Kad02 van dijk

www.logic.amu.edu.pl

TEUN VAN DIJK

PODEJŚCIE SOCJOKOGNITYWNE

dr Victoria Kamasa

1


NASZE ZASADY

1. Ustalamy terminy zadań i ich przestrzegamy.

2. Przynajmniej jedna aktywna forma na zajęciach.

3. Oceniamy opinię, nie osoby.4. Dzielimy się wiedzą.5. Otwarcie oceniamy swoje pomysły.6. Zadajemy pytania.

dr Victoria Kamasa ZSL IJ


TEUN A. VAN DIJK

dr Victoria Kamasa

3 ur. 07.05.1943; MA: romanistyka (Amsterdam), teoria literatury (Amsterdam); PhD: Wybrane aspekty gramatyki tekstu (Amsterdam); obecnie: Universitat Pompeu Fabra (Barcelona); redaktor bądź członek redakcji najważniejszych czasopism związanych z CDA; szczegóły: http://www.discourses.org/

www.logic.amu.edu.pl dr Victoria Kamasa

4

ĆWICZENIE


INSPIRACJA ĆWICZENIE

dr Victoria Kamasa

treningi, lekcje, eksperymenty społeczne Jane Elliott; filmy:

EYE OF THE STORM (dzieci);

ESSENTIAL BLUE EYED (dorośli);

http://www.janeelliott.com/ poziom mikrospołeczny;

Zbudujmy świat, w którym grupą

dyskryminowaną sąbłękitnoocy.

5

PROJEKT BŁĘKITNOOCY


6

WIZJA SPOŁECZEŃSTWA


WŁADZA

dr Victoria Kamasa

7

koncentracja na władzy społecznej (social power); zainteresowanie relacjami między grupami; władza jest oparta na dostępie do istotnych społecznie zasobów:

dobrobyt; dochód; pozycja i status społeczny; siła; edukacja i wiedza; dostęp do określonych form/ gatunków i kanałów

komunikacji;


INSTYTUCJONALIZACJA WŁADZY

dr Victoria Kamasa

8

Przykłady: wsparcie i akceptacja innych grup; sankcjonowanie prze sądy; legitymizacja przy pomocy prawa; wymuszanie przez policję; ideologiczne reprodukowania i umacnianie przez media i podręczniki;


JAK DZIAŁA WŁADZA

dr Victoria Kamasa

9

„the exercise of power usually presupposes mind management, involving the influence of

knowledge, beliefs, understanding, plans, attitudes, ideologies, norms and values” (s.

257)


POZNANIE SPOŁECZNE

dr Victoria Kamasa

10

Elementy: społecznie podzielane reprezentacje:

umów/ układów społecznych grup relacji

operacje mentalne takie jak: interpretacja myślenie prowadzenie sporów wnioskowanie uczenie się

…


POZNANIE SPOŁECZNE

dr Victoria Kamasa

11

„social cognitions allow us to link dominance and discourse” (s. 257)


WŁADZA A DYSKURS

dr Victoria Kamasa

12

„power and dominance of groups are measured by their control over (access to) discourse. The

crucial implication of this correlation is not merely that discourse control is a form of social

action control, but also and primarily that it implies the conditions of control over the

minds of other people, that is, the management of social representations” (s. 257)


KONTROLA

dr Victoria Kamasa

13

element, konsekwencja posiadania władzy; może dotyczyć:

działania; poznania: change the mind of others in one’s own

interests


WAŻNE POJĘCIA

dr Victoria Kamasa

14

legitymizacja; naturalizacja; instytucjonalizacja;


15

WŁADZA

POZNANIE SPOŁECZNE

DYSKURSKONTROLA

LEGITYMIZACJANATURALIZACJA

INSTYTUCJONALIZACJA


16

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA CDA


PRZEDMIOT ZAINTERESOWAŃ

dr Victoria Kamasa

18

„dyskursywny wymiar nadużycia władzy i nierówność oraz niesprawiedliwość będąca jego konsekwencją” (s.252); NIE: rozwijanie jakieś konkretnej teorii/ paradygmatu analizy dyskursu ALE palące kwestie społeczne (które analiza dyskursu pozwala lepiej zrozumieć) CZYLI cel socjo-polityczny; przyjmowanie perspektywy tych, którzy cierpią, są ofiarami nierówności, dyskryminacji, nadużyć władzy;


PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA

dr Victoria Kamasa

19

„CDA also needs to focus on the discursive strategies that legitimate control, or otherwise

naturalize the social order, and especially relations of inequality” (Fairclough, 1985)


RDZEŃ

dr Victoria Kamasa

20

„core of critical discourse analysis: that is, a detailed description, explanation and

critique of the ways dominant discourses (indirectly) influence such socially shared

knowledge, attitudes and ideologies, namely through their role in the manufacture of

concrete models (s. 257-258).”


PRZYJMOWANA PERSPEKTYWA

dr Victoria Kamasa

21

„Unlike other discourse analysts, critical discourse analysts (should) take an explicit

sociopolitical stance: they spell out their point of view, perspective, principles and aims, both

within their discipline and within society at large” (s. 252)


PODOBIEŃSTWA RÓŻNICE

dr Victoria Kamasa

krytyka osób i instytucji odpowiedzialnych za nierówności; określona perspektywa (pokrzywdzonych); normatywność;

wyjście ponad kwestie dnia codziennego; głęboka analiza, odnajdowanie podstawowych przyczyn problemów; rozpoznanie kluczowej roli dyskursu w reprodukcji dominacji i nierówności;

22

SPOŁECZNI AKTYWIŚCI?


KRYTERIUM SUKCESU

„Ultimately, its success is measured by its effectiveness and relevance, that is, by its

contribution to change.” (s. 253)

dr Victoria Kamasa

23


KONSEKWENCJE PRZYJĘTYCH CELÓW

dr Victoria Kamasa

24

„Such aims, choices and criteria of CDA have implications for scholarly work. They monitor

theory formation, analytical method and procedures of empirical research. They guide the choice of topics and relevancies” (s. 253)


DWA WYMIARY REPRODUKCJI DOMINACJI

dr Victoria Kamasa

25

1) PRODUKCJA tekstu2) RECEPCJA tekstu


WYKONYWANIE WŁADZY W PRODUKCJI

dr Victoria Kamasa

26

1) Kontrola dostępu do dyskursu (kiedy, w jakiej sytuacji, w jakich okolicznościach „produkuję” dyskurs)1) działania, które są moralnie lub prawnie zakazane2) głosy, które są słyszane i niesłyszane w dyskursie

publicznym

2) Poziom języka:1) e.g. intonation, lexical or syntactic style, rhetorical

figures, local semantic structures, turn-taking strategies, politeness phenomena (s. 261)


WYKONYWANIE WŁADZY W PERCEPCJI

dr Victoria Kamasa

27

1) Interpretacja danego dyskursu jako dominującego, też prawomocnego.

2) Aktywizacja modeli mentalnych sprzyjających pożądanej interpretacji przez:

1) usprawiedliwianie/ zaprzeczanie nierówności;2) pozytywną reprezentację grupy własnej, negatywna

reprezentacja grupy obcej;3) argumentacje, historie, przesunięcia semantyczne, inne;4) podkreślanie typowości pożądanego modelu sytuacji;5) budowanie systematycznych skojarzeni w pożądanym

kierunku;6) wskazywanie na zagrożenia dla grupy własnej przez

grupę obcą;


PRZYKŁADY STRATEGII

dr Victoria Kamasa

28

(a) Argumentation: the negative evaluation follows from the facts (b) Rhetorical figures: hyperbolic enhancement of their negative actions

andour positive actions; euphemisms, denials, understatements of our negative actions

(c) Lexical style: choice of words that imply negative (or positive) evaluations.

(d) Story telling: telling above negative events as personally experienced; giving plausible details above negative features of the events.

(e) Structural emphasis of their negative actions, e.g. in headlines, leads, summaries, or other properties of text schemata (e.g. those of news reports), transactivity structures of sentence syntax (e.g. mentioning negative agents in prominent. topical position).

(f) Quoting credible witnesses, sources or experts, e.g. in news reports(s. 264)


ZADANIE DOMOWE

TERMIN: za dwa tygodnie

CZYTAMY:Luisa Martín Rojo and Teun A. van Dijk (1997): ''There was a Problem, and it was Solved!'': Legitimating the

Expulsion of `Illegal' Migrants in Spanish Parliamentary Discourse. Discourse & Society, 1997(8(4)), 523–566

strony: abstrakt + 534- 550 (dla chętnych oczywiście całość)

dr Victoria Kamasa

29

1) Co pokazano?2) Jakimi sposobami ustalono to, co pokazano? (np. na jakich elementach

teksu się koncentrowano)3) Jak widać w tym badaniu realizację

założeń tego nurtu?


BIBLIOGRAFIA

dr Victoria Kamasa

30

Documents

Kad02 van dijk