Jinekolojik girişimsel işlemler · TIROID HORMONLARı Doç. Dr. Mehmet Mahir Atasoy ... tiroid hormon sentezinde azalmaya neden olur. • Demir eksikliği tedavisi önce yapılırsa

FONKSIYONEL TıP BAKıŞ AÇıSıNDAN TIROID HORMONLARı

Doç. Dr. Mehmet Mahir Atasoy

MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Girişimsel Radyoloji & Meme Radyolojisi

IFM PROTOKOLÜ

ADRENAL

TİROİD

SEX

KRONIK HASTALıKLARıN VE DISFONKSIYONLARıN ALTıNDA YATAN

8 NEDEN

1. Stres( Mental, Emosyonel, Fiziksel)

2. Toksinler

3. Antijenler, Alerjenler, Gıda duyarlılıkları

4. Enfeksiyonlar, enfestasyonlar, Disbiyoz

5. Nütrisyonel fazlalık ve eksiklikler

6. Uyku problemleri

7. Sosyoekonomik durumlar

8. Sedanter yaşam tarzı

1. Yorgunluk

2. Kilo alımı

3. Üşüme

4. Kuru saç

5. Kuru cilt

6. Saç dökülmesi

7. Menstrüel bozukluklar

8. Ödem

9. Kas ağrıları

10.Eklem ağrıları

11.Kabızlık

12.Depresyon

SUBOPTIMAL TIROID FONKSIYONUNU DÜŞÜNDÜREN 12 BULGU VE SEMPTOM

T3 STEROID HORMON SENTEZINDE ÇOK ÖNEMLI

LDL-C

D2 INTRASELÜLER ÇALıŞıR, D1&3 INTERSELÜLER

Peeters, RP et. al. Reduced Activation and Increased Inactivation of Thyroid Hormone in Tissues of Critically Ill Patients J Clin Endocrinol Metab. Oct 2005; 90(10):5613-20.

Deiyodinazlar

BILLEWICZ İNDEKS: VALıĞı + YOKLUĞU – ILE >30 ISE %60 HIPOTIROIDI VARDıR.

TIROID HISTOLOJISI

rT3

T4

T3

Nükleer

Reseptör

TİROİD H. ÜRETİMİNE

DESTEK OLANLAR

Demir iodin, tirozin, çinko,

selenyum, E, B2, B3, B6, C, D

TİROİD H. ÜRETİMİNİ

AZALTANLAR Stres, travma, infeksiyon,

toksinler: pestisitler, civa,

kurşun, kadmiyum

İlaçlar, radyasyon, Florid

(iyot antagonisti) ve Çölyak

H.

T4 ün rT3 e DÖNÜŞÜNÜ

ARTIRANLAR Stres, travma, infeksiyon,

toksinler, İlaçlar,

inflamasyon,

böbek ve KC

disfonksiyonu, Açlık

T4ün T3 e DÖNÜŞÜMÜNE

DESTEK OLANLAR Çinko ve Selenyum

TİROİD HORMONLARINA

KARŞI HÜCRESEL SENSİTİVİTEYİ ARTIRANLAR

Çinko, egzersiz, vit A

TRH

TSH

FONKSIYONEL TıP EĞITIM PLATFORMU 11

FONKSIYONEL TıP TA BAZAL TIROID LABORATUVARı

TSH, FT4, FT3, RT3, TOTAL T3

Oranlar : FT3/FT4 ve Total T3/RT3

TİROİD ANTİKORLARI:

Anti-TPO

Anti-TG


FONKSİYONEL TıP KLINIĞI PANELI

FT DEKI AYAKKABı NUMARASı HIKAYESI

FE & ZINC & SE & VıT D & VıT A & I

• Tam kan, Ferritin

• Hücre içi Zn ( genelde normal çıkıyor ama yine

de supp.)

• Se da hücre içi

Glutatyon bakılacak ise Tam kanda bakılır ama

gerek yok

• Vit D standart

• Vit A özel olarak istenmez ama takviye edilebilir.

• İyot sabah açlığı verilen spot idrar iyot

değerlendirmesi

SELENYUMA BAĞLı ÇALıŞAN 2 ENZIM VAR.

Zimmermann MB, KöhrleJ. The Impact of Iron and Selenium Deficiencies on Iodine and Thyroid Metabolism: Biochemistry and Relevance to Public Health.Thyroid. 2002;12(10):867-878.

Tiroid hormon senztezinde kullanılan,

• Deiyodinaz enzimleri ve

• Glutatyon peroksidaz enzimi selenoproteindir.

SELANYUM VE T3/T4 ORANı

OlivieriO, GirelliD, StanzialAM, Rossi L, BassiA, CorrocherR. Selenium, zinc, and thyroid hormones in healthy subjects.BiologicalTrace Element Research. 1996;51(1):31-41. •CockellKA, et al.. Trace Elements in Man and Animals –Proceedings of the 9th International Symposium on Trace Elements in Man and Animals. Ottawa, Canada NRC Research Press; 1996; 201-202.

• Se dan fakir beslenenlerde T3/T4 oranları düşer.

• Selenoenzimlerin aktivitesini azalması ile T3/T4

oranları düşer.

SELENYUM & TSH VE ANTIKORLAR

Tong YJ et al. (2003). An epidemiological study on the relationship between selenium and thyroid function in areas with different iodine intake. ZhonghuaYi XueZaZhi, Dec 10;83(23):2036-9.

• Selenyum yükseldikçe TSH düşüyor.

• Serum Se <80 mcg/L ise TSH ort 2.1 mU/L

• Serum Se >80 mcg/L ise TSH ort 1.2 mU/L

• Se ayrıca anti-TPO ile de ters orantılı

Toulis, K., Anastasilakis, A., Tzellos, T., Goulis, D., & Kouvelas, D.. Selenium supplementation in the treatment of Hashimoto's thyroiditis: A systematic review and a meta-analysis.Thyroid : Official Journal of the American Thyroid Association, 2010;20(10), 1163-73.

Se supp. 3 ay

kullanım sonrası

anti-TPO

antikorlarını hızla

düşürdü. Hastaların

duygu

durumlarında da

belirgin düzelme

sağladı.

SE ILE ILGILI BIR METAANALIZ TIROID ANTIKORLARı VE SE KULLANıMı

Fan, Yaofu, et al. “Selenium Supplementation for Autoimmune Thyroiditis: A Systematic Review and Meta-Analysis.”International Journal of Endocrinology, 2014; Dec 11;2014

6-12 ay içerisinde Se kullanımını sistematik analizinde

anti-TPO larda belirgin düşme izlendi. Anti-TG lerdeki

düşüş ancak 12 ay sonra izlendi.

SELENOMETIONIN FORMUNUN DAHA ETKILI OLDUĞUNUN META ANALIZI

Wichman, J., Winther, K., Bonnema, S., & Hegedüs, L. Selenium Supplementation Significantly Reduces Thyroid Autoantibody Levels in Patients with Chronic Autoimmune Thyroiditis: A Systematic Review and Meta-Analysis.Thyroid, 2016;26(12), 1681-1692.

200 mcg / gün

Selenometionin

antiTPO ları

azaltır.

ÇINKO EKSIKLIĞI VE TIROID FONKSIYONU

KralikA, et al. Influence of zinc and selenium deficiency on parameters relating to thyroid hormone metabolism.HormMetabRes. May 1996; 28(5):223-6. •NishiyamaS, et al. Zinc supplementation alters thyroid hormone metabolism in disabled patients with zinc deficiency. J Am CollNutr. Feb 1994;13(1):62-7. •TanejaSK & R. Mandal. Beneficial effect of modified egg on serum T3, T4 and dyslipidaemiafollowing dietary Zn-supplementation in Wistarrat. Indian J ExpBiol. March 2008;46(3):171-9.

• Çinko eksikliği fT3ve fT4 düzeylerinde %30 düşme

ile ilişkilidir.

• Ayrıca rT3 de de artış olur Zn eksikliğinde

• 12 ay boyunca alınan oral Zn takviyesi ile fT3 ve

fT4 seviyeleri normale dönerken rT3 azalmış . TSH

ise normal kalmıştır.

KADMIYUM TOKSISITESI VE TSH

• Cd maruziyeti ile TSH yükselir ve T4 azalır.

• Se ve Zn ile beraber yapılan takviyeler

neticesinde TSH ve T4 seviyelerinin normale

döndüğü görülmüştür. Tek başlarına verilmeleri

bu kadar etkili olmamıştır.

HammoudaF, et al. Reversal of cadmium-induced thyroid dysfunction by selenium, zinc, or their combination in rat. BiolTrace Elem Res 2008; 126(1-3):194-203.

DEMIR EKSIKLIĞI

•DuntasLH, et al. Incidence of sideropeniaand effects of iron repletion treatment in women with subclinical hypothyroidism. ExpClinEndocrinolDiabetes. 1999;107(6):356-60. •CinemreH, et al. Hematologic effects of levothyroxine in iron-deficient subclinical hypothyroid patients: a randomized, double-blind, controlled study. J ClinEndocrinolMetab. Jan 2009; 94(1):151-6.

• Kontrol grupta %9.8 iken, Subklinik hipotiroidisi

olanların %15,7 sinde demir eksikliği mevcut.

DEMIR EKSIKLIĞI

• Demir eksikliği hem bağımlı tiroid peroxidaz

enziminin aktivitesini azaltarak, tiroid hormon

sentezinde azalmaya neden olur.

• Demir eksikliği tedavisi önce yapılırsa iyot

replasmanının etkilerini artırır.

• Demir eksikliği ve rT3 ile ters ilişkisi mevcuttur.

Zimmermann MB, KöhrleJ. The impact of iron and selenium deficiencies on iodine and thyroid metabolism: biochemistry and relevance to public health. Thyroid. Oct 2002; 12(10):867-78. EftekhariMH et al. (2007). Effect of iron repletion and correction of iron deficiency on thyroid function in iron-deficient Iranian adolescent girls. Pak J BiolSci.,Jan 15;10(2):255-60.

Integrated systems approach to thyroid function.Abbreviations used: SREBPs: sterol regulatory element binding proteins; Mg-ATP: magnesium ATP, NIS: natrium iodide symporter, TPO: thyroid peroxidase, DUOX: dual oxidases, GPX: glutathione peroxidases, Tg: thyroglobulin.

CII–CIII: complex II and III of the mitochondrial respiratory chain.

•Laurberg, P. et al. (2001). Environmental iodine intake affects the type of nonmalignant thyroid disease. Thyroid,2001 May;11(5):457-69 •Duarte, GC. et al. (2009). Excessive iodine intake and ultrasonographicthyroid abnormalities in schoolchildren. J PediatrEndocrinolMetab. 2009 Apr;22(4):327-34.

• İyottan zengin ve fakir diyetler

hipotiroidi ile ilişkili bulunmuş.

• İdrarda yüksek ya da düşük

seviyede iyot atılımı hipotiroidi ile

ilişkili bulunmuş

• Çok yüksek düzeyde iyot alımının

Haşimoto tiroiditi gelişmesi riskini

artırdığı gösterilmiş.

• Vejetaryenlerin %25 inde ve

• Veganların %80 ninde iyot eksikliği mevcut.

• Bu çalışmada idrar spot iyot atılımı 100mcg/l nin altı eksik kabul edilmesine rağmen kontrol grubunda karşık beslenen grupta sadece %9 eksik bulunmuştur.

• Deniz ürünleri

• Deniz Tuzu

• Deniz otları yosunları

Krajčovičová-KudláčkováM, BučkováK, KlimešI, ŠebokováE. Iodine Deficiency in Vegetarians and Vegans.Annals of Nutrition and Metabolism. 2003;47(5):183-185.

• İyot atılımında idrar tek yol değil, ter ile de

belirgin bir artış olmaktadır.

• Atletik perfomans gösterenlerde mutlaka iyot

takviyesi düşünülmeli.

AMERıCAN THYROID ASSOCıATıON

ATA

ATA günlük maksimum 500mcg iyot

kullanımını önermektedir.

İYOT & SELENYUM SINERJISI

•ContempreB., NL Duale, et al. Effect of selenium supplementation on thyroid hormonal metabolism in an iodine and selenium, deficient population. ClinEndocrinol(Oxf) 1992; 36:579-583. •ContempreB, et al. J Effect of selenium supplementation in hypothyroid subjects of an iodine and selenium-deficient area: the possible danger of indiscrimiinatesupplementation of iodine-deficient subjects with selenium. ClinEndocrinolMetab1991;73:213-215

• Guatrın yaygın olduğu bölgelerde (Zaire) 50

mcg Se çok ciddi destek olmuştur. Kan seviyeleri

ve semptomlar düzelmiştir.

• Sadece iyot replasmanı oksidatif metabolizmayı

artırıyor.

İyot ve Selenyum birlikte verilmeli.

FONKSIYONEL TıP KLINIĞI (HÜCRE IÇI MINERAL-METAL PANELI)

HIPOTIROIDI HASTASıNDA

• Selenyum: 200-400mcg

• Zn: 15-30 mg

• Vitamin D 2000 IU

• Vitamin A 2000 IU

• İyot: 150 mcg

• Fe: 15-20 mg (mens gören kadınlarda)

• Magnezyum 300-400 mg

• Koenzim Q10 100 mg

• B vitaminleri

• Nigella Sativa ( Çörekotu) 1 gr

NIGELLA SATıVA (BLACK CUMIN)

• 1gr çörek otu 8 hafta kullanım ile,

• TSH da ve anti-TPO antikorlarında düşme ve T3 de yükselme yapabilir.

• Etkiler antioksidan özelliğinde olabilir

• Tiroid glandı onarma özelliği

• İmmun modülatör özelliği etkili olabilir.

Farhangi, M ParvinD, et. al, The effects of Nigella sativa on thyroid function, serum Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF) –1, Nesfatin-1 and anthropometric features in patients with Hashimoto’s thyroiditis: a randomized controlled trial, BMC Complement AlternMed. 2016; 16: 471

NIGELLA SATıVA NıN OLASı MEKANIZMALARı

DIĞER TESTLER

FONKSIYONEL TıP KLINIĞI (ÇÖLYAK PANELI)

ZuurenEJV, AlbustaAY, FedorowiczZ, Carter B, PijlH. Selenium Supplementation for Hashimoto's Thyroiditis: Summary of a Cochrane Systematic Review.EuropeanThyroid Journal. 2013.

OPTIMAL DEĞERLER

TSH: 0.4-2 mIU/L

FT4 :15-23 pmol/L…....(0,8-1,8 ng/dl)

FT3: 5-7 pmol/L…....(2,6- 4,2 pg/dl)

FT3/FT4: (pmol/L cinsinden)> 0.33

Total T3: 120-181 ng/dl

RT3:11-18 ng/dl

TT3/RT3: > 6


Teknik 1)

Olması Gereken Oran

FT3/FT4: > 0.33

TT3/RT3: > 6

VAKA ÖRNEĞI

TSH: 2.3 (0.4-4.7 IU/mL)

Free T4: 1.3 (0.7 –1.48 ng/dl)

Free T3: 2.1 (1.71-3.71 pg/ml)

Total T3: 78(58-159 ng/dl)

Reverse T3: 20(10-24 ng/dl)

TPO Ab: 25 (0-35 IU/mL)

TG Ab: 35 (0-40 IU/ml)

T3/T4 oranı için pmol e

çevirmek lazım

FT4 ng/dl x 12.90 = pmol/l

1.3 x 12.9 = 16.77 pmol/l

FT3 pg/ml x 1.56 = pmol/l

2.1 x 1.56 = 3.28 pmol/l

FT3/FT4: 3.28/16.77 = 0.19 – Düşük

TT3/RT3: 78/20 = 3.9 - Düşük


Teknik 1)

Olması Gereken Oran

FT3/FT4: > 0.33

TT3/RT3: > 6

TEKNIK 2) SIHIRLI SAYı 12.90/1.56= T4 DEĞERINI 8.26 ILE ÇARP ORANLA (T3/T4 >0.33)

• FT4 ng/dl x 12.90 = pmol/l

• 1.3 x 12.9 = 16.77 pmol/l

• FT3 pg/ml x 1.56 = pmol/l

• 2.1 x 1.56 = 3.28 pmol/l

OPTIMAL DEĞERLER

TSH: 0.4-2 mIU/L

FT4 :15-23 pmol/L…....(0,8-1,8 ng/dl)

FT3: 5-7 pmol/L…....(2,6- 4,2 pg/dl)

FT3/FT4: (pmol/L cinsinden)> 0.33

Total T3: 120-181 ng/dl

RT3:11-18 ng/dl

TT3/RT3: > 6


Teknik 3)

pg ve ng gibi birimleri dikkate almadan

T4 alt sınırında iken T3 değerinin %35 i kadar T4 üst sınırında ise T3 değerinin %25 i kadar

OLMALI , daha fazla DEĞİL

İLAÇLARıNA VE NORMAL LAB DEĞERLERINE RAĞMEN HIPOTIROIDI SEMPTOMLARı OLAN HASTALAR

• T4 verilmesi ile T4 ün feedback etkisi ile TSH düşüyor

ama alınan T4 her zaman T3 e dönüşmüyor.

Kabızlık, Halsizlik, Kuru cilt, Kilo alımı

Soğuğa dayanamama, Kramplar

rT3

T4

T3

Üstelik T3 e gidiş yolundaki

mikrobesinlerde eksiklik

varsa (çinko –selenyum) ve

rT3 yolunu kolaylaştıran

sebepler varsa (stres ve

inflamasyon) verilen T4 de

çoğunlukla rT3 e döner.

T3 T4 VE RT3

T3 –gaz, rT3-fren

rT3 ( antagonistik etki yapar.

Hipotiroidi tedavisnde sadece T4 değilde kombine

verilmesi gereken vakalar olabilir.

HASTA ÖTIROID SENDROMU

Ateşli hastalıklar, MI, maligniteler ve ameliyatlar nedeniyle ortay çıkar

T3 düşük

T4 normal ya da düşük

TSH normla ya da düşük

Aslında HPA aks düzensizliğine bağlı olarak temelde T4 T3 dönüşüm problemine bağlı bir durum.

Altta yatan neden tedavi edilir.

T3 NORMAL T3/T4 ORANı DA NORMAL ANCAK RT3? RT3/TOTAL T3 ORANI ?

T4 ün rT3 e DÖNÜŞÜNÜ AZALTANLAR

Stres, travma, infeksiyon,

toksinler, İlaçlar,

inflamasyon,

böbek ve KC

disfonksiyonu, Açlık

TEDAVI

• Nutrisyon

• Toksisite

• Çölyak, inflamasyon yada gıda duyarlılığı gibi

durumlar varsa onların tedavisi

• Hayat tarzı beslenme, uyku egzersiz palnlamaları

• Stres yönetimi

TIROID HORMONU VE ÖNEMLI KONULAR


• Tiroid hormonu D vitamini gibi bir şey.

• Tiroid hormonunu doğru kullanmak,

• Hassas ayar T3 süz hatta rT3 süz olmaz

• Sadece T4 genel ayar için yeterli ama dönüşüm

desteklenmeli T3 kısa ömürlü ve çok güçlü etkileri var.

• Selenyum miktarı – Haşimoto hastalığında önemli

• İyot

• Fe eksikliği ve ferritinin >100 olması hedeflenmeli

• Antikor için Se, Zn, T hormonu gerekli ise verilir.

• Vit D, Omega 3

• Uyku ve stres yönetimi ve tüm matriks

HAŞIMOTO HASTALıĞı

• antiTPO ya da antiTG yüksek olur.

• Bu iki molekülde serbest radikal hasarına çok

hassastır. Moleküler yapıları değişince immun

sistemin hedefi olurlar.

• Tiroid için o nedenle bekçi organ derler. Toksik

yük ve otoimmun sürecin ilk vurduğu

organlardan birisidir.

HAŞIMATO HASTALıĞı EN SıK OTOIMMUN HASTALıK

CaturegliP, De RemigisA, Chuang K, DembeleM, IwamaA, IwamaS.Hashimoto's thyroiditis: celebrating the centennial through the lens of the Johns Hopkins hospital surgical pathology records. Thyroid. 2013. Feb;23(2):142-50. doi: 10.1089/thy.2012.0554.

İNFLAMASYON AZALTıCı BESLENME PLANı

• Duyarlılık oluşturan gıdalar temizlenmeli

• Pre-pro biyotik gıdalardan zengin

• Fitobesinlerden zengin

• Omega 3 den zengin

• Trans yağ içermeyen ve sature yağdan fakir bir beslenme

Hayvansal yağın diyette fazla olması ile antikorlar arasında ilişki gösterilmiş.

MatanaA, et al. Dietary Factors Associated with Plasma Thyroid Peroxidase and Thyroglobulin Antibodies. Nutrients. 2017 Oct 28;9(11

ELIMINASYON DIYETI

Duyarlılık oluşturan

gıdaları tespit eder

İnflamasyonu azaltır

Mikrobiyomu destekler

Toksik yükü azaltır

Alternative Medicine Review. Thorne Research, Inc. 4 November 2009; Volume 14.

ÇEVRESEL TOKSINLERIN T METABOLIZMASıNA ETKILERI

• Inhibition of iodide uptake by thyroid by altered

NIS transporter induction.

• Inhibition of thyroid synthesis via thyroperoxidase.

• Binding of transport protein TTR in circulation.

• Altered hepatic phase 2 catabolism via glucuronosyltransferase / sulfotransferase metabolism of T4/T3.

• Alteration of deiodinase-thyroid metabolism.

• Disruption of transport across cellular membranes

and cellular receptors (TSH receptor).

ÇEVRESEL TOKSINLER

• Polychlorinated biphenyls (PCBs), polybrominated

diphenylethers (PBDEs), bisphenol-A (BPA) and triclosan …

TH reseptöründe etkili

• Organochlorine pesticides and dioxins KC üzerinde T4 yarı ömrünü azaltır.

Pearce EN & LE Braverman. Environmental pollutants and the thyroid. Best PractRes ClinEndocrinolMetab. Dec 2009;23(6):801-13.

CIVA VE TG ANTIKORLARı

BenvengaS, et al. Type of fish consumed and thyroid autoimmunity in pregnancy and postpartum. Endocrine (2016) 52:120–129DOI 10.1007/s12020-015-0698-3

DETOKSIFIKASYON DIYETI

Temiz organik beslenme

Toksik yükü azaltma

Mikrobesinler ile detoks

mekanizmalarını destekleme

Antioksidanlardan zengin beslenme

STRES OTOIMMUNITEDE DE ÖNEMLI TH2>TH1

TsatsoulisA, LimniatiC. Stress-Induced Th2 Shift & Thyroid Autoimmunity: Unifying Hypothesis.BrainImmune: Trends in Neuroendocrine Immunology. 2017. Available at: http://brainimmune.com/the-modifying-role-of-stress-induced-th2-shift-in-the-clinical-expression-of-thyroid-autoimmunity-a-brief-overview-and-unifying-hypothesis/.

Stres

OTOIMMUNITE SEBEPLERI

HER ZAMAN KI GIBI

1. Detaylı bir anemnez, zaman cetveli, matriks ve

formlar

2. Hayat tarzı ve beslenme değişiklikleri

3. Stres yönetimi için (Yoga ve nefes teknikleri ile

psikolojik destek)

4. Gerekli besin destekleri (Omega 3 , D vitamini,

Magnezyum , Multivitamin-Mineral)

5. Deoks-Mito-GIS-İmmun-Endokrin-Metabolik

açılardan desteklenir.

6. Kullanılabilecek fitoteropatikler

7. Bio-eşdeğer hormonlar ile doğru düzeylerde

replasman

fonksiyoneltipegitimi.com

@fonksiyoneltipegitimi

Documents

Jinekolojik girişimsel işlemler · TIROID HORMONLARı Doç. Dr. Mehmet Mahir Atasoy ... tiroid hormon sentezinde azalmaya neden olur. • Demir eksikliği tedavisi önce yapılırsa