Jak poszerzyć wiedzę o formach ochrony przyrody w naszej

okolicy?Projekt realizowany w ramach

Jasielskiej Ligi Naukowej z Lotosem

Celem naszego projektu było: Poznanie form ochrony przyrody w Polsce. Poznanie osobliwości przyrodniczych w

naszej najbliższej okolicy. Poznanie starodrzewu parku podworskiego

w Wolicy. Opisanie starych, sędziwych drzew. Poznanie kryteriów prawnych ustanawiania pomników przyrody.

Formami ochrony przyrody są:  parki narodowe;  rezerwaty przyrody;  parki krajobrazowe;  obszary chronionego krajobrazu;  obszary Natura 2000;  pomniki przyrody;  stanowiska dokumentacyjne;  użytki ekologiczne;  zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;  ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. · Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej

i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary.

W granicach powiatu jasielskiego znajduje się:-84% powierzchni Magurskiego Parku Narodowego-fragment Jaśliskiego Parku Krajobrazowego-fragment Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki-2 rezerwaty przyrody:-”Golesz” - leśno geologiczny-”Łysa Góra”- starodrzew bukowy -obszary Natura 2000-35 pomników przyrody głownie pojedynczych drzew

Przygotowaliśmy pytania ankietowe pozwalające poznać stan wiedzy uczniów i mieszkańców o formach ochrony przyrody w Polsce i regionie. Badana grupa to 27 osób – uczniowie gimnazjum i ich rodzice. Z analizy uzyskanych odpowiedzi wynika że ponad połowa badanych dorosłych dostrzega konieczność ochrony elementów środowiska. Angażują się w ochronę przyrody poprzez segregację odpadów, używanie ekologicznych toreb, sadzenie drzew, oszczędzanie wody. Młodzież chętnie uczestniczy w akcji „Sprzątanie świata”. Ponad połowa młodzieży i dorosłych dostrzega piękno starych drzew i uważa ,że powinny być chronione. Trzynaście osób wskazało drzewa w Wolicy jako zasługujące na ochronę.

18

13

128

16

5

Zaangażowanie mieszkańców w ochronę przyrody

segregownie śmieci

dbanie o środowisko

sadzenie drzew

oszczędzanie wody

używanie ekolog-icznych toreb na zakupy

nie angażują się

Park podworski w Wolicy k/Jasła obejmuje powierzchnię ok. 1,5 ha. Roślinność parku reprezentuje zespoły zbliżone do grądowych. Wczesną wiosną zakwitają- złoć żółta, ziarnopłon wiosenny, zawilce. Zdecydowana większość roślinności drzewiastej zgrupowana jest wzdłuż granic parku i w bliskim sąsiedztwie dworu. Całość roślinności drzewiastej stanowi ponad 100 szt. okazałych drzew różnych gatunków. Przeważają dęby szypułkowe i jesiony wyniosłe. Okazale prezentuje się magnolia, sosna wejmutka, lipy.

Tak wykonywaliśmy

pomiary

Pomiar wysokości wysokościomierzem ”Sunto"

Pomiar pierśnic (obwodu pnia na wys. 130 cm)

Nanoszenie drzew na mapę zasadniczą

Wykaz najwartościowszych drzew rosnących w parku:

LP. Nazwa gatunkowa Obwód w pierśnicy Wysokość

1. Dąb szypułkowy 405cm. 30m.2. Dąb szypułkowy 630 cm 34 m3. Dąb szypułkowy 560 cm 30 m4. Dąb szypułkowy 350 cm 26 m5. Jesion Wyniosły 279 cm 24 m6. Jesion Wyniosły 206 cm 31 m7. Dąb szypułkowy 392 cm 22 m8. Dąb szypułkowy 322 cm 25 m9. Dąb szypułkowy 357 cm 34 m10. Dąb szypułkowy 373 cm 25 m11. Dąb szypułkowy 650 cm 30,5 m

Kandydat nr 1.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 405 cm.

Wysokość: 30m.  Stan zdrowotny:

drzewo zdrowe, bez ubytków i obecności szkodników

Kandydat nr 2.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 630 cm .

Wysokość: 34 m.  Stan zdrowotny: bardzo

zły –drzewo o koronie i kłodzie obumarłej w 50% , w kłodzie tego drzewa jest ubytek, w którym może zmieścić się człowiek. Ślady po wypaleniu. Drzewo wymaga natychmiastowej opieki dendrologa.

Kandydat nr 3.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 560 cm.

Wysokość: 30 m.  Stan zdrowotny:

dobry, ślady po przycinaniu konarów

Kandydat nr 4.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 350 cm.

Wysokość: 26 m.  Stan zdrowotny:

dobry, niektóre konary uschnięte, ślady po przycięciach nie są zabezpieczone.

Kandydat nr 5.Jesion Wyniosły

Obwód pierśnicy: 279 cm.

Wysokość: 24 m.  Stan zdrowotny:

dobry

Kandydat nr 6.Jesion Wyniosły

Obwód pierśnicy: 206 cm.

Wysokość: 31 m.  Stan zdrowotny: kłoda

pęknięta od podstawy pnia do pierwszych konarów, pęknięcie zabliźnione. Ślady po przycinaniu konarów.

Kandydat nr 7.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 392 cm.

Wysokość: 22 m.  Stan zdrowotny:

dobry , ślady po przycięciach, niektóre konary martwe, niezabezpieczone

Kandydat nr 8.Dąb szypułkowy

Obwód pierśnicy: 322 cm.

Wysokość:25m.  Stan zdrowotny: dobry, nie wymaga

zabiegów konserwacyjnych .

Kandydat nr 9Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 357 cm.

Wysokość: 34 m.  Stan zdrowotny: dobry, ślady po

przycięciu konarów

Kandydat nr 10.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 373 cm.

Wysokość: 25 m.  Stan zdrowotny: dobry

Kandydat nr 11Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 650 cm.

Wysokość: 30,5 m.  Stan zdrowotny: zły, konary uschnięte, odłamane.

Liczne jamy wykopane przez zwierzęta.

Badania drzew wykonaliśmy metodą zawartą w publikacji „Szkolny Monitoring Obiektów i Terenów Przyrodniczo Cennych”. Spośród starodrzewu wybraliśmy 11 najcenniejszych, sędziwych drzew. Zmierzyliśmy wysokość, pierśnice, oznaczyliśmy gatunki, oceniliśmy stan zdrowotny drzew. Spośród badanych - 5 dębów szypułkowych spełnia kryteria dla pomników przyrody. Wybrane drzewa nanieśliśmy na mapę zasadniczą, uzyskaną w wydziale Geodezji i Kartografii. Wypełnione wnioski dla drzew zasługujących na miano pomników przyrody złożyliśmy w UG w Jaśle – Wydział Ochrony Środowiska .

Na miano pomników przyrody ze względu na swoje rozmiary, wiek i walory estetyczne zasługują:

1)Dąb Szypułkowy (Quercus robur L.) - 5 szt. (drzewa nr 1, 2, 3, 7, 11)

Wnioski dla drzew „kandydatów” na pomniki przyrody

Kandydat nr 1.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 405 cm.

Wysokość: 30m.  Stan zdrowotny:

drzewo zdrowe, bez ubytków i obecności szkodników

Kandydat nr 2.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 630 cm .

Wysokość: 34 m.  Stan zdrowotny: bardzo

zły –drzewo o koronie i kłodzie obumarłej w 50% , w kłodzie tego drzewa jest ubytek, w którym może zmieścić się człowiek. Ślady po wypaleniu. Drzewo wymaga natychmiastowej opieki dendrologa.

Kandydat nr 3.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 560 cm.

Wysokość: 30 m.  Stan zdrowotny:

dobry, ślady po przycinaniu konarów

Kandydat nr 7.Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 392 cm.

Wysokość: 22 m.  Stan zdrowotny:

dobry , ślady po przycięciach, niektóre konary martwe, niezabezpieczone

Kandydat nr 11Dąb Szypułkowy

Obwód pierśnicy: 650 cm.

Wysokość: 30,5 m.  Stan zdrowotny: zły, konary uschnięte, odłamane.

Liczne jamy wykopane przez zwierzęta.

Najwartościowsze drzewa parku w Wolicy.

Podsumowanie:-Realizując nasz projekt nabyliśmy przekonania, że przyrodę należy chronić, a szczególnie sędziwe drzewa, które rosły setki lat, a mogą zostać wycięte w kilka minut.-Mamy nadzieję, że choć w małym stopniu przyczyniliśmy się do ochrony starych drzew.-Dzięki projektowi poznaliśmy działania służące ochronie przyrody.-Nauczyliśmy się również działać w zespole.

Karolina SzelaKatarzyna SzotMonika KłosowskaOpiekunZofia Czubik

Gimnazjum nr 5 w JaśleLigowy Zespół Badawczy: