09042019

1

Karıştırma ve Karışımlama Makinaları

Karıştırma ve karışımlama işlemleri birbirinden farklı işlemlerdir

Karıştırma (agitating) kap iccedilindeki bir fazın iccedilerden ya da dışardan bir etki ile dairesel hareketi şeklinde tanımlanabilir

Tereyağı uumlretiminde kullanılan doumlner tip yayıkların suumltuuml ccedilalkalaması silo tanklarda duran suumlt şeker şurubu ve yemeklik yağ gibi uumlruumlnlerin homojenliğinin bozulmaması iccedilin suumlrekli karıştırılması gibi

Karışımlama

Karışımlama (mixing veya blending) ise ccediloğu kez karıştırma birim işleminden hemen sonra yapılan iki ya da daha ccedilok fazın iccedilerden bir etki ile hareket ettirilerek birbirleri iccedilinde dağılması bir başka deyişle heterojen yapının bozulması ve tekduumlze bir karışım elde edilmesidir

Eritme (krem) peyniri dondurma ccedilukulatamiksleri ve fırıncılık (ekmek biskuumlvi peksimet kraker vb) uumlruumlnleri ile ilgili hamurların hazırlanması gibi

Karışımlamada kullanılan terimler

Karışımlama işlemi iccedilin yabancı dillerde farklı terimler ile tanımlanmaktadır

Oumlrneğin iki fazın boyutlarının kuumlccediluumlltuumllerek karıştırılması (blending kneading milling)

uumlruumlnuumln dispers hale getirilmesi (dispersing) ve

ccedilalkalama (shaking)

Şekerin ccedilay iccedilinde kaşıkla karıştırılarak (stirring) eritilmesi gibi

Gıda enduumlstrisinde uumlruumlnlerin karıştırılması ve karışımlanmasının

amaccedilları

Birbirine karışmayan iki sıvı ya da yarı-sıvı fazı birbiri iccedilinde dağıtmak (sıvı-sıvı emuumllsiyonu ya da suspansiyonu)

Birbirine karışabilen sıvı ya da yarı-sıvı fazları karışımlamak

Katı ya da yarı katı fazların sıvı ya da yarı-sıvı fazlar iccedilinde duumlzenli dağılımını sağlamak (sıvı-katı suumlspansiyonu)

Sıvı faz iccediline gaz fazının dağılımını sağlamak

Sıvı faz ile onu ccedilevreleyen kabın ccedileperi arasında ısı aktarımı sağlamak (ısıl iletim ısıl taşınım)

09042019

2

Tanklar

Genelde tank veya tekne olarak tanımlanan ve karışımın ya da karışımlama işleminin iccedilinde gerccedilekleştirildiği kaplar yerine goumlre işlem tankı silo tank mayalama teknesi mikser kazanı gibi ccedileşitli adlar alırlar

Yatay ya da duumlşey eksenli olabilen tanklar 5 -100000 litre hacminde sıvı uumlruumln silo tanklarına kadar ccedileşitli buumlyuumlkluumlkte yapılırlar

sabit ya da hareketli yatay ya da duumlşey eksenli işlemin oumlzelliğine goumlre tepesi atmosfere accedilık ya da kapalı tek ya da ccedilift ceketli yalıtımlı ya da yalıtımsız genellikle paslanmaz ccedilelik malzemeden yapılmış olabilir

Ccedileşitli kapasitelerde balans tankları

Tank aksesuarları

Genellikle tepeden veya yandan giriş yapan ve bir elektrik motoru ile tahrik edilen şafta (mile) bağlı ldquokarıştırıcırdquo (pervane palet turbin vs) ile uumlruumlnuumln hareketi sağlanır

Tanka ayrıca amaca goumlre sıcak su buhar soğuk su giriş ve ccedilıkış boğazları vanalar sıcaklık ve vakum oumllccedilerler ile goumlzetleme camı gibi elemanlar bağlanır

Şekil 457 (a) Yalıtımlı ve paletli karıştırıcılı silo tank (b) Ccedilift cidarlı soğutmalı veya ısıtmalı tank (c) İccedilinde sıyırıcı tip karıştırıcılı buhar ceketli oumlzel işlem tankı

09042019

3

Karıştırıcılar Karıştırıcılar sıvı uumlruumlnde

oluşturdukları akıma goumlre ikiye ayrılırlar Karıştırıcı şaftına paralel akım oluşturanlara ldquouumlst akım karıştırıcılar (axial flow)rdquo karıştırıcı şaftına teğetsel ya da yarıccedilap youmlnuumlnde sıvı akımı oluşturanlara ise ldquomerkezkaccedil akım karıştırıcılar (radialflow)rdquo denir

Karıştırıcılar pervaneler ccedilarklar ve tuumlrbin karıştırıcılarolarak uumlccedile ayrılır

Pervaneler

Uumlst akım oluşturan ve duumlşuumlk viskoziteli uumlruumlnler

iccedilin kullanılan yuumlksek devirli karıştırıcılardır

Doumlnen pervane sıvı iccedilinde bir heliks oluşturur

Pervanenin bir tam devri sonunda sıvı

pervane kanatlarının eğimine bağlı olarak

uzunlamasına belirli bir uzaklığa iletilmektedir

Bu uzaklığın pervane ccedilapına oranına

ldquopervanenin atış uzaklığırdquo denir

Şekil 458 Şekil 458 (a) Kare atışlı standart uumlccedil kanatlı (b) Oumlzel iki kanatlı (c) Oumlzel uumlccedil kanatlı kapalı

Ccedilarklar

Ccedilarklar iki ya da ccedilok bıccedilaklı (paletli) bağlı oldukları şafta dikey konumlandırılmış orta viskoziteli sıvılar iccedilin kullanılan karıştırıcılardır

Ccedilift ceketli ısı aktarımlı işlem tanklarında ısıya karşı hassas uumlruumlnlerin iccedil cidara yapışarak esmerleşmesini oumlnlemek amacıyla sıyırmalı bıccedilaklı karıştırıcılar kullanılır

Axial flow impeller (left) and radial flow impeller (right)

09042019

4

Şekil 459 Ccedilarklı karıştırıcılar a) Duumlz ccedilarklı b) Atışlı ccedilarklı c) Ccedilapalı ccedilarklı Tuumlrbinler

Tank eksenindeki bir şafta bağlı ccedilok sayıda bıccedilak ya da kanatccedilıktan oluşan karıştırıcılardır

Kanatccedilıklar duumlz eğri accedilık yarı accedilık ya da oumlrtuumlluuml olabilirler

Guumlccedilluuml akımlar oluşturan tuumlrbinler geniş bir viskozite alanı iccedilinde etkilidirler

Tuumlrbinli karıştırıcıda sıvının kanatccedilıkları ccedilevrelediği boumllgede yuumlksek kargaşalı ve suumlrtuumlnmesi fazla olan hızlı bir akım oluşmaktadır Asıl sıvı akımı yarıccedilap youmlnuumlndedir

Şekil 460 Tuumlrbinli karıştırıcılar (a) Accedilık duumlzguumln bıccedilaklı (b) Kanatlı diskli (c) Kıvrık bıccedilaklı (d) Kıvrık bıccedilaklı difuumlzoumlrluuml

flow based classification of impellers

09042019

5

Karıştırıcılı Tanklarda Akım Tipleri

Karıştırıcılı bir tanktaki akım tipi karıştırıcının tipine sıvı uumlruumlnuumln oumlzelliklerine tankın karıştırıcının ve engellerin boyutlarına goumlre değişir

Karıştırıcı şaft tank eksenine yerleştirilmiş ise sıvı yuumlzeyinde girdap oluşturur

Girdap bazı durumlarda istenmeyen bir olaydır Oumlrneğin ccedilikolata ve dondurma miksinde fındık parccedilaları varsa parccedilalar merkezkaccedil kuvveti ile dışa doğru atılır oradan aşağı inerek tankın merkezinde toplanırlar Tanktaki sıvının uumlccedil bileşeni vardır- Yarıccedilap youmlnuumlnde- Şafta parallel- Şafta teğet

Şekil 461 Girdap oluşumunun şematik goumlruumlnuumlmuuml

Girdap olayını oumlnlemenin yolları

Kuumlccediluumlk tanklarda karıştırıcı tankın merkezi dışına yerleştirilebilir

Buumlyuumlk tanklarda karıştırıcı tankın yan tarafından giriş yapar

Dikey ve merkezi karıştırıcılı olan tankların ccedilevresel iccedil yuumlzeyinde dikey engeller (dalgakıran) koyulabilir

Şekil 462 (a) Şaft merkez hattı dışında (b) Yandan girişli şaft (c) Merkez şaftlı dalgakıranlı tank

09042019

2

Tanklar

Genelde tank veya tekne olarak tanımlanan ve karışımın ya da karışımlama işleminin iccedilinde gerccedilekleştirildiği kaplar yerine goumlre işlem tankı silo tank mayalama teknesi mikser kazanı gibi ccedileşitli adlar alırlar

Yatay ya da duumlşey eksenli olabilen tanklar 5 -100000 litre hacminde sıvı uumlruumln silo tanklarına kadar ccedileşitli buumlyuumlkluumlkte yapılırlar

sabit ya da hareketli yatay ya da duumlşey eksenli işlemin oumlzelliğine goumlre tepesi atmosfere accedilık ya da kapalı tek ya da ccedilift ceketli yalıtımlı ya da yalıtımsız genellikle paslanmaz ccedilelik malzemeden yapılmış olabilir

Ccedileşitli kapasitelerde balans tankları

Tank aksesuarları

Genellikle tepeden veya yandan giriş yapan ve bir elektrik motoru ile tahrik edilen şafta (mile) bağlı ldquokarıştırıcırdquo (pervane palet turbin vs) ile uumlruumlnuumln hareketi sağlanır

Tanka ayrıca amaca goumlre sıcak su buhar soğuk su giriş ve ccedilıkış boğazları vanalar sıcaklık ve vakum oumllccedilerler ile goumlzetleme camı gibi elemanlar bağlanır

Şekil 457 (a) Yalıtımlı ve paletli karıştırıcılı silo tank (b) Ccedilift cidarlı soğutmalı veya ısıtmalı tank (c) İccedilinde sıyırıcı tip karıştırıcılı buhar ceketli oumlzel işlem tankı

09042019

3

Karıştırıcılar Karıştırıcılar sıvı uumlruumlnde

oluşturdukları akıma goumlre ikiye ayrılırlar Karıştırıcı şaftına paralel akım oluşturanlara ldquouumlst akım karıştırıcılar (axial flow)rdquo karıştırıcı şaftına teğetsel ya da yarıccedilap youmlnuumlnde sıvı akımı oluşturanlara ise ldquomerkezkaccedil akım karıştırıcılar (radialflow)rdquo denir

Karıştırıcılar pervaneler ccedilarklar ve tuumlrbin karıştırıcılarolarak uumlccedile ayrılır

Pervaneler

Uumlst akım oluşturan ve duumlşuumlk viskoziteli uumlruumlnler

iccedilin kullanılan yuumlksek devirli karıştırıcılardır

Doumlnen pervane sıvı iccedilinde bir heliks oluşturur

Pervanenin bir tam devri sonunda sıvı

pervane kanatlarının eğimine bağlı olarak

uzunlamasına belirli bir uzaklığa iletilmektedir

Bu uzaklığın pervane ccedilapına oranına

ldquopervanenin atış uzaklığırdquo denir

Şekil 458 Şekil 458 (a) Kare atışlı standart uumlccedil kanatlı (b) Oumlzel iki kanatlı (c) Oumlzel uumlccedil kanatlı kapalı

Ccedilarklar

Ccedilarklar iki ya da ccedilok bıccedilaklı (paletli) bağlı oldukları şafta dikey konumlandırılmış orta viskoziteli sıvılar iccedilin kullanılan karıştırıcılardır

Ccedilift ceketli ısı aktarımlı işlem tanklarında ısıya karşı hassas uumlruumlnlerin iccedil cidara yapışarak esmerleşmesini oumlnlemek amacıyla sıyırmalı bıccedilaklı karıştırıcılar kullanılır

Axial flow impeller (left) and radial flow impeller (right)

09042019

4

Şekil 459 Ccedilarklı karıştırıcılar a) Duumlz ccedilarklı b) Atışlı ccedilarklı c) Ccedilapalı ccedilarklı Tuumlrbinler

Tank eksenindeki bir şafta bağlı ccedilok sayıda bıccedilak ya da kanatccedilıktan oluşan karıştırıcılardır

Kanatccedilıklar duumlz eğri accedilık yarı accedilık ya da oumlrtuumlluuml olabilirler

Guumlccedilluuml akımlar oluşturan tuumlrbinler geniş bir viskozite alanı iccedilinde etkilidirler

Tuumlrbinli karıştırıcıda sıvının kanatccedilıkları ccedilevrelediği boumllgede yuumlksek kargaşalı ve suumlrtuumlnmesi fazla olan hızlı bir akım oluşmaktadır Asıl sıvı akımı yarıccedilap youmlnuumlndedir

Şekil 460 Tuumlrbinli karıştırıcılar (a) Accedilık duumlzguumln bıccedilaklı (b) Kanatlı diskli (c) Kıvrık bıccedilaklı (d) Kıvrık bıccedilaklı difuumlzoumlrluuml

flow based classification of impellers

09042019

5

Karıştırıcılı Tanklarda Akım Tipleri

Karıştırıcılı bir tanktaki akım tipi karıştırıcının tipine sıvı uumlruumlnuumln oumlzelliklerine tankın karıştırıcının ve engellerin boyutlarına goumlre değişir

Karıştırıcı şaft tank eksenine yerleştirilmiş ise sıvı yuumlzeyinde girdap oluşturur

Girdap bazı durumlarda istenmeyen bir olaydır Oumlrneğin ccedilikolata ve dondurma miksinde fındık parccedilaları varsa parccedilalar merkezkaccedil kuvveti ile dışa doğru atılır oradan aşağı inerek tankın merkezinde toplanırlar Tanktaki sıvının uumlccedil bileşeni vardır- Yarıccedilap youmlnuumlnde- Şafta parallel- Şafta teğet

Şekil 461 Girdap oluşumunun şematik goumlruumlnuumlmuuml

Girdap olayını oumlnlemenin yolları

Kuumlccediluumlk tanklarda karıştırıcı tankın merkezi dışına yerleştirilebilir

Buumlyuumlk tanklarda karıştırıcı tankın yan tarafından giriş yapar

Dikey ve merkezi karıştırıcılı olan tankların ccedilevresel iccedil yuumlzeyinde dikey engeller (dalgakıran) koyulabilir

Şekil 462 (a) Şaft merkez hattı dışında (b) Yandan girişli şaft (c) Merkez şaftlı dalgakıranlı tank

09042019

3

Karıştırıcılar Karıştırıcılar sıvı uumlruumlnde

oluşturdukları akıma goumlre ikiye ayrılırlar Karıştırıcı şaftına paralel akım oluşturanlara ldquouumlst akım karıştırıcılar (axial flow)rdquo karıştırıcı şaftına teğetsel ya da yarıccedilap youmlnuumlnde sıvı akımı oluşturanlara ise ldquomerkezkaccedil akım karıştırıcılar (radialflow)rdquo denir

Karıştırıcılar pervaneler ccedilarklar ve tuumlrbin karıştırıcılarolarak uumlccedile ayrılır

Pervaneler

Uumlst akım oluşturan ve duumlşuumlk viskoziteli uumlruumlnler

iccedilin kullanılan yuumlksek devirli karıştırıcılardır

Doumlnen pervane sıvı iccedilinde bir heliks oluşturur

Pervanenin bir tam devri sonunda sıvı

pervane kanatlarının eğimine bağlı olarak

uzunlamasına belirli bir uzaklığa iletilmektedir

Bu uzaklığın pervane ccedilapına oranına

ldquopervanenin atış uzaklığırdquo denir

Şekil 458 Şekil 458 (a) Kare atışlı standart uumlccedil kanatlı (b) Oumlzel iki kanatlı (c) Oumlzel uumlccedil kanatlı kapalı

Ccedilarklar

Ccedilarklar iki ya da ccedilok bıccedilaklı (paletli) bağlı oldukları şafta dikey konumlandırılmış orta viskoziteli sıvılar iccedilin kullanılan karıştırıcılardır

Ccedilift ceketli ısı aktarımlı işlem tanklarında ısıya karşı hassas uumlruumlnlerin iccedil cidara yapışarak esmerleşmesini oumlnlemek amacıyla sıyırmalı bıccedilaklı karıştırıcılar kullanılır

Axial flow impeller (left) and radial flow impeller (right)

09042019

4

Şekil 459 Ccedilarklı karıştırıcılar a) Duumlz ccedilarklı b) Atışlı ccedilarklı c) Ccedilapalı ccedilarklı Tuumlrbinler

Tank eksenindeki bir şafta bağlı ccedilok sayıda bıccedilak ya da kanatccedilıktan oluşan karıştırıcılardır

Kanatccedilıklar duumlz eğri accedilık yarı accedilık ya da oumlrtuumlluuml olabilirler

Guumlccedilluuml akımlar oluşturan tuumlrbinler geniş bir viskozite alanı iccedilinde etkilidirler

Tuumlrbinli karıştırıcıda sıvının kanatccedilıkları ccedilevrelediği boumllgede yuumlksek kargaşalı ve suumlrtuumlnmesi fazla olan hızlı bir akım oluşmaktadır Asıl sıvı akımı yarıccedilap youmlnuumlndedir

Şekil 460 Tuumlrbinli karıştırıcılar (a) Accedilık duumlzguumln bıccedilaklı (b) Kanatlı diskli (c) Kıvrık bıccedilaklı (d) Kıvrık bıccedilaklı difuumlzoumlrluuml

flow based classification of impellers

09042019

5

Karıştırıcılı Tanklarda Akım Tipleri

Karıştırıcılı bir tanktaki akım tipi karıştırıcının tipine sıvı uumlruumlnuumln oumlzelliklerine tankın karıştırıcının ve engellerin boyutlarına goumlre değişir

Karıştırıcı şaft tank eksenine yerleştirilmiş ise sıvı yuumlzeyinde girdap oluşturur

Girdap bazı durumlarda istenmeyen bir olaydır Oumlrneğin ccedilikolata ve dondurma miksinde fındık parccedilaları varsa parccedilalar merkezkaccedil kuvveti ile dışa doğru atılır oradan aşağı inerek tankın merkezinde toplanırlar Tanktaki sıvının uumlccedil bileşeni vardır- Yarıccedilap youmlnuumlnde- Şafta parallel- Şafta teğet

Şekil 461 Girdap oluşumunun şematik goumlruumlnuumlmuuml

Girdap olayını oumlnlemenin yolları

Kuumlccediluumlk tanklarda karıştırıcı tankın merkezi dışına yerleştirilebilir

Buumlyuumlk tanklarda karıştırıcı tankın yan tarafından giriş yapar

Dikey ve merkezi karıştırıcılı olan tankların ccedilevresel iccedil yuumlzeyinde dikey engeller (dalgakıran) koyulabilir

Şekil 462 (a) Şaft merkez hattı dışında (b) Yandan girişli şaft (c) Merkez şaftlı dalgakıranlı tank

09042019

4

Şekil 459 Ccedilarklı karıştırıcılar a) Duumlz ccedilarklı b) Atışlı ccedilarklı c) Ccedilapalı ccedilarklı Tuumlrbinler

Tank eksenindeki bir şafta bağlı ccedilok sayıda bıccedilak ya da kanatccedilıktan oluşan karıştırıcılardır

Kanatccedilıklar duumlz eğri accedilık yarı accedilık ya da oumlrtuumlluuml olabilirler

Guumlccedilluuml akımlar oluşturan tuumlrbinler geniş bir viskozite alanı iccedilinde etkilidirler

Tuumlrbinli karıştırıcıda sıvının kanatccedilıkları ccedilevrelediği boumllgede yuumlksek kargaşalı ve suumlrtuumlnmesi fazla olan hızlı bir akım oluşmaktadır Asıl sıvı akımı yarıccedilap youmlnuumlndedir

Şekil 460 Tuumlrbinli karıştırıcılar (a) Accedilık duumlzguumln bıccedilaklı (b) Kanatlı diskli (c) Kıvrık bıccedilaklı (d) Kıvrık bıccedilaklı difuumlzoumlrluuml

flow based classification of impellers

09042019

5

Karıştırıcılı Tanklarda Akım Tipleri

Karıştırıcılı bir tanktaki akım tipi karıştırıcının tipine sıvı uumlruumlnuumln oumlzelliklerine tankın karıştırıcının ve engellerin boyutlarına goumlre değişir

Karıştırıcı şaft tank eksenine yerleştirilmiş ise sıvı yuumlzeyinde girdap oluşturur

Girdap bazı durumlarda istenmeyen bir olaydır Oumlrneğin ccedilikolata ve dondurma miksinde fındık parccedilaları varsa parccedilalar merkezkaccedil kuvveti ile dışa doğru atılır oradan aşağı inerek tankın merkezinde toplanırlar Tanktaki sıvının uumlccedil bileşeni vardır- Yarıccedilap youmlnuumlnde- Şafta parallel- Şafta teğet

Şekil 461 Girdap oluşumunun şematik goumlruumlnuumlmuuml

Girdap olayını oumlnlemenin yolları

Kuumlccediluumlk tanklarda karıştırıcı tankın merkezi dışına yerleştirilebilir

Buumlyuumlk tanklarda karıştırıcı tankın yan tarafından giriş yapar

Dikey ve merkezi karıştırıcılı olan tankların ccedilevresel iccedil yuumlzeyinde dikey engeller (dalgakıran) koyulabilir

Şekil 462 (a) Şaft merkez hattı dışında (b) Yandan girişli şaft (c) Merkez şaftlı dalgakıranlı tank

09042019

5

Karıştırıcılı Tanklarda Akım Tipleri

Karıştırıcılı bir tanktaki akım tipi karıştırıcının tipine sıvı uumlruumlnuumln oumlzelliklerine tankın karıştırıcının ve engellerin boyutlarına goumlre değişir

Karıştırıcı şaft tank eksenine yerleştirilmiş ise sıvı yuumlzeyinde girdap oluşturur

Girdap bazı durumlarda istenmeyen bir olaydır Oumlrneğin ccedilikolata ve dondurma miksinde fındık parccedilaları varsa parccedilalar merkezkaccedil kuvveti ile dışa doğru atılır oradan aşağı inerek tankın merkezinde toplanırlar Tanktaki sıvının uumlccedil bileşeni vardır- Yarıccedilap youmlnuumlnde- Şafta parallel- Şafta teğet

Şekil 461 Girdap oluşumunun şematik goumlruumlnuumlmuuml

Girdap olayını oumlnlemenin yolları

Kuumlccediluumlk tanklarda karıştırıcı tankın merkezi dışına yerleştirilebilir

Buumlyuumlk tanklarda karıştırıcı tankın yan tarafından giriş yapar

Dikey ve merkezi karıştırıcılı olan tankların ccedilevresel iccedil yuumlzeyinde dikey engeller (dalgakıran) koyulabilir

Şekil 462 (a) Şaft merkez hattı dışında (b) Yandan girişli şaft (c) Merkez şaftlı dalgakıranlı tank

09042019

6

Ccedilekme Tuumlpleri

Karıştırıcılarda akım youmlnuuml ve hızının kontroluuml istendiğinde ccedilekme tuumlpleri kullanılır

Tuumlpler pervaneli karıştırıcılarda pervanenin etrafına tuumlrbinli olanlarda karıştırıcının uumlzerine yerleştirilir

Belli emuumllsiyonların hazırlanmasında kullanılır

Dolaşım (sirkuumllasyon) Hızı

Karıştırıcı tarafından birim zamanda yeri değiştirilen sıvı hacmine karıştırıcının ldquokarıştırma kapasitesirdquo ya da ldquodolaşım hızırdquo denir

09042019

7

Doumlner Kaplı Karıştırıcılar

Bir elektrik motoru ile tahrik edilen karıştırıcı kap merkezine yerleştirilmiş bir şaftın ucundaki ccedilok sayıda bıccedilakccedilık veya parmakccedilıktan oluşmuştur

Karıştırıcı ccedilalışırken kap karıştırıcının ters youmlnuumlnde doumlnmektedir

Boyut Kuumlccediluumlltme Makinaları

ldquoKuumlccediluumlltmerdquo terimi katı yarı katı sıvı iccedilinde yarı katı ve sıvı iccedilinde sıvı bulunan ve karıştırılamayan parccedila ve parccedilaların daha kuumlccediluumlk parccedila veveya parccedilacıklar haline doumlnuumlştuumlruumllmesi işlemlerini tanımlamakta kullanılır

Katı veya yarı katı maddelerin boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi amacıyla uygulanan işlemler

Sıkıştırma (ezme)

Vurma

Suumlrtme (ovalama)

Kesme

Parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi ile gıda enduumlstrisine sağladığı yararlar

Maddenin kimyasal tepkime yeteneği artar Kurutma ısıtma veya soğutma ekstraksiyon

hızları ve etkileri artar Herhangi bir uumlruumln iccedilin oumlnceden belirlenmiş

parccedilacık boyutunun dağılımı sağlanır (baharatlar mısır nişastası)

Benzer boyuttaki bir parccedilacık dağılımı ve bileşenlerin daha iyi karıştırılması sağlanır (kuru ccedilorba kek karışımları)

Emuumllsiyon suumlspansiyon stabilitesi sağlanır

09042019

8

Boyut kuumlccediluumlltme işlemi

Katı parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Yarı katı parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Sıvı iccedilindeki yarı katı sıvı ve karıştırılamayan parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Şeklinde gerccedilekleştirilebilir

Boyut kuumlccediluumlltme makinaları

kırıcılar

oumlğuumltuumlcuumller

ince oumlğuumltuumlcuumller ve

kesme makinaları

olmak uumlzere genelde doumlrt ana grup altında toplanabilir

Bilyalı Değirmenler (Ball Mills)

Gıda enduumlstrisinin genellikle tahıllarla uğraşan işletmelerin konusunu oluşturan ince oumlğuumltuumlcuumller uumlruumlnuuml toz haline getiren makina ve duumlzenlerdir

Gıda boyaları gibi ince partikuumllluuml ve toz halindeki uumlruumlnlerin uumlretiminde kullanılırlar

Ccedilekiccedilli Değirmenler (Hammer Mills)

Ccedilekiccedilli değirmenler daha ccedilok baharat ve şeker gibi kristal yapıdaki veya lifli gıdalarda yaygın olarak kullanılırlar

09042019

8

Boyut kuumlccediluumlltme işlemi

Katı parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Yarı katı parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Sıvı iccedilindeki yarı katı sıvı ve karıştırılamayan parccedilaların boyutlarının kuumlccediluumlltuumllmesi

Şeklinde gerccedilekleştirilebilir

Boyut kuumlccediluumlltme makinaları

kırıcılar

oumlğuumltuumlcuumller

ince oumlğuumltuumlcuumller ve

kesme makinaları

olmak uumlzere genelde doumlrt ana grup altında toplanabilir

Bilyalı Değirmenler (Ball Mills)

Gıda enduumlstrisinin genellikle tahıllarla uğraşan işletmelerin konusunu oluşturan ince oumlğuumltuumlcuumller uumlruumlnuuml toz haline getiren makina ve duumlzenlerdir

Gıda boyaları gibi ince partikuumllluuml ve toz halindeki uumlruumlnlerin uumlretiminde kullanılırlar

Ccedilekiccedilli Değirmenler (Hammer Mills)

Ccedilekiccedilli değirmenler daha ccedilok baharat ve şeker gibi kristal yapıdaki veya lifli gıdalarda yaygın olarak kullanılırlar

09042019

9

1-Hammadde Stok Bunkeri

2-Konveyoumlr Bant

3-Ccedilekiccedilli Kırıcı

4-Elevatoumlr

5-Besleme Bunkeri

6-Seperatoumlr

7-Hava Kesici

8-Bilyalı Değirmen

9-Jet Plus Filtre

10-Paketleme Makinası

11-Radyal Fan

12-Helezon

13-Elektrik Panosu

Valsli Değirmenler (Disc Mills) Valsli değirmenler yaygın olarak buğday oumlğuumltmek

iccedilin kullanılırlar İki ya da daha ccedilok sayıda paslanmaz ccedilelik vals

birbirine doğru doumlner ve gıda parccedilacıklarını valsler arasındaki boşluktan dışarı atar

Burada kullanılan ana kuvvet valsler arasında bırakılan boşluğun yarattığı sıkıştırmadır ancak eğer valsler değişik hızlarda doumlnerlerse gıdaya ilave kesme kuvvetleri de etki eder

Vals aralığı değiştirilerek işlenen gıdaya oumlzguumln oumlzellik geliştirmek uumlzere istenen şekilde ayarlanabilir

Boyut kuumlccediluumlltmede kullanılan valsler

Kırma valsleri

Oumlğuumltme valsleri

Kırma valsleri dişli oumlğuumltme valsleridişsiz duumlz valslerdir

1468-elevatoumlr

2-Tohum temzileme ve oumln ayırma

3-Toz siklonu

5- Triyoumlr

09042019

10

EvrikaOumlğuumltme işlemi

Oumlğuumltme işlemi un ya da irmik uumlretimi esas alınarak buğdayın bir seri ve aralıkları giderek kuumlccediluumllen vals ve elek sistemlerinden geccedilirilmesi ile gerccedilekleşir

Buğday ilk aşamalarda kırma valslerinden geccedilirilir Oumlnce danenin kabuk tabakası kırılır protein ve nişastadan oluşan endosperm parccedilalanır ve embriyo ayrılır

İkinci ve uumlccediluumlncuuml kırımlarda endosperm parccedilaları kuumlccediluumlluumlrken daha plastik bir yapıya sahip olan embriyo ezilir (yassılaşır) ve kepeği oluşturan kabuk parccedilacıkları (pulcuklar) giderek ufalanır

Yarı katı gıdaların boyutlarını kuumlccediluumlltmek iccedilin

Yarı katı gıdaların (et meyvesebze) Sıkıştırma kesme parccedilalama ya da yırtma işlemlerinden birisi ile ufalayan makina veya ekipmanlara ldquoKesme Makinalarırdquo denir

Kesme makina ve ekipmanları doumlrt gruba ayrılır

pul (flake) haline getiren dilimleme makinaları

Kuumlp yapanlar

Şerit (shreding) yapanlar ve

Pulp yapan makinalar

Dilim ve Pul Haline Getiren

(Flaking) Makinalar

Elma gibi bazı sert meyveler iccedilin de değişik tipte kesiciler kullanılır

Balık fındık ve etlerin pul (flake) haline getirilmesinde kullanılan ekipmanlar

Peynir dilimleri salam dilimleri yapanlar

09042019

10

EvrikaOumlğuumltme işlemi

Oumlğuumltme işlemi un ya da irmik uumlretimi esas alınarak buğdayın bir seri ve aralıkları giderek kuumlccediluumllen vals ve elek sistemlerinden geccedilirilmesi ile gerccedilekleşir

Buğday ilk aşamalarda kırma valslerinden geccedilirilir Oumlnce danenin kabuk tabakası kırılır protein ve nişastadan oluşan endosperm parccedilalanır ve embriyo ayrılır

İkinci ve uumlccediluumlncuuml kırımlarda endosperm parccedilaları kuumlccediluumlluumlrken daha plastik bir yapıya sahip olan embriyo ezilir (yassılaşır) ve kepeği oluşturan kabuk parccedilacıkları (pulcuklar) giderek ufalanır

Yarı katı gıdaların boyutlarını kuumlccediluumlltmek iccedilin

Yarı katı gıdaların (et meyvesebze) Sıkıştırma kesme parccedilalama ya da yırtma işlemlerinden birisi ile ufalayan makina veya ekipmanlara ldquoKesme Makinalarırdquo denir

Kesme makina ve ekipmanları doumlrt gruba ayrılır

pul (flake) haline getiren dilimleme makinaları

Kuumlp yapanlar

Şerit (shreding) yapanlar ve

Pulp yapan makinalar

Dilim ve Pul Haline Getiren

(Flaking) Makinalar

Elma gibi bazı sert meyveler iccedilin de değişik tipte kesiciler kullanılır

Balık fındık ve etlerin pul (flake) haline getirilmesinde kullanılan ekipmanlar

Peynir dilimleri salam dilimleri yapanlar

09042019

11

Kuumlp Yapan (Dicing) Makinalar

Sebze meyve ve etler kuumlp şekli verilmek uumlzere oumlnce dilimlenirler daha sonra da doumlner bıccedilaklar ile şerit haline getirilirler

Pulp Yapan Makinalar (Pulpers) Meyve ve sebze suyu ekstraksiyonunda (sıkıp

ccedilıkarma) yemeklik yağ uumlretiminde puumlre ve etimalatında oumln işlemlerde kullanılırlar

Silindirik yatay bir goumlvde iccedilinde yine yatay konumlandırılmış yuumlksek devirle doumlnen bir şaftın uumlzerine uccedilları sertleştirilmiş ccedilelikten yapılmış bıccedilaklar yerleştirilmiştir

Her bıccedilağın karşısında goumlvde uumlzerinde birer bıccedilak yastığı konulmuştur Bıccedilak uccedilları ile bıccedilak yastıkları arasındaki boşluk uumlruumlnuumln istenilen boyuta indirgenmesi amacı ile ayarlanabilir Uumlruumln doumlnen bıccedilaklar tarafından yuumlzlerce kez kesilerek ufalanır ve silindirik elekten aşağıya geccediler

Şekil 469 Doumlner bıccedilaklı bir pulperin kesit goumlruumlnuumlmuuml

Presler yapılarına ve ccedilalışma ilkelerine goumlre

Kesikli ccedilalışan presler ndash Dik sepetli presler

ndash Yatık goumlvdeli presler

ndash Paketli presler

2 Suumlrekli ccedilalışan presler ndash Vidalı presler

ndash Bant presler

09042019

12

Kesikli Ccedilalışan Presler

Preslenecek hammadde partiler halindebeslenir Preslemeden sonra kalan ldquoposardquo boşaltılır ve yerine yeni bir parti konur Daha ccedilok meyve suyu zeytin yağı uumlretiminde kullanılan kesikli ccedilalışan presler ccedilok ccedileşitlidir

Kesikli ccedilalışan presler iccedilinde en eski ve ilkel olanı dik sepetli prestir

Yatık goumlvdeli preslerde pres goumlvdesi delikli paslanmaz ccedilelikten yapılmış ve yatay olarak konumlandırılmıştır (Şekil 470)

Şekil 470 Willmes ABC presinin şematik ccedilalışma ilkesi 1) Pres tabanı 2) Basınccedil tablası 3) Pres goumlvdesi 4) Suumlzme ve karıştırma sicimleri

Paketli presler her tuumlrluuml meyvenin preslenmesine uygundur ve yaygın olarak kullanılır

Mayşe (puumlre haline getirilmiş meyve)zeytinler vbsentetik malzemeden bezler iccedilerisinde bohccedilalar halinde ve her bohccedila arasına birer kafes konularak ve uumlst uumlste yerleştirilerek (bohccedila kalınlığı 3-5 cm) bir paket halinde hidrolik youmlntemle sıkıştırılır

Pres bezleri su emmeyen sentetik malzemeden yapılır (koku ve tadı etkilemeyen malzemeler tercih edilir) temiz olmalıdır

Basınccedil kademeli olarak artırılır 25 dak Da presleme tamamlanır

Suumlrekli Ccedilalışan Presler

Suumlrekli ccedilalışan presler vidalı ve bantlıpreslerdir

Vidalı presler genelde yatık delikli bir silindir ile goumlvde iccedilinde doumlner hareketli sonsuz bir vidadan oluşur

Hammadde delikli goumlvde ile bu vida arasında sıkışarak preslenir

Ayccediliccedileği pamuk gibi yağlı tohumların oumln preslemesi vidalı presle ikinci presleme ise bir filtre pres ile yapılır (Şekil 472)

09042019

12

Kesikli Ccedilalışan Presler

Preslenecek hammadde partiler halindebeslenir Preslemeden sonra kalan ldquoposardquo boşaltılır ve yerine yeni bir parti konur Daha ccedilok meyve suyu zeytin yağı uumlretiminde kullanılan kesikli ccedilalışan presler ccedilok ccedileşitlidir

Kesikli ccedilalışan presler iccedilinde en eski ve ilkel olanı dik sepetli prestir

Yatık goumlvdeli preslerde pres goumlvdesi delikli paslanmaz ccedilelikten yapılmış ve yatay olarak konumlandırılmıştır (Şekil 470)

Şekil 470 Willmes ABC presinin şematik ccedilalışma ilkesi 1) Pres tabanı 2) Basınccedil tablası 3) Pres goumlvdesi 4) Suumlzme ve karıştırma sicimleri

Paketli presler her tuumlrluuml meyvenin preslenmesine uygundur ve yaygın olarak kullanılır

Mayşe (puumlre haline getirilmiş meyve)zeytinler vbsentetik malzemeden bezler iccedilerisinde bohccedilalar halinde ve her bohccedila arasına birer kafes konularak ve uumlst uumlste yerleştirilerek (bohccedila kalınlığı 3-5 cm) bir paket halinde hidrolik youmlntemle sıkıştırılır

Pres bezleri su emmeyen sentetik malzemeden yapılır (koku ve tadı etkilemeyen malzemeler tercih edilir) temiz olmalıdır

Basınccedil kademeli olarak artırılır 25 dak Da presleme tamamlanır

Suumlrekli Ccedilalışan Presler

Suumlrekli ccedilalışan presler vidalı ve bantlıpreslerdir

Vidalı presler genelde yatık delikli bir silindir ile goumlvde iccedilinde doumlner hareketli sonsuz bir vidadan oluşur

Hammadde delikli goumlvde ile bu vida arasında sıkışarak preslenir

Ayccediliccedileği pamuk gibi yağlı tohumların oumln preslemesi vidalı presle ikinci presleme ise bir filtre pres ile yapılır (Şekil 472)

09042019

13

Şekil 472 Vidalı presin kesit goumlruumlnuumlmuuml

1) Pres goumlvdesi 2) Posa ccedilıkış boğazı hidrolik kapağı 3)

Ham uumlruumln girişi 10) Su-ham yağ oumln ccedilıkışı 11) Su-ham yağ ccedilıkış boğazı Vidalı presler

Vidalı preslerde vida adımı giderek daraldığından başlangıccediltaki duumlşuumlk basınccedil giderek yuumlkselir

Boumlylece pres basıncı presleme silindiri boyunca yuumlkselir

Preslenmiş olan posa ya da kuumlspe ayarlı basınccedil değerini aştığında kapak accedilılır ve dışarı atılır

Bant presler

Bant preslerde ilke mayşenin iki bant arasına sıkıştırılmasıdır

Şekil 326rsquoda goumlruumllduumlğuuml gibi iki bant arasındaki aralık mayşenin girişinden itibaren azalmakta ve mayşe giderek artan bir basınccedilla karşı karşıya kalmaktadır

Şekil 326 Bant pres

09042019

14

Preslemede işlemini etkileyen faktoumlrler

Preslenen maddenin yapısı

pres basıncı

alınan suyun ya da ham yağın viskozitesi

pres kekinin kalınlığı

Presleme sıcaklığı

Sıvı Gıdalarda Boyut Kuumlccediluumlltme

(Emuumllsifikasyon ve Homojenizasyon)

Emuumllsifikasyon dispers fazı suumlrekli faz iccedilinde ccedilok kuumlccediluumlk damlacıklar halinde bulunacak şekilde birbiri ile karıştırılamayan iki veya daha fazla fazın stabil (kararlı) bir emuumllsiyon oluşturmasıdır

Homojenizasyon ve homojenizatoumlrler

Sıvı faz iccedilinde emuumllsiyon fazında dağılmış bulunan parccedilacıkların ccedilaplarını kuumlccediluumllterekortamın emuumllsiyonunu stabil hale getirmek bir başka deyişle emuumllsiyon fazındaki parccedilacıkların sıvı faz iccedilindeki doğal sedimentasyonunu durdurmak veya yavaşlatmak amacıyla yapılan mekanik işleme homojenizasyon denir (05-30 microm)

Meyve suyu ve suumlt end sıklıkla kullanılır

Homojenizasyon

Suumltuuml doğal olarak kendi haline bıraktığımızda ise yapısındaki suumlt yağı globuumllleri negatif sedimentasyon etkisi ile bir krema tabakası oluşturacak şekilde yuumlzeyde birikirler

Pastoumlrize iccedilme suumltlerinde şişenin boğazında toplanan kaymak halk arasında suumltuumln yağlı olduğu kanısını uyandırırsa da bu nitelik gerccedilekte pastoumlrize iccedilme suumltlerinde istenmeyen bir goumlruumlntuumlduumlr

İyi homojenize edilmemiş sterilize suumltlerde krema kutu koumlşelerinde kuumlmeleşir Suumlt yağının sıvı faz iccedilersinde belli oranda bulunması ve homojen olarak yapıya dağılmış olması istenir

09042019

15

Homojenizasyonun amaccedilları

Suumltuumln homojenize edilmesinde ana amaccedil yoğunluğu akışkan fazdan daha az olan ve doğal olarak yuumlzeyde toplanma eğiliminde bulunan yağ taneciklerinin ccedilaplarını kuumlccediluumllterek hareketlerini durdurmak veya ccedilok yavaşlatmaktır

Suumlt uumlruumlnlerinin cinslerine goumlre rengin beyazlaştırılması viskozitenin arttırılması yani kıvam veya koyuluğun sağlanması tadın iyileştirilmesi gibi genellikle suumlt yağının homojenize edilmesi sonucunda ulaşılan diğer amaccedilları da vardır

Tam ve kısmi homojenizasyon

Homojenizasyon tam veya kısmi homojenizasyon olarak ikiye ayrılır Tam homojenizasyonda suumltuumln tamamı homojenizatoumlrden geccedilirilir

Suumltuumln yağ oranı duumlşuumlkse yağ taneciklerinde birleşme olmaz Bu suumlte ldquomikronizerdquo suumlt denir

Kısmi homojenizasyonda daha oumlnce tamamı suumltten ayrılmış olan krema homojenize edilir

Kremada yağ oranı 12rsquoyi geccedilmemelidir Aksi halde yağ taneciklerinde birleşme hemen başlar

Şekil 473 Homojenizasyonun yağ globuumllleri uumlzerindeki etkileri

Homojenize edilmemiş ve edilmiş yağ globuumllleri

Homojenize edilmiş (viskolize (1) ve mikronize

(2) yağ globuumllleri)

Homojenizasyonu Etkileyen Faktoumlrler

Sıcaklık

50-60 derece ve uumlzeri

Basınccedil (pastoumlrize sterilize suumltler )

∆t=P100ρc

Meme Yapısı

Duumlşuumlk basınccedilta yuumlksek kavitasyon yaratmalı

09042019

16

Homojenizasyon

Homojenizasyonu gerccedilekleştiren yuumlksek basıncı sağlayan pompa guumlccedilluuml bir elektrik motoru ile tahrikedilmektedir

Elektrik motorunun doumlnuumlş hareketi bir krank mili yardımıyla pompanın piston kollarına iletilerek gidip-gelme hareketine doumlnuumlştuumlruumlluumlr

Homojenizasyon

Homojenizasyon olayı uumlccedil faktoumlre bağlı olarak oluşmaktadır

1 Yağ globuumllleri homojenizasyon kafasındaki ccedilok dararalıktan yuumlksek hızla geccedilerken ccedilok guumlccedilluuml bir boumlluumlnmekuvvetinin etkisinde kalarak oumlnce uzar sonra boumlluumlnuumlr daha sonra da kuumlresel tanecikler oluştururlar

2 Akışkanın bu dar aralıkta hızlanışı yağın buharlaşma basıncı değerinin de altındaki değerde bir basınccedil kaybı ile birleşir Bu birleşme yağ taneciklerinin ccedilok guumlccedilluuml ccediloumlkme kuvveti ile karşı karşıya kalmaları anlamında olan kavitasyonu yaratmaktadır

3 Sonunda yağ tanecikleri dar aralık iccedilersinde ccedilok yuumlksek hıza ulaştığında boumlluumlnme olayıgerccedilekleşmektedir

Şekil 475 Homojenizatoumlruumln kesit goumlruumlnuumlmuuml

1 Sistem motoru 9 homojenizatoumlr kafası

Şekil 476 Homojenizasyonkafası parccedilaları ve kesiti

09042019

17

high-pressure gauge

Homogenisation always takes place in the

first stage

The second stage basically serves two

purposes

bull Supplying a constant and controlled back-

pressure to the first stage giving best possible

conditions for homogenisation

bull Breaking up clusters formed directly after

homogenisation as shown above

Homojenizasyon işleminde kullanılan ekipmanlar

1 Yuumlksek hız karıştırıcıları

2 Basınccedillı homojenizatoumlrler

3 Kolloid oumlğuumltuumlcuumller

4 Ultrasonik homojenizatoumlrler

5 Hidrolik kesme ve mikro akışkan yatak homojenizatoumlrler

Gelecek derste

Suumlrekli ısı aktarım duumlzenleri

Borulu ve plakalı ısı değiştiriciler

Evaporatoumlrler

Deaeratoumlrler

Deodorizatoumlrler

Yoğuşturucular

anlatılacaktır

09042019

15

Homojenizasyonun amaccedilları

Suumltuumln homojenize edilmesinde ana amaccedil yoğunluğu akışkan fazdan daha az olan ve doğal olarak yuumlzeyde toplanma eğiliminde bulunan yağ taneciklerinin ccedilaplarını kuumlccediluumllterek hareketlerini durdurmak veya ccedilok yavaşlatmaktır

Suumlt uumlruumlnlerinin cinslerine goumlre rengin beyazlaştırılması viskozitenin arttırılması yani kıvam veya koyuluğun sağlanması tadın iyileştirilmesi gibi genellikle suumlt yağının homojenize edilmesi sonucunda ulaşılan diğer amaccedilları da vardır

Tam ve kısmi homojenizasyon

Homojenizasyon tam veya kısmi homojenizasyon olarak ikiye ayrılır Tam homojenizasyonda suumltuumln tamamı homojenizatoumlrden geccedilirilir

Suumltuumln yağ oranı duumlşuumlkse yağ taneciklerinde birleşme olmaz Bu suumlte ldquomikronizerdquo suumlt denir

Kısmi homojenizasyonda daha oumlnce tamamı suumltten ayrılmış olan krema homojenize edilir

Kremada yağ oranı 12rsquoyi geccedilmemelidir Aksi halde yağ taneciklerinde birleşme hemen başlar

Şekil 473 Homojenizasyonun yağ globuumllleri uumlzerindeki etkileri

Homojenize edilmemiş ve edilmiş yağ globuumllleri

Homojenize edilmiş (viskolize (1) ve mikronize

(2) yağ globuumllleri)

Homojenizasyonu Etkileyen Faktoumlrler

Sıcaklık

50-60 derece ve uumlzeri

Basınccedil (pastoumlrize sterilize suumltler )

∆t=P100ρc

Meme Yapısı

Duumlşuumlk basınccedilta yuumlksek kavitasyon yaratmalı

09042019

16

Homojenizasyon

Homojenizasyonu gerccedilekleştiren yuumlksek basıncı sağlayan pompa guumlccedilluuml bir elektrik motoru ile tahrikedilmektedir

Elektrik motorunun doumlnuumlş hareketi bir krank mili yardımıyla pompanın piston kollarına iletilerek gidip-gelme hareketine doumlnuumlştuumlruumlluumlr

Homojenizasyon

Homojenizasyon olayı uumlccedil faktoumlre bağlı olarak oluşmaktadır

1 Yağ globuumllleri homojenizasyon kafasındaki ccedilok dararalıktan yuumlksek hızla geccedilerken ccedilok guumlccedilluuml bir boumlluumlnmekuvvetinin etkisinde kalarak oumlnce uzar sonra boumlluumlnuumlr daha sonra da kuumlresel tanecikler oluştururlar

2 Akışkanın bu dar aralıkta hızlanışı yağın buharlaşma basıncı değerinin de altındaki değerde bir basınccedil kaybı ile birleşir Bu birleşme yağ taneciklerinin ccedilok guumlccedilluuml ccediloumlkme kuvveti ile karşı karşıya kalmaları anlamında olan kavitasyonu yaratmaktadır

3 Sonunda yağ tanecikleri dar aralık iccedilersinde ccedilok yuumlksek hıza ulaştığında boumlluumlnme olayıgerccedilekleşmektedir

Şekil 475 Homojenizatoumlruumln kesit goumlruumlnuumlmuuml

1 Sistem motoru 9 homojenizatoumlr kafası

Şekil 476 Homojenizasyonkafası parccedilaları ve kesiti

09042019

17

high-pressure gauge

Homogenisation always takes place in the

first stage

The second stage basically serves two

purposes

bull Supplying a constant and controlled back-

pressure to the first stage giving best possible

conditions for homogenisation

bull Breaking up clusters formed directly after

homogenisation as shown above

Homojenizasyon işleminde kullanılan ekipmanlar

1 Yuumlksek hız karıştırıcıları

2 Basınccedillı homojenizatoumlrler

3 Kolloid oumlğuumltuumlcuumller

4 Ultrasonik homojenizatoumlrler

5 Hidrolik kesme ve mikro akışkan yatak homojenizatoumlrler

Gelecek derste

Suumlrekli ısı aktarım duumlzenleri

Borulu ve plakalı ısı değiştiriciler

Evaporatoumlrler

Deaeratoumlrler

Deodorizatoumlrler

Yoğuşturucular

anlatılacaktır

09042019

16

Homojenizasyon

Homojenizasyonu gerccedilekleştiren yuumlksek basıncı sağlayan pompa guumlccedilluuml bir elektrik motoru ile tahrikedilmektedir

Elektrik motorunun doumlnuumlş hareketi bir krank mili yardımıyla pompanın piston kollarına iletilerek gidip-gelme hareketine doumlnuumlştuumlruumlluumlr

Homojenizasyon

Homojenizasyon olayı uumlccedil faktoumlre bağlı olarak oluşmaktadır

1 Yağ globuumllleri homojenizasyon kafasındaki ccedilok dararalıktan yuumlksek hızla geccedilerken ccedilok guumlccedilluuml bir boumlluumlnmekuvvetinin etkisinde kalarak oumlnce uzar sonra boumlluumlnuumlr daha sonra da kuumlresel tanecikler oluştururlar

2 Akışkanın bu dar aralıkta hızlanışı yağın buharlaşma basıncı değerinin de altındaki değerde bir basınccedil kaybı ile birleşir Bu birleşme yağ taneciklerinin ccedilok guumlccedilluuml ccediloumlkme kuvveti ile karşı karşıya kalmaları anlamında olan kavitasyonu yaratmaktadır

3 Sonunda yağ tanecikleri dar aralık iccedilersinde ccedilok yuumlksek hıza ulaştığında boumlluumlnme olayıgerccedilekleşmektedir

Şekil 475 Homojenizatoumlruumln kesit goumlruumlnuumlmuuml

1 Sistem motoru 9 homojenizatoumlr kafası

Şekil 476 Homojenizasyonkafası parccedilaları ve kesiti

09042019

17

high-pressure gauge

Homogenisation always takes place in the

first stage

The second stage basically serves two

purposes

bull Supplying a constant and controlled back-

pressure to the first stage giving best possible

conditions for homogenisation

bull Breaking up clusters formed directly after

homogenisation as shown above

Homojenizasyon işleminde kullanılan ekipmanlar

1 Yuumlksek hız karıştırıcıları

2 Basınccedillı homojenizatoumlrler

3 Kolloid oumlğuumltuumlcuumller

4 Ultrasonik homojenizatoumlrler

5 Hidrolik kesme ve mikro akışkan yatak homojenizatoumlrler

Gelecek derste

Suumlrekli ısı aktarım duumlzenleri

Borulu ve plakalı ısı değiştiriciler

Evaporatoumlrler

Deaeratoumlrler

Deodorizatoumlrler

Yoğuşturucular

anlatılacaktır

09042019

17

high-pressure gauge

Homogenisation always takes place in the

first stage

The second stage basically serves two

purposes

bull Supplying a constant and controlled back-

pressure to the first stage giving best possible

conditions for homogenisation

bull Breaking up clusters formed directly after

homogenisation as shown above

Homojenizasyon işleminde kullanılan ekipmanlar

1 Yuumlksek hız karıştırıcıları

2 Basınccedillı homojenizatoumlrler

3 Kolloid oumlğuumltuumlcuumller

4 Ultrasonik homojenizatoumlrler

5 Hidrolik kesme ve mikro akışkan yatak homojenizatoumlrler

Gelecek derste

Suumlrekli ısı aktarım duumlzenleri

Borulu ve plakalı ısı değiştiriciler

Evaporatoumlrler

Deaeratoumlrler

Deodorizatoumlrler

Yoğuşturucular

anlatılacaktır