Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Jongeren over online rechten en
verantwoordelijkheden Onderzoeksrapport
Opdrachtgever: Digibewust Auteurs: Nicolien Scheerman & Robbert Vermulst (YoungWorks) Datum: 30 januari 2013
1
c o - f u n d e d b y t h e E u r o p e a n U n i o n
ONDERZOEKSVERANTWOORDING
Doel
Op 5 februari 2013 is het Safer Internet Day, een dag waarop in meer dan 70 landen
wereldwijd aandacht wordt gevraagd voor veilig internetgebruik door en voor
jongeren. Voor deze 10e editie staat het thema Online Rights & Responsibilities
centraal.
YoungWorks onderzocht in opdracht van Digibewust hoe jongeren en hun ouders
aankijken tegen rechten en plichten op internet. Daarnaast is de site Meldknop.nl
geëvalueerd onder de doelgroep. De resultaten van het onderzoek vormen het
vertrekpunt voor de invulling van de Safer Internet Day Talkshow over ‘Rights and
Responsibilities’ op 5 februari 2013.
Methode
In dit onderzoek zijn 232 ouders (leeftijd 29-64 jaar; gem. 46 jaar) en 410 kinderen
(leeftijd 12-16 jaar) bevraagd. Er is een goede spreiding naar leeftijd, geslacht en
opleidingsniveau.
De vragenlijsten zijn via een online panel verspreid in de periode van 11 tot en met
20 januari 2013.
In dit rapport zijn de belangrijkste conclusies beschreven. In de bijlagen is een
tabellenboek opgenomen. 2
BELANGRIJKSTE INZICHTEN – VEILIG INTERNETTEN Veilig Internet - Voorvallen
• 63% van de jongeren (12-16 jaar) heeft wel eens iets vervelends meegemaakt op internet. De meest
voorkomende voorvallen zijn: online benaderd door een onbekende (46%), account gehackt (21%), gepest op
social media (19%), online opgelicht (14%), online bedreigd (9%) en online gediscrimineerd (8%).
(Zie bijlage 1)
• Ouders onderschatten het aantal vervelende voorvallen die kinderen meemaken op internet.
Bijvoorbeeld:
- 46% van de twaalf- tot zestienjarigen is weleens online benaderd door een onbekende. Ouders denken echter dat
dit bij slechts 19% van de kinderen weleens is gebeurd.
- Bij een op de vijf jongeren is zijn of haar account weleens gehackt. Ouders denken dat dit maar bij een op
tien kinderen voorkomt. (Zie bijlage 1)
3
BELANGRIJKSTE INZICHTEN – VEILIG INTERNETTEN
Veilig Internet – Ouder-kind communicatie
• 83% van de ouders praat over veilig internet met zijn of haar kind. Ondanks deze gesprekken lijken ouders
weinig zicht te hebben wat er in de online wereld van hun kind gebeurt. 14% weet niet of zijn of haar kind
gepest wordt op social media. Een op de tien ouders weet niet of zijn of haar kind online bedreigd of online
gediscrimineerd wordt.
• Ouders onderschatten hoe vaak hun kinderen thuis internet gebruiken. 32% van de jongeren zegt een paar
keer per uur thuis internet te gebruiken. Ouders denken dat slechts 13% van de kinderen dit doet.
(Zie bijlage 3)
• 99% van de jongeren heeft weleens iets gehoord over het onderwerp veilig internet. Dit horen zij het meest
via school (24%), hun ouders (23%) of via reclame/tv (21%). Onderling spreken jongeren weinig over veilig
internetten (8%). (Zie bijlage 2)
• Ouders overschatten hoe vaak hun kind iets over veilig internet hoort.
24% van de jongeren zegt via school iets over veilig internet te horen. Terwijl driekwart van de ouders denkt
dat er op school over wordt gesproken.
(Zie ook bijlage 2)
4
BELANGRIJKSTE INZICHTEN – RECHTEN EN VERANTWOORDELIJKHEID
Rechten
• Ouders en jongeren vinden het recht op beveiliging van privégegevens het belangrijkst. (Zie pagina 7 voor
de Top 5 belangrijkste rechten op internet).
• Jongeren vinden het belangrijk dat zij altijd en overal kunnen internetten. Ouders vinden dit minder
belangrijk.
Verantwoordelijkheid
• Jongeren en ouders vinden dat (de website van) een organisatie over het algemeen de meeste
verantwoordelijkheid draagt voor een veilige internetomgeving. (Zie bijlage 5)
Daarnaast verschillen de ouders en jongeren over de verantwoordelijkheid van de ouders.
- Ouders vinden dat zij verantwoordelijk zijn voor een veilige internetomgeving van hun kind. Jongeren
vinden hun ouders daar juist helemaal niet verantwoordelijk voor.
Bijvoorbeeld: 20% van de ouders voelt zich verantwoordelijk voor beveiliging van de gegevens van hun kind tegen
hackers. 4% van de jongeren vindt hun ouders hier verantwoordelijk voor.
- Jongeren leggen de verantwoordelijkheid meer bij organisaties, de overheid en zichzelf neer. (Zie bijlage 5)
5
BELANGRIJKSTE INZICHTEN – MELDKNOP.NL Meldknop.nl
• Twee op de tien jongeren en ouders hebben weleens van de site Meldknop.nl gehoord.
• Jongeren en ouders staan positief tegenover de website. Er is behoefte aan hulp en advies bij vervelende
voorvallen op internet. Jongeren en ouders adviseren om de naamsbekendheid te vergroten.
• De helft van de ouders en bijna tweederde van de jongeren zou waarschijnlijk gebruik maken van de website,
dit is afhankelijk van het voorval en situatie.
• De twee belangrijkste redenen om niet direct gebruik te maken van de site meldknop:
- Jongeren en ouders willen eerst proberen het probleem zelf (offline) op te lossen.
- Sommige jongeren en ouders vinden het niet prettig om privacy gevoelige informatie op een (onbekende)
website te delen. Zij hebben liever face-to-face contact met instanties.
• Meldknop.nl is een tool om makkelijk in contact te komen met instanties. Jongeren en ouders lijken een
misvatting te hebben over het delen van privacy gevoelige informatie via de website bij het maken van een
melding. Het delen van persoonlijke informatie op de site wordt namelijk van hen gevraagd.
• De gebruiksvriendelijkheid van Meldknop.nl is positief. De website is toegankelijk, duidelijk en
overzichtelijk. De informatie is begrijpelijk en makkelijk te vinden. De inhoud en voorbeelden sluiten goed
aan bij de onderwerpen en subkopjes. 6
BELANGRIJKSTE RECHTEN OP INTERNET
1. Veilig geldzaken op internet kunnen regelen (83%)
2. Dat gegevens tijdens internetten altijd beveiligd zijn tegen hackers (78%)
3. Dat misbruik via de webcam (stiekem meekijken) niet mogelijk is (74%)
4. Dat niemand toegang heeft tot mijn gegevens (70%)
5. Dat eigen geplaatste content (foto’s, films) makkelijk te verwijderen zijn (62%)
1. Dat gegevens tijdens internetten altijd beveiligd zijn tegen hackers (72%)
2. Gegevens op social media kunnen afschermen voor onbekenden (71%)
3. Dat misbruik via webcams (stiekem meekijken) niet mogelijk is (70%)
4. Veilig geldzaken op internet kunnen regelen (68%)
5. Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten (67%)
De beveiliging van persoonlijke gegevens staat hoog in de top 5 van beide groepen.
7
Top 5 - Belangrijkste rechten volgens jongeren
Top 5 - Belangrijkste rechten volgens ouders
BIJLAGE 1 - VERVELENDE VOORVALLEN OP INTERNET
Ouders onderschatten hoe vaak hun kind iets vervelends meemaakt op internet. Jongeren geven vaker aan
iets vervelends mee te maken:
8
Voorval Jongere Ouder
Benaderd door een onbekende 46% 19%
Account gehackt 21% 10%
Gepest op social media 19% 13%
Online opgelicht 14% 8%
Online bedreigd 9% 6%
Online gediscrimineerd 8% 0%
Nare foto's/filmpjes over mij verspreid 4% 4%
Online benaderd nep-modellenbureau 3% 0%
Online benaderd door loverboys 3% 2%
Misbruik via webcam 1% 2%
BIJLAGE 2 - PRATEN OVER VEILIG INTERNETTEN
In onderstaande tabel staat via welke kanalen jongeren horen over veilig internetten.
Daarnaast de inschatting van ouders via welke kanalen zij denken dat hun kind hoort over dit onderwerp.
9
Kanalen Jongeren Ouders
Via school 24% 75%
Via ouders 23% 83%
Via tv of reclame 21% 48%
Via websites 16% 18%
Via vrienden 8% 37%
Via kranten 8% 12%
Nooit van gehoord 1% 3%
BIJLAGE 3 - INTERNETGEBRUIK – LOCATIE & FREQUENTIE
10
Een paar keer per uur
Een paar keer per dag
Dagelijks Wekelijks Maandelijks Nooit
Thuis 32% 40% 25% 3% 1% 0%
Op school 7% 20% 17% 36% 13% 8%
Onderweg (mobiel)
15% 13% 14% 6% 8% 44%
Werk / bijbaan 3% 5% 4% 5% 4% 79%
Een paar keer per uur
Een paar keer per dag
Dagelijks Wekelijks Maandelijks Nooit Weet ik niet
Thuis 13% 24% 52% 10% 0% 0% 0%
Op school 8% 9% 34% 26% 1% 8% 14%
Onderweg (mobiel) 7% 8% 17% 10% 1% 49% 9%
Werk / bijbaan 4% 6% 2% 3% 0% 80% 5%
Locatie & frequentie internetgebruik volgens jongeren:
Locatie & frequentie internetgebruik van kinderen volgens ouders:
BIJLAGE 4 – VERANTWOORDELIJKHEID VOLGENS JONGEREN
11
Ikzelf Mijn ouders Organisatie
(website zelf) Overheid Dat niemand zomaar toegang heeft tot je gegevens
30% 1% 55% 7% Dat iemand jouw naam kan gebruiken zonder dat je het weet
21% 0% 54% 14% Dat je veilig geldzaken kan regelen op internet
8% 6% 45% 34% Dat je veilig kan winkelen op internet
8% 6% 58% 20% Dat je jouw gegevens op social media kan afschermen voor onbekenden
28% 1% 60% 2% Dat je eigen geplaatste content (bijv. foto, filmpje, tweet) gemakkelijk zelf kunt verwijderen
22% 0% 66% 3% Dat jouw gegevens op websites niet voor andere gebruikers te zien zijn
31% 1% 56% 5% Dat een website toestemming vraagt om jouw internetgeschiedenis te gebruiken (cookies)
11% 1% 65% 11% Dat websites of apps toestemming aan je vragen als zij jouw locatie (GPS) willen gebruiken
13% 2% 66% 9% Dat je gegevens tijdens internetten zijn beveiligd tegen hackers
14% 4% 50% 25% Dat je tijdens internetten beveiligd bent tegen spam
16% 6% 51% 18% Dat je altijd en overal kunt internetten
29% 5% 20% 24% Dat er geen misbruik gemaakt kan worden van webcams (stiekem meekijken)
18% 3% 39% 28% Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten
8% 1% 22% 58% Dat mensen gestraft worden die anderen online discrimineren.
8% 1% 22% 58% Dat je makkelijk contact op kunt nemen met een site.
9% 0% 77% 6% Dat een site duidelijk aangeeft voor welke leeftijd het geschikt is (waarschuwingen voor geweld, scheldwoorden, seks)
7% 1% 72% 11%
De verdeling van verantwoordelijkheid voor veilig internet volgens jongeren:
BIJLAGE 5 – VERANTWOORDELIJKHEID VOLGENS OUDERS
12
Mijn kind Ik
(de ouder) Organisatie (of website) Overheid
Dat niemand zomaar toegang heeft tot gegevens van mijn kind 13% 31% 40% 8%
Dat iemand de naam van uw kind kan gebruiken zonder dat uw kind of u het weet 12% 20% 48% 13%
Dat uw kind veilig geldzaken kan regelen op internet 7% 30% 45% 13%
Dat uw kind veilig kan winkelen op internet 10% 30% 45% 9%
Dat uw kind de gegevens op social media kan afschermen voor onbekenden 29% 23% 37% 6%
Dat uw kind eigen geplaatste content (bijv. foto, filmpje, tweet) gemakkelijk zelf kan verwijderen
32% 16% 44% 3% Dat de gegevens van uw kind op websites niet voor andere gebruikers te zien zijn
17% 24% 47% 7% Dat een website toestemming vraagt om de internetgeschiedenis van uw kind te gebruiken (cookies)
13% 18% 57% 7% Dat websites of apps toestemming aan uw kind vragen als zij zijn of haar locatie (GPS) willen gebruiken
13% 16% 55% 10% Dat de gegevens van uw kind tijdens internetten beschermd zijn tegen hackers
8% 20% 52% 16% Dat uw kind tijdens internetten beschermd is tegen spam
7% 21% 49% 10% Dat uw kind altijd en overal kan internetten
8% 40% 13% 9% Dat er geen misbruik gemaakt kan worden van webcams (stiekem meekijken)
10% 27% 40% 14% Dat mensen gestraft worden die anderen online pesten
5% 12% 18% 57% Dat mensen gestraft worden die anderen online discrimineren
6% 10% 16% 70% Dat uw kind makkelijk contact op kan nemen met een site
10% 20% 53% 10% Dat een site duidelijk aangeeft voor welke leeftijd het geschikt is (waarschuwingen voor geweld, scheldwoorden, seks)
8% 13% 59% 15%
De verdeling van verantwoordelijkheid voor veilig internet volgens ouders: