Upload
logan-mcnulty
View
221
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
ivSw AiDAwpk -SRI mqI AwSw ivSw AiDAwpk -SRI mqI AwSw ikrx ikrx
SRI mqI minMdr kOr SRI mqI minMdr kOr
ivSw sUcI ivSw sUcI Lwrf flhojI duAwrw lYps dI nIqI Lwrf flhojI duAwrw lYps dI nIqI
Apxwauxw[ Apxwauxw[ AvD nUM AMgryzI rwj iv`c imlwauxw[AvD nUM AMgryzI rwj iv`c imlwauxw[ rwjnIiqk kwrn[rwjnIiqk kwrn[ Smwijk Aqy Dwrimk kwrn[Smwijk Aqy Dwrimk kwrn[ sYink kwrn[sYink kwrn[ qqkwlIn kwrn[qqkwlIn kwrn[ AwriQk kwrn[AwriQk kwrn[ pMjwbpMjwb 1857 iv`c pMjwbIAW dw Xogdwn[1857 iv`c pMjwbIAW dw Xogdwn[
1.nwnw swihb dI pYnSn bMd krnw – 1.nwnw swihb dI pYnSn bMd krnw – 1854 eI:ivc pySvw bwjI rwau dI mOq 1854 eI:ivc pySvw bwjI rwau dI mOq
qON bwAd nwnw swihb ausdy qON bwAd nwnw swihb ausdy au`qrwiDkwrI bxy qW lwrf flhozI ny au`qrwiDkwrI bxy qW lwrf flhozI ny
ausdi pYnSn bMd kr id`qI [ausdi pYnSn bMd kr id`qI [
2.mugl bwdSwh bhwdur Swh zPr nwl 2.mugl bwdSwh bhwdur Swh zPr nwl burw ivvhwr krnwburw ivvhwr krnw – –
Lwrf flhozI duAwrw lYps dI nIqI Apxwauxw-Lwrf flhozI duAwrw lYps dI nIqI Apxwauxw-iksy dysI dw SwSk sMqwn hIx mr jWdw sI qW aus iksy dysI dw SwSk sMqwn hIx mr jWdw sI qW aus
duAwrw god ley gey puqr nMU rwz dw auqrwiDkwrI duAwrw god ley gey puqr nMU rwz dw auqrwiDkwrI nhI mMinAw jwdW sI [lwrf flhozI ny lYps dI nIqI nhI mMinAw jwdW sI [lwrf flhozI ny lYps dI nIqI Anuswr sMBlpur , JWsI , nwgpur , audYpur Awid Anuswr sMBlpur , JWsI , nwgpur , audYpur Awid
irAwsqW nUM AMgryjI swmrwj ivc imlw ilAw sI [is~ty irAwsqW nUM AMgryjI swmrwj ivc imlw ilAw sI [is~ty vjON ienHW irAwsqw ny vI AMgryjI rwj ivruD ivdroh vjON ienHW irAwsqw ny vI AMgryjI rwj ivruD ivdroh
ivc Bwg ilAw sI[ ivc Bwg ilAw sI[
AvD nMU AMgryzI swmrwj iv`c imlwauxw –AvD nMU AMgryzI swmrwj iv`c imlwauxw –AvD dy nvwb vwijd AlI Swh AMgryzI swmrwz dy AvD dy nvwb vwijd AlI Swh AMgryzI swmrwz dy
vPwdwr rhy sn [lwrf flhOzIny AvD iv`c BYVY SwSn vPwdwr rhy sn [lwrf flhOzIny AvD iv`c BYVY SwSn pRbMD dw doS lgw ky iesnMU AMgryzI swmrwz pRbMD dw doS lgw ky iesnMU AMgryzI swmrwz iv`c Swiml krilAw sI [ ies krky AvD dy nvwb ny iv`c Swiml krilAw sI [ ies krky AvD dy nvwb ny
AMgryzw dy ivru`D ivdroh kr id`qw[AMgryzw dy ivru`D ivdroh kr id`qw[
Smwijk Aqy Dwrimk kwrnSmwijk Aqy Dwrimk kwrn 1. Dwrimk rsmW iv`c dKl AMdwzI 1. Dwrimk rsmW iv`c dKl AMdwzI
2. eIsweI DrmW dw pRcwr – Bwrq iv`c 2. eIsweI DrmW dw pRcwr – Bwrq iv`c AMgryzI swmrwj smy kwPI igxqI iv`c AMgryzI swmrwj smy kwPI igxqI iv`c
eIsweI pwdrI Bwrq iv`c Awey eIsweI pwdrI Bwrq iv`c Awey 3. BwrqI lokw iv`c BYVw vrqwE3. BwrqI lokw iv`c BYVw vrqwE
sYinkw nUM G`t qnKwh id`qI jwdI sI[sYinkw nUM G`t qnKwh id`qI jwdI sI[1856 eI. iv`c lwrf kYinMg ny ie`k AYkt 1856 eI. iv`c lwrf kYinMg ny ie`k AYkt
pws kIqw, ijs Anuswr BwrqI sYinkw pws kIqw, ijs Anuswr BwrqI sYinkw nUM Xu`D iv`c Bwg lYx leI smuMdr pwr nUM Xu`D iv`c Bwg lYx leI smuMdr pwr iksy vI sQwn au`qy ByijAw jw skdw sI[iksy vI sQwn au`qy ByijAw jw skdw sI[
qqkwlIn kwrnqqkwlIn kwrncrbI vwly kwrqUs : 1857 eI . iv`c AMgryjI srkwr ny crbI vwly kwrqUs : 1857 eI . iv`c AMgryjI srkwr ny rweIPlW iv`c nvI iksm dy kwrqUsW dI vrqo SurU rweIPlW iv`c nvI iksm dy kwrqUsW dI vrqo SurU
kIqI , ijhnW nMU clwaux qo pihlW mMUh nwl Kolxw kIqI , ijhnW nMU clwaux qo pihlW mMUh nwl Kolxw pYdw sI[ iehnw kwrqUsW nMU gW Aqy sUr dI crbI pYdw sI[ iehnw kwrqUsW nMU gW Aqy sUr dI crbI l`gI huMdI sI[ies qrW dy kwrqUsW nUM clwaux qo l`gI huMdI sI[ies qrW dy kwrqUsW nUM clwaux qo ienkwr krn vwlw pihlw sYink mMgl pWfy sI [ ausny ienkwr krn vwlw pihlw sYink mMgl pWfy sI [ ausny 29 mwrc 1857 eI:nUM iehnw kwrqUsW dI vrqo krn 29 mwrc 1857 eI:nUM iehnw kwrqUsW dI vrqo krn
qoN nwh kr id~qI Aqy iek AMgryj APsr dI h~iqAw kr qoN nwh kr id~qI Aqy iek AMgryj APsr dI h~iqAw kr idqI[ ies qrW 1857 eI: dI bgwvq dw AwrMB hoieAw [idqI[ ies qrW 1857 eI: dI bgwvq dw AwrMB hoieAw [
AwriQk kwrnAwriQk kwrn
1. BwrqI audXog Aqy vpwr dw Kwqmw : 1. BwrqI audXog Aqy vpwr dw Kwqmw : Bwrq iv`co k`cw mwl kpwh , ptsn Awid Bwrq iv`co k`cw mwl kpwh , ptsn Awid
ssqy BwA KrId ky ieMglYf lY jWdy sn ssqy BwA KrId ky ieMglYf lY jWdy sn Aqy au`Qy kwrKwinAW iv`c iqAwr Aqy au`Qy kwrKwinAW iv`c iqAwr
hoieAw mwl Bwrq ilAw ky mihMgy BwA hoieAw mwl Bwrq ilAw ky mihMgy BwA vycx l`gy[vycx l`gy[
2. nOkrIAw ivc Asmwnqw 2. nOkrIAw ivc Asmwnqw 3. ijMmIdwrW dI burI hwlq3. ijMmIdwrW dI burI hwlq
ivdroh dIAW mu`K GtnWvWivdroh dIAW mu`K GtnWvW 1. bYrkpur dI Gtnw 1. bYrkpur dI Gtnw
2. myrT dI Gtnw : myrT iv`c lgBg 85 BwrqI sYinkw ny 2. myrT dI Gtnw : myrT iv`c lgBg 85 BwrqI sYinkw ny crbI vwly kwrqUsW nMU clwaux qo ienkwr kr id`qw [crbI vwly kwrqUsW nMU clwaux qo ienkwr kr id`qw [3. id`lI dI Gtnw :myrT dI Gtnw qo bwAd 11 meI 1857 3. id`lI dI Gtnw :myrT dI Gtnw qo bwAd 11 meI 1857
eI. nMU BwrqI sYink id`lI pu`jy [ id`lI dy AMgRyz eI. nMU BwrqI sYink id`lI pu`jy [ id`lI dy AMgRyz kmWfr irply ny auhnW nMU rokx dw Xqn kIqw [kmWfr irply ny auhnW nMU rokx dw Xqn kIqw [
4. kwnpur dI Gtnw : nwnw swihb ny Awpxy pRis`D 4. kwnpur dI Gtnw : nwnw swihb ny Awpxy pRis`D jnrl qWqIAW topy dI shwieqw nwl kwnpur qy kbjw kr jnrl qWqIAW topy dI shwieqw nwl kwnpur qy kbjw kr
ilAw qy keI AMgRyzilAw qy keI AMgRyzAPsrW dw kql kr id`qw [APsrW dw kql kr id`qw [
lKnau dI GtnWlKnau dI GtnW : : lKnaU AvD dI rwjDwnI sI lKnaU AvD dI rwjDwnI sI [ieQy ivdrohIAW dI AgvweI nvwb vwizd AlI [ieQy ivdrohIAW dI AgvweI nvwb vwizd AlI
Swh dI bygm hjrq mh~l ny kIqI[Swh dI bygm hjrq mh~l ny kIqI[JWsI :JWsI : JWsI dI rwxI lkSmI bweI dy idl ivc JWsI dI rwxI lkSmI bweI dy idl ivc
AMgryjW pRqI bVwros sI ikauik AMgryjw ny AMgryjW pRqI bVwros sI ikauik AMgryjw ny rwxI dy god ley pu~qr nUM vwrs mMnx qoN rwxI dy god ley pu~qr nUM vwrs mMnx qoN
ienkwr kr idqw sI [ienkwr kr idqw sI [
pMjwb :pMjwb :pMjwb ivc 1857 eI: dI bgwvq ies krky nw pMjwb ivc 1857 eI: dI bgwvq ies krky nw
kwmXwb ho skI ikauik pMjwbI bwgIAW kol kwmXwb ho skI ikauik pMjwbI bwgIAW kol koeI vI au~c kotI dw nyqw nhIN sI[pMjwb dy koeI vI au~c kotI dw nyqw nhIN sI[pMjwb dy
rwijAW ny AMgryjW dy ivdroh krn dI QW rwijAW ny AMgryjW dy ivdroh krn dI QW sgON auhnW dw swQ id~qw [ ies leI sgON auhnW dw swQ id~qw [ ies leI
pMjwbIAW dw AjwdI leI pihlw sMgrS sPl nw pMjwbIAW dw AjwdI leI pihlw sMgrS sPl nw hO sikAwhO sikAw[[
1857 eI . dy ivdroh iv`c pMjwbIAW dw Xogdwn1857 eI . dy ivdroh iv`c pMjwbIAW dw Xogdwn 1. sYinkW dI bgwvq 2. lokW dI bgwvq 3. srdwr 1. sYinkW dI bgwvq 2. lokW dI bgwvq 3. srdwr
Aihmd KW Krl dI bgwvqAihmd KW Krl dI bgwvq1857 eI. dy ivdroh dI AsPlqw dy kwrn 1857 eI. dy ivdroh dI AsPlqw dy kwrn
1.ies ivdroh nMU SurU krn dI imqI 31 meI 1857 eI. 1.ies ivdroh nMU SurU krn dI imqI 31 meI 1857 eI. inSicq kIqI geI sI pMRqU ieh 29 mwrc 1857 eI. nMU inSicq kIqI geI sI pMRqU ieh 29 mwrc 1857 eI. nMU hI SurU ho igAw sI , jd ik ivdrohIAW dI pUrI iqAwrI hI SurU ho igAw sI , jd ik ivdrohIAW dI pUrI iqAwrI
nhI ho skI nhI ho skI 2. ivdrohIAW ivc eykqw dI kmI sI [ 2. ivdrohIAW ivc eykqw dI kmI sI [ 3. iehnW kol swDn bhuq G~t hn[3. iehnW kol swDn bhuq G~t hn[
4.AwvwjweI dy swDnw qy AMgryjW dw AiDkwr sI [4.AwvwjweI dy swDnw qy AMgryjW dw AiDkwr sI [5.ivdrohIAW ivc sWJy audyS dI Gwt sI [5.ivdrohIAW ivc sWJy audyS dI Gwt sI [
1857 eI. dy ivdroh dy nqIjy1857 eI. dy ivdroh dy nqIjy 1.rwjnIiqk nqIjy – Bwrq iv`co eIst ieMfIAw kMpnI dw Swsn 1.rwjnIiqk nqIjy – Bwrq iv`co eIst ieMfIAw kMpnI dw Swsn Kqm krky ieMglYNf dI srkwr dw isDw Swsn sQwpq kIqw Kqm krky ieMglYNf dI srkwr dw isDw Swsn sQwpq kIqw
igAw [igAw [2.smwijk nqIjy :1857 eI: dy ivdroh bwAd AMgryjw ny Put 2.smwijk nqIjy :1857 eI: dy ivdroh bwAd AMgryjw ny Put pwau , rwj kro nIqI ApxweI [ ies nIqI Anuswr AMgryjW ny pwau , rwj kro nIqI ApxweI [ ies nIqI Anuswr AMgryjW ny ihMdUAW Aqy muslmwnW nUM Awps ivc lVwauxw ihMdUAW Aqy muslmwnW nUM Awps ivc lVwauxw
surU kr idqw [surU kr idqw [3.sYink nqIjy : 1857 eI ivc BwrqI sYnW dI igxqI Gtw ky 3.sYink nqIjy : 1857 eI ivc BwrqI sYnW dI igxqI Gtw ky
XUrpIAn sYYinkw dI igxqI vDw idqI geI [XUrpIAn sYYinkw dI igxqI vDw idqI geI [5.AwriQk nqIjy : 1857 eI .dy ivdroh ipCoN Bwrq dw Swsn 5.AwriQk nqIjy : 1857 eI .dy ivdroh ipCoN Bwrq dw Swsn
pRbMD ieMglYNf dI srwr nUM soNipAw igAw [srkwr ny pRbMD ieMglYNf dI srwr nUM soNipAw igAw [srkwr ny BwrqIAw auqy keI qrE dIAW vpwrk bmdSW lgw idqIAw [BwrqIAw auqy keI qrE dIAW vpwrk bmdSW lgw idqIAw [6. BwrqI sYnw dw punrgTn: XurpIAn foNjIAW dUI igxqI 6. BwrqI sYnw dw punrgTn: XurpIAn foNjIAW dUI igxqI
vDw idqI geIvDw idqI geI[[pRwdyiSk Poks:A`vDpRwdyiSk Poks:A`vD – – A`vD irAwsq bVI AmIr sI [AMgryjw A`vD irAwsq bVI AmIr sI [AMgryjw
ny ies qy kbzw krn leI Anuicq FMg Apxwey [ A`vD dw ny ies qy kbzw krn leI Anuicq FMg Apxwey [ A`vD dw nvwb vwijd AlI Swh hmySw AMgryjw dw vPwdwr irhw sI[nvwb vwijd AlI Swh hmySw AMgryjw dw vPwdwr irhw sI[
AiBAws pRSn AiBAws pRSn
rwjnIiqk kwrn ikhVy hn?rwjnIiqk kwrn ikhVy hn?Lwrf flhozI duAwrw lyps nIqI ikau Lwrf flhozI duAwrw lyps nIqI ikau
ApxweI?ApxweI?AvD nUM AMgryzI rwj iv`c ikau AvD nUM AMgryzI rwj iv`c ikau
imlwieAW?imlwieAW?AwriQk Aqy Dwrimk kwrn ikhVy AwriQk Aqy Dwrimk kwrn ikhVy
hn?hn?
Shwiek sm`grI
A`TvIN SyxI dI smwijk dI pwT pusqk
lyKk fw. mMjU vrmw ,SRImqI hrdIp kOr
Aqy SImqI mlkIq isMG mwnwww.google.com