Cikli i Kontabilitetit dhe Regjistrimi i Ngjarjeve Ekonomike

Fitimi / Humbja (profiti neto) eshte i barabarte me pjesen e te hyres qe i mbetet firmes pasi te zbriten kostoja dhe shpenzimet tjera prej te hyrave totale.

Te hyrat – Kostoja / Shpenzimet = Fitimi Neto (Profiti). Fitimi / Humbja neto paraqet rritjen e ekuitetit te pronarit qe

rezulton prej operacioneve afariste. Fitimi / Humbja neto nuk perbehet vetem prej parase se

gatshme (keshit) apo ndonje aseti specifik. Fitimi / Humbja neto paraqet rritjen ne ekuitetin e pronarit

dhe se nuk ka lidhje direkte me keshin, sepse edhe firmat qe operojne me profit mund te mbesin pa para te gatshme.

Pjesa e Profitit (fitimit) te mbetur qe paraqitet tek bilanci i gjendjes paraqet totalin e fitimit te firmes qe eshte mbledhur/akumuluar gjate tere javes se saj afariste, minus shumen e shperndare per aksionaret apo pronaret e firmes e qe quhet divident.

Shkurt, Profiti i Mbetur paraqet pjesen e fitimit qe firma e mbane me qellim qe te financoje rritjen e saj.

Shume korporata sot ne bote jane te ketilla (te pasura, zhvilluara), sepse vazhdimisht kane rritur pjesen e fitimit te mbetur, qe me vone e kane angazhuar ne investime profitabile.

Pasqyra e te Ardhures eshte pasqyre financiare qe tregon te hyren, shpenzimet dhe fitimin neto te nje ekuiteti te biznesit (firmes) per nje periudhe specifike kohore.

Ne kete pasqyre tregohet fitimi neto qe eshte qellimi final i firmes. Fitimi neto (profiti) percaktohet duke krahasuar çmimet e mallrave, apo sherbimeve te shitura per nje periudhe me koston dhe shpenzimet tjera per prodhimin dhe shitjen e atyre mallrave dhe sherbimeve.

Termet teknike qe perdoren ne kete pasqyre quhen: E Hyra (revenue) dhe Shpenzimet.

Si rezultat, kontabilistet thone qe fitimi neto eshte i barabarte me te hyren e pergjithshme nga veprimtaria minus shpenzimet. Kur shpenzimet kalojne te hyren, kemi si rezultat humbjen neto.

Fitimi neto duhet te matet per nje periudhe te caktuar kohore. Kjo ndodhe keshtu sepse ne nuk mundemi te vleresojme fitimin neto, nese nuk e llogarisim ate per nje periudhe specifike.

Psh, kur nje menaxher thote se kemi pasur profit prej 10,000 $ profitabiliteti i biznesit nuk eshte i qarte. Ne nuk dime nese profiti prej 10,000$ eshte rezultat per nje jave, muaj, apo vit? Pra, profiti i firmes (biznesit) matet per periudha llogaritese (parimi i periudhes llogaritese).

Kohezgjatja e periudhes llogaritese varet nga ajo se sa shpesh menaxheret, pronaret, investitoret dhe njerezit tjere te interesuar kerkojne te informohen per suksesin (performancen) e firmes. Çdo biznes pergatit pasqyren vjetore te te ardhures, dhe shumica prej tyre i pergatitin ato ne çdo tre muaj.

E hyra paraqet shumen e mallrave dhe sherbimeve te shitura per nje periudhe te caktuar kohore. Kjo gje arrihet me shitjen e mallrave dhe sherbimeve tek klientet me ç’rast firma ose inkason para te gatshme (borxhit qe na kane te tjeret).

Realizimi i parave te gatshme dhe llogarive te arketueshme ndikon ne rritjen e aseteve ne nje ane, nuk ka kurrfare ndikimi ne detyrime, ndersa ndikon ne rritjen e ekuitetit te pronarit me ç’rast mundesohet edhe barazimi me rritjen e aseteve.

Si konkluzion, rritja e te hyres ndikon ne rritjen e ekuitetit te pronarit, qe vie si rezultat i operacioneve profitabile te biznesit.

E hyra definohet ne menyra te ndryshme varesisht nga natyra e biznesit: firmat qe shesin mallra i quajne ato Te Hyrat nga Shitjet, apo Te Hyrat nga Veprimtaria. Firmat qe kryejne sherbime i quajne: Te Hyrat nga Sherbimet.

Principi i njohjes se te hyres / ardhures, thote qe nje e hyre duhet te njihet si e tille kur mallrat jane shitur, apo sherbimet jane kryer. Ne kete pike firma veç ka shitur mallra dhe sherbimet e veta.

Te hyrat nuk mund te njihen si te tilla para shitjes se mallrave/sherbimeve porse vlera e tyre vetem mund te vleresohet.

Pas shitjes se mallrave/sherbimeve, krejte çka mbetet eshte mbledhja/inkasimi i vleres nga klienti.

Shpenzimet paraqesin kostot e mallrave te shitura dhe sherbimeve te kryera gjate procesit te realizimit te te ardhures.

Shembujte: kostoja e rrogave te punetoreve, koston e marketingut, qiraja, shpenzimet e mirembajtjes, amortizimit te ndertesave, makinave, teknologjise, mjeteve te zyres, etj. Me nje fjale, ne shpenzime hyjne te gjitha kostot qe behen me qellim te atraktimit dhe sherbimit te klienteve dhe ne kete menyre realizoj te ardhura.

Shpenzimet shpesh quhen edhe “kostoja e berjes se biznesit”, qe do te thote kostoja e nevojshme per te kryer punet e biznesit.

Nje shpenzim gjithmone ndikon ne zvoglimin e ekuitetit. Efekti qe ndodhe gjate shpenzimit eshte ose (1) ulje e asetit ose (2) rritje te detyrimit.

Ekziston nje raport i rendesishem ne mes te te hyres dhe shpenzimeve.

Shpenzimet behen me qellim te krijimit te te hyres. Per ta matur fitimin neto per nje periudhe, e hyra duhet te krahasohet karshi te gjitha shpenzimeve te shkaktuara per krijimin e asaj te hyre.

Koncepti i krahasimit, perputhjes se te hyres me shpenzimet ndryshe quhet edhe parimi i përputhjes.

Te hyrat rrisin ekuitetin e pronarit; dhe si te tilla regjistrohen ne anen kredi.

Shpenzimet zvoglojne ekuitetin e pronarit; dhe si te tilla regjistrohen ne anen debi.

Dividenti paraqet shperndarjen e aseteve (zakonisht para te gatshme) nga korporata tek aksionaret.

Ne nje kuptim, dividenti eshte i ngjajshem me shpenzimin, sepse kur shperndahet i zvoglon edhe asetet edhe ekuitetin.

Megjithate, dividenti nuk eshte shpenzim, dhe ai nuk zbritet nga e hyra kur e fitojme fitimin neto ne pasqyren e te ardhures.

Arsyeja pse dividenti nuk konsiderohet shpenzim eshte sepse ai nuk shfrytezohet per te realizuar te hyre.

Dividenti thjeshte eshte shperndarje e profitit per pronaret e korporates.

Standard BenzBilanci I gjendjes

31 01 2008

Paraja 33.900Llogarit e arketushme 800Pajisjet 20.400Ndertesa 32.000Toka 45.000Totali I aseteve 132.100Llogarit e pagushme 15.000Fletobligacionet 26.000Kapitali aks. 90.000Fitimi I mbajtur 1.100Totali I dety. dhe ekuiteti 132.100

Regjistrimi i transaksioneve te Pasqyres se te Ardhures: ilustrim me shembullin e “Standard Benz”.

Regjistrimi i transaksioneve ne ditar. Regjistrimi i transaksioneve ne llogari individuale dhe librin

kryesor. Bilanci provues.

me 31 janar 2007, eshte regjistru e hyre ne shumen prej 2,200$ e cila eshte inkasuar ne para te gatshme (cash).

me 31 janar jane paguar me cash pagat e punetoreve per janar ne shume prej 1,200$.

me 31 janar jane paguar me cash shpenzimet e mirembajtjes ne shume prej 200$.

me 1 shkurt eshte paguar gazetes Koha Ditore 360$ ne para te gatshme (cash) per publikimin e reklames qe eshte publikuar gjate muajit shkurt.

me 2 shkurt eshte blere hapesire tek Radio Prizreni per emetimin e reklames se radios ne shume prej 470$, pagese e cila do te behet brenda 30 diteve.

me 4 shkurt eshte blere material harxhues te punes , qe i kane kushtuar 1,400$. Pagesa do te behet brenda 30 diteve.

Me 15 shkurt eshte regjistru e hyre ne shumen prej 4.980€ e cila eshte e inkasuar ne te gatshme

Me 28 shkurt, eshte regjistru e hyre ne shumen prej 5.400 €, e cila do te inkasohet me vone.

Me 28 shkurt jane paguar ne kesh shpenzimet e pagave ne shume prej 4.900 €

Me 28 shkurt jane regjistruar shpenzimet e mirembajtjes ne shume prej 1.600 €, por do te paguhen me vone

Me 28 shkurt, kompania ka shperndare dividenten ne shume prej 3.200 €, ne kesh

Data Emri dhe pershkrimi Ref Debi Kredi

31jan Paraja

1 2.200

te hyrat realizimi I te hyrave

2 2.200

31jan Shpenzimet e pages 3 1.200

Paraja per pagesen e punt.

4 1.200

31jan Shpenzimet e mirem 5 200

Paraja pagesat per miremba

6 200

01shku

Shpenzimet e reklam 7 360

Paraja per shpen. e reklam

8 360

02shku

Shpenzimet e reklames 9 470

llog.e pagushme per shpenz. e radios

10 470

04shku

Materiali harxhues 11 1.400

Llog e pagushme per blerje me afat

12 1.400

15shku

Paraja 13 4.980

te hyrat per realizimin e te hyrave

15 4.980

28shku

Llogarit e arketushme 16 5.400

te hyrat per realizimin e te hyr

17 5.400

28shku

Shpenzimet e pagave 19 4.900

Paraja pagesa e puntoreve

20 4.900

28shku

Shpenzimet e mirmb 21 1.600

Lloga e pagu pagesa me afat per mir

22 1.600

28shku

Divident j ParajaPer shperndar.e divid

2324

3.2oo 3.200

25.910 25.910

ParajaD K

S) 32.80031/01 2.20015/02 4.980

31/0 1.20031/01 200 01/02 36028/02 4.90028/02 3.200 S) 30.120

Kapitali rezervD K

20/01 90.000

Toka

s) 45.000

D K

NdertesaD K

s) 32.000

FletobligacionetD K

s) 26.000

Pajisjet dhe veglat

s) 20.400

Llogarit e pagushmeD K D K

s) 15.00002/02 47004/02 1.40028/02 1.600

Llogarit e arketushme

s) 800 28/02 5.400

Te hyrat Shpen. mirmbajtjesD K

D K D K

31/01 20028/02 1.600

Shpen.pagaveD K

31/01 1.20028/02 4.900

s) 18.470

s) 6.200

31/01 2.20015/02 4.98028/02 5.400

s)12.580 s)1.800

s) 6.100Shpen e reklamesD K01/02 36002/02 470

s)830

Material harxhus

04/02 1.400Dividenta

D KD K

28/02 3.200

Para se te shfrytezojme bilancet (salldot) e llogarive individuale per te pergatitur bilancin e gjendjes, eshte e nevojshme te provojme nese llogarite me bilance debitore jane te barabarta me llogarite me bilance kreditore.

Kjo prove e barazimit te bilanceve debitore dhe kreditore quhet bilanci provues.

Bilanci provues eshte nje liste dy – koloneshe qe liston emrat dhe balancet (salldot) ne renditjen qe ato paraqiten ne librin kryesor. Bilancet debitore listohen ne kolonen e majte dhe bilancet kreditore ne kolonen e djathte.

Totali i dy kolonave duhet te perputhet/ barazohet dhe se brenda tyre permbajne llogarite edhe te bilancit te gjendjes edhe te pasqyres se te ardhures (shif sllajdin ne vijim).

Standard BenzBilanci Provues28 shkurt, 2007

Paraja e gatshme (Cash).........................................................................................30.120$Llogarite e Arketueshme..........................................................................................6,200Material pune............................................................................................................1,400Toka.........................................................................................................................45,000Ndertesa...................................................................................................................32,000Veglat dhe Paisjet.....................................................................................................20,400Detyrimet bankare (Fleteobligacionet)..............................................................................................26,000$Llogarite e Pagueshme......................................................................................................................18.470Kapitali Fillestar................................................................................................................................90,000Fitimi mbetur.............................................................................................................................................0Dividenti...................................................................................................................3,200E hyra nga sherbimet ………….......................................................................................................12,580Shpenzimet e reklames.................................................................................................830Shpenzimet e rrogave................................................................................................6,100Shpenzimet e mirembajtjes........................................................................................1,800 Totalet: 147,050$ 147,050$

Detyre shtepie

Kompania “ALFA - sherbime konsultative” ka filluar biznesin me 20 janar, 2007. Kompania mban keto llogari individuale:

Paraja e gatshme – Cash Kapitali fillestarLlogarite e arketueshme Profiti i mbrturMateriali i zyres E hyra nga konsultimet Paisjet e zyres Shpenzimet e qiraseLlogarite e pagueshme Shpenzimet e mirembajtjes

Kompania ka kryer keto transaksione gjate muajit janar, 2007:

Jan. 20 Ka emetuar/leshuar 5,000 aksione per kapitalin fillestar ne shume prej 50,000€. Jan. 20 Ka paguar 400€ qirane e zyres per muajin janar 2007.Jan. 21 Ka blere material te zyres per 200€. Materiali i zyres do te zgjas per disa muaj dhe se pagesa do te behet

deri me 15 shkurt 2007.Jan. 22 Ka blere mjete te zyres me para te gatshme (cash) ne vlere prej15,000€.Jan. 26 Ka kryer sherbime konsultative dhe u ka faturuar klienteve shumen prej 2,000€. Shuma nuk do te

inkasohet deri ne shkurt 2007.Jan. 31 Eshte regjistruar shpenzim i mirembajtjes ne shume prej 100, pagesa nuk do te behet deri me 20 shkurt

2007.

Instruksionet:a. Regjstroj te gjtha transaksionet ne forme te ditarit.b. Regjstroj te gjtha transaksionet ne llogarite perkatese individuale dhe ne librin kryesor.c. Hartoje bilancin provues me daten janar 31, 2207.d. Shpjego me fjale pse llogaria e profitit te mbetur ka balance ZERO.

Pyetjet?

Fund i kapitullit 3