Kafli 6 – Stjórnmál, stríð og friður

1

2

Kerfi stjórnmála

ValdYfirráð

3

Bönd - !Kung

Dæmi um mannhópa sem lifðu í böndum í Kalahari eyðimörkinni í Afríku. Á sjöunda áratug 20. aldar bjuggu um 1000 !Kung í 36 til 37 böndum. Böndin voru nánast á stöðugri hreyfingu um eyðimörkina (um 16.000 km2) í leit að fæðu og vatni.

.

4

Ættbálkur - Yanomamo

Yanomamo ættbálks. Yanomamo-fólkið stundar garðyrkju í regnskógum Amazon. Mjög árásargjarnt fólk sem á oft í ófriði við granna sína og sín á milli. Þrátt fyrir spennuþrungið andrúmsloft hefur leiðtogi hópsins ekki mikið formlegt yfirvald og er helst að hann geti sett ákveðnar reglur um lausn erja innan hópsins

.

Höfðingjadæmi - Hawaii

Lagskipt höfðingdæmi með stétt yfirhöfðingja sem voru taldir afkomendur guðanna, stétt veraldlegra aðalsmanna, lægra settir aðalsmenn og svo almenningur. Skattkerfi (tíund).

Margir höfðingjar og nátengt trú og sifjakerfi

5

Ríki

Miðlæga ríkisstjórn sem getur beitt valdi (hefur yfirráð)

Stöðugri, stærri og sérhæfðari en höfðingdæmi

Lög og refsingar af hálfu hins opinbera

Aðild (þegnskapur) byggir í meiri mæli á svæði en ættrakningu

Landamæri eru formleg og umferð (fólks og varnings) er stjórnað

Mikilvægi ætternis í hinu opinbera?

Stéttskipting

ÞJÓÐRÍKI

Byggja á hugmyndafræði

þjóðernishyggju sem kom fram í

Evrópu á seinni hluta 18. aldar.

Þjóðernishyggja gerir ráð fyrir að

stjórnmálaleg landamæri ríkja skuli

falla að menningarlegri afmörkun

hópa á þann hátt að hvert ríki standi

fyrir einn menningarhóp.

7

ETNÍSKIR HÓPAR

Hafa sameiginlega sjálfsmynd; þeir bera kennsl á hvorn annan sem meðlimi af sama menningarhóp og hafa þar með sameiginlegt etnerni (ethnicity)

Hugmyndir fólks um þjóðerni og etnerni snúa að miklu leyti að því sama, það er að tiltekinn hópur fólks hafi sameiginlega menningu og á grundvelli hennar sé hægt að afmarka hópinn frá öðrum

Fólk getur verið af sama etnerni en ólíku þjóðerni

Munurinn á þjóðerni og etnerni felst í skýrari tengslum þjóðernis við ríki og ríkjamyndun

Margir etnískir hópar tengja sig einhverju landsvæði en þau tengsl geta verið söguleg og táknræn. Sumir vilja skapa sitt eigið ríki og eru þá þjóðernishópur

Stunda oft innvensl8

STRÍÐ

Skipulögð vopnuð átök á milli tveggja sjálfstæðra félagshópa – karla(?)

Reglur? – ástæður? – hvernig er hægt að vinna stríð?

9

FRIÐUR

Ekki mönnum eðlislægur frekar en stríðsbrölt

Lýtur friður einhverjum reglum?

Er til stríðsmenning?

Er til friðarmenning?

10

Mannfræðingar í stríði

Ruth Benedict í seinni heimstyrjöldinn

Fordómafræðsla til hermannaUpplýsingagjöf til yfirvaldaReynt að minnka “árekstur

menningarheima”

Er þetta siðferðislega réttlætanlegt?

11