Jakobus hoofstuk 1 - Welkom by NG Kerk Miederpark notas oor die brief van... · 1 Jakobus hoofstuk 1 Hierdie Bybelstudie notas oor die brief van Jakobus, is saamgestel deur ds. Willem

1

Jakobus hoofstuk 1 Hierdie Bybelstudie notas oor die brief van Jakobus, is

saamgestel deur ds. Willem Louw, leraar van die NG Gemeente Potchefstroom-Miederpark.

Agtergrond

Die Skrywer: Die skrywer is Jakobus: Daar is ten minste vyf persone met die naam

Jakobus, waarvan ons weet. Hierdie Jakobus wat die brief geskryf het, is

waarskynlik die halfbroer van Jesus. Hy was aanvanklik nie ŉ gelowige nie. Hy

het saam met Jesus se broers destyds neergesien op Jesus. Sy geloofslewe begin

eers na Jesus se opstanding uit die dood. Paulus meld in 1Kor.15:7 dat Jesus na

sy opstanding uit die dood ook aan Jakobus verskyn het. Dis waarskynlik by

hierdie ontmoeting dat Jakobus, die halfbroer van Jesus, en ons briefskrywer,

werklik in geloof gegroei het.

Die naam “Jakobus” is die Griekse vorm van die Hebreeuse naam “Jakob”. Jakob

beteken letterlik “om die hakskeen vas te hou”, of om op die hakke van iemand

anders te loop. Figuurlik gesproke kan die naam Jakobus dan twee betekenisse

hê: “om iemand in te loop” met ander woorde te bedrieg, of “om iemand te

volg” as bediende.

In die Ou Testament het Jakob destyds ŉ lewensomkeer ondervind. Hy het van

bedrieër verander na volgeling van God en God het hom die nuwe naam

“Israel”, gegee.

Ewe aanmatigend het hierdie Jakobus destyds saam met sy broers vir Jesus

voorgeskryf en aanvanklik nie in Hom geglo nie.(Joh.7:3-5), maar nou het

Jakobus ŉ radikale ommekeer in sy verhouding met God gehad. Hy noem

homself “slaaf of dienaar van Jesus!” Wat ŉ mooi getuienis! Wat ŉ kragtige

omkeer? Het jy ook nodig om so ŉ omkeer in jou lewe te maak? As jy vir Jakobus

sou vra wat sy naam beteken, sou hy waarskynlik getuig het: My naam het

aanvanklik beteken “bedrieër” , maar nou beteken dit, volgeling en dienskneg!

2

Wie is die Lesers? Eerste generasie Christene: Joodse Christene wat vervolg is en

oor groot dele van die destydse wêreld buite Palestina verspreid gewoon het.

Ontstaanstyd: Of kort voor Jakobus se dood in 62nC of 40nC voor die apostel

vergadering.

Doel van brief: Om die Christene te bemoedig om ten spyte van vervolging en

beproewing, radikaal vir Jesus te leef en hulle geloof prakties uit te lewe.

1:1 Die groet aan die begin van die brief is vrolik en toon Jakobus se

welwillendheid. (gewoonlik was die groetvorm: Vrede of genade). Hierdie woord

groete kom slegs voor op twee ander plekke in die Bybel by Hd.15:23 en 23:26

Hoewel Jakobus ŉ Hebreeus sprekende Jood was, het hy as Galileër Grieks

besonder goed geken.

(Jakobus se groet kan vergelyk word met die van Paulus 1Kor.1-3; Petrus

1Pet.1:1-2 en Johannes 3Joh.1:1-4) Onthou opregtheid en vriendelikheid is

belangrik. Dit moet jou lewenstyl kenmerk. Weet almal uit jou taalgebruik dat

jy gered is?

As ŉ mens se verhouding met God lewend is, kom dit na vore in jou

taalgebruik, maar ook in die manier hoe jy mense groet en in hulle belangstel.

Jakobus is ŉ slaaf van God. Hy is trots dat hy ŉ dienaar van Jesus is (Onthou

ons het gesê hy het nie geglo dat Jesus die Verlosser is nie (soos die res van sy

broers) en eers na sy opstanding tot bekering gekom)

1:2-4 kan mens bly wees as jy deur ŉ hele reeks probleme geteister word?

ŉ Blymoedige gees stel ons in staat om te volhard. (Lees Heb.12:1-15) Wat

leer jy uit die gedeelte? (Swaarkry verryk jou lewe; Ons is God se kinders en

soms bring hy beproewing of tug oor ons pad om ons karakter te vorm. Dit

doen hy tot ons beswil)

Onthou Jakobus skryf aan die verdrukte Joodse Christene wat nou gevlug

het en groot vervolging en verdrukking beleef oral in die wêreld waar

hulle bly. Om buite hul land en kultuur te wees was klaar vir die Jode ŉ

groot beproewing

3

Beproewings is God se manier om ons geloof te toets, ons in ons karakter

te vorm en te laat groei. Ontbreek geloof, lei terugslae en swaarkry

dikwels tot bitterheid, tot verharding en selfs tot vernietiging. Die Here

laat dikwels beproewinge in ons lewe toe om jou in jou geloof te laat groei

en ontwikkel. Dit is ŉ proses van Heiligmaking.

Gelowiges moet leer om te volhard ten spyte van haglike omstandighede.

Volharding moet lewenslank volgehou word.

o Leer geduldig wees. Oefen jouself in om geduldig te wees! Jy moet

weet dat God jou nooit sal los nie (Fil.1:6) (Paulus gebruik die beeld

van ŉ atleet om volharding en deursetting aan te moedig – Fil.3:12-

16 en 2Tim.4:7)

o God stel ons in staat om te volhard: Nood leer bid. (Mt.7:7) Gebed

help ons om te volhard (Paulus en Silas kon in die tronk blymoedig

wees en sing – Hd.16:25)

o Spreek positiewe woorde in jou omstandighede, dink positiewe

gedagtes. Glo in God se krag, hulp en almag. Verwag dat God jou sal

verlos. Slegte omstandighede skep die ruimte vir God om

wonderwerke te doen. (Jesus het oorwin Heb.12:12 en maak

oorwinning vir jou moontlik).

Waarom is dit vir ŉ mens voordelig as jou geloof die toets deurstaan? Jou

geloof in God word suiwerder en sterker, en jou verhouding met God word

inniger en kragtiger. Daarom is jy inderdaad bevoorreg omdat mense wat

nooit beproewinge ervaar nie, onder normale omstandighede gewoonlik

nie tot ‘n dieper vlak in hul geloofsverhouding met God groei nie!

1:5 God gee wysheid. Onthou teenspoed en smart is nie die enigste manier

waarop geestelike groei plaasvind nie. Mens hoef nie swaar te kry om geestelik te

groei nie. Die Here praat ook deur voorspoed en ŉ rustige lewe!

Die wysheid waarna hier verwys word, is die vermoë om te weet hoe God

wil hê dat jy jou lewe moet inrig en hoe jy in elke konkrete situasie moet

optree. Die wysheid waarna Jakobus verwys is nie geleerheid nie. Dit is

eerder insig in God se doel met voor en teenspoed.

4

o Om egter in te sien dat teenspoed ŉ toets en groei geleentheid is,

verg besondere wysheid. Hierdie wysheid (insig) kom net van God af.

Hoe kry mens ŉ Godgegewe aanvoeling vir wat reg en verkeerd is, vir

besluite wat geneem moet word ens.?

o Lees Ps.25. Wat leer jy hier?

o God gee wysheid vir die wat dit in gebed van Hom vra: God gee

wysheid sonder voorbehoud of verwyt! God gee uit genade, sonder

verdienste, ondanks tekortkominge. Erken jou volkome afhanklikheid

van God en berei so ŉ plek waar jy God kan ontmoet.

1:6-8 In die Bybel praat God met ons (Hy praat deur gebeure, mense

omstandighede, drome, die natuur ens. maar veral deur Sy Woord). In gebed

praat ons weer op ons beurt met God.

Gebed is God se metode hoe ons met Hom kommunikeer (Luk.11:19-

13).

Die voorvereiste is ons moet gelowig bid. (wat is dit?)

Geloof beteken volgens Heb.11:1-2 om God te ken en te vertrou.

(Onthou egter die Here self gee ons die vermoë om Hom te glo. Geloof is

ŉ reaksie op wat die Here gedoen het) (Bv. As Abraham glo (Gen.15:6)

dan reageer hy positief op wat God pas vir hom gesê en belowe het.

Gee die Here alles wat ŉ mens as gelowige bidder van Hom vra?

(Jakobus sê dat dit nie die geval is nie). Dit gaan hier spesifiek oor

wysheid. Met wysheid is dit anders. God gee aan die wat wysheid vra.

Luk 11 vertel die verhaal van die vriend wat om middernag klop en

brood vra: Ons leer hier: Wie in die regte verhouding met die Here staan

sal alleen gehelp word. Daarby kom ook volharding Mt.6:9 leer ons om

te bid “Laat U wil geskied”. Sy wil is altyd tot ons beswil. Sy wil is egter

soms anders as wat ons sou wou hê.

Om gelowig te bid is om vas te hou aan God se vaste beloftes in Sy

Woord. (op Sy Woord te staan/handel)

Hoe is iemand wat twyfel as hy wysheid van God af bid? Hy vermoed die

Here gaan nie sy gebede verhoor nie. So iemand is nog nie volkome

oortuig dat God se raad in Sy Woord die beste is nie. Hy beoordeel God

5

se Woord op dieselfde basis as iemand anders se raad. Hy luister daarna

en besluit self of hy dit wil gehoorsaam of nie.

Twyfel wek twyfel. Dan twyfel jy kort voor lank aan baie meer. Dan

word jy later oor alles onseker. Jy hoor God se raad, jou vriende se raad

en jy het jou eie idees. Jy val verward tussen almal se menings rond.

Beteken dit dan dat ŉ mens nooit mag twyfel nie? Nee, Jakobus sê nie dat

ŉ gelowige nooit enige twyfel sal ken nie. Hy waarsku egter dat ŉ

negatiewe ingesteldheid teenoor God se raad vir ons op die langduur

gaan benadeel. Twyfelaars kan nie geestelik groei en vooruitgaan nie.

(As die boer twyfel of dit deur die seisoen sal bly reën, gaan hy ook nooit

plant nie) Jy kan nie op twee gedagtes hink nie. (jy sal soos ŉ brander in

die see heen en weer gedryf word en nêrens kom nie). Gaan voluit vir

God en leef voluit vir Hom! Gehoorsaamheid aan God se Woord is die

basis vir geloofs-ontwikkeling en groei.

Daar is net een manier om van wisselvalligheid genes te word: DOEN

alles gehoorsaam wat God jou vra om te doen.

1:9 Hierdie teenstelling sluit aan by Jesus se bergpredikasie (Mt.5:4,10). Arm

gelowiges moet hulle verheug want God gee aan hulle aansien. (Arm gelowiges

kon hul destyds nie self laat geld nie, is deur die rykes uitgebuit en onderdruk en

verkul. Die sulkes het gevoel hulle het geen aansien nie en niks gehad waarop

hulle kon roem nie. Nou gee Jakobus aan hulle hoop:

By God is baie eerstes laaste en laastes eerste (Mt.19:30). By God het hulle

dus groter aansien as die rykes!

Armes kan die veragting wat hulle nou ervaar met blymoedigheid verduur

omdat hulle die blye wete het dat hulle aan die Here behoort! Die rykdom

wat hulle in Christus gevind het, is meer werd as geld.

Die les is: Moenie hunker na wêreldse skatte nie. Pasop waar jou skat is sal

jou hart ook wees (Mt.6:20-21) Jou lewe is ryk in Christus (Luk12:21) (Jesus

is ook verag (Jes:53:3) en Hy het die gestalte van ŉ dienskneg aangeneem

(Fil.2:7)

1:10-11 Die arm ryke

6

Die Bybel skryf nie ŉ ekonomiese stelsel voor nie, maar vra beslis dat ons nie

ons vertroue op aardse skatte sal plaas nie. Jakobus vergelyk die

kortstondigheid van rykdom met die veldblomme van Palestina wat gou verlep

as die felle somer son en Sirocco wind vanuit die woestyn daaroor waai en dit

verskroei.

Ons beleef vandag geestelike leegheid, die onvermoë om by God se morele

waardes te bly en daarvolgens te leef. (korrupsie, moorde, egskeidings,

uitbuiting ens)

o Daar is gevolge wanneer ons geestelike armoede ondervind: Ons handel

nie volgens God se wysheid nie en beleef dan al die wêreldse ellende.

Daarom die aanmoediging in 1Tes.4:1-5; Fil.2:12-15.

Party gelowiges was arm en party ryk. Met rykdom is daar niks verkeerd nie,

solank die gelowige dit reg gebruik, tot eer van God, en nie sy vertroue op geld

en besittings plaas nie. Jy moet besef hoe gering jy voor god is, ten spyte van

jou rykdom. ŉ Arme moet weer nie dat sy armoede hom minderwaardig laat

voel nie. Hy moet besef watter aansien hy voor God het. Dit is ook nie

verkeerd as iemand wat arm is sy finansiële posisie wil verbeter nie. Trouens

die Skrif moedig ons aan om selfversorgend te wees.

Hoe moet die Christen sy geld hanteer? Wat sê Jesus? (Hd.20:35) Hoe maak jy

met wat jy besit ŉ daadwerklike verskil (Luk.16:9-13). As jy nie eers betroubaar

is in die hantering van geldjies nie, hoe kan God groter dinge aan jou

toevertrou?

o Die Skrif moedig ons aan om met ons besittings die behoeftiges

(weduwees en wese) te versorg en mededeelsaam te leef. Gebruik jou

besittings tot God se eer en ook tot voordeel van medegelowiges.

o Wees ŉ goeie bestuurder van jou besittings.

o Die beginsel van saai en maai geld ook hier. (Luk.6:38) (Gee en vir julle

sal gegee word).

o Offervaardigheid is ŉ beginsel wat reeds deur die gee van tiendes in die

Ou Testament geleer word as voorskrif (Lev.27:30-33, Num.18:21-24,

Duet.14:22) en deur God verwag word Mal.3:7-10. Dit word ook deur

7

Jesus gehandhaaf (vgl.Mt23:23). Die Nuwe Testament ondersteun

offervaardigheid volgens ŉ vaste beginsel proporsioneel (1Kor.16:1-2).

o Die gesindheid waarmee ons gee is belangrik: (2Kor.9:6-7). Iemand wat

begryp hoe groot God se daaglikse liefde en versorging is, kan nie anders

as om ruim en uit dankbaarheid vir God te offer nie). Offers moet sonder

dwang gegee word (2Kor.8:1-3)

o Vir God is dit nie jou bankbalans nie, maar jou hart wat belangrik is.

Waar jou skat is, daar sal jou hart ook wees (Lees Luk.12:13-21, die ryk

dwaas).

12-15 Hoe werk versoekkings? Waar kom dit vandaan? Hoe kan dit oorwin

word?

Jakobus gee nie vir God of die duiwel die skuld vir versoekings nie! Hy sê dit

is die mense se eie skuld.

Jakobus gebruik dieselfde woord vir beproewing, as vir versoeking (1:2 en 1:12). ( ; peirasmos ( pi-ras-mos') ; a putting to proof (by experiment [of good], experience [of evil], solicitation, discipline or provocation); by implication adversity: - temptation.

Dis dieselfde saak vanuit twee gesigshoeke gesien! (dieselfde situasie wat God kan gebruik om jou geestelik te laat groei, kan die duiwel gebruik om jou van God af weg te rokkel.

o God se bedoeling is positief, nl. om jou nader aan Hom te bring. Die

duiwel se bedoeling is negatief, om jou verder van God weg te lei en

sy geloof af te breek. Die duiwel sluit aan by wat vir ons die

aangenaamste en maklikste interpretasie is. (Gen.3:6).

o Josef (Gen. 39) is ŉ voorbeeld wat onder moeilike omstandighede

standvastig gebly het. God het Josef hierdeur voorberei vir ŉ

besondere taak wat op hom gewag het. Die duiwel wou deur Potifar

se vrou, vir Josef versoek en tot ŉ val bring sodat hy nie God se rol

kan vervul nie! Josef het op God bly vertrou (Gen.39:9). Daarom kon

hy oorwin.

8

o In Luk.4:1-13 word Jesus self versoek. Op watter wyse het Hy staande

gebly? (Skrifkennis en die toepassing daarvan in die praktyk).(Luk.4:3

word versoek met basiese behoefte wat alle mense het aan

voedsel/honger/ oorlewing. In Luk.4:5-8 Versoek deur Mag/

besittings na te jaag; Luk.4:9-11 versoek deur drang na beskerming/

veiligheid/ omgee/ versorging.)

o Iemand wat die versoekings oorwin, is getrou aan God en baie lief vir

Jesus. God sal daardie persoon beloon! (Luk.18:29,30).

o Klaagliedere 3:32-33

Hoe werk versoeking? Waar kom dit vandaan? Van jouself!(Jak.1:14-15)

o Sonde is ŉ proses wat geleidelik groei en uiteindelik die oorhand kry.

(1) gedagtes: jy dink aan die versoeking en oordink dit. (2) Jy

oorweeg en keur die gedagte in jou kop goed. (3) Jy begin maak ŉ

plannetjie (word bevrug). (4) Jy voer die plannetjie in die praktyk uit.

(5) Die een sondige daad lei tot die volgende sondige daad. Die

gevolg van sonde is vernietiging/dood)

o Daarom moet jou nie self mislei nie (Jak.1:16)

o Dawid se sonde met Batseba is ŉ mooi voorbeeld (2Sam.11-12)

o Stop sonde deur onmiddellik as jy aan verkeerde gedagtes dink, dit

te bely en uit jou gedagtes te haal en met positiewe goeie gedagtes

te vul.

o “The one who kneels to the Lord, can stand up to anything!”

1:16-18 God se rol in die gelowige se lewe

o Vers 16: Die mens is sy eie grootste vyand. Jy mislei jouself (Vers 13 sê God

doen dit nie)

o Onthou ons stryd is gemeenskaplik: As een val, dan val die een langs

hom ook later en as een oorwin, oorwin ander om jou ook later!

(1Kor.12:26)

o Ons moet leer om mekaar reg te help (Luk.17:3-4) en te vermaan!

Met begrip, beskeidenheid, opregtheid, insig en wysheid van God,

moet ons mekaar reghelp!

9

o Spr.27:6 (Al maak ŉ vriend jou seer met sy opregte woorde, op hom

kan jy reken!)

o In Jak1:13 is gesê wat God nie doen nie, nou word verduidelik watter rol

God in die lewe van ŉ gelowige speel.

o God is nie kwaadwillig en op die uitkyk om jou te versoek nie.

o Hy gee vir jou alles wat nodig is om ten tye van beproewing te

volhard! (Praat met Hom in tye van beproewing). Jy kan versoekings

weerstaan.

Vers 17: Waar kom voor en teenspoed vandaan?

Waar kom seën en voorspoed vandaan? Dit kom van God (Jak.1:17).

Waardeer ons dit elke dag? Gee ons erkenning aan Hom?

o Joh.3:27

o Ps.33:18; Ps.34:9; Ps.34:19; Ps.37:3-5; Ps.37:23-24; Ps.20:8; Ps.16:5-6

o Wat is ŉ geskenk? Iets wat jy verniet kry.( Δ ; dosis (dos'-is)From the base of a giving; by implication (concretely) a gift: - gift, giving.

o Wat is ŉ gawe? Dit is die karakter wat God vir jou gee. ( ; teleios (tel'-i-os) complete (in various applications of labor, growth, mental and moral character, etc.); neuter (as noun,) completeness: - of full age, man, perfect.

o Wat is die gawe en geskenk waarna hier spesifiek verwys word? Die proses word hier aangedui dat ons alles wat goed is van God ontvang. Uit ons eie kan ons niks bereik nie. Dis net die genade van God dat ons verlos is en die ewige lewe kan ontvang.

Waarom gebruik mense gelukbringers of soek hulle raad by sterre-

voorspellers, of palm /teekoppie voorspellers as God dan die skepping

beheer en die gewer van alle goeie dinge is? (Vgl. Saul se optrede in

1Sam.28:8,16 en die gevolg in 1Kron.10:13). Lees ook Deut.18:10-12 en

Eks.20:4-5.

God is ewig van geslag tot geslag. Sy liefde maar ook Sy standaarde is en bly

dieselfde. (Ons is geneig om die Woord aan te pas soos dit ons pas)

10

Vers 18: God het ons deur Sy wysheid (Sy Woord) gered.

o Die Woord van die waarheid: dit dui op die gepredikte Woord wat lewewekkend is. (logos = uitspraak : log'-os ) dit is ook ‘n uitdrukking wat na Christus self verwys. Die Woord wat mens geword het). Dit was God die Vader se wild at Christus mens word en Sy Woord ons nuut maak.

o (apokue = uitspraak: ap-ok-oo-eh'o ) beteken: to breed forth, that is, (by transformation) to generate (figuratively): - beget, bring forth.

Die Griekse uitdrukking “tot die lewe bring” verwys na ŉ vrou wat ŉ

kind in die wêreld bring. (toepassing hier: God skenk aan ons die

wedergeboorte). Soos ŉ vrou intens betrokke is by die geboorte

proses van haar kind, so is God deur Sy Gees intens betrokke by ons

wedergeboorte.

o Net soos ŉ mens homself nie gebore kan laat word nie, so gee God

aan ons geboorte. Dis ŉ geskenk. (sien vers 17)

o Ons was dood maar God het ons wederbaar om waarlik te leef soos

Hy dit bedoel het.

o “Eerstelinge kan wees van alles wat Hy geskep het”: Wat word

hiermee bedoel? In ou Israel was die eerstelinge van die oes, die

beste deel van die oes wat eerste aan die Here gewy is. Die

“eerstelinge” het die hele oes verteenwoordig. Daarmee is die hele

oes simbolies aan Hom gewy.

o Ons is die eerstes wat al die seën belewe wat God bedoel het dat ons

moet ontvang! Ons is vir God die beste deel van die oes! Ons

verteenwoordig nou die hele skepping wat God nog nuut wil maak

(herskep) by sy wederkoms.

o God behou altyd die inisiatief in die wêreld en in ons eie lewe, selfs

al lyk dit soms nie so nie (1Joh.5:19). En al gee die Satan graag voor

dat hy alle mag het (Luk.4:6), bly God in beheer (Ps.24:1), en het hy

die finale sê (Rom.13:1).

o God kom die mense wat Sy wil nie meer wil of kan doen nie te hulp: Hy maak ons lewend deur die Woord van die waarheid.

11

(ktisma = uitspraak: ktis'-mah) beteken , ‘n oorspronklik geskape produk ( product ; created thing): - creature. Deur die wedergeboorte maak die Here van ons mense met

herstelde vermoëns. Ons kan nou nee sê vir die stem van verleiding.

Ons kan ja sê vir die opdrag van die Here.

o God gee vir ons ŉ nuwe doel waarvoor ons lewe. Hy gee ŉ nuwe

posisie wat ons in nuwe skoene (eerstelinge van die oes/

eersgeborene/ wedergeborene) moet volstaan.

o Neem jou nuwe posisie in: Hoe doen ek dit? Jy word nou deur die

wedergeboorte ŉ heilige/ ŉ Christen. Naamdraer en beeld draer en

gesagdraer (erfgenaam) van God. (Die woord Christen word net drie

plekke in die Bybel gebruik: Hd.11:26; Hd.26 en 1Pet.4:16)

o Bly in hierdie posisie (Die Loot aan die wingerdstok Joh15).

o In hierdie posisie is deurbrake en oorwinnings deur die Heilige Gees

moontlik. Alles is vir God moontlik. Dieselfde Gees leef nou in jou as

wat Christus uit die dood opgewek het (Ef.1:18-20)

o Hoe nader ons aan God beweeg, hoe groter word ons

verantwoordelikheid (vgl. Moses se lewe saam et God)! Dra jou

verantwoordelikheid deur gehoorsaam aan God te leef!

Verse 19-20: Hoor reg en Doen reg

Die nuwe leefstyl van wedergebore mense word nou beskryf. Die gelowiges

aan wie die brief geskryf is, was arm, dikwels vervolg en is dikwels

onderdruk: Hoe leef jy in sulke omstandighede?

o ŉ mens het twee ore en een mond. In daardie verhouding moet jy

luister en dink voordat jy doen of praat. Twee maal luister, dan dink

en dan eers een keer praat. (Moenie dink jy is alwetend nie. Hê ŉ

nederige leerbare gees.)

Aller eers moet jy na God se Woord luister (Jakobus het pas te vore verwys

na die Woord van die Waarheid). Jy moet eers hoor wat God se Woord sê

vir die situasie waarin jy is. Ps.119:105

o Voorbeeld: God maak seker Jeremia sien en verstaan reg! (vgl.

Jer.1:9-14)

12

o As jy goed na God luister sal jy nie opstandig raak oor die

beproewinge wat God stuur om jou geloof te suiwer en te versterk

nie. Dan gebeur ŉ merkwaardige ding; Jy sal ook al hoe meer in staat

wees om na jou medemens te luister. (Jy sal dan ook hoor wat jou

gespreksgenoot nie sê nie. (Wat hy nie wil sê nie en nie kan sê nie.)

Tweedens moet jy na jou medemens luister: Iemand het gesê: ons luister

nie om die persoon te verstaan nie, ons luister om die persoon te

antwoord.

o Luister goed na mekaar se harte. Leer die mens agter die woorde

verstaan. So maak medegelowiges die deur na mekaar se harte oop.

Dien mekaar so in liefde.

As jy reageer sonder dat jy moeite gedoen het om agter te kom wat

iemand anders se standpunt is, dan reageer jy op aannames wat jy self

fabriseer. Dis dan dat die ander man kwaad word en jy ook kwaad word!

o Sit ŉ wag voor jou mond – Ps.141:3

o Moenie kwaad word as jou standpunt nie wen nie.

o Moenie liggeraak wees as jou standpunt nie wen nie, of jy nie ernstig

opgeneem word nie.

o Wanneer iemand anders verontreg word, moet jy bereid wees om vir

daardie persoon op te kom!

Hoe meer ons na God se Woord luister en na mekaar luister, hoe kleiner is

die kans dat ons, ons eie lewe en ander mense se lewe met ons woorde

skaad.

Vers 20: Kwaadword

Wanneer jy kwaad is, is jy blind van woede. Jy is nie fyn ingestel op God se

stem nie. Jy hoor nie en jy sien nie raak wat God wil hê dat jy moet sien

nie. Daarom gaan jy nie kan optree soos God van jou verlang nie.

Kwaadword lyk so sterk en manlik, maar dis feitlik altyd ŉ teken van

swakheid!

13

Woede is oor die algemeen gesproke, net geregverdig wanneer God se eer

in gedrang kom of onreg teen ŉ medemens gepleeg word. (Mt.21:12-13

Jesus word kwaad)

Ons “kwaadword” is gewoonlik selfgesentreerd (ons voel te na gekom of in

ons eer gekrenk)

Humeurigheid, liggeraaktheid en woede is sonde in die oë van die Here.

Onthou God het ŉ heilige toorn oor sonde: Die toorn van God sal in die

oordeelsdag finaal en fel wees teen almal wat Sy Woord ignoreer.

Wanneer God kwaad word vir Sy volk, dan is dit omdat hulle ongehoorsaam

is en steeds bly doen wat hulle weet teen God se wil is en tot Sy oneer is.

Die reël geld: Moenie kwaad word nie. (Ef.4:26). As jy kwaad word, is daar

sekere dinge wat jy moet doen. Moenie self wraak neem nie. Laat dit in

God se hand oor (Rom.12:19 en Ps.4:5,9)

Vers 21: Aksie opruim en skoonmaak

Die kenmerk van ŉ wedergebore mens is dat hy sonde herken, sy eie sonde erken,

en dit opreg en eerlik teenoor die Here bely en daarmee klaar maak.

(apo th mi = uitspraak ap-ot-eeth'-ay-mee) beteken: to put away (literally or figuratively): - cast off, lay apart (aside, down), put away (off).

Ons moet dood wees vir die sonde 1Pet.2:24 (waarom kan ons dood wees

vir die sonde?)

Om te gaan lê in die sonde (sonder dat dit jou pla – vgl. varkie en skapie se

reaksie in die modder) is vir die wedergebore kind van God onmoontlik.

o 1Joh.3:9 – n wedergebore kind van God doen wel soms sonde, maar

hou nie aan om dieselfde sonde te doen nie.

o As ons die sonde wat ons gedoen het bely, vergewe God ons.

o Vgl. die verhaal in Mt.13:24-26. Die onkruid tussen die koring

(drabok – giftige onkruid wat baie soos koringplant lyk). Daar sal baie

14

sondige dinge in die wêreld gebeur wat by die oordeelsdag eers aan

die kaak gestel sal word en die oordeel van God sal ontvang.

o In ons eie lewe moet ons egter daagliks skeiding maak tussen goed

en kwaad.

o Onthou, onkruid groei altyd weliger waar die grond vir die goeie

saad voorberei is. Onbekeerde mense is vir die bose reeds gewen. Sy

aanval word nie op hulle toegespits nie. Die wedergeborene is soos ŉ

vars geploegde land waarin koring gesaai word. Die aanval van die

bose word op sulkes toegespits om verlore terrein te herwin.

God stel ons in staat om oorwinnend oor sonde te lewe: Lees 1 Joh.5:18

en 1Joh.3:8-10. En 1pet.1:23

Jakobus vra dat Christene veral sal stry teen:

o Sedelike vuilheid. (misdrywe op seksuele gebied is een van die

maniere hoe satan gelowiges se lewe rysmier (– seks is ŉ groot

drang) met nadelige effekte vir jou geloof.

o Ongeregtigheid (53 vertaling praat van boosheid): Waar mense nie

God se wil doen nie. Dit is verkeerde gesindhede wat dikwels tot

verkeerde gedrag aanleiding gee.

o Jy moet die stryd teen hierdie sondes aanknoop. Dit moet jy doen

deur die Woord van God aan te neem en groeikans in jou lewe te

gee. Jy kan nie self jou akker van jou lewe skoonhou nie: Die Woord

en God se Gees moet jou hierin help.

Verse 22-24: Daad-Christene gevra

Jakobus wys ons nou op die korrekte gebruik van die Woord.

Wanneer bedrieg ŉ Christen homself? – Wanneer ons die Woord op gereelde

basis aanhoor, maar nie ons lewe volgens die eise van die Woord aanpas nie.

(poi t s = uitspraak: poy-ay-tace') Betekenis: a performer; a doer. Ons moet deur wat ons doen begin om impak te maak. Leef lewens wat impak maak.

Iemand wat die Woord gereeld aanhoor, ken later die inhoud daarvan.

15

o Om die Woord te ken, beteken nog nie dat jy die Woord

gehoorsaam nie.

ŉ Mens wat die goeie Woord gereeld hoor kan later dink hy is goed omdat

hy gereeld in kringe beweeg waar daar oor die goeie dinge gepraat word.

Om die Woord gereeld te hoor, maak jou nie ŉ Christen nie.

o Die Woord word hier met ŉ spieël vergelyk.

Die man wat homself in die spieël sien, homself bekyk, wegloop en vergeet

hoe hy gelyk het, impliseer dat hy die Woord hoor, besef dat God met hom

praat en sonde in sy lewe uitwys, maar wanneer hy wegloop van die Woord

vervaag God se opdrag en het hy geen behoefte om sy sondes te bely en

reg te stel nie.

o Die Woord is veronderstel om soos ŉ twee snydende swaard jou oop

te klief en jou foute bloot te lê (Heb.4:12-13). (Paulus verwys in

Rom.7:9-10) na die Wet (Woord) en vertel watter verskriklike gevolg

dit in sy lewe gehad het. Hy was nie bewus van sy sonde nie, totdat

die Woord (Wet) dit aan hom kom openbaar het.

o Ons sien en ken ons foute, maar het geen behoefte om ons gedrag te

verander nie. Wat die Woord ons leer, en in ons lewe ontbloot,

maak geen indruk op jou nie. Jy gee nie diepgaande aandag aan wat

ons hoor of sien nie

o Om die Woord te lees, of hoor sonder om dit te gehoorsaam, word

gewoonte gedrag.

o Dit is moeilik om gewoonte gedrag af te leer.

o Jy kan geestelik verhard word wanneer jy die regte dinge gereeld

hoor, maar dit nie doen nie

Lees Joh.5: 37-38. Wat sê Jesus hier? Wanneer begin die Woord van God

regtig in ons harte lewe?

Ons is na die beeld van God geskep (Gen.1:27) Ons moet Sy beeld

weerkaats. Net die Heilige Gees kan jou help om jou verkeerde gedrag reg

te stel sodat die beeld van God al meer sigbaar is in jou lewe.

16

Die Woord van God vra pertinent daad-Christenskap! (selfondersoek,

belydenis, en reg leef). Eers as jy jou gedrag en gesindheid in lyn bring met

wat God wil hê, het jy jou doel bereik.

Die Woord van God is lewend en kragtig en kan jou lewe radikaal

verander. (Moses het die lewende Woord van God ontvang: Hd.7:38b.

Vergelyk ook. Ps.19:8; Jer.22:4-5)

Die Woord het vlees geword en onder ons kom woon. Dit is Jesus self:

Joh.1:1-4 en14; 1Joh.1:1

Die Woord (God self) bring wedergeboorte in ons harte: 1Pet.1:23

Wat moet ons met die Woord van God doen? Fil.2:15-16

Vers 25:

ŉ Mens word gered deur geloof in God (glo dat Jesus vir jou sonde aan die

kruis met Sy bloed betaal het.)

Lees Rom.2:13. Verskil hierdie vers van Ef.2:8-10? Hoe moet ons dit

interpreteer?

Eerstens:

Die dade waaroor dit hier gaan verwys na ŉ gehoorsame lewe aan die

Woord van God. Onderhouding van die wet is nie ŉ voorwaarde tot

verlossing nie. (Jy word nie deur dade gered nie).

Dit gaan ook nie tussen die een of die ander kies nie. Albei is belangrik.

Die regte lewenswyse (dade), getuig van jou redding en is ŉ heenwysing na

God. As jou lewenswyse nie aantoon dat jy gered is nie, plaas jy self ŉ

vraagteken oor jou geloof. As jou geloof ŉ daaglikse lewenspraktyk geword

het, is dit ŉ teken van die egtheid van jou geloof.

Tweedens:

Die belofte van ŉ geseënde lewe word uitgespreek oor diegene wat die Woord

hoor en gehoorsaam. (lees Joh.13:17). So ŉ persoon sal reeds op aarde geseën

word in wat hy doen.

17

Vers 26 en 27: Wanneer word jou godsdiens waardeloos?

Wanneer jou godsdiens (aanbidding van God/ dien van God) net teorie is en jy nie

in die praktyk optree/leef soos wat God se Woord vra nie, is jou verhouding met

God waardeloos.

Onthou in Jakobus se tyd was die onderhouding van seremoniële wette die

kern van godsdienstigheid vir die Jode. Jakobus wil die klem verkuif van

voorgee godsdiens na ware godsdiens.

Wees versigtig om ŉ oppervlakkige voorgee verhouding met God te leef.

Die ware toets kom in die praktyk. Jou tong en jou dade verklap baie gou

wat jy regtig glo en wat regtig vir jou belangrik is. (Jak.4:11 wys dat mense

met hul tong baie moeilikheid in die gemeente veroorsaak het). Die mense

het van mekaar kwaad gepraat en mekaar veroordeel. Van ware

broederliefde was daar geen sprake nie.

Twee voorbeelde van ware praktiese geloofswandel word genoem:

a) Verbiedend: Moenie woorde spreek wat nie God se gesindheid

openbaar nie. (Godsdiens is om God te dien, te praat soos Sy

inwonende Gees in ons harte ons voorsê)

Wanneer iemand se hart nie reg is nie, sal sy woorde en dade ook

nie reg wees nie. Wat in jou hart aangaan, borrel in jou woorde en

dade uit. Mt.12:33-34. (Iemand wat links en regs veroordeel, wat

sy mond vol het oor ander se gebreke, bedrieg homself as hy dink

dat hy God so dien. So ŉ persoon is ver van God af en ver van sy

naaste af. Iemand wat omgee, praat in nederigheid en liefde van

mekaar. ŉ Onbekeerde tong breek en vernietig. ŉ Bekeerde tong

bring begrip en versoening).

Onthou Jesus se bergrede: Wanneer ons mense veroordeel,

spreek ons eintlik ŉ oordeel oor onsself uit. Met dieselfde oordeel

waarmee ons ander oordeel sal ons geoordeel word. (Mt.7:1-5)

Vandag spog mense maklik met hul tong oor al hul prestasies en

gee min erkenning aan God (hulle steel God se eer). Aan die

18

anderkant maak ons mense seer met woorde byvoorbeeld:

skinder; kwaadstook; naam en karakter skending deur valse

gerugte te versprei; beskuldigings sonder dat ons bewyse het, ens.

Dikwels gee mense nie om oor wat hulle sê nie!

Met watter gesindheid het die digter in Ps.39:2 homself

voorgeneem om te leef?

b) Gebiedend: Doen dade van omgeeliefde aan mense wat swaarkry

(spesifiek weeskinders en weduwees). Die boodskap is: Gelowiges

behoort mekaar in hulle moeilike omstandighede by te staan.

Weduwees het destyds baie swaar gekry. Dit was in die tyd waarin

Jakobus die brief geskryf het, vir vroue moeilik om alleen finansieel te

oorleef en ŉ bestaan te maak. Vroue is dikwels deur mans onderdruk

en verkul. Daarom moes familie baiekeer inspring en mekaar help.

(Dink bv. aan Naomie en Rut – Rut.2). Weduwees en hul kinders kon

dikwels slegs oorleef deur te bedel. Party het van honger gesterf.

Dikwels om te oorleef het kinders hulleself as slawe verkoop!

Iemand wat omgee, help in liefde waar hulle kan. Hulle gee

sonder om terug te verwag! Die vraag is of ons vandag bereid is

om iemand te help wat nie na hulleself kan omsien nie, selfs al is

dit nie familie van ons nie! Leef ons nie ook maar net vir onsself

nie?

Vandag is daar steeds mense wat deur die samelewing se reëls tot

ŉ sukkelbestaan gedwing word. Gelowiges moet die stem vir

hierdie mense wees en hulle ook help waar hulle kan. Om net te

praat sonder om met dade ŉ verskil te maak, is nuttelose

godsdiens. (Die vraag is of die kerk/ geloofsgemeenskap regtig

vandag bekend is vir hulpverlening aan mense wat swaarkry? (Is

ons hulp nie maar hoofsaaklik net op ons eie mense gerig nie?)

Gelowiges mag nie deelneem aan die sondige praktyke van

uitbuiting en onderdrukking nie. Ons moet onsself skoon hou van

enige sondige besmetting van hierdie wêreld.

19

As Jakobus vandag die brief aan ons sou skryf en vra dat ons ŉ praktiese verskil in

die wêreld sal maak met ons geloofslewe: Watter twee voorbeelde dink jy sou hy

noem van mense groepe wat vandag swaarkry en uitgebuit word?

20

Jakobus hoofstuk 2 Bybelstudie notas

2:1-4 Aan wie is die opdrag spesifiek gerig?

Aan Joodse Christene wat verspreid in Asië woon. Hulle was arm

vlugtelinge wat as buitelanders in vreemde dorpe en stede woon. Hulle het

op hierdie oomblik baie swaar gekry omdat hulle verdruk en onderdruk

word. Hulle het in eenvoudige plekke bymekaar gekom om God te aanbid.

Toe dit begin gebeur dat ryk en invloedryke mense hulle eredienste

bywoon, is groot ophef hiervan gemaak. Hulle het die ryk kerkgangers die

beste sitplekke in die gelowiges se byeenkomste gegee. Omdat hulle self

arm was, het hul algaande groot waarde aan rykdom begin heg!

ŉ Oproep word nou deur Jakobus op gelowiges gemaak in 2:1. (Dan volg

vanaf 2:2-11 die motiverings vir die oproep en die samevatting volg in 2:12-

13)

o Wat mag Christene nie doen nie? (Mense volgens hulle uiterlike

beoordeel). Jakobus wil vir sy Christen lesers daarop wys dat hulle

self verkeerde gesindhede het, en dat dit nie net hulle verdrukkers is

wat verkeerde gesindhede het nie.

Die arm Christene het later ryk mense beter behandel en meer

gerespekteer as arm mense. Waarskynlik in die hoop dat hulle werk of geld

by die ryk mense kon bekom. Die voorbeeld wat Jakobus gebruik is so

eenvoudig, dat ons almal maklik daaraan skuldig kan wees. (Kan jy nog

voorbeelde noem? Trek jy nie bekende mense meer voor as minder

bekende mense nie? Dink aan skoolkinders en onderwysers?)

Waarom sê Jakobus hulle maak op grond van verkeerde oorwegings

onderskeid tussen mense? Wat is die regte oorwegings?

o Ons moet Christus se waardes en karakter navolg. Christene moet

dieper leer kyk. Kyk met God se oë na mekaar.

o Lees weer Jak.2:1. Mense wat in Jesus glo, moet weet dat Jesus van

Goddelike afkoms is. Hy behoort tot ŉ ander orde en die

21

maatstawwe waarvolgens God dinge oordeel, is anders as ons

maatstawwe. (Posisie, voorkoms, afkoms, kleur, besittings ens. is

kriteria wat vir God minder belangrik is.)

o Ons moet gelowiges beoordeel op grond van hul intieme verhouding

met Jesus (kinders van God) en nie op grond van uiterlike dinge nie

Die eerste rede waarom uiterlike beoordeling sonde is (vers 1):

ons gee dan die eer wat ons eintlik net aan God moet gee, nou aan die ryk

mense en mense van aansien. God mag alleen hierdie eer ontvang!

Twee voorbeelde van uiterlike beoordeling wat deur God verkeerd bewys

is: 1Sam.16:1-13 (Samuel leer ŉ les toe Dawid as koning gesalf word) en

Luk.7:36-50. (vrou salf Jesus se voete). Bespreek: watter maatstaf van

beoordeling het God in die twee gevalle gebruik?

o Wat leer ons uit 1Sam.16:7?

Nog voorbeelde: Moses was ŉ hakkelaar; Levi ŉ tollenaar; Paulus was ŉ

onverskrokke vervolger van Christene! Al drie sou waarskynlik nie ons

nommer een keuses gewees het nie. Wat sê dit vir ons van God se genade

en die werk wat die Heilige Gees doen?

In die tyd van Jakobus was daar verskillende wyses hoe rykes bo armes

bevoordeel was:

o Rykes kon tydens hofverrigtinge sit terwyl hulle verhoor word, maar

armes moes staan.

o Rykes het in godsdienstige geboue (sinagoge) of staatsgeboue altyd

die beter sitplek gekry as wat aan armes beskikbaar gestel is.

Die ryk mense van daardie tyd was lief om deftige klere te dra: o Dit was gewoonlik klere wat van helder en uitspattige kleur

materiaal gemaak was. Sulke mense het uitgestaan tussen ander: (lampros - uitspraak : lam-pros')(Betekenis: radiant; by analogy limpid; figuratively magnificent or sumptuous (in appearance): - bright, clear, gay, goodly, gorgeous, white.

o Voeg daarby ook die kosbare juwele wat hulle gedra het.

Watter uiterlike dinge maak vandag nog dat ons onderskeid maak in ons

denke en mense verskillend hanteer? (Praat oor tatoeëermerke en

22

neusringe ens!) God kyk na die mens se hart. Hy kyk na ons opregte

verhouding met Hom, ons geloof in Hom, die gesindheid in ons hart ens.

o Is daar vandag mense wat steeds dink uiterlike dinge maak jou beter?

o Dis moeilik om te weet wat in iemand anders se hart aangaan: Wees

daarom versigtig wat jy van daardie persoon dink of sê. Jou optrede

kan onchristelik wees!

Kan ons sê dat klasseverskille in God se oë op dieselfde vlak lê as kulturele

verskille?

Is ons nie dikwels meer bang vir wat mense sê as wat God sê nie?

Bestudeer die volgende voorbeeld:Gal.2:11-21

o Petrus het Antiogië besoek en aanvanklik nie beswaar gehad om met

nie-Joodse Christene te meng nie (Hd.10 – God het immers Kornelius

gebruik en die gesig van die onrein diere om hom te oortuig dat

Christene ook van nie-joodse afkoms kan kom). Maar toe Joodse

Christene (gemeente lede van Jakobus) van Jerusalem daar kom

besoek aflê het, het Petrus die saam eet met die nie-Joodse

Christene gestaak (om enige kritiek van die Jode te voorkom). Petrus

het onder druk gevou. Dit alles ten spyte van die feit dat God

homself geleer het wat reg en wat verkeerd is! (Hd.10:15)

o Waarvoor dink jy was Petrus bang?

o Wat was die gevolg: Sy voorbeeld het aansteeklik ingewerk op ander

Joodse Christene. (Selfs Barnabas, Paulus se medewerker, begin nou

kosjer voedsel; eet – Joodse voedsel wat volgens godsdienstige

voorskrifte voorberei is). Barnabas begin om die “heidene” te vermy!

Paulus het nou vir Petrus skerp tereg gewys (Gal.2:12-14)

o Die les: Jakobus, Paulus en die hele Skrif spreek ŉ oordeel uit oor

selfverheffing en hoogmoed. Ons mag geen uiterlike kriterium

gebruik om medegelowiges minder waardig te ag nie. (Ons is almal

sondaars voor God en kan net deur die bloed van Jesus Christus

gered word) Wie Jesus as Verlosser aanneem word ŉ kind van God

(Joh.15:5)

o Dink jy daar is ŉ groep mense wat tans op uiterlike oorwegings of

verkeerde oorwegings minder bedien word?

23

Die tweede rede waarom uiterlike beoordeling sonde is (verse 2-

4): dis ŉ oordeel gegrond op verkeerde oorweging. Sosiale aansien is ŉ

verkeerde oorweging om mense te beoordeel. (Velkleur, besittings,

simbole, posisies ens. is alles verkeerde oorwegings) (Elke samelewing het

vandag sy eie unieke simbole van aansien en rykdom)

o Die karakter van Christus moet in jou wees: Dit beteken jy moet leef

soos Hy geleef het (1Joh.2:6). Jy mag niemand voortrek nie, en jy

mag nie rykes gebruik om jouself te bevoordeel nie. Dan leef jy

selfsugtig.

2:5-6 Armes wat ŉ hele koninkryk ontvang

Jakobus sluit hier aan by wat hy reeds in 1:9 gesê het. God gee aan die

armes wat in Hom glo (en Hom lief het), ŉ besondere aansien. Hy laat hulle

sy koninkryk in besit neem en Hy maak hulle ryk in geloof. (Jesus gee

hoegenaamd geen voorkeur aan ryk of belangrike mense omdat hulle ryk

en belangrik is nie). Jesus diskrimineer nie teen die rykes nie. Hy het by

geleentheid in ŉ ryk man se huis ingekom en is ook na sy kruisdood

begrawe in ŉ ryk man se tuingraf. – Mt.27:57 e.v.)

o Tog wil dit voorkom of Hy spesiaal vir die armes en verworpelinge

intree. Die Skrif stel dit keer op keer (Mt.11:5) Hoewel die wêreld

arm mense nie belangrik ag nie, is hulle in die oë van God belangrik

en behandel Hy hulle volkome menswaardig. (Minagtende optrede

deur gelowiges teenoor minderbevoorregte medegelowiges is in God

se oë onverskoonbaar).

o Hulle wat nooit deur enigiemand vir iets gekies word nie, kan nou

Christus as hul Verlosser aanneem en weet dat God hulle uitgekies

het as medebesitters van sy Koninkryk!

Wat beteken dit “om ryk te wees in geloof” ?

Wat beteken dit om die Koninkryk in besit te neem?

God gee bogenoemde spesifiek aan daardie mense wat Hom liefhet. Dit

blyk dat rykes dikwels nie vir God dien nie:

o Hulle buit God se gelowige kinders uit (vers 6)

24

o Hulle sleep gelowiges voor die hof waar hulle onregverdig verhoor

word (vers 6). Vergelyk Luk.18:1 e.v. Die rykes het altyd gesorg dat

hulle kollegas wat ryk was, altyd in die howe die beste daarvan af

kom. Die rykes het die wat arm en van lae sosiale afkoms was op die

manier verder uitgebuit en hulle net nog verder verryk. (So, hierdie

argument wys dat jy in elk geval niks baat deur mense op grond van

hul aansien en rykdom voor te trek nie).

o Hulle skend God se Naam (Vers 7) (hieruit lei ons af dat die ryk

mense wat die gelowiges se byeenkomste bygewoon het, nie ryk

Christene was nie, maar ryk Jode wat die Christene om een of ander

rede bygewoon het – maar nie die Christelike geloof aangeneem het

nie.

Christene is in die Naam van God gedoop. Deur die doop in God

se Naam, word Christene op innige wyse aan God verbind.

Daarom was dit ŉ gruwel as iemand God se Naam belaster het

(vgl. Hd.13:45; 26:11)

Daarom, moenie so baie waarde aan geld heg dat jy in die

proses jou oë moet toemaak vir gruwelike sondes nie! Geld

maak nie alles reg nie. As geld jou lewe beheer sal jy al hoe

slegter daarvan afkom. Mammon sal jou Christelike waardes

algaande doodwurg en jy sal al meer onsensitief vir God se

Woord word. Bly eerder toegewyd aan God lewe. Hy sal sorg.

Dis eers as geld die teken van offervaardigheid aan God word,

dat dit werklik waarde kry. Dan kry waardelose muntstukkies

groot waarde in God se koninkryk. Dan word geld diensbaar in

God se Koninkryk.(Luk.21:1-4; Mt.26:6 e.v)

o In hierdie aardse bedeling is ons reeds in beginsel burgers van God se

Koninkryk. Ons ontvang dan ook al die voorregte wat daarmee

gepaardgaan. Dit begin nou reeds, maar in die hier namaals ontvang

ons al die voorregte volledig.

Die derde rede waarom dit verkeerd is om iemand uiterlik te

beoordeel (verse 5-7): Dit gaan lynreg in teen God se manier van doen. Jy

25

moet alle mense gelyk behandel. As jy jou laat beïndruk deur mense se

rykdom, kyk jy na oorwegings wat vir God nie belangrik is nie. God gebruik

ŉ ander maatstaf om mense te beoordeel. Jy kan eers nadat jy mense goed

leer ken het, hul verhouding met God toets.

Die vierde rede waarom dit verkeerd is om uiterlik te oordeel: dit is ŉ

oortreding van die wet van God (2:8-11).

Jak.2:8-9

Die liefdesgebod sê: “Jy moet jou naaste liefhê soos jouself.”

Jy oortree die liefdesgebod van God as jy mense wat aansien het, hoër ag

as ander van geen aansien nie. As jy ŉ kind van God is, moet mense uit jou

daaglikse optrede kan sien dat jy hulle net so lief het soos jouself!

(Waarskynlik het die mense aan wie Jakobus skryf, voorkeur gegee aan

rykes omdat hulle gemeen het die rykes het invloed en kan iets vir hulle

doen, maar die armes ignoreer hulle omdat hulle nie finansiële invloed het

nie. (vgl. Lev.19:18; Mt.2237-40; Rom13:8)

o Wie is my naaste wat ek moet liefhê? (Jesus verduidelik dit d m v die

gelykenis van die barmhartige Samaritaan in Luk.10:25-37. Jou naaste

is diegene wat jou pad kruis, ongeag van watter volk die persoon is,

of ongeag opvoeding of finansiële vermoë ens.) Die Samaritane was

nakomelinge van mense uit ander volke met wie die Israeliete

ondertrou het. (Die Ortodokse Jode het neergesien op die geslag

mense wat ŉ vermenginging van die twee volke was, hulle was in hul

oë ŉ bastergeslag en nie rasegte Israeliete nie)

o Agape liefde- beteken in die Bybel onder andere dat jy die persoon

liefhet, sonder dat die persoon dit verdien. (Jy moet jou in die ander

persoon se plek stel en jou indink hoe daardie persoon voel en dan

jou oor daardie persoon ontferm en help.

o Naasteliefde is om iemand te help sonder om jou eie voordeel te

soek. Dit is om Jesus se goue reël van Mt.7:12 in die praktyk toe te

pas – om naamlik alles wat jy wil hê ander aan jou moet doen,

26

presies so aan hulle te doen. Jou naaste moet jy liefhê soos jy

liefgehê wil word, en help soos jy gehelp wil word.

Gelowiges moet besef watter groot genade God aan hulle betoon het deur

hulle sy kinders te maak. (Wanneer jy neersien op mense van lae sosiale

aansien toon jy aan dat jyself nie God se barmhartigheid ervaar nie)

Oefen jou in om so op te tree teenoor mense soos wat God teenoor jou

opgetree het. Hy was barmhartig teenoor jou toe jy geen aansien gehad het

nie, nou is jy sy kind! Tree nou net so barmhartig op teenoor daardie mense

wat lae sosiale aansien het.

Wat is “die wet van die koninkryk”? Dit is die grondgebod van die

Koninkryk van God: “Jy moet jou naaste liefhê soos jouself”. (Ons vind die

wet van God se Koninkryk in Mt.22:37-39) (vgl. Lv.19:18).

o As jy werklik ŉ burger van God se Koninkryk is, sal almal dit aan jou

optrede sien.

o Agape liefde = dit beteken om welwillend op te tree teenoor ŉ

persoon wat dit nie verdien nie. Ware liefde stel jou in die ander man

se skoene en probeer dink wat hy voel en beleef en dink en hom dan

in sy nood te help.

Vers 9 sê as jy mense na die uiterlike oordeel (bv. volgens hul kleredrag of

velkleur) doen jy sonde. Die wet van God veroordeel jou dan

Jak.2:10-11

Wat daarvan as ons al die gebooie nakom, maar net een gebod oortree nl. Om nie

ons naaste lief te hê soos God dit bedoel het nie? Sal God ons regtig so kras

oordeel?

Jakobus sê as jy in hierdie een opsig struikel is jy skuldig aan wetsoortreding

van die hele wet! As jy in die liefdesgebod struikel, is jy skuldig aan die hele

wet, want dit is die kern van die wet! (Om bv. egbreuk te pleeg of te moor,

het beide te doen met dieselfde liefdelose beginsel!)

Wil Jakobus dan nou terugkeer na wettiese godsdiens en mense op hul

onvermoë wys om die wet van God na te kom? (Dan moet ons onthou dat

27

Jakobus aan Joodse Christene skryf wat destyds nog self seremoniële wette

nagekom het.(Paulus het dit self by geleentheid gedoen (Hd.21:20-26)

o Onthou die wet kan ons nie red nie: Ef.2:8-10.

o Die wet is egter ons tugmeester wat ons teruglei na die genade van

God wat Hy in Christus aan ons betoon het(Gal.3:24).

o Onthou die 10 gebooie as openbaring van God se wil hoe ons Hom

moet dien, bly vir Paulus en Jakobus vasstaan:

Deur die wet van God leer ŉ mens wat God se wil is en wat

teen sy wil is (sonde).

ŉ Mens is skuldig aan die hele wet as jy een gebod oortree. ŉ

Mens kan nie net die dele van die wet wat jou pas, onderhou

nie.

Jak.2:12-13 Die toets van die liefde:

Jou hele lewe moet in die teken van die wet van die liefde staan: Praat en

tree dan op (doen) soos mense wat deur die wet geoordeel sal word.

Die wet maak jou vry. Dit keer jou nie in ŉ hoek vas nie. Dit help jou om al

meer te word wat God bedoel het jy moet wees!

o Vgl. Mt.25:40 Die oordeel sal barmhartig wees teenoor die mens wat

barmhartigheid betoon soos Jesus sou gedoen het.(Jy sal een van

twee uitsprake aan die einde hoor: Of Mt.25:34 of Mt.25:41) (Jy sal

of aan die Koning se regter of linkerhand sit)

o Die groot toets aan die einde van die tye sal die toets van liefde.

wees. (Jesus pas ook die beginsel toe – Joh.3:16)

Jak.2:14-17 Leë woorde en leë godsdiens

Jakobus praat met mense wat deur Jesus gered is en wil hulle nou aanspoor

om hulle geloof in die praktyk van elke dag uit te leef. Nou begin Jakobus

van ŉ ander hoek af redeneer en toets hy die godsdiens van iemand wat

“beweer” hy glo

o Kyk mooi na Jakobus se formulering in vers 14: Dis een ding om te glo

en dan te sê jy glo, maar dis ŉ ander ding om te “beweer” jy is ŉ

28

gelowige en dan nie te glo nie. Dit gaan hier oor iemand wat vertel

dat hy ŉ Christen is, maar aan sy lewe sien jy dit nie.

Die vraag: Kan so ŉ geloof jou red? Jakobus wil nie regtig in die teologie

ingaan oor hoe mens gered word nie. Hy wil geloof van ŉ ander hoek

benader. Hy wil vra waaraan toets mens die egtheid van geloof? Jakobus se

vraag impliseer dat geloof sonder bevestigende dade geen geloof is nie. Dit

word illustreer met ŉ praktiese voorbeeld van iemand wat nie klere het nie.

(2:15-17)

o Jakobus verklaar in vers 17 dat geloof wat nie tot dade oorgaan nie,

dood is. (Dit beteken niks. Dit baat niks nie) (Geloof is ŉ werkwoord,

net soos liefde ŉ werkwoord is en barmhartigheid ŉ werkwoord is).

Dade van liefde is die kenmerk van ŉ Christen. (Mt.22:37-40).

Ontbreek dit, kan jy duisend maal sê dat Christus jou redder is, maar

die praktyk sal bewys dat jy nie die waarheid praat nie!

Die kritiese vraag: Sê nou iemand sê dat hy in Christus glo, maar sy dade

bevestig dit nie(vrug van die bekering). Is so ŉ persoon werklik ŉ

Christen? Word ŉ boom nie aan sy vrugte uitgeken nie? (Mt.12:33)

o Wat is Jesus se siening hieroor? Mt.7:21-23 (Net die persoon wat Sy

Vader se wil prakties uitleef, behoort aan God).

o Jesus verklaar wel aan die anderkant dat geloof in God, genoeg is om

jou te red (Joh.6:47) en so ook Paulus (Ef.2:8-10 en Rom.10:8-11).

o In Rom.3:28 verwys Paulus na mense wat dink as hulle die wet van

Moses onderhou (goeie dade doen), hulle verlossing sal ontvang.

Hier verduidelik hy dat dade van wetsonderhouding jou nie kan red

nie. Jy word alleen deur gelof in Jesus gered.

Wat Jakobus nou hier wil uitwys, staan nie teenoor Jesus en Paulus se

lering nie. Jakobus wil nie argumenteer oor die wyse waarop ŉ mens

vryspraak by God kry nie, maar oor die praktiese gevolge van die

vryspraak in die lewe van ŉ gelowige

o Hy verwys na mense wat met hul mond bely dat hulle Christene is (of

selfs geestelike leiers in diens van die kerk is), maar wanneer hul

29

dade nie aantoon dat hulle Christus se gesindheid in hul hart dra nie,

is hulle godsdiens waardeloos in mense se oë en in God se oë. Mense

met valse geloof sal nie in die hemel kom nie.

o Jy word gered deur geloof in Jesus, maar jou dade getuig van jou

ware redding: Iemand wat dus nie werklik in Jesus glo en ware

redding ontvang het nie, sal ook nie gedring voel om uit

dankbaarheid vir sy verlossing, Jesus in liefde te dien nie. Mense wat

valslik verklaar dat hul gered is, se verhouding sal gou-gou met Jesus

afkoel. Hulle dade sal aantoon dat hulle toe nooit waarlik verlossing

deur geloof in Christus gevind het nie.

o Jakobus verwys (net soos Paulus) na dade van liefde en geloof:

(1Thes.1:3; Tit.3:8 en Gal.5:6) Daarom sal ware gelowiges altyd besig

wees om dinge te doen wat goed en nuttig is vir hul medemense.

Hulle kan nie anders nie want hulle dra die Heilige Gees in hul hart

wat hul met Christus se gesindheid laat optree.

Leë woorde is leë godsdiens: Is dit nie dalk die geval met jou en my

godsdiens (of die geloofsgemeenskap waaraan ons behoort) vandag nie?

Jak.2:18 Die twee soorte geloof word nou hier direk met mekaar vergelyk:

Watter een van die twee onderstaande sal vir jou eg voorkom en van betekenis

wees?

ŉ Geloof wat op homself trots is, sê met die mond dat hy glo - (sonder

dade wat bewys dat hy werklik glo);

ŉ Persoon wat niks sê nie, maar sy dade bevestig duidelik dat hy ŉ gelowige

is.

o Nou wil Jakobus deur hierdie voorbeeld verduidelik: Net soos jy nou

geoordeel het, so oordeel mense deur alle eeue en net so sal Christus

jou by die wederkoms ook beoordeel! (Opb.20:12 Die geestelike

dooies sal deur hul eie dade veroordeel word!)

Jak.2:19-25 Hier volg drie voorbeelde dat geloof sonder dade nutteloos is:

I. Bose geeste se geloof (verse 19-20)

30

II. Abraham se geloofsdade (verse 21-24)

III. Ragab die prostituut se optrede (vers 25)

Jak.2:19-20 Bose geeste glo ook.

Mense sal maklik sê hulle glo in God. Dit is egter geen bewys van redding

nie. Die duiwels glo ook in God se bestaan en hulle sidder van angs, maar

hulle is nie gered nie en leef nie in gehoorsaamheid aan God nie. Hulle dade

bevestig dat hulle nie gered is nie!

Bewys dit nie vir jou dat geloof sonder dade nutteloos is nie? (vers 20)

Jak.2:21-24 Abraham se geloofsdade.

Abraham word as eerste voorbeeld aangehaal, om te bewys dat ware

geloof altyd met dade gepaardgaan

o Abraham is deur geloof in God vrygespreek van sonde (Rom4:1-4)

o Abraham se dade het egter die egtheid van sy geloof by God

bevestig.(Gen.22:16-17).

Hy was nederig en dienend.

Hy was bereid om alles, selfs sy enigste seun op te offer vir

God. Hierdie gesindheid was eg en hy was besig om dit uit te

voer toe God hom keer.

Ware geloof laat jou dade van gelof doen.

Egte geloofsdade help jou weer om te groei in jou geloof.

o Lees nou Jakobus se kommentaar op hierdie gebeure in Jak.2:21-22

o Abraham se geloofsdade bevestig dus dat hy ŉ ware geredde man is!

Mense sal hom uitken as geredde man deur wat hy gedoen het.

(Heb.11:17-19)

o Abraham word ŉ vriend van God genoem, deur wat hy gedoen het

(Jak.2:23-24). Jy sien hier dat jou dade jou ŉ gunstige oordeel by

mense en by God gee. Dade is eintlik ŉ getuienis van wie en wat jy is.

Jou dade praat harder as jou woorde!

o Abraham is ŉ vriend van God genoem (2Kron.20:7; Jes.41:8; , wat

noem God ons? (vgl. Joh.15:14-16)

31

Jak.2:25 Ragab se geloofsdaad

Ragab het die verhale wat sy van God se wonderdade gehoor het geglo.

Haar geloof het gemaak dat sy ook dien ooreenkomstig optree en die

verspieders huisves, en met ŉ ander pad terugstuur. (vgl. Josua 2)

Let op die krag van geloof (Heb11:31)

o Dit verander sondaars en laat hulle radikaal anders optree.

o Geloof wat met dade optree ontvang God se guns en genade.

o Wanneer groot sonde vergewe word, reageer mens dankbaar: Sy stel

die eer van God voorop en die beskerming van God se volk – alles bo

die beskerming van haar eie land(Mt.10:37).

o Sy was bekend as Ragab die prostituut, sy ontvang nou nuwe

erkenning van God se volk. Sy kry ŉ nuwe karakter – sy word ŉ goeie

mens in God se kringe. Haar naam word vermeld in Heb.11 in die

galery van geloofshelde!

Jak.2:26 die konklusie van Jakobus se betoog

As ŉ liggaam nie asemhaal nie, sterf die liggaam. Dit word ŉ dooie

nuttelose karkas. Geloof wat nie tot dade kom nie, is nutteloos en is

dood, dit beteken niks.

Asemhaling en ŉ liggaam wat lewe is sinoniem. So is ŉ lewende geloof

sinoniem met geloofsdade!

o Dade wat met passie en ŉ gesindheid in die hart gedoen word om

God te eer, kry nuwe betekenis.

Goedkoop genade is ŉ dodelike vyand van die kerk. Die Duitse teoloog

Dietrich Bonhoeffer het reeds voor die tweede wêreldoorlog gesê:

”Goedkoop genade is die verkondiging van vergifnis sonder die eis van

berou en skuldbelydenis en die nakoming van die dissipline wat dit

daarna van jou vra.”

o God se genade aan jou is duur. Dit het Sy Seun gekos.

o Hoe antwoord jy op Sy genade? Kan mense jou geloofsdade sien?

Wat sal buitestanders wat jou dophou van jou geloofslewe

getuig? Het jy ŉ lewende geloof?

32


Jakobus noem nou ŉ spesifieke wyse waarop gelowiges hulle geloof met dade moet bevestig: hulle moet hul tong beheers!

3:1 Wie beoordeel ons? Waarom word leermeesters strenger

beoordeel?

Onder die gelowiges aan wie Jakobus sy brief rig, was daar ŉ oorgretigheid om

vir mekaar voor te skryf en baas te speel oor mekaar. Niemand wou hulle laat

voorskryf nie. Almal was beter weterig. (waarskynlik was die “leermeesters”,

godsdiensleiers wat die wet uitmekaar gepluis het en voorskrifte uitgedink het,

sonder om dit self toe te pas.)

o Almal wou leermeesters wes! Wat is die motief waarom ons as

leermeester wil optree? Gaan dit oor die drang om belangrik te wees en

ander voor te skryf? (Behoefte om baas te wees of te heers?) Gaan dit

oor ŉ roeping om die Skrif te verkondig en mense te help om die Skrif

reg te verstaan en uit te leef?

o Onthou God sal ons beoordeel soos ons ander oordeel (vgl. Mt7.1-2).

Leermeesters wat die waarheid ken, sal strenger deur God beoordeel word as

die wat onkundig is. (Rom.10:15) Leermeesters moet uiters versigtig wees om

nie hul eie wysheid te verkondig nie. Ons moet ook weet dat mense dikwels

nie die waarheid sal wil aanvaar nie, maar leermeesters sal soek wat die Skrif

verdraai soos dit hulle pas (2Tim.4:3).

Lees ook: Mt.10:24-25; 23:8,10,13 en 1Kor.9:27

Jakobus gebruik verskillende beelde om die werking van ŉ mens se tong te

verduidelik nl.

die stang van ŉ perd (3:3)

die roer van ŉ skip (3:4)

vuur (3:5-6)

dodelike gif (3:8)

33

ŉ vars / brak fontein en vyeboom/druiwestok (3:9-12)

3:2 Enigeen kan struikel in woorde

Die gretigheid van leermeesters om self die woord te voer, is die inleiding vir

Jakobus om by die onderwerp te kom waaroor hy eintlik wil praat.

Jakobus praat nou eers met die wat dink hulle is volmaak: Niemand is

volmaak nie. Almal sal een of ander tyd struikel oor woorde. Jakobus sluit

homself by die onvolmaakte groep in. Voor jy ander wil leer moet jy eers werk

aan jou eie tong (kommunikasie). (Jou tong verwys na “Kommunikasie”. Jy

kommunikeer met die gesproke woord, geskrewe woord, deur die media, of

selfs deur jou liggaamshouding.)

Wedergebore en bekeerde mense is nie volmaak en sondeloos nie. (dit geld

veral vir die tong. Die bose versoek ons om dikwels verkeerde dinge te sê of

selfs dinge te verswyg). Die tong is verantwoordelik vir baie sonde. Dikwels sal

jy iets sê wat maar liefs ongesê moes bly. Wie sy tong kan beheer, kan ook sy

hele liggaam in toom hou. (Ps.39:2) So iemand sal makliker as ŉ opregte geag

word.

3:3 Die stang beeld:

Daar is raad vir die probleem: ŉ Tong kan ŉ stang kry, net soos ŉ perd ŉ stang

in sy bek kan kry.

Die beeldspraak wys op die positiewe invloed wat die tong eintlik op die

liggaam kan hê. Die tong doen dieselfde werk as ŉ perd se stang. Die perd is ŉ

magtige dier. Die stang-beeld dui op beheer. Die stang wat klein is, beheer nie

net die perd se bek nie, maar stuur die perd se hele liggaam. ŉ Perd wat

nutteloos was (wilde dier), word nou bruikbaar as hy ŉ stang met toom in sy

bek het. Die perd kan nou beheer en die energie reg gebruik word.

o Die beeldspraak gaan oor beheer. Beheer deur wie? Beheer deur God se

Gees. Selfbeheersing is om nie jou eie kop (rigting) te volg nie, maar die

wedergebore kind van God gee beheer oor aan God se Gees wat in jou

woon.

34

o Die beeldspraak het ŉ dieper betekenis: Wanneer jy in die saal sit en die

toom trek, trek jy die stang. Jy trek die perd se kop telkens na jou terug.

Om die perd na regs te draai, trek jy die perd se stang in sy bek regsom

na jou toe. Die perd draai dan eintlik sy kop regs om na die eienaar wat

op hom sit en hom beheer. Wanneer die perd sy kop na regs draai,

draai die hele bewegende perd ook in daardie rigting. Die perd draai

eintlik telkens sy kop terug na sy eienaar. Dit geld vir regs, links en stop.

Wanneer jy die perd wegstuur, gee jy vrye teuels vorentoe.

o Wanneer ons fyn op God ingestel is met ons denke wat deur die Gees

beheer word, sal ons aan die regte dinge dink. Waar die hart van vol is

loop die mond van oor. Die tong sal dan ook die regte dinge sê.

Wanneer ons die regte dinge uit ons eie mond hoor, sal ons hele liggaam

ook reg optree binne God se wil. Die Gees beheer nie net ons denke

(gedagtes) nie, maar ook ons tong (woorde) en hele liggaam (dade).

Die tong het ŉ stang en toom nodig. Wanneer ŉ Christen sy lewe volkome aan

God toewy, kry sy tong ŉ stang en toom. ŉ Ware gelowige se grootste

begeerte behoort te wees dat alles wat hy is en het, in Christus se diens gestel

word. Ook sy tong. ŉ Tong wat deur Christus beheer word, word ŉ krag in Sy

koninkryk. (Pred.5:5-6). So ŉ tong sal getuig, die waarheid praat, weet

wanneer om te praat en wanneer om te swyg (Pred.3:7). Vergelyk ook

Job.39:37,38.

Van elke woord wat die mens sê sal daar op die oordeelsdag rekenskap gegee

moet word: Lees Mt.12:36-37. Woorde openbaar ook die gesindheid van die

hart en is daarom een van die maatstawwe waaraan ons beoordeel sal word.

(vgl. Luk.19:22 en Jud.15)

3:4 Roer van ŉ skip

Die tong word met ŉ roer van ŉ skip vergelyk: die positiewe invloed van die

tong.

Woorde het mag: Jakobus wil die gedagte tuisbring: net soos die klein roertjie

ŉ groot skip van rigting kan laat verander, so kan woorde wat van jou

35

relatiewe klien tong kom, ook die rigting van ŉ mens se lewe verander of

beïnvloed.

God het die hemel en die aarde deur die mag van woorde geskep. (vgl.

skeppingsverhaal in Genesis;Ps.33:4,6,9)

Wat is die verband tussen die Woord wat geskep het en die Woord wat vlees

geword het? (Joh.1:1-4)

Die vergelyking tussen die roer en ŉ groot skip: Jakobus wil aandui klein

dingetjies kan sterker invloed hê as groot dinge. Woorde is nie klein nietige

klankies nie. Dit Woorde is magtig. Woorde kan opbou en rigting gee.

Woorde kan maak of breek. Woorde kan rewolusies stig of vrede bring.

Woorde kan ŉ brug bou tussen mense of dit afbreek. As ons God toelaat om

ons ŉ nuwe tong te gee, sal Hy ons help om woorde te spreek wat bou en nie

breek nie. God se Woord is almagtig.

Die beeldspraak van die roer kan ook ŉ dieper betekenis hê. ŉ Stilstaande skip

kan nie gestuur word nie. Die roer moet weerstand bied teen die water om

van rigting te verander. Die skip moet in beweging wees om van rigting te

verander. So geld dit ook die mens. Die mens moet in beweging wees. Mense

wat nie in beweging gekom het en uit hul gemaksone geklim het nie, kan nie ŉ

verskil maak nie. Jy kan in die regte rigting ŉ verskil maak, of jy kan met

verkeerde dinge besig wees. Die enigste manier om by die regte bestemming

uit te kom waar God jou wil gebruik, is om weerstand te bied teen die

verkeerde. Hoe meer jy weerstand bied hoe meer sal jy van rigting verander.

o Wanneer groei ons geestelik? Mense wat geestelik stagneer het, kan nie

van koers verander nie en kan ook nie geestelik groei nie. Ons doen

kennis van God op in ons binnekamer. Ons leer sy vermoë ken en ons

ontdek wat ons in Sy krag en Naam kan vermag. Dit is egter eers

wanneer ons in die praktyk leef en weerstand bied teen die verkeerde,

dat ons regtig van rigting verander en ons bestemming bereik waar God

ons wil gebruik. Wanneer ons in die praktyk vir God besig is, groei ons in

ervaring en beleef ons wat dit is om vir God op koers te vaar.

3:5-6 Die vuur - beeld

36

Vers 5(a) vertel van die mag van die tong: dat die klein liggaamsdeeltjie groot

invloed het:

o Positief: dink aan hoe jy die hele liggaam kan motiveer en moed kan

inpraat met woorde.

o Negatief: net so kan negatiewe woorde die hele liggaam moedeloos

maak. Jy kan jouself in depressie in praat en dink.

o Jou tong kan ook ander mense tot aksie bring: tot versoening / of tot

vyandskap. Jy kan ŉ positiewe atmosfeer skep of ŉ negatiewe

atmosfeer.

o ŉ Christen moet daarom sy tong positief gebruik: Fokus op die

positiewe: Jou self en ander mense opbou, inspireer en moed gee.

Vers 5(b): Die negatiewe sy van die mag van die tong: Die tong kan vergelyk

word met ŉ klein vlammetjie wat ŉ groot bos aan die brand kan steek. Die krag

van vuur: hier word nou die negatiewe invloed wat ŉ tong kan hê behandel.

Wanneer die bose ons tong beheer, het dit ten doel om so gou as moontlik

soveel skade as moontlik aan te rig. Dit begin klein; ŉ onskuldige woord of

suggestie, ŉ waarheid wat skeef aangebied word, maar gou brand die hele

bos. Wat aanvanklik net as vermoede of moontlikheid genoem is, word gou

wyd en suid verkondig. (vgl.Spr.15:1-7)

Hoe slaan mens ŉ skinderstorie dood wat nêrens in die oopte kom nie?

In die liggaam verteenwoordig die onbekeerde tong vir Jakobus die wêreld vol

ongeregtigheid en boosheid wat die hele liggaam besmet. Wat ŉ mens sê word

hier gelykgestel aan wat jy is. As jou tong vanuit die hel deur die duiwel beheer

word, geld dit jou hele lewe.( Slegte woorde/praatjies is radikaal teenstrydig

met Christen-wees.)

Die uitdrukking: wat die hele lewe van , van die geboorte tot die dood= die

hele lewensloop van die lewe. Wat jou tong voortbring, is bepalend vir jou

lewe.

Die onbekeerde tong steek die hele lewe aan die brand: jou persoonlike lewe,

maar ook die samelewing.

Daar is ŉ grens tussen kommunikasie en manipulasie. Net soos elkeen sy eie

tong in toom moet hou, het ons die gesamentlike verantwoordelikheid om toe

37

te sien dat die kommunikasiemedia nie openlik of bedekte vuurstigters in

diens van die duiwel word nie.

3:7-8 ŉ Ontembare dier vol dodelike gif- beeld

Die beeld van die ontembare dier, is die vierde beeld waarmee die tong

vergelyk word. Hierdie beeld verwys na die vernietigende krag wat die tong

kan hê. Klein bietjie gif kan die hele liggaam vergiftig

ŉ Ontembare dodelike giftige dier: Die onbekeerde tong laat hom nie hokslaan

nie, soos ŉ wilde dier wat net afbreek en vernietig. Die tong gebruik die media

en moderne kommunikasie stelsels om sy gif nog vinniger te versprei.

(Spr.26;22)

Die woord in homself is nie boos nie. God het aan ons die vermoë gegee om te

kan praat en woorde te gebruik. Die mens kan beheer daaroor uitoefen

(Gen.1:28), maar as ons toelaat dat die bose beheer oor ons woorde neem,

word die tong ŉ instrument van vernietiging (Spr.12:6 en Ps.52:4,6)

Die tong kan nie deur die mens self beheer word nie. Geen mens kan die tong

tem nie. Christus kan wel, en hy het!

Ons het God se hulp nodig. God gee aan ons die inwonende Heilige Gees om

beheer oor ons denke en tong uit te oefen. Wie oorgegee aan God lewe word

deur die Heilige Gees begelei en sal opbouende dinge sê en doen. (Jou tong is

nou nie meer slaaf van jou natuurlike geaardheid nie)

Die mens se natuurlike geneigdheid is na sonde toe. (Deur die loop van tyd

was daar wel denkers wat meen ŉ mens word inherent goed gebore en sal

goed wees as jy toegelaat word om ongehinderd te ontwikkel. Die werklikheid

en praktyk bewys egter die teendeel. Die mens moet deur iemand buite

homself gehelp word om die regte waardes en opvoeding te ontvang en te

aanvaar en daarvolgens te leef. God gebruik die Heilige Gees, die Woord,

medegelowiges, die wetenskap en vele meer dinge om die mens aan God se

waardes bekend te stel en bied aan die mens die geleentheid om die tong te

tem en die woorde wat die tong spreek, opbouend en nuttig te gebruik.

Tog kan iemand wat weet wat die regte ding is om te sê, steeds in sy woorde

struikel. Ook ŉ gelowige kan soms struikel. Daarom moet ons volkome onder

38

beheer van die Heilige Gees bly lewe. God wil ons begelei om nie verlore te

gaan nie (Joh.6:39).

3:9-10 – Die verdeelde tong

Die praktyk wys dat daar gelowige mense is wat dieselfde tong gebruik vir

goed en kwaad sonder om te dink dit is verkeerd! Met dieselfde tong waarmee

jy God loof en prys, vloek hulle hul medemens wat na die beeld van God

geskape is.

Jakobus waarsku dat hierdie dubbele standaarde dadelik moet stop! Die

toom wat God vir die tong gee (inwonende Heilige Gees) moet gebruik word.

Die toets kom in die praktyk. Mooi woorde (teorie) teenoor God is leeg as

dieselfde standaarde nie in die praktyk teenoor God en mens uitgeleef word

nie (vgl. Jes.29:13). (Voorbeeld: Ons kan eredienste bywoon en God loof, maar

die gesindhede teenoor ons naaste en die dade wat daarmee gepaardgaan,

kan weerspreek wat ons by die erediens vir God gesê het).

Vergelyk weer Jak.2:15-16. Daarom moet jy bewus bly daarvan dat:

o Elke mens na die beeld van God geskape is en vir God kosbaar is (ongeag

klas, kultuur, opvoeding ens.). God het vir almal aan die kruis gesterf.

God wil juis jou gebruik om Sy liefde en hulp aan hulle te kommunikeer.

o Jakobus sluit homself in by die gelowiges wat soms oortree. (hy gebruik

die term “ons”. Hy stel dus ŉ voorbeeld van selfondersoek,

verootmoediging, berou, sondebelydenis en restitusie. Hy is bewus van

sy eie tekortkominge). Hy stry ook teen die sonde.

3:10-12 Brakfontein met varswater?

Met die voorbeelde uit die natuur (ŉ fontein, ŉ vyeboom, en ŉ druiwestok),

wys Jakobus op daarop dat dit onmoontlik is om tegelyk twee geaardhede te

hê. God sal dit nie aanvaar nie! Dis bv. teen die aard van ŉ varswaterbron om

ook brakwater te lewer en so is dit ook teen die aard van ŉ plant om twee

tipes vrugte te dra.

39

Indien ŉ mens dit maar gelate aanvaar dat daar uit sy mond goeie en slegte

dinge kom, bewys hy daarmee dat hy nie in ŉ volkome oorgegewe verhouding

met God lewe nie en Hom nie volkome gehoorsaam nie.

Dit is daarom teen die aard van iemand wat Christus waarlik as Sy Verlosser

aangeneem het, om naas goeie vrugte, ook tussendeur sondige vrugte te

lewer. Rom.6:11 sê in beginsel dat ŉ ware gelowige dood is vir die sonde en

lewend vir God is. Hy kan nie vir Christus en die sonde lewe nie. Dit is ŉ

radikale keuse. Daar is geen moontlikheid vir ŉ vyftig persent vir Christus en ŉ

vyftig persent vir sondige gebruike nie (Jak.3:6 – vgl. wêreld vol

ongeregtigheid).

As jy Christus kies, neem Hy beheer oor van elke deel van jou lewe. Hy neem

ook beheer oor van jou tong. Elke woord sal dan tot sy eer wees. (vgl.

1Kor.10:31)

Tog sê Jakobus dat almal in hierdie lewe dikwels sal struikel (Jak.3:2), en

Johannes sê: “As ons beweer dat ons nie sonde het nie, bedrieg ons onsself en

is die waarheid nie in ons nie” (1Joh.1:8). Dit verskil egter van iemand wat

vyftig persent sonde doen en vyftig persent goed wil lewe. Wanneer ŉ Christen

struikel, is dit ŉ frats, by uitsondering, dit is teen die natuur van sy lewe, dit is

nie ŉ gewoonte sonde nie! Dit is onnatuurlik en teen sy grein, teen die nuwe

natuur wat Christus gegee het.

Daarom skrik ŉ Christen vir die skewe woord wat uit jou mond kom, jy het

berou en stel dit reg. Daarom is dit vir die gelowige onmoontlik om daarin te

berus dat jy aan ŉ gesplete tong ly. Jy sal begeer om elke dag onder beheer

van die Heilige Gees te lewe en elke dag tot eer van God te lewe!

Die tong is dus net ŉ uitlaat klep van wat binne jou aangaan. ŉ nietige klein

instrument, maar dit toon watter persoon beheer oor jou denke het. God of

die bose. ŉ Krag ten goede of ten kwade. Die keuse word dus nie met die tong

gemaak nie, die keuse lê in jou hart. Jy moet die Here jou God liefhê met jou

hele hart, jou hele siel en jou hele verstand! Die res kom vanself! Iemand wat

vir God leef, sal nooit vrede maak met tong sondes nie!

3:13 Die kenmerk van ŉ wyse en verstandige persoon

40

Jakobus is steeds besig met die tema, dat geloof wat nie deur dade bevestig word

nie, nutteloos is. Hy gesels nou in die res van die brief oor die praktiese uitlewing

van die Wysheid wat God vir ons gee: In 3:13-18 praat hy oor die wysheid self.

Daarna vra hy die gelowiges om hierdie wysheid prakties uit te leef in verskillende

aspekte van hul lewe bv.

hul houding teenoor besittings(4:1-3);

hul onderwerping aan God (4:4-10);

die verhouding met jou medegelowige (4:11-12);

die afhanklikheid van God (4:13-17);

rykdom (5:1-6);

die volhardende wag op die Here se koms (5:7-11);

integriteit (5:12);

swaarkry en vreugde (5:13) en

siekte en sonde (5:14-20).

Vers13: Wysheid en verstandigheid is deugde waarop mense graag aanspraak

maak! Ook in Jakobus se tyd was daar talle mense wat hulle as wys en verstandig

voorgehou het (Jak.3:1). (Jakobus sê mense dink maklik hulle is wys, maar hulle

dade moet bewys of hulle regtig wys is!)

Wat is verstandigheid? Verstandigheid (IK) – is die vermoë om logies te

redeneer. Logika is ŉ Godgegewe gawe waaroor ons ook dankbaar moet

wees.

Wysheid: Wysheid kom van God. Dit beteken hier die vermoë om te weet

hoe God wil hê dat jy jou lewe inrig. En hoe jy in elke konkrete situasie

moet optree (vgl.1:5). Wysheid is ŉ Godgegewe aanvoeling of insig oor wat

reg en verkeerd is in ŉ bepaalde situasie. Jy kry bv. insig in God se doel met

voor en teëspoed.

Hoe weet jy (evalueer jy) wie is werklik wys en verstandig? Bewerings is

nie alleen genoeg nie. Dit is die dade (vrugte dra) wat dit uiteindelik bewys!

Daarom, in die praktyk sal dit allereers uit jou gedrag blyk of jy hierdie

deugde besit:

41

o Nederigheid is ŉ karakter eienskap van iemand wat oor wysheid

beskik. (ŉ Persoon wat sê dat hy wys is, is klaar nie wys nie omdat hy

nie nederig is nie!).

Jesus het die aand voor sy kruisiging getoon wat nederigheid

is, toe hy sy stryende dissipels se voete gewas het (Luk.22:24-

26 en Joh.13:4-5 en 12-17).

Nederige dade maak blywende indruk. Dit is ŉ voorbeeld vir

ons almal.

Jou tong sal nie gesplete wees nie, maar nederige dinge sê.

Iemand wat werklik nederig is, sal nie aanspraak maak op

wysheid en verstandigheid nie, maar eerder die gebrek

daaraan bely (Jak.1:5 en Mt.11:29)

Jou daaglikse lewenswyse sal ŉ sprekende bewys wees dat

Christus in beheer van jou lewe is.

3:14-16 Wysheid is Nie so nie:

Onthou Jakobus skryf die brief vir Christene, en spesifiek vir die leiers, die room

van die Christene. Jakobus skryf aan ŉ gemeente waar daar vele was wat gespog

het oor hulle wysheid en korrektheid. By baie van hulle was daar bittere na-ywer

en selfsugtigheid. Die een wou meer gewild en belangriker as die ander wees. Die

een het homself beter as die ander geag. Van nederigheid soos Christus dit van sy

volgelinge vereis, was daar geen sprake nie.

Iemand wat wys is sal geen na-ywer (jaloesie/ alles draai om jou), hê nie.

Vra God om jou masker af te haal en jouself in die spieël van Sy Woord te

ontbloot. Nederige mense is nie jaloers op ander nie. Nederige mense het nie

selfsugtige motiewe nie.

Vers 15: Die soort wysheid kom nie van bo nie, maar is aards, sinlik en duiwels.

Aards: beteken hierdie soort wysheid is aardgebonde, kom nie van God nie, al

praat jy ook oor hemelse dinge (vgl. 1Kor.2:14; 3:3-6; Fil.3:19).

Sinlik: beteken die soort wysheid word beheer en bepaal deur ons sintuie, die

luste, instinkte, drange. Opsigself is sintuie nie verkeerd nie, maar hier word

42

bedoel dat die soort sintuie nie rekening hou met God en Sy goddelike mag

nie). Die mens en sy instinkte neem beheer oor sonder om God te ken in die

saak. (gemeentelede wat geen berou het oor hul verkeerde optrede nie, was

waarskynlik nooit werklik wedergebore nie. Vgl. 2Pet.2:22).

Duiwels: Dit verwys hier na die naywer en selfsugtigheid wat teen God kies,

ten gunste van die duiwel. ‘n Lewe wat nie deur God beheer word nie, word

deur die duiwel beheer. Daar is nie ŉ middeweg nie.

Sonder wedergeboorte kan jy nie wysheid kry wat van Bo kom nie.

“Leermeesters” met gesindhede en motiewe wat ten diepste boos is, staan nie

in diens van Christus nie, maar in diens van die duiwel.

Na ywer is demonies en kom van die duiwel.

o Mooiwoorde wat jy teenoor ander uiter, kanselleer nie jou bymotiewe

en verkeerde gesindhede nie!

o Jou professionele vaardigheid en korrektheid, kanselleer nie die na-ywer

in jou hart nie.

o God ken jou motiewe en gedagtes nog voor dit in jou hart op kom

(Ps.139:2). Hy weet dat baie van die goeie dinge wat jy vir Hom doen,

net voorgee is en jy dit eintlik maar vir jouself doen!

Gaan dit om onsself, of gaan dit om Christus en om Hom en ons naaste te

dien?

Vers 16: Selfsugtigheid en na-ywer skep wanorde en lei tot gemene dade

o In die vroeë kerk was Ananias en Saffira (Hd.5:3-5,10) ŉ voorbeeld van

verkeerde gesindhede en ons sien hoe ernstig God oor verkeerde

gesindhede voel. Selfsugtigheid lei tot ander sondes, bv. leuens.

o God is ŉ God van orde en nie wanorde nie (1Kor.14:33)

o Ondersoek jouself eerlik. Net jy en God ken jou hart.

Jakob is ŉ voorbeeld in die Bybel wat wind gesaai en stormwind gemaai het:

Hy was ŉ bedrieër voordat God sy naam van “Jakob” (bedrieër) na Israel

verander het. Hy is herskep na ŉ volgeling van God. Die vrugte van sy dade

word in die sondige lewens van sy kinders gepluk. (Sy seuns het sy seun Josef

43

gehaat (Gen.37:3, 18, 32). Hulle jaloesie het hulle instrumente in die hand van

die duiwel gemaak... God het egter dit ten goede gebruik (Gen.50:20)

Jesus as voorbeeld: Mense se naywer maak dat Hy uiteindelik gekruisig word!

3:17 Wysheid wat van Bo kom:

Wysheid kom van God af. (Spr.2:6; Spr.3:19; Luk.11:49; Rom.11:33 en

Ef.3:10). Volgens die Spreuke skrywer is wysheid, die “vrees van die Here”

en kennis van die Heilige is verstand (Spr.9:10). Dit is insig en begrip wat nie

deur vermeerdering van kennis gekry word nie, maar wat God aan ŉ mens

skenk. ŉ mens kan nie wysheid aanleer nie. Die Here gee jou die vermoë

om dit in te oefen.

God gee ware wysheid (lees weer Jak.1:5). Die wysheid het ŉ uitwerking

op ons. Die persoon wat dit besit sal verander en al meer God se karakter

vertoon. Daar is agt kenmerke van die soort wysheid:

1. Geen by bedoelings (eie eer soek nie, ens.)

2. Vredeliewend (die regte verhouding tussen God en mens/ en tussen

mes en medemens. Hierteenoor sal aardse wysheid na ywer bring en

mense op mekaar laat neersien, en verhoudinge verwoes.)

3. Inskiklik (Iemand met wysheid weet hoe om te vergewe, selfs al is die

reg aan sy kant. Soms kan dit verkeerd wees om die wet tot op die

letter toe te pas! Wysheid kom van God en Hy wys ons hoe en

wanneer om toegewings te maak en nie op jou regte te staan nie!).

4. Bedagsaam (Wyse mense is tegemoetkomend en nie vasgevang in

vooropgesette, onbuigbare idees oor alles nie. Hy is bereid om te

luister en kan oorreed word om ŉ goeie saak te steun.. So ŉ persoon

is nie vol van homself en sy eie mening nie)

5. Vol medelye (simpatiek) Dit dui op medelye met iemand wat in die

moeilikheid is, selfs al is die moeilikheid sy eie fout! So word iets van

God se medelye en Sy groot genade in die Christen se optrede

weerkaats. Die genade van God is in die eerste plek immers gerig ,

nie op mense wat onregverdig ly nie, maar op mense wat ly omdat

hulle wel oortree en gesondig het!)

44

6. Goeie vrugte (dade). Die wyse Christen se medelye is méér as ŉ

gevoel van jammerhartigheid en mooi woorde. Dit loop uit op dade

wat prakties hulp verleen.

7. Onpartydig. (Hierdie wysheid is vry van vooroordeel en is in staat om

ŉ saak objektief te beskou en tot ŉ beslissing te kom soos God dit sou

doen.) Alhoewel jy tegemoetkomend is, het jy wel vaste oortuigings.

8. Opreg. (Christelike wysheid gee nie voor nie en speel nie toneel nie.

Hy skuil nie agter maskers nie. Wat hy sê en wat hy doen, lê op een

lyn.)

Hier is twee tipes persone deur Jakobus geskets: iemand met Wysheid en

iemand met aardgerigtheid; Wysheid wat van God kom het bogemelde

kenmerke, en bring jou in die regte verhouding met God, en lei jou na die

hemel. Die ander soort wysheid, is “aardgerig” en toon kenmerke van

selfsugtigheid en na ywer. Daardie wysheid kom van die duiwel en lei na die

hel)

3:18. Saai die goeie en jy sal die goeie oes.

Hoe oes jy die geregtigheid? Die “geregtigheid” waarvan Jakobus hier

praat, dui op ŉ lewe wat in ooreenstemming is met die wil van God. Stel jou

lewe daarop in sodat God se wil uiteindelik in vervulling gaan in jou lewe!

Jy ontvang dit nie eensklaps nie. Jy strewe daarna. Jy oefen dit in.

Jy moet die soort wysheid positief gebruik in God se belang: bv. om vrede

te maak As vredemaker moet jy bv. vrede saai. (ŉ vredemaker help om

skewe verhoudings tussen mense weer reg te maak. Hierteenoor is ŉ

loslippige persoon ŉ brandstigter)

Bid en vra God hierdie wysheid en Hy sal dit gaandeweg n werklikheid in

jou lewe maak.

Begin om stukkende verhoudings tussen mens en medemens te heel en

stukkende verhoudinge tussen God en mens te herstel.

45

Hoe dra mens die evangelie oor in die wêreld? Wyse mense sal die groot

opdrag van Jesus om die evangelie uit te dra (en leef) op die regte wyse

doen: (vgl.Pred.7:5; Eseg.33:7-9; Spr.27:17)

46


Jakobus bespreek in die hoofstuk voorbeelde van hoe jou gesindheid verander as jy wysheid van God ontvang: bv. jou houding teenoor besittings, jou onderwerping teenoor God, jou verhouding met medegelowiges, en jou totale afhanklikheid van God.

4:1-2 Jou houding teenoor besittings Die gesindheid waarmee jy jou besittings bestuur, weerspieël of jy wysheid van

God ontvang het.

Daar is riglyne in die Skrif hoe om jou besittings te bestuur. Enkele voorbeelde:

Jy behoort te weet alles wat jy is en het kom van God af (Joh.3:27,

Deut.8:17-18).

Gee aan God wat Hom toekom: tiendes en dankoffers (Mal.3:8-10).

Betaal jou belasting en boetes wat die owerheid jou oplê (Rom.13:1-7).

Hulpverlening aan behoeftiges met regte gesindheid (2Kor.8:1-5 en Mt.6:2-

4).

Gee blymoedig vir God se werk (2Kor.9:6-7).

God sorg vir jou en gee aan jou wat jy nodig het (2Kor.9:8; Spr.16:3).

Vertrou God en moet jou nie bekommer nie (Mt.6:26-27).

Woeker met jou talente, moenie lui wees nie (Spr.21:25-26)

Prioritiseer jou verpligtinge, werk slim (Spr.24:27)

Wees eerlik (Spr.24:26; Spr.20:17en Spr.25:14)

Moenie geld na jaag nie. Behou jou sin vir waardes (Spr.23:4)

Moenie nalatig wees en jou werk verwaarloos nie (Spr.18:9)

Die “leermeesters” onder die Joodse Christene aan wie Jakobus skryf, het

voorgegee dat hulle wys en verstandig is. Jakobus toets nou hulle gesindheid en

toon dat hulle nie met die wysheid van God optree nie. Die soort wysheid is onder

andere vredeliewend (Jak.3:17). In daardie gemeente het net die teenoorgestelde

gebeur. Stryd en rusie was aan die orde van die dag! (Hoe tree die mense in jou

47

gemeente of werkplek op? Tree hulle met God se wysheid op?) Die

“leermeesters” wou graag bo die ander gemeentelede wees. Hulle wou nie

dienend optree nie en wou hulle ook nie iets deur iemand anders laat leer nie.

Hulle het ook nie vir ander die aansien of rykdom gegun wat hulle reeds gehad

het nie.

Selfsugtigheid veroorsaak rusies en stryd. Selfsugtige begeertes maak jou

jaloers op ander se sukses en besittings. Dan begeer jy dit ook en as jy nie jou

sin kan kry nie, raak jy aggressief. Dan tree jy ook verkeerd op! Soms wil jy selfs

moord pleeg om jou sin te kry. Voorbeelde: (1) Die vrou het in die tuin van

Eeden verbode vrugte begeer – Gen.3:6. (2) Koning Dawid wou met Batseba

trou – maar sy was reeds getroud met Urija. Hy maak toe ŉ plan om haar man

te vermoor – 2Sam.11

Jakobus skryf vir Christene. Dit kan wees dat hulle afvallig geraak het of skyn

Christene was. Hy wys die sonde en gevaar uit as jou begeertes op loop gaan

met jou. Dan dink en tree jy nie meer onder beheer van die Gees op nie.

Vraag: is alle begeertes noodwendig sonde? Nie alle begeertes is verkeerd

nie. Iets wat egter aan jou naaste behoort en wat jy begeer is sonde (Eks

20:17).

Toets jouself: besit jou rykdom / besittings jou, of is dit in diens van jou?

Iemand wat in die regte verhouding met God lewe, word al meer

onselfsugtig. So iemand sal nooit ander wil benadeel deur sy besittings ten

koste van ander uit te brei nie. So iemand sal nooit net sy eie behoeftes wil

bevredig nie. So iemand sal op so wyse teenoor sy naaste optree dat God

daardeur geër word.

Vers 2b-3: Gebed en selfsugtige begeertes

Agtergrond: Die leermeesters in die gemeente aan wie Jakobus skryf het

klaarblyklik nie meer gebid nie. Wanneer hulle dinge wou hê, het hulle hul gesag

en invloed gebruik om dit af te pers. Dan was daar ook mense wat gebid het,

maar dit was deurspek van selfsugtigheid. Hulle het verkeerde motiewe gehad.

(vgl. weer Jak.2:1 e.v.). Hierdie mense was waarskynlik arm en het nou ook

48

begeer om ryk en belangrik te word. Hul gebede was verseker nie in die eerste

plek om God se Koninkryk te dien en Hom te eer nie.

Nou gee Jakobus die regte manier om besittings te kry: Bid! Dis egter belangrik

dat jy op die regte manier moet bid. Jakobus wys nou die skokkende waarheid

dat selfsug self tot in jou gebede kan insluip! Dan bid ons selfsugtig!

God verhoor nie gebede waarvan die onderliggende gesindheid in die hart

verkeerd is nie. Die Here soek ware bidders (Joh.4:23). God weet presies

wanneer ons gebede opreg is en ons motiewe suiwer is. (Jou gewete sal dit

ook aan jou openbaar).

Suiwer gebede is vir God aangenaam (Opb.5:8).

Hoe moet mens bid? God en Sy belange moet vir jou voorop in jou hart staan.

Jou gebede moet rondom Hom wentel. Dan sal ons eie behoeftes meer op die

agtergrond wees.

o Ons wil dikwels God oorhaal om te doen wat ons wil hê, in plaas van

om te vra wat God wil hê en dan daarby in te val. (vgl.1Joh.3:21-22)

o Jy moet ŉ aanvoeling ontwikkel wat vir God belangrik is en wat Hy wil

hê

Mag ons dan nie vir ons eie behoeftes bid nie? Verseker moedig die Bybel ons

aan om vir ons eie behoeftes te bid, maar dan nie omdat ons beter as ander

wil wees of meer as ander wil hê nie. Dan is ons motiewe suiwer.

o Dit is verkeerd om die lewe ten koste van ander te wil geniet

o Dit is verkeerd as jou vreugde en plesier voortspruit uit

ongehoorsaamheid aan God.

Daar is verskeie riglyne in die Skrif om ons in ons gebedslewe te begelei. Ek

noem net drie beginsels:

1. Raak ontslae van hindernisse vir jou gebedslewe:

o Bewuste onbelyde sondes (Ps.66:18; Jes.59:1-2)

o Suinigheid en geldgierigheid (Spr.21:13; 1Tim.6:10)

o Ongeloof en twyfel (Joh.16:9; Jak.1:6-8)

o Onvergewensgesindheid en bitterheid in verhoudings (Mt.6:14-15)

49

o Verkeerde optrede teenoor jou huweliksmaat (1Pet.3:7)

o Hoogmoed (Jak.4:6)

o Selfsugtige motiewe in gebed (Jak.4:3)

o ŉ kritiese gees (Mt.7:1; Rom.14;10)

o Ondankbaarheid (1Tess.5:18)

o Wanneer jy nalaat om restitusie te doen (Lev.6:4-5)

o Wêreldsgesindheid (1Joh.2;15)

2. Bid in die Naam van Jesus (Joh.14:13-14; 16:23b-24; 16:26)

o Om in Jesus se Naam te bid, is die bereidheid om deur God

getransformeer te word om te dink en doen soos Jesus (Sy Natuur)

o Om vir Sy belange te bid en werk

o Om in Sy outoriteit te bid en met Sy gesag jou te beklee.

o Om op Sy oorwinning by Golgota posisie in te neem en Sy Naam en

gesag as verwysing te gebruik.

o Daar is ongeveer 470 name in die Skrif waarmee God-drie enig aan

ons bekendgestel word: God se Naam is onder andere: Ego Eimi (Ek is

–Luk.22:70); El Shaddai (Die Algenoegsame – Gen.17:1); El –Roi (Die

God wat sien – Gen.16:13-14); Adonai (God ons regeerder –

Eseg.16:8,30); Heilig (Jes.57:15; Hd.2:27); Die Almagtige (Ps.59:6;

Opb.19:6); Jahweh (Die Ewige- die Een wat vir altyd liefhet Mal.3:6);

Jahweh –Rophe (Die Here wat jou gesond maak – Eks.15:26);

Jahweh-Shalom (God is vrede – Rig.6:24)

3. Bid binne die wil van God

o ŉ Bereidheid om jou aan God se wil te onderwerp (Mt.6:33; Joh4:34-

35)

o Wanneer jy God se leiding soek, wag op neutrale grond

o Leef in noue gemeenskap met God (Rom.12:1-2)

o Wag op God – Jes.28:16 (OV).

o Vertrou volkome op die Here (Spr.3:5-6; Jak.1:6-8)

o Handel telkens met die lig wat jy op daardie stadium tot jou

beskikking het

50

o Die wysheid van raadgewers (wat kinders van God is – Spr.11:14;

12:15; 24:6)

o Sit ŉ velletjie uit wanneer dit moeilik is om te onderskei (Rig.6:37-39)

o Oorweeg alle voor en nadele

o Bid en vra God direk wat Sy wil is (Mt.7:7)

o Weerstaan vrees wat jou haastig of ongeduldig wil maak (1Joh.4:18)

o Wees deurgaans gehoorsaam aan alle geestelike beginsels en

waardes in die Skrif wat jy reeds weet God se wil omskryf

4:4-10 Onderwerp jou aan God. Nog ’n praktiese uitlewing van hemelse wysheid is nl. dat jy jou volkome aan God onderwerp, al beteken dit dat jy swaarkry op ander terreine. Vers 4:

In die Ou Testament is die verhouding tussen God en Sy volk dikwels met ŉ huweliksverhouding vergelyk (vgl.Jes.54:5; Jer.3:20). Ook in die Nuwe Testament word die kerk voorgestel as “die bruid van Christus” (Opb.19:7; 2Kor.11:1-2; Ef.5:24-28). As die gemeente dan ontrou raak teenoor God, dan word die beeld van ŉ egbreekster gebruik, wat goed bekend was aan die Joodse Christene. Dis die verbreking van ŉ intieme lewenslange verhouding.

In die nuwe Testament word die term “Wêreld’ dikwels gebruik om vyandskap met God aan te dui (vgl. Jak.3:6 en 2Tim.4:10).

o Wat Jakobus in vers vier bedoel, word ook deur Jesus in Mt.6:24 verduidelik. Dit is onmoontlik om God lief te hê, as jy ook iemand anders (die wêreld) in jou huweliksverhouding toelaat. Jy kan nie God liefhê en ook van Sy vyande hou nie.

Jy het ŉ wil en God laat jou die keuse om te kies. Jou flirtasie met die wêreld en sonde is nie iets wat maar toevallig gebeur nie. Dit is ŉ wil’s keuse wat jy maak met die volle wete wat jy doen.

o As iemand dan willens en wetens vir die wêreld teen God kies, dan is jy ŉ vyand van God!

Onthou die gemeentelede aan wie Jakobus skryf, was nie elke dag met hulle hele hart aan God getrou nie. Hulle het toegelaat dat allerlei sondes hul lewe binnedring en so ook die gemeente. sommige het biddeloos geraak en ander

51

jaloers, en selfsugtig. Materialisme het ŉ sterk greep op hul lewens gekry. As dit gebeur, pleeg jy egbreuk met God. Jou keuses plaas jou direk teenoor God en jy word ŉ vyand van God. o Vraag: Hoe lyk jou motiewe en prioriteite?

Vers 5: Wat beteken dit dat God ons “heeltemal” vir Homself wil hê? Wedergebore kinders van God behoort aan God. Die woordjie “gees” kan twee betekenisse hê:

o “Gees” kan na ons lewe verwys. Dit sal dan beteken dat God ons lewe heeltemal vir Homself wil hê. God wil alleen eienaarskap oor ons hê. God het ons “jaloers” lief soos ŉ man sy vrou lief het.

o Die woordjie “gees” kan ook na die Heilige Gees verwys. Dit sou dan beteken: Sy Gees woon in ons en daarom behoort ons ook die Gees van God volkome te gehoorsaam en volkome beheer oor ons te gee. Ons kan nie twee persone beheer oor ons gee nie.

Beide hierdie interpretasies sou van pas wees.

1Kor.6:19-20 ”Of besef julle nie dat julle liggaam ŉ tempel van die Heilige Gees is nie. Julle het die Heilige Gees wat in julle woon van God ontvang, en julle behoort nie aan julle self nie: julle is gekoop en die prys is betaal. Julle moet God dus in julle liggaam verheerlik”

Exo.20:5 God eis onverdeelde trou van ons. Ons kan sê God wil ons heeltemal vir Homself hê. God het sy “vrou” (die kerk), jaloers lief en sal geen mededinger duld nie. (vgl. ook Eks.34:14). (lees ook die 1953 Afrikaanse vertaling)

Die Here het ons so lief dat Hy ons met niemand wil deel nie! Hy is jaloers dat ons net Syne moet wees! Hy eis ons volledig net vir homself op.

Vers 6: God se genade is groter as wat hy van ons vra: God vra baie van ons, ons hele lewe, maar Hy gee Sy hele lewe vir ons en daarmee saam die ewige lewe!

Genade, word gegee aan mense wat dit vra omdat hulle besef dat hulle dit nodig het! Nederige mense is bewus van hul nood en pleit om genade. Selfvoldane mense vra nie genade nie.

o Hoogmoediges kan daarom nie aanspraak maak op genade nie.

vgl.Spr.3:34 “Met hooghartige spotters dryf Hy die spot, maar Hy is goed vir die wat beskeie is.”

52

Mt.23:12 “Wie hoogmoedig is, sal verneder word, en wie nederig is, sal verhoog word.” (Lees ook Ps.51:11-13)

As mens ŉ Christen wil wees, moet jy bereid wees om alles wat jy is en het vir die Here te gee. Wat dink jy is die implikasie hiervan?

Vers7-8 Jakobus het reguit vir sy lesers gesê watter verkeerde dade en gesindhede hulle het. Hy gee nou raad hoe hierdie sondes verwyder kan word en hoe sy lesers goeie volgelinge van God kan word. Drie opdragte word gegee: a) Onderwerp julle aan God: Dit beteken, gee jouself heelhartig aan God.

Aanvaar dat God jou heeltemal vir Homself wil hê.

Wees bereid om elke deel van jou lewe aan Sy opperbevel te onderwerp: Liggaam, siel (denke-rede-intellek), gees (gewete/inspirasie.)

Aanvaar dat God se wil beter is as jou eie. Aanvaar dat God ŉ bepaalde doel met jou lewe en met beproewinge in jou lewe het.

Aanvaar dat jy om God se doel met jou lewe te bereik, sekere dinge sal moet prysgee en ander sal moet doen.

Moenie kompromieë sluit met wêreldse dinge wat God teleurstel nie. Laat God toe om volle beheer oor jou lewe te neem en onderwerp jou aan sy leiding (Heerskap/baasskap).

Om jou aan God te onderwerp gaan jou iets kos. Jy moet leer om God in alle opsigte eerste te stel. Selfs vóór jou man, vrou, kind of vriend! Stel God vóór jou werk, sport of rykdom! (Mt.10:37-39) o Onderwerping aan God beteken God is belangriker as enigiets

anders (vgl. die ryk jongman wat nie God bo sy besittings kon stel nie (Mk.10:21-22)

o Stel alles in diens van God. Jou besittings en jou talente (hande, voete, verstand, tong, ens.).

Aanvaar dat God se wil beter as jou eie is en tot jou en Sy voordeel is. Aanvaar dat jy daarom sekere dinge sal moet prys gee en ander sal moet doen.

Wie hom aan God onderwerp, ontvang soveel meer as wat hy prysgee. Kan jy opnoem wat dit vir jou werd is? (Jy ontvang ŉ skat in die hemel Mk.10:21, Mt.10:37-39)

53

b) Staan die duiwel teë: Moenie die duiwel afmaak as ŉ onwerklikheid of grap nie. Dan begaan jy ŉ groot fout. Die bose magte is ŉ realiteit. Petrus waarsku ons om nugter en wakker oor die saak te wees (1Pet.5:8).

Die duiwel is jou vyand en wil jou en die mense rondom jou verwoes. Jy moet sy strategie ken en die gevaar vermy. Jy moet Satan se planne teenstaan en beveg.

Die Seun van God het gekom om die werk van die duiwel tot niet te maak (1Joh.3:8). God is magtiger as die duiwel (Luk.11:22)

Navolgers van God en navolgers van die duiwel kan uitgeken word (1Joh.3:9-10).

Jy moet weet jy kan nie satan in eie krag aanvat nie. Dan gaan jy verloor. Jesus, die Seun van God, het Satan reeds oorwin en hy het gekom om die werk van die duiwel tot niet te maak. (Kol.2:13-15; Opb.12:10-12; Heb.2:14; 1Joh.3:8 en Luk.11:21-22)

Jakobus verseker ons, dat as ons onsself aan God onderwerp en in Sy Naam (en krag) die duiwel teenstaan, sal hy van ons vlug. (Calvyn het iewers geskryf dat dit lyk asof Satan weer terugkom en nog erger veg teenoor die wat hom opponeer. Dalk kan jy uit ervaring saam praat). Die punt wat Jakobus wil maak is: Al sou die duiwel sy aanvalle herhaal, sal hy die aftog blaas as jy hom aanhoudend teëstaan. Die duiwel is reeds deur Jesus oorwin en hy sal uiteindelik swig voor God se almag (Ef.6:11)!

Hoe staan mens die duiwel teë? o Jy het berou oor jou sonde en bely dit. Jy neem Jesus se

verlossing van sonde aan. Deur die bloed van Jesus word jy gereinig. Jy word wedergebore deur die Gees en jy laat toe dat Gees van God jou lewe en gedrag beheer.

o Jy leef heilig (vermy dinge wat God teleur stel en jou intieme verhouding met God benadeel).

o Jy bly leef in absolute gehoorsaamheid aan God se Woord. o Jy maak daagliks seker dat daar niks in jou lewe is wat God

bedroef nie. Wanneer jy van iets bewus word bely jy dit en herstel jou gedrag.

o Jy fokus al jou energie op God en nie op die duiwel nie. God self sal vir die res sorg.

Wanneer Christus terugkeer sal die Satan en bose magte vir ewig vernietig word (Opb.20:10-15).

54

c) Nader tot God (vers 8): Wat impliseer die opdrag? Dit impliseer God is nie ŉ onpersoonlike krag of ŉ diktator wat daar van ver af regeer nie. Hy is ook nie onbereikbaar nie. Jy kan tot God persoonlik nader. Jesus Christus is die brug tussen ons en God. God se Gees help ons om met God te kommunikeer en Sy wil te verstaan. God praat op verskeie maniere met ons (veral deur Sy Woord – die Bybel, maar ook deur mense, gebeure, omstandighede, die natuur, drome ens. Ons praat weer op ons beurt met God deur gebed) (Joh.16:23-24)

o Eerstens: God wil in ŉ persoonlike verhouding met jou leef. Hy begeer dat ons een met Hom sal wees, soos Jesus en Sy Vader een is (vgl.Joh.17:21-22) o Tweedens: As ons God soek (tot Hom nader), sal Hy Hom deur ons laat vind (vgl.Joh.6:37). As jy begeer om Sy kind te wees, sal Hy jou Vader wees. God begeer dat daar ŉ persoonlike verhouding van liefde tussen jou en Hom sal wees. God begeer dat ons eerste sal naderkom, eerste ons sonde sal bely!

Vers 8(b)-10 Hoe nader ŉ mens tot God? Vandaar die oproep:

Was julle hande, sondaars (vers 8): Hierdie is ŉ skerp waarskuwing om almal wakker te skud.

o Jy moet onthou, al is God genadig en al wil Hy in ŉ persoonlike verhouding van liefde met jou wandel, is Hy Heilig. Daar is baie gebreke in ons lewe. Hierdie uitdrukking “was julle hande” dui nie hier op fisiese hande was nie, dit dui op ŉ skoonmaak van jou lewe (morele en sedelike suiwerheid) (vgl.Jes.1:16).

o Met hierdie beeldspraak, roep Jakobus sy lesers op tot ŉ praktiese lewe wat uiterlik in woord en daad suiwer is. Hierdie reiniging is alleen moontlik deur die kosbare bloed van Jesus. (1Pet.1:19).

Reinig julle harte, huigelaars (vers 8): Hierdie oproep sluit by die vorige aan en beklemtoon die innerlike reinheid en suiwerheid.

o Die woord huigelaars, dui op mense wat ŉ dubbele lewe lei en is dieselfde woord wat Jakobus vroeër gebruik het (Jak.1:8). (die woord kom ook in Mt.22:37 voor).

o Die bedoeling is duidelik: Moenie tussen twee gedagtes hunker nie, maar wy jou heelhartig aan die Here. Maak klaar met sonde. Aanvaar dat Christus jou skuld betaal het.

Bekla julle ellende, treur en huil (vers 9):

55

Dit beteken dat jy ŉ opregte berou voor God oor jou sonde moet hê. o Die selfvoldaanheid en materialisme wat op hierdie gemeente lede

aan wie Jakobus skryf, ŉ houvas op hulle gekry het, maak dat hulle nie in werklike berou oor hul sonde voor God kan kom staan nie. Daar is te veel dinge wat vir hulle groter waarde het as ŉ suiwere verhouding met God.

o Die gemeente/ gelowiges moet in sak en as (berou) gaan en eers tot ŉ herwaardering van hulle geloof en die uitlewing daarvan kom. Hulle moet opregte berou oor hulle ellendige toestand hê en eers daaroor treur!

o Hulle moet ook ŉ slag wegkyk van hul eie selfsugtige belange en bewus word van ander mense se nood, dit raaksien en ook daaroor huil!

Onderwerp julle in nederigheid voor die Here (vers10): o Die onderwerping voor die Here kan nie sommer net terloops gebeur

nie. Dit is ŉ doelbewuste daad (vgl.Jak.4:7) en moet met berou (treur oor jou sondes) gepaardgaan.

o Bewus van God se heiligheid en almag moet dit in ŉ nederige gesindheid geskied.(Jak.3:13 het ook al na nederigheid verwys). Buig voor God se gesag. Toon berou, vra vergifnis.

o In die gemeente was daar mense wat hulle self as so wys en verstandig geag het, dat dit vir hulle moeilik was om hulle afhanklikheid van God te erken en in nederigheid voor Hom te nader. (Ons moet insien dat ons klein en nietig voor God is en dat ons afhanklik van Sy genade is). Onderwerp julle in nederigheid voor die Here…

En Hy sal julle verhoog (vers10): o Die konteks van die gelowiges in die gemeente aan wie Jakobus skryf

was: Hulle wil so graag “hoog” en belangrik wees, dat hulle selfs voor hul ryk onderdrukkers kruip (nederig diensbaar word en met alles saamstem) om tog net in hul goeie boekies te kom. Hierdie is egter ŉ totaal verkeerde benadering! Julle moet eerder die teenoorgestelde doen.

o As jy in nederigheid tot god nader en jou voor die Here onderwerp, dan sal Hy jou begenadig. Hy sal jou verhoog. (Mt.23:12; Jes.57:15)

o Hoe verhoog God ons? Jou sosiale en geldelike posisie sal nie dalk nie noodwendig verander nie. Dit kan selfs dieselfde bly, maar dan sal

56

jou posisie verhef word as iemand wat in ŉ persoonlike verhouding met God wandel. Jou posisie sal verander van verlore sondaar tot kind van die Here. Jou posisie sal verander van iemand wat op weg was na die Hel, maar nou op weg is na die troonkamer van God. (Ps.10:17)

o Daar is geen groter verhoging denkbaar nie as om van die lewende God te verneem: “Jy is Myne!” (vgl. Jes.43:1; Jes.41:10; Joh.10:28-29)

4:11-12 ŉ Waarskuwing oor die sonde van kwaadpraat Moenie van mekaar kwaadpraat nie (vers11)

Die Griekse woord vir kwaadpraat ( , uitspraak: katalale - betekenis “to slander”) verwys na enigiets wat iemand anders kan benadeel of seermaak. Dit is om slegte en baie keer onware dinge van ŉ ander persoon in sy afwesigheid te sê. Ons verwys in Afrikaans daarna as “skinder”. Dit is om iemand liefdeloos te kritiseer of aan te val wanneer hy nie teenwoordig is om homself te verdedig nie.

In Rom.1;30 word kwaadpraters deur Paulus in dieselfde asem genoem as mense wat God haat. Dawid sê in Ps.101:5 wie sy naaste beskinder wil hy uitwis.

Kwaadpratery was blykbaar ŉ groot probleem by die lesers aan wie Jakobus skryf. Dit was een van die sondes van die tong wat hy reeds in besonderhede bespreek het (Jak.3:1-12). Die geskinder onder hulle het heel moontlik ontstaan as gevolg van hul naywer (jaloesie) en selfsugtigheid. Die een wou hom bo die ander verhef, groter indruk maak en verstandiger voorkom. Die maklikste manier waarop hulle hul mededingers kon afkraak was om agter hulle rug allerlei lelike stories oor hulle te versprei.

As jy kwaadpraat van jou broer, veroordeel jy die wet (vers 11):

Jakobus praat met sy mede-Christene, daarom spreek hy hulle aan as broers (en nie as sondaars nie). Hy beklemtoon; As jy van jou broer kwaadpraat of veroordeel, praat jy kwaad van die wet. (dit is die riglyn van optrede wat God self vir Sy Koninkryk vasgestel het). Jesus het die wet saamgevat as liefde tot God en jou naaste – Mt.22:37-40. Jy praat dan eintlik kwaad van die skrywer van die wet. Jy kraak dan eintlik God self af.

57

o Paulus het gesê dat iemand wat sy medemens liefhet, die hele wet van God uitvoer (Rom.13:8-10).

o Dit is daarom belangrik dat jy jou gesindheid teenoor mense ondersoek en sorg dat jy eerder mense opbou as afbreek. (Jak.2:8)

o Wanneer jy kritiek teenoor iemand uitspreek, moet jy opbouing en versterking van daardie persoon in die oog hê en dit nie doen met die doel om daardie persoon af te breek nie. (so wys jy dat jy erns maak met God se riglyn van lewe – die wet van die liefde).

Speel jy regter? (vers 11)

Wie hierdie koninkrykswet van liefde, bewustelik oortree, plaas hom soort van bo die wet en tree dan op as selfaangestelde regter. Deur jou naaste te veroordeel, doen jy nie wat die wet vra nie (om jou naaste lief te hê) nie, maar doen jy die werk van ŉ regter (deur ander mense se handel en wandel te beoordeel en uitsprake daaroor te doen).

As jy hemelse wysheid het (in die regte verhouding met God leef), sal jy daarteen waak om kwaad van jou naaste te praat of regter oor hom te speel.

o As jy jou medegelowige lief het, sal jy nie sy optrede agter sy rug bespreek en veroordeel nie. Dit is onmoontlik om iemand lief te hê en tog terselfdertyd agter sy rug van hom te skinder!

o Jou opdrag van God af, is om jou medemens lief te hê!

Daar is net een Wetgewer en Regter (vers12)

Onthou jy is nie sy regter nie. In teendeel, God is sy en jou regter.

God is die enigste wat wetgewer en regter is: Hy is die wet. Hy kan red en Hy kan vernietig. (Mt.24:30-31; 25:31-32,41)

God ken die hart van elke mens en Hy weet wat elkeen dink en wat elkeen se gesindheid is. God weet wie wedergebore is en wie nie wedergebore is nie. Jy weet dit nie, daarom pas dit jou nie om jou medegelowige se motiewe in twyfel te trek en hom agter sy rug te veroordeel waar hy homself nie kan verweer nie.

Om te skinder, is een van die lelikste kenmerke van ŉ wêreldling. Dit is tragies dat hierdie kenmerk ook in die lewe van die kerk aanwesig is. Dit trek ŉ streep deur die één eienskap wat die kerk ten alle tye van die wêreld

58

behoort te onderskei: die liefde. (ŉ gelowige of gemeente wat kwaadpraat, trek ŉ streep deur sy getuienis en maak van sy geloof ŉ bespotting).

Onthou die goue draad wat dwarsdeur Jakobus se brief loop. Daar was leermeesters wat hulle wys gehou het: As jy hemelse wysheid het (in die regte verhouding met God leef), sal jy daarteen waak om kwaad van jou naaste te praat of regter oor hom te speel. Daar is net één wetgewer en regter en die is Jesus. Onthou Jesus se waarskuwing in Mt.7:1-2.

4:13-17 Afhanklikheid van God

Nog ŉ praktiese wyse waarop ons hemelse wysheid uitleef is om in jou toekomsbeplanning steeds te besef dat jy totaal afhanklik is van God. Dit moet sigbaar wees in jou lewe

Die gelowiges aan wie Jakobus skryf, was arm, maar sekere gemeentelede het nou werk gekry by rykes wat handelaars was en gedink het hulle is onafhanklik en onaantasbaar. Hierdie invloed het oorgespoel na sommige van die gemeentelede se leefstyl. Die Jode was vernuftige sakemanne en kon met min, gou-gou ŉ sukses maak.

Hoe lyk afhanklikheid van God in die praktiese lewe? (vers13)

Beplanning en berekening is noodsaaklik. Hardwerkendheid is net so belangrike vir God. (Spr.6:6; Luk.14:28-30)

Hou in jou beplanning en berekeninge altyd rekening met God!

Jy kan maklik vermetel raak wanneer jy ŉ stabiele inkomste het en dink jy is nou onafhanklik van God. Jakobus waarsku teen planne wat met groot sekerheid gemaak word. Moet nooit vergeet dit is God wat jou gebring het waar jy nou is nie.

Lees: Deut.8:17-18

Niemand kan vooruitsien nie! (Vers 14)

Ons lewe is so kortstondig in terme van God se bestaan, dat dit met ŉ damp (reuk of stoom) vergelyk kan word wat net ŉ kort oomblikkie bestaan en dan weer verdwyn.

Dit is vermetel om groot te praat en planne te maak as jy nie eers weet of jy môre gesond sal wees of sal bestaan nie.

As die Here wil (vers 15)

59

Ons afhanklikheid van God moet sigbaar word in ons woorde en dade (leefstyl). Sommige mense dink as hulle die woorde Deo Volente (As die Here wil) in elke sin sê, het hulle hul afhanklikheid van God betoon. Dit gaan oor meer as net woorde, dit gaan oor die gesindheid van jou hart! Onthou selfs die heidene sê woorde wat aan ŉ hoër mag erkenning gee en dit verander nie hul hartsgesindheid nie!

Voorbeelde: Ongelowiges sê: “as die gode wil” sal ek so en so maak. Moslems gebruik weer die uitdrukking “Imsh’ Allah” wat beteken: “As Allah

wil”. Die Jode het tot op daardie stadium nie so ŉ vaste uitdrukking geken nie.

Paulus het ook soortgelyke leringe as Jakobus gehad: (vgl. Hd.18:21; 21:14; 1Kor.4:19; 16:7; Fil.2:19-20). Deesdae gebruik gelowiges die term: Deo Volente of DV (as God wil). (Onthou dit help nie om die woord as ŉ stop woord of as ŉ magiese uitdrukking te gebruik om moontlike ongeluk te besweer nie.

Jou beplanning vir die toekoms moet wys dat jy besef dat jy weet hoe afhanklik jy van die Here is. Vra God dat as iets nie van Hom af kom nie, of jou planne verkeerd is, dat Hy dit sal verander.

Wie gee die tyd? Wie gee jou gesondheid? Die lewe wat jy het, het jy van God ontvang. Terwyl jy dit het, maak die beste daarvan gebruik.

Onthou, God is die eintlike eienaar van die goed wat jy so aanmatigend jou eie noem. Jy sal eendag rekenskap moet gee hoe jy dit in Sy diens gebruik het.

Selfversekering is goed, maar net tot op ŉ punt. (Vers 16)

Jy hoef nie vol onsekerheid oor die toekoms te wees nie. God waarborg dat Hy jou sal versorg.(Mt.10:29-31). Jou selfversekering moet spruit uit die feit dat jy God ken en op Hom staatmaak.

Selfversekering wat God uit die prentjie haal lei tot grootpratery. Mense wat groot praat en grootdoenerig is, doen dit met minagting en miskenning van God.

Jakobus se lesers was bekend met kwaksalwers wat groot gepraat het: (mense wat medisyne en salwe verkoop het en belowe het die medikasie sal werk, maar dan werk dit nie.)

o Nog ŉ voorbeeld van die verkeerdheid van grootpratery is die van Petrus: Mt.26:33-35.

60

Wanneer jy seker is, jy is binne God se wil, en seker is, jy is besig om te doen wat God wil hê jy moet doen, sal jy ŉ selfversekering van God ontvang wat vir niks stuit nie.

Doen wat reg is! (Vers 17)

As jy weet dat jou selfversekerdheid uit ŉ sondige gesindheid gebore word, en jy stel dit nie reg nie, dan doen jy sonde teenoor God.

Die term wat Jakobus hier vir sonde gebruik is dieselfde term wat in Mt.13:19 vir die duiwel gebruik word. Satan is by uitstek ŉ grootprater en grootdoener.

Vgl. die duiwel se grootpraterigheid: Mt.4:9

Nederigheid is eerder die kenmerk van ŉ ware gelowige se lewe.

61


Die wyse waarop jy finansiële voorspoed hanteer, moet aantoon dat jy in ŉ intieme verhouding met God leef en dat jy hemelse wysheid by God ontvang het.

5:1-6 Die rykes word gewaarsku Jakobus waarsku mense wat ryk is en hul besittings (rykdom) verkeerd hanteer.

Daar is niks mee verkeerd om ryk te wees nie, die wyse waarop ryk mense hul

besittings bestuur of aanwend, of die gesindheid waarmee hulle optree, is die

probleem. (Onthou armes kan ook geldgierig wees)

Die trant waarmee Jakobus in die eerste ses verse van hierdie hoofstuk skryf, gee

die vermoede dat hy hom hoofsaaklik rig tot die rykes buite die gemeente – en dis

waarskynlik Jode by wie sommige van die gemeentelede in diens was.

Hierdie boodskap was egter net so van toepassing op die gemeentelede (en ook

op ons vandag), want ons weet dat die gemeentelede waarvoor hy skryf, self

geneig was om rykdom te hoog aan te slaan (vgl. Jak.2:2 e.v.).

1-3 Aardse rykdom hou nie vir altyd nie. (As goud en silwer roes)

Een of ander tyd gaan jy afstand daarvan moet doen. Jy kan in elk geval nie jou

rykdom saamneem na die lewe wat na die aardse bedeling gaan kom nie (ewige

lewe of hemel).

Klere is in die Bybelse tyd as teken van welvaart beskou. Daar was nie

motors om mee te spog nie. Die gemiddelde man het dus met sy klere

getoon dat hy of sy iets beter kan bekostig. Daarom was mooi klere ŉ teken

van welvaart en rykdom. (vgl. Rigt.14:12; 2Kon.5:5,22; Hd.20:33

Ons weet goud en silwer kan nie normaalweg roes nie. “Goud en silwer wat

roes”, is ŉ uitdrukking wat Jakobus gebruik om te sê geen aardse rykdom

het blywende waarde nie. Selfs dinge wat onvernietigbaar lyk, kan in God

se oë waardeloos word. Daar kom ŉ tyd dat aardse rykdom niks werd sal

62

wees nie en tot niet sal gaan. Geld in die hiernamaals sal geen waarde hê

vir God nie. Daar kom ŉ tyd dat jy met skok voor God ontbloot sal word en

besef, dit waarop ek staat gemaak het, is nou niks werd nie. Ek het my

skatte op die verkeerde manier en op die verkeerde plek versamel! Daarom

moet jy nou reeds jou geld hanteer met die besef dat dit tydelik is en jy

geen besittings saam met jou kan neem as jy aan jou aardse liggaam sterwe

nie.

Hoewel geld nie ewigheidswaarde het nie, kan dit wat jy met jou geld doen,

wel van waarde wees in die hier namaals (bv. om jou geld te gebruik om die

evangelie uit te dra).

Mense wat hul geld selfsugtig gebruik en net meer en meer bymekaar maak

om in hul eie selfsugtige behoeftes te voorsien, sal in die lewe hierna aan

God rekenskap daaroor moet gee. (Vir die mens vir wie sy aardse rykdom

die Alfa en Omega geword het, wag daar in die hiernamaals ŉ verskriklike

oordeel deur God!) (vgl. Jes.13:6; 14:31; 15:2,3; Amos 8:3)

As jy jou geld gebruik soos God dit wil hê, sal dit ook tot seën van ander

mense strek. So maak jy vir jou ŉ belegging in die hemel bymekaar. Lees in

Mt.6:19-21 wat Jesus self hieroor sê. (vgl. ook Mk.10:21)

Die uitdrukking: “ Julle maak skatte bymekaar terwyl dit die laaste dae is”,

is ŉ verwyt van Jakobus aan die rykes en verwys na die verkeerde prioriteite

wat ons met ons geld najaag hier kort voor Jesus se wederkoms (die tyd

waarin ons nou leef en waarin Jakobus se lesers geleef het). Dit beteken

ons moet by God gaan vasstel wat is sy prioriteite en hoe kan ons die

rykdom wat ons reeds het, meer effektief bestuur om sy prioriteite te

bedien.

o Ons leef reeds in die eindtyd: Dit is die dae tussen die eerste koms en

wederkoms van Jesus (Jakobus en ons, leef dus reeds in hierdie tyd).

(Mense sal al meer goddeloos leef in die laaste dae voor Jesus se

kom: vgl. 2Tim.3:1-5. Die laaste dae is nie ŉ tydperk wat nog gaan

aanbreek nie. Dit het reeds in Timoteus se lewe plaasgevind.

(vandaar die opmerking, “bly weg van sulke mense af!”)

63

o Ons word deur die Bybel opgeroep om waaksaam te wees

(Mk.13:33,37; Luk.21:36; 1Kor.15:52; 1Tess.5:8)

o Moenie probeer bereken nie (Mt.24:36; Mk.13:32; 1Tess.5:2)

o Jy kan nie die tyd bereken nie (Eendag is vir die Here soos duisend

jaar en duisend jaar soos een dag) 2Pet.3:8

Onthou hoewel Jakobus die brief aan arm en onderdrukte gelowiges skryf

(Jak.1:9), het Jakobus in 4:13-14 alreeds aangetoon dat al die mense vir wie

hy skryf, nie noodwendig arm was nie. Daar was rykes en armes in die

gemeente aan wie hy skryf. Jakobus stem egter met Paulus se siening saam

oor geldgierigheid – gaan kyk gerus weer na Jak.1:11; 2:6; 4;13 e.v.)

Verse 4-6

Die rykes het die mense uitgebuit en het boonop die mag gehad om te sorg dat

mense onskuldig veroordeel word of doodgemaak word.

Dit is ŉ gruwelike sonde in die oë van God as ons arm mense geldelik te

nakom (bv. lone is te min, te min aanbied vir produkte, afpersing ens.) Kan

jy aan nog vorme dink hoe ryk mense die arm mense misbruik en uitbyt?

Wat noem Paulus geldgierigheid in 1Tim.6:10? (Hy noem geldgierigheid die

wortel van allerlei kwaad). Wat bedoel hy hiermee? (Gierige mense wil al

hoe meer hê en al hoe minder gee) In die proses om meer te kry deins jy

later nie eens meer terug vir ŉ gruwelike onreg nie!

o Die grondebesitters in wie se diens die gelowiges was, het

waarskynlik gierig opgetree. Die ryk grondbesitters was waarskynlik

nie bereid om na die oes aan die werkers hul welverdiende loongelde

uit te betaal nie.

Maak seker jy betaal die mense wat vir jou werk voldoende. (vgl.

Duet.24:14,15; vgl. ook Lev.19:13; Spr.3:27,28; Jer.22:13; Mal.3:5)

Maak seker jy maak nie woekerwins nie.

Maak seker jy buit nie mense uit wat nie in ŉ geldelike posisie is om hulle

self te handhaaf nie of te beding nie. Moenie beloftes maak wat jy nie

64

nakom nie. Moenie vergoeding wat nou behoort betaal te word uitstel nie.

(Vandag is die omgekeerde ook waar: Jy neem iemand se geld met die

belofte om diens te lewer of iets te bou en dan doen jy dit net half of jy

doen dit nooit nie!) wees presies en stiptelik!

Moenie die lojaliteit of verleentheid van jou werknemers misbruik nie.

Waardeer hul en vergoed hul daarvoor ! (Dikwels besef werkgewers dat

werknemers wat hul werk verloor, nie elders weer werk gaan kry nie. As

gevolg van die skaarsheid van werk word die werknemers dan

ondervergoed)

Die vryemark stelsel van aanbod aanvraag, maak ook dat pryse dikwels

buite verband hoog of laag getrek word. Die een se dood is die ander se

brood sê ons. Kapitalisme maak bymekaar. Die wat het sal altyd meer kry…

Tot op watter punt is die stelsel geregverdig volgens die waardes wat God

hier in die skrifgedeelte vir ons wil leer? Hoe moet Christene in sulke

omstandighede optree?

Die Bybel leer ook nie dat almal ewe veel moet besit nie (sosialisme). (Die

Here bevestig dat verskillende mense verskillende talente ontvang het en

dat een met een talent nie net soveel kan presteer soos een met tien

talente nie). Tog sê die Woord dat ons ŉ verantwoordelikheid het vir

minder bevoorregtes Ons moet billik teenoor hulle optree en toesien dat

hulle versorg is. Almal moet regverdig behandel word!

Rykdom as sodanig is ook nie verkeerd nie. Job is ŉ klassieke voorbeeld

(Job.1:3). Ten spyte van al sy rykdom was hy vroom, opreg en godvresend.

Ryk mense kan dus ook goed wees en dus ook kinders van God wees. Maar

as rykdom jou besit of gierigheid of hebsug oorneem, of selfsugtigheid en

eie belang die botoon voer, of weelde vir jou van die opperste belang word,

moet jy weet dat jy op die groot dag van oordeel voor God gaan staan en

veroordeel sal word. (vgl. die oordeel wat God uitspreek in Ams4:1-2

teenoor die ryk vooraanstaande dames van Samaria. (Hy noem hulle “koeie

van Basan” wat die armes verdruk en die behoeftiges hard behandel.

Uiteindelik sal die vroue van Samaria soos koeie aan hake gelei en met

doringtakke aangejaag word)

65

o In die geskiedenis is daar talle voorbeelde waar rykes se besittings

afgeneem word en aan die armes verdeel word.

Alles gaan uiteindelik daarop neerkom dat gelowiges nie hul sake beginsels

op wêreldse standaarde moet skoei nie, maar sake moet doen met die

Bybelse beginsels en wysheid wat God hul gee.

Inderdaad sê die Bybel, waar jou skat is, daar sal jou hart ook wees: Mt.6:21

God se oordeel aan die einde sal onherroeplik wees (Mt.24:30; Mt.25:32)

Vers 7-8: Volharding

Nadat Jakobus die rykaards wat van God se standaarde vergeet het, aangespreek

het, wend hy hom nou weer tot die hele gemeente. Hy troos nou almal wat

swaarkry onder die uitbuiting van die rykes. Hierdie troos is nie leë woorde nie

soos bv.: “Hou moed!” of “vasbyt”, nie.

Jakobus gee kosbare raad: “Wag geduldig” en die rede waarom hulle

geduldig kan wag is: “die Here kom.” Hieruit weet ons twee dinge:

o God is gedurig bewus van ons versugtinge. Elke dag weet hy wat ons

deurmaak, en tweedens

o Jesus se wederkoms is naby.

Nou is die vraag: Het Jakobus ŉ fout gemaak? Ons leef honderde jare later en

Christus se wederkoms het steeds nie aangebreek nie. Die punt is: Jakobus en die

gelowiges van die eerste eeu na Christus het inderdaad Sy wederkoms in hul

leeftyd verwag. Die vraag is of dit ŉ fout is? Nee, elke gelowige van elke geslag

word opgeroep om te leef met die verwagting dat Christus te enige tyd kan

terugkeer. (vgl. Opb.3:11 “Kyk Ek kom gou!”). Ons leef nou in die laaste dae. Dit is

die tydperk tussen Christus se koms en wederkoms.

Mag mens probeer bereken wanneer Christus weer sal kom? Nee, die skrif

verbied dit. Wie weet wanneer dit sal plaasvind? (Mt.24:36). Vgl. ook

Mt.24:42,44, en 25;13. Mk.13:32 sê iets soortgelyk. (die teorie van die

66

wegraping word verkeerdelik uit Mt.24:41 afgelei. Dit is nie die bedoeling

van die perikoop se konteks nie)

Die feit dat die wederkoms naby is, is eintlik ŉ dringende oproep om so te

leef dat ons elke oomblik gereed sal wees vir Jesus se wederkoms. (vgl.

Mk.13:33,37; 1Tess.5:2,3,8)

Onthou ook dat die Here geduldig is en nie wil hê dat iemand verlore gaan

nie. (2Pet.3:9). Die Here het ook waarskynlik nog nie sy doel met die tyd

tussen sy eerste en tweede koms bereik nie, daarom het Hy nog nie gekom

nie. Hierdie doel wil Hy met ons bereik (vgl. Mt.24:14). Dit is ook een van

die dinge wat moet plaasvind voordat die wederkoms sal plaasvind. Terwyl

ons vir Jesus se koms wag, moet ons Sy opdrag uitvoer (Mt.28:19)

Jakobus gebruik ŉ beeld om te verduidelik dat die wagtydperk nie ŉ tydperk van

ledigheid (niks doen) is nie. Die vergelyking wat die volk verstaan, is die praktiese

beeld van boerdery: ŉ boer wat geduldig wag vir die vroeë en laat reën. Die klem

val op: “Wees geduldig en doen jou werk”, net soos die boer wat sy saad in die

grond plant. Die boer moet alles doen wat hy kan bv. grondebewerk, saai, onkruid

bestry ens., maar die reën wat die groei bring, beheer hy nie, daarvoor moet hy

geduldig wag. God alleen weet wanneer dit sal plaasvind. Uiteindelik word die

doel bereik: die oes lewer ŉ opbrengs. As die boer oor die reën getwyfel het, sou

hy nooit geplant het nie en dan ook geen oes ontvang het nie! Die opdrag is: Plant

in die geloof. Doen jou deel, die Here sal vir Sy deel sorg!

Vers 9 – Moenie kla nie!

Jakobus praat oor die wederkoms verskillend met die twee groepe mense. Vir die

ongelowige rykaards noem hy dit die “slagdag”, die dag van afrekening

(vgl.Jak.5:5) en die gelowiges moedig hy aan om moed te hou want die vooruitsig

van die Here se wederkoms is naby. Hy waarsku ook die gelowiges: Hy kom as

Verlosser maar ook as Regter. Hy sal elkeen se optrede beoordeel

Hy staan voor die deur: die begrip bedoel wees in elke opsig elke oomblik

gereed. Jesus is hier! Hulle moet veral gereed wees in hulle verhoudings.

Die gelowiges kla en sug oor mekaar se doen en late en vind dit moeilik om

67

mekaar te verdra. (bv. moenie oor mekaar kla nie: vorige gesprekke in

Jakobus het aangedui dat hulle oor mekaar wou heers, jaloers was op

mekaar, geskinder het en rusie gemaak het).

Die spanning en geïrriteerdheid en gepaardgaande lyding en onderdrukking

wat hulle moes verduur, het almal kort van draad gemaak. Swaarkry maak

dat jy fyngevoellig is en jou gou vererg. Dit is altyd makliker om ander te

beskuldig as om self verantwoordelikheid te aanvaar. Sulke optrede is nie

net verkeerd nie, maar ook vernietigend.

Hy moedig hulle aan om eerder soos Christus teenoor mekaar op te tree. By

ŉ Christen moet daar verdraagsaamheid teenoor sy naaste en veral teenoor

medegelowiges wees. (vgl. Ef.4:1-3 en 1Pet.1:14). Die tipe gedrag gaan jy

slegs regkry as jy ŉ wilsbesluit neem om so te leef. (Onthou mense verskil

van geaardheid en hou van nature nie altyd van almal nie.) Jy moet hierdie

vermoë van God afbid. Die Gees wat in ons woon, stel ons in staat om die

mense lief te hê van wie jy nie hou nie en om hulle te verdra ten spyte van

hulle tekortkominge.

Onthou die verhouding wat jy met God het, word getoets in die praktyk

deur die verhouding wat jy met jou medemense het. Onthou die regter is

voor die deur.

Vers10 – 11: die profete as voorbeeld

Omdat die gelowiges dikwels ten onregte deur hul verdrukkers uitgebuit en selfs

valslik voor die regbank gebring is en hulle arm was en hul moraal laag was, was

dit bitter moeilik om binne hierdie omstandighede positief te bly en steeds op te

tree soos Jesus Christus sou optree. In sulke omstandighede voel jy dat jy die

enigste een is wat so ly!

Hierdie vers wil hulle bemoedig. Hy herinner hulle aan die profete in die

skrif wat ook ten onregte gely het. Dan was dit manne wat in die Naam van

God gepreek het en werklik reg probeer lewe het! Hulle kon veral gevoel

het God moet hulle die lyding spaar want hulle staan in Sy diens! Tog het

hulle dikwels swaar gelei. Dink aan die voorbeeld van Elia (1Kon.19:3 – hy

vlug vir sy lewe) en was selfs op ŉ stadium depressief oor al die druk wat hy

68

beleef het; Jeremia (jer.37:15 – geslaan en in die gevangenis gesit); Amos

(Amos 7:10 e.v. – hy is gedeporteer!); Johannes die doper (Mt11:9 Jesus

noem hom “meer as ŉ profeet” en tog word hy in die tronk gegooi en

onthoof -Mt.14:10-11). Hierdie kinders van God het naby God geleef en

steeds ŉ geweldige kwota lyding, teenspoed en kritiek verduur. Tog het

hulle volhard! Hulle het neerlae omskep in oorwinnings. Die lyding wat

hulle beleef het, het hulle net verder gelouter (Mt.25:21)

Jakobus sê vir die gelowiges aan wie hy skryf; let op die profete se

voorbeeld. Julle kan ook oorwin as julle volhard en op die Here vertrou.

Job word nou genoem as spesifieke voorbeeld van iemand wat beproef is

en enduit volhard het. Die golwe van smart en rampe het oor hom gespoel.

Dit het hom gelouter en sterker gemaak sodat dit aan die einde, as gevolg

van sy volharding, weer met hom goed gegaan het. Jakobus sê: “julle het

gehoor...” en “julle het gesien...”.

o Dit beteken nie Job het alles passief gelate aanvaar nie. Hy het diep

nagedink en met emosie gereageer. Sy opmerkings toon duidelik sy

frustrasie (bv. Job.7:20; 10:2-3; 19:6)

o Ten spyte van sy driftige opstandigheid teen sy omstandighede, het

hy nooit sy geloof in God verloor nie (vgl. Job.16:19; 19:25). Job se

volharding lê daarin dat al het die dinge wat met hom gebeur het, sy

lewe ook uitmekaar geruk, het hy in die storm tydperk deurgaans

God se hand vasgehou en het God hom ook vasgehou.

o Aan die einde kon Job uitroep: “ek weet: My Verlosser leef” –

Job.19:25. Geen mens kan self uit die moeras van twyfel en wanhoop

uitklim nie. Net God kan jou help. Job was God se kind en Hy het hom

bewaar.

o God is altyd ryk aan barmhartigheid en ontferming. Die vermoë om

te kan volhard word deur God aan die mens gegee. Dit is nie iets wat

jy uit jou eie kan doen nie. Dit is Hy wat selfs die geloof in ons kom

plant om in Hom te glo! Die Here help ŉ mens om te volhard en Hy

sorg dat alles geseënd eindig. Dáárom sê Jakobus, God is altyd ryk

aan barmhartigheid en ontferming. God is die bron van

barmhartigheid wat ons in staat stel om barmhartig te kan wees. (vgl.

69

Jak.1:17 – Hy is die gewer van alles). (vgl. ook Joh.3:16; 1Joh.3:1;

Mt6:31-32)

o Onthou: God se barmhartigheid en ontferming vind nie in alle

gelowiges op dieselfde wyse gestalte nie. (Job was op stoflike gebied

beter daaraan toe aan die einde as aan die begin – Job.42:12). Maar

met Johannes die doper het God bv. weer anders gewerk (Jakobus

wil nie die stoflike of tydelike uitkoms beklemtoon nie. Hy wil die feit

dat hy volhard het en sy geloof behou het, beklemtoon.)

o Jakobus wil sy lesers inspireer om nie net heeltyd vas te kyk teen

hulle huidige ongunstige omstandighede nie. Die huidige bedeling sal

verbygaan. Hulle moet dinge in ŉ ewigheidsperspektief sien. Hulle

moet vorentoe en na bo kyk. Wanneer Christus kom, sal dit vir hulle

ten goede verander.

Vers 12 – Leef met integriteit

Jakobus sê: Jy moet ten alle tye net die waarheid praat. Jou Ja en jou nee moet

vasstaan soos ŉ gebou se hoeksteen. Jou medemens moet daarop kan peil trek.

Jakobus waarsku dat jy geen eed moet sweer nie. Van geen aard nie. Om te

sweer is ŉ teken dat iemand so leef dat jy nie vertrou kan word nie. As jy

nie iemand se Ja of nee wil aanvaar nie, het jy immers geen vertroue in die

persoon nie. Dit is ook ŉ teken van ongeduld wanneer jy ligtelik sweer.

ŉ Eed word normaalweg gesweer wanneer iemand in die openbaar die

Naam van God noem en Hom roep om getuie te wees van ŉ bewering wat

hy maak. Deur ŉ eed te sweer sê jy eintlik: Mag God my straf as ek nie die

waarheid praat nie.

o In Jesus se tyd op aarde, het sekere skrifgeleerdes geleer dat sekere

ede bindend was en ander nie. Die Skrifgeleerdes was dan meesters

op die gebied van vertolking om ede te sweer wat volgens hulle bluf

was en nie bindend was nie. (Om God se Naam te gebruik was

bindend. Om dit nie te gebruik nie, was bv. minder bindend. Daarom

het die mense aan wie Jakobus skryf soms by “die aarde” of

“Jerusalem’ gesweer. Jakobus leer nou sy mense dat jy glad nie mag

70

sweer nie. Hy sluit dus aan by Jesus se lering (vgl. Mt.5:33-37). Hier

gaan dit oor skynheilige vertolking van die wet

o God is alomteenwoordig en kan nie uitgesluit word by enigiets wat

die mens sê of doen nie.

Hierdie gebruik van eedswering waarna Jakobus verwys het dikwels ook

gepaardgegaan om mekaar te vloek. Die mense aan wie Jakobus skryf se

onderlinge vyandskap is so ver gedryf dat hulle ook dikwels die Here se

Naam daarby ingesleep het. Eedswering en vervloeking is in die Skrif nou

verbonde aan mekaar (vgl. Mt.26:74; Mk.14:71; Hebr.3:11; 4:3)

Ons moet egter onderskei dat nie Jesus nie en nie Jakobus die uitsonderlike

sweer vervang het wat in die wet ingesluit is nie. Die wet het steeds

vasgestaan. God het die eed deur Moses ingestel om orde te bring en die

leuen teen te werk. (Exo.20:7; Duet.6;13; Lev.19:12) Jesus het dan tydens

Sy verhoor ook toegelaat dat hy deur die hoëpriester onder eed geplaas

word (Mt26:63 e.v.). Jy sal moeilik op grond van die Bybel ŉ saak kon

uitmaak dat die eed afgeskaf moet word. Die Bybelse standpunt is: werk

uiters versigtig daarmee. Die alledaagse reël moet eerder wees: Moet glad

nie sweer nie. laat jou ja, ja wees en jou nee, nee! Laat jou lewe staan in die

teken dat God jou lei (Joh.16;13)

Vers 13 – Die invloed van ŉ gelowige se gebed en loflied gebede

In hierdie brief het Jakobus nie geskroom om die gelowiges reguit oor hul sondes

aan te spreek nie, maar ook nie geskroom om hul te bemoedig nie en aan te

moedig om die woord in die praktyk te leef nie. Hier moedig hy hulle nou aan om

gebed daagliks te beoefen, in alle omstandighede.

Wanneer iemand swaar kry, is jy geneig om moedeloos te raak en moed op

te gee. Jakobus wys nou daarop dat gebed nie net emosies of leë woorde is

nie, maar ŉ daad is wat groot verskil in die praktyk kan maak.

o Wanneer jy bid, praat jy direk met God. God is presies bewus van jou

situasie (vgl. Jer.23:24; Heb.4:13) en God is gretig om die te help wat

met hul hele hart daarna verlang (Ps.50:15, Jer.33:3; 2 Kron.7:12-14;

2Kron.16:9a)

71

o Jesus self het die Vader se gretigheid om ons gebede te verhoor

bevestig: Mt.7:7-8

Hoewel mens vir jou eie behoeftes mag bid, is dit belangrik dat dit ook nie

altyd net in die sentrum van jou gebedslewe staan nie.

Wanneer dit met jou goed gaan, moet jy jou vreugde met God deel. Almal

wat met jou te doen kry, moet sien en hoor dat jy uitverkoop is aan God en

dat jy Hom erken as die gewer van alle goeie dinge!

o Jy moet weet dat die seën en vreugde wat jy beleef eintlik direk van

God kom (Spr.10:22)! Daar is verskillende maniere hoe ons die Here

kan eer en erkenning aan Hom kan gee. Ons kan dit doen deur te bid

(dankgebede)

o Ons kan dit doen deur lofliedere te sing tot eer van God, ons kan ook

vreugdevol oor God sing! Die vroeë Christelike kerk was ŉ singend

kerk. Daar is briewe aan tenminste drie gemeentes wat dit bevestig

bv. Rom.15; (Ps.69:10) en Ef.5:19 en Kol 3:16. Onthou hierdie

gelowiges woon as vlugtelinge in ŉ vreemde land en word onderdruk

en uitgebuit, maar Jakobus moedig hulle aan om tussen daardie

heidene wat geen vreugde ken nie met ŉ lied in die hart en op hul

lippe, wys dat hulle blydskap blywend is, uit hul verhouding met God

spruit, en nie bepaal word deur uiterlike omstandighede nie.

o Nog ŉ manier is, om wanneer ons geseën word, oor God te getuig en

aan Hom die eer en erkenning vir ons seën te gee: (bv. Wayde van

Niekerk wat die 400m vir mans by 2016 se Olimpiese spele in ŉ

wêreldrekord gewen het en aan God die eer gegee het/ vgl. ook die

dames gimnas Simone Biles (USA) wat as kind onder moeilike

omstandighede groot geword het en vele goue medaljes verower

het. Beide die atlete het skaamteloos aan God die eer gegee vir hul

prestasies)

Vers 14,15 – Gebed en genesing

Gebed om genesing is iets wat die Bybel aanmoedig.

72

Jakobus praat hier van iemand wat liggaamlik siek is. In die Bybel se tyd is

Olyf olie vir verskillende doeleindes gebruik, bv. as medisyne (Luk.10:30-

37), as simbool van die Heilige Gees (Salwing van Koning 1Sam.16:1-13), vir

voedsel voorbereiding ens. Die olie waarmee die ouderling die sieke hier

salf, kan as simboliese teken van genesing gesien word aangesien olie

destyds ŉ bekende geneesmiddel was (Luk.10:34).

o Jesus self het by geleentheid middels as simboliese tekens gebruik

tydens sy gebed om genesing (bv. Joh.9:6)

Jakobus dui verder aan dat daar soms ŉ verband kan bestaan tussen ŉ

bepaalde siekte en ŉ bepaalde sonde. As ŉ sonde die oorsaak van ŉ

spesifieke siekte is, en dit bely word, sal God die sonde ook vergewe.

o Dit geld vanselfsprekend dat ŉ mens nie alle siektes na ŉ spesifieke

sonde kan terugvoer nie.

o In die algemeen gesproke weet ons dat siekte die gevolg is van ons

sonde, so ook die dood. Adam en Eva simboliseer dat siekte en dood

deur die mens se ongehoorsaamheid aan God in die wêreld gekom

het.

Hierdie gedeelte gee ons pertinent opdrag om eerstens tot God te bid vir

genesing wanneer ons siek is. Hiermee word die moderne wetenskap en

mediese beroepe nie uitgesluit nie. Dit gaan daaroor om jou afhanklikheid

van God te erken en te besef dat Hy die een is wat beskik dat jy genees

word (al is dit deur gebruik te maak van medikasie of dokters se advies).

Hierdie gedeelte wys dus nie die gebruik van dokters of medikasie af nie

(Kol.4:14 bevestig dat Lukas wat die evangelie van Lukas en die boek

handelinge geskryf het, ŉ mediese dokter was. Paulus het nêrens die

gebruik van sy doktersvriend se kennis afgewys nie). Dit bevestig net dat die

Here in beheer is en ook dokters en medikasie in Sy diens kan gebruik.

Daarom moet jy nie eers begin bid wanneer jy al die ander moontlikhede

uitgeput het nie. Nee, bid van die begin tot God. Dit is die Here wat jou

gesond maak. Die gelowige weet dat God hom met of sonder mediese

middels kan genees. In beide gevalle is dit God van wie die genesing verwag

73

moet word. Dit is God wat die genesing skenk en dit is aan God wie die eer

toekom.

Wat beteken dit om gelowig te bid? Dit beteken nie dat jy net hard genoeg

moet glo dat die persoon vir wie jy bid gesond moet word nie. Dit beteken

om vanuit ŉ vertrouensverhouding tot god te bid. Dit beteken jy skryf God

nie voor nie. Jy sê nie vir hom wat jy wil hê nie, maar jy vra Hom wat Hy wil

hê. Onthou dit is nie geloof wat genees nie, maar God self. Alle gebede is

afhanklik van Sy wil. Ons mag ons behoefte aan God bekendmaak, maar

moet daarna berus met ŉ gesindheid: “nogtans nie my wil nie maar U wil”.

Nadat ek my menslike bes gedoen het en my ernstige versugtinge aan God

bekend gemaak het, word die finale afloop daarvan in God se hande gelaat.

Gebed is die manier hoe jy erken dat jy afhanklik van God is.

Dit is opvallend dat Jakobus vra dat as iemand siek is, moet hy die

ouderlinge van die gemeente laat kom. Was dit ŉ spesiale “gawe van

genesing” wat ouderlinge ontvang het?

Die ouderlinge in die eerste gemeentes was iemand wat in ŉ innige

verhouding met die Here geleef het en in ‘n amp van die kerk gestaan het

waar hulle as amptelike verteenwoordiger van God se kerk die

medegelowiges geestelik moes begelei, onderrig en versorg. (1Pet.5:1-70;

1Tim.3:1-7; 1Tim.5:17-19). ŉ Ouderling was dus ŉ man van God. ŉ

Verteenwoordiger van God. Daarom moes die ouderling in geval van

ernstige siekte opgeroep word om saam met die gelowiges tot God te bid.

Hierdeur eer ons God en erken ons, algehele oorgawe en afhanklikheid van

God.

Die gawes van die Gees kom ook hier ter sprake. (vgl. 1Kor12:1-7) Dit is

waarskynlik een van die redes waarom die ouderlinge geroep is om vir die

sieke te kom bid. Onthou egter dat gawes van die Gees nie iets is wat

mense uitdeel en waaroor hulle kan besluit nie. Dit is ŉ genadige werking

van die Gees wat Hy beskik waar en aan wie God wil. Die gawe word deur

God beskik van persoon tot persoon en situasie tot situasie. Die Here kan

vandag nog die gawe gee deurdat mense se gebede om genesing verhoor

word. Dit gebeur soos God wil (1Kor.12:11,18).

74

Onthou elke gebed van elke gelowige dra by God groot gewig. (Mt6:6;

Luk.11:9; Joh.16;24; 1Joh.3:22 ens) Elke gelowige kan vandag ook vir

genesing bid. Dit is God wat self besluit wanneer en wie Hy wil genees. Ons

het nie beheer daaroor nie. Ons kan nie eis dat God genesing moet skenk

nie. Ons maak ons behoefte met verwagting aan God bekend.

Vers 16 – Bely jou sondes eerlik en bid vir mekaar

Hierdie vers is nou verbonde aan vers 14-15. Wanneer gelowiges hulle sondes

eerlik teenoor God en mekaar bely, en vir mekaar bid sal God hulle genees.

Christus het dit vir ons moontlik gemaak om direk tot God te nader.

Wanneer jy sonde gedoen het, raak dit ook ander mense. Daarom is dit nie

maar net ŉ saak tussen jou en God nie. As jy ŉ sekere persoon deur jou sonde

benadeel het, moet jy hom of haar ook om vergifnis vra. Sonde wat die

gemeente in geheel raak, moet in die openbaar teenoor die gemeente bely

word.

o Navorsing bevestig vandag dat verskeie liggaamlike en geestelike siekte

toestande voortvloei uit spanning en onverwerkte konflik tussen mense.

Bekommernis, spanning en angs lei tot velerlei liggaamlike siekte

toestande. (vgl. Mt.6;25)

o Jakobus roep ons dus op om by mekaar se lief en leed betrokke te raak.

Alle sonde moet ook teenoor God bely word. God vergewe sonde wat in

opregtheid en berou bely word. Sulke belydenisse gaan met restitusie plaas.

Dit beteken ek gaan maak in die praktyk reg, daar waar ek iemand benadeel

het. (Elke gelowige tree as priester in God se koninkryk op – 1pet2:9). Dit

beteken ek moet my naaste liefhê en in liefde dien. (mense regverdig hulle self

eerder as wat hulle skuld erken en vergifnis vra en vir mekaar bid)

Wanneer mense hulle sondes op bogemelde wyse bely het, bring dit bevryding

van spanning. Dit suiwer ook jou verhouding met God sodat Hy jou gebede om

genesing kan verhoor (vgl. Jes.1:15,16,18 en Spr.28:13)

75

Gebed is kragtig: Gebed gee ons toegang tot in die troonkamer van die

almagtige God, wat begeer om ons gebede te verhoor. Niks is vir God

onmoontlik nie. (Jer.32:27). God se antwoord op ons gebede oortref dikwels

ons hoogste verwagtings. Daarom moet ons biddend leef. Alles wat ons elke

dag doen moet in gebed beklee wees (Ef.1:19-20).

Vers 17 – 18 Gebed om droogte en reën.

Jakobus verwys na die profeet Elia om vir ons te wys hoe prakties en hoe kragtig

gebed werk. Sy Joodse lesers het die profete in die ou Testament geken. Daarom

het hy hulle kort te vore op die lyding en volharding van die profete gewys. Om

die rede bring hy die voorbeeld van die Profeet Elia weer na vore. Die Jode het

Elia gesien as die voorloper van die Messias (vgl. Mal.3:1 ;4:5). Elia het gebid en

dit het vir ongeveer drie jaar nie gereën nie en toe weer gebid en dit het begin

reën (vgl.1Kon.17-18).

Jakobus wil hulle herinner dit gaan nie oor die persoon van Elia nie, maar

die feit dat Hy in ŉ persoonlike verhouding met God geleef het en met Hom

deur gebed gepraat het. Die lewe van Elia wil juis demonstreer dat hy

maar net so ŉ mens was soos ons (vgl. 1Kon.19:4 – hy het ook moedeloos

geraak soos ons dikwels is en soos die gemeente aan wie Jakobus skryf, nou

was). Alles gaan oor ons persoonlike verhouding met God! Elia is nie net

in ŉ wa van vuur in die hemel opgeneem nie, maar hy het ook die vuur van

God uit die hemel af gebid (1Kon.18:37,38). Die doel van Elia se gebed was

om God te verheerlik. Koning Agab en koningin Isebel moes saam met die

hele Israel besef dat God die enigste ware God is!

Die klem val daarop dat God graag luister na die gebede van sy kinders

wat in ŉ verhouding met Hom wandel (1Joh.5:14-15). God besluit self

wanneer Hy reën gee en wanneer Hy droogte gee.

Vers:19-20 Sien om na jou medegelowiges

Wanneer ŉ medegelowige in sonde val, moet jy omsien na daardie persoon.

God wil jou as medegelowige gebruik om sy kinders wat afgedwaal het,

terug te bring. Daarom mag jy nie traak-my-nie-agtig oor ander se sondes

wees nie (Heb.10:24)!

76

Wanneer jy ŉ sondaar help om verlossing in Christus te ontvang, red jy nie net die

sondaar nie, maar beïnvloed jy almal wat rondom daardie persoon leef om ook hul

lewens te verander. So word ŉ menigte sondes vergewe!

So kan hele gemeenskappe baat vind by die redding van een mens. Die feit dat jy

eredienste bywoon en ŉ lidmaat van ŉ gemeente is, waarborg nog nie dat jy ŉ

wedergebore kind van God is nie. (vgl.Joh.10:27-28). Jy moet eers ŉ volle

oorgawe aan God maak en daarna in ŉ persoonlike verhouding in gehoorsaamheid

aan God bly wandel.

Jakobus se lesers het geweet wat die regte ding was om te doen, maar het dit nie

gedoen nie. Jakobus roep hulle en ons op om daad-Christene te word wat hele

gemeenskappe transformeer! Bewys dat jy regtig glo, deur te doen wat God van

jou vra. Jy kan nie maar net die Woord lees en daar laat nie. Jy moet die Woord

leef! Jou lewe moet die Bybel in praktyk wees!

*********************

Documents

Jakobus hoofstuk 1 - Welkom by NG Kerk Miederpark notas oor die brief van... · 1 Jakobus hoofstuk 1 Hierdie Bybelstudie notas oor die brief van Jakobus, is saamgestel deur ds. Willem