24

zachorowa .

duszno ci, napadu

drgawkowego,

podejrzenia zawału

serca, omdlenia,

udaru mózgu.

Technika

zabezpieczenia

osoby z napadem

drgawkowym,

napadem

duszno ci,

podejrzeniem

zawału serca,

udarem mózgu,

omdleniem.

Zagro enia

zwi zane z brakiem

udzielenia pomocy

w takich

przypadkach.

poszkodowanemu z

napadem duszno ci,

napadu drgawkowego,

zawałem serca, udarem

mózgu i przy omdleniu.

Ucze wie, jak

zabezpieczy osob z

napadem drgawkowym.

nieudzieleniem pomocy

osobie z napadem

drgawkowym, napadem

duszno ci, zawałem

serca, udarem mózgu.

9.

Kontrola nad

przebiegiem i

wynikami

kształcenia.

2

Sprawdzenie

wymaga –

weryfikacja

praktyczna i

teoretyczna.

Zadanie testowe kontrolno-oceniaj ce w I i II

półroczu.

IV. Przedmiotowy system oceniania osi gni ucznia

1. Kontrola i ocena osi gni uczniów

Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegaj wszystkie formy aktywno ci

uczniów przy u yciu ró nych narz dzi pomiaru dydaktycznego tj. wypowiedzi,

czynno ci polecone przez nauczyciela, wytwory pracy (albumy, mapy, schematy,

wykresy, katalogi itp.), odpowiedzi, rozwi zywanie krzy ówek, kartkówki,

sprawdziany, testy a tak e aktywno na zaj ciach (uczestnictwo w wiczeniach,

25

dyskusji – poprawno działania, logika argumentacji, oryginalno i przydatno

proponowanych rozwi za ).

Ocena ma na celu pobudzenie uczniów do systematycznego przygotowania si do

lekcji, aktywno ci na lekcjach, odrabiania prac domowych i zaliczeniowych.

Wymagania zaliczeniowe wyznaczaj minima jakie ucze musi spełni , aby otrzyma

ocen pozytywn . Sytuacja ta powoduje to, e nawet ucze który ma problemy z

nauk , wie co musi spełni pozytywnego.

Ka dy ucze , aby uzyska ocen pozytywn w 1 i 2 semestrze musi spełni

nast puj ce wymagania:

systematycznie chodzi na zaj cia lekcyjne,

prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt do wicze , których posiadanie jest

obowi zkowe,

ma napisa i odda jeden referat. Najwy ej b d oceniane referaty w

technice komputerowej oraz te, które okre laj samodzielny stosunek autora

do zagadnie . na ko cu referatu musi by podana literatura. Tygodniowa

zwłoka z oddaniem referatu obni a ocen ,

raz w ci gu roku indywidualnie lub w zespole wykona projekt na uzgodniony

temat

raz w semestrze mo e zgłosi nieprzygotowanie.

sprawdzian musi by poprzedzony lekcj powtórzeniow i wpisany

wcze niej do dziennika,

odpytywanie mo e dotyczy tylko trzech ostatnich lekcji,

otrzymanie oceny niedostatecznej lub dopuszczaj cej w I semestrze

wyklucza otrzymanie oceny dobrej w drugim semestrze,

wysoko oceniana b dzie indywidualna aktywno ,

prace pisemne musz by oddane przez nauczyciela najpó niej w ci gu 2

tygodni,

wykonuje czynno ci polecane przez nauczyciela

zachowanie w trakcie zaj – obserwacja uczestnicz ca (głównie w sferze

postaw).

Proponuje si nast puj ce przedziały klasyfikacyjne ocen:

Celuj cy – zakres wymaga – wykraczaj cy

Bardzo dobry – zakres wymaga – dopełniaj cy

Dobry – zakres wymaga – rozszerzaj cy

26

Dostateczny – zakres wymaga – podstawowy

Dopuszczaj cy – zakres wymaga – konieczny

2. Propozycja szczegółowych osi gni

Ocena niedostateczna

Ucze :

pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi si wypowiedzie

nie opanował wiedzy i umiej tno ci w zakresie wymaga koniecznych

niezb dnych do dalszego kształcenia

nie potrafi wykona prostego polecenia

wykazuje si brakiem systematyczno ci i ch ci do nauki

nie interesuje si przedmiotem

Ocena dopuszczaj ca

Ucze :

przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykona proste polecenia

ma braki w opanowaniu wiedzy i umiej tno ci, które s konieczne do dalszego

kształcenia; posiada minimum wiedzy

nie potrafi sformułowa jasnej wypowiedzi na tematy poruszane na lekcjach

jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje ch do współpracy

Ocena dostateczna

Ucze :

jest aktywny na lekcjach sporadycznie

jego wiedza jest fragmentaryczna i wyrywkowa

ma problemy z samodzielnym sformułowaniem i uzasadnieniem swoich

wypowiedzi

udziela odpowiedzi na proste pytania nauczyciela

wykonuje samodzielnie proste zadania, które przydzieli mu grupa

Ocena dobra

Ucze :

w du ej mierze opanował tre ci i umiej tno ci zawarte w programie

27

ch tnie pracuje w grupie

jest aktywny na zaj ciach

umiej tnie wykorzystuje zdobyte informacje

wykonuje samodzielnie typowe zadania zwi zane z tokiem lekcji i zlecone

przez nauczyciela

umie formułowa proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne

porównuje zachowania pozytywne i negatywne oraz ich wpływ na postaw

ludzi

prezentuje ró ne sposoby rozwi zywania konfliktów

poprawnie stosuje poj cia: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwa ne

deszcze

poprawnie wykonuje czynno ci ratownicze, umie dobra potrzebny sprz t i

wykorzysta niektóre rodki ratownicze

Ocena bardzo dobra

Ucze :

bardzo aktywnie uczestniczy w zaj ciach

sprawnie samodzielnie posługuje si ró nymi ródłami wiedzy, uzasadnia

odpowiedzi korzystaj c z wiadomo ci prasowych i telewizyjnych

uzasadnia własne pogl dy i stanowiska

dokonuje samodzielnej oceny wydarze i zjawisk

dostrzega zwi zki przyczynowo- skutkowe

potrafi ł czy wiedz z ró nych przedmiotów

interpretuje teksty ródłowe

rozumie, e oprócz praw ucze ma obowi zki

bezbł dnie wykonuje czynno ci ratownicze, koryguje bł dy kolegów

odpowiednio wykorzystuje sprz t i rodki ratownicze

zdobył pełen zakres wiedzy przewidziany w programie

sprawnie wykorzystuje wiedz z ró nych przedmiotów do rozwi zywania

zada z zakresu edukacji dla bezpiecze stwa

umie pokierowa grup rówie ników;

Ocena celuj ca

Ucze :

28

posiada wiedz i umiej tno ci wykraczaj ce poza program

rozwija własne zainteresowania

bierze udział z sukcesami w konkursach, olimpiadach, mistrzostwach

jest bardzo aktywny na lekcjach

wykonuje szereg zada dodatkowych z własnej inicjatywy

jest ywo zainteresowany tym co dzieje si w Polsce i na wiecie

anga uje si w akcje humanitarne, ekologiczne, wolontariackie

umiej tnie formułuje argumenty, wypowiada si bardzo poprawnym j zykiem

potrafi doskonale zaplanowa i zorganizowa prac swoj i innych

Propozycje osi gni edukacyjnych według przyj tych zasad oceniania dotycz cych

tematów i działów, uj tych w 30 tematach planu wynikowego, s zgodne z aktualn

podstaw programow .

ZAGRO ENIA WE WSPÓŁCZESNYM WIECIE

1. Zagro enia naturalne wynikaj ce z praw przyrody.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

opisa zagro enia zdrowia i ycia człowieka spowodowanego przez

zagro enia naturalne w regionie i w Polsce w ostatnich latach

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

opisa skutki zagro e dla ludno ci, infrastruktury i gospodarki kraju

spowodowane przez kl ski ywiołowe

Ocena dobra

Ucze potrafi:

uzasadni zasady post powania w rejonach kl sk ywiołowych

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

scharakteryzowa zagro enia spowodowane przez siły natury

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni naturalne zagro enia czasu pokoju

29

2. Zagro enia wynikaj ce z ingerencji w rodowisko naturalne oraz z działalno ci

gospodarczej człowieka.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wymieni podstawowe ródła zagro e chemicznych i radiacyjnych

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wyja ni istot zagro e towarzysz cych rozwojowi cywilizacji

potrafi zaproponowa działania zapobiegawcze

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wymieni ródła zagro e ekologicznych w regionie

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wyja ni poj cia dziury ozonowej, efektu cieplarnianego, kwa nych deszczów

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni zagro enia zwi zane z działalno ci człowieka

ZAGRO ENIA W DOMU, SZKOLE, W NAJBLI SZEJ OKOLICY

3. Zagro enia w domu, szkole oraz w najbli szej okolicy.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

scharakteryzowa zagro enia, które miały miejsce w regionie i w Polsce i

przedstawi propozycje zapobiegania im w przyszło ci

przygotowa wywiad z przedstawicielami Stra y Miejskiej o zagro eniach w

najbli szej okolicy i działa zapobiegawczych

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

przedstawi sposoby zapobiegania degradacji rodowiska regionie

Ocena dobra

Ucze potrafi:

30

opisa zasady zachowania si podczas wyst pienia zagro e

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

porównuje zagro enia wyst puj ce w Polsce i w regionie zamieszkania

opisa zagro enia współczesnej młodzie y i nazwy instytucji prowadz cych

działalno profilaktyczn

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymienia zagro enia w najbli szej okolicy zamieszkania i szkoły

4. Zagro enia w transporcie oraz w obiektach u yteczno ci publicznej.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przygotowa wywiad z przedstawicielami Policji o zagro eniach wypadkami i

katastrofami komunikacyjnymi w najbli szej okolicy i działa zapobiegawczych

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

zaproponowa własne sposoby przeciwdziałania i unikania zagro eniom

bezpiecze stwa

Ocena dobra

Ucze potrafi:

opisa zasady zachowania si podczas wypadków i katastrof

komunikacyjnych

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

opisa zjawiska patologiczne wyst puj w ród dzieci i młodzie y

poda zasady poruszania si po drodze poza terenem zabudowanym

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

opisa zagro enia współczesnej młodzie y

OCHRONA PRZECIWPO AROWA

5, Po ar, telefony alarmowe. Sposób informowania o powstaniu zdarzenia.

31

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

zaprojektowa działania w swoim rodowisku likwiduj ce zagro enia

po arowe

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

opisa rodki i sprz t ga niczy oraz przedstawi zasady ich stosowania

podczas po aru

Ocena dobra

Ucze potrafi:

poda elementy trójk ta spalania, wie jakie warunki musz by spełnione, aby

nast pił proces spalania

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni przyczyny powstawania po arów

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

poda definicj po aru

wezwa telefonicznie pomoc do gaszenia po aru

6. Zakres zada ochrony przeciwpo arowej oraz jej organizacja.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przygotowa wywiad z przedstawicielami Stra y Po arnej o zagro eniach

po arem i działa zapobiegawczych

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

przedstawi sposoby ratowania ludzi i zwierz t z po aru

Ocena dobra

Ucze potrafi:

okre li czym zajmuje si ochrona przeciwpo arowa

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

zna ró nic pomi dzy po arem i kl sk ywiołow

32

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

pokaza miejsca gdzie znajduje si podr czny ga niczy w szkole

zna znaki ewakuacyjne

SPOSOBY POST POWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA ZDARZENIA

7. Sposób post powania w przypadku powstania po aru i innych miejscowych

zagro e .

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

opracowa instrukcj ppo . Konkretnego obiektu

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

scharakteryzowa elementy profilaktyki przeciwpo arowej

omówi istot ró nych zagro e po arowych

Ocena dobra

Ucze potrafi:

opisa zasady ratowania ludzi, zwierz t i mienia

okre li stopie zagro enia po arowego we własnym domu

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

omówi sposoby ochrony na wypadek po aru

dokona podziału po arów ze wzgl du na rodzaj pal cego si materiału

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

okre li , jakie substancje mo na gasi wod , a jakie nie

8. Sposób post powania w przypadku powstania innego miejscowego zagro enia.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wymieni czynno ci, które nale y podj po ust pieniu powodzi

wymieni struktury centralne i lokalne zarz dzania kryzysowego w przypadku

powodzi

33

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

dokona analizy lokalnych zagro e zwi zanych z wod

sporz dzi indywidualny plan post powania na wypadek lokalnych zagro e

hydrologicznych

Ocena dobra

Ucze potrafi:

opisa znaczenie wody w yciu człowieka

wskaza podstawowe czynno ci biernej ochrony przeciwpowodziowej

wskaza lokalne zagro enia powodziowe

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

opisa zagro enia, jakie stwarza woda

poda metody ograniczania negatywnych skutków powodzi

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

opisa zagro enia zwi zane z powodzi

wymieni czynno ci podczas ewakuacji powodziowej

MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE

9. Rodzaje materiałów niebezpiecznych oraz ich oznakowanie.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

uzasadni rozmieszczenie tablic i znaków bezpiecze stwa w miejscu

zamieszkania i nauki

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wyja ni , dlaczego nale y d y do jednoznacznego rozumienia informacji o

niebezpiecze stwie

Ocena dobra

Ucze potrafi:

opisa znaczenie znaków ewakuacyjnych, ochrony przeciwpo arowej , BHP

34

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni rodzaje znaków bezpiecze stwa,

poda znaczenie poszczególnych rodzajów znaków

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

nazwa tablice i znaki bezpiecze stwa

10. Transport materiałów niebezpiecznych.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

potrafi zaproponowa sposoby zapobiegania ska eniom chemicznym

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

zna zasady post powania w przypadku awarii instalacji chemicznej, rodka

transportu lub rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznym

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wie jakie mog by zast pcze rodki ochrony dróg oddechowych i skóry

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

opisa znaczenie oznakowanie substancji toksycznych i biologicznych

Ocena dopuszczaj ca

Ucze :

opisa , czym wyró niaj si tablice i znaki BHP

OCHRONA LUDNO CI I OBRONA CYWILNA

11. Obrona cywilna oraz powszechna samoobrona ludno ci. System zarz dzania

kryzysowego.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi funkcjonowanie obrony cywilnej w poszczególnych pa stwach

europejskich

35

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

scharakteryzowa regulacje prawne ochrony i obrony cywilnej

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wymieni i opisa elementy systemu krajowego ratownictwa

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni powinno ci obywatelskie w zakresie ochrony i obrony cywilne

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

okre li podstawowe zadania ochrony i obrony cywilnej

12. Systemy alarmowania i informowania ludno ci.

Zasady przeprowadzania ewakuacji planowej i dora nej ludno ci.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi zasady ewakuacji ludno ci, zwierz t z terenów zagro onych,

potrafi wyja ni sposoby zaopatrzenia ludno ci ewakuowanej w wod i

ywno

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wyja ni zasady zachowania si po ogłoszeniu poszczególnych alarmów

Ocena dobra

Ucze potrafi:

przedstawi obowi zki osób podlegaj cych ewakuacji

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni rodzaje alarmów i sygnałów alarmowych oraz systemy alarmowania

i informowania ludno ci

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

36

wyja ni znaczenie poj : odka anie, dezaktywacja, dezynfekcja, deratyzacja,

dezynsekcja

PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH

13. Ła cuch pierwszej pomocy.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi ogólne schematy ratunkowe oraz ła cuch ratunkowy

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

scharakteryzowa poszczególne ogniwa ła cucha ratunkowego oraz ich rol i

znaczenie

Ocena dobra

Ucze potrafi:

udro ni drogi oddechowe u poszkodowanych w ró nych wypadkach

dokona badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu

poszkodowanego

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

sprawdzi oddech, okre li go

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

poda ogólny schemat zgłaszania wypadku

14. Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

ustali i eliminowa realne i potencjalne zagro enia dla ratownika i

poszkodowanego w miejscu wypadku

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

uzasadni konieczno udzielania pomocy w sytuacji zagro enia ycia

37

Ocena dobra

Ucze potrafi:

scharakteryzowa poszczególne ogniwa ła cucha ratunkowego oraz ich rol i

znaczenie

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

przedstawi ogólne schematy ratunkowe oraz ła cuch ratunkowy

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy

15. Osoba nieprzytomna.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi najwa niejsze zadania ratownicze do czasu przyjazdu pogotowia

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wie kiedy i jak uło y osob nieprzytomn w pozycji bezpieczne z pozycji

zastanej

Ocena dobra

Ucze potrafi:

rozpozna zaburzenia funkcji yciowych

udro ni drogi oddechowe u poszkodowanych w ró nych wypadkach

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni stany bezpo redniego zagro enia ycia

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

poda prawidłowe warto ci t tna i oddechu u człowieka dorosłego i dziecka

16. Udzielanie pomocy osobom nieprzytomnym.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wymieni zasady obowi zuj ce w wypadku masowym

38

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wymieni zagro enia zwi zane z brakiem przytomno ci i sposób

post powania zapobiegaj cych wyst pieniu

Ocena dobra

Ucze potrafi:

poda ogólny schemat post powania w omdleniu, padaczce i braku

przytomno ci

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni przyczyny omdlenia oraz braku przytomno ci

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

poda poj cie pierwszej pomocy i jej cele

17. Resuscytacja.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi schemat post powania ratowniczego z niezb dnym wykonaniem

zabiegów resuscytacyjnych

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

post powa według schematu ratunkowego

Ocena dobra

Ucze potrafi:

rozpozna oznaki zatrzymania oddechu i kr enia

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

objawy mierci klinicznej i biologicznej

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wskaza miejsce wykonywania masa u serca

18. Resuscytacja w sytuacjach szczególnych.

39

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wyja ni jakie warunki musz by zachowane przy RKO i PP

u pora onych pr dem, przy podtopieniu / utoni ciu i u kobiety ci arne

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wykona resuscytacj przez jedn i dwie osoby na fantomie

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wykona ró ne metody sztucznego oddychania

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

uło y poszkodowanego, zna miejsce ucisku, jego cz stotliwo i gł boko

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

rozpoznaje oznaki zatrzymania oddechu i kr enia

19 . Pora enie pr dem, ródła, przyczyny i charakterystyka pora enia pr dem

zmiennym i stałym.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

post powa według schematu ratunkowego

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

przedstawi objawy pora enia pr dem i piorunem oraz wie jak nale y udziela

pomocy

Ocena dobra

Ucze potrafi:

udziela pomocy w wypadku pora enia pr dem

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

poda warunki bezpiecze stwa ratownika przy udzielaniu pierwszej pomocy

osobie pora onej pr dem elektrycznym

40

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy

20. Pierwsza pomoc w przypadku ratowania ofiary pora enia pr dem.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

dokona badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu

poszkodowanego

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

udzieli pierwszej pomocy zgodnie ze schematem ratowniczym

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wyja ni jakie s objawy pora enia pr dem elektrycznym

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni przyczyny omdlenia oraz braku przytomno ci

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy

21. Krwotok.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

przedstawi schemat post powania przy krwotoku t tniczym i ylnym

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wymieni sposoby tamowania krwotoków zewn trznych

Ocena dobra

Ucze potrafi:

wykona opatrunek uciskowy

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

41

wymieni rodzaje krwotoków

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

zdefiniowa poj cia krwotoku

22. Niebezpiecze stwa zwi zane z krwotokiem i wstrz sem pourazowym.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wykona niezb dne czynno ci przeciwwstrz sowe w ró nych sytuacjach

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wymieni sposoby tamowania krwotoków wewn trznych

Ocena dobra

Ucze potrafi:

dostosowa post powanie oraz rodzaj opatrunku do rodzaju rany i sytuacji

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

rozró ni rodzaj krwotoku na postawie objawów

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

zdefiniowa poj cia wstrz su

23. Złamanie i zwichni cie.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

udzieli pomocy przy zwichni ciach i skr ceniach poł czonych z innymi

urazami wykorzystuj c ła cuch ratowniczy

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

wykorzysta podr czne rodki unieruchamiaj ce i ró ne sposoby

post powania

Ocena dobra

Ucze potrafi:

rozró ni rodzaj urazu na podstawie objawów

42

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

opisa zastosowanie podr cznych rodków do unieruchomienia ko czyn

dolnych i górnych

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

udzieli pierwszej pomocy w przypadku złamania, zwichni cia, skr cenia

24. Niebezpiecze stwa zwi zane ze złamaniami ko ci i urazami stawów.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

udzieli pomocy przy złamaniach poł czonych z innymi urazami

wykorzystuj c ła cuch ratowniczy

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

dostosowa wła ciwe czynno ci ratownicze do rodzaju urazu i sytuacji

Ocena dobra

Ucze potrafi:

scharakteryzowa poszczególne urazy kostno - stawowe

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

okre li ogólne zasady udzielania pomocy przy złamaniach

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni rodzaje urazów kostno - stawowych i ich objawy

25. Zatrucie.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

dostosowa post powanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania zgodnie ze

schematem post powania ratowniczego

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

dostosowa post powanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania

43

Ocena dobra

Ucze potrafi:

rozpozna typowe zatrucia na podstawie objawów i okoliczno ci

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni najcz stsze przyczyny zatru i rodzaje trucizn

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

zdefiniowa podstawowe poj cia

26. Niebezpiecze stwa zwi zane z zatruciami.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

rozpozna jakimi drogami mo e nast pi zatrucie organizmu i potrafi udzieli

pierwszej pomocy zatruciach przez układ pokarmowy i skór wg schematu

ratunkowego

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

udzieli pomocy dora nej w zatruciach ró nymi drogami i w ró nych

sytuacjach

Ocena dobra

Ucze potrafi:

oceni stan poszkodowanego i stopie zagro enia w ró nych zatruciach

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

poda ogólne sposoby usuwania trucizn i nieswoiste odtrutki

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni drogi wnikania trucizn do organizmu

27. Oparzenie i odmro enie.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wyja ni skutki ogólne oparze i zagro enia z tym zwi zane

44

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

udzieli pierwszej pomocy przy oparzeniu dostosowuj c sposób post powania

do sytuacji post puj c według schematu ratunkowego

Ocena dobra

Ucze potrafi:

opisa skutki działania niskiej i wysokiej temperatury na organizm ludzki;

udziela pomocy osobie poszkodowanej przy oparzeniu termicznym

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

wymieni przyczyny i rodzaje urazów termicznych

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

wymieni ródła zagro e urazami termicznymi

28. Niebezpiecze stwa zwi zane z oparzeniami i odmro eniami.

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

zaproponowa działania przeciwwstrz sowe przy oparzeniach

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

udzieli pierwszej pomocy przy odmro eniu dostosowuj c sposób

post powania do sytuacji post puj c według schematu ratunkowego

Ocena dobra

Ucze potrafi:

obliczy rozległo oparzenia

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

rozpozna rodzaj i stopie oparzenia na podstawie objawów

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

poda stopie oparzenia

29. Kiedy kto nagle zachoruje.

45

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

wyja ni zagro enia zwi zane z brakiem udzielenia pomocy osobie z

napadem drgawkowym, napadem duszno ci, zawałem serca, udarem mózgu

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

ustali , co si stało w miejscu wypadku

Ocena dobra

Ucze potrafi:

rozpozna oznaki zawału serca, duszno ci, epilepsji; omdlenia

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

udzieli pomocy poszkodowanemu z zawałem serca

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

udzieli pomocy poszkodowanemu przy omdleniu

30. Pierwsza pomoc w przypadku nagłych zachorowa .

Ocena celuj ca

Ucze potrafi:

zdiagnozowa i udzieli pomocy poszkodowanym w nagłych zachorowaniach

zgodnie ze schematem ratowniczym

Ocena bardzo dobra

Ucze potrafi:

rozpozna zagro enia zwi zane z brakiem udzielenia pomocy osobie z

napadem drgawkowym, napadem duszno ci, zawałem serca, udarem mózgu

Ocena dobra

Ucze potrafi:

nie pomoc osobom, które doznaj zawału serca, ataku duszno ci lub

epilepsji

Ocena dostateczna

Ucze potrafi:

udzieli pomocy poszkodowanemu napadem drgawkowym

46

Ocena dopuszczaj ca

Ucze potrafi:

udzieli pomocy poszkodowanemu z krwotokiem z nosa

V. Omówienie zało e dydaktycznych i wychowawczych, na

jakich została oparta koncepcja programu

Ze wzgl du na konieczno zachowania ci gło ci i spójno ci mi dzy poszczególnymi

etapami kształcenia, nale y stosowa odpowiednio zasady ogólne kształcenia

i wychowania przyj te dla szkoły podstawowej, gimnazjum oraz w liceum

ogólnokształc cym i technikum. Nauczanie i wychowanie na kolejnym etapie

kształcenia stanowi naturaln konsekwencj w stosunku do nauczania

i wychowania na poprzednim etapie kształcenia. Dlatego te koniecznym wydaje si

aby nauczyciele znali równie podstawy programowe w I, II i IV etapie szkolenia, a

tak e Podstaw Programow takich przedmiotów jak biologii, chemii fizyki i WF.

Ułatwi to znacznie budow własnego planu dydaktycznego oraz analiz ró nych

programów nauczania i oferowanych podr czników.

Nadrz dnym celem pracy edukacyjnej ka dego nauczyciela jest d enie do

wszechstronnego rozwoju ucznia. Konieczna jest harmonijna realizacja zada

w zakresie nauczania, kształcenia umiej tno ci i wychowania. Te zadania to:

Przekazanie uczniom niezb dnej wiedzy w zakresie przygotowania instytucji

pa stwa do działania w sytuacjach kryzysowych.

Rozwijanie u uczniów zdolno ci organizatorskich i komunikacyjnych oraz

umiej tno ci przywódczych.

Wyposa enie uczniów w wiedz i umiej tno ci niezb dne do racjonalnych

i skutecznych zachowa w przypadku wyst pienia zagro e indywidualnych

i zbiorowych regionalnych i ogólnych.

Przygotowanie uczniów do udzielania poszkodowanym, mo liwej w

okre lonych warunkach, pierwszej pomocy; kształtowanie postaw ochrony

ycia i zdrowia własnego, a tak e innych osób.

Kształtowanie u uczniów postaw gotowo ci do niesienia pomocy

potrzebuj cym, humanitaryzmu i altruizmu.

47

Podstawa Programowa Edukacji dla Bezpiecze stwa nie jest zapewne ostatnim

słowem, zabiegów pa stwa polskiego o wysoki poziom przygotowania młodego

człowieka i obywatela do dojrzałego i bezpiecznego ycia.

Gimnazjalista w sposób uporz dkowany i metodycznie spójny b dzie si uczył, jak

budowa elementarne bezpiecze stwo swoje, swoich bliskich, kolegów i innych –

potencjalnych ofiar zagro e i zdarze kryzysowych. Pewne przesłanki s ju na

ni szych etapach edukacji. S one jeszcze rozproszone, realizowane przez osoby o

ró nym w tej dziedzinie przygotowaniu; wa ne jednak, e si pojawiaj .

Cało ciowy program edukacji ratowniczej obejmuj cy wszystkie cztery etapy

edukacyjne jest zbudowany według systemu kształcenia powracaj cego. Podstaw

tego systemu jest stopniowe szkolenie w III i IV etapie z ka dorazowym

przypominaniem najistotniejszych jego elementów. To znaczy, e w IV etapie

edukacyjnym jest ono rozszerzane, a zakres tematyki staje si bogatszy i bardziej

obszerny.

Przedmiot jakim jest edukacja dla bezpiecze stwa wiele osób uwa a za szczególnie

wa ny cho by ze wzgl du na walory wychowawcze. Młody człowiek powinien

odnale w sobie ch niesienia pomocy innym. Uczestnictwo w zaj ciach ma

rozwija u uczniów uczucia wy sze, takie jak zrozumienie, współczucie, tolerancja, a

ponadto stwarza warunki do zdobywania umiej tno ci zachowania si w trudnych

sytuacjach.

Na zaj ciach z edukacji dla bezpiecze stwa gimnazjali ci dowiedz si jak

post powa w przypadku po aru, powodzi, wypadku drogowego, czy ataku

terrorystycznego. Naucz si jak udziela pierwszej pomocy i jak ewakuowa szkoł

oraz co zrobi w przypadku poparzenia, wyzi bienia i przegrzania, zatrucia

pokarmowego i chemicznego, pora enia pr dem oraz złamania i zwichni cia. Dzieci

maj by u wiadamiane, co im grozi ze strony dorosłych i rówie ników oraz jakie

przysługuj im prawa. Odmieniony program jest nastawiony na nauk udzielania

pierwszej pomocy i unikanie współczesnych zagro e od wypadków

samochodowych po ataki terrorystyczne.

Pi tnastolatek po gimnazjum powinien bez kłopotu udzieli pomocy osobom w

sytuacji zagro enia zdrowia lub ycia gdy potr cił je samochód, zbyt długo opalały

si na silnym sło cu, gdy poraził je pr d albo uległy zatruciu pokarmowemu.

Dowiedz si , jak post powa w wypadku złama , zwichni , skalecze , oparze . I

48

jak obchodzi si z toksycznymi substancjami, jak odró nia ich mi dzynarodowe

oznaczenia, jak w przypadku ska enia chroni zwierz ta i ywno .

Bez problemu zabezpieczy miejsce wypadku, uło y rannego w bezpiecznej pozycji,

udro ni drogi oddechowe albo samodzielnie przeprowadzi ewakuacj zagro onego

budynku.

Program edukacji dla bezpiecze stwa w gimnazjum jest skierowany do nauczycieli w

pełni przygotowanych do pracy w tej dyscyplinie z wykształceniem wychowanie

obronne, pedagogika obronna, edukacja dla bezpiecze stwa, zarz dzanie

kryzysowe.

Program powinien by realizowany w wymiarze 1 godziny w cyklu rocznym. Ł cznie

przeznacza si na jego realizacj 30 godzin. Od decyzji dyrekcji szkoły zale e

b dzie, w której klasie przedmiot b dzie realizowany, mo e to by w 1, 2 lub 3 klasie

gimnazjum. Jednak e z racji nauczania edukacji dla bezpiecze stwa w IV etapie

nauczania w szkole ponadgimnazjalnej w pierwszej klasie najlepsz byłaby sytuacja

realizacji programu w 3 klasie gimnazjum dla zachowania ci gło ci cyklu kształcenia.

W ski zasób pomocy dydaktycznych do nauczania tego przedmiotu wymusza

indywidualne poszukiwania z wykorzystaniem szczególnie internetu. Nie nale y si

tak e waha przed podj ciem współpracy z ogniwami zarz dzania kryzysowego,

Stra Po arn , Pa stwowym Ratownictwem Medycznym, Stra Miejsk czy

wyspecjalizowanymi jednostkami antyterrorystycznymi Policji.

VI. Proponowane metody realizacji programu

Na lekcjach edukacji dla bezpiecze stwa, powinno si jak najcz ciej korzysta z

ró nego rodzaju metod nauczania. Wybór metody i sposób jej realizacji zale y od

wielu czynników. Zale no ta uwarunkowana jest od tego z jak grup uczniów

pracujemy. Ka da grupa jest przecie inna pod wzgl dem zainteresowa , potrzeb,

mo liwo ci i liczebno ci. Trzeba poznawa uczniów, mi dzy innymi poprzez

rozmowy z nimi, obserwacj i wymian opinii z innymi nauczycielami.

Charakter przedmiotu wymaga od nauczycieli bogatego warsztatu pracy, a

szczególnie stosowania ró norodnych metod nauczania i wielu urozmaiconych

rodków dydaktycznych przy zastosowaniu oprócz lekcji tak e innych form

49

organizacyjnych procesu dydaktycznego takich jak zaj cia terenowe i zaj cia

pozalekcyjne. Niestety szczupły zasób pomocy dydaktycznych do nauczania tego

przedmiotu wymusza indywidualne poszukiwania z wykorzystaniem szczególnie

internetu, rodków audiowizualnych i multimedialnych. Niezb dnym wydaje si

posiadanie równie na wyposa eniu gabinetu „Fantoma” do wicze RKO. Nale y

równie pami ta o współpracy z ogniwami zarz dzania kryzysowego.

Ró norodno poruszanych zagadnie skłania z kolei do ł czenia stosowanych

metod i dbanie o aktualno prezentowanych tre ci.

Ka dy nauczyciel kieruj c si własnym do wiadczeniem pedagogicznym, stanem

bazy dydaktycznej, wyposa eniem szkoły oraz dost pno ci Słu by Zdrowia, Stra y

Po arnej i Policji, powinien równie d y do maksymalnej aktywno ci uczniów w

ich pracy własnej. Ka dy ucze chocia raz w roku powinien napisa raport,

przykładowo na temat zabezpieczenia własnych mieszka , szkoły i najbli szej

okolicy czy regionalnych zagro e ekologicznych, powinien prze wiczy procedury

ratunkowe i pierwszopomocowe w ró nych stanach zagro enia ycia.

Przy wprowadzaniu nowych metod nieznanych uczniom, trzeba ich zapozna z jej

zasadami poda kryteria oceny i prezentacji.

Podział metod nauczania stosowany w opracowaniach pedagogicznych i zalecanych

w Podstawie Programowej do zastosowana na zaj ciach to:

metody podaj ce: wykład informacyjny, pogadanka, opowiadanie, opis,

prelekcja, anegdota, odczyt, obja nienie lub wyja nienie.

metody problemowe: wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, klasyczna

metoda problemowa, metody aktywizuj ce: metoda przypadków, metoda

sytuacyjna, inscenizacja, gry dydaktyczne: symulacyjne, decyzyjne,

psychologiczne; seminarium, dyskusja dydaktyczna: zwi zana z wykładem,

okr głego stołu, wielokrotna, burza mózgów, panelowa, metaplan;

metody eksponuj ce: film, sztuka teatralna, ekspozycja, pokaz poł czony z

prze yciem;

metody programowane: z u yciem komputera, z u yciem podr cznika

programowanego;

metody praktyczne: pokaz, wiczenia przedmiotowe, metoda projektów,

symulacja.

Poni ej przedstawiam jedn z bardziej skutecznych metod edukacji metod projektu.

Projekt, czyli samodzielna praca uczniów, indywidualna lub zespołowa, nad zadanym

50

tematem. Metoda ta jest zalecana w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego

jako jedna z wa niejszych metod nauczania. Mo e trwa kilka tygodni lub miesi cy.

Projekt pod tytułem „Regionalne zanieczyszczenia rodowiska” mo e by

całorocznym zadaniem, gdzie uczniowie prowadz obserwacje Motławy i jej

otoczenia jak zmienia si zanieczyszczenie jej wody i od czego to zale y.

Wa n cech dobrego projektu jest

ustalane wspólnie z uczniami celu;

instrukcja zawieraj ca: temat, cele, metody pracy, terminy, kryteria oceny;

nawi zanie do znanych uczniom sytuacji;

ł czenie tre ci edukacyjnych z ró nych dziedzin;

równoczesne zdobywanie wiedzy i umiej tno ci;

wyznaczone terminy realizacji cało ci oraz poszczególnych etapów;

podział odpowiedzialno ci;

dominuje praca zespołowa, ale jest te indywidualna;

znane kryteria oceny;

wynik pracy prezentowane publicznie.

Przed przyst pieniem do projektu zespół realizatorów powinien znale odpowiedzi

na wa ne pytania:

Dlaczego wła nie taki projekt?

Co dobrego przyniesie jego realizacja? Kto skorzysta?

W jaki sposób b dziemy pracowa ? Jak si zorganizujemy?

Kto jest odpowiedzialny za realizacj ?

W jakim czasie b dzie realizowany i kiedy mo emy si spodziewa rezultatów?

Kto mo e nam pomóc?

Jakie zewn trzne warunki musz by spełnione?

Jakie trudno ci mo emy napotka ?

Jakie s ewentualne koszty realizacji?

Praca metod projektów słu y do nabywania umiej tno ci twórczego my lenia,

samodzielnego uczenia, planowania i organizacji pracy, współpracy w grupie,

rozwi zywania problemów, podejmowania decyzji, oceniania własnej pracy i

prezentacji jej efektów.

Metoda wymaga od nauczyciela zaanga owania, wcze niejszego przygotowania

zada , organizacji pracy zespołów zadaniowych, czuwania nad ich prac i udzielania

51

pomocy przy opracowywaniu projektu i jego prezentacji. Zarówno uczniom, jak i

nauczycielowi daje du satysfakcj .

VII. Pomoce i rodki dydaktyczne

1. Pomoce dydaktyczne;

apteczka pierwszej pomocy,

apteczka samochodowa,

podr czny sprz t ga niczy,

banda e elastyczne,

chusty trójk tne,

r kawiczki, maseczki do sztucznego oddychania,

torba sanitarna z wyposa eniem,

trójk t ostrzegawczy,

fantomy do sztucznego oddychania (w miar mo liwo ci trzy rodzaje: posta

dorosła, dziecko i niemowl ),

aparat do pomiaru ci nienia krwi,

zestaw do imitacji ran i pozoracji urazów (profesjonalne – practoplast, lub

modele wykonane przez uczniów),

nosze sanitarne,

zestaw znaków okre laj cych substancje toksyczne

podr czny sprz t ga niczy.

2. rodki audiowizualne;

plansze,

przekroje,

modele,

foliogramy,

internet,

programy komputerowe.

3. Filmy wideo;

AIDS – choroba, której mo na unikn .

Alkohol przeszkadza w pracy.

Historia Czerwonego Krzy a.

52

Krew = ycie.

Lekcja obronno ci.

Po co pierwsza pomoc.

Pomó swojemu sercu.

Pierwsza pomoc przedmedyczna.

Przysposobienie obronne.

Przywróceni do ycia.

Recepta na ycie – ycie masz tylko jedno.

Uwaga! Gru lica.

Uwaga! Metanol.

Wpływ ruchu na zdrowie.

Wypadek drogowy i TY.

Z czym do NATO? Z jak obron cywiln ?

Filmy z akcji ratunkowych prowadzonych w regionie.