1

Jaarverslag periode 2012/2013

Lectoraat Autonomie en Participatie

van chronisch zieken

Heerlen, oktober 2013

1. Inleiding

Het jaar 2012-2013 was een innovatief en druk jaar dat in het teken heeft gestaan van enkele grote

organisatorische veranderingen. Per 1 september 2012 is het lectoraat Autonomie en Participatie

van chronisch zieken (A&P) (inclusief de bijzonder lectoraten Zorginnovaties voor kwetsbare

ouderen en Integrative Patient Centered Health Care in de oncologie) onderdeel van de nieuwe

faculteit Gezondheidszorg. En per 1 januari 2013 is het Expertisecentrum Innovatieve Zorg en

Technologie (EIZT) van start gegaan, waaraan het lectoraat een grote inhoudelijke bijdrage levert.

Het samengaan in n faculteit met de opleidingen en andere gezondheidslectoraten samen, is een

goede basis om de bestaande samenwerking organisatorisch te borgen en uit te bouwen. Het

expertisecentrum vergroot de mogelijkheden om samen te werken met andere faculteiten binnen

Zuyd Hogeschool en andere kennisinstellingen, zorginstellingen en bedrijven.

Het jaarverslag van het lectoraat A&P is een uitwerking van het jaarplan 2012-2013. De daarin

gestelde doelstellingen en activiteiten ten aanzien van onderzoek en innovatie, de relatie onderzoek,

onderwijs en leven lang leren en externe profilering lectoraat, worden hieronder beschreven. Hierbij

wordt steeds een onderscheid gemaakt wordt tussen lopende en afgeronde activiteiten, nieuwe

initiatieven en orintatie op nieuwe projecten en innovaties. Daarna volgt een beschrijving van de

integrale managementsrapportage en de financin.

2. Onderzoek en innovatie

De activiteiten van het lectoraat A&P en de bijzonder lectoraten sluiten aan bij het Zuyd Hogeschool

zwaartepunt Zorginnovaties en Technologie. Binnen dit zwaartepunt heeft de faculteit

gezondheidszorg gekozen voor vier centrale themas: dialooggestuurde en inter-professionele zorg,

evidence based werken, meten in de zorg en technologie in de zorg. De projecten die uitgevoerd

worden binnen het lectoraat sluiten hierbij aan. Daarmee dragen we bij aan de missie van de

faculteit Gezondheidszorg: een bijdrage leveren aan de gezondheidszorg van de toekomst en het

opleiden van innovatieve professionals. Het lectoraat A&P vervult binnen vier van de zes

programmas van het EIZT als (co)-programmaleider een trekkersrol (Hulpmiddelen en

ondersteunende technologie, Stimuleren van een actieve/gezonde leefstijl, Wijkgerichte zorg en

samenwerking en Meten in de zorg; daarnaast leidt het lectoraat het dwarsthema

Clintenparticipatie).

Dit jaar is gewerkt aan een aanzienlijke lijst van onderzoeksprojecten (bijlagen 1 en 2) die tot een

grote output heeft geleid: onder andere 15 vakpublicaties, 20 wetenschappelijke publicaties en

meer dan 50 presentaties (zie verder bijlage 3).

2

Lopend en in afronding

- Uitvoeren lopende (promotie)projecten en afronden projecten: in bijlagen 1 en 2 staat een

overzicht van deze projecten.

Nieuw

- Opstarten bijzonder lectoraat: per 1 april 2013 is Dr. Asiong Jie begonnen als bijzonder lector op

het domein Integrative patient centred health care in de oncologie. Het Atrium Medisch

Centrum maakt dit bijzonder lectoraat mogelijk.

- Er is een grote bijdrage geleverd aan het inhoudelijk vormgeven van EIZT: in het bijzonder op de

speerpunten van A&P (in nauwe samenwerking met het lectoraat Technologie in de Zorg (TidZ)).

Dit heeft geleid tot concrete goedgekeurde werkplannen voor de programmalijnen.

- Per 1 september 2012 is Steffy Stans (docente Ergotherapie) begonnen aan haar

promotieonderzoek getiteld Bridging the gap in long term care settings: communication

between communication vulnerable people and their environment. Dit onderzoek vloeit voort

uit het RAAK Publiek project communicatie dat in juni 2013 afgerond is.

- De activiteiten m.b.t. het stimuleren van bewegen voor (kwetsbare) ouderen en andere

doelgroepen zijn het afgelopen jaren fors gegroeid (voortbordurend op lopende RAAK en

Zonmw projecten). Binnen EIZT is het stimuleren van een actieve leefstijl een aparte

programmalijn geworden.

- De activiteiten m.b.t. tot meten in de zorg zijn in de breedte gegroeid. In september 2013 startte

het project meetpunt waarin samengewerkt wordt met de zorgopleidingen en faculteiten ICT en

Beta. De samenwerking met de Universiteit Maastricht heeft een sterke impuls gekregen door

de instelling van de leerstoel van S. Beurskens Doelgericht meten in de dagelijkse zorgpraktijk.

Met deze leerstoel kan de aandacht voor deze thematiek verder uitgebouwd en verdiept

worden.

- Het afgelopen jaar zijn een aantal voorstellen ingediend die helaas niet gehonoreerd zijn: een

RAAK Pro voorstel over het optimaliseren van het zorgtraject voor kwetsbare patintengroepen

in het ziekenhuis en een Europese aanvraag op het gebied van patintparticipatie en

interprofessioneel samenwerken. Daarnaast zijn twee RAAK Publiek aanvragen afgewezen

m.b.t. de themas preconditioneren (herindiening afgewezen RAAK Pro aanvraag) en

dementiezorg in de thuisomgeving. Deze afgewezen voorstellen worden/zijn ingediend bij

andere subsidiebronnen. Een aantal kleine subsidies zijn wel gehonoreerd.

- Medio 2013 is de NWO promotievoucher voor Jolanda Friesen gehonoreerd.

Orintatie nieuwe innovaties

- De orintatie op activiteiten op het terrein van de WMO kanteling en wijkgerichte zorg is vanaf

begin 2013 opgepakt in de EIZT programmalijnen Wijkgerichte Zorg en samenwerking en

Hulpmiddelen en ondersteunende technologie, waarbij tevens de mogelijkheden verkend zijn

voor het aan EIZT aanhaken van de aan de faculteit Social Studies toegewezen WMO werkplaats.

- Opbouwen netwerken in het kader van Europese en Euregionale subsidies vanuit speerpunten

A&P: vanuit diverse themas zijn internationale contacten aangehaald met het oog op deze

subsidies. Rond het thema Meten in de zorg is S. Beurskens toegetreden tot het bestuur van de

Nederlandse afdeling van de International Society for Quality of Life Research (ISOQOL) en actief

bij enkele special interest groups van de internationale ISOQOL. In het kader van het lopende

RAAK Internationaal programma Facilitating Movement Implicitly zijn door S. Braun en M.

3

Kleynen nieuwe partnerships gerealiseerd, o.a. in Duitsland (Universiteit van Heidelberg) en

Australie. Op het gebied van interprofessioneel samenwerking zijn door A. Moser en A. Stevens

internationaal contacten gelegd. De faculteit is lid geworden van het European Interprofessional

Education Network (EIPEN). B. Piskur heeft internationaal contacten gelegd in het kader van

haar promotieonderzoek. Met de Universiteit van Bern (prof. A. Stuck) is overleg opgestart over

gezamenlijke projecten op het domein van screenen op kwetsbaarheid bij ouderen en het

monitoren van kwetsbaarheidsindicatoren mbv technologie (E. van Rossum, in samenwerking

met lectoraat TidZ). Rondom communicatie en communicatiehulpmiddelen zijn er internationaal

contacten gelegd met de Universiteit van Sheffield binnen het programma CATCH (R.

Dalemans in samenwerking met lectoraat TidZ). In het kader van het RAAK project

Zelfmanagement is een samenwerking aangegaan met het Nederlands Zorginstituut (NZI) en de

Landelijke Organisatie voor Ketenzorg (vanaf 1 januari 2014 Ineen).

- De ZonMw projecten op het gebied van patintenparticipatie hebben gezorgd voor een stevige

kennisbasis op dit gebied en een goede samenwerking met het Huis voor de Zorg (HvdZ). Een

van de medewerkers van het HvdZ (Esther Stoffers) heeft per 1 september voor een dag per

week een werkplek op Zuyd om de samenwerking op het gebied van onderzoek en onderwijs

verder uit te bouwen. In samenwerking met het HvdZ en de Universiteit Maastricht (T. Van der

Weijden) wordt gewerkt aan het vormgeven van een werkplaats clintenparticipatie gericht op

het doorontwikkelen en implementeren van methodieken.

- Er is gewerkt aan de voorbereiding van drie nieuwe promotieonderzoeken: van Marcel Schmitz

in samenwerking met de faculteit ICT, van Melanie Kleynen vanuit het RAAK Internationaal

project FMI en van Alke Haarsma op het gebied van clintenparticipatie.

3. Relatie onderzoek, onderwijs en Leven Lang Leren

Vanuit het lectoraat wordt op diverse manieren een bijdrage geleverd aan de relatie onderzoek,

onderwijs en Leven Lang Leren (LLL). Het afgelopen jaar is er veel tijd besteed aan de nieuwe

besturingsopgave. Dit heeft geleid tot een goed contact met de teamleiders van alle opleidingen; de

verbindingen met de opleidingen zelf kan ondanks de vele bestaande activiteiten nog beter. De

benoeming van vier hoofddocenten per 1 september 2013 met een expliciete taak t.a.v. de

verbinding onderzoek-onderwijs zal dit in samenwerking met de teamleiders een belangrijke impuls

geven. Belangrijk is dat het voor docenten van de zorgopleidingen duidelijker wordt wat er precies

gebeurt binnen de lectoraten en binnen EIZT. Het lectoraat moet meer nog dan nu een

vanzelfsprekende partner worden. Hiervoor is het wenselijk dat de terminologie van themas en

speerpunten van de faculteit en de programmas van EIZT eenduidiger en verhelderd wordt en de

inhoud nog beter beschikbaar komt. Ook zullen docenten in de breedte meer betrokk