İzmir'in Ülke Ekonomisindeki Yeri

8/7/2019 zmir'in lke Ekonomisindeki Yeri

1/23

ZMR L'NNLKE EKONOMSNDEK

YER


2/23

Ege Blgesinin ky blgesinde toplam 11.973 kmlik alanda konumlanan zmir,

Trkiyenin ekonomi ve sosyal alannda kendini kantlayan ve Trkiye ekonomisineyn veren bir kent haline gelmitir.

zmirin ekonomik panoramas ok ynll ile dikkat ekmektedir. Gnmzde dezmir hem lke hem blge ekonomisinde nemli bir rol oynamaktadr.

zmirin ekonomisi arlkl olarak sanayi, ticaret, ulatrma-haberleme ve tarmsal

faaliyetlerinden olumaktadr. zmir sanayisinde petrol ve kimyevi rnler, metal,

tekstil, makine, otomotiv ile gda, ttn ve topraa dayal sanayi n plana

kmaktadr. zmir ticaret hayatnda gda, ticaret, inaat, tekstil konfeksiyon, aa-mobilya, kimya-plastik ve tarm rnleri ticareti yaygn bir ekilde gzlenmektedir.

Tarm ve hayvanclkta pamuk, zm, zeytin, incir, ttn ve sebze-meyve, balk ve

hayvansal yan rnler retimi st sralardadr. zmir Trkiyenin toplam sanayi

retiminin %9 nu ve yaratlan katma deerin %13,5 ni salamaktadr.

Trkiye ihracatnn yaklak % 20'si, Ege Blgesi ihracatnn ise neredeyse tamam

zmir'den gereklemektedir. zellikle gda rnleri, inaat malzemeleri, tekstil

rnleri, aa rnleri ve mobilya, kimyevi rnler, tarm rnleri ticareti, zmir

ticaretine ivme kazandrmaktadr. Ulusal ve uluslararas banka a ve borsalar ile

zmir ve yresi iyi bir sermaye piyasasna sahiptir. Trkiye'nin en byk emtia

borsas da zmir ilindedir.

lkemiz sanayisinin balca girdilerini oluturan endstriyel hammadde kaynaklar

asndan olduka fazla varla sahip olan zmirde, zellikle jeotermal enerji

kaynaklarnn dalm ve miktar yksek oranlardadr.

2010 yl vergi tahakuk ve tahsilat rakamlar incelendiinde Trkiye sralamasnda

4. Srada yeralan zmir ayn zamanda toplam vergi tahsilatnn %10.13 n

karlamaktadr.

Bankalardaki mevduat ve kredi miktar asndan tm iller arasnda 3. srada yeralan

zmirin pay mevduatta % 6,2 ve kredi miktarnda% 6,0 dr.

Sanayi, tarm, ticaret, enerji, turizm gibi birok ekonomik faaliyetin merkezi

konumundaki zmir, andarl liman ve stanbul-zmir Otoyolu, Ankara-zmir hzl

demiryolu gibi alt yap projeleri ile bu konumunu daha da glendirecektir.


3/23


4/23

zmirde Ekonomik Faaliyetlere Gre stihdam ve Paylar , 2010

Toplam Tarm Sanayi Hizmet

Trkiye stihdam(Bin Kii) 22.594 5.683 5.927 10.985

% 25,2 26,2 48,6

zmir stihdam(Bin Kii) 1.303 153 397 753

% 11,8 30,4 57,8

Kaynak:TK

gc Gstergeleri, (15 ya ve zeri)

2007 2008 2009 2010

Gc(Bin Kii)

Trkiye23.114 23.805 24.748 25.641

zmir 1.344 1.327 1.397 1.534

gcne KatlmaOran (%)

Trkiye46,2 46,9 47,9 48,8

zmir 46,4 45,2 46,6 50.1

ssizlik Oran (%)Trkiye

10,3 11,0 14,0 11.9

zmir 10,5 11,8 16,2 15,1

Kaynak:TK

Tarm11,8%

Sanayi30,4%

Hizmet57,8%


5/23

Sigortal alan Saylar

2002 2011 /ubat

Nfus 3.485.000 3.948.848

SSK (4/a) Zorunlu Sigortal Says 401.077 650.442

Ba-Kur (4/b) Zorunlu Sigortal Says 149.576 158.028

Em.San. (4/c) Aktif Sigortal Says 128.266 126.867

Toplam Sigortal Says (Bakur+Em San+SSK) 678.919 935.337

2022 S.K. (Yal + zrl Ayl Alan Says) 33.126 46.599

Yeil Kartl Says 308.822 176.824


6/23

K BAINA GSYH ENDEKS

Kaynak: DPT

Kii bana GSYH endeksine gre Kocaeli, zmir ve stanbul lkenin en gelimi BB Dzey-II

(*) blgeleridir. 2001 yl cari fiyatlarla GSYH byklne gre 13.382 milyon TLile stanbul

ve Ankarann ardndan Trkiye GSYHsine katkda bulunan 3. byk il zmirdir. Kii bana

dsen GSYHde ise 3215 $ (3.894 TL) ile Trkiyenin altnc byk ilidir.

(*) BB Dzey II: Blgeler aras gelimilik farklarnn azaltlmasna ynelik olarak blgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yaplmas ve Avrupa Birlii (AB) ile karlatrlabilir veriler retilmesi amacylaAB blgesel snflandrmas olan NUTS kriterlerine gre tanmlanmtr.

Ekonomik, sosyal, kltrel ve corafi ynlerden benzer illerin belirli bir nfus bykl de dikkatealnarak gruplanmas ile 26 adet 2. dzeyde blge birimleri tanmlanmtr.


7/23

MAL YAPI

Banka mevduatlarnn Trkiye toplam mevduat iindeki pay ile banka kredilerinin toplam krediler

iindeki pay itibaryla stanbul, Ankara ve zmir BB Dzey-II blgeleri ilk srada yer

almaktadr.

SANAY

zmir, Cumhuriyetle birlikte pek ok sanayi kuruluuna ev sahiplii yapan bir kent konumuna

brnmtr. Kentte sanayinin geliiminde; hammadde kaynaklar, nitelikli igc, ulam

olanaklar ile i ve d piyasalara yaknlk en byk etkenlerdir.

lkemizin en nemli petro-kimya tesislerinden olan Petkim zmir'de faaliyet gstermektedir.

Bunun yan sra kentte ne kan sanayi rnleri; petrol ve kimyevi rnler, metal, tekstil, makine,

otomotiv ile gda, ttn ve topraa dayal sanayidir.

Sanayide ciddi atlmlar gerekletirmi olan Aliaa, ili, Torbal ve Kemalpaa ilelerinde

bulunan Organize Sanayi Blgeleri (OSB) yatrmclara ok eitli frsatlar sunmaktadr. Bununla

birlikte Buca, Knk, Menemen (Deri-Plastik), demi, Tire, Torbal Tekeli ve Torbal Pancar'daki

Organize Sanayi Blgeleri de geliimlerini srdrmektedirler.

zmir, 2000 yl verilerine gre kk sanayi sitesinde kurulu iyeri says bakmndan ilk sradadr

(DPT, 2003). l Sanayi ve Ticaret Mdrlnn 2009 verilerine gre zmir, 2si tamamen faal,

4 ksmen faal ve 11i de yapm aamasnda olan toplam 17 Organize Sanayi Blgesi (OSB) ile

Trkiyenin en fazla sayda OSBye sahip ili konumundadr.

zmir'de bulunan organize sanayi blgelerinin mevcut durumlarna ilikin tablo aada yer

almaktadr.


8/23

zmir'de Bulunan Organize Sanayi Blgeleri

OSB ADI Mevcut Durum OSB Alanstihdam Edilen

Kii Says

zmir Atatrk Faaliyette 700 ha 25.000

Kemalpaa Faaliyette 1240 ha 19.000

Tire Faaliyette 400 ha 1.000

Aliaa I Faaliyette 922 ha 545

Buca Ege Giyim Faaliyette 540 dnm 1.600

TOB (Tekeli) Faaliyette 1950 dnm 804

Knk Faaliyette 85 ha 20

Bergama Faaliyette 1790 dnm

demi

Altyap almalar devam

ediyor 98 ha

zmir PancarAltyap almalar devamediyor 1300 dnm

Torbal I Proje + Kamulatrma 700 dnm

Menemen Plastik Proje +Kamulatrma 920 dnm

Kemalpaa-Bayurdu Proje + Kamulatrma 1470 dnm

Bayndr Yer seimi tamamland 150 ha

Aliaa-Dkmcler Yer seimi tamamland 190 ha

Otomotiv Yan Sanayi (K.paa) Yer seimi tamamland

Aliaa II Yer seimi halindeAliaa Kimya Yer seimi halinde

Bayndr Gda Yer seimi halinde

TOB Tevsii Yer seimi halinde

Merkez II Yer seimi halinde

zmir Merkez Mermer Yer seimi halinde

Seferihisar Teknopark Yer seimi halinde

Kiraz Yer seimi halinde

Kaynak: zmir Sanayi ve Ticaret l Mdrl

zmir ili yer seimi tamamlanan, imar plan yapm devam eden ve hizmete sunulmak olmak zere

toplam 17 adet OSB si ile %28,26 payla ege blgesi ve %7,78 payla lke toplam iinde 1. srada

yer almaktadr.


9/23

Serbest Blgeler Ticaret Hacimleri ve DeiimOranlar (1.000 ABD $)

Serbest Blgeler 2008 Yl2008/2009

(%) 2009 Yl2009/2010

(%) 2010 Yl

Ege 3.763.964 -29,36 2.658.772 -5,86 2.502.919

zmir Menemen 412.922 -32,18 280.040 9,95 307.913

Trkiye Toplam 24.578.055 -27,75 17.756.882 4,59 18.572.206

Kaynak:DTicaret Mstearl2010 ylnda tm serbest blgelerdeki toplam istihdamnn yzde 40,48'i zmir'deki serbest blgeler

tarafndan karlanmtr.

zmir'deki Serbest Blgelerde stihdam Verileri (2010)

Serbet Blgeler i BroPersoneli Dier ToplamTrkiye

inde Pay%

Ege 17.318 994 0 18.312 37,61%

zmir Menemen 1.061 281 56 1.398 2,87%

Trkiye Toplam 36.502 5.462 6.720 36.493 100%

Kaynak:DTicaret Mstearl

2001 yl temmuz aynda yrrle giren "Teknoloji Blgeleri Kanunu" ile teknoparklarn

oluturulmas sonucunda 2005 yl Nisan ay itibariyle lkemizde 17 adet Teknoloji Gelitirme

Blgesi kurulmutur.
http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/http://www.dtm.gov.tr/


10/23

zmir Teknoloji Gelitirme Blgesi de bunlardan biridir. Teknoloji gelitirme blgesi oluturma

almalar kapsamnda zmir Urla'da Yksek Teknoloji Enstits kamps iinde yaklak 200

ha.lk bir alan zerine teknopark kurulmutur.

Blgede faaliyet gsteren firmalar ile niversiteler arasnda ibirlikleri gerekletirilmekte,

niversite retim elemanlar projelerde yer almakta niversite rencileri ise part time i ve staj

imkan bulmaktadr. Yatrm ortam bakmndan elverili olan zmir'e yerli ve yabanc sermaye her

geen gn daha fazla ilgi gstermeye devam etmektedir. ,

DI TCARET YAPISI

zmirin yllara gre hracat ve thalat Potansiyeli (Milyar $)

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

hracat 7,2 9,1 11,2 12,8 15,6 17,7 21,6 14,3 16,8

thalat 6,1 8,6 11,5 14,6 17,8 21,1 26,1 16,1 22,2

D TicaretDengesi

1,1 0,5 -0,3 -1,8 -2,4 -3,4 -4,5 -1,9 -5,4

hracatn thalatKarlama Oran

(%)118 105,8 97,4 87,7 86,6 81 82,7 88,1 75,8

Kaynak:TK (Gmrklere Gre hracat ve thalat)

zmir, deniz yolu ulamn etkin ve yaygn kullanan bir merkez olmakla beraber ayn zamanda

Trkiye'nin deniz yoluyla da alan kaps konumundadr.

Tarih ncesi alarda bile zmir ve yakn evresi geni bir ticaret ana sahip olmutur. Bu

durumun sonucunda, zmir dnya ticaretinin nemli merkezlerinden biri haline gelmitir. Avrupa

lkeleri ile yaplan ticarete bal olarak zmir'de deniz ticareti de byk gelime kaydetmitir.

Bugn lkemizin en byk konteynr limanlar arasnda olan zmir Alsancak Liman, hem zmir'in

hem blgenin hem de lkemizin nemli bir ticaret kaynadr.


11/23

En ok hracat Yapan 10 limiz (Bin $)

Sralama

2010ehir

2002

hracat

2010

hracat

1 STANBUL 20.970.063 53.100.102

2 BURSA 3.456.516 10.673.326

3 KOCAEL 1.268.868 9.521.932

4 ZMR 2.777.767 6.677.037

5 ANKARA 1.515.106 5.620.370

6 GAZANTEP 619.536 3.520.703

7 MANSA 311.945 3.451.016

8 DENZL 680.541 2.127.625

9 HATAY 349.548 1.705.055

10 SAKARYA 428.029 1.678.185

En ok thalat Yapan 10 limiz (Bin $)

Sralama2010

ehir2002

thalat

2010

thalat

1 STANBUL 28.928.792 97.955.044

2 KOCAEL 5.474.272 22.638.394

3 ANKARA 6.484.899 19.065.511

4 BURSA 2.580.337 9.847.155

5 ZMR 2.288.330 8.414.069

6 GAZANTEP 658.227 3.430.052

7 HATAY 434.545 3.131.351

8 MANSA 221.231 2.962.592

9 ADANA 618.770 2.228.898

10 DENZL 319.344 1.730.762


12/23

Yllar tibariyle zmir linin hracat-thalat

Kaynak:TK

2,783,47

4,114,65

5,45

6,43

7,82

6,12

6,68

2,29

3,31

4,694,99

5,46

7,03

8,31

6,27

8,41

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Milyar

$

hracat thalat


13/23

ULAIM

lkemizin byk ehrinden biri olan zmir, corafi yerleim olarakKuzey-Gney ve Dou-Bat

akslar zerinde konumlanmtr.Dolaysyla ulam akslar da bu gzerghlar zerinde

oluturulmutur.Karayollar Genel Mdrl II. Blge Mdrl'ne bal 7 ilden bir tanesi olanzmir 1.286 km lik yol ana sahiptir.Trkiye'de yer alan toplam 2.080 km otoyolun % 10'nu 209

km'si zmir'dedir.

evresindeki tm illere direk karayolu ile balanma olanana sahip olan kentimizde; zmir evre

Otoyolu, zmir-Aydn ve zmir-eme Otoyollar bulunmaktadr.zmir; karayolu ile Ankara'ya 579

km, stanbul'a 561 km, Manisa'ya 36 km, Denizli'ye 224 km, Aydn'a 126 km ve Edirne'ye 534 km

uzaklktadr.

Demiryollarmzn gemii ise uzun yllara dayanmaktadr. Anadolu topraklarnda ilk demiryolu

inaatna zmir'den balanm, bundan 150 yl nce Kuzey-Gney aksnda demiryolu gzergh

oluturulmutur.Hlihazrda, zmir'de demiryollarnn nemli gzergahlar bulunmakta olup

lkemizdeki demiryollarnn % 12,5'i kentimizin de iinde bulunduu 3. Blgeden

gemektedir.Demiryolu ile yolcu, dkme yk, konteynr ve dier yk tamacl

yaplabilmektedir.

zmir'de uluslararas sivil hava meydan niteliinde Adnan Menderes Havaliman, Hava Kuvvetleri

Komutanl'na bal ili Tuzla'da bulunan Kakl havaalan, Seluk'ta stoal tipi havaalan

bulunmaktadr. 1987 ylnda faaliyete geen Adnan Menderes Havaliman'nn yllk yolcu

kapasitesi 9 milyon kiidir.zmir'den 12'si yabanc olmak zere toplam 20 havayolu irketi direkt

uu gerekletirmektedir.

Yap-ilet-devret modeli ile gerekleen ve TAV tarafndan iletilen D Hatlar Terminali ise yllk

5 milyon yolcu kapasitesine sahiptir.Ayrca havaliman kargo tamacl alannda da hizmet

vermektedir.

zmir Alsancak Liman konumu, nitelii ve potansiyeli bakmndan Trkiye'nin en stratejik

limanlarndan biridir. 12 milyon tonun zerindeki kapasitesiyle lkemizin en byk konteynr

ihracat liman olan zmir Alsancak Liman'nda, Bat Anadolu ve Anadolu ihracatnn byk bir

blmn gerekletirmektedir. Alsancak liman konteyner, genel kargo, dkme yk, Ro-Ro ve

yolcu tamaclna hizmet vermektedir.


14/23

TARIM

zmir, tarmsal retimi ve sahip olduu retim potansiyeli ile nemli illerimizden biridir.

rn eitlilii asndan olduka zengin olan ilimizde 113 tr bitkisel rn, 13 tr hayvan

yetitiricilii yaplmaktadr.

Yzlm yaklak 1,2 milyon olan ilimiz topraklarnn % 28,5'ini tarm alanlar oluturmaktadr.

Toplam 344.984 hektarlk tarm arazilerimizin; %42,2'si tarla, % 27,1'i zeytin, % 12'si sebze, %

7,9'u meyve, % 3,9'u da ba alandr. zmir yzlmnn yaklak 1/3'nde tarm yapld

sylenebilir.

Trkiye'de hindi etinin % 37'si, enginarn % 32'si, mandarin'in (satsuma) % 21'i, yalk zeytinin %

19'u, kirazn % 17'si, salalk biberin % 12'si, incirin % 10'u, pamuun % 6's, kurutmalk

ekirdeksiz zmn % 6's, stn % 6's ve ttnn de % 4' ilimizde retilmektedir.

l nfusunun % 15'i, aile olarak ifade edildiinde ise 151 bin aile geimini tarm sektrnden

salamaktadr.

zmir'de yaklak 177 bin hektarlk tarm alan sulanmaktadr. Szkonusu alan tarm alannn %

51,1'ine denk gelmektedir. Dier bir ifadeyle ilimiz tarm alanlarnn yaklak yars

sulanabilmektedir. lde sulama imkannn bulunmas; bitkisel rn eitliliini de beraberinde

getirmektedir.

zmir'de meyve veren yaklak 13,4 milyon adet zeytin, 1,3 milyon adet incir, 1,5 milyon adet

mandarin, 2 milyon adet kiraz, 1,3 milyon adet eftali ve 12,9 bin hektar zm bulunmaktadr.

Ayrca, bilindii gibi zmir; organik tarmn beii konumundadr. lk organik retim ekirdeksiz

kuru zm ile 1980'li yllarn ortalarnda zmir'de balamtr.

Gnmzde zmir'de 1,702 ifti, 355.640 dekarlk alanda organik tarm yapmaktadr. Sz konusu

alan Trkiye organik tarm alanlarnn % 20'sine denk gelmektedir. Organik olarak retilen 135

rnden 84 eidi zmir'de retilmektedir.

zellikle Tahtal Havzasnda organik tarmn yaygnlatrlmas halinde gerek ifti ve rn

gerekse organik tarm alanlarnn ve ihracatnn artmas beklenmektedir.


15/23

zmir li Tarm statistikleri

Kaynak: TK

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

lenen tarm alan / Ekilen(hektar) 159.105 147.235 167.607 170.481 174.483 161.897 160.804 161.118

Toplam ilenen tarm alan

(hektar) 206.923 197.500 215.989 219.902 220.938 204.519 207.040 207.087

Yem bitkileri (hektar) 3.860 4.182 26.934 31.763 43.142 45.515 47.367 43.495

Bitkisel retim alan (hasat edilen)

Toplam tahl, (hektar) 68.318 64.002 65.662 71.769 66.690 62.037 69.009 72.873

Bitkisel retim alan (hasat edilen)

Toplam yal tohumlar (hektar)1.283 1.242 1.117 875 1.329 1.074 1.206 1.247

Bitkisel retim miktar Toplam

tahl, (ton) 177.406 178.518 199.714 234.406 236.938 191.278 300.420 332.493

Bitkisel retim miktar Toplam

yal tohumlar (ton) 104.374 104.309 114.840 87.877 91.644 73.276 46.800 58.104

Niteliklerine gre rt alt tarm

alanlar Toplam (dekar) 7.082 7.010 7.616 7.838 7.973 7.540 8.037 8.145

Organik tarm ifti says 1.142 1.223 1.416 1.294 1.156 940

Organik tarm retim (Ton) 22.577 26.824 23.408 19.058 38.834 32.672

Organik tarm retim alan

(Hektar) 10.108 22.559 38.864 26.330 23.356 16.228

rt alt sebze ve meyve retimi

Toplam (ton) 182.849 180.940 139.943 153.457 153.454 144.558 165.485 169.574

Tarmsal alet ve makineler Traktr 30.197 30.573 30.888 31.112 31.301 31.909 31.759 32.277

Bitkisel retim deeri (1000 TL) 1.468.162 1.573.403 1.956.063 1.866.858 2.425.660 2.209.319 2.769.679 2.675.220

Canl hayvanlar deeri (1000 TL) 313.135 443.195 610.702 699.977 971.471 1.136.088 1.049.772 1.132.758

Hayvansal rnler deeri (1000

TL) 504.861 666.172 867.308 894.690 861.615 1.415.888 1.310.221 1.794.579

Kii bana bitkisel retim deeri

(TL) 591 730 692

Kii bana canl hayvanlar deeri

(TL) 304 277 293

Kii bana hayvansal rnler

deeri (TL) 379 345 464


16/23

ENERJ

zmir, Hidro Elektrik Santrali, Rzgar Enerjisi Santrali ve Termik santraller dnda zel

kurululara ait otoprodktrler, kojenerasyon santralleri ve OSB'lere ait elektrik retim niteleri

bulunan bir kenttir. Ayn zamanda Manisa OSB ve zmir Atatrk OSBkendi elektriini retmekle

kalmayp, TEDA'a elektrik satmaktadr.

zmir'in enerji ynetiminde temel hedefi; yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklar retimine katkda

bulunarak lkemiz ekonomisine katkda bulunmak ve da bamllmz azaltmaktr.

zmir, gnmzde byk neme sahip yenilenebilir enerji kaynaklarndan Jeotermal Enerji

asndan byk bir potansiyele sahip bir ehirdir. Bu alanda, Trkiye'nin en zengin illerinden

biridir.

Jeotermal kaynan bulunduu blgeler;

. Seferihisar (Karako, Doanbey, Cumal ve Tuzla),

. Balova-Narldere,

. Dikili (Kaynarca, Bademli, amur Ilcalar, Nebiler, Kocaoba),

. Bergama (Gzellik Ilcas, Dbek, Paa Ilcas-Allianoi),

. eme (Ilca, Alaat, ifne),

. Aliaa (Ilcaburnu, Samurlu, Gzelhisar, Bier, Helvac),

. ili-Menemen (Ulukent),

. Urla (Glbahe),

. Bayndr (Vardar Ilcalar),

. Menderes,

. Kemalpaa.

Jeotermal enerji, on yl akn sredir snma amal kullanlmasnn yan sra termal turizmde,

konutlarda, yzme havuzlarnda, toprak ve sera stmasnda, organik madde kurutmasnda, balk ve

tavuk retim iftliklerinde kullanlmaktadr. Isnma ve endstriyel ihtiyalar iin kullanmn

yaygnlatrmak gerekir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarndan biri olan gne enerjisi de zmir'in sahip olduu uygun hava

koullar nedeniyle nemli potansiyellerinden biridir. Ancak scak su kullanm ihtiyacn

karlamaya ynelik uygulamalar tesine gitmeyen bu enerji kaynann elektrik enerjisi


17/23

retiminde de kullanlabilmesi iin gerekli teknolojiye sahip firmalarla ibirliine gidilmesi blge

ekonomisi asndan nem tamaktadr.

Trkiye Rzgar Enerjisi Potansiyeli Atlas (REPA)'ya gre rzgar enerjisini kullanarak elektrik

retebilecek yerler iinde zmir potansiyeli en yksek olan illerden biridir. zmir, Trkiyenin

rzgar potansiyelinde 3. srada yer almaktadr. Rzgar Enerjisi Potansiyel Atlasna gre,

Trkiyedeki rzgar enerjisi kullanarak elektrik retmeye uygun alanlarn % 30u Ege

Blgesindedir.

EPDK verilerine gre en fazla rzgar santrali yatrm talebi zmir iin yaplmtr. Talep edilen 752

yatrmn 113 tanesi zmir'de kurulmak iindir.

zmir'de sadece eme-Alaat'da eitli firmalara ait 15 adet rzgar tribn bulunmaktadr.

eme-Alaat-Urla-Karaburun hattn iine alan 40 km'lik bir alanda tepelere konacak 1.000 adet

rzgar deirmeni sayesinde gnde ortalama 1 milyon Dolarlk elektrik enerjisi elde edebilecei

yetkililer tarafndan belirtilmektedir.

Doalgaz asndan bakldnda, Aliaa'da ve Kemalpaa'da Doal Gaz Kombine evrim

Santralleri faaliyete gemitir. Doalgazn zmir'de sanayide kullanm olduka yaygndr.

zmir'de 360 bin haneye doalgaz ulatrlmtr. Tm konutlara ulalmasyla bualanda yaratlan

ekonominin 4,5 milyar dolara ulaabileceini sylemek mmkndr. Trkiye'de ilk defa zmir'de

konutlarn giriine deprem annda vanay kapatmak zere deprem sensr konulmutur.

Birincil enerji tketimimizin yaklak yarsn oluturan ve %90'n ithal edilen petrol rnlerinin

rafinaj ilemleri lkemizde yaplmaktadr. lkemizin en byk rafinerilerinden biri olan Tpra

Rafinerisi, zmir kenti snrlar ierisinde Aliaa ilesinde bulunmaktadr.


18/23

Trkiye ve zmir'de 2009 Yl Elektrik Tketiminin Sektrlere Dalm (MWh)

Kaynak:TK

Sektrler zmir

zmir'inElektrik

TketimDalm

Trkiye

Trkiyenin

Elektrik

TketimDalm

zmirinPay

(%)

Mesken 3.128.514 23,2 39.147.505 25 7,99

Ticaret 1.563.637 11,7 25.018.856 15,9 6,25

Resmi Daire 428.669 3,2 6.989.641 4,5 6,13

Sanayi 7.165.676 53,4 70.470.076 44,9 10,17

TarmsalSulama

261.7122

3.661.8052,3 7,15

Aydnlanma 110.601 0,8 3.844.834 2,5 2,88

Dier 760.828 5,7 7.761.353 4,9 9,8

TOPLAM 13.419.636 100,0 156.894.070 100,0 8,55


19/23

TURZM

Trkiyenin uzun vadeli turizm stratejisinin ana hedefi 2023 ylnda dnyann en ok turist eken

ve en fazla turizm geliri elde eden ilk be lkesinden biri olmaktr. Trkiye, 2007 ylnda turizm

gelirleri bakmndandnyada 10. srada, gelen yabanc turist bakmndan ise 9. sradadr (Kltr veTurizm Bakanl, 2009).

1960l yllardan 80li yllara kadar Trkiyeye gelen turistlerin yarya yakn ksm iin zmir ve

evresi en nemli destinasyonlardan biri olma zelliini korumutur. Ancak zmire gelen turist

says son yldr bir arts eiliminde olsa da, zmir ili son 20 yldr turizmde gerilemitir. (zmir

l Kltr ve Turizm Mdrl, 2009).

2010 yl Ocak-Aralk dneminde lkemize gelen yabanc ziyaretilerin en ok giri yaptklar

kaplarn bal olduu iller sralamasnda zmir, % 4,04 oran ile Antalya (% 32,30), stanbul (%

24,20), Mula (% 10,39) ve Edirnenin (% 9,16) ardndan 5. sradadr (Kltr ve Turizm Bakanl,

Aralk 2010 Blteni).

zmir'e Gelen Kruvaziyer Gemi Sefer ve Turist Saylar

Yl zmir Alsancak Liman'na YaplanKruvaziyer Sefer SaysKruvaziyer Yolcu

Says

2003 5 3.2712004 32 77.0002005 26 58.0422006 94 183.1982007 122 288.0172008 128 321.2792009 127 309.6032010 141 355.899

Kaynak: zmir Ticaret Odas

Yllar tibariyle zmirden Trkiye ye Giri Yapan Yabanc Turist Says

0,65 0,530,76 0,79 0,78

0,97 1,03 1,06 1,16

0,00

0,70

1,40

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010MilyonKii


20/23

KAMU YATIRIMLARI

2010 Yl zmir li Kamu Yatrmlar Balang deneklerinin Sektrlere GreDalm (Toplam 457Milyon TL.)

Kaynak: DPT

Tarm ; 33.459; 8%

Madencilik; 5.416;1%

malat; 1.015; 0%

Enerji; 150; 0%

Ulatrma; 177.237;39%

Turizm; 4.613; 1%

Konut; 1.454; 0%Eitim; 86.309;

19%

Salk; 38.000; 8%

Dier; 109.401;24%


21/23

ZMRN BLGESEL KALKINMA HEDEFLER

Enerji

zmirin zellikle gne, rzgr ve jeotermal kaynaklar dnldnde yenilenebilir enerji

sektrndeki nemli bir gce sahip olduu grlmektedir. jeotermal enerjide dnyada 5.srada

olan lkemizin bu sektrdeki yatrmlarnn artrlmas blgenin kalknmasnda byk rol

alacaktr.

Rzgar enerjisi asndan deerlendirildiinde zmir lkede 3. Sradabulunmaktadr.Trkiyede

2008 ylnda hizmete girenlerle birlikte devrede olan kurulu gcn % 36s zmirdedir. Fakat bu

g, teorik potansiyelin yalnzca % 1i kullanlarak elde edilmitir.

zmir iin yenilenebilir enerji yatrmlarn artrp, yenilenebilir enerji teknolojilerinin retim ve

tketimini yaygnlatrarak; gerek igcnn gelitirilmesi, gerek yenilenebilir enerji kullanmnn

yaygnlatrlmas ile zmiri yenilenebilir enerji blgesi haline getirmek, sektrel gelime

ekseninin temel amac olarak belirlenmitir.

Ulam

zmir iin Ulam olanaklarnn eitlilik arz etmektedir. Sanayi blgelerine demiryolu ile tama

imkan bulunmas, Alsancak limannn demiryolu ve karayolu balantlarnn olmas lojistik

sektrn gelime potansiyelini gstermekte olup bu konum zmir limann Trkiyenin en nemli

ihracat limanlarndan biri haline getirmektedir.

Adnan Menderes havaalannn kapasitesinin artrlm olmas, kentin bir krfez evresinde

konumlanm olmas ulam eitliliini artrc dier bir etkendir.

Kentsel ulamda yaya trafiine ve bisiklet kullanmna nem verilmesi, belirli alanlarn buna

uygun dzenlenmesi zellikle, ky eridi sayesinde deniz ulam asndan nemli olanaklara

sahip olunmas avantaj salamaktadr.


22/23

Sosyo Ekonomi

zmirde sanayi sektrndeki firmalarn neredeyse tamam mikro iletme ve KOBdir. Bufirmalarn daha fazla kurumsallatrlmas ve pazarlama kapasitelerinin artrlmas blge iin

nemlidir. Kentte imalat sanayinde tarma dayal sanayilerin ve yksek teknolojiye dayal baz

sanayi gruplarnn ykselmekte olduu grlmektedir.Ayrca, zmirde tarm sektrnn de

younlat birok ile olduu grlmektedir.

zmir lkede en fazla sayda mavi bayrakl plajn bulunduu nc ildir. zmir ilinin en nemli

ekim gcnn deniz-gne-kum turizmi olmas, kitle turizmi kapsamnda geleneksel turizm

aylarnda talebin younlamas ve drt aylk bir turizm mevsimi yaanmas sonucunudourmaktadr.

Enerji kaynaklar, biyolojik eitlilii, toprak verimlilii, su havzalar ve mineral kaynaklar gz

nnde bulundurulduunda byk bir neme sahip olan zmirin; ok eitli kentsel, tarmsal ve

endstriyel faaliyetleri iinde barndrmas, evresel srdrlebilirliin nemini artrmaktadr.

zmir, Trkiyenin nc ve Ege Blgesinin en byk kenti olmas sebebiyle youn biryolcu ve

yk trafiine sahiptir. Kuzeydeki yerleim blgeleri ile gneydeki tarm, sanayi ve turizm blgelerini birbirine balayan bir gei noktas zellii tamaktadr. Trkiye genelinde sosyo-

ekonomik gelimilikte ve rekabetilikte 3. byk il olmas Ege Blgesi GSYHsinin neredeyse

yarsnn oluturulmas, kii bana den GSYH'de Trkiye'nin 6. ili olunmas nitelii

tamaktadr.

Trkiye'nin ilk ve en gelimi tarm rnleri borsasnn bulunmas, tarma ynelik eitim ve

aratrma alannda kurumsal kapasite olmas, organik tarmda yksek kapasite, deneyim ve rn

eitliliine sahip olmas tarm sektrn nemli klmaktadr.


23/23

evre

Evsel snma ve sanayide kullanlan yaktlarn kalitelerine snrlama getirilmesi ve kullanlanyaktlarn denetlenmesi, sanayi ve evsel snmada doal gaza geilmesi Krfez'deki kirlilii

nlemek amacyla Byk Kanal Projesi kapsamnda 2000 ylnda devreye giren Artma Tesisi'

zmirde evre kirliinin nlenmesi hususunda atlan nemli admlar olmutur.

Geri dnm ve atk ynetimi konusunda teknik kapasitenin bulunmas,evre konusunda alan

niversitelerin ve aratrma merkezlerinin bulunmas ldeki kamu ve yerel ynetim kurulular ile

niversitelerin proje deneyimleri kentin gelecee dnk beklentilerini karlayacan

dndrmektedir.

Documents

İzmir'in Ülke Ekonomisindeki Yeri