KADIN VE AİLE SAĞLIĞI 

HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 

SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞISAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ 

ZEHİRLENMELERDE İLKYARDIM

BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?

Zehirlenme nedir ? Zehirlenmelerde genel belirtiler nelerdir ? Zehirlenme hangi yollarla meydana gelir ? Sindirim yoluyla zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır ? Solunum yoluyla zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır ? Cilt yolu ile zehirlenmelerde ilkyardım nasıl olmalıdır ? Zehirlenmelerde genel ilkyardım kuralları nelerdir ?

Zehirlenme Nedir?

• Vücuda toksik bir maddenin girmesi ile normal fonksiyonlarının bozulmasıdır. 

• Vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verebileceğinden vücuda giren her türlü maddenin toksikolduğu varsayılır.

Genel Belirtiler Nelerdir?

Sindirim sistemi bozuklukları:bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal..

Sinir sistemi bozuklukları:Bilinç kaybı, havale, rahatsızlık hissi,hareketlerde uyumsuzluk.

Solunum sistemi bozuklukları:nefes darlığı, morarma, solunum durması.

Dolaşım sistemi bozuklukları:nabız bozukluğu, kalp durması.

Zehirlenme Meydana Geliş Şekilleri

Sindirim yoluyla:

• En sık rastlanan zehirlenme yoludur.

• Sindirim yoluyla alınan zehirler genellikle ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkoldür.

Solunum yoluyla:

• Genellikle karbonmonoksit(tüpkaçakları, şohben, bütan gaz sobası), lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeni için kullanılan klor, yapıştırıcı ve boyalar, ev temizleyicileri vb maddelerle oluşur.

Zehirlenme Meydana Geliş Şekilleri

• Cilt yoluyla:

‐Böcek sokmaları,‐Hayvan ısırmaları, ‐İlaç enjeksiyonu ya da sarmaşık,‐Zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deriden emilmesi ile olur.

Zehirlenme Meydana Geliş Şekilleri

Sindirim Yoluyla Zehirlenmede İlkyardım‐1

• Bilinç kontrolü yapılmalıdır.

• Ağız zehirli madde ile temas etmişse bol su ile çalkalanmalıdır.

• Zehirli madde ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır.

• Yaşam bulguları değerlendirilir.

• Kusma, bulantı, ishal vb belirtiler değerlendirilir.

• Kusturulmaya çalışılmaz, özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmamalıdır.

Sindirim Yoluyla Zehirlenmede İlkyardım‐2

• Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verilir.

• Üstü örtülür.

• 112 aranarak bildirilir.

• Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir;

‐zehirli maddenin türü‐İlaç ya da uyuşturucu alımı                                                                      ‐H/Y bulunduğu saat

‐H/Y etrafındaki ilaçlar

Solunum Yoluyla Zehirlenmelerde İlkyardım‐1

• Hasta temiz havaya çıkarılır ya da cam kapı açılarak ortam havalandırılır.

• Yaşamsal belirtiler değerlendirilir. (AB)

• Hasta yarı oturur pozisyonda tutulur

• Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verilir

• Tıbbı yardım istenir(112 )

• İlkyardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemler alır.

• Solunumu korumak için maske veya ıslak bez kullanılmalıdır.

• Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ve ışıklandırma cihazları kullanılmamalıdır

• Yoğun duman varsa, hastayı dışarı çıkarmak için ip kullanılmalıdır.

• Derhal itfaiyeye haber verilmelidir

Deri Yolu İle Zehirlenmelerde İlkyardım Nasıl Olmalıdır?

• Yaşam bulguları değerlendirilir

• Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir

• Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır

• 15‐20 dakika boyunca deri bol su ile yıkanmalıdır

• 112 aranır

Zehirlenmelerde Genel İlkyardım Kuralları

• Zehirlenmeye neden olan maddeyi uzaklaştırmak.( Kirli madde vücuttan ne kadar çabuk uzaklaştırılırsa o kadar az miktarda emilir)

• Hayati fonksiyonların devamını sağlamak

• Sağlık kuruluşuna bildirmek (112)

• Zehir Danışma Hattı 114