Nederrij 133 • 2200 Herentals • t 014 24 61 11 • f 014 24 61 26 • www.azherentals.be

Jaarverslag 2016 AZ Herentals

Inhoudstafel

3 Voorwoord

4 Werf 1 - Verhogen kwaliteit en patiëntveiligheid

10 Werf 2 - Borging van opgestarte projecten

13 Werf 3 - Vernieuwen van onze infrastructuur

15 Werf 4 - Werken aan hoffelijkheid en een cultuur van respect binnen AZH

16 Werf 5 - Verdere optimalisatie van processen

19 Werf 6 - Start en uitbouw van het Ziekenhuisnetwerk Kempen

21 Nieuwe medische directeur

21 Artsen gestart in AZ Herentals in 2016

22 Kerncijfers

26 Jaarrekening

2

Voorwoord

2016 was een druk jaar, met als publieke uitschieter de Opendeurdag op 22 mei. Maar ook in 2017 staat er weer heel wat op de agenda, zoals u in dit jaarverslag kunt ontdekken. Naar analogie met de beleidsnota van federaal minister Maggie De Block heeft het AZ Herentals het beleidsplan opgedeeld in ‘werven’ waaraan gewerkt wordt. 6 om precies te zijn. 6 werven waar we onze schouders onder willen zetten, niet alleen dit jaar, maar ook de komende jaren.Veel leesplezier!

De directie van AZ Herentals

3

Werf 1 - Verhogen kwaliteit en patiëntveiligheid

Niet voor niets is er in de missie van het AZ Herentals Wij staan borg voor kwaliteit en zorg expliciet het woord ‘kwaliteit’ opgenomen. Het AZ Herentals draagt kwaliteit en patiëntveiligheid immers hoog in het vaandel en maakt er in tal van projecten een actief werkwoord van. Kwaliteitsprojecten zijn in alle lagen van onze instelling te vinden, van overkoepelende voor het ganse ziekenhuis tot heel specifieke voor een bepaalde dienst.

Accreditatietraject als hefboom voor aandacht voor kwaliteit en patiëntveiligheidHet AZ Herentals heeft beslist om een accreditatietraject te doorlopen tegen eind 2017. Een dergelijke accreditatie, waarbij de volledige organisatie van het ziekenhuis aan een serie van normen moet voldoen, zal in de toekomst noodzakelijk zijn om aan de overheid, en bij uitbreiding de maatschappij, te tonen dat het ziekenhuis een hoge standaard inzake kwaliteit en patiëntveiligheid levert. Dit traject zorgt ervoor dat kwaliteit via het normenkader meetbaar wordt en doordringt tot de volledige organisatie.Voor deze externe toetsing heeft het AZ Herentals gekozen voor het Nederlands Instituut voor Accreditatie van Zorg (NIAZ-Qmentum) als toetsende instelling. Deze organisatie heeft als doel om via een internationaal gevalideerd normenkader te kijken of de instelling voldoet aan verschillende voorwaarden rond kwaliteit en veiligheid van zorg. Als dit zo is, krijgt de instelling voor een periode van vier jaar de status van geaccrediteerd ziekenhuis. Deze accreditatie is niet een doel op zich, maar is wel een hefboom om op structurele basis aandacht te hebben voor kwaliteit en

patiëntveiligheid. Zo werkt het AZ Herentals aan de invoering van een ziekenhuisbreed kwaliteitsmanagementsysteem om de kwaliteitsfactoren te meten en te borgen. In de Q-teams of kwaliteitsteams zetten

Wij gaan er voor!

4

artsen en medewerkers samen hun schouders onder projecten die de patiëntveiligheid ten goede komen, zoals het valideren van de medicatievoorschriften.Kwaliteit en patiëntveiligheid beperken zich niet tot de medische of verpleegkundige diensten; heel het ziekenhuis moet doordrongen geraken van een verbetercultuur om tot een zo kwalitatief mogelijke zorg te komen. Daarin is ook een grote rol weggelegd voor de ondersteunende diensten, zoals de technische dienst (om bijv. alle toestellen van de nodige onderhoudsbeurten te voorzien) en de dienst HR (bijv. voor de opvolging van de vormingsattesten van de medewerkers).

Belac-accreditatie labo anatomo-pathologie en klinisch laboNa een eerste BELAC ISO15189-accreditatie voor moleculaire mutatieanalyses op het Idylla-toestel in maart 2016, heeft het labo anatomo-pathologie in februari 2017 ook de aanvullende accredatie voor bijkomende mutatietesten gehaald. In deze tweede auditronde werd het volledige kwaliteitssysteem van het labo opnieuw getest en kreeg het een gunstige evaluatie. De accreditatie verloopt telkens in cycli van 5 jaar, met uitzondering van de eerste cyclus die loopt over 3 jaar. Tijdens elke cyclus worden er minimaal 3 opvolgingsaudits uitgevoerd door het toegewezen auditteam. Aan het einde van elke cyclus volgt dan opnieuw een intensievere audit die bepaalt of de accreditatie wordt verlengd.Niet alleen met het behalen van de ISO 15189-accreditatie bewijst het labo anatomo-pathologie van het AZ Herentals dat het op een heel hoog niveau werkt, ook levert het een belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van analyses, zoals het liquid biopsy testing bij maligne melanoompatiënten. Het klinisch labo streeft eveneens een eerste Belac-accreditatie na tegen november 2017. De voorbereidingen hiervoor zijn volop bezig.

5

Verdere uitrol Productive WardHet AZ Herentals voert sinds 2013 Productive Ward® in op de verpleegafdelingen. Dit is een kwaliteitsprogramma ontwikkeld voor verpleegafdelingen om te leren werken volgens een lean aanpak. Die maakt verstoorde processen zichtbaar, doet verspilling herkennen en elimineren via verbeteracties. Een afdeling zal door dit programma efficiënter en effectiever leren werken, wat zorgt voor een kwaliteitsverbetering van de zorg. Productive Ward® bestaat uit drie basismodules en wordt aangevuld met procesmodules die de

afdeling zelf kiest. Het volledige traject bestaat uit 11 modules.Ondertussen is ook SP-revalidatie opgestart met de basismodules van Productive Ward® en werden de bergingen van onder meer materniteit, verloskamer en het operatiekwartier aan de kritische blik van het Productive Ward®-team onderworpen. Allen met succes!

Een aantal afdelingen zijn verder uitgerold met de procesmodules waaronder het toeren met artsen op orthopedie, opname- en ontslagbeleid op inwendige ziekten 2 en het voedingsproces op inwendige ziekten 1. Verder werd er geopteerd om de borden op de afdelingen als hulpmiddel te gebruiken bij de uitbouw van het accreditatietraject. Indicatoren zullen mede in functie van aandachtspunten in het kader van de NIAZ-normen opgevolgd worden. Een van de belangrijkste doelstellingen van Productive Ward® blijft dat medewerkers tijdens de boardmeetings steevast kort stilstaan bij de werking op de afdeling en de eigen handelingen. De indicatoren dienen om zaken te objectiveren en (mogelijke) problemen vroegtijdig op te sporen. Zo komt men tot veilige en efficiënte patiëntenzorg, waarbij de organisatie van de zorg voor en rond de patiënt bepaald wordt door de teams van de afdelingen zelf.

Geïntegreerd rampenplanNoodplanning wordt steeds belangrijker, ook in de zorgsector, en dus moet het rampenplan regelmatig geactualiseerd worden. In 2016 is

6

er met een frisse blik gekeken naar het bestaande plan en zijn er de nodige aanpassingen aan gedaan. Na een uitgebreide risicoanalyse van het ziekenhuis is ervoor gekozen om de grootste risico’s (combinatie tussen vermoede frequentie en impact op het ziekenhuis) uit te werken. Dat zijn voor AZ Herentals het uitbreken van brand, een bommelding, een explosie en het uitvallen van nutsvoorzieningen, zoals hoogspanning en de data- en telecommunicatie. Verder er zijn 4 noodplannen opgemaakt die volgens de aard van het incident in werking kunnen treden:

• Het receptienoodplan: het ziekenhuis is niet langer in staat om externe patiënten op te nemen. Dit kan gaan om een extern incident, waarbij de toevoer van slachtoffers te groot wordt, alsook om een interne overbelasting van het aantal bedden, zoals tijdens winterpieken kan voorvallen.

• Het relocatienoodplan: een (deel van een) afdeling van het ziekenhuis moet verhuisd worden naar een andere locatie binnen het ziekenhuis.

• Het evacuatienoodplan: een (deel van het) ziekenhuis moet geëvacueerd worden naar een locatie buiten het ziekenhuis. Dit gebeurt steeds in opdracht van de brandweer.

• Het isolatienoodplan: het ziekenhuis plaatst een afdeling in isolatie om de uitbraak van een besmettelijke ziekte in te perken. Alle patiënten met symptomen van deze ziekte worden op deze geïsoleerde afdeling opgevangen.

In 2017 wordt het vernieuwde rampenplan uitgerold en ingeoefend. Op de afdelingen zal men gerichte trainingen krijgen over de impact van bepaalde incidenten op de werkvloer en welke acties dan nodig zijn. Ook wordt er ter plaatse getoond hoe een evacuatie gebeurt.

Tijdens de opendeurdag op 22 mei 2016 vonden ruim 3000 mensen de weg naar het AZ Herentals. Een operatiezaal werd ingericht zoals bij een heupoperatie.

Februari 2016

7

Opleidingen stimuleren via e-learningVanaf 2017 krijgen de medewerkers de kans om bepaalde opleidingen via e-learning te volgen. Dit maakt dat medewerkers zich onafhankelijk van plaats en tijd kunnen bijscholen. Het aanbod zal zich in eerste instantie richten op verplicht te volgen opleidingen, maar dit zal in de toekomst uitbreiden. Dankzij het nieuwe e-learningplatform wordt het mogelijk om de opgedane kennis te toetsen bij de medewerkers.

Prikveilig ziekenhuisSinds oktober 2016 is het AZ Herentals een prikveilig ziekenhuis. Door ziekenhuisbreed over te schakelen naar veilige naalden en katheters wil het ziekenhuis het aantal prikongevallen herleiden tot 0. Dit betekent een financiële inspanning van 20.000 euro op jaarbasis, wat meer dan verantwoord is tegenover een ernstig incident met een van de medewerkers. Prikongevallen gebeuren met systemen waar naalden aan te pas komen, zoals bij het aanbrengen of wegnemen van katheters, het nemen van bloed of het toedienen van medicatie. Door de introductie van prikveilige systemen ‘verdwijnt’ de naald in een veilig omhulsel waardoor de kans dat een medewerker nog in contact komt met de naald, het bloed of ander lichaamsvocht van de patiënt quasi tot 0 herleid wordt.De kans op prikongevallen is het hoogst in stressvolle situaties, wanneer de medewerkers onder tijdsdruk staan. Daarom is er eerst op de dienst spoedgevallen het gebruik van veiligheidskatheters geïntroduceerd. In 2015 is het volledige ziekenhuis overgeschakeld op een veilig systeem om bloed af te nemen en insuline toe te dienen. Als laatste stap is er in het najaar van 2016 de veiligheidskatheter gekomen op alle afdelingen om van AZ Herentals een prikveilig ziekenhuis te maken.In het AZ Herentals werden in 2015 25 prik-, snij- en spatongevallen geregistreerd, in 2016 nog 20 waarvan het grootste deel in het

8

voorjaar. Het grootste risico bij derdelijke ongevallen is de overdracht van ziektes zoals hepatitis B, hepatitis C en HIV, waarbij men zich enkel tegen hepatitis B preventief kan laten inenten.

Multidisciplinaire obesitasrevalidatieIn september 2016 startte AZ Herentals met multidisciplinaire obesitasrevalidatie. Er zijn twee trajecten voorzien: één voor patiënten na een vermageringsoperatie en één voor patiënten die in een niet-chirurgisch traject wensen te stappen. Voor beide trajecten geldt dat het om groepsbegeleiding gaat waarbij een bewegingsprogramma gekoppeld wordt aan educatieve sessies bij diëtiste en psycholoog. De multidisciplinaire aanpak van obesitas geeft de patiënten een betere kans op succes om tot een gezondere levensstijl te komen. Het post-chirurgische programma kan starten vanaf de derde week na de ingreep. Patiënten volgen eerst een licht bewegingsprogramma gedurende een maand, waarna ze de volgende 20 weken in het multidisciplinaire traject stappen. Daarbij wordt het bewegen (2 maal per week) aangevuld met 5 thema-avonden verzorgd door de diëtiste en psycholoog. Instappen in deze groep kan continu, maar enkel op doorverwijzing van de huisarts of een andere specialist. Instappen in het traject kan tot 6 maanden na de ingreep. Het niet-chirurgische traject neemt 18 weken in beslag en omvat wekelijks 2 bewegingssessies en een groepssessie bij de diëtiste en/of psycholoog. Dit traject is bedoeld voor patiënten met een BMI tussen 30 en 40 die voldoende gemotiveerd zijn om het volledige traject te doorlopen. Instappen in deze groep kan meermaals per jaar.

Kiwanis Herentals doneert jaarlijks zo’n 1000 popjes aan het AZ Herentals. Deze worden gebruikt om kinderen uit te leggen wat er zal gebeuren tijdens een onderzoek of ingreep.

Mei 2016

9

Werf 2 - Borging van opgestarte projecten

POEFHet in 2013 ingevoerde POEF-traject (Persoonlijke Ontwikkeling En Functioneren) kende in 2016 een belangrijke fase in de borging van de functioneringsgesprekken in AZ Herentals. In 2016 werd de voorbereiding van deze gesprekken, zowel voor de medewerker als de leidinggevende, gedigitaliseerd. AZ Herentals werkt hiervoor samen met E-power.

LeiderschapstrajectAZ Herentals gaat voor ‘Sterke Leidinggevenden’. Achter elk sterk team staat een sterke dynamische leider. Op die manier worden er op alle diensten krachtige synergieën gebouwd tussen het team, de lei-dinggevende, de artsen, de onder-steunende diensten en de patiënt. De voortdurend veranderende omgeving van het ziekenhuisland-schap, de alsmaar complexer wor-dende en hypergespecialiseerde zorgen vragen ontzettend veel inspanningen van de teams en hun leidinggevenden. Om hen daarin zo goed mogelijk te ondersteunen werd er een leiderschapstraject opgezet. Het leiderschapstraject biedt ondersteuning ter bevordering van volgende vier pijlers:

1. Continue verbetercultuur • daadkrachtig bewaken van de patiëntveiligheid en de

productiviteit• duidelijke verwachtingen stellen en rollen, taken en

werkafspraken afstemmen op de te behalen resultaten

Ook in 2016 werd AZ Herentals door het Vlaams Patiëntenplatform bedankt voor de deelname aan het indicatorenproject VIP². Naar jaarlijkse gewoonte gaan de bloemen naar een verdienstelijke afdeling. In 2016 viel die eer te beurt aan SP-revalidatie.

December 2016

10

• analyse van de persoonlijke sterktes en zwaktes (competenties) en doorzettingsvermogen op weg naar high performing teams

2. Zinvolle taakuitzuivering• eff iciënte kernprocessen beheren, metingen en

objectivering, rapportage en voortgangscontrole• de juiste processen worden gebruikt om de juiste personen

op de juiste plaats de juiste taak te laten uitvoeren (taakverlichting, werkverdeling)

• effectiever tijdbeheer door slimmer te werken en betere prioriteitensetting

3. Constructieve feedbackcultuur• kwalitatieve overlegmomenten in

de teams en doelgerichte top-down communicatie (gef ilterde boodschappen)

• ontwikkeling van het potentieel van medewerkers (o.a. door coachende feedbackgesprekken, POEF en intensievere coachingstrajecten)

• corrigerende aandacht durven geven, autonomie en zelfsturing verhogen

4. Hogere onderlinge betrokkenheid en veerkrachtige innovatie• vergroten van intern en extern vertrouwen en zo persoonlijke

aansprakelijkheid en motivatie verhogen: noodzaak van een eigen en unieke teammissie en -visie en durven loslaten

• overtuigingskracht, helikopterzicht, win-win onderhandeling, reputatie en percepties managen

• over departementen heen samenwerking verhogen, netwerken, flexibiliteit

In 2016 hebben alle leidinggevenden binnen AZ Herentals samen een traject van vijf trainingsdagen doorlopen, aangevuld met een aantal intervisiesessies waarin er dieper werd ingegaan op afgebakende actuele problemen waarin de leidinggevenden gecoacht wilden worden. Voor 2017 staat er een vervolgprogramma klaar, waarin de

11

focus ligt op het eigen leiderschapsprofiel en de impact op zijn of haar team en omgeving. Rond een aantal thema’s worden dan opnieuw intervisiesessies aangeboden. Nieuwe leidinggevenden krijgen binnen AZ Herentals uiteraard de kans om in te stappen in het leiderschapstraject. Op die manier ontstaat er een coherente groep sterke leidinggevenden die de missie en visie mee uitdraagt.

CoachingcultuurBinnen AZ Herentals wordt er veel belang gehecht aan een open en eerlijke feedbackcultuur. Naast sterke leidinggevenden wordt er ook gewerkt aan sterke teams die borg staan voor kwaliteitsvolle zorgverlening. Nieuwe medewerkers stappen in een op maat gemaakt inscholingstraject. Naast een aantal algemene opleidingen doorloopt iedere nieuwe medewerker aanvullend een aantal opleidingsonderdelen die specifiek op zijn of haar afdeling focussen.

Tussentijds komt de medewerker met de leidinggevende samen om de evolutie van zijn of haar opleiding- en inwerkperiode terdege op te volgen. Ook voor medewerkers die de organisatie al geruime tijd kennen kunnen er nieuwigheden opduiken die extra begeleiding vragen. Daar is het bedoeling om op individuele basis extra te coachen, met respect voor individuele

competenties van medewerkers.Het AZ Herentals is een lerende organisatie waarbij de no-blame mentaliteit hoog in het vaandel wordt gedragen. Door structureel tijd te maken om met elke medewerker rond de tafel te gaan zitten kan de betrokken leidinggevende samen met de medewerker individuele noden bepalen.

12

Werf 3 - Vernieuwen van onze infrastructuur

Nieuwe vleugel – blok KDe laatste fase van het masterplan infrastructuur van het AZ Herentals bestaat uit de bouw van ‘blok K’. Dit gebouw vervangt een groot gedeelte van het vroegere roodstenen ziekenhuis en komt tegen blok A te staan. In 2016 zijn alle administratieve trajecten doorlopen, waarna in het najaar de bouwvergunning werd verkregen. 2017 startte met de voorbereidende werken aan de bestaande infrastructuur (waarvan een gedeelte bewaard blijft voor enkele diensten van het OCMW). Na de afbraakwerken (vanaf mei) start dan de nieuwbouw. Uiterlijk begin 2019 kan het nieuwe gebouw in dienst genomen worden.

De nieuwe vleugel telt 7 niveaus (gelijkvloers en 6 verdiepingen) van telkens 1000m² en zal ruimte bieden aan onder meer een nieuw inwendig en oncologisch dagziekenhuis, een verpleegafdeling, tal van administratieve diensten en vergaderzalen. Ook biedt hij de mogelijkheid om bestaande diensten uit

te breiden, zoals het chirurgisch dagcentrum en het operatiekwartier.Met deze nieuwbouw rondt het AZ Herentals het masterplan af dat sinds 2008 in uitvoering is. Doel van dit plan was om de volledige infrastructuur te moderniseren en de beschikbare ruimte te optimaliseren en uit te breiden. Hiermee heeft het ziekenhuis op 10 jaar tijd een gigantische inhaalbeweging gemaakt.

ParkeergebouwEen parkeerplaats vinden aan het ziekenhuis is al lang een doorn in het oog van patiënten en bezoekers. De betrachting is om tegen 2019, wanneer de nieuwe vleugel in gebruik genomen wordt en de

Simulatiebeeld blok K

Simulatiebeeld voorzijde AZ Herentals

13

capaciteit van het ziekenhuis stijgt, bijkomende parkeergelegenheid klaar te hebben. Hiervoor worden verschillende scenario’s bekeken. Verwacht wordt dat er tegen eind 2017 meer duidelijkheid is over de haalbaarheid van de verschillende opties, zodat er daarna snel werk gemaakt kan worden van de concrete uitwerking.

To Walk Again – PostrevalidatiecentrumSinds 2014 is het AZ Herentals een van de partners van het To Walk Again – Postrevalidatiecentrum (TWA-PRC). In dit centrum kunnen patiënten met een fysieke beperking (door bijvoorbeeld

dwarslaesie of amputatie) blijven bewegen om onder meer medische complicaties te vermijden. Paradepaardje van dit centrum zijn de staprobotten waarmee mensen met een dwarslaesie opnieuw stappen.De eerste activiteiten van het TWA-PRC zijn in 2015 opgestart op de zesde verdieping van het AZ Herentals, maar deze werden begin 2017 tijdelijk verhuisd naar een externe locatie zodat de afdeling volledig vernieuwd kan worden. Begin september 2017 opent het gloednieuwe TWA-PRC.De activiteiten van het TWA-PRC hebben rechtstreeks en onrechtstreeks een impact op het ziekenhuis. Niet alleen zal er een groeiende interactie zijn tussen de kinesisten en medewerkers van het centrum en die

van het ziekenhuis, ook moet het ziekenhuis voorbereid zijn op een toenemende aanwezigheid van rolstoelpatiënten. Zo zal het voorzien van meer parkeerplaatsen voor mindervaliden onder meer een aandachtspunt worden.

AZ Herentals, de dienst orthopedie en To Walk Again ontvingen in februari 2016 het ‘Hart voor Herentalse ondernemers’ van Unizo Herentals. Het project van het postrevalidatiecentrum zal immers ook Herentals en zijn ondernemers op de kaart zetten als Healt & Care Valley.

Februari 2016

14

Werf 4 - Werken aan hoffelijkheid en een cultuur van respect binnen AZH

Iedereen werkt graag in een aangename werkomgeving en patiënten worden graag vriendelijk onthaald. Toch is respect en hoffelijkheid niet altijd even vanzelfsprekend meer anno 2017. Daarom engageert het AZ Herentals zich om een ziekenhuisbreed charter op te maken, waarin een aantal basiswaarden en -normen inzake hoffelijkheid en respect voor elkaar beschreven staan, gedragen door elke medewerker en arts werkzaam in het AZ Herentals.Een werkgroep met leden uit de ganse organisatie buigt zich verder over de uitwerking en implementatie van het charter.Vriendelijk zijn voor elkaar kan in kleine dingen zitten, hoeven geen extra tijd of geld te kosten, zoals wat vaker “goedemorgen” te zeggen wanneer je iemand ’s ochtends in de gang tegen komt of elkaar wat meer complimenten te geven als je vindt dat de ander iets goed heeft gedaan. Samen kunnen alle medewerkers het verschil maken.

15

Werf 5 - Verdere optimalisatie van processen

Reorganisatie van het verpleegkundig en paramedisch departementDoor de jaren heen zijn verpleegkundige diensten verdeeld onder de verschillende zorgmanagers. Begin 2017 is bekeken of die verdeling niet op een andere, logischere manier kan gebeuren. Daarom is ervoor gekozen om te vertrekken vanuit de verschillende patiëntengroepen en de trajecten die ze in het ziekenhuis doorlopen. Telkens wordt een zorgmanager bevoegd voor het ganse traject. Traject 1: De kritische en inwendige patiënt – Barbara Van RoyenRaadpleging inwendige, endoscopisch centrum, spoedgevallen, intensieve zorgen, inwendige ziekten 1 en 2, geriatrie, inwendig dagziekenhuis, mobiele equipeTraject 2: Moeder & kind, de medisch-technische diensten en de chirurgische patiënt (algemene heelkunde) – Kirsten VerwimpRaadpleging gynaecologie / pediatrie / heelkunde, materniteit, pediatrie, heelkunde 1 en 2, labo, medische beeldvorming, OK, CSA, materiaalbeheerTraject 3: Chirurgische patiënt (locomotoriek) – Anneleen De WeverRaadpleging orthopedie, preoperatieve raadpleging, orthopedie, SP, chirurgisch dagcentrum, OK, recoveryTraject 4: Patiëntenbegeleiding en paramedici – Liesbet LuytenPsychologen, sociale dienst, levensbeschouwelijke dienst, oncologisch en palliatief support team, interne geriatrische liaison, pijnverpleegkundige, vrijwilligerswerking, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, dieetafdeling, logopedie, ambulante revalidatie en HR-projecten

Verdere uitrol KWSHet AZ Herentals werkt sinds begin 2015 met het Klinisch Werkstation (KWS) van UZ Leuven. Stelselmatig worden toepassingen van dit elektronisch patiëntendossier ingevoerd, soms meteen

16

ziekenhuisbreed, soms per afdeling of discipline. In 2016 zijn alle medische disciplines overgeschakeld om onder meer verslagen rechtstreeks in KWS te maken. Ook de paramedische diensten gebruiken KWS intussen om opvolgnota’s en verslagen in te bewaren.De verpleegkundige anamnese, die voordien op papier gebeurde, kan nu in KWS geregistreerd worden. Medewerkers van verschillende diensten (zoals de betrokken verpleegafdeling, maar ook van de sociale dienst of de dieetafdeling) kunnen elk hun deel invullen. Vanuit deze anamnese via KWS kunnen gegevens aan elkaar gekoppeld worden, bijvoorbeeld om te detecteren welke patiënten een verhoogd valrisico hebben. Bij een heropname kan men de vorige verpleegkundige anamnese als basis gebruiken om op verder te werken. Tegen eind 2017 moeten alle afdelingen met dit systeem werken.Verder wordt ook therapiebeperking (de DNR-code) ingevuld in KWS. Deze registratie gebeurt door een arts. Wanneer er geen code ingevuld is, dan staat dit gelijk aan geen therapiebeperking. Wanneer er een therapiebeperking ingegeven is dan verschijnt er het icoontje DNR + op het scherm. Deze informatie is permanent beschikbaar binnen alle KWS-ziekenhuizen. De maaltijdbevraging die via C-meal verloopt, is in 2016 geïntegreerd in KWS. Voortaan kan men via het dossier in KWS de applicatie openen en de maaltijd registreren.Medicatie is nog een belangrijk werkpunt in de implementatie van KWS. Het registreren van de thuismedicatie is in 2016 opgestart op de twee verpleegafdelingen van inwendige ziekten, maar zal geleidelijk aan uitgebreid worden naar de andere afdelingen. Na een voorbereidingsfase in 2016, zal in 2017 het elektronisch medicatievoorschrift verder ingevoerd worden.

Thuisgevoel door de broodbuffetwagenNa een lange testperiode is het AZ Herentals sinds het najaar van 2016 op alle verpleegafdelingen (uitgezonderd geriatrie) overgeschakeld op de bediening met de broodbuffetwagen. Dat is een buffetkar die voor de broodmaaltijden ’s morgens en ’s avonds op de gang komt

17

en waarbij patiënten ter plaatse kunnen kiezen wat en hoeveel ze willen eten (uiteraard binnen de contouren van hun dieet). Deze manier van werken verhoogt het thuisgevoel voor de patiënten waardoor ze beter eten en sneller herstellen. Bijkomend voordeel is dat de verspilling van eten op deze manier sterk gereduceerd wordt. Door de invoering van de broodbuffetwagens is de betrokkenheid van het keukenpersoneel sterk

verhoogd. Zij maken nu integraal deel uit van het zorgproces.

Concrete samenwerking met de eerste lijnSinds verschillende jaren zit het ziekenhuis structureel samen met respectievelijk een afvaardiging van de huisartsen en de woonzorgcentra uit de regio. Belangrijke besproken thema’s zijn onder meer een betere uitwisseling van informatie tussen zorgverstrekkers van de 1e en 2e lijn. Deze communicatie-uitwisseling zal meer en meer via eHealth verlopen, waaraan concreet in 2017 wordt gewerkt. Voorbeelden hiervan zijn thuismedicatie en preoperatieve vragenlijsten.

18

Werf 6 - Start en uitbouw van het Zieken-huisnetwerk Kempen

Oprichting Ziekenhuisnetwerk Kempen vzwNadat op 6 maart 2016 de voorzitters van de raden van bestuur van Sint-Dimpna Ziekenhuis Geel, AZ Herentals, H. Hartziekenhuis Mol en AZ Turnhout al een intentieverklaring ondertekenden om een ziekenhuisnetwerk in de Kempen op te richten, zag op 22 december 2016 het Ziekenhuisnetwerk Kempen vzw daadwerkelijk het daglicht. In dit samenwerkingsverband bundelen de vier Kempense ziekenhuizen de krachten en stemmen ze de zorg op elkaar af, zodat de patiënt kan genieten van gespecialiseerde, kwalitatieve en betaalbare zorg dicht bij huis.In Vlaanderen is er heel wat te doen rondom netwerkvorming in de gezondheidszorg. In de Kempen lopen de ziekenhuizen daar enigszins op vooruit, want het idee om samenwerking tussen de Kempense ziekenhuizen in een structuur, een netwerk, onder te brengen, leeft er al langer. Op die manier kunnen de ziekenhuizen samen betere zorg leveren, meer specialisaties aanbieden en de middelen efficiënter inzetten. De overeenkomst om gezamenlijk een regionaal ziekenhuisnetwerk, het Ziekenhuisnetwerk Kempen, uit te bouwen, werd in de verschillende ziekenhuizen goedgekeurd door de raden van bestuur, directies en medische raden.De samenwerking heeft een aparte juridische structuur in de vorm van een vzw met een eigen algemene vergadering, raad van bestuur en coördinatiecomité. De artsen en medische raden van de ziekenhuizen worden sterk betrokken bij het beleid van het netwerk. De ziekenhuizen bundelen hun krachten om de patiënten van de Kempen in de Kempen te behandelen. Elk ziekenhuis behoudt binnen het netwerk zijn eigenheid, maar voor sommige zorgprogramma’s, onderzoeken en behandelingen én voor de ondersteunende diensten (aankoop, logistiek, apotheek) wordt nog nauwer samengewerkt.

19

Realisaties in de KempenDe Kempense samenwerking, die al geruime tijd bestaat, maar de laatste jaren in een stroomversnelling is terechtgekomen, heeft ondertussen al concrete realisaties opgeleverd. En er zitten nog

heel wat nieuwe projecten in de pijplijn met als uitgangspunt ‘centraal organiseren wat moet, decentraal organiseren wat kan’. Zo loopt er een studie voor de oprichting van een platform voor ondersteunende diensten zoals apotheek, magazijn of CSA en wordt er bekeken om

bepaalde opleidingen voor medewerkers en artsen gezamenlijk te organiseren. Verschillende medische diensten bekijken momenteel de verdere uitbouw van hun samenwerking over de verschillende ziekenhuizen heen.Sinds augustus 2015 baten AZ Turnhout, AZ Herentals en H. Hartziekenhuis Mol gezamenlijk het Kempens Hartcentrum uit. Ondertussen werkt het Hartcentrum, gevestigd in Turnhout, op volle toeren en met veel succes.De samenwerking op vlak van oncologie wordt geïntensifieerd binnen het Netwerk Oncologie Kempen (NOK). De gespecialiseerde chirurgie en radiotherapie worden gecentraliseerd en chemotherapeutische behandelingen kunnen decentraal blijven gebeuren.Onder de naam ‘Taxandria’ werd enkele jaren geleden een gezamenlijke aankoopcentrale met vijf ziekenhuizen opgestart wat administratieve en financiële voordelen biedt. Ook op het vlak van weefselonderzoek en moleculaire biologie hebben de Kempense ziekenhuizen samenwerkingsverbanden opgestart.Door samen te werken menen de ziekenhuizen het aanbod aan ziekenhuiszorg in de regio te kunnen verbreden en verdiepen. Hiermee wordt de beste zorg voor de patiënt in de Kempen gewaarborgd.

ziekenhuisnetwerkkempen

20

Artsen gestart in AZ Herentals in 2016

dr. Jef Jansen

oogziekten

dr. An Liesenborgsspoedgevallen

dr. Marijke Stryckersnefrologie

dr. Wouter Janssen

neurologie

dr. Dominique Schrijversanesthesie

dr. Sofie Torfs

gynaecologie

Nieuwe medische directeur

Op 1 september 2016 is dr. Bart Bohy gestart als medisch directeur/hoofdarts van het AZ Herentals. Hij startte zijn loopbaan in 2004 als orthopedisch chirurg, was diensthoofd spoedgevallen in HH Leuven tot 2012 en startte als spoedarts in AZ Herentals in 2013.

21

Kerncijfers

Ambulante activiteitHet aantal daghospitalisaties blijft elk jaar groeien, zeker sinds de opening van twee extra operatiezalen in 2014.

Er komen elk jaar meer ambulante patiënten naar ons ziekenhuis. Deze patiënten worden gezien op raadpleging, radiologie en spoedgevallen. De groei op de raadpleging was het grootste in 2016.

109.

999

116.

012

124.

933

133.

255

140.

058

148.

027

152.

768

160.

778

165.

041

170.

166

180.

277

184.

344

190.

837

196.

452

212.

280

229.

914

238.

131

79.1

20

83.6

12

92.4

30

97.0

01

103.

508

108.

491

112.

247

120.

166

128.

685

126.

953

130.

241

133.

063

137.

162

143.

204

153.

069

154.

764

164.

769

50.00062.50075.00087.500

100.000112.500125.000137.500150.000162.500175.000187.500200.000212.500225.000237.500250.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Poliklinische activiteit

Aantal ambulante inschrijvingen

Aantal consultatieprestaties

71537608 7461

8055

9678

11297 1160412345 12318 12072 12224

13927

1561616294

0

2.500

5.000

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Evolutie aantal verblijven daghospitalisatie

Opnames daghospitalisatie

22

HospitalisatieactiviteitHet aantal opnames steeg in 2016 lichtjes met 0,9%. Het aantal ligdagen daalde met 2,6%, conform de nationale dalende trend. De combinatie van beide wijst op een daling van de gemiddelde verblijfsduur.

6841

6

6753

7

6483

5

6253

0

6238

7

6344

2

6140

9

6033

7

6099

4

5857

3

6287

5

6081

9

6257

6

6075

1

6088

6

5977

6

5822

3

2.17

2

7.54

7

8.16

7

8.23

9

8.53

2

8.47

0

8.61

0

8.46

3

8.56

3

8.54

7 8.84

4

8.40

3 9.69

5

9.62

3

9.44

450.000

52.000

54.000

56.000

58.000

60.000

62.000

64.000

66.000

68.000

70.000

72.000

74.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Evolutie ligdagen

Aantal ligdagen acuut Aantal ligdagen Sp

100% 101% 102%

108% 110% 111%114% 114%

118% 118%123%

125%

133%138% 139%

90%

100%

110%

120%

130%

140%

150%

160%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Evolutie aantal verblijven met overnachting ( index 2002 )

Opnames hospitalisatie

7,5 7,47,2

7,47,3

7,06,8

6,66,4

6,26,4

6,2 6,25,8

5,65,4

5,1

7,5 7,4

6,96,7

6,56,2

6,05,8

5,65,4

5,65,5

5,45,1

4,94,6

4,5

4,0 d

4,5 d

5,0 d

5,5 d

6,0 d

6,5 d

7,0 d

7,5 d

8,0 d

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Verblijfsduur

verblijfsduur incl. Sp-dienst verblijfsduur excl. Sp-dienst

23

PersoneelHet gemiddelde personeelsbestand steeg in 2016 met 11,2 FTE, voornamelijk om de toegenomen activiteit te kunnen opvangen.

In het AZ Herentals werken voornamelijk vrouwen. De verpleeg- en zorgkundigen vertegenwoordingen 2/3e van de ingezette personeelsleden.

365,4394,1 401,9 409,7 418,9 427,3 427,7

443,5461,5

484,0 486,4 480,1 484,7 495,9513

525542 541,5 548,5

564,58 573,67597

628648,75 653,75 651,25

669,08685,92

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Personeelsinzet

Totaal personeel in FTE (gem.) Totaal aantal personeelsleden

Man VrouwVerpleeg- en zorgkundigen 6,44 % 59,00 % 65,45 %Paramedisch personeel 1,32 % 6,59 % 7,91 %Loontrekkend personeel 1,90 % 4,10 % 6,00 %Administratief personeel 2,64 % 16,25 % 18,89 %Ander personeel 0,15 % 1,02 % 1,17 %Medisch 0,59 % 0,00 % 0,59%Totaal 13,03 % 86,97 % 100,00 %

24

0

20

40

60

80

100

120

< 20j 21j-25j 26j-3j0 31j-35j 36j-40j 41j-45j 46j-50j 51j-55j 56j-60j 61j-65j

Leeftijdsverdeling

1,94%

27,42%

30,10%

40,54%

Tewerkstellingspercentage

<50%

50-79%

80-99%

100%

Gemiddeld aantal dienstjaren Per aard Man VrouwVerpleeg- en zorgkundigen 14,78 16,63 14,56Paramedisch personeel 11,65 15,44 10,86Loontrekkend personeel 10,62 6,66 12,59Administratief personeel 13,7 13,5 13,74Ander personeel 7,06 7,42 7,01Per aard 14,00 14,25 13,96

Er is een vrij gelijkmatige verdeling over de leeftijdscategorieën in het ziekenhuis, uitgedrukt in het aantal koppen.

25

Realisatie

boekjaar 2016

Realisatie

boekjaar 2015

ACTIVA 135.954.655 136.047.549

VASTE ACTIVA 82.925.596 85.455.271Oprichtingskosten 134.718 156.655Immateriële vaste activa 150.583 301.166Materiële vaste activa 82.591.295 84.948.450Financiële vaste activa 49.000 49.000

VLOTTENDE ACTIVA 53.029.059 50.592.278Vorderingen op meer dan 1 jaar 12.601.994 11.943.377Voorraden 1.610.763 1.248.079Vorderingen op ten hoogste 1 jaar 26.023.976 25.660.246Liquide middelen 12.296.465 11.330.629Overlopende rekeningen 495.861 409.947

PASSIVA 135.954.655 136.047.549

EIGEN VERMOGEN 36.515.634 32.936.389Dotaties, inbreng en giften in kapitaal 4.692.463 4.692.463Herwaarderingsmeerwaarde op MVA 5.129.516 5.185.272Reserves 2.671.416 1.805.778Resultaat huidig en vorige boekjaren 7.551.919 6.303.772Investeringssubsidies 12.364.769 13.047.032Voorzieningen voor risico’s en kosten 4.105.551 1.902.072

SCHULDEN 99.439.021 103.111.160Schulden op meer dan 1 jaar 52.779.907 56.534.926Schulden op ten hoogste 1 jaar 46.104.390 45.929.774Overlopende rekeningen 554.724 646.460

Jaarrekening*

Balans

* onder voorbehoud van goedkeuring door algemene vergadering26

Realisatie

boekjaar 2016

Realisatie

boekjaar 2015I. Bedrijfsopbrengsten 96.758.661 91.906.634

A. Omzet 93.761.101 88.375.902Verpleegdagprijs ( incl. inhaalbedragen ) 31.876.650 30.998.811Supplementen kamers 673.079 526.239Forfaits conventies RIZIV 2.813.683 2.631.161Farmaceutische en andere producten 15.452.251 13.713.755Honoraria 42.945.438 40.505.936

B. Interne productie 0 167.974C. Overige bedrijfsopbrengsten 2.997.560 3.362.758II. Bedrijfskosten 94.599.237 89.636.581

A. Voorraden en leveringen 19.951.819 18.180.551B. Diensten en leveringen 36.385.772 34.889.697C. Lonen 30.782.361 28.987.937D. Afschrijvingen 5.789.063 5.698.704F. Waardeverminderingen en voorzieningen 1.148.066 1.116.309G. Overige bedrijfskosten 542.156 763.383III. Bedrijfsresultaat 2.159.424 2.270.053

IV Financiële opbrengsten 1.333.299 1.347.408

V. Financiële kosten 2.146.279 2.313.598

VI Winst 1.346.444 1.303.863

VII. Uitzonderlijke opbrengsten 2.324.670 675.091

VIII. Uitzonderlijke kosten 1.613.084 257.695

IX. Winst/Verlies van het boekjaar 2.058.030 1.721.259

Resultatenrekening

27

Verantwoordelijke uitgeverAlgemene directieAZ St.-Elisabeth Herentals vzwNederrij 1332200 Herentalst 014 24 61 11f 014 24 61 26www.azherentals.be

editie juni 2017

Nuttige telefoonnummers

Onthaal 014 24 61 11Spoedgevallen 014 24 60 03Afsprakendienst 014 24 61 60Afspraken radiologie 014 24 64 10Ombudsdienst 014 24 64 93Sociale dienst 014 24 61 80Algemene directie 014 24 61 07Directie verpleging 014 24 63 04