Upload
enkhgerel-dandar
View
50
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
BGMNBGHVH
ДАСГАЛ
Морь, Бар, Хонь,Гахай, Тахиа
ДАСГАЛ
Морь Гэр бүлБар Хайр сэтгэлХонь Найз нөхөдГахай МөнгөТахиа Ажил мэргэжил
СЭДЭВ: ЖИМС ЖИМСГЭНИЙ АНГИЛАЛ АЧ ХОЛБОГДОЛ
ЖИМС ЖИМСГЭНИЙ АНГИЛАЛЫН ТУХАЙ
Хүн амын хүнсний хэрэгцээнд нийлүүлдэг жимсийг биологийн онцлогийг нь харгалзан бүтцээр нь болон тарьж ургуулсан газар зүйн бүсээр бүлэглэнэ.
.Хүнс судлалын ангиллын дагуу жимсийг бүтцээр нь үрлэг жимс, яст жимс, жимсгэнэ, самар, халуун орны жимс гэж ангилна.
1. Үрт жимс2. Яст жимс3. Жимсгэнэ4. Самар 5. Халуун орны жимс
1. ҮРТ ЖИМС
Үрт жимс нь шүүслэг зөөлөн эд, үрийн сав хоёроос бүрэлдэнэ. Үрийн сав нь дотроо үр агуулсан тасалгаануудтай байна. Жимс бий болоход үрэвчнээс гадна цэцгийн бусад эрхтнүүд оролцоно. Тухайлбал, Алимны зөөлөн эд цэцгийн суурь хэмээн нэрлэгдэх үр тогтсон жимсний суурь, жимсний гол хоёроос үүсвэрлэн ургана. Жимсний гол болон түүний доторх үрийн сав нь үрэвчнээс үүсэж ургадаг.
АЛИМ, ЛИЙР
04/15/2023
2. ЯСТ ЖИМС
Яст жимсний жимс нь цэцгийн үрэвчнээс үүссэн шүүслэг зөөлөн эд бүхий ясан гэртэй үр юм. Жимсний хальс, шүүслэг зөөлөн эд, үрийн ясан гэр нь үрэвчийн ханаас үүсэж бий болно. Ясан гэр дотор агуулагддаг үр нь үрт нахианаас үүсэж ургадаг.
ЧАВГА, ИНТООР, ТООР
3. ЖИМСГЭНЭ
Жимсгэнэ Бүтцийг нь харгалзан жинхэнэ, нийлмэл, хуурмаг гэж гурван дэд бүлэгт хуваана.
Жинхэнэ жимсгэнэ. Энэ нь хальс, шүүслэг зөөлөн эд, үр гэсэн гурван хэсгээс бүрдэнэ. Үр нь зөөлөн эдэндээ живж байрлана. Жинхэнэ жимсгэнд усан үзэм, үхрийн нүд, улаалзгана, морин хад, цангис, алирс, нэрс, хөх нэрс орно.
Нийлмэл жимсгэнэ. Энэ жимсгэнэ хоорондоо барьцалдаж ургасан бяцхан жимснээс бүрдэнэ. Жимс нь жимсний суурь дээр байрласан үрэвчнээс үүсэж боловсордог. Нийлмэл жимсгэнэд бөөрөлзгөнө, бөлжиргөнө, улаагана зэрэг жимс багтана.
Хуурмаг жимсгэнэ. Жимс нь сагсайж ургасан шүүслэг булбарай жимсний ишинд ургана. Үрэвчнээс үүссэн жинхэнэ жимсэнцэр (үр) нь жимсний гадаргуу дээр байрлана. Хуурмаг жимсгэнийн зөөлөн эд нь цэцгийн сууриас бий болдог. Хуурмаг жимсгэнд гүзээлзгэнэ, зэдгэнэ орно.
110
4/1
5/2
02
3
ЧАЦАРГАНА, ҮХЭР НҮД, ГҮЗЭЭЛЗГЭНЭ
4. САМАР
Самар. Идшинд хэрэглэгддэг хэсэг нь идээ (цөм), түүний гадуур байрладаг хуурай яс хоёроос бүрдэнэ. Жимсний бүтэц, үүсэж бий болох шинжийг нь харгалзан самрыг жинхэнэ самар, ястай самар гэж хоёр дэд бүлэгт хуваана.
Жинхэнэ самар нь хатуу ясан гэр, идээ гэсэн хэсгээс бүрдэнэ. Жинхэнэ самрын жимс (самар) нь ногоон навчаар бүрхэгдэж модонд ургах бөгөөд боловсорсон үедээ модноос унана. Энэ төрөлд таримал самар, шид самар хамаарна.
Яст самар нь үрийнхээ гадна талд нэлээд махлаг бүрхүүлтэй байх ба боловсрох тутамд тэрхүү бүрхүүл нь хата' хагаран самар нь мултарч унана. Энэ самар гадуураа модлог яса гэртэй байдаг. Яст самарт хушга (грек самар), бүлээс, туулайн бөөр модны самар орно. Заримдаа энэ бүлэгт хушны самрыг хамруулдаг.
ХУШГА
5. ХАЛУУН ОРНЫ ЖИМС
Халуун дулаан орны жимсэнд Цитрусын жимс (бэрсүү жүрж, амтат жүрж, нимбэг), анар, гадил, хан боргоцой зэрэг жимс хамаарна.
АНАР, ХАН БОРГОЦОЙ
ОЙЛГООГҮЙ ЗҮЙЛИЙГ АСУУХ