Kaajgoed!

Redactie Kaajgoed:

Eline Boele, Chris Broekhuijsen, Geert Eijsbouts,

Virginie Mes en Laura Zomer-Remijsen

Nieuwsbrief Stichting Steengoed Goirle

Thomas van Diessenstraat 1-35

5051 RJ Goirle

www.steengoedgoirle.nl

nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl

KvK 17270137

Rabobank NL72 RABO 0154 6551 71

Ook op de hoogte blijven?

Wilt u onze nieuwsbrief standaard digitaal ontvangen of heeft u tips voor

de stichting of de redactie?

Mail ons op nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl

Misschien heeft u ze al zien hangen: de rijksmonumentenschildjes. In

een oogopslag is nu te zien welke gebouwen in Goirle en Riel tot ons

best wel omvangrijke bestand van rijksmonumenten behoren. Wij

kijken ernaar uit om ook in 2016 de gemeentelijke monumenten van

een herkenningsteken te voorzien.

Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt vindt de eerste

Gôolse Kwisavond met als thema geschiedenis plaats. Samen met

andere Goirlese erfgoedorganisaties hebben we deze avond samen-

gesteld in het kader van de Maand van de Geschiedenis. Wij hopen

dat de avond een succes is en een opmaat is naar meer.

Voor de rubriek ‘Pand & eigenaar’ bezochten we het pand aan de

Frankische Driehoek 34. Ooit een boerderij, tegenwoordig in gebruik

als woonhuis. Uniek aan dit bezoek was dat we – tegelijk met de

huidige eigenaar – ook een oud-bewoner mochten spreken.

Een inspirerende middag waarbij vele verhalen en ervaringen ons ter

ore kwamen.

In de rubriek ‘Wist u dat?’ besteden wij aandacht aan leylijnen. Deze

verbindingspunten zouden vermoedelijk een rol hebben gespeeld bij

de bouw van onder andere kerken.

Ik schrijf dit voorwoord dit keer niet alleen; het is een coproductie

met Laura Zomer-Remijsen. Zij is vanaf deze editie de hoofdredacteur

van Kaajgoed!. Met haar ervaring op het gebied van schrijven en

tekstbehandeling is haar dat helemaal toevertrouwd.

Wij hopen u met deze editie wederom veel leesplezier te mogen

bezorgen. En wie weet komen wij elkaar vanavond nog tegen tijdens

de Gôolse Kwisavond!

Virginie Mes en Laura Zomer-Remijsen

Voorzitter en hoofdredacteur

Uw pand in de volgende editie van onze nieuwsbrief? Tip ons over uw bijzondere verhaal via nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl.

Pand & eigenaarOoit omgeven door groen en weilanden, vandaag de dag is het

pand aan de Frankische Driehoek 34 onderdeel van woonwijk

De Hellen. Wie hier regelmatig langsrijdt zal het pand zeker

zijn opgevallen. Wij vonden de woning in ieder geval de moeite

waard om er eens een bezoek te brengen.

Bijzonder aan dit bezoek was dat niet alleen de huidige eigenaar –

Martin Houben - ons te woord stond. Ook voormalig bewoner Jos

Brock schoof bij ons aan, een uniek moment dus. Beide heren waren

zeer verheugd over deze ontmoeting.

Het exacte bouwjaar van de woning is onbekend, geschat wordt dat

rond 1826 de eerste steen werd gelegd. De woning stond op een ven

en was lager gelegen dan gebruikelijk. Het huis was gebouwd op een

gebinte, een portaalvormige houten constructie. Ooit liepen er twee

gebintes, deze zijn nu niet meer aanwezig.

Aan tafel bij Martin Houben komen al snel interessante vertellingen

naar boven. Zo vertelt Jos ons dat hij drieëntachtig jaar geleden in dit

huis is geboren. En al is het een tijd geleden dat hij hier woonde, zijn

geheugen is nog altijd zeer goed.

Zo lag er vroeger een flinke lap grond van circa zeventien hectare

bij het huis. Jos toont ons een schilderij dat hij speciaal voor deze

gelegenheid meenam. Het jaartal van het kunstwerk is 1984, echter

zie je duidelijk de boerderij in veel vroegere tijden. Conclusie is dat

hier een oude foto is nageschilderd. Destijds was het uitzicht in de

omgeving van de boerderij stukken weidser. Je kon vanaf de boerde-

rij zelfs de Maria Boodschapkerk zien staan, aldus Jos.

Martin laat ons vol trots de woning zien. In 1980 is het huis verbouwd.

Bouwtekeningen uit 1977 vertellen ons dat overal in het huis nieuwe

funderingen zijn geplaatst. Ook zijn er nieuwe muren gezet en zijn de

vloer, het dak en de gevel geïsoleerd. Wie goed oplet ziet een knik in

in het driehoekvormige dak aan de rechterzijde. Vermoedelijk is dit

zo gedaan om meer ruimte voor de onderliggende kamer te creëren.

Vervolgens toont Martin ons de opkamer, met daaronder de oorspron-

kelijke kelder. Jos vertelt ons dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog

een kind is geboren in deze kelder. Ook zaten er Engelse piloten

ondergedoken in de woning. Tevens zaten er – niet op hetzelfde

moment – Duitsers ingekwartierd.

OpenMonumentendagOp zaterdagmiddag 12 september jl. werden in onze gemeen-

te de nieuwe rijksmonumentenschildjes onthuld in het bijzijn

van burgemeester Rijsdorp en wethouder Immink. Een drietal

monumenten werden per fiets bezocht, waarbij gestart werd

met de pastorie aan de Kerkstraat in Riel. Op dit pand – dat

dateert uit 1874 - werd het eerste schildje geplaatst.

Vervolgens werden Het Smiske en molen De Wilde in Goirle voor-

zien van het schildje. Het Smiske, oorspronkelijk een thuiswevers-

huisje, stamt uit de laatste helft van de 18e eeuw en korenmolen

De Wilde uit 1898.

Bij de monumenten werd samen met de bewoners en eigenaren

het schildje onthuld en aangebracht op het gebouw. Voorzitter

van de Heemkundige Kring De Vyer Heertganghen Jan van Eijck

lichtte de geschiedenis van de gebouwen toe.

Het schildje is ontwikkeld door de Rijksdienst voor het Cultureel

Erfgoed om de herkenbaarheid van rijksmonumenten te ver-

groten. Het nieuwe herkenningsteken beoogt ook een einde te

maken aan de verwarring rond het ‘blauwwitte’ schildje (Blue

Shield). Deze herkenningstekens waren in het leven geroepen

tijdens de zogenaamde ‘Haagse Conventie’ in 1954, om cultureel

erfgoed in tijden van oorlog te beschermen.

De middag werd afgesloten met een samenzijn in de schuur aan de

achterzijde van de Heemkundige Kring. Aldaar ontvingen een tien-

tal particuliere eigenaren uit handen van onze voorzitter Virginie

Mes een gratis schildje, aangeboden door de Heemkundige Kring,

Stichting Akkermolens Goirle en onze stichting.

PrijsvraagIn iedere 'Kaajgoed' treft u een prijsvraag aan. Deze prijsvraag

test uw kennis van de Goirlese architectuur van het heden en

verleden.

Uitslag

De uitslag van de vorige prijsvraag die gepubliceerd stond in nieuwsbrief

nummer 10, een gevelsteen van de voormalige matrasdekkenfabriek

Wed. P. Snels & Zonen, is terug te vinden aan de Bergstraat 98. Helaas

heeft niemand het juiste antwoord geraden, waardoor de prijs deze keer

niet uitgereikt is. Hieronder vindt u de nieuwe prijsvraag.

Weet u van welke gevel onderstaand detail is?

Mail het ons op nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl en misschien bent u de

winnaar van een doosje Gôolse Gèèt bonbons.

De prijsvraagwinnaar ontvangt bericht per email. Leden van de Stichting

Steengoed Goirle zijn uitgesloten van deelname. Over de uitslag wordt niet

gecorrespondeerd.

De werkzaamheden van Stichting Steengoed Goirle worden onder andere mogelijk gemaakt door de volgende zakelijke donateurs

Kaajgoed! is een uitgave van Stichting Steengoed Goirle 2015 - jaargang 6 - nummer 12

Hoe was het toen? En hoe is het nu?

In de Romeinse tijd werden wegen gebouwd op leylijnen. Zogenaamde

heerbanen leidden keizerlijke legers (‘heer’ verwijst naar leger) sneller en

krachtiger over het rijk. De Maastrichtse Baan tussen Alphen en Gilze is een

voorbeeld van zo’n Romeinse heerbaan in onze omgeving.

Bron afbeelding: http://www.leylijnen.com/

Wist u dat? Lang waren kerken de belangrijkste bouwkundige objecten.

Wat bij de bouw vermoedelijk meespeelde, is de toepassing van

leylijnen. In het begin van de twintigste eeuw ontdekte Engelsman

Alfred Watkins dit fenomeen. Hij zag lijnen over het landschap

lopen, dwars door historische plaatsen als menhirs, steenkringen

en kerken. Bij zijn onderzoek trof hij opvallend vaak plaatsen met

het woord ‘ley’ erin, wat bescherming of luwte betekent.

In Brabant kennen we de zogenaamde Lambertuslijn, waarbij zes

Lambertuskerken in een kaarsrechte lijn met elkaar verbonden

zijn, van Haren tot aan Nederwetten.

Esoterici geloven dat leylijnen energiebanen zijn die over het

landschap lopen en een bepaalde richting op lijken te stromen.

De banen lopen veelal recht en kunnen in breedte variëren. Ook

kunnen ze elkaar kruisen en bij een krachtig samenkomen spreekt

men van een verkeersknooppunt.