BAHASA MELAYUBAHASA MELAYU

KATA MAJMUK DAN KATA GANDA

Dibentangkan oleh :

Nur Kamilah bt Kamarul ZamanAin Syafiqah bt Abdullah

Asmira bt MudaNur Atikah bt Ibrahim

KATA MAJMUK

Kata Majmuk

• Proses pemajmukan• Proses pemajmukan ialah proses yang

merangkaikan dua kata dasar atau lebih dan bentuk yang terhasil membawa makna tertentu.

• Kata majmuk dieja terpisah dan bertindak sebagai satu unit, iaitu bentuknya tidak boleh menerima sebarang penyisipan unsur lain.

Kata majmuk terbahagi kepada tiga kelompok

Mendukung maksud kiasanMendukung maksud kiasan

Rangkaian kata bebasRangkaian kata bebas

Istilah khusus dalam ilmiahIstilah khusus dalam ilmiah

Rangkaian kata bebas

Contoh:

• gambar rajah

• biru laut

• air hujan

• jalan raya

• nasi minyak

• terima kasih

Rangkaian kata bebas

• Dalam kategori ini juga termasuk bentuk kata yang digunakan sebagai gelaran, contohnya

• Perdana Menteri

• Duta Besar

• Raja Muda

• Setiausaha

Istilah khusus dalam ilmiah

• kata majmuk yang berbentuk istilah khusus dalam bidang ilmiah

Contohnya:

• garis pusat

• mata pelajaran

• pita suara

Mendokong maksud kiasan

• Kata majmuk yang mendukung maksud kiasan, iaitu simpulan bahasa

Contohnya:

• kaki ayam• buah hati• makan angin• pilih kasih

Bentuk kata majmuk yang telah mantap

• Terdapat sebilangan kecil bentuk kata yang penggunaannya sudah dianggap mantap sebagai satu perkataan yang utuh, walaupun bentuk kata tersebut ternyata mengandungi dua kata dasar.

• Perkataan yang sedemikian tetap dieja sebagai satu perkataan.

Bentuk-bentuk kata tersebut adalah:

• antarabangsa• apabila• bagaimana• beritahu• bumiputera• olahraga• Pesuruhjaya• tandatangan• tanggungjawab

Rumahtanggakakitangankerjasamapesuruhjayajawatankuasa

Suruhanjaya

Pilihanraya

Matahari

Sukarela

dukacita

Maharajaserikandimaharani

mahasiswawarganegara

citarasacitrawarnasukaneka

Penggandaan kata majmuk

• Penggandaan kata majmuk melibatkan penggandaan unsur pertama kata sahaja.

Contoh :

• Alat- alat tulis

• Jalan– jalan raya

• Menteri- menteri besar

• Satu kecualian ialah penggandaan yang melibatkan simpulan bahasa dan bentuk yang telah mantap;penggandaannya melibatkan keseluruhan unsur.

Contoh :

• anak emas- anak emas

• Kaki bangku- kaki bangku

• Ayam tambatan- ayam tambatan

• Buah hati- buah hati

• Buah tangan- buah tangan

Pengimbuhan kata majmuk

• Kata majmuk boleh menerima imbuhan untuk menghasilkan kata terbitan. Pengimbuhan kata majmuk terdapat dalam dua bentuk, iaitu:

• i) apabila kata majmuk menerima imbuhan yang merupakan awalan atau akhiran sahaja, ejaannya tetap terpisah.

• Contohnya;

campur aduk                       →            bercampur aduklitar selari                           →            berlitar selari

ambil alih                            →            mengambil alihtemu bual                           →            ditemu bual

daya serap                         →            daya serapan

Apabila kata majmuk menerima imbuhan yang merupakan apitan, ejaannya bercantum.

Contohnya :

campur aduk                      →  mencampuradukkandaya serap                          →         kedayaserapangaris pusat                          →         mengarispusatkansatu padu                           →          menyatupadukantunjuk ajar                          →          menunjukajarkan

KATA GANDA

Kata ganda

• 1. Kata Gandaan ialah satu proses pengulangan perkataan.

• 2. Kata ganda ialah kata yang terbentuk daripada kata yang digandakan sama ada sebahagian atau seluruhnya.

Gandaan penuh

Gandaan separa

Gandaan berentak

Kata ganda penuh

• Melibatkan pengulangan keseluruhan kata dasar tanpa sebarang perubahan bentuk.

• Kata ganda seluruh ialah kata dasar yang digandakan seluruhnya.

• Kata ganda seluruh mesti diberi tanda sempang (-).

• Kata ganda seluruh terdiri daripada kata nama, kata adjektif, kata kerja,

Contohnya

Gandaan kata nama

Gandaan kata kerja

Gandaan adjektif/sifat

Buku- buku Baring-baring Manis- manis

Lembu- lembu Pandang- pandang

Besar- besar

Murid- murid Jalan- jalan Awal-awal

Penggandaan separa• Melibatkan suku kata pertama kata dasar

bagi kata nama dan sebahagian daripada kata dasar yang berimbuhan bagi kata  kerja dan kata adjektif.

Contohnya ; lelangit, berlari - lari, tolong - menolong, besar - besaran, kecil-kecilan.

Gandaan separa kata nama

Gandaan separa kata kerja

Gandaan separa adjektif/sifat

lelangit Berlari-lari Kecil-kecilan

kekura Tolong-menolong

Besar- besaran

lelabi Berjalan-jalan Kebiru-biruan

Kata ganda berentak• Kata ganda bersajak atau berima ialah

kata ganda yang mengalami persamaan atau penyesuaian bunyi (rima) di pangkal, di hujung, atau seluruhnya apabila digandakan.

Contohnya:

• (a)      persamaan bunyi di pangkal:

lalu-lalang, beli-belah, dentam-dentum, batu-batan,kayu-kayan,bukit-bukau dan sebagainya.

• (b) persamaan bunyi di hujung:

karut-marut, cerai-berai, calar-balar, sayur-mayur, kuih-muih cirit-birit, saudara-mara, tunggang-langgang, lauk-pauk dan sebagainya.

• (c) penyesuaian bunyi seluruhnya:

compang-camping, dolak-dalik,hiruk-pikuk, gunung-ganang,huru-hara,mundar-mandir ,huyung-hayang, kusut-masai dan sebagainya.