13
Jak dawniej pisano

Jak dawniej pisano

Embed Size (px)

Citation preview

Jak dawniej pisano

Dzieje pisma

Ludzie od początku usiłowali wyrażać myśli oraz znaleźć sposoby, aby przekazywać wiedzę. Najpierw odbywało się to za pomocą prostych, prymitywnych rysunków lub malowideł. Na kolejnych etapach porozumiewanie zmieniało się, np. pojawiły się słowa. W końcu przekształciło się w pismo, którego używamy do dzisiaj.

Pismem nazywamy system znaków graficznych, za pomocą których przedstawiamy mowę.

● pismo obrazkowe (piktograficzne)● pismo wyrazowe (ideograficzno-fonetyczne)● pismo fonetyczne● pismo węzełkowe● pismo alfabetyczne

Typy pisma

Pismo obrazkowe pojawiło się w drugiej połowie IV wieku p.n.e. Za pomocą bardzo prostych rysunków przedstawiono otaczającą rzeczywistość – ludzi, zwierzęta, przedmioty. Jeden znak oznaczał jedno pojęcie, przedmiot.

Ponieważ pismo to nie mogło oddać wszystkiego, co chciano przekazać, podlegało modyfikacji.

Pismo obrazkowe

Najstarszy rodzaj pisma powstał na Bliskim Wschodzie w IV tysiącleciu przed naszą erą. Było to pismo klinowe, czyli system zapisu kreskowego. Jego nazwa – pismo klinowe – wywodzi się od tego, że znaki, które zapisywano na glinianych tabliczkach były podobne do klinów. Pismo składało się z uproszczonych, rysunkowych przedstawień przedmiotów albo ich charakterystycznych elementów.

Pismo obrazkowe – klinowe

Jedną z odmian pisma piktograficznego były hieroglify („święte znaki”). Zapisywano jew rzędach lub kolumnach i miały różne funkcje - jedne wyrażały dźwięki mowy, inne przekazywały znaczenie słów. Zawsze stanowiły dla uczonych tajemnicę.Ich rozszyfrowanie umożliwił napis wyryty na kamiennej płycie znalezionej pod miastem Rosette podczas wyprawy Napoleona Bonapartego do Egiptu.

Pismo obrazkowe – hieroglify

Współczesna wersja pisma obrazkowego

To jeden z najstarszych rodzajów pisma Z niego To jeden z najstarszych rodzajów pisma Z niego wywodzą się w większości współczesne alfabety. wywodzą się w większości współczesne alfabety. Powstało z piktogramów, które stopniowo Powstało z piktogramów, które stopniowo upraszczano. Systemy ideograficzne rozrastały się, upraszczano. Systemy ideograficzne rozrastały się, i w każdym z nich kilkaset znaków w różnych i w każdym z nich kilkaset znaków w różnych odmianach służyło do nazywania kilku tysięcy odmianach służyło do nazywania kilku tysięcy znaków i pojęć. Opanowanie takiego pisma stawało znaków i pojęć. Opanowanie takiego pisma stawało się coraz trudniejsze. Dlatego systemy te z czasem się coraz trudniejsze. Dlatego systemy te z czasem przekształcały się w ideograficzno-fonetyczne przekształcały się w ideograficzno-fonetyczne systemy pisma, a następnie w fonetyczne (dźwięk systemy pisma, a następnie w fonetyczne (dźwięk = znak).= znak).

Pismo wyrazowe

Do tego typu zalicza się również pismo Do tego typu zalicza się również pismo chińskie.chińskie.

Dzisiaj ideogramy stosuje się np. na znakach Dzisiaj ideogramy stosuje się np. na znakach drogowych czy tablicach informacyjnych.drogowych czy tablicach informacyjnych.

Pismo wyrazowe

Pismo węzełkowe (inaczej sznurkowe) polega na zapisywaniu wyrazów z wykorzystaniem sznurka. Jego najpopularniejszym przykładem jest kipu używane przez Inków. Do głównego sznurka przywiązywano kolejne, o różnej grubości i barwie, i na nich umieszczano węzły. Znaczenie zależało od umiejscowienia węzła i koloru sznurka.

Pismo węzełkowe

W piśmie tym znaki przedstawiają nie całe wyrazy, lecz poszczególne dźwięki. Ma ono dwie główne odmiany:● pismo sylabiczne - znak odpowiada jednej sylabie (np. pismo japońskie),● pismo alfabetyczne - znak odpowiada jednej głosce (np. alfabet grecki, łaciński).Alfabet to zestaw znaków literowych ułożonych w określonym porządku. Polski alfabet powstał z przekształcenia alfabetu łacińskiego na przełomie XIII i XIV wieku. Ostatecznie wykształcił się w XVI w., wtedy też ustabilizowała się polska ortografia. A, B, C, D, E,

F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, R, S, T, U, V, X, Y, Z

Pismo fonetyczne

Najstarszym pismem alfabetycznym jest pochodzące z XI-X w. p.n.e. 22 znakowe pismo fenickie ― praprzodek alfabetu, którym posługujemy się dzisiaj. Fenicjanie stworzyli je, czerpiąc z poznanego wcześniej, dzięki wyprawom po Morzu Śródziemnym, pisma egipskiego i klinowego. Jednak pismo fenickie było prostsze w użyciu. Znak zbliżony do odwróconej litery A znaczył po semicku alef, czyli byk; znak zbliżony do B – bet – oznaczał dom itd.

Pismo fonetyczno-alfabetyczne

Współcześnie ludzie coraz częściej używają różnych urządzeń elektronicznych, za pomocą których łatwo i szybko mogą pisać. Ale niezależnie od tego, czym piszą, wszyscy posługują się alfabetem, którego nauczyli się w szkole.

A co dzisiaj?