Jaarrapport SPF Beheer bv 2018...SPF BEHEER BV JAARVERSLAG fi578 Inhoudsopgave Profiel 5 Kerncijfers 7 Verslag van de Directie 8 Bericht van de Raad van Commissarissen 21 Jaarrekening

spfbeheer.nl

Jaarrapport 2018

SPF Beheer bv

spfbeheer.nl

00

SPF BEHEER BV | JAARVERSLAG 2018

De afgelopen jaren zijn we er in geslaagd

om het jaarwerk voor onze klanten steeds

verder te verbeteren en te stroomlijnen.

Dit jaar hebben we weer een mooie stap

gemaakt. De score die we krijgen van onze

externe accountant was weer verder verbe-

terd en de klanten spraken hun waardering

uit voor het goede werk onder lastige om-

standigheden. Daar doe je het voor. Ik denk

dat de kracht zit in de goede samenwerking

en de grote betrokkenheid van de verschil-

lende partijen.

MARIJKE GERRITSEN,

CONTROLLER

00


Inhoudsopgave

Profiel 5

Kerncijfers 7

Verslag van de Directie 8

Bericht van de Raad van Commissarissen 21

Jaarrekening 26

Balans per 31 december 27

Winst- en verliesrekening 28

Kasstroomoverzicht 29

Algemene toelichting op de jaarrekening 2018 30

Toelichting op de balans 35

Toelichting op de winsten verliesrekening over 2018 42

Overige gegevens 46

Statutaire bepaling ten aanzien van de bestemming van het resultaat 46

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 47


In 2018 is ons kantoor opnieuw ingericht en

zijn we overgestapt op het nieuwe werken.

Voor medewerkers een heuse metamorfo-

se, zeker ook voor mij. Als receptioniste is

mijn werkomgeving sterk veranderd. Ik sta

meer in het midden van het bedrijf en krijg

veel meer mee van wat er speelt. Ook ben

ik veel meer gastvrouw geworden en heb

meer en veel directer contact met mensen.

Dat vind ik leuk. En ik merk ook dat bezoe-

kers en klanten positief reageren. De ont-

vangst en sfeer is open, prettig en modern.

JOLANDA CHRISTIAANSE,

RECEPTIONISTE/GASTVROUW

4

5


ProfielSPF Beheer B.V. (hierna: SPF Beheer) verzorgt de bestuursondersteuning, pensioenenadministratie en

het vermogensbeheer voor een selecte groep klanten en is een middelgrote speler in de wereld van

pensioenen en vermogensbeheer. Onze mensen verstaan hun vak, zijn gedreven, collegiaal en klant-

gericht.

Het is de ambitie van SPF Beheer om klanten op een hoog kwaliteitsniveau te bedienen. Hiervoor heb-

ben wij uitstekende professionals in dienst en investeren we veel in kennis, systemen en processen

om dit te realiseren. Wij kunnen dit omdat wij de wereld van onze klanten door en door kennen. Wij

kiezen ervoor een overzichtelijke groep klanten intensief te bedienen. Wij merken dat onze klanten

deze focus waarderen. Onze kernwaarden zijn betrouwbaar, partnership en verandervermogen.

€ 21 miljard 159Ruim 21 miljard belegdvermogen voor klanten.

±104.000Aantal (gewezen) deelnemers engepensioneerden van klanten.

Medewerkers per 31december 2018.

SPF Beheer is een 100% dochter- onderneming van StichtingSpoorwegpensioenfonds.

Kenmerken

SPF Beheer werkt voor de volgende opdrachtgevers: › Stichting Spoorwegpensioenfonds

› Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer

› Stichting Vervroegde Uittreding Openbaar Vervoer

› Stichting Vitaliteitsfonds Railinfrastructuur Bedrijven (in liquidatie)

› Stichting Fonds voor Sociale Bijstand NS

› Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum

› Stichting NS-reisfaciliteiten

› Stichting ter bevordering van arbeidsparticipatie bij arbeidsongeschiktheid in de bedrijfstak

Spoorwegen

› Stichting Pensioenfonds Horeca & Catering

› Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Media PNO

› Veherex Schade N.V.

SPF Beheer is 100% aandeelhouder van KiDafo Beheer B.V.

Bij SPF Beheer is en wordt veel geïnves-teerd in ICT en daarbij werken wij in toe-nemende mate samen met partners. Zo is in 2018 het traject afgerond waarbij al onze harde techniek (netwerk, compu-ters, techniekbeheer) ondergebracht is bij CGI. De aard van ons werk verschuift hiermee steeds meer van uitvoeren naar regisseren. Dat wil zeggen dat de juiste IT op tijd beschikbaar is voor onze collega’s en daarmee voor onze deelne-mers. Ik vind het mooi om met de colle-ga’s deze beweging mee te maken en ben trots op de stappen die we maken. De betrokkenheid van de collega’s is enorm en alhoewel alle vernieuwingen soms best stevige uitdagingen met zich meebrengen zie ik veel werkplezier en goede resultaten.

MARCO VAN DER HAAR

MANAGER

INFORMATISERING & CHANGE

18


7


Kerncijfers

* Vanaf 2016 stelt SPF Beheer B.V. alleen een enkelvoudige jaarrekening op (zie grondslagen voor consolidatie

onder de Algemene toelichting op de jaarrekening 2016). De vergelijkende cijfers over 2015 zijn getoond op

zowel geconsolideerde als enkelvoudige basis, zodat deze in lijn zijn met enkelvoudige cijfers over 2016.

** Exclusief de personeelsleden die boventallig zijn verklaard vanwege de reorganisatie.

2018 2017 2016 2015* 2015**

Geconsolideerd

Resultatenrekening

Netto-omzet 31.722 31.811 31.981 30.679 30.677

Personeelskosten 14.137 15.061 16.052 15.695 15.672

Overige kosten 17.638 15.268 20.457 15.977 16.074

Totaal bedrijfslasten 31.775 30.329 36.509 31.672 31.746

Bedrijfsresultaat -53 1.482 -4.528 -993 -1.069

Resultaat na belastingen -762 1.085 -3.359 -793 -793

Balans

Balanstotaal 21.209 23.500 24.828 20.926 20.926

Eigen vermogen 12.747 13.509 12.424 11.783 11.783

Liquide middelen 13.940 14.429 16.339 8.825 8.825

Overig

Werknemers gemiddeld (fte’s)** 151** 155** 184 184 184

Werknemers ultimo (head-count)** 159** 162** 193 195 195

8


Verslag van de Directie

Voor de pensioenwereld en ook SPF Beheer stond 2018 opnieuw in het teken van veranderen, vernieu-

wen en verbeteren. Het was een uitdagend jaar. Een jaar waarin veel werd gerealiseerd en een nieuwe

fase in het verandertraject van SPF Beheer werd opgestart: het op een goede manier borgen en sta-

biliseren van de veranderingen die de afgelopen jaren in gang zijn gezet. Ondanks dat er in 2018 licht

negatieve beleggingsresultaten werden behaald, kon onze klant Stichting Pensioenfonds Openbaar

Vervoer (hierna: SPOV) per 1 januari 2019 voor het eerst sinds jaren weer een gedeeltelijke indexatie

toekennen. Voor onze andere klant, Stichting Spoorwegpensioenfonds (hierna: SPF) was dit moment

vorig jaar reeds aangebroken. De komende jaren zal SPF Beheer haar klanten maximaal blijven onder-

steunen om deze ontwikkeling te continueren.

Organisatie

Het driejarig veranderprogramma Fit voor de Toekomst bevond zich in 2018 in het tweede jaar. Het

programma gaf het startsein voor de herijking van de bedrijfsstrategie van SPF Beheer die gebaseerd

was op drie pijlers: het moderniseren en verder automatiseren van de bedrijfsvoering, het vergroten

van de wendbaarheid van de organisatie en het verlagen van de uitvoeringskosten. Aan het einde

van 2018 waren nagenoeg alle onderdelen van de organisatie opnieuw ingericht. Dit was een intensief

traject voor de organisatie en is in nauwe samenwerking met de ondernemingsraad uitgevoerd. Bij

de nieuwe inrichting van de organisatie is er afscheid genomen van een aantal collega’s. De uitvoering

van Fit voor de Toekomst ligt op schema en zal in 2019 worden afgerond.

Om de kwaliteit van de dienstverlening aan de klanten te continueren en blijvend te verbeteren, is

fors geïnvesteerd in het moderniseren van de ICT-systemen van SPF Beheer. In 2018 werden het da-

tacenter, infrastructuur, telefonie en printer services uitbesteed aan CGI. Door dit strategisch part-

nership is SPF Beheer in staat om aan de steeds hogere compliance-eisen te blijven voldoen en de

wendbaarheid van de organisatie te vergroten.

Ook aan de buitenkant werden de veranderingen van SPF Beheer zichtbaar. Het kantoorgebouw werd

volledig gerenoveerd en heringericht volgens het principe van Activiteit Gericht Werken, met als doel

een effectievere werkomgeving te creëren en de samenwerking te bevorderen. In februari 2018 ging

onze nieuwe website live. De website speelt een belangrijke rol bij de werving en selectie van nieuwe

medewerkers. Tevens werd een vernieuwd traineeprogramma gelanceerd. In juni 2018 heeft SPF Be-

heer een cao-onderhandelingsresultaat bereikt voor een tweejarige cao met een loonsverhoging van

in totaal 5%. Daarnaast is een versobering van het sociaal plan overeengekomen. De medewerkerste-

vredenheid wordt kort-cyclisch gemeten en is het afgelopen jaar gestegen.

In 2018 is gezamenlijk met SPF en SPOV besloten tot selectie van BNY Mellon als de nieuwe custodian

(bewaarbank). Deze heeft per 1 januari 2019 de taken overgenomen. Belangrijke criteria bij de keuze

voor een nieuwe custodian zijn een kwalitatief goede, robuuste en toekomstbestendige dienstver-

lening en dat tegen scherpe prijzen. De nieuwe custodian voldoet aan deze criteria en gaat onder

andere zorgen voor aanzienlijke kostenbesparingen. SPF Beheer heeft de transitie in 2018 zorgvuldig

voorbereid.

9


Wisseling in directie

Met het doorvoeren van alle veranderingen, belandden we in het laatste kwartaal van 2018 in een nieuwe

fase. De focus is komen te liggen op het borgen van de veranderingen die de laatste jaren zijn doorgevoerd.

Gezien deze wijziging in focus, heeft Pauline Frens, directeur Operatie, per 1 oktober besloten haar loopbaan

elders voort te zetten. Wij zijn haar erkentelijk voor de rol die zij had bij het vormgeven van de noodzakelijke

strategische veranderingen binnen onze organisatie. Per 29 oktober is Edwin van der Reijden gestart als di-

recteur Operatie a.i. in afwachting van toetsing door de AFM. Hij zal mede vormgeven aan deze nieuwe fase

voor SPF Beheer. De AFM heeft op 4 januari 2019 goedkeuring verleend aan zijn benoeming.

Borgen en stabiliseren

In 2018 zijn veel noodzakelijke veranderingen, die al eerder in gang waren gezet, gerealiseerd. Op onderdelen

heeft dit de bedrijfsvoering onder druk gezet. In de tweede helft van 2018 is daarom de focus verschoven

naar het borgen en stabiliseren van de effecten van deze veranderingen. Dit is tevens de prioriteitsstelling

voor 2019. SPF Beheer heeft met haar klanten gesproken over deze prioriteitsstelling en het bijbehorende

actieplan. De aantoonbare beheersing van de IT-omgeving is daarbij het belangrijkste aandachtspunt.

In verband met de uitbesteding van onze IT-infrastructuur aan CGI, is in 2018 een regieorganisatie voor het

borgen van een gecontroleerde uitbesteding opgezet. Deze regieorganisatie zal in 2019 verder doorontwik-

keld worden. Deze functioneert nog niet op het door SPF Beheer gewenste volwassenheidsniveau. Daar-

naast zijn de eisen die aan informatiebeveiliging worden gesteld de laatste jaren sterk toegenomen. Grote

aandacht gaat uit naar het verbeteren van onze bedrijfsvoering aan de hand van het CobIT-normenkader.

Kerncijfers personeel 2018 2017

Gemiddeld aantal fte’s* 151 155

Aantal medewerkers* 159 162

Ziekteverzuim 4,0% 4,2%

Man* 100 103

Vrouw* 59 59

Instroom* 25 22

Uitstroom* 28 30

Gemiddelde leeftijd 45 46

Andere activiteiten in het belang van de optimalisatie van de bedrijfsvoering betroffen de afronding

van de implementatie van een nieuw vastgoedadministratiesysteem (Reaturn) en de implementatie

van een nieuw e-HRM-systeem voor de verwerking van de uitkeringen (HR2Day Bruto Netto).

* Exclusief de personeelsleden die boventallig zijn verklaard vanwege de reorganisatie.

10


Een project is ingericht om te komen tot een verhoging van het volwassenheidsniveau ten opzichte van de

CobIT-normen. SPF Beheer en haar klanten hebben daarin nog een belangrijke stap te maken. Het realiseren

van het gewenste volwassenheidsniveau voor informatiebeveiliging, en met de name de aantoonbaarheid

hiervan, zal een grote inspanning van de organisatie vergen en is één van de topprioriteiten voor 2019.

Onderzoek samenwerkingsmogelijkheden tussen SPF en SPOV

Begin 2018 is weer toenadering gezocht tussen SPF en SPOV om opnieuw de mogelijkheden van samen-

werking te verkennen. Na deze verkennende fase is in juli 2018 gestart om de haalbaarheid van een fusie te

onderzoeken. In april 2019 hebben zowel SPF als SPOV een voorgenomen besluit genomen om per 31 decem-

ber 2019 met elkaar te fuseren. Daarnaast is door beide besturen de ambitie uitgesproken om het nieuwe

(samengevoegde) pensioenfonds om te vormen tot een zelfadministrerend fonds met als streefdatum 31

december 2020, waarbij SPF Beheer fuseert met het nieuwe fonds. De definitieve besluitvorming staat ge-

pland voor het najaar van 2019, onder voorbehoud van formele goedkeuringstrajecten met stakeholders

aan de kant van de fondsen en van SPF Beheer, waarna ook de impact op SPF Beheer inzichtelijk zal wor-

den. SPF Beheer heeft in 2018 de fondsen ondersteund in de onderzoeksfase van de fusie.

Resultaten en activiteiten voor klanten

SPF Beheer streeft naar een excellente klantbediening. Belangrijke pijlers hierin zijn pro-activiteit in advise-

ring, betrokkenheid en maatwerk. De belangrijkste activiteiten en resultaten voor de klanten waren:

› SPF heeft in 2018 over de gehele beleggingsportefeuille een nettorendement van -0,8% behaald, het

rendement van de bijbehorende benchmark was -1,4%. Daarmee heeft SPF een positief relatief rende-

ment behaald van 0,6%. SPOV heeft in 2018 over de gehele beleggingsportefeuille een nettorendement

van -0,6% behaald, het rendement van de bijbehorende jaarbenchmark was -1,0%. Daarmee heeft SPOV

een positief rendement behaald van 0,4% ten opzichte van de benchmark.

› Met onze klanten SPF en SPOV sloten wij nieuwe uitbestedingsovereenkomsten en Service Level

Agreements af.

› Aan onze klanten SPF en SPOV hebben wij per 1 januari 2018 een korting op pensioenbeheer van € 20,-

(excl. btw) per deelnemer gegeven.

› SPF Beheer ondersteunde SPF bij het on-site onderzoek van DNB naar de robuustheid van de pensioen-

administratie.

› In 2018 hebben wij voor onze klanten SPF en SPOV een evaluatie van het fiduciair beheer laten uitvoeren

door een externe partij. In 2019 wordt verder gewerkt aan het versterken van de fiduciaire propositie.

› In januari 2018 lanceerden wij voor SPF een nieuwe website. De website is ingericht op basis van klantrei-

zen. Nieuw op de website is onder andere de live chatfunctie.

› In 2018 hebben wij voor onze klanten belangrijke stappen gezet op het gebied van de digitalisering van

de pensioencommunicatie. Zo zijn deelnemers door middel van campagnes geactiveerd om gebruik te

maken van de digitale mogelijkheden en kregen deelnemers die hier hun voorkeur voor hadden uitge-

sproken dit jaar het pensioenoverzicht alleen nog digitaal aangeboden.

› Opnieuw kwam de tevredenheid over de communicatie die wij verzorgen voor SPF en SPOV als bovenge-

middeld uit onafhankelijk benchmarkonderzoek. De tevredenheid van actieve deelnemers voor de com-

municatiemiddelen lag, gemeten op een 10-puntschaal, bij SPF 0,5 punten hoger dan de benchmark. De

11


Klantcontacten 2018 2017

Informatieverzoeken per brief/e-mail 3.341 3.239

Informatieverzoeken per telefoon 23.429 19.697

Bezoek inloopspreekuur 879 717

Totaal 27.649 23.653

communicatie van SPOV scoorde 0,2 punten hoger dan de benchmark.

› Wij ondersteunden onze klanten SPF en SPOV bij het organiseren van de verkiezingen voor het verant-

woordingsorgaan. Hiervoor werd onder meer een verkiezingscampagne opgezet.

› Voor SPOV werkten we aan het project ‘wijziging pensioenrichtleeftijd’, waarbij de pensioenrichtleeftijd

is verhoogd naar 68 jaar per 1 januari 2019.

› Ook toerden wij voor SPOV, net als vorig jaar, door het land met de pensioenbus en bezochten vestigin-

gen van aangesloten werkgevers. In totaal bezochten 209 SPOV-deelnemers de pensioenbus.

› In 2018 is hard gewerkt aan een nieuw pensioenreglement voor SPF. Het pensioenreglement is volledig

herschreven. Het pensioenreglement sluit nu aan op de diverse life-events van deelnemers en is mak-

kelijk digitaal benaderbaar. Hierbij is tevens aandacht besteed aan een verdere vereenvoudiging van de

regeling en de onderliggende processen.

› SPF Beheer verzorgt voor SPF en SPOV de beantwoording van vragen van deelnemers en gepensioneer-

den. Ten opzichte van 2017 steeg het aantal klantcontacten dat SPF Beheer, namens SPF en SPOV had,

met bijna 17,0%.

Wet- & regelgeving en compliance

De eerste maanden van 2018 ging nog veel aandacht uit naar de borging van het nieuwe beleid dat

werd geïmplementeerd in het kader van de Europese richtlijn Markets in Financial Instruments Direc-

tive (hierna: MiFID II). Deze implementatie heeft impact op een groot deel van de bedrijfsprocessen

van de afdeling Vermogensbeheer van SPF Beheer.

Vanaf 25 mei 2018 is de bedrijfsvoering van SPF Beheer in overwegende mate in overeenstemming

met Algemene Verordening Gegevensbescherming (hierna: AVG). Het project met als doel gegevens-

bescherming integraal onderdeel te laten worden van onze bedrijfsvoering is afgerond. Om dit te be-

reiken zijn nieuwe processen ontwikkeld en kennissessies georganiseerd voor de afdelingen die met

persoonsgegevens werken.

Risicoparagraaf

Risicomanagement binnen onze organisatie heeft enerzijds betrekking op onze institutionele klan-

ten en hun vermogen en anderzijds op ons eigen vermogen en de risico’s voor onze organisatie. In

deze paragraaf gaan we in op het risicomanagementproces voor SPF Beheer.

SPF Beheer heeft een aantal uitdagingen op het gebied van risicobeheersing. De ISAE 3402 verklarin-

gen Pensioen- en Vermogensbeheer hebben over het jaar 2018 een beperking door tekortkomingen

op het gebied van de aantoonbare beheersing van de general-IT-controls. Daarnaast dienen er stap-

pen te worden gezet om de aantoonbaarheid van de informatiebeveiliging te verbeteren. In dat kader

zijn veel acties en initiatieven genomen om deze belangrijke risico’s voor de organisatie binnen de ge-

wenste bandbreedtes te krijgen. Het project ‘Informatiebeveiliging op orde’ is er op gericht om (meer)

aantoonbare controle te krijgen over de informatiebeveiliging in onze bedrijfsvoering. Hiervoor moe-

ten (54) zogeheten CobIT controls worden ingericht. Tevens wordt er in de eerste helft van 2019 door

de taskforce Operatie gewerkt aan de verbetering van de beheersingsmaatregelen om te komen tot

ISAE-verklaringen 2019 zonder beperkingen. Beide trajecten hebben topprioriteit binnen SPF Beheer.

In de eerste maanden van 2019 is in dit kader goede voortgang geboekt.

GovernanceSPF Beheer hecht veel belang aan gedegen en effectief risicomanagement om een integere en be-

heerste bedrijfsvoering te waarborgen. Voor de invulling hiervan hanteren we het COSO ERM raam-

werk. Dit raamwerk is in de financiële sector wereldwijd de standaard voor risicomanagement. Voor

het in kaart brengen en beheersen van risico’s werkt SPF Beheer volgens een eenduidige en integrale

aanpak en bij de uitwerking van het risicomanagementbeleid wordt onder meer gebruik gemaakt

van het zogeheten ‘3 Lines of Defence model’. De praktische toepasbaarheid en het integreren van

risicomanagement in de bedrijfsvoering wordt vergroot door gebruik te maken van verschillende ver-

dedigingslinies in de organisatie. De eindverantwoordelijkheid van het risico-management ligt bij de

directie van SPF Beheer (1e lijn). De directie wordt hierbij ondersteund door de afdeling Risk, Legal &

Compliance (hierna: RL&C) (2e lijn) die sturing geeft aan zowel het financieel als het operationeel risi-

comanagement. Daarnaast wordt er in risk-overleggen op verschillende managementniveaus en in

het Risk & Valuation Committee aansluiting gezocht tussen de eerste en de tweede lijn. Internal Audit

vormt de derde verdedigingslinie binnen SPF Beheer.

Risicobereidheid en doelstellingen SPF Beheer heeft als kernwaarden: betrouwbaar, partnership en verandervermogen. Daarbij zijn de

strategische doelstellingen: de kwaliteit verhogen, de kosten verlagen en de klantgerichtheid verbe-

teren. De directie van SPF Beheer heeft op basis van haar ervaringen de riskappetite begin 2018 op-

nieuw vastgesteld. Gezien de kernwaarden en doelstellingen is de risicobereidheid midden tot laag.

In de herziene riskappetite wordt geen onderscheid gemaakt in de risicobereidheid tussen de ver-

schillende risicocategorieën. De mate van risicobereidheid is een leidraad voor het al dan niet nemen

van maatregelen ter beheersing van risico’s en onzekerheden. De risicohouding van SPF Beheer valt

binnen de risicohouding die de klanten verwachten.

12


13


RisicomanagementprocesIn 2018 is verder gewerkt aan een geïntegreerd risicomanagementproces. Geïdentificeerde risico’s

worden geclassificeerd en afgezet tegen de risicobereidheid. Indien de risico’s nog niet binnen de ge-

wenste risicobereidheid van SPF Beheer vallen, worden maatregelen opgesteld om deze binnen de

kaders te brengen. Het opvolgen van deze risico-acties wordt door RL&C gemonitord en gerappor-

teerd aan het management. Dit gehele proces vormt de basis van het SPF Beheer risicoraamwerk.

In aanvulling daarop wordt een incidentensysteem beheerd dat, naast het oplossen van incidenten

en monitoren, ook gericht is op het verbeteren van de organisatie ter voorkoming van toekomstige

incidenten. RL&C is verantwoordelijk voor de coördinatie van het risicomanagementproces. Elk kwar-

taal wordt een risicokwartaalrapportage en een compliancerapportage voor SPF Beheer opgesteld.

Deze kwartaalrapportages worden door de directie vastgesteld en vervolgens in de risk-overleggen

op directoraatsniveau besproken en gedeeld met de Raad van Commissarissen, onze klanten en de

managers van SPF Beheer.

Hoofdrisico’sSPF Beheer verdeelt haar risico’s in 4 categorieën. In deze paragraaf wordt per categorie ingegaan op

de hoofdrisico’s, de beheersing en de ontwikkeling van de risico’s in 2018.

Strategische risico’sSPF Beheer definieert strategische risico’s als risico’s die het behalen van de strategische doelen van

SPF Beheer bedreigen. De strategische doelstellingen zijn onder meer blootgesteld aan veranderin-

gen in wetgeving, politiek en beleid.

SPF Beheer onderkent strategische risico’s op het gebied van verandercapaciteit, levensvatbaarheid,

omgeving en concentratierisico’s. De omgeving waarin SPF Beheer opereert, is onderhevig aan veel

veranderingen. Er worden strengere eisen aan deskundigheid, governance en compliance gesteld.

Bovendien stellen de klanten hogere eisen waar SPF Beheer aan moet voldoen. Daar komen ook het

voornemen om samen te gaan met SPF en het verwachte nieuwe pensioenstelsel bij. Het merendeel

van de omzet wordt gegenereerd door SPF en SPOV. SPF Beheer onderkent dit risico en besteedt veel

aandacht aan klantbehoud en het verlagen en flexibiliseren van kosten.

SPF, de enige aandeelhouder van SPF Beheer, heeft haar strategie voor de komende drie tot vijf jaar

uitgewerkt en vastgelegd en daarover een voorgenomen fusiebesluit genomen. SPF heeft geïnves-

teerd in SPF Beheer als uitvoerder van de strategie, en is voornemens om fonds en uitvoerder op ter-

mijn samen te voegen, waarmee het fonds een zelfadministrerend fonds (ZAF) wordt.

Om maximale efficiëntie te bereiken en zo de kosten te verlagen en beter te kunnen inspelen op (toe-

komstige) veranderingen, wordt momenteel een fusie tussen SPF en SPOV verder onderzocht. Door

deze fusie ontstaat een fonds met meer vermogen, een efficiënte governance en daardoor lagere kos-

ten. Het vergroot bovendien de wendbaarheid en het verandervermogen. Een grotere wendbaarheid

en een groter verandervermogen is bovendien noodzakelijk om de toekomstige veranderingen als

gevolg van een nieuw pensioenstelsel te kunnen implementeren.

14


Operationele risico’sSPF Beheer verstaat onder operationele risico’s, de risico’s die het gevolg zijn van het (dagelijks) uit-

voeren in brede zin van de plannen en de deelplannen van SPF Beheer. Deze plannen geven uitvoering

aan de verplichtingen die voortvloeien uit uitvoeringsoverkomsten en andere overeenkomsten met

de klanten.

Bij het uitvoeren van de dienstverlening voor de klanten loopt SPF Beheer het risico dat er bij de uit-

voering van de processen fouten worden gemaakt. Voor de beheersing van dit risico hebben wij onze

kritieke processen zo ingericht dat wij aantoonbaar ‘in control’ zijn. Beheersmaatregelen om deze

risico’s af te dekken zijn voor een groot deel opgenomen in het ISAE 3402-raamwerk. Dit is een continu

aandachtspunt voor directie en management, waarbij ook de afdeling Internal Audit een belangrijke,

toetsende rol heeft.

De diensten waarvoor SPF Beheer met een aantal leveranciers contracten heeft afgesloten classifice-

ren als uitbesteding. Ten aanzien van uitbestede diensten worden bij onze belangrijkste leveranciers

gecertificeerde ISAE-rapporten opgevraagd, hetgeen extra zekerheid verschaft ten aanzien van de

interne beheersing. Voor zover de rapporten daartoe aanleiding geven, gaat SPF Beheer met deze

leveranciers in gesprek om tot verbetering te komen. Het uitbestedingsrisico is in het afgelopen jaar

gestegen door onder andere de uitbesteding van de IT-infrastructuur. Om dit risico te mitigeren is een

plan van aanpak opgesteld dat zorg gaat dragen voor gedegen en aantoonbare monitoring van de uit-

bestede diensten. Daarbij is SPF Beheer haar organisatie aan het omvormen tot een regieorganisatie

waarin de structuur en processen voor uitbesteding beter gewaarborgd zijn en blijven.

Informatiebeveiliging ziet SPF Beheer als een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit en continuï-

teit van haar dienstverlening. De pensioenfondsklanten van SPF Beheer, hun deelnemers, medewer-

kers van SPF Beheer en andere stakeholders moeten erop kunnen vertrouwen dat informatie correct

is, beschikbaar is op het juiste moment en adequaat beveiligd is tegen (mogelijk) misbruik. Tevens

mogen zij er op vertrouwen dat SPF Beheer alle vormen van informatie behandelt in overeenstem-

ming met weten regelgeving. SPF Beheer hanteert hiervoor een basisbeveiligingsniveau en zoekt

daarbij aansluiting bij de marktrichtlijnen NEN-ISO en CobIT. In 2018 is een groot deel van de IT-infra-

structuur uitbesteed aan een derde partij. Hiermee is een eerste stap gezet in het verhogen van het

volwassenheidsniveau van informatiebeveiliging. Aanvullend is er een project ingericht om te komen

tot een verhoging van het volwassenheidsniveau ten opzichte van de CobIT-normen. Het realiseren

van het gewenste volwassenheidsniveau voor informatiebeveiliging is een van de topprioriteiten van

2019 voor SPF Beheer.

De ISAE-verklaring van SPF Beheer heeft dit jaar een beperking op het gebied van de aantoonbare

werking van de General IT Controls. Dit werkt helaas door in zowel de ISAE voor Vermogensbeheer als

die van Pensioenbeheer. SPF Beheer werkt hard aan een structurele oplossing voor de onderliggende

oorzaken.

Financiële risico’sSPF Beheer definieert financiële risico’s als de risico’s die samenhangen met de uitvoering van het be-

leggingsbeleid en de daarvan afgeleide mandaten van de klanten van SPF Beheer. De focus is gericht

op het management en beheer van de financiële middelen die onder beheer van de organisatie zijn.

15


SPF Beheer handelt enkel voor rekening en risico van haar klanten en belegt niet voor eigen rekening

en risico. Hier komt derhalve geen marktrisico uit voort. Echter, een gedeelte van de vergoeding die

SPF Beheer ontvangt vanuit de pensioenfondsen is gerelateerd aan de omvang van het beheerd ver-

mogen door die fondsen.

Compliance- en integriteitsrisico’sOnder compliancerisico’s wordt verstaan, het risico dat binnen SPF Beheer niet voldaan wordt aan de

weten regelgeving en interne richtlijnen, waardoor de kans op fouten in de uitvoering, toezichtrech-

telijke maatregelen en/of de reputatieschade hoger is dan op basis van de risicohouding wenselijk is.

Integriteitsrisico’s zijn risico’s die niet alleen de reputatie aantasten maar ook een bedreiging vormen

voor het vermogen of resultaat van SPF Beheer doordat de wet- of regelgeving dan wel (ongeschre-

ven) maatschappelijke normen niet of ontoereikend worden nageleefd.

Per kwartaal wordt een compliancerapportage opgesteld waarin zowel wetgevingsaspecten als in-

tegriteitsaspecten aan de orde komen. Daarin wordt onder andere aandacht besteed aan nieuwe of

gewijzigde weten regelgeving, wetgevingsprojecten, integriteit en monitoring inzake weten regel-

geving en integriteit.

Voor het in kaart brengen en monitoren van integriteitsrisico’s wordt jaarlijks de systematische in-

tegrititeitsrisico-analyse geüpdatet. Compliance monitort gedurende het jaar de naleving van de ge-

dragscode en onderzoekt de naleving daarvan steekproefsgewijs. Per 1 januari 2018 is de geactuali-

seerde gedragscode van SPF Beheer van kracht geworden.

De monitoring van de compliance- en integriteitsrisico’s is integraal onderdeel van het hiervoor be-

schreven risicomanagementproces. Incidenten die zich hebben voorgedaan zijn met behulp van het

incidentmanagementsysteem afgehandeld. De impact van deze issues is zowel voor de klanten als

SPF Beheer beperkt geweest. Het incidentmanagementproces van SPF Beheer is ultimo 2018 door de

externe compliance officer van SPF onderzocht en als adequaat beoordeeld.

Impact van de risico’s op de financiële positie van SPF BeheerSPF Beheer heeft de ICAAP 2018 (Internal Capital Adequacy Assessment Procedure) doorlopen. De

ICAAP heeft geleid tot een toekomstgerichte, risico-gebaseerde inschatting van de risico’s die SPF

Beheer verwacht te lopen en de invloed die deze risico’s hebben op het aanwezige en vereiste kapi-

taal van de onderneming. De uitkomsten van de procedure zijn vastgelegd in een rapportage en zijn

gedeeld met DNB. DNB heeft de ICAAP-rapportage en de hoogte van het daarmee samenhangende

ICAAP-kapitaal van SPF Beheer goedgekeurd.

In de ICAAP wordt naast de financiële impact van de geïdentificeerde strategische, operationele en

financiële risico’s een inschatting gemaakt van de mogelijke impact van stress-scenario’s. Daarbij

wordt uitgegaan van een stress-scenario waarbij het vertrek van keypersoneel op één kritieke afde-

ling tevens gepaard gaat met een financiële crisis. Van deze extreme situatie is een prudente schat-

ting gemaakt van de impact van het risico en daarmee op het aanwezige vermogen van SPF Beheer.

Voor een gecombineerd scenario, waarbij zowel alle risico’s als de stress-scenario’s zich tegelijkertijd

manifesteren, wordt voldoende kapitaal aangehouden. Het tegelijkertijd voordoen van deze risico’s

wordt echter als onwaarschijnlijk gezien.

16


Beheerst beloningsbeleid SPF Beheer kent een beheerst beloningsbeleid. Een beschrijving van de hoofdlijnen van het beleid en

de uitgekeerde bedragen worden gecommuniceerd via de website. SPF Beheer kent een variabele be-

loning voor een beperkte groep medewerkers (directieleden en vermogensbeheerders). De variabele

beloning is onderworpen aan een afgewogen mix van kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen

en bedraagt maximaal 20% van de salarissom. De variabele beloning legt een koppeling tussen de

geleverde prestaties (gericht op het realiseren van de strategische ambitie) en de hoogte van de be-

loning binnen het risicoprofiel van SPF Beheer. De variabele beloning van de statutaire directieleden

wordt toegelicht in de bezoldigingsparagraaf van de jaarrekening.

Financiële gang van zaken

Vermogenspositie Het eigen vermogen bedraagt op balansdatum € 12,7 miljoen. Dit betekent een solvabiliteit van 60%

(2017: 57%). De stijging van de solvabiliteit is het gevolg van de daling van het balanstotaal als gevolg

van lagere stand van de voorzieningen en nagenoeg gelijkblijvende stand van de schulden.

Algemene resultaatsontwikkeling Het resultaat na belastingen bedraagt € 0,8 miljoen negatief over 2018 en is daarmee met € 1,9 miljoen

lager dan het resultaat van 2017.

Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen ten opzichte van de netto-omzet is 0%

(2017: 5% positief).

Omzet

(x € 1.000) 2018 vs 2018 2017 2017

Vermogensbeheer 20.482 18.695 10%

Pensioenbeheer 9.657 11.556 -16%

Varia 1.583 1.560 1%

Totaal netto-omzet 31.722 31.811 0%

De omzet in 2018 bedraagt circa € 31,7 miljoen en ligt daarmee nagenoeg gelijk aan de omzet in 2017.

De omzet voor vermogensbeheer ligt op een hoger niveau dan voorgaand jaar vanwege een hoger

belegd vermogen. Voor pensioenbeheer is in 2018 een hogere korting verleend dan voorgaand jaar.

17


(x € 1.000) 2018 vs 2018 2017 2017

Lonen en salarissen 11.759 12.585 -7%

Sociale lasten 1.447 1.596 -9%

Pensioenlasten 931 880 6%

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 1.346 802 68%

Overige bedrijfslasten 16.690 14.426 16%

32.173 30.289 6%

Mutatie reorganisatievoorziening -398 40 --

Totaal bedrijfslasten 31.775 30.329 5%

De kosten voor lonen en salarissen zijn in 2018 met 7% afgenomen ten opzichte van 2017, een afname

van de kosten met € 0,8 miljoen. Het gemiddeld aantal fte’s, nam als gevolg van de reorganisatie af tot

151 fte (2017: 155 fte). De afname van de kosten is met name het gevolg van de reorganisatie.

De sociale lasten ten opzichte van de lonen en salarissen zijn in 2018 12,3% (2017: 12,7%).

De kosten voor de pensioenpremie zijn in 2018 toegenomen ten opzichte van 2017. Dit is het gevolg

van de premie-ingroei, waarbij de premielast voor SPF Beheer, in overeenstemming met de met SPF

gemaakte afspraken, stapsgewijs toegroeit naar het basisniveau van de pensioenregeling.

De afschrijvingen zijn toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Naast de toename van de afschrijvin-

gen op immateriële en materiële vaste activa heeft vervroegde afschrijving op materiele vaste activa

plaatsgevonden als gevolg van verbouwing van het kantoorgebouw en de uitbesteding van de IT-in-

frastructuur aan CGI.

De overige bedrijfslasten zijn in 2018 toegenomen ten opzichte van voorgaand boekjaar. De kosten

voor ingehuurde medewerkers en externe adviseurs zijn toegenomen met € 1,5 miljoen, met name

vanwege een aantal grote projecten, dat mede betrekking had op de verbetering van de interne

beheersing en de beoogde fusie van SPF en SPOV. De automatiseringskosten zijn toegenomen met

€ 0,2 miljoen. De overige personeelskosten en huisvestingskosten zijn afgenomen met € 0,1 miljoen.

Tot slot is de post overig toegenomen door een toename van de beperkt terugvorderbare btw en

diverse projectgerelateerde kosten (per saldo een toename van € 0,7 miljoen).

In het kader van de reorganisatie is voor een bedrag van ongeveer € 1,1 miljoen aan kosten ten laste

van de reorganisatievoorziening gebracht. Tevens heeft per saldo een mutatie van -/- € 0,4 miljoen

vrijval plaatsgevonden als gevolg van planwijzigingen. De reorganisatievoorziening komt hierdoor uit

op € 1,7 miljoen per ultimo 2018.

De latente belastingvordering per 31 december 2017 is in 2018 afgeboekt. Als gevolg van het voorne-

men van SPF en SPOV om te komen tot een fusie en de ambitie om het nieuwe (samengevoegde)

pensioenfonds om te vormen tot een zelfadministrerend fonds, waarbij uitvoeringsorganisatie SPF

Beheer fuseert met het niet vennootschapsbelastingplichtige nieuwe fonds, is de periode waarin SPF

Beheer naar verwachting nog zelfstandig zal bestaan korter geworden. SPF Beheer verwacht in deze

jaren geen verliezen te kunnen compenseren.

18


Vooruitblik

Het jaar 2019 zal opnieuw een intensief jaar worden voor SPF Beheer waarin het veranderprogramma

Fit voor de Toekomst wordt afgerond. De focus zal liggen op het aantoonbaar borgen van de ver-

anderingen die de afgelopen jaren zijn geïmplementeerd en het stabiliseren van de bedrijfsvoering.

Het versterken van het IT Control Framework zal hierbij maximale aandacht krijgen. Daarnaast wordt

alles in het werk gesteld om herhaling van de ISAE-problematiek in 2019 te voorkomen. In 2019 zal

de toekomstige strategie van SPF en SPOV duidelijk worden en SPF Beheer bereidt zich voor om de

voorgenomen fusie van de fondsen optimaal te ondersteunen. Vanzelfsprekend zullen in 2019 ook de

ontwikkelingen op pensioengebied actief worden gevolgd.

Utrecht, 29 mei 2019

Directie,

De heer mr. E. Kreikamp, algemeen directeur

De heer M.P. Mos RA RC RBA, directeur Financiën & Risicomanagement

De heer drs. J.F. van Halewijn, directeur Vermogensbeheer

De heer E.M. van der Reijden, directeur Operatie a.i.

19


Relevante nevenfuncties directie per 31 december 2018

De heer mr. E. Kreikamp, algemeen directeur:

› Lid Uitvoeringsraad Pensioenfederatie.

De heer M.P. Mos RA RC RBA, directeur Financiën en Risicomanagement:

› Geen relevante nevenfuncties.

De heer drs. J.F. van Halewijn, directeur Vermogensbeheer:

› Lid VBA Accreditatiecommissie Permanente Educatie (PE).

› Lid Raad van Advies Financial Investigator.

De heer E.M. van der Reijden, directeur Operatie a.i.:

› Lid Raad van Toezicht Villa Pardoes.

We hebben de laatste jaren flinke stap-pen gezet in de digitalisering van de pensioencommunicatie. In 2018 hebben we in dit kader onder meer een nieuwe website ontwikkeld voor onze klant het Spoorwegpensioenfonds en ook verzenden we steeds meer pensioen-informatie digitaal. Zo kunnen mensen die dat willen hun pensioenoverzicht nu bijvoorbeeld ook alleen nog digitaal ontvangen. Een interessante ontwik-keling om mee te maken. Daarnaast investeren we ook juist in persoonlijk contact. Of het nu in de pensioenbus is waar we mee door het land rijden of tijdens een spreekuur op locatie. Ik vind het heel leuk om in een persoonlijk gesprek mensen te helpen met hun pensioen.

SIMONE DE BOER,

MEDEWERKER

KLANTCOMMUNICATIE


21


Bericht van de Raad vanCommissarissenDe raad van commissarissen houdt toezicht op het door de directie gevoerde beleid en de algemene

gang van zaken binnen SPF Beheer en geeft, gevraagd en ongevraagd, advies aan de directie. De be-

heersing van risico’s staat centraal in de toezichthoudende en adviserende rol. Daarnaast is de raad

werkgever van de directie van SPF Beheer. In dit verslag wordt verantwoording afgelegd over de wijze

waarop wij als raad van commissarissen invulling hebben gegeven aan de uitvoering van deze taken

en bevoegdheden in het afgelopen jaar.

Ontwikkelingen

De raad van commissarissen heeft de ontwikkelingen bij SPF Beheer in het verslagjaar nauwgezet ge-

volgd. In 2018 is veel gerealiseerd van de ingezette veranderingen die onderdeel waren van de nieuwe

strategische koers van SPF Beheer. De raad van commissarissen sprak veelvuldig met de directie over

de implementatie en voortgang van het veranderprogramma dat in 2019 zal worden afgerond. Op on-

derdelen stond de bedrijfsvoering onder druk door deze noodzakelijke veranderingen. In de tweede

helft van 2018 brak een nieuwe fase aan waarbij de focus kwam te liggen op het borgen van de ver-

anderingen en het stabiliseren van de bedrijfsvoering, met vooral IT als aandachtspunt. De raad van

commissarissen volgde deze ontwikkelingen actief. Ook de impact op de medewerkers werd hierbij

besproken aan de hand van de resultaten van het medewerkersbelevingsonderzoek.

De wijziging in focus van het doorvoeren van alle veranderingen naar het borgen hiervan resulteerde

in een wisseling in de directie. Mede in verband met het wijzigen van deze focus heeft mevrouw Frens

besloten per 1 oktober haar loopbaan elders voort te zetten. Wij zijn mevrouw Frens erkentelijk voor

de bijdrage die zij heeft geleverd aan de veranderingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd. Per 29

oktober 2018 is de heer Van der Reijden op interim-basis aangesteld als directeur Operatie.

De ontwikkeling van de financiële resultaten heeft de raad van commissarissen gedurende het ver-

slagjaar actief gevolgd en met de directie besproken. Het jaar werd afgesloten met een negatief

resultaat na belastingen van € 0,8 miljoen. Dat is het gevolg van nagenoeg gelijke omzetrealisatie

en kostenstijgingen ten opzichte van vorig jaar. De kostenstijging is het saldo van enerzijds lagere

personeelskosten met name vanwege de reorganisatie en anderzijds de hogere afschrijvingskosten

en overige bedrijfslasten. Daarnaast is de latente belastingvordering per 31 december 2017 in 2018 af-

geboekt omdat de mogelijkheden om deze in de toekomst te verrekenen aanzienlijk zijn afgenomen

door het voornemen van de aandeelhouder om te fuseren met SPOV en de ambitie van hen beide om

als zelfadministrerende fonds verder te gaan, waarbij SPF Beheer fuseert met het nieuwe fonds.

In de vergaderingen was voorts veel aandacht voor de continuïteit van de werkzaamheden voor de

klanten en het behalen van de gestelde doelen. Het integraal risicomanagement was daarnaast een

van de centrale en terugkerende onderwerpen in de gesprekken met de directie van SPF Beheer. In

het verslagjaar is geïnvesteerd in het optimaliseren van de bedrijfsvoering door de uitbesteding van

het datacenter aan CGI. Aanvullend is een project gestart om de beheersing van IT-infrastructuur te

22


verbeteren aan de hand van het CobIT-normenkader. Het realiseren van het gewenste volwassen-

heidsniveau is een van de prioriteiten voor 2019 en de raad van commissarissen is meermaals over de

voortgang van dit project geïnformeerd. Verder werden in het verslagjaar ook het dividendbeleid, het

beheerst beloningsbeleid, het directiereglement en het reglement van de raad van commissarissen

geëvalueerd en opnieuw vastgesteld.

Als onderdeel van de nieuwe voorgenomen strategie van SPF, de enig aandeelhouder van SPF Beheer,

werden in 2018 opnieuw verkennende fusiegesprekken met SPOV gestart. De raad van commissaris-

sen heeft de ontwikkelingen hieromtrent nauwgezet gevolgd en meermalen met de directie gespro-

ken over de impact van een mogelijke fusie voor SPF Beheer. In 2019 zal de toekomstige strategie van

SPF en SPOV duidelijk worden en de raad van commissarissen zal dit thema actief volgen en de ont-

wikkelingen hiervan met directie blijven bespreken.

Samenstelling

De samenstelling van de raad staat beschreven onder dit bericht van de raad van commissarissen.

Gedurende het verslagjaar is de samenstelling niet gewijzigd.

Vergaderingen

De raad van commissarissen kwam in het afgelopen jaar vijf keer bijeen in een regulier geplande ver-

gadering. Alle commissarissen waren aanwezig tijdens deze vergaderingen. Bij twee vergaderingen

sloot de externe accountant aan, eenmaal om het accountantsverslag 2017 te bespreken en eenmaal

om het controleplan 2018 te bespreken. Daarnaast werd in juni met de aandeelhouder bijeengekomen

om de jaarrekening 2017 vast te stellen. Naast de regulier geplande vergaderingen vond er een extra

vergadering plaats in aanwezigheid van de aandeelhouder. Tijdens deze bijeenkomst werd gesproken

over de prioriteitstelling voor SPF Beheer, de fusiebesprekingen tussen SPF en SPOV en de organisato-

rische impact die dit mogelijk zal hebben op SPF Beheer. Verder heeft mevrouw Van den Herik namens

de raad van commissarissen eenmaal de overlegvergadering van de ondernemingsraad met de direc-

tie bijgewoond. Ook vond een informele bijeenkomst tussen de ondernemingsraad en mevrouw Van

den Herik plaats om te spreken over actuele kwesties en het veranderprogramma van SPF Beheer in

het bijzonder. De raad vindt het belangrijk om op deze manier voeling te houden met de ontwikkelin-

gen die leven bij de medewerkers. In dit kader vonden er ook gesprekken plaats tussen de raad van

commissarissen en leden van het managementteam. Aan het einde van het verslagjaar heeft de raad

van commissarissen een zelfevaluatie uitgevoerd. Er werd onder meer gesproken over de onderlinge

samenwerking en de samenwerking met de directie.

Vaststelling jaarrekening en decharge

De raad van commissarissen heeft kennisgenomen van het verslag van de directie over het boekjaar

2018. De raad van commissarissen legt de door de directie opgemaakte jaarrekening ter vaststelling

voor aan de algemene vergadering van aandeelhouders en adviseert de aandeelhouder, mede gezien

23


de verderop in dit jaarverslag opgenomen goedkeurende controleverklaring van EY, om de jaarreke-

ning vast te stellen. Voorts bevelen wij de aandeelhouder aan de directie decharge te verlenen voor

het gevoerde beleid en de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht.

Erkentelijkheid

Net als 2018, zal ook 2019 een intensief jaar worden voor SPF Beheer. De wijziging van focus naar het

borgen van de veranderingen die de afgelopen jaren in gang zijn gezet, hebben daarbij de hoogte pri-

oriteit en zijn van belang om toekomstige uitdagingen aan de kunnen. Ook het ondersteunen van de

fusiebespreking tussen SPF en SPOV zal de nodige aandacht van de organisatie vragen. De raad van

commissarissen heeft er vertrouwen in dat de directie het veranderprogramma in 2019 zal afronden

en de bedrijfsvoering continu zal blijven verbeteren en stabiliseren.

De raad van commissarissen is de aandeelhouder erkentelijk voor zijn vertrouwen in de onderneming

en dankt de directie, het management en de medewerkers voor hun inzet in het afgelopen jaar.


Raad van Commissarissen,

De heer drs. M. Niggebrugge, voorzitter

De heer ir. B.F. Dessing

Mevrouw drs. S.N. van den Herik

24


Relevante nevenfuncties Raad van Commissarissen per 31 december 2018

De heer drs. M. Niggebrugge, voorzitter:

› Lid Raad van Commissarissen TBI Holding B.V.

De heer ir. B.F. Dessing, lid:

› Lid Raad van Toezicht NOS (Kroonbenoeming).

› Lid Bestuur Walter Maas Huis.

› Lid Raad van Toezicht Nierstichting Nederland.

› Voorzitter Raad van Commissarissen NHG-Praktijkaccreditering.

› Voorzitter Bestuur Stichting Benchmark GGZ.

› Lid Vereniging AEGON.

› Lid Raad van Commissarissen Acta Holding.

› Lid Raad van Commissarissen Leyden Academy.

› Lid Raad van Commissarissen CbusineZ/CZ groep.

› Voorzitter Raad van Toezicht Nederlandse Hart Registratie (NHR).

Mevrouw drs. S.N. van den Herik, lid:

› Directeur Onderlinge Levensverzekering-Maatschappij ‘’s-Gravenhage’ U.A.

› Directeur N.V. Levensverzekering-Maatschappij ‘De Hoop’.

› Lid Raad van Commissarissen N.V. Neerlandia van 1880.

› Lid Supervisory Committee Vesteda, voorzitter Remuneratie Commissie.

› Lid Platform Onderlinge Verzekeraars, Verbond van Verzekeraars.

Per januari 2019 zijn wij overgestapt naar een nieuwe custodian. Voor ons en onze klanten is dit een belangrijke leverancier: alle aandelen en obligaties worden door hun bewaard, alle transac-ties worden via hun afgewikkeld en de beleggingsadministratie van de exter-ne mandaten is aan hun uitbesteed. In 2018 is de overgang naar de nieuwe custodian voorbereid in nauw overleg met onze klanten. Allereerst hebben we een zorgvuldig selectietraject door-lopen. Belangrijke criteria waren voor ons een kwalitatief goede en toekomst-bestendige dienstverlening tegen scherpe tarieven. BNY Mellon kwam als beste partij uit de bus. Een complex maar ook zeer interessant project was het gevolg: de custodiantransitie. Het was een pittig project, maar met een mooi eindresultaat.

KEES JAN WILLEMSENS,

MANAGER OPERATIONS VB

6


23

26


Jaarrekening

27


Vóór resultaatbestemming (x € 1.000)

ACTIVA 31-12-2018 31-12-2017

Vaste activa *

Immateriële vaste activa (1) 1.450 1.229

Materiële vaste activa (2) 2.295 1.627

3.745 2.856

Financiële vaste activa (3)

Deelnemingen in groepsmaatschappijen 44 43

Latente belastingvorderingen 0 636

44 679

Vlottende activa

Vorderingen (4)

Handelsdebiteuren 484 1.697

Participanten 755 3.060

Overige vorderingen en overlopende activa 2.241 779

3.480 5.536

Liquide middelen 13.940 14.429

Totaal 21.209 23.500

PASSIVA

Eigen vermogen (5)

Geplaatst kapitaal 5.313 5.313

Agioreserve 4.000 4.000

Wettelijke reserve 953 904

Overige reserves 3.243 2.207

Onverdeeld resultaat -762 1.085

12.747 13.509

Voorzieningen (6)

Voorziening voor jubileumuitkeringen 348 360

Reorganisatievoorziening 1.655 3.175

2.003 3.535

Langlopende schulden (7) 1.256 1.201

Kortlopende schulden (8)

Schulden aan leveranciers 1.227 566

Belastingen en sociale lasten 927 1.027

Overige schulden en overlopende passiva 3.049 3.662

5.203 5.255

Totaal 21.209 23.500

*) De nummering verwijst naar de toelichting.

Balans per 31 december

(x € 1.000)

2018 2017

Netto-omzet (9) 31.722 31.811

Lonen en salarissen (10) 11.759 12.585

Sociale lasten (11) 1.447 1.596

Pensioenlasten (12) 931 880

Mutatie reorganisatievoorziening (13) -398 40

Afschrijvingen op immateriële en

materiële vaste activa (14) 1.346 802

Overige bedrijfslasten (15) 16.690 14.426

Totaal bedrijfslasten 31.775 30.329

Bedrijfsresultaat -53 1.482

Rentebaten 0 0

Rentelasten 74 33

Totaal financiële baten en lasten (16) -74 -33

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -127 1.449

Belastingen (17) -636 -367

-763 1.082

Aandeel in het resultaat van ondernemingen

waarin wordt deelgenomen (18) 1 3

Resultaat na belastingen -762 1.085

Winst- en verliesrekening

28


29


(x € 1.000)

2018 2017

Operationele activiteiten

Resultaat na belastingen -762 1.085

Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa 1.346 802

Mutatie voorzieningen -1.532 -1.355

Mutatie langlopende schulden 55 -744

Resultaat deelnemingen -1 -3

Bruto-kasstroom uit operationele activiteiten -894 -215

Mutatie vorderingen 2.692 -39

Mutatie kortlopende schulden -52 -314

Mutatie werkkapitaal 2.640 -353

Netto-kasstroom uit operationele activiteiten 1.746 -568

Investeringsactiviteiten

Investeringen in immateriële en materiële vaste activa -2.235 -1.342

Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten -2.235 -1.342

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Agiostorting 0 0

0 0

Mutatie liquide middelen -489 -1.910

Liquide middelen begin verslagjaar 14.429 16.339

Liquide middelen einde verslagjaar 13.940 14.429

Kasstroomoverzicht

30


Algemene toelichting op de jaarrekening 2018

AlgemeenRelatie met moedermaatschappij en voornaamste activiteiten

De onderneming gevestigd te Utrecht (Arthur van Schendelstraat 850, 3500 GA, nummer Kamer van

Koophandel: 30131360) is een besloten vennootschap, waarvan de aandelen voor 100% in het bezit zijn

van Stichting Spoorwegpensioenfonds (SPF). SPF Beheer is van oudsher een uitvoeringsorganisatie

voor pensioenfondsen. De voornaamste activiteiten zijn de beleidsvoorbereiding alsmede de uitvoe-

ring van pensioenbeheer en vermogensbeheer namens haar klanten en de uitvoering van specifieke

arbeidsregelingen.

Toegepaste standaarden

De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk

Wetboek en de Richtlijnen van de Jaarverslaggeving. De toegepaste grondslagen voor de waardering

van activa en passiva zijn hierna per post toegelicht.

Continuïteit

Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.

Grondslagen voor consolidatieSPF Beheer heeft, net als per eind 2017, per eind 2018 één deelneming, te weten een 100% belang in

KiDafo Beheer B.V. (vestigingsplaats te Utrecht). Vanwege de geringe omvang van KiDafo Beheer is het

effect van het opnemen van een geconsolideerd overzicht van te verwaarlozen betekenis. Derhalve

stelt SPF Beheer alleen een enkelvoudige jaarrekening op.

Grondslagen voor de waardering van activa en passivaVoor zover niet anders is vermeld, zijn activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.

Een actief, waarover SPF Beheer de beschikkingsmacht heeft, wordt in de balans opgenomen wan-

neer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen

toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting is in de ba-

lans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een

uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastge-

steld.

Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle

of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen,

is het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder zijn activa en verplichtingen

niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop SPF Beheer geen beschikkingsmacht

meer heeft of dat niet meer is voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomst-

ige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.

De bedragen in de jaarrekening zijn gepresenteerd in duizenden euro’s. Alle bedragen in de jaarreke-

ning zijn afgerond op € 1.000, tenzij anders vermeld.

31


Schattingen en veronderstellingen

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en ver-

onderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde

waarde van activa, verplichtingen, baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken

van deze schattingen. Herzieningen van schattingen zijn opgenomen in de periode waarin de schat-

ting is herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Bijzondere waardeverminderingen

Per het einde van het verslagjaar wordt bepaald of er aanwijzingen zijn voor bijzondere waardever-

minderingen. Van een bijzondere waardevermindering is sprake indien de boekwaarde van een actief

hoger is dan de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde van een actief is gelijk aan de hoogste

van de verkoopprijs minus verkoopkosten of de bedrijfswaarde.

Transacties in vreemde valuta

Vorderingen en schulden in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum. Trans-

acties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers op de transactiedatum. Koersverschillen

bij de omrekening van activa en verplichtingen zijn opgenomen in de winsten verliesrekening.

Immateriële en materiële vaste activa

De immateriële en materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs verminderd met af-

schrijvingen. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en zijn bere-

kend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde (10% tot 25%). Er wordt afgeschreven

vanaf de maand van ingebruikname. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop zijn op-genomen in de

afschrijvingen.

Financiële vaste activa

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitge-

oefend, zijn gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogens-

waarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde zijn de waarderingsgrondslagen van de deel-

neming gehanteerd.

Latente belastingvorderingen en latente belastingverplichtingen

Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse

verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale

winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmoge-

lijkheden kunnen worden benut. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële

vaste activa, eventuele latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen.

Vorderingen

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs onder aftrek van een voorziening

voor oninbaarheid. De voorziening voor oninbaarheid is bepaald op basis van individuele beoordeling

van de inbaarheid van de vorderingen. De vorderingen hebben een resterende looptijd van korter dan

1 jaar.

32


Vordering op participanten - Vordering afwikkelsom premie-ingroeiregeling

Onder de vordering op participanten is een bedrag verantwoord voor de compensatie van de afwik-

keling van de premie-ingroeiregeling in het kader van de pensioenregeling die wordt aangehouden bij

SPF. Kenmerk van de pensioenregeling is dat SPF Beheer zich tot en met eind 2015 heeft verplicht tot

het betalen van een vooraf vastgestelde jaarlijkse premie, aan de hand van een jaarlijks toenemend

percentage van de loonsom (het premiepad). In 2015 is de pensioenregeling aangepast met name in

het kader van het nieuw Financieel Toetsingskader, waardoor SPF Beheer vanaf 2016 een (hoger) vast

percentage van het pensioengevend salaris is verschuldigd. De afwikkeling heeft geleid tot de beëin-

diging van de financiering door SPF van de extra opbouw van pensioenaanspraken, de premievrijstel-

ling voor de compensatie van het Anw-hiaat en de extra inkoop van pensioenrechten.

Bij de afwikkeling hebben de werkgevers in de Sociale Eenheid NS (waaronder SPF Beheer) in 2015

nieuwe overeenkomsten gesloten met SPF die zijn ingaan per 1 januari 2016. Als gevolg van de beëin-

diging van de premie-ingroeiregeling is SPF Beheer per eind 2015 een afwikkelsom overeengekomen

met SPF en is het beheer van het bedrag overgegaan naar SPF Beheer. Het bedrag dat SPF Beheer

ontvangt uit hoofde van de afwikkeling is in vaste termijnsommen verrekend met de maandelijkse

premiebetalingen. De verrekening heeft in 2016 en 2017 plaatsgevonden. Onder vordering op partici-

panten is het bedrag opgenomen voor zover dit nog niet verrekend is.

Het bedrag dat SPF Beheer ontvangt ter compensatie voor de afwikkeling dient te worden gebruikt

voor een verlaging van de pensioenbetalingen, waarbij 1/3e deel dient te worden aangewend voor de

verlaging van de eigen bijdrage van de werknemers. Het 2/3e deel dient ter verlaging van de werkge-

verslast.

Liquide middelen

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en staan, voor zover niet anders ver-

meld, ter vrije beschikking van de vennootschap.

Voorzieningen

Voorzieningen worden getroffen indien er sprake is van een huidige (contractuele of feitelijke) ver-

plichting, als gevolg van een gebeurtenis in het verleden. Een voorziening wordt alleen getroffen voor

zover een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de verplichting en het waarschijnlijk is

dat een dergelijke verplichting ook daadwerkelijk moet worden betaald. De feitelijke uitkomst kan

afwijken van deze inschattingen.

Voorziening voor jubileumuitkeringen

Er is een voorziening voor jubileumuitkeringen gevormd voor uitkeringen aan medewerkers wan-neer

zij 12½, 25 en 40 jaar in dienst zijn. In de voorziening wordt rekening gehouden met de datum indienst-

treding van de medewerker, met de toekomstige salarisstijgingen, de blijfkans, de overlevingskans,

de verwachte pensioenleeftijd en de resterende periode tot aan de jubileumdatum. De voorziening is

gewaardeerd tegen contante waarde, waarbij de marktrente van hoogwaardige ondernemingsobli-

gaties per balansdatum als disconteringsvoet is gebruikt.

Reorganisatievoorziening

SPF Beheer verantwoordt een reorganisatievoorziening indien een gedetailleerd plan voor de reorga-

33


nisatie is geformaliseerd en een aanvang is gemaakt met de reorganisatie of deze bekend is gemaakt

onder het personeel (uiterlijk vóór het opmaken van de jaarrekening). Verwachte vertrek- en ontslag-

vergoedingen en samenhangende kosten uit hoofde van het vóór de normale pensioendatum beëin-

digen van dienstverbanden met werknemers worden in deze voorziening betrokken.

De voorziening wordt gevormd, zodra SPF Beheer zich aantoonbaar heeft verbonden aan de uitke-

ring van deze vergoedingen, terwijl er nog geen sprake is van een definitieve getekende vaststellings-

overeenkomst. De reorganisatievoorziening omvat onder meer schattingen en veronderstellingen

met betrekking tot de hoogte van de vertrek- en ontslagvergoedingen en samenhangende kosten.

De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde, waarbij de marktrente van hoogwaardige

ondernemingsobligaties per balansdatum als disconteringsvoet is gebruikt.

Langlopende Schulden

De langlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde en hebben een looptijd langer

dan een jaar.

Kortlopende Schulden

De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs en hebben een looptijd

korter dan een jaar. Onder de overlopende passiva zijn nog te betalen en vooruit ontvangen bedragen

verantwoord.

Grondslagen voor de resultaatbepalingAlgemeen

Baten zijn in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het econo-

misch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een

verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Las-

ten zijn verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met

een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden,

waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

De baten en lasten zijn bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen van waar-

dering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten zijn verantwoord

in het jaar waarin zij worden gerealiseerd. Verliezen zijn in aanmerking genomen in het jaar waarin

deze voorzienbaar zijn.

Netto-omzet

De netto-omzet betreft de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde diensten, exclusief omzet-

belasting.

Bedrijfslasten

De bedrijfslasten worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben.

Werknemers bouwen bij SPF Beheer voor eigen rekening en risico pensioen op (toegezegde bijdrage-

regeling). De bijdrage van SPF Beheer hieraan wordt verantwoord onder de pensioenlasten.

De afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde

en de economische levensduur van de betreffende activa.

34


Belastingen

De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het ver-

slagjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstberekening

volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening.

Grondslagen voor het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Deze methode bouwt de kas-

stromen op vanuit de posten van de winsten verliesrekening en de mutaties in de balansposten.

Onderscheid is gemaakt naar kasstromen uit bedrijfsactiviteiten, investeringsactiviteiten en financie-

ringsactiviteiten. Valutaverschillen zijn opgenomen in het resultaat na belastingen.

35


Toelichting op de balans

(1) Immateriële vaste activa

Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt: 2018 2017

Boekwaarde per 1 januari 1.229 136

Herrubricering vanuit materiële vaste activa 0 129

Investeringen 533 1.017

Afschrijvingen -312 -53

Boekwaarde per 31 december 1.450 1.229

De aanschafwaarde en de cumulatieve afschrijvingen zijn: 2018 2017

Aanschafwaarde 1.835 1.302

Cumulatieve afschrijvingen -385 -73

Totaal immateriële vaste activa 1.450 1.229

(2) Materiële vaste activa

De materiële vaste activa betreft de categorie andere vaste bedrijfsmiddelen.

Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: 2018 2017

Boekwaarde per 1 januari 1.627 2.180

Herrubricering naar immateriële vaste activa 0 -129

Investeringen 1.702 325

Desinvesteringen -354 0

Afschrijvingen -680 -749

Boekwaarde per 31 december 2.295 1.627

De aanschafwaarde en de cumulatieve afschrijvingen zijn: 2018 2017

Aanschafwaarde 10.356 11.460

Cumulatieve afschrijvingen -8.061 -9.833

Totaal materiële vaste activa 2.295 1.627

De immateriële vaste activa hebben betrekking op de ontwikkelkosten van een portal (website)

ten behoeve van pensioencommunicatie naar deelnemers, de aanschaf en installatie van het vast-

goedsysteem Reaturn alsmede de parameterisering van het boekhoudprogramma AFAS Profit en het

HR-systeem HR2Day. In 2018 is additioneel geïnvesteerd in Reaturn, AFAS Profit en HR2Day. Voor de

geactiveerde kosten voor de parameterisering is een wettelijke reserve gevormd. Met betrekking tot

de uitgaven in 2016 voor Reaturn, heeft in 2017 een herrubricering plaatsgevonden van materiële vaste

activa naar immateriële vaste activa van € 129.

36


(4) Vorderingen

Handelsdebiteuren

De vordering op handelsdebiteuren is € 484 per eind 2018 (2017: € 1.697). De vordering bestaat voor

€ 209 uit een vordering op SPF PE Pool FGR, voor € 129 uit een vordering op SPOV en voor € 84 uit een

vordering op KiDafo Beheer B.V. Het restant betreft diverse kleinere vorderingen.

(3) Financiële vaste activa

Deelneming in groepsmaatschappijen

Het verloop van de deelnemingen in groepsmaatschappijen is als volgt: 2018 2017

Stand per 1 januari 43 40

Resultaat deelnemingen 1 3

Boekwaarde per 31 december 44 43

Latente belastingvorderingen

Het verloop van de latente belastingvorderingen is als volgt:

2018 2017

Stand per 1 januari 636 1.114

Aanslag vennootschapsbelasting voorgaande jaren 0 -103

Toevoeging verrekenbare verliezen 0 -375

Afboeking latente belastingvordering -636 0

Boekwaarde per 31 december 0 636

De latente belastingvordering per 31 december 2017 is in 2018 afgeboekt. Als gevolg van het voorne-

men van SPF en SPOV om te komen tot een fusie en de ambitie om het nieuwe (samengevoegde)





De investeringen in 2018 hebben betrekking op de verbouwing van het kantoorgebouw, dat wordt

gehuurd, en de aanschaf van inventaris en hardware, zoals laptops, monitoren en bijbehorende ac-

cessoires. De desinvesteringen hebben betrekking op de vervroegde afschrijving van een eerdere ver-

bouwing van het kantoorpand en van de overtollig geworden activa in verband met de uitbesteding

van de IT-infrastructuur aan CGI.

37


Participanten

De post vordering op participanten is als volgt samengesteld:

De post vordering op participanten bestaat uit: 31-12-2018 31-12-2017

Vordering afwikkelsom premie-ingroeiregeling 0 0

Overige vorderingen SPF 755 3.060

Totaal vordering op participanten 755 3.060

SPF Beheer betaalde tot eind 2015 een pensioenpremiepercentage dat jaarlijks werd verhoogd tot

het streefpercentage van de pensioenregeling. Vanaf 2016 betaalt SPF Beheer een hoger vast premie-

percentage van de pensioengrondslag. Als gevolg van de beëindiging van de premie-ingroeiregeling is

SPF Beheer per eind 2015 een afwikkelsom overeengekomen met SPF. De afwikkelsom die SPF Beheer

ontvangt, is in de periode 2016 tot eind 2017 verrekend met de maandelijkse premiebetalingen aan

SPF. Over de afwikkelsom wordt geen rente vergoed.

Het verloop van de vordering afwikkelsom is als volgt: 2018 2017

Stand per 1 januari 0 2.060

Verrekend met premiebetaling 0 -2.060

Stand per 31 december 0 0

Overige vorderingen en overlopende activa

De post overige vorderingen en overlopende activa is als volgt samengesteld: 31-12-2018 31-12-2017

Vooruitbetaalde bedragen 1.074 195

Nog te factureren bedragen 797 514

Omzetbelasting 370 0

Vennootschapsbelasting 0 70

Totaal overige vorderingen en overlopende activa 2.241 779

De vooruitbetaalde bedragen zijn toegenomen ten opzichte van voorgaand verslagjaar vanwege de

toename van vooruitbetalingen met betrekking tot voornamelijk huur- en licentiekosten.

(5) Eigen vermogen

Het eigen vermogen van SPF Beheer is ook in 2018 toereikend geweest om aan de prudentiële kapi-

taalvereisten van DNB te voldoen, zoals verwoord in het ‘besluit prudentiële regels Wet Financieel

Toezicht’.

Geplaatst kapitaal

In 2018 is het geplaatst kapitaal niet gewijzigd. Ingevolge artikel 178c BW2 is het aandelenkapitaal

vermeld in euro’s. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 11,3 miljoen en bestaat uit 25.000 gewone

aandelen van nominaal € 453,78. Hiervan zijn 11.709 aandelen geplaatst (€ 5,3 miljoen).

38


Wettelijke reserve

Het verloop in de wettelijke reserve is als volgt: 2018 2017


Toevoeging vanuit overige reserves i.v.m. investeringen 255 925

Onttrekking i.v.m. afschrijving investeringen -206 -21


In verband met de activering van de uitgaven voor de parameterisering van de softwareprogramma’s

AFAS Profit en HR2Day is een wettelijke reserve gevormd. Onttrekkingen i.v.m. afschrijvingen van de

investeringen worden toegevoegd aan de overige reserves.

Overige reserves

De overige reserves betreffen de algemene reserve.

Het verloop van de overige reserves is als volgt: 2018 2017

Stand per 1 januari 2.207 6.470

Verdeling resultaat voorgaand verslagjaar 1.085 -3.359

Onttrekking i.v.m. investeringen en vorming wettelijke reserve -255 -925

Toevoeging i.v.m. afschrijving investeringen 206 21

Stand per 31 december 3.243 2.207

Onverdeeld resultaat

Het verloop van het onverdeelde resultaat is als volgt: 2018 2017

Stand per 1 januari 1.085 -3.359

Verdeeld resultaat naar overige reserves -1.085 3.359

Onverdeeld resultaat verslagjaar -762 1.085

Stand per 31 december -762 1.085

Voorstel resultaatsbestemming

De Directie stelt voor om het verlies over 2018 ad € 762 te onttrekken aan de overige reserves.

(6) Voorzieningen

De voorzieningen bestaan uit een voorziening voor jubileumuitkering en een reorganisatievoorzie-

ning.

39


Voorziening voor jubileumuitkeringen

Het verloop van de voorziening voor jubileumuitkeringen is als volgt: 2018 2017


Jubileumuitkeringen -12 -6

Overige mutaties 0 -24


De voorziening betreft een voorziening voor jubileumuitkeringen. De hoogte van de voorziening kan

afwijken van de werkelijk uit te keren bedragen als gevolg van wijzigingen in cao-afspraken en een

ander dan verondersteld verloop van medewerkers. De verwachting is dat € 26 (2017: € 26) binnen

een jaar wordt aangewend. Het restant van de voorziening kan als langlopend worden beschouwd.

Reorganisatievoorziening

Het verloop van de reorganisatievoorziening is als volgt: 2018 2017

Stand per 1 januari 3.175 4.500

Kosten verslagjaar 1.122 -1.119

- Vrijval wegens herpositionering binnen de Sociale Eenheid NS 0 -344

- Vrijval/dotatie voor resp. aan reorganisatie toegevoegde afdelingen -322 415

- Vrijval a.g.v. overige gewijzigde inschattingen/ uitwerkingen van reorganisatie -277 -177

- Dotatie a.g.v. overige gewijzigde inschattingen/ uitwerkingen van reorganisatie 201 146

Saldo vrijval/dotatie -398 40

Herrubricering naar kortlopende schulden 0 -246

Stand per 31 december 1.655 3.175

De stand per eind 2018 zal naar verwachting als volgt worden aangewend: € 1.485 is kortlopend en

wordt aangewend binnen één jaar, € 170 is langlopend en wordt aangewend na 2019.

Om SPF Beheer toekomstbestendig te maken heeft SPF Beheer zich vanaf eind 2016 tot en met 2019

verbonden aan een reorganisatieprogramma Fit voor de Toekomst. Bij de bepaling van de hiermee

samenhangende kosten is rekening gehouden met transitie- en ontslagvergoedingen, loonkosten

van medewerkers die geen arbeidsprestaties meer leveren gedurende de boventalligheidsperiodes,

kosten van voortgezette pensioenopbouw na ontslag, juridische kosten en kosten ten behoeve van

de begeleiding van medewerkers naar een nieuwe baan. Bij het opstellen van de voorziening zijn aan-

names gemaakt. Een belangrijke onzekerheid bij de bepaling van de omvang van de voorziening is

het aantal medewerkers dat afvloeit, de ingangsdata van boventalligheidsperiodes en de periodes

waarbinnen betreffende medewerkers nieuwe banen weten te vinden. De ingangsdata van de bo-

ventalligheidsperiodes zijn mede afhankelijk van de realisatie van doorbraakplannen die onderdeel

uitmaken van het reorganisatieprogramma. Het aantal medewerkers dat afvloeit kan afwijken, bij-

voorbeeld als gevolg van natuurlijk verloop.

40


(7) Langlopende schulden

De post langlopende schulden is als volgt samengesteld: 2018 2017

Afwikkeling premiepad 823 1.201

Huurincentive 433 0

Totaal langlopende schulden 1.256 1.201

In 2015 is SPF Beheer een nieuwe pensioenovereenkomst aangegaan met SPF. Daarnaast is de pre-

mie-ingroeiregeling afgewikkeld, waarbij de middelen ter financiering worden overgedragen van SPF

naar SPF Beheer (zie ook toelichting (4) Vorderingen - Participanten). De afwikkelsom die van SPF

wordt ontvangen, dient voor 1/3e deel voor de verlaging van de eigen bijdrage van de werknemer.

Het restant (2/3e deel) dient te worden aangewend voor de verlaging van de pensioenlast van SPF

Beheer (werkgeversdeel). De toerekening vindt plaats in de periode na 2015, op basis van in de cao

vastgelegde premiepercentages van de pensioengrondslag. Het kortlopende deel van deze verplich-

ting is voor wat betreft het werknemersdeel verantwoord onder de overige kortlopende schulden en

overlopende passiva.

In 2018 is van de verhuurder een huurincentive ontvangen van € 500. Deze wordt afgeschreven in 10

jaar vanaf 1 september 2018 en in mindering gebracht op de huurkosten. Het kortlopende deel van

deze verplichting is verantwoord onder de overige kortlopende schulden en overlopende passiva.

(8) Kortlopende schulden

Schulden aan leveranciers

De schulden aan leveranciers zijn toegenomen van € 566 per eind 2017 naar € 1.227 per eind 2018, een

toename van € 661.

Belastingen en sociale lasten

De post belastingen en sociale lasten is als volgt samengesteld: 2018 2017

Loonheffing 920 910

Pensioenpremie 7 -2

Sociale lasten 0 60

Omzetbelasting 0 59

Totaal belastingen en sociale lasten 927 1.027

Overige schulden en overlopende passiva

De post overige schulden en overlopende passiva is als volgt samengesteld: 2018 2017

Schulden aan medewerkers 1.132 1.191

Afwikkeling premiepad werkgeversdeel 519 834

Overige 1.398 1.637

Totaal overlopende passiva 3.049 3.662

Het kortlopende deel van de verlaging van de pensioenlast uit hoofde van de afwikkeling van het

werkgeversdeel van het premiepad is verantwoord onder de overige schulden en overlopende passi-

41


va (zie toelichting (7) Langlopende schulden). Hiervan heeft € 173 betrekking op het werknemersdeel

(2017: € 278).

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

SPF Beheer vormt met de aandeelhouder SPF een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Uit dien

hoofde is SPF Beheer mede hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschulden van de fiscale

eenheid.

In 2017 is een overeenkomst met CGI getekend voor de uitbesteding van de dienstverlening van het

Rekencentrum. Deze overeenkomst heeft een resterende looptijd van 5 jaar en een resterend con-

tractwaarde van € 5.027 waarvan € 1.022 vervalt binnen 1 jaar.

SPF Beheer is op 20 maart 2018 een nieuw huurcontract aangegaan dat loopt van 1 september 2018

tot en met 31 augustus 2028. De jaarlijkse verplichting uit hoofde van het huurcontract ter zake van

het kantoorpand bedraagt circa € 526 (2017: € 900). SPF Beheer heeft de mogelijkheid de huurover-

eenkomst eenmalig tussentijds te beëindigen, te weten 5 jaar na ingangsdatum, derhalve per 1 sep-

tember 2023. Indien gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid tot tussentijdse beëindiging van de

huurovereenkomst per 1 september 2023, is aan de verhuurder een eenmalig (compensatie)bedrag

ter grootte van € 250, te vermeerderen met omzetbelasting, verschuldigd.

SPF Beheer heeft operational leasecontracten afgesloten voor haar wagenpark. Eind 2018 hebben de

afgesloten leaseovereenkomsten een looptijd tot uiterlijk december 2022. De leaseovereenkomsten

leiden tot een resterende verplichting van circa € 281 (2017: € 178) waarvan € 160 vervalt binnen 1 jaar.

SPF BEEER BV | JAARVERSLAG 2018

Toelichting op de winsten verliesrekeningover 2018

(9) Netto-omzet

De door de onderneming te rapporteren gesegmenteerde informatie met betrekking tot de netto-om-

zet is opgesteld op basis van bedrijfstakken. Deze zijn aan de hand van de ‘managementbenadering’

gedefinieerd: dat wil zeggen die bedrijfstakken die door de beleidsbeslissers worden onderkend ten

behoeve van het strategische management.

De drie primaire bedrijfstakken zijn: Pensioenbeheer, Vermogensbeheer en Varia. De omzet bedrijfs-

takken Vermogensbeheer en Pensioenbeheer heeft betrekking op de activiteiten die gerelateerd zijn

aan de pensioenfondsen. De bedrijfstak ‘Varia’ bevat omzet die gerelateerd is aan de uitvoering van

specifieke arbeidsregelingen. Alle netto-omzet van SPF Beheer wordt in Nederland behaald.

De gesegmenteerde informatie is als volgt: 2018 2017

Vermogensbeheer 20.482 18.695

Pensioenbeheer 9.657 11.556

Varia 1.583 1.560

Totaal netto-omzet 31.722 31.811

Voor gesegmenteerde informatie met betrekking tot het gemiddeld aantal personeelsleden in full

time equivalenten, afgestemd op de inrichting van SPF Beheer, wordt verwezen naar de paragraaf

‘Lonen en salarissen’.

(10) Lonen en salarissen

Deze post is als volgt samengesteld: 2018 2017

Salarissen personeel (incl. vakantiegeld en decemberuitkering) 11.158 11.851

Afvloeiingskosten 216 402

Variabele beloning 158 142

Mutatie verplichting niet opgenomen verlofdagen 150 -39

Dotatie/vrijval voorziening jubileumuitkeringen 0 -24

Overige lonen en salarissen 77 253

Totaal lonen en salarissen 11.759 12.585

Het gemiddeld aantal personeelsleden (fulltime equivalenten) bedraagt 151 (2017: 155). Dit is exclu-

sief de personeelsleden die boventallig zijn verklaard vanwege de reorganisatie.

42

43


De verdeling over de directoraten is als volgt: 2018 2017

Operatie 53 54

Vermogensbeheer 50 51

Financiën & Risicomanagement 26 26

Algemeen 22 24

Totaal gemiddeld aantal personeelsleden 151 155

(11) en (12) Sociale lasten en Pensioenlasten

De medewerkers zijn deelnemer in de regeling van SPF. De beleidsdekkingsgraad van het fonds is per

eind 2018 115,1% (2017: 112,7%). De beleidsdekkingsgraad ligt per eind 2018 onder het vereist eigen

vermogen, net als eind 2017. SPF heeft daarom in maart 2019 een geactualiseerd herstelplan inge-

diend dat aangeeft dat het pensioenfonds naar verwachting binnen de wettelijke termijn over vol-

doende buffers beschikt. Het herstel moet volgens het plan vooral komen uit het rendement op de

beleggingen. Voor het verwachte rendement gaat het pensioenfonds uit van zijn eigen verwachtin-

gen, die lager zijn dan de wettelijk toegestane maxima.

De pensioenregeling kwalificeert voor de financiële verantwoording als een toegezegde bijdrage-re-

geling. Kenmerk van de pensioenregeling is dat SPF Beheer in het kader van deze regeling zich tot en

met eind 2015 had verplicht tot het betalen van een vooraf vastgestelde jaarlijkse premie, te weten

een jaarlijks toenemend percentage van de loonsom. Per 1 januari 2016 is de pensioenregeling aange-

past in het kader van het nieuw Financieel Toetsingskader, waardoor SPF Beheer een (hoger) vast per-

centage van het pensioengevend salaris is verschuldigd. SPF Beheer werd door SPF gecompenseerd

voor deze aanpassing, middels een lagere maandelijkse premiebetaling in de periode 2016 tot en met

2017. De compensatie dient voor 1/3-deel voor de verlaging van de werknemersbijdrage en 2/3-deel

voor de verlaging van de werkgeverslast. SPF Beheer heeft na betaling van de overeengekomen pre-

mie geen verplichting tot het betalen van aanvullende bedragen in geval sprake zou zijn van een te-

kort bij het pensioenfonds. De actuariële risico’s en de beleggingsrisico’s liggen bij het pensioenfonds

en haar deelnemers.

(13) Mutatie reorganisatievoorziening

Voor de toelichting op de mutatie reorganisatievoorziening wordt verwezen naar de toelichting op de

balanspost (6) voorzieningen.

(14) Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa


Afschrijvingen materiële vaste activa 680 749

Vervroegde afschrijving materiële vaste activa 354 0

Afschrijvingen immateriële vaste activa 312 53

Totaal afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 1.346 802

SPF BEHEER BV | JAARVERSLAG 2018 SPF BEHEER BV | JAARVERSLAG 2018

(15) Overige bedrijfslasten


Kosten inhuur personeel 4.966 3.407

Automatiseringskosten 3.531 3.321

Kosten externe adviseurs en diensten derden 2.419 2.481

Huisvesting- en kantoorkosten 1.536 1.600

Overige personeelskosten 1.478 1.567

Commerciële kosten 131 127

Overige 2.629 1.923

Totaal overige bedrijfskosten 16.690 14.426

De overige kosten betreffen met name niet-terugvorderbare btw op inkoopfacturen.

(16) Financiële baten en lasten

De rentebaten betreffen de afronding van de afdracht loonheffingen, de rentelasten hebben betrek-

king op in rekening gebrachte negatieve bankrente.

(17) Belastingen

Deze post belastingen is als volgt samengesteld: 2018 2017

Afboeking latente belastingvordering 636 0

Vennootschapsbelasting verslagjaar 0 375

Vennootschapsbelasting voorgaande verslagjaren 0 -8

Totaal belastingen 636 367

De latente belastingvordering per 31 december 2017 is in 2018 afgeboekt. Als gevolg van het voor-

nemen van SPF en SPOV om te komen tot een fusie en de ambitie om het nieuwe (samengevoegde)





(18) Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomenbestaat uit: 2018 2017

Resultaat van de groepsmaatschappij KiDafo Beheer 1 3

44

45


Kosten accountant

Met betrekking tot het verslagjaar zijn door de externe accountant ten laste van de vennootschap en

haar groepsmaatschappijen de volgende kosten gemaakt:

2018 2017

Onderzoek jaarrekening 117 154

Andere assurance-opdrachten 398 313

Totaal kosten accountant 515 467

De kosten voor het onderzoek jaarrekening zijn gebaseerd op de totale kosten die gerelateerd zijn

aan de jaarrekening van het verslagjaar. De andere assurance-opdrachten bestaan voornamelijk uit

werkzaamheden ten aanzien van de controle van de ISAE 3402 rapportages van SPF Beheer inzake

vermogensbeheer en pensioenbeheer. De werkzaamheden hebben voor het grootste deel plaatsge-

vonden in 2019.

Bezoldiging Directeuren en Commissarissen

De bezoldiging van de statutaire directeuren, E. Kreikamp en M.P. Mos, bedroeg in verslagjaar 2018

€ 478 (2017: € 474). Het hierin begrepen werkgeversdeel van de pensioenbijdragen is € 20 (2017: € 12).

Het variabele deel bedroeg € 40 (2017: € 56), waarvan € 19 betrekking heeft op een correctie over voor-

gaande jaren. De bezoldiging van de drie commissarissen bedroeg in 2018 € 50 (2017: € 51).

Gebeurtenissen na balansdatum

Begin 2018 is weer toenadering gezocht tussen SPF en SPOV om opnieuw de mogelijkheden van sa-

menwerking te verkennen. Na deze verkennende fase is in juli 2018 gestart om de haalbaarheid van

een fusie te onderzoeken. In april 2019 hebben zowel SPF als SPOV een voorgenomen besluit geno-

men om per 31 december 2019 met elkaar te fuseren. Daarnaast is door beide besturen de ambitie

uitgesproken om het nieuwe (samengevoegde) pensioenfonds om te vormen tot een zelfadministre-

rend fonds met als streefdatum 31 december 2020, waarbij SPF Beheer fuseert met het nieuwe fonds.

De definitieve besluitvorming staat gepland voor het najaar van 2019, onder voorbehoud van formele

goedkeuringstrajecten met stakeholders aan de kant van de fondsen en van SPF Beheer, waarna ook

de impact op SPF Beheer inzichtelijk zal worden.


Raad van Commissarissen Directie

De heer drs. M. Niggebrugge, voorzitter De heer mr. E. Kreikamp,

De heer ir. B.F. Dessing algemeen directeur

Mevrouw drs. S.N. van den Herik De heer M.P. Mos RA RC RBA,

directeur Financiën & Risicomanagement

De heer drs. J.F. van Halewijn,

directeur Vermogensbeheer

De heer E.M. van der Reijden,

directeur Operatie a.i.

46


Overige gegevens

Statutaire bepaling ten aanzien van debestemming van het resultaat

Volgens artikel 23 van de statuten stelt de algemene vergadering van aandeelhouders de bestem-

ming van het resultaat vast, op basis van een voorstel van de Directie, na goedkeuring door de Raad

van Commissarissen.

47


Controleverklaring van de onafhankelijkeaccountantAan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van SPF Beheer

B.V.

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2018 van SPF Beheer B.V. te Utrecht gecontroleerd.

Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de groot-

te en de samenstelling van het vermogen van SPF Beheer B.V. op 31 december 2018 en van het resul-

taat over 2018 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

De jaarrekening bestaat uit:

› de balans per 31 december 2018;

› de winst-en-verliesrekening over 2018;

› het kasstroomoverzicht over 2018;

› de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en

andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse

controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sec-

tie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening.

Wij zijn onafhankelijk van SPF Beheer B.V. zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties

(Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO)

en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij vol-

daan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons

oordeel.

Verklaring over de in het jaarrapport opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie,

die bestaat uit:

› verslag van de directie;

› de overige gegevens;

› andere informatie bestaande uit: profiel, kerncijfers en bericht van de Raad van Commissarissen.

48


Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

› met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

› alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, ver-

kregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële

afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederland-

se Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaam-

heden bij de jaarrekening.

De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het verslag

van de directie en de overige gegevens in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Beschrijving van verantwoordelijkheden voor de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van de directie en de Raad van Commissarissen voor de jaarrekening

De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in over-

eenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige

interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te

maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de onderneming in staat is om haar

werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet

de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie

het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als

beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden

waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in conti-

nuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van

financiële verslaggeving van de vennootschap.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij

daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oor-

deel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor

het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs

kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economi-

sche beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de

aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onder-

kende afwijkingen op ons oordeel.

49


Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant pro-

fessionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaar-

den, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

› het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang

bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van con-

trolewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als

basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt

wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte,

het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of

het doorbreken van de interne beheersing;

› het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel con-

trolewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden

hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing

van de entiteit;

› het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en

het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover

in de jaarrekening staan;

› het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar

is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en

omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar be-

drijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van

materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op

de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn,

moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie

die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of om-

standigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan

handhaven;

› het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgeno-

men toelichtingen;

› het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en ge-

beurtenissen.

Wij communiceren met de Raad van Commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en

timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn geko-

men, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Amsterdam, 29 mei 2019

Ernst & Young Accountants LLP

w.g. A. Snaak RA

CONTACT

ContactgegevensTelefoonnummer: (030) 232 91 11(van 9.00 tot 17.00 uur)E-mailadres: [email protected]: (030) 232 91 12

PostadresPostbus 20303500 GA Utrecht

Bezoekadres Arthur van Schendelstraat 850 3511 ML Utrecht

Documents

Jaarrapport SPF Beheer bv 2018...SPF BEHEER BV JAARVERSLAG fi578 Inhoudsopgave Profiel 5 Kerncijfers 7 Verslag van de Directie 8 Bericht van de Raad van Commissarissen 21 Jaarrekening