62
GRAAD 12 VISUELE KULTUURSTUDIES OPSOMMINGS

Jane Alexander - Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

  • Upload
    dodat

  • View
    324

  • Download
    45

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

GRAAD 12VISUELE KULTUURSTUDIES

OPSOMMINGS

Page 2: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Kunstenaars bespreek

VRAAG 1 Opkomende kunstenaars van Suid-Afrika

Gerard Sekoto, The song of the Pick Gerard Sekoto, Prison Yard George Pemba, Portrait of a young Xhosa woman George Pemba, Eviction – Woman and Child

VRAAG 2 Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika en/of inheemse kunsvorms

Irma Stern, Pondo Woman Irma Stern, The Hunt Walter Battiss, Fishermen Drawing Nets Walter Battiss, Symbols of Life

VRAAG 3 Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die 70's en 80's

Jane Alexander, Butcher Boys Jane Alexander, Bom Boys Manfred Zylla, Bullets and Sweets Manfred Zylla, Death Trap

VRAAG 4 Kuns, kunsvlyt en spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

John Muafangejo. Judas Iscariot betrayed our Lord Jesus for R3.00 John Muafangejo. New archbishop Desmond Tutu Enthroned Jackson Hlungwani. Large Crucifix and star Jackson Hlungwani, Leaping Fish

VRAAG 5 Multimedia en Nuwe media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

William Kentridge, Johannesburg, 2nd Greatest City after Paris William Kentridge. Shadow Procession Van der Merwe, Biegbak/Confessional Jan van der Merwe, Waiting

VRAAG 6 Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

Churchill Madikida, Struggles of the heart Churchill Madikida,Status Hasan and Husain Essop, Thornton Road Hasan and Husain Essop, Pit Bull Training

VRAAG 7 Geslagskwessies

(Kies twee kunstenaars)

Penelope Siopis, Patience on a monument Penelope Siopis, Shame Mary Sibande, ‘They don’t make them like they used to do’ Mary Sibande, Conversation with Madame C.J. Walker Lisa Brice, Sex Show Works Lisa Brice, Plastic makes perfect Jane Alexander, Stripped (“Oh Yes” Girl)

VRAAG 8 Argitektuur in Suid-Afrika Nie ingesluit nie.

VRAAG 1: Opkomende kunstenaars van Suid-Afrika

Page 3: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

WOORDESKAT:Apartheid was die beleid van die Nasionale Party wat in 1948 het in Suid-Afrika aan bewind gekom. Die idee was dat die verskillende rasse geskei moet bly. (Voor 1948 - segregasie tussen rasse)Township-kuns is vir die werke van swart kunstenaars wat township lewe in Suid-Afrika beskryf. Dit beeld die daaglikse lewe uit, soos sjebeens, kerk, ens. Dit wys hoe die swart bevolking aangepas het by verstedeliking.Historiese konteks:In 1989 het die Johannesburgse Kunsmuseum 'n uitstalling van swart Suid-Afrikaanse kunstenaars saamgestel - Die verwaarloosde tradisie: na 'n nuwe geskiedenis van Suid-Afrikaanse kuns (1930-1988). Tydens apartheid was daar baie min geskryf oor die kuns van die swart mense. Dit was 'n belangrike uitstalling om persepsies te verander en 'n meer verteenwoordig geskiedenis van Suid-Afrikaanse kuns te sien.GERARD SEKOTO (1913 - 1993)Hy het in verskillende SA townships soos Sophiatown en Distrik Ses en Eastwood, Pretoria gewoon. In 1947, het Sekoto na Parys, Frankryk verhuis. Hy het blykbaar gegaan het om sy kunservaring te verbreed eerder as 'n politieke balling, hoewel die ongeregtighede van die rasse-situasie 'n rol gespeel het. Hy het nooit weer teruggekeer na Suid-Afrika, hoewel sy verblyf in Parys was nie altyd gelukkig was nie.

GEORGE PEMBA (1912 – 2001)Pemba is in 1912 gebore in 'n klein plattelandse dorpie naby Port Elizabeth in die Oos-Kaap. Hy het sy skoolopleiding in Paterson in die Oos-Kaap ontvang en daarna sy onderwyser se kwalifikasie in die Oos-Kaap in behaal aan die Lovedale Onderwysers Kollege in Alice. Pemba kan gesien word as 'n self-opgeleide kunstenaar wat net kort kontak met formele kuns opleiding gehad het.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASSy omgewing in Suid-Afrika – die lewendigheid van townships soos Sophiatown en District Six.Post-Impressionisme: Sy intuitiewe gevoel vir kleur is ‘n skakel met Post-Impressionisme, alhoewel sy onderwerpe verskillend is.

Stedelike tonele van die alledaagse lewe in die townships, figuurkomposisies en portrette. ‘n Gedetaillerde dokumentasie van die mense en plekke waar hy geleef het met liefde weergegee. MEDIA: Hoofsaaklik olieverf skilderye.

Europese style soos Realisme - sy uitbeelding van die armes in die townships in 'n naturalistiese manier, Impressionisme - die vlietende oomblik en Ekspressionisme-subjektiewe gebruik van kleur en verwringing in sommige werke. MEDIA: Waterverf, olieverf

Portrette en groepsportrette, sosiale dokumentasie, godsdienstige werke en proteswerke. Hoewel Pemba sommige Oos-Kaapse landskappe geskilder het, was die mens sy belangrikste tema. New Brighton en sy mense, waar hy die meeste van sy lewe gebly het, het die grootste deel van sy werk geïnspireer

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Figuratief; hoogs subjektiewe kleure skep ‘n emosionele impak; sy vorms het ‘n rondheid en soliditeit; liefde vir patrone, bv. sinkdakke as paralelle lyne uitgebeeld; verwringing en dikwels lompe hantering van vorms; ongewone perspektied; Sy figuurkomposisies wys dikwels nie die gesigte van die figure nie; emosionele uitdrukking skep ‘n sterk atmosfeer.

Sy skilderye wys dikwels nie die swaar realiteit van die lewe in die townships nie, maar is eerder betrokke by ‘n ondersoek van formele elemente. ‘n Geïdealiseerde blik op die gemeenskappe. Sy werk is nooit bedreigend of polities nie, alhoewel hy simpatiek teenoor sy onderwerpe en hul omstandighede is. Sy werk dokumenteer areas van Suid-Afrika wat nie meer bestaan nie - ‘n belangrike historiese bron van die lewe in Swart gemeenskappe. Sekoto was een van die eerste Swart professionele kunstenaars.

‘n Sterk gevoel vir vorm in sy werk – solied met gewig, beskrywend en soms vereenvoudig en met ekspressionistiese verwringing. Vroeë waterverf werke wys subtiele beskrywende kleure. In latere werke is daar groot kleurkontraste met skerp kontraste tussen lig en donker.: Primêre en sekondêre kleure saam met wit is kenmerkend van sy styl.

Onderliggende temas / kwessies soos vrees, vlug, vreugde, verlore, alledaagse lewe, kulturele tradisies, menslike reg, godsdiens en politieke vakke vorm sy werk. His werk gee 'n interessante siening van die veranderings in Suid-Afrika - die tradisionele landelike stamlewe wat oorgaan in verstedeliking, sowel as politieke onreg. Iin sy werk is daar 'n gevoel van samehorigheid tussen mense - 'n gemeenskap wat saamstaan hoewel hulle ly.

VRAAG 1: Opkomende kunstenaars STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 4: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

van Suid-Afrika Figuratief Olieverf met sterk kwashaleTITEL

Gerard Sekoto, The song of the Pick, olieverf, 1946 – 47

BOODSKAP EN BETEKENIS

Een van Sekoto se mees politieke werke met die kontras tussen die fisiese krag van die werkers en die swakheid van die wit voorman. Die werk wys hoe die swart werkers, alhoewel hul hier onderdanig is aan die wit voorman, eintlik die sterker figure is.Die titel is gepas, deurdat die toeskouer die lied van die pik amper kan hoor, al is dit visueel.

ONDERWERPE EN BESKRYWING

Figuurkomposisie. Die onderwerp is 'n groep swart werkers wat met hul pikke kap, terwyl die pyp-rokende wit voorman toesig hou. Alle fokus val op die werkers met hul identiese houdings met die pikke hoog bo hul koppe.

FORMELE KUNSELEMENTS

Sekoto het vorms vereenvoudig De swart figure vorm 'n sterk diagonale lyn. Die kleur is oorwegend in die primêre kleure – rooi, geel en blou. Die emosionele impak van die werk word geskep deur sy hoogs subjektiewe kleure. Hy het 'n sterk rondheid en soliditeit aan sy vorms gegee met die skerp kontraste tussen lig en donker. Sekoto se afsny van die aksie (die pikke is nie almal sigbaar bo nie) plaas die toeskouer te midde van die aksie. Die komposisie is sterk asimmetries met die groot groep werkers links wat gebalanseer word deur die klein figuur van die

voorman regs. Ritme is geskep deur die herhaling van vorms en kleure.

VRAAG 1: Opkomende kunstenaars van Suid-Afrika

STYL VAN WERKFiguratief

MEDIUM EN TEGNIEKOlie skildery met sterk kwashale

Page 5: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

TITEL

Gerard Sekoto, Prison Yard, olieverf, 1944.

BOODSKAP EN BETEKENIS

In hierdie werk ondersoek hy die sielkundige verskil tussen gevangenes en bewaarder. Die gevangenes is styf teen mekaar gedruk met hulle arms teen hul lywe, teenoor die wag wat met wye bene vorentoe loop. Alles omtrent die gevangenes is gevange – hul houding, klere en die hegte groep wat hulle vorm – in kontras met die vryheid en oopheid van die wag.

ONDERWERPE EN BESKRYWINGFiguur komposisie. Sekoto het geloseer by Mev Mrs Manuel in ‘n huis wat uitgekyk het op die Roelandstraat tronk wat die inspirasie was vir ‘n aantal werke. Die groep gevangenes loop onder die wakende oog van die bewaarder.

FORMELE KUNSELEMENTS

In die komposisie vul die figure byna die hele doek en slegs aan die regterkant is ‘n aanduiding van ‘n landskap en berg. Sekoto se werk wys verwringing. Sy vorms het ‘n rondheid en soliditeit. Diagonale lyne skep die komposisie met die plasing van die groep gevangenes en die heining regs. Daar is geen oop areas vir die oog om na te ontsnap en alles is gefokus op die groep figure. Hy gebruik hoofsaaklik primêre kleure. Hy gebruik herhaling van vorm, en kontrasteer die gevangenes doeltreffend met die bewaarder.

VRAAG 1: Opkomende kunstenaars van Suid-Afrika

STYL VAN WERKNaturalisme

MEDIUM EN TEGNIEKWaterverf, gladde vermenging van kleure om verskillende vorms en tooonwaardes te skep. (Sy

Page 6: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

vroeë werke was in waterverf gedoen – ‘n goedkoop medium.)

TITEL:George Pemba, Portrait of a young Xhosa woman (Portret van ‘n jong Xhosa-vrou), waterverf op papier, 1946.

BOODSKAP EN BETEKENIS "My doel is om die gevoel van

my mense te interpreteer". In sy vroeë werke het hy die tradisionele en landelike lewe van die Xhosa-volk gedokumenteer.

Hy behandel die vrou met waardigheid en 'n mens kan sien sy is trots op haar erfenis.

Hy gee ook 'n rekord van tradisionele gebruike.

Pemba gee ook 'n sielkundige insig en 'n begrip van persoonlikheid - sy was 'n ware persoon.

ONDERWERPE EN BESKRYWING

‘n Portret van ‘n jong Xhosa vrou in tradisionele drag. Sy tilt haar kop en kyk verby die kyker.

FORMELE KUNSELEMENTS Die vrou vorm die fokuspunt in hierdie skildery. Die naakte arm lei die kyker se blik na haar gesig. Pemba beskryf haar klere en kralewerk liefdevol en in detail. Dit is in die styl van 'n tipiese naturalistiese Europese portret. Die figuur vorm 'n sterk vertikale vorm in die werk. Die gebruik van toonwaardes skep ronde vorms. Daar is 'n verskeidenheid van baie donker areas en baie lig areas. Die kleure is almal in aardse kleure wat 'n warm gloed van die portret gee. Die wit van haar rok staan uit teen die geel tjalie. Die agtergrond is 'n plat area met 'n sterk skaduwee gegooi deur die figuur.

VRAAG 1: Opkomende kunstenaars van Suid-Afrika

STYL VAN WERKFiguratief met ekspressionistiese kenmerke

MEDIUM EN TEGNIEKOlieverf op bord, duidelike kwashale

Page 7: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

TITELGeorge Pemba, Eviction – Woman and Child (Uitsetting – Vrou en kind), olieverf op bord, 1992

BOODSKAP EN BETEKENISDie titel vertel ons dat dit die verhaal is van 'n uitsettingsbevel. Die vrou is gedwing om haar huis te verlaat en sy sit met haar karige besittings en hou haar baba vas. Sy lyk hartseer en is onseker oor wat die toekoms inhou. Die kronkelpad is simbolies van die reis wat sy moet maak. Dit is 'n tipiese Suid-Afrikaanse 'storie' en vertel van ons geskiedenis van gedwonge verskuiwings en hoe die armes moet ly.

ONDERWERPE EN BESKRYWING‘n Vrou en haar kind is in die middle van ‘n landskap met huisies. Sy sit tussen haar besittings – tafel, stoel, besem, ens.

FORMELE KUNSELEMENTS Die vrou met die baba is die fokuspunt in hierdie komposisie. Die kronkelpad lei die oog na die huise aan die bokant. Daar is verwringing bv. die perspektief van die huis aan die linkerkant is oordrewe, ens Daar is 'n baie skerp vorms in die werk soos in die meubels wat help om 'n ongelukkige gevoel te skep. Daar is perspektief in die klein huise in die agtergrond teenoor die groter figuur en voorwerpe in die voorkant. Die kleure is die lewensgetro, behalwe in die lug waar die oranje oordrewe is. Die oranje in die lug word herhaal in die tjalie van die baba. Die kwashale is duidelik en praat van emosie.

VRAAG 2: Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika en/of inheemse kunsvormsAfrika se invloed op Westerse kuns: Die ‘ontdekking’ van tradisionele Afrika-kuns soos beeldhouwerke en maskers het ‘n groot rol gespeel in die ontwikkeling van Modernistiese Westerse Kuns, soos Fauvisme, Duitse Ekspressionisme en Kubisme.

Page 8: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Suid-Afrikaanse kuns put uit die inheemse en Afrika-kuns: Die inheemse kunste en Afrika-kuns het geleidelik ‘n geweldige impak op die werk van Suid-Afrikaanse kunstenaars gehad. Dit was ‘n invloed vanaf antieke Egipte tot Boesman (San) kuns wat sedert 1950 Suid-Afrikaanse kuns veral sou beïnvloed het. Hierdie invloed was nie net meer ten opsigte van onderwerpe nie, maar het stilistiese impak gehad t.o.v. vorm, lyn, ens. Hierdie kunstenaars het gepoog om diep na die land van hul geboorte te kyk en te identifiseer met sy Afrika identiteit en raak hul kuns 'n dialoog met Afrika. Inspirasie word verkry uit inheemse kunstradisies.IRMA STERN (1894 – 1966)Irma Stern, die dogter van Duits-Joodse immigrante, is in Schweizer-Reinecke in die Wes-Transvaal gebore. Sy studeer vanaf 1913 en gedurende die Eerste Wêreldoorlog in Duitsland. Terug in Suid-Afrika stal sy vanaf 1920 gereeld jaarliks uit.

WALTER BATTISS (1906-1982) Battiss is in die Oos-Kaap in Somerset-Oos gebore. Hy het 'n blywende belangstelling in die rotskuns van die San-mense gehad. Hy was vir byna dertig jaar die kunsonderwyser by Pretoria Boys High School. Hy was van 1965-1971 professor in Beeldende Kunste aan UNISA. Battiss was een van die stigterslede van die Nuwe Groep.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASStern is sterk beïnvloed deur Duitse Ekspressionisme. Tydens haar studies in Duitsland het sy vir Max Pechstein, die Duitse Ekspressionis, ontmoet wat haar aangemoedig het om in ’n direkte ekspressionistioese styl te werk. Afrika: Stern het wyd gereis in Afrika en ‘n belangrike deel van haar tematiek was die uitbeelding van die inheemse mense. Afrika was vir haar ‘n belangrike inspirasie met die mense in hul kleurvolle drag, die “barbaarsheid” van die landskap, die tropiese plante, die oorvloed van vrugte en blome en bo alles die son.

Temas: Stern het hoofsaaklik portrette en figuurstudies geskilder, asook soms landskappe en stillewes. Sekere temas kom herhaaldelik voor in haar werk: vrugbaarheid, vroue, en rituele soos troues, moeder en kind temas, oestyd en oeswerkers, oorvloedige stillewes. Stern se werk is hoofsaaklik gemoeid met die mens en die liefde vir eksotiese omgewings wat sy in haar reise ervaar het. MEDIA: hoofsaaklik oilieverf skilderye

San Rotskuns: Vir baie jare was battiss bekend as die “Boesman” skilder. Vir Battiss was dit ‘n betekenisvolle kuns en in sy eie werk het dit gelei tot sy breek met naturalism na simboliese vereenvoudiging en skemetiese uitbeeldings sonder perspektief en skaduwees. Afrika ––die temas, inhoud en simbolisme in sy werk is ontleen van Afrika.

Temas: Battiss se werk is oor 'n idee of tema, eerder as 'n voorstelling van iets. Simbole is belangrik, soortgelyk aan Afrika-kuns, waar kuns is altyd 'n simbool van iets. Sy skilderye is hoofsaaklik figuratief. Kenmerke van sy werk is die vlug van die verbeelding, eksotiese fantasieë, die gebruik van 'n ryk kleur en fassinerende temas. Hy het 'n groot verskeidenheid van temas gebruik om sy lewenservaringe te wys. Sy werk is altyd vrolik.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Sterk ekspressionisme - gevoel oor haar onderwerpe gewys. Sy het probeer om die essensie van 'n onderwerp vas te vang en detail was van minder belang. Haar styl was om vinnige, spontane en direkte skilderye te skep. Ruimte: Haar doeke is oorvol met min oop ruimtes. Stern gebruik los, ekspressiewe kwashale, aanvanklik het sy in sterk impasto gewerk, maar teen die einde van haar lewe het haar aanwending dunner geword. Kleur: Kleur is die belangrikste element in haar werk en sy gebruik sterk ekspressionistiese kleur om haar gevoelens uit te beeld.

Stern is een van ons belangrikste pioniers wat SA kuns in lyn gebring met die modernisme deur haar subjektiewe ekspressionisme. Aanvanklik is haar werk met vyandigheid begroet deur die publiek in Suid-Afrika wat gewoond was aan naturalistiese uitbeeldings. Sy was een van ons eerste kunstenaars om Afrika uit te beeld. Hoewel haar standpunt nog koloniaal was, was sy verlief op die eksotiese "vreemdheid" van Afrika. Sy het egter nooit armoede of ander kwessies in haar romantiese uitbeeldings van Afrika gewys nie.

Kleur is die belangrikste element in sy werk. Die sterk, helder en ryk kleure herinner aan die Fauves. Ruimte: Battiss het dikwels ruimte uitgeskakel en alles op 'n plat oppervlak geplaas. Vorm: Hy vereenvoudig vorms, vermy chiaroscuro en anatomiese detail om gestileerde diere en mense in 'n nie-illusinistiese ruimte te skep. Hy het oor gebruik van groot, plat kleurvelde met min perspektief of modelering van San-kuns oorgeneem. Ook die uitskakeling van detail en die gebruik van verlengde figure wat 'n Afrika-simbool van die mens is.

Hy het 'n belangrike rol gespeel in die skep van 'n unieke Suid-Afrikaanse kuns. Hy was een van die eerste kunstenaars om die mistiek van Afrika se verlede te gebruik as inspirasie in sy werk. Daar is 'n vermenging van Afrika en Europa in sy werk. Saam met sy inspirasie uit Afrika, steun hy ook van die meeste twintigste eeu style soos Popkuns. (Fook was 'n speelse alternatiewe wêreld van sy verbeelding.)

VRAAG 2: Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika en/of inheemse kunsvorms

STYL VAN WERKEkspressionisme

MEDIUM EN TEGNIEKOlieverf skilderye met sterk kwashale en ryk kleure.

Page 9: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

TITEL: Irma Stern, Pondo Woman (Pondo-vrou), olieverf op doek, 1929.

BOODSKAP EN BETEKENISStern was een van die eerste Suid-Afrikaanse kunstenaars om Afrika uit te beeld. Hoewel haar standpunt nog koloniaal was, was sy verlief op die eksotiese "vreemdheid" van Afrika. Sy het egter nooit armoede of ander maatskaplike kwessies in haar romantiese uitbeeldings van Afrika uitgebeeld nie. Sy is nie soos 'n Picasso stilisties beïnvloed deur Afrika nie, maar het dit gebruik as 'n bronmateriaal. In die nuwe demokratiese bedeling het sommige kritici verwys na haar werk as rassisties, want sy het inheemse mense as 'tipes' bv. die amandelvormige oë, en nie as individue uitgebeeld nie. Maar haar fenomenale krag as 'n skilder maak haar een van ons mees waardevolle skilders. Sy het ook die twee wêrelde van Europa en Afrika in haar werk verenig. Maar anders as kunstenaars soos Gauguin het sy nie heeltemal geïdentifiseer met die inheemse lewenstyl nie, maar hou sy haar Europese koloniale uitkyk op Afrika (sy was 'n buitestaander om Afrika fassinerend) en het geen poging aangewend om die geestelike psige van hierdie mense binne te dring nie.

ONDERWERPE EN BESKRYWING'n Portret - 'n inheemse swart vrou word uitgebeeld waar sy ingedagte sit en dink of dagdroom. Die vrou word uitgebeeld in haar tradisionele drag, en is nie 'n individu nie, maar eerder 'n tipe. Die feit dat die vrou afkyk skep 'n versperring tussen haar en die kyker wat haar persoonlikheid verberg en wat bydra tot die stereotipiese weergawe van die vrou. Soos met die meeste van haar portrette en figuur studies is die onderwerp sentraal geplaas, soortgelyk aan tradisionele Westerse portretkuns. Die invloed van Duitse Ekspressionisme is duidelik in hierdie skildery, spesifiek met betrekking tot die kombinasie van (naak) figuur en welige landskap.

FORMELE KUNSELEMENTS Die vrou oorheers die komposisie. Stern versterk die siening van die skoonheid van hierdie tradisionele Pondo vrou deur die ekspressiewe oordrywing van

haar oë, neus, mond en die vorm van haar gesig. Agter die figuur skep die donker blare, verstrengel rankplante en boomstompe 'n oerwoud-agtige omgewing wat nie gekoppel kan word aan 'n spesifieke plek nie.

Daar was aanvanklik ‘n sterk negatiewe reaksie teenoor die werk a.g.v. die bewering dat sy nie kon teken nie. Kykers was vinnig om kommentaar te lewer op onakkurate anatomie van die hande wat is.

Die sterk kleure het ook die publiek aanstoot gegee met die helderheid. Die skildery is in warm rooi, geel en bruin wat kontrasteer met die koeler kleure in die agtergrond. Kleur is gebruik om haar gevoelens uit te beeld. Die

kleur roep emosies op, eerder as om voorwerpe te beskryf. Die doek is oorvol met min oop ruimtes vir die kyker om in te ontsnap. Kwashale is lewendig en die werk dra 'n lewensvreugde oor. Strern gebruik los, ekspressionistiese kwashale tipies van 'n spontane en passievolle skilder.

Die werk is geverf in 'n vereenvoudigde styl en is ekspressionistiese met die klem op kwashale en emosionele kleure. Sy gebruik sterk gedefinieerde donkerder buitelyne en los kwashale wat duidelik sigbaar is

Stern probeer om die essensie van 'n onderwerp vas te vang en detail was van minder belang .

VRAAG 2: Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika

STYL VAN WERKEkspressionisme

MEDIUM EN TEGNIEK

Page 10: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

en/of inheemse kunsvorms Olieverf wat sy met ‘n kwas of paletmes aangewend het (impasto – dik aangewende verf)

TITEL: Irma Stern, The Hunt (Die Jagtog), olieverf op doek, 1926

BOODSKAP EN BETEKENISGeen dieper betekenis nie, maar toon haar bekoring en liefde vir Afrika. Sy het egter nie die sosiale, politieke en ekonomiese implikasies van hul situasies in ag geneem nie. Besonderhede is oordrewe en gestileerd om 'n ideale beeld van 'n "edele barbaar" te skep volgens die koloniale siening van haar tyd.

ONDERWERPE EN BESKRYWINGGroepsportret. 'n Groep van die stam figure in 'n groen oerwoud landskap. Die skildery was 'n produk van haar reis na Swaziland en Natal gedurende die 1920's. 'n Groep jagters lyk of hulle voorberei vir 'n jagtog. Almal van hulle is óf naak óf net geklee in 'n lende doeke. Gestileerde jaghonde is in die voorgrond.

 

FORMELE KUNSELEMENTS Die figure en diere is geïdealiseerde en gestileerd. Dit verwringing herinner aan die hoekigheid in Afrika beeldhouwerk en maskers. Die komposisie is besig en bars byna uit die rante van die raam. 'n Gevoel van die aktiwiteit is geskep deur die gebruik van baie hoekige lyne wat insny

met mekaar, bv. hoekige diagonale lyne wat beweging skep. Alhoewel daar 'n gevoel van diepte in die skildery is, is die perspektief verdraai, want daar is min verskille tussen die voorgrond en die agtergrond. Die kleure raak nie minder lewendig in die agtergrond nie en 'n paar figure in die agtergrond is buite verhouding met mekaar op die spesifieke vlak van

diepte. Die gebruik van kleur gee 'n gevoel van vreugde en opwinding. Daar is 'n sterk kontras tussen die rooi - bruin liggame en groen van die agtergrond. Losse

aangewende kwashale skep ekspressiewe merke Sy omlyn die figure in 'n blou- swart kleur, soos die Post-Impressioniste. Die skadu's is ook swaar beklemtoon sodat dit raak amper patroonagtig. Die fokuspunt is die drie figure in die voorgrond met die wit honde wat die oog na hulle lei. Die algehele indruk van die skildery is een van helder kleure en patroon, maar 'n mens voel nie enige emosies oor hulle nie en hulle kom amper voor soos

verveelde modelle wat vir 'n mode-fotosessie poseer.

VRAAG 2: Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika en/of inheemse kunsvorms

STYL VAN WERKEkspressionisme

MEDIUM EN TEGNIEKOlieverfskildery

Page 11: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

TITEL:Walter Battiss, Fishermen Drawing Nets (Vissermanne trek hul nette in), olieverf op doek, 1955.

BOODSKAP EN BETEKENISBattiss se keuse van onderwerp wys sy belangstelling in kulture ander as sy. Hy beeld die alledaagse lewe uit.

ONDERWERPE EN BESKRYWING‘n Naturalistiese toneel van die daaglikse taak van 'n groep mense van Afrika. Dit is waarskynlik 'n toneel wat hy gesien het en herskep het in 'n ekspressiewe styl.

FORMELE KUNSELEMENTS Hy ‘n verbeeldingryke komposisie geskep, gebaseer op San rotskuns motiewe. Mense word as swart skemas sonder detail uitgebeeld. Tipies van sy werk is dat hy nie probeer het om diepte te wys nie, maar dat al die aksie van die vissers op 'n relatief plat vlak plaas vind. Die swart vissers vul die hele doek;

die nette is rooi en oranje halfmane met skematiese visse. Tussen hierdie vorms is die helder blou water. Dit is verwant aan die Fauviste met die helder kontrasterende kleure en los kwashale. Die Fauviste se dekoratiewe komposisisies kan ook gesien word in die ritmiese

verspreiding van die figure en die diagonale vorms van die visnette. Die liggaamshoudings van die vereenvoudig figure weerspieël die beweging van hul arbeid. Die mense is uitgebeeld as anonieme silhoeëtte wat herinner aan die figure van

San rotstekeninge. Hy het die gebruik van groot, plat vlakke van kleur met min of geen aanduiding van perspektief of modelering ook van San-kuns oorgeneem. Ook sy uitskakeling van detail en die dun, lang figuur as die Afrikaanse simbool van die mens.

Tipies van hierdie tipe van werk is die kru en direkte verfaanwending . Al is die figure is vereenvoudig, blyk Battiss se interpretasie van hul aksies naturalistiese en gebaseer op ervaring. Die swart figure kontrasteer sterk met die agtergrond waarin die los kwashale ‘n gevoel van die beweging van water en die oorvloed van vis wat gevang word in die nette

skep. Lineêre effekte van kalligrafies merke kan gesien word in sy hantering van die spartelende visse. Die kontrasterende rooi en oranje wat gebruik word vir die nette in kombinasie met die verskeidenheid van bloue wat gebruik is om die water uit te beeld , skep 'n gevoel

van vlak drie -dimensionele diepte. Selfs al is die toneel is van 'n afstand uitgebeeld, het Battiss verkies om die formaat te vul met die besige gebeurtenis sonder ‘n omliggende agtergrond. Hierin nog ‘n

ooreenkoms met San-rotstekeninge . Hoewel geen agtergronde uitgebeeld is in hul skilderye nie, het hulle gebeure geskilder, sonder inagneming van die "begin" of "einde" van die formaat , omdat hulle op die rotse geverf het . Net soos hulle, Battiss hierdie toneel geskilder asof dit kan voortgaan om buite die raam van die formaat.

Dit werk toon Battiss se bewussyn van die moderne kunsstyle. Sy ontkenning van die ruimte is nie net as gevolg van die invloed van San-kuns nie, maar ook van die Moderne tradisie wat die skildery as 'n twee -dimensionele oppervlak

beklemtoon her soos in Abstrakte Ekspressionisme .

VRAAG 2: Suid-Afrikaanse kunstenaars beïnvloed deur Afrika en/of inheemse kunsvorms

STYL VAN WERKGestileerd / ge-abstraheerd

MEDIUM EN TEGNIEKNetjiese, gladde afwerking en gebrek aan toonwaardes

Page 12: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

TITEL:Walter Battiss, Symbols of Life olieverf, ongedatteer.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Die titel of die werk vertel die storie agter die werk. Dit vier ook lewe en bring hulde aan die erfenis van ons eerste kunstenaars.

Dit is 'n voorbeeld van een van Battiss se konseptuele interpretasies van wat hy geleer het uit rotskuns. Hy het nie rotskuns kopieer nie, maar 'n persoonlike simboliese stelsel geskepwat vertel van Battiss se idees oor die lewe en spiritualiteit. Dit is 'n tipiese werk deur Battiss vol geheime en simboliek

ONDERWERPE EN BESKRYWINGIn hierdie werk is daar piktogramme en abstrakte vorms wat die hele oppervlak bedek. Dit is 'n baie lineêre werk waar vorms mense, diere, reptiele en termiete gestileer is in vereenvoudigde en oorspronklike vorms. Die titel dui op moontlike betekenisse. 'n Rivier verdeel die skildery in twee. Dit is die simboliese verhaal van die rivier en die verskillende lewe wat dit onderhou. Die rivier is die magiese of goddelike krag. Die middelste vorm kan ook gesien word as 'n kruissnyding van 'n miershoop of die skubbe van reptiele.FORMELE KUNSELEMENTS

Battiss, op daardie stadium, was baie geïnteresseerd in Midde-Ooste kalligrafie en die vorms in die skildery is ‘n vrye interpretasies van dit. Die werk is plat, dekoratief en die vorms is rooi-bruin op 'n roomkleurige agtergrond, terwyl die rivier oker en bruin is. Simboliese motiewe in silhoeët is regoor die wit prentvlak versprei. Die verspreiding van hierdie vorms is baie beheers, wat soortgelyke

afstand tussen elkeen. 'n Sterk, horisontale organiese vorm verdeel die eweredig verspreide simbole in twee opponerende kante. Hierdie motiewe verteenwoordig 'n organiese weergawes van lewende wesens: mense, jakkalse, olifante, insekte, skoenlappers en bokke is

'n paar van die diere wat herkenbaar is. Die werk het 'n organiese gevoel omdat dit nie meetkundig geplaasis nie, sootgelyk aan San rotskuns. Sy gebruik van aardse kleure

versterk die verband met rotskuns.

VRAAG 3: Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die 70's en 80'sKuns ‘n kragtige manier om kritiek teen politieke sisteme uit te spreek. Kuns het dan ‘n belangrike funksie as sosiale protes en om die mens bewus te maak van ongeregtighede in die samelewing. Die meeste Suid-Afrikaanse kuns voor 1976 was nie-polities. Kunstenaars het landskappe, stillewes en abstrakte werke geskilder in navolging van Europese en Amerikaanse tendense. Toe die Nasionale Party onder D.F. Malan in 1948 aan bewind gekom het, het rasse segregasie (nou genoem Apartheid) die

Page 13: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

regeringsbeleid geword. Verskeie wette is ingestel om hierdie beleid van aparte ontwikkeling vir die verskillende rasse af te dwing, soos die Wet teen Gemengde Huwelikke, Groepsgebiede Wet, Bantu Onderwyswet, ens. Alle swartes moes ook ten alle tye die pasboek by hulle dra. Dit het gelei na die Sharpville insident in 1960 waar 69 dood is en178 gewond is. Die ANC en PAC was verban en die internasionale gemeenskap het die rug op Suid-Afrika gekeer. Nelson Mandela het die gewapende stryd aangeneem. In 1963 is hy en ander aangekla tydens die Rivonia saak en Mandela is na Robbeneiland as gevangene. In 1975 word Afrikaans as onderrigstaal in swart skole verklaar. In 1976 kom leerders in opstand teen ‘Bantoe onderrig’ en die gebruik van Afrikans as onderrigstaal. Die kuns veral vanaf die Soweto-opstande in 1976 tot 1994 kan as Weerstands/Resistance kuns geklassifiseer word in die teenkanting teen apartheid.JANE ALEXANDER (1959 - )Sy studeer Beeldende Kunste aan die Universiteit van Witwatersrand waar sy in 1988 haar Meestersgraad ontvang. Sy het verskeie toekennings vir haar werk gewen. Sy woon in Kaapstad en gee klas by die Michaelis School of Fine Arts.

MANFRED ZYLLA (1939 - ) Zylla is 'n Duitser van geboorte. In 1970 het hy in Suid-Afrika aangekom en met Aziza Allie, 'n Muslim meisie getrou. In daardie tyd was dit onwettig vir ‚n wit man om met 'n gekleurde vrou te trou en het dit hom insig in die sosiale klimaat van Suid-Afrika gegee. Hy was 'n lektor en organiseerder by die Community Arts Project (CAP) in Woodstock wat baie betrokke was by die Resistance stryd. Zylla bly deels in Suitsland en deels in Kaapstad.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASDie onregverdige politieke situasie in Suid-Afrika met apartheid het 'n groot invloed op haar werk gehad. Hoewel Alexander haarself nie as 'n politieke kunstenaar sien nie, aangesien sy dit as beperkend sien, het sy het 'n paar van die mees blywende werke van weerstand kuns soos die The Butcher Boys geskep.

Alexander is 'n beeldhouer wat figuratief werk en altyd in verband met die menslike figuur. Haar beelde is gemodeleer vanaf die menslike vorm, maar sy giet ook direk vanaf die menslike liggaam. Gedurende die kreatiewe proses word vreemde materiale en voorwerpe soos been, horings, ens, ingevoeg. Sy maak gebruik van 'n verskeidenheid van materiale soos gips, been, horings, hout, was en verf.

Sy vroegste herinneringe was van Nazi Duisland en die Tweede Wêreldoorlog wat gehelp et om sy bewustheid van ongeregtighede te skep. In Suid-Afrika was hy baie krities oor apartheid in sy werke. Hy is ook beïnvloed deur die Duitse grafiese en satiriese vaardighede in die werke van kunstenaars soos Grosz, Max Beckman en Otto Dix.

Baie van sy werke het die tema van die effek om te lewe in die gewelddage gemeenskap van Suid-Afrika op jong mense. Zylla het gesê dat hy bang was vir die veiligheid van sy eie twee dogters, want daar was/is soveel geweld teen kinders.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Sy skep dikwels hibriede deur die kombinasie van menslike liggame met die koppe van bobbejane, en ander wesens om dierlike eienskappe aan die menslike figure te gee. In hierdie mengsel van mens en dier, dwing Alexander die kyker om weer na te dink menslike gedrag. Sy ondersoek ook die dubbelsinnige aard van geweld. Die teenoorgestelde van geweld is kwesbaarheid. Wanneer 'n gemeenskap onveilig voel, is mense dikwels beide die slagoffers en aanvallers.

In haar vroeë werke in die 1980's het sy geweld in die uiters gewelddadige tydperk in die Suid-Afrikaanse geskiedenis ondersoek. Haar werk is beide oor die oortreders en geweld. Sy werk vanuit 'n persoonlike perspektief van 'n wit vrou in Suid-Afrika en gee nie voor om die lyding van slagoffers van politieke geweld te verstaan nie. Haar werk is nie 'n dokumentasie van ons verlede of hede nie, maar eerder 'n allegoriese beeld van lyding en geweld

Hy is miskien die beste bekend vir die werk in drukkuns en teken. Die gevoel van sy tekeninge herinner ons dikwels van die koerant foto's. Zylla wil nie mooi prente skep nie, maar om mens bewus te maak van die tekortkominge en onregte in die samelewing.

Zylla was nog altyd 'n polities en sosiaal bewuste kunstenaar as 'n toegewyde sosialis. Sy kuns is sy instrument om die ongelykhede en die gruweldade wat mense onder apartheid ervaar het. Zylla was nog altyd verbind tot gebruik van kuns as 'n instrument vir verandering en glo dat kunstenaars onregtighede moet veg.

VRAAG 3: Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die

STYL VAN WERKDie liggame is naturalisties, maar die kombinasie met dierlike kwaliteite skep surreale figure.

MEDIUM EN TEGNIEKBeeldhouwerk met gevonde voorwerpe. Hulle is gemaak van gips afgietseld van die lewe, maar met insluiting van

Page 14: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

70's en 80's been, horings, ens.

TITEL: Jane Alexander, Butcher Boys, gips, verf, been, horings, houtbankie,1985 – 6

BOODSKAP EN BETEKENISDie Butcher Boys is Alexander se bekendste werk en het 'n ikoniese werk van die weerstandstryd in Suid-Afrika geword. Die werk het ontstaan uit ‘n gevoel van afsku teenoor toenemende onderdrukkende en brutale maatreëls van die destydse apartheids-regering om die geweld van die 1980’s te onderdruk. Die werk het ‘n simbool geword vir die geweld soos die Veiligheidspolisie se betrokkenheid by die dood van Steve Biko. Die titel dui daarop dat hulle geweldadige moordenaars of laksmanne is. Wat het hierdie eens-mense verander in dierlike wesens? Die tema van hierdie werk is die simboliese verhouding tussen onderdrukker en slagoffer. Alexander beoog om die wyse waarop geweld, aggressie, wreedheid en lyding oorgedra deur middel van die menslike figuur te identifiseer. Alexander het gesê dat die alter ego van aggressie is kwesbaarheid. Sy het voortgegaan deur te sê dat diegene wat veilig en onbedreig is en hoef nie te boelie, maar wanneer 'n hele samelewing onseker is, word almal beide aanvallers en slagoffers. Die assosiasie met die dood word geskep deur die gebruik van gebeendere en skedels. In hierdie manier word hierdie figure wat onuitspreeklike geweld gepleeg het ook slagoffers van geweld . As “butcher boys” is hulle in staat tot slag (afslag), maar as naakte vorms is hulle soos die stukke vleis in ‘n slaghuis. Miskien lê hul krag in die feit dat ons menslikheid diep geraak word. Sou ons ook soos raak as ons gedwing was om dade van geweld en misbruik te pleeg?

ONDERWERP, BESKRYWING & FORMELE KUNSELEMENTS

Drie lewensgrootte en lewensgetroue gips figure, kaal behalwe vir bedekkings oor hul geslagsdele, sit op 'n hout bankie. Hoewel hulle baie manlike voorkom, is hul geslag onbekend omdat hul geslagsdele gedek (of verseël) is deur dieselfde soort van beskerming wat krieketspelers dra.

Die figure lyk kragtige, maar hul liggame is binnegedring en beskadig. Hul vlees is weggeskraap om hul ruggrate te ontbloot. Horings groei uit hul skedels, gebreek en nutteloos. Die koppe is net half-mens. Horings groei uit skedels; die gesigte verwring en verplat in snoete wat nie oopmaak nie in monde nie. Hulle kan nie praat oor hul gruweldade of redelik kommunikeer nie. Hulle is swygsaam en magteloos.

Hulle kan ook nie hoor nie, omdat hulle ore net gate is.

Hulle sittende posisie toon passiwiteit en dit is amper asof hulle wag vir iets. Hulle lyk beide senuweeagtig en bewus.

Slegs hul oë wys ‘n menslikheid - donker en glaserig, hol en spookagtig.

VRAAG 3: Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die 70's

STYL VAN WERKDie liggame is naturalisties, maar die kombinasie met dierlike kwaliteite skep surreale figure.

MEDIUM EN TEGNIEK

Page 15: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

en 80's

Beeldhouwerk met gevonde voorwerpe

TITEL:

Jane Alexander, Bom Boys, veselglas, klere, olieverf, hout, sintetiese klei, 1998.

BOODSKAP EN BETEKENISDie idee van straatkinders is sentraal aan die werk. Is die kinders by ‘n maskerade, nege klein mannetjies fisies vasgevang in hul kinderdae? Is hulle kwesbaar en oulik of is hulle toekomstige “gangsters”? Ons ken die haglike omstandighede van straatkinders, weet hulle is nie net kwesbaar nie, maar ook sterk en aggressief. Het die baba-boeties van die Butcher Boys, verniel, gemasker en gemutileer, oorleef om die straat burgers van Suid-Afrika te word? Daar is ‘n dubbelsinnigheid in die uitdrukking van die klein kinders. Hulle is selfvoldaan, maar wys terselfdertyd die magtelose posisie van ‘n kind op die straat. Die werk skep ‘n melankoliese gevoel soos dikwels te sien in haar werke. Dit is ‘n skrikwekkende visie van straatkinders, hul oorlewingstryd en die meganismes wat hulle moet inspan om, soos rondloperdiere, te oorleef in ‘n onsimpatieke en gevaarlike stedelike wildernis.

ONDERWERPE EN BESKRYWING Die beeldhouwerk bestaan uit nege klein seuntjies – sommige naak, sommige met klere en sommige met diere maskers. Hulle is geplaas op ‘n blok-rooster met elke seun totaal afgesonder van die, selfs al staan hulle naby mekaar. Elke kind lyk verlore en verward wat 'n ontstellende visie van 'n wêreld sonder interpersoonlike verband skep.

FORMELE KUNSELEMENTS Die figure staan regop met hul voete effens uitmekaar, arms weg van hulle lywe en met hul palms na buite in 'n nie-dreigende lyftaal wat,

tesame met hul klein grootte, dui daarop dat hulle omgee. Ten spyte van dat hulle van dieselfde vorm gegiet is, is hulle onderskeibaar deur die verskillende stadiums van ontkleeding: die een is kaal,

behalwe, absurd, vir sy gepoleerde swart skoene, terwyl 'n ander is net ‘n kortbroek aan het. Al die figure se gesigte is in verskillende maniere verdoesel deur 'n ontstellende diermasker (haas, voël en kat), 'n blinddoek of 'n doek.

Hierdie installasie verkry ‘n meer somber toon wanneer die kyker besef dat die kwesbare figure nie net lukraak gegroepeer, maar soos in ‘n spel soos skaak geplaas is.

Die vaal grys laat hulle spookagtig lyk.

VRAAG 3: Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die 70's en 80's

STYL VAN WERKNaturalisties

MEDIUM EN TEGNIEK

Page 16: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Potloodtekening met sorgvuldige hantering van vorms in lig ern donker.

TITEL: Manfred Zylla, Bullets and Sweets (Koeëls en Lekkers), potlood en waterverf, 1985

BOODSKAP EN BETEKENISHierdie diptiek wys die begeerte van die Suid-Afrikaanse weermag om die guns van township kinders te kry ten spyte van hul gewelddage optrede in die townships. Daar is dus soms 'n Kasspir vol soldate na die Townships gestuur om traktake aan die mense uit te deel met spreuke soos 'Ons is jul vriende' of om ‘n sokkerwedstryd met die kinders te speel of om lekkers uit te deel. Tydens die geleenthede was die pers uitgenooi om verslag vir die volgende dag se koerante te doen.Zylla kritiseer die afgryse van apartheid in die werk deur die omstandighede van mense wat onder apartheid geleef het, uit te beeld.

SUBJECT , DESCRIPTION & FORMELE KUNSELEMENTSZylla het hierdie diptiek geskep n.a.v. die optrede van die weermsag.Die regterkantse paneel word oorheers deur 'n gespierde soldaat met 'n half-glimlag op sy gesig. Hy word van onder af uitgebeeld en is 'n groot teenwoordigheid soos hy kyk na die loop van sy geweer. Die ry van die koeëls kom tussen sy dye uit. In sy sak word 'n Kaaps-Hollandse opstal en 'n wors op die vurk uitgebeeld as ‘n verwysing na sy erfenis. Die soldaat skiet is egter nie koeëls nie, maar eerder lekkers wat lê by die voete van 'n klein groepie township kinders.

Hierdie kinders in die linkerkantse paneel is bang en verward deur hierdie onheilspellende teenwoordigheid van die soldaat en hulle ignoreer die lekkers. Hulle beskerm hulself teen verwagte aanslae en is gereed om weg te hardloop.

Die lekkers is ook aan die bokant te sien en vorm 'n raam vir die toneel. 'n Ry van weermag voertuie is te sien regs bo. Die soldaat in hierdie werk beeld 'n gevoel van vervreemding uit soos hy sy pligte uitvoer, in vergelyking met die baie ekspressiewe gesigte

van die skoolkinders. 'n Redelik naturalistiese uitbeelding van figure, maar met 'n verwringde aansig veral soos gesien in die figuur van die soldaat. Daar is 'n sterk kontras van monochromatiese toonwaardes. Die gebruik van die diptiek dui ook dat die soldaat en die kinders uit twee verskillende wêrelde kom wat slegs verbind word deur die hartseer

werklikheid van die geweer. Die oorweldigende effek is soortgelyk aan 'n koerantfoto wat versterk word deur die gebruik van die teks.

VRAAG 3: Sosio-politieke kuns – insluitend Weerstandskuns van die

STYL VAN WERKNaturalisties

MEDIUM EN TEGNIEK

Page 17: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

70's en 80's Potloodtekening met sorgvuldige hantering van vorms in lig ern donker.

TITEL: Manfred Zylla, Death Trap (Doodstrik), potlood op papier, 1985.

BOODSKAP EN BETEKENIS

In October 1985, het die verhoogde spanning tussen anti-apartheid betogers en die polisie tot ‘n uitbarsting gelei in die Kaapstadse voorstad van Athlone. Elf dae nadat die regering 'n noodtoestand in ander dele van die land afgekondig het, het die polisie weggekruip in bokse agter op ‘n trok. Hulle het geweet dat die voertuig sal gestenig word. Toe die eerste klippe gegooi is, het hulle afgevuur direk in 'n skare van ongeveer 'n honderd mense. Drie seuns is dood en dertien ander mense is beseer. As gevolg van die manier waarop die polisie in die kratte weggesteek was, sou die voorval bekend word as die Trojaanse Perd-slagting geword. Die jongste seun wat gesterf het, was Michael Miranda, 11-jarige familielid van Zylla se vrou. Die seun en sy vriende is op pad na die winkels toe dit gebeur het. Die werk vertel ons van die afgryse wat tydens Apartheid gebeur het.

ONDERWERP, BESKRYWING & FORMELE KUNSELEMENTS

Zylla het hierdie potloodtekening gemaak om sy siening van die gebeure te gee.

In die boonste deel is ‘n trok met ‘n verwringde boks gevul met skietende polisiemanne. Hierdie figure is ingedruk in ‘n beperkte ruimte. Hulle word grynslag en het geen berou vir hul dade nie.

In die onderste deel ry die wiele van die trok oor beelde van menslike skaduwees. Hierdie skaduwees verteenwoordig die wat geskiet en gedood is op die dag.

Onder die trok bo-op die swart figure is ‘n tekening van Michael Miranda uit met net sy kop sigbaar. Zylla het die tekening gebaseer op ‘n foto wat hy tydens die seun se begrafnis geneem het.

Zylla gebruik die diptiek formaat om te onderskei tussen die geweldenaars bo en die slagoffers onder. Die krappige merke van sy potlode help om ‘n gevoel van ongemak by die kyker te skep.

VRAAG 4: Kuns, kunsvlyt en spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

Page 18: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

John Muafangejo (1943-1987)Muafangejo het opgegroei in die Angolese platteland, waar sy pa 'n Kwanyama hoof man was. Na sy pa oorlede is, is sy ma, wat een van sy agt vroue was, na Namibië en het tot bekering gekom. Vir die 12-jaar-oue John was dit ontstellend om die kraal waar hy grootgeword het, te verlaat, maar hy wou ook by sy ma bly. Sy talent vir teken is opgemerk en daar is voorgestel dat hy verder in die kunste studeer. Muafangejo het aan die Rorke's Drift Art en Craft Centre tussen 1968-1969 gestudeer. Hy is terug na Namibië in 1970 as 'n kunstenaar. In 1974 het hy teruggekeer na Rorke's Drift as praktiserende kunstenaar. Uiteindelik was hy in staat was om vir homself 'n huis in Katatura naby Windhoek te bou as gevolg van sy suksesse as 'n kunstenaar. Vanaf 1969 tot met sy ontydige dood in 1986 het hy deelgeneem aan verskeie uitstallings in Suid-Afrika en die res van die wêreld.

Jackson Hlungwani (1923 - 2010) is gebore in Nkanyani, Gazankulu, in die ou Noord-Transvaal. In 1978 het 'n visioenêre gebeurtenis plaasgevind wat sy lewe verander het. Volgens hom het Satan pyle deur albei sy bene geskiet wat absesse op elke been veroorsaak het. Hy het besluit om hom selfmoord te pleeg. Dit was gedurende hierdie nag, dat hy beweer het dat hy besoek is deur Christus wat hom 'n driedubbele belofte gemaak het – dat hy genees sou word, dat hy 'n geneesheer sou word en hy sal sien dat God verbygaan gaan. Hy het 'n prediker geraak en sy eie in die Sioniste tradisie begin. In Mbhokota, 'n landelike dorpie naby Elim in die noord-westelike Gazankulu, het hy Xidonkani, die Klein Donkie, geword wat die maagd Maria na Bethlehem gebring het. Op 'n heuwelhet hy en sy klein groepie volgelinge begin met die bou van wat hy genoem het, die nuwe Jerusalem, 'n heiligdom met ingeboude twee altare, een vir vroue en een vir mans, wat hy versier met figuratiewe beelde.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASRorke's Drift, waar kunstenaars soos Azaria Mbatha sy artistieke vermoë en voorkeur vir linosnee as 'n medium ontwikkel het. Sy werk is soortgelyk aan strokiesprente in die manier waarop die oppervlak dikwels in blokke verdeel word en sy gebruik van die teks.

Sy werke sluit in 'n verskeidenheid van onderwerpe in. Dit weerspieël sy gemoedstoestand en sy daaglikse ervarings, soos in 'n dagboek. Dit sluit die volgende kategorieë in: stamlewe, dierelewe, waarnemings oor maatskaplike toestande, historiese gebeure, kerklike lewe, Bybelse stories en persoonlike lewe.

Afrika beeldhouwerk, 'n mengsel van Tsonga erfenis en simboliek, asook Christelike godsdienstige motiewe. Sy kombinasie van tradisionele elemente met sy Christelike oortuigings het sy eie geestelike filosofie geskep. Hierdie idees is ook die bron van die beeldgebruik en die inspirasie vir sy beeldhouwerke. Hy was 'n charismatiese geestelike leier, 'n geneesheer en 'n kunstenaar. Hy het nie kuns vir kommersiële doeleindes geskep nie, maar as 'n uitdrukking van sy visie vanaf God.

Sy keuse van onderwerpe kom uit sy geestelike oortuigings en is gebruik as deel van sy preke om te onderrig en sy idees te verduidelik. Hy het sy beelde verduidelik as ‘n kommunikasie van Christus en die voorvaders deur hom. Teenoorgesteldes soos goed/kwaad, man/ vrou, op/af, swar wit, Christus/Satan, Kain/Abel, 'n nuwe wêreld/ou wêreld word dikwels uitgebeeld. Sy onderwerpe wissel van lepels, stokke en bakke tot altare, trone en monumentale visse, sowel as ander Christelike afgeleide figure soos Adam en Eva figure en leeus.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Hy is byna geheel en al bekend as 'n drukkunstenaar; veral van linosneë, 'n relatief goedkoop medium wat sonder 'n drukpers gedruk kan word. Hy het stories in swart-en-wit vertel. Baie van sy afdrukke is outobiografiese en verwys na dramatiese of humoristiese insidente in sy lewe. Die tfigure in die verhaal is oor die bladsy geplaas in 'n vlak ruimte. Die teks in sy werk raak by tye so belangrik dat die werk lyk soos 'n bladsy uit 'n Middeleeuse geïllimineerde manuskrip.

In 'n relatief kort loopbaan het hy 'n indrukwekkende aantal werke geskep wat kunstenaars na hom sterk beïnvloed het. Sy werke het subtiel en met insig kommentaar oor die wêreld rondom hom gelewer, soos die onderdrukkende regime in die tyd, en hy het dikwels Zulu en Ovambo geskiedenis gebruik om 'n indirekte kommentaar in hierdie verband te lewer.

Kenmerke van die tradisionele Afrika kuns in die verwringing van proporsies en geabstraheerde vorms om emosionele toestande te weerspieël. Baie van sy beelde het 'n sterk hoekige vorms, met vereenvoudig gelaatstrekke in die lippe, oë en neus. Baie van die oorspronklike vorm van die boomstompe is in sy beelde behou. . Slegs hand gereedskap is gebruik, want daar was geen elektrisiteit by sy woning nie - dissels en byle vir die breë algemene vorms, beitels vir besonderhede en merkpatrone, en skuurpapier om glad te maak. Die tekstuur van sy werk weerspieël die natuurlike hout grein.

In 2005 het die Departement van Kuns en Kultuur hom 'n "lewende legende" verklaar. Hy is belangrik vir sy unieke visie in sy werk. Sedert 1995, is 'n hele kamer in die Johannesburgse Kunsmuseum toegewy aan Hlungwani se werk, en sy werk kan gevind word in talle galerye en versamelings in Suid-Afrika en in die buiteland .

VRAAG 4: Kuns, kunsvlyt en STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 19: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

Gestileerd Linodruk

TITELJohn Muafangejo. Judas Iscariot betrayed our Lord Jesus for R3.00, linodruk, 1973.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Die teks is dramatiese en dra die moraal van die verhaal oor: "Judas Iskariot het ons Here Jesus vir R3.00 verraai sonder om himself te vra hom wat hy met hierdie geld kon koop. Daarna het hy homself opgehang en neergeval en gebars. Julle mense, wees versigtig vir geld, want dit is die wortel van die sonde. "Die stryd tussen goed en kwaad, asook die tema van heiligheid word uitgedruk in die werk. Sy werk bevat lesse vir die kyker.

ONDERWERP EN BESKRYWINGBybelstorie; die titel kry 'n Suid-Afrikaanse geur deur die verskaffing van die bedrag geld wat Judas as omkoopgeld geneem het. In die Bybel word verklaar dat Judas Jesus verraai het vir 30 stukke silwer. Toe Muafangejo die werk geskep het was R3.00 meer werd as vandag, maar dit was nie 'n klomp geld nie. Muafangejo impliseer dat Judas enigiets sou gedoen het vir geld.

FORMELE KUNSELEMENTE In die komposisie van die linosnee word die storie van regs na links uitgebeeld.

Aan die regterkant is ‘n toneel Judas vir Jesus soen in 'n dramatiese omhelsing. Judas is ekspressief uitgebeeld in 'n posisie wat lyk soos die van 'n slang ineengevleg om Jesus. Die patroon op sy lang rok van vet wit strepe trek aandag en lyk soos die skubbe van 'n slang . Dit kan die idee simboliseer dat Judas besete was deur die duiwel, een van die interpretasies waarom hy Christus verraai het. Jesus staan regop en in 'n frontale posisie. Sy gesigsuitdrukking is neutraal en sy regterarm omhoog asof hy Judas ook wil omhels. Agter sy kop is 'n vierkantige vorm met 'n vet wit kruis binne-in om Jesus se heiligheid te simboliseer. Jesus se rok het fyn dekoratiewe lyne wat kontrasteer met die patron op Judas se rok. Jesus lyk asof hy sweef wat ook 'n simbool van Sy heiligheid is. Aan die regterkant staan twee mans met 'n lang vloeiende hare en baarde wat kyk na die toneel. Die manne kan dissipels wees, maar hulle is gewapen met swaarde om hul middel en dra 'n knopkierie en 'n byl. Hulle kan ook soldate wees wat op pad is om Jesus te arresteer. Hierdie toneel word geskei van die res deur 'n swart lyn.

Aan die linkerkant wys Mufangejo die skokkende toneel van Judas se selfmoord nada thy die erns van sy daad besef het en homself ophang. Mufangejo beeld die boom uit met groot vereenvoudige blare wat lyk soos dolke of swaarde uit. Hy wys ook die drie enkele een rand note nutteloos op die grond gestrooi. Die herhalende lyne - fyn lyne vir die grond en dikker lyne vir die lug -, vorm 'n ligter agtergrond vir die silhoeët figuur van die hangende Judas en die boom.

Baie die patrone, 'n sterk gebruik van lyn en 'n spel van wit en swart.

Page 20: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Vlak ruimte waar aksies plaasvind soos in 'n stokiesprent.VRAAG 4: Kuns, kunsvlyt en spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

STYL VAN WERKGestileerd

MEDIUM EN TEGNIEKLinodruk

TITELJohn Muafangejo. New archbishop Desmond Tutu Enthroned. Linodruk,1986.

BOODSKAP EN BETEKENISMuafangejo het dikwels sy siening en ervaring die kerk uitgebeeld. Die kerk het 'n vaderlike rol in sy lewe gespeel deur hom te ondersteun in sy kunsontwikkeling, toe hy siek was en sy werk te bevorder. Hierdie gebeurtenis was belangrik vir die kerk, omdat hulle 'n nuwe leier aangestel het, maar dit was nog meer belangrik vir Suid-Afrika in die skeiding van rasse wat deur apartheid veroorsaak is. Dit wys die integrasie van rasse in die kerk in weerwil van die wette van die land. Hierdie seën in die teks wys sy ondersteuning vir die veranderinge wat begin het om plaas te vind in Suid-Afrika, asook sy sterk Christelike oortuigings.

ONDERWERP EN BESKRYWING‘n Linodruke van die geskiedkundige gebeurtenis toe Tutu as aartsbiskop ingehuldig is. Die werk bestaan uit twee stroke visuele beelde met teks onder elk. Die strook aan die bokant van die komposisie wys die Nuwe Aartsbiskop Desmond Tutu. Hy word uitgebeeld in 'n strokiesprent-styl met die vergrote kop en beklemtoonde blink bril. Om sy nek hang ‘n ketting met 'n groot kruis en hy is dra 'n ligte baadjie met 'n donkerder hemp daaronder. Sy gesigsuitdrukking is ernstig en sy vinger wys na die kruis van Jesus, om mense te herinner dat hulle nie moet vergeet hoekom hulle daar is nie. 'n Wit duif simboliseer hoe die Heilige Gees Biskop Tutu binnegaan.

.

FORMELE KUNSELEMENTE Die kruis met Jesus word in swart-en-wit vlakke uitgebeeld wat ‘n sterk kontras uitbeeld. Die liggaam van Christus is wit met die swart kruis

aan die een kant en omgeruil aan die ander kant. Muafangejo het nie enige oop ruimtes in die werk nie.

Hy het ook doelbewus die mense uitgebeeld as een swart, een wit, eweredig versprei oor die hele werk. Hulle word in 'n eenvoudige styl uitgebeeld en is meestal in profiel. Hulle gesigsuitdrukkings lyk vriendelik en in die ry van die mense aan die bokant, is 'n wit en swart man met hul arms uitgestrek om hande te neem en sodoende drie ander mense ook te omarm

Page 21: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Baie patrone, 'n sterk gebruik van lyne en 'n spel van wit en swart. Vlak ruimte waar aksies plaasvind soos in 'n stokiesprent.

VRAAG 4: Kuns, kunsvlyt en spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

STYL VAN WERKGestileerd

MEDIUM EN TEGNIEKGekerfde houtbeeld

TITELJackson Hlungwani. Large Crucifix and star, hout, potlood en houtskool, 1990-2.

BOODSKAP EN BETEKENISSoos al sy werk is hier 'n diep spirituele betekenis. Hy het die idee van 'n kosmiese harmonie uitgebeeld deur die verbintenis van hemel en aarde / mens en God. Hlungwani het geglo dat hierdie beeld simboliseer dat dit "vir die mens moontlik is om in harmonie met die natuur te leef."

.

ONDERWERP EN BESKRYWINGDie werk toon 'n kruis met die arms omhoog, gekerf uit 'n boomstomp. Die figuur van Christus is sentraal en staan regop met gespreide arms. Die die horisontale gedeelte van die kruis is nie horisontaal nie, maar volg die twee take wat uit die boomstomp gegroei het. Die basis onder Christus se voete is geskep uit 'n aparte stuk hout wat verander as om soos wortels van ‘n boom te wees. Dit skep die indruk van die simboliese heuwel van Golgota en dit is bo die aarde sodat die beeld nie op die vloer staan nie. Dit is versier met 'n komplekse reeks kerwings soos 'n olifant, mense en vis. Uit een van Christus se arms is 'n drie dimensionele hout vorm wat 'n ster verteenwoordig.. FORMELE KUNSELEMENTE

Vereenvoudigde vorm, maar is herkenbaar. Die figuur van Christus is 'n sterk en soliede figuur. Die groot gesig het oordrewe groot oë wat streng afstaar. Tussen die wenkbroue verteenwoordig 'n diep snit die simbool van die kruis. Die vorm van die gesig raak dunner na die mond, ken en lang vertikale baard. Die vorm van die mond word aangedui deur 'n dun reguit lyn, wat bydra tot

die streng blik. Aan beide kante van die gesig is twee vergrote groot ore gevorm uit 'n ronde reliëfvorms. Die bolyf en bene is klein in vergelyking met die kop, maar skep nog steeds die indruk van soliditeit in die geronde dele wat die verskillende dele aan dui.

Christus se arms en hande kom direk uit die kante van die kop, langs die ore. Hlungwani het meer simboliese vorme oor die arms ingesluit. Aan die een kant is 'n vis, die simbool van vrede en kalmte en aan die ander kant 'n vorm

Page 22: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

wat lyk soos 'n versierde plat tablet met 'n kruis met twee dwarsbalke. Op die wortels van die basis waarop die kruis staan is daar meer simboliese vorme soos die herhalende eiervorms op een tak. Dit kan verwys na die idee

om mense met sorg te behandel, asof hulle is broos is en dit kan ook 'n metaforiese verwysing wees na die sere wat Hlungwani het op sy bene gehad het. Die medium van hout is baie duidelike in hierdie werk.

VRAAG 4: Kuns, kunsvlyt en spirituele werke hoofsaaklik van landelike Suid-Afrika

STYL VAN WERKGestileerd

MEDIUM EN TEGNIEKGekerfde houtbeeld

TITELJackson Hlungwani, Leaping Fish, hout, 1980’s.

BOODSKAP EN BETEKENISHlungwani het 22 beelde van visse in sy leeftyd geskep. Die beeld van 'n vis is 'n Christelike simbool aangesien dit die Griekse woord Ichtus, wat is 'n akroniem vir "Jesus Christus, God se Seun, Verlosser verteenwoordig. Dit verwys ook na doop deur onderdompeling in water, soos beoefen deur baie kerke, soos die Afrikaanse Sioniste kerk. Dit is 'n rituele reinigingsproses waardeur die persoon simbolies weer in 'n nuwe lewe hergebore word. Die betekenis van die vis is uniek vertolk deur Hlungwani as ‘n uitbeelding van vrede en kalmte. Hy het hierdie eienskappe gesien as 'n voorbeeld vir die mense om te volg. Een van Hlungwani se kommentaar oor die visbeelde is wat verband hou met sy vertolking van die tyd van oorgang in Suid-Afrika en die manier waarop mense dit moet hanteer: "in die nuwe land moet ons leer om soos ‘n vis te swem". Daar is ook baie Tsonga spreuke wat vise insluit.

ONDERWERP EN BESKRYWING'n Beeld van 'n springende vis. Die natuurlike vorm van die hout is gebruik om die kronkelende vorm van die springende vis te skep, terwyl die grein van die hout bydra tot die visuele effek van vloeibaarheid wat verband hou met die vis.

FORMELE KUNSELEMENTE In hierdie beeld het hy in 'n ekspressiewe styl gewerk. Die titel van hierdie beeld wys die energie wat dit uitstraal. Die vis is uitgebeeld asof dit gly deur die water met 'n ekspressief gevurkte stert wat

bydra tot die gevoel van beweging. Die vinne op die kante van die vis is vierkantige, en die tekstuur daarvan word aangedui deur diep gekerfte lyne. Die vinne op sy rug en onder

die liggaam is naby aan die liggaam uitgekap.

Page 23: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Die gesig van die vis het 'n menslike gevoel. Die eenvoudige lyn wat die mond aandui, lyk asof glimlag en die twee ronde holtes, wat die oë dui, lyk of dit opwaarts kyk.

Die oppervlak van hierdie vis is geskuur om dit 'n gladde tekstuur te gee. Skubbe word vereenvoudig as klein merke wat eweredig versprei is oor die liggaam van die vis.

QUESTION 5: Multimedia en Nuwe media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-AfrikaMulti-media kunstenaars is kontemporêre kunstenaars wat ‘n verskeidenheid van media gebruik om te deur middel van kuns te kommunikeer. Die doel is om die toeskouer se bewussyn op ‘n ander manier as deur konvensionele kuns te prikkel.(Onderskei tussen multi-media en gemengde media. Gemengde media verwys na ‘n kunswerk wat verskillende kunsmedia in een werk kombineer bv. verf, ink, potlood, ens. Alhoewel ‘n multi-media werk ook gemengde media kan bevat en die twee terms dus kan oorvleuel, word daar met multi-media eerder verwys na die verskeidenheid van media wat tans gebruik word en wat verskil van tradisionele/ konvensionele media soos olieverf of brons beeldhouwerke.)

‘n Paar punte rakende multi-media kuns:

Multi-media werke is dikwels ‘n kombinasie van visuele kuns gekombineer met elemente afkomstig van letterkunde, drama, dans, film en musiek.

Waar tradisionele kunswerke met sig werk, word ander sintuie nou ook in visuele kuns ingespan soos gehoor, reuk en tas.

Hierdie werke kan beweeg of oor ‘n tydperk ontwikkel om ‘n proses aan te dui.

Hierdie kunswerke gebruik ook dikwels gevorderde tegnologie soos elektroniese of rekenaar tegnologie. Dit sluit in klank, video, animasie en interaktiewe media.

Tradisionele genres soos opera en film is multi-dissiplinêr en selfs multi-media. Opera omvat musiek, dans, drama, kostuums, letterkunde en visuele kuns, soos ook films. MAAR hierdie kunsvorms word nie as ’multi-media’ kuns gesien nie, want ’n multi-media kunswerk is:

- gewoonlik op ‘n kleiner skaal as ‘n opera of film

- nie gebind aan tradisie

Page 24: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

- gewoonlik deur een persoon geskep

- geskep deur iemand met ‘n formele agtergrond in visuele kuns

- gemaak om ten toon gestel te word in ‘n galery of museum opset waar dit as ‘n uitbreiding van visuele kuns gesien word.

Hierdie kuns het ontwikkel uit die nalatenskap van veral Marcel Duchamp en sy ready-mades.

Dit kan dikwels onder Konseptuele Kuns geklassifiseer word vir die gebruik van alternatiewe media en die klem op die uitdrukking en oordrag van idees.

Multi-media kuns gebruik dikwels nuwe media soos videos, digitale media en ander media wat nie noodwendig as kunsmedia gesien word nie – enige iets van brood, bloed, ens.

Installasie is ‘n Kunswerk wat die uitstallingsruimte integreer as deel van die kunswerk. Die kunswerk word soms vir 'n spesifieke ruimte gemaak. Belangrik is dat die toeskouer ingesluit word in die kunswerk, m.a.w. die toeskouer kan die kunswerk indring.

Wanneer werke van ’n meer konseptuele aard soos multi-media kuns kan die volgende as riglyn gebruik word:

Beskryf die werk in detail. Dit is noodsaaklik om die hoofelemente van die werk oor te dra.

Verwys duidelik na die media – bv. ’n performance wat op foto’s vir dokumentasie vasgelê word, installasie, ens.

Die betekenis van die kunswerk speel ’n belangrike rol en brei uit oor die kunstenaar se bedoeling.

VRAAG 5: Multimedia en Nuwe media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

Page 25: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

WILLIAM KENTRIDGE (1955 - ) is in Johannesburg gebore in 'n polities bewuste gesin Hy het Politieke en Afrika-studies aan die Universiteit van die Witwatersrand gestudeer. In die 1970's het hy in die teater as 'n akteur en regisseur gewerk, terwyl hy gestudeer en gewerk het as 'n grafiese kunstenaar in Johannesburg. Later het hy Beeldende Kunste bestudeer en ets onderrig by die Johannesburg Art Foundation. Hy het ook mimiek en teater in Parys bestudeer. Hy het omvattend in die teater gewerk as akteur, ontwerper en regisseur. In 1985, na 'n tussenpose van 'n paar jaar, waartydens hy was aktief in die film, het hy weer begin teken.

JAN VAN DER MERWE (1958 - ) is gebore in 1958, in Virginia, Vrystaat en het grootgeword in Ladysmith, KwaZulu-Natal. Hy het gewerk vir die Suid-Afrikaanse Weermag as 'n militêre grafiese kunstenaar, stel ontwerper by TRUK en heraldis by die Buro vir Heraldiek. Na die verkryging van 'n meestersgraad in Beeldende Kunste aan die Pretoria Technikon in 1999 het hy omvattend begin uitstal. Hy woon en werk in Pretoria en is 'n senior dosent in Beeldende Kunste aan die Departement van Beeldende en Toegepaste Kuns, Tshwane Universiteit van Tegnologie.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASThe kunserfenis van Kentridge is kunstenaars soos Daumier, Goya, Beckman en Otto Dix weens hul politieke en sosiale kommentaar. In Suid-Afrika is die groot houtskooltekeninge en klein inktekeninge van Dumile Feni saam met wie hy by die Johannesburg Art Foundation gestudeer het, ‘n groot invloed.

Kentridge is 'n storieverteller met sy hooftema die mens as onderdrukker, slagoffer of waarnemer wat nie betrokke te raak nie. Gebeure speel gewoonlik af teen die agtergrond van Johannesburg - die stad met sy mynhope en droë omliggende vlaktes. Sy werk is eklektiese in die verskeidenheid van visuele beelde wat hy kombineer. Daar is dikwels twee opponerende beelde in sy werk bv. die verskil tussen ryk en arm, slagoffers en onderdrukkers. Sy werk is sosiale kommentaar oor politieke en sosiale kwessies - sy tekeninge en films verwys na 'n gebroke samelewing a.g.v. apartheid.

Van der Merwe se werk vorm deel van die neiging van baie kontemporêre kunstenaars om alledaagse, nie-kunsmateriale te gebruik om kunswerke te skep. Hy is beïnvloed deur Duchamp se gebruik van ready-mades en ander kunstenaars wat gevonde voorwerpe soos Konseptuele kunstenaars gebruik het.

Sy installasies fokus op die menslike situasie, die slagoffers van geweld, politiek en sosiale realiteite. Dit dek apartheid,vroue-en kindermishandeling, oorlog, die effek van TV geweld op kinders, lewe en dood - almal met 'n geestelike boodskap. Die hoop is dat dit nie weer herhaal sou word nie. Sy werk is soos monumente wat praat van die alledaagse. Alledaagse items soos trourokke, tafels, tasse, ens. word gebruik om poëtiese oomblikke te skep. Daar is 'n nostalgie en kwesbaarheid vir sy werk - die trourok wat nooit gedra sal word nie, die bagasie wat nooit afgehaal sal word nie. Sy werk vertel stories deur herinneringe op te roep.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Kentridge gebruik hoofsaaklik houtskool tekeninge wat ook die basis is van sy multi- media werke in animasie vorm . Die animasie films : Kentridge se tegniek is een wat hy self uitgevind , 'n tegniek wat ontwikkel is uit sy vroeëre tekeninge. Hy teken in houtskool, en dan vee hy ‘n deel van die tekening uit en teken die volgende stap in die proses om die aksie van die gebeure vas te vang. Elke fase word op film vasgelê deur 'n kamera. Die uitvee is nooit voltooi nie, so elke beeld bevat spook van die vorige beeld. Die beeld verander in 'n ander, maar die verlede is nooit weg nie.

Internasionaal bekende kunstenaar. Sy werk is polities sonder om voorskriftelik te wees. Sy werk bied 'n snydende , satiriese kommentaar op die samelewing. Kentridge voel dat 'n mens nie die verlede kan uitvee nieen ons moet dit onthou. Dit word verduidelik in sy gebruik van die uitveër - die vorige beeld is nooit heeltemal uitgewis en bly spookagtig . Sy werke handel oor skuld en belydenis , trauma en genesing. Sy kuns is gewortel in Suid-Afrika - apartheid en post- apartheid. Sy werke illustreer nie apartheid nie , maar kommunikeer kwessies te deur middel van metafore .

Hy is 'n installasie kunstenaar wat gevonde voorwerpe wat met geroeste blik bedek . Hy gebruik voorwerpe wat weggegooi word soos geroeste blikke, geroeste metaal en moderne tegnologie soos TV - monitors. Lae geroeste blik word met bitumen ( 'n dik, taai, swart stof afkomstig van teer ) op die alledaagse voorwerpe vasgeheg . Sy werke word geskep uit die puin van 'n komplekse samelewing. Hy verouder en bewaar voorwerpe. Blikke wat eens kos bewaar het is verbruik, verwerp en verlore, en is nou die behoud van die kwesbares, die lot van onskuldige mense. Deur wat voorwerpe met geroeste blik te bedek, lyk dit nie net of hulle uitgegrawe is nie, maar bewaar dit ook die proses.

Alle lewende en nie-lewende dinge bederf en keer terug na die stof aan die einde . Roes is iets wat voorwerp stadig vernietig na stof . Van der Merwe gebruik roes om stories van ons geskiedenis te vertel en te bewaar. Roes word gesien as 'n proses van die lewe en 'n metafoor vir ons eie oorlewing. Die geroeste blik bewaar en terselfdertyd vertel van kwesbaarheid.All living and non-living things decay and return

VRAAG 5: Multimedia en Nuwe STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 26: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

Ekspressionistiese styl van teken Animasie film gebaseer op tekeninge

TITELWilliam Kentridge, Johannesburg, 2nd Greatest City after Paris, animasie film, 1989

BOODSKAP EN BETEKENISTeen die tyd wat die film gemaak is, het wêreldwye druk op Suid-Afrika toegeneem om apartheid te laat vaar, sy grootste intensiteit bereik. Deur ‘n film te skep waar die hoof karakters vasgevang is in die oënskynlike puntlose betrokkenheid met hul persoonlike sake, maak Kentridge ‘n belangrike punt oor die vreemde vorm van tonnelvisie wat samelewings onder bedreiging kenmerk. Die drie hooffigure is so ge-absorbeer in hulle private lewens ten tye van ‘n onvermylike krisis dat hul self-beheptheid tragies raak, asook hul weiering om betrokke te raak by sosiale veranderinge. Teen die einde van die film raak Soho en Felix betrokke in ‘n fisiese geveg oor Mrs Eckstein se liefde en Soho tree op teen die naderkomende skare van mynwerkers deur letterlik kos in hul rigting te gooi. Sy werke handel oor skuld en belydenis, trauma en genesing. Sy werke illustreer nie apartheid nie, maar kommunikeer kwessies te deur middel van metafore.

Dit is sy eerste animasie film van ag minute waarin ons bekendgestel word aan sy sentrale karakters. Die titel is ironies – Kentridge se Johannesburg wys al die littekens van die begin as ‘n myndorp. Die harde kommersialisme van die stad en die wyse waarop dit die natuur en lewe van sy inwoners geraak het, is ‘n sentrale tema. Elk van die twee dosyn tonele in die film bestaan uit ‘n aantal veranderinge gemaak aan ‘n enkele tekening, wat dan vasgevang is met ‘n paar skote per slag deur ‘n 16mm film kamera. Omdat sy primêre media houtskool en pastel is, is daar baie visuele verwysings na die proses van uitvee en oorteken wat Kentridge in staat stel om sy onderwerpe te metamorfoseer na denkbeeldige kreature, lewelose objekte en gewone mense. Die drie sentrale karakters in die film is Soho Eckstein, Felix Teitlebaum en mev Eckstein. Soho word voorgestel as 'n kapitalistiese mynmagnaat, geklee in 'n strepies pak en 'n alomteenwoordige sigaar. Hy word uitgebeeld as 'n vraat wat sy werkers uitbuit. Sy vrou, mev Eckstein is 'sy afgeskeepte vrou, maar deur die naakte Felix begeer word. Hy verteenwoordig die onskuldige mense as die teenoorgestelde van Soho. Die film fokus op Soho en sy sakeryk waar hy die helfte van Johannesburg opkoop. Terwyl Soho fokus op sy kapitalistiese belange, fantaseer Felix aanvanklik oor 'n verhouding met mev Eckstein. Die film sluit 'n geveg in tussen Soho en Felix, met Felix as oorwinnaar. Die film sluit ook tonele waar Soho die armes voed, vermoedelik sy mynwerkers, maar die kos wat hy letterlik op gooi , wis hulle ook bestaan van die toneel af. Nog 'n kontras is in die film se klankbaan, wat beelde van groei en voorspoed met jazz uitbeeld, terwyl die mynwerkers se optog vergesel word deur die sing van 'n Suid-Afrikaanse koor. Die groeiende massas behoort geheel en al aan die omliggende landskap. Een van die mees opvallende visuele aspekte van hierdie film is die sorg wat Kentridge geplaas het op die landskap om Johannesburg - mynhope en slykdamme, kragpale en kragdrade ens. In sy werk natuur is kwesbaar. Eckstein is die kenmerkende kapitalis, maar sy tonnelvisie oor die wêreld buite lyk tekenend van 'n sosiale orde wat op die rand van disintegrasie van binne is.

VRAAG 5: Multimedia en Nuwe STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 27: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

Figuratief Animasie film gebaseer op silhouette en geskeurde papier

TITELWilliam Kentridge. Shadow Procession, animasie film van geskeurde papier collage, 1999.

BOODSKAP EN BETEKENISSoos in Johannesburg 2nd Greatest city after Paris is daar 'n optog in hierdie film. Ons weet nie waar hulle vandaan kom nie, van wat hulle vlug nie of waarheen hulle gaan nie. Geskeurde papier en voorwerpe was gebruik teen 'n deursigtige agtergrond om die dramatiese optog van figure te skep. Die figure is swaar gebuk onder hul besittings. Die werk is 'n universeel in die verwysing na die verskuiwing van mense, soos die gedwonge verskuiwings tydens apartheid. Kentridge wys hoe mense weg loop van iets in ‘n poging om dit te ontsnap van die chaos. Hulle blyk op soek te wees na kennis, gesimboliseer in die voorstelling van mense met boeke

ONDERWERP EN BESKRYWINGIn Shadow Procession gebruik Kentridge slegs silhoeët en geskeurde papierfigure. Na wat begin met 'n stadige skaduwee optog verander dit in 'n meer duidelike mars met ‘n reeks van gewonde en gestremdes figure, 'n struktuur wat lyk soos ‘n galg, 'n man wat hang aan ‘n galg, 'n figuur wat 'n stort trek, en mense wat met al hul besittings dra. Almal beweeg vorentoe in 'n soort van ketting-bende. Manlike en vroulike figure neem deel en 'n paar raak uiters gewelddadige deur ander te onthoof. Sommige figure lyk nie menslike nie en is mengsels van dieragtige liggame en met skerp mes of skêr-agtige koppe.

Die atmosfeer en ritme van die optog verander soos die musiek verander na 'n klasang weergawe van "Wat 'n vriend het ons in Jesus." Mense dra nou vlae en boeke, gevolg deur mense wat lyk soos soldate wat terugkeer van die oorlog met geamputeer bene wat saam hobbel. Sommige loop gebuig onder die gewig van hul las en 'n groep mans volg mekaar blindelings deur vas te hou aan die skouer van die een voor hulle. Kinders word gedra en 'n man stoot 'n figuur in 'n kruiwa. Vlae en grawe word rond gewaai asof in oorwinning, gevolg deur 'n dooie man wat hang aan ‘n galg. Mense preek van podiums en megafone op wiele volg. Stoele en pakkies word groter en verander in geboue. Die laaste man lyk asof hy ‘n hele stad of die hele land saam met sy pakkies sleep voordat die skerm verdonker. Die tegniek is ontleen uit skadu-teater opvoering.

VRAAG 5: Multimedia en Nuwe media STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 28: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

– alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

Installasie Gevonde objekte met roes bedek, TV en data projektor

TITELVan der Merwe, Biegbak/Confessional, Objekte, geroeste metaal, TV monitor, video-masjien en dataprojektor, 2003.

BOODSKAP EN BETEKENISVolgens hom, met verwysing na die betekenis van hierdie installasie, "maak elke generasie skoon" en probeer om te " weer te begin". Die skoonmaak of reinigings ritueel het ook godsdienstige konnotasies soos belydenis in die Rooms-Katolieke kerk. Biegbak gee aan die kyker 'n oomblik vir her-evaluering en besinning.

ONDERWERP EN BESKRYWINGIn hierdie installasie skep van der Merwe 'n intieme opwaskamer vir persoonlike introspeksie. Dit bestaan uit 'n wasbak met borde, waslappe, oondhandskoene en 'n voorskoot. In die wasbak is 'n TV-monitor wat 'n toneel van hande wat voortdurend 'n pot skrop. Bo die wasbak is ‘n geprojekteerde beeld van ‘n reënerige binnehof deur 'n venster gesien.

Hierdie intieme en afgesperde ruimte skep 'n tipe van heiligdom met die beelde in die wasbak en op die muur wat 'n nostalgiese atmosfeer aan die alledaagse gee - die ritueel van reiniging en die herhalende siklusse in die natuur (die reën buite) . Al die elemente in hierdie werk lei die kyker na die idee van die voortdurende kringloop wat deel is van die lewe. Dit word gesien in die daaglikse taak van skottelgoed was - die resultaat van elke dag se eet. Die gebruik van roes as medium wat die voorwerpe bedek versterk die idee van die voortdurende siklus wat homself die hele tyd herhaal. Die roes is 'n teken van die tyd wat verby is en die gevolge van die agteruitgang op voorwerpe. Die toneel wat die kyker ervaar is 'n persoonlike ruimte, selfs al is dit bekend, is dit iemand anders se kombuis wasbak en borde wat gewas is. Die bewoner van hierdie ruimte is afwesig. Deur die gebruik van verweerde metaal en deur dit met tegnologie te kombineer, skep van der Merwe 'n kontemporêre argeologie, 'n manier om tyd om te skuif en bevestig die belangrikheid van die geheue. Die bruin kleur van die geroeste voorwerpe kontrasteer sterk met die koel kleure van die beeld op die TV-skerm en geprojekteerde beeld . Die geroeste voorwerpe het 'n growwe tekstuur en lyk asof dit die aarde opgegrawe is , terwyl die tegnologiese beelde beweeg met 'n gladde, vloeibare tekstuur.

VRAAG 5: Multimedia en Nuwe STYL VAN WERK MEDIUM EN TEGNIEK

Page 29: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

media – alternatiewe kontemporêre en populêre kunsvorms in Suid-Afrika

Installasie Gevonde objekte met roes bedek

TITELJan van der Merwe, Waiting, geroeste blik en gevonde objekte, 2000.

BOODSKAP EN BETEKENISDie werk kan gesien word as 'n uitbeelding van 'n spesifieke geskiedkundige gebeurtenis, maar kan universeel gelees word. Deur die gebruik van doringdraad vir die buitelyne van die klerekas, skep Van der Merwe 'n metafoor vir die konsentrasiekampe waar vroue en kinders deur die Britse gevange gehou is gedurende die Anglo-Boereoorlog (1899-1902). Hierdie verwysing kan verder geneem word na vroue en kinders wat vasgevang is in situasies van armoede of sosiale omwenteling en nog steeds ly in vandag se wêreld.

ONDERWERP EN BESKRYWINGHierdie installasie bestaan uit 'n ou bed met 'n trourok wat daarop lê en 'n klerekas geskep uit doringdraad met rokke daarin. Die ou styl van die bed en die klere verwys na Suid-Afrikaanse geskiedenis. Die oop narratief (storie) van hierdie werk lei die kyker na die idee dat 'n verloofde wag vir die terugkeer van haar toekomstige man, wat vermoedelik oorlede is.

Die rokke wat hang in die " doringdraad klerekas " verwys na die konsentrasiekampe waarin vroue en kinders is aangehou is tydens die Anglo -Boereoorlog . Die kunstenaar se strategie om " werklike voorwerpe " (die bed en rokke) te gebruik en te bedek met 'n dun lae geroeste blik bevestig die historiese 'gevoel' van die installasie. Die deken, die trourok en hangende klere word bewaar in 'n historiese kors soos antieke argeologiese artifakte. Die delikate en broos geroeste oppervlak roep betekenis en interpretasie op in verskillende vlakke. Die verwysing na 'n ou trourok, 'n ou bed, rokke wat hang aan klerehangers verwys na 'n spesifieke historiese tydperk. Dit lees soos 'n historiese vergelyking, die geskiedenis van die vroue en kinders as die slagoffers van ideologiese konflikte beide in die verlede en hede. Deur alles in geroeste blik uit te beeld, word die idee van wag ‘n proses wat verval lei. Al die voorwerpe is fisies tasbaar, asof vir ewigheid bewaar, maar broos en breekbaar. Die titel van die werk dra by tot die oneindige bose kringloop. Die Afrikaanse titel "Wag" beteken nie met om te wag" nie, maar dit beteken ook ‘n wag (“guard”). Deur hierdie dubbele betekenis word die idee van afwesigheid geskep . Nie een van die twee karakters in hierdie storie is fisies teenwoordig nie. Die enigste permanente aspek van die werk blyk om die eindelose wag te wees.VRAAG 6: Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

Page 30: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Identiteit het te make met die vraag: "wie is ek?"

Uitdrukking van identiteit in kuns het toenemend 'n belangrike rol in kontemporêre kuns begin speel. Daar is 'n klem op kunstenaars wat verskillende identiteite met betrekking tot persoonlike, geslag, ras, geestelike, klas en politieke kwessies uitdruk. ‘n Deel van identiteit word gevorm deur dit waarmee 'n mens gebore word soos geslag, etnisiteit, ras, sosio-ekonomiese klas, ens. Hierdie faktore word 'n deel van 'n persoon wat nie verander kan word nie, maar 'n mens kan verander hoe 'n mens na dit kyk. Dit is wat kontemporêre kunstenaars nie en deur dit te doen, kan hulle die kykers se persepsies oor kwessies en stereotipes met betrekking tot hierdie kwessies verander.

In 1994 het Suid-Afrika 'n demokratiese land met stemreg vir almal geword. Nasionale simbole was verander om ‘n nuwe Suid-Afrikaanse identiteit te vorm en 'n nuwe erfenis vir die demokratiese nasie van Suid-Afrikaners te bou. Suid-Afrika is een van die mees diverse lande in die wêreld met vier breë rasse groepe, 11 amptelike tale, 'n groot gaping tussen ryk en arm, en groeiende gemeenskappe van trekarbeiders en immigrante.

Die einde van apartheid het 'n vryheid van uitdrukking vir beide individue en groepe meegebring. Dit het 'n proses van intense interne refleksie begin in 'n poging om die verlede te verstaan en 'n toekoms te bou. Baie Suid-Afrikaanse kunstenaars werk rondom die breë tema van identiteit wat kwessies insluit soos taal, etnisiteit, ras,

geskiedenis, globalisering en verstedeliking in die nuwe Suid-Afrika. Daar is ook dikwels 'n sterk obsessie met outobiografie waar kunstenaars hulle erfenis, familie identiteit, geslag en klas

bevraagteken en oor besin. Kunswerke neem baie vorms aan - van tradisionele skilderye en beelde tot nuwe media, fotografie en video. Betekenis is

dikwels in die medium van die werk self vergestalt. Die nalatenskap van rasseklassifikasie onder apartheid het gelei tot baie post-apartheid werke wat identiteit in die nuwe Suid-

Afrika te verken verken en sodoende die herwinning van hul identiteit.

Page 31: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Churchhill Madikida (1973 - )Madikida is op 25 Maart 1973 in Butterworth, Oos-Kaap gebore. Sy ma is bruin en sy pa is swart. Ná matriek het hy gewerk as 'n skoonmaker, 'n tee-seun en 'n verkoopsman vir 'n klerewinkel. Toe hy afgedank is by die winkel, het hy by 'n bende van die motordiewe aangesluit en was voortdurend in en uit die tronk. In die tronk het hy 'n advertensie vir die Visual Arts and Craft Academy in Germiston gesien. Op die ouderdom van vier en twintig hy by die Akademie in 1997 begin studeer. Hy het as top van sy klas gegradueer. Hy het daarna 'n BA en MA-graad aan die Universiteit van die Witwatersrand te voltooi.

Hasan and Husain Essop (1985 - ) Hasan en Husain Essop is tweelingbroers wat in 1985 in Kaapstad gebore is. Hulle kom uit 'n toegewyde Moslem gesin. Op skool moes hulle 'n na-ure Moslem-skool, of madrasa bywoon. Na skool het hulle albei het aan die Michaelis Skool vir Skone Kunste aan die Universiteit van Kaapstad gestudeer. Husain se hoofvak was fotografie en Hasan drukkuns. Hulle verwerf elk ‘n BA Beeldende Kunste in 2006 en later ook 'n Diploma in Kuns aan die Universiteit van Kaapstad. Sedert 2007 het die Essop tweeling saam hul kunswerke gekep.

I INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASDie gebruik van die menslike liggaam is 'n sentrale beeld in Madikida se werk. Hierdie ondersoek het betrekking op konseptuele Liggaamskuns (Body Art) waar die menslike liggaam, dikwels van die kunstenaar, maar nie noodwendig nie, die media van uitdrukking is. Die aktiwiteite vind privaat of in die openbaar plaas, en kommunikasie is deur middel van foto's en ander vorme van dokumentasie.

Madikida is 'n konseptuele kunstenaar wat van 'n verskeidenheid van kontemporêre media soos video, fotografie en installasies gebruik maak. Die ondersoek van identiteit is sentraal tot sy werk, wat dikwels kan beskryf word as outobiografies. Hy verken sy eie persoonlike identiteit, maar ook sy identiteit as 'n Xhosa en hoe tradisionele Xhosa oortuigings verband hou met die hedendaagse lewe.

Die Essop-tweeling werk uitvoerig met hul Moslem-identiteit en wil mense wys "wat Moslems eintlik is -ons is vriendelike mense, ons veroordeel nie, ons bid, ons is nederig." Kennis van kontemporêre kuns praktyk in die gebruik van digitale media.

Hasan en Husein Essop ondersoek hul eie identiteit en bevraagteken hul erfenis as Moslem, synde beide Indies en Suid-Afrikaans. Veral hul vroeë werk is gewortel in die ervaring van die lewe in Kaapstad en die klem op hul ervarings as jong Moslems mans.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Een van die kwessies wat Madikida in sy werk ondersoek is inisiasie en besnydenis in die Xhosa-kultuur. Inisiasie is die tradisie in baie Afrika-gemeenskappe waar die kind na volwassenheid vorder. Elke jaar gaan 'n aantal manlike ingewydes ‘onder die spies’ (besnyding) en sommige sterf, terwyl ander vir die res van hul lewe vermink is as gevolg van infeksies. Madikida sê dat hy geweldige liefde en respek vir sy kultuur het, maar ook moreel verplig voel om 'n standpunt in te neem oor wat hy voel 'n onnodige opoffering van jong lewens is.

“Met my kuns kies ek om die verlede te herwin, my geskiedenis te verken en om as 'n storieverteller te vertel oor ons verlede, hede en toekoms. Ek dink dat in 'n samelewing wat demokrasie en multikulturalisme preek, dit is belangrik om 'n kuns te hê wat diverse perspektiewe aanspreek en illustreer, selfs al beteken dit omstrede visuele beelde wat sommige mense dalk nie van gaan hou nie." Deur sy werk streef hy na die opbou van 'n Suid-Afrikaanse samelewing wat erkenning verleen aan die belangrikheid van hul eie erfenis en kultuur, sowel as dié van ander groepe.

Die Essop-broers werk saam om hul digitaal saamgestel foto's te skep. Hulle het besluit om net om hulself as onderwerp in hul foto's te gebruik. Hulle werke word gekenmerk deur 'n oorvloed van die tweeling se klone wat betrokke is in verskeie aktiwiteite. Hulle skep persoonlike, eerder as objektiewe ervarings. Die Essop-broers gebruik kleurfotografie as hul medium van keuse om hul idees uit te druk. Hul foto's is besig en energiek in versadigde kleur. Daar is 'n sterk gevoel teater aan hul werk en lyk dikwels soos 'n stilfoto uit 'n fliek

Die tweeling soek hul plek in 'n veelrassige en godsdienstig diverse samelewing. Die gesplete identiteit tussen om 'n goeie Moslem te wees en ook kontemporêre populêre kultuur te geniet, gee eerlikheid aan hul werk. Daar is nie 'n baie van die Moslem kunstenaars in Suid-Afrika nie en deur hul werk gee hulle 'n unieke insig in die Moslem-lewe in die hedendaagse Suid-Afrika. Die Essop tweeling fokus toenemend op die globale tema van die Moslem in die 21ste eeu.

Page 32: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 6: Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

STYLKonseptueel

MEDIUM EN TEGNIEKVideo

TITELChurchill Madikida, Struggles of the heart, 2003. C-prints stills from video.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Hy bevraagteken sy identiteit as 'n Xhosa-man. Dit weerspieël ook die kunstenaar se persoonlike afkeer van sommige van die publieke gebruike en die gebruik van stereotipiese beelde van tradisionele kulturele praktyke. Tot 'n mate weerspieël dit ook sy afkeur teenoor sekere aspekte binne die praktyk van hierdie rituele. Die werk verwys na die voortdurende debat oor identiteit en kultuur in die nuwe Suid-Afrika. Die werk handel daaroor om die gevolge, beide fisies en spiritueel van spesifieke tradisies, te aanvaar of te verwerp. Die pap is 'n metafoor vir hierdie tradisies.

ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE KUNSELEMENTE

Madikida ondersoek sy identiteit as 'n Xhosa in hierdie werk wat dui op 'n besnyde ingewyde wat mieliepap eet of opbring. Struggles of the heart, is 'n video-werk wat begin met klank en die klik van die tong. Die witbedekte gesig van die kunstenaar lyk of dit die skerm vul en groot hoeveelheid pap word in sy mond geforseer.Na ‘n paar minute word die proses omgekeer en die pap rek uit sy mond.

Terwyl hy die pap opslurp, en byna verstik, spring meer pap in die raam van onder in sy mond in. Sy oë is styf toe in konsentrasie en die mond is waarskynlik in ‘n grynslag geplooi. Hierdie verbruik en opbring van die pap is 'n metafoor vir inisiasie en besnyding van jong mans in die Xhosa-tradisie. Madikida se gesig is wit geverf in hierdie beelde. In baie dele van Afrika, verwys die kleur wit na die geestelike ryk en na suiwerheid. Seuns het tydens inisiasie hul liggame wit gemaak. Mieliepap is die stapelvoedsel van baie swart mense. Dit simboliseer kulturele tradisie in hierdie werk. In hierdie video wys Madikida hoe die tradisie van inwyding op hom afgedwing word en hoe hy dit verwerp.

Page 33: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 6: Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

STYLKonseptueel

MEDIUM EN TEGNIEKInstallasie van kiste, gordyne, kerse, kruise, linte en blomme.

TITELChurchill Madikida,Status,, 2005. Kiste, gordyne, kerse, kruise, linte en blomme. Installasie

BOODSKAP EN BETEKENISIthe installasie sis spookagtig op die manier waarop dit die kyker konfronteer met die verwoesting van MIV/vigs in Suid-Afrika. Op 'n manier is dit moeilik om te verduidelik hoe 'n installasie wat aan kitsch grens met ligte, goue kiste, gedroogde blomme kruise en kerse so roerend kan wees. Dit kan wees dat die meeste mense wat die installasie besoek het, iemand geken het wat aan Vigs oorlede is. Dit is ook 'n toepaslike huldeblyk aan Madikida se suster.ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE

KUNSELEMENTE

Madikida se suster het vir meer as nege jaar met MIV geleef en is in 2005 oorlede. Hy was baie geheg aan sy suster en haar dood het hom bewus gemaak van die swaarkry en lyding wat hierdie virus vir miljoene mense veroorsaak.

In hierdie installasie is daar drie kiste. Een van hulle wat 'n volwasse-grootte figuur bevat wat uit ligte gemaak is. Daar is 'n kind se kis met sy deksel wat skaars oop is. Die derde word gewys met ‘n toe deksel twat skaars en ‘n gegote gipsgesig wat deur 'n glasvenster loer. Hierdie kis is aan sy suster opgedra, terwyl die kind se kis spreek van al die baba’s en kinders wat dood is weens die virus. Die kis met die ligte is opgedra aan almal wat met die virus besmet is. Die installasie het soos 'n altaar. Brandende kerse, roosblare en rooi linte is op die vloer gestrooi. Twee swaar gordyne, van maroengekleurde fluweel het die installasie omsirkel, wat die atmosfeer verder beklemtoon. Besoekers kon kerse aansteek as 'n gebaar van rou sowel as hoop vir die toekoms. Die titel, Status, is die uitdrukking wat deur die meeste mense gebruik word om 'n mens se karakter te klassifiseer op grond van erfenis, intellek, inkomste, waar 'n mens woon, waarmee 'n mens ry, ens. Die woord het egter 'n nuwe betekenis gekry omdat dit aandui of ‘n mens MIV-positief is of nie. As sulks, is die titel ‘n aanduiding dat hierdie dodelike virus nie tussen klas onderskei nie, maar alle grense soos geslag, klas, ras en seksualiteit oorbrug. As deel van sy Status-uitstalling was daar 'n reeks van 18 egalige wit gipsgietsels van mense met MIV / vigs. Baie van hulle is nou oorlede. Aangesien hulle direk op 'n muur gemonteer is, word hulle vreesaanjaende, magtige doodsmaskers. Een van hulle is Madikida se suster, wat 'n aktivis was by die Treatment Action Campaign (TAC). Madikida het die werk virgemaak tydens sy gereelde besoeke aan die hospies waar sy suster haar laaste dae deurgebring het. Madikida beskryf hierdie werk as 'n viering en herdenking van die lewe, dit is oor deurlopendheid eerder as die dood. Hierdie werk handel daaroor om die werklikheid van die mense agter die getalle nader aan die kyker te bring. Die maskers met hul toe oë en doodse kleur was ‘n spookagtige verpersoonliking van 'n siekte wat dikwels in Suid-Afrika ontken word.

Page 34: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 6: Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

STYLKonseptueel

MEDIUM EN TEGNIEKDigitale gemanipuleerde foto

TITEL

Hasan and Husain Essop, Thornton Road, 2008 Light Jet C-druk op Fuji Crystal Archive papier

BOODSKAP EN BETEKENIS

"Ons almal ly aan 'n innerlike stryd. Jy het hierdie gesplete persoonlikheid in jouself oor die verskillende lewensstyle waaraan ons blootgestel is. Ons is ook grootgemaak deur tradisionele ouers nie, maar die oomblik wat ‘n mens die huis verlaat , stap jy in 'n wêreld vol groepsdruk in. Jy word groot met hierdie innerlike spanning. Jy het jou Islamitiese klere aan wanneer jy gaan bid. Maar wanneer jy dit uittrek, het jy jou Diesel top onder dit aan, waarin jy meer gemaklik voel. "Husain Essop

Dit is nie net oor Islam teenoor die Weste, sê die broers nie, maar ook oor die teenstrydighede waarmee Moslems leef. Is hierdie Wes-of Oos-dissipels? Die Essops is op soek na hul eie identiteit, in die konteks van 'n ikoon van die Wes-verbruik (Coco - Cola).

ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE KUNSELEMENTE

Die ligging vir hierdie foto is Thornton Road, 'n straat in 'n woonbuurt met 'n groot Moslem-bevolking. Dit is ook die ligging van 'n apartheidera gruweldaad wat in 1985 plaasgevind het en bekend staan as "die Trojaanse Perd-insident" waar polisie in 'n voertuig weggekruip en begin skiet het op ongewapende kinders en jeugdiges, van wie verskeie gedood is. (Sien Manfred Zylla se Death trap)

In die foto is die veelvoudige afdrukke van Hasan en Husein Essop waar hulle of in die gebed is, aangetrek is in gevegsdrag of gedrapeer is in die kenmerkende swart-en-wit serp, of keffiyeh, wat met Palestina gessosieer word. Hulle teug aan daardie globale drankie, Coca-Cola, onder 'n groot Coke- banier, 'n handelsnaam wat deur sommige gesien word as sinoniem met Westerse materialisme of imperialisme ("Coca-Colanisation"). Sommige van die karakters lyk soos zombies wat Coca-Cola afsluk, terwyl ander aktief gemilitariseer is en daarteen rebelleer. Hul werkswyse is om eers te besluit oor die konsep en dan stel die toneel te vang. Die finale beeld is die resultaat van versigtig geposeerde tonele wat digitaal gemanipuleer woprd met Photoshop om die finale collage te skep. Die "saamstik" van die aparte skote word moeiteloos bereik en die voltooide werk onthul nie maklik die vervaardigde aard van die werk nie. Volgens hulle is die moeilikste deel om die beeld in lae te plaas en is dit tydrowend. Hul foto's word gewoonlik op katoenpapier gedruk wat aan dit 'n egalige, warm en fluweelagtige dowwe effek gee. Die beeld is besig, energieke en versadig in kleur.

Page 35: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 6: Post-1994 demokratiese identiteit in Suid-Afrika

STYLKonseptueel

MEDIUM EN TEGNIEKDigitale gemanipuleerde foto

TITELHasan and Husain Essop, Pit Bull Training, 2007. Light Jet C-druk op Fuji Crystal Archive papier

BOODSKAP EN BETEKENISVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, word Westerlinge geleer om die Ooste te haat deur media soos CNN en BBC. Die konflik tussen die Weste en die Ooste kom onopgelos voor en beide kante besef nie dat hulle meer in gemeen het as wat hulle dink nie. Moslems word dikwels beskou as 'terroriste', ekstremiste en militante in die Weste. Hierdie stereotipe word gekonfronteer deur die Essop-broers in hulle werk.

ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE KUNSELEMENTE

Hierdie foto verwys na onwettige hondegevegte in Kaapstad waar twee pit bulhonde gereed gemaak word om met mekaar te baklei. Die toneel vind plaas in 'n tipiese voorstedelike omgewing.

Die sewe figure in die foto is almal beelde van die Essop-tweeling in verskillende posisies. Twee van die figure waai donsige speelgoed rond wat in die kleure van die Amerikaanse vlag aangetrek is. Dit is soos om 'n rooi vlag voor 'n bul te waai en die honde word geleer om die snoesige teddiebere aan te val. Hoewel hul foto blyk te wees, soos 'n spontane dokumentasie, word hulle opgevoer met groot sorg.

Hul werkswyse is om eers op die konsep te besluit en dan begin om die hele toneel vas te vang. Die finale beeld is die gevolg van versigtig geposeerde tonele wat digitaal gemanipuleer word met Photoshop die finale collage te skep. Die "saamstik" van die aparte skote word moeiteloos bereik en die voltooide werk onthul nie maklik die vervaardigde aard van die werk nie. Volgens hulle is die moeilikste deel om die beeld in lae te plaas en is dit tydrowend. Hul foto's word gewoonlik op katoenpapier gedruk wat aan dit 'n egalige, warm en fluweelagtige dowwe effek gee. Die beeld is besig, energieke en versadig in kleur.

Page 36: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 7: GeslagskwessiesBeide manlikheid en vroulikheid kan in die tema ondersoek word.

Feministiese kuns is geskep deur vroue kunstenaars wat ’n doelbewuste stelling maak oor wat dit beteken om ’n vrou te wees.

Feministiese kuns word gekenmerk deur: ‘n Sterk gevoel van die ondersoek van vroue belange, veral

gefokus op wat met die vroulike liggaam gebeur. Baie vroue kunstenaars konsentreer op die ondersoek van geslag, seksualiteit en identiteit. Vroue se historiese en teenswoordige rolle in die samelewing word ondersoek in hulle werke. Die konsentrasie op die vroue liggaam word op nuwe wyses bestudeer – nie net weg van die manlike blik, maar as ’n aktiewe krag op sigself. Dit is een van die taboo onderwerpe wat gewoonlik geassosieer is met vroue se ‘onrein’ toestand.

‘n Sterk identifikasie van die sogenaamde vroue kunsvlyte soos borduurwerk, laslappiewerk, ens. om kunswerke te skep.

Feministiese kuns in teenkanting met tradisioneel mans-oorheersde kuns (verf op doek, ens.) draai na nuwe media soos bv. Video, installasie, performances, ens. Baie van die konseptuele kuns is verbygaande van aard en bly slegs voortleef in dokumentasie soos foto’s en videos.

Alhoewel in teorie goeie kuns goed is ongeag van geslag of ras, is dit nie die geval nie en word die kunswêreld steeds deur mans gedomineer. En alhoewel in die Westerse wêreld vrouens gelyke geleenthede geniet is dit nie die geval in baie ander lande nie soos in Iran waar vrouens nie eers toegelaat word om na sokkerwedstryde te gaan kyk nie.

Penelope Siopis (1953 - )Siopis is in die Noord-Kaap in Vryburg gebore en het grootgeword en studeer in die Oos-Kaap. Sy het haar BA en MA Beeldende Kunste aan die Universiteit van Rhodes. Sy was 'n professor by die Universiteit van die Witwatersrand en is tans 'n ere-professor aan die Michaelis-kunsskool van die Universiteit van Kaapstad.INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS

FEMINISME – Sy is uiters bewus daarvan dat sy ‘n vrou is en is betrokke by die uitbeelding van die posisie van vroue in haar werk. In al haar werke word vrouwees en die vroulike ervaring ondersoek. Suid-Afrika – Sy is betrokke by die realiteite in Suid-Afrika deurdat sy die verlede en hede op ‘n hoogs-persoonlike wyse uitbeeld.

Vroulikheid/Feministies - Siopis se tema is dikwels een van geslag en ras en die invloed daarvan op geskiedenis en mense se herinneringe. Sy streef daarna om haar eie verhouding met die gemeenskap deur haar werke te ondersoek. Dwarsdeur haar werk is daar ‘n soeke na haar eie, ware self, veral haar vroulikheid. Dit sluit in haar vroegste koek-skilderye, die stillewes, die geskiedenis-skilderye met figure soos Saartjie Baartman tot resente werke wat temas soos kindermishandeling ondersoek. Vroulikheid en seksualiteit is ‘n sentrale tema in haar werk en daarmee saam kwessies van identiteit en vervreemding.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Sy is ongelooflik tegnies vaardig in skilder en is gefassineer met die proses van skilder.Gebruik ook ander materiale in haar werke soos bv. die fotostate in die geskiedenis-werke of werklike assemblage objekte in verf ingedruk.Meer konseptuele werke wat foto’s, video’s, installasies insluit.

Siopis se loopbaan word gekenmerk deur verandering en ondersoek wat duidelik is in die verskeidenheid van media wat sy ondersoek. Siopis is een van die invloedrykste kunstenaars in Suid-Afrika. Haar loopbaan van bykans 30 jaar sluit die bekende ‘geskiedenis’ skilderye van die 1980’s in wat apartheid gekritiseer het, asook installasies, filma en skilderye wat persoonlike herinneringe in die post-apartheid era uitbeeld.

Page 37: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Mary Sibande (1982- )Mary Sibande is in Barberton in Mpumalanga gebore, en het daar grootgeword. Sy het saam met haar ouma gewoon tot sy haar skoolopleiding voltooi het. Sy het daarna by haar ma in Johannesburg aangesluit waar sy in 2007 'n honneursgraad in Beeldende Kuns aan die Universiteit van Johannesburg behaal het. Sibande werk in verskeie media soos skilder, beeldhouwerk en fotografie.

Lisa Brice (1968 - )

Lisa Brice is in 1968 in Kaapstad gebore Sy studeer aan die Michaelis-kunsskool van die (UTC) in 1990 Sy het wyd uitgestal in Suid-Afrika en in die buiteland, en haar werk is in groot versamelings in beide die openbare en private verteenwoordig. Sy woon en werk nou in Londen en Trinidad. Haar werke is internasionaal uitgestal en sy is ingesluit in Vitamien 2, 'n bundel op kontemporêre internasionale skildery.

INVLOEDE ONDERWERPE/TEMAS INVLOEDE ONDERWERPE/TEMASO.a. Cindy Sherman se uitgebreide reeks fotografiese impersonasies van ‘n wye reeks vroue en Kara Walker, 'n kontemporêre Afro-Amerikaanse kunstenaar, wat ras en geslag verken deur te fokus op die geskiedenis van slawerny in Amerika in die kamergrootte swart uitgesnyde papiersilhoeëtte.

Sibande kritiseer stereotipiese uitbeeldings van vroue, veral van swart vroue in ons samelewing. Vir Sibande is die liggaam - veral die vel en klere- die plek waar die geskiedenis betwis word en waar fantasieë plaasvind. Sy kyk na die ontmagtiging van geslagte swart vroue.

Kennis van kontemporêre kunspraktyke in haar keuse van materiale.

Geweld en die vrees van die geweld in Suid-Afrika. Ook die posisie van vroue in die samelewing - uitbuiting en misbruik.

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

STILISTIESE KENMERKE KWESSIES WAT SY WERK OPROEP/SY BYDRAE

Sibande het die karakter van 'n huishulp, Sophie ontwikkel, in 'n reeks van die lewensgrootte beelde en fotografiese afdrukke. Die figuur in die beeldhouwerk is gegiet vanaf die kunstenaar se eie liggaam in veselglas en silikoon, dieselfde materiaal wat gebruik word vir die winkel vensterpoppe. Sibande se belangstelling in mode en klere is sigbaar in haar kuns. Sophie dra buitensporige Victoriaanse kostuums hoofsaaklik uit die blou materiaal tipies van huishulp uniforms en werkers se oorpakke in Suid-Afrika.

Haar beelde en fotografiese kunswerke uitbeelding van ‘n huishulp is nie om gevoelens van woede, skaamte en vernedering in die kyker te skep nie, maar om te wys hoe die huishulp in staat is om haarself te bevry. Die implikasie is dat ons almal vry van die verlede kan wees. Dit het betekenis vir apartheid se slagoffers, oortreders of begunstigdes. Die teatrale gehalte van haar werk plaas dit in die sfeer van fantasie. Dagdrome is die produkte van 'n interne dialoog, wat verduidelik waarom Sophie uitgebeeld word met toe oë.

Brice is opgelei as 'n skilder, maar dit het nie haar keuse van media beperk. Haar werk sluit in 'n verskeidenheid van nuwe media soos om voorwerpe van huishoudelike materiale soos linoleum te maak;staal muurkunswerke, installasies en beeldhouwerke. Hierdie werke is onberispelik afgerond.

Brice verken geslagskwessies en die onmenslike van vroue in temas wat wissel van prostitusie tot stereotipes. Geweld en die bedreiging van geweld (huishoudelike, seksuele, persoonlike, globale of sosiale) is konstant temas in haar werk.

Page 38: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLFiguratief

MEDIUM EN TEGNIEKOlieverf en collage op

TITELPenelope Siopis, Patience on a monument, olieverf en collage op bord,1988.

BOODSKAP EN BETEKENISDie werk neem ‘n kritiese kyk na geskiedenis soos gedokumenteer vanuit ‘n dominante wit patriargale oogpunt. Hier is dit nie net die historiese en politieke oorheersing deur blankes wat aangeval word nie, maar ook die swak posisie van swart vroue in die samelewing.

ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE KUNSELEMENTE

‘n Monumentale swart vrou, klassiek gedrapeer met een ontblote bors, sit op ‘n hoop afval gebring deur die Westerse samelewing na Afrika – insluitend vrugteskille, ‘n gespande doek, ‘n dooie voël, objects d’art, ‘n skedel, modelle van ‘n verwagtende vrou, ‘n klein handsakkie ens. Ingesluit is twee aansigte van ‘n borsbeeld van ‘n swart man deur Anton van Wouw (‘n Suid-Afrikaanse beeldhouer).

Die vrou is besig met ‘n alledaagse takie om ‘n suurlemoen te skil, wat natuurlik ‘n bitter vrug is, wat kan aandui op die ware posisie van die swart vrou in geskiedenis. Die agtergrond is ‘n groot, skynbaar oneindige ruimte. Nadere ondersoek blyk dat die agtergrond bestaan uit ‘n collage van gefotostateerde skoolhandboek illustrasies. Die figuurtjies is van Britse sodate, swart krygers, Voortrekkers, slawe, sendelinge ens. (Gefotokopieër, vasgeplak en oorgeverf) – ‘n rekord van Suid-Afrika se verlede uit ‘n spesifieke en bevooroordeelde oogpunt. Deur die gebruik van fotokopië kan sy die beeld herhaal en die skaal verander. Sy sê die tyd wat dit neem om uit te knip gee haar tyd om te dink. Siopis gee nie belangrikheid aan gewone tonele van historiese gebeurtenisse nie – ontdekkings, veldslae en oorwinnings. Die gewoonlike uitbeeldings van geskiedenis en helde raak speel hier ‘n mindere rol en die klein figuurtjies raak sêkonder aan die uitbeelding van die swart vrou wat gewoonlik as onbelangrik gesien is. Die historiese gewoel om die vrou het maar min gedoen om die lot van sulke vroue te verbeter.Die belangrike raak onbelangrik en die onbelangrike raak belangrik. Tegnies is die werk verstommend – die collage wat die geel en bruin agtergrond skep met sy honderde klein oorgeverfde figure.

Page 39: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLFiguratief

MEDIUM EN TEGNIEKGemengde media op papier.

Penelope Siopis, Shame, gemengde media op papier, 2002 – 2005.

BOODSKAP EN BETEKENISSiopis beskryf hierdie werke as poësie van kwesbaarheid. Die Shame werke verwys na skaamte/skande as 'n toestand van afgryse - 'n gevoel om 'n mens se waardigheid heeltemal voor ander te verloor. Die bedreigde, seksuele liggaam van die meisie is sentraal en verwys na die geweld van verkragting en mishandeling. In Suid-Afrika is daar hoë getalle van verkragting en mishandeling. Dit word egter dikwels stil gehou, weens die skande wat daarin gesien word.

ONDERWERP, BESKRYWING EN FORMELE KUNSELEMENTE

Die Shame reeks is 'n monumentale installasie van 90-kleinskaalse werke wat die dade van geweld verken wat op die liggame van jong meisies toegedien word. Elkeen van hierdie werke toon inmenging/inbraak met die liggaam en praat van aggressie, vrees, dood, ens. Die liggaam van die jong meisie is sentraal in die werke.

Daar is 'n sensuele skoonheid in haar verlakte, druppende oppervlaktes en die intensiteit van haar blink rooi palet (sy werk hier met lak, olie en emaljeverf).

Die Shame-reeks inkorporeer massa-vervaardigde wat sentimente soos: "Ek is jammer" en ander verklaar. Hulle word lig en mooi uitgedruk, maar verberg 'n talmende afgryse.

Die werke word uitgevoer in rooi, pienk en bruin wat ‘n vleeslike gemors voorstel - 'n reeks stortings en vlekke. Volgens Siopis, begin hierdie werk as vormlose stortings en druppels op papier. Die pienk en rooi kleure is soos vlees en bloed. Daarna gee sy vorm aan die beelde. Daar is ook 'n sterk verband tussen die beelde en woorde. Die glasverf en letterstempels spreek van huislike kunsvlyte en is ironies in hierdie werke.

Die "I am sorry” word afgestempel by die kop van 'n klein, kaal meisie wat kyk hoe haar bloed ‘n groot plas vorm. Ander frases sluit in: 'Thank you for sharing this special day with us’ tussen die dun bene van 'n kind en “To a special father” wat langs die gesig herhaal word. Met tye word die woorde kneusplekke en wonde op die liggaam. Die clichés van tipiese groetekaartjies

Page 40: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

boodskappe verander in betekenis en ontbloot 'n gewelddadige samelewing.

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLNaturalisties

MEDIUM EN TEGNIEKFoto

TITEL

Mary Sibande, ‘They don’t make them like they used to do’, digitale druk, 2009.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Sibande kritiseer die stereotipiese uitbeeldings van vroue, veral swart vroue in ons samelewing. In Suid-Afrika, was huiswerkers die uiteindelike slagoffers van apartheid. Sibande se uitbeelding van haar onderwerp is onverwags en onkonvensioneel. Haar beelde en fotografiese kunswerke van die huishulp, Sophie, is nie om gevoelens van woede, skaamte en vernedering in die kyker te skep nie, maar om bo die werklikheid uit te styg waar die huishulp haarself bevry deur fantasieë.. Ons kan almal vry van die verlede wees. Dit het betekenis vir apartheid se slagoffers, oortreders of begunstigdes.

ONDERWERP, BESKRYWING EN FORMELE KUNSELEMENTE

Die bediende/huishulp karakter, Sophie, is ontwikkel uit Sibande se persoonlike geskiedenis - haar ma, ouma en oumagrootjie was almal bediendes. Sibande was die eerste vrou in haar familie wat toegelaat is om te studeer en sy wou dit te vier. Volgens Sibande " is dit die rede waarom ek om teruggekyk het na die eertydse rolle van my ma, my ouma, my oumagrootjie”. Deur die voorkoms van hierdie hoogs gepolitiseerde karakter aan te neem kan Sibande die strukture wat die huishulp viktimiseer ondersoek, spot en ondermyn.. "Ek wou hulle (huishulpe) te vier. Ek dink dat hulle is helde. Dit was so hard om kos op die tafel te sit. "

Die agtergrond is 'n neutrale ligblou, soos in 'n fotografiese ateljee. Dit is 'n ideale omgewing waar sy haar identiteit kan verander deur beligting, kostuums en grimering.

In hierdie werk beeld Sibande Sophie uit terwyl sy ‘n superheld se uitrusting brei. Dit is onduidelik of sy dit vir haarself of iemand anders brei. Haar buitensporige blou rok is maklik herkenbaar as 'n tipiese bediende uniform met die wit kraag en moue. Die rok is egter verander in 'n uitspattige Victoriaanse rok met 'n groot hoepelromp. Die uitrusting word afgerond deur ‘n skoon wit voorskoot en die 'doek' op haar kop. Die blou van die rok verwys nie net na 'n bediende se uniform nie, maar ook na die oorpakke deur werkers gedra en die Sondag uniforms van die Sionistiese Kerklede.

Sophie se oë is toe soos sy in 'n fantasie droomwêreld ontsnap waar alles moontlik is, selfs om 'n superheld te wees. As haar oë oop was, sou sy terug by

Page 41: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

die werk, die skoonmaak van die huis, wees. Haar rok wys hierdie fantasie aangesien dit nie prakties vir huishoudelike werk met al sy plooie en voue is nie. Dit wys dus die protes van Sophie teen 'n lewe van slawerny. Dit praat ook van die verhouding tussen die "mevrou" en "bediende", aangesien haar rok verwys na die "Mevrou se" lewe van ontspanning, wat Sophie nou vir haarself toe-eien. Dit verwys dus ook na die geleenthede vir almal in 'n demokratiese Suid-Afrika.

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLNaturalistiese

MEDIUM EN TEGNIEKInstallasie

TITELMary Sibande, Conversation with Madame C.J. Walker, Installasie, 2009.

BOODSKAP EN BETEKENISSibande verwys weer na haar persoonlike agtergrond waar die vroue van haar familie huishulpe was. Die blou-en-wit bediende uniform word nou die kostuum van ‘n heldin. Die gebruik van die swart hare is interessant deurdat dit nie net verwys na CJ Walker nie, maar ook na die politieke kwessie van swart hare. Terwyl miljoene bestee word op reguit hare of pruike om wit hare na te boots, is baie ander mense daarteen gekant.

ONDERWERP, BESKRYWING EN FORMELE KUNSELEMENTEIn hierdie installasie weef Sophie hare in ‘n portret van Madame CJ Walker. Sibande het 'n portret van Walker geskep in swart, kunsmatige hare, met meer lokke van die hare wat die beeld verbind met die portret teen die muur. Madame CJ Walker (1867 -1919) was 'n bekende Victoriaanse entrepreneur en die eerste swart vrou wat 'n miljoenêr op haar eie terme geword het. Sy is gebore van ouers wat slawe was en het gewerk het as 'n katoengaarder en wasser vrou in die Amerikaanse Suide.

FORMAL ART ELEMENTSSy het met haar eie haarverlies gesukkel en het 'n formule vir die haargroei ontwikkel. Na die suksesvolle bemarking van haar haargroeimiddel was

Page 42: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

sy baie suksesvol. Die beeld is die lewensgroot en die hare oorheers die ruimte. Sophie, met haar oë toe, droom van 'n beter lewe vir haarself, soos CJ Walker. Sy is verlore in haar eie wêreld van fantasie, verlore in die drome hwat sy geweef het. Interessant is Sophie se groot manlike hande wat kan verwys na haar vasberadenheid om te oorleef en sowel as haar status as 'n werker.VRAAG 7: Geslagskwessies STYL

GestileerdMEDIUM EN TEGNIEK

Laser copy’, plasties, gedrukte papier, akriliese verf

TITEL

Lisa Brice, Sex Show Works, ‘Laser copy’, plasties, gedrukte papier, akriliese verf,1993.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Hierdie werke is geskep na haar blootstelling aan die berugde seks vermaaklikheids-industrie en prostitusie van Bangkok, Thailand. Hierdie werke ondersoek die inherente degradering van vroue as ‘n middel van vakansie vermaak vir ryk manlike toeriste vir wie seks met minderjarige meisie die norm is. Sy was geskok deur uitbuiting van die meisies: baie van die jong meisies word deur hul ouers geruil vir items soos TV’s. Die werk spreek dan geslagskwessies en die dehumanisasie van vroue aan.

ONDERWERP, BESKRYWING EN FORMELE KUNSELEMENTE

In die Sex Show Works uitstalling word toeskouers deur die sekskatjies gekonfronteer. Nege van hulle is teen die mure geplaas met hul houding wat lyk asof hulle vorentoe kruip. Hulle is gebaseer op beelde in manstydskrifte en is seksueel uitdagend met hulle houding.

Interessant is dat hul gesigte net uit hul pruilende monde bestaan, terwyl die res ge-amputeer is – hulle is breinlose seksmasjiene.

Hierdie 'cut-outs' het geen agtergronde nie en lyk amper soos seksuele speelgoed totdat daar na die oppervlaktes gekyk word. Die uitdagende seksuele posisie word totaal omgekeer deur die boodskappe van die oppervlaksbeelde. Die eerste groep wys

vergrote mikroskopiese beelde van geslagssiektes. Die mooi patrone by eerste blik verander in iets skrikwekkend as ‘n mens bewus is wat dit is soos in Sex Kitten (Aids Virus)

Don’t Fuck with Me waar‘n rooi VIGS virus die liggaam bedek in wat kontrasteer met die rooi visnetkouse en rooi lipstiffie. Die tweede groep handel oor die finansiele sy van die seks-industrie soos in Sex Kitten Cheap Cheap waar die oppervlak ‘n een honderd dollar noot en ‘n Franse frank wys.

Page 43: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLFiguratief

MEDIUM EN TEGNIEKBarbie poppe, perspeks, hout en viniel

TITELLisa Brice, Plastic makes perfect, Barbie poppe, perspeks, hout en viniel, 1994.

BOODSKAP EN BETEKENIS

Die werke ondersoek vroulike stereotipering, vanwaar hulle ontstaan en hoe hulle vroue se selfbeeld binnedring. Die Barbie pop as 'n stereotipiese beeld van 'n vrou is baie bekend aan Westerse vroue wat met die pop opgegroei het en streef om soos Barbie te lyk. Barbie met haar swellende borste, klein middel, lang bene en sagte hare is die samesmelting van 'n ideale vrou se proporsies, sonder enige inagneming van wat die persoon is.

ONDERWERP, BESKRYWING EN FORMELE KUNSELEMENTE In die reeks is Barbie-poppe in groot uitstalkiste geplaas met viniel-beelde op die glas.

Die Barbie-poppe vorm interessante patrone – hulle staan in rye of word met oopgesperde bene uitgebeeld. Dit raak 'n simbool van vroue wat as poppe gesien word. Die vinielbeelde bo-op die glas verander dan die betekenis soos die profile tekening met die rooi brein wat dui daarop dat die

brein en sodoende die individualiteit van die vrou nie raakgesien word nie. Die hand met geldnote dui weer op die belangrikheid wat geld speel in bv. prostitusie. Die kleur is tipies vroulik – die pienk poppe met die rooi beelde daarop. Die titel verwys na die poppe met hul sogenoemde ideale vorm, maar ook na hoe plasties die perfekte vrou moet wees met

allerlei kosmetiese prosedures.

Page 44: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

VRAAG 7: Geslagskwessies STYLFigurative

MEDIUM EN TEGNIEK

TITEL

Jane Alexander, Stripped (“Oh Yes” Girl) pleister, kant, tou, hare, olieverf, sintetiese naels, staalstaander, 1995.

Alexander het verskeie werke geskep wat geslagskwessies aanspreek. Die werk handel oor lyding en oor vroulike mutilasie. Dit is vol dubbelsinnighede, die karakter is terselftertyd verleier (let op die lang naels) en slagoffer, sy is ‘n voorwerp van fassinasie en mishandeling. Die werk is terselfdertyd ontstellend en geweldig mooi. Ten spyte van die lyding en mutilasie is haar gesig kalm en ingekeerd, asof sy verwyderd is van haar omstandighede. Daar is ‘n onskuldigheid omtrent haar, haar oë is toe en gee die idee van ‘n heilige in ekstase of melankolie.Verskeie betekenisse kan in die werk gelees word, die ekonomiese en seksuele eksploitasie van vrouens veral deur mans, die idee van ‘n vrou as ‘n pop en die ervaring van lyding en mutilasie (ook selfopgeleide mutilasie soos kosmetiese operasies), die kern idee van die werk is egter dat lyding ‘n skoonheid van gees kan meebring.

ONDERWERP, BESKRYWING en FORMELE KUNSELEMENTEDie werk is gebaseer op twee prostiture wat naby die kunstenaar se huis besigheid doen. Die een word deur Alexander beskryf as die “Happy sex worker” en die ander as die “Unhappy sex worker”. Sy hang aan ‘n staander, sy is nie in staat om op haar eie te staan nie. Die staander is soortgelyk aan die wat saam met vroeë weergawes van die Barbie-pop verkoop is. ‘n Pop is ‘n vervaardigde objek, iets waarmee gespeel word en dan eenkant gegooi word.

Haar houding roep ook die beeld van ‘n gekruisigde Christus op, die wyse waarop haar voete die een voor die ander oorkruis is, haar serene gesig en haar hande met palms na bo gedraai.

Haar hoof is losmaakbaar, asof sy haar kan afsny van wat met die res van haar liggaam gebeur, dit pas soos ‘n geskulptureerde bors oor haar sleutelbeen, waarvandaan daar ‘n byna Rooms-Katolieke kantwerk groei.Dit beklemtoon die werk se godsdienstige ondertone.

Dit lyk asof die kant pynvol aan haar vasgewerk is, met sigbare, versigte steke. Die gevoel van mutilasie kom ook voor in die behandeling van haar hare.

Page 45: Jane Alexander -   Web viewVolgens die broers is die honde is soos soldate wat opgelei word om die Weste te haat. Aan die ander kant, ... Die werke word uitgevoer in rooi,

Haarstukke is in voorbereide gaatjies ingeplant, dit is egter onvoltooid gelaat sodat leë gaatjies verspreid oor haar kopvel voorkom.Die figuur is plek-plek onbewerk gelaat sodat verslete verbande wys. Veral by die knieë en baarmoeder is die littekens opvallend. Die stikwerk aan die binnekant van haar arms en die agterkante van haar bene en teen haar ruggraat herinner ‘n mens aan ‘n lyk, beskikbaar vir eksperimentering.