OAS I godina

ISTORIJA PRAVA I DRŽAVE

Školska 2014/2015. godina

Doc.dr Edit Der Šeregelj

edit.der.seregelj@fpsp.edu.rs

1. OSNOVNA LITERATURA

- Avramović S; Stanimirović V.;: „Uporedna pravna tradicija”, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2014.

- Krkljuš Ljubomirka;: „Pravna istorija srpskog naroda”, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2014.

- Istorijski atlas

- Stanimirović Vojislav;: „Hrestomatija za uporednu pravnu tradiciju”, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2013.

2. DODATNA LITERATURA

- Larousse; “Drevne Civilizacije”, Laguna, Beograd, 2008.

- Paul Kartlidž; „Antička Grčka”, Stylos, Novi Sad, 2007

- Erik Sass i Steve Wiegand; Smešna istorija sveta, “Kompjuter biblioteka”, Beograd, 2011.

3. PREDISPITNE OBAVEZE

3.1 Predavanja i vežbe (max. br. poena 5)

Studenti su obavezni da posećuju predavanja i vežbe. Prisustvom na

predavanjima i vežbama student može da ostvari maksimalno 5. poena.

3.2 Seminarski rad (max. br. poena 10)

Student je dužan da uradi seminarski rad, poštujući Uputstvo koje je dato u

nastavku teksta. Za temu ili materijal za izradu seminarskog rada student se direktno

obraća profesorki dr Edit Der Šeregelj, bez mogućnosti samovlasnog izbora teme pod pretnjom odbačaja rada.

3.3 Kolokvijum (max. br. poena 30)

Kolokvijum je u obliku testa i obuhvata gradivo Starog veka iz udžbenika Uporedna

pravna tradicija i autorizovanih slajdova predmetnog profesora.

Maksimalan broj poena koje student može ostvariti na kolokvijumu je 30 s tim što

svaka dva negativna odgovora brišu jedan pozitivan odgovor. Ukoliko je rezultat

kolokvijuma minus bodova isti se ocenjuje sa 0 bodova.

3.4 Završni rad (max. br. poena 55.)

Završni rad student polaže pismeno ili usmeno i obuhvata gradivo od Srednjeg

veka do kraja udžbenika Uporedno pravna tradicija, autora C. Avramović-V. Stanimirović; i cela materija iz udžbenika Pravna istorija srpkog naroda autorke Ljubomirke Krkljuš prema pitanjima koja su sastavni deo ovog kartona.

4. OPŠTI I POSEBNI STANDARDI za izradu SEMINARSKIH (STRUČNIH) RADOVA za školsku 2014/15. godinu

OPŠTI STANDARDI

1. Izbor teme seminarskog rada vrši se isključivo po odobrenju profesorke

2. Pored izvora i literature na kojoj se temelji udžbenik poželjno je konsultovanje i drugih izvora iz odabrane materije i, po potrebi, savetovanje sa mentorom.

3. Seminarski rad je samostalno delo (sastav) studenta u kojem se pod nadzorom predmetnog saradnika (nastavnika) obrađuje određena tema.

Pod seminarskim radom, podrazumeva se i esej na odgovarajuću temu, urađen projekat, prevod iz stranog udžbenika, stranog časopisa, objavljen odgovarajući rad u domaćem ili stranom časopisu, učešće na domaćim, ili međunarodnim konferencijama sa odgovarajućim radom, drugi sastav koji ima stručnu vrednost za određeni predmet, ili je u vezi sa istim, grupa zadataka, što ocenjuje predmetni saradnik, odnosno nastavnik.

4. Naziv teme za seminarski rad određuje predmetni saradnik (nastavnik) ili isti student bira samostalno, što se definiše uputstvom koje svaki nastavnik (saradnik), za svoj nastavni predmet, ističe na el. indeksima studenata.

5. Font: Seminarski rad se piše fontom Times New Roman 12, normalni prored i razmak.

6. Obim rada:

- Ukoliko je modelom ocenjivanja za konkretni nastavni predmet predviđeno da se seminarski rad boduje sa 10 poena, isti treba da bude obima 8 - 10 strana.

- Ukoliko je modelom ocenjivanja za konkretni nastavni predmet predviđeno da se seminarski rad boduje sa 20 poena, isti treba da bude obima 12 - 15 strana.

Modeli ocenjivanja (Model 1 i Model 2) i kurikulumi studijskih programa koji se realizuju na Fakultetu su sastavni deo ovih standarda (Prilog 1).

7. Seminarski rad mora da ima sledeće elemente:

- naslovnu stranicu,

- stranicu sadržaja,

- uvod,

- razradu,

- zaključak,

- aplikativnost rada, i

- stranicu citiranih dela.

Naslovna stranica sadrži: naziv seminarskog rada (naziv teme), ime i prezime studenta, naziv predmeta na koji se rad odnosi, naziv profesora kome se rad predaje, naziv fakulteta i mesec i godinu kada je rad napisan.

Stranica sadržaja sadrži naslove koji postoje u radu i brojeve stranica na kojima se naslovi nalaze. Naslovi se navode u fontu koji imaju u samom radu. Naslovi drugog i trećeg nivoa se navode ispod naslova prvog nivoa sa malim razmakom u odnosu na njega.

Uvod je uvertira u rad. Sadrži: implikacije teme sa opštim društvenim pojavama, obrazloženje značaja istraživanja određene teme, kratki prikaz koncepta samog rada, napomene studenta u vezi konkretnog istraživanja i sl. Obično je oko jedne stranice.

Razrada sadrži materiju seminarskog rada, teme koja se istražuje. Treba da ima najmanje dva naslova prvog nivoa (font 16, podebljano, velika slova). Naslov prvog nivoa treba da sadrži najmanje dva naslova drugog nivoa (font 14, podebljano, podvučeno, mala slova sa velikim početnim slovom). Naslov drugog nivoa može, a nije neophodno, da sadrži najmanje dva naslova trećeg nivoa (font 13, podebljano, mala slova sa početnim velikim slovom). Naslov prvog nivoa obuhvata jednu logičku celinu, ostali naslovi obuhvataju manje celine, koje treba da budu u saglasnosti sa osnovno navedenom u naslovu prvog nivoa. Ispod samog naslova prvog nivoa treba da postoji sama definicija, obrazloženje navedene celine, koja uvodi u naslove drugog nivoa (par rečenica, do pola stranice).

Seminarski rad mora da sadrži fusnote (opcija u Wordu – „insert-reference-footnote“). Fusnote se navode uvek kada se koriste delovi teksta iz određenog izvora. Fusnote se ne stavljaju kada se objašnjava navedeni citat, kada se piše u kontinuitetu iz jednog izvora (samo nekoliko rečenica, posle se opet postavljaju), kada se pišu svoje reči, u zaključku, i sl. Fusnota sadrži: prezime autora, početno slovo imena, naziv dela (italic), izdavača, grad izdavača, godinu izdanja dela, broj stranice na kojoj se citat nalazi. Stavlja se u navodnike, i prepisuje doslovce (Primer: Antonijević, Z., Poslovi platnog prometa, Finansijski

studio, Beograd, 1970., str. 5). Poželjno je da se manje doslovno citira, a da se više parafrazira materija iz raspoloživih izvora. Fusnota izgleda isto i u slučaju parafraziranja, osim što ispred prezimena autora stoji prefiks: "Vidi".

Rad mora da ima najmanje 5 različitih fusnota.

Zaključak je rezime, rezultat istraživanja, sumirani, parafrazirani rad na prostoru oko jedne stranice. U zaključku se navode i zapažanja istraživača (studenta koji piše rad), saznanja do kojih je došao, stavovi i sl.

U aplikativnom delu, navodi se primenjivost rada u realnim uslovima, obima od jedne trećine do jedne polovine strane. Ukoliko po mišljenju kandidata rad nema aprikativnost, to se obrazlaže i navode argumenti.

Stranica citiranih dela sadrži navod celokupne literature koja je korišćena u radu (knjige, časopisi, Internet stranice, itd.). Dela se navode po azbučnom/abecednom redosledu. Navodi se redni broj, prezime i ime autora, u sledećem redu se nalazi godina izdanja dela, naslov (italic), naziv izdavača, grad izdavača, godinu izdanja. Podaci sa Interneta se navode na sledeći način: stranica, naslov, prezime i ime autora (ako je navedeno) i datum preuzimanja teksta sa mreže. Rad mora da sadrži minimalno 3-5 citiranih dela.

8. Seminarski (stručni) radovi se mogu pisati samostalno ili timski.

Ukoliko se seminarski (stručni) rad piše timski (na primer: prevodi stranih tekstova), svaki od članova tima treba da dobije od predmetnog saradnika (nastavnika) za obradu određeni broj strana. Ukoliko se seminarski rad radi timski, svaki član tima treba da napiše poseban rezime i posebnu aplikativnost rada, dok se rad dostavlja kao celina.

9. Dostavljanje seminarskog rada: Urađeni seminarski rad se dostavlja elektronskim putem (e-mail) saradniku (nastavniku) u unapred određenim rokovima koji se objavljuju na internet stranici Fakulteta i el. indeksima studenata. Seminarski radovi se ne dostavljaju u štampanom obliku pre, posle i/li na dan održavanja ispita.

10. Ocenjivanje seminarskog rada, po pravilu, obavljaju saradnici. Nastavnici koji imaju manje opterećenje u nastavi (manje od 2 (dva) nastavna predmeta na kojima su angažovani u toku školske godine), sami vrše ocenjivanje seminarskih radova i, u tom pogledu, preuzimaju ulogu saradnika.

Saradnici, odnosno nastavnici koji preuzimaju ulogu saradnika, u unapred određenim terminima, organizuju odbranu seminarskih radova i formiraju ocenu na bazi kvaliteta seminarskog rada i usmene odbrane. Ukoliko ne postoji

mogućnost organizovanja odbrane seminarskih radova, saradnik (nastavnik) će ocenu formirati na bazi kvaliteta pismenog rada.

Ukoliko je modelom ocenjivanja za konkretni nastavni predmet predviđeno da je maksimalni broj poena kojim se seminarski rad boduje 10 poena, isti se, u zavisnosti od kvaliteta seminarskog rada i usmene odbrane, ocenjuje sa 5 i/li 10 poena.

Ukoliko je modelom ocenjivanja za konkretni nastavni predmet predviđeno da je maksimalni broj poena kojim se seminarski rad boduje 20 poena, isti se, u zavisnosti od kvaliteta seminarskog rada i usmene odbrane, ocenjuje sa 10, 15 i 20 poena.

11. Ukoliko student želi da popravi broj bodova na seminarskom radu, može napisati novi rad. Ukoliko se na novom radu i odbrani ostvari manji broj bodova, student zadržava raniji broj bodova.

12. Seminarski radovi koji ne zadovoljavaju propisane standarde, ili kriterijume, odnosno koji ostvare manje od 5 odnosno 10 bodova, smatraju se da nisu zadovoljili i vraćaju se kandidatu uz obrazloženje i zahtev da student napiše novi rad.

13. Nastavnici, odnosno saradnici su dužni da čuvaju seminarske radove najmanje 7 dana od dana objavljivanja rezultata, kao i da omoguće studentu uvid u svoj seminarski rad i primedbe koje je na naveo predmetni saradnik, ili nastavnik.

14. Zabranjeno je kopirati, prepisivati i slično bez koršćenja tačnih navoda. Radovi u kojima se koristi princip COPY - PASTE materijala, teksta ili delova teksta sa Interneta bez navoda neće se uzimati u razmatranje i takvi radovi će biti negativno ocenjeni kao i sadržaj preuzet sa sajta Wikipedia.

15. Opšti standardi za izradu seminarskih (stručnih) radova, primenjuju se na sve nastavne predmete koji se izvode na osnovnim akademskim studijama Fakulteta.

Posebni standardi za izradu seminarskih (stručnih) radova, primenjuju se na pojedine nastavne predmete (strani jezici, matematika/poslovna matematika, statistika, operaciona istraživanja i dr.) zbog specifičnosti konkretnih nastavnih predmeta.

Opšti i posebni standardi za izradu seminarskih (stručnih) radova, primenjuju se počev od 15. januara 2015. godine.

16. Obavezuju se predmetni nastavnici (saradnici) da standarde za izradu seminarskih radova iz svojih nastavnih predmeta usaglase sa opštim standardima.

5. LISTA PITANJA ZA ZAVRŠNI RAD IZ PREDMETA ISTORIJA PRAVA I DRŽAVE

Ispitna pitanja po knjizi:

I. Avramović S; Stanimirović V.;: „Uporedna pravna tradicija”, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2014. od strane 136 do 326.

II. Krkljuš Ljubomirka;: „Pravna istorija srpskog naroda”, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2014.

1. Osnovna obeležja srednjeg veka

2. Nastanak Vizantije

3. Organizacija vlasti u Vizantiji

4. Društvena struktura i feudalizacija Vizantije

5. Izvori vizantijskog prava

6. Specifičnost vizantijske pravne tradicije (građansko pravo, krivično pravo i sudski postupak u Vizantiji)

7. Odnos države i crkve u Vizantiji

8. Nastanak šerijatske pravne tradicije

9. Organizacija vlasti u arapsko-islamskoj državi

10. Društvena struktura Arapske-islamske države

11. Izvori šerijatskog prava

12. Osobenosti šerijatskog prava (građansko pravo, krivično pravo, sudstvo i sudski postupak)

13. Germanske varvarske države – stvaranje zajedničkog embriona nemačke i francuske pravne tradicije

14. Društvena struktura u germanskim državama

15. Organizacija vlasti u germanskim državama

16. Germansko pravo ili germanska prava?

17. Građansko, krivično pravo i sudski postupak u germanskim državama

18. Postavljanje temelja srednjovekovne Engleske i stvaranje Common Law tradicije

19. Magna Carta Libertatum – Velika povelja sloboda

20. Habeas Corpus Act

21. Engeski Common Law

22. Izvori prava u engleskoj srednjovekovnoj pravnoj tradiciji

23. Građansko pravo u Common Law sistemu

24. Krivično pravu u Common Law sistemu

25. Suđenje i sudski postupak anglosaksonskog prava

26. Periodizacija pravne tradicije modernog doba

27. Moderna država u Novom veku – od monarhije ka republici

28. Pruski zakonik

29. Austrijski građanski zakonik

30. Nemački građanski zakonik

31. Nizozemska revolucija – prva revolucija modernog doba

32. Ustav Švajcarske iz 1848. godine

33. Švajcarski građanski zakonik

34. Ustavni akti moderne Engleske

35. Deklaracija o nezavisnosti Američke revolucije

36. Američki Ustav iz 1787. i predsednički sistem

37. Bill of Rights i ustvani amandmani

38. Velika francuska revolucija

39. Deklaracija o pravima čoveka i građanina

40. Francuski ustav iz 1791. godine

41. Ustav Francuske iz 1793. godine

42. Treći francuski Ustav iz 1795. godine

43. Napoleon i francusko pravo

44. Druga republika u Francuskoj i Ustav iz 1848. godine

45. Treća Francuska republika

46. Četvrta i peta republika u Francuskoj

47. Postanak i razvoj Srbije

48. Državno i društveno uređenje Srbije

49. Pravni izvori u srednjovekovnoj srpskoj državi (običajno pravo, povelje, međunarodni ugovori, vizantijski zakoni)

50. Donošenje Dušanovog zakonika

51. Sadržina i sistem Dušanovog zakonika

52. Odnos Dušanovog zakonika prema vizantijskom pravu

53. Primena Dušanovog zakonika

54. Značaj Dušanovog zakonika

55. Društveno uređenje Srbije od 12. do 15. veka

56. Vlastela u srednjovekovnoj Srpkoj državi

57. Zavisno stanovništvo u Srednjovekovnoj Srpskoj državi

58. Gradsko stanovništvo u Srednjovekovnoj Srpskoj državi

59. Organizacije državne vlasti u Srednjovekovnoj Srpskoj državi

60. Funkcije vladalačke vlasti u Srednjovekovnoj Srpskoj državi

61. Odnos vladaoca i Sabora u Srednjovekovnoj Srpskoj državi

62. Krivično pravo u feudalnoj Srbiji

63. Građansko pravo u feudalnoj Srbiji

64. Uređenje sudova i sudski postupak u feudalnoj Srbiji

65. Postanak Turske države i centralna državna vlast

66. Proces čitlučenja u vreme turske vladavine u Srbiji

67. Samouprave Srba u osmanskoj državi – knežinske samouprave

68. Položaj Srpske pravoslavne crkve za vreme turske vladavine

69. Srpska država Prvog ustanka

70. Drugi srpski ustanak

71. Hatišerifi od 1830. i 1833. godine

72. Sretenski ustav (prilike pre donošenja, sadržina i značaj Ustava)

73. Turski ustav od 1838. godine – donošenje i sadržina

74. Srpski građanski zakonik

75. Krivični (kaznitelni) zakonik za Knjaževstvo Srbiju

76. Ustavni zakoni Mihajla Obrenovića

77. Namesnički ustav (prilike pre donošenja, rad na donošenju Ustava, sadržina Ustava, značaj ustava od 1869. godine)

78. Ustav od 1888. godine (prilike pre donošenja, pripreme za donošenje Ustava i njegova sadržina)

79. Značaj Ustava od 1888. godine

80. Ustav iz 1901. godine

81. Ustav od 1903. godine

82. Balkanski ratovi i teritorijalno proširenje Srbije

83. Razvoj Jugoslovenske ideje

84. Prvi svetski rat i stvaranje zajedničke države

85. Završna faza jugoslovenskog ujedinjenja – Prvodecembarski akt

86. Državnopravni provizorijum 1918. – 1921. godine

87. Obrazovanje vlade i privremenog narodnog predstavništva

88. Donošenje Vidovdanskog ustava

89. Vidovdanski ustav

90. Uvođenje Šestojanuarske diktature

91. Zakoni i karakter diktature

92. Ustav od 1931. godine (razlozi donošenja i sadržina Ustava)

93. Revizije Ustava iz 1931. godine

94. Karakteristike pravnog sistema Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca odnosno Kraljevine Jugoslavije

95. Rad na izjednačavanju zakonodavstva