตนทนค

หรอตนทนแปรผ

ญ ประกอบดวย

ถสรางผลกาไรจ

องกาไรตอหนวย

าไรและขาดทน

นๆ ทอยนอกเหน

าเนนงานทางธ

งท 100,000

ผน 0.8 เหรยญ

ยกาไรและตนท

จากตนทนคงท

หนาท 41

นอจากการ

รกจ

เหรยญ จง

นคงท)

ได

Page 49: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 42

หากรายไดทจดคมทนถกกาหนดเปน 1 แลวอตราสวนของตนทนผนแปรและตนทนคงทจะมคาเทากบ

อตราสวนของตนทนผนแปรตอหนวยทเปนสวนของกาไรตอหนวยหรอ 0.8 : 0.2

อางอง

สวนของกาไร (Marginal profit)

สวนของกาไร คอกาไรทเหลออยหลงจากนาสวนของรายไดมาหกดวยคาใชจายแปรผน

เปาหมายรายได (Target income)

เปาหมายรายได หมายถงจานวนเงนทเปนกาไรจากการผลตและการขายผลตภณฑ

การกาหนดเปาหมายรายได เปนประโยชนตอการคานวณหาจดคมทน รวมทงจานวนผลตภณฑทตองขายได

ตวอยางเชน การคานวณหาจดคมทนจากเปาหมายรายได ทาการคานวณสวนของกาไร + เปาหมายรายได

หรอ ตนทนคงท + เปาหมาย (fixed cost + target)

รายได = (รายไดตอหนวย – ตนทนแปรผนตอหนวย) × จานวนหนวยทขายได

income = (unit revenue – unit variable cost) × units sold

ขาย = (ตนทนคงท + เปาหมายรายได) ÷ (รายไดตอหนวย – ตนทนแปรผนตอหนวย)

sold = (fixed cost + target income) ÷ (unit revenue – unit variable cost)

Page 50: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

2 ประ

ผทสน

(1) ง

(Asse

ในการ

รายกา

ทรพย

เงนสด

ลกหน

สนคา

ทรพย

การเงน

ไมมกา

ความพรอมการส

ะเภทของงบก

บรษทมหน

นใจรวมทงผถอห

บดล (Balance

งบดล แสด

ets) จะแสดงไว

รตรวจสอบวาผ

รปแบบงบด

าร

สน (Assets)

ด (Cash)

น (Account Re

คงคลง (Inven

สนรวม

งบดลแสดง

น อาทเชน หาก

ารเปลยนแปลง

อบมาตรฐานวชา

ารเงนและวต

นาทตองจดเตรย

หน ธนาคาร ผข

e sheet)

ดงใหเหนถงสถา

วทางดานซาย แ

ผลรวมสดทายข

ดลมดงน

เห

eceivable) เห

tory) เห

เห

งใหเหนถงภาพ

กมขอตกลงทาง

งทางการเงนเก

าชพไอท IT Passp

ตถประสงคขอ

ยม งบการเงน

ขาย และสถาบ

านะทางการเงน

และเครดต (Cr

ของสนทรพยแล

รวม

1,000,0 หรยญ

50,000 หรยญ

60,000 หรยญ

1,110,0 หรยญ

พรวมของการทา

งการเชาทอยระ

ดขน ณ จดน

port: STRATEGY

งบญชการเงน

(Financial sta

บนของรฐ

นของบรษท ณ

redits) หรอหน

ละหนสนถกตอ

รายกา

หนสน

000 หนสน

เจาหน

หนสนร

สวนขอ

สวนขอ

กาไรสะ

รวมสวน

000 หนสนร

(liabilit

าธรกจ ทประก

ะหวางการพจา

Y

atement) เพอร

ตวอยางขอ

เวลาหนง โดย

นสน (Liabilitie

งยอมรบได เรย

(Liabilities)

(Debt)

(Accounts pa

รวม

งเจาของ (Own

งหน (Capital

ะสม (Retained

นของเจาของ

รวม และสวนขอ

ies & owner’s

กอบดวยผลตผ

ารณา ขอตกลง

รายงานสถานะท

องงบการเงนมด

ยในงบดล เดบต

s) จะแสดงไวท

ยกวา การตรวจ

ayable)

ner’s Equity)

Stock)

d earnings)

องเจาของ

s equity

ผลทเปนธรกรรม

งดงกลาวจะยงไ

ทางการเงนของ

ดงน

ต (Debits) หรอ

ทางขวา ทงนก

จสอบงบดล

รวม

7 เหรยญ

4 เหรยญ

1 เหรยญ

8 เหรยญ

2 เหรยญ

1 เหรยญ

1 เหรยญ

มในรปแบบของ

ไมถกบนทกบญ

หนาท 43

งกจการแก

อ สนทรพย

ระบวนการ

70,000

40,000

110,000

800,000

200,000

1,000,000

1,110,000

งมลคาทาง

ญชทาใหยง

Page 51: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 44

อางอง

สนทรพย (Assets) หมายถงเงนสดหรอทรพยสนอนๆ รวมถง อสงหารมทรพยตางๆ อาคาร สานกงาน รถยนต สนคา

และหนสนใดๆ ทสามารถเปลยนเปนเงนสด

ชอบญชทสาคญของสนทรพย

●สนทรพยหมนเวยน (Current Assets)

ตวอยาง : เงนสด (Cash) หลกทรพย (securities) ลกหน (Accounts receivables) ฯลฯ

●สนทรพยถาวร (Fixed Assets)

•สนทรพยทจบตองได (Tangible Assets)

ตวอยางเชน : ทดน อาคาร สนทรพยตดตราตรง (Fixtures) ฯลฯ

•สนทรพยไมสามารถจบตองได (Intangible Assets)

ตวอยางเชน : สทธในสทธบตร(Patent rights) สทธการเชา (leasehold rights) คาความนยม (Goodwill)

●สนทรพยรอการตดบญช (Deferred Assets)

ตวอยาง : คาธรรมเนยมแฟรนไชส (Franchise fees) ตนทนการพฒนา (Development costs) คาธรรมเนยมการออก

หนกของบรษท (Corporate bond issuance fees) ฯลฯ

อางอง

หนสน (Liabilities)

หนสนเปนรายการตางๆ อาทเชน หนสน ซงหมายถงเครดตใดๆ ทตองไดรบการชาระ

ชอบญชทสาคญของบญชหนสน (Major Accounting titles of liability)

●หนสนหมนเวยน (Current liabilities)

ตวอยางเชน : หนก (Corporate bonds) เจาหนระยะสน (long-term debt) ฯลฯ

●หนสนคงท (Fixed liabilities)

ตวอยาง : หนก (Corporate bonds) หนสนระยะยาว (long-term debt) บาเนจบานาญทตองจาย (Accrued

employee retirement benefit) ฯลฯ

Page 52: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

อางอง

B/S B

สนทรพ

(2) งบ

บญช

ขาย Sa

ตนทนข

กาไรขน

คาใชจา

กาไรจา

รายไดท

การสญ

รายไดส

กาไรวส

การสญ

กาไรกอ

ภาษนต

รายไดส

ความพรอมการส

Balance shee

พยสทธ หมสย

บกาไรขาดทน

งบกาไรขาด

การเปดเผยคา

ales

ของสนคาทขาย C

นตน Gross profi

ายในการขายและ

ากการดาเนนงาน

ทมใชการดาเนนง

ญเสยทไมไดเกดจา

สามญ Ordinary

สามญ Extraordin

ญเสยวสามญ Ext

อนภาษ Pre-tax

ตบคคล ฯลฯ Cor

สทธ Net income

อบมาตรฐานวชา

et (งบดล)

ถงสนทรพยรว

น (Income stat

ดทน หรอP/L (

าใชจาย (ขาดทน

Cost of goods so

it

ะบรหารทวไป Se

น Operating inco

งาน Non-operati

ากการดาเนนงาน

income

nary profit

raordinary loss

profit

rporate taxes, et

e

าชพไอท IT Passp

มนอยกวาหนส

tement: P/L)

(Profit and Lo

น) และรายได

งบกาไรข

เรมตนท :1 เม

สนสด :31 มน

old

lling, General A

ome

ng income

น Non-operating

tc.

port: STRATEGY

สนรวม

oss statement

(กาไร) เพอเปน

ขาดทน Income s

ษายน 200x From

นาคม 200x To: 3

And Administrativ

g loss

Y

t) แสดงใหเหน

นการยนยนสถา

statement

m: 1 April 200X

31 March 200X

ve expense

นถงผลกาไรและ

านะทางการเงน

ะขาดทนของบร

นของบรษท

(หนวย: ลาน

1,000

650 350 200 150 30

50

130

10

20

120 50 70

หนาท 45

รษทในรอบ

น)

Page 53: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 46

(3) งบบญชกระแสเงนสด (Cash-flow statement) หรองบกระแสเงนสด

งบบญชกระแสเงนสด แสดงใหเหนถงการไหลเวยนของเงนสดในชวงเวลาหนง วามปรมาณเงนสดทถอครอง

อยมากนอยเพยงไร เมอเรมงวดบญช และเหลอเทาใดเมอสนงวด

การจดเตรยมงบกระแสเงนสดแสดงใหเหนถงความเคลอนไหวทางการเงน และการพจารณารวมระหวาง P/L

และ B/S เพอสามารถคาดการณการบรหารจดการเงนทน และการกาหนดแผนในการจดการเงนทน เพอสามารถ

บรหารจดการทางธรกจไดอยางมประสทธภาพ

อางอง

P/L (Profit & Loss statement) งบกาไรและขาดทน

ROE (Return On Equity) ผลตอบแทนในการลงทน

ROE (Return On Equity) หมายถงอตราความสามารถในการทากาไรตอหนวยของทรพยสนหรอสวนของผถอหน

ROE แสดงใหเหนถงอตราสวนของกาไรสทธ (ผลตอบแทน) ตอทน (สวนของผถอหน shareholder’s equity) สาหรบ

จานวนของหนของหนทออก ในระยะสนเพอตอบคาถามทวาจะไดผลตอบแทนเทาใดจากการลงทนในหนของบรษท ใน

รปแบบของ ดชนประสทธภาพในการบรหารจดการ

ROE = กาไรสทธ ÷ สวนของผถอหน × 100

อตราสวนเงนทนหมนเวยน (Current ratio) (สภาพคลอง)

อตราสวนเงนทนหมนเวยน เปนดชนทแสดงใหเหนถงสนทรพยปจจบนมมากกวาหนสนปจจบน

อตราสวนเงนทนหมนเวยน เปนรอยละทคานวณไดจากสตร (สนทรพยหมนเวยน ÷ หนสนหมนเวยน) × 100

หากอตราสวนมคาสงบงบอกถงการบรหารจดการองคกรทมเสถยรภาพ

ความสามารถในการทากาไร (Profitability)

ความสามารถในการทากาไร เปนดชนแสดงใหเหนถงเงนทนทใชและการสรางผลกาไร

Profitability = Gross profit margin × total Asset turnover

ความสามารถในการทากาไร = สวนของกาไรขนตน × การหมนเวยนของสนทรพย

Gross profit margin = profit ÷ revenues And total Asset turnover = revenues ÷ Assets

สวนของกาไรขนตน =กาไร ÷ รายไดและและการหมนเวยนของสนทรพยรวม = รายได ÷ สนทรพย

Page 54: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 47

3 รปแบบอนๆ ของการทาบญช (Other forms of bookkeeping)

นอกเหนอจากงบการเงนทจาเปน เอกสารตอไปนเปนรปแบบของการทาบญชเพอใชสาหรบการจดการทาง

การเงนขององคกร

(1) สมดรายวนทวไป (Journal Book)

สมดรายวนทวไป คอสมดบนทกการทาธรกรรมใดๆ โดยลงบญชหรอบนทกตามวน และลงบนทกทละรายการ

ในทกหนา ตวอยางเชน เมอมการซอวสดสนเปลองในสานกงานเปนเงน 1,000 เยน ดวยเงนสด กจะทาการบนทกไว

ดงน

รายการ Titles รวม (Amount) รายการ (Titles) รวม (Amount)

เบดเตลดSupplies Expense 1,000 เงนสด Cash 1,000

(2) บญชแยกประเภททวไป (General ledger)

บญชแยกประเภททวไป เปนสมดบญชทสาคญมหนาทขนพนฐานในการทาบญชบรษทเพอการชาระบญช

เปนทซงมไวเพอจดการธรกรรมทางการเงนไปสบญชแยกประเภทตอไป

ตวอยางเชน เมอซอเครองใชสานกงานมลคา 1000 เยน ดวยเงนสด กจะทาการบนทกลงบญชดงน

เงนสด (Cash)

รายการ Titles รวม Amount) รายการ Titles รวม Amount

เบดเตลด

Supplies Expense

1,000

คาใชจายเบดเตลด (Supplies expense)

รายการ Titles รวม Amount รายการTitles รวม Amount

เงนสด Cash 1,000

Page 55: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 48

(3) งบทดลอง (Trial Balance sheet)

งบทดลอง จะแสดงเครดตและเดบตในรปแบบตารางดวยแตละชอบญช แสดงงบดลรวม โดยไมแสดงถงสวนของ P/L

หรอ B/S ตวเลขเหลานจะถกใชเพอการตรวจสอบเมอมการจดทางบการเงน หรออาจเรยกวา งบทดลองรวม

งบดล Balance เดบต Debit ชอบญช Accounting title เครดต Credit งบดล Balance

700,000 1,300,000 เงนสด Cash 600,000

150,000 500,000 เจาหนทางการคา Accounts payable 350,000

200,000 ลกหนทางการคา Accounts receivable 600,000 400,000

ทนเรอนหน Capital stock 1,000,000 1,000,000

800,000 800,000 กาไรสะสม Retained earning

ขาย Sales 850,000 850,000

600,000 600,000 ซอ Purchase

2,250,000 3,400,000 3,400,000 2,250,000

อางอง

ชอบญช (Accounting title)

ชอบญช หมายถงชอของรายการทางการบญช ทปรากฏในงบทางการเงน ประกอบดวย เงนสด (Cash) คาใชจาย

(Expenses) ผลตภณฑ (Product) เจาหน (Accounts payable) ลกหน (Accounts receivable) เปนตน

เจาหน (Accounts payable) เปนคาทหมายถงผทบรษททาการซอวตถดบหรอสนคาดวย บรษทตองชาระเงนคาสนคา

ใหแกบคคลเหลานในอนาคต

ลกหน (Accounts receivable) หมายถงผทซอสนคาจากบรษท และบรษทตองไดรบชาระเงนจากบคคลเหลานใน

อนาคต

บคคลทเปนเจาหน หรอลกหนอาจเปนไดทงปจเจกบคคล บคคลทวไป หรอองคกรใดๆ

Page 56: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 49

1-2 กฎหมาย (Legal Affairs)

1-2-1 ทรพยสนทางปญญา (Intellectual property rights)

สทธในทรพยสนทางปญญาเปนสทธทใหไวกบผทสรางสรรคเพอคมครองผลงานทเกดจากกจกรรมทาง

ปญญาและความคดสรางสรรคของบคคล ทรพยสนทางปญญาสามารถจดเปนหมวดหมไดดงตอไปน

ทรพยสนทางปญญา

Inte

llect

ual p

rope

rty ri

ghts

ลขสทธ Copyright

สทธเพอใหความคมครองการแสดงออกทางความคดสรางสรรคของผเขยน

- ขอบเขตความคมครอง

โปรแกรม ฐานขอมล เวบไซต การออกแบบเนอหา งานทาง

ภาพยนต ฯลฯ

Programs, Databases, websites, Design content collection,

cinematic work)

- ระยะเวลาความคมครอง

นบแตผสรางสรรคงานเสยชวตลง 50 ป

50 ปหลงจากถกเผยแพรโดยองคกร

70 ปหลงจากภาพยนตออกฉาย

- จดทะเบยนเพอคมครองสทธ

ไมตองจดทะเบยน กฎหมายใหความคมครองโดยทนท เมอ

สรางสรรคขน

ธรรมสทธ

(สทธโดยธรรม)

Moral rights

ลขสทธและทรพยสทธ

Copyright And

property rights

สทธในทรพยสนเชงอตสาหกรรม

(Industrial property rights)

สทธเพอใหความคมครองการใชงานและความเปนเจาของ

ผลตภณฑ

- ขอบเขตความคมครอง

ความคด สงประดษฐ งานออกแบบ เครองหมายการคา และชอ

ผลตภณฑ ฯลฯ

(Ideas, inventions, Designs, marks, And product names)

- ระยะเวลาความคมครอง

10 ถง 20 ป

- จดทะเบยนเพอคมครองสทธ

ตองจดทะเบยนเพอใหความคมครอง

สทธบตร(Patent rights)

สทธในแบบผลตภณฑ

อรรถประโยชน (Utility

model rights)

สทธจากการออกแบบ

(Design rights)

สทธในเครองหมาย

การคา (Trademark

rights)

Page 57: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 50

1 ลขสทธ (Copyright)

ลขสทธ (Copyright) เปนสทธทใหความคมครอง การแสดงออกในทางความคดทสรางสรรคขนโดยผเขยน

ลขสทธ เปนกฏหมายเพอใหความคมครองสทธของผเขยน ทสรางสรรคผลงาน อาทเชน ภาพวาด งานเขยน บท

ประพนธ และใชอยางแพรหลายเพอใหความคมครองงานทางคอมพวเตอร โดยลขสทธครอบคลมถงโปรแกรมและ

ขอมลคอมพวเตอร

ลขสทธมความแตกตางจากทรพยสนทางปญญาอนๆ คอลขสทธมงเนนการใหความคมครองตอการ

แสดงออกทางความคดทสรางสรรคขนโดยผเขยน ในขณะททรพยสนทางปญญามงเนนใหความคมครองทางความคด

นอกจากน ลขสทธยงใหความคมครองโดยทนทเมอผสรางสรรคหรอผเขยนไดสรางสรรคงานนนขน ผสรางสรรคไม

จาเปนตองทาการแจงจดทะเบยนเพอใหไดรบความคมครอง ลขสทธเกดขนโดยทนทเมอผลงานเกดขนหรอถกสรางขน

ลขสทธโดยทวไปสามารถแบงออกเปนสองกลมคอ สทธโดยชอบธรรม (Moral rights) และลขสทธและทรพยสทธ

(Copyright And property rights)

อางอง

สทธบตรในรปแบบธรกจ (Business model patent)

สทธบตรในรปแบบธรกจ หมายถง สทธบตรทใหความคมครองรปแบบหรอวธการทางธรกจ ดวยความ

เจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ จงเปนปจจยสาคญทธรกจจาเปนตองนาเทคโนโลยสารสนเทศมา

ประยกตใชในวธการดาเนนธรกจ เพอสามารถยนยนในรปแบบการดาเนนธรกจและการสรางผลกาไร การทาธรกจ

รปแบบใหมจงตองทาการจดทะเบยน และรบรองสทธ โดยสานกงานสทธบตรของญปนเรยกสทธบตรแบบนวา

สทธบตรในวธการดาเนนธรกจ (Business method patents)

(1) ธรรมสทธ (Moral rights) สทธโดยธรรม

ธรรมสทธ เปนสทธทใหความคมครองใน อารมย (Feelings) ความรสก (sentiments) และมโนธรรม

(conscience) ของผสรางสรรคผลงาน เปนสทธโดยชอบธรรมของผสรางสรรคและโดยทวไปไมสามารถโอนสทธและ

ตกทอดทางมรดกได นอกจากน ระยะเวลาในการคมครอง จะใหสทธคมครองตอเนองตลอดชวตของผสรางสรรค

ตวอยางทพบมากทสดของสทธโดยธรรมสรปไดดงน

สทธโดยธรรม (Moral rights) คาอธบาย (Description)

สทธในการเผยแพร

Right of publication

สทธในการตดสนใจทางดานเวลาและวธในการเผยแพร

สทธในการนาเสนอชอทแทจรง

Right of real name Announcement

สทธในการตดสนใจในการใชชอจรงและการแสดงชอจรงในการ

เผยแพร

สทธในการหลกเลยงการปรบเปลยนแกไข

Right of Avoidance of modification

สทธในการปองกนการเปลยนแปลงผลงานโดยไมไดรบอนญาต

Page 58: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(2) ลข

ลขสท

นบจา

สารณ

สทธห

ลขสทCopyr

สทธใน

Right

สทธใน

Right

สทธใน

Right

สทธใน

สาธาร

Right

สทธใน

Right

สทธใน

Right

ความพรอมการส

ขสทธและทรพ

ลขสทธและ

ธและทรพยสท

กผสรางสรรคง

ณะ ในมมมองท

รอโดยทงหมดข

ทธและทรพยสright And prop

นการทาซา

of reproducti

นการแปล

of translation

นการเชาโดยสา

of public rent

นการถายโอนห

รณะ

of public tran

นการคดกรอง

of screening

นการทบทวน

of recitation

อบมาตรฐานวชา

พยสทธ (Cop

ะทรพยสทธ เป

ทธ โดยทวไปจะ

งานไดเสยชวตล

างดานทรพยส

ของสทธกได ต

สทธ perty rights

on

าธารณะ

tal

หรอรบสงโดย

nsmission

าชพไอท IT Passp

yright and Pro

ปนสทธทใหควา

ะเรยกโดยยอวา

ลง หรอ 50

สน ลขสทธและ

ตวอยางโดยทวไ

คาอธบาย

สทธในการท

(Audio) แล

สทธในการแ

สทธในการส

สทธในการเ

การรองขอข

สทธในการค

สทธในการส

port: STRATEGY

operty Rights

ามคมครองทรพ

า ลขสทธ (Cop

ปนบจากบร

ะทรพยสทธ สา

ไปของลขสทธแ

ทาซางานในรป

ะสอบนทก (vis

แปลและเรยบเร

สนบสนนการท

เผยแพรผลงาน

ขอมลโดยสาธา

คดกรองงานภา

สอสารผลงาน เ

Y

s)

พยสนใดๆ ทเก

pyrights) โดยม

รษทหรอองคกร

ามารถโอนสทธ

และทรพยสทธส

แบบสาเนา (co

sual recording

รยงผลงาน

าซาผลงาน (ยก

น หรอการรบสง

รณะ

าพยนต

เชนการทบทวน

กยวของกบงาน

มกฏคอ ระยะเว

รทครอบครองส

หรอตกทอดทา

สามารถสรปได

opies) รปภาพ

gs)

กเวนงานทางภ

ขอมลเปนอตโน

นผลงาน

นของผสรางสรร

วลาในการคมค

ทธนนไดทากา

างมรดก โดยบ

ดดงน

พ (photograph

ภาพยนต) เพอก

นมตจากเซรฟเ

หนาท 51

รค ทงนทง

ครอง 50 ป

รเผยแพรส

างสวนของ

hs) เสยง

การเชา

เวอรจาก

Page 59: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 52

อางอง

สทธขางคยง (Neighboring rights)

สทธขางเคยง เปนสทธทใหความคมครองแกผทมบทบาทสาคญในการสรางสรรคผลงานขน เชน นกแสดง

และผเผยแพรภาพและกระจายเสยง ทงนไมครอบคลมถงการกระทาใดๆ ทไมไดรบอนญาต เชนการบนทกเสยงการ

แสดงสดคอนเสรต ซงไมถอเปนสทธขางเคยง โดยระยะเวลาในการใหความคมครองสทธขางเคยง คอ 50 ป นบจากม

การแสดงสดเกดขน

การทาซาสมดปกขาว (Reproduction of white papers)

สมดปกขาวเปนรายงานทเผยแพรโดยองคกรตางๆ อาทเชน สถาบนของรฐบาลกลาง สถาบนของรฐบาล

ทองถน (Federal and local government institutions) และองคกรอสระ (Independent Administrative Agencies)

ดงนนจงอนญาตใหสามารถทาซาเผยแพรขอมลตางๆ จากสมดปกขาวไดโดยตองทาการอางองถงแหลงทมา

อยางถกตองชดเจน

(3) ทรพยสนทางปญญาสาหรบเวบไซต (Intellectual property rights for websites)

จากหวขอท 10-1 เรองกฏหมายลขสทธ ไมไดระบครอบคลมถงผลงานในรปแบบเวบไซต อยางชดเจน

อยางไรกตาม ในหวขอท 2-1-1 เรองกฎหมายลขสทธ ไดกาหนดผลงานทางเวบไซตไวคอ ผลงานทผลตขนจาก

ความคดหรอการแสดงออกทางความรสก ในทางสรางสรรคทเกยวของหรออยในรปแบบของ วรรณกรรม (literary) งาน

ทางวทยาศาสตร (scientific) งานทางศลปะ (Artistic) หรอ งานทางดานดนตร (musical)

ดงนน หากเวบไซตมการนาเสนอในทางสรางสรรค กเปนสทธทจะไดรบความคมครองผลงานจากกฎหมายน

อยางไรกตามเจาของเวบไซตหรอผวาจางในการพฒนาเวบไซตตองแนใจวาขอมลสารสนเทศทงหมดของเวบไซต ไมม

การละเมดทรพยสนทางปญญาหรอละเมดลขสทธของผอน

Page 60: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 53

2 กฎหมายสทธในทรพยสนอตสาหกรรม (Legislation concerning industrial property rights)

สทธในทรพยสนอตสาหกรรม เปนสทธทใหความคมครองในความคด สงประดษฐ เครองหมายการคา งาน

ออกแบบ ตางๆ ในทางธรกจ และอตสาหกรรม รวมถงการปองกนการลอกเลยนแบบ การพจารณาใหความคมครองอย

ภายใตอานาจของกรมทรพยสนทางปญญา ประเภทของสทธในทรพยสนอตสาหกรรมสามารถสรปไดดงน

สทธในทรพยสน

อตสาหกรรม (Industrial

property right)

ขอบเขตของการปองกน

(Scope of protection)

กฎหมายทเกยวของ

(Related legislation)

ระยะเวลาของการปองกน

(Term of protection)

สทธบตร (Patent rights) ความคดและสงประดษฐ

(Ideas And Inventions )

กฎหมายทรพยสนทาง

ปญญา (Patent Act)

20 ปนบจากการจด

สทธบตร (20 years from

Application)

สทธแบบอรรถประโยชน

(Utility model rights)

ความคดหรอสงประดษฐท

เกยวกบรปแบบหรอ

โครงสรางของบทความ

กฎหมายแบบ

อรรถประโยชน (Utility

Model Act)

10 ปนบจากการจด

สทธบตร

สทธการออกแบบ

ผลตภณฑ (Design

rights)

การออกแบบหรอการ

ตกแตง

กฎหมายการออกแบบ

ผลตภณฑ (Design Act)

20 ปนบจากการจด

ทะเบยน

สทธบตรเครองหมาย

การคา (Trademark

rights)

เครองหมายการคารวมถง

ตรา และชอสนคาทบงบอก

ถงผลตภณฑ

กฎหมายเครองหมาย

การคา (Trademark Act)

10 ปนบจากการจด

ทะเบยน (สามารถขยาย

ระยะเวลาคมครองได)

3 กฎหมายการปองกนการแขงขนทไมเปนธรรม (Unfair Competition Prevention Act)

กฎหมายการปองกนการแขงขนทไมเปนธรรม เปนกฏหมายเพอกากบดแลการดาเนนการใดๆ ทางการคาทเปนการ

แขงขนโดยไมเปนธรรม โดยเฉพาะอยางยง การโขมยความลบทางการคา (Theft of trade secrets And ideas) และ

การเลยนแบบสนคา (Imitation of goods) การสงจดหมายลกโซ (Circulation of rumors) เพอทาลายคแขงทางการคา

(Disadvantageous to A competitor) เมอเกดการแขงขนทางการคาทไมเปนธรรม จาเปนตองมการกากบดแลไมให

การแขงขนเชนนเกดขน ตลาดการคาจาเปนตองไดรบการดแลใหเกดการแขงขนทเปนธรรม เพอปองกนความสบสนใน

ตลาดการคา และปองกนความเสยหายทอาจเกดขนแกลกคา หรอผบรโภคอยางมนยสาคญ ในขณะทกฏหมาย

ทรพยสนทางปญญาทาหนาทใหความคมครองสทธและกรรมสทธในการแขงขนทไมเปนธรรม ตามกฎหมายการ

ปองกนการแขงขนทไมเปนธรรม ทาหนาทใหความคมครองทางการแขงขนในตลาดการคา

ดงนนวตถประสงคของกฎหมายการปองกนการแขงขนทไมเปนธรรมคอการควบคมการกระทาผดกฎหมายทเปน

อนตรายตอการแขงขนทางการคาทเปนธรรม

Page 61: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 54

อางอง

ความลบทางการคา (Trade secrets)

ความลบทางการคา ภายใตการแขงขนทไมเปนธรรม เปนกฏหมายเพอใหความคมครองความลบทางการคา

ตาง เชน องคความรทางการคา (Knowhow) รายนามลกคา (Customer lists) คมอทางการตลาด (Marketing

manuals) เงอนไขทางธรกจ (Terms of business) และเอกสารการออกแบบระบบ (Systems design documents) ท

ไมเปดเผยตอสารธารณะ

ความลบทางการคาจงหมายถงการคาหรอ ขอมลทางดานเทคนคในการบรหารจดการในองคกรทเปน

ความลบ

กจกรรมหลกซงเปนการแขงขนอนไมเปนธรรมสามารถสรปไดดงน

•การใชแบรนดทมชอเสยงอนเปนของผอนเพอวตถประสงคในการโฆษณา

•การทาการตลาดสนคาเลยนแบบผลตภณฑจรง ภายในสามปนบจากวนทสนคาจรงออกสตลาด

•การไดรบและการใชขอมลทเปนความลบของบรษทอน เชนขอมลทางเทคนคในการผลต และขอมลลกคา ดวยวธการ

อนไมเปนธรรม เชนการฉอโกง หรอจากการโจรกรรม

•การใหขอมลอนเปนเทจ เกยวกบแหลงกาเนด (Origin) คณภาพ (Quality) เนอหา (Contents) วธการผลต

(Manufacturing method) การประยกตใช (Application) และ คณภาพ (Quantity) ของสนคา หรอผลตภณฑ

•การปลอยขาวลออนเปนเทจเพอทารายธรกจคแขงอนใหไดรบความเสยหาย

•การซอและการทาลายชอโดเมนของ บรษท ทมชอเสยงกอนทจะถกสรางขนอยางเปนทางการ

กฏหมายเพอปองกนการแขงขนอนไมเปนธรรม ทาใหการละเมดสทธสวนบคคลไดรบการปกปอง และยง

สามารถไดรบการกชอเสยงทางธรกจกลบคนจากสาเหตแหงการแขงขนอนไมเปนธรรม

นอกจากนยงอานวยความสะดวกในการคนหาความเสยหายทเกดขนจากการประมาณการณอนตรายโดยรวม ซง

ประกอบดวยกรณเสยง และกรณทมความเสยง อนๆ ทเกดจากในองคกรเอง เชนกรณความผดทางอาญาในกรณการ

ละเมดสทธนน

Page 62: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 55

4 ลขสทธซอฟตแวร (Software License)

ลขสทธซอฟตแวร หมายถงสทธในการใชซอฟตแวร และไดรบอนญาตจากผผลตซอฟตแวรใหสามารถซอได

(1) ซอฟแวร และลขสทธ (Software and copyright)

ดวยซอฟแวรไดรบการคมครองตามกฎหมายลขสทธ การคดลอกซอฟตแวรทผดกฎหมายถอเปนการละเมด

ลขสทธอยางชดเจน และถอเปนความผดทางอาญา ขอบเขตของการใหความคมครองตามกฎหมายลขสทธสามารถ

สรปไดดงน

Area ขอบเขตความคมครอง

Scope of protection

ไมคมครอง Not protected

โปรแกรม (Programs)

และสงทเกยวของ

• โปรแกรม (Programs)

ชดคาสงโปรแกรม (Source programs) ตว

โปรแกรม (Object programs) แอพพลเคชน

โปรแกรม (Application program)

ระบบปฏบตการ (Operating systems)

• โซลชนสาหรบโปรแกรม (Solutions

for programs)

• อลกอรธม (Algorithms)

• ภาษาเพอการเขยนโปรแกรม

(Languages for creating

programs)

• กฎ (Rules)

ขอมล (Data) และสงท

เกยวของ

• ฐานขอมล (Databases)

• ขอมล (Data)

สอผสม (Multimedia)

และสงท เกยวของ

• เวบไซต (Websites)

• ภาพนง (Still images) จากกลมเนอหาในการ

ออกแบบ

•ภาพเคลอนไหว (Moving images) จากกลม

เนอหาในการออกแบบ

คลปเสยง (Audio clips) จากกลมเนอหาในการ

ออกแบบ

Page 63: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 56

อางอง

ซอฟแวรเพอสาธารณะ (Public domain software)

ซอฟทแวเพอสาธารณะ หมายถงซอฟแวรทมการประกาศยกเวนลขสทธ (Copyrights) อยางชดเจน

เมอผพฒนาซอฟตแวรไดประกาศปฏเสธสทธเหนอซอฟตแวรทตนเองพฒนาขน (Disclaims all rights) จงหมายถง

ความยนยอมใหผอนสามารถใชและปรบแตงเปลยนแปลงซอฟตแวรนนไดโดยไมเสยคาใชจาย

ลายนาดจตอล (Digital watermarking)

ลายนาดจตอลเปนกระบวนการเพอฝงขอมลดจตอล (Embedding Digital Information) ลงในเนอหาทเปน

ดจตอล เชน รปภาพและเสยงดวยขอมลพเศษ โดยไมสงผลกระทบตอคณภาพของเนอหาเหลานน

ลายนาดจตอลจงถกใชเพอปกปองลขสทธ โดยการปองกนการทาซาและเปลยนแปลงโดยไมไดรบอนญาต

(2) การหามคดลอกซอฟแวร (Prohibition of copying software)

การทาซาซอฟตแวรโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธเปนสงตองหามอยางเครงครด

ซอฟตแวรเชงพาณชยมกมขอตกลงในการซอขาย

สทธ (ลขสทธ) ในการใชซอฟตแวร ผซอไดรบอนญาตใหใชซอฟตแวรภายใตขอตกลงในการซอขายเทานน

เชนขอบเขตของการใช โดยทวไป การทาสาเนาซอฟตแวรไดรบอนญาตเพอการสารองระบบ (Backup) เทานน

(3) ขอตกลงในลขสทธ (License Agreement)

ขอตกลงในลขสทธ หมายถงขอตกลงในการซอลขสทธซอฟตแวร เนอหาของขอตกลงในการใชลขสทธ อาจม

ความแตกตางทางดานจานวนของเครองคอมพวเตอรในการใชงานซอฟตแวร

สทธในการใชซอฟตแวรโดยปกตจะจากดการใชไวกบเครองคอมพวเตอรหนงเครองหรอผใชหนงราย แต

สาหรบขอตกลงในการใชซอฟตแวร (License Agreement) ซอฟตแวรแพคเกจ (Software package) หนงแพคเกจ

สามารถนามาใชกบเครองคอมพวเตอรหลายเครอง หรอผใชหลายคนได ตามแตตกลงในขอตกลง ทาใหคาใชจายใน

การซอซอฟตแวรแพคเกจเพอการใชงานกบคอมพวเตอรหลายเครองหรอเพอผใชหลายคนมราคาลดลง อกทงยงชวย

ลดขยะอนเนองมาจากบรรจภณฑและคมอการใชงานทตองใหมาพรอมกบการซอซอฟตแวรอกดวย ทงนเนอหาใน

ขอตกลงอาจมความแตกตางกนไปตามแตผผลตซอฟตแวรแตละราย

Page 64: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 57

5 สทธอนๆ (Other rights)

สทธบางอยางไดรบการยอมรบโดยการประยกตใชกฏหมายทมอย รวมถงความคมครองทไมถกเขยนไวใน

กฎหมาย โดยสามารถสรปสทธตางๆ เหลานไดดงน

(1) สทธสวนบคคล (Privacy rights)

สทธสวนบคคลเปนสทธทใหความคมครอง เพอใหบคคลสามารถจากดการใชประโยชนขอมลสวนบคคลอนม

ผลตอการดารงคชวต การกระทาทละเมดสทธสวนบคคล อาทเชน การดกฟงการสนทนาสวนบคคล (Eavesdropping

on personal conversations) การเฝาตดตามพฤตกรรมสวนบคคล (Surveillance of personal behavior) และการ

เปดเผยขอมลรายละเอยดในการใชชวตสวนตว (Personal life) ของบคคลหนงบคคลใด โดยไมไดรบอนญาต เหลาน

ลวนเปนการกระทาทละเมดสทธสวนบคคลโดยทงสน

สทธสวนบคคลเปนสทธขนพนฐาน ทใหความเคารพความเปนมนษย ภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

การใหความคมครองขอมลสวนบคคล อยภายใตกฏหมายเฉพาะ กฎหมายวาดวยความคมครองขอมลสวนบคคล

(2) สทธในภาพ (Portrait rights)

สทธในภาพ เปนสทธทใหความคมครอง ภาพทผสรางสรรคไดทาการถายขนผานอปกรณในการถายภาพใน

รปของสอเชน รปภาพ (Photographs) การบนทกเทปวดโอ (Video tape recordings) และภาพวาด (Portraits)

ลขสทธในภาพถาย การบนทกเทปวดโอ และภาพวาดโดยทบคคลเปนผสรางสรรคขน ทงในรปแบบการถายบนทกดวย

เครองมอและดวยวธการวาด อยางไรกตามสทธสวนบคคลอยเหนอสทธในภาพหากการสรางสรรคภาพเกดจากการม

บคคลหนงบคคลใดเปนแบบ สทธนนยอมไดรบความคมครองแกบคคลทเปนแบบ

การเผยแพรภาพโดยปราศจากความยนยอมจากผเปนแบบยอมเปนการละเมดสทธสวนบคคล ไมวาบคคล

เหลานนจะเปนผมชอเสยง เปนบคคลสาธารณะหรอไมกตาม

อางอง

ฟรซอฟตแวร (Free software) และแชรแวร (Shareware)

ฟรซอฟตแวร เปนซอฟแวรทมการแจกจายใหใชงานโดยไมคดคาใชจาย

แชรแวร เปนซอฟตแวรทสามารถซอหาไดในราคาตา หลงจากผใชไดทาการทดลองใชแลวและตองการใชงาน

ตอไป ลขสทธในฟรซอฟตแวร แชรแวรและโปรแกรมทพนาขนโดยวาจางผอนใหทาการพฒนาใหหรอการเอาทซอรส

(Outsourcing) การทาซา (Reproduction) การแจกจายตอ (Redistribution) หรอการเปลยนแปลงแมเพยงเลกนอย

เปนสงตองหาม เวนแตไดรบอนญาตเปนพเศษ

(3) สทธการประชาสมพนธ

Page 65: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 58

สทธในการประชาสมพนธ ใหความคมครองในสทธเพอประโยชนทางเศรษฐกจ (Economic) และผลกาไร

จากชอทางการคาและรปภาพ รวมถงความรบรในอตลกษณของบคคล เชน นกแสดง (Entertainers) คนดง

(Celebrities) และนกกฬา (Athletes) เปนตน

ดงนนการใชชอหรอภาพของบคคลทมชอเสยงโดยปราศจากความยนยอมจงเปนการละเมดสทธเพอการ

ประชาสมพนธ

Page 66: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 59

1-2-2 กฎหมายเกยวกบความปลอดภย (Laws on security)

ดวยความแพรระยาดของอาชญากรรมคอมพวเตอรทนบวนจะเพมมากขนเปนอยางมาก จงจาเปนตองท

กฎหมายทสามารถใหความคมครองความปลอดภยเพมมากขนเชนเดยวกน กฎหมายเพอการหามเขาถงหรอใชงาน

คอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต เปนตวอยางหนงของกฏหมายทใหความคมครองในการรกษาความปลอดภย

● กฏหมายการหามใชคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต (Act on the Prohibition of Unauthorized Computer Access)

กฏหมายการหามใชคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต ประกาศใชเมอป 1999 โดยมวตถประสงคเพอการหาม

เขาถงหรอเขาใชคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต ภายใตกฏหมายฉบบนกาหนดใหการเขาถงหรอเขาใชคอมพวเตอร

โดยไมไดรบอนญาตเปนอาชญากรรม และตองไดรบการควบคม ดงน

① กฏหมายควบคมการปอนรหสประจาตวบคคล ของผอนโดยไมไดรบอนญาต

การใช ชอผใช (user ID) และรหสผาน (password) ของบคคลอนโดยไมไดรบอนญาต เพอวตถประสงคในการแอบ

อางความเปนตวตนของบคคลอน และเปลยนแปลงแกไขเงอนไขในการเขาถงขอมลของบคคลอนเพอการเขาใช

ประโยชนขอมลสวนบคคลเหลานนถอเปนความผดทางอาญา

ผกระทาผดจะตองไดรบโทษทงทางอาญา (จาคก) และโทษทางแพง (ปรบ)

② กฏหมายควบคมการปอนขอมลหรอการสงการใดๆ ทนอกเหนอจากรหสระบตวตน

การใชเพอการเปดพอรตหรอชองวาง และการสงการเพอเขาถงดวยระเบยบวธโดยไมมสทธ เพอประโยชนในการบกรก

หรอเจาะระบบ และการปรบเปลยนและลบเงอนไขหรอขอกาหนดในการใชงาน คอมพวเตอร

ผกระทาผดจะตองไดรบโทษทงทางอาญา (จาคก) และโทษทางแพง (ปรบ)

③ กฏหมายควบคมการเขาใชหรอเขาถงคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาตหรอโดยไมมสทธ (Act of Facilitating

unauthorized computer Access)

การจดหารหสผใชและรหสผาน ใหแกบคคลหนงบคคลใดทไมใชผมสทธหรอผดแลระบบ เพอประโยชนในการเขาถง

คอมพวเตอรโดยไมมสทธหรอโดยไมไดรบอนญาต

ผกระทาผดจะตองไดรบโทษทงทางอาญา (จาคก) และโทษทางแพง (ปรบ)

Page 67: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 60

อางอง

การรกษาความปลอดภย (Security)

โปรดด บทท 9-5-3 มาตรการรกษาความปลอดภยขอมลและเทคโนโลยการดาเนนงานการรกษาความ

ปลอดภยของขอมล (Information security measures and Information security implementation technology) รหสประจาตว (Identification code)

รหสประจาตว ใชเพอการระบตวตน อาทเชน รหสชอผใช (user ID) และรหสผาน (password) ลายนวมอ

(Fingerprint) รหสเสยง (voiceprint) และรปแบบมานตา (Iris pattern)

พอรต (Port)

พอรตหมายถงสวนเชอมตอ หรออนเตอรเฟส (Interface) ทคอมพวเตอรใชเพอเปนชองทางในการสอสารกบ

ระบบเครอขาย มาตรการปองกนการเขาถงคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต (Protective measures against unauthorized

computer Access)

กฏ 5 ขอเพอปองกนการเขาถงคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต

กฏหมายเพอการปองกนการเขาถงคอมพวเตอรโดยไมไดรบอนญาต แนะนาผดแลระบบใหใชมาตรการตอไปนเพอ

ปองกนการเขาถงคอมพวเตอรโดยไมมสทธหรอโดยไมไดรบอนญาต ดงตอไปน

•มการจดการรหสผใชและรหสผานอยางครอบคลมทวถง

•ปดชองโหวเพอความปลอดภย (Security oversights)

•ใชการเขารหสและลายเซนดจตอล (Encryption and digital signatures)

•มการกาหนดสทธการเขาถง

Page 68: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 61

1-2-3 กฎหมายแรงงาน และการทาธรกรรม (Laws on labor and transaction)

กฏหมายทางดานแรงงานและการทาธรกรรมทมอยเดมมวตถประสงคเพอใชควบคมการใชแรงงาน และการ

ทาธรกรรม

1 กฎหมายเกยวกบแรงงาน (Laws on Labor)

ตอไปนจะไดอธบายถงตวอยางของกฎหมายทางดานแรงงาน

(1) กฎหมายมาตรฐานแรงงาน (Labor Standards Act)

กฎหมายมาตรฐานแรงงาน เปนกฏหมายพนฐานทางดานแรงงาน สอดคลองกบหวขอท 27-2 เงอนไขในการ

ทางาน (Working Conditions) ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรฯ กฎหมายมาตรฐานแรงงาน ไดกาหนดมาตรฐาน

ขนตาในการทางานทจาเปนไว

เงอนไขในการทางานสาหรบการทางานประจาวนตองเปนไปตามมาตรฐานทกาหนดไวในกฎหมายมาตรฐาน

แรงงาน อาทเชน เวลาในการทางาน 8 ชวโมงตอวน การทางานนอกเวลา (Working overtime) การจายเงนชดเชย

(Payment of compensation) และการจายเงนประจาป (Annual paid leave)

●ประวตความเปนมาของกฎหมายมาตรฐานแรงงาน (Background of Labor Standards Act)

ดวยประเดนปญหาตางๆ เชน ชวโมงการทางานทสนลง การหยดงานประจาสปดาหสองวนเตมตอสปดาห

การจายเงนชดเชยวนหยดประจาป และการทางานลวงเวลาลดลงของแรงงาน ซงลวนเปนปญหาสาคญของประเทศ

ดวยเหตผลตางๆ รวมทงการแขงขนกบบรษทคแขงอนๆ ทอยในภาคธรกจเดยวกน รปแบบการทาธรกรรมทคลายคลง

กน และงานบรการทมากเกนไป (Excessive service) ซงเปนเรองลาบากในแตละองคกรทจะปรบปรงสถานะของ

องคกร ระบบกฏหมายจงเปนเครองมอสาคญในการสนบสนนสภาพแวดลอมเพออานวยความสะดวกทจะชวยลดเวลา

ในการทางานของแรงงานลง

●วตถประสงคของมาตรฐานแรงงานตามกฎหมาย (Purpose of Labor Standards Act)

วตถประสงคของกฎหมายมาตรฐานแรงงานคอการใหความคมครองแรงงาน ทดอยโอกาสทางสงคมและฐานะทาง

เศรษฐกจ เมอเปรยบเทยบกบนายจาง

●ขอบเขตของโปรแกรมสาหรบกฎหมายมาตรฐานแรงงาน (Scope of Application for Labor Standards Act)

กฏหมายมาตรฐานแรงงาน ถกนาไปใชกบทกเชอชาต และทกอตสาหกรรม รวมถงการจางงานบคคลทแมจะมการจาง

งานแรงงานเพยงคนเดยวกตาม

กฎหมายทาหนาทใหความคมครองแรงงาน แตไมคมครองนายจาง (ผประกอบการ Business operators)

Page 69: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 62

● การกระทาทตองหามและบทลงโทษ (Prohibited Actions and penal provisions)

กฏหมายมาตรฐานแรงงาน มบทลงโทษตอการกระทาของนายจางทมตอแรงงาน ภายใตมาตรฐาน ตางๆ ดงตอไปน ซง

กาหนดอยในกฏหมายมาตรฐานแรงงาน

กฏหมาย บทลงโทษ

การบงคบใชแรงงาน

โทษจาคกไมนอยกวาหนงปและไมเกน 10 ปหรอปรบไมนอยกวา 200 , 000 เยนและ

ไมเกน 3 ,000, 000 เยน

การใชแรงงานทอายไมถง

กาหนด

ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงปหรอปรบไมเกน 500, 000 เยน

การใชแรงงานโดยไมเสมอภาค

ระหวางชายหญง

โทษจาคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกน 300,000 เยน

การละเมดระยะเวลาของ

สญญาหรอเงอนไขการทางาน

ทชดเจน

มโทษปรบไมเกน 300,000 เยน

(2) กฏหมายการรบชวงแรงงาน (Dispatched Workers Act)

(กฏหมายคมครองความปลอดภยในการทางานจากการจดจางงานของธรกจ และเพมเงอนไขการรบชวง

แรงงานในการทางานทด)

กฏหมายการรบชวงแรงงาน หรอทรจกอยางเปนทางการคอ กฏหมายวาดวยการรกษาความปลอดภยในการ

ทางานของแรงงานภายใตเงอนไขการจดจางงานทด โดยมวตถประสงคเพอการกาหนดกฎระเบยบในการเฝาตดตาม

บรษทรบชวงแรงงาน และบรษททวาจางแรงงาน เพอใหความคมครองแรงงานทไดจากการจางงานเหลานน กฏหมาย

การจางงานไดรบการทบทวนแกไขลาสดเมอเดอนมถนายน ป 2003

เนอหาของการปรบปรงแกไขสรปไดดงน

• ทบทวนการตรวจสอบขอจากดระยะเวลาการจางงาน (Dispatching period)

• ทบทวนการตรวจสอบระบบการจางงาน (Employment system) จากการจดหาแรงงานโดยบรษทผวาจาง

(Client company)

•ขยายเวลาการจดจางแรงงาน

•ทบทวนหนาทของแรงงานในการทางาน จากบรษทรบชวงแรงงาน

• ทบทวนหนาทความรบผดชอบในการทางานทมตอลกคา

มาตรฐานแรงงานตามกฏหมายเปนสวนหนงของกฎหมายทมวตถประสงคเพอคมครองสทธของแรงงานทก

คน ไมวาจะเปนพนกงานเตมเวลา พนกงานจากบรษทรบเหมาชวง (Dispatched staff) และพนกงานชวคราว (Part –

time)

Page 70: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 63

แรงงานจากการรบชวงจางแรงงาน (The Dispatched Workers) เปนกฏหมายทแตกตางจากกฏหมาย

มาตรฐานแรงงาน ทมงเนน สทธของแรงงานจากการรบชวงจางแรงงาน (Rights of dispatched workers) ซงไมได

ครอบคลมผทเขาขายหรอผเกยวของทงหมดในกฏหมายทมอยเดม

(3) ขอตกลงการรกษาความลบ (Confidentiality Agreement)

ขอตกลงรกษาความลบ เปนขอตกลงของผทเกยวของทไดใหความยนยอมในการใชขอมลอนเปนความลบ

เพอไมใหมการใชขอมลทออนไหวเหลานน นอกเหนอจากวตถประสงคทกาหนดไว และตกลงทจะไมเปดเผยขอมล

เหลานนใหแกบคคลทสามไดรบร

ประเภทของขอตกลงนเรยกวา ขอตกลงทไมเปดเผย NDA (Non-Disclosure Agreement)

จงเปนเรองปกตในการแลกเปลยนขอตกลงทางความลบ เมอมการจางงานและการจางงานภายนอก

องคประกอบหลกของขอตกลงทางความลบสามารถสรปไดดงน

•ครอบคลมขอมลทเฉพาะเจาะจง

•วธการในการจดการ

•เงอนไขสาหรบการเปดเผยขอมลแกบคคลทสามเมอมการเอาทซอรส (วาจางเหมางาน)

• สทธ หรอขอหามในการทาสาเนา

• วตถประสงคในการใชงาน

•ภาระผกพนทจะสงคนหรอทาลายวสด

อางอง การจางงานแบบรบชวงตอ และการทาสญญารบชวง (Dispatching and Contracting)

การจางงานแบบรบชวงตอ หมายถงการทางานใหแกองคกรโดยแรงงานทไดจากการจางตอโดยบรษท โดย

แรงงานจะทางานใหแกบรษทผวาจางตามทผวาจางสงงาน

บรษทรบจางตอแรงงาน (Dispatching company)

ลกคา (Client)

ผปฏบตงาน (Worker)

สญญาการจางตอ (Dispatch contract)

ความสมพนธการจางงาน (Employment relationship)

ความสมพนธในการสงงาน (Instruction relationship)

Page 71: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 64

สญญา (Contracting) หมายถงการมสวนรวมของแรงงานทไดรบการวาจางโดย ผทาสญญา เพอใหไปทางานใหกบ

นายจางได ภายใตคาสงของผทาสญญา

ลกคา (Client)

ผรบเหมา (Contractor)

ผปฏบตงาน (Worker)

สญญาบรการ (Service contract)

ความสมพนธการจางงาน (Employment relationship)

ความสมพนธในการสงงาน (Instruction relationship)

อางอง การถายโอนชวคราว (Temporary Transfer)

การถายโอนชวคราว เกดขนเมอบคคลมการถายโอนแบบชวคราว ใหแกสมาชก หรอบรษทเครอขาย หรอ

พนธมตรทางธรกจ ในขณะทยงเปนพนกงานทไดรบการจดทะเบยนจากบรษทตนทาง

การถายโอนแบบชวคราวมสองประเภท

ประเภทแรกคอ วธการเกบขอมลในการจางงาน (Retention of employment) ของบคคลทไดรบการทา

สญญาเพอการจางงาน ทงจากบรษทททาการโอนยายพนกงาน และบรษทผรบโอน

ประเภททสองคอ วธการโอนถายพนกงาน () ของบคคลใดๆ ทไดรบการทาสญญาวาจางทบรษททาการโอนพนกงาน

บคคลนนไปให

NDA: Non-Disclosure Agreement (ขอตกลงทไมเปดเผย)

(4) ประเภทของขอตกลง (Types of Agreements)

ประเภทของขอตกลงมหลายประเภทตามแตงานทนอกเหนอจากขอตกลงทางความลบ

● อาณตสญญา (Mandate contract) อาณตสญญา คอขอตกลงทจดทาขนเมอมการมอบอานาจของบคคลเพอใหตวแทนรบงานแทนตนเอง

การทางานใหลลวงอาจไมเปนไปตามอาณตสญญาทไดตกลงไวเสมอ

ดงนน ขอตกลงจงมเพอใหการชดเชย จากการนากระบวนการไปใช อาณตสญญาจงเปนขอตกลงทอยบน

พนฐานของความสมพนธระหวางความไววางใจซงกนและกน ทงนบคคลผไดรบมอบอานาจใหทางานเพอบคคลทสาม

ตองไดรบอนญาตหรอไดรบความยนยอมตามทไดมอบอานาจให

Page 72: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 65

● สญญาการใหบรการ (Service contract)

สญญาบรการ เปนขอตกลงในการสงซอระหวางผทเกยวของกบการรบเหมางาน และจายคาตอบแทนเมอ

งานเสรจสมบรณ วตถประสงคของสญญาบรการ เพอการทางานใหเสรจสนลลวง และการจายคาตอบแทน เชน การ

ปฏเสธการจายเงนหากคสญญาไมสามารถสงมอบงานได (Produce results) สญญาบรการจงเปนกฏ ทคสญญาอาจ

ใชผรบเหมาชวงใหทางานแทนกได

● สญญาการจางงาน (Employment Agreement)

สญญาการจางงาน เปนสญญาทจดทาขนโดย บรษท หรอนตบคคล เพอกาหนดการจายคาตอบแทนใหแก

บคคลากรทบรษทวาจาง นายจางมหนาทกาหนดสถานะในการทางาน ชวโมงการทางาน และเงอนไขการทางาน ท

ชดเจนในการทาสญญาจางงาน ทงนมรปแบบการจางงานทหลากหลายอาทเชน พนกงานประจา (Full-time

employee) พนกงานสญญาจาง (Contract employee) และ พนกงานชวคราว (Part-time employee) เปนตน

รปแบบในการจางงาน ปจจบนมความหลากหลายมากขน และมพนกงานจานวนมากททางานใหแกบรษท

ดวยสญญาวาจางทแตกตาง โดยทาสญญาจางในลกษณะพนกงานรบชวงวาจางงาน

2 กฎหมายเกยวกบการทาธรกรรม (Laws on Transactions)

สวนตอไปนเปนตวอยางของการออกกฎหมายความกงวลวาการทาธรกรรม

(1) กฏหมายสญญารบชวง (Subcontract Act)

ภายใตสถานะการทางานทเปนคสญญาผรบชวงงาน (Subcontractor) บรษททเปนคสญญาโดยตรงยอมอย

ในสถานะทมความแขงแกรงกวาผรบชวงงาน

ดวยเหตน ทาใหผทรบชวงงาน จะไดรบการปฏบตทไมเปนธรรม เชน กระบวนการในการจายเงนทลาชา หรอ

การชาระเงนเพยงบางสวน อนเปนการใหความสาคญเฉพาะบรษทคสญญาเทานน กฎหมายสญญารบชวงไดรบการ

ทบทวนในเดอนเมษายน 2004 เพอขยายขอบเขตความคมครองใหครอบคลมสญญาททาเพอผลตภณฑทาง

สารสนเทศ เชน ซอฟตแวร โปรแกรม ฐานขอมล และเนอหาในเวบ กฏหมายทไดรบการปรบปรง มบทลงโทษการ

ละเมดสทธทสงขน

(2) กฎหมายความผดอนเนองมาจากสนคา (Product Liability Act)

กฎหมายความผดอนเนองมาจากสนคา เปนกฏหมายทใหความคมครองผบรโภคทไดรบผลกระทบทงใน

ทรพยสน และรางกาย ชวต หรอบาดเจบ อนเนองมาจากความบกพรองในตวผลตภณฑ กอนทจะมการบงคบใช

กฏหมายฉบบน ความเสยหายใดๆ ของผบรโภคอนเนองมาจากผลตภณฑไมวาจะเปนอบตเหตหรออนเนองมาจาก

ความประมาทของผผลตกตามจาเปนจะตองมการพสจนทราบกอน แตหลงจากมการบงคบใชกฏหมายฉบบนแลว ผ

ไดรบผลกระทบเพยงแสดงใหเหนวามสาเหตเกดจากผลตภณฑเทานนกสามารถไดรบชดเชยในความเสยหายทเกดขน

ได

Page 73: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 66

1-2-4 กฎหมายอน ๆ แนวทางและจรรยาบรรณของวศวกร (Other legislation, guidelines, And

engineer ethics)

นอกจากการปฏบตตามกฎหมายแพงและอาญาแลว ยงจาเปนตองปฏบตใหเปนไปตามโคด (Codes)

แนวทาง (Guidelines) และเกณฑ (Criteria) อนเปนเงอนไขความมสวนรวมในองคกร

1 คณภาพตามมาตรฐาน (Compliance)

คณภาพมาตรฐาน หมายถง การบรรลการดาเนนการทเปนไปตามกฏระเบยบทงหมด ประกอบดวย ระบบ

กฏหมาย (Legislative systems) จรยธรรมองคกร (corporate ethics) ระเบยบการดาเนนการขององคกร (codes of

conduct) มความคาดหวงวากจกรรมองคกรจะตองเปนไปตามกฏระเบยบและขอบงคบทเกยวของ แตในทางปฏบตมก

ไมเปนเชนนน อนเนองมาจากการขาดจตสานกทางดานคณธรรมจรยธรรม (Moral judgment or Inadequate sense)

นอกจากนเหตออฉาวตางๆ ทเกดขนทาใหเหนไดวาองคกรธรกจตางๆ มงเปาทประโยชนทางธรกจขององคกรเปนหลก

และละเลยความรบผดชอบตอสงคม รวมทงเพกเฉยตอกจกรรมทผดกฏหมายทงทางแพงและทางอาญา ขององคกรทา

ใหเกดเรองออฉาวตางๆ ยงแสดงใหเหนถงปญหาของระบบกฏหมายในประเทศททาหนาทควบคมองคกรธรกจ

องคกรจาเปนตองมการนาระบบควบคมภายในมาใช และมการบรหารจดการทเปนไปตามจรยธรรมองคกร

เพอใหการดาเนนธรกจมความเขมแขง โดยคานงถงประโยชนของผมสวนไดเสยขององคกรหรอผมสวนเกยวของกบ

องคกรเชน นกลงทน คคาทางธรกจ และลกคา เปนหลก

การควบคมองคกรใหมการดาเนนการอยางมคณธรรม และโปรงใส มกทาใหเกดความสบสนในการทาธรกจ

แตกเปนการดาเนนการทเปนวตถประสงคของการควบคมภายใน

(1) กฏหมายคมครองขอมลสวนบคคล

กฏหมายคมครองขอมลสวนบคคล เปนกฎหมายททาหนาทเฝาสงเกตการณการดาเนนงานขององคกรในการ

บรหารจดการขอมลสารสนเทศสวนบคคล เพอทาหนาทใหความคมครองสทธและผลประโยชนสวนบคคล โดยให

ความสาคญกบรายละเอยดในการดาเนนงานจรง หรอภาคปฏบตจรง

กฎหมายฉบบนมการกาหนดบทลงโทษทตอตานการละเมดขอมลสวนบคคลโดยภาคธรกจ

อางอง การดาเนนการตามมาตรฐาน (Compliance)

หมายถงการดาเนนการใดๆ ใหเปนไปตามกฎระเบยบ

ขอมลสวนบคคล (Personal Information)

ขอมลสวนบคคลหมายถงขอมลทใชเพอบงชความเปนตวตนของบคคล เชน ชอ วนเดอนปเกด และทอย

ขอมลเกยวการอาชพ รายไดสวนบคคล และสภาวะสขภาพ ซงอยในรปแบบของขอมลสวนบคคล

Page 74: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 67

อางอง ผประกอบธรกจการจดการขอมลสวนบคคล (A Business operator handling personal information)

ผประกอบธรกจการจดการขอมลสวนบคคล หมายถงผประกอบธรกจทใชฐานขอมลทมขอมลสวนบคคล

มากกวา 5,000 ราย เพอประโยชนทางธรกจ ทงนไมครอบคลมผประกอบธรกจการจดการขอมลสวนบคคล ทมขอมล

สวนบคคลนอยกวา 5,000 ราย

การควบคมภายใน (Internal control)

โปรดดท บทท 6-2-2 การควบคมภายใน

● ความเปนมาของกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล ดวยบทบาทของคอมพวเตอรและอนเตอรเนตทเพมขนโดยตอเนอว เพอการดาเนนชวตและการทางาน นน

หมายถงโอกาสทเพมขนในการจดการขอมลสวนบคคล เชนเดยวกน อาทเชน การจดการขอมลสวนบคคลผานการใช

ออนไลนชอปปง (Online Shopping) และเวบไซตการประมล ของแตละบคคล และการบรหารจดการขอมลสวนบคคล

และขอมลทางดานทรพยากรมนษยขององคกร () ทาใหเหตการณขอมลสวนบคคลเกดการรวไหล มบอยขนในสงคม

บคคลทมความเสยงทขอมลสวนบคคลอาจเกดการรวไหล ตองมการเตรยมตวรบมอกบปญหาตางๆ ทอาจ

สงผลตอความปลอดภยในขอมลสวนบคคล ไมวาจะเปน การทาการตลาดทางโทรศพท (Telemarketing calls) ไดเรก

เมล (Direct mail) เพอการโฆษณาตางๆ ทมจานวนมาก รวมถงการหลอกลวงแจงความเปนหน (Misleading

payment notices) ทงหลายเหลานลวนสรางความลาคาญใหแกเหยอหรอผถกละเมดเปนอยางมาก

จงตองมการบงคบใชกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลเกดขน

●การกระทาทตองหามและบทลงโทษ (Prohibited Acts and Penal Provisions)

การกระทาดงตอไปนมลกษณะตองหามตามกฏหมายคมครองขอมลสวนบคคล

•จดการขอมลสวนบคคลทนอกเหนอจากวตถประสงคการใชขอมลทไดตกลงไว

•การไดมาซงขอมลสวนบคคลโดยวธการทไมไดรบอนญาต

•ความลมเหลวในการแจงเตอน หรอการประกาศวตถประสงคของการใชขอมลสวนบคคล ในขณะทาการเกบ

รวบรวมขอมลสวนบคคล

•การบรหารจดการขอมลสวนบคคลโดยไมระมดระวง ทาใหไดรบความเสยงทอาจเกดการรวไหล สญหาย

หรอทาใหเกดอนตรายตอเจาของขอมลเหลานน

•ความลมเหลวในการกากบดแลพนกงานขององคกรททาหนาทจดการขอมลสวนบคคลหรอความปลอดภย

(พนกงานเหลานนมสวนรวมในการกระทาอนเปนภยตอขอมลสวนบคคล เชน เปดโอกาสใหทาการลบขอมล

สวนบคคลจากภายนอกองคกรโดยปราศจากการปองกน)

•การจดหาขอมลสวนบคคลใหแกบคคลทสามโดยปราศจากความยนยอมของเจาของขอมล

•ความลมเหลวของการรองขอขอมลสวนบคคลเพอแกไขใหถกตองหรอหยดการใชขอมลสวนบคคลเหลานน

•ความลมเหลวในการเปดขอมลสวนบคคลใหกบอกบคคล

Page 75: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 68

• ความลมเหลวในกจกรรมเพอการรองขอขอมลสวนบคคลเพอทาการปรบปรงขอมลสวนบคคล โดยการรอง

ขอขอมลพจารณาจากความไมถกตองเปนจรงของขอมลสวนบคคล

•ความลมเหลวในการหยดใชขอมลสวนบคคลหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลใหแกบคคลทสาม โดยแมจะม

การรองขอจากเจาของขอมลใหดาเนนการเหลานนกตาม

•คาใชจายตางๆ ทเกดขนซงไมไดอยในขอบเขตความรบผดชอบทเหมาะสมเพอการเปดเผยขอมลสวนบคคล

หากผประกอบการมการดาเนนการอนเปนตองหามตางๆ เหลาน รฐมนตร หรอเจาหนาทผไดรบมอบอานาจม

สทธในการพจารณาลงโทษองคกรเหลานน หรอสงการใหทาการปรบปรงกระบวนการในการทาธรกจ

และหากยงเพกเฉยตอคาสง ผประกอบการทกระทาผดมระวางโทษจาคกไมเกนหกเดอน และปรบเปนเงน หรอทงจา

และปรบ นอกจากน หากผประกอบการไดรบคาสงใหรายงานการจดการขอมลสวนบคคลใหแกทางการทราบ แตไม

ดาเนนการหรอแจงรายงานเปนเทจ ผประกอบการจะตองไดรบโทษปรบเปนเงน

บทกาหนดการลงโทษเหลาน มผลตอผประกอบการหรอตวแทนองคกร ทละเมดขอมลสวนบคคล

(2) กฎหมายการกอความราคาญจากอเมล (Nuisance e-mail law)

กฎหมายการกอความราคาญจากอเมล เรยกอยางเปนทางการวา กฎหมายวาดวยระเบยบการสงจดหมาย

อเลกทรอนกส (Act on Regulation of Transmission of Specified Electronic Mail) เปนกฎหมายเพอทาการควบคม

ปญหาอนเนองมาจากการสงอเมลจานวนมากไปยงบคคลจานวนมากโดยไมระบผรบเปนการเฉพาะ เชน อเมลเพอการ

ขายตรง และอเมลเพอการโฆษณาสนคา รวมถงจดหมายลกโซ

(3) กฎหมายควบคมผใหบรการ (Service Providers Law)

กฎหมายควบคมผใหบรการเรยกอยางเปนทางการวา กฎหมายการจากดความรบผดในความเสยหายท

เกดขนอนเนองมาจากผใหบรการทางโทรคมนาคม และสทธในการรองขอเพอใหเปดเผยขอมลระบตวตนของผสง

วตถประสงคของกฎหมายฉบบนเพอกาหนดขอบเขตของความรบผดในความเสยหายทเกดขนอนเนองมาจากผ

ใหบรการ ในกรณมการเปดเผยขอมลสวนบคคล หรอการใสรายปายสผานทางเวบไซตทมการเชาเซอรฟเวอรเพอ

ประกอบการจากผใหบรการเชาเซอรฟเวอร (Telecommunications service provider)

นอกจากนกฎหมายยงกาหนดใหผทถกละเมดสทธสามารถรองขอใหเปดเผยชอและขอมลเพอการบงชตวตน

ของผสงหรอผททาการละเมดไดดวย

(4) มาตรฐาน (Standards)

ขอกาหนดและมาตรฐานตางๆ เพอการรกษาความปลอดภยของขอมลองคกร รวมถงสวนตางๆ สามารถสรป

ไดดงน

● มาตรฐานสาหรบมาตรการตอตานไวรสคอมพวเตอร (Standards for measures against computer viruses)

เปนกรอบมาตรฐานเพอปองกนการตดไวรสคอมพวเตอร และมาตรการสาหรบการระบ การลบ และกคน ในกรณของ

การตดไวรส

Page 76: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 69

● มาตรฐานสาหรบมาตรการปองกนการเขาถงคอมพวเตอร (Standards for measures against unauthorized

access to computers) เปนกรอบมาตรฐานเพอการปองกน การระบตวตน การกคน และการปองกนการเกดซา

(protection, Identification, prevention, recovery, and recurrence prevention) ในกจกรรมการเขาถงระบบ

สารสนเทศโดยไมไดรบอนญาต หรอโดยไมมสทธ

มาตรฐานกาหนดเพอปองกนการเขาถงโดยไมมสทธจากมมมองจากการตอบสนอง (Response) การศกษา

(Education) และการตรวจสอบ (Auditing) ทเพมเขาไปในการบรหารจดการตามปกต

● มาตรฐานการบรหารจดการระบบ (System Management Standards)

มาตรฐานการบรหารจดการระบบ เปนกรอบมาตรฐานทองคกรควรดาเนนการทางดานระบบสารสนเทศ

ตามมาตรฐานมรายการทตองดาเนนการกวา 280 รายการ ทประกอบดวยขอกาหนดทหลากหลายในการบรหารจดการ

ระบบสารสนเทศจากแผนยทธศาสตรระบบสารสนเทศองคกร การพฒนาระบบ การดาเนนงานของระบบ การ

บารงรกษาระบบ รวมทงกระบวนการทวไปทางระบบสารสนเทศ

(5) จรยธรรมทางขอมลสารสนเทศ (Information ethics)

จรยธรรมทางขอมลสารสนเทศ หมายถงคณธรรมและจรยธรรม ทพงปฏบตในสงคมขอมลขาวสาร

ในสงคมสมยใหม ซงเปนสงคมแหงขอมลขาวสาร มขอมลขาวสารเกดขนอยางตอเนองตลอดเวลา จงจาเปนตอง

ตระหนกถงสทธตางๆ ของบคคล อาทเชน สทธในทรพยสนทางปญญา (Intellectual property rights) ลขสทธ

(Copyrights) และสทธสวนบคคล (Privacy rights) เปนตน

อนเตอรเนตจงมบทบาทสาคญเปนอยางยงในปจจบน ดวยเปนสถานทสาหรบการบรหารจดการขอมล และ

สนบสนนระดบในการเปดเผย ซงมประเดนดานจรยธรรมเขามาเกยวของอยางหลกเลยงไมได จาเปนตองมการเฝา

สงเกต มารยาทของผใชอนเตอรเนต (Netiquette) เปนการเฉพาะ

● Netiquette Netiquette เปนรปแบบของมารยาททใชบนเครอขาย

กฎกตกาของ Netiquette มารยาทบนเครอขาย

•ใชการเขารหสเพอสงอเมลเฉพาะทเปนความลบ

•ระบชอหรอระบขอมลสวนบคคลอนๆ ของตนเองในอเมลสาธารณะ

•หลกเลยงการสงขอมลทมขนาดใหญ สงขอมลทบบอดแลว

•ไมสงอเมลทหลากหลายทไมระบทมา เชน อเมลโฆษณา (Advertisements)

•ไมสงอเมลลกโซ (chain e-mails)

•ไมใชตวอกษรเฉพาะในคอมพวเตอร เชน อกขระภาษาไทยทใชไบตเดยว และสญลกษณพเศษ

•ไมใชหรอสงภาพทไมเหมาะสม หรอผดศลธรรม

•ไมใสรายคนอน หรอหมนประมาทผอน

Page 77: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 70

2 บรรษทภบาล (Corporate governance)

ในปจจบน ทงองคกรธรกจเอกชนและภาครฐ มความจาเปนตองกอบกภาพลกษณองคกรทเสยไปจากปญหา

ทเกดขนในอดตทผานมา อนสงผลกระทบตอองคกรเปนอยางมาก อาท การสญเสยลกคาและผลกาไรทลดลง ราคาหน

ทลดลง และการลมละลาย จากขอบงชถงการทจรตหรอเรองออฉาวตางๆ ทมแนวโนมเพมมากขน เรองออฉาวตางๆ

เหลานไมเพยงสงผลเสยตอภาพลกษณขององคกรเทานน แตยงสงผลกระทบหรอสรางความเสยหายตอผทมสวน

เกยวของ เชน ผลงทน เจาของหน หนสวนทางธรกจ และลกคา

ภายใตสถานการณเหลานองคกรมความจาเปนตองใหความสาคญกบความโปรงใสและความชดเจนในการ

บรหารจดการรวมทงหนาทตางๆ ขององคกร และจาเปนตองนาเสนอใหแกบคคลทงภายนอกและภายในไดรบทราบ

บรรษทภบาลองคกร จงเปนเรองสาคญเพอการตรวจสอบกจกรรมองคกรอยางตอเนอง และตรวจสอบความโปรงใสใน

การดาเนนการ และคณภาพในการบรหารจดการ เพอสนบสนนกรอบการทางานใหปราศจากปญหาทจรตและเรอง

ออฉาวตางๆ อนเกยวเนองกบการบรหารจดการขององคกร

บรรษทภบาลประกอบดวยระเบยบวธตางๆ มากมายรวมถง การแตงตงกรรมการทเหมาะสมจากภายนอก

การเพมประสทธภาพกรอบการทางานในการเปดเผยขอมล และการสรางความเขมแขงของหนวยงานภายในองคกร

ดวยการตรวจสอบ

วตถประสงคหลกของการกากบดแลกจการมดงน

•ตรวจสอบและหยดยงพฤตกรรมทเปนประโยชนสวนบคคลของผบรหารระดบบน

•ตรวจสอบและหยดการกระทาทผดกฎหมายทเกยวของกบองคกร

•การรกษาความโปรงใส และธรรมาภบาลในการบรหารจดการ

•การรกษาความรบผดชอบทครอบคลมถงผมสวนไดเสยขององคกรทงหมด

•มการเปดเผยขอมลทเหมาะสมและรวดเรว

•ชแจงความรบผดชอบของผบรหารระดบสง และผจดการธรกจในแตละระดบ

อางอง Netiquette Netiquette เปนคาทเกดจากการรวมคาวา net และ etiquette (มารยาท) เขาดวยกน การเขารหสลบ (Encryption) โปรดดท"บทท 9-5-3 มาตรการรกษาความปลอดภยขอมลและเทคโนโลยสารสนเทศ

การดาเนนงานการรกษาความปลอดภย การบบอด (Compression) โปรดดท"บทท 9-2-1 เทคโนโลยมลตมเดย อเมลลกโซ (Chain e-mail) อเมลลกโซ หมายถงอเมลทเกดจากการสงจดหมายลกโซ อเมลลกโซจะถกสงซา และ

สงออกไปอยางกวางขวางในลกษณะลกโซ โดยการสงเนอหาอเมลไปยงบคคลทไมระบจานวนมาก

Page 78: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 71

3 การรองขอเพอใหเปดเผยขอมลโดยองคคณะผบรหาร (Request for Information disclosure by

Administrative organs)

กฎหมายการเปดเผยขอมล เรยกอยางเปนทางการวา กฎหมายวาดวยการเขาถงขอมลโดยองคคณะผบรหาร

สนบสนนใหแตละบคคลมสทธในการรองขอเพอใหเปดเผยเอกสารในการบรหารจดการใดๆ โดยองคคณะผบรหาร

ภายใตกฎหมายน บคคลใดๆ อาจยนคาขอเพอใหทาการเปดเผยขอมลทจดทาขนโดยองคคณะผบรหาร เพอทาการ

ตรวจสอบ

อยางไรกตาม เอกสารทมขอมลทไมเปดเผย กจะไมสามารถทาการตรวจสอบได รวมถงเอกสารท

ประกอบดวยขอมลสวนบคคลทสามารถใชเพอบงชตวตนของบคคลหนงบคคลใด และขอมลทอาจลวงละเมด

ทรพยสทธในบคคล จะไมสามารถเปดเผยได

อางอง

การสอสารในภาวะวกฤต (Crisis communication)

การสอสารในภาวะวกฤต เปนวธการสอสารบนพนฐานของการตดสนใจทเหมาะสม รวดเรวในการเปดเผย

ขอมลใหแกสอมวลชน เกยวกบการพฒนาและมาตรการตอบสนองตอกรณทจรตและเรองออฉาวตางๆ หรอเรองวกฤต

ตางๆ

Page 79: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 72

1-2-5 ความเปนมาตรฐาน (Standardization)

ความเปนมาตรฐานขององคกร โดยกาหนดแผน ความเปนมาตรฐาน เพอวตถประสงคตางๆ อาทเชน การ

ปรบปรงคณภาพ (Improving quality) ลดตนทน (reducing costs) และการปรบปรงการดาเนนการปกต

(commonality) และปรบปรงประสทธภาพ (efficiency)

1 ความเปนมาตรฐาน (Standardization)

ความเปนมาตรฐานหมายถงกระบวนการในการสรางหรอกาหนดมาตรฐาน เพอความสะดวกและเอกภาพใน

การทางาน และประสทธในการปองกนความเสยงและกระจายความเสยงทสลบซบซอน

มาตรฐานไดรบการกาหนดโดยองคกรมาตรฐานสากล ตวอยางทเปนทรจกกนเปนอยางดไดแก ISO

(International Organization for Standardization) และองคกรมาตรฐานระดบชาต มการใชงานมาตรฐานอยาง

แพรหลาย เชน วธการอธบาย และวธการพฒนา ในเอกสารการออกแบบ ทใชในอตสาหกรรมการผลตและการพฒนา

ซอฟตแวร การใชมาตรฐานเพอยกระดบทกษะของพนกงานและคณภาพของสนคา และเพมความสะดวกในการทางาน

ดงนน ความเปนมาตรฐานจงเปนสงสาคญ ทจะสรางประโยชนทางเศรษฐกจ สงคม และแกผบรโภค

อางอง

องคกรมาตรฐาน (Standardization organizations)

องคกรมาตรฐานสามารถประกอบดวยองคกรมาตรฐานระหวางประเทศและองคกรมาตรฐานระดบชาต

เปนองคกรทไมแสวงหาผลกาไร องคกรมาตรฐานทาหนาทสงเสรมมาตรฐานตางๆ เชน การใชงานขอมลรวมกน

ระหวางซอฟตแวร ผานสอตางๆ และการอางองขอมล

2 องคกรมาตรฐานและขอกาหนด (Standardization organizations And specifications)

องคกรมาตรฐานตอไปนเปนองคกรมาตรฐานสากลและองคกรมาตรฐานระดบชาต

(1) องคกรมาตรฐานสากล (International Organization for Standardization)

ISO (International Organization for Standardization) เปนองคกรอสระไมขนกบภาครฐ ททาหนาทกาหนด

มาตรฐานสากล ทมขอบเขตของมาตรฐานโดยกวางสามารถนาไปใชกบองคกรตางๆ ไดโดยสะดวก ทงในแงสนคาและ

บรการ

รายละเอยดตอไปนเปนประเภทของมาตรฐานสากลโดยทวไป และขอกาหนดของมาตรฐาน ทกาหนดโดย

ISO

* เลขท ISO บงชถงเลขทเอกสารของมาตรฐานทเกยวของ

Page 80: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 73

● มาตรฐาน ISO 9000 มาตรฐาน ISO 9000 เปนชดมาตรฐานทอธบายถงรายละเอยดความตองการของระบบการบรหารจดการการ

ควบคมคณภาพ (quality control management systems)

ISO 9000 ไมใชมาตรฐานเพอผลตภณฑ แตเปนมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพในการบรหารจดการของ

องคกรวามการบรหารจดการคณภาพอยางไร จงสามารถกลาวไดวา ISO 9000 ไดรบการพฒนาขนเพอความปลอดภย

ในความสาเรจของโครงการกระสวยอวกาศ (Space Shuttle) ของนาซา NASA (U.S. National Aeronautics And

Space Administration) โดยมเปาหมายเพอสรางความเปนมาตรฐานในการผลตผลตภณฑดวยความนาเชอถอสง

● มาตรฐาน ISO 14000 มาตรฐาน ISO 14000 เปนชดของมาตรฐานทอธบายถงขอกาหนดของระบบการจดการสงแวดลอม

มาตรฐาน ISO 14000 ไมไดเปนมาตรฐานสาหรบผลตภณฑ แตเปนมาตรฐานสากลครบวงจรสาหรบการกาหนด

ขอบเขตการดาเนนการขององคกรทเปนมตรกบสงแวดลอม

ภายใตมาตรฐาน ISO 14000 องคกรมการนาการดาเนนการ PDCA (Plan, Do, Check, Act) มาใชแบบวฏ

จกร อยางตอเนอง เพอใหองคกรมสวนรวมในการรเรมการอนรกษสงแวดลอม

มาตรฐาน ISO 14000 เปนมาตรฐานทตอบสนองตอ ปฏญญารโอ (Rio Declaration on Environment And

Development) และในวาระท 21 แผนปฏบตการทครอบคลมสภาพแวดลอม ในการประชมของสหประชาชาต เรอง

สภาพแวดลอมและการพฒนา (Earth Summit) ในป 1992 โดยมวตถประสงคเพอสนบสนนกรอบการทางานเพอ

ปรบปรงผลกระทบตอสงแวดลอมอนเนองมาจากกจกรรมองคกร

● มาตรฐาน ISO 15408 ISO 15408 เปนมาตรฐานทมวตถประสงคเพการประเมนคณภาพในการรกษาความปลอดภยของผลตภณฑ

ไอท และระบบสารสนเทศ ทจาเปนตองมการประเมนผลในการรกษาความปลอดภย

มาตรฐาน ISO 15408 รบรองวาไมเกดปญหาใดๆ ในการรกษาความปลอดภย โดยตรวจสอบและทดสอบ

หนาททางการรกษาความปลอดภย และคณภาพของกระบวนการในการผลตขอมลสารสนเทศและกระบวนการ

ผลตภณฑ ในแตละกระบวนการของระบบ การตรวจสอบและการทดสอบครอบคลมถงเนอหาตางๆ อาทเชน การ

ออกแบบเอกสาร ตนฉบบโคดโปรแกรม (Source Code) ผลการทดสอบ และคมอการใชระบบ TIS เวอรชนของ ISO

15408 เรยกวา TIS 15408

ระบบเครอขายและการกระจายคอมพวเตอร มการเพมมาตรการรกษาความปลอดภยในระบบสารสนเทศ

มากขน จงจาเปนตองสรางการประเมนและการรบรองระดบการรกษาความปลอดภย ทนามาใชกบผลตภณฑ

กระบวนการสรางสารสนเทศแตละกระบวนการ สาหรบการบรหารจดการฐานขอมล ไฟรวอลล และ บตร IC และระบบ

การประมวลผลสารสนเทศ เชน อนเตอรเนต และบรการตรวจสอบสทธ

Page 81: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 74

อางอง

มาตรฐาน JIS และ TIS

JIS: Japan Industrial Standards

TIS: Thailand Industrial Standards

มาตรฐานเพอการจาแนก รปราง ขนาด และการกอสรางผลตภณฑทางอตสาหกรรมทงหมด

● มาตรฐาน ISO / IEC 17799 ISO / IEC 17799 เปนมาตรฐานเพอการนาระบบบรหารจดการความปลอดภยมาใช ทรวมทงมาตรฐาน

(international standardization specification) ในการนาระบบบรหารจดการความปลอดภยไปใช และระบบเพอการ

บรหารจดการความปลอดภยในสารสนเทศ

The British Standards Institute (BSI) ไดทาการพฒนา มาตรฐาน BS 7799 ในป 1999 และผลกดนให ISO

ทาการพฒนามาตรฐาน ISO/IEC 17799 ใหเปนมาตรฐานระดบสากล

BS 7799 เปนรายละเอยดมาตรฐาน ของ ระบบบรหารจดการความปลอดภยของขอมล information

security management systems (ISMS) โดยองกบ กรอบมาตรฐาน ISO

Japan Information Processing Development Corporation (JIPDEC) ไดกาหนด ISMS เปนระบบเพอ

การรกษาความปลอดภยสารสนเทศ โดยองคกรไดอธบายระดบในการรกษาความปลอดภย การกาหนดแผน และการ

กระจายทรพยสน โดยองอยกบการประเมนความเสยง จากตอบโตความเสยงหรอภยดวยเทคนคตางๆ JIPDEC

ดาเนนการ ISMS Conformity Assessment System โดยองคกรภายนอกทไดรบการรบรอง โดยกาหนดใหสอดคลอง

กบมาตรฐาน ISO / IEC 17799

ISMS เปนกรอบมาตรฐานสาหรบองคกรเพอการบรหารจดการสารสนเทศอยางเหมาะสม และการบารงรกษา

และการปรบปรงการรรกษาความปลอดภย โดยการกาหนดพนฐานการควบคมตามนโยบายความปลอดภย ฃ

นอกจากน กรอบการทางาน ISMS ยงสนบสนนการบรหารจดการความเสยงและการมสวนรวมในการตรวจสอบกรอบ

การทางานอยางตอเนองสมาเสมอ

(2) IEC (International Electrotechnical Commission)

IEC (International Electrotechnical Commission) เปนองคกรเพอทาหนาทในการพฒนามาตรฐานสากล

ทางดานอเลกทรอนกส (electrical) และไฟฟา (electronic)

(3) IEEE (Institute of Electrical And Electronics Engineers) (สถาบนวศวกรไฟฟาและอเลกทรอนกส)

IEEE (Institute of Electrical And Electronics Engineers) เปนองคกรททาหนาทวจยและพฒนามาตรฐาน

สาหรบชนสวนอเลกทรอนกสและ รปแบบในการสอสาร

คณะกรรมการ IEEE 802 เปนคณะอนกรรมการพฒนามาตรฐานระบบ LAN

Page 82: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 75

คณะกรรมการ IEEE 802.3 และคณะกรรมการ IEEE 802.11 คณะอนกรรมการพฒนามาตรฐานสาหรบ

Ethernet LAN และ LAN ไรสาย

อางอง

นโยบายความปลอดภยและการบรหารความเสยง โปรดดท"บทท 9-5-2 การจดการความปลอดภยขอมล"

IEC: International Electrotechnical Commission

มาตรฐาน IEEE: Institute of Electrical and Electronics Engineers

W3C: World Wide Web Consortium

องคกรสากลททาหนาทพฒนามาตรฐานตางๆ ทเกยวกบเวบ

นโยบายความปลอดภยและการบรหารความเสยง Security policy and risk management

โปรดดท"บทท 9-5-2 การจดการความปลอดภยขอมล

LAN แลน ดท บทท 9-4-1 ระบบเครอขาย

3 ตวอยางของมาตรฐานไอท (IT standardization)

ตวอยางตอไปนเปนมาตรฐานทางดานไอท

● JAN (Japan Article Numbering) code รหส JAN เปนมาตรฐานบารโคด JIS ประกอบดวยตวเลข 13 หลก

จากซายไปขวา รหสประเทศ 2 หลก รหสผผลต 5 หลก รหสผลตภณฑ 5 หลก และรหสเพอการตรวจสอบ 1 หลก

รหส JAN มการนาไปใชในชวตประจาวนทวไป ณ จดชาระเงนในรานคาปลก เชน ซปเปอรมารเกต และรานสะดวกซอ

โดยพมพไวในบรรจภณฑของสนคา

เพยงนาบารโคเดผานเครองอานเพออนพทชอและราคาสนคาใหกบเครองคดเงน

ตวอยางบารโคดดงภาพ หากไมสามารถอานบารโคดได สามารถอานตวเลขและอนพทขอมลไดโดยตรงทางแปนพมพ

Page 83: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 76

● QR (Quick Response) code รหสตอบสนองเรว QR code เปนมาตรฐาน JIS โคดสองมต ในขณะทบารโคดสามารถอานขอมลตวเลขไดในแนวนอนทางเดยว

แต QR code สามารถรองรบขอมลทงในแนวตงและแนวนอน ทาใหสามารถบรรจขอมลไดมากกวาบารโคด

QR code สามารถเรยกอกชอวา บารโคดสองมต (two-dimensional barcode symbology)

QR code ประกอบดวยสญลกษณเพอจบทศทางสามจด ทาใหสามารถอานขอมลไดรวดเรว และสามารถ

อานไดทง 360 องศา

อางอง

บารโคด (Barcode)

บารโคด เปนตวระบหรอบงชโดยใชแทงและชองวาง ดวยความกวางทแตกตางกน แทนตวเลขและตวอกษร

บารโคดเปนโคดแบบมตเดยว โดยสามารถอานขอมลในแนวนอนเทานน

QR (Quick Response) code: Quick Response code

Page 84: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 77

1- 3 แบบทดสอบ บทท 1

1-1) ขอใดตอไปนเปนองคกรทกอตงขนโดยการเลอกบคลากรจากหนวยงานทเกยวของทมทกษะทจาเปนและ

ประสบการณในการดาเนนการพฒนาระบบ

a) องคกรแบบแบงสวนงาน (Divisional organization)

b) องคกรแบบแบงตามหนาท (Functional organization)

c) องคกรแบบโครงการ (Project organization)

d) องคกรแบบแมททรก (Matrix organization)

1-2) รายการกจกรรมของการวางแผนโครงการตอไปน แผนภาพลกจากตวเลอกขอใด แสดงถงรายการกจกรรมท

กาหนดไดถกตอง

[รายการกจกรรม]

Page 85: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 78

1-3) จากรปทกาหนดให กราฟแทงของกลมสนคาอปกรณอเลกทรอนกส เรยงลาดบสวนประกอบจากนอยไปมาก และ

อตราสวนสะสมของจานวนสวนประกอบทผดปกตดวยรปแบบกราฟเสน แผนภาพแบบนเรยกวาแผนภาพอะไร

a) แผนภาพสาเหตและผลกระทบ (Cause-And-effect

diagram)

b) แผนภาพเมทรกซ (Matrix diagram)

c) แผนภม พาเรโต (Pareto chart)

d) แผนภาพของเวน (Venn diagram)

1-4) ขอใดตอไปน ควรใสลงในงบกาไรขาดทนในชองวาง A โดยชองสเทาเปนชองทกาหนดใหวางไว

a) กาไรขนตน (Gross profit)

b) กาไรจากการดาเนนการ (Operating profit)

c) กาไรสามญ (Ordinary profit)

d) กาไรสทธ ณ งวดปจจบน (Current term net profit)

Page 86: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 79

1-5) ขอใดเปนการกระทากบรปภาพภมทศนในหนงสอเชงพาณชยโดยไมไดรบอนญาตจากผแตง ซงเปนเรองผด

กฏหมายลขสทธ

a) ถายภาพวตถแบบทคณชอบ แบบเดยวกบในหนงสอ ดวยตนเอง

b) ตดภาพจากหนงสอและตดไวบนผนงหอง

c) ใชและเผยแพรรปภาพจากหนงสอไวบนเวบไซตของคณ

d) อธบายตชมเกยวกบรปภาพในหนงสอไวในเวบบลอกของคณ

1-6) เมอคณทาการสรางเวบเพจ ขอใดตอไปนเปนการใชงานเพอนาเสนอโดยไมละเมดสทธ ไมตองขออนญาตจาก

เจาของหรอผครอบครองลขสทธกอน

a) แกไขปรบเปลยนภาพประกอบในนตยสาร และนามาใชเพอการโฆษณาประชาสมพนธองคกรของตนเอง

บนเวบไซต

b) แสกนรปแบบทสรางสรรคขนโดยนกออกแบบมชอเสยงจากแคตตาลอก โดยการเปลยนส และนามาใชใน

เวบเพจเปนภาพแบคกราวด

c) แสกนภาพจากหนงสอพมพ และนามาใชในเวบเพจเพอนาเสนอสถานะการณปจจบน

d) การใชขอมลทางสถตทเผยแพรในสมดปกขาวเพอนาไปใชในการสรางแผนภมเพอนาเสนอปรมาณการ

ขายพาหนะในเวบไซต

1-7) ขอใดตอไปน เปนการกระทาทผดกฎหมายอนเนองมาจากการเขาถงขอมลสารสนเทศหรอระบบคอมพวเตอร โดย

ไมไดรบอนญาต

a) การเขาถงเซรฟเวอรแบงปนการใชงานและทาการสาเนาซอฟตแวรแพคเกจอยางผดกฎหมายโดยไมไดรบ

อนญาต

b) การเขาถงคอมพวเตอรผานอนเตอรเนตโดยใชพาสเวรดหรอรหสผานของผอน

c) การโพสตขอมลททาใหสามารถเขาถงขอมลสวนบคคลของผอนไวบนอนเตอรเนต

d) การเขาถงเวบไซตทมภาพลามกอนาจาร

1-8) ขอใดตอไปนอธบายถงกฎหมายมาตรฐานแรงงานไดถกตอง

a) เปนกฎหมายทใหการรบประกนรายไดขนตาเพอความมนคงของการดารงคชวตและเพอคณภาพชวตทด

b) เปนกฎหมายทมงเนนใหการดแลทางดานสวสดการแกพนกงานชวคราว

c) เปนกฎหมายทางธรกจการรบเหมาชวงจางแรงงานทมทกษะเฉพาะขององคกร

Page 87: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 80

d) กฎหมายเพอกากบดแลมาตรฐานขนตาของเงอนไขการจางงาน เชน ชวโมงการทางาน การพก และ

วนหยดพกผอน

1-9) บรษท X เปนบรษทททาธรกจการจดการขอมลสวนบคคล ไดจดสมนาใหแกลกคาแตละรายเพอสงเสรมการขาย

ผลตภณฑของตนเอง รวมถงการตอบแบบสอบถามเมอจบการสมนา ในแบบสอบถามระบวาวตถประสงคของการเกบ

ขอมลสวนบคคลเพอสนบสนนขอมลเกยวกบผลตภณฑในอนาคต โดยสอบถามชอลกคา ทอย หมายเลขโทรศพท และ

ความตองการในการรบขอมลสารสนเทศจากบรษท ในการดาเนนการขอใดตอไปนของบรษท X เปนการดาเนนการท

ผดกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล

a) รายการของลกคาทสรางขนจากการเกบแบบสอบถาม และสงจดหมายโดยตรงถงลกคา ทประสงค

ตองการรบขอมลเกยวกบผลตภณฑ

b) แบบสอบถามทรวบรวมไดและรายการลกคาทสรางขนหลงการสมนาตองถกเกบในลอกเกอรลอกกญแจ

เวนแตจาเปน

c) เพอการสงเสรมการขายผลตภณฑขององคกรโดยบรษท Y ซงมความสมพนธกบบรษท X บรษท X จงมอบ

รายการลกคาทไดจากการรวบรวมแบบสอบถามใหแกบรษท Y ตามกฎระเบยบของบรษท X

d) ลกคาทตองการขอมลสารสนเทศเกยวกบผลตภณฑ ตดตอกบบรษท X เพอเปลยนแปลงทอย บรษท X จง

เปลยนแปลงรายการลกคาหลงจากพสจนตวตนของลกคา และไดรบขอมลทจาเปนแลว

1-10) ขอใดตอไปน อธบายถงคณลกษณะของ QR code ดงภาพตอไปน

a) เปนการบบอดและเปนภาพสญลกษณเพอใชในการสอสารขอมลสารสนเทศ

b) สามารถรองรบขอมลได 10 ไบท และใชเพอการเขารหสของรหสสนคาเชงพาณชย

c) เปนบารโคดสองมต (two-dimensional bar code) และสามารถบนทกขอมลไดมาก รวมถงตวอกษร

ภาษาตางๆ

d) เปนรหสทไดรบการพฒนาขนเพอใชใน IC tags และสามารถนาไปใชเพอการบรหารจดการรานคาแบบ

อปกรณทไมตองมการสมผส

Page 88: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 81

เฉลย แบบฝกหด บทท 1

1-1 คาตอบ C คาอธบาย องคกรแบบโครงการเปนองคกรทมโครงสรางจากการคดเลอกบคคลากรทมความเชยวชาญและทกษะ จากแผนกตางๆ

ทงนองคกรแบบโครงการเปนองคกรแบบชวคราว เมอดาเนนโครงการเสรจสนกจะยกเลกองคกรนนไป

1-2 คาตอบ C คาอธบาย เนองจากกจกรรม A และ B ไมมกจกรรมกอนหนา โดยกจกรรม A และ B เปนกจกรรมทตองกระทากอนกจกรรม D

คาตอบทถกตองจงเปนขอ C

1-3) คาตอบ C

คาอธบาย

แผนภมทมทงกราฟแทงและกราฟเสนจะเรยกวาแผนภมพาเรโต (Pareto chart) กราฟแทงแสดงคาของขอมลปรมาณ

โดยเรยงลาดบจากมากไปนอย และกราฟเสนแสดงยอดสะสมของแตละรายการ โดยมากใชแผนภมนกบการวเคราะห

การขายและการบรหารจดการสนคาคงคลง

1-4 คาตอบ C

คาอธบาย

จากบนลงลาง ชองสเทาชองแรก คอ "กาไรขนตน (Gross profit)" จากนนเปน "กาไรจากการดาเนนการ (Operating

profit)" และสดทายเปน "กาไรสทธ ณ งวดปจจบน (Current term net profit)"

กาไรสามญสามารถคานวณไดจากการเพมกาไรทไดจากการดาเนนงาน (Operating profit) และกาไรทไดจาก

นอกเหนอการดาเนนการ (non-operating income) จากนนหกดวยคาใชจายทไมใชคาใชจายในการดาเนนการ (non-

operating expense)

1-5 คาตอบ C

คาอธบาย

การถายภาพจากหนงสอ และนาไปเผยแพรในเวบไซตของตนเองเปนการละเมดสทธในการนาเสนอสสาธารณะ

สทธในการนาเสนอสสาธารณะเปนสทธทใหความคมครองการเผยแพรผลงานและการนาเสนอผลงานบนเวบ

Page 89: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 83

บทท

2 กลยทธทางธรกจ

(Business strategy)

บทท 2 อธบายระบบสารสนเทศประเภทตางๆ ในแตละฟลด

ประกอบดวย ประเภทของเทคนคการวเคราะหขอมลสารสนเทศ และ

เทคนคทางการตลาด ระบบเพอการบรหารจดการทางธรกจ และ

ยทธศาสตรทางดานเทคโนโลย

2-1 การบรหารจดการกลยทธทางธรกจ (Business strategy management)

2-2 การบรหารจดการกลยทธทางดานเทคโนโลย (Technological strategy management)

2-3 อตสาหกรรมธรกจ (Business industry)

2-4 แบบทดสอบ บทท 2

Page 90: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 84

2-1 การจดการกลยทธทางธรกจ (Business strategy management)

2-1-1 เทคนคกลยทธทางธรกจ (Business strategy techniques)

กลยทธการดาเนนธรกจ คอแผนการดาเนนธรกจทมมมมองระยะยาวเพอการพฒนาธรกจขององคกร โดยม

เปาหมายเพอการพฒนาศกยภาพในการแขงขนใหมมากกวาบรษทคแขง หรอเพอคงความสามารถในการแขงขนทาง

ธรกจขององคกรทมเหนอคแขง และเพอทาใหบรษทสามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงใดๆ ทอาจเกดขนในการ

ดาเนนธรกจ บรษทสามารถกาหนดกลยทธทางธรกจซงมขนตอนโดยสรปดงน

การกาหนดปรชญาขององคกร (Manifestation of corporate philosophy)

การระบเหตผลในการดาเนนธรกจขององคกร รวมถงแนวทาง

การดาเนนการอนๆ ทางธรกจ

การกาหนดเปาหมายขององคกร (Manifestation of corporate goals)

ระบเปาหมายในการดาเนนธรกจขององคกร เพอเปนทศทางใน

การดาเนนธรกจตามเปาหมาย

การกาหนดขอบเขตการดาเนนธรกจขององคกร (Definition of corporate domain)

องคกรตองกาหนดตาแหนงฐานะขององคกรในตลาดการคา วา

อยในฐานะใดเมอเปรยบเทยบกบคแขง

การกาหนดกลยทธทางธรกจ (Determination of business strategy)

การกาหนดแนวทางการดาเนนการในอนาคตทจะชวยให องคกร

สามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงและเพอความอยรอด

1 เทคนคการวเคราะหขอมลทางธรกจ (Business information analysis techniques)

เปนเทคนคทใชเพอกาหนดกลยทธทางธรกจทมความจาเปนทจะตองทราบหรอเขาใจความสามารถสงสดของ

องคกร และเพอสามารถวเคราะหสถานการณและตาแหนงปจจบนในตลาดขององคกร

เทคนคการวเคราะหขอมล (Data analysis techniques) สาหรบการกาหนดกลยทธทางธรกจมรายละเอยดดงน

Page 91: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 85

(1) การวเคราะหสวอท (SWOT analysis)

การวเคราะหสวอท (SWOT Analysis) เปนวธการประเมนผลทจะวเคราะหจดแขง (Strengths) จดออน

(Weaknesses) โอกาส (Opportunities) และภยคกคาม (Threats) ขององคกร นอกจากนการวเคราะหสวอท ยงใชเพอ

การกาหนดแผนการตลาด การกาหนดนโยบายการจดการวกฤตทอาจเกดขนกบองคกร และถอวาเปนเทคนคการ

วเคราะหทเหมาะสาหรบการกาหนดกลยทธทางธรกจ

สภาพแวดลอมภายนอกองคกร (external environment) โอกาส (Opportunities) ภยคกคาม (Threats)

สภาพแวดลอมภายในขององคกร (internal environment)

จดแขง (Strengths)

โอกาสทางสงคมทสามารถนามา

เปนจดแขงในการทาธรกจของ

บรษท

ภยคกคามหรออปสรรคทางสงคมใดบาง ท

บรษทสามารถเอาชนะไดโดยใชจดแขงของ

บรษท

จดออน (Weaknesses)

โอกาสใดบางในสงคมทเปน

จดออนของบรษท ในปจจบน

ภยคกคามหรออปสรรคใดบาง ทบรษท

สามารถเอาชนะไดโดยใชจดออนของบรษท

จดแขง (Strengths) และจดออน (Weaknesses) เพอประโยชนในการแขงขนทางธรกจโดยการวเคราะหจาก

สภาพแวดลอมภายในขององคกร (internal environment)

โอกาส (Opportunities) และภยคกคาม (threats) เพอประโยชนในการกาหนดทศทางใหธรกจโดยการวเคราะหจาก

สภาพแวดลอมภายนอกองคกร (external environment)

สภาพแวดลอมภายใน (Internal environment)

สภาพแวดลอมภายใน หมายถงปจจยภายในของบรษทหรอองคกร ดานตางๆ อาทเชน ทรพยากรมนษย

(human resources) ความแขงแกรงของธรกจ (business strength) ความนาสนใจของผลตภณฑ (product

appeal) อานาจการขาย (selling power) จดแขงทางดานเทคโนโลย (technological strength) ยหอ (brand) การ

แขงขน (competitiveness) สถานะทางการเงน (financial standing) และปจจยอน ๆ ทบรษทหรอองคกรสามารถ

ควบคมได

สภาพแวดลอมภายนอก (External environment)

สภาพแวดลอมภายนอก หมายถงปจจยทเกดจากรฐบาล (government) เศรษฐกจ (economy) สภาพสงคม

(social conditions) กฎหมาย (law) สภาวะตลาด (marketability) การเปลยนแปลงของราคา (price changes)

แนวโนมของลกคา (customer trends) และบรษทคแขง (rival companies) ฯลฯ ซงเปนปจจยทบรษทหรอองคกร ไม

สามารถควบคมได

Page 92: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 86

(2) การจดการผลตภณฑ (Product Portfolio Management: PPM)

การจดการผลตภณฑ (Product Portfolio Management: PPM) เปนเทคนคสาหรบการวเคราะหทางธรกจท

แบงธรกจและผลตภณฑของบรษทออกเปนสประเภท "ดาว” "ววนม" "คาถาม" และ "สนข"

โดยใชกราฟสองมตในการแบงสถานะขององคกรและผลตภณฑขององคกรทประกอบดวย มตแรกคอสวน

แบงทางการตลาด (Market share) และมตทสองคอการเจรญเตบโตของตลาด (Market growth) ซงสามารถแบงออก

ไดเปนสประเภทขางตน เพอสามารถสามารถวเคราะหประสทธภาพสงสดของธรกจและผลตภณฑ

อางอง

วงจรชวตของผลตภณฑ (Product life cycle)

"วงจรชวตของผลตภณฑ" หมายถงขนตอนสขนทผลตภณฑจะตองผานขนตอนเหลานนบตงแตผลตภณฑนน

ออกสทองตลาดจนกวาจะสนสดการขายและหมดไปจากตลาด ขนตอนทงสมดงน

ระยะเรมตน (Introduction stage): เปนชวงเวลาทจาเปนตองมการลงทนจานวนมาก เพอบรรล

วตถประสงคทางการขายและเพอเพมยอดการขายตามทไดวางกลยทธไว

ระยะการเจรญเตบโต (Growth stage): เปนชวงเวลาทผลตภณฑมยอดขายสงสดและมผลตภณฑคแขง

เพมมากขน จงเปนระยะเวลาทจะตองวางแผนเพอสรางความแตกตางใหแกผลตภณฑของบรษทใหโดดเดนแตกตาง

จากคแขง

ระยะครบกาหนด (Maturity stage): เปนชวงเวลาทยอดขายสงสดไดผานไปและอตราการเตบโตของ

อปทานหรอความตองการในตวผลตภณฑขององคกรจากทองตลาดลดลง จงเปนชวงระยะเวลาของการลงทนเพอ

รกษาสถานะทางการแขงขนของผลตภณฑในตลาดไวตอไป

ระยะถดถอย (Decline stage): เปนชวงเวลาทยอดขายซบเซา จงเปนชวงเวลาทสนคาจะตองถกถอนออก

จากทองตลาด หรอตองลงทนเพม เพอรกษาตามความตองการของตลาดทมตอผลตภณฑเหลานนตอไป

Page 93: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

สง เจรญ

เตบโตของตลาด ตา

ประเภ(Cateดาว (

ววนม

คาถา(Ques

สนข

ความพรอมการส

ดาว (Star)

การเจรญเต

ววนม (Casมเสถยรภาพ

ภท gory) Star)

ม (Cash cow)

ม stion mark)

(Dog)

อบมาตรฐานวชา

ตบโตทคาดวาจ

sh cow) พ / กาไรทมนค

มาก

รายละเอย

เปนธรกจห

ตลาดยงสา

ทางการแขง

ไดรบความ

เปนธรกจแ

องคกรหรอ

จงสามารถ

กลมทโอกา

เปนธรกจแ

อนาคต

เนองจากม

สถานะ "ดา

เปนธรกจแ

เงนลงทนเพ

าชพไอท IT Passp

จะ รกษา

คง การเกบ

สว

ยด

รอผลตภณฑท

ามารถขยายตว

งขนไว เปนกล

สาเรจ

ละผลตภณฑท

ผลตภณฑของ

เกบเกยวผลกา

าสในการขยาย

ละผลตภณฑท

อตราการเจ

สวนแบงตลาด

าว"

ละผลตภณฑท

พมเตมอกมาก

port: STRATEGY

ค(Qก

บเกยว สน

วนแบงการตลา

ทยงสามารถสรา

ไดอกมาก

ลมทสวนมากพ

ทมอตราผลตอบ

องคกรมสวนแ

าไรไดอยางตอเน

ตวทางการตลา

ทไมสามารถสรา

จรญเตบโตของ

นอย จาเปนต

ทมศกยภาพทาง

โดยทวไปควรจ

Y

คาถาม หรอ เQuestion marารแขงขน ตอง

สนข (Dog) นง / ลดลง

าด

างผลกาไร แ

แตจาเปนต

พฒนามาจากก

บแทนสงดวยกา

แบงทางการตลา

นองเปรยบเสม

าดมนอยแลว

างกาไร

งตลาดยงมอยส

ตองมกลยทธทจ

งการแขงขนตา

จะถอนตวออกจ

ดกมปญหา k, problem chการเงนทน

ถอน

นอย

และมอตราผลต

ตองมการลงทน

ลมคาถาม ซง

ารลงทนหรอเงน

าดขนาดใหญอ

มอนววนมทมนา

แตคาดการณ

สงแตตองการก

จะทาใหธรกจแ

า มอตราการเจ

จากตลาด

hild)

ทะนถนอม

ตอบแทนอยใน

นเพมเตมเพอรก

งเปนกลมผลตภ

นจานวนนอย

อยในสถานะผน

านมใหอยตลอ

วาจะสามารถเ

ารลงทนอยางม

และผลตภณฑน

จรญเตบโตลดล

หนาท 87

เกณฑดอย

กษาสถานะ

ภณฑทเพง

เนองจาก

นาตลาด

ด แตเปน

เตบโตไดใน

มนยสาคญ

นนเปลยนส

ลง ตองการ

Page 94: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 88

2 สถานะทเกยวของกบกลยทธทางธรกจ (Terms related to business strategy)

เงอนไขทวไปทใชในกลยทธทางธรกจมรายละเอยดดงน

(1) ความสามารถในการแขงขนทเหนอกวาคแขง (Competitive superiority)

"ความสามารถในการแขงขนทเหนอกวาคแขง" เปนสถานะทางดานความสามารถในการแขงขนทเหนอกวา

ของบรษทเมอเปรยบเทยบกบคแขง ในโลกแหงธรกจยคใหมความสามารถในการไดรบขอมลขาวสารทหลากหลายทา

ใหไดเปรยบคแขง มากกวาการมกลยทธทมากมายและแตกตาง เพราะสามารถถกลอกเลยนแบบโดยบรษท อนได

โดยงาย เพอทจะสามารถสงมอบผลตภณฑหรอบรการทดกวาคแขงใหแกลกคา จงจาเปนทองคกรตองพฒนากลยทธ

ทางธรกจเพอการแขงขนทเหนอกวา ดวยการรวมปจจยหลายอยางเขาดวยกน นอกจากปจจยดานราคาทตากวาแลว

การออกแบบทมคณภาพ ระบบการผลตและแบรนดหรอยหอ กเปนสงสาคญอยางยง

อางอง

ความสามารถในการแขงขน (Core competence)

"ความสามารถในการแขงขน" ในทางธรกจหมายถงความสามารถทางการแขงขนในขอบเขตตางๆ ไมวาจะ

เปนความสามารถทางเทคโนโลย เงนทนทเปนปจจยหลกของบรษทซงบรษทคแขงอนๆ ยงไมสามารถเลยนแบบได ทา

ใหบรษทยงคงความสามารถในการแขงขนไวได ซงเปนความแขงแกรงของบรษท นอกจากนยงรวมถงการจดการ

ทรพยากรทมคณคาสาหรบองคกรอยางมคณภาพ ความแตกตางของผลตภณฑจากบรษทคแขง ความสามารถในการ

แขงขนเปนกลยทธและกญแจสาคญในการแขงขนทางธรกจของบรษท

เมอเกดการผนวกการทาธรกจเขากบบรษทอน กจะชวยใหพนธมตรมความเชยวชาญมากขนและสามารถใช

ประโยชนไดเปนอยางมาก

กลยทธเฉพาะกลม (Niche strategy)

กลยทธทมวตถประสงคเพอรกษาความสามารถในการสรางผลกาไรจากตลาดทเฉพาะเจาะจงหรอ "เฉพาะ

กลม" มากกวาในตลาดหลกทบรษททาธรกจอย

Page 95: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 89

(2) ความพงพอใจของลกคา (Customer satisfaction)

ความพงพอใจของลกคา (CS: Customer Satisfaction) คอระดบของความพงพอใจของลกคาทเกดจาก

ประสบการณในการใชสนคาหรอบรการและไดรบความพงพอใจทเปนไปตามความคาดหวง

การจดการความพงพอใจของลกคา (CS management) เปนเทคนคการจดการทมงเนนความพงพอใจของ

ลกคา โดยยดหลกแนวความคดการสรางมลคาขององคกรจากมมมองของลกคาและใหลกคารสกถงความพงพอใจ

นามารวมไวเปนสวนหนงของการจดการขององคกร

ในการจดการความพงพอใจของลกคา การจดการความตองการและความคดเหนของลกคาจะถกเกบ

รวบรวมเพอนามาวเคราะหความตองการและพฤตกรรมของลกคา ทาใหไดผลลพทของการใหบรการทเหมาะสม

สามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาไดสงสด ขอมลทไดจากการวเคราะหจะถกนาไปใชเพอขยายการ

ใหบรการตามทลกคาตองการและลดงานบรการทไมเหมาะสมใหมขนาดลดลง การจดการความพงพอใจของลกคา ซง

วตถประสงคเพอเพมมลคาขององคกร ทาใหลกคาสวนใหญเลอกผลตภณฑของบรษท มากกวาผลตภณฑคแขง และ

ทาใหเกดการซอซาขน จงตองทาการสงเสรมความตระหนกในความพงพอใจของลกคาและการใหบรการสนคาทม

คณภาพ และรวมถงการตดตามการใหบรการหลงการขายดวย

(3) พนธมตร (Alliance)

"พนธมตร" หมายถงความรวมมอหรอการรวมทาธรกจระหวาง บรษทหลายบรษท รปแบบของพนธมตรทาง

ธรกจมรปแบบทแตกตางมากมาย ทรวมถงบรษททไมเคยมความสมพนธทางดานทนใดๆ ตอกน แตมารวมกนทาธรกจ

เฉพาะในเขตทระบและผทมความสมพนธดานทนทรวมกนในรปแบบ "การควบรวมกจการ (Mergers)" ในปจจบน

ความรวมมอในการทาธรกจลกษณะน เปนทนยมเปนอยางมากในวงการธรกจ

วตถประสงคทอยเบองหลงการรวมมอทางธรกจหรอพนธมตรทางธรกจน กเพอกาจดหรอลดการแขงขนทไม

จาเปนขององคกรรวมทงเพอลดคาใชจายดานตางๆ อาทเชนคาใชจายทางการวจยและพฒนา ดวยการแบงปนภาระ

งานระหวางบรษทพนธมตร

พนธมตรทางธรกจสามารถจดตงในรปแบบตางๆ ดงตอไปน

● M & A (การควบรวมกจการ) (Mergers and Acquisitions: M&A)

"M & A" เปนคาทวไปทใชเรยกองคกร ททาการควบรวมกจการเขาดวยกน ซงหมายถง การกอตงบรษทหนง

ขน โดยการรวมหลายบรษทเขาดวยกน ในขณะท "การซอกจการ" (Acquisition) คอการซอบรษททงหมดหรอสวน

หนงของบรษทเพอรวมเขากบบรษทตนเอง นอกจากนรปแบบของพนธมตรทางธรกจยงรวมถง "การควบรวมประเภท

ซมซบ" (absorption-type mergers) ซงเปนการควบรวมกจการทบรษทหนงยงคงดาเนนธรกจตอไป ในขณะทบรษท

อนๆ ทถกควบรวมและดาเนนกจการแบบเดยวกนตองปดตวลง

Page 96: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 90

นอกจากนวตถประสงคของ M&A ยงรวมถงการเขาสอตสาหกรรมหรอตลาดใหม (new industries or

markets) การควบรวมทางธรกจ (business tie-ups) การปรบโครงสรางองคกร (corporate reorganizations) การ

หลอมรวมธรกจเขาดวยกน (business bailouts) ฯลฯ

●การควบรวมกจการผาน บรษทผถอหน (Integration through a holding company)

บรษทผถอหน หรอบรษทโฮลดง หมายถงบรษททมวตถประสงคเพอทาหนาทเปนผถอหนใหญ ในบรษทตางๆ

ทาใหสามารถเขาควบคมกจการบรษทนนใหดาเนนการตามนโยบายทตองการ ประโยชนบางประการในการรวมบรษท

โดยการเขาถอหนผานบรษทโฮลดง กเพอเขาควบคมนโยบายและวางยทธศาสตรในการบรหาร เพอสามารถสรางผล

กาไรสงสดใหแกกลมผถอหน และยงสามารถเรงรดกระบวนการตดสนใจในการบรหารตามตองการ

●การรวมทน (Capital Participation)

"การรวมทน" หมายถงการเขารวมงานกนโดยบรษทหนงเขาซอหนเพอมสถานะเปนผถอหนของอกบรษทหนง

ทาใหมอานาจในการรวมตดสนใจ สงผลใหบรษทมความเขมแขงมากยงขนโดยอาศยความเชยวชาญของบรษททเขา

รวมถอหน การรวมทนสงเสรมใหเกดความสมพนธระหวางผถอหนทถอโดยบรษทอน แตไมไดอนญาตให บรษทผรวม

ถอหนมอานาจในการตดสนใจทางการบรหารจดการแบบเบดเสรจ

● การรวมมอหรอ การไทรอพ (Tie – Up)

"การไทรอพ" หมายถงความรวมมอระหวางองคกรในการดาเนนกจกรรมทางธรกจรวมกน ปจจบนการไทรอพ

ไดรบความนยมเปนอยางมากจากผทอยในกลมธรกจเดยวกน เชนการรวมมอทางการขาย และการรวมมอทางการผลต

(การผลตแบบ OEM) ทาใหสามารถใชเทคโนโลยรวมกนและการรไซเคลขยะรวมกน เปนตน

ความแตกตางระหวางการควบรวมกจการ การซอกจการและ การควบรวมกจการผาน บรษทผถอหน

การควบรวมกจการ บรษท A + บรษท B = บรษท C

การซอกจการ บรษท A + บรษท B = บรษท A

การควบรวมกจการผานบรษทผถอหน บรษท A + บรษท B = บรษท C (บรษท A, บรษท B)

การผลตแบบ OEM (Original Equipment Manufacturer)

การผลตแบบ OEM หมายถงผผลตททาหนาทรบจางผลตสนคาเพอขายภายใตชอแบรนดของบรษทอน

การวาจาง (Outsourcing) หรอการเอาทซอรส

Outsourcing หมายถงการจดหา จดจาง การไดมาซงทรพยากรทจาเปนทงเพอการผลต การใชงานของบรษท

โดยการวาจางบรษท จากภายนอก (external sources) หรอจากบรษทอน

Page 97: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 91

รปแบบของพนธมตรทางการคา (Forms of alliances)

รปแบบ ความสมพนธดานทน

(Capital ties)

ความเปนพนธมตร

(Degree of alliance)

กจการควบรวมกจการแบบ M&A Yes แขงแกรง Strong

ออนแอ Weak

กจการควบรวมผานบรษทโฮลดง

Integration through a holding company

กจการรวมทน

Capital participation

กจการรวมคา

Tie-up

No

(4) การดาเนนธรกจขององคกร (Business execution organization)

โดยปกตผมอานาจในการตดสนใจสงสดขององคกรคอผถอหนทงหมดขององคกร ดวยการประชมผถอหน

(Stockholders’ meeting) และบคคลทมหนาทรบผดชอบในการดาเนนธรกจหรอ "กรรมการตวแทน" (Representative

Director) ซงเปนตวแทนของบรษทในการดาเนนธรกจและทานตกรรมแทนองคกร เปนบคคลทมหนาทรบผดชอบสงสด

ในการบรหารจดการ

ในประเทศตางๆ ผทาหนาทดาเนนธรกจแทนองคกร ถกจดประเภทไวดงน

CEO ประธานเจาหนาทบรหาร (Chief Executive Officer)

เปนผรบผดชอบการจดการทเปนตวแทนของ บรษท ฯ

COO ประธานเจาหนาทฝายปฏบตการ (Chief Operating Officer)

ดาเนนงานภายใต CEO โดย COO ทาหนาทเปน

ผรบผดชอบในการดาเนนธรกจ

CIO ประธานเจาหนาทฝายสารสนเทศ (Chief Information Officer)

มหนาทรบผดชอบสงสดเกยวกบขอมลสารสนเทศ

CFO ประธานเจาหนาทฝายการเงน (Chief Financial Officer)

เปนผรบผดชอบในกจกรรมทางการเงน เชนการจดซอ

กองทนและการบรหารทางการเงน

Page 98: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 92

อางอง

คลงขอมล (Data Warehouse)

คลงขอมล หรอดาตาแวรเฮาส หมายถงฐานขอมลหลายฐานขอมลทใชในการทาธรกจรวมกน อนประกอบดวยกจกรรม

ในการประกอบธรกจแตละวน ทมการจดระเบยบขอมล การใชขอมลและการจดเกบขอมล และนาขอมลเหลานนมาทา

การวเคราะหเพอใชในการตดสนใจทางธรกจ

ตลาดขอมล ดาตามารท (Data Mart)

"ดาตามารท" หมายถงขอมลทถกเรยกหรอดงขอมลจากคลงขอมลเพอวตถประสงคเฉพาะตางๆ

การทาเหมองขอมล (Data Mining)

"การทาเหมองขอมล" หมายถงการไดมาซงขอมลใหมโดยการวเคราะหขอมลจานวนมากทเกบไวในคลงขอมล

การทาเหมองขอมลถกใชเพอคนหาความสมพนธระหวางรายการหลายรายการ เชน คนทซอสนคา A ในวนอาทตยยง

ซอสนคา B ในเวลาเดยวกน เปนตน ทาใหสามารถไดความรใหมๆ จากความสมพนธของขอมลทเกดขนในฐานขอมล

ซงอาจไมสามารถทราบถงความสมพนธเหลานนจากการวจยได

Page 99: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 93

3 การใชเครองมอสานกงาน (Use of office tools)

ในการดาเนนการทางธรกจแทนทองคกรจะใชระบบคอมพวเตอรเพอการดาเนนการทางธรกจเตมรปแบบ

องคกรสามารถใชเครองมอสานกงานอตโนมต (ซอฟตแวรแพคเกจ) ตางๆ มาประยกตใชเชงกลยทธทางธรกจไดอยางม

ประสทธภาพ ตวอยางเครองมอสานกงานอตโนมตทนยมใชไดแก ซอฟตแวรสเปรดชตหรอกระดานคานวณ

(spreadsheet software) เชน เอกซเซล และซอฟตแวรฐานขอมล

องคกรสามารถประยกตใชซอฟตแวรเหลาน เพอการวเคราะหขอมลจานวนมากไดอยางมประสทธภาพ โดย

การสรางตารางกราฟ การสมตวอยางและการเรยงลาดบขอมล นอกจากนซอฟตแวรระบบสานกงานอตโนมต อาท

คลงขอมลและ ดาตามารทยงถกใชเพอการบรหารจดการฐานขอมลการวางกลยทธทางธรกจอกดวย

ซอฟตแวรประมวลผลคา (Word processing software)

"ซอฟตแวรประมวลผลคา" มฟงกชนหรอความสามารถในการทางานทหลากหลาย

เชนการสรางเอกสาร การแกไข และการพมพซงจะชวยใหสามารถปรบแตงและ

พมพ เอกสารทงายตอการอาน เชน ไมโครซอฟตเวรด โอเพนออฟฟศ

ซอฟแวรกระดาษคานวณ (Spreadsheet software)

"ซอฟแวรกระดาษคานวณ" มฟงกชนหรอความสามารถในการทางานท

หลากหลาย เชนการสรางตาราง การสรางกราฟ และการวเคราะหขอมลในรปแบบ

ตางๆ รวมทงความสามารถอนๆ เชน ไมโครซอฟตเอกซเซล โลตส123

ซอฟตแวรเพอการนาเสนอ (Presentation software)

"ซอฟแวรเพอการนาเสนอ" มความสามารถในการทางานทหลากหลาย สามารถ

สรางและทาหนาทเปนสอในการนาเสนอ และยงสามารถแทรกภาพประกอบ

กราฟ ตาราง ภาพ และสออนๆ ลงในสอเพอการนาเสนอ เชน พาวเวอรพอยท

ซอฟตแวรฐานขอมล (Database software)

"ซอฟตแวรฐานขอมล" ทาหนาทจดการขอมลตางๆ (สารสนเทศ) ใหเปนหนวยหรอ

หมวดหมเพอวตถประสงคเฉพาะ โดยเกบรวบรวมไวดวยกนในทเดยว ทาให

สามารถดาเนนการและบรหารจดการขอมลไดอยางมประสทธภาพ

Page 100: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 94

2-1-2 การตลาด (Marketing)

"การตลาด" หมายถงกจกรรมทนาไปสการสรางโครงสรางในการผลตและการขายผลตภณฑทสะทอนถง

ความตองการของลกคา กลาวคอ การตลาดคอกจกรรมทสะทอนถงความตองการของลกคา เพอบรษทจะไดนาความ

ตองการเหลานน ไปผลตสนคา เพอจาหนายใหแกลกคาตามความตองการนนเอง

ขอบเขตของกจกรรมการตลาด ประกอบดวย การวจยทางการตลาด การขาย การวางแผนการผลต การ

วางแผนการจดซอจดหาวตถดบ กจกรรมสงเสรมการขาย การสารวจความพงพอใจของลกคา และกจกรรมอนๆ ท

เกยวของ

1 การวจยทางการตลาด (Market Research)

"การวจยทางการตลาด" คอการเกบรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวของกบตลาดทบรษทสามารถนามาใชเพอ

สงเสรมกจกรรมทางการตลาดหรอสงเสรมการขายไดอยางมประสทธภาพ ซงมวธการตางๆ มากมายทสามารถนามาใช

ในการวจยทางการตลาดอาทเชน การสารวจโดยใชอนเทอรเนต การสารวจทรวบรวมผบรโภคเขาดวยกนและใชการ

อภปรายเพอรวบรวมความตองการ การสารวจโดยใชแบบสอบถามทแจกจายและรวบรวมผานจดหมายอเลกทรอนกส

ฯลฯ

เมอเปรยบเทยบการวจยแบบตางๆ แลว การวจยทางการตลาดโดยใชอนเทอรเนตทาใหสามารถจดเกบหรอ

รวบรวมขอมลจานวนมากไดอยางรวดเรวและมตนทนตา การนาอนเทอรเนตมาใชเพอการวจยทางการตลาด ทาให

เสยเวลาในการดาเนนการนอยกวาวธอนๆ เชนการใชจดหมายอเลกทรอนกส ทาใหสามารถคนหาหรอรบทราบความ

ตองการทแทจรงของผบรโภคไดอยางรวดเรว

ดวยวธการวจยทางการตลาดแบบตางๆ ทาใหไดขอมลเพอการวเคราะหและการใชประโยชนเปนจานวนมาก

อนเปนปจจยหลกในการพฒนากลยทธทางธรกจ ทงนการรวบรวมขอมลไมเปนเรองยงยากอกตอไป แตการวเคราะห

และใชประโยชนจากขอมลทรวมรวมไดเหลานนอยางมประสทธภาพ เพอใหไดมาซงกลยทธทางธรกจ ตางหากทเปน

ปญหา และตองอาศยเทคนควธ ความเชยวชาญประสบการณเปนอยางมาก

4P ประกอบดวย ผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) สถานท (Place) โปรโมชน (Promotion) เปนเครองมอทนยมโดย

ทวๆ ไปในมมมองของผขาย

4C ประกอบดวย คณคาเพอลกคา (Customer Value) คาใชจายของลกคา (Customer Cost) การสอสาร

(Communication) ความสะดวก (Convenience) ทสอดคลองกบ 4P อนเปนมมมองของลกคา

อางอง

สวนผสมทางการตลาด (Marketing mix)

"สวนผสมทางการตลาด" คอการใชเครองมอทางการตลาดทหลากหลาย เพอบรรลวตถประสงคทางการตลาด เชน

Page 101: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 95

2 การวางแผนการขาย (Sales Planning) / การวางแผนผลตภณฑ (Product Planning) / การวางแผนการ

สงซอ (Purchase Planning)

ในการวางแผนการขาย/ผลตภณฑ/ซอ อนเปนกจกรรมเชงกลยทธทนามาใชโดยมฐานจากการวเคราะหและ

การคาดการณอปสงคและอปทานจากผลของการวจยทางการตลาด

●การวางแผนการขาย (Sales Planning)

"การวางแผนการขาย" คอการวางแผนวธการขาย ชนดของสนคาหรอบรการใหกบลกคาเปาหมาย เมอมการ

กาหนดแผนการขายแลว กจะมการกาหนดแผนการผลตและการจดซอวตถดบตอไป

"4W2H" ทนามาใชพจารณาในการสรางแผนการขาย

What (อะไร) กาหนดผลตภณฑหรอบรการทจะขาย

How Much (เทาไร) กาหนดราคาจากการประมาณการยอดขาย

Where (ทใด) กาหนดพนทเปาหมายในการทาตลาด

Whom (ใหใคร) กาหนดกลมลกคาเปาหมายทจะทาการขายผลตภณฑหรอบรการให

How (อยางไร) กาหนดเทคนควธการขายทจะนามาใช

Who (ใคร) กาหนดผทาหนาทขายผลตภณฑหรอบรการ

●การวางแผนการผลต (Product Planning)

"การวางแผนการผลต" หมายถงการวางแผนในการผลตสนคาหรอบรการจากการรบรและความเขาใจความ

ตองการของผบรโภคอยางแทจรง อนนามาซงความสามารถในการสรางผลกาไรใหแกบรษท

ดวยจานวนและองคประกอบตางๆ ของผลตภณฑทมหมนเวยนอยในทองตลาด และการเกดขนของ

ผลตภณฑใหมๆ อยเสมอ ปจจยเหลานจงตองถกนามาพจารณาเพอการวางแผนการผลต

●การวางแผนการสงซอ (Purchase Planning)

"การวางแผนการสงซอ" หมายถงการวางแผนในการจดซอสนคาหรอวตถดบจากผผลตหรอแหลงอนๆ ภายใต

เงอนไขการซออยางไร เพอบรรลวตถประสงคของการวางแผนการขาย การจดซอมผลตอการขายและการสรางกาไรเปน

อยางมาก จงตองไดรบการพจารณาอยางรอบคอบเพอสามารถใชเงนทนไดอยางมประสทธภาพ หากคลงสนคาม

จานวนนอยเกนไป กจะสงผลตอการขาดแคลนวตถดบในระยะสนและสญเสยโอกาสในการทากาไร หากคลงสนคาม

จานวนมากเกนไป อาจเกดปญหาวตถดบลน เสยคาใชจายในการจดเกบและการบรหารจดการเกนจาเปน และปญหา

อนๆ

Page 102: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 96

การวางแผนการจดซอจงเปนสงสาคญอยางยงเพอใหสนคาคงคลงมเพยงพอเกดการหมนเวยนอยางม

ประสทธภาพ เพอลดภาระทางดานการจดหาเงนทนและการปองกนการเสอมสภาพจากปญหาสนคาคางสตอก

3 การสงเสรมการขาย (Sales Promotions)

“การสงเสรมการขาย” หมายถงกจกรรมในการปลกเราใหเกดความกระตอรอรนขนในผบรโภค ดวยการ

โฆษณาและแคมเปญเพอสงเสรมใหผบรโภคเกดการซอสนคาหรอบรการขององคกร นอกจากนยงจาเปนตองกระตน

กลมเปาหมายอยางตอเนอง ไมวาจะเปน ผบรโภค ผขาย พนกงานภายใน บรษท (ฝายขาย) ฯลฯ

4 การสารวจความพงพอใจของลกคา (Customer satisfaction surveys)

"การสารวจความพงพอใจของลกคา" คอการตรวจสอบเชงปรมาณถงระดบความพงพอใชทลกคามตอสนคา

หรอบรการ การสารวจความพงพอใจของลกคาสามารถนามาใชเปนกลยทธทางธรกจและการพฒนาผลตภณฑ โดย

วธการสารวจความพงพอใจประกอบดวยวธการตางๆ อาทเชน การกรอกแบบฟอรม แบบสอบถาม หรอการสมภาษณ

และการอภปรายเปนตน

วธการสารวจ

(Survey methods)

คณสมบต (Features)

แบบสอบถาม

(Questionnaire survey)

การใชแบบสอบถามเปนวธทเหมาะกบการเกบรวบรวมขอมลจากผตอบจานวนมาก

เพอนามาวเคราะหแนวโนมและความตองการของตลาด

สมภาษณ / อภปราย

(Interview/discussion)

เปนวธการทเหมาะกบการเกบขอมลจานวนไมมาก มความเฉพาะเจาะจง จากกลม

เฉพาะทมความซอสตยตอผลตภณฑ เพอนามาวเคราะหคานยม และความตองการ

ของแตละบคคล

ขนตอนการสารวจความพงพอใจของลกคา โดยทวไปใชวธการดงตอไปน

1) กาหนดขอบเขตของผลตภณฑ หรอบรการทตองการสารวจ

2) กาหนดระเบยบวธในการสารวจ

3) สรางแบบฟอรมสอบถามหรอรายการคาถามเพอใชในการสมภาษณ

4) ดาเนนการสารวจหรอสมภาษณ

5) นบจานวนและวเคราะหผลการสารวจ

Page 103: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 97

อางอง

การตลาดแบบหนงตอหนง (One - to – One Marketing)

"การตลาดแบบหนงตอหนง" เปนวธการในการกาหนดความตองการเปนการเฉพาะของลกคาแตละรายออกจากกน

แทนทจะกาหนดความตองการของลกคาแบบเปนกลมซงไมสามารถบอกไดวาลกคาแตละรายมความตองการในสนคา

หรอผลตภณฑแบบใด

การตลาดเฉพาะกลม (Target Marketing)

เปนวธการทาตลาดทมงเนนกจกรรมทางการตลาดเชงกลยทธเพอคดแยกกลมเปาหมายทมความตองการแตกตางกน

ออกจากกนเปนกลมเลกๆ เพอความสะดวกในการทาการตลาด ตวอยางเชน กจกรรมทางการตลาดทเจาะกลมเฉพาะผ

พกอาศยในอพารทเมนทหร

ความภกดของลกคา (Customer Loyalty)

"ความจงรกภกดของลกคา" หมายถงความไววางใจทลกคามตอสนคาหรอบรการ กลาวคอความพงพอใจทลกคามตอ

สนคาหรอบรการ ทาใหลกคามความรสกด และผกพนกบสนคาหรอบรการนนจนทาใหตองกลบมาซอซาตอๆ ไป เมอ

ลกคามความภกดตอสนคาหรอบรการอยางเหนยวแนนแลวยอมเปนพฤตกรรมทสงผลดตอบรษท ททาใหเกดการซอซา

การบอกตอ การยกยองสนคาจากตวลกคาเอง โดยบรษทไมตองโฆษณา

Page 104: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 98

2-1-3 กลยทธทางธรกจ (Business strategy) การกาหนดเปาหมาย (Goal) และการประเมนผล

(Evaluation)

ในขณะทองคกรทาการวางแผนกลยทธทางธรกจ สงสาคญประการแรกคอการวเคราะหขอมลและใชผลจาก

การวเคราะหนนในการกาหนดเปาหมายและเพอการประเมนผลการดาเนนการ

เทคนคทวไปสาหรบการวเคราะหขอมลมดงน

1 บตรคะแนนสมดล BSC: Balanced Score Card

BSC เปนเทคนคสาหรบการประเมนผลการดาเนนงานในลกษณะทสมดลโดยการทาความเขาใจกบ

เปาหมาย กลยทธและการประเมนประสทธภาพของบรษท โดยไมเพยงแตพจารณาเฉพาะตวเลขจากผลการดาเนนการ

เทานน แตยงหมายรวมถงการดาเนนงานในมมมองตางๆ ดวย BSC เปนระบบการประเมนผลทไดรบการพฒนาโดย

อาจารยโรเบรต เอส แคปแลด (Robert S. Kaplan) แหงสถาบนธรกจฮารวาสรด (Harvard Business School) และ

ประธานบรษท เดวดพนอรตน ใหคาปรกษาและวางแผนทางธรกจ ใน BSC กลยทธทางธรกจสามารถแบงการวดผล

เพอวตถประสงคตางๆ ทางธรกจสาหรบการดาเนนธรกจประจาวนและการประเมนผลประจาวน จากมมมองสดาน คอ

1.ทางดานการเงน (Financial) 2.ลกคา (Customer) 3.กระบวนการทางธรกจ (Business Process) และ 4.การเรยนร

และการเจรญเตบโต (learning and growth)

BSC จงเปนเครองมอเพอการเปลยนกลยทธในการทาธรกจใหสามารถนาไปปฏบตไดจรง และเพอการ

วางแผนดาเนนการและการจดการกลยทธทางธรกจ โดยพจารณาจากมมมองทง 4 ขางตน อนเปนปจจยสความสาเรจ

ในการทาธรกจขององคกรนนเอง

มมมอง คาอธบาย ทางการเงน (Financial)

มจดมงหมายเพอใหบรรลเปาหมายทางการเงนจากมมมองตางๆ คอยอดขาย (sales amount)

กาไร (profitability) ผลสรปทางการบญช (closing account) กาไรสามญ (ordinary profit)

ลกคา (Customer)

มจดมงหมายเพอใหบรรลเปาหมายทางดานความพงพอใจ (customer satisfaction) ความ

ตองการ (needs) คณภาพ (quality) ตามมมมองทางการเงน (Financial Perspective) ของ

ผบรโภคหรอลกคา

กระบวนการทางธรกจ (Business Process)

มจดมงหมายเพอใหบรรลเปาหมายจากมมมองทางดานการเงนและมมมองของลกคา โดยการ

วเคราะหประเภทของกระบวนการทมความสาคญและประเภทของกระบวนการทควรไดรบการ

ปรบปรงเพอใหบรรลเปาหมายทางการเงนและเพมความพงพอใจของลกคา

การเรยนรและการเจรญเตบโต(Learning & Growth)

มจดมงหมายเพอใหบรรลเปาหมายในการพฒนาทางดานความสามารถและการพฒนาทางดาน

ทรพยากรมนษย เพอเพมขดความสามารถใหแกพนกงานและเพอรกษาสภาพแวดลอมในการ

ทางานใหคงความสามารถในการแขงขนทางดานกระบวนการทางธรกจทบรษทมเหนอคแขงไว

และมงมนสรางความพงพอใจใหแกลกคา รวมทงเพอบรรลเปาหมายทางการเงน

Page 105: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 99

แผนผงกลยทธและดชนชวด (Strategy map and scorecard)

เมอนา BSC มาใชกบธรกจ จะมการสรางแผนผงกลยทธและดชนชวด (Strategy map and scorecard)

"แผนผงกลยทธ" (strategy map) เปนเครองมอเพอการสอสารในองคกร เพอนาเสนอกลยทธทางธรกจของบรษทใน

บรบททเปนแผนภาพ เพอชวยในการนาไปใชในสถานททางานไดงายขน

บตรคะแนน (Scorecard) ชวยในการจดการทางดานการดาเนนการเชงกลยทธและสามารถนา PDCA มาใชไดอยาง

ถกตอง

2 CSF ปจจยแหงความสาเรจ (Critical Success Factor)

CSF เปนปจจยทจาเปนสาหรบการสรางความแตกตางจากบรษทคแขงและสรางความเปนเลศในการแขงขน

โดยการวเคราะหปจจยแหงความสาเรจ (CSF analysis) เปนเทคนคเพอการกาหนดปจจยสความสาเรจทสาคญทสด

จากปจจยตางๆ และนามาใชเพอเปนรากฐานสาหรบกลยทธทางธรกจ

KGI (Key Goal Indicator) เปนตวบงชเปาหมายเชงตวเลขทไดจากคาถามเชน "เทาไหรและเมอใด” (How

much and by when) นอกจากนยงมเปาหมายทเปนรปธรรมทสาคญเพอใหบรรล KGI เรยกวา KPI (Key

Performance Indicator) ตวบงชประสทธภาพซงเปนตวบงชทไดมาจากผลของการวเคราะห CSF กระบวนการขนตอน

ในการพจารณาเพอใหบรรลเปาหมาย เปนไปเพอประโยชนใหไดมาซง CSF และกลยทธทางธรกจทแทจรง

อางอง

ปจจยความแหงสาเรจทสาคญ (CSF: Critical Success Factor)

ตวชวดเปาหมาย (KGI: Key Goal Indicator)

ตวชวดประสทธภาพ (KPI: Key Performance Indicator)

Page 106: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 100

3 วศวกรรมเชงคณคา (Value Engineering: VE)

"วศวกรรมเชงคณคา” เปนเทคนคสาหรบการลดคาใชจายโดยไมสญเสยคณภาพของผลตภณฑ อนเปน

เทคนคในการวเคราะหหนาทของผลตภณฑในขอบเขตของการปรบปรงวตถดบและงานบรการ และการตรวจสอบ

กระบวนการในการพฒนา กลาวคอวศวกรรมเชงคณคาเปนเทคนคทมงเนนการปรบปรงกระบวนการในการพฒนา

ผลตภณฑและงานบรการ โดยไมกระทบตอคณภาพของตวผลตภณฑ หรอไมทาใหคณภาพของผลตภณฑลดลงอน

เนองมาจากการลดคณภาพวตถดบ เปนตน

การใชวศวกรรมเชงคณคา ไมเพยงแตชวยลดคาใชจาย แตยงชวยกอใหเกดความคดสรางสรรคใหมๆ สงเสรม

ใหเกดแรงจงใจในการพฒนากระบวนการในการพฒนาผลตภณฑและงานบรการใหมๆ อยางตอเนอง เพอการควบคม

กระบวนการวเคราะหใหครอบคลมมมมองทหลากหลาย จาเปนตองอาศยองคความรจากผเชยวชาญหลากหลายสาขา

โดยสรปวศวกรรมเชงคณคาหมายถงกระบวนการวเคราะหอยางเปนระบบเพอใหไดผลตภณฑทมคณคา

สงสดดวยตนทนทตาทสด

Page 107: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 101

2-1-4 ระบบการจดการธรกจ (Business Management Systems)

เพอดาเนนการบรหารจดการธรกจใหมประสทธภาพ จาเปนทจะตองสรางระบบทไดรบการปรบปรงให

เหมาะสมกบกลยทธการจดการทางธรกจของแตละองคกร

เทคนคสาหรบการจดการขอมลจากมมมองธรกจมรายละเอยดดงน

1 ระบบสงเสรมการขายอตโนมต (SFA: Sale Force Automation)

"SFA" หมายถงแนวคดของการใชคอมพวเตอรเพอสนบสนนกจกรรมการขายหรอระบบททาหนาทสงเสรม

งานขายไดอยางอตโนมต โดยการเพมประสทธภาพและมาตรฐานของกจกรรมการขาย จะถกวางแผนโดยการจดการ

ประวตในการตดตอเจรจาทางธรกจกบลกคา และการแบงปนขอมลของลกคาและเทคนคการขาย ฯลฯ ระหวางกนดวย

ระบบ SFA

2 การบรหารจดการงานลกคาสมพนธ (CRM: Customer Relationship Management)

"CRM" เปนแนวคดหรอสวนงานการบรหารจดการทตอขยายจาก SFA ทไมเพยงมงเนนสงเสรมกจกรรมการ

ขายหรอสรางยอดขาย แตยงมงเนนการสรางความสมพนธอนดกบลกคาอยางกวางของ เพอรกษาหรอเพมพนความพง

พอใจของลกคาไว โดยใหความสาคญกบกจกรรมการขายตงแตกอนทลกคาจะซอผลตภณฑ ระหวางซอ และหลงซอ

อยางตอเนอง โดยทวไปในการพาณชยอเลกทรอนกสหรอระบบ CTI จะทาการเชอมโยงโทรศพท แฟกซและ

คอมพวเตอรเพอการทา CRM

3 การบรหารหวงโซอปทาน (SCM: Supply Chain Management)

"SCM" คอการจดการเชงบรณาการโดยนาคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมาใชในการจดการทกอยางไมวาจะ

เปนคาสงซอของลกคาและการจดหาวสด (วตถดบและชนสวน) เพอการควบคมสนคาคงคลงและจดสงสนคา

บรษทผผลตหรอจาหนายวตถดบ โรงงานผผลตชนสวน โรงงานผลตสนคา ผคาสง ผจดจาหนาย รานคาปลก บรษทผ

ใหบรการ และองคประกอบอนๆ ลวนมสวนรวมในหวงโซอปทาน โดยการเชอมโยงขอมลการซอขายระหวาง

องคประกอบตางๆ ขางตนเขาดวยกนรวมถงการรวมงานบรหารจดการเขาดวยกน ทาใหเกดระบบการบรหารจดการ

หวงโซอปทานขน

SCM ชวยทาใหลดคาใชจายทางดานสนคาคงคลงสวนเกนและลดตนทนการจดจาหนายลงได ตวอยางการ

จดการหวงโซอปทาน เชน บรษทในเครอซพ ทเปนเจาของกจการไกยางหาดาว ดาเนนธรกจครบวงจรตงแตผลตปย

เมลดพนธขาวโพดสงใหแกชาวไรนาไปปลกแลวสงกลบมายงโรงงานผลตอาหารไก และผลตลกไกสงใหเกษตรกรนาไป

Page 108: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 102

เลยง เมอไกโตไดขนาดกจะสงกลบมายงบรษทเพแปรรปเปนไกยางหาดาว กระจายใหแกรานคาปลกภายใตเฟรนสไชน

หาดาว เพอนาสงถงมอผบรโภคไดโดยตรง

ดวยกระบวนการทครบวงจรนทาใหบรษทสามารถควบคมอปสงคอปทาน (Demand/ Supply) ไดอยางม

ประสทธภาพ บรษทสามารถคาดการณความตองการปรมาณความตองการไกยางหาดาวของตลาดผบรโภคได ทาให

บรษทสามารถควบคมการผลตจานวนไก ลกไก อาหารไก ขาวโพดเพอนามาผลตอาหารไก เมลดพนธขาวโพด รวมถง

ปย และองคประกอบอนทเกยวของไดอยางมประสทธภาพไมใหมนอยหรอมากเกนไป จนสงผลตอหวงโซการผลต

อางอง

การบรณาการโทรศพทกบคอมพวเตอร (CTI: Computer Telephony Integration)

"CTI" คอเทคโนโลยททาใหการใชคอมพวเตอรทสามารถเชอมโยงการทางานเขากบโทรศพทหรอโทรสาร เทคโนโลยน

ทาใหโทรศพทและแฟกซสามารถทางานไดโดยอตโนมต หรอกาหนดคสายโทรศพทไปยงผรบทเหมาะสมขนอยกบการ

โทร อาทเชน ระบบธนาคารทางโทรศพท ระบบศนยบรการใหคาปรกษาทางโทรศพท หรอ Call Center เปนตน

4 การบรหารจดการหวงโซคณคา (Value chain management)

"การบรหารจดการหวงโซคณคา" เปนวธการตอบสนองความตองการของผบรโภคโดยการเพมประสทธภาพ

การไหลเวยนของกระบวนการ หรอกจการทางธรกจขององคกรเพอนาสงผลตภณฑหรอบรการใหกบผบรโภค ใหเปนไป

ตามขนตอนตอไปน การจดซอ (procurement) การพฒนา (development) การผลต (manufacturing) การขาย

(sales) และการบรการ (servicing) ผรบผดชอบหรอมหนาทดาเนนการในแตละขนตอนตามลาดบจะทางานรวมกน

เปนหนวยงานเพอสรางมลคาเพมใหแกลกคา

การบรหารจดการหวงโซคณคายงมงเนนทจะปรบปรงกลยทธทางธรกจและทาใหมประสทธภาพมากขนโดย

การจดกลมงานตามหนาทความรบผดชอบ แตละองคประกอบในการทางานจะถกนามาวเคราะหเพอตรวจสอบวาม

การสรางมลคาเพมใหแกลกคาเกดขน และมการประเมนผลการพจารณาจดแขงหรอจดออน เทยบกบบรษทคแขง

Page 109: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 103

2-2 กลยทธการจดการเทคโนโลย (Technological strategy management)

2-2-1 การวางแผนกลยทธทางเทคโนโลย (Technological strategy planning) และการวาง

แผนการพฒนาทางเทคโนโลย (technology development planning)

การพฒนาเทคโนโลยใหมและการปรบปรงเทคโนโลยทมอยเดมเปนเรองสาคญเพอความอยรอดในการ

ดาเนนการขององคกรในระยะยาว ดวยสภาพแวดลอมทางการตลาดขององคกรมการเปลยนแปลงเกดขนตอเนอง

ตลอดเวลา การพฒนาทางดานเทคโนโลยจงเปนการเพมความเขมแขงใหกบองคกรเพอเพมความสามารถในการอย

รอด

ดวยเหตนองคกรจงจาเปนตองดาเนนการวจยและพฒนา (R&D: Research and Develop) ดวยวสยทศน

ระยะยาว และเพอทราบถงความตองการทแทจรงของลกคา

1 ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลย (Technology development strategy) และการวางแผนการพฒนา

เทคโนโลย (technology development planning)

การกาหนดกลยทธทางดานเทคโนโลยทชดเจนชวยใหสามารถกาหนดทศทางในการทาการวจยและพฒนาได

อยางถกตองทาใหลดขอบเขตในการทาวจย อกทงสามารถกาหนดคาใชจายเพอการวจยและพฒนาขององคกร ในการ

ลงทนหลกขององคกรไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคเพอรกษาความสามารถทางการแขงขนในอนาคตขององคกรในตลาด เมอองคกรตองการ

กาหนดกลยทธทางดานเทคโนโลย จงเปนสงจาเปนทจะตองไดรบความรวมมอทงจากแผนกบรหารจดการและฝายวจย

และพฒนา ซงแผนกบรหารจดการจะใหความสาคญกบอนาคตขององคกร ในขณะทแผนกวจยและพฒนาจะให

ความสาคญกบอนาคตทางดานเทคโนโลย

ขอบเขตหนงในการวจยและพฒนาทตองใหความสาคญ โดยตองทาการกาหนดผานกลยทธทางดาน

เทคโนโลยคอ กลยทธเพอการพฒนาทางดานเทคโนโลยตองกาหนดใหมการพฒนาทางดานเทคโนโลย ยทธศาสตรการ

พฒนาเทคโนโลยทาการตรวจสอบวธการจดหาเทคโนโลยทจาเปน โดยเฉพาะอยางยงยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลย

ยงตองบอกถงเทคโนโลยทตองไดรบการวจยและพฒนาโดยองคกรหรอจดซอจดจางจากภายนอก ปรมาณเงนทนทตอง

ใช และผลตผลทไดจากการลงทน เปนสงจาเปนอยางยงทตองสามารถคาดการณผลกาไรทไดจากการลงทนเพอการ

วจยและพฒนา

นอกจากนองคกรตองตดสนใจและคาดการณแผนการดาเนนการเพอเปนการกาหนดแนวทางกอนการ

ดาเนนการพฒนาเทคโนโลยเฉพาะทาง ในบางครงยทธศาสตรเพอการพฒนาเทคโนโลยหนง กสามารถชวยแกไข

ปญหาการบรหารจดการขององคกรได องคกรจาเปนตองลงทนในการวจยและพฒนาเพอเพมมลคาใหแกองคกร และ

เพอเปนการกาหนดยทธศาสตรในการพฒนาเทคโนโลยทถกตองใหแกองคกรเพอเปนแรงจงใจใหกบพนกงาน

Page 110: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 104

อางอง

แนวทางการดาเนนงาน (Road map)

โรดแมปหรอแนวทางการดาเนนงานแสดงใหเหนถงการปรบเปลยนและเปลยนแปลง การตดสนใจและการ

คาดการณเพอใหบรรลกลยทธทางดานเทคโนโลยตามระยะเวลาทกาหนด

2 วธเดลไฟ (Delphi method)

วธเดลไฟ เปนเทคนคสาหรบการคาดการณเหตการณทอาจเกดขนในอนาคต เปนวธทใชในกจกรรมตางๆ

อาท การวางแผนยทธศาสตรการพฒนาทางดานเทคโนโลย

ดวยวธน เปดโอกาสใหเปนอสระในการรวบรวมและทบทวนความคดจากผเชยวชาญทหลากหลาย

ความคดเหนทไดรบและผเชยวชาญไดเรยบเรยงและทบทวนความคดเหนตางๆ เหลานน จากนนจะทากระบวนการ

ทบทวนความคดเหนของผเชยวชาญซาๆ เพอทาการสรปผลใหไดขอสรปสดทาย ผลลพททไดเปนผลการคาดการณทม

ความแมนยาถงปญหาทอาจเกดขนโดยไมเคยทราบกอน

3 ระบบการผลต (Production systems)

คาถามในการออกแบบกระบวนการผลต เปนองคประกอบทมควาสาคญเพอการบรหารจดการกลยทธทาง

ธรกจ กระบวนการผลตถกออกแบบโดยคานงถงความตองการตางๆ อาทเชน คณสมบตตางๆ ของผลตภณฑทตองการ

ผลต คาใชจาย คณภาพ และวนในการสงมอบ

ระบบการผลตจะตองสามารถทาการทบทวนการออกแบบเพอใหเหมาะกบความตองการไมวาจะเปน

สวนผสมสง (high-mix) การผลตจานวนนอย (low-volume) การผลตทตองจดสงรวดเรว (quick delivery time) การ

ลดปรมาณสนคาคงคลง จะถกใช(inventory reduction) ฯลฯ

ระบบการผลตหลกๆ มดงน

●มระบบการผลตแบบเซลล (Cell production system)

ระบบการผลตแบบเซลล เปนระบบการผลตทใชในกระบวนการประกอบชนสวนทใชแรงงานตงแตหนงคนถง

หลายคนในกระบวนการประกอบชนสวน กระบวนการและการตรวจสอบความถกตองในการประกอบ

ชอของการผลตแบบเซลลไดมาจากการทางานทแบงตามองคประกอบและอปกรณตางๆ เพอทาการประกอบออกเปน

เซลล ประโยนทไดจากระบบการผลตแบบเซลลคอทาใหสามารถปรบเปลยนผลตภณฑททาการประกอบไดงาย ดวย

การเปลยนแรงงานททาหนาทประกอบ เปลยนองคประกอบ หรอลาดบขนตอนในการทางาน จงเปนระบบทมความ

ยดหยนเหมาะกบกระบวนการผลตทมผลตภนฑทหลากหลายจานวนมาก

Page 111: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 105

●ระบบสายพานการผลต (Line production system)

ระบบสายพานการผลต เปนระบบการผลตทมการกาหนดเสนทางและลาดบในการผผลตขนโดยใชสายพาน

ลาเลยงหรออปกรณขนสงชนงานไปยงจดประกอบชนสวนแตละจด แรงงานทาหนาทประกอบชนสวนทเกยวของใน

สวนของตนเองและทางานเดมซาๆ ประโยชนของระบบสายพานการผลตคอใหผลผลตสงเนองจากสามารถผลตชนงาน

เฉพาะใหเปนการผลตจานวนมากๆ ได

● BTO (Build to order) ผลตตามสง

BTO เปนระบบการผลตทผลตสนคาหลงจากไดรบการสงซอสนคาจากลกคา สวนประกอบทจะประกอบและ

จดสงตามคาสงของลกคาชวยลดความเสยงของการมสตอกสวนเกน ระบบการผลตนโดยมากจะถกใชในอตสาหกรรม

การผลตคอมพวเตอรรายใหญ เชนเดยวกบอตสาหกรรมรายใหญอนๆ อาทเชนอตสาหกรรมผลตรถยนตเปนตน

Page 112: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 106

2-3 อตสาหกรรมทางธรกจ (Business industry)

2-3-1 ระบบธรกจ (Business system)

ดวยการพฒนาระบบสารสนเทศทรวดเรว อกทงในปจจบนมการนาอนเตอรเนตและระบบสารสนเทศมาใช

ในทางธรกจทหลากหลาย ทาใหธรกจทนาระบบสารสนเทศมาใชมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว

1 ระบบโดยทวไปในธรกจตางๆ (Typical systems in business fields)

ระบบตอไปนเปนระบบทใชกนทวไปในทางธรกจ

(1) ระบบ POS (POS system) หรอ ระบบ ณ จดขาย (POS: Point Of Sales)

ระบบ POS เปนระบบททาหนาทเกบรวบรวมขอมลการขาย (สงทถกขาย ใหกบใคร เมอไหร ทไหน และราคา

เทาไหร) เมอเกดการขายสนคาขน

ระบบ POS จะใชบารโคดเปนมาตรฐานในการบรหารจดการรานคา และมการใชใน ระบบขอมลการจด

จาหนาย (distribution information systems) ในรานคาตางๆ อาทเชน รานสะดวกซอ (convenience stores) ซปเปอร

มารเกต (supermarkets) หางสรรพสนคา (department stores) ศนยการคา (shopping centers) และรานอาหาร

(restaurants)

ขอดอยางหนงของระบบ POS คอการวจยทางการตลาดและการคาดการณยอดขาย ซงสามารถดาเนนการ

ไดโดยอาศยขอมลการขายทไดจากการเกบรวบรวมไว ขอมลทเกบรวบรวมไวจะถกนามาใชในการวางกลยทธเพอการ

พฒนาผลตภณฑและการขยายคลงสนคา และยงเปนประโยชนสาหรบการปรบเปลยนปรมาณการสงซอและปรมาณ

สนคาคงคลง ทตองคานงถงฤดกาล พนทการขาย หรอชวงเวลาดวย

นอกจากนการใชระบบ POS ยงไดขยายตวไปสการพฒนาผลตภณฑของแตละตราสนคา (Private Brands)

ในธรกจคาปลก อกทงระบบ POS ยงถกจดใหเปนระบบสารสนเทศทมความสาคญระบบหนง ในการวางกลยทธทาง

ธรกจคาปลก

(2) บตร IC (IC Card)

บตร IC เปนบตรพลาสตกทมชป IC (Integrated Circuit) ฝงตวอยบนบตร ดวยบตร IC สามารถเขารหส

ขอมลจงทาใหเปนอปกรณทมความสาคญเพอการใชงานเนองจากยากตอการปลอมแปลง

นอกจากนบตรยงสามารถบนทกขอมลจานวนมากมายมหาศาลเมอเปรยบเทยบกบบตรทใชแถบแมเหลก

แบบเดม โดยทวไปบตรทตองมการสมผส (contact-type cards) เพอทาการอานและเขยนขอมล จะถกจดอยในกลม

บตร IC ตวอยางเชน บตรเงนสด (cash cards) และบตรเครดต (credit cards) จากสถาบนการเงน

Page 113: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

ซงมกา

อางอง

ยหอส

ตนเอง

EOS:

EOS

คาสงซ

การออ

(3) RF

สงของ

กาว (s

เปนตน

หลายช

ของบค

หนาท

สามาร

ความพรอมการส

ารใชงานอยาง

สวนตวหรอแบ

แบรนดสวน

ง หรอเรยกวาเป

Electronic Or

เปนระบบสาห

ซอโดยรานคาป

อกคาสงซอจาก

FID (Radio Fr

RFID คอก

งตางๆ ดวยชป

self-adhesive

นอกจากน

ชนได

ดงนน ชปไ

คคล (coming

บรหารจดการป

รถตดตามตรวจ

อบมาตรฐานวชา

แพรหลายในระ

บรนดสวนตว

นตว หรอ PB เป

ปน แบรนดราน

rdering Syste

หรบการสงซอ

ปลก เหมอนกบ

กเครองคอมพว

requency Iden

การใช ชปไรส

ไรสายสามารถ

labels) ซองจด

RFID ยง

รสายจงถกนาม

gs and going

ประวตการกระ

จสอบได

าชพไอท IT Passp

ะบบสารสนเทศ

(Private Bran

ปนผลตภณฑพ

นคา (store bra

m (ระบบสงซ

อออนไลนระห

การจดซอและก

เตอรของรานค

ntification) กา

ายขนาดเลก (

ถตดเขากบคนแ

ดหมาย (envel

มคณลกษณะท

มาใชเพอวตถป

s of people)

จายสนคาทงใน

port: STRATEGY

ศทางการเงน

nd)

พเศษทพฒนาแ

nd)

ซออเลกทรอน

หวางบรษท

การวางบลแจง

คาปลกไปยงสา

รบงชดวยคล

(wireless chi

และวสดตางๆ ไ

lopes) ทคลอง

ทสาคญอกประ

ประสงคทหลาก

แทนกญแจ ห

นผลตภณฑผก

Y

และจาหนายโด

นกส)

งหนทดาเนนกา

นกงานใหญหร

นวทย

ps) สาหรบกา

ไดงาย สามารถ

กญแจ (key ho

ะการคอความส

กหลาย เชน กา

หรอระบบเฝาต

ก เนอ ล

ยรานคาปลกเป

ารโดยคอมพวเต

รอผคาสงนนเอ

ารระบและเพอ

ถรวมเขากบสง

olders) หรอสา

สามารถในการร

รบรหารจดการ

รวจสอบ (trac

ลวนแตใชชปไรส

ปนเจาของยหอ

ตอรจากสวนกล

อการบรหารจดก

ของตางๆ อาท

ายรดขอมอ (w

ระบผใชหลายค

รการเขาออกสถ

ceability syste

สายตดไวทผลต

หนาท 107

อของสนคา

ลาง โดยม

การคนและ

ทเชน ฉลาก

ristbands)

คนหรอวสด

ถานทตางๆ

ems) ททา

ตภณฑเพอ

Page 114: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

ชปไรส

ไรสาย

ตวอยา

transp

อางอง

บตรเ

ผบรโภ

สนเชอ

หรอเป

บตรป

อปกรณ

ชปไร

อางอง

ความพรอมการส

ชปไรสายอ

สายกบอปกรณ

ย การทชปไรสา

ดงนน บตร

างเชน เงนอเล

portation) ใบข

ครดต (Credit

บตรเครดต

ภคสามารถซอส

อบตรเครดต)

การชาระเง

ปนการใชจายก

ประเภทสมผส

บตรประเภ

ณทาใหเกดการ

สาย (Wireles

ชปไรสาย แ

อบมาตรฐานวชา

าจจะเรยกวา I

ณการอานสญญ

ายมเสาอากาศต

ร IC แบบไมสม

ลกทรอนกส (

ขบขรถยนต (dr

t card)

เปนบตรทถกอ

สนคาหรอรบบร

งนคาใชจายทเก

อนภายใตวงเง

ส (Contact typ

ทสมผส เปนบ

รสมผสขนระหว

s chip)

และชป IC ทมเ

าชพไอท IT Passp

C แทก (IC tag

ญาณ มระยะตง

ตดตงในตวทให

ผส (contactle

(electronic m

river’s license

ออกบนพนฐาน

รการโดยใชบต

กดขนจากการใ

นทไดตกลงไว

pe)

ตรทใชวธในกา

วางอปกรณกบ

เสาอากาศ (an

port: STRATEGY

g) หรอ IC ไรสา

งแต ไมกเซนตเ

หสามารถอานแ

ess IC cards)

money) ตวเพ

s) และบตรประ

นของขอตกลงร

รภายใตขอบเข

ใชบตร ผใชบตร

และจายใหแกบ

ารอานและเขยน

บบตร

tenna) ตดตงร

Y

าย (wireless I

เมตร จนถงสอง

และเขยนแบบไ

จงถกจดใหอยใ

พอใชในการเดน

ะจาตวประชาช

ะหวางผบรโภค

ขตเงอนไขของข

รจะชาระหลงจ

บรษทบตรเครด

นขอมลลงบนบ

รวมอยทาใหสา

C) ระยะความห

งเมตร ขนอยก

ไรสายไดนนเอง

ในกลมเทคโนโ

นทางสาธารณะ

ชน (citizen ide

คและบรษทผออ

ขอตกลง (เชนวน

ากไดรบใบแจง

ดตภายหลง

บตร IC โดยการ

มารถอานและ

หางในการสอส

กบพลงงานทจา

โลยพนฐาน RF

ะ (tickets fo

entification ca

อกบตรเครดต

นหมดอายและ

งหนจากบรษทบ

รเสยบบตรเขาไ

เขยนไดแบบไร

หนาท 108

สารระหวาง

ายใหกบชป

ID

or public

rds)

ะวงเงน

บตรเครดต

ไปใน

รสาย

Page 115: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 109

บตรประเภทไมสมผส (Contactless type)

บตรประเภทไมสมผส เปนบตรทใชวธในการอานและเขยนขอมลแบบไรสาย โดยใชการสอสารขอมลดวยคลน

ความถวทย

ระบบตรวจสอบตดตาม (Traceability system)

ระบบตรวจสอบตดตาม เปนระบบเพอสรางความมนใจในความปลอดภยของอาหาร โดยชแจงถง

กระบวนการผลตและกระบวนการในการกระจายสนคา โดยการตรวจสอบตดตามยอนกลบจากจดของการบรโภคไปยง

สดของการผลต

(4) เงนอเลกทรอนกส (Electronic money)

เงนอเลกทรอนกส หมาถงการชาระเงนคาสนคาหรอบรการตางๆ โดยใชบตร IC แบบไมสมผส (contactless

IC card) ทผชาระดวยวธนจะถกเรยกเกบเงนในภายหลง นอกจากนยงหมายรวมถง เงนอเลกทรอนกสททาการชาระ

ผานระบบโทรศพทเคลอนท ทมการฝง IC แทก (IC tags) ซงกาลงเปนทนยมอยางมากในปจจบน

เงนอเลกทรอนกส ถกนามาใชเพอการชาระเงนแบบเดยวกบบตรเตมเงน (prepaid cards) หรอบตรของขวญ

(gift certificates) แตมความนาสนใจมากกวาตรงทเปนการชาระเงนทเปนมตรตอสงแวดลอมเนองจากสามารถใชบตร

IC ใบเดมมาใชเตมเงนซาได

นอกจากนเงนอเลกทรอนกสยงงายตอการใชสาหรบผสงอายและผพการ ทไมตองคอยเกบเงนทอนหรอเงน

เหรยญอกดวย รปแบบเงนอเลกทรอนกสทใชในประเทศญปน มดงน อด (Edy) ไอด (iD) นานาโกะ (nanaco) พาสโม

(PASMO) ซยกา (Suica) วอน (WAON) และโอไซฟ-ไคไต (Osaifu - Keitai)

(5) ระบบจพเอสแอพพลเคชน (GPS application system)

ระบบจพเอสแอพพลเคชน เปนระบบทสามารถคานวณตาแหนงบนพนโลกไดอยางแมนยา โดยการรบคลน

แมเหลกไฟฟา (electromagnetic waves) จากดาวเทยม (artificial satellites)

GPS ยอมาจากคาวา Global Positioning System หมายถงระบบระบตาแหนงบนพนโลก หรอ global

navigation satellite system หมายถงระบบการนาทางบนพนโลกดวยดาวเทยมนนเอง

ระบบ GPS ไดรบการพฒนาขนจากเทคโนโลยทางการทหารของกองทพสหรฐฯ ซงเปนระบบทสามารถ

คานวณตาแหนงลองตจด (longitude) และละตจด (latitude) (เสนรงและเสนแวง) และความสง (altitude) ทมขอบเขต

ความผดพลาดระดบเซนตเมตรถงหลายเมตร ทาใหสามารถนามาประยกตใชอยางกวางขวางกบระบบนาทางใน

รถยนตและในระบบโทรศพทเคลอนท

Page 116: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(6) ระ

ปญหา

เกดปญ

ตดขด

รวมกบ

ชองเก

อางอง

บตรเ

บตรชา

จากบญ

2 ประ

ซอฟต

ความพรอมการส

ะบบ ETC หรอ

ระบบ ETC

าจราจรตดขดอ

ญหามลภาวะท

ระบบ ETC

ระหวางทางขน

บระบบ ETC เพ

กบเงนไดโดยไม

ดบต (Debit c

บตรเดบต

าระเงนรวมกบ

ญชของผถอบต

ในประเทศ

ะเภทของซอฟ

แวรเพคเกจตอ

อบมาตรฐานวชา

อระบบเกบเงน

C เปนระบบเพ

อยางรนแรง แล

ทเกดจากไอเสย

C จงถกพฒนา

นหรอระหวางดา

พยงเสยบบตร

มตองหยดรถยน

card)

เปนบตรทสามา

เลขทบตรประช

ตรแบบเรยลไท

ญปนเรยกบตร

ฟตแวรแพคเก

อไปนเปนซอฟต

าชพไอท IT Passp

นคาผานทางด

อการชาระเงนค

ละทาใหคาใชจ

ยของรถยนตขน

ขนเพอลดปญห

านเกบคาผานท

IC ลงในกลอง

นต จากนนระบบ

ารถใชชาระเงน

ชาชน ผานเครอ

ม หรอในทนทท

รประเภทนวา เจ

กจทางธรกจ

ตแวรเพอใชในร

port: STRATEGY

ดวน

คาผานทางดวน

จายในการเดนท

หาตางๆ รวมถ

ทางดวน โดยใช

ETC (Electro

บจะเรยกเกบเง

นแทนเงนสดซง

องคอมพวเตอร

ทมการซอสนค

จเดบต (J-Deb

ระบบทางธรกจ

Y

นโดยอตโนมต

ทางเพมขนอนเ

ถงความสญเสย

ชบตร IC แบบ

onic Toll Colle

งนคาผานทางผ

ออกโดยสถาบ

รทเชอมตอกบร

าและชาระเงน

bit)

เนองจากทางด

นองมาจากควา

ยทางเศรษฐกจอ

สมผสทออกโด

ction) ทาใหผใ

ผานบรษทบตร

นการเงน เมอผ

ะบบ จากนนระ

ดวยวธน

ดวนในประเทศ

ามตดขดของจ

อนเนองมาจาก

ดยบรษทบตรเค

ใชสามารถขบร

เครดตในภายห

ผถอบตรซอสน

ะบบจะทาการถ

หนาท 110

ศญปนสราง

ราจร และ

กการจราจร

ครดตเพอใช

รถยนตผาน

หลง

คา และใช

ถอนเงน

Page 117: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 111

(1) ERP แพคเกจ (ERP package)

ERP แพคเกจ เปนซอฟตแวรแพคเกจทพฒนาขนโดยมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพทางธรกจผานการ

บรหารจดการทรพยากรขององคกรแบบบรณาการ (ทรพยากรขององคกรประกอบดวย บคคลากร (people) วสด

อปกรณ (materials) เงน (money) และขอมลสารสนเทศ (information)) โดยการบรณาการระบบการจดการของแตละ

แผนกเขาดวยกน เพอทาใหสามารถใชขอมลสารสนเทศรวมกน โดยทาใหสามารถบรหารขอมลสารสนเทศตางๆ แบบ

เรยลไทม ทาใหสรางผลกาไรไดเพมมากขนอาทเชน เพมความรวดเรวในการทาธรกจ นอกจากน REP แพคเกจบาง

ระบบยงสามารถขยายประสทธภาพการทางานโดยเพมซอฟตแวรทมหนาทหรอความสามารถเฉพาะทางเขาไปใน

ภายหลง ทาใหสามารถทางานไดตรงตามความตองการของธรกจแตละประเภทไดเพมมากขน

(2) ซอฟตแวรแพคเกจสาหรบงานเฉพาะทางตางๆ (การบญช (Accounting) การสนบสนนทางการตลาด

(marketing support) ซอฟตแวรบรหารการขาย (sales management software))

ซอฟตแวรแพคเกจสาหรบงานเฉพาะ เปนซอฟตแวรสาหรบใชงานทวไปในขอบเขตงานเฉพาะทางตางๆ อาท

เชน งานบญช (accounting services) งานควบคมคลงสนคา (inventory control) และการบรหารงานขาย (sales

management) เปนตน

โดยซอฟตแวรแพคเกจแตละประเภทประกอบดวยฟงกชนทจาเปนสาหรบงานประเภทนนๆ เชนงานบญช

และงานบรหารงานทางการตลาด (accounting and marketing management tasks) งานการคานวณเงนเดอน

(employee payroll calculation tasks) และงานบรหารจดการขอมลสารสนเทศของลกคา (customer information

management tasks) เปนตน

ตวอยางเชน ซอฟตแวรแพคเกจเพอการบญชออกบญชงบดล เพอการจดการขอมล อาทเชน สามารถสราง

งบทางบญช (statements of accounts) งบทางการเงน (financial statements) ไดโดยอตโนมต เพยงปอนบตร และ

อนญาตใหทาการวเคราะหขอมล ทาใหสามารถทาความเขาใจเงอนไขตางๆ ทางธรกจ ไดโดยงาย

การใชซอฟตแวรแพคเกจเพองานเฉพาะทางตางๆ ชวยใหลดเวลาในการทางานลงไดเปนอยางมาก

Page 118: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 112

อางอง

ERP: Enterprise Resource Planning (การวางแผนการใชทรพยากรองคกร)

ERP เปนเทคนคเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการขององคกร โดยการบรหารจดการการใชทรพยากร

องคกรอยางคมคา มประสทธภาพ (ทรพยากรองคกร ไดแก บคคล (human resources) ทรพยสน (assets) เงนทน

(funds) และขอมลสารสนเทศ (information)) นบตงแตการผลตถงการขาย การบญช และรวมถงทรพยากรมนษย

เปนเทคนคในการบรหารจดการททาหนาทบรหารจดการทรพยากรทมอยทงหมดขององคกรแบบบรณาการ และทาให

การดาเนนธรกจมประสทธภาพ ดวยการบรหารจดการ การจดสรรทรพยากรตางๆ อยางคมคาเหมาะสม

(3) ซอฟตแวรแพคเกจเพองานอตสาหกรรม (ซอฟตแวรแพคเกจ ทางการเงน (finance) การบรการทาง

การแพทย (medical services) การผลต (production) การขนสง (transportation))

ตวอยางเชน มงานตางๆ มากมายทสถาบนทางการแพทยไมสามารถจดการไดดวยซอฟตแวรแพตเกจ

เฉพาะงานตางๆ อาทเชน การจดการอปกรณและสงอานวยความสะดวกทางการแพทย (medical

facilities/equipment) เนองจากความแตกตางของตนทนทางการรกษา และเงอนไขของการประกนสขภาพแหงชาต

(National Health Insurance)

ซอฟตแวรแพคเกจเพอแตละอตสาหกรรมจงไดรบการพฒนาขนเพอสามารถใชงานไดอยางเหมาะสมในการ

ทางานแตละอตสาหกรรมทมรปแบบการบรหารจดการเฉพาะทาง

Page 119: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

3 ระบ

นอกจ

(1) ระ

รฐบาล

Resid

name

code)

กเนต

ทะเบย

ใหแกอ

ระยะเ

ถนทอ

สามาร

Can r

สามาร

Can e

สามาร

Can c

ระบบท

ระบบ

ความพรอมการส

บบอนๆ

ากซอฟตแวรเพ

ะบบเครอขาย

ระบบเครอ

ลกลาง กบองค

dent Register)

) วนเดอนปเก

) เพอสามารถแ

(Juki Net) เ

ยนราษฎไดทกท

องคกรสวนทอง

เวลาในการทาง

ย Resident

รถขอสาเนา / บ

equest a cop

รถแจงยายถนท

easily carry ou

รถยนยนตวตน

confirm the ide

ทะเบยนราษฎ

เครอขาย Netw

อบมาตรฐานวชา

พอทางธรกจแล

ทะเบยนราษฎ

ขายทะเบยนรา

คกรปกครองสว

) ทประกอบดว

ด (date of bi

แบงปนใชงานข

เพอสามารถระ

ทในญปน ทา

งถน ทาใหสาม

งานลงได

บตรถนทอยของ

y of his/her re

ทอยไดโดยงาย

ut the procedu

นของผอยอาศย

entities of res

Basic Reside

work System

าชพไอท IT Passp

ลวยงมระบบอน

ฎ (Basic Res

าษฎ เปน

นทองถนทวปร

วยขอมลสารสน

irth) เพศ (gen

อมลสารสนเท

บตวตนของผพ

าใหผททาการย

มารถแจงเตอนก

งตนจากทใดกไ

esident card f

สะดวกรวดเรว

ure for registe

ทวประเทศ

idents nationw

ent Register

port: STRATEGY

นๆ ทใชในชวตป

ident Registe

ระบบทเชอมโย

ระเทศเขาดวยก

นเทศของราษฎ

nder) ทอย (a

ศรวมกนระหวา

พานกอาศยในแ

ายถน หรอเด

การทางานรวมก

ไดในประเทศญ

rom anywhere

ering at a new

wide

Y

ประจาวน โดยม

r Network Sy

ยงหนวยงานทท

กนผานระบบเค

รทพานกอาศย

ddress) และเ

างองคกรตางๆ

แตละทองถนทว

ดนทางไปยงสถ

กนระหวางหนว

ญปน

e in Japan

w address

มระบบตางๆ ด

stem)

ทาหนาทบรหาร

รอขายทาให ง

ยในแตละทองถ

เลขประจาตวป

ขางตนรวมกน

วประเทศได ระ

านทตางๆ ไม

วยงานตางๆ ได

งตอไปน

รจดการขอมลพ

งานทะเบยนราษ

ถม ประกอบดว

ระชาชน (resi

น หรอเรยกอกช

ะบบนสามารถ

มจาเปนตองยน

ดอยางมประสท

หนาท 113

พนฐานของ

ษฎ (Basic

วย ชอ (full

dent card

ชอหนงวา ย

สาเนาบตร

นสาเนาบตร

ทธภาพ ลด

Page 120: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(2) ระ

ในงาน

แบบฟ

อยางม

สาเนา

แตกต

กระบว

ใบเสร

ออกเล

สานกง

ถนทอ

แนะน

แบบฟ

แจงยน

ความพรอมการส

ะบบเอกสารแ

ระบบเอกส

นของรฐบาลกล

ฟอรมเอกสารตา

มาก รวมทงชวย

ระบบนทาใ

าทะเบยนราษฏ

างกน

รบแบบฟอ

วนการรบเอกส

รจรบเงน / การต

ลขรบเอกสาร Is

งานสาธารณะ

ย Resident

าระบบ System

ฟอรม Applicat

นยนการรบ / ก

อบมาตรฐานวชา

และประกาศอเ

สารและประกาศ

ลางและองคกรบ

างๆ ผานทางอ

ยลดภาระในกา

ใหประชาชนสา

ฏ เอกสารทาง

รมและยนแบบ

าร Proceeds

ตรวจสอบ Rec

ssuance

Public office

m introduction

tion

ารตรวจรบ not

าชพไอท IT Passp

เลกทรอนกส

ศอเลกทรอนกส

บรหารสวนทอง

นเตอรเนตทาใ

ารเดนทางมายง

ามารถขอแกไข

งราชการตางๆ

บผานหนาเคาน

to pick up do

ceipt/inspectio

n

tification Rece

port: STRATEGY

(Electronic ap

ส เปนระบบเ

งถน ผานเคร

ใหสามารถลดข

งสานกงานบรห

เอกสาร ยนจ

ไดโดยสะดว

นเตอร

cuments

on

eipt/inspectio

Y

pplication/noti

พอทาหนาทใน

รอขายอนเตอร

นตอนและระย

หารดวย

ดทะเบยน แล

วก อยางไรก

n/Issuance

ification syste

นการรบคาขอเอ

รเนต เมอมก

ยะเวลาในการด

ละงานทะเบยน

ตามในแตละท

em)

อกสารและแจง

การนาระบบนม

ดาเนนงานตางๆ

นตางๆ ของภา

ทองถนอาจใหบ

หนาท 114

เตอนตางๆ

มาใชงานรบ

ๆ ลงไดเปน

าครฐ อาท

รการงานท

Page 121: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 115

2-3-2 ระบบวศวกรรม (Engineering system)

การใชงานระบบไอททหลากหลายรปแบบในงานทางวศวกรรม เพอวตถประสงคตางๆ อาท งานสนบสนนการ

ออกแบบ/การผลตแบบอตโนมต และการบรหารจดการงานผลตใหมประสทธภาพ และงานควบคมคลงสนคา เปนตน

ประเภทของระบบงานทางวศวกรรมสามารถสรปไดดงน

(1) CAD

CAD เปนระบบทใชเพอการออกแบบทางเครองกล อาคาร และวงจรอเลกทรอนกส ทาใหสามารถแสดง

ผลงานการออกแบบในรปแบบสามมต และแกไขงานออกแบบเหลานไดโดยงาย

(2) CAM

CAM เปนระบบทใชเพอการควบคมสายการผลตในโรงงานอตสาหกรรม

นอกจากนระบบการผลตทใช CAM ทสามารถใช CAD รวมดวยโดยเรยกวา ระบบ CAD/CAM

ระบบประเภทนใชเพอนาเขาขอมลรปภาพทสรางจาก CAD ไปยง CAM จากนนสงผานขอมลไปยงเครองมอ

(machine tools) เพอดาเนนการผลตจรงตอไป

(3) FA: Factory Automation (ระบบอตโนมตในโรงงาน)

FA หรอระบบอตโนมตในโรงงาน เปนระบบสายการผลตอตโนมตในโรงงานอตสาหกรรม

ระบบประเภทนมประโยชนอยางมากในการลดตนทนและทาใหโรงงานสามารถทางานแบบอตโนมตเตม

รปแบบ โดยประโยชนของ FA มดงน

• เพมประสทธภาพการทางานใหดขน Improved working efficiency

• โดยการบรหารจดการสารสนเทศตางๆ ทจดเกบโดยระบบ FA ทาใหสามารถลดขอผดพลาดของคนงานและการผลตทผดพลาดลงได

• ลดคาใชจายแรงงาน

• เนองจากระบบ FA ทาใหงานตางๆ ทตองใชผปฏบตงานหลายคนลดลงหรออาจไมตองใชคนในการทางานเลย ทาใหคาใชจายทางดาน

แรงงานลดลง

• เพมความปลอดภยใหดขน

• การดาเนนงานของโรงงานแบบอตโนมตทาใหมความปลอดภยเพมมากขน ลดอตราการเกดอบตเหตใหนอยลง โดยเฉพาะการทางาน

ในชวงกลางคน

(4) CIM (Computer Integrated Manufacturing) อตสาหกรรมการผลตดวยคอมพวเตอรเชงบรณาการ

CIM เปนระบบการบรหารจดการขนตอนตางๆ ของกระบวนการผลต การใช CIM ทาใหเพมประสทธภาพใน

การผลต และสงเสรมการประสานการทางานรวมกนของแผนกตางๆ โดยการบรหารจดการสารสนเทศทเกดขนจาก

กระบวนการในการผลตโดยคอมพวเตอร และแบงปนสารสนเทศเหลานนใหสามารถใชงานรวมกนทงองคกร

Page 122: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 116

2-3-3 ธรกจอเลกทรอนกส (E-business)

พาณชยอเลกทรอนกสหรอ EC (electronic commerce) หมายถงกจกรรมทางการพาณชยโดยใชเครอขาย

พาณชยอเลกทรอนกสเปนธรกจทสามารถทาใหเกดขนไดดวยเงนทนจานวนนอยเนองจากสามารถตดคาใชจาย

ทางดานหนารานคาและพนกงานขายออกไป ทาใหเกดธรกจการจาหนายสนคาโดยใชอนเตอรเนต

คาวาพาณชยอเลกทรอนกส ทกาหนดโดยกระทรวงพาณชย หมายถง การทาธรกรรมทางการคาผานสอ

อเลกทรอนกสโดยใชเทคโนโลยอนเตอรเนต

โดยทวไปหมายถง ระบบธรกจเพอการรบคาสงซอและทาการชาระเงนผานอนเตอรเนต

พาณชยอเลกทรอนกสสามารถแบงตามความสมพนธของการทาธรกรรมไดดงตอไปน

• BtoB (Business to Business) ธรกจกบธรกจ การทาธรกรรมใดๆ ทเกดขนระหวางองคกร รวมถง EDI และ

CALS

• BtoC (Business to Consumer) ธรกจกบผบรโภค การทาธรกรรมระหวางบรษทกบผบรโภครายยอย รวมถง

ตลาดการคาอเลกทรอนกส (electronic marketplaces) ( ตลาดการคาเสมอน virtual markets) และ

หางสรรพสนคาออนไลน (online malls) )หางสรรพสนคาเสมอน virtual shopping centers) นอกจากนยงใชกน

อยางแพรหลายในการโฆษณาทางอนเทอรเนต (Internet advertising) บรการธนาคารทางอนเทอรเนต (Internet

banking) และการซอขายหนทางอนเทอรเนต (Internet trading / electronic stock trading)

• BtoE (Business to Employee) ธรกจกบพนกงาน การแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางบรษทกบพนกงาน

รวมถงระบบการสอสารขอมลเชนระบบการจดการตารางเวลา (schedule management systems) และกระดาน

ขาวอเลกทรอนกส (electronic bulletin boards)

• CtoC (Consumer to Consumer) ผบรโภคกบผบรโภค การทาธรกรรมระหวางบคคล รวมถงการประมล

อเลกทรอนกส (electronic auctions)

• GtoC (Government to Consumer) รฐบาลกบผบรโภค การทาธรกรรมระหวางรฐบาลกบประชาชน รวมถง

ระบบงานทะเบยนและการแจงเตอนไปยงสานกงานสาธารณะ (electronic application/notification systems)

1 ขอควรระวงในการพาณชยอเลกทรอนกส (Precautions in electronic commerce)

ในปจจบน การทางานในชวตประจาวนของแตละคนและในองคกรลวนมคอมพวเตอรเขามาเกยวของ

ดงนนมาตรการรกษาความปลอดภยอยางเขมงวดจงมความจาเปนอยางยง เพอปองกนไมใหเกดการรวไหลของขอมล

สวนบคคลอนเนองมาจากความประมาท และทาใหองคกรมการบรหารจดการขอมลสารสนเทศใหถกตองปลอดภย

เมอมการดาเนนงานแบบพาณชยอเลกทรอนกส จาเปนตองมการเอาใจใสหรอใหความสาคญกบสงตางๆ ตอไปน

Page 123: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 117

(1) ขอควรระวง สาหรบผซอ (Precautions for buyers)

●ขอควรระวงเรองการรกษาความปลอดภย (security)

เพอสามารถยนยนไดวาเวบไซตมความนาเชอถอจาเปนตองใหความสาคญกบการรกษาความปลอดภย

ขอมลสวนบคคลไมใหเกดการรวไหลสภายนอกอนเนองมาจากความผดพลาดใดๆ และตองไมเปดเผยสารสนเทศเกน

กวาทจาเปน

●ขอควรระวงเรองปญหาการหลอกลวงทางอนเทอรเนต (Internet fraud)

เพอยนยนไดวาสารสนเทศตางๆ อาทเชน ประสทธภาพทางธรกจของผจาหนาย () ประวต และทอยเพอการ

ตดตอ เพอสามารถหลกเลยงอนตรายใดๆ ทอาจเกดขน

●ขอควรระวงเกยวกบวธการทาธรกรรม (transaction method)

วธการตรวจสอบและยนยนการทาธรกรรม ประกอบดวยวธการชาระเงนและวธการสงมอบสนคากอนการสงซอ

(2) ขอควรระวงสาหรบผขาย (Precautions for sellers)

●ขอพงระวงในเรองการรกษาความปลอดภย (security)

การบรหารจดการการจดเกบขอมลสารสนเทศสวนบคคลใหปลอดภย และตองแนใจวาไมเกดการรวไหลของขอมลขน

●การพจารณาของชอเสยง (reputation)

ทาการยนยนขอมลสารสนเทศของผททาการสงซอ ทอาจเกดความผดพลาด อาทเชน เพอปองกนการเกดความพด

พลาดจากกรณความผดพลาดในการสงขอมลผลตภณฑ ทอยในการจดสง หรอขอมลผลตภณฑทผดพลาด

นอกจากนเพอลดความเขาใจผดเกยวกบผลตภณฑ ใหทาการแสดงรปและขอมลตางๆ ของผลตภณฑอยางชดแจงและ

ทาการสอบทวน กบผสงซอกอนทาการสงขอมลการสงซอ

Page 124: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 118

อางอง

การพาณชย

การพาณชย เกยวของกบการนาสงสนคาระหวางผเกยวของทางธรกจ และการแลกเปลยนสงของ บรการ

ขอมลสารสนเทศ หรอเงน ระหวางผทเกยวของกบการสงซอและผรบคาสงซอ

ระบบ EDI (Electronic Data Interchange)

EDI เปนการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกสของธรกรรมทางการคาระหวางองคกร ผานเสนทางการสอสาร

รปแบบของขอมลอเลกทรอนกสเพอเพอการแลกเปลยนและวธในการเชอมตอกบเครอขาย ขนอยกบประเภทของ

อตสาหกรรม ในปจจบนนยมใชอนเตอรเนต และรปแบบ HTML หรอ XML จนเปนมาตรฐานทใชกนโดยทวไป

CALS (Commerce At Light Speed) การพาณชยดวยความรวดเรว

CALS เปนวธการทพยายามลดคาใชจายดวยการแบงปนขอมลสารสนเทศทกชนดระหวางหนวยงานหรอ

องคกร โดยการออกแบบการผลต การจดจาหนาย และการบารงรกษา นอกจากนยงหมายถงการสงเสรมการพาณชย

อเลกทรอนกสใหเกดขนและแพรหลายรวดเรวโดยใชวธการน

เมอเนอหาหลกถกทาใหเปนมาตรฐานและการรวมเขากนใหอยในรปแบบเดยวกนโดยใช SGML หรอ XML

การประมลแบบรเวอรส (Reverse auction)

การประมลแบบรเวอรสเปนรปแบบการประมลทผซอเปนผระบจานวนเงนทตนเองสามารถจายได ในขณะท

ผขายทาหนาทเสนอราคาทตนเองสามารถจาหนายใหได ผซอทาการซอกบผขายทเสนอราคาตาสดหรอผขายทม

ขอเสนอทางการขายทดทสด

การประมลดวยวธนเปนวธทนยมใชในการประกวดราคาจดซอจดจางงานสาธารณะและงานบรการตางๆ

Page 125: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 119

2-3-4 เครองใชภายในครวเรอน (Consumer appliances) และอปกรณทางอตสาหกรรม

(industrial devices)

ระบบสมองกลฝงตว (embedded system)

เปนระบบคอมพวเตอรทฝงอยในอปกรณตางๆ เพอทาใหอปกรณเหลานนสามารถทางานเฉพาะทางได

ระบบปฏบตการฝงตว (embedded OS) ถกนามาใชเพอทาการควบคม โดยใชเนอทหนวยความจา (ROM) และหนวย

ประมวลผล (CPU) เพยงเลกนอย ในปจจบนดวยความนยมในการนาไปใชทงในอปกรณเครองใชในครวเรอน และ

อปกรณทางอตสาหกรรม ทาใหคาใชจายหรอตนทนการใชและผลตระบบสมองกลฝงตวลดลง

(1) เครองใชไฟฟาในครวเรอน (Consumer appliances)

เครองใชไฟฟาในครวเรอนเปนอปกรณอเลกทรอนกสทใชในครวเรอนโดยทวไป เชนหมอหงขาว เครองซกผา

เครองปรบอากาศ โทรศพทมอถอและพดเอ ในปจจบน อปกรณเครองใชไฟฟาในครวเรอนยงหมายรวมถง อปกรณบาน

อจฉรยะ (intelligent home appliances) ซงเปนอปกรณทสามารถเชอมตอเขากบเครอขายตางๆ อาทเครอขาย

อนเตอรเนต

(2) อปกรณทางอตสาหกรรม (Industrial devices)

อปกรณทางอตสาหกรรม เปนอปกรณทจะใชในทางานทางอตสาหกรรมตางๆ อาทเชนหนยนตสาหรบใชใน

อตสาหกรรมอปกรณเครองมอทางอตสาหกรรม ระบบอาณตสญญาณ และลฟทเปนตน

อปกรณทางอตสาหกรรมตางๆ อาทเชน เครองจาหนายสนคา และเครองดมอตโนมต และเครองบรการ

อตโนมตตางๆ เชน เกมส บรการเอทเอม และคลงสนคาอตโนมตเพอสนบสนนงานการกระจายสนคา ทงทางเรอ

รถบรรทก และดวยวธอนๆ

Page 126: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

อางอง

PDA (

หนงสอ

เสมอน

อรรถป

เครอง

ความส

รายกา

บานโด

ความพรอมการส

(Personal Dig

PDA เปน

อทอย, ตาราง

นคอมพวเตอรข

ประโยชนตางๆ

นอกจากน

งใชภายในบา

เครองใชภา

สามารถในการ

ารทว เชนการต

ดยใชโทรศพทม

อบมาตรฐานวชา

gital Assistant

นอปกรณคอมพ

งเวลาและ เพอ

ขนาดเลกทสาม

ได

PDA ยงมคณส

นอจฉรยะ (In

ายในบานอจฉร

รสอสารโดยการ

ตอบแบบสารวจ

มอถอเปนตน รว

าชพไอท IT Passp

t) พดเอ

พวเตอรมอถอส

อการจดบนทก

มารถรบสงอเมล

สมบตทสามาร

ntelligent hom

รยะ เปน

รเชอมตอเขากบ

จโดยใชรโมทคอ

วมทงสามารถค

port: STRATEGY

วนบคคลขนาด

(notepads)

ล ทองเว

รถแลกเปลยนข

me appliances

นอปกรณอเลกท

บเครอขายเชน

อนโทรลของทว

คนหาและดาวน

Y

ดเลก ทผลตข

นอกจากนยงส

วบไซตตางๆ

อมลกบคอมพ

)

ทรอนกสทใชภา

อนเตอรเนต

ว หรอสามารถส

นโหลดขอมลผ

ขนเพอการจดกา

สามารถเพมควา

และสามา

วเตอรสวนบคค

ายในครวเรอน

ตเปนตน ทาใ

สงการเปดปดเค

านเตาอบไมโค

ารขอมลสวนบ

ามสามารถอน

ารถตดตงใชงาน

คล (PC) ไดอก

ซงเปนอ

ใหผใชสามารถ

ครองปรบอากา

ครเวฟ

หนาท 120

คคล เชน

ๆ เพมเตม

นซอฟตแวร

ดวย

อปกรณทม

ถโตตอบกบ

าศจากนอก

Page 127: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 121

2-4 แบบทดสอบ บทท 2

2-1) การวเคราะห SWOT เปนการวเคราะหเพอตรวจสอบ โอกาส (opportunities) กบภยคกคาม (threats) และ จด

แขง (strong) กบจดออน (weak) ในการวางแผนกลยทธ ตองรวมขอใดตอไปนไวในขอบเขตของหวขอการประเมนจด

แขงจดออน

a) จานวนบรษทคแขง b) ราคาผลตภณฑของบรษทตนเอง

c) อตราการเจรญเตบโตของตลาดเปาหมาย d) แนวโนมทางเศรษฐกจของประเทศ

2-2) บรษทมสายพานการผลตทประกอบดวยผลตภณฑสรายการ ตารางตอไปนเปนสรปผลของการสารวจทางการขาย

สวนแบงทางการตลาด และอตราการเจรญเตบโตทางการตลาดของแตละผลตภณฑในปประกอบการ

ขอใดตอไปน แสดงถงแมททรกซแสดงความเกยวพนกบผลตภณฑ (product portfolio matrix (PPM))

โดย ขนาดของวงกลมแสดงถงปรมาณการขาย

Page 128: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 122

2-3) ขอใดตอไปน อธบายถงการตลาดแบบหนงตอหนง (one-to-one marketing)

a) เปนการประมาณการสถานะของบรษทจากสวนแบงทางการตลาดและการดาเนนกจกรรมทเหมาะสมกบ

สถานะ

b) เปนการสรางความพงพอใจโดยการตอบสนองตอความตองการของลกคาแตละราย แทนทจะเปนลกคาแต

ละกลมในตลาด

c) เปนการพฒนาผลตภณฑและสวนผสมทางการตลาดทเหมาะสมกบความตองการของแตละสวน

d) เปนการผลตและกระจายสนคาแตละอยางในปรมาณมาก ไปยงกลมลกคาเปาหมายทงหมด

2-4) ขอใดตอไปน เปนมมมองของบตรคะแนนสมดลย (balanced scorecard) ทอยนอกเหนอจากมมมองสามดานคอ

มมมองทางการเงน ทางดานลกคา และกระบวนการทางธรกจ

a) การเรยนรและการเจรญเตบโต (Learning and growth) b) การสอสาร (Communication)

c) ผลตภณฑ (Product) d) ความไดเปรยบ (Advantage)

2-5) ขอใดตอไปนอธบาย SCM ไดถกตอง

a) เทคนคทชวยเสรมสรางความสมพนธกบลกคาและเชอมโยงความสมพนธเหลานนเพอปรบปรงผลกาไร

ขององคกร โดยการบรหารจดการโดยการแลกเปลยนกบลกคาอยางตอเนอง ดวยการแบงปนขอมลขาวสาร

ระหวางแผนกตางๆ ทเกยวของกบลกคา

b) เปนเทคนคเพอแบงปนความร (objective knowledge) ความเชยวชาญ (experiences) และ

ความสามารถ (know-how) ของพนกงานแตละรายจากกจกรรมทางธรกจ (business activities) ในรปแบบ

ความรระดบองคกรแบบเครอขาย

c) เปนเทคนคเพอรวมศนยในการบรหารจดการขอมลทไดจากธรกรรมทางธรกจ เชน การขาย การผลต การ

บญช และกจการทางดานบคคล ดวยการบรณาการฐานขอมล และความเขาใจในการดาเนนงานของแตละ

แผนกแบบเรยลไทม

Page 129: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 123

d) เปนเทคนคเพอเพมประสทธภาพกระบวนการทางธรกจทงหมดดวยการแบงปนและการบรหารจดการ

สารสนเทศระหวางบรษทกบแผนกตางๆ ทมการปฎสมพนธแบบกระบวนการเชงลาดบจากการจดซอจดหา

องคประกอบตางๆ เพอการผลต การกระจายสนคา และการขาย

2-6) ขอใดหมายถงเทคนคทใชเพอทานายหรอคาดการณแนวโนมเทคโนโลยในอนาคตทตองการเพอการวางแผนการ

วางแผนกลยทธ เทคนคในการพฒนา ความคดเหนทรวบรวมไดจากผเชยวชาญทหลากหลาย การวเคราะหทางสถตใน

ความคดเหน และขอเสนอแนะจากการวเคราะหความคดเหนเหลานนทมการทบทวน ทาซาการวเคราะหความคดเหน

เหลานน

a) การเขยนบทจาลอง Scenario writing b) วธเดลไฟ Delphi method

c) การระดมสมอง Brainstorming d) การแสดงบทบาททกาหนดให Role-playing

2-7) ขอใดตอไปนเปนบตรทบรษททาการออกใหแกสมาชกโดยความรวมมอจากธนาคารและรานคา โดยสมาชกเพยง

แสดงบตรเมอทาการซอสนคา และไมตองชาระคาสนคาดวยเงนสดแตจะทาการเรยกเกบในภายหลง ตามเงอนไข

สญญาทไดตกลงไวระหวางบรษทผออกบตรและสมาชกทเปนผบรโภค

a) บตรประชาชน ID card b) บตรเครดต Credit card

c) บตรเดบต Debit card d) บตรเตมเงน Prepaid card

2-8) ขอใดตอไปน อธบายถงลกษณะของระบบตรวจสอบยอนกลบ (traceability system)

a) เปนการใชคอมพวเตอรเพอการแกปญหาจากฐานขอมลหรอการสรางโปรแกรมผเชยวชาญทมความ

ตองการ เชนการตรวจรกษา (medical diagnosis) เปนตน

b) เปนการนาสงขอมลการสงซอไปหนสวนทางธรกจเพอประโยชนในการบรหารจดการสนคาไมใหรานคา

ยอยเกดความขาดแคลนสนคาเพอการจาหนาย

c) ทาใหสามารถตดตามประวตขอมลสารสนเทศในการผลตและการกระจายสนคาอาหารจากปลายทาง

ผบรโภคยอนกลบไปยงแหลงผลต

d) เปนการสนบสนนการตดสนใจทไมสามารถเปนโปรแกรมได เพอแกไขปญหาในการบรหารจดการอยางม

ปฏสมพนธ

2-9) ขอใดอธบายถงงานบรการทใชงาน GPS

a) เปนระบบการชาระเงนอตโนมต เมอยานพาหนะผานชองเกบคาผานทางบนทางดวน

Page 130: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 124

b) การเผยแพรขอมลขาวสารใดๆ ดวยดาวเทยวอจฉรยะ โดยการตดตงอปกรณภาครบ เชน เสาอากาศของแต

ละอปกรณภายในบาน หรอในทพกเพอสามารถรบสญญาณจากดาวเทยมทงแบบกลมและแบบเดยว

c) การเชอมตอคอมพวเตอรสวนบคคลเขากบเครอขายโดยไมตองใชสาย แตใชคลนวทยหรอรงสอนฟราเรด ใน

สถานทตางๆ เชน รานคาทยากลาบากตอการวางสายเคเบล หรอสานกงานทยากตอการเคลอนยาย

เฟอรนเจอร

d) เปนการบงชตาแหนงของผใชโดยการแสดงบนแผนทในอปกรณเคลอนท โดยอาศยขอมลจากดาวเทยม

2-10) ผลตภณฑตางๆ ตอไปน เชน โทรทศน ตเยน และเครองปรบอากาศ ทตดตงอปกรณทาใหสามารถเชอมตอกบ

เครอขาย เชนอนเตอรเนต เรยกวาอะไร

a) อปกรณเครองใขในบานแบบ (AV household appliances)

b) อปกรณเครองใขในบานแบบ (PC household appliances)

c) อปกรณบานอจฉรยะ (Intelligent home appliances)

d) อปกรณบานเอนกประสงค (Multifunctional home appliances)

2-11) ขอใดตอไปนหมายถง BtoC ในเรองพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce)

a) บรษททออกคาสงซอวตถดบไปยงผจาหนายดวย Web-EDI

b) พนกงานสมครใชบรการเพอรบสวนลดการขายจากเวบไซตขายสนคาสาหรบพนกงานในบรษท

c) บรษทเขารวมเสนอราคาประมลงานกอสราง ในรปแบบการประมลอเลกทรอนกส จากรฐบาลทองถน

d) ลกคาสงซอหนงสอจากรานคาออนไลนในหางสรรพสนคาเสมอน (virtual mall)

2-12) เมอกาไรตอเดอนสามารถคานวณไดจากตารางทกาหนดให จะตองผลตสนคา B จานวนเทาใดในแตละเดอน

โดยจานวนวนทางานตอคนตอเดอนเทากบ 280

a) 15 b) 20 c) 25 d) 30

Page 131: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 125

เฉลยแบบฝกหด บทท 2

2-1 คาตอบ b

คาอธบาย

การวเคราะห SWOT ทางดานจดออนจดแขงของสภาพแวดลอมภายในขององคกร โดยสภาพแวดลอมภายใน

ประกอบดวย ทรพยากรมนษย ความสามารถในการปฏบตการ ราคาสนคา ความสามารถในการขาย แบรนดสนคา

ความสามารถในการแขงขน และสถานะทางการเงนขององคกร การกาหนดจดแขงตองคานงถงจดออนทจะตอง

เอาชนะ สภาพแวดลอมภายนอกขององคกร ตองทาการประเมนภายใตโอกาส (opportunities) กบภยคกคาม

(threats) ในการวเคราะห SWOT สภาพแวดลอมภายนอกประกอบดวย การเมอง เศรษฐกจ สงคม กฎหมาย ตลาด

การเปลยนแปลงทางดานราคา แนวโนมของลกคา และบรษทคแขง เพอการกาหนดโอกาสทเปนประโยชนและภย

คกคามทควรปองกน

2-2 คาตอบ a

คาอธบาย

ทาการเปรยบเทยบขนาดของวงกลม และจดตด คาตอบทถกตองจงเปนขอ a

2-3 คาตอบ b

คาอธบาย

การตลาดแบบหนงตอหนง เปนวธการสรางความพงพอใจตอความตองการของลกคาแตละราย แทนทจะเปนการ

ตอบสนองตอความตองการของลกคาเปนกลม

2-4 คาตอบ a

คาอธบาย

บตรคะแนนสมดลยเปนวธการแสดงเปาหมายและกลยทธขององคกรใหชดเจน และการประเมนธรกจจากมมมองท

หลากหลาย แทนทจะเปนการองกบผลประกอบการทางธรกจเพยงอยางเดยว จงเปนการกาหนดแนวโนมผลทางธรกจท

สมดลย บตรคะแนนสมดลยจงประเมนกลยทธทางธรกจจากมมมองสดานคอ มมมองทางดานการเงน ลกคา

กระบวนการทางธรกจ และการเรยนรและการเจรญเตบโต โดย บรณาการมมมองตางๆ เขาดวยกนเปนมาตรการในการ

วดผลในกจกรรมประจาวน

Page 132: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 126

2-5 คาตอบ D

คาอธบาย

SCM ใชคอมพวเตอรหรออนเตอรเนตเพอบรณาการงานบรหารจดการ ประกอบดวย การสงซอจากซพพลายเออร และ

การจดซอจดหาวสด (วตถดบและองคประกอบ) เพอการบรหารจดการคลงสนคา และการจดสงผลตภณฑ องคกร

ตางๆ ทาการปฏสมพนธดวย SCM เพอบรหารจดการระบบผานการแลกเปลยนสารสนเทศทกาหนดระหวางองคกร

ดวยคาใชจายในการกระจายขอมลทตาดวยการลดปรมาณสนคาคงคลงเกนความจาเปน

ก) หมายถง CRM

ข) หมายถง SFA

c) หมายถง ERP

2-6 คาตอบ b

คาอธบาย

ระเบยบวธแบบเดลไฟ (Delphi method)

ระเบยบวธเดลไฟ เปนเทคนคในการพยากรณเหตการณในอนาคต ทมแนวโนมอาจเกดขนเทคนคเดลไฟนามาใชเพอ

การวางแผนกลยทธในการพฒนาทางดานเทคโนโลย และการวางแผนแบบอนๆ โดยจะทาการสอบถามผเชยวชาญ

หลายๆ คน เพอรวบรวมความคดเหนและตกผลกทางความคด โดยการทากระบวนการซาๆ ทาใหไดบทสรปทาง

ความคดทเกดจากสถตทางความคดเหน

2-7 คาตอบ b

คาอธบาย

บตรเครดตเปนบตรทออกตามสญญาระหวางผบรโภคกบบรษทบตรเครดต ผถอบตรหรอผบรโภคสามารถใชบตร

เครดตภายใตเงอนไขขอสญญาทไดตกลงไว เชน วนหมดอาย และวงเงนเครดต เพอใชในการซอสนคาและการใช

บรการตางๆ ผานการชาระเงนแบบตางๆ

a) บตรเพอใชในการบงชความเปนตวตนเชน บตรพนกงาน หรอบตรสมาชก

c) บตรเดบตปจจบนใชเพอบงบอกสถานะทางการเงน ทาใหสามารถซอสนคาแบบเรยลไทม ดวยบญชธนาคาร

d) บตรแบบชาระเงนกอนหรอบตรเตมเงน ทใชเพอชาระคาสนคาและบรการ

2-8 คาตอบ C

คาอธบาย

ระบบการตรวจสอบสนคายอนกลบ ทาใหสามารถตดตามการผลตและแผนการกระจายสนคา อาหาร จากแหลงผลต

ยอนกลบไปยงสถานทผลต เพอความมนใจในการรกษาความปลอดภย

Page 133: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 127

2-9 คาตอบ d

คาอธบาย

GPS (Global Positioning System ระบบบงชตาแหนงทางภมศาสตร) เปนระบบทใชดาวเทยมเทยมเพอตรวจสอบ

ตาแหนงปจจบนของวตถ มการนาไปใชอยางกวางขวางในอปกรณตางๆ เชน ระบบนาทางรถยนตและโทรศพทมอถอ

เพอตรวจสอบสถานทปจจบนของอปกรณเหลาน

2-10 คาตอบ C

คาอธบาย

อปกรณเครองใชสารสนเทศ (information appliance) หมายถง ผลตภณฑอเลกทรอนกสสาหรบผบรโภค เปนอปกรณ

ทสามารถสอสารโดยการเชอมตอกบเครอขาย เชน อนเตอรเนต ตวอยางอปกรณเชน รโมตคอนโทรลของโทรทศน

ดจตอลสามารถนามาใชในการตอบแบบถามจากโปรแกรมโทรทศน โทรศพทเคลอนทสามารถสงเปดปด

เครองปรบอากาศเมออย

2-11 คาตอบ d

คาอธบาย

BtoC เปนคายอของ Business to Consumer ซงหมายถงการทาธรกรรมระหวาง บรษทกบบคคลหนงบคคลใด โดยใช

กนอยางแพรหลายในตลาดอเลกทรอนกส (electronic marketplaces) ชอปปงออนไลน (online shopping) การ

โฆษณาทางอนเทอรเนต (Internet advertising) บรการธนาคารทางอนเทอรเนต (Internet banking) และการซอขาย

หลกทรพยผานอนเทอรเนต (Internet trading)

2-12 คาตอบ d

คาอธบาย

จากคาถามตองการใหผลกาไรตอเดอนจากตารางทกาหนด และจานวนชนของสนคาทตองผลตโดยพจารณาจากฐาน

ภาระงานสงสด โดย วนทางานตอคน (Person-days) เปนหนวยของภาระงาน ดงนนวนทางานตอคนจงหมายถง

แรงงานในการทางานหนงคนในหนงวน

Profit in one (1) month = (Profit per product) × (Production capacity per month)

ผลกาไรในหนงเดอน = (ผลกาไรตอผลตภณฑ) x (กาลงการผลตตอเดอน)

Product A 200,000 × 25 = 5,000,000 yen

Product B 160,000 × 30 = 4,800,000 yen

Product C 90,000 × 40 = 3,600,000 yen

Page 134: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 128

ดงนน การสรางผลกาไรสงสดตอเดอนโดยการผลต Product A Product B และ Product C ตามคาสง

Workload in one (1) month = (Workload per product) × (Production capacity per month)

ภาระงานในหนงเดอน = ภาระงานตอผลตภณฑ x กาลงการผลตตอเดอน

Product A 4× 25 = 100 person-days

Product B 4 × 30 = 120 person-days

Product C 3 × 40 = 120 person-days

ดงนน จงตองการ 340 วนทางานตอคน (100 + 120 + 120 person-days) เพอผลตผลตภณฑทกรายการ เพอการ

สรางผลกาไรสงสด โดยพจารณาจากภาระงานสงสดตอคนตอวนท 280 วนตอคน โดยกาลงการผลตในผลตภณฑแต

ละรายการเปนดงน

Product A 25 ชน (100 วนตอคน)

Product B 30 ชน (120 วนตอคน)

Product C 20 ชน (60 วนตอคน = 280 − 220 วนตอคน)

Therefore, the correct answer is d).

ดงนนคาตอบทถกตองจงเปนขอ d

Page 135: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 129

บทท

3 กลยทธระบบสารสนเทศ

(System strategy)

บทท 3 รายละเอยดกระบวนการทางธรกจ วธการปรบปรงการดาเนนงานทางธรกจ

ขนตอนการดาเนนงานของระบบสารสนเทศ

องคประกอบของรายละเอยดความตองการทางคอมพวเตอร

และองคประกอบอนๆ ทเกยวกบกลยทธระบบสารสนเทศ

3-1 กลยทธระบบสารสนเทศ (System strategy)

3-2 การวางแผนระบบสารสนเทศ (System planning)

3-3 แบบทดสอบ บทท 3

Page 136: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 130

3-1 กลยทธระบบ (System strategy)

3-1-1 แนวคดของกลยทธระบบสารสนเทศ (Concept of information systems strategy)

กลยทธระบบสารสนเทศ (information systems strategy) มจดมงหมายเพอเพมประสทธภาพการ

ดาเนนการทงระยะกลางและระยะยาว ดวยการใชกลยทธทางธรกจทมงเนนกจกรรมในการทาธรกจดวยคอมพวเตอร

ซงตองการแนวทางการดาเนนการทางธรกจในปจจบน การวเคราะหประสทธผลของการตดตงใชงานระบบและผลของ

การลงทน รวมทงการกาหนดแผนในการตดตงใชงานระบบ

1 ความสาคญของกลยทธระบบสารสนเทศ (Significance of information systems strategy)

ในการวางแผนเพอใหการทางานเปนระบบคอมพวเตอร จาเปนอยางยงตองมความเขาใจถงเนอหาของงาน

ในปจจบนและขนตอนในการดาเนนงาน หากดาเนนการวางแผนการใชงานคอมพวเตอรโดยไมมความเขาใจทแทจรง

การลงทนไปทงหมดอาจไมมประโยชนใดๆ เกดขน เปาหมายในการนาระบบคอมพวเตอรมาใชไมใขเพยงเพอม

คอมพวเตอรใช แตเพอสรางระบบสารสนเทศทสอดคลองกบธรกจขององคกร และยทธศาสตรของธรกจ ทองอยกบ

ความรความเขาใจในการดาเนนการธรกจขององคกร

สามารถสรปประโยชนทไดจากการดาเนนงานดวยคอมพวเตอรเปนสองประการดงนคอ

ประโยชน คาอธบาย

การดาเนนงานทคลองแคลว

ปราดเปรยว

สามารถลดเวลาในการทางานและความผดพลาดทเกดขนซาซาก สามารถหลกเลยงได

ดวยการทางานประจาดวยระบบคอมพวเตอร เชนการกรอกขอมลลงในแบบฟอรม

ตางๆ และการจดการคลงสนคาทตองลงตวเลขดวยมอ เปนตน

การสนบสนนการดาเนนงาน เมอทาการกาหนดกลยทธการขายและกลยทธทางธรกจ การวเคราะหขอมลทสะสมไว

จานวนมากสามารถทาไดอยางมประสทธภาพดวยระบบคอมพวเตอรไมวาจะเปนการ

คนหาหรอการจดระเบยบขอมล

2 วตถประสงคของกลยทธระบบสารสนเทศ (Objectives of information systems strategy)

เพอสามาถใชกลยทธทางธรกจ องคกรจาเปนทจะตองกาหนดวตถประสงคเฉพาะดวยการวเคราะหจดแขง

จดออนโอกาสและอปสรรคทางธรกจ (การวเคราะหสวอท SWOT) และการวเคราะหสภาพแวดลอมทางธรกจ เพอให

ทราบถงวตถประสงคทชดเจน ตองมการจดทาแบบจาลองหรอโมเดลในการดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงค

เทคนคการสรางแบบจาลองสามารถสรปไดดงตอไปน

Page 137: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 131

● รปแบบธรกจ (Business model)

รปแบบธรกจ เปนกรอบการทางานทางธรกขสาหรบองคกร และวธในการสรางผลกาไร

องคกรจาเปนตองสรางรปแบบทางธรกจทแตกตางเพอสรางความสามารถทางการแขงขนใหอยเหนอคแขงและเพอนา

องคกรไปสความสาเรจ

●รปแบบกระบวนการทางธรกจ (Business process model)

รปแบบกระบวนการทางธรกจ เปนผลตผลของของแบบจาลองขนตอนการดาเนนงานการขายสนคาและการ

ใหบรการ (การรบคาสงซอ การผลต การขาย) การสรางรปแบบกระบวนการทางธรกจเปนสงจาเปนเพอสามารถใช

แบบจาลองทางธรกจ

●รปแบบของระบบสารสนเทศ (Information system model)

รปแบบของระบบสารสนเทศ ถกออกแบบขนเพอสงเสรมการทางานรวมกนหรอการปฏสมพนธทราบรน

ระหวางระบบทแตกตางกน อาทเชน ระบบการสงซอทางอนเตอรเนต (Internet ordering systems) และระบบการ

บรหารจดการคลงสนคา (inventory management systems) จงเปนสงสาคญทจะตองออกแบบระบบทสามารถ

ประสานการทางานรวมกนระหวางการดาเนนการทแตกตางและการไหลของขอมลทแตกตางใหราบรน

อางอง

ระบบสนบสนนการขาย (Sales support system)

ระบบสนบสนนการขายเปนระบบทใชเพอสนบสนนกจกรรมทางการขาย โดยมจดมงหมายทจะทาใหกจกรรม

การขายมประสทธภาพมากขนดวยการจดการประวตการเจรจากบลกคาและแบงปนการใชทรพยากรรวมกน ไมวาจะ

เปนขอมลของลกคา รวมทงความรทางดานเทคนคการขาย ระบบสนบสนนการขายอาจเรยกอกชอหนงวาระบบ

สงเสรมการขาย SFA: Sales Force Automation

การวเคราะห SWOT

โปรดดท บทท 2-1-1 เทคนคกลยทธทางธรกจ

Page 138: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 132

3-1-2 แนวคดของกระบวนการทางธรกจ (Concept of business process)

ดวยองคกรตองมการทบทวนการทางานดวยระบบคอมพวเตอร ใหเปนไปตามยทธศาสตรทางธรกจของ

องคกร เพอใหระบบคอมพวเตอรสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ จงเปนเรองจาเปนทจะตองมการสราง

แบบจาลองกระบวนการทางธรกจ (ขนตอนการทางาน) ขนตอนในการดาเนนธรกจ และการระบจดทตองไดรบการ

ปรบปรง

1 ความเขาใจในกระบวนการทางธรกจ (Understanding business processes)

เมอองคกรดาเนนการตามกลยทธทางระบบสารสนเทศ จาเปนอยางยงทจะตองทาการแตกกรอบการทางาน

ทางธรกจออกเปนกรอบยอยๆ และกระบวนการทางานทสมพนธกน และสรางแนวทางการดาเนนงานทดทสดเพอ

สงเสรมการดาเนนงานใหมประสทธภาพและประสทธผล เพอทาการวเคราะหการดาเนนงานทางธรกจในปจจบนและ

แสดงการดาเนนงานเหลานนใหสามารถเขาใจไดงาย จงจาเปนตองทาการสรางแบบจาลองการทางานเพอแสดง

กระบวนการในการดาเนนงานทางธรกจ การสรางแบบจาลองเปนกระบวนการในการออกแบบเพอสรางความเขาใจใน

กระบวนการการทาธรกจ โดยกจกรรมในปจจบนใหอยในรปแบบทเขาใจไดงาย

สามารถใชตารางและแผนภาพตางๆ ในการอธบาย ดงน

ประโยชน รายละเอยด

แนวทางการดาเนนงาน

Streamlining of operations

ลดระยะเวลาในการทางานและสามารถหลกเลยงการเกดความผดพลาด โดยการ

ทางานประจา การทางานดวยคน เชนการจดเกบเอกสาร การจดการคลงสนคา โดย

นาระบบคอมพวเตอรมาชวยในการทางาน

การสนบสนการดาเนนงาน

Support for operations

เพอสนบสนนยทธศาสตรในการขายและการบรหารจดการทางธรกจ การนาระบบ

คอมพวเตอรมาใชเพอชวยคนหาและบรหารจดการขอมล การวเคราะหขอมล ท

เกยวของซงมจานวนมาก ทาใหประสทธภาพในการทางานเพมขน

2 เทคนคการสรางแบบจาลอง โดยทวไป

เทคนคการสรางแบบจาลองโดยทวไปสามารถสรปไดดงน

(1) แผนภาพ E-R (แผนภาพแสดงความสมพนธ) (E-R diagram: Entities relationships diagram)

แผนภาพ ER เปนแผนภาพเพอแสดงความสมพนธระหวางขอมลโดยใช เอนตต (entities) และความสมพนธ

(relationships) ในการอธบาย เอนตต และความสมพนธมลกษณะทหลากหลายเรยกวา แอททรบวท (attributes) โดย

ความสมพนธมสามประเภทไดแก หนงตอหนง (one-to-one) หนงตอหลาย (one-to-many) และ หลายตอหลาย

(many-to-many)

Page 139: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 133

เอนตต (Entity)

ความสมพนธ (Relationship)

หนงตอหนง (One-to-one)

หนงตอหลาย (One-to-many)

หลายตอหลาย (Many-to-

many)

① เอนตตแทนดวยรปสเหลยม

② ชอของเอนตตเขยนอยในรปสเหลยม

③ ใชเสนตรงและลกศรเพอแสดงความสมพนธระหวางเอนตต

เขยนชอของความสมพนธไวขางเสนความสมพนธ

④ ใชเสนตรงแสดงความสมพนธแบบหนงตอหนง (One - to – one)

ใชเสนทมลกศรขางเดยวชไปยงหลายๆ เอนตตเพอแสดงความสมพนธ แบบหนงตอหลาย (One-to-many)

ใชเสนทมลกศรสองขางเพอแสดงความสมพนธแบบหลายตอหลาย (many-to-many)

ตวอยาง

แผนภาพ ER เพอแสดงความสมพนธระหวางลกคา (customers) การสงซอสนคา (orders) และผลตภณฑ (products)

ลกคา (Customer) คาสงซอ (Order) สนคา (Product)

เลขทลกคา (Customer number)

ชอลกคา (Customer name)

เลขทลกคา (Customer number)

เลขทสนคา (Product number)

ปรมาณ (Volume)

เลขทสนคา (Product number)

ชอสนคา (Product name)

ราคาตอหนวย (Unit price)

มความสมพนธแบบหนงตอหลายระหวาง ลกคา (customer) และ คาสง (orders) หมายถงลกคาแตละราย

สามารถสงซอไดหลายคาสงซอ นอกจากนยงมความสมพนธแบบหนงตอหลาย ระหวาง สนคา (product) และ คาสง

ซอ (orders) หมายถง สามารถมคาสงซอหลายคาสงซอในสนคาแตละรายการ

Page 140: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 134

อางอง

การแสดงความสมพนธ (Relationship notation)

นอกจากแผนภาพ ER แลวยงสามารถใช rhomboids เพอแสดงความสมพนธ (relationships) แบบ หนงตอ

หลาย (one-to-many) ในรปแบบ “1-to-*” หรอ “1-to-n” หรอ “1-to-m”

<E-R-R model (n:*)>

Page 141: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 135

(2) แผนภาพกระแสการไหลขอมล DFD (Data Flow Diagram)

DFD เปนแผนภาพทประกอบดวยองคประกอบสชนด คอ การไหลของขอมล (data flow) กระบวนการ

(process) ไฟล (file) และ ภายนอก (external) โดยสามารถใช DFD เพอแสดงรปแบบการดาเนนงานและระบบท

หลากหลาย โดยการแสดงลาดบขนตอนในการทางานและกระแสการไหลของขอมล

สญลกษณ (Symbol)

ชอ (Name) ความหมาย (Meaning)

Data flow การไหลของขอมลแสดงการไหลของขอมลและสารสนเทศ

Process

(Function)

กระบวนการ (Function) หมายถงการประมวลผลขอมล

File (Data store) ไฟล (Data Store) หมายถงการจดเกบขอมล

External

(Data source/data

sink)

ภายนอก (แหลงทมาของขอมล / ขอมล) หมายถงแหลงทมาหรอ

ปลายทางของขอมล

Page 142: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 136

ตวอยาง (Example) DFD ของกระบวนการสงสนคาจากคาสงซอโดยลกคา

ขอมลการสงซอ (Order placement information)

ขอมลการรบคาสงซอ (Order acceptance information)

ขอมลทไดรบการปรบปรง (Updated information)

ขอมลลกคา (Customer information)

ขอมลสนคาคงคลง (Inventory information)

ขอมลการจดสง (Delivery information)

ไฟลขอมลคลงสนคา (Inventory master file)

กระบวนการจดสง (Delivery process)

ไฟลขอมลลกคา (Customer master file)

(3) UML (Unified Modeling Language)

UML เปนภาษาภาพสาหรบการสรางแบบจาลองทเปนมาตรฐาน โดยใชองคประกอบทางแนวคด ในการ

พฒนาและกาหนดขนตอนการตดสนใจ โดยใชสญลกษณมาตรฐาน ทาใหการออกแบบโปรแกรมทเปนทยอมรบหรอ

เขาใจไดโดยมยดตดกบความแตกตางทางดานภาษาและวธในการพฒนา UML แสดงรปแบบโดยใชแผนภาพท

ประกอบดวยกลองและเสน

Page 143: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 137

ตวอยางทวไปของ UML สรปไดดงน

● Use case diagram

Use case diagram เปนรปเพอแสดงความสมพนธระหวางผใชระบบ (system users) ฟงกชนหรอหนาทท

ระบบม (functions the system provides) หรอทระบบสนบสนน และระบบภายนอก (external systems) เปน

แผนภาพทสามารถเขาใจไดโดยงาย โดยแสดงฟงกชนทระบบสนบสนน การตอบสนองของการดาเนนการแตละฟงกชน

และบทบาททดาเนนของแตละบคคลจากมมมองภายนอก ทาใหสามารถเขาใจระบบโดยรวมทงหมดไดโดยงาย

โดยทวไปใช Use case diagram เพออธบายความตองการของผใชในแตละขนตอน ตงแตเรมตนการพฒนาระบบ

Use case diagram แสดงฟงกชนตางๆ ของระบบโดยใชสญลกษณดงตอไปน

สญลกษณ (Symbol)

ชอ (Name) ฟงกชน (Function)

รปคน Person ผแสดง Actor แสดงถงแตละเอนตตทมบทบาทตางๆ ในการใชงานระบบ

Ellipse Use case Use case แสดงถงหนาทตางๆ ของระบบ

เสน Straight

line

ความสมพนธ

Relationship

แสดงถงความสมพนธระหวางแตละ บคคล และ use case

กรอบสเหลยม

Rectangle

ขอบเขตของระบบ

System boundary

แสดงขอบเขตของระบบ

ระบบจดการคาสงซอ (Order management system)

ลกคา (Customer)

พนกงาน (Employee)

ลงทะเบยนขอมลสงซอ (Register order information)

ปรบเปลยนขอมลการสงซอ (Modify order information)

คนหาขอมลการสงซอ (Search order information)

① วาดบคคลใหอยนอกขอบเขตของระบบ

② วาด Use cases ใหอยภายในขอบเขตของระบบ

③ เชอมตอบคคลกบ Use cases เขาดวยกนดวย

เสนตรงเพอแสดงความสมพนธ

● แผนภาพคลาส (Class diagram)

Page 144: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 138

แผนภาพคลาส เปนแผนภาพเพอแสดงโครงสรางของระบบ ซงประกอบดวยองคประกอบสามสวน โดยมชอของคลาส

อยดานบน แอตตรบวท (attributes) อยตรงกลาง และการดาเนนงาน (operations) อยดานลาง

ลกคา (Customer) สงซอ (Order)

- เลขทลกคา (Customer number)

- ชอลกคา (Customer name)

- ทอย (Address)

- หมายเลขโทรศพท (Phone number)

- เลขทสงซอ (Order number)

- วนทสงซอ (Order date)

- เลขทลกคา (Customer number)

- รวมสงซอ (Order total)

+ ลงทะเบยนลกคา (Register customer) + ลงทะเบยนสงซอ (Register order)

① ความสมพนธแบบหนงตอหลายแสดงดวย 1 - TO - *

② มากกวาศนยจะแสดงดวย 0 ..*

③ วางเครองหมาย +ไวดานหนาของแอตทรบวต หมายถงสามารถเขาถงแอตตรบวทนนไดจากคลาสใดๆ

④ วางเครองหมาย - ไวดานหนาของแอตทรบวต หมายถงสามารถเขาถงแอตตรบวทนนไดจากคลาสทกาหนดเทานน

อางอง

การขบเคลอนดวยขอมล (Data-driven)

การขบเคลอนดวยขอมลเปนเทคนคทมงเนนการสรางความเขาใจความสมพนธและการไหลของขอมลในกระบวนการ

ทางธรกจ

เทคนคการสรางแบบจาลองเชน แผนภาพ ER DFD และ UML ถอวาเปนเทคนคทขบเคลอนดวยขอมล

คลาส (Class)

คลาส เปนตวแบบของวตถทประกอบดวยขอมลและแมทธอด (methods) (ขนตอนการปฏบตการ: operating

procedures)

(4) การวเคราะหกระบวนการทางาน หรอเวรคโฟลว (Workflow analysis)

Page 145: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

ดาเนน

ลาดบ

ขอมล

สงซอ

การจด

ใบกาก

การชา

3 การ

ทางธ

(1) BP

โดยกา

ดาเนน

(2) BP

ตามก

ทางธร

สามาร

ความพรอมการส

การวเคราะ

นการ

การวเคราะ

ขนตอนในการท

สารสนเทศดวย

(Order)

ดสงสนคา (De

กบสนคา (Invo

าระเงน (Paym

รวเคราะหกระ

รกจ (improve

เทคนคทวไ

PR (Business

BPR เปนว

ารสรางกระบวน

นการ) ลดคาใช

PM (Business

BPM เปน

ลยทธทางธรกจ

รกจขององคกร

รถประเมนการ

อบมาตรฐานวชา

ะหขนตอนการท

ะหขนตอนการท

ทางานทางธรก

ยระบบคอมพว

livery)

oice)

ent)

ภาย

ฝายข

แผน

แผน

ะบวนการทางธ

ement techniq

ไปสาหรบการว

s Process Ree

วธการทางธรกจ

นการทางธรกจ

ชจายและการป

s Process Ma

นเทคนคการบรห

จขององคกรทไ

กระบวนกา

ปรบปรงและป

าชพไอท IT Passp

ทางาน เป

ทางานสามารถ

กจ โดยเฉพาะอ

เตอรตามลาดบ

ใน บรษท (Ins

ขาย (Sales de

นกจดสง (Shipp

นกบญช (Accou

ธรกจ (Busine

ques)

เคราะหและปร

engineering) ว

จทถกออกแบบ

ขนใหม หรอ

รบปรงคณภาพ

nagement) กา

หารจดการทสง

ไดกาหนดไว

ารทางธรกจทถก

ระสทธภาพขอ

port: STRATEGY

ปนแผนภาพเพ

ถใชอธบายหนา

อยางยง ลาดบ

บขนตอนของก

ide company)

epartment)

ping departme

unting depart

ess process a

รบปรงกระบวน

วศวกรรมการ

บมาเพอชวยปรบ

โครงสรางของอ

พของสนคาและ

ารบรหารจดก

งเสรมการปรบป

กระบวนการท

กออกแบบขนจ

งกระบวนการท

Y

อแสดงลาดบข

าทความรบผดช

ขนตอนของกา

ระบวนการไดอ

)

ent)

tment)

กระบ

กระบ

ship

กระบ

กระบ

analysis) และ

นการทางธรกจม

รปรบปรงกระบ

บปรงประสทธภ

องคกรจากลาง

ะบรการ

การกระบวนก

ปรงกระบวนกา

ทางธรกจทไดรบ

จะตองถกนาไป

ทางธรกจเหลาน

ขนตอนของงาน

ชอบการทางาน

ารดาเนนการทา

อยางราบรน

บวนการสงซอ

บวนการจดสงส

pment)

บวนการชาระเง

บวนการใบแจง

เทคนคการปร

มรายละเอยดด

บวนการทางธ

ภาพการทางาน

งขนบน (พจา

ารทางธรกจ

ารทางธรกจอยา

บการวเคราะห

ใชในกระบวนก

นนได

นทเกยวของทงห

นของแตละแผน

างเอกสารและก

(Process orde

สนคา (Proces

งน (Process p

งหน (Process

รบปรงกระบว

งน

ธรกจ

นขององคกรอย

ารณาจากรายล

างตอเนอง เพ

และออกแบบต

การดาเนนงานจ

หนาท 139

หมดในการ

นก และ

การแบงปน

er)

ss

payment)

invoice)

วนการ

ยางตอเนอง

ละเอยดการ

อใหเปนไป

ตามกลยทธ

จรง เพอ

Page 146: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 140

อางอง

การขบเคลอนดวยฟงกชน (Function-driven)

การขบเคลอนดวยฟงกชน หมายถงเทคนคทมงเนนในขนตอน (procedures) เพอใหเขาใจถงกระบวนการทางธรกจ

(business process) การวเคราะหกระบวนการทางาน เปนตวอยางของเทคนคการสรางแบบจาลองทใชวธการ

ขบเคลอนดวยฟงกชน

4 การปรบปรงกระบวนการทางธรกจ (Business process improvements) และการแกปญหา (problem-

solving)

การดาเนนงานดวยระบบคอมพวเตอรและการใชคอมพวเตอรและเครอขายอยางมประสทธภาพ สามารถทา

ใหกจกรรมทางธรกจมประสทธภาพมากขน อยางไรกตาม การดาเนนการในปจจบนงายๆ ดวยระบบคอมพวเตอร ไม

สามารถทาใหการดาเนนงานมประสทธภาพขนไดหากไมมการปรบแตงใหเหมาะสม จงตองมการกาหนดปญหาและจด

ของการปรบปรงไวในกรอบการดาเนนการของกลยทธทางธรกจขององคกร เพอสรางความเขาใจอนดและการจด

ระเบยบกระบวนการทางธรกจไดอยางถกตอง

เมอดาเนนการไดตามทกาหนด เปนเรองจาเปนทจะตองวเคราะหผลของการแกไขปญหาและกรณตางๆ ใน

กระบวนการทางธรกจ เพอหาเทคนคในการแกไขปญหาใดๆ และเพอพจารณาวาสามารถปรบปรงกระบวนการใดได

บางเพอทาใหประสทธภาพในการดาเนนงานดขน

5 การใชงานไอทอยางมประสทธภาพ (Effective use of IT)

องคกรตางๆ มากมายในปจจบนสงเสรมการใชงานไอทเพอการปรบปรงการดาเนนงานใหมประสทธภาพและ

กระชบ ความรทางดานคอมพวเตอรและระบบสารสนเทศของผใชจงมความสาคญตอการใชงานระบบไอทในองคกร

การสอสารทราบรนในองคกร สามารถทาไดโดยผานการใชงานระบบไอทและเครองมอทเกยวของอยางมประสทธภาพ

ชวยใหสามารถปรบปรงการดาเนนการใหมประสทธภาพมากขนและการดาเนนงานกระชบและคลองตวมากขน

(1) การดาเนนงานทกระชบคลองแคลวดวยระบบคอมพวเตอร (Streamlining of operations through

computerization)

ดวยวธทหลากหลายในการดาเนนงานดวยระบบคอมพวเตอร ทขนอยกบเนอหากระบวนการทางธรกจในการ

ดาเนนงานดวยคอมพวเตอรและสภาพแวดลอมในการดาเนนงาน จงเปนเรองสาคญทตองกาหนดกระบวนการทางาน

ดวยคอมพวเตอรวามกระบวนการทางานทขนอยกบยทธศาสตรทางธรกจขององคกรอยางไร

วธการและลกษณะรวมทงประโยชนทไดจากการทางานดวยระบบคอมพวเตอร สามารถสรปไดดงน

Page 147: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 141

●การตดตงใชงานเครองมอสานกงาน (Installation of office tools)

เพอทาใหการดาเนนงานมประสทธภาพ จงจาเปนทจะตองเลอกเครองมอทดทสดเพองานเฉพาะทางตางๆ

ตวอยางเชน เมอตองจดเตรยมวสดเพอการนาเสนองาน หรอแผนพบ ทดดกวา สามารถสรางผลตภณฑทม

คณภาพดกวาไดอยางมประสทธภาพ โดยใชซอฟตแวรกราฟฟกส (graphics software) ทมฟงกชน DTP มาดวย (DTP

functions)

อกหนงตวอยาง การบรหารจดการขอมลลกคาขององคกร หากมจานวนไมมากนก เราสามารถใชซอฟตแวร

ประมวลผลคา (word processing ซอฟตแวรเวรดโปรเซสซง) หรอซอฟตแวรกระดานคานวณ (spreadsheet software

ซอฟตแวรสเปรดชต) ในการบรหารจดการขอมลลกคาเหลานนได หากมขอมลลกคาจานวนมาก กจาเปนตองใช

ซอฟตแวรเพอการบรหารจดการฐานขอมลและซอฟตแวรเฉพาะทางเพอการบรหารจดการขอมลลกคา เพอสามารถ

บรหารจดการไดอยางมประสทธภาพมากขน อาทเพอการสงจดหมายโฆษณาประชาสมพนธไปยงลกคาโดยตรง และ

การวเคราะหลกคาเปนตน และเพอการดาเนนงานทกระชบคลองแคลวจาเปนทจะตองเลอกซอฟตแวรทถกตอง

เหมาะสมกบวตถประสงคของการทางานและคาใชจาย

●โครงสรางเครอขาย (Construction of network)

ทรพยากรทางดานซอฟตแวรเชน โปรแกรมและขอมล และทรพยากรทางดานฮารดแวรเชนอปกรณเพอการ

จดเกบขอมล และเครองพมพ สามารถแบงปนใชงานรวมกนได โดยสามารถใชงานฮารดแวรและขอมลรวมกนผาน

ซอฟตแวรเพอการแบงปนและใชงานรวมกน ทาใหสามารถลดคาใชจายลงได การแบงปนการใชงานไมไดจากดเฉพาะ

ขอมลในรปแบบตวอกษรเทานนแตยงสามารถแบงปนสารสนเทศสอผสม อาท ภาพนง เสยงบนทก และวดโอไดดวย

การแบงปนทรพยากรตางๆ เหลานสามารถทาผานระบบเครอขายการสอสารดวยขอมลทหลากหลายรปแบบ แมจะม

ระยะทางไกล

●การตดตงใชงานกรปแวร (groupware)

การประยกตใชงาน อเมล (e-mail) กระดานขาว (bulletin boards) ไลบราร (libraries) และเวรคโฟลว

(workflow) รวมกนอยางมประสทธภาพชวยใหสามารถลดปรมาณการใชกระดาษ และชวยใหสามารถแบงปนความร

ในการดาเนนงาน และขอมลพนฐานตางๆ ในการดาเนนงานได ดวยการใชระบบสอสารขอมลโดยปราศจากขอจากด

ทงทางดานเวลา และระยะทาง ทาใหชวยเพมความรวดเรวและการรบสงขอมลไดอยางมประสทธภาพ

●การตดตงใชงานซอฟตแวรแพคเกจ (Installation of software packages)

ซอฟตแวรแพคเกจเปนเครองมอทสามารถตดตงใชงานซงมาพรอมดวยความสามารถเฉพาะทางตางๆ ท

สามารถใชงานไดทนท ผใชระบบสามารถศกษาการใชงานไดในคมอการใชระบบ (User manuals) และนกพฒนา

ระบบ (software developer) สามารถสอบถามวธการบารงรกษาและการตดตงใชงานกบระบบทเกยวของไดแตมราคา

คอนขางแพง

●การพฒนาระบบสารสนเทศสวนบคคล (Development of individual information systems)

Page 148: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 142

ระบบสารสนเทศสวนบคคล สามารถพฒนาขนจากพนฐานของการดาเนนงานขององคกร โดยพฒนาขนให

เปนระบบทมเฉพาะฟงกชนทแตละคนตองการใชงานเทานน

อางอง

ความสามารถในการใชงานคอมพวเตอร (Computer literacy)

ความสามารถในการใชงานคอมพวเตอร หมายถงความรความสามารถและทกษะในการใชงานคอมพวเตอร

เพอการทางานตามทไดรบมอบหมาย โดยเฉพาะอยางยงความรในกระบวน ความสามารถ ระบบและการทางานดวย

คอมพวเตอรขนพนฐาน รวมถงความสามารถในการใชงานฮารดแวรหรอซอฟตแวรทเกยวของกบการทางานไดเปน

อยางด ดวยความจาเปนทตองมความรความสามารถในการใชงานคอมพวเตอร เพอสามารถกาหนดขนตอนการ

ทางานทเปนประโยชนจากการสรางระบบการจดการขนตอนการทางานไดอยางมประสทธภาพ โดยใชเครองมอ

สานกงานทมอยใหเปนประโยชน

ความรทางสารสนเทศ (Information Literacy)

ความรทางสารสนเทศ หมายถงความสามารถในการใชประโยชนในสารสนเทศไดเปนอยางด

ตวอยางเชนการใชเทคโนโลยสารสนเทศ (information technology) เชนคอมพวเตอรและซอฟแวรประยกต

มาใชในการคนหาขอมลปรมาณมากๆ และระบสารสนเทศทจาเปน การเรยงลาดบขอมลสารสนเทศทจาเปน การ

สรปผลขอมลสารสนเทศ การรวบรวมและวเคราะหขอมล และการระบแนวโนมของขอมลจากขอมลทรวบรวมได

ดวยความรทางสารสนเทศ ทาใหสามารถใชสารสนเทศทมเพอการแกไขปญหา (solve problems) เพอการ

ตดสนใจ (make decisions) และเพอกาหนดวธการแกไขปญหา (propose solutions) ไดอยางมประสทธภาพ จง

จาเปนตองมการฝกอบรมและกจกรรมทางการเรยนรเพอสงเสรมความรความสามารถทางสารสนเทศ

(2) การใชระบบ เพอการสอสาร (System utilization for communication purposes)

การใชกรปแวร (Groupware) และเครองมอสานกงาน (Office tools) เพอการสอสารทหลากหลายในองคกร

เครองมอทสามารถใชงานทางการสอสารอยางมประสทธภาพราบรน สามารถสรปไดดงตอไปน

● อเมล (E-mail)

อเมลเปนกลไกในการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางบคคลไปยงทวทกมมโลกผานเครอขายอนเตอรเนต

แมวาผรบจะไมวาง ขอความกยงสามารถสงถง ทาใหสามารถทจะตดตอบคคลไดโดยไมถกขดจงหวะการทางาน

นอกจากนขอความยงถกเกบไวเปนระเบยนของการสอสารและปองกนไมใหเกดความเขาใจผด

●กระดานอเลกทรอนกส (Electronic bulletin board: BBS bulletin board system ระบบกระดานขาว)

กระดานขาวอเลกทรอนกส เปนเครองมอทชวยใหคนจานวนมาก สามารถแบงปนความคดเหนและ

สารสนเทศทหลากหลาย รวมทงการสงรายงานและขอความตางๆ ผานทางอนเทอรเนต กระดานขาวอนเตอรเนตอาจ

เรยกอกชอหนงวา "BBS" สามารถอปโหลดไฟลเพอการแบงปน ทาใหสามารถสอสารขอมลตางๆ ภายในองคกรได

Page 149: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 143

อยางรวดเรว ทาใหสามารถลดการใชกระดาษไมวาจะเปนบนทกองคกร และการสอสารดวยกระดาษแบบตางๆ ใน

องคกรลงได

●การประชมทางวดโอ (Video Conferencing)

การประชมทางวดโอ เปนเครองมอเพอการประชมผานเครอขายอเลกทรอนกส ประกอบดวยเสยงและวดโอ

สามารถรองรบผเขารวมประชมหลายคนจากตางสถานทพรอมกน เสมอนเขารวมประชมในสถานทเดยวกน หรอการ

ประชมเสมอนจรง (virtual conference)

●แชท Chat)

แชท เปนเครองมอทชวยใหบคคลสามารถสอสารพรอมกนหลายคนแบบเรยลไทม (real-time) ดวยตวอกษร

(text-based conversations) ผานเครอขายอนเตอรเนต ขอความตวอกษรทปอนโดยผรวมแชทจะถกแสดงบนหนา

จอคอมพวเตอรตามลาดบกอนหลงของการสง ผใชสามารถแสดงความคดเหนตางๆ ของตนเองเพอใหผรวมแชทอนๆ

ไดรบทราบพรอมกน แชท จงเปนเครองมทอานวยความสะดวกในการสนทนาสอสารพรอมกนหลายคนไดเปนอยางด

●บลอก (Blog)

บลอก เปนคายอของ เวบลอก (weblog) ทประกอบดวยคาสองคาคอ “เวบ (web)" และ "ลอก (log บนทก)"

ผใชหรอเจาของบลอกสามารถสรางและเผยแพรบทความ ไดอาร ของตนเองบนอนเตอรเนตไดโดยงายดาย ผอาน

สามารถแสดงความคดเหนในบทความตางๆ ทมการเผยแพรสสาธารณะ หรอเชอมโยงบทความเหลานนมายงบลอก

ของตนเอง บลอกจงเปนเครองมอทอานวยความสะดวกในการสอสารระหวางบคคลจานวนมากไดเปนอยางด

● SNS (Social Networking Service) บรการเครอขายสงคมออนไลน

SNS เปนเวบไซตทมงเนนการสรางชมชนออนไลน โดยทาหนาทสนบสนนสถานทเพอเปนแหลงพบปะสอสาร

ระหวางกลมเพอนและคนรจกกนผานอนเตอรเนต โดยทวไป SNS จะใหบรการเชญเขารวมเปนเพอน จากบคคลทเปน

สมาชกอยแลวทาหนาทชกชวนผใชรายใหมใหเขารวม เวบไซตเหลานสามารถใชเปนสถานทเพอการพบปะในกลม

เพอนไดเปนอยางด และยงสามารถชกชวนเพอนของเพอนและผทสนใจเขารวมกลมไดดวย

อางอง

เครอขาย (Network)

เครอขาย คอการทาใหการใชงานคอมพวเตอรหลายเครองเชอมตอเขาดวยกนดวยสายเคเบล

กรปแวร (Groupware)

กรปแวรเปนซอฟตแวรทออกแบบมาเพอสนบสนนการดาเนนงานภายใน บรษท หรอองคกร

วตถประสงคเพออานวยความสะดวกในการทางานดวยการใชงานขอมลสารสนเทศรวมกน ระหวางบคคลและชวยให

สามารถสรางความรวมมอในการทางานอยางมประสทธภาพ ประกอบดวยฟงกชน เชน การบรหารจดการลาดบในการ

ทางาน (schedule management) ไลบราร (libraries การแบงปนไฟล file sharing) กระดานขาว (bulletin boards)

และหองประชมอเลกทรอนกส (electronic conference rooms)

Page 150: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 144

3-1-3 โซลชนทางธรกจ (Solution business)

ดวยการคนหาวธการในการแกไขปญหาเปนสงสาคญอยางยงในการปรบปรงกระบวนการในการดาเนนงาน

การกาหนดแนวทางในการแกไขปญหาทถกตอง ทาใหการทางานดวยระบบคอมพวเตอรประสบความสาเรจ โซลชน

ทางธรกจ เปนเครองมอหนงในการระบปญหาของการดาเนนงาน และใหความชวยเหลอในการคนหาแนวทางในการ

แกไขปญหาเหลานน

1 โซลชน (Solutions)

โซลชน หมายถงวธการแกปญหาโดยใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศ เมอตองการปรบปรงกระบวนการ

ในการดาเนนงาน การใชระบบคอมพวเตอรในการทางาน อาจไมประสบความสาเรจหากความตองการในการแกไข

ปญหาและการกาหนดวธการในการแกไขปญหา หรอโซลชน ไมมการหนดไวอยางถกตองชดเจน เพอไมใหเกดผลลพท

ทไมพงประสงค จงจาเปนตองทาการพดคยกบลกคา ตองสรางความนาเชอถอ เพอใหไดมาซงความเขาใจในปญหา

และแนวทางในการแกไขปญหาทถกตอง และนาเสนอแนวทางในการแกไขปญหา หรอโซลชนเพอแกไขปญหาทถกตอง

ตรงตามความตองการของลกคา

2 ประเภทของการแกปญหา หรอประเภทของโซลชน (Types of solutions)

การพฒนาระบบเปนวธการหนงในการออกแบบโซลชนทางธรกจเพอการแกไขปญหา ในการพฒนาระบบ

จาเปนทจะตองมมมมองในเนอหาและขอบเขตทหลากหลายเพอการออกแบบระบบ ไมวาจะเปนโครงสรางภายใน

องคกรและสภาพแวดลอมในการทาธรกจ รวมถงคาใชจายทเกยวของกบการพฒนา เพอนาไปสการตดสนใจวาจะ

ดาเนนการพฒนาระบบในการแกไขปญหาขนเอง (in-house) หรอวาจางองคกรจากภายนอกทาการพฒนาระบบให

(outsource) หากไมทาการพฒนาระบบขนเองโดยหนวยงานภายในองคกร แผนกระบบสารสนเทศหรอหนวยงานอนท

เกยวของ จาเปนตองทาหนาทใหขอมลสารสนเทศทจาเปนแกผรบจางในการพฒนาระบบให (system vendor) เพอให

ไดมาซงระบบในการแกไขปญหาไดอยางถกตอง หรออาจเลอกใชซอฟตแวรแพคเกจมาใชในการแกไขปญหาของ

องคกรกได

โซลชนเพอการทางานดวยระบบคอมพวเตอรสามารถสรปไดดงน

(1) SOA (Service Oriented Architecture) สถาปตยกรรมทมงเนนการบรการ

SOA (สถาปตยกรรมทมงเนนการบรการ) เปนกรอบการทางานทแยกฟงกชนตางๆ ของซอฟแวรออกเปน

สวนๆ เพอการบรการและการสรางระบบททาใหฟงกชนตางๆ เหลานนสามารถทางานรวมกนได

• การบรการจงหมายความถงการรวมซอฟตแวรแพคเกจตางๆ เขาดวยกนเพอสามารถใชงานดวยคอมพวเตอร

ได

Page 151: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(2) AS

และจา

เวอรช

จดการ

ดวยเซ

อางอง

การต

เพอกา

ระบบซ

(acco

(3) Sa

ซอฟต

SaaS

(4) เอ

เกยวข

ความพรอมการส

• การบรการจ

• การบรการ

SP (Applicatio

ASP หมาย

ายใหแก ASP

นของซอฟตแว

รซอฟตแวรไดอ

ซรฟเวอรพเศษใ

ดตงใชงานซอ

ารบรหารจดกา

ซอฟตแวรแพค

ounting) และซ

aaS (Software

SaaS เป

แวรทตนเองตอ

ใช " multi-ten

อาทซอรส (Ou

การเอาทซอ

ของกบการพฒน

อบมาตรฐานวชา

จงตองมมาตรฐ

ตองสามารถถก

on Service Pr

ยถงผใหบรการซ

การใชซอฟตแว

วรโดยองคกรทใ

อยางมประสทธ

ใหแกบรษทตาง

อฟตแวรแพค

รอยางมประสท

เกจทางธรกจ

อฟตแวรเพอกา

e as a Service

ปนการใหบรกา

องการและจาย

ant scheme" ท

utsourcing)

อรส หมายถ

นา กระบวนกา

าชพไอท IT Passp

ฐานรวมกนเพอ

กใชงานเปนเอก

ovider) ผใหบ

ซอฟตแวรแบบ

วรในลกษณะน

ใชงานซอฟตแว

ธภาพ ASP ทา

งๆ

เกจ (Software

ทธภาพ เพมก

ทประกอบดวย

ารบรหารจดกา

e) การใหบรก

รซอฟตแวรฟงก

คาใชเฉพาะทต

ทหลายบรษทร

ถงการวาจางผเ

ารดาเนนงานแล

port: STRATEGY

อทาใหสามารถ

กเทศหรอใชงาน

บรการแอพพล

บออนไลน คาใช

นไมจาเปนตองท

วร ทาใหส

าหนาทรบจาง

e package ins

การปรบปรงกร

ยฟงกชนการท

ารงานขาย (sal

การซอฟตแวร

กชนทผใชตองก

ตนเองเลอกใช

รวมใชงานเซรฟ

เชยวชาญจากภ

ละการบารงรกษ

Y

ใชงานบนระบบ

นรวมกนเพอทา

ลเคชน

ชงานบรการพจ

ทาการตดตงซอ

สามารถลดตนท

การบรหารจดก

stallation)

ระบวนการในก

างานทางธรกจ

es manageme

การผานทางอน

เปนบรการทค

ฟเวอรเดยวกน

ภายนอก ให

ษาระบบขอมล

บคอมพวเตอรท

าใหเกดระบบท

ารณาจากระย

อฟตแวรและไม

ทนในการดาเน

การโครงการ (

ารทางานใหดข

จโดยทวไป อา

ent software)

นเทอรเนต ผ

คลายกบการให

หดาเนนการทก

ทแตกตางรวมก

ทยดหยนในการ

ะเวลาในการใช

มจาเปนตองบร

นนการและสาม

(single-tenant

ขน โดยการต

าท ซอฟตแวรร

ใชสามารถเลอ

หบรการโดย A

อยางหรอเกอบ

หนาท 145

กนได

รใชงาน

ชซอฟตแวร

หารจดการ

ารถบรหาร

t scheme)

ดตงใชงาน

ระบบบญช

อกใชเฉพาะ

ASPs แต

บทกอยางท

Page 152: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

(5) บร

ดาเนน

อปกรณ

เชอมน

ผเชยว

(6) บร

ภายน

กบบร

ระบบป

อางอง

การบ

ระบบส

และกา

กสาม

ความพรอมการส

รการโฮสตง (

บรการโฮส

นงานทเกยวขอ

ณอนๆ ทเกยว

นไดถงความนา

วชาญทางดานเ

รการเฮาสซง

บรการเฮาส

นอกใหบรการสน

การโฮสตง ทา

ปฏบตการ (OS

รณาการระบบ

การบรณาก

สารสนเทศ (In

ารบารงรกษา (

ารถพฒนาระบ

อบมาตรฐานวชา

Hosting servic

ตง เปนการ

งกบเซรฟเวอร

วของ จะทาห

าเชอถอในการใ

เทคนคและสงอ

(Housing serv

สซง เปนบรการ

นบสนนทางดา

าใหมอสระในก

S) และมาตรกา

บ (System Int

การระบบ หม

formation sys

(Operation an

บบทดทประกอบ

าชพไอท IT Passp

ce)

รเอาทซอรสปร

และอปกรณตา

หนาทใหบรการแ

ใหบรการ น

อานวยความสะ

vice)

รทผใชทาหนาท

นการเชอมตอร

ารกาหนดคณส

ารในการรกษาค

tegration)

มายถงรปแบบข

stem design) ก

nd Maintenanc

บดวยผลตภณ

port: STRATEGY

ะเภทหนง

างๆ ทเกยวขอ

และอานวยควา

นอกจากนยงเป

ะดวกตางๆ รวม

ทสนบสนนหรอ

ระบบขององคก

สมบตตางๆ ขอ

ความปลอดภย

ของการบรการท

การพฒนา (De

ce) ดวยบรการ

ฑตางๆ จากผจ

Y

โดยวาจางผเช

อง บรษทท

ามสะดวกโดยผ

นประโยชนทาง

มกนในหลายบ

อใหบรการเซรฟ

กรเขากบเครอข

องเซรฟเวอร เ

ย (security me

ทบรณาการงาน

eveloping) กา

รนแมแตองคกร

จาหนายตางๆ ไ

ยวชาญจากภา

ทใหบรการโฮส

ผเชยวชาญทาง

งดานคาใชจาย

รษท

ฟเวอร และอปก

ขาย เพอการดา

ชน ประเภทขอ

easures)

นตางๆ เขาดว

ารทดสอบ (Tes

รทไมมประสบก

ได

ายนอกเพอดาเน

ตงทางดานเซร

งดานเทคนค

ย เนองจาก

กรณ ในขณะทผ

าเนนงาน เมอเป

องบรการ (ser

วยกน เชนกา

sting) และการ

การณในการพ

หนาท 146

นนการการ

รฟเวอรและ

จงสามารถ

สามารถใช

ผเชยวชาญ

ปรยบเทยบ

rver type)

ารออกแบบ

ดาเนนงาน

ฒนาระบบ

Page 153: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 147

3-2 การวางแผนระบบ (System planning)

3-2-1 การวางแผนการดาเนนการดวยคอมพวเตอร (Computerization planning)

การวางแผนเพอการทางานดวยคอมพวเตอร กจกรรมในการวางแผนและพฒนาระบบสารสนเทศ เพอการ

ดาเนนงานทกระชบรดกม โดยนาระบบคอมพวเตอรหรอการทางานดวยคอมพวเตอรมาใช และกาหนดนโยบาย

พนฐานเพอการทางานดวยคอมพวเตอร โดยพจารณาจากยทธศาสตรทางธรกจขององคกร

การเรมตนนาระบบคอมพวเตอรมาใชในการดาเนนงาน เปนขนตอนเรมตนเพอการวเคราะหการดาเนนงาน

โดยจดลาดบความสาคญจากการกาหนดความตองการของระบบทตองการสรางขน จากภาพรวมในการดาเนนงาน

ดวยคอมพวเตอรเพอสนองตอบตอความตองการพนฐานของระบบ ของขอบเขตของระบบ ลาดบขนตอนในการทางาน

คาใชจาย เปนตน

การพฒนาจะสมพนธกบการดาเนนงานดวยคอมพวเตอรทองอยกบพนฐานของยทธศาสตรระบบขององคกร

และโมเดลทางธรกจ เมอเรมตนการนาคอมพวเตอรมาใชในการทางาน การดาเนนงานอาจมความสลบซบซอนมากขน

หรออาจทาใหเกดผลทไมคาดคดได นโยบายพนฐานในการดาเนนงานดวยคอมพวเตอร คอนโยบายในการพฒนาขน

พนฐาน เมอมการดาเนนการดวยคอมพวเตอร การนาการดาเนนงานดวยคอมพวเตอรมาใชขนอยกบแตละ

องคประกอบของนโยบายขนพนฐาน เชน วตถประสงคในการพฒนา และแนวทางการดาเนนงานเปนตน

แผนการดาเนนงานดวยคอมพวเตอร จะตองนาไปรวมกบขนตอนสดทายของการวางระบบคอมพวเตอร

ระหวางขนตอนการวางแผนในการดาเนนงานดวยคอมพวเตอร จาเปนตองมการวางแผนการดาเนนงานดวย

คอมพวเตอรทเขมแขงทองอยกบภาพรวมของยทธศาสตรทประกอบดวย ลาดบขนตอนในการดาเนนการ โครงสราง

ขอบเขต ในการดาเนนการ และคาใชจายทมประสทธภาพ

ขนตอนในการวางแผนการดาเนนงานดวยคอมพวเตอรสามารถสรปไดดงน

- การทบทวนลาดบขนตอนในการดาเนนการ (Review of schedule) การทบทวนลาดบขนตอนในการพฒนา

ทงหมด กาหนดแผนการดาเนนงานดวยคอมพวเตอร

- การทบทวนโครงสรางการพฒนา (Review of development structure) การทบทวนโครงสรางเพอการพฒนา

ระบบ

- การวเคราะหความเสยง (Risk analysis) วเคราะหความเสยงทอาจเกดขนในการพฒนาระบบ

Page 154: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 148

อางอง

ขอบเขตของระบบคอมพวเตอร (Scope of computerization)

เมอตองการนาระบบคอมพวเตอรมาใชในการดาเนนงาน เปนเรองจาเปนทจะตองมการทบทวนขอบเขตเพอ

กาหนดของการดาเนนงานวาควรมมากนอยเพยงไรทควรรวมอยในระบบ

หากขอบเขตของระบบมขนาดเลกเกนไป กอาจไมสามารถใชไดจรง และหากมขนาดใหญเกนไปกอาจทาใหไมสามารถ

บรหารจดการได

การลดคาใชจาย (Cost effectiveness)

การทบทวนระบบทจะทาการพฒนาวามการกาหนดคาใชจายไวอยางมประสทธภาพ ซงอาจสงผลตอ

ความสาเรจหรอลมเหลวของยทธศาสตรทางธรกจได เมอเรมตนการนาระบบมาใช กจาเปนตองมการกาหนดคาใชจาย

ทสมพนธกบการพฒนาและการดาเนนงาน และทบทวนถงประโยชนทได จากการคาใชจายทกาหนดและผลกระทบท

อาจเกดจากการกาหนดคาใชจาย หากมโอกาสในการบรรลผลทตองการ การประเมนผล ตองมการประเมน

ประสทธภาพทไดรบ และผลกาไรทได เพอสามารถกาหนดหรอออกแบบลาดบของคาใชจายอยางมประสทธภาพ หาก

มโอกาสในการบรรลผลทตองการไมมแลวคอมพวเตอรตวเองตองไดรบการพจารณา

1 การทบทวนลาดบขนตอนในการทางาน (Review of schedule)

ตองมการทบทวนลาดบขนตอนในการพฒนาทงหมดของแผนการดาเนนงานดวยคอมพวเตอร เบองตนลาดบ

ขนตอนการพฒนาระบบทงหมด เพอคนหาการดาเนนงานดวยคอมพวเตอรเตมรปแบบ โดยเวลาในการวางแผนเพอให

ไดมาซงระบบ โดยพจารณาจากยทศาสตรทางธรกจและจากปจจยตางๆ อาทเชน คาสงในการสรางระบบ การเปลยน

ผานจากระบบปจจบน และการสอนและการฝกอบรม หากใหความสาคญในกาหนดเวลาการประชมมากเกนไป และ

ชวงเวลาการพฒนาระบบถกตดใหสนลง อาจสงผลตอคณภาพของระบบ การบรหารจดการตองตดสนใจวาจะให

ความสาคญกบการปดระบบตรงตามเวลาทกาหนด หรอเพอความมนใจวาระบบจะไดรบการพฒนาระบบโดยสมบรณ

แมวาจะตองใชเวลาเกนกวาทกาหนดหรอทาใหการพฒนาลาชาออกไป

2 การทบทวนโครงสรางการพฒนา (Review of development structure)

หลงจากทาการกาหนดตารางการดาเนนงานการพฒนา จะตองทาการทบทวนโครงสรางโดยรวมในการ

พฒนาระบบ โครงสรางในการพฒนาระบบตองไดรบการพจารณาจากแผนกทตองใชงานระบบนนๆ ดวย ไมใชเพยง

ไดรบการพจารณาจากแผนกหรอหนวยงานททาหนาทพฒนาระบบเทานน

การพจารณาจากหนวยงานหนงหนวยงานเดยวยอมมผลแตกตางจากการไดรบการพจารณาจากหนวยงานท

ใชงานระบบจรงทมมมมองทหลากหลายในองคกรยอมทาใหระบบทตองการพฒนาสามารถใชงานรวมกนในองคกรได

ดกวา

Page 155: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 149

จากมมมองในการทางานดวยคอมพวเตอรทงสองมมมองคอมมมองของฝายพฒนา และมมมองของผใชระบบ ทาให

สามารถพฒนาระบบทเขากบกลยทธทางธรกจได

ดวยวธการน ทาใหมนใจไดวามการมอบหมายงานใหแกบคคลรบผดชอบไดอยางถกตองเหมาะสม รวมถงผม

หนาทรบผดชอบในการพฒนาระบบโดยรวม ผมหนาทพฒนาระบบ และผทมหนาทในสวนปฏบตการหรอใชงานระบบ

3 การวเคราะหความเสยง (Risk analysis)

การวเคราะหความเสยง หมายถงกจกรรมในการกาหนดประเภทของความเสยง ทเกดจากการสรางและการ

ดาเนนการของระบบทอาจเกดขนและระดบของความเสยงททาใหเกดความสญเสยจากผลของความเสยงเหลานน

รวมทงการวดระดบของผลกระทบอนเนองมาจากความเสยงเหลานน ความเสยงทอาจเกดขนอยบนพนฐานของความ

นาจะเปนในการเกดความเสยงและขนาดของความสญเสยทไดรบจากความเสยงตามลาดบความสาคญของแตละ

ความเสยง

ความเสยงทอาจเกดขนในการทางานดวยคอมพวเตอรและสาเหตของความเสยงเหลานนสามารถสรปไดดงน

Page 156: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 150

ความเสยง (Risk) สาเหต (Cause)

ความลมเหลวของฮารดแวร

(Hardware failure)

•ลมเปดเครอง (Forgetting to turn on the power)

•ความผดพลาดจากการเชอมตออปกรณ (Device connection error)

•การตงคาอปกรณทไมถกตอง(Incorrect device settings)

•อปกรณขดของ ฯลฯ (Device failure, etc.)

ความลมเหลวของซอฟแวร

(Software failure)

•ผใชระบบทางานไมถกตอง (Incorrect operation by user)

•ซอฟตแวรทางานผดพลาดหรอ ซอฟตแวรบก (Software bug)

•การกาหนดคณสมบตระบบปฏบตการหรอซอฟตแวรไมถกตอง (Incorrect OS or

software settings)

•ไวรสคอมพวเตอร (Computer virus, etc.)

ความลมเหลวของเครอขาย

(Network failure)

•ไมไดเชอมตอสายเคเบล (Disconnected cable)

•กาหนดคาทอย IP (IP Address) ไมถกตอง (Incorrect IP address setting)

•กาหนดคาอปกรณเครอขายไมถกตอง (Incorrect network device settings)

•การละเมดสทธในการใชงาน (Constraint violation, etc.)

•ความลมเหลวของอปกรณเครอขาย (Network device failure)

ความลมเหลวของขอมล

(Data failure)

•ความเสยหายของขอมล (Data corruption)

•รปแบบขอมลไมถกตอง (Improper format)

•ชนดของขอมลทไมถกตอง (Wrong data type)

•พนทจดเกบไมเพยงพอ ฯลฯ (Insufficient storage space, etc.)

ความลมเหลวทาง

ประสทธภาพ

(Performance failure)

•หนวยความจาไมเพยงพอ (Insufficient memory)

•การแตกกระจายของไฟล fragmentation file ฯลฯ (File fragmentation, etc.)

•พนทดสกไมเพยงพอ (Insufficient disk space)

•ปรมาณขอมลทเพมขน (Increased volume of data)

ความลมเหลวอนเนองจาก

ภยพบต (Disaster-related

failure)

•ไฟไหม (Fire)

•นาทวม (Flood)

•แผนดนไหว ฯลฯ (Earthquake)

Page 157: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 151

3-2-2 การกาหนดความตองการ (Requirements definition)

การกาหนดความตองการ หมายถงการกาหนดความตองการทเกยวของกบการทางานดวยคอมพวเตอร อาท

เชน การสรปการดาเนนงาน และขนตอนการดาเนนงาน กลาวคอเปนการกาหนดขนตอนการทางานดวยคอมพวเตอรท

ระบบตองการ ทงนการกาหนดความตองการของระบบจะกระทาหลงจากการขนตอนการวางแผนการดาเนนงานดวย

คอมพวเตอรแลว เพอทจะทาการกาหนดความตองการของระบบ จาเปนตองมการสารวจและวเคราะหความตองการ

ของผใชกอน (system user department) และเพอใหทราบถงความเปนไปไดในการพฒนาระบบทตองการทงดาน

คาใชจาย และความเปนไปไดทางดานเทคโนโลย

1 การกาหนดความตองการทางดานการปฏบตงาน (Definition of operational requirements)

เมอทาการกาหนดความตองการในการปฏบตงานรวมกนแลวโดยฝายทเกยวของตางๆ จงทาการกาหนด

ความตองการในการปฏบตงานดวยคอมพวเตอรเปนการเฉพาะ หลงจากไดมาซงความตองการของผใชจากพนฐาน

ของยทธศาสตรทางธรกจหรอยทธศาสตรของระบบ กจะสามารถกาหนดความตองการหรอหนาท (ฟงกชน Function)

ทระบบคอมพวเตอรจาเปนตองม โดยการเรยงลาดบขอมลทเกยวของกบกจกรรมในการปฏบตงานในปจจบน และทา

การวเคราะหความตองการเหลานนดวยมมมองทหลากหลาย

การกาหนดความตองการของรระบบควรคานงถงสงตางๆ ดงตอไปน

●การสารวจและการวเคราะหความตองการของผใช (Survey and analysis of user requests)

การสารวจทาใหไดมาซงความตองการฟงกชนตางๆ ในการทางานทผใชตองการได ไมวาจะเปนความ

ตองการเพมประสทธภาพขนตอนการดาเนนงาน (Improvements to the flow of operations) และความตองการท

เกยวของกบการออกแบบสวนตดตอกบผใช หรออนเตอรเฟส (human interface) ทเหมาะสม ความตองการของผใช

ระบบ (system user department) ทมกจกรรมการดาเนนงานเกยวของกบระบบทาใหไดมาซงขนตอนการดาเนนงาน

ทกระชบรวดเรว เนองจากบคคลเหลานมสวนเกยวของกบระบบโดยตรง จงเปนสงสาคญทตองยอมเสยเวลากบการ

พบปะพดคยเพอรวบรวมความคดเหนตางๆ จากผใชระบบเหลาน ใหไดมากทสด

นอกจากนการวเคราะหและทบทวนความตองการของผใช ยงเปนอกสงหนงทมความจาเปนอยางยงเพอ

สามารถประเมนความเปนไปไดทางเทคนค

● การวเคราะหการดาเนนงานในปจจบน (Analysis of current operations)

กจกรรมการดาเนนงานดวยระบบคอมพวเตอรจาเปนตองไดรบการวเคราะห เพอนาผลทไดจากการสารวจ

ผใชระบบมาเปรยบเทยบกบยทธศาสตรทางธรกจและ เพอพจารณาความจาเปนในการดาเนนงานดวยระบบ

คอมพวเตอร

Page 158: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 152

2 การกาหนดความตองการทางดานความสามารถในการทางานของระบบ (Functional requirements)

ความสามารถในการทางานของระบบ (Functional requirements) หมายถงความสามารถในการดาเนนงาน

ดวยระบบคอมพวเตอรของตวระบบทตองการพฒนาขน เมอทาการกาหนดความตองการทางดานความสามารถในการ

ทางานของระบบรวมกนแลว จงทาการกาหนด การดาเนนงานของระบบและรายละเอยดในการดาเนนงานหรอ

รายละเอยดในการประมวลผล โดยพจารณาจากการหารอรวมกนในความตองการจากผใชทมสวนเกยวของทงหมด

ดวยการวเคราะหความตองการและการดาเนนงานในปจจบน และกาหนดเนอหาในการนาระบบไปใช เปนหนาททตอง

ไดรบการดาเนนการในเบองตน

อางอง

วงจรชวตของซอฟตแวร (Software life cycle)

ในการวางแผนการดาเนนงานดวยระบบคอมพวเตอร จาเปนตองใหความสาคญกบ วงจรชวตของซอฟตแวร

ซงประกอบดวยกระบวนการตางๆ ดงน

- กระบวนการวางแผน (Planning process)

- กระบวนการกาหนดความตองการ (Requirements definition process)

- กระบวนการพฒนา (Development process)

- กระบวนการปฏบตงาน (Operational process)

- กระบวนการบารงรกษา (Maintenance process)

Page 159: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 153

3-2-3 การวางแผนการจดซอจดจางและการดาเนนงาน (Procurement planning and

implementation)

องคกรจาเปนตองปรบปรงการปฏบตงานหรอการดาเนนงาน และแกไขปญหาเพอใหเปนไปตามกลยทธทาง

ธรกจ กจกรรมการดาเนนงานทางธรกจมรปแบบทหลากหลายขนอยกบขอบเขตและวตถประสงคในการดาเนนงาน

เพอสามารถปรบปรงกระบวนการในการดาเนนงานทางธรกจแบบตางๆ ดงกลาวจงจาเปนตองมการตดสนใจในแตละ

กรณ แตแผนการจดซอจดจางพนฐานตองมการกาหนดไวอยางชดเจนและไมเปลยนแปลง จงเปนเรองสาคญทจะตอง

จดหาผลตภณฑและงานบรการใหตรงกบความตองการเพอสงเสรมการทางานดวยระบบคอมพวเตอร

1 ขนตอนการจดซอ (Flow of procurement)

ขนตอนพนฐานของการจดซอจดจาง สามารถสรปไดดงน

- การสราง RFI (Creation of RFI: Request For Information การรองขอขอมลสารสนเทศของผลตภณฑ)) เปน

ขนตอนในการรองขอขอมลสารสนเทศตางๆ ของผลตภณฑหรองานบรการเพอการดาเนนงานดวยระบบ

คอมพวเตอร จากผจาหนายหรอซพพลายเออร (prospective suppliers) ทเกยวของ

- การสรางและการกระจาย RFP (Request for Proposal) (คาขอซอหรอใบแจงขอซอ) เปนขนตอนการสรางคาขอ

ซอและขอกาหนดพนฐานของระบบ ทสรปรวมงานตางๆ ในการดาเนนงานดวยระบบคอมพวเตอร ประกอบดวย

เงอนไขในการจดซอจดจาง (procurement conditions) และการแจกจายเอกสารคาขอซอไปยงซพพลายเออรท

เกยวของหรอคาดหวง (ซพพลายเออรทสามารถจดหาสงทตองการตามคาขอซอใหแกองคกรได)

- รบขอเสนอ (Obtaining of proposals) รบขอเสนอจากซพพลายเออรทคาดหวงและเปรยบเทยบรายละเอยด

ขอเสนอจากซพพลายเออรแตละราย

- รบใบเสนอราคา (Obtaining of quotations) รบใบเสนอราคาจากซพพลายเออรทคาดหวงและเปรยบเทยบ

รายละเอยดใบเสนอราคาจากซพพลายเออรแตละราย

- การเลอกซพพลายเออร (Selection of supplier) เลอกซพพลายเออรทตองการซอดวยจากผลการเปรยบเทยบใน

ขนตอนกอนหนา

- เซนตสญญาการซอขาย (Signing of contract) ทาการเซนตสญญาการซอขายกบซพพลายเออรตามทไดคดเลอก

ในขนตอนกอนหนา

Page 160: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 154

อางอง

RFI: Request For Information คาขอขอมลผลตภณฑ

SOW (Statement Of Work) ใบงาน

ใบงาน เปนเอกสารทแสดงรายละเอยดตางๆ อาท วตถประสงคของโครงการ ขอบเขตการทางาน และ

กาหนดเวลาการสงงาน โดยทวไปใบงานจะถกสรางขนและใสไวในสวนของภาคผนวกในสญญาจาง (outsourcing

contracts) เพอใชเปนขอมลอางองในการตรวจสอบการทางาน เพอใหมนใจไดวาสอดคลองกบความตองการ และ

ขอกาหนด และเพอการพจารณาวาผลการดาเนนงานถกตองตรงกบสญญาหลงจากททางานเสรจสมบรณ จงเปน

เอกสารทสาคญ เพอสรางความมนใจใหแกผทเกยวของสามารถทางานไดอยางราบรน

(1) การสรางใบคาขอขอมลผลตภณฑ (RFI) (Creation of RFI: Request For Information)

ใบคาขอขอมลผลตภณฑ เปนเอกสารทใชเพอการรองขอขอมลสารสนเทศตางๆ ในการทางานดวยระบบ

คอมพวเตอรจากซพพลายเออรทคาดหวง อาทเชน ผผลตระบบ (system vendors) โดยใบคาขอขอมลผลตภณฑ

จะตองถกสรางกอน ใบเสนอซอ (RFP (Request For Proposal)) ดวยใบคาขอขอมลผลตภณฑ ทาใหองคกรสามารถ

รวบรวมขอมลทเกยวของกบระบบคอมพวเตอรทตองการ ทงขอมลทางดานเทคนค ฮารดแวร และซอฟตแวร รวมทง

ขอมลทางดานการดาเนนงาน การบารงรกษา กรณตวอยางและ คแขงทางการคา

(2) การสรางและการกระจายของ RFP (Request for Proposal) ใบเสนอซอ

ใบเสนอซอ เปนเอกสารทองคกรทตองการนาระบบคอมพวเตอรมาใชในองคกร ทาการรองขอระบบ

คอมพวเตอรทองคกรตองการ จากซพพลายเออรทคาดหวง อาทเชน ผขายระบบ (system vendors) โดยใบเสนอซอ

จะประกอบดวยขอกาหนดพนฐานของระบบ คอ ระบบโดยสรป (summary of the system) วตถประสงค (purpose)

ฟงกชนหรอความสามารถในการทางานตางๆ ทตองการ (functions) ความตองการของระบบ (system requirements)

และเงอนไขในการทาสญญา (contract matters) เมอผขายระบบรายตางๆ ไดรบใบเสนอซอแลวกจะทาการสรางใบ

เสนอขาย ทประกอบดวยภาพรวมของระบบทอางองจากใบเสนอซอ และนาเสนอใหแกองคกร (ผซอ) ทรองขอ

นอกจากนใบเสนอซอยงทาหนาทปองกนความสบสนอนเนองมาจากสงทเกดขนในขนตอนการพฒนาจรง

(3) การรบใบเสนอขาย (Obtaining of proposals)

ใบเสนอขาย เปนเอกสารทประกอบดวยรายการผลตภณฑและรายละเอยดระบบทตองการตามใบเสนอซอ

รายการผลตภณฑทคาดหวงตางๆ อาทเชน การกาหนดคาระบบ (system configuration) และเทคนคการพฒนาระบบ

(development techniques) โดยอางองจากใบเสนอซอ (request for proposal) และทาการสรางใบเสนอขายตาม

รายละเอยดเพอสงใหแกองคกรทขอเสนอซอ องคกรทเสนอซอจะทาการประเมนใบเสนอขายจากซพพลายเออรแตละ

รายและเพอการพจารณาคดเลอกซพพลายเออรทตองการ

Page 161: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 155

(4) การรบใบเสนอราคา (Obtaining of quotations)

ใบเสนอราคา (Quotations) เปนเอกสารทประกอบดวยขอมลสารสนเทศตางๆ อาท คาใชจาย (costs) ท

เกยวของกบการพฒนาระบบ (system development) การดาเนนงาน (operation) การบารงรกษา (maintenance)

และกาหนดสงมอบระบบ (delivery date) ผจดจาหนายทไดรบใบเสนอซอจะทาการยนใบเสนอราคาซงประกอบดวย

คาใชจาย กาหนดสงมอบงาน และเงอนไขและวธการชาระเงน ใหแกองคกร

(5) การคดเลอกซพพลายเออร (Selection of supplier)

การคดเลอกผจดจาหนายหรอซพพลายเออร การตดสนใจขนสดทายไมเพยงแคพจารณาจากใบเสนอราคา

โดยละเอยดเทานน แตยงตองคานงถงกฎเกณฑในการคดเลอกตางๆ ตามขอกาหนดขององคกรอกดวย

(6) การลงนามสญญา (Signing of contract)

เปนขนตอนเพอทาการลงนามสญญากบซพพลายเออร ดวยขอตกลงตางๆ ตองมการระบรายละเอยดท

ชดเจนกอนการลงนาม เพอหลกเลยงความสบสนในสวนของนกพฒนาทอาจเกดขนระหวางคสญญาได ไมวาจะเปน

ความลมเหลวของระบบ การสงมอบงานลาชา รวมถงปญหาอนๆ ทอาจเกดขนอนเนองมาจากการตกลงดวยวาจา

(verbal agreements) คาสงทคลมเครอ (ambiguous orders)

Page 162: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมค

2 ขนต

ขนตอ

ผจดจ

① สง

(P

① สง

หรอผล

② ก

③ ขา

3 ขนต

ขนตอ

ความพรอมการส

ตอนการดาเน

นการดาเนนกา

าหนาย (Supp

งซอ

Purchase)

งซอ (Purchas

ลตภณฑ สงซอ

ารผลต (Manu

าย (Sell) เปนข

ตอนของการด

นการดาเนนกา

① รบคาส

② จดสน

ตามทลกค

③ ออกค

คลงสนคาม

④ จดสน

⑤ โหลดส

⑥ สงสนค

อบมาตรฐานวชา

นนการผลต (F

ารผลตสามารถ

plier)

se) เปนขนตอน

อวตถดบและอป

ufacture/ Prod

ขนตอนการขาย

ดาเนนการขาย

ารขายเมอลกค

สงซอจากลกคา

คาตามคาสงซ

าสงซอ

คาสงสงสนคา

มสนคาพรอม

คาสง (Perform

สนคา (Load) ท

คา (Ship) ทาก

าชพไอท IT Passp

Flow of manuf

ถสรปไดดงน

② การผ

(Man

นการสงซอวตถ

ปกรณทจาเปน

uce) เปนขนตอ

ยสนคาทผลตได

ย (Flow of sa

า (Customer)

า (Accept ord

อ (Allocate in

(Give shipp

m picking) นาส

ทาการโหลดสน

การสงสนคาใหแ

port: STRATEGY

facturing oper

ผลต

nufacture/Pro

ดบและอปกรณ

ในการผลต (กา

อนการผลตผล

ดใหกบลกคา

ales operation

สงซอสนคา (P

er) กระบวนกา

nventory) ตรวจ

ing instructio

สนคาออกจาก

นคาขนรถขนสง

แกลกคา

Y

rations)

duce)

ณทจาเปนในกา

ารผลต) ผลตภ

ตภณฑจากวต

s)

Place order) โ

ารรบคาสงซอจ

จสอบสนคาใน

ons) ออกคาสง

คลงสนคาตาม

งสนคา หรอพา

ลกคา (Cus

③ ขาย

(Sell)

ารผลต (Manuf

ณฑ

ถดบ

โดยสรปมดงน

ากลกคา

นคลงสนคา มเพ

งเพอใหสงสนค

มคาสงสงสนคา

หนะในการนาส

tomer)

facture, Produ

พยงพอ พรอมแ

คาตามทลกคาส

สงสนคา

หนาท 156

uce) สนคา

และถกตอง

สงซอ หาก

Page 163: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 157

ขนตอนการดาเนนงานทางเอกสารทเกยวของกบการดาเนนการขาย ระหวางลกคากบบรษทผขาย โดยสรปมดงน ลก

คา (C

usto

mer

)

① ใบเสนอราคา (Quotation)

บรษท

(Com

pany

)

② ฟอรมการสงซอ (Order form)

③ ยนยนคาสงขาย (Confirmation)

④ รายการสนคาสง (Packing list)

⑤ จดสงใบเสรจรบเงน (Delivery receipt)

(แบบฟอรมตรวจรบ) (Acceptance form)

⑥ ใบแจงหน (Invoice)

⑦ บลใบเสรจรบเงน (Bill of receipt)

① ใบเสนอราคา (Quotation) ประกอบดวยราคาสนคา (Product price) กาหนดสง (Delivery date) วธการชาระเงน

(Payment method) และขอมลสารสนเทศอนๆ ทเกยวของ เพอเสนอตอลกคาทตองการสงซอสนคา (Customer’s

purchase request)

② แบบฟอรมการสงซอ (Order form) ลกคาทาการออกคาสงซอสนคาใหแกองคกรผขาย

③ ยนยนคาสงขาย (Confirmation) องคกรผขายรบทราบคาสงซอทออกโดยลกคา

④ รายการสนคาสง (Packing list) ลกคายนยนวาสนคาทไดรบเปนสนคาทลกคาสงซอ

⑤ จดสงใบเสรจรบเงน (Delivery receipt) (แบบฟอรมตอบรบ Acceptance form) ลกคารบมอบใบเสรจรบเงน

ผลตภณฑ

⑥ ใบแจงหน (Invoice) บรษททาการแจงหนลกคาจากสนคาหรอผลตภณฑทซอ

⑦ บลใบเสรจรบเงน (Bill of receipt) บรษทรบทราบการรบชาระเงนจากลกคา

อางอง

RFP: Request For Proposal

การสรางเกณฑการคดเลอก (Creation of selection criteria)

กอนการคดเลอกซพพลายเออร จาเปนอยางยงทจะตองพจารณาถงกฏเกณฑในการคดเลอก อาทเชน

รายละเอยดของ RFP งบประมาณ (Cost) และการบรการ ซงตองไดรบการระบและจดระดบความสาคญ เพอสามารถ

ทาการตดสนใจไดอยางครอบคลม

Page 164: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 158

3-3 แบบทดสอบ บทท 3

3-1) ขอใดตอไปนเปนโมเดลหรอรปแบบทใชเพอการแสดงงานทางธรกจเปาหมายในการวางแผนยทศาสตรทางระบบ

สารสนเทศทชดเจนวาระบบสารสนเทศควรเปนอยางไร

a) โมเดลนาตก (Waterfall model)

b) โมเดลกนหอย (Spiral model)

c) โมเดลกระบวนการทางธรกจ (Business process model)

d) โมเดลตวแบบ หรอโมเดลโปรโตไทป (Prototyping model)

3-2) ขอใดตอไปนอธบาย BPR ไดอยางถกตอง

a) การขยายธรกจโดยเรงการทางานของบรษทอนๆ ซงไมสามารถดาเนนการไดในบรษทเดยว รปแบบหนงท

ใชคอการเขาซอกจการบรษทอน หรอการควบรวมบรษท

b) การวเคราะหขนตอนการทางนและหวงโซมลคาทองคกรใชเพอสรางมลคาในรปแบบของผลตภณฑและ

บรการ

c) การสงเสรมกจกรรมการควบคมคณภาพ โดยการมงเนนการสงมอบผลตภณฑทไมมขอบกพรอง โดยไมได

ควบคมเฉพาะฝายผลตเทานน แตรวมถงการควบคมคณภาพทงองคกร

d) การปรบรอกระบวนการทางธรกจ (Reengineering business processes) ขนพนฐาน เพอเพม

ความสามารถในกระบวนการทางธรกจและ ความคมคาในการลงทน (cost-effectiveness) โดยใชประโยชน

จากเทคโนโลยสารสนเทศอยางสงสด

3-3) ขอใดตอไปนเปนแนวคดของการทบทวนโครงสรางทมอยขององคกรและ กฎระเบยบทเครงครดทางธรกจ และ

ทบทวนการออกแบบหนาทของงานแตละงาน เวรกโฟลว หนาทในการบรหารจดการ รวมทงระบบสารสนเทศ

a) BPR b) ERP c) RFP d) SLA

3-4) ขอใดตอไปนเปนบรการทสนบสนนการใชงานแอพพลเคชนผานอนเตอรเนต ทมลกษณะเปนระบบการเชารวม

(multi-tenant system) โดยระบบหนงระบบจะถกใชงานโดยหลายบรษท

a) ISP (Internet Service Provider) ผใหบรการอนเตอรเนต

b) SaaS (Software as a Service) ซอฟตแวรบรการ

c) บรการเฮาสซง Housing service

d) บรการโฮสตง Hosting service

Page 165: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 159

3-5) ขอใดตอไปนเปนกจกรรมทรวมอยในการวางแผนการทางานดวยระบบคอมพวเตอร (systematization planning)

a) การกาหนดความตองการทางหนาทการทางาน (Functional requirements definition)

b) การกาหนดความตองการของระบบ (System requirements definition)

c) การกาหนดความตองการของซอฟตแวร (Software requirements definition)

d) การศกษาลาดบขนตอนในการพฒนาทมอย (Study of the entire development schedule)

3-6) จากภาพทกาหนดให เมอวงจรในการพฒนาซอฟตแวรจากกระบวนการในการทางาน (operation process)

กระบวนการในการพฒนา (development process) กระบวนการในการวางแผน (planning process) กระบวนการใน

การบารงรกษา (maintenance process) และกระบวนการในการกาหนดความตองการ (requirements definition

process) ขอใดตอไปนควรใสลงในกลอง A

a) กระบวนการในการดาเนนงาน (Operation process)

b) กระบวนการในการพฒนา (Development process)

c) กระบวนการในการวางแผน (Planning process)

d) กระบวนการในการกาหนดความตองการ (Requirements definition process)

3-7) จากแผนภาพทกาหนดให แสดงขนตอนในการทางาน หรอเวรกโฟลวในการทาธรกจการขายและการกระจาย

สนคา โดยเรมตนจากการรบคาสงซอ เพอการจดสงสนคา ในแผนภาพขอใดตอไปนควรใสลงในกลอง A

โดยไมระบขนตอนในกลองสเทา

a) คาสงในการจดสง (Delivery instructions)

b) ทาการโหลดสนคา (Loading)

c) ทาการสงสนคา (Shipping)

d) ดาเนนการทางคลงสนคา (Taking inventory)

Page 166: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 160

3-8) ขอใดตอไปนคอรายการทบรษทผสงซอตองอธบายไวในใบคารองขอใหเสนอราคา (request for proposal) ใน

รายละเอยดสญญาธรกรรมอยางชดแจงในการสงซอซอฟตแวรหรองานบรการ

a) วนตอคน Person-days

b) นโยบายพนฐานของระบบ Basic policy of the system

c) คณลกษณะของโปรแกรม Program specifications

d) คาใชจายโดยประมาณ Estimated cost หรอประมาณการคาใชจาย

3-9) เมอทาการเลอกผจาหนายระบบททาหนาทในการพฒนาระบบซงเปนพนธกจสาคญทตองทาตอไป หวหนาสงการ

ใหคณมหนาทในการจดเตรยม RFP ขอใดตอไปนอธบายถง RFP ไดอยางเหมาะสม

a) เปนเอกสารเพอสอบถามผจาหนายระบบใหทาการสงใบเสนอหรอขอเสนอการพฒนาระบบในขนตอนตอไป

b) เปนเอกสารทใชในการสอบถามผใชระบบภายในองคกรเกยวกบประเดนตางๆ ทางพนธกจของระบบในปจจบน

c) เปนเอกสารเพอใชในการสอบถามผใชระบบภายในองคกร เกยวกบความตองการของระบบทเปนพนธกจถดไป

d) เปนเอกสารเพอการสงซอ การพฒนาระบบตามพนธกจถดไป ใหแกผจาหนายระบบ (system vendor)

3-10) ขอใดตอไปนอธบายถง การรสารสนเทศ (information literacy) ไดอยางเหมาะสม

a) หมายถงความแตกตางทางเศรษฐกจระหวางผมทกษะความรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศกบผทไมม อน

เนองมาจากการใชระบบคอมพวเตอรในการทางาน เชน ความเปนเจาของเครองคอมพวเตอรสวนบคคล

b) หมายถงความสามารถในการบรหารจดการขอมลสารสนเทศ หรอเทยบเทาเพอการบรหารจดการ การ

จดเกบและการวเคราะหสารสนเทศเหลานนโดยใชเครองคอมพวเตอรสวนบคคล ดวยการรบและสงขอมล

ผานเครอขายอนเตอรเนตหรอในรปแบบทคลายคลง

c) หมายถงความสามารถในการบรหารจดการแนวทางในการบรหารจดการทางธรกจ ดวยการพฒนาและ

การนายทธศาสตรทางเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอเปนแนวทางในการปฏบตทาใหองคกรมความสามารถ

ในการแขงขนสงหรอเปนผนาในธรกจ

d) หมายถงระดบของความสามารถของอปกรณทางการสอสารขอมลสารสนเทศ ซอฟตแวร และบรการ

สารสนเทศ ใหกบทกคนรวมถงผพการ และผสงอาย

Page 167: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 161

เฉลย แบบฝกหดบทท 3

3-1 คาตอบ c

คาอธบาย

โมเดลกระบวนการทางธรกจ เปนวธการเพอการสรปและวเคราะห การทางานทางธรกจ และกระบวนการทางธรกจ

(เวรคโฟลว workflow) เพอกาหนดรายละเอยดของงานอยางมประสทธภาพและสามารถกาหนดขนตอนการทางานทม

ประสทธภาพ

3-2 คาตอบ d

คาอธบาย

BPR (Business Process Reengineering การรอปรบกระบวนการทางธรกจ) เปนแนวทางในการเพมความสามารถ

ในกระบวนการทางธรกจ และความคมคาในการลงทน โดยการปฏรป (ปรบรอ reengineering) ขนตอนการทางานหรอ

เวรกโฟลว (กระบวนการทางธรกจ business processes)

3-3 คาตอบ a

คาอธบาย

BPR (การปรบรอกระบวนการทางธรกจ) เปนแนวคดขนพนฐานในการทบทวนและการทบทวนการออกแบบกจกรรม

ขององคกร เชน หนาทหรอบทบาทของงานแตละงาน ขนตอนการทางานหรอเวรกโฟลว หนาทในการบรหารจดการ

และระบบสารสนเทศ

3-4 คาตอบ b

คาอธบาย

SaaS เปนบรการทใชอนเตอรเนตในการสนบสนนการทางานของโปรแกรมประยกต โดย SaaS เปนลกษณะการใชงาน

ทมผเชาหลายรายใชงานระบบหนงๆ รวมกน หรอผใชแบงปนการใชงานเซอรฟเวอรรวมกน

3-5 คาตอบ d

คาอธบาย

การวางแผนการทางานอยางเปนระบบประกอบดวยการพฒนาภาพรวมทงหมดของการทางานอยางเปนระบบ เชน

ลาดบขนตอน หรอกรอบการทางาน ขอบเขตทครอบคลมการทางาน และความคมคาในการลงทน

3-6 คาตอบ d

Page 168: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 162

คาอธบาย

วงจรในการพฒนาซอฟตแวร หรอวฎจกรในการพฒนาซอฟตแวร หมายถงลาดบขนตอนของแตละกระบวนการทาง

ซอฟตแวร โดยทวไปมลาดบขนตอนดงน กระบวนการวางแผน (planning process) → กระบวนการกาหนดความ

ตองการ (requirements definition process) → กระบวนการพฒนา (development process) → กระบวนการ

ดาเนนงาน (operation process) → กระบวนการบารงรกษา (maintenance process) โดยการกาหนดความ

ตองการเปนกระบวนการเพอกาหนดความตองการตางๆ ทระบบตองม เชน รายละเอยดทวไปของงานและขนตอนการ

ทางานทจาเปน ในการทางานอยางเปนระบบ หรอในการทางานดวยระบบซอฟตแวร ซงเปนกระบวนการททาหลงจาก

กระบวนการวางแผน

3-7 คาตอบ a

คาอธบาย

หลงจากไดรบการจดสรรสนคาจากคลงสนคา กจะทาการออกคาสงสงสนคาทตองการ เพอนาสนคาออกจากชนวาง

เพอจดสงตอไป

b): กระบวนการโหลดสนคาขนพาหนะจดสง Process of loading the product onto a delivery vehicle.

c): กระบวนการในการขนสงสนคา Process of transporting products.

d): กระบวนการในการตรวจรบรองจานวนสนคาในคลงตามปกต

3-8 คาตอบ b

คาอธบาย

RFP (Request for Proposal) เปนเอกสารท บรษทผสงซอ (บรษททตองการนาระบบคอมพวเตอรมาใช) ออกใหกบซพ

พลายเออรหรอผจาหนาย (เชนตวแทนจาหนายระบบ) เพอรองขอใบเสนอสนคาหรอบรการทระบรายละเอยดเกยวกบ

นโยบายพนฐานของระบบ

3-9 คาตอบ a

คาอธบาย

RFP (Request for Proposal) เปนเอกสารทออกโดยบรษททอยระหวางการพฒนาระบบขนใช เพอสอบถามไปยงผ

จาหนายระบบหรอผเกยวของอนๆ เพอรองขอขอเสนอของระบบโดยละเอยด ซงประกอบดวยนโยบายพนฐานของ

ระบบ เชน ภาพรวมของระบบ (system overview) ประโยชน (purpose) ฟงกชนหรอหนาทความสามารถทระบบตอง

ทาได (purpose, necessary functions) อปทานความตองการของระบบ (demands for system requirements) และ

สญญารายการตางๆ (contractual items)

Page 169: It Passport Strategy v 1 2

เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: STRATEGY หนาท 163

3-10 คาตอบ b

คาอธบาย

การรสารสนเทศหมายถงความรความสามารถในการบรหารจดการขอมลสารสนเทศใหเปนไปตามวตถประสงค และ

หมายถงระดบความสามารถของบคคลในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เชน คอมพวเตอรและซอฟตแวรแอพพลเคชน

ตางๆ เพอสามารถคนหาขอมลทตองการ และวเคราะหแนวโนมของขอมลตางๆ เหลานน

Page 170: It Passport Strategy v 1 2

,

Email: [email protected]

Website: www.sau.ac.th

Email: [email protected]

Website: www.auisuke.com

ITPE

Training Program on Instructors for ITSS/ITEE in Asian Countries

(ENIT)

11 Nov 2009 - 1 Dec 2009 AOTS, YKC, Yokohama, Japan

Training Program on Instructors of FE for Thailand (THFEIT) under the

support of The Ministry of Economy Trade and Industry (METI), Japan

and National Science and Technology Development Agency (NSTDA)

Thailand, 1 - 25 January 2008

Certified Information Technology Professional (FE) by National

Electronics and Computer Technology Center (NECTEC) and National

Science and Technology Development Agency (NSTDA), March 13th,

2009