Ivo Andriã

Osnovni podaci

Biografija Poznata djela

lEx ponto, stihovi u prozi (1918)

lNemiri, stihovi u prozi (1920)

lPut Alije Ðerzeleza (1920)

lMost na Žepi (1925)

lAnikina vremena (1931)

lPortugal, zelena zemlja, putopisi (1931)

lŠpanska stvarnost i prvi koraci u njoj, putopisi (1934)

lRazgovor sa Gojom, esej (1936)

lNa Drini æuprija, roman (1945)

lGospoðica, roman (1945)

lTravnièka hronika, roman (1945)

lNa Nevskom prospektu (1946)

lPrièa o vezirovom slonu (1948)

lProkleta avlija, novela (1954)

lIgra (1956)

lO prièi i prièanju, beseda povodom dodele Nobelove nagrade (1961)

lJelena, žena koje nema, roman (1963)

lŠta sanjam i šta mi se dogaða, lirske pesme koje su objavljene posthumno (1918)

lOmerpaša Latas, nedovršen roman, objavljen posthumno (1977)

lNa sunèanoj strani, nedovršen roman, objavljen posthumno

lZnakovi pored puta, knjiga objavljena posthumno

lSveske, knjiga objavljena posthumno

Roðen je 1892. u Dolcu kraj Travnika (tadašnja Austro-ugarska). Vrlo rano ostaje bez oca (1894) i uskoro se s majkom seli u Višegrad. Nakon završene osnovne škole u Višegradu, 1903. upisuje sarajevsku Veliku gimnaziju, naj-stariju bosanskohercegovaèku srednju školu. 1912. godine zapoèinje studije na Mudroslovnom fakultetu Kraljevskog sveuèilišta u Zagrebu. Kasnije studira slovensku književ-nost i istoriju u Beèu i Krakovu, a doktorira na Filozofskom fakultetu u Gracu 1924. godine.

Andriæ se kao sarajevski gimnazijalac kretao u društvu omladinaca iz revolucionarne organizacije Mlada Bosna. Interniran za vrijeme I svjetskog rata kao jugoslovenski na-cionalist, poslije ujedinjenja ušao je u diplomatsku službu, u kojoj je više godina uspješno radio u jugoslovenskim konzulatima u Rimu, Bukureštu, Trstu, Gracu, Madridu i Ženevi. Na vrhuncu diplomatske karijere nalazio se na funkciji opunomoæenog ministra i izvanrednog poslanika jugoslovenske vlade u Berlinu (1939).

II svjetski rat proveo je povuèeno u Beogradu, ne dozvoljavajuæi bilo kakvo štampanje i objavljivanje svojih djela. Poslije osloboðenja 1945. bio je prvi predsjednik Saveza književnika Jugoslavije.

26. oktobra 1961. godine dobija Nobelovu nagradu za književnost za cjelokupno životno djelo.

Nakon što je obolio od teškog poremeæaja moždanog krvotoka, umire 13. marta 1975. u Beogradu. Njegova urna položena je 24. aprila iste godine u Aleji zaslužnih graðana na beogradskom Novom groblju.

Prve književne radove objavljuje u omladinskim listo-vima i èasopisima. Ipak, pravi poèetak njegovog literarnog stvaranja oznaèen je izlaskom knjige Ex Ponto u Zagrebu 1918. Poslije II svjetskog rata objavljuje svoja najzrelija djela: Gospoðica, Travnièka kronika i Na Drini æuprija, kao i nekoliko knjiga pripovjedaka u kojima se pored starih i veæ objavljenih sukcesivno pojavljuju nove. U poznijem stvaralaštvu naroèitu je pažnju svojom dubinom i izražaj-nošèu privukla njegova novela Prokleta avlija, koju mnogi smatraju i njegovim najboljim književnim djelom.

Datum i mjestoroðenja

Datum i mjestosmrti

Zanimanje

Nacionalnost

Znaèajnenagrade ipriznanja

9. oktobar 1892, Dolac (selo kraj Travnika), Bosna i Hercegovina, (pod Austrougarskom) (danas BiH)

13. mart 1975, Beograd, SR Srbija, SFRJ (danas Republika Srbija)

pisac, diplomat

hrvatska (po roðenju)srpska (po opredjeljenju)

Nobelova nagrada za književnost (26. oktobar 1961)Orden junaka socijalistièkog rada (9. oktobar 1972)