1

ေဖေဖာဝါရ ၂၀၁၅ / အတြ(၁) အမတ (၁)

ပထဝႏငငေရး

သေဘာတရားႏင လကေတြ႕

မငးေသ

ဤစာတမးသည ပထဝႏငငေရး သေဘာတရားမား၏ လရငးအယအဆမားက တငျပထားသည။ ထ႔အျပငပထဝႏငငေရးအယအဆမားက လကေတြ႕ကငသးရာတြငလညးေကာငး၊ လကေတြ႕ရႈျမငသးသပရာတြငလညးေကာငး၊ ျမငပ ရႈပ ယဆပ စသညတ႔က အျပန႔ကယကယေရးသားထားသည စာတမးတစေစာငျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင ပထဝႏငငေရးႏင ပကသကသည စာအပမား ၃၊ ၄ အပခန႔သာရသညအတြကဤစာတမးသည ျမနမာႏငင၏ စာေပနယပယက တစေထာငတစေနရာ ျဖညဆညးေပးသည စာတမးျဖစသညအျပင ပညာရပဆငရာ စာတမးတစေစာငလညးျဖစသည။

အယဒတာ

1

ေဖေဖာဝါရ ၂၀၁၅ / အတြ(၁) အမတ (၁)

ပထဝႏငငေရး

သေဘာတရားႏင လကေတြ႕

မငးေသ

ဤစာတမးသည ပထဝႏငငေရး သေဘာတရားမား၏ လရငးအယအဆမားက တငျပထားသည။ ထ႔အျပငပထဝႏငငေရးအယအဆမားက လကေတြ႕ကငသးရာတြငလညးေကာငး၊ လကေတြ႕ရႈျမငသးသပရာတြငလညးေကာငး၊ ျမငပ ရႈပ ယဆပ စသညတ႔က အျပန႔ကယကယေရးသားထားသည စာတမးတစေစာငျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင ပထဝႏငငေရးႏင ပကသကသည စာအပမား ၃၊ ၄ အပခန႔သာရသညအတြကဤစာတမးသည ျမနမာႏငင၏ စာေပနယပယက တစေထာငတစေနရာ ျဖညဆညးေပးသည စာတမးျဖစသညအျပင ပညာရပဆငရာ စာတမးတစေစာငလညးျဖစသည။

အယဒတာ

1

ေဖေဖာဝါရ ၂၀၁၅ / အတြ(၁) အမတ (၁)

ပထဝႏငငေရး

သေဘာတရားႏင လကေတြ႕

မငးေသ

ဤစာတမးသည ပထဝႏငငေရး သေဘာတရားမား၏ လရငးအယအဆမားက တငျပထားသည။ ထ႔အျပငပထဝႏငငေရးအယအဆမားက လကေတြ႕ကငသးရာတြငလညးေကာငး၊ လကေတြ႕ရႈျမငသးသပရာတြငလညးေကာငး၊ ျမငပ ရႈပ ယဆပ စသညတ႔က အျပန႔ကယကယေရးသားထားသည စာတမးတစေစာငျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင ပထဝႏငငေရးႏင ပကသကသည စာအပမား ၃၊ ၄ အပခန႔သာရသညအတြကဤစာတမးသည ျမနမာႏငင၏ စာေပနယပယက တစေထာငတစေနရာ ျဖညဆညးေပးသည စာတမးျဖစသညအျပင ပညာရပဆငရာ စာတမးတစေစာငလညးျဖစသည။

အယဒတာ

2

ပထဝႏငငေရး သေဘာတရားႏင လကေတြ႕

ပထဝႏငငေရး၏သဘာဝ

ပထဝႏငငေရးသည ႏငငတကာဆကဆေရးပညာရပတြင အဓကအေရးပါေသာ ဘာသာရပျဖစသည။ ပထဝႏငင

ေရးက ႏငငတကာဆကဆေရးနယပယတြင ကငလည ေနသညပဂၢလမား အထးျပေလလာသည။

ႏငငတညေဆာကေရး သမားမား၊ ႏငငေရးအၾကေပး မားႏင သအမတမား၊ သတမနမား အထးသျဖင

ေလလာအပသည ဘာသာရပျဖစသည။ ပထဝႏငငေရး သည သအရသေဘာအရ ကယေျပာသညဟ မဆႏင။

သ႔ေသာ သေဘာတရားအရ အလြနကယျပန႔သည။ ပထဝသေဘာက လက၍ ႏငငေရးအယအဆ၊

ႏငငေရးအျမငမားက ၾကညရႈသးသပႏငသည။

ပထဝႏငငေရးႏင ႏငငျခားေရးမဝါဒ

ပထဝႏငငေရးရာ အခကအလကမားသည ႏငငျခားေရးမဝါဒခမတရာတြင အလြနအသးဝငသည။ ထ႔အျပင

အျခားႏငငမားက ခမတထားေသာ ႏငငျခားေရးမဝါဒမား၏ အႏစသာရက ခညးကပေလလာရာတြငလညး မားစြာ

အေရးပါ၊ အရာေရာကသည။ ထ႔ေၾကာငပင ႏငငျခားေရးမဝါဒသညသည ႏငင၏ပထဝႏင ဆကစပေနသညဟ

ဆျခငးျဖစသည။ ႏငငပထဝဆသညကပင ပထဝႏငငေရးျဖစသည။

- Foreign Policy related with State Geography especially Geopolitics

ပထဝႏငငေရးက အဓကအားျဖင နကနကနနေလလာသရထားသတ႔ကား ႏငငျခားေရးမဝါဒက ခမတသမားႏင

ႏငငျခားေရးမဝါဒက အေကာငအထညေဖာသမားျဖစသည။ အေၾကာငးမာ ႏငငျခားေရးမဝါဒက ခမတရာတြင

ပထဝႏငငေရးသေဘာသည အဓကပါဝငေနသည။ ႏငငျခားေရးမဝါဒသည ႏငငအခငးခငးဆကဆရာတြင

မမႏငင၏ အကးစးပြားက အဓကအေကာငအထညေဖာရေသာသေဘာရသည။ ႏငငအကးစးပြား National

interest သည ပထဝေရးအရ မားစြာဆကစပေနသည။ ေျမကမာၻေပၚတြင ႏငငမားျဖစေပၚလာသည။

ျဖစေပၚလာေသာ ႏငငမား၏ တညေနရာ၊ အကယအဝနး၊ ရာသဥတ၊ လဥးေရ၊ ေျမမကႏာသြငျပင

အေနအထားစသည ပထဝေရးရာအခကအလက မားအေပၚမတည၍ ႏငငမား ပါဝါရျခငး၊ မရျခငး ျဖစလာရသည။

ထ႔ေၾကာင ႏငင၏ပါဝါသည ပထဝေရးရာအခက အလကမားေပၚတြင မားစြာမတညေနသည။

ပထဝႏငငေရး (Geopolitics) ဟေသာ ေဝါဟာရက ဆြဒငႏငငေရးသပၸပညာရင ရးေဒါရယလင က ၁၈၉၉

ခႏစတြင စတင သးစြခသည။ သ႔ေသာ ၁၉၃၀ ခႏစေလာကကမ ပထဝႏငငေရးဆသညေဝါဟာရက

ႏငငေရးနယပယတြင တြငတြငကယကယ သးစြလာခၾကသည။

3

ပထဝႏငငေရးႏင ႏငငေရးပထဝ အေရာအေထြး

ပထဝႏငငေရး (Geopolitics) ဆသညမာ ပထဝက အေျချပ၍ ေလလာေသာႏငငေရးျဖစသည။ ပထဝႏငငေရးက

ေလ လာလင မားေသာအားျဖင ႏငငေရးပထဝ (Political Geography) ႏငေရာေထြးႏငစရာအေၾကာငးရသည။

ပထဝႏငင ေရးသည ပထဝကအေျခခေသာႏငငေရးျဖစျပး ႏငငေရးပထဝသည ႏငငေရးက အေျချပ၍

ေလလာေသာပထဝျဖစ သည။ ထ႔ေၾကာင ပထဝႏငငေရးသည ႏငငေရးဘာသာရပျဖစသည။ ႏငငေရးပထဝသည

ပထဝဘာသာရပျဖစသည။ ပထဝႏငငေရးသည ႏငငေရးက ဗဟျပျပး ပထဝကအေျခခေသာ ႏငငေရးဘာသာရပ

ဟ ဆလင ျပညစႏငစရာ အေၾကာငးရသည။ ထ႔အတ ႏငငေရးပထဝသည ပထဝက ဗဟျပျပး ႏငငေရးက

အေျခခေသာ ပထဝဘာသာရပျဖစသည။

အခနး (၁)

ပထဝႏငငေရးအခကအလက

ပထဝႏငငေရးဟ ဆလကလင ပထဝႏငစပဆငေသာ အဓကအခက (၆) ခကက ဗဟျပရသည။

၁။ နယေျမအကယအဝနး၊ နယေျမ အရြယအစား Size

၂။ တညေနရာအေနအထား Location

၃။ ရာသဥတ အေျခအေန Climate

၄။ ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထား Topography

၅။ လဥးေရတညရမႈပစ Demography

၆။ သဘာဝသယဇာတခေအာငးမႈ Natural Resources

၁။ နယေျမအကယအဝနး၊ နယေျမအရြယအစား (Size)

ႏငငတစခ၏ နယေျမအကယအဝနးသည ႏငင၏ပါဝါက အေထာကအကျပသည။ နယေျမအကယ

အဝနးတြင အၾကးမားဆး ရရားႏငငႏင အေသးငယဆးႏငငျဖစေသာ စငကာပ၊ ဗာတကနစးတး စသည

ႏငငမားႏင ယဥတြစဥးစား ႏငသည။ နယေျမအကယအဝနးၾကးမားျခငးသည ႏငငပါဝါ အလအေလာက

ရရလာျခငး အေၾကာငးလညးျဖစသည။ ဥပမာ၊ ရရား၊ တရတ၊ အႏၵယ၊ ဘရာဇး၊ အေမရကန၊ ဩစေတးလ၊ ကေနဒါ

စသည ႏငငမားျဖစသည။ ႏငငနယေျမ အကယအဝနးၾကးမားလင ၾကးမားသေလာက ပါဝါတစစတစရာက

ရရျပးျဖစသည။

ႏငင၏နယနမတကယဝနးျခငးေၾကာင အားသာခကမား ျဖစလာသလ အားနညးခကတစခ႕လညး

တြဖကပါ လာတတသည။ ႏငင၏အခပအျခာအာဏာနယနမတစညးက ကာကြယရန စစေရးအငအား ေတာင

တငးရနလသည။ နယနမတကယဝနးေသာႏငငမားရ နယစပေဒသမားတြင နယျခားေစာငတပမား ထားရ

ရျခငးေၾကာင စစေရးအသးစရတ မားစြာအသးျပရသည။ ထ႔ေၾကာင စစေရးအသးစရတသည ႏငငေတာဘ႑ာမ

ရာခငႏႈနးအေတာမားမား ထတသးရေသာ အားနညးခကမးရသည။ ထ႔အတ နယစပေဒသမားတြင အထးသျဖင

4

နယေျမ မတညျငမမႈျဖင ၾကရတတသည။ လမးစသပနမား၊ လကနကကငအငအားစမား ခေအာငးရာ

ေဒသသည နယစပေဒသအမားစျဖစသည။ အထးသျဖင လမးေပါငးစတညရေနေသာႏငငမးတြင ထသ႔ေသာ

ျပနာမားရငဆငရတတေလရသည။ ဥပမာ ျမနမာႏငင။

၂။ တညေနရာအေနအထား (Location)

ႏငငတစခ၏ တညေနရာသည ႏငငအတြက အလြနအေရးပါသည။ ႏငငတညခအတြက တညေနရာသည

သဘာဝကေပးေသာ ကတရားဟ ဆႏငသည။ တညေနရာအေနအထားက အၾကမးျဖငးအားျဖင အခက (၃)

ခကျဖင ခြျခားၾကညႏငသည။

(က) ကနးတြငးပတႏငင Close position (land lock State)

(ခ) ကမးရးတနးရ ႏငင Open position

(ဂ) ကၽြနးႏငင Island

(က) ကနးတြငးပတႏငင

ကနးတြငးပတႏငငမား၏ အဓကအားနညးခကမာ ပငလယထြကေပါကမရရျခငးပငျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

မမေဘးပတလညရႏငငမားႏင သငျမတေအာငေနထငရသည။ ကနးတြငးပတႏငငမား၏ ႏငငျခားေရးမဝါဒသည

နယနမတခငးထစပေနေသာ အမနးခငးႏငငမားႏင ဆန႔ကငဘကရ၍ မရေခ။ မမႏငငရငသနေရး၊

ဖြ႕ျဖးတးတကေရး အတြက အမနးခငးႏငငမားက အျမမခေနရေသာသေဘာရသည။ ပငဆငသညပငလယမရ၍

ေရတပအငအားက ေကာငးစြာတညေဆာကခြငမရ။ ထ႔ေနာက အမနးခငးႏငငမားႏင ဆကဆေရးေျပလညေအာင

အျမၾကးစားအားထတ ေနရသည။ ပငလယထြကေပါကမရျခငးေၾကာင အေလာေပးလကေလာရေသာမဝါဒမား

မားစြာရသည။ ထ႔အတ ပငလယမရရသည အကးအျမတခစားမႈမားလညး အလအေလာက ပကရသည။

ပငလယအစားအစာႏင သယဇာတ မားက ႏငငျခားတငးျပညမ အျမတမးတငသြငးေနရသည။ ႏငငအတြငး

ျမစေခာငးအငးအငမား ေပါမားစြာမရလင ထဒကၡသည ကနးတြငးပတတညရေနေသာႏငငအဖ႔ မေထာငးသာ

လေခ။ ဥပမာ သကႏာရမားႏင ကနးတြငးပတျဖစေန ေသာ အာဖရကအလယပငးႏငငမားျဖစသည။

(ခ) ကမးရးတနးရႏငင

ပငလယကမးရးတနးရေသာႏငငသည ႏငငတစႏငငအဖ႔ မားစြာ အဖးတနသည။ ပငလယေရတပအားက

တညေဆာကရန အခြငအလမးရသည။ ပငလယေရတပအငအားသာ ၾကးမားပါက ရနသက အလအေလာက

ကာကြယ ျပးေသာ သဘာဝအတားအဆးျဖစေနသည။ အထငရားဆးသာဓကမာ ဥေရာပတြင ျပငသစဧကရာဇ

နပလယ အငပါယာ ခ႕ထြငရာတြင ဂရတျဗတနပါဝငသြားျခငး မရေခ။ ျဗတနသည ပငလယအတားအဆးျဖင

သဘာဝအကာအရက ရရထား ေသာေၾကာငျဖစသည။

ပငလယကမးရးတနးရေသာႏငငတြင အေနအထား ၂ မးကေတြ႕ရျပနသည။ ကမးရးတနးရညလားစြာ

ပငဆငေသာႏငငႏင ပငလယကမးရးတနး အနညးငယသာပငဆငေသာႏငငဟ၍ ေတြ႕ရျပနသည။ ပငလယ

ကမးရးတနးရညလားစြာ ပငဆငျခငးသည ပငလယေရတပအငအားက တညေဆာကႏငခြငကလညး ရရသည။

5

ထ႔အျပင မမပငဆင ထားေသာ ပငလယျပင၏ မဟာဗဟာအခကအျခာကမႈသည ပငလယကမးရးတနးရ

ႏငငအတြက လြနစြာအေရးပါ သည။

(ဂ) ကၽြနးႏငင

ကၽြနးႏငငတြင အမးအစား (၂) မးခြျခားႏငသည။

(က) ပငမကၽြနးၾကးတစခတညးသာ တညရေသာႏငင

(ခ) ကၽြနးစမားမား စေပါငးထားေသာႏငင ဟ၍ ျဖစသည။

မာဒါဂတစကားသည ပငမကၽြနးၾကးတစခတညးသာရေသာႏငငျဖစသည။ ပငမကၽြနးၾကးဆသညမာ

ႏငငတြင အဓကပငဆငထားေသာ၊ တစဆကတညးရ ကနးေျမၾကးက ဆလသည။ သရလကၤာႏငငသညလညး

ပငမကၽြနးတစခ သာရေသာႏငငအမးအစားျဖစသည။ စကၤာပသညလညး ထနညးလညးေကာငးပငျဖစသည။

ကၽြနးစမားစေပါငးထား ေသာႏငငသည ဖလစပင၊ အငဒနးရားကသ႔ေသာေသာႏငငမားပငျဖစသည။ ထကသ႔

ေသာႏငငမားတြင အဓကကၽြနး ၾကးမားလညး ရသည။ ကၽြနးငယအမားအျပားလညး ပငဆငထားသည။

ဖလစပငတြင ကၽြနးေပါငး ၇၀၀၀ ေကာခန႔ရ သည။ အငဒနးရားတြင ကၽြနးေပါငး ၁၃၀၀ ရသည။ ကၽြနးႏငငျဖစ

ျခငးေပၚမတည၍ အားနညးခက၊ အားသာခကမားျဖစ ေပၚလာသည။ ကၽြနးစအမားအျပား စစညးျဖစတည

ေနျခငးသညလညး အားနညးခကကယစရေနသည။

၃။ ရာသဥတအေျခအေန (Climate)

ကမာၻ႕ရာသဥတအား အၾကမးဖငးအားျဖင အေျခအေန (၅) ရပတြငေတြ႕ရသည။ ထအေျခအေနတြင

ရေသာ ေဒသၾကး (၅) ရပရသည။

(၁) ပလြနးေသာ ေဒသ

(၂) အပပငးေဒသ

(၃) သမပငးေဒသ

(၄) အေအးပငးေဒသ

(၅) အေအးဆးေဒသ ဟ၍ ေဒသၾကး (၅) ခ ပငးျခားႏငသည။

အေကြတာမဥးေပၚႏင အေကြတာရပဝနးေဒသသည အပဆးေဒသျဖစသည။ ၎သည အပပငးဇႏင

ဆကစပ လကရသည။ ဝငရးစြနးေဒသမားသည အေအးဆးေဒသမားျဖစသည။ ထေဒသမားတြင

စႏစပတလးေရခေနသည။ အေကြတာရပဝနးေဒသသည သကႏာရမားျဖင အတျပးေနသည။ အထးသျဖင

သမပငးဇတြငကေရာကေသာ ႏငငမား သည ရာသဥတအသငအတငရရျခငးေၾကာင စးပြားေရးဖြ႕ျဖး

တးတကေလရသည။ အမားအားျဖင သမပငးဇရႏငငမား သည စကပးေမြးျမေရးလပငနးမားတြင ေအာငျမင

ျဖစထြနးေလရသည။

အရစၥတတယသည သမပငးဇတြငရေသာလမားသည အပပငးဇႏင အေအးပငးဇတြငရေသာ လမားထက

အားသာခကမားစြာရသညဟဆသည။ အထးသျဖင ေတြးေခၚေျမာျမငစြမးအား၊ စတဓာတပငးဆငရာမားတြင

မားစြာ ကြာျခားသညဟဆသည။ ရာသဥတအေျခအေနသည တငးျပညအတြငးေနထငေသာ လမား၏

6

စရကလကၡဏာမား အေပၚတြင မားစြာ လႊမးမးမႈရသည။ ဥးေႏာကဖြ႕ျဖးမႈ၊ ေတြးေခၚစဥးစားႏငမႈႏင

စတဓာတအရညအေသြးမားသည မမေနထငရာရာသဥတအေျခအေနႏင ဆကသြယေနသည။ ေဂါတမဗဒၶသည

ဥတသပၸာယမတျခငးက ေဟာၾကားထား ခသညလညးရသည။ ပတရပအရပေဒသတြင ဥတသပၸာယမတျခငး

သညလညး အခကတစခကပါဝငသည။

ရာသဥတက ေထာငေပါငးစ ဘကေပါငးစမ ၾကညႏငသည။ ႏငငတစခအေနျဖင ရာသဥတအခက

အလကမား သည ႏငငဖြ႕ျဖးတးတကေရးႏင ႏငငလျခေရး၊ ကာကြယေရးအတြက မားစြာ အေထာက

အကျပသည။ ဂပနႏငငသည မနတငးဒဏ၊ ငလငဒဏက အျမလလခစားေနရေသာ ႏငငျဖစသည။

ငလငေၾကာင ပငလယမနတငး၏ ဖကဆးမႈ ဒဏ က ခစားရသည။ ထ႔ေၾကာင ႏငင၏ ဖြ႕ျဖးတးတကေရးအတြက

အေႏာကအယကျဖစရသည။ ဥေရာပေျမာကပငးႏငင ေတာေတာမားမားသည ရာသဥတေအးလြနးေသာဒဏက

အနတႏငရန မမ၏အမအတြငး ဓာတေငြ႕ျဖင အျမတမးအပ ေပးထားရသည။ ရရားမဓာတေငြ႕အား အျမတမး

ဝယယသးစြေနရသညအတြက ႏငငဝငေငြအား ေလာပါးေစရသည။ ရာသဥတေအးလြနး၍ ခရးသြားလပငနးအား

အျမတမး မလပကငႏငေခ။

ဒတယကမာၻစစကာလတြင ဂာမနတ႔သည ရရား၏အေအးဒဏေၾကာင စစခ၊ စစတကျခငး မျပႏငခေခ။

ရရား ႏငင၏ ေျမာကဘကတစခမးလးသည အျမေအးခေနေသာရာသဥတရျခငးႏင ေတာငတနး၊သစေတာမား

ထထပစြာ ရေနျခငးေၾကာင ႏငငလျခေရးအတြက သဘာဝအတားအဆးက အလအေလာကရရထားသည။

ေအးလြနးပလြနးေသာ ႏငငမားတြင စကပးေရးႏင ေမြးျမေရးမျဖစထြနး၍ စားနပရကၡာဖလမႈအတြက

အခကအချဖစႏငသည။ အထငရားဆး ဥပမာကား အာဖရကအလယပငး ကနးတြငးပတႏငငမားျဖစသည။

အပပငးသကႏာရေဒသျဖစျခငးေၾကာင ျမစေခာငး အငးအငရားပါးသည။ စကပးေရးႏင ေမြးျမေရး မျဖစထြနး။

ထ႔အတ ပငလယကမးရးတနး ပငဆငျခငးမရျခငးေၾကာင ပငလယဆငရာ စားေရရကၡာလညး မရရေခ။

ႏငငအတြငး ေျမေအာကသယဇာတကသာ မခေနရသည။ ႏငငနယနမတ အတြငး သဘာဝသယဇာတ

ခေအာငးမႈပမာဏ နညးပါးလငကား ပမ၍ပင ဆငးရမြေတရသည။ ရာသဥတဆသည ရႈေထာငက

ၾကညရႈလငကား သမပငးဇတြင ကေရာကေနေသာ ႏငငမားသည အေကာငးဆးအေနအထားပငျဖစသည။

၄။ ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထား (Topography)

ႏငငတစႏငငအတြငးပငဆငထားေသာ ေျမမကႏာျပငအေနအထားသည လြနစြာအေရးပါသည။

ေျမမကႏာ သြငျပငက လက၍ ႏငငဖြ႕ျဖးတးတကျခငး၊ မတးတကျခငးလညး ျဖစလာရသည။

ေျမမကႏာသြငျပငကြာျခားရျခငး၏ အားသာခကမားရသည။

ေျမမကႏာသြငျပငက အၾကမးဖငးအားျဖင ေဒသ (၅) မးခြျခားႏငသည။

(၁) ေတာငေပၚေဒသ

(၂) ေျမလတေဒသ

(၃) ေျမျပန႔ေဒသ

7

(၄) ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသ ႏင

(၅) ပငလယကၽြနးေဒသ ဟ ခြျခားသတမတႏငသည။

၅။ လဥးေရတညရမႈပစ (Demography)

Demography သည ႏငငအတြငး လဥးေရပ႕ႏ႕တညရေနမႈအေနအထားက ေလလာေသာ ဘာသာရပျဖစ

သည။ ႏငငတြငးတညရေနေသာ လဥးေရအခးအစား၊ ကားမ အခးအစားႏင အသကအရြယ ကြာျခားမႈမားက

သပၸ နညးကေလလာျခငးျဖစသည။ လဥးေရတညရေနမႈပစက လက၍ ႏငင၏ ဖြ႕ျဖးတးတကမႈအေနအထားက

ၾကညရႈသး သပႏငသည။ လဥးေရအေနအထားက လက၍ ႏငငဖြ႕ျဖးျခငး မဖြ႕ျဖးျခငးျဖစလာသည။ ထ႔ေၾကာင

လဥးေရပမာဏ၊ ထပမာဏအတြငး လတ႔၏အရညအေသြးအတငးအတာက လက၍ တးတကမႈမားျခငး

နညးျခငးမားျဖစလာရသည။

ႏငငအတြငး လဥးေရပမာဏ (Population) မားျပားျခငးသည ႏငငအတြက ပါဝါရရာရေၾကာငး အေၾကာငး

တစချဖစလာႏငသလ အားနညးခကလညး ျဖစလာႏငသည။ အားနညးခကဆသညမာ ႏငငဖြ႕ျဖး

တးတကမႈနညးပါးေနလင မားျပားေသာလဥးေရသည ႏငငအတြက ဝနထတဝနပးတစချဖစလာႏငသည။

ဆငးရမြေတသညလဥးေရမား ျပားျခငးေၾကာင ႏငငဖြ႕ျဖးတးတကမႈေႏာငေႏးရသည။

သ႔ေသာအျခားတစဖကတြငလညး လဥးေရမားျပားျခငးေၾကာင ပါဝါတစခအား အလအေလာက

ရရလာျခငးမး လညးရသည။ ဥပမာ - တရတ၊ အႏၵယႏင အေမရကနႏငငတ႔ျဖစသည။ တရတသည လဥးေရ ၁

ဒသမ ၃ ဘလယရ သည။ အႏၵယသည လဥးေရ ၁ ဒသမ ၂ ဘလယရသည။ အေမရကနသည လဥးေရ သနး

၃၅၀ ခန႔ရသည။ ေရးအခါက လဥးေရမားျပားျခငးသည စစသညအငအား မားျပားေစျခငး အေၾကာငး

တစချဖစေသာေၾကာင ႏငင၏စစေရးပါဝါက အလအေလာကျဖညတငးျပးသားျဖစေနသည။ လဥးေရမား

ျပားလာေစျခငး၏ အဓကသာဓကတစခရသည။ ဒတယ ကမာၻစစၾကး မျဖစပြားမကာလအတြငး နာဇဂာမနမ

ဟစတလာသည လဥးေရတးပြားေရးစမကနးက အေကာငအထည ေဖာခသည။ မသားစမားအား ကေလးမားမား

ေမြးေစရန ေခးေငြမား၊ ေထာကပေၾကးမား ေပးသည အစအစဥျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ႏငငအငအားၾကးမားရျခငး၏

အေၾကာငးတြင စြမးရညရေသာလဥးေရမားျပားစြာတညရေနျခငးသညလညး တစခအပါအဝငျဖစသည။

ႏငင၏လဥးေရအရြယအစားႏင အရညအေသြးက ခငခနႏငရန အဓကသထားရမညအခကကား

Population, Workforce ႏင Human Resources ဟေသာ ေဝါဟာရမားက ခြခြျခားျခား သျမငရနပငျဖစသည။

Population ဟသည လဥးေရအေရအတြကသာျဖစသည။ အရညအေသြးမဟတေသးေခ။ ႏငငအတြငး

ေမြးကငးစကေလးမအစ ေသခါနး လၾကးမားအထ ေရတြကထားေသာ အေရအတြကပမာဏျဖစသည။ Workforce

သည လဥးေရ အေရအတြကထမ အလပလပႏငစြမးရေသာ လမားက ဆလသည။ အသကအရြယအားျဖင ၁၆

ႏစ ႏင ၆၅ ႏစ ၾကားရေသာ လဥးေရ ပမာဏက ဆလသည။ ထအလပလပႏငသည လဥးေရထတြငမ

ပညာျဖငလပကငေသာ ေကာလာျဖလပသားမားက သာ လ႕အရငးအျမစ Human Resource ဟ ေခၚႏငသည။

အထးသျဖင Human Resource သည ကာယလပသား မဟတ။ ဥးေႏာကလပသားျဖစသည။

ႏငငလဥးေရအတြငး ဥးေႏာကလပသားမား မားျပားလာေလေလ ႏငငတးတကမႈ ျမငမားလာေလေလ ျဖစသည။

8

၆။ သဘာဝသယဇာတခေအာငးမႈ ပမာဏ

ႏငငတစႏငငအေနႏင သဘာဝသယဇာတတညရေနမႈသည လြနစြာအေရးပါသည။ အေၾကာငးမ သဘာဝ

သယဇာတသည ဖြ႕ျဖးေရးျဖစစဥမားႏင တြဖကေနေသာေၾကာငျဖစသည။ ႏငငတစႏငငသည သဘာဝ

သယဇာတ ၾကြယဝလင ကကေပးေသာ မဟာေကာငးခးတစချဖစသည။ သယဇာတက အမျပ၍ ႏငငဖြ႕ျဖးတး

တကေအာင လပေဆာငႏသည။ အထးသျဖင သယဇာတသည သခညးသကသက အဖးတနသည။ သ႔ေသာ

နညးပညာျဖင ေပါငးစပ၍ ထတလပႏငပါက ပ၍ တနဖးျမငလာသည။ ဤသညက Value added ဟ ဆၾကသည။

သဘာသယဇာတရျခငးသည ခမးသာေသာ ႏငငျဖစေစရန အေၾကာငးျဖစသည။ သ႔ေသာ သယဇာတ

ၾကြယဝတငး ခမးသာၾကြယဝလမမညဟ တစထစခ တရားေသ မတယ မထားသငေခ။ သယဇာတ ၾကြယဝျပး

ဆငးရေသာ ႏငငမားလညး အမားအျပားရသည။ အာဖရက ႏငငေတာေတာမားမားသည ထနညးလညးေကာငး

ျဖစသည။ သယဇာတမားျဖစသာ စန၊ သတႏင ေရႊ၊ သစ အစရသည သဘာဝသယဇာတမားရေသာလညး

ျပညတြငး ပဋပကၡမားႏင ျပညႏကေနသည။ ျပညတြငးစစမားႏင ႏငငဆငးရရသည။

နညးပညာမရျခငး၊ ျပညတြငးတညျငမမႈမရျခငး(တနညး) တရားဥပေဒစးမးမႈ မရျခငး စသည အခကမားေၾကာင

ဆငးရရသည။ စငကာပႏငငသည သယဇာတအားျဖင ဘာမမထြက။ သ႔ေသာ မမႏငငက ခမးသာၾကြယဝေအာင

လပေဆာငႏငေပသည။

Natural Resource + Technology + Regulation = Wealth StateNatural Resource + Technology – Regulation = Fail State

သယဇာတရျခငးက နညးပညာမား၊ တရားဥပေဒေကာငးမားျဖင ပပးမသာ ခမးသာေသာႏငငတစချဖစလာႏင

သည။ သယဇာတၾကြယဝတငး ခမးသာေသာႏငငျဖစရမညဟ တရားေသ မမတသင။

အခနး (၂)

ပထဝသေဘာႏင ျမနမာအတြအဆက

ျမနမာ ပထဝႏငငေရး

ျမနမာသည အာရတြငအေရးပါေသာမဟာဗဟာေျမာကႏငငတစႏငငျဖစလာသည။ ထသ႔ မဟာဗဟာ

ေျမာကႏငငျဖစျခငးကားကကေပးေသာတညေနရာေၾကာငျဖစသည။ အထးသျဖင ကမာၻ႕ဇာတခေပၚတြင

Strategic Location ကအပငစးရထားေသာ ျမနမာျဖစသည။ ျမနမာသည အေရ႕ေတာငအာရတြင ပါဝငသည။

ထ႔အတေတာငအာရႏင အေရ႕ေတာငအာရတ႔ ဆကစပရာေနရာမာရေနသည။ ေတာငအာရက အႏၵယက

လႊမးမးသည။ အေရ႕ေတာငအာရကတရတကလႊမးမးသည။ ထမဟာအငအားၾကးႏငငႏစႏငငၾကားတြင ျမနမာရ

သည။ ျမနမာအတြက သးတတလငေဆး၊ မသးတတလငေဘး ျဖစသည။ အဓကမာ ႏငငေခါငးေဆာင

မားျဖစသည။ အနာဂတတြင မးဆကသစ ေခါငးေဆာငမားပထဝႏငငေရးအသပါးနပရနလအပသည။ သ႔မဟတ

ကား ျမနမာအတြက အနာဂတတြင ရငေလးစရာ။

9

အနာဂတေခါငးေဆာငႏင ပထဝ၏သေဘာ

ထ႔ေၾကာင အနာဂတျမနမာေခါငးေဆာငျဖစလာမည လငယမားပထဝႏငငေရးအသက ၾကတငေလလာရန

လသည။ ေလလာရျဖင မျပးပထဝသေဘာ၏ အနကထသ႔ ဝငေရာကထားရမည။ စနစသည ေျပာငးသည။

မဝါဒသည ေျပာငးသည။ လသည ေျပာငးသည။ မေျပာငးမလကနရေနသညကားပထဝပငျဖစသည။

ႏငငတစခအားမညသ႔ခါမ ပေသမတြကရာ။ ပေသတြကေသာ ႏငငေခါငးေဆာငသည လညကြကမ၍ မရႈမလ

ဇာတသမးရတတသည။ ျမနမာအတြက ပထဝသည အေရးၾကးသည။ ထ႔ေနာက အေရးလညးပါသည။

ပထဝေၾကာငပင ျမနမာသည သမတေအာင တးတကႏငသလသမတေအာင ခရသညလညး ျဖစႏငသည။

သတခပရနကားပထဝသေဘာက ႏငငေခါငးေဆာငမားသေနရျဖင မျပး ျပညသအမားပါ မသစတတြင

စြကပေနရနလအပသည။

ပထဝႏငငေရးအား ျပညသပငလပျခငး

အေမရကနတြင ႏငငျခားေရးေပၚလစက ျပညသပငလပသည။ ပထဝႏငငေရးသည ႏငငျခားေရး မဝါဒ

ခမတရာတြင အဓကဗဟျပ၍ ခမတရေသာအရာျဖစသည။ အေမရကနတြင ႏငငျခားေရးမဝါဒအား Privatization

လပသညဆလင ျမနမာတြင ပထဝႏငငေရးအား Privatization လပရနလသည။ ထသ႔မဟတပါက ျမနမာသည

အႏၵယႏင တရတၾကားတြင ထနးလကခေခြးလကသကသ႔ လးပါးပါးႏငေခရသည။ တရတႏင ကလားသည

ျမနမာႏင အေရာငအေသြးခငးအေတာအတနကြျပားေနေသာအေျခအနတြငရသည။ ပထဝႏငငေရးတြင

လပါသည။ ေျမပါသည။ ေရပါသည။ ေျမ၊ ေရ၊ ေလသည ရငးသည။ မရငးသညကားလျဖစသည။

လကဗဟျပေသာပထဝ

ပထဝႏငငေရးသည ႏငငေရးပထဝမ ဆငးသကလာေသာဘာသာရပျဖစသည။ ပထဝႏငငေရး၊ ႏငငေရးပထဝဝင

ဆသည ဘာသာရပမားသည လမႈေရးပထဝႏင ဆကစပေနသည။ ပထဝႏငငေရးေလလာရာတြင Political

Geography ကမေလလာ၍ မရ။ ထ႔အတ Human Geography ကမေလလာ၍ မရ။ လမႈေရး ပထဝဝင

ဘာသာရပသည ပထဝႏင လကတြဆကေလလာေသာဘာသာရပျဖစသည။ လမႈေရးပထဝသည ပထဝဆသည

ေျမေရအေပၚတညရေနေသာလမႈေရးျဖစစဥၾကးအားေလလာျခငးလညးျဖစသည။ အထးသျဖင Social Science

ဘာသာရပမးလညးျဖစသည။

ပထဝႏငငေရးတြင အေရးၾကးသညကား ႏငငေရးအသျဖစသည။ ေနာကထပအေရးၾကးသညကား ပထဝတ႔၏

သေဘာ ျဖစသည။ ပထဝသေဘာကေကညကလင ႏငငေရးအသျဖင ေပါငးစပရမည။ ပထဝအေပါငး ႏငငေရး

အသဆလင ပထဝႏငငေရးအျမငကမနးဆႏငလမမည။ ပထဝႏငငေရးေလလာသသည ပထဝဝင ပညာရငမား

ကသ႔ ပထဝပညာရပ ပါအခကအလကမားအားအေသးစတေလလာရန မလအပေခ။ ေလလာႏငလငကား

အျပစမဟတ။ သ႔ေသာ ပထဝတ႔ ျဖစေလျဖစထရေသာသေဘာတရားကဗဟျပ၍ စနစတကေလလာထားရန

လသည။ ပထဝအေျခခေသာ ႏငငေရးအသ ျဖင ပထဝႏငငေရးအျမငကရေအာင ၾကးစားအားထတသငသည။

10

အနာဂတအတြက ေခါငးေဆာငျဖစရန ရညမနးသကား ၾကးစားအားထတသငသညမဟတ၊ ၾကးစားအားထတ

ရမညပငျဖစသည။

မဟာဗဟာမာခငမာတက၊ နညးဗဟာမာေပာေျပာငး

ပထဝႏငငေရးသည ျမနမာအတြက အလြနအေရးၾကးလာသည။ အေၾကာငးမာအႏၵယႏငတရတတ႔ မဟာအငအား

ၾကးမ မဟာအငအားလြနအဆငသ႔ တကလမးရန ေျခတၾကြၾကြျဖစေနျခငးေၾကာငျဖစသည။ ကယထကအငအား

သာသမားအၾကားခငခငမာမာရပတညႏငရန ေတာငတငးေရ၍ မျဖစ။ ေပာေျပာငးရမည။ သမေမြ႕ရမည။

အလႈပအရားအရာတြင ညငသာရမည။ ထအရာသည မဟာဗဟာျဖစသည။ သေဇာငးထက ေရေဇာငးထက၏။

သ႔ေသာ ထငးခြလငကားေရျဖင ပက၍ မရ။ ျမနမာသည ေရကသ႔ ကငရနလသည။ ထ႔အတ

ေရကသ႔ေသာစြမးအငမးကလညးပငဆငရန သငသည။ ႏငငတကာႏင ဆကဆေရးတြင ေရးပေဝသဏတနးက

ကသ႔ ေတာငေတာငၾကးရပေန၍ မရေတာ။ ဂလဘယေခတတြင ဤနညးသည ဒတေအာကသြားေချပ။

အထးသျဖင မဟာအငအားၾကးႏငငမားႏင ဆကဆေရးတြင သမေမြ႕ ရနလသည။ အၾကမးပတမးမကငရ။

ႏငငေရး၊ စစေရးႏင ႏငငတကာဆကဆေရးတြင ပျပားပငကသ႔ ေပာေျပာငးရမည။ တစခါတရေလ ယရာယမး

တတရမည။ ေလယရာယမးသည ဆျခငးကားအျမတမးယမးကေနရန ဟဆျခငးမဟတ။ မဟာဗဟာပငးတြင

ခငမာ၍ နညးဗဟာပငးတြင ေပာေျပာငးရမညဟဆျခငးျဖစသည။

မတရာတ႔ စဆလင ငလငဗဟျဖစတတသည

အႏၵယတြင လဥးေရးပ႕ပြားမႈႏင တရတလဥးေရတးပြားမႈအၾကား ျမနမာသည ကပညပေနသည။ အႏၵယႏင

တရတတင မကဘဂၤလားေဒရက တစေမာကျဖစသည။ လဥးေရေပါကကြ၍ ျမနမာဘကသ႔ ရခငမ စးဝငလာေသာ

ဘဂၤလအပစကားအမားအျပားပငျဖစသည။ ၂၀၁၂ တြင စတင၍ ရခငျပညနယတြင ဘဂၤလမားႏင

အေရးအခငးျဖစပြားသည။ ဘးသးေတာင၊ေမာငေတာျမ႕မားမ တဆင စစေတြသ႔ ကးစကသြားသည ပဒမ (၁၄၄)

ထတျပနရသညအထအေျခအေနမားဆးရြားခသည။ ရခင၊ ဘဂၤလားနယစပေဒသက Political Fault Line

ဟေခၚလငရႏငသည။ မားေသာအားျဖင အသြင မတ၊ အေသြးမတေသာလမးစမားစဆရာအဆကတြင

ႏငငေရးမတညမျငမျဖစတတေလရျခငးသည သဘာဝျဖစ သည။ ပထဝသေဘာအရ Fault zone ဟေခၚသည

ျပတေရြ႕မားတညရရာေနရာတြင ငလငဗဟခက စတငေလရသည။ ငလင၏ အဥးအစသည ထ Fault line မားမ

စတငတတသညကသတျပရနလသည။

ႏငငေရးအထာႏပသတ႔သည တညျငမေရးအားဆပကငလလင ထသ႔ေသာေဒသမားတြင စတငေျခလမး

တတေလရသည။ ပထဝကအေျချပ၍ ဖြ႕ျဖးတးတကေရးကလပေဆာငႏငသည။ တညျငမမႈကထနးေကာငး

ႏငသည။ ျမနမာပထဝသည စနေခၚမႈမားႏင ၾကေတြ႕ေနရသည။ စနေခၚမႈမားတြင အခြငအလမးမားလညး

တစပါတညးသယေဆာငလာႏငသည။ စနေခၚမႈက ၾက႕ၾက႕ခ၍ အခြငအလမးကဆပကငႏငရနကား ျမနမာ

ေခါငးေဆာငမားႏင မျပးေခ။ ျပညသတ႔လကထသ႔ မဝါဒအေကာငအထညေဖာေစရန ခေပးသငသည။

11

အထးသျဖင ပထဝကအေျချပ၍ ဖြ႕ျဖးေရးတးတကေရး၊ ကာကြယေရး၊ လျခေရးႏင ဩဇာျဖန႔ကကႏငေရးက

အစးရႏင ျပညသႏစရပစလးအေကာငအထည ေဖာရန လအပသည။

အမနးနားခငးကလမးေရး၊ ဘာသာေရး

ျမနမာအတြကကားစးရမဖြယရာခညးမားပငျဖစသည။ သ႔ေသာ ဘာသာေရးျဖငကား အေရ႕အလယပငးေဒသမား

ေလာက စးရပဖြယရာမရ။ နယနမတခငးထစပေနသည တရတ၊ အႏၵယ၊ ထငးႏင ဘဂၤလားေဒရတြင

ဘဂၤလားေဒရႏငငတစႏငငသာဘာသာေရးတြင ျမနမာအတြက သတထားစရာျဖစသည။ အႏၵယတြင ဘာသာစရ

သည။ ဟႏၵ၊ အစၥလာမ၊ ဗဒၶဘာသာ၊ ဂနးဘာသာ၊ ခရစယာနဘာသာစသညျဖင ဘာသာစရသည။ အထးသျဖင

ဟႏၵဘာသာဝငမားသည အႏၵယတြငမားျပားသည။ ဟႏၵဘာသာဝငတ႔သည လမးဇာတစနစခြျခားမႈရ

ေသာလညး မမဘာသာေနတတေသာသေဘာရသည။ မမဘာသာသ႔ ဆြေဆာငစညးရးတတသညသေဘာမးမရ။

နယနမတမဥးအရအမားဆးထစပေနသည တရတႏငလညးဘာသာေရးအရအတကအချဖစစရာအေၾကာငးမရ။

လမးေရးအရလညးရမးလမးမားသည ျမနမာႏင တရတလမးတ႔၏ အဆကအစပက ညငသာေစေသာကရင

သေဘာမးရသည။ ထ႔ေၾကာင ျမနမာႏင တရတသည နယစပစညးအရလမးေရးအခအခသည ေျပာသေဘာ

ျပငးထနျခငးမရေခ။ သ႔ေသာ ျပညတြငးရ ျမနမာႏငငႏြယ ဖြားတရတလမးမားႏင အတြနးအတက

ရေနေကာငးရေနႏငသည။ သ႔ေသာ အရမးကာေရာစးရမဖြယ မရေခ။ တရတ ႏင ထငးတ႔ႏငကား

ဘာသာေရးအသြငကြမႈ အၾကးအကယရေနစရာအေၾကာငးမရ။ ေထရဝါဒ၊ မဟာယာနႏင ကြနဖးရပ

အေတြးအေခၚတ႔သည လးလးလားလားအတြနးအတက ျဖစဖြယရာမရ။

ျမနမာသည ဘဂၤလားေဒရႏင လမးေရးသတရသငသည။ ဘာသာေရးသတလညးရသငသည။ တရတႏင

ဆကဆရာတြင လဝငမႈျပနာရသည။ လဝငမႈျပနာသည လကရရရငးစြလမး၏ အေရာငအေသြးက

ေဖာေတာေစသည။ ထကစၥသညလညးသတထားဖြယရာျဖစသည။ ျပညတြငးရ အႏၵယအႏြယဝငမားျဖငကား

ဘာသာေရးစညးျခားေနျခငးေၾကာင လမး၏အေရာငအေသြးေဖာစရာအေၾကာငးမရေခ။ တရတတ႔ႏငကား

သတထားဖြယျဖစသည။ တရတတ႔၏ ပရပဓာနဝါဒသည ျမနမာလမးအတြက သတထားဖြယရာျဖစသည။

အထးသျဖင တရတတ႔၏အမးသမးလအပခက အား ျမနမာျဖငျဖညလာလင ဒကၡဟ ၾကညတတရနလသည။

ႏငငေရးစနစ၏ ၾကားခဇ

ျမနမာသည ႏငငၾကးႏစႏငငအၾကား ႏငငေရးစနစအရ ၾကားခဇသဖြယလညး ျဖစေနသည။ အထးသျဖင

ေစးကြကကတြငတြငကယကယ သးေနေသာကြနျမနစတရတႏင ဒမကေရစအသားကလာေသာအႏၵယအၾကား

Buffer Zone ျဖစေနသည။ ျမနမာသည ဒမကေရစကသြားသည။ အႏၵယသည ဒမကေရစျဖစျပးသြားျပ။

တရတသည အငဒအလဂကကြနျမနစ၊ စးပြားေရးကေစးကြက၊ ဘာသာေရးကကြနျဖးရပျဖင အတြအဆကမမ

သြားေနသည။ ျမနမာသည ဒမကရကတကေဇးရငးကတညတညျငမျငမျဖင ေျခတးစမးလမးေနရသည။ အႏၵယႏင

တရတအၾကားအငဒအလဂအရညငသာေပာေျပာငးေအာင ျမနမာစြမးႏငခသည။ ဒမကေရစကမကႏာသာ

ေပးလာေသာ ျမနမာအဖ႔ အႏၵယကပါစားေပးသညဟဆလငကားမရႏငေခ။ ျမနမာ၏ ဒမကေရစသည

12

အႏၵယပစမဟတ၍ ရရဝဝ ဆႏငသည။ ျမနမာကမားမားၾကညလင မားမား ျမငႏငသည။ အဓက

သတခပဖြယကားေထာငစစမ ၾကညလာႏငေလေလ ျမနမာအတြက အခြငအလမးေကာငးမားက မားမားျမငလာ

ႏငေလေလဟဆရမညပင ျဖစသည။

အခနး(၃)

စြမးအငႏငငေရး (သ႔) ေရနႏငငေရး (Oil Politics)

စကမႈလပငနးတြင စြမးအငလအပသည။ လေနမႈဘဝတြင စြမးအငလအပသည။ သယယပ႔ေဆာငေရး၊

သြားလာလႈပရားေရးတြင စြမးအငလအပသည။ လတြင ဇဝကမၼစြမးအငရသည။ သဘာဝတြင စြမးအငမားခေအာငး

ေနသည။ ကမာၻၾကးတြင စြမးအငမားတညရေနသည။ စြမးအငဟသညကား ပသ႑ာနအမးမး၊ အသြင

အမးမးျဖင တညရေနၾကသည။ ၎စြမးအငမားသည အေျခအေနသကေရာကမႈက လက၍ ေျပာငးလ

ျဖစတညေနသည။ ျဖစတည ေျပာငးလမႈမားျပားေသာ၊ အဆငဆငအသြငေပါငးစတညရေနေသာ စြမးအငတြင

ဂဏျဒပမားစြာရသည။ ဂဏသတမား စြာ ကနးေအာငးေနသည။ စြမးရညမားစြာ ခေအာငးေနသည။ ထသ႔ေသာ

အေၾကာငးအခကမားက လသားတ႔ သရလာၾကေသာအခါ တမျမပေနေသာ စြမးအငအမးမးက ထတယ

လာၾကသည။ ထတယမႈအစြမးျမငမားေစရနလညး အသစ အသစေသာ နညးနာမားက ရာကနလာၾကသည။

စြမးအငအမးမးရသည။ ယငးစြမးအငမားတြင ရပၾကြငးေလာငစာမ ရရေသာစြမးအငရသည။

လပစစစြမးအင ရသည။ ႏကလးယားစြမးအငရသည။ ရပၾကြငးေလာငစာစြမးအငသည ေရန၊ သဘာဝ

ဓာတေငြ႕ႏင ေကာကမးေသြး စသည အရငးအျမစမားမရရသည။ လပစစစြမးအငက ေရစြမးအင၊ ေနစြမးအင၊

ေလစြမးအင၊ ဇဝစြမးအင စသည အရငးအျမစမားမ အသြငေျပာငးထတယသည။ ႏကလးယားစြမးအငက

ယေရနယဓာတသတမ ျဖခြသန႔စင၍ ထတယရရသည။ ရရလာေသာစြမးအငအမးမးက အဆငဆင အသးချခငး

ျဖင လမႈဖြ႕ျဖးေရးသ႔ေရာကရလာခၾကသည။ ဤသ႔ေသာအျခငးအရာမားက ေထာကရႈ၍ စြမးအငသည

လ႕ယဥေကးမႈၾကးတစခလးက ပေဖာထဆစသည ပနးပသမားၾကးျဖစေၾကာငးေတြ႕ႏငသည။

ယခအေျခအေနအခနအခါအထ စြမးအငကအၾကမးဖငးအားျဖင အေျခခမကြၾကး (၃) ခသာပငးျခား

ႏငသည။ ၎အေျခခမကြၾကး (၃)မာ - (၁) ရပၾကြငးေလာငစာစြမးအင၊ (၂) လပစစစြမးအင ႏင (၃)

ႏကလးယားစြမးအင ဟ၍ စြမးအငအမးအစား(၃) မးသာျဖစသည။ အျခားအျခားေသာစြမးအငသ႑ာနမားသည

၎စြမးအငအရငးအျမစၾကး (၃) ခက အေျခခ၍သာ ေပၚေပါကလာၾကသည။

ထဆစေရးသမားၾကး ေရန

ရပၾကြငးေလာငစာမားျဖစေသာ ေရန၊ သဘာဝဓာတေငြ႕ႏငေကာကမးေသြးတ႔သည စကမႈေခတ၏

အဥးဆး ပကငရငမားျဖစသည။ ေကာကမးေသြးက အသးျပ၍ ေရေႏြးေငြ႕အငဂငမားက လညပတေစ၍

လသားတ႔၏ ကမာၻေျမျပငဧရယာေျခဆန႔မႈက တးျမငေပးႏငခသည။ ေရေႏြးေငြ႕တာဘငမားအသးျပ၍

လပစစစြမးအငထတယ၍ လသားတ႔၏ ယဥေကးမႈက တစဆငမကျမငတငေပးခသည။ စကမႈထတကနမား

13

အတြက ေကာကမးေသြးသးေရေႏြး ေငြ႕တာဘငမားျဖငလပစစေပးပ႔က ႏငင၏ ကနထတလပမႈစြမးရညက

တးတကေစခသည။ လသားတ႔အတြက သြားလာလႈပရားေရးကရယာမားျဖစေသာ ေမာေတာကား၊ ဆငကယ၊

ေလယာဥ၊ မးရထား စသညတ႔သည ေရနမရေသာ ေလာငစာမားျဖင လႈပရားအသကဝငလာၾကသည။

ရပၾကြငးေလာငစာမ ဓာတဆ၊ ဒဇယဆ၊ ေလယာဥဆ စသည ေလာငစာမားသာမက ပလတစတစ၊ ဖေယာငး၊

အရက၊ ေရနေခး၊ ကတရာပါ မကန ထတယရရခသည။ ထ႔အျပင ႏငင စးပြားေရးေမာငးႏငအားၾကးသည

ေရနပငျဖစလာခသည။ ေရနသည နညးပညာဖြ႕ျဖးတးတကလာမႈႏငအတ ဖြားေတာ ဖကျဖစလာခသည။

ညေတာနညးပညာၾကး ၾကးထြားသနမာလာသကသ႔ ေနာငေတာေရန၏ အခနးက႑သညလညး ျမငသထကျမင

တငသထကတငလာခသည။

စစပြမား၏ တရားခေလာ…..

ထသ႔ေသာအေျခအေနသ႔ ေရာကရလာေသာကာလတြင ကမာၻၾကး၏ေရနအရငးအျမစပမာဏ ေတာေတာ

မားမားက လကဝယဆပကငထားႏငေသာႏငငမားသည ကမာၻဇာတခေပၚတြင ဇာတပ႔ဇာတရနေနရာမ

အဓကဇာတ ေကာငေနရာသ႔ အလငအျမနေရာကလာခသည။ ထ႔သ႔ေရနႏငငမားသည ဇာတခေပၚသ႔

ေရာကလာရသာမက ဇာတညႊနးကပါေရးသားလာခငၾကသည။ သ႔ေသာ ကမာၻၾကးက မမလရာအတငး

ကေစႏငရန မဟာအငအားၾကးႏငင မားက လကခႏင၊ မႏစျမ႕ႏငေခ။ ထ႔အခါ စစပြမားျဖစလာသည။

ပဋပကၡမားျဖစလာသည။ အေရ႕အလယပငးတြင ျဖစ ပြားခေသာစစပြမားသည အေၾကာငးအမးမး

ရႏငေသာလညး အဓကအေၾကာငးအရငးမာ ေရနအရငးအျမစက အေၾကာငးျပ၍ ျဖစပြားေသာ စစပြမားပင

ျဖစသည။

ကမာၻတြင မဟာအငအားၾကးႏငငျဖစလာျခငး၊ စပါပါဝါအဆငသ႔ေရာကရလာျခငးသည စးပြားေရးအငအား

ၾကးထြားလာျခငးေၾကာငျဖစသည။ စးပြားေရးအငအားၾကးထြားျခငးက အၾကးမားဆး အေထာကအပေပးေသာအရာ

သည စြမးအငပငျဖစသည။ စးပြားေရးအေကာငအထညၾကးမားလင ၾကးမားသေလာက စြမးအငက ပမ

သးစြလာရသည။ မမႏငငအတြငးမ စြမးအငအရငးအျမစမားက သးစြ၍ မလေလာကေသာအခါ အျခားႏငငမားမ

စြမးအငက တငသြငးရ သည။ စြမးအငတငသြငးျခငး ပစ အမးမးရသည။ ေရနက သေဘၤာမားျဖငတငသြငးသည။

ပကလငးမားျဖငလညး တငသြငးသည။ သဘာဝဓာတေငြ႕က ပကလငးမားျဖင တငသြငးသည။ လပစစစြမးအငက

အမနးခငးႏငငမားမ မဟာဓာတအားလငးၾကးမားသြယတနး၍ တငသြငးၾကသည။ ေကာကမးေသြးက

သေဘၤာမား၊ ရထားမားျဖင တငသြငးသည။

စြမးအငရရေရး မဟာဗဟာ

စးပြားေရးအငအားၾကးမားလာေလေလ စြမးအငက ပမလအပလာေလေလျဖစသည။ စြမးအငက

ပမလအပလာ ေလေလ စြမးအငရရေရးအတြက အားထတလာရေလေလျဖစလာသည။ စြမးအငရရေရး

အားထတမႈသည ႏငငအခငးခငး အေပးအယျဖစစဥမားက ဖနတးခသည။ အေပးအယျဖစစဥမားျဖင ညႏႈငး၍

မရပါက ပဋပကၡအသြငသ႔ေရာကရ လာၾကသည။ ပဋပကၡမသည စစပြမားဆသ႔တင ေရာကလာခရသည။

စြမးအငအရငးအျမစဆငရာ အျငငးပြားမႈမားသည ေျမပငနက၊ ေရပငနကမားႏင ႏႊယဆက၍ ပါလာျပနသည။

14

ေတာငတရတပငလယတြင တရတ၊ ဂပန၊ ေတာငကရးယား ႏငငမား၏ ပငလယျပငကၽြနးမားပငဆငေရး

အျငငးပြားမႈသည ေရေအာကသယဇာတႏင ေရန၊ သဘာဝဓာတေငြ႕အရငး အျမစပငဆငမႈ အျငငးပြားမႈမား

ပငျဖစသည။ ထ႔အျပင တရတ၊ ဗယကနမ၊ ဘရႏငး၊ ဖလစပင၊ မေလးရားႏငငမား၏ ပငလယျပင

ကၽြနးအေရးအခငးမားသည ေရနအတြက၊ သယဇာတပငဆငမႈအတြက ျဖစပြားေသာ ေရပငနကအျငငးပြား

မႈမားျဖစသည။

ပငလယေကြ႕စစပြျဖစပြားခသညေနာကပငး အေရ႕အလယပငးေဒသအတြငး စစပြမားသည အေမရကန

ဥး ေဆာငေသာ အေနာကႏငငမားအပစ၏ ေရနရရေရးစစပြမားျဖစခသည။ အေရ႕အလယပငးအတြငးရေသာ

အရတႏငင သည တတယေျမာကကမာၻ႕ေရနခေအာငးမႈပမာဏက ပငဆငထားေသာႏငငျဖစသည။ မကကငဒါ၏

ႏလးသားနယေျမ သအရသည ယေရးရားနယေျမမ အေရ႕အလယပငးသ႔ အသြငေျပာငးေရာကရလာျခငးေလာ ဟ

သသယျဖစစရာရ သည။ အေရ႕အလယပငးက ပငဆငေသာႏငငသည ကမာၻၾကးက ပငစးႏငျခငး ျဖစလာႏင

သည။

အသြငေျပာငးသြားေသာႏလးသားနယေျမ

အရတႏငငသည ဒတယေျမာကႏလးသားနယေျမ၏ ဗဟခကဟ ဆလင ဆာဟနဖ႔မကကငဒါ၏

ႏလးသား နယေျမ သေဘာတရားက သရရနလလာသည။ ၎မာ -

Sir Halford Mankinder (1869-1947) ၏ Heartland Theory (ႏလးသားနယေျမသေဘာတရား) သ႔မဟတ

(ဗဟခကနယေျမသေဘာတရား) မာ

Heartland Pivot Area = Central Europe, Ukraine, Western Russiaႏလးသားနယေျမ အလယဥေရာပ၊ ယကရနး၊ အေနာကရရား

- Who rules East Europe commandsHeartland;

- Who rules Heartland commandsWorld Island;

- Who rules World Islandcommands the World.

- အေရ႕ဥေရာပက ပငစးေသာသသည

ႏလးသားနယေျမက လႊမးမးႏင၏။

- ႏလးသားနယေျမက ပငစးေသာသသည

ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးက လႊမးမးႏင၏။

- ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးက ပငစးေသာသသည

ကမာၻၾကးက လႊမးမးႏင၏။

Eurasia = Europe + AsiaThe World Island = Eurasia + Africa

Heartland = The World IslandThe World Island = World

15

ယေရးရားဆသညမာ ဥေရာပႏင အာရျဖစသည။ ကမာၻ႔ကၽြနးၾကးဆသညမာယေရးရားႏငအာဖရက ျဖစသည။

ႏလးသားနယေျမဆသညမာ ယေရးရားနယေျမက ဆလသည။ ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးသည ကမာၻၾကးျဖစသည။

မကကငဒါ၏ ႏလးသားနယေျမတြင ရရားနယေျမမား သာမက တရတျပညအေနာကပငး၊ မြနဂလးယား၊

အာဖဂနနစၥတနႏင အရန၊ အရတ၊ ပါကစၥတန အခ႕အပငးမား ပါဝငသည။ ႏလးသားနယေျမသည ေဗာလတစ

ပငလယနက ကၽြနးဆကမ အေရ႕ဘကမင ၂၅၀၀ ခန႔အကြာရ ယယနေဆ ျမစအထ ကယျပန႔ျပး ေရချပင

အာတတ သမဒၵရာ ကမးရးတနးမ ေတာငဘကရ ေတာငတနးမား (တရက မ မြနဂလးယား) အထ ကယျပန႔သည။

ႏလးသားနယေျမက ပငစးေသာႏငငသည စကပးေရးႏင စကမႈလကမႈ ဖြ႕ျဖးတးတကေရးအတြက သဘာဝပစၥညး

အငအားက အသးခႏငစြမးရသည။

မကကငဒါသည ႏလးသားနယေျမ၏ အားသာခကမား က ထတေဖာခသည။

- ဗဟခကနယေျမ၏ ေျမာကဘကတြင တစႏစ ပတလး ေရခေနေသာ အာတတသမဒၵရာရ သည။- ေတာငဘကႏင အေရ႕ေတာငဘကတြင ျမငမားေသာ ေတာငတနးမားရသည။- အေရ႕ဘကတြင ေျမမကႏာျပငေရာ ရာသဥတပါ ၾကမးတမးေသာ သေဘာရသည။- ထ႔သဘာဝအတားအဆးမားေၾကာင ရနသ မားဝငေရာကတကခကႏငျခငး မျပႏင။- ေျမေပၚေျမေအာက သယဖာတ ပစၥညးမား လညး ၾကြယဝသည။- ထကသ႔ ပစၥညးအငအားၾကြယဝျပး သဘာဝအတားအဆးမားေၾကာင လျခမႈရေသာေဒသတြင အငအား

ၾကး ႏငငေပၚထြနးလာႏငသည။

16

(၁) ယေရးရားမ အရတသ႔

ယခေရနအရငးအျမစက ပငဆငေသာ အရတႏငငသည မကကငဒါ၏ ဒတယေျမာက ႏလးသား

နယေျမျဖစလာသလားဆသညေမးခြနးသည သသယျဖစစရာ ရလာသည။ ဒတယေျမာက ႏလးသား နယေျမ

သေဘာတရားသည ဤသ႔ ျဖစလာဖြယရာရသည။

- အရတက ပငစးေသာသသည အေရ႕အလယပငးက လႊမးမးႏင၏။

- အေရ႕အလယပငးက ပငစးေသာသသည ႏလးသားနယေျမက လႊမးမးႏင၏။

- ႏလးသားနယေျမက ပငစးေသာသသည ကမာၻ႕ၾကးက လႊမးမးႏင၏။

ဆသည နယာမပငျဖစလာႏငသေလာဟ ထငမတမားစရာရလာသည။

အေရ႕အလယပငးအတြက အရတႏငငသည မဟာဗဟာေျမာကနယေျမေဒသျဖစသည ဆလင

အရတႏငငက ေျခကတယရနၾကးပမးလာေသာႏငငၾကးမားသည ကမာၻၾကးက လႊမးမးရန ရညရြယခက

ရလာႏငေပသည။ အရတသည ကမာၻ႕ေရနအရငးအျမစက ပငဆငထားေသာ ႏငငျဖစရမက အေရ႕အလယပငး

တစခလး၏ ေရအရငးအျမစက ခပကငႏငေသာ ပထဝေဒသအမးအစားက ပငဆငထားျခငးေၾကာင

လညးျဖစသည။ ထသ႔ဆလင အေရ႕အလယပငး ေဒသသည ႏလးသားနယေျမအျဖစသတမတႏငေသာ

အရညအေသြးမား ရရမည။ ထအရညအေသြးမားက ေဖာျပလင အေရ႕အလယပငး၏ မဟာဗဟာ

အရညအေသြးမားက ေထာကဆေဝဖနရန ခငခနႏငမညျဖစသည။ မကကငဒါ၏ အခကအလကမားအရ

မကကငဒါ၏ႏလးသားနယေျမသည ရရားနယေျမမားက အဓက ဗဟျပထားေၾကာငးေတြ႕ရသည။ ဒတယ

ႏလးသားနယေျမသည အရတက ဗဟျပ၍ အေရ႕အလယပငးက ျဖန႔ကကျခငး ျဖစလာႏငသည။

အေရ႕အလယပငးႏငငမားတြင အရန၊ အရတ၊ ေဆာဒအာေရဗ၊ အာရပေစာဘြားမားျပညေထာငစ၊

ယမင၊ အမန၊ ကြာတာ၊ ေဂာဒန၊ ဆးရးယား၊ တရက၊ ကဝတ၊ အစၥေရး၊ ဆကပရပ၊ လကဘႏြနႏင ဘာရနး

စသညႏငငမား ပါဝငသည။

အေရ႕အလယပငးေဒသ၏ အားသာခကမား

- ကမာၻ႕ေရနအရငးအျမစၾကး ခေအာငးေနျခငး

- ကမာၻ႕ကနသြယေရးအဓကလမးေၾကာငးၾကးျဖစေသာ စးအကတးေျမာငးႏင အနးကပရေနျခငး

- စးအကတးေျမာငးမကနသြယေရးသေဘၤာမား သြားလာရာ ပငလယနၾကးရေနျခငး

- ဥေရာပ၊ အာရ၊ အာဖရကတကၾကးမား၏ ဗဟအခကအခာျဖစေနျခငး

- ကမာၻ႕သမဒၵရာၾကး (၂)စငးျဖစေသာ အတလနတတသမဒၵရာႏင အႏၵယသမဒၵရာတ႔ႏငထစပေနျခငး

- ပငလယ (၇) ချဖစေသာ ကကစပရနပငလယ၊ ပငလယနက၊ ေျမထပငလယ၊ ပငလယန၊ အဒနပငလယ၊

အာေရးဗးယနးပငလယ၊ ပါရနပငလယတ႔ႏင ထစပေနျခငး

- ကမာၻ႕ဘာသာၾကး (၄) ခထမ အစၥလာမဘာသာၾကး ထြနးကားရာေဒသၾကးျဖစျခငး

- အာရပလမးစၾကး အေျချပရာေဒသၾကးျဖစျခငး

17

- အစၥလာမဘာသာ၏ ဘမနကသနေဒသျဖစေသာ မကာ ႏင ခရစယာနဘာသာ၏ အေျချပရာ

ေဂရစလငျမ႕ မားရေနျခငး

အရတႏငငသည တတယေျမာကကမာၻ႕ေရနခေအာငးမႈပမာဏက ပငဆထားရမက အေရ႕အလယပငး

ေဒသ၏ ဗဟအခကအခာေဒသလညးျဖစသည။ အေရ႕အလယပငးသည ကမာၻ႕ေရနသကၾကးျဖစရမက ပငလယ၊

သမဒၵရာၾကး မားႏင မားစြာ ထစပေနျခငး၊ ကမာၻ႕တကၾကး (၃)တက၏ ဗဟျဖစျခငးေၾကာင ႏငငေရးအရ၊

စစေရးအရ၊ စးပြားေရးအရ ေျခကတယႏငစြမးရေသာ မဟာဗဟာနယေျမၾကးပငျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

အရတကပငစးေသာသသည အေရ႕အလယ ပငးက လႊမးမးႏငမည။ အေရ႕အလယပငးသည ဒတယေျမာက

ႏလးသားနယေျမျဖစေသာေၾကာင ႏလးသားနယေျမသည ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးမားက ပငဆငရာ

ဗဟအခကအခာေဒသပငျဖစသည။

(၂) အရတမ ျမနမာသ႔

အရတသည ထသ႔ေသာ အားသာခကမားက ပငဆငထားသညဆလင ျမနမာသညလညး ထသ႔ေသာ

အေၾကာငးအခကမား ရလာႏငသလားဆသညက ေတြးဆရနလသည။ အေရ႕အလယပငးတြင အရတ၊

အေရ႕ေတာင အာရတြင ျမနမာဟ သာဓကတငၾကညႏငသည။ အရတသည ဗဟျဖစေနျခငးေၾကာင အေရ႕

အလယပငးက လႊမးမးႏင စြမးရသည။ ျမနမာသညလညး အေရ႕ေတာငအာရအတြက ဗဟႏငတနေသာ

အရညအေသြးမား ရလာႏငစြမးရေၾကာငး ေဖာထတရနလအပသည။

ျမနမာႏငင၏ အားသာခကမား

- ကမာၻ႔လမးၾကးမားျဖစေသာ တရတႏင အႏၵယလမးစၾကး (၂) မး၏ ဗဟျဖစျခငး

- ကမာၻ႕လဥးေရး အမားဆး တရတ၊ အႏၵယ၊ ဘဂၤလားေဒရ ႏငငၾကးမား အၾကားရျခငး

- အေရ႕ေတာငအာရႏင ေတာငအာရ၏ ဆကသြယရာလမးေၾကာငးျဖစျခငး

- အေရ႕ေတာငအာရတြင ကနးေျမတစဆကတညးရေသာႏငငမားတြင အၾကးဆးျဖစျခငး

- အာရတြငသဘာဝသယဇာတႏင ေရန၊ ကမးလြနသဘာဝဓာတေငြ႕ အမားဆးပငဆငထားေသာ ႏငငမား

တြင ပါဝငျခငး

- အာရႏင ေတာငတရတပငလယေရေၾကာငးကနသြယေရးလမးေၾကာငးၾကးႏင အနးကပဆးတညရေနျခငး

ဥပမာ- မလကာေရလကၾကား

- အႏၵယႏင အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားႏင ကနးေၾကာငးအရ ဆကသြယရာေဒသျဖစျခငး

- အႏၵယႏင တရတတ႔၏ ကနးလမးအရ အလြယကဆးျဖတသနးသြားလာရေဒသျဖစျခငး

- ျမနမာကမးရးတနးသည ကမးလြနအရငးအျမစမားသာမက ပငလယငါးသယဇာတမား အမားဆး

ကငလည ကကစားရာ ပငလယပငၾကးကပငဆငျခငး

- ကကးကၽြနးကသ႔ေသာ မဟာဗဟာ အေျခစက၊ ေစာငၾကညေရးတညေနရာရျခငး (ဥပမာ -တရတႏငငၾကးက ေတာငတရတပငလယႏင ပစဖတသမဒၵရာထြက လမးေၾကာငးမားက ပတဆ႔သည

18

ဗဟာ၊ ဂပန၊ ေတာငကရးယား၊ ဖလစပင၊ ထငဝမ စစအေျခစကစခနးမားျဖင ပတဆ႔တားဆးေရးမဟာဗဟာကသ႔)

- တရတႏငငအတြက အေရ႕အလယပငးႏင အာဖရက၏ စြမးအငႏင သယဇာတကနသြယရာ

အခကအခာ ေဒသျဖစျခငး (တရတႏငင၏ စးပြားေရးအရငးအျမစၾကးမားျဖစေသာ သဘာဝသယဇာတႏင ေရနစြမးအငမား က အာဖရကတကႏင အေရ႕အလယပငးေဒသမားမ အဓကရရျခငးျဖစသည။အာဆယႏငငမားသည ေတာငတရတပငလယက ၾကးစးထားေသာႏငငမားျဖစသည။ တရတ၏အေရ႕အလယပငးႏငအာဖရကမ အရငးအျမစမားက ေတာငတရတပငလယမ ေရေၾကာငးလမးျဖငအဓကသြယယေနသည။ တရတႏင အာဆယတ႔ ေတာငတရတပငလယတြငျဖစပြားေသာ ကၽြနးအေရးအခငးက ေထာကရႈ၍ တရတအတြက ေတာငတရတေရေၾကာငးလမးသည မညသညအတငးအတာအထအခကအချဖစေနေၾကာငး ခန႔မနးသရႏင သည။

ျမနမာႏငင၏ ပငလယတြငး ကၽြနးမားသည ျမနမာအတြက ျမနမာသညလညးေကာငး၊ တရတအတြက အႏၵယက

လညးေကာငး၊ အေမရကအတြက တရတကလညးေကာငး ၊ စစေရးအရ၊ ကနသြယေရးအရ ေစာငၾကညႏငေသာ

ထနးခပႏငေသာ အေနအထားက ရရေစသည။ အကယ၍ အရတသည အေရ႕အလယပငးအတြက အေရးပါေသာ

ႏငငျဖစသညဆလင ျမနမာသညလညး အေရ႕ေတာငအာရအတြက အေရးပါသကသ႔ အေရးလညးၾကးသည

ပထဝ အေနအထားက ပငဆငထားသည။ ထ႔ေၾကာင အေရ႕အလယပငးသည ဒတယေျမာကႏလးသားနယေျမဟ

သတ မတပါက အေရ႕ေတာငအာရကလညး တတယေျမာက ႏလးသားနယေျမဟ သတမတလင ရႏငသည။

ထ႔ေၾကာင တတယေျမာကႏလးသားနယေျမ၏ ဗဟကား ျမနမာႏငငပငျဖစသည။

- ျမနမာက ပငစးေသာသသည အေရ႕ေတာငအာရက လႊမးမးႏင၏

- အေရ႕ေတာငအာရက ပငစးသသည အာရ၏ အဓကေဒသၾကးက လႊမးမးႏင၏

- အာရေဒသၾကးက ပငစးေသာသသည ကမာၻၾကးက လႊမးမးႏင၏

အာရ၏ အဓကေဒသၾကး = အေရ႕ေတာငအာရႏငငမား+အႏၵယႏငင+တရတႏငင

တတယေျမာကႏလးသားနယေျမ

ျမနမာႏငငသည တတယေျမာကႏလးသားနယေျမျဖစရန လေလာကေသာ အေၾကာငးအခကၾကး

မားရေန၍ ျမနမာသည အေရးၾကးသလ အဖးလညးတနသည။ အဖးတနသကသ႕ စနေခၚမႈလညး ခရႏငသည။

အစနေခၚခရသက သ႔ အႏ ရာယလညးၾကးမားသည။ ျမနမာႏငငအဖ႔ ၎အားသာခကမားသည သးတတလင

ေဆးျဖစလာႏငျပး မသးတတလင ေဘးေတြ႕ႏငသည။ ျမနမာေခါငးေဆာငမား၊ ျမနမာလမးမား

မားစြာသတထားဖြယျဖစသည။ အားသာခကမားက ေျခကတယ၍ ၾကးစားလင ခနပေကာလႊားျပး အလငအျမန

တးတကလာႏငသလ အခန႔မသငပါက စစဆငေရး နယေျမလညးျဖစလာႏငသည။ သတထားဖြယျဖစ

ေသာေၾကာင ျမနမာတ႔အဖ႔ သးသပႏငရန တငျပပါသည။

19

အခနး (၄)

ပထဝႏငငေရးသေဘာတရား

ပထဝႏငငေရးဆတာဘာလ ?ပထဝႏငငေရးဆသညမာ ႏငငတစခ၊ေဒသတစခအေပၚ ပထဝဝငအေျခအေနမား၊ သမငး

ေနာကခအေျခအေနမား၊ ႏငငေရး၊ လမႈေရး၊ စးပြားေရးအစရသညအားျဖင ႏငငတကာ အေျခအေနအရပရပ

တ႔အေပၚ ေလလာသေတသနျပေသာပညာရပျဖစ၏။

ပထဝႏငငေရးဆသညမာ ႏငငတကာဆကဆေရးတြင ႏငငျခားေရးမဝါဒခမတရာမာ ႏငငေရးပထဝဝငအသပညာႏငနညးနာမားက အသးချခငးျဖစသည။

Geopolitics သည ပထဝဝငဘာသာကအသးခ၍ ေလလာေသာႏငငေရးဘာသာရပျဖစသည။

Geopolitics ဟေသာေဝါဟာရက ဆြဒငႏငငသားပထဝပညာရင ရယလငဆ သကတထြငသးစြခသည။

Geopolitics ဟေသာ ေဝါဟာရက အဓပၸာယမကြအမးမးျဖငဖြငဆၾကသည။

ႏငငေရးႏင ပထဝတညရပတ႔အၾကား ဆကႏြယမႈကေလလာေသာပညာ (Relation BetweenPolitics and Territory)

နယေျမေဒသတစခ၏ ေရ႕အလားအလာက ခန႔မနးဆနးစစတြကခကျခငးႏင ယငးနယေျမ

ေဒသတြငႏငငေရးတနခးဩဇာကအသးျပျခငးအတတပညာ (comprises the art and practiceof analyzing, prescribing, forecasting and the using of political power over a giventerritory)

ႏငငေရးတြင ပထဝအေနအထားက အခြငအေရးယအသးချခငး။

ပထဝႏငငေရးက ဤသ႔ အဓပၸာယဖြငဆခသည။

ပထဝဝငအခကအလကမားက အေျခခ၍ႏငငတစခ၏ လျခေရးဝါဒအတြကစမကနးေရးဆြျခငးကပထဝႏငငေရး ဟေခၚသည။

စပကမင - ေယးတကသလႏငငတကာဆကသြယေရးပညာပါေမာကၡ

ပထဝႏငငေရးပညာဆသညမာ ႏငင၏သဘာဝပတဝနးကငျဖစသည။ရယလင(၁၈၆၄-၁၉၁၁)ဆြဒငႏငငသားပထဝပညာရင

{ပထဝႏငငေရးသည ပထဝေရးရာ အခကအလကမားျဖစေသာ ႏငင၏ေျမႏင၎ေျမ၏တညေနရာ၊၎ေျမ၏အကယအဝနး၊ ၎ေျမ၏အေနအထားႏင ၎ေျမအေပၚသကေရာကေသာရာသဥတတ႔ႏင ႏငငေရး၊စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ ဘာသာေရးစသညနယပယမားက ဆကစပေလလာေသာပညာရပျဖစသည။

20

ထသ႔ဆကစပေလလာ၍ ႏငငတညေဆာကေရး၊ ႏငငကာကြယေရး၊ ႏငငလျခေရး၊ ႏငငအငအားၾကးမားေရး၊ႏငငရငသနရပတညႏငေရးႏင ႏငင၏ဂဏသကၡာက ပေဖာေသာအရာမားတြင အသးခေသာပညာရပျဖစသည။

ႏငင၏ေျမဟသးႏႈနးရာတြင ႏငင၏ေရလညးပါဝငေပသည။ ႏငငပငဆငေသာေျမထႏင ဆကစပေသာေရထ၊ႏငငအတြငးတညေနေသာေရထတ႔သညလညး ပထဝသေဘာတရားမားက ေလလာေရးတြငပါဝငေပသည။

- ပထဝႏငငေရးပညာရပသညေ ျမပ၊ ေရပတ႔ကႏငငေရးႏင ေပါငးစပေလလာေသာ ပညာရပျဖစသည။

ရယလင(၁၈၆၄-၁၉၁၁)

ဆြဒငႏငငသားပထဝပညာရငသည ႏငငတစခအားေလလာသးသပရာတြင ရႈ႕ေထာငငါးစမ ေလလာသးသပရမညျဖစေၾကာငး တငျပခသည။ ပထဝပညာရငရယလငတငျပခေသာ ရႈ႕ေထာငစမာ-

၁။ပထဝႏငငေရး၂။လဥးေရႏငငေရး၃။ေဘာဂႏငငေရး၄။လမႈႏငငေရး၅။အပခပမႈႏငငေရး တညးဟေသာရႈ႕ေထာငစမ ေလလာသးသပရမညဟ တငျပခသည။

ရယလငတငျပခေသာ ႏငငတစခအားေလလာသးသပရာ ရႈ႕ေထာငစတြင ပထဝႏငငေရးသည ပထမဆးအခကတြင ပါဝငေနသည။ ထ႔ေၾကာငပထဝႏငငေရးသည ႏငငႏငႏငငေရးက ေလလာရာတြငအေရးၾကးသညပညာရပျဖစေၾကာငး သသာထငရားေနေပသည။

ပထဝဝငပညာရပသည ႏငင၏အဓကအျခငးအရာၾကးျဖစေသာ ႏငငျခားေရးမဝါဒက လႊမးမးသည။ႏငငျခားေရးမဝါဒျဖစေပၚေစရန အေျခခသညအေၾကာငးအရာမားမာ -

၁။ပထဝဝငမဟာဗဟာ၂။လဥးေရ၃။စးပြားေရးအရငးအျမစမား၄။အေတြးအေခၚစနစ စသညအျခငးအရာမားသည Foreign Policy က အဓကပေဖာသည။

21

State Power

ေခတသစကမာၻတြငႏငင၏အငအားကပေဖာေသာ(တနညး)ႏငငဩဇာကပေဖာသညအရာမားသညဤသ႔ျဖစလာၾက

သည။

- Geography ပထဝအေနအထား

- Size နယေျမအကယအဝနး၊အရြယအစား

- Location (Geopolitics) တညေနရာ

- Climate ရာသဥတ

- Topography ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထား

- Natural Resources and Availability သဘာဝသယဇာတႏငကနၾကမးရရႏငမႈof Raw Materials

- Economic Development စးပြားေရးဖြ႕ျဖးမႈ

- Military Preparedness စစေရးျပငဆငမႈ

- National Character and National Morale အမးသားစရကလကၡဏာႏငအမးသားေရး

စတဓာတ

- Political Structure and Leadership ႏငငေရးတညေဆာကပႏငေခါငးေဆာငမႈ

- Ideology ဝါဒေရး / ဝါဒကငစြမႈ(သေဘာတရားေရး)

- Population လဥးေရ

- Human Resources လ႕အရငးအျမစ

- Technology Development နညးပညာဖြ႕ျဖးမႈ

ႏငင၏ပါဝါကပေဖာသညအရာမားတြင ပထဝဆငရာအခကအလကမားသည ပထမဆးအေရးၾကးသည

အခကမားျဖစေနျပနသည။ ႏငငအကယအဝနး၊ ႏငင၏တညေနရာ၊ ႏငငအတြငးရာသဥတအေျခအေန၊

ႏငငတြငးရေသာ ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထားတ႔သည ပထဝကအလးစအေျချပၾကျခငးျဖစသည။

ကဟငး

ရရားေရတပဗလမးကဟငး (၁၈၉၄-၁၉၇၄)သည ကမာၻကပထဝသေဘာအရ နယပယေဒသ အမးအစား

ႏစမးခြ၍ရႈ႕ျမငႏငေၾကာငး တငျပထားသည။ ၎ေဒသၾကးႏစပငးမာေအာကပါတငးျဖစသည။ `

၁။ပထဝဝငမဟာဗဟာေဒသ {Geo-strategic Region}

၂။ပထဝဝငႏငငေရးေဒသ {Geo-political Region} ဟ၍ႏစပငးခြျခားတငျပထားသည

22

ပထဝႏငငေရးမကြ (၃) မး

၁။ နညးလမးတကပထဝႏငငေရး Formal Geopolitics

၂။ လကေတြ႕ပထဝႏငငေရး Pratical Geopolitics

၃။ ေရပနးစားပထဝႏငငေရး Popular Geopolitics ဟ၍သးမးခြထားသည။

၁။ နညးလမးတကပထဝႏငငေရးပညာရပဆငရာမဟာဗဟာဌာန၊ အဖြ႕အစညးမား၊ ပညာရငမားစသညတ႔ ေတြးေခၚတငျပမႈက

နညးလမးတကပထဝဝငႏငငေရးဟသတမတသည။

၂။လကေတြ႕ပထဝႏငငေရးႏငငေရးအဖြ႕အစညးမား၊ အာဏာပငမားကငသးေနေသာ ႏငငျခားေရးမဝါဒမား၊ ေတြးေခၚယဆခကမားက

လကေတြ႕ပထဝႏငငေရးဟေခၚေဝၚသည။

၃။ေရပနးစားပထဝႏငငေရးမဒယာမား၊ ရပရငဗဒယမား၊ ဝတမား၊ ကာတြနးမား၏ေဖာျပခကမားက ေရပနးစား

ပထဝႏငငေရးဟေခၚသည။

ပထဝႏငငေရး သေဘာတရား (၄) ရပ

ပထဝႏငငေရးတြင မသမျဖစသထားရမည သေဘာတရားၾကးေလးရပရသည။ ပထဝႏငငေရးကညႊနးတငး၎သေဘာတရားၾကးမားသည အေျခခအျဖစသထားျပး စဥးစားေတြးေခၚရမည အေျခခမေဘာငသေဘာတရားၾကးမားျဖစသည။

၁။ ျဗတသပထဝပညာရင ဆာဟနဖ႔ဂၽြနမကကငဒါ ၏ “ ႏလးသားနယေျမ ’’ သေဘာတရား၂။ ေယးတကသလ၊ ႏငငတကာဆကသြယေရးပညာပါေမာကၡ စပကမင(၁၈၉၃-၁၉၄၃) “ ရငးနယေျမ ”သေဘာတရား၃။ အေမရကန ေရတပဗလခပမာဟန (၁၈၄၀-၁၉၁၄)တငျပခေသာ “ ပငလယအေျချပႏငင” သေဘာတရား၄။ ဂာမနလမးပထဝဝင ပါေမာကၡ ဖရကဒရစ ရကဇယ (၁၈၄၄-၁၉၀၄)တငျပခေသာ “ႏငငေရးပထဝဝင” သေဘာတရား

{ ပထဝႏငငေရးပညာရင- Geopoliticians; Admiral Alfared Thayar Mahan (1840-1914), Sir HalfordMankinder (1869-1947), Nicholas J. Spykman (1893-1943) }

သေဘာတရားၾကးေလးရပက သအရအေရအမညတပေသာ

- Heartland- Rimland- Sea Power- Land Power ဆသညသေဘာတရားၾကးေလးရပရေၾကာငး သႏငသည။

23

ယခငအခနကာလမားတြင ႏငငတစခအငအားၾကးမားေစေသာ အေျခခစသးခကက ယဆထားၾကသည။၎စသးခကသည ပထဝကအေျခခထားေသာစမား ပငျဖစေနသည။ သ႔ေသာေခတသစကမာၻတြငပထဝကသာမကအျခားေသာ ႏငငအငအားၾကးေစရန ေထာကပေပးေသာအရာမားလညး ေျမာကမားစြာေပၚထြကလာခသည။

ယခငအခနကာလတြင ႏငငအငအားၾကးမားေစေရးအတြက အေျခခစသးခကမာ-

၁။ နယနမတအကယအဝနး Size of Territory၂။ ပထဝဝငတညေနရာ Geographical Location၃။ နယနမတမား၏သေဘာသဘာဝ Natural of Boundaries ဟ၍ျဖစၾကသည။

၁။ ႏလးသားနယေျမသေဘာတရား (သ႔မဟတ) ဗဟခကနယေျမသေဘာတရား

Sir Halford Mankinder (1869-1947) ၏ Heartland Theory (ႏလးသားနယေျမသေဘာတရား) သ႔မဟတ

(ဗဟခကနယေျမ သေဘာတရား) မာ

Heartland Pivot Area = Central Europe, Ukraine, Western Russiaႏလးသားနယေျမအလယဥေရာပ၊ယကရနး၊အေနာကရရား

- Who rules East Europe commands Heartland;- Who rules Heartland commands World Island;- Who rules World Island commands the World.- အေရ႕ဥေရာပက ပငစးေသာသသည ႏလးသားနယေျမက လႊမးမးႏင၏။

- ႏလးသားနယေျမက ပငစးေသာသသည ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးကလႊမးမးႏင၏။

- ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးက ပငစးေသာသသည ကမာၻၾကးကလႊမးမးႏင၏။

Eurasia = Europe + AsiaThe World Island = Eurasia + AfricaHeartland = The World IslandThe World Island = World

ယေရးရားဆသညမာဥေရာပႏငအာရျဖစသည။

ကမာၻ႔ကၽြနးၾကးဆသညမာယေရးရားႏငအာဖရကျဖစသည။

ႏလးသားနယေျမဆသညမာကမာၻ႕ကၽြနးၾကးျဖစသည။

ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးသညကမာၻၾကးျဖစသည။

ဤေဝါဟာရက ျဗတသပညာရင မကကငဒါက စတငအသးျပခသည။ မကကငဒါ၏ဗဟခကနယေျမမာ

အာရတကအတြငးပငး ယခငဆဗယကျပညေထာငစအတြငးပငးတြင အမားဆးတညရသည။ ဤေဒသ

24

သညျပညပရနသမားဝငေရာက တကခကရန ခယဥးသညေဒသျဖစ၍ လျခေသာေဒသျဖစသညဟ

မကကငဒါကယဆသည။ ေျမာကဘကတြင ထာဝစဥေရခေနေသာအာတတ သမဒၵရာရျပး အေရ႕ဘကႏင

ေတာငဘကတြငေျမမကႏာျပငႏင ရာသဥတပါၾကမးတမးေသာေဒသရသျဖင လျခမႈရသညဟ မကကငဒါက

ယဆျခငးျဖစသည။

ထအခနကႏငငမား၏ စစအငအားတြင ၾကညးတပႏငေရတပသာရသည။ အထးသျဖင ေရတပ

အငအားၾကးမားသည ပငလယအေျချပႏငငၾကး (Sea Power) မားတနခးထြားေနခနျဖစသည။ ဗဟခကနယေျမသ႔

ေရတပမဝငေရာကႏင။ ၾကညးတပသညလညး အေနာကဘကမသာဝငေရာကႏငသည။ မကေမာကေခတတြင

ေလတပအငအားဖြ႕ျဖးတးတကလာရသာမက တကခငးပစဒးပကသ႔ေသာ အစြမးထကသည လကနကမား

ေပၚေပါကလာ၍ ဗဟခကအရပ၏လျခမႈမာ အားေပာသြားသညတင ဗဟခကနယေျမဟအဓပၸာယရသည

Heartland ဟေသာေဝါဟာရကမ ႏငငေရးပထဝဝငတြင အသးျပဆျဖစသည။

ျဗတသပထဝပညာရငဆာဟနဖ႔ဂၽြနမကကငဒါသည ၁၉၀၄ခႏစတြင The Geographical Pivot of History

စာတမးကေရးသားခသည။ ၎စာတမးတြင (အေရ႕ဥေရာပကထနးခပႏငလင ကမာၻ႔ၾကးကထနးခပႏငေၾကာငး

တငျပခသည။ မကကငဒါ၏ႏလးသားနယေျမက Pivot Area ဟလသမားသည။ Pivot Area

သညယေရးရားနယေျမက ညႊနးဆျခငးျဖစသည။ ယေရးရားနယေျမအားလးက ကမာၻ႔ကၽြနးၾကးဟေခၚသည။

ယေရးရားသညဥေရာပႏငအာရကဆျခငးျဖစသည။) (Eurasia = Europe + Asia)

Heartland တြငရရားနယေျမမားသာမက တရတျပညအေနာကပငး ၊မြနဂလးယား၊ အာဖဂနနစၥတနႏငအရန၊

အရတ၊ပါကစၥတနအခ႕အပငးမားပါဝငသည။ ႏလးသားနယေျမသည ေဗာလတစပငလယနကကၽြနးဆကမ

အေရ႕ဘကမင၂၅၀၀ခန႔အကြာရယယနေဆျမစအထ ကယျပန႔ျပးေရချပငအာတတသမဒၵရာ ကမးရးတနးမ

ေတာငဘကရေတာငတနးမား (တရကမမြနဂလးယား) အထကယျပန႔သည။ ဤေဒသတြင သဘာဝပစၥညး

အငအားမားစြာရသည ၄၁/၄ စတရနးမငကယဝနးေသာ မဟာလြငျပငရသည။

24

သညျပညပရနသမားဝငေရာက တကခကရန ခယဥးသညေဒသျဖစ၍ လျခေသာေဒသျဖစသညဟ

မကကငဒါကယဆသည။ ေျမာကဘကတြင ထာဝစဥေရခေနေသာအာတတ သမဒၵရာရျပး အေရ႕ဘကႏင

ေတာငဘကတြငေျမမကႏာျပငႏင ရာသဥတပါၾကမးတမးေသာေဒသရသျဖင လျခမႈရသညဟ မကကငဒါက

ယဆျခငးျဖစသည။

ထအခနကႏငငမား၏ စစအငအားတြင ၾကညးတပႏငေရတပသာရသည။ အထးသျဖင ေရတပ

အငအားၾကးမားသည ပငလယအေျချပႏငငၾကး (Sea Power) မားတနခးထြားေနခနျဖစသည။ ဗဟခကနယေျမသ႔

ေရတပမဝငေရာကႏင။ ၾကညးတပသညလညး အေနာကဘကမသာဝငေရာကႏငသည။ မကေမာကေခတတြင

ေလတပအငအားဖြ႕ျဖးတးတကလာရသာမက တကခငးပစဒးပကသ႔ေသာ အစြမးထကသည လကနကမား

ေပၚေပါကလာ၍ ဗဟခကအရပ၏လျခမႈမာ အားေပာသြားသညတင ဗဟခကနယေျမဟအဓပၸာယရသည

Heartland ဟေသာေဝါဟာရကမ ႏငငေရးပထဝဝငတြင အသးျပဆျဖစသည။

ျဗတသပထဝပညာရငဆာဟနဖ႔ဂၽြနမကကငဒါသည ၁၉၀၄ခႏစတြင The Geographical Pivot of History

စာတမးကေရးသားခသည။ ၎စာတမးတြင (အေရ႕ဥေရာပကထနးခပႏငလင ကမာၻ႔ၾကးကထနးခပႏငေၾကာငး

တငျပခသည။ မကကငဒါ၏ႏလးသားနယေျမက Pivot Area ဟလသမားသည။ Pivot Area

သညယေရးရားနယေျမက ညႊနးဆျခငးျဖစသည။ ယေရးရားနယေျမအားလးက ကမာၻ႔ကၽြနးၾကးဟေခၚသည။

ယေရးရားသညဥေရာပႏငအာရကဆျခငးျဖစသည။) (Eurasia = Europe + Asia)

Heartland တြငရရားနယေျမမားသာမက တရတျပညအေနာကပငး ၊မြနဂလးယား၊ အာဖဂနနစၥတနႏငအရန၊

အရတ၊ပါကစၥတနအခ႕အပငးမားပါဝငသည။ ႏလးသားနယေျမသည ေဗာလတစပငလယနကကၽြနးဆကမ

အေရ႕ဘကမင၂၅၀၀ခန႔အကြာရယယနေဆျမစအထ ကယျပန႔ျပးေရချပငအာတတသမဒၵရာ ကမးရးတနးမ

ေတာငဘကရေတာငတနးမား (တရကမမြနဂလးယား) အထကယျပန႔သည။ ဤေဒသတြင သဘာဝပစၥညး

အငအားမားစြာရသည ၄၁/၄ စတရနးမငကယဝနးေသာ မဟာလြငျပငရသည။

24

သညျပညပရနသမားဝငေရာက တကခကရန ခယဥးသညေဒသျဖစ၍ လျခေသာေဒသျဖစသညဟ

မကကငဒါကယဆသည။ ေျမာကဘကတြင ထာဝစဥေရခေနေသာအာတတ သမဒၵရာရျပး အေရ႕ဘကႏင

ေတာငဘကတြငေျမမကႏာျပငႏင ရာသဥတပါၾကမးတမးေသာေဒသရသျဖင လျခမႈရသညဟ မကကငဒါက

ယဆျခငးျဖစသည။

ထအခနကႏငငမား၏ စစအငအားတြင ၾကညးတပႏငေရတပသာရသည။ အထးသျဖင ေရတပ

အငအားၾကးမားသည ပငလယအေျချပႏငငၾကး (Sea Power) မားတနခးထြားေနခနျဖစသည။ ဗဟခကနယေျမသ႔

ေရတပမဝငေရာကႏင။ ၾကညးတပသညလညး အေနာကဘကမသာဝငေရာကႏငသည။ မကေမာကေခတတြင

ေလတပအငအားဖြ႕ျဖးတးတကလာရသာမက တကခငးပစဒးပကသ႔ေသာ အစြမးထကသည လကနကမား

ေပၚေပါကလာ၍ ဗဟခကအရပ၏လျခမႈမာ အားေပာသြားသညတင ဗဟခကနယေျမဟအဓပၸာယရသည

Heartland ဟေသာေဝါဟာရကမ ႏငငေရးပထဝဝငတြင အသးျပဆျဖစသည။

ျဗတသပထဝပညာရငဆာဟနဖ႔ဂၽြနမကကငဒါသည ၁၉၀၄ခႏစတြင The Geographical Pivot of History

စာတမးကေရးသားခသည။ ၎စာတမးတြင (အေရ႕ဥေရာပကထနးခပႏငလင ကမာၻ႔ၾကးကထနးခပႏငေၾကာငး

တငျပခသည။ မကကငဒါ၏ႏလးသားနယေျမက Pivot Area ဟလသမားသည။ Pivot Area

သညယေရးရားနယေျမက ညႊနးဆျခငးျဖစသည။ ယေရးရားနယေျမအားလးက ကမာၻ႔ကၽြနးၾကးဟေခၚသည။

ယေရးရားသညဥေရာပႏငအာရကဆျခငးျဖစသည။) (Eurasia = Europe + Asia)

Heartland တြငရရားနယေျမမားသာမက တရတျပညအေနာကပငး ၊မြနဂလးယား၊ အာဖဂနနစၥတနႏငအရန၊

အရတ၊ပါကစၥတနအခ႕အပငးမားပါဝငသည။ ႏလးသားနယေျမသည ေဗာလတစပငလယနကကၽြနးဆကမ

အေရ႕ဘကမင၂၅၀၀ခန႔အကြာရယယနေဆျမစအထ ကယျပန႔ျပးေရချပငအာတတသမဒၵရာ ကမးရးတနးမ

ေတာငဘကရေတာငတနးမား (တရကမမြနဂလးယား) အထကယျပန႔သည။ ဤေဒသတြင သဘာဝပစၥညး

အငအားမားစြာရသည ၄၁/၄ စတရနးမငကယဝနးေသာ မဟာလြငျပငရသည။

25

ႏလးသားနယေျမကပငစးေသာႏငငသည စကပးေရးႏင စကမႈလကမႈဖြ႕ျဖးတးတကေရးအတြက သဘာဝ

ပစၥညးအငအားက အသးခႏငစြမးရသည။

မကကငဒါသညႏလးသားနယေျမ၏အားသာခကမားကထတေဖာခသည။

- ဗဟခကနယေျမ၏ ေျမာကဘကတြင တစႏစပတလးေရခေနေသာအာတတသမဒၵရာရသည။- ေတာငဘကႏင အေရ႕ေတာငဘကတြင ျမငမားေသာေတာငတနးမား ရသည။- အေရ႕ဘကတြင ေျမမကႏာျပငေရာရာ သဥတပါၾကမးတမးေသာ သေဘာရသည။- ထ႔သဘာဝအတားအဆးမားေၾကာင ရနသမားဝငေရာကတကခကႏငျခငး မျပႏင။- ေျမေပၚေျမေအာကသယဇာတပစၥညးမားလညး ၾကြယဝသည။- ထကသ႔ ပစၥညးအငအားၾကြယဝျပး သဘာဝအတားအဆးမားေၾကာင လျခမႈရေသာေဒသတြင

အငအားၾကးႏငငေပၚထြနးလာႏငသည။

ႏလးသားနယေျမ၏ အားနညးခကႏလးသားနယေျမ၏အေနာကဘကတြင သဘာဝအတားအဆးမရျခငးပငျဖစသည။ ထ႔ေၾကာငဥေရာပ

အေရ႕ပငးရ အငအားၾကးႏငငတစခကသာလင ႏလးသားနယေျမက ဝငေရာကတကခကမညျဖစသည။

မကကငဒါ၏အမားျပငဆငခက

မကကငဒါသည၎၏ႏလးသားနယေျမသေဘာတရားက ၁၉၀၄ခႏစတြင အခငအမာထတေဖာချပးေနာကပထမကမာၻစစၾကးက အလးစျဖတသနးလာခကာ၊ ထ႕ေနာကဒတယကမာၻစစအတြငး ၁၉၄၃ခႏစတြင၎အဆ၏အားနညးခကမားက ျပနလညျပငဆငခသည။ ၎တ႕မာ -

၁။ဆဗယကျပညေထာငစအေရ႕ပငးရလယနာျမစ {Lenaland} ျဖတသနးစးဆငးသည ေဒသသညရာသဥတေအးလြနးျပးေျမမကႏာျပငလညးၾကမးတမးသျဖငလေနမႈမရ သေလာကနညးေသာ နယေျမျဖစ၍ ၎ေဒသအားႏလးသားနယေျမမပယထတလကသည။

၂။ကမာၻ႕အငအားၾကးႏငင {Super Power} သညကမာၻ႕ကၽြနးၾကးမာသာ ေပၚေပါကလာ ႏငသညမဟတ။ စကမႈစြမးအားၾကးမားသညအေမရကနျပညေထာငစမလညးေပၚေပါကလာ ႏငသည။

၃။ကမာၻ႕ကၽြနးၾကးႏငကမာၻၾကးတစခလးက လႊမးမးရနျခမးေျခာကသည ႏလးသား နယေျမသညဆဗယကျပညေထာငစမ လာႏငသည။

မတခက။ ။ ဒတယကမာၻစစအျပး အေမရကနျပညေထာငစ၏ Containment Policy ေခၚကြနျမနစႏငငမားက ဝနးရ၍တားဆးပတဆ႔သညဗဟာသည ႏလးသားနယေျမက တားဆးပတပငရာေရာကသညကသတမရမည။

မကကငဒါ၏ပထဝႏငငေရးဆငရာတငျပခကမား

က။ ကမာၻ႕မကႏာျပင၏ ေလးပသးပမာ ေရမကႏာျပငမားျဖစျပး ကနေလးပတစပသာ ကနးေျမျဖစသည။

26

ခ။ကမာၻေပၚရသမဒၵရာအားလးမာ (အမညနာမတပ၍ခြျခားေခၚဆေနၾကေသာလညး) ဆကစပလကရသည။ထ႕ေၾကာငကမာၻေပၚတြင သမဒၵရာၾကးတစခတညးသာ ရသညဟ ဆႏငသည။ဂ။ကနးေျမမာမေရပတလညဝငးေနေသာ ကၽြနးၾကး ကၽြနးငယမားအျဖစရသည။ထကၽြနးၾကးအနကအာရ၊ ဥေရာပႏငအာဖရက သးတကေပါငးကၽြနးၾကးသည အၾကးဆး ျဖစ၍၎ကကမာၻ႕ကၽြနးၾကးဟ ေခၚသည။ဃ။အာရ၊ဥေရာပႏငအာဖရကကနးေျမမားမာ တစေျပးတစဆကတညးျဖစ၍ လတ႔ေဖာကလပထားေသာစးအကတးေျမာငး {Suez Canal} သာျခားေနသည။ စးအကတးေျမာငးမာလညး တကၾကးမား၏အရြယပမာဏႏင ႏႈငးစာေသာ အလြနေသးငယသည။င။ကမာၻ၏တစခတညးေသာသမဒၵရာသည ကမာၻ႕မကႏာျပင၏ ၉/၁၂ပ က ဖးလႊမးထားသည။စ။ကမာၻ႕ကၽြနးၾကး {အာရ၊ဥေရာပ၊အာဖရကသးတကေပါငး} သညကမာၻ႕မကႏာျပင၏ ၂/၁၂ပကဖးလႊမးထားသည။ဆ။ေတာငအေမရက၊ ေျမာကအေမရက၊ ဩစေတးလႏငအျခားကၽြနးမား၏ ဧရယာမာကမာၻ႕မကႏာျပင၏ ၁/၁၂ပသာရသည။ လဥးေရအရၾကညလင ကမာၻ႕လဥးေရစစေပါငး၏၁၄/၁၆ပမာကမာၻ႕ကၽြနးၾကးေပၚတြင ရေနျပး ေတာငအေမရက၊ ေျမာကအေမရကတကမား ႏင ဩစေတးလတကေပၚတြင ၁/၁၆ပႏင ကနကမးနးကမးေဝးကၽြနးမားေပၚတြင ၁/၁၆ ပရသည။

၂။ “ ရငးနယေျမ ” သေဘာတရား

ေယးတကသလ၊ ႏငငတကာဆကသြယေရးပညာ ပါေမာကၡစပကမင(၁၈၉၃-၁၉၄၃) “ ရငးနယေျမ ”သေဘာတရားမာ

စပကမင ေဖာထတခေသာ ရငးနယေျမသေဘာတရားသည ႏလးသားနယေျမ သေဘာတရား၏ ေျပာငးျပနသေဘာသကေရာကသည။

- Who controls the Rimland rules Eurasia.- Who rules Eurasia controls the destinies of the World.

- ရငးနယေျမကပငစးေသာသသည ယေရးရားနယေျမက လႊမးမးႏင၏။- ယေရးရားနယေျမကပငစးေသာသသည ကမာၻၾကးက လႊမးမးႏင၏။

ရငးနယေျမက ေဘးႏႈတခမးနယေျမဟလညး ေခၚဆသည။ ႏငငေရးပထဝဝငတြင ဤေဝါဟာရက တထြငခသမာအေမရကနျပညေထာငစမ စပကမငျဖစသည။ မကကငဒါက ၎၏ဗဟခကေဒသသည သယဇာတၾကြယဝ၍လျခမႈရေသာေဒသဟ ဆခသည။ စပကမငက အမနတကယသယဇာတ ပ၍ၾကြယဝသညမာ ဗဟခကနယေျမ၏ေဘးႏႈတခမးနယေျမျဖစသည။ ထ႔ေၾကာငေဘးႏႈတခမးနယေျမက ပ၍အေရးပါသညဟဆခသည။ ၎၏ေဘးႏႈတခမးနယေျမတြင ယခငဆဗယကျပညေထာငစမအပ ကနဥေရာပႏငငမား၊ အေနာကေတာငအာရႏငငမား၊ အာဖဂနနစၥတန (ယခင) အႏၵယ၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမား၊ တရတ၊ ကရယားကၽြနးဆြယ၊ဆကေဘးရးယားအေရ႕ပငးတ႔ပါဝငသည။

ထေဒသသည ဗဟခကနယေျမထက ပ၍အေရးပါသည။ ၎ေဒသကခပကငႏငေရးမာ ပ၍အေရးပါသညဟဆသည။ ထ႔ေၾကာင Rimland Theory က စပကမငကေဖာထတခသည။

27

စပကမင၏ပထဝႏငငေရးအယအဆမားပထဝဝငသည ထာဝရတညရေနေသာ အေျခချဖစ၍ႏငငမား၏ ႏငငျခားေရးမဝါဒက လႊမးမးသည

အေျခခအခကျဖစသည။ဝနၾကးမား၊ ယတစြအဆးအာဏာရငမားသညပငလင တစေယာကျပးတစေယာကေျပာငးလသြားသည။

ေတာငတနးမားကား ပမပက ပနးမပကတညရျမျဖစသည။

{ အထကပါ အယအဆမားက ေအာကပါစကားလးမားျဖင ထပမဝျဂလျပရလင “ ႏငငမား၏ႏငငျခားေရးဝါဒတြင ပထဝဝငသည အေျခခအကဆးအခကျဖစသည။ အေၾကာငးမာ ပထဝဝင အခကအလကမားသည အတညျမဆးျဖစေသာေၾကာငတညး။ ဝနၾကးမားသည လာသလာ၊ သြားသသြား၊ ေခါငးေဆာငမားပငေသၾကရသည။ ေတာငတနးမားကမ မညသမမဖကဆးႏင။}

၃။ “ ပငလယအေျချပႏငင ” သေဘာတရားသမငးသည ပငလယျပငက လႊမးမးႏငမႈအေပၚတြင မတညသည။

အေမရကနေရတပဗလခပမာဟန (၁၈၄၀-၁၉၁၄) တငျပခေသာ “ ပငလယအေျချပႏငင” သေဘာတရား (SeaPower Nation)

၁။ပငလယကမးရးတနး ရညလားစြာ ပငဆငျခငး၊၂။လကနက အငအားေတာငတငးျခငး၊၃။ဆပကမးေကာငးမားက ကမာၻ႕အျခားေနရာမားတြငပါ ပငဆငထားျခငးစသည အခကမားသညကမာၻၾကးကလႊမးမးႏငမညဟ တငျပခသည။

ႏငင၏အငအားသည ကနးေျမအကယအဝနးတြင မတည၊ ကမးရးတနးအလားႏင ဆပကမးေကာငးမား၏

လကၡဏာရပေပၚတြင တညသည။

ဗလခပမာဟန၏ အယအဆမားသည ပငလယအငအားၾကးမားေစေရးအတြက အေျချပထားသညက

ေတြ႕ရသည။ ၎အယအဆျဖစေသာ ႏငင၏ပထဝဆငရာအခကမားတြင ပငလယကသာ အေျချပထားသညက

ေအာကပါအတငးေတြ႕ရသည။

အေမရကနေရတပဗလခပမာဟန(၁၈၄၀-၁၉၁၄)သည လညး မဟာအငအားၾကးႏငငတစႏငငျဖစေပၚလာေစရန

အတြကလအပခက၆ခကက တငျပချပနသည။ ၎အခက၆ခကတြငလညး ပထဝေရးရာအခကအလကမားပင

အဓကပါဝငေနသညက ေတြ႕ရမညျဖစသည။

၁။ ပထဝဝင တညေနရာ

၂။ ေျမျပင အေနအထား

၃။ ႏငင၏ အလားအန

၄။ လဥးေရ ပမာဏ

၅။ အမးသား လကၡဏာရပ

၆။ အစးရ

28

ပထဝဝငတညေနရာ

- ႏငင၏တညေနရာသည ပငလယတစခ(သ႔) တစခထကပေသာ ပငလယမားႏငထစပရမည။

ပငလယသမဒၵရာမားအၾကား ေရေၾကာငးျဖင အလြယတကဆကသြယႏငေသာေနရာျဖစရမည။ ကနသြယေရး

လမးေၾကာငးမားက လႊမးမးထားႏငေသာေနရာျဖစရမည။ မဟာဗဟာအရ အေရးပါေသာ အေျခစကစခနးမားက

လႊမးမးခပကငထားျပး မမႏငရနဘကျဖစႏငသညႏငင (သ႔)ႏငငမားက ျခမးေျခာကႏငေသာ အေနအထား

တြငရရမည။

ေျမျပငအေနအထား

ေရနကဆပကမးမားရသည ေကာငးမြနေသာ ပငလယကမးရးတနးရရမည။

ႏငင၏အလားအန

ရညလားေသာ ကမးရးတနးရရမည။

လဥးေရပမာဏ

ႏငငသည အငအားၾကးမားေသာေရတပက တညေဆာကရမညျဖစ၍ ထေရတပအတြက လအပေသာ

တပသားအေရအတြကက ျဖညစြမးေပးႏငရမည။

အမးသားလကၡဏာရပ

လအမားစသည ကနသြယေရး၊ အထးသျဖင ႏငငျခားကးသနးေရာငးဝယေရးတြင စတအား ထကသန

သမားျဖစရမည။ ပငလယအငအားၾကး ႏငငတစချဖစရန ျငမးခမးေနေသာကမာၻတြင ကနသြယေရးက

ကယကယျပန႔ျပန႔ လပကငႏငမႈအေပၚတြင အေျခခရမည။

အစးရ

ပငလယအငအားၾကးႏငငတစချဖစလာရန အစးရ၏လကၡဏာရပမားႏငမဝါဒသည မနကနမႈရရမည။

မာဟနသည ပငလယအေျချပႏငင သေဘာတရားက ေဖာထတခသျဖစ၍ ၎ဖြငဆထားေသာအစးရသညလညး

ပငလယအေျချပအစးရပငျဖစေနသညက ေတြ႕ရသည။ ဥပမာ - ပငလယေရတပအငအားက စနစတက

တညေဆာကျခငး၊ ပငလယျပငကလႊမးမးႏငေသာ သေဘၤာတညေဆာကေရးနညးပညာမားျမငမားေစရန

ၾကးပမးျခငး၊ ေရေၾကာငးသြားလာေရးအတတပညာမားက တတကၽြမးေသာပညာရငမား၊ စစသညမား၊

အတတပညာရငမားက ေမြးထတေပးျခငး၊ ေရေၾကာငးသြားလာေရးအတတပညာမားႏင သေဘၤာတညေဆာကေရး

နညးပညာမား ေခတမဖြ႕ျဖးတးတကေစရန သေတသနျပ၍ တထြငဖနတးေစျခငးစသညအရာမား ျဖစေပၚေစရန

အစးရတြငပငလယအငအားျပျခငးႏင ပကသကေသာမဝါဒေကာငးမား၊ စနစေကာငးမားရရမညဟ ဆလျခငး

ျဖစသည။

(မာဟနသည ၎၏အဆအမန႔တစချဖင ပငလယကထပမအေျချပချပနသည။ ၎မာ “ ႏငငႏင ထစပေသာ

ပငလယအေရအတြကမားေလ ႏငငအငအားၾကးႏငေျခရေလ ျဖစသည….’’ )

29

ပငလယအငအားၾကးႏငငျဖစႏငေရးအတြက လႊမးမးျခယလယေသာ အခက (၆)ခက -

၁။ပထဝဝင တညေနရာ

၂။ကမးရးတနး၏ ေျမမကႏာျပင

၃။ကမးရးတနးအရညႏင ၎အားကာကြယႏငမႈအေျခအေန

၄။သေဘၤာမားတညေဆာကေရး၊ သေဘၤာသားရရေရးႏင သကဆငေသာလဥးေရအငအား

၅။အမးသားလကၡဏာ၊ အထးသျဖင ေရေၾကာငးကနသြယမႈဝါသနာ

၆။အစး၏မဝါဒ စသညတ႔ျဖစသည။

ပငလယအငအားၾကးႏငငျဖစလင ကမာၻ႕အငအားၾကးႏငငျဖစမည။ ကမာၻ႕အငအားၾကးႏငငျဖစလာေရးအတြက

ပငလယျပငက လႊမးမးႏငေရးသည အဓကလအပခကျဖစသည။

ပငလယႏငပကသက၍ရကဇယတငျပေသာအခကတစခကရသည။

* ပငလယျပငသညယဥေကးမႈမားကစညးလးေပးႏငသညအေျခခအခကျဖစသည။

( ဥပမာ- ၁၉ရာစတြငအဂၤလပေရတပသညကမာၻ႕ပငလယျပငၾကးမားကလႊမးမးထားသည။ ) ျဗတသေရတပ၏မဟာဗဟာေျမာက အႏစသာရမာ ရနသ႔ေရတပက နာလနမထႏငေအာင ေခမႈနးႏငစြမးရသညတကသေဘၤာမားက အေလးထားတညေဆာကျပး ပငလယျပငက လႊမးမးႏငေရးပငျဖစသည။

ျဖညစြကခက။ ။သမၼတရႈစဗလကထကတြင မာဟန၏အယအဆသည အေမရကနျပညေထာငစ၏ ႏငငျခားေရးမဝါဒ အတြက အေျခခမဝါဒျဖစခသည။ ဂာမနဘရငဒတယေျမာကဝလယသည ဂာမန ေရတပသေဘၤာစာၾကညတကမားတြင မာဟန၏ စာအပမားကထားရျပး ဖတရႈ႕ေစခသည။

၄။ “ ႏငငေရးပထဝဝင ”သေဘာတရားဂာမနလမး ပထဝဝငပါေမာကၡဖရက ဒရစရကဇယ (၁၈၄၄-၁၉၀၄)တငျပခေသာ “ ႏငငေရးပထဝဝင ”

သေဘာတရား

ရကဇယ၏အယအဆသည

- အငအားၾကးသ အႏငယစတမးမဝါဒ (Winer Take all)

- သနစြမးေသာမးစတမားၾကးထြားရန ေျမေနရာလအပမႈ စသညအခကမား အေပၚအေျခခ၍

ထြကေပၚလာခသည။

သငေတာေသာသဘာဝပတဝနးကငတြင တညရသည ႏပေသာႏငငသည ယငး၏နယနမတက ခ႕ထြငႏငျပး

အငအားၾကးႏငင ျဖစလာႏငသည။

စကားခပ။ ။ ရကဇယ၏အယအဆမားသည ကနးေျမကအေျခခသည ယဆခကမားသာျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

ရကဇယ၏ ႏငငေရးပထဝဝငသေဘာတရားက Land Power သအရဟဆႏငလငရသည။ ထ႔အျပင

ပါေမာကၡရကဇယ၏ နယခ႕သေဘာတရားေရးမားသညလညး ကနးေျမေပၚတြင အေျချပ၍ေျမနယခ႕မႈ

သေဘာတရားမားပင ျဖစေနေၾကာငး ေအာကပါအတငး ေတြ႕ႏငသည။

30

ပါေမာကၡရကဇယ တငျပခေသာနယခ႕နယာမခႏစခက ရသည။

၁။ ႏငငမား၏ ေျမဧရယာသည ယဥေကးမႈဖြ႕ျဖးမႈအလက တးတကလာသည။

၂။ ႏငင၏ၾကးထြားမႈအလက ကနသြယေရး၊ အေတြးအေခၚ၊ အယအဆ၊ သတမနလႈပရားမႈ စသညတ႔သည

ဖြ႕ျဖးတးတက လာသည။

၃။ႏငငမားသညေသးငယေသာယနစမားက သမးပကျခငး၊ ေပါငးစပျခငးျဖင ၾကးထြားလာၾကသည။

၄။နယစပေဒသမားသည ႏငင၏အဖားစြနျပဒါးတငျဖစျပး ႏငငအတြငးၾကးထြားမႈ၊ အငအား ေျပာငးလမႈ

စသညတ႔၏ အရပနမတကညႊနျပသည။

၅။ၾကးထြားမႈျဖစစဥတြင ႏငငသည ကမးရးတနးမား၊ ျမစဝမးမား၊လြငျပငမား၊ ပစၥညးအငအား ၾကြယဝ

ေသာ ေဒသမားစသည ႏငငေရးအရတနဖးရေသာ ဧရယာမားက သမးသြငးရန ၾကးပမးသည။

၆။နယပယၾကးထြားေရးအတြက ပထမၾကးပမးမႈမာ ေဝးရပေျမရ ယဥေကးမႈအဆငအတနး ျမငမားေသာ

ေဒသကေခတ ေနာကကေသာ ႏငငက သမးပကျခငးျဖစသည။

၇။ေပါငးစပမႈ၏ေယဘယလမးေၾကာငးသည တစႏငငမတစႏငငသ႔ နယခ႕မႈအလားအလာမားျဖစေပၚေစျပး

ေသာကေလေသာကေလငတမေျပ ဆသကသ႔ဆကလကနယခ႕မႈကျဖစေပၚေစသည။

ရကဇယ၏ ပထဝႏငငေရးဆငရာ အယအဆမား

- အျပညျပညဆငရာနယနမတသည ယာယမသာျဖစသည။ အငအားၾကးေသာႏငငမားကပတဝနးကငမ

အငအားနညးေသာ ႏငငမားကသမးသြငးရမည။ ဤနညးျဖငကမာၻေပၚတြင အငအားၾကးမားေသာ ႏငင

အနညးငယသာကနရမည။ ၎တ႔အခငးခငးကမာၻၾကးတစခလးက စးမးေရးအတြက တကပြဝငၾကရမည။

ဤသညမာတးတကျခငး၏ နယာမျဖစသည။

- ႏငငတစခအငအားၾကးမားရျခငးမာ တညေနရာ၊ ရာသဥတေကာငးမြနသညအျပင သယဇာတ

ပစၥညးၾကြယဝေသာေၾကာငလညးျဖစသည။

- အသနစြမးဆးသသာ ၾကာရညစြာရငသနရညတညႏငျခငးႏင မးေကာငးမးသန႔မား ရငသနၾကးထြား

ႏငေရး အတြက ေနရာအလအေလာကရရမည။

ပထဝႏငငေရးႏငဆကႏႊယေသာ ျဖညစြကရငးလငးခကမား

ပထဝႏငငေရးႏင သမငး၏ဆကစပမ

- သမငးျဖစစဥဆသညမာ လ႕ေလာက၏ေျမဧရယာအတြကတကပြျဖစစဥသာျဖစသည။ သ႔အတြက

သေတသနျပမသည ေျမဧရယာမကႏာစာမ စတငရမည။

- သမငးသည ဇာတေကာငမား၏ ဇာတစငကေမေလာထားသည။ ပထဝႏငငေရးပညာကမ ဇာတစငက

ေရ႕တနးသ႔ ထတေဖာထားသည။

31

ဩဇာလႊမးမးနညး နရညး

- ျပန႔ကတညရေနေသာကလနမားကပငစးသည ပငလယအငအားၾကးႏငင၏ေခတကာလသည ကနဆး

မညျဖစျပး ကနးေျမအငအားၾကးႏငငကသာလႊမးမးေအာငပြခမည။

- လႊမးမးႏငေရးအတြက ၾကးပမးလင စစမကခငးျပးေအာငပြခရန မဟတဘအတြငးသ႔ ဝငေရာက

ပးကပေခဖကျပးေအာငပြခရနျဖစသည။

- အငအားၾကးမားရနနယေျမခ႕ရနမလ။ ယဥေကးမႈႏငအတတပညာပငးတြင ေခတမတးတကရန ၾကးပမး

မသာအဓကျဖစသည။ ႏငငတစခအငအားတးတကရနမာ ျပညပတြငေကာငးမြနေသာ သဘာဝနယျခား

မားရျပးျပညတြငး၌ စညးလးညညႊတရနလသည။

- အျပငအဆငျဖစေနေသာ ကမာၻၾကးတြင ၾကာရညစြာတညတႏငရန တနခးအငအားၾကးရနလသည။

ယဥေကးမႈသည ဆကလကရငသနၾကးထြားရနအတြက ေနရာလအပသည။ ထ႔ေၾကာင ပတဝနးကငမ

အငအားနညးေသာ ယဥေကးမႈမားက ေခမနး၍ေနရာခ႕ထြငရမည။

အရစၥတတယ၏ ပထဝႏငငေရးဆငရာ အယအဆမား

- ႏငငတစခတြငျပညပမဝငေရာကတကခကျခငးက ကာကြယေပးမညေတာငတနးမား

ဝငးရထားလငေကာငးသည။ ကးသနးေရာငးဝယေရးအတြကဆပကမးေကာငးမား ရရမည။

အရစၥတတယသညတငးျပညႏင လမးအေပၚရာသဥတ၏ အကးသကေရာကမက တငျပခသည။

Climate Effect on States

- ေအးေသာတငးျပညမား(အထးသျဖင) ဥေရာပတကမလမားသည စတဓာတတကၾကြမႈရေသာလညးကၽြမးကငမႈႏငဥာဏရညဖြ႕ျဖးမႈတြင အားနညးသည။ ထ႔ေၾကာင၎တ႔သညလြတလပေရးက ထနးသမးထားႏငေသာလညး ႏငငေရးတြငဖြ႕ျဇးမႈမရ။အျခားသမား (ႏငငမား)ကအပခပႏငစြမးမရ။

- အာရတကသားမားသည ကၽြမးကငမႈရ၍ဥာဏရညဖြ႕ျဖးၾကသည။ သ႔ေသာစတဓာတတကၾကြမႈမရ။ထ႔ေၾကာငအျခားသမား၏ လကေအာကသ႔ေရာက၍ ေကးကၽြနျဖစရသည။

- ရာသဥတမေအးလြနးေသာ ဂရႏငငမလမားမာမႏစဖကစလးမ အားသာခကအရညအခငးမားကပငဆင၍ လြတလပစြာေနႏငသည။ ႏငငေရးပညာဖြ႕ျဖးမႈရသည။ ျပညတြငးစညးလးညညႊတမႈသာရပါကအျခားသမား(ႏငငမား)က အပခပႏငစြမးရသည။

ပထဝကေကာလြန၍

ႏငငေရးအငအားခနခြငလာသည ပထဝဝငအေျခအေနမားေပၚတြင သာမကျပငဘကေဒသရလတ႔၏

ဖြ႕စညးလပေဆာငမႈ၊ လကနကအငအား၊အေရအတြက၊အရညအခငးစသညတ႔အေပၚတြငလညး မတညသည။

32

ပငလယေဒသအေရးလ၏။မကေမာကကာလတြင ႏငငေရးလမးေၾကာငးမားအနက ႏငင၏ဧရယာက ပငလယဘကသ႔ခ႕ထြငေရး

သညႏငငအငအားၾကးမားေရးအတြက အဆးအျဖတေပးမည အခကျဖစသည။

- မးရထားလမးသည ကနးေျမအေျခခအငအားၾကးႏငငက မားစြာအေထာကအကျပလာျပ ျဖစသည။

- ကနသြယေရးကၾကညလင ပငလယသမဒၵရာခရးလမးမာ ေစးႏႈနးသကသာမႈရေသာလညး သယေဆာင

ရာတြင အဆင၄ဆငျဖတသနးျပးမျဖန႔ျဖးႏငေသာ အဆငကေရာကရသည။ ၎အဆငမားမာ

၁။စကရ

၂။တငပ႔ေသာဆပကမး

၃။တငသြငးေသာဆပကမး

၄။ကနးတြငးသေလာငရစသညတ႔ျဖစသည။

မးရထားျဖငသယယလင ကနပစၥညးမားက တငပ႔ေသာစကရမတငသြငးေသာေဒသ၏ သေလာငရအထ

အဆငႏစဆငသာျဖတသနးသြားသည။ သ႔အတြကသေဘၤာျဖင သယယမႈႏငႏႈငးယဥလငမးရထားျဖင

သယယမႈသည ကနကစရတတညေသာလညး သယပ႔မႈတြငပမလငျမနသည။

အကဥးခပ

အထကပါပထဝႏငငေရး သေဘာတရားၾကးမားက ေဖာထတခၾကေသာပညာရငၾကးမားသည မမတ႔ေဖာထတခ

ေသာ သေဘာတရားသာလင အႏငရရလမမည။ အမနတရားျဖစသညဟစြမတယၾကညခၾက သကသ႔

ထပညာရငမား၏ သေဘာတရားကယၾကည၍ လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာေသာ ေခါငးေဆာငမား

လညးရခသည။ ထေခါငးေဆာငမားသည သ႕နညးသ႕ဟနႏင မမတ႔ႏငင အငအားၾကးမားလာေစေရးက

မမတ႔ယၾကညရာအယအဆအတငး အေကာငအထညေဖာခရာ ထသေဘာတရားၾကးမား၏ ထကသငေသာ

မနကနမႈတ႔က သကေသျပျပးျဖစေနေပျပ။ ထ႕ေၾကာငအယအဆ၊ သေဘာတရားမားသည ထာဝရ

မနကနေနမညမဟတေသာလညး လကရအေနအထားတြငအမနတရားက မညမရညၾကာစြာ ထနးထားႏင

သညဆသညအေပၚတြင မတည၍ ထအယအဆမား၏ဩဇာတကမသည ၾကးမားမညျဖစသည။

ဤစာတမးသည စာေရးသႏငငေရးသငတနးမားတြင ပထဝႏငငေရးဘာသာရပက သငၾကားရာတြင ဖတစာအေနျဖင ျဖန႔ခခဖးသည။ Online Journal အေနျဖင ေဆာငးပါးပစထက ေကာလြနေသာ စာတမးတစေစာငျဖစသည အတြက အေတာအတန ရညလားေနမညျဖစေသာလညး ဤစာတမးက စနစတကေလလာလင ပထဝႏငငေရးက ရညရညလညလည နားလညသေဘာေပါကလမမညဟ ယဆမပါသည။

အယဒတာ