36
’08 JAARVERSLAG BELGISCHE SECTIE

Jaarrapport Handicap International 2008

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Jaarrapport  Handicap International 2008

’08JA

ARVERSLA

GB

ELG

ISC

HE

SEC

TIE

Page 2: Jaarrapport  Handicap International 2008

Voorwoordpagina 01

Onze thema’s pagina 04

pagina 11Projectoverzicht per land

pagina 28Financieel verslag

01 02

03 04

Verantwoordelijke uitgever: Jan BrigouHandicap InternationalSpastraat 67 - 1000 BrusselBelgië

Tel.: 0032 (0)2 280 16 01Fax: 0032 (0)2 230 60 30E-mail : [email protected]

Rekeningnummer: 000-0000077-77

Redactie: Catherine Billiau, Aurore Van Vooren Vormgeving: Chiquinquirá GarcíaDrukwerk: Nevelland (Werkplaats voor aangepaste arbeid)Vertaling: ISO TranslationFoto voorpagina: © L. AERTS

Wordt gratis verspreid.Contacteer Handicap International voor bijkomende exemplaren.Une version française est également disponible sur demande.An English version is also available upon request.

© T

. DIR

VEN

© A

. HO

DAL

ICS

© D

. DEL

VIG

NE

© L

. AER

TS

Page 3: Jaarrapport  Handicap International 2008

| 01

‘Ik ging samen met mijn vrouw en tweekinderen naar het park om de vijfdeverjaardag van mijn zoontje Ahmad tevieren’, vertelt Raed Mokaled uit Liba-non. ‘Nadat hij zijn verjaardagstaarthad opgegeten, ging Ahmad spelen.Plots hoorden we een explosie. Ik rendeerheen en zag dat mijn zoontje overheel zijn lichaam verwondingen had.Hij bloedde enorm. We brachten dejongen naar het ziekenhuis, maar naeen vier uur lange strijd overleed hij.Mijn andere zoon, Adam, vertelde dathij Ahmad een soort felgekleurde fleshad zien oppakken die meteen ernawas ontploft. Het bleek een clusterbomte zijn. Door mijn verhaal aan zo veelmogelijk mensen te vertellen, hoop ikeen manier te vinden om clustermuni-tie wereldwijd te bannen. Het is de ver-antwoordelijkheid van politici om derechten van alle kinderen te bescher-men.’

Ik ontmoette Raed tijdens zijn bezoekaan Brussel in 2008. Hij is een van deBan Advocates, een groep die op ini-tiatief van Handicap International werdopgericht en bestaat uit overlevendenvan clustermunitie. De leden gingen metsucces overal ter wereld getuigen omstaten ertoe te bewegen het Verdragvan Oslo te ondertekenen. Hierdoorwordt het gebruik de opslag, de pro-ductie en de transfer van clustermuni-tie verboden en krijgen de slachtoffersbijstand. Handicap International heeftjarenlang hard gewerkt om dit verdragtot stand te laten komen. Op 3 de-cember 2008 was het eindelijk zo ver:bijna honderd landen tekenden hetverdrag. Handicap International heefter altijd op gehamerd dat er in het ver-drag vergaande garanties moestenkomen voor hulp aan de slachtoffers.Dat dit ook gelukt is, vind ik een ver-dienste van zeer hoog niveau.

Hoed af voor het voortreffelijke re-search- en lobbywerk van de cel Be-leidsbeïnvloeding van Handicap Inter-national België! Dankzij de inspannin-gen van de leden van dit team voerdeBelgië als eerste een verbod in opclustermunitie, hetgeen uiteindelijk re-sulteerde in een internationaal verdragdat deze dood en vernieling zaaiendewapens verbiedt. De Ban Advocatesdrukten hun stempel op het heleproces en maakten een diepe indrukop de regeringsvertegenwoordigers.Slachtoffers kregen een gezicht. Nie-mand kon hier onbewogen bij blijven.Ook ik was erg onder de indruk van degetuigenissen van mensen als Raed.De manier waarop zij het drama dathen is overkomen hebben omgebogentot iets positiefs, is bewonderenswaar-dig. Daar kun je alleen maar groot res-pect voor hebben. Hun vastberadenheidheeft me diep geraakt.

01Voorwoord van de directeur

HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Page 4: Jaarrapport  Handicap International 2008

Daarnaast heb ik ook veel bewonderingvoor de stafleden die hun mannetjehebben gestaan tijdens de urgenties.In 2008 werd de wereld een paar kerenna elkaar opgeschrikt door natuurge-weld. Begin mei raasde de cycloonNargis over Myanmar. Nog geen tweeweken later beefde de aarde in Si-chuan, China, waarbij meer dan 80.000doden vielen en 374.000 gewonden.Een paar maanden later richtte de cy-cloon Gustav een ravage aan in Cuba.Handicap International stond directklaar om te gaan helpen. In Chinawaren we zelfs de eerste internationalehulporganisatie die present was. Onzeteams verzetten telkens hemel en aardeom de slachtoffers zo goed mogelijk opte vangen en eerste hulp te bieden. Enhet waren niet alleen natuurrampen diehet leven van duizenden mensen over-hoop gooide. De humanitaire situatiein Oost-Congo, waar we al sinds eind2007 aanwezig zijn, is er in de loopvan 2008 niet op verbeterd. Ook toende rebellen van Laurent Nkunda door-drongen tot de stad Goma, bleven weter plekke om de burgerbevolking te

helpen. Knap hoe het team zich wist enweet staande te houden in een moei-lijke situatie. Op het vlak van urgenties, een van depijlers van onze werking zoals we dievorig jaar hebben vastgelegd, is er in2008 iets in beweging gezet. Voor heteerst waren we op zoveel verschillendeplekken tegelijkertijd aanwezig. De drienatuurrampen en de daaruit voort-vloeiende noodsituaties, waren elk erguiteenlopend van aard. We hebben tel-kens adequaat gereageerd en er veelvan geleerd. Het is duidelijk dat een ur-gentie niet ophoudt bij het bieden vaneerste hulp. In China bijvoorbeeld,schatten we dat meer dan 20.000 ge-wonden een blijvende handicap oplie-pen en daardoor tegen een langdurigerevalidatie aankijken. Deze mensenmoeten begeleiding krijgen en hunplaats terugvinden in de maatschappij.Er is daar voor ons ook op langere ter-mijn een belangrijke taak weggelegd.Met onze kennis, know-how en ervaringkunnen we een groot verschil maken.In elk geval willen we in 2009 op ge-lijke voet verdergaan met dit werk.

Een van onze prioriteiten voor de pe-riode 2008-2010 op het gebied vanontwikkelingssamenwerking is het uit-bouwen en opzetten van projectenrond de gezondheid van moeder enkind. Dit kadert perfect in de Millen-niumdoelstellingen 4 en 5: het sterfte-cijfer bij kinderen onder de vijf jaar mettwee derde verminderen en het redu-ceren van de moedersterfte met drie-kwart ten opzichte van 1990. Doorgaansfocussen initiatieven op dit vlak echterlouter op het terugdringen de sterfte-cijfers bij moeder en kind. Hoewel dituiteraard ook belangrijk is, wordt ervaak voorbijgegaan aan het feit datveel moeders en kinderen in ontwikke-lingslanden langdurig of blijvend ge-handicapt raken voor, tijdens of na degeboorte. Dit veroorzaakt heel wat leeddat in veel gevallen voorkomen hadkunnen worden. Bovendien hebbendeze vrouwen en kinderen met eenhandicap zelden toegang tot kwali-teitsvolle zorg en begeleiding. Daar wilHandicap International iets aan doen.

| 02HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Page 5: Jaarrapport  Handicap International 2008

Hoe zal die toekomst er uitzien? Datvragen heel wat mensen zich momen-teel af. Niemand heeft nog vat op dewereldwijde economische situatie. Derecessie heeft in veel ontwikkelings-landen keihard toegeslagen. Werdende mensen de afgelopen jaren al ge-confronteerd met enorme prijsstijgingen,nu raken ze daarbovenop ook nog hunjob kwijt. In veel landen waar we wer-ken, ziet de situatie er dramatisch uitvoor de lokale bevolking. De meestkwetsbaren, zoals mensen met eenhandicap, dreigen als eersten uit deboot te vallen. Daarom is het belang-rijk dat we nu alles op alles zetten omdeze mensen te helpen. Ze kunnen opons blijven rekenen, ondanks de drukdie wij als organisatie voelen vanwegede recessie. We zullen voorlopig allezeilen moeten bijzetten om door decrisis heen te laveren, maar ik ben op-timistisch dat dit –met gepaste maat-regelen op het juiste moment– zallukken. Meer dan ooit kunnen we nueen groot verschil maken in de levensvan minderbedeelde mensen. Samenblijven we ons hiervoor inzetten.

Meer dan ooit kunnen we nu een groot verschil maken in de levens van minderbedeelde mensen. Samen blijven we ons hiervoor inzetten.

Marc JoolenAlgemeen directeur Handicap International België

In de loop der jaren heeft de organisa-tie zich ontpopt als een expert op hetgebied van preventie en het vroegtij-dig opsporen en behandelen van han-dicaps. We zijn immers al langer actiefop dit vlak. Onze ervaring bij het be-handelen van kinderen met een handi-cap leerde ons dat heel wat complicatieshadden kunnen voorkomen worden alswe vroeger hadden kunnen ingrijpen.Ook de revalidatie zou heel wat vlotterverlopen als handicaps tijdig werdengedetecteerd. In 2006 ontwikkelde deorganisatie dan ook een eerste projectdat specifiek op dit thema gericht is:‘Welcome to Life’ in Vietnam. In deloop van 2008 bouwden we in dat landdaarnaast ook het project ‘CongenitalDifferences’ uit om aangeboren afwij-kingen te voorkomen, op te sporen ente behandelen. Soortgelijke initiatievenzagen recent het licht in Cambodja enCongo. Op sommige vlakken vervultHandicap International een pioniersrol.Zo ontwikkelde de organisatie bijvoor-beeld een uniek opleidingsprogramma.Dankzij deze vormingen kunnen ge-zondheidswerkers de belangrijkstevormen van handicaps op het Cam-bodjaanse platteland leren herkennenen patiënten doorverwijzen. Zoals al-tijd kozen we voor een multidiscipli-naire aanpak. Opleiding, bewustmakingen het betrekken van de lokale ge-meenschap en overheden spelen eenbelangrijke rol in onze benadering. Ditis een essentiële voorwaarde om onzeprojecten te doen slagen en duurzameoplossingen te bieden. Over onze pro-jecten rond de gezondheid van moederen kind zult u in de toekomst onge-twijfeld nog meer horen.

| 03HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

© I.

PAT

EER

- HAN

DIC

AP IN

TERN

ATIO

NAL

Page 6: Jaarrapport  Handicap International 2008

Thema’s

02

Page 7: Jaarrapport  Handicap International 2008

In de 21ste eeuw zijn de sterftecijfers en gezondheidsproblemen bijmoeders en kinderen – vooral bij kinderen onder de vijf jaar – nogsteeds belangrijke kwesties. Volgens de meest recente cijfers ster-ven elk jaar ruim 530.000 vrouwen door complicaties bij de zwan-gerschap of bevalling . Bijna al deze sterfgevallen, 99%, doen zichvoor in ontwikkelingslanden, vooral in Afrika ten zuiden van deSahara en Zuid-Azië. De hoge kindersterfte, vooral bij kinderenonder de vijf jaar, is eveneens onaanvaardbaar: 10 miljoen per jaar,waaronder 4 miljoen vóór de leeftijd van 1 maand. Veel van diesterfgevallen hadden nochtans voorkomen kunnen worden via in-grepen als veilige medische praktijken tijdens de zwangerschap enrond de bevalling, een goede diagnose en behandeling van ziektenen de juiste voeding.

De Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling en de gezondheid van moeders en kinderen

De Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (Millennium Deve-lopment Goals, MDG) bewijzen hoeveel aandacht er besteed wordtaan deze prioritaire problemen. Twee van de acht doelstellingenhebben rechtstreeks betrekking op de gezondheid van moedersen kinderen: doelstelling 4 is het sterftecijfer bij kinderen onder devijf jaar met twee derde terugdringen en doelstelling 5 is de moe-dersterfte met drie kwart verminderen. ‘De MDG’s hebben zeker eenwaardevolle bijdrage geleverd door een prioriteit te maken van dezethema’s en de middelen hierop te focussen’, zegt Monique Ferguson,Community Health Advisor bij Handicap International. ‘Maar helaasrichten de meeste actoren in de gezondheids- en ontwikkelingssec-tor zich bijna alleen op het terugdringen van het sterftecijfer in ont-wikkelingslanden. Er is veel minder aandacht voor preventie en hetreduceren van het aantal handicaps en beperkingen. Nochtanskomen langdurige of permanente handicaps veel vaker voor dansterfgevallen.’ Volgens sommige onderzoeken zijn er voor elke vrouwdie in het kraambed sterft, dertig die een lichamelijk letsel of han-dicap overhouden aan de bevalling. Sommige instanties gewagenvan 20 miljoen vrouwen per jaar die gehandicapt raken als gevolg vaneen zwangerschap of bevalling. We verwachten ook meer handicapsbij kinderen in gebieden waar er een hoog sterftecijfer is bij kin-deren onder de vijf jaar. Deze vrouwen en kinderen hebben bovendienmaar zelden de mogelijkheid om behoorlijk verpleegd en geholpente worden. Wereldwijd heeft maar 2% van de personen met een han-dicap toegang tot fysieke revalidatie en andere basisdiensten.

Handicap International is zich bewust van de noodzaak om zichmet deze thema’s bezig te houden. Daarom versterkt onze orga-nisatie momenteel haar globale aanpak van handicaps door inZuidoost-Azië en Centraal-Afrika projecten op te zetten rond de ge-zondheid van moeders en kinderen. Weinig andere internationale

| 05HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

actoren leggen zich specifiek toe op deze problematiek of be-schikken over de nodige expertise die Handicap International inde loop der jaren heeft verworven. Onze organisatie positioneertzich daarom als pionier op het gebied van de preventie, opsporing,verzorging en vroegtijdige behandeling van handicaps en de door-verwijzing van patiënten.

Handicap International legt momenteel het accent op de prenatale,perinatale en postnatale fasen van de zwangerschap en de ont-wikkeling van het kind. Dat zijn de momenten waarop handicapsmeestal ontstaan. Deze projecten zijn nodig omdat veel handicapspas worden ontdekt wanneer het kind naar school gaat. Als er eer-der was ingegrepen, zou er heel wat leed zijn voorkomen.

Interventiepijlers

Onze projecten rond de gezondheid van moeders en kinderen zijngebaseerd op verschillende strategische interventiepijlers. Aller-eerst ontwikkelen en versterken zij het vermogen van het gezond-heidsstelsel om handicaps te voorkomen, op te sporen en tebehandelen. We focussen vooral op de opleiding van het verplegendpersoneel en het uitbouwen van medische infrastructuur op plaatsenwaar permanente zorg verleend kan worden (van het opsporen totde eerste behandeling). Als de toestand van de patiënt dit vereist,verwijzen we door naar gespecialiseerde diensten. We werkennauw samen met de gemeenschap en de lokale gezondheidswer-kers op het terrein om de families te sensibiliseren voor de risi-cofactoren, oorzaken en tekenen van handicaps. Samen met henbekijken we welke preventieve maatregelen er kunnen genomenworden en welke therapeutische mogelijkheden er binnen de ge-meenschap beschikbaar zijn.

Ten slotte werken we samen met regeringsvertegenwoordigers,vooral de verantwoordelijken van het ministerie van Volksgezond-heid, om hun engagement tegenover de problematiek rond han-dicaps te vergroten. We helpen hen ook bij het integreren van dezeprioriteiten in hun nationale gezondheidsprogramma’s.

Bepaalde projecten om de moeder- en kindersterfte terug te dringen,kunnen worden aangepast of uitgebreid met een luik ‘handicap’.Veel van de factoren die verantwoordelijk zijn voor de hoge sterfte-cijfers (zoals ondervoeding, een beperkte toegang tot kwalitatievezorg en het beperkte gebruik van deze diensten ) zijn tevens deoorzaak van het groot aantal handicaps. De steun van HandicapInternational voor een betere prenatale zorg helpt dus niet alleende kindersterfte, maar ook het aantal handicaps bij kinderen terug-dringen.

‘Toen ik voor het eerst tijdens mijn werk als vroedvrouw een baby met een klompvoetje zag, wist ikdankzij de opleiding van Handicap International wat ik moest doen’, vertelt Cuc, een vroedvrouw die inVietnam in de plattelandsgemeente Dai Lanh werkt. ‘De baby was nog maar twee dagen oud toen ik zijnmoeder naar het revalidatiecentrum op 85 kilometer van Dai Lanh stuurde. Twee maanden later is hetal bijna niet meer te zien dat het jongetje met een klompvoet geboren werd. De kinesitherapeute heefter goede hoop op dat hij op tweejarige leeftijd normaal zal kunnen lopen.’

Werken aan de gezondheidvan moeders en kinderen

Page 8: Jaarrapport  Handicap International 2008

Technische opmerkingen:

Onze projecten voor de gezondheid van moeders en kin-deren omvatten primaire en secundaire preventie. Pri-maire preventie verwijst naar acties om de oorzaken vande handicap te verminderen of weg te nemen. Het pro-bleem of de aandoening wordt aangepakt voordat ereen handicap kan ontstaan. Een voorbeeld van primairepreventie is het toedienen van foliumzuur voor dezwangerschap om neuraalbuisdefecten te voorkomen.Secundaire preventie verwijst naar maatregelen om deinvaliderende aandoening te verhelpen voordat dezezichtbaar wordt. Een voorbeeld is de chirurgische ingreepom een gespleten gehemelte (hazenlip) bij pasgeborenente corrigeren.

De belangrijkste soorten handicaps bij kinderen: cognitief, intellectueel (leerstoornissen)visueel en auditief motorisch (bijv. cerebrale motorische stoornis)epilepsie spraakstoornissen gedrags- en andere stoornissen (bijv. autisme)

De voornaamste oorzaken van handicaps:genetische aandoeningen (bijv. Downsyndroom) problemen tijdens de zwangerschap (een vrouw die tij-dens haar zwangerschap alcohol drinkt of een infectiezoals rodehond oploopt, kan een kind met een intellec-tuele handicap ter wereld brengen)problemen bij de geboorte (zuurstofgebrek tijdens deweeën kan tot een mentale handicap leiden) gezondheidsproblemen zoals hersenvliesontsteking,mazelen of zware ondervoeding ondervoeding, infecties en niet-overdraagbare lichame-lijke ziekten (deze zijn verantwoordelijk voor 50% vanalle handicaps) blootstelling aan verontreinigende stoffen als lood ofkwik

Ageren op het niveau van de gemeenschap

Handicap International werkt ook aan vernieuwing. Zo bestaat ermomenteel geen enkel internationaal erkend instrument voor hetopsporen van ontwikkelingsachterstanden en aangeboren misvor-mingen bij kinderen onder de twee jaar. Onze projectteams iden-tificeren deze lacunes en werken vervolgens nieuwe instrumentenen programma’s uit om de gaten op te vullen. Zo hebben we in hetkader van een proefproject geëxperimenteerd met een instrumentvoor het opsporen van handicaps bij pasgeborenen in Kinshasa.In Cambodja ontwikkelen we een compleet opleidingsprogrammadat de gezondheidswerkers in de dorpen in staat stelt om de be-langrijkste soorten handicaps in de plattelandsregio’s te identifi-ceren en de patiënten door te verwijzen naar andere diensten.Onze successen op dit gebied zijn niet alleen te danken aan onzegerichte interventies, maar ook aan het feit dat we op een multi-disciplinaire manier werken. De basis is onderwijs, sensibiliseringen een grote betrokkenheid van de gemeenschappen waar we meesamenwerken. Verder moeten de regering en onze partners uit hetmaatschappelijk middenveld zich op lange termijn engageren omzo de nodige competenties en middelen op te bouwen.

Onze projecten rond de gezondheid van moeders en kinderen zijneen fundamenteel onderdeel van onze geïntegreerde benaderingvan handicaps. Zo worden deze projecten vaak geassocieerd metprogramma’s voor gemeenschapsgerichte revalidatie in dezelfdegeografische zones. Deze kunnen het werk overnemen wanneerde projecten op het gebied van de gezondheid van moeders enkinderen zijn afgerond. Ze concentreren zich op de integratie vankinderen en volwassenen met een handicap in hun gemeenschap,stimuleren hun volwaardige maatschappelijke participatie en biedeneen omgeving die personen met een handicap en hun familiesondersteunt.

Overal in de wereld wordt men zich steeds meer bewust van hetfeit dat handicaps op alle fronten moeten worden aangepakt omde MDG’s te kunnen bereiken. Dit gaat van de preventie van han-dicaps (waar mogelijk) tot de revalidatie en integratie van personenmet een handicap als actieve en volwaardige leden van de samen-leving.

HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Sommige instanties gewagen van 20 miljoen vrouwen die gehandicapt raken na een zwangerschap of bevalling.Een ongelooflijk hoog cijfer.

Bronnen:

UNFPAWereldgezondheidsorganisatieRapport over de Millenniumdoelstellingen 2008UNICEF

Genetische en aangeboren afwijkingen 15-20 %

Besmettelijke ziekten 20 %

Niet-overdraagbare fysieke of mentale aandoeningen 40 %

Trauma’s en verwondingen 15 %

Page 9: Jaarrapport  Handicap International 2008

Clustermunitie eindelijk verboden

Op 3 december 2008 ondertekenden 94 staten het Verdrag van Oslo. Hierdoor wordthet gebruik, de opslag, de productie en de transfer van clustermunitie verboden enkrijgen de slachtoffers bijstand. Handicap International werkte actief mee aan de tot-standkoming van dit verdrag. De organisatie ijvert al jaren voor een verbod, samenmet de Cluster Munitions Coalition, een netwerk van een driehondertal ngo’s. Delaatste twee jaar kwam het proces in een stroomversnelling terecht. Stan Brabant,hoofd van de cel Beleidsbeïnvloeding van Handicap International, vertelt hoe het ver-drag tot stand kwam.

Hoe is de doorbraak er gekomen? Stan Brabant : Nadat België op aansporenvan Handicap International in 2006 alseerste land clustermunitie verbood, raaktende ogen van de wereld op ons gericht. Datheeft iets in gang gezet. Ineens zag men indat een verbod mogelijk is. We kregen reac-ties van ngo’s in de VS over Cambodja totin Irak. Er was hoop. Handicap Internationalhad al ervaring opgedaan tijdens het procesom landmijnen te doen verbieden. Dat re-sulteerde in het Verdrag van Ottawa. Rege-ringsvertegenwoordigers weten sindsdiendat Handicap International een serieuzeorganisatie is, die ervoor gaat. De oorlog inLibanon in 2006 bracht clusterbommenbovendien opnieuw internationaal onder deaandacht. De diplomatieke druk werd op-gevoerd. Met succes. Noorwegen, een landmet een lange traditie inzake vredespro-cessen, pikte de draad op. In februari 2007kwamen 46 staten overeen om tegen eind2008 tot een verbod op clustermunitie tekomen.’

Op welke manier probeerden jullie bewinds-lieden te overtuigen om het verdrag te onder-tekenen? SB : Handicap International stelde verschil-lende rapporten op waarbij aandacht werdbesteed aan de menselijke kant van dezaak, niet alleen droge cijfers. We toondenaan wat voor drama’s het gebruik van clus-termuntie veroorzaakt. De Ban Advocates,een groep van slachtoffers van clustermu-nitie die op initiatief van Handicap Interna-tional werd opgericht, heeft eveneens eenbelangrijke rol gespeeld. Bewindsliedenwerden rechtstreeks geconfronteerd met

het leed dat door deze oorlogstuigen wordtveroorzaakt. De Ban Advocates hebben heelwat regeringsvertegenwoordigers weten teovertuigen om hun handtekening te zettenonder het verdrag. Soms op het laatste nip-pertje, bijvoorbeeld in het geval van Afgha-nistan dat op de vooravond van deondertekeningsconferentie, na een gesprekmet Ban Advocate Soraj Ghulam Habib, pasoverstag ging. Wat ons ook sterk maakte, ishet feit dat we samenwerkten in een net-werk. Vergeleken met andere diplomatiekeprocessen is het allemaal erg snel gegaan.

Hebben genoeg landen het verdrag onder-tekend om betekenisvol te zijn? SB : Zodra 95 landen een verdrag onderte-kend hebben, is dit voldoende om eennieuwe norm te creëren. Sinds Tunesië enCongo in 2009 ook hun handtekening heb-ben gezet, is dit aantal bereikt. Als eenstaat die het Oslo-verdrag niet ondertekendheeft clustermunitie gebruikt, zal deze doorde hele wereld bekritiseerd worden. Op eenpaar jaar tijd zijn we erin geslaagd om vanclustermunitie een onaanvaardbaar iets temaken. Na ratificatie door dertig staten wordthet verdrag van kracht, dat is de basis. Hetbelangrijkste is dat het wapen niet meergebruikt wordt en dat de voorraden vernie-tigd worden.

Zijn er in het verdrag ook garanties voor deslachtoffers opgenomen?SB : Handicap International heeft er inder-daad voor gepleit om vergaande garantiesvoor de slachtoffers in het verdrag op tenemen. Dat dit ook gelukt is, beschouwenwe als een grote verdienste. Het begrip

| 07HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Jarenlang lobbywerk mondt uit in historisch Verdrag van Oslo

‘slachtoffer’ is ruim gedefinieerd: het omvatook de families en de gemeenschap van deoverlevenden. Staten hebben volgens hetverdrag de plicht om medische hulp, fysiekerevalidatie en sociaal-economische en psy-chologische begeleiding te bieden aanslachtoffers van clustermunitie en om sta-tistieken over slachtoffers te verzamelen.Daarnaast bevat de tekst een gedetailleerdelijst van concrete maatregelen die statenmoeten nemen inzake slachtofferhulp.

Wat zijn jullie uitdagingen voor de toekomst?SB : We blijven er uiteraard voor ijverendat nog meer staten zich bij het verdragaansluiten. Daarnaast zullen we eroverwaken dat het verdrag geen dode letterblijft. Overlevenden moeten daadwerkelijkondersteuning krijgen; de garanties uit hetverdrag moeten in de praktijk worden om-gezet. De dagelijkse realiteit van de men-sen zelf en hun families, dat is wat telt. Wezullen de situatie in alle landen opvolgen,informatie vergaren, rapporten schrijven ende bevolking en overheden blijven sensi-biliseren.

Welk moment in heel het proces zal je altijdbijblijven? SB : De ondertekeningsceremonie in Oslowas een bijzondere gebeurtenis. De sfeerwas fantastisch. De hele groep Ban Advo-cates stond op de bühne. Nadat een vanhen, de Ethiopiër Behiru Mesele, het woordhad genomen en de mensen had bedankt,stond de hele zaal recht en barstte er eendaverend applaus los. Dat had ik op zulkeofficiële bijeenkomsten nog nooit gezien.Het was een overdonderend moment.

Page 10: Jaarrapport  Handicap International 2008

| 08HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

20052 februari:Alle secties van Handicap International roepen op toteen verbod op clustermunitie.

9 maart:Handicap International roeptde Belgische Senaat op om tewerken aan een verbod opclustermunitie.

7 april:Handicap International, HumanRights Watch, Netwerk Vlaan-deren en het Noorse Petro-leumfonds organiseren inBrussel een gezamenlijkepersconferentie over hetthema ‘Clustermunitie, ergerdan antipersoonsmijnen’.

14 april:Een Belgische senator dienteen wetsontwerp in om clus-termunitie te doen verbieden.

28 juni:De Commissie voor Defensieen Buitenlandse Zaken van deSenaat organiseert een debatover het wetsvoorstel. Handicap International wordtuitgenodigd om de zaak teverdedigen. De plenaire verga-dering van de Senaat neemt op7 juli de tekst unaniem aan enhet wetsontwerp wordt over-gemaakt aan het parlement.

200619 januari:Het Europees Parlement roeptop om clustermunitie uit dewereld te helpen.

16 februari:Het Belgisch parlement neemtde wet die clustermunitie

verbiedt zonder amendemen-ten aan.

2 november:Handicap International brengtFatal Footprint uit, het eerstemondiale rapport over de humanitaire impact van clustermunitie.

17 november:Nadat de onderhandelingenover clustermunitie in hetkader van de conventie overde klassieke wapens misluktzijn, lanceert Noorwegen enparallel proces, naar het voor-beeld van wat Canada deedi.v.m. antipersoonsmijnen.

200722-23 februari:In Oslo vindt de eerste inter-nationale conferentie overclustermunitie plaats. De Verklaring van Oslo wordt opgesteld, waarbij 46 statenzich engageren om voor eind2008 tot een verdrag te komendat clustermunitie verbiedt.

23-25 mei:Vertegenwoordigers van 67staten nemen deel aan deconferentie over clustermuni-tie in Lima. Onder de deelne-mers zijn 27 landen die voorhet eerst deelnemen aan hetOslo-proces. Het verdrag krijgt vorm.

5-7 december:De conferentie over Cluster-munitie in Wenen wordt doorvertegenwoordigers van 138staten bijgewoond. Deze massale opkomst is een duidelijk bewijs van de politieke wil om clustermunitiete verbieden.

200818-22 februari:Op de conferentie van Welling-ton (Nieuw-Zeeland) wordt deontwerptekst van het verdragopgesteld. Na een week vanmoeizame onderhandelingenhalen de voorstanders van eensterk verbod hun slag thuis.Staten die uitzonderingen ophet verbod tegen clusterbom-men vroegen, herzien hun positie.

maart en april:Tijdens verschillende regionaleconferenties voor Afrika, Zuidoost-Azië, Latijns-Amerikaen het Caraïbisch gebied wordter met succes steun gezochtbij regeringsverantwoordelijkenvoor de ontwerptekst.

19-30 mei:Tijdens de conferentie van Dublin keuren 107 staten hetverdrag tegen clustermunitiegoed.

27 november :Opening van de openluchtten-toonstelling ‘Fatal Footprint’ inBrussel. Foto’s van Belgischefotografen tonen het leed vanoverlevenden van antiper-soonsmijnen, clustermunitie enander niet-ontploft oorlogstuig.In de loop van 2009 zal deexpo ook andere steden aandoen en in het buitenlandte zien zijn.

3-4 december:Op de ondertekeningsconfe-rentie in Oslo op 3 decembertekenen 94 staten het Verdragvan Oslo.

Landen die ondertekenden in Oslo:

Afghanistan, Albanië, Angola, Australië, België, Benin, Bolivië, Bosnië en Herzegovina, Botswana, Bulgarije, Burkina Faso, Burundi, Canada, Centraal-Afrikaanse Republiek,Chili, Colombia, Comoren, Republiek Congo,Cookeilanden, Costa Rica, Denemarken, Duitsland, Ecuador, El Salvador, Fiji, Filipijnen, Frankrijk, Gambia, Ghana, Guatemala, Guinee, Guinee-Bissau, Heilige Stoel, Honduras, Hongarije, IJsland, Indonesië, Ierland, Italië, Ivoorkust, Japan, Kaapverdië, Kenia, Kroatië, Laos, Libanon, Lesotho, Liberia, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Macedonië, Madagascar, Malawi, Mali, Malta, Mexico, Moldavië, Monaco, Montenegro, Mozambique, Namibië, Nauru, Nederland, Nieuw-Zeeland, Nicaragua, Niger, Noorwegen, Oeganda, Oostenrijk, Palau, Panama,Paraguay, Peru, Portugal,Rwanda, Samoa, San Marino, Sao Tomé en Principe, Senegal, Sierra Leone, Slovenië, Somalië, Spanje, Tanzania, Togo, Tsjaad, Tsjechië, Tunesië, Uruguay, Verenigd Koninkrijk, Zambia, Zuid-Afrika, Zweden, Zwitserland.

Mijlpalen in het proces van Oslo

Page 11: Jaarrapport  Handicap International 2008

Eyal omschreef in enkele woorden de achterliggende gedachte dieHandicap International ertoe bracht om opnieuw in noodhulpactieste investeren: we mogen de meest behoeftigen niet in de steek laten.Voor Handicap International gaat het er vooral om hulp te biedenaan kinderen, vrouwen en mannen met een handicap. Deze groepmensen krijgt het immers extra te verduren in noodsituaties.

De organisatie investeert opnieuw in een actiedomein waarvoor zezich in het verleden al had ingezet. Handicap International heeftimmers haar roots in de kampen in Thailand waar de voor hetRode Khmer-regime gevluchte Cambodjanen hun toevlucht zochten.Later bood de organisatie hulp in talrijke noodsituaties, zoals inAlbanië (1999) en in de kampen voor Burundese vluchtelingen inTanzania (1995). De acties voor de vluchtelingen leverden HandicapInternational in 1996 trouwens de Nansen-Medaille op, een erken-ning van het Hoog Commissariaat voor Vluchtelingen van deVerenigde Naties.

Personen met een handicap in noodsituaties uit de nood helpen,maakt integraal deel uit van ons mandaat. Dat bevat immers zeerduidelijk de plicht om tussenbeide te komen om personen met eenhandicap bij te staan tijdens een humanitaire crisis ten gevolgevan een gewapend conflict of een natuurramp.

Wij weten dat personen met een handicap bijzonder kwetsbaarzijn. Mensen en organisaties die humanitaire hulp bieden in nood-situaties zijn niet echt op de hoogte van hun specifieke behoeften.Zo merkten we bijvoorbeeld in de kampen rond Goma dat personenmet een handicap vaak niet correct worden geregistreerd. Zijn zealleen of in gezelschap, welke soort handicap hebben ze...? Als weover deze informatie beschikken, kunnen we meer rekening houdenmet hun praktische noden. Hoe geraakt een rolstoelgebruiker tot bijhet toilet of de voedselverdeling als er geen (toegankelijke) wegenzijn? Maar het probleem reikt verder dan enkel de toegankelijkheid.Handicap International wil daarom de andere humanitaire actorendie betrokken zijn bij de organisatie van het kampleven sensibili-seren. Dan kunnen zij ook rekening houden met de personen meteen handicap die in de kampen verblijven.

| 09HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

In de post-urgentiefase na een natuurramp moet er niet alleen aaneerste hulp gedacht worden, maar ook aan heropbouw. Vanuitonze optiek betekent dit werken aan beter toegankelijke woningenen omgeving zodat personen met een handicap hun actieve levenkunnen hervatten en niet langer afhankelijk zijn van derden.

Het jaar 2007 luidde het begin in van een nieuwe aanpak van denoodhulpacties. In 2008 kreeg dit in heel wat situaties concreetvorm. Zo hebben we onze projecten in Noord-Kivu verder uitgebreid,een streek die al jaren door interne conflicten geteisterd wordt.We werkten er een project uit voor ademhalingskinesitherapie eneen voor ziekenhuiskinesitherapie. Ook in China schoten we tehulp toen een aardbeving de provincie Sichuan verwoestte. Daarwas ons doel handicaps bij de slachtoffers te voorkomen en tebeperken.

Handicap International maakte duidelijk de keuze om noodhulp-projecten te lanceren op een vertrouwd domein, namelijk kinesi-therapie. Dit maakt snelle, kleine interventies mogelijk. Hiervoorzijn minder middelen nodig, maar de concrete gevolgen voor deslachtoffers van deze noodsituaties zijn immens. Deze projectenkunnen soms overgaan in ontwikkelingsprojecten, zoals in China.De mensen die geholpen worden via een noodhulpproject kunneneen behandeling op (middel)lange termijn nodig hebben. Dan is defase van noodhulp voorbij en schakelen we over naar een projectop langere termijn om de capaciteiten van onze partners inzake detherapeutische behandeling van handicaps te versterken.

Handicap International biedt een reële meerwaarde. Er zijn danook maar weinig humanitaire actoren met ervaring in het behan-delen van personen met een handicap of met voldoende expertiseom bepaalde soorten verwondingen te verzorgen. Dat stelden weduidelijk vast tijdens onze interventie in Sichuan. In eerste instan-tie vroegen de ziekenhuizen specialisten op het gebied van rug-genmergletsels, amputaties en schedeltrauma’s. Dat zijn een stukvoor stuk verwondingen die onze teams gewend zijn te verzorgen,bijvoorbeeld in de centra voor para- en tetraplegie in Vietnam. Deslachtoffers met breuken hadden kinesitherapie nodig. Maar het

Handicap Internationalen noodhulpacties, een nieuwe impuls

‘Wij staan voor engagement, humanitair werk en onpartijdigheid. Wie aan de macht is,speelt voor ons dan ook geen rol. Wij zijn er om de meest behoeftigen te helpen en datzullen we ook in de toekomst blijven doen. Handicap International zal de bevolking nietaan haar lot overlaten.’ Dat zei Eyal Reinich, projectcoördinator van Handicap Interna-tional in Goma, tijdens de conflicten in Noord-Kivu eind oktober 2008.

© N

. DEP

IERP

ON

T - H

AND

ICAP

INTE

RNAT

ION

AL

Page 12: Jaarrapport  Handicap International 2008

principe van fysieke revalidatie, waarbij de toegepaste techniekenessentieel zijn om blijvende handicaps te voorkomen, is in Chinanog maar weinig bekend en niet ontwikkeld. In Goma hebben weal ondervonden dat de behandelingen met ademhalingskinesithe-rapie bij ondervoede kinderen zeer nuttig zijn. Deze kinderen zijnerg verzwakt en hun organisme kan infecties van de luchtwegennauwelijks de baas. Ze kunnen vaak de secreties die hun longenblokkeren niet afvoeren. Dankzij ademhalingskinesitherapie kun-nen zij vlugger genezen. Een groot deel van de kinderen vertoonteveneens een motorische ontwikkelingsachterstand die de kinesi-therapeuten met eenvoudige oefeningen proberen te verbeteren.

Handicap International gaat de strijd niet noodzakelijk alleen aan.Dat was wel het geval in China, maar wij werken vaak samen metandere organisaties. Zo zijn we in Rutshuru (Noord-Kivu) actief inhet ziekenhuis dat beheerd wordt door Artsen Zonder Grenzen. Dezehulporganisatie vroeg ons om een project voor ziekenhuiskinesi-therapie op poten te zetten. In Myanmar werd het project samenmet twee operationele secties van Handicap International geleid.De Franse sectie neemt de revalidatie en de psychologische onder-steuning van personen met een handicap op zich. De Belgischesectie staat in voor de financiële projecten (bijvoorbeeld personenmet een handicap de mogelijkheid bieden om via een winkeltje ofveeteelt een inkomen te vergaren) en de acties rond toegankelijk-heid (hulpmiddelen om het vee te kunnen bereiken, een toe-gangsbruggetje tot het dorp…). De materiële noodhulp in Cuba nade cyclonen Ike en Gustav werd door de in het land aanwezigehumanitaire actoren gezamenlijk gecoördineerd.

Bij gebrek aan humanitaire actoren moeten wij soms ook tussen-komen op een ietwat ander terrein. Dat was het geval in Cubawaar we eerste hulp-materiaal (matrassen, dekens...) en materiaalvoor de heropbouw van de scholen hebben geleverd. Er zijn wei-nig organisaties actief in dit land, maar de mensen die we helpenvia onze ontwikkelingsprojecten hadden wel behoefte aan fat-soenlijke leefomstandigheden. De opgelopen schade na de door-tocht van de cyclonen in september 2008 was immers enorm.

Irène Manterola, programmadirecteur van Handicap Internationalin Cuba, vertelde na haar bezoek aan een door cycloon Gustav ge-troffen gemeenschap: ‘De enige bekommernis van de bevolking hieris een degelijk onderkomen en het herstellen van de primaire le-vensomstandigheden. (…) Alles is immers verwoest! In de gemeen-schappen met 24 of 25 gebouwen bleven slechts één of twee huizenovereind, waren alle winkels van de kaart geveegd, de velden ver-nield, lagen de elektriciteitspalen op de grond…’

Ons doel voor 2008 was tussenbeide komen in noodsituaties waarwe een specifieke expertise kunnen aanbieden om te slachtofferste helpen. Dat zullen we ook in 2009 doen. We weten nooit pre-cies waar we morgen zullen werken; dat is immers inherent aannoodhulpacties. Wat we wel weten, is dat we steeds zullen tus-senkomen in zulke situaties om handicaps te behandelen en voor-komen. Personen met een handicap zullen niet langer uit de bootvallen op het gebied van noodhulp. In 2008 stonden wij aan hunzijde en ook de komende jaren zullen we dat blijven doen.

| 10HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Ons doel voor 2008 was tussenbeidekomen in noodsituaties waar we een specifieke expertise kunnen aanbieden om te slachtoffers te helpen. Dat zullen we ook in 2009 doen.

Page 13: Jaarrapport  Handicap International 2008

Programma’s

03

Page 14: Jaarrapport  Handicap International 2008

In 2008 hebben de teams van het projectrond gemeenschapsgerichte revalidatie dieactief zijn in de provincies Benguela, Huila,Namibe en Huambo, steun en advies ver-leend aan personen met een handicap enhun familie. Bovendien werden heel watonder hen doorverwezen naar de bestaandediensten voor revalidatie en werden ze ge-holpen om weer deel te nemen aan het ac-tieve leven (via opleiding of professioneleintegratie). Het afgelopen jaar werd ook vanstart gegaan met een project voor steunaan verenigingen in verschillende gemeen-ten van de provincies Benguela, Huamboen Lubango. Doel is de organisaties vanpersonen met een handicap te versterkenzodat ze beter voor hun rechten kunnenopkomen.

Handicap International zette eveneens hetproject voor sociaal-economische en maat-schappelijke integratie voort. De teams vantwee partnerorganisaties in de provincieHuambo kregen ondersteuning. Tegelijkertijdwerd ook van start gegaan met de sensibi-lisering van de autoriteiten, agentschappenvoor microkrediet en privé-ondernemingen.

Dit leidde tot de ondertekening van part-nerschapsakkoorden voor het bevorderenvan de werkgelegenheid voor personen meteen handicap.

Het jaar 2008 betekent ook het einde van hetproject rond de voorlichting van de risico’svan landmijnen. Handicap International heeftomwille van diverse financiële en strategi-sche redenen besloten om op het einde vanhet jaar de activiteiten op dit gebied stop tezetten.

In 2009 zal de organisatie zich concentrerenop het uitzoeken hoe ze nog meer kan be-tekenen voor de mensen die bijstand krijgendoor hun geografische verspreiding te ver-kleinen. Handicap International zal boven-dien focussen op het verdedigen en hetbevorderen van de rechten van personenmet een handicap. Hiervoor werken we nietalleen concrete projecten uit, maar probe-ren we ook ons doel te bereiken door deorganisaties van personen met een handicapte ondersteunen zodat zij zelf hun rechtenkunnen opeisen.

IN CIJFERSInternationaal personeel: 6

Nationaal personeel: 61

Budget: € 1.551.693

Belangrijkste donors: Ambassade van Frankrijk in Angola, ambassade van Japan in Angola, CanadianAuto Workers Union (CAW-Canada), Canadian International DevelopmentAgency (CIDA), Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking van België(DGOS), Europese Commissie (EuropAid),ministerie van Buitenlandse Zaken van Ierland (Irish Aid), ministerie vanBuitenlandse Zaken van Nederland.

Handicap International werkt sinds 1995 in Angola. Deorganisatie zette verschillende projecten op in dit landdat getekend is door meer dan dertig jaar oorlog en deaanwezigheid van landmijnen. Aangezien de revalidatie-centra in 2005 overgenomen werden door het NationaalRevalidatieprogramma, concentreert Handicap Interna-tional zich nu voornamelijk op voorlichtingsprojectenrond de risico’s van mijnen, sociaal-economische inte-gratie, het verdedigen van de rechten van personen meteen handicap en gemeenschapsgerichte revalidatie.

Afrika

| 12HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Luanda

Huambo

HUAMBO

HUILA

NAMIBE

BENGUELABenguela

Lubango

Bibala

01Angola

Page 15: Jaarrapport  Handicap International 2008

BurundiTien jaar oorlog heeft diepe sporen nagelaten in het land. Het aantal vluch-telingen vertegenwoordigt meer dan 10% van de bevolking. Handicap Inter-national is sinds 1992 actief in Burundi en werkt er aan het verbeteren van deautonomie en de waardigheid van personen met een handicap. Alle projectendie de organisatie in Burundi leidt, hebben één ding gemeen: ze zijn eropgericht de perceptie van handicaps te veranderen.

| 13HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

In de loop van 2008 werden er verschillendeprojecten opgestart. Een ervan situeert zichin de provincie Ruyigi. Het eerste werk vanhet project voor gemeenschapsgerichte re-validatie was een onderzoek waardoor meerdan 4.000 personen met een handicapgeïdentificeerd konden worden. Het project-team kreeg ook een reeks opleidingen omin de toekomst beter voorbereid te zijn ophaar taak.

Een ander project dat in 2008 het licht zag,is de steun aan verenigingen voor personenmet een handicap. Doel is alle verenigingenin Burundi te ondersteunen bij hun rol alsdienstverlener en pleitbezorger voor de zaakvan personen met een handicap. Daarvoorhebben we de oprichting ondersteund vaneen netwerk van verenigingen. Zo kunnenhun vaardigheden inzake organisatie, hetuitwerken van projecten en het verdedigenvan de rechten van personen met een han-dicap verbeterd worden.

In de loop van 2009 zal Handicap Interna-tional zich blijven inzetten op het gebiedvan revalidatie door steun te verlenen aan devorming van een netwerk van twaalf revali-datiecentra. Vijf daarvan krijgen nu al steunvan de organisatie. Tegen 2012 zoudendeze effectief zelfstandig moeten kunnenwerken. Onze projecten rond gemeen-schapsgerichte revalidatie moeten uitgebreidworden naar twee andere provincies dieHandicap International overigens zeer goedkent omdat we er eerder een voorlichtings-project rond de risico’s van landmijnen had-den.

02

IN CIJFERSInternationaal personeel: 4

Nationaal personeel: 25

Budget: € 852.249 €

Belangrijkste donors: Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-werking van België (DGOS), EuropeseCommissie (EuropAid), United NationsDevelopment Program (UNDP).

Bujumbura Gitega

MAKAMBA

RUTANA

RUYIGI

Muyinga

GITEGA

MUYINGA

Page 16: Jaarrapport  Handicap International 2008

Ondanks het feit dat de expat-teams deafgelopen jaren al verschillende kerengeëvacueerd moesten worden vanwege depolitieke instabiliteit in het land, heeftHandicap International de acties kunnenvoortzetten doordat de lokale partners aanhet werk bleven. Maar al die jaren vangewapend conflict hebben de algemenegezondheidstoestand van de bevolking ergverzwakt en een aanslag gepleegd op demedische infrastructuur. Daarom zette Han-dicap International een aantal kinesithera-pieprogramma’s op, eerst in Bouaké enlater in Man en Danané. Kinesitherapie isnamelijk een doeltreffend middel om han-dicaps bij ziekenhuispatiënten te voorko-men en te beperken. Het feit dat de drieteams van kinesitherapeuten heel veelziektes -gevolgen van hersenvliesontste-king, hersenmalaria, HIV/aids- moesten be-

handelen, toont aan hoe zwaar de bevol-king lijdt onder de indirecte gevolgen vanhet interne conflict. Zo is vooral het aantalgevaccineerde kinderen sterk teruggelopenen kampen de basispreventieprogramma’s(malaria, HIV/aids,…) met grote problemen.

Ook voor de overige patiënten, die wordenbehandeld voor doorligwonden, brandwon-den, amputaties, ademhalingsaandoenin-gen of spierverslapping, is het belangrijkdat kinesitherapie wordt geïntegreerd in hetmedisch verzorgingsplan van de patiënten.Het is bevorderlijk voor de werking van hetziekenhuis omdat patiënten dan minderlang in het ziekenhuis moeten verblijven ensneller herstellen.

Nadat het revalidatiecentrum ‘Vivre Debout’in Abidjan begin 2008 officieel aan de lokalepartner werd overgedragen, liepen in de loopvan het jaar ook de projecten voor zieken-huiskinesitherapie in Bouaké, Man en Da-nané ten einde.

De overdracht van de activiteiten in de zie-kenhuizen van Bouaké, Man en Dananéwerd eind februari 2009 afgesloten met deterugtrekking van Handicap Internationaluit Ivoorkust. De drie partner-ziekenhuizenzijn nu verantwoordelijk voor het manage-ment en de omkadering van de Ivoriaansekinesitherapeuten.

Ivoorkust

Handicap International ondersteunt sinds 1996 revalidatiecentra in Ivoor-kust. Daarnaast leidt de organisatie lokaal personeel op. Er was immerseen grote nood aan gespecialiseerde kinesitherapeuten en technischeexperts voor het maken van prothesen en orthesen, maar deze opleidingenbestonden niet in het land. De organisatie werkt altijd zo veel mogelijksamen met lokale partners. Wanneer Handicap International zich uit hetland terugtrekt, nemen deze de projecten over en kunnen personen meteen handicap blijven rekenen op gespecialiseerde diensten.

| 14HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

IN CIJFERSInternationaal personeel: 3

Nationaal personeel: 23

Budget: € 453.078

Belangrijkste donors:Ministerie van Buitenlandse Zaken van België (noodhulp).

Abidjan

BouakéMan

Danané

03

Page 17: Jaarrapport  Handicap International 2008

Het project voor gemeenschapsgerichte re-validatie in Kinshasa is in de loop van 2008een nieuwe richting ingeslagen. We zullen ernu voor zorgen dat de comités voor gemeen-schapsgerichte revalidatie blijven bestaanen zelfstandig kunnen functioneren. Dezecomités staan in voor het uitwerken van deprojecten rond gemeenschapsgerichte reva-lidatie. Dit project loopt van 2008 tot 2010.Daarnaast hebben we in deze stad verdergewerkt aan het project voor inclusief on-derwijs. En halverwege het jaar hielden weeen nieuw project rond de gezondheid vanmoeder en kind boven het doopvont. Hier-mee willen we bij het personeel van diversegezondheidscentra en kraamklinieken deknow-how versterken inzake de preventievan handicaps bij de geboorte.

In de loop van 2008 ondersteunde HandicapInternational zes revalidatiecentra in hetoosten van Congo: in Zuid-Kivu, Noord-Kivuen Maniema. Dit in samenwerking met deAssociation des Centres de Handicapésd’Afrique Centrale (ACHAC). Deze zes centraliggen in afgelegen gebieden die door oor-log geteisterd worden. Ze hadden nood aanlevensmiddelen en materiaal voor personenmet een handicap.

In Kisangani hebben de teams van het pro-ject om de risico’s van landmijnen en niet-ontploft oorlogstuig te beperken, hunwerkterrein uitgebreid tot voorbij de pro-vinciegrenzen. In Noord-Kivu en enkele dis-tricten van de Oostprovincie werd een

Handicap International is sinds 1995 actief inCongo. Momenteel hebben we projectenlopen in Kisangani en in Kinshasa. In die laatstestad concentreert de organisatie zich op driethema’s: preventie, integratie en revalidatie.Doel van de acties in Kisangani en naburigeprovincies, is het terugdringen van de risico’svan landmijnen en ander niet-ontploft oor-logstuig. Daarnaast draagt Handicap Interna-tional ook bij aan de humanitaire noodhulpvoor de bevolking in het oosten van het landdie zwaar lijdt onder de conflicten die de regioteisteren.

| 15HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

04

belangrijk onderdeel van dit project gerea-liseerd. Samen met lokale verenigingenwerd er een onderzoek opgezet naar desocio-economische impact van dit oorlogs-tuig. De problemen werden gedetailleerd inkaart gebracht. Hierdoor kon de bevolkinggronden waarvan gedacht werd dat ze aan-getast waren, opnieuw in gebruik nemen.

Handicap International zal in de loop van2009 verder blijven werken aan de projectenrond gemeenschapsgerichte revalidatie inKinshasa. Daarbij zullen we nog meer denadruk leggen op het versterken van de sa-menwerking met het maatschappelijk mid-denveld. Daarnaast zullen we blijven ijverenvoor het naleven van de rechten van per-sonen met een handicap. Het project rondde gezondheid van moeder en kind zal lichtworden aangepast om het beter te doenaansluiten bij de situatie op gezondheids-gebied in de hoofdstad. Daarnaast zal ereen verkenningsmissie worden georgani-seerd in Bas-Congo met het oog op deopening van een project ter plaatse in2010-2011.

Democratische Republiek Congo

Ook de actitiveiten in Kisangani zullenvoortgezet worden. We zullen er de com-petenties van de lokale mensen en part-ners versterken met het oog op deterugtrekking van Handicap Internationalen de overdracht van het project aan deCongolese organisaties tegen 2011.

IN CIJFERSInternationaal personeel: 11

Nationaal personeel: 120

Budget: € 3.078.615

(inclusief noodhulpprojecten)

Belangrijkste donors:Ambassade van Frankrijk in Congo, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerkingvan België (DGOS), Europese Commissie (EuropAid), ministerie van Buitenlandse Zakenvan België (conflictpreventie), ministerie vanBuitenlandse Zaken van Nederland, ministerievan Buitenlandse Zaken van Zwitserland, Survey Action Center (SAC), UNDP.

Kinshasa

Kisangani

GomaNORD-KIVU

OOSTELIJKEPROVINCIE

RWANDA

BURUNDI

Page 18: Jaarrapport  Handicap International 2008

Ons werk steunt op drie pijlers. Ten eersteervoor zorgen dat personen met een han-dicap gemakkelijker toegang krijgen tot ba-sisvoorzieningen en toezien op de nalevingvan hun rechten. Ten tweede de bijstandondersteunen aan burgerslachtoffers vanhet gewapend conflict en specifiek aanslachtoffers van antipersoonsmijnen. En tenslotte de participatie van personen met eenhandicap aan het sociale en economischeleven bevorderen door organisaties voorpersonen met een handicap te versterken.

Het project voor bijstand aan slachtoffersvan antipersoonsmijnen is enerzijds gerichtop het verbeteren van de opvang van dezeslachtoffers. Dit doen we door de actieradiusvan de overheid en de lokale instellingen teversterken. Anderzijds focust het project ophet verbeteren van de leefomstandighedenvan burgers die het slachtoffers werden vaneen ongeval met landmijnen.

Via ons project voor gemeenschapsgerichterevalidatie versterken we de capaciteiten vanpersonen met een handicap. Lokale comitésvoor gemeenschapsgerichte revalidatie gaande specifieke noden na en analyseren desituatie, rekening houdend met de gezins-situatie en de omstandigheden. Vervolgensstellen ze een actiestrategie op, in samen-werking met de persoon en de mensen inzijn omgeving. Het project voor de verbe-tering van de leefomstandigheden van per-

sonen met een handicap werd in zijn huidigevorm gelanceerd in 2008. Tegen het jaar 2010zouden we 2.700 personen op deze maniermoeten kunnen helpen.

Een van de acties waar we in de loop van2008 mee van start zijn gegaan, is eenproject om organisaties te ondersteunen.Tien verenigingen voor personen met eenhandicap krijgen hulp om hun structuuren werkmethoden te optimaliseren. Zozullen deze mensen hun rechten kunnenopeisen in het kader van het VN-Verdraginzake de Rechten van Personen met eenHandicap.

In maart 2009 zal Handicap International deactiviteiten uitbreiden naar vijf nieuwe de-partementen. Zo kunnen we onze lopendeacties versterken. We zullen ook de situatieen de noden analyseren op het gebied vanvoorlichting rond de gevaren van landmijnen.We zullen ook de mogelijkheden bekijkenvoor het opzetten van een nieuw project,waarbij we gebruik zullen maken van de er-varing die we via onze diverse programma’shebben opgedaan. Een van de belangrijksteevenementen in 2009 wordt de tweedefollow-upconferentie voor de evaluatievan het Ottawa-verdrag inzake het verbodop antipersoonsmijnen. Deze conferentiezal plaatsvinden van 30 november tot 4december in Cartagena, de uitvalsbasis vanHandicap International in Colombia.

Handicap International is sinds 1997 in Colombia actief. Hetbegon met het ondersteunen van een Colombiaanse organisatiein Cartagena die gespecialiseerd is in de revalidatie van personenmet een handicap. Vervolgens werden partnerschappen en acti-viteiten uitgebouwd in samenwerking met diverse instellingen inverschillende delen van het land. In 2008 waren we vanuit onzekantoren in Medellin en Cartagena actief in vijf departementen:Antioquia, Bolivar, Sucre, Santander en Noord-Santander.

Latijns-Amerika

| 16HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Colombia

IN CIJFERSInternationaal personeel: 2

Nationaal personeel: 28

Budget: € 787.411

Belangrijkste donors:Agenschap voor Internationale Ontwikkeling van Canada (CIDA), Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-werking van België (DGOS), EuropeseCommissie (EuropeAid), ministerie van Buitenlandse Zaken van België (conflictpreventie en noodhulp), ministerie van Buitenlandse Zaken van Zwitserland.

Medellín

Bucaramenga

Cartagena

Sincelejo

Cúcuta

05

Page 19: Jaarrapport  Handicap International 2008

Handicap International ging in 1998 voor het eerst naar Cuba om de pro-ductie van prothesen te ondersteunen. Sinds 2001 spitst de organisatiezich toe op projecten voor de integrale ontwikkeling van mensen met eenhandicap binnen hun eigen gemeenschap. Daar kwamen nog projectenbij rond inclusief onderwijs om de integratie te bevorderen van de kwets-baarste personen in de Cubaanse samenleving. In 2008 opende de missieeen nieuw project rond gemeenschapsgerichte revalidatie in Holguín, pluseen project voor de ondersteuning en versterking van de drie Cubaanseorganisaties voor personen met een handicap. Het jaar stond ook in hetteken van de ravage die de twee orkanen Ike en Gustav aanrichtten.

Cuba

| 17HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

De projecten voor gemeenschapsgerichterevalidatie in de provincies Granma en Pinardel Rio werden voortgezet. Ze focussen oppersonen met een handicap die in lande-lijke gebieden wonen, ver weg van de ste-den. De projecten omvatten niet alleenfysieke revalidatie, maar ook psychologi-sche en sociale begeleiding. In de loop van2008 werden deze uitgebreid tot de regioHolguín, naast de provincie Granma. Deaanpak was hier meer gericht op toegan-kelijkheid in brede zin, ongeacht de aardvan de handicap. We hebben ook verdergewerkt aan het project om het inclusiefonderwijs in Cuba te verbeteren.

Nieuw in 2008 was de lancering het projectom de verenigingen te ondersteunen diepersonen met een handicap vertegenwoor-digen, vooral op het vlak van beheer. Eenander belangrijk onderdeel van dit projectis het bevorderen van de toegankelijkheidtot allerlei beroepsopleidingen voor perso-nen met een handicap. We werken aan hetverbeteren van de opleidingen voor hetpersoneel en de leden van de drie bestaandeorganisaties voor personen met een handi-cap op Cuba. We hebben ook opleidings-centra voor volwassenen uitgerust om zebeter toegankelijk te maken voor personenmet een handicap. Bovendien hebben wegewerkt aan de diversificatie van het oplei-dingsaanbod in beroepsscholen en scholenvoor bijzonder onderwijs.

In 2009 zal Handicap International als kata-lysator blijven fungeren voor diverse initia-tieven die ijveren voor een meer inclusievesamenleving. Dit doen we door de be-staande expertise en het sociale weefsel te

versterken. Daarom zullen we vooral debestaande projecten verbeteren en voort-bouwen op onze verworven ervaring. Tege-lijkertijd willen we bijzondere aandachtbesteden aan bepaalde aspecten, zoalstoegankelijkheid -in de breedste zin vanhet woord- voor alle personen met eenhandicap.

In de toekomst willen we ook meer werkenrond de re-integratie van personen met eenmentale handicap en de kwaliteit van hetdienstenaanbod voor deze doelgroep ver-beteren.

06IN CIJFERSInternationaal personeel: 2

Nationaal personeel: 3, gefinancierd dooronze partners ter ondersteuning van Handicap International, plus de 87 personeelsleden van onze projectteams(gefinancierd door onze lokale partners). Budget: € 591.826

(inclusief noodhulpprojecten)

Belangrijkste donors:Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-werking van België (DGOS), ministerie van Buitenlandse Zaken van Luxemburg,Vlaamse overheid (ministerie van Werk,Onderwijs en Vorming)

Havana

PINAR DEL RIO

GRANMA

HOLGUIN

Page 20: Jaarrapport  Handicap International 2008

In de loop van 2008 werkte Handicap Inter-national verder aan de projecten rondverkeersveiligheid. Dit jaar werd gefocustop het dragen van een helm. Met succes.Het aantal motorrijders dat een helm draagt,steeg van 27% in juni 2008 tot 52% in de-cember 2008. Verder werd dit jaar de over-name voorbereid van het project RTAVIS(de inzameling van gegevens over verkeers-ongevallen) door de nationale autoriteiten.We hebben ook het ministerie van Volks-gezondheid geholpen bij de oprichting vaneen algemene dienst voor onderzoek naarongevallen die zich niet langer beperkt totverkeersongelukken.

Op het gebied van de voorlichting rondlandmijnen en niet-ontploft oorlogstuig,heeft Handicap International de preventie-acties aangepast om het publiek te infor-meren over het verbod op en het gevaar vande handel in deze oorlogstuigen. De infor-matie-overdracht werd ook verbeterd om deontmijningsoperaties te versnellen. Dezenieuwe projecten hebben hun eerste resul-

taten opgeleverd: het aantal ongevallen inhet betrokken gebied daalde met 45%, eenveel beter cijfer dan in de rest van het land.

Handicap International is nog steeds actiefin de revalidatiecentra van Siem Reap enTakeo. In samenwerking met deze centrakonden we via het project ‘Happy Child’opleidingen aanbieden om handicaps bijkleine kinderen vroegtijdig te leren detec-teren om zo snel een behandeling te kunnenstarten. Zowel het personeel van de medi-sche centra als de traditionele vroedvrouwenzijn hierbij betrokken.

Het project ‘Rechten en inclusie’ is in 2008van start gegaan. We hebben ervoor geko-zen om de Cambodian Disabled People’sOrganisation (CDPO) te ondersteunen. Opdorpsniveau is Handicap International eringeslaagd om lokale verenigingen van per-sonen met een handicap op te zetten diedeze mensen op een efficiënte manier kun-nen vertegenwoordigen. Dit luik van hetproject loopt momenteel in 24 dorpen.

De manier waarop Handicap International in Cambodja handicapsbenadert, is geëvolueerd naar een meer participatieve aanpakgebaseerd op de naleving van fundamentele rechten. Personenmet een handicap en hun verenigingen zijn meer dan ooit gelijkepartners die samen met ons aan projecten werken, en dit van hetontwerp tot de evaluatie ervan.

Azië

| 18HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Cambodja

07

Daarbij komt nog het deelproject ‘Sport forall’. In lagere scholen werden 12 sportclubsopgericht voor kinderen met en zonder eenhandicap. Dit draagt bij tot een veranderingvan de manier waarop de kinderen en degemeenschap tegen handicaps aankijken.

De overdracht van vaardigheden en activi-teiten zal de focus zijn van onze projectenrond revalidatie. Zo is het proces van startgegaan om de fysieke revalidatiecentra overte dragen van de betrokken ngo’s naar hetministerie van Sociale Zaken, Veteranen enJeugd. Eind 2009 zal het CMVIS-project voorde inzameling van gegevens over ongeluk-ken met en slachtoffers van landmijnen, inzijn geheel wordt overgenomen door hetCambodjaanse Rode Kruis. Het project voorde preventie van de risico’s van landmijnenzal naar vijf provincies worden uitgebreid.

Phnom Penh

Battambang

Takeo

Siem Reap

Banteay MeancheyPreah Vihear

IN CIJFERSInternationaal personeel: 9

Nationaal personeel: 139

Budget: € 1.506.380

Belangrijkste donors: Agenschap voor Internationale Ontwikkeling van Japan (JICA), Directie-Generaal Ontwikkelings-samenwerking van België (DGOS),Europese Commissie (EuropAid), Global Road Safety Partnership, Handicap International Luxemburg,UNICEF, OntwikkelingssamenwerkingAustralië (Ausaid), Stichting Nippon,ministerie van Buitenlandse Zakenvan België (conflictpreventie), ministerie van Buitenlandse Zakenvan Finland, ministerie van Buitenlandse Zaken van Luxemburg,Ministerie van Sociale Zaken van Cambodja.

Page 21: Jaarrapport  Handicap International 2008

HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

IN CIJFERSInternationaal personeel: 5

Nationaal personeel: 43

Budget: € 1.367.412

(inclusief noodhulpprojecten)

Belangrijkste donors:Ambassade van Canada in China,Brussels Hoofdstedelijk Gewest,Department for International Development van het Verenigd Koninkrijk,Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-werking van België (DGOS), EuropeseCommissie (EuropAid), ministerie vanBuitenlandse Zaken van Luxemburg,Stichting Grivat, Stichting Hirzel.

In 2008 werden in Sichuan (district Yuexi) enin Tibet (district Lhassa) projecten opgezetom bij jonge kinderen vroegtijdig handicapsop te sporen, te voorkomen en te behan-delen. Een van de belangrijkste aspectenvan dit project is het vorming geven aangezondheidswerkers omtrent de oorzakenvan handicaps tijdens de zwangerschap ende bevalling – met het oog op preventie –en het identificeren van handicaps bij pas-geborenen en jonge kinderen. Zo kan erbetere zorg verleend worden wanneer datnoodzakelijk is. Daarnaast werden er sen-sibiliseringscampagnes georganiseerd voorhet grote publiek.

De revalidatieprojecten in Tibet en de actiesrond gemeenschapsgerichte revalidatie inSichuan, Guangxi en Tibet werden voortgezet.Nieuw is dat er twee nieuwe pijlers ontwik-keld werden op het gebied van onderwijsen sociaal-economische re-integratie.

Ook bleven we verder steun verlenen aanverenigingen van personen met een handi-cap, onder meer aan de Tibetaanse vereni-ging voor doven en organisaties in Pekingen Nanning (Guangxi).

Eind 2008 liep het project ten einde rondde vorming van het verzorgend personeelin weeshuizen. Op termijn zullen 570.000weeskinderen en 200.000 leden van hetverzorgend personeel hier baat bij hebben.

In 2009 zal er een project voor gemeen-schapsgerichte revalidatie worden gelan-ceerd in Sichuan, in de regio die door deaardbeving werd getroffen. Hiermee wordteen nieuwe fase van het noodhulpprojectingeluid. Dit nieuwe hulpproject voor de

slachtoffers van de aardbeving zal in prin-cipe twee jaar beslaan. Tegelijkertijd gaatHandicap International werken aan een ka-pitalisatiedocument inzake gemeenschaps-gerichte revalidatie. Dit werk zal in septem-ber resulteren in een internationaal semi-narie over gemeenschapsgerichte revalida-tie in Peking.

China

Ondanks een economische groei van 9% in 2008, bestaat er in Chinanog altijd veel sociale ongelijkheid. De grootste slachtoffers hiervan zijnpersonen met een handicap. Zij hebben amper baat bij de economischegroei van het land. De inspanningen die Handicap International doet omde zorg voor deze mensen te verbeteren, blijven dus hard nodig. Sinds1997 heeft Handicap International projecten lopen op het gebied vanpreventie, revalidatie en integratie. De laatste jaren legt de organisatiezich bovendien toe op het sensibiliseren van de bevolking voor deproblemen problemen van personen met een handicap. Onze actiesconcentreren zich op de provincie Sichuan en de autonome regio’sGuangxi en Tibet. Het jaar 2008 werd gemarkeerd door de aardbevingdie de provincie Sichuan verwoestte. Handicap International was er vanin het begin bij om hulp te verlenen.

Peking

ChamdoLhassa

Nanning

ShigatseSICHUAN

TIBET

GUANGXI

08

Page 22: Jaarrapport  Handicap International 2008

INDIA

Malé

Een van de belangrijkste doelstelllingenvoor 2008 was het opzetten en uitvoerenvan een nationaal onderzoek om personenmet een handicap en hun noden in kaart tebrengen. Research leidde al tot de ontwik-keling van een geïndividualiseerd scree-ning-instrument dat in de loop van 2009verfijnd zal worden. De bedoeling is omhiermee alle schoolkinderen en anderemensen die vermoedelijk een handicap ofspeciale behoeften hebben, te evalueren.

Op de Eilanden Thinadhoo en Hithadhoohebben we deze evaluatiefase al afgerond.Alle personen met een handicap werdengeïdentificeerd en hun situatie in kaart ge-bracht. Zo kunnen maatschappelijk werkersin contact gebracht worden met mensen meteen handicap.

Maldiven Na de tsunami van 26 december 2004 lanceerde Handicap Internationaleen aantal projecten op de Maldiven. De organisatie verleent sindsdientechnische bijstand aan het Rode Kruis om de toegang tot gebouwen endiensten te verbeteren voor personen met een handicap. Daarnaast helpenwe overheidsinstanties bij het uitwerken van een nationaal beleid voorpersonen met een handicap. Zo heeft Handicap International bijgedragenaan de integratie van de VN-Conventie voor de Rechten van Personenmet een Handicap in de nationale wetgeving. Er werd ook een projectopgezet rond gemeenschapsgerichte revalidatie waarbij een bestaandelokale organisatie steun en versterking krijgt.

In de loop van 2008 hebben we ook geij-verd voor het opzetten van organisaties vanmensen met een handicap. Met succes. Inde loop van het jaar werden twee organi-saties officieel geregistreerd: de organisa-tie voor doven en slechthorenden ‘MaldivesDeaf Association’ (MDA) en de verenigingvoor ouders van kinderen met een handicap‘The Association for Disability and Deve-lopment’. Deze organisaties zijn nu betrok-ken bij een hele reeks projecten en bewust-makingsactiviteiten. Dankzij een project datHandicap International samen met MDA enhet ministerie van Onderwijs heeft opgezet,kregen vijf leraren gebarentaal een oplei-ding. Zij geven nu op hun beurt vormingaan leraren in het bijzonder onderwijs. HetMaldivisch woordenboek in gebarentaal isnu ook klaar en zal in elke school en aangezinnen met een doof familielid uitgedeeldworden.

Eind 2009 lopen de projecten van HandicapInternational op de Maldiven ten einde entrekt de organisatie zich uit het land terug.We zullen ons in dit laatste jaar vooral fo-cussen op het onderzoek over handicaps.Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat part-nerorganisaties en overheidsinstanties hetwerk voor personen met een handicapvoortzetten.

| 20HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

IN CIJFERSInternationaal personeel: 4

Nationaal personeel: 3

Budget: € 303.188

Steun van Handicap InternationalFrankrijk aan tsunamiprojecten in Sri Lanka en Indonesië:€ 592.609

Belangrijkste donors:Consortium 1212.

09

Page 23: Jaarrapport  Handicap International 2008

Democratische Volksrepubliek KoreaOp het einde van de Koreaanse oorlog in 1953 werd het Koreaanse schiereiland in twee gesplitst: de De-mocratische Volksrepubliek Korea (DVK of Noord-Korea) en de Republiek Korea (ROK of Zuid-Korea). Noord-Korea telt meer dan 23 miljoen inwoners. Handicap International werkt sinds 1999 in Noord-Korea, opaanvraag van de KFPD (nationale federatie van personen met een handicap). De doelstellingen waren – enzijn nog steeds – het geven van technisch advies, het optimaliseren van de werking van de federatie en hetverbeteren van de hulp aan personen met een handicap. In 2005 kondigde de Noord-Koreaanse overheidhet einde aan van de humanitaire hulp in het land en maande de ngo’s aan om te vertrekken. De be-staande programma’s werden overgenomen door een instantie die uit zeven units bestaat. De projectenworden door Europese experts in goede banen geleid. Die van Handicap International werden verdergezetbinnen de ‘Health Unit Seven’.

In 2008 zijn we steun blijven verlenen aanorthopedische diensten. Daarnaast werd er-voor gezorgd dat een herstellingsoord voorouderen en personen met een handicap eengrondige renovatie onderging, technischebijstand kreeg en werd voorzien van loop-hulpmiddelen.

Sinds vier jaar loopt er uniek project rondbijzonder onderwijs in een school voordove en slechthorende mensen in Weonsan.Handicap International biedt ook steun aandergelijke scholen in Hamhung. De ge-plande fusie van de twee instellingen moetde werkingskracht en de kwaliteit van deaangeboden diensten verbeteren.

Voor al onze projecten in Noord-Korea wer-ken we nauw samen met de KFPD. Dankzij

| 21HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

10 de versterking van haar werkingskracht kande federatie meer efficiënte acties opzetttenrond de rechten van personen met een han-dicap. Om dit doel te bereiken werden vor-mingen, seminaries en sensibiliseringsma-teriaal uitgewerkt.

In 2009 zullen we niet alleen onze actiesvoortzetten, maar zullen we ook de KFPDblijven begeleiden. Zo is er de mogelijkheidom een nationaal onderzoek op te zettenom handicaps en de behandelingsinfra-structuur in kaart te brengen. Bovendien kaner een donatiesysteem uitgewerkt wordenzodat mogelijke donors de federatie recht-streeks kunnen steunen. Daarnaast zullenwe de KFPD bijstaan tijdens het procesvoor de herziening van de wet op de be-scherming van personen met een handicap.

Pyong Yang

Hamhung

Weonsan

IN CIJFERSInternationaal personeel: 3

Nationaal personeel: 7, ter beschikkinggesteld door onze Koreaanse partners.Budget: € 791.784

Belangrijkste donors:Agentschap van de Federale RepubliekDuitsland in PyongYang, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerkingvan België (DGOS), Europese Commissie(ECHO), Zweeds Agentschap voor Internationale Samenwerking.

Page 24: Jaarrapport  Handicap International 2008

In de loop van het jaar heeft de organisatieook de Lao Disabled People Association(LDPA) gesteund bij het opkomen voor hetrecht op werk en economische vooruitzich-ten voor personen met een handicap. Tij-dens de eerste fase zette Handicap Inter-national een onderzoek op om informatiete vergaren over de werkgelegenheids-situatie in de hoofdstad Vientiane. Doel isde tewerkstellingsmogelijkheden voor per-sonen met een handicap exploreren.

De meeste van onze projecten richten zich opde provincie Savannakhet. In 2008 bekeekHandicap International hoe de teams vanverschillende projecten er vanaf 2009 beterzouden kunnen samenwerken. De projectenrond gemeenschapsgerichte revalidatie ende gezondheid van moeders en kinderenbijvoorbeeld, zullen gaan samenwerken inde districten waar ze allebei aanwezig zijn.Handicap International zal ook een tewerk-stellingsproject voor personen met eenhandicap opzetten.

In 2009 zal de organisatie ook werken aanhet versterken van de competenties van deoverheid en lokale partners zodat deze optermijn de projecten van Handicap Interna-tional kunnen overnemen.

In de loop van 2008 zijn er -naast de actiesrond de preventie van verkeersongevallenen het terugdringen van de gevaren vanniet-ontploft oorlogstuig (ontmijning, pre-ventie van ongevallen)- heel wat nieuweprojecten van start gegaan of in een nieuwerichting geëvolueerd. Zo organiseert hetproject voor gemeenschapsgerichte revali-datie, dat in 2006 van start ging, nu bij-eenkomsten in de dorpen. De bewonersvan verschillende dorpen komen samen enkrijgen voorlichting inzake gezondheid. Erworden ook consultaties gehouden dooreen medisch team van artsen en verpleeg-kundigen, orthoprothesisten en kinesithe-rapeuten. De dorpelingen krijgen er recht-streeks de nodige verzorging of wordendoorverwezen naar de gespecialiseerdedienst in Savannakhet.

Eind 2008 lanceerde Handicap Internatio-nal een project rond de gezondheid vanmoeder en kind. Bovendien werd er eensensibiliseringsproject opgezet op om oudersen gezondheidspersoneel voor te lichteninzake de specifieke noden van kinderenmet een handicap. De vrijwilligers die in dedorpen werken rond gezondheid, kregeneveneens een vorming om gezinnen meteen kind met een handicap rechtstreeksthuis te kunnen bijstaan.

Sinds een tiental jaar zijn er ingrijpende veran-deringen aan de gang. Het aantal inwonersneemt toe, de kloof tussen arm en rijk wordtbreder en het wegennet dat Laos verbindt metbuurlanden, breidt uit. Handicap Internationalwerd in 1996 door de Laotiaanse autoriteiten ge-selecteerd om een nationaal onderzoek uit tevoeren naar de impact van niet-ontploft oorlogs-tuig. Daarna focuste de organisatie op het ruimenvan munitie en de sensibilisering omtrent de ri-sico’s van mijnen. Later werden de acties uitge-breid naar verkeersveiligheid en de integratie vanmensen met een handicap in hun gemeenschap.

Democratische Volksrepubliek Laos

| 22HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

11IN CIJFERSInternationaal personeel: 6

Nationaal personeel: 88

Budget: € 849.290

Belangrijkste donors:Agentschap voor InternationaleOntwikkeling van de VerenigdeStaten (USAID), Directie-GeneraalOntwikkelingssamenwerking vanBelgië (DGOS), Europese Commissie(EuropAid), UNICEF,OntwikkelingssamenwerkingAustralië (Ausaid), Stichting Kraus.

Vientiane

Savannakhet

Page 25: Jaarrapport  Handicap International 2008

| 23HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Eind 2007 installeerde ons team zich in Hanoïom er een unit voor patiënten met ruggen-mergletsels op te zetten in het ziekenhuisBach Mai, net als we eerder in Ho Chi Minh-stad gedaan hadden. In 2008 werden 58patiënten opgevangen in de nieuwe unit.Ze hebben ruggenmergletsels (para- en te-traplegie) opgelopen door een valpartij ofeen verkeers- of arbeidsongeval. Van 2010tot 2012 zal Handicap International de Viet-namese autoriteiten helpen bij de decen-tralisatie van het centrum. In zes van dearmste provincies in het noorden van Viet-nam zullen bijkomende centra geopendworden.

In de loop van 2008 werkte Handicap Inter-national de projecten rond de gezondheidvan moeder en kind verder uit. In het beginvan het jaar ging in Hue het project ‘Conge-nital Differences’ van start. Doel is eenmodel opstellen voor preventie, snelle inter-ventie en opvolging van kinderen met eenaangeboren handicap. De organisatie zettedaarnaast het project ‘Welcome to life’voort in de provincie Khanh Hoa. Dit is eropgericht sterfgevallen en handicaps voor entijdens de bevalling te voorkomen. In de-zelfde provincie steunde Handicap Interna-tional ook twee ziekenhuizen: in Hue en inKanh Hoa zelf. Dankzij het gekregen mate-riaal en opleidingen, kunnen gevallen vanhydrocefalie (waterhoofd) er nu beter op-gevolgd worden.

Ook de projecten rond verkeersveiligheidkregen uitbreiding. In de provincie DongNai, waar het aantal ongelukken dramatischstijgt, werd een nieuw project opgezet. Erwerden materiaal en ambulances geschon-ken, er werden 25 eerstehulpposten opge-richt en in samenwerking met het RodeKruis kregen vrijwilligers een opleiding. Desensibilisering en de opleiding van kinderenrond verkeersveiligheid zijn eveneens be-langrijke onderdelen van dit programma.

De projecten die in 2008 liepen zullen wor-den voortgezet. ‘Welcome to life’ zal gede-centraliseerd worden om meer mensen tekunnen bereiken. Daarnaast zullen in 2009twee onderzoeken opgezet worden methet oog op nieuwe projecten: een rond desociaal-economische integratie van perso-nen met een handicap en een ander rondpersonen met een handicap binnen eenetnische minderheidsgroep.

VietnamVietnam maakt een sterke groei door. Een positieve evolutie die evenwelnog een tijdje ondersteuning vraagt om zich aan te passen aan denieuwe uitdagingen en de veranderde oorzaken van handicaps. Sinds2001 legt Handicap International zich hier toe op het uitwerken van pro-jecten voor de revalidatie van personen die gehandicapt raakten dooroorlog, ongelukken of aangeboren of invaliderende ziektes. Ook focustde organisatie op de preventie van handicaps. Elk project is uitgewerktmet het oog op de overdracht aan de lokale instanties zodat de lopendeacties op lange termijn voortgezet kunnen worden en zo veel mogelijkmensen hulp krijgen.

Ho Chi Minh

Hanoï

Hué

Nha Trang

12IN CIJFERSInternationaal personeel: 4

Nationaal personeel: 20

Budget: € 923.323

Belangrijkste donors:ANOVA, Association des Francophones du Vietnam, BBGV,Belgische Nationale Loterij,Directie-Generaal Ontwikkelings-samenwerking van België (DGOS),Europese Commissie (EuropeAid), ministerie van Buitenlandse Zakenvan Luxemburg, provincie Limburg(België), Stichting Children For a Better World.

Page 26: Jaarrapport  Handicap International 2008

Na meer dan twaalf jaar in de regio aanwe-zig te zijn geweest, besloot Handicap Inter-national in 2005 om steun te verlenen aande oprichting van een lokale ngo die de ac-tiviteiten zou overnemen. Deze begeleidingduurt nu al enkele jaren. Hiervoor werd delokale ngo KORD opgericht die vanop af-stand wordt ondersteund. De steun werd in2008 voortgezet dankzij een nieuw partner-schapsakkoord voor de periode 2008-2011.Ze werd zelfs verder uitgewerkt dankzij demedewerking van de Luxemburgse sectie.De belangrijkste aspecten van ons partner-schap zijn nog steeds hulp bij het strevennaar een financieel evenwicht en begeleidingbij het uitwerken en ontwikkelen van eenstrategisch plan. Bovendien werden er kortetermijn-missies uitgevoerd om het personeelvan KORD te helpen bij een optimale voor-bereiding en uitvoering van haar sensibili-seringsactiviteiten en lobby-acties bij deIraakse overheid.

In 2008 bleven de voornaamste activiteitenvan KORD het leveren van prothesen enorthesen. KORD ging ook verder met hetontwikkelen van inkomstengenererende ac-tiviteiten om de slachtoffers van antiper-soonsmijnen te helpen om hun familie teonderhouden. Daarnaast zette de organisa-tie sensibiliseringsacties op in verband metde problematiek rond handicaps. De Iraakseorganisatie heeft ook de basis gelegd voorlobby-acties bij de nationale overheid. Hier-bij wordt gefocust op het vorming geven aanorganisaties van personen met een handicapen deze stimuleren om netwerken te vormen.

Het ligt voor de hand dat, gezien de chro-nische onstabiele toestand in Irak sinds2003, ervoor zorgen dat een lokale organi-satie met een quasi nationale invloedssfeeronafhankelijk kan functioneren, de besteoptie is. Het zou immers ingewikkeld enzelfs riskant zijn geweest om de teams met

Handicap International startte haar activiteiten in Iraaks Koerdistan in1991 met de oprichting van een centrum voor fysieke revalidatie in destad Suleymaniyah. Zeven jaar later werd een tweede centrum geopendin Halabja, waar in 1998 meer dan 5.000 Koerden werden gedood enzo’n 12.000 gewond raakten bij aanvallen van de troepen van SaddamHoessein. Slachtoffers van deze tragedie komen nog steeds naar hetcentrum in Halabja. In 2001 en 2002 werden twee filialen geopend in degrenssteden Penjwin en Kalar en in 2005 kwam er een derde bij in Ra-niya. Dit zijn allemaal gebieden die vol mijnen liggen. De centra en defilialen zijn gelegen in de provincie Suleymaniyah, in het noordwestenvan Irak.

Nabije- enMidden-Oosten

| 24HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Iraaks Koerdistan

13

expats daar te houden. Bovendien is hetontwikkelen van lokale voorzieningen altijdeen belangrijk doel geweest van de acties vanHandicap International. Zo worden mensendie hulp ontvangen niet te afhankelijk vande internationale ngo. Tegelijkertijd wil deorganisatie haar acties een bredere legiti-miteit geven door de projecten rechtstreeksdoor een lid van het Iraaks maatschappelijkmiddenveld te laten leiden.

IN CIJFERSPersoneel in dienst van KORD: 61

Budget: € 151.047

Belangrijkste donors:CORDAID, ministerie van Buitenlandse Zaken van Nederland,ministerie van Buitenlandse Zakenvan Luxemburg.

Suleymaniah

Page 27: Jaarrapport  Handicap International 2008

Europa

De activiteiten van Handicap International in België zijn tweeledig. Teneerste is er het grensoverschrijdende werk op het politieke niveau (ziep. 7 en 8). Daarnaast sensibiliseert de organisatie het grote publiek voorde problematiek rond handicaps en niet-ontploft oorlogstuig. De pro-jecten rond sensibilisering en ontwikkelingseducatie werden in de loopvan 2008 uitgebreid om een nog groter publiek te bereiken. Zo warener activiteiten in scholen en op festivals en werden er tentoonstellingenen de wedstrijd ‘Kus voor een klus’ georganiseerd.

België

Handicaps en internationale solidariteitIn 2008 werd er van start gegaan met eenbelangrijk project inzake ontwikkelings-educatie. Doel is het Belgische publiek sen-sibiliseren rond de problematiek vanhandicaps in het Zuiden. Een belangrijkthema gezien de sterke relatie tussen han-dicap en armoede, twee factoren van uit-sluiting die elkaar in de hand werken. In descholen hebben de leerlingen uit de hogerejaren van het basisonderwijs t.e.m. hetzesde middelbaar aan ludieke activiteitenmeegewerkt en over dit thema nagedacht.Tegelijkertijd werd er pedagogisch mate-riaal ter beschikking gesteld van de leer-krachten in het kader van het internationaleproject ‘Handigosolidaires’. We werktenook verder aan het sensibiliseren van 10 tot14-jarige leerlingen voor de gevolgen vanongelukken verzoorzaakt door antiper-soonsmijnen.

Noord/ZuidZowel in het Zuiden als in België bouwenverenigingen voor personen met een han-dicap ervaring en know-how op. Deze zou-den ze met elkaar moeten delen. HandicapInternational treedt hierbij op als tussen-persoon. Het Noord/Zuid-programma werdgecreëerd om uitwisselingen tussen de ver-schillende verenigingen te stimuleren. Dank-zij een eerste project vond in 2008 een ont-moeting plaats in China tussen home Tha-leia, een vzw uit De Pinte, en lokale vereni-gingen van personen met een handicap.

In beeldIn de loop van 2008 was de ‘Blauwe Veter’-tentoonstelling in vijf Belgische steden tezien. Belgische artiesten gaven ons zo huninterpretatie van de Blauwe Veter, het sym-bool van Handicap International. De orga-nisatie stuurde eveneens Belgische foto-

grafen uit naar Cambodja, Laos, Colombiaen Ethiopië om er op zoek te gaan naar di-recte getuigen van de gevolgen van wapensals landmijnen en clustermunitie. Hun werkwas te zien op de tentoonstelling ‘FatalFootprint’. Deze liep in de maand decemberin Brussel en stond in het teken van de vie-ring van het verdrag dat een verbod insteltop clustermunitie dat toen in Oslo werd on-dertekend.

Een kus voor een klus Jaar na jaar zet Handicap International per-sonen in de bloemetjes die via allerlei tipsen kleine handigheidjes het dagelijks levenvan personen met een handicap vergemak-kelijken. De wedstrijd ‘Kus voor een klus’beloont niet alleen de beste uitvindingen,maar zorgt eveneens voor de verspreidingvan deze ideeën die de levenskwaliteit vananderen kunnen verbeteren.

| 25HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

IN CIJFERSPersoneel: 19

Budget: € 757.634

Belangrijkste donors:Commissariaat-generaal voor Internatio-nale Betrekkingen van de Franse Gemeenschap van België, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking(DGOS), Europese Commissie, gemeente Waterloo, International Campaign to Ban Landmines (ICBL), ministerie van Buitenlandse Zaken vanDuitsland, ministerie van BuitenlandseZaken van Noorwegen.

Page 28: Jaarrapport  Handicap International 2008

Noodhulpinterventies

| 26HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Budget: € 103.079

Belangrijkste donors: Chaine du Bonheur, Handicap InternationalDuitsland, Sanofi Aventis, stad Parijs, Stichting Reuters AIDFund.

Op 12 mei 2008 schudde een van de krachtigste aardbevingenuit de recente wereldgeschiedenis de provincie Sichuan in Chinadoor elkaar. Meer dan 80.000 personen lieten hierbij het leven,370.000 raakten gewond en 5 miljoen verloren hun huis. Van degewonden heeft ongeveer 50.000 een fysieke handicap en20.000 van hen zullen voor het leven gehandicapt blijven.

De dag na de aardbeving waren de teams van Handicap Internatio-nal al meteen ter plaatse om de twee grootste ziekenhuizen vanChengdu (de hoofdstad van Sichuan) te ondersteunen. Ze gaven reva-lidatiebehandelingen, leidden het personeel op inzake de aange-wezen revalidatiemethodes en verdeelden basismateriaal. Zesmaanden na de aardbeving is het grootste deel van de gewondendie de eerste zorgen toegediend kregen in het hoofdziekenhuis vande provincie, naar hun dorp of stad van oorsprong of naar de nood-kampen teruggekeerd. De slachtoffers zullen twee à drie jaar lang indeze kampen opgevangen moeten worden, want de heropbouw vande vernielde steden en dorpen zal heel wat tijd in beslag nemen.

In 2009 zal dit project in de post-urgentiefase terechtkomen.Handicap International heeft de situatie in de zwaarst getroffenregio’s geëvalueerd. Daarbij kwam aan het licht dat er een grotebehoefte is aan opleidingen inzake fysieke revalidatietechniekenvoor het personeel in de secundaire ziekenhuizen. Bovendien bleekdat er nood is aan een opvolging van de behandeling bij de patiën-ten thuis. Handicap International gaat dus tussenbeide komen inhet district Mianzhu (500.000 inwoners), op ongeveer 80 km tennoorden van Chengdu. Het is een van de gebieden die het zwaarstgetroffen werden door de aardbeving; er vielen meer dan 50.000zwaargewonden.

ChinaAardbeving in Sichuan

Budget: € 119.583

Belangrijkste donors: Ministerie van Buitenlandse Zaken vanBelgië (noodhulp), stad Parijs.

In september 2008 hielden twee cyclonen met windstoten vanruim 300 km/u lelijk huis in Cuba. De materiële schade wasenorm en ook de economie, die voornamelijk afhankelijk is van detabaksteelt, de ontginning van nikkel en het toerisme, kreeg hethard te verduren. Ook de drie provincies waar Handicap Interna-tional actief is, kregen harde klappen door de twee orkanenGustav en Ike. De projecten van Handicap International voor per-sonen met een handicap moesten onmiddellijk worden stopgezeten vervangen worden door noodhulpacties.

Na een evaluatiemissie lenigde Handicap International in eersteinstantie de directe materiële noden. Nadien werden eerstehulp-goederen zoals matrassen, lakens, dekens en handdoeken be-steld. Allemaal dingen die na de storm niet meer in Cuba zelfgekocht of geproduceerd konden worden.

Handicap International leidt in Cuba projecten voor gemeen-schapsgerichte revalidatie en inclusief onderwijs, in nauwe sa-menwerking met de lokale partners. Deze partners verspreidden3.000 matrassen, lakens en dekens.

Begin 2009 werd verdergegaan met de verdeling van het materiaalom daken te herstellen (golfplaten en bevestigingsmateriaal) aan250 gezinnen in Pinar en 750 gezinnen in Banes (Holguin). In devier scholen waar we actief zijn met onze projecten voor inclusiefonderwijs staan we zelf in voor de herstelling van deuren enramen.

CubaTwee cyclonen vernielen de Cubaanse kusten

Page 29: Jaarrapport  Handicap International 2008

Budget: € 329.717

Belangrijkste donors: Ministerie van Buitenlandse Zaken van België (noodhulp), ministerie van Buitenlandse Zaken van Luxemburg

Het oosten van de Democratische Republiek Congo wordt al en-kele jaren geteisterd door een slepend conflict. De lokale bevol-king is het grootste slachtoffer van deze crisis. Geschat wordt datde regio al 1 miljoen ontheemden telt.

Handicap International werkte in de loop van 2008 op verschil-lende niveaus rond preventie en het beperken van de gevolgenvan handicaps. Ten eerste is er het project om patiënten die in hetziekenhuis Virunga in Goma zijn opgenomen, toegang te geven totkinesitherapie. Daarnaast biedt Handicap International ondersteu-ning aan een therapeutisch voedingscentrum. De organisatie is ookactief in de kampen voor ontheemden. Daar helpt het team onder-voede kinderen via ademhalingskinesitherapie en biedt het kine-sitherapie-oefeningen aan voor patiënten met een motorischeachterstand.

De organisatie zorgt er ook voor dat jonge kinderen (onder de tien)met een handicap die in de kampen leven de nodige hulp krijgen.Ze worden doorverwezen naar andere instellingen die hen kunnenbehandelen. Hiervoor doen we een beroep op onze partners die in dekampen werken. Dit zijn mensen die deel uitmaken van de lokalesociale netwerken. Zij zijn het best geplaatst om kinderen met eenhandicap op te sporen en hen voor de nodige hulp naar HandicapInternational door te verwijzen. Ten slotte hebben we ook een pro-ject voor kinesitherapie geopend in het door Artsen Zonder Gren-zen Frankrijk geleide ziekenhuis van Rutshuru.

In 2009 zal de organisatie er vooral op toezien dat er rekeningwordt gehouden met de specifieke behoeften van personen meteen handicap. Daarvoor zullen we samenwerken met de instantiesdie het leven in de kampen in goede banen leiden. We zullen eve-neens de mogelijkheid bestuderen om acties rond de gezondheidvan moeders en kinderen op te zetten in de ontheemdenkampen.De omstandigheden waarin vrouwen er bevallen, blijken namelijkeen belangrijke oorzaak te zijn van handicaps.

Democratische Republiek Congo Humanitaire crisis in Kivu

Budget: € 47.017

Belangrijkste donors: Ministerie van Buitenlandse Zaken van België (noodhulp)

De cycloon Nargis sloeg op 2 mei 2008 met volle kracht toe inMyanmar en verwoestte hierbij een groot deel van de Irrawaddy-delta. In juni kreeg Handicap International de toelating om terplaatse een evaluatiemissie te leiden en zo de noden vast te stellen.Na deze missie werd een project uitgewerkt waarmee geantici-peerd kon worden op de problemen van ondervoeding die demeeste actoren die in het land actief waren voorspelden. Er werdeveneens een project rond ademhalingskinesitherapie voorzien,gebaseerd op hetzelfde model als in Goma.

Bij de uitwerking van het project dat voorzien was voor september,zag Handicap International in dat deze plannen moesten wordenaangepast, aangezien er van de aangekondigde hongersnood ge-lukkig geen sprake was. De Belgische en Franse secties beslistendaarom om samen met de organisatie PMI aan een nieuw projectmee te werken. De Belgische sectie van Handicap International gafkinesitherapietraining aan de kinesisten van PMI en aan de Fransesectie. Deze laatste nam op haar beurt het luik kinesitherapie enpsychosociale ondersteuning voor haar rekening.

Bovendien hielp Handicap International België mee om de lee-fruimte van personen met een handicap aan te passen, bijvoor-beeld door de toegang tot de huizen en de wegen tevergemakkelijken. Daarnaast hebben we concrete inkomstengene-rerende activiteiten voor de personen met een handicap en hun fa-milie ondersteund zodat deze mensen terug de nodigebestaansmiddelen konden opbouwen.

MyanmarHulp aan de slachtoffers van de cycloon Nargis

HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Page 30: Jaarrapport  Handicap International 2008

De jaren 2006 en 2007 werden afgesloten met een aanzienlijkdeficiet. In 2007 waren er evenwel hoopvolle aanwijzingen dat hetfinanciële herstel op de goede weg was. Dat bleek ook te kloppen.Na aanleg van een voorziening sloten we 2008 af met een tekortvan 172.654 euro dat werd aangezuiverd met eigen kapitaal vande vereniging.

Het financiële plaatje van 2008 ziet er duidelijk beter uit dan de voorgaande jaren.Dat is enerzijds te danken aan het feit dat we de kosten van de hoofdzetel stabielhebben weten te houden. En dit ondanks drie loonindexeringen en de verhogingvan de werkingskosten veroorzaakt door de stijging van de energieprijzen (gas,elektriciteit…). Anderzijds konden we de kosten beheersen door inspanningen tedoen om bepaalde financiële risico’s onder controle te houden. Daarvoor legdenwe in 2007 een voorziening aan. Een deel daarvan kon overgenomen wordenwaardoor dit een positieve invloed heeft op het resultaat van 2008.

Een ander lichtpunt van het afgelopen jaar is het beter dan verwachte resultaatvan de particuliere fondsenwerving. Dit valt deels te verklaren door de verlagingvan de productiekosten voor mailings en de middelen die we van andere sectiesvan Handicap International kregen. Deze eenmalige externe inkomsten com-penseren de gedaalde inkomsten via direct mail. De effecten van deze dalingwaren vooral voelbaar toen in september 2008 de financiële crisis losbarstte.

Het globale budget van de organisatie bestaat voor 31% uit eigen middelen envoor 69 % uit fondsen van institutionele geldschieters in de brede zin (interna-tionale organisaties, ministeries, stichtingen…). We kregen meer institutionelefondsen toegewezen. Dat vormt een goede ondersteuning voor het grotere budgetdat we voor 2008 hadden. In lijn met de operationele strategie van de orga-nisatie werden de programma’s immers uitgebreid en geconsolideerd rondbepaalde ontwikkelingsthema's (revalidatie, inclusief onderwijs, sociale en pro-fessionele integratie, verkeersveiligheid, gezondheid van moeders en kinderen…).Bovendien steeg het aantal noodhulpinterventies.

We waren echter gedwongen om opnieuw voorzieningen aan te leggen voorbepaalde risico’s in 2008. Een van de essentiële kenmerken van de financiëlestructuur bij de Belgische sectie van Handicap International is haar sterke bindingmet institutionele financieringen. Deze leggen echter heel strikte regels op inzakede in aanmerking komende uitgaven, aanbestedingen en andere criteria voorde geldigheid van de facturen. De afgelopen jaren zijn de controles verstrengd.De administratieve regels moeten strikt geïnterpreteerd worden. Soms houdendeze te weinig rekening met de beperkingen die eigen zijn aan omstandighedenwaarin we evolueren. Om deze ontwikkelingen op de best mogelijke manier teblijven volgen, moeten we dus herstelmogelijkheden voorzien en de werkings-middelen en opvolgingsprocedures verbeteren. We werken aan deze verbeterin-gen, maar de omstandigheden verplichten ons om in 2008 kosten te boekenvoor risico's die mogelijk gevolgen hebben voor de toekomst.

Handicap international moet dus in moeilijke omstandigheden een financieelevenwicht weten te vinden voor 2009 en het de komende jaren zien te bewaren.We zullen speciale aandacht hebben voor de risico’s die voortvloeien uit dewereldwijde economische crisis die onze geldschieters treft en hun budgettennegatief kunnen beïnvloeden.

Bedrijfskosten

Realisatie programma’s 76 %

Communicatie en fondsenwerving 12 %

Werkingskosten 8 %

Beleidsbeïnvloeding en sensibilisering 4 %

Bronnen van inkomsten

Eigen middelen 31 %

Belgische ontwikkelingssamenwerking 26 %

Europese Unie 17 %

Nationale ontwikkelingssamenwerking 13 %binnen de EU (België uitgezonderd)

Privé-financieringen 5 %(stichtingen, bedrijven…)

Nationale ontwikkelingsamenwerking 5 %buiten de EU

Verenigde Naties 3 %

Financieel verslag 2008

| 28HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Page 31: Jaarrapport  Handicap International 2008

Bedrijfskosten (in €) 2007 2008

Realisatie programma’s 12 850 901,98 13 845 036,39

Uitvoering programma’s 11 234 300,41 12 226 580,47

Verkenningsmissies 2 491,89 0,00

Uitrusting en investeringen 1 115 315,57 1 171 858,13

Verplaatsingen, communicatie en werkingskosten 1 673 513,35 1 922 678,08

Materiaal en verbruiksgoederen 423 393,52 528 457,82

Transport 47 041,87 97 218,59

Lokaal en internationaal personeel 5 297 717,23 5 972 385,37

Vorming, preventie en plaatselijke opleidingen 987 558,04 888 663,68

Steun aan individuele partners 830 484,18 864 637,67

Opvolging en evaluatie van de programma’s 205 559,59 155 346,44

Steun aan de acties van Handicap International Frankrijk (tsunami) 597 609,17 592 609,00

Andere programmakosten 53 616,00 32 725,69

Ondersteuning programma’s 1 616 601,57 1 618 455,92

Technische bijstand 852 654,54 743 005,79

Gespecialiseerde diensten 763 947,03 875 450,13

Beleidsbeïnvloeding en sensibilisatie 564 017,30 757 634,22

Fondsenwerving 2 155 866,81 2 157 063,04

Werving en beheer van de giften en peterschappen 1 848 266,00 1 811 103,86

Communicatie en evenementen 307 600,81 345 959,18

Algemene diensten 528 395,69 678 202,12

Uitzonderlijke kosten 141 132,13 517 050,42

Financiële kosten 294 245,90 336 923,68

Totale uitgaven 16 534 559,81 18 291 909,89

Bronnen van inkomsten (in €) 2007 2008

Inkomsten van overheden 10 098 098,02 11 510 039,76

Internationale organisaties 2 805 406,46 3 571 009,30

Europese Unie 1 843 025,90 3 078 759,23

Verenigde Naties 962 380,56 492 250,07

Nationale instellingen 7 292 691,56 7 939 030,46

DGOS (Actieplan) 3 915 837,75 3 657 736,31

Belgische ontwikkelingssamenwerking en andere 991 000,71 1 072 756,65

Binnen de Europese Unie 2 093 586,17 2 297 006,95

Buiten de Europese Unie 292 266,93 911 530,55

Privé-financieringen 965 858,51 1 010 394,06

Eigen middelen 4 609 424,34 4 913 748,08

Inkomsten uit fondsenwerving 3 225 026,11 3 670 282,84

Erfenissen en legaten 416 376,26 232 880,7

Verkoop en dienstverlening 72 645,46 25 265,17

Sponsoring 31 983,00 14 800

Andere (Consortium) 863 393,51 970 519,37

Overige bedrijfsopbrengsten 145 916,50 169 967,43

Subsidies 37 247,30 38 868,21

Kosten verhaald op derden 28 797,39 16 914,77

Andere diverse opbrengsten 79 871,81 114 184,45

Financiële bronnen van inkomsten 261 034,96 273 559,68

Financiële producten 105 271,64 80 592,82

Winst op wisselkoers 155 763,32 192 966,86

Uitzonderlijke inkomsten 80 829,25 241 546,14

Totaal inkomsten 16 161 161,58 18 119 255,15

RESULTAAT -373 397,85 -172 654,74

Page 32: Jaarrapport  Handicap International 2008

Financiële transparantie We hebben bijzondere aandacht voor het goede beheer van defondsen die ons ter beschikking worden gesteld. Alle rekeningenvan de vereniging worden ter controle voorgelegd aan een revisorbenoemd door de algemene vergadering. Het kantoor Bossaert,Moreau, Saman bvba, bedrijfsrevisoren, controleert de jaarreke-ningen. De uitgaven voor onze projecten worden overigens regel-matig specifiek gecontroleerd in opdracht van de geldschieters. Dealgemene vergadering keurde de rekeningen goed op 8 juli 2009.Dankzij al deze controles, plus de strikte interne procedures encontroles, kunnen we garanderen dat de ons ter beschikkingstaande middelen optimaal worden beheerd.

Uw recht op informatie Handicap International is een actief lid van de Vereniging voor Ethiekin de Fondsenwerving (VEF) en onderschrijft de deontologischecode van de VEF waarin ook het recht op informatie is opgenomen.De donateurs, sympathisanten en personeelsleden worden auto-matisch op de hoogte gehouden van het gebruik van de ontvangensommen. Daarvoor dient dit jaarverslag. U hebt bovendien altijdhet recht om ons aanvullende informatie te vragen:

■ een kostenanalyse van de winst- en verliesrekening■ uitleg over wat de organisatie verstaat onder de verschillende

kostenposten, met name inzake fondsenwerving■ het verslag van de bedrijfsrevisor■ de loonspanning (verhouding tussen het laagste en het hoogste

brutosalaris)■ de afschrijvingstabel

Deze documenten kunt u verkrijgen via de post of e-mail of doorte bellen naar 02 280 16 01. Ze kunnen eveneens geraadpleegdworden op de zetel van Handicap International, Spastraat 67, 1000Brussel.

www.vef-aerf.be

Actieradius van de programma’s

Afrika: 43 %

Latijns-Amerika: 10 %

Midden-Oosten: 1 %

Acties die gelinktzijn aan

de tsunami: 6 %

Azië: 40 %

| 30

Gemeenschapsgerichte revalidatie 25 %

Ontmijning en aanverwante acties 21 %

Revalidatiecentra 17 %

Steun aan verenigingen 8 %

Noodhulp 7 %

Acties die gelinkt zijn aan de tsunami 7 %

Verkeersveiligheid 6 %

Gezondheid van moeder en kind 5 %

Inclusief onderwijs 3 %

Sociaal-economische integratie 1 %

Uitgaven per thema

Page 33: Jaarrapport  Handicap International 2008

Financiële balans op 31 december 2008

Activa (in €) 2007 2008

Immateriële vaste activa 29 975,13 9 414,36

Materiële vaste activa 263 940,91 243 962,75

Gebouwen en inrichting 239 566,24 213 028,66

Inboedel en materiaal 24 374,67 30 934,09

Andere financiële vaste activa 60 593,24 67 526,12

Totaal vaste activa 354 509,28 320 903,23

Vorderingen 2 762 040,30 2 551 446,10

Handelsvorderingen 482 886,41 34 466,18

Tegoeden 13 357,01 0,00

Geldschieters 2 215 824,00 2 381 964,67

Andere vorderingen 49 972,88 135 015,25

Voorraden 7 631,33 6 607,92

Overlopende rekeningen 384 450,57 467 658,38

Liquide middelen 5 877 648,87 3 606 583,54

Aandelen en winstbewijzen 513 944,19 114 686,60

Rekeningen bij financiële instelllingen 5 053 963,09 3 103 708,81

Kasvoorraden 298 771,87 377 370,03

Interne overschrijvingen 10 969,72 10 818,10

Totaal vlottende activa 9 031 771,07 6 632 295,94

TOTAAL ACTIVA 9 386 280,35 6 953 199,17

Passiva (in €) 2007 2008

Eigen middelen 2 579 372,96 2 205 975,11

Resultaat boekjaar -373 397,85 -172 654,74

Totaal eigen middelen 2 205 975,11 2 033 320,37

Voorzieningen voor kosten 10 000,00 0,00

Voorzieningen voor risico’s 235 666,02 238 772,00

Voorzieningen voor geschillen 24 701,90 11 500,00

Totaal voorzieningen 270 367,92 250 272,00

Langetermijnschulden 0,00 0,00

Kortetermijnschulden 4 558 547,15 3 394 426,17

Geldschieters 2 278 963,49 2 168 131,84

Fiscale schulden en schulden met betrekking tot sociale lasten 296 883,38 184 140,91

Leveranciers en gerelateerde facturen 1 982 700,28 1 042 153,42

Overlopende rekeningen 2 351 390,17 1 275 180,63

Totaal schulden 6 909 937,32 4 669 606,80

TOTAAL PASSIVA 9 386 280,35 6 953 199,17

HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008

Page 34: Jaarrapport  Handicap International 2008

Geldschieters

INTERNATIONALE OPENBARE INSTELLINGEN

De Europese CommissieDienst voor samenwerking EuropeAidDirectoraat-generaal Humanitaire hulp van de Europese Commissie (ECHO)

De Verenigde NatiesBureau van de Verenigde Naties voor de Coördinatie van HumanitiareZaken (UNOCHA)Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF)United Nations Development Program(UNDP)

NATIONALE OPENBARE INSTELLINGEN

Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-werking (DGOS)

Ministerie van Buitenlandse Zaken van België (‘conflictpreventie’, ‘noodhulp’ en ‘heropbouw op korte termijn’)

Organisaties binnen de Europese UnieAgentschap van de federale republiekDuitsland in PyongYangAmbassade van Frankrijk in AngolaAmbassade van Frankrijk in de Democratische Republiek CongoBrussels Hoofdstedelijk GewestCommissariaat-Generaal voor Internationale Relaties van de Franse Gemeenschap in BelgiëDepartement for International Developmentvan het Verenigd Koninkrijk (DFID)Gemeente WaterlooMinisterie van Buitenlandse Zaken van DuitslandMinisterie van Buitenlandse Zaken van FinlandMinisterie van Buitenlandse Zaken van de republiek Ierland (IrishAid)Ministerie van Buitenlandse Zaken van LuxemburgMinisterie van Buitenlandse Zaken van NederlandProvincie Limburg (België)Stad ParijsVlaamse overheid (ministerie van Werk,Onderwijs en Vorming)Zweeds Agentschap voor InternationaleSamenwerking (SIDA)

Organisaties buiten de Europese UnieAgenschap voor Internationale Ontwikkeling van Japan (JICA)Agenschap voor Internationale Ontwikkelingvan de Verenigde Staten (USAID)Agenschap voor Internationale Ontwikkelingvan CanadaAmbassade van Canada in China (Canada Fund)Ambassade van Japan in AngolaMinisterie van Buitenlandse Zaken van NoorwegenMinisterie van Buitenlandse Zaken van Zwitserland (Swiss Agency for Development and Cooperation – SDC)Ministerie van Sociale Zaken in Cambodja(MOSALVY)Ontwikkelingssamenwerking Australië (Ausaid)

PRIVÉSCHENKERS (NGO’S EN STICHTINGEN)

ANOVAAssociation des Francophones au Vietnam (AFV)Belgische Nationale LoterijCanadian Auto Workers UnionChaine du BonheurCordaid (Nederland)Global Road Safety PartnershipInternational Campaign to Ban Landmines (ICBL)Sanofi AventisStichting Children for a Better WorldStichting Luce GrivatStichting Gertrude HirzelStichting Georg KrausStichting NipponStichting Reuters AIDFundSurvey Action Center (SAC)

FINANCIERING AFKOMSTIG VAN ANDERE SECTIES VAN HANDICAP INTERNATIONAL

Voor de noodhulpacties in China nade aardbeving in mei, hebben desecties van Handicap Internationalvan Frankrijk, Duitsland en de Verenigde Staten een financiële bijdrage geleverd.

De Zwitserse sectie van Handicap International heeft legaten overge-dragen voor de projecten in Angolaen Vietnam.

De sectie van Handicap Internationalin Frankrijk droeg financieel bij aande projecten in Angola, Cambodja enVietnam.

De sectie van Handicap Internationalin Luxemburg kwam financieel tussenvoor de volgende projecten:

Steun aan de ontwikkeling van eengemeenschapsgerichte, globale aanpak van de revalidatie van mensenmet een handicap in CubaSteun aan het ontwikkelen van devaardigheden van personen met eenhandicap in CambodjaVersterking van de gemeenschaps-diensten voor kinderen met eenhandicap in Lhassa, autonome regioTibetHet opzetten van een eenheid voorruggenmergletsels in Ho Chi Minh-stad waar patiënten terechtkunnenvoor verzorging en revalidatieHappy Child: secundaire preventievan handicaps in de provincies Siem Reap en Takeo in CambodjaSteun aan onze Irakese partnerKORD (Kurdish Organisation for theRehabilitation of the Disabled)

Page 35: Jaarrapport  Handicap International 2008

In de wereld

Latijns-Amerika

BraziliëColombiaCubaHaïtiHondurasNicaragua

Europa

AlbaniëBosnië enHerzegovinaDuitslandFrankrijkKosovoMacedoniëMontenegroOezbekistanRussische FederatieServië

Nabije- enMidden-Oosten

AfghanistanEgypteIrakJordaniëLibanonPakistanPalestijnse gebieden

Programma’s uitgevoerd door de Belgische sectieProgramma’s uitgevoerd door de Franse sectieProgramma’s uitgevoerd door beide sectiesInternationaal netwerk (secties, bureaus en vertegenwoordiging)

Azië

BangladeshCambodiaChinaFilippijnenIndiaIndonesiëLaosMaldivenMyanmarNepalNoord-KoreaSri LankaThailandVietnam

Afrika

AlgerijeAngolaBurkina FasoBurundiD.R. CongoEthiopiëIvoorkustKaapverdiëKeniaLiberiaMaliMadagascarMarokkoMozambiqueNigerRwandaSenegalSierra LeoneSomalilandSoedanTogoTunesië

*

**

*

***

*

© G

. TU

RIN

E

© D

. TEL

EMAN

© K

. BO

MB

OY

© L

. AER

TS

Page 36: Jaarrapport  Handicap International 2008

is een internationale niet-gouvernementele orga-nisatie die handicaps helpt voorkomen en mensen met een handicapverzorgt en begeleidt op hun weg naar autonomie en integratie in demaatschappij.

Handicap International bestaat 26 jaar. In 1997 ontving de organisatie, alsmede-oprichter van de Internationale Campagne tegen Landmijnen, deNobelprijs voor de Vrede voor haar inzet voor slachtoffers van landmijnen.

Het internationale netwerk van Handicap International heeft secties in 8landen, waaronder België. Sinds haar oprichting heeft de organisatie ont-wikkelingsprogramma’s opgezet in bijna een zestigtal landen en heeft zeingegrepen in talloze noodsituaties.

De Belgische sectie van Handicap International beheert projecten in 13landen. Dit jaarverslag geeft een overzicht van onze activiteiten in 2008.

© L

. AER

TS

Handicap International

Handicap International BelgiëSpastraat 67B-1000 BrusselTel.: +32 (0)2 280 16 01Fax: +32 (0)2 230 60 30E-mail: [email protected]

Handicap International Canada1819, boulevard René-Lévesque OuestBureau 401Montréal (Québec) C-H3H 2P5Tel.: + 1 514 908 2813Fax: + 1 514 937 6685E-mail: [email protected]

Handicap International DuitslandGanghofer Str. 19D-80339 MünchenTel.: + 49 (0)89 547 6060Fax: + 49 (0)89 547 60 620E-mail: [email protected]

Handicap International Frankrijk14, avenue BerthelotF-69361 Lyon - Cedex 07Tel.: + 33 (0)4 78 69 79 79Fax: + 33 (0)4 78 69 79 94E-mail: [email protected]

Handicap International Luxemburg140, rue Adolphe-FischerL-1521 LuxemburgTel.: + 352 (0)42 80 60 1Fax: + 352 (0)26 43 10 60E-mail: [email protected]

Handicap International Verenigd KoninkrijkCan Mezzanine32-36 Loman StreetUK-SE1 OEH LondonTel.: + 44 (0)870 774 37 37Fax: + 44 (0)870 774 37 38E-mail: [email protected]

Handicap International Verenigde Staten6930 Carroll Avenue - Suite 240Takoma Park, MD 20912-4468 - USATel.: + 1 301 891 2138Fax: + 1 301 891 9193E-mail: [email protected]

Handicap International ZwitserlandAvenue de la Paix 11CH-1202 GenèveTel.: + 41 (0)22 788 70 33Fax: + 41 (0)22 788 70 35E-mail: [email protected]

www.handicap-international.orgOnder de Hoge Bescherming van HareKoninklijke Hoogheid Prinses Mathilde