Kalkulacija cene kotanja
Tipovi proizvodnje i kalkulacija cene kotanjaMasovna proizvodnja
i diviziona kalkulacija Pojedinana proizvodnja i dodatna
kalkulacija cene kotanja
Diviziona kalkulacija - vrsteista diviziona kalkulacija (masovna
proizvodnja istovrsnih proizvoda, pivara, cementara) Diviziona
kalkulacija pomou ekvivalentnih brojeva (pekara, proizvodnja
crepova i cigli) Kalkulacija cene kotanja kuplovanih proizvoda
(naftna industrija)
ista diviziona kalkulacijajedan standardizovan proizvod
jednostepena, dvostepena, viestepena
Jednostepena ista diviziona kalkulacijaproizvedene i prodate
koliine se poklapaju, nema zaliha gotovih proizvoda (elektrina
energija, vodena para, usluge) Formula: Komercijalna cena kotanja =
Ukupni trokovi proizvodnje i prodaje / ukupna proizvedena
koliina
Obratiti panjuRazlika izmeu proizvodne i komercijalne cene
kotanja Proizvodna Ck = Trokovi materijala + Trokovi konverzije
zaliha Komercijalna cena kotanja = Proizvodna cena kotanja +
Trokovi prodaje
Dvostepena ista diviziona kalkulacija cene kotanjaProizvedena i
prodata koliina se ne podudaraju Proizvedeno 10.000 komada Prodato
8.000 komada
Dvostepena ista diviziona kalkulacijaTrokovi proizvodnje 100.000
din Trokovi prodaje 24.000 din Proizvodna cena kotanja = 100.000/
10.000 jedinica proizvodnje = 10 din po proizvedenoj jedinici
Trokovi prodaje po jedinici prodaje = 24.000 din / 8.000 jedinica
prodaje = 3 din Komercijalna cena kotanja = 10 din + 3 din = 13
din
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase raznovrsnih
proizvodaimaju istu supstancu,ali razliite dimenzije pekara,
ciglana, kamenolomi Primer ciglane: crep proizvedeno 10.000 kom,
monta- 15.000 kom, cigla-40.000 kom) Klju za utvrivanje
ekvivalentnih brojeva je njihova teina: crep 1.50 kg monta 1.40 kg
cigla 1 kg
Ekvivalentni brojrazliiti proizvodi se svode na uslovnu jedinicu
mere i mogu se porediti
Cena kotanjaUkupni trokovi proizvodnje / Broj ekvivalentih
jedinica mere ukupne proizvodnje
Pomona tabela za obraun ekvivalentnih jedinica i cene
kotanjaProizvod Koliina (2) Ekvivalentni broj (3) Uslovne jedinice
(4)= (2 x3) Cena kotanja uslovne jedinice (5) 10 Ukupni trokovi (6)
= (4x5) 400.000 Cena kotanja proizvedene jedinice (7) = 6 :2 10
Cigla
40.000
1.00
40.000
Crep
10.000
1.50 kg
15.000
10
150.000
15
Monta
15.000
1.40 kg
21.000
10
210.000
14
Ukupno
-
-
76.000
-
760.000
-
Cena kotanja uslovne jedinice = Ukupni trokovi / Ukupan broj
uslovnih jedinica = 760.000 din /76.000 jedinica = 10 din po
ekvivalentnoj jedinici
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase kuplovanih proizvodaod
iste mase proizvode se proizvodi razliiti po supstanci (rafinerije
nafte):glavni proizvodi nusproizvodi upotrebljivi otpaci
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase kuplovanih proizvoda
Kalkulacija cene kotanja ovde treba da rei pitanja: cene kotanja
glavnog proizvoda metod prodajne vrednosti metod zajednike fizike
jedinice mere metod prosenih trokova metod prosenih ponderisanih
trokova cene kotanja nusproizvoda (neto prodajna vrednost
nusproizvoda umanjena za trokove prodaje, pretpostavljeni dobitak i
trokove prerade je vrednost koja slui za umanjenje cene kotanja
glavnog proizvoda) cene kotanja upotrebljivih otpadaka (mere se po
oportunitetnim trokovima materijala izrade koji se tedi njihovim
ubacivanjem u proizvodnju kao korisnih otpadaka), oduzimaju se od
cene kotanja glavnih proizvoda
Kalkulacija cene kotanja nusproizvodaProdajna cena nusproizvoda
- Trokovi prodaje - Pretpostavljeni dobitak Neto vrednost
nusproizvoda Cena kotanja nusproizvoda = Neto vrednost nusproizvoda
/ Proizvedena koliina
PrimerProdajna vrednost nusproizvoda Trokovi prodaje
Pretpostavljeni profit (10%) Neto vrednost nusproizvoda Koliina
nusproizvoda Cena kotanja nusproizvoda 60.000 3.000 6.000 51.000
5.100 komada 10 din
PrimerKoliko iznosi iznos nusproizvoda za koji treba umanjiti
trokove proizvodnje glavnog proizvoda, ako su trokovi prerade
nusproizvoda 18.000 din. Formula: Neto vrednost nusproizvoda
Trokovi prerade = 51.000-18.000 =33.000
PrimerCena kotanja glavnog proizvoda umanjena za trokove
nusproizvoda: Trokovi materijala 100.000 Trokovi prerade glavnog
proizvoda 50.000 trokovi nusproizvoda 33.000 (sa slajda18) Obraun:
100.000+50.000--33.000=117.000
Kalkulacija cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane
proizvodnjeMetode:metod prodajne vrednosti metod zajednike fizike
jedinice mere metod prosenih trokova metod prosenih ponderisanih
trokova
Kalkulacija cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane
proizvodnje- Metod prodajne vrednostiMetod prodajne vrednosti
Primer: proizvode se dva proizvoda A i B prodajne cene su im 20
din za A i 30 din za B Ukupna proizvedena koliina A -10.000 i B
-20.000 komada Ukupni trokovi proizvodnje za A i B=400.000
Obraun cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metodom prodajne vrednostiProizvod Koliina (2) Prodajna cena (3)
Prodajna vrednost (4)= 2x3 200.000 Trokovi po Ukupni jedinici
trokovi prodajne (6) =5x4 vrednosti (5) 0.50 100.000 Cena kotanja
po jedinici (7) = 6:2 10
A
10.000
20
B
20.000
30
600.000
0.50
300.000
15
Ukupno
-
-
800.000
-
400.000
-
Trokovi po jedinici prodaje = Ukupni trokovi proizvodnje / Neto
prodajna vrednost = 400.000/800.000=0.50
Obraun cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod zajednike fizike jedinice mere
kod proizvoda koji se pojavljuju kao razliiti zbog agregatnog
stanja svoenje na uporedive koliine vri se primenom stope fizikog
prinosa (% iskorienosti sirovina)
Obraun cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod zajednike fizike jedinice mereProizvod Prinos po stopi
sirovine (2) Odnos sirovine prema jedinici proizvoda (3) 0.90
Iskorienje tone sirovine po kg (4)= 2x3 Procenat uea u iskorienosti
sirovine (5) Ukupni trokovi (6) Koliina proizvoda (7) Cena kotanja
(8) = 6:7
A
420 kg
378 kg
60% (zadato)
1.200.000
42.000 kg
28.57 din po kg
B
200 litara
1.30
260 kg
40% (zadato)
800.000
20.000 litara 40 din po litri
Ukupno
-
-
638 kg
100%
2.000.000 (zadato)
-
-
Obraun cene kotanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod prosenih trokova
samo za vezanu proizvodnju u kojoj se proizvodi izraavaju istom
jedinicom mere i meusobno se ne razlikuju re je o primeni iste
divizione kalkulacije u kuplovanoj proizvodnji veeg broja proizvoda
(ponoviti ovu kalkulaciju sa slajda 5)
Obraun cene kotanja glavnih proizvoda u kuplovanoj proizvodnji
metod prosenih ponderisanih trokova
pojavljuje se vie proizvoda koji se razlikuju po svojim
hemijskim , fizikim, vrednosnim i drugim karakteristikama prvo
treba obraunati pondere za obraun pondera koristi se: sadrina
korisne supstance energetska vrednost proizvoda koliina hranjivih
sastojaka aposorbovana koliina sirovine procenjena teina i
slini.
Obraun pondera za proizvod AApsorbovana koliina sirovine (ponder
1) Odnos duine i teine tehnolokog postupka (ponder 0.8) Ukupno
ponder = 1+0.8=1.8
Obraun cene kotanja proizvoda AProizvod Koliina Ponder Svedena
koliina Zajedniki trokovi po jedinici svedene koliine Ukupni Cena
trokovi kotanja proizvoda A proizvoda A
A
10.000 kg 1.8
10.000 x 1.8 = 2 din (zadato) 18.000 x 2= 36.000: 18.000 10.000
kg = 36.000 3.6 din
DODATNA KALKULACIJA CENE KOTANJAPrimenjuje se u proizvodnji po
individualnim porudbinamaako se radi o proizvodnji po komadnim
radnim nalozima, tada je radni nalog i osnova za izraunavanje cene
kotanja proizvoda ukoliko je u pitanju serijski radni nalog tada se
za obraun cene kotanja primenjuje ista diviziona kalkulacija cene
kotanja
