12
Je bent begaafd Nynke Dijkstra-Algra gaven van de Geest je identiteit je roeping en bestemming Met gaventest

Je bent begaafd

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Een fragment

Citation preview

Page 1: Je bent begaafd

‘Je bent begaafd’ is een werk- en

gespreksboek.

Wat zijn jouw gaven en hoe kun je

die inzetten in de gemeente en

daarbuiten? Aan de orde komen

achtereenvolgens:

�je bent uniek

�je bent verbonden met anderen

�je interesses

�je gaven / gaventest

�je stijl van werken

�Gods liefde als de Bron.

‘Je bent begaafd’ kun je gewoon

voor jezelf lezen, invullen en over-

denken. Maar beter en leuker is

het met een groep te doen, zodat

je er ook over door kunt praten en

zo met elkaar kunt ontdekken wat

jouw plek kan zijn.

Nynke Dijkstra-Algra werkt als

toeruster voor pastoraat en

gemeenteopbouw in de Samen op

Wegkerken, provincie Utrecht.

Haar eerdere boek over de gaven

van de Geest voor volwassenen

(‘Verscheidenheid van gaven’) is al

een paar keer herdrukt.

NUR 711

Jongeren zijn op zoek

naar hun identiteit.

Die identiteit heeft te

maken met je ‘nest’:

je ouderlijk huis, je

omgeving, de

gemeente, de manier

waarop je opgroeit.

Je identiteit heeft

ook met je Schepper

van doen. Je bent door

Hem ‘in de moeder-

schoot geweven’. Van

Hem ontvang je ook je

gaven en mogelijkheden.

Wanneer het gaat over

de gaven van de Geest,

is de vraag al snel:

welke zijn dat en welke

gaven heb ik?

Om daar achter te

komen, is in het boek

als hulpmiddel een

uitgebreide gaventest

opgenomen.

www.uitgeverijboekencentrum.nl

Je bent begaafd

Nynke Dijkstra-Algra

Nyn

ke

Dijk

stra

-Alg

raJe

be

nt b

eg

aa

fd

gaven van de Geest

je identiteit

je roeping en bestemming

Met gaventest

ISBN 978-90-23913-48-1

Je bent begaafd2 31-01-2007 13:43 Pagina 1

Page 2: Je bent begaafd

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 2

Page 3: Je bent begaafd

Nynke Dijkstra-Algra

Je bentbegaafd

gaven van de Geest

je identiteit

je roeping en bestemming

Met gaventest

2e druk

Uitgeverij Boekencentrum,Zoetermeer

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 3

Page 4: Je bent begaafd

www.uitgeverijboekencentrum.nl

De handleiding voor gespreksleiders bij Verscheidenheid van gaven & Je bent begaafd is verkrijgbaarbij de uitgeverij onder ISBN 978 90 239 0662 9

Ontwerp omslag:Mirella Dijkerman,Den HaagIllustratie omslag:Henk de Graaff fotografie, LeiderdorpLay-out binnenwerk: Studio Anton Sinke,Nieuwerkerk a/d IJsselIllustraties binnenwerk: Lex Dirkse, Zwolle

ISBN 978 90 239 1348 1NUR 711

Tweede druk 2007

© 2003 Uitgeverij Boekencentrum,Zoetermeer

Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in eengeautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzijelektronisch,mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16BAuteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974 St.b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus1985, St.b. 471 artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingente voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp).Voor het overnemenvan gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 4

Page 5: Je bent begaafd

Inhoud

Inleiding ...................................................................................................................................7

Programmaoverzicht ........................................................................................................11

1. Op zoek naar jezelf, verbonden met anderen.........................................................13

1.1 Jij en je omgeving................................................................................................13

1.2 Je bent uniek .........................................................................................................14

1.3 Gaven, taken en interesses...............................................................................16

2. Gaven van de Geest...........................................................................................................20

2.1 Verschillende gaven ...........................................................................................20

2.2 De gaventest..........................................................................................................21

2.3 De gavenlijst: kenmerken, aandachtspunten,mogelijke taken ........37

3. Manier van werken en gerichtheid .............................................................................56

3.1 Manier van werken: gestructureerd of ongestructureerd? .................56

3.2 Gerichtheid: taakgericht of relatiegericht?................................................59

3.3 Motieven .................................................................................................................63

4. Leven uit de Bron ...............................................................................................................65

4.1 Beelden....................................................................................................................65

4.2 Als de liefde ontbreekt ......................................................................................68

4.3 Het vervolg: zoek een coach............................................................................69

5

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 5

Page 6: Je bent begaafd

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 6

Page 7: Je bent begaafd

Inleiding

Dit is een werkboek, bedoeld voor een gespreksgroep van jongeren vanaf ongeveer16 jaar.Het is een hulpmiddel bij het ontdekken van je gaven en mogelijkheden.Ook al is het mogelijk dit boek persoonlijk te bestuderen en in te vullen, de bedoe-ling is dat anderen (in de groep) je leren kennen, je bevestigen, stimuleren en opideeën brengen.

Waar pas ik het beste?Als je nadenkt over je toekomst en je plek in deze samenleving is het belangrijk datje je gaven en mogelijkheden leert kennen. Soms word je op een bepaald spoorgezet zonder dat er echt over je is nagedacht.‘Jij bent goed in wiskunde,word maar wiskundeleraar, net als je vader.’Of de maat-schappij zit zo in elkaar dat er behoefte is aan mensen die goed zijn in techniek.Scholen worden dan door de politiek aangemoedigd ommensen min of meer diekant op te sturen.Terwijl jij liever op het toneel wilt.Ook in de kerk kan het zo gaan: jongeren kunnen wel op kleine kinderen passen, zodenkt men - en dus mag je meedraaien in de crèche, terwijl je veel liever je gitaareens zou willen laten horen.Maar ja, dat orgel…Zo proberen we elkaar in een vorm te krijgen waar we niet in passen.Dat is hetbeeld van de bol op het omslag.Als je het goed doet, kijk je eerst naar het vormpje(de persoon omwie het gaat) en zoek je naar een bijpassend ‘gaatje’ (taak, beroep).Dat kost meer tijd en aandacht,maar is wel de moeite waard.Uiteindelijk gaat hetsneller en beter.Het is minder frustrerend en pijnlijk, dan wanneer je ‘zomaar’watprobeert of mensen uitsluitend voor één gat probeert te ‘vangen’.

GaveIn dit boek wordt het woord ‘gave’gebruikt.Dat klinkt voor sommigen wat zweverig,zeker als er dan ook nog ‘geestelijk’ voor staat.Toch is met opzet voor ‘gave’gekozen,omdat het wijst op de Gever,God zelf.In dit boek wordt uitgegaan van de gaven zoals die in de bijbel genoemdworden.Paulus noemt een aantal in 1 Korintiërs 12 en Romeinen 12.Ook in Efeziërs 4 kom jeeen verscheidenheid aan gaven tegen.Daarnaast worden op andere plaatsen gavengenoemd,die terugkeren in dit boek.De lijst die zo ontstaat, heeft iets toevalligs.Degaven zijn ook ongelijksoortig. Een andere mogelijkheid is een nieuwe lijst ‘vanuit hetniets’ te maken. In de praktijk is al ervaring opgedaanmet de ‘bijbelse’ lijst.Voor dekerkelijke gemeente ligt het ook voor de hand deze lijst als uitgangspunt te nemen.

Met de gavenlijst wordt vrij omgegaan.De invulling en toepassing is vooral toege-sneden op jongeren.Daarom wordt er ook niet alleen gekeken naar mogelijke taken

7

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 7

Page 8: Je bent begaafd

in een kerkelijke gemeente,maar ook naar beroepen. In de gaventest wordt daar-naast gevraagd naar mogelijke gaven die in de test niet voorkomen. In de proefkrin-gen die gedraaid zijn,werden onder meer genoemd:gaven op het gebied van finan-ciële administratie, spreken in het openbaar en humor.Deskundigheid op het gebied van financiën, administratie en computers is nuondergebracht in ‘vakmanschap’, te onderscheiden van ‘handvaardigheid’.Ookwordt een onderscheid gemaakt tussen ‘organisatie’ en ‘bestuur’ (in ander materiaalzijn deze twee ineen geschoven).

Bijzondere gaven?Er wordt in dit boek geen onderscheid gemaakt tussen ‘gewone’en ‘buitengewone’gaven.Gaven zijn scheppingsgaven, die later kunnen worden ontwikkeld tot des-kundigheid. Ze kunnen al dan niet bewust in dienst van God gesteld worden.Hetkomt ook voor dat iemand een gave op latere leeftijd ontvangt (tongentaal bijvoor-beeld) of voor/in een bepaalde situatie.Het is een dynamisch proces.Gaven als ‘spreken in tongen’, ‘genezingen’, ‘profetie’, ‘evangelisatie’ en ‘gebed’kun-nen vreemd overkomen of weerstanden oproepen. Sommige gaven veronderstellengeloof in God,andere niet per se. In elk geval is de ene gave niet ‘hoger’dan de andere.

Dienen en gevenIedereen wordt geroepen tot dienst.De gave van het dienen betekent hier: voor-waarden scheppen, die anderen in staat stellen hun werk te doen.‘Dienen’ komt dusin twee betekenissen voor.Hetzelfde geldt voor ‘geven’. Je bent als mens een gavevoor een ander, je mag je tijd geven en een bijdrage hebben in overeenstemmingmet je gaven.De gave van het geven wordt in dit materiaal in materiële zin ingevuld.Een andere term hiervoor is ‘gave der armoede’.

Lichaam van ChristusIn dit boek gaan we uit van het beeld van de gemeente als ‘lichaam van Christus’.Deleden hebben elk hun plaats en unieke bijdrage. Ze zijn als unieke mensen gavenvoor elkaar, in verbondenheid.Mensen worden geroepen hun gaven in te zettenvoor elkaar, voor de kerk, voor de wereld.

DoelDoel van dit materiaal is niet een uitvoerige (bijbel) studie.Het gaat erom dat je invier dagdelen - in gesprek met elkaar - meer ontdekt over je eigen gaven en moge-lijkheden.

Voor wieHet boek is bedoeld voor jongeren vanaf ongeveer 16 jaar, die willen nadenken overhun mogelijke bijdrage binnen of buiten de kerk.Daarbij gaan we niet uit vanbestaande taken en beroepen,maar van hún gaven en mogelijkheden.Als je jebewust wordt van jezelf en je eigen mogelijkheden, kun je beter kiezen.Dat geeftruimte.Natuurlijk betekent dat niet dat je alleen maar gaat doen waar je ‘zin’ in hebt.Soms moeten er klussen gebeuren die voor iedereen vervelend zijn.Dan help je

8

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 8

Page 9: Je bent begaafd

elkaar. Soms moet je wel eens iets doen wat je minder goed op het lijf is geschreven.Dat hoeft niet erg te zijn.Trouwens, ook de taken die goed bij je passen, kunnen bestveel van je vragen.Het gaat erom dat je leert ontdekken, gaandeweg,waar je hetbeste iets kunt betekenen.Dat is natuurlijk niet ‘af’ na de bespreking van dit boekje.Het gaat om een proces,waar de gesprekken rondom dit materiaal een stap in kun-nen zijn.

In de kleine groepDit boek is, zoals gezegd, opgezet voor gesprekken in de kleine groep.Het is slim alsje in vaste groepen werkt. Zo leer je elkaar kennen en kun je elkaar het beste op weghelpen.

GaventestHet boek bevat een gaventest.De test is een hulpmiddel, niet meer en niet minder.De uitslag is een momentopname,bedoeld als een stimulans om verder na te den-ken en erover in gesprek te zijn. Pin jezelf er niet op vast! Het is nadrukkelijk niet debedoeling de test ‘los’ te gebruiken. Kopiëren is uiteraard verboden.

BegeleidingHet is van belang dat de groep begeleid wordt door een volwassene, die vertrouwdis met het materiaal.De jongeren zijn in gesprek met elkaar,maar moeten ook eenberoep kunnen doen op volwassenen om door te praten, bijvoorbeeld in een per-soonlijk gesprek.Aan het eind van het boek wordt dan ook de suggestie gedaan omeen coach te zoeken.Het is belangrijk deze mogelijkheid te benoemen.Als jongere ben je volop in ontwikkeling. Je kunt nog niet teruggrijpen op een jaren-lange ervaring in allerlei taken. Blijf daarom open voor allerlei mogelijkheden.Durfook eens iets te proberen, om te kijken of het wat voor je is. Experimenteerruimtemoet er blijven.Een jongere van 16 jaar scoorde bijvoorbeeld op onderricht, terwijl hij daar geenenkele ervaring in had.Hij was verbaasd.Terugkijkend naar de vragen bleek dat hijvooral hoog scoorde op de vragen die geen ervaring veronderstellen.Hij werd aan-gemoedigd om, als het geval zich eens voordeed, te oefenen met deze gave.Misschien als gespreksleider van een groep of bij het geven van een presentatie. Zokan iemand zelf ontdekken of ‘onderricht’wat voor hem is.

Ten slotteDit boek is een bewerking van Verscheidenheid van gaven dat vooral op volwassenenin de kerkelijke gemeente is gericht. Er zijn positieve ervaringen opgedaan met datmateriaal in een aantal gereformeerde kerken en hervormde gemeenten.Als hetboek in de kerk wordt gebruikt is het van belang dat een kerkenraad deze opzetsteunt en dat er na de avonden gelegenheid wordt geboden voor nagesprekken. Eris een aparte handleiding voor gespreksleiders beschikbaar (zie colofon).Verscheidenheid van gavenwerd ook in groepen voor jongeren gebruikt.Dat vroegvan de gespreksleiders en de jongeren enig aanpassingsvermogen.Vandaar dezebewerking,waarbij gebruik is gemaakt van de ervaringen die zijn opgedaan in jon-

9

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 9

Page 10: Je bent begaafd

gerengroepen.Het materiaal is ook geschikt gemaakt voor jongeren die een ‘tussen-jaar’, oriëntatiejaar of diaconaal jaar doen voordat ze een definitieve keuze voor eenvervolgopleiding maken.Daarom zijn bij de gaven ook mogelijke beroepen toege-voegd.

Ik hoop van harte, dat dit materiaal een bijdrage zal zijn aan het leven van jongeren,met zichzelf, elkaar en met God.Mijn dank gaat uit naar de CharismatischeWerkgemeenschap en met name de jon-geren die meededen aan de workshops over ‘verscheidenheid van gaven’, naarYouth for Christ en naar het Amersteijn College.Hun tips en adviezen zijn waardevolgeweest.Ten slotte dank ik Frank en de kinderen.Hun steun kan ik niet missen.

Nynke Dijkstra-Algra

10

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 10

Page 11: Je bent begaafd

Programmaoverzicht voor vierdagdelen van twee uur

1. Eerste dagdeel: Je bent uniek - Je bent verbondenmet anderen - Je interessesen je passie• Kennismaking in kleine groepen• Je bent uniek en je bent verbonden met anderen

Introductie en gesprek in kleine groepen• Gaven, taken en interesses:waar ga je voor?Wat vind je leuk om te doen?Watis je passie?Introductie en gesprek in kleine groepen

2. Tweede dagdeel: Gaven van de Geest• Opening• Verschillende gaven

Introductie• De gaventest invullen• De gavenlijst: kenmerken, aandachtspunten,mogelijke taken en beroepen

Introductie en gesprek in kleine groepen

3. Derde dagdeel:Manier van werken en jouw unieke combinatie• Opening• Jouw stijl van werken

Introductie en gesprek in kleine groepen, maken van testjes• Jouw unieke combinatie van interesse, gaven en stijl van werken.Wat zijn jouwmogelijkheden?Welke taken of beroepen zijn daar bij te bedenken?Introductie en gesprek in kleine groepen

4. Vierde dagdeel: Leven uit de Bron• Opening• Beelden

Introductie en gesprek in kleine groepen• ‘Als de liefde ontbreekt’

Introductie en gesprek in kleine groepen• Het vervolg: plenair gesprek• Evaluatie,mogelijkheid voor vervolggesprek, zoeken van een coach

Het materiaal is goed te behandelen en te bespreken in vier avonden.Uiteraardkun je er ook meer tijd voor nemen.

11

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 11

Page 12: Je bent begaafd

BronnenHet materiaal over gaven dat tot nu toe verschenen is, is afkomstig uit de evangeli-sche beweging.Voor het schrijven van dit boek heb ik veel te danken aan De gaven-test van Christian Schwarz en het materiaal Netwerk vanWillow Creek.

Literatuur- Bruce Bugbee e.a.,Netwerk,deelnemersgids en handboek voor leiders,Willow CreekNederland.

- Michael J. Cole,Geestelijke gaven, Stichting ‘Vuur’, 1995.- Jan Hendriks e.a.,Met liefde en beleid, Ekklesia, 1999, 83-97.- Peter Hocken, Eén Heer, één Geest, één lichaam, Stichting ‘Vuur’, 1994.- Geestelijke gaven voor de opbouw van de gemeente, deel 8 uit de serie Gemeente

en evangelisatie - uitgave van de Unie der Baptisten in Nederland, 1992.- J.J. Suurmond,Geestesgaven zijn gewone mensen,Ten Have, Baarn 1995.- Christian Schwarz,De gaventest, Gideon, 1993; hernieuwde gaventest, 1998.- P.Wagner,De geestelijke gaven voor de opbouw van de gemeente, Gideon, 1990.

12

binnenwerk begaafd 2e druk:binnenwerk begaafd 01-02-2007 14:29 Pagina 12