Upload
others
View
15
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
3
1. ARAŞTIRMANIN KİMLİĞİ
2. DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER
3. EKONOMİK ÖZELLİKLER
4. DOĞU’DA VE DİĞER İLLERDE YAŞAM
5. KÜLTÜREL/ETNİK KONULAR
6. GELENEKLER – TÖRE DİNİ ALGI
7. SİYASİ KONULAR
8. GELECEK
KENDİ DİLİNDEN DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU
YOKSULLUK VE SOSYAL DURUM RAPORU
5
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bu araĢtırmanın temel amacı, Doğu ve Güneydoğu meselesi çözümüne o bölgede bizzat yaĢayan
ve o bölgeden göçmüĢ kiĢilerin tespit ve önerilerinden yola çıkarak katkı sağlamak ve bu verilerden
hareketle bölgeye dair yoksulluğu giderici projeler üretmektir.
6
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bu çalıĢma,
Haziran – Eylül 2008 tarihleri arasında yapılmıĢtır.
7
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bugüne kadar hazırlanmıĢ Doğu ve Güneydoğu Raporları derlenmiĢ,
analiz edilerek rapor haline getirilmiĢtir.
8
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR SAYI SAYI
GAZĠANTEP 386 AĞRI 98
DĠYARBAKIR 339 ġIRNAK 82
ġANLIURFA 336 MUġ 60
ERZURUM 212 SĠĠRT 59
MALATYA 196 BĠNGÖL 50
VAN 175 HAKKARĠ 50
MARDĠN 153 KARS 48
ADIYAMAN 126 TUNCELĠ 27
BATMAN 115 2512
Yüzyüze anket tekniği ile 2 ayrı alan araĢtırması yapılmıĢtır.
2.1. Doğu Ve Güneydoğu Ġllerinde YaĢayanlar : 2512 Denek
Uygulanan Ġller : Toplam 17 il
9
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
10
ADIYAMAN BESNİ HAKKARİ MERKEZ
ADIYAMAN KAHTA KARS MERKEZ
ADIYAMAN SAMSAT MALATYA AKÇADAĞ
AĞRI ELEŞKİRT MALATYA BATTALGAZİ
AĞRI MERKEZ MALATYA DOĞANŞEHİR
BATMAN KOZLUK MALATYA HEKİMHAN
BATMAN MERKEZ MARDİN DARGEÇİT
BİNGÖL KARLIOVA MARDİN KIZILTEPE
DİYARBAKIR ÇINAR MARDİN MİDYAT
DİYARBAKIR DİCLE MUŞ MALAZGİRT
DİYARBAKIR ERGANİ MUŞ VARTO
DİYARBAKIR HANİ SİİRT MERKEZ
DİYARBAKIR MERKEZ SİİRT PERVARİ
DİYARBAKIR MERKEZ-BAĞLAR ŞANLIURFA AKÇAKALE
DİYARBAKIR MERKEZ-SUR ŞANLIURFA BİRECİK
DİYARBAKIR MERKEZ-YENİŞEHİR ŞANLIURFA HİLVAN
ERZURUM AŞKALE ŞANLIURFA MERKEZ
ERZURUM HORASAN ŞANLIURFA SİVEREK
ERZURUM ILICA ŞIRNAK MERKEZ
ERZURUM KÖPRÜKÖY TUNCELİ MERKEZ
ERZURUM TORTUM VAN ERCİŞ
GAZİANTEP ARABAN VAN GEVAŞ
GAZİANTEP KARKAMIŞ VAN MURADİYE
GAZİANTEP NİZİP BİNGÖL GENÇ
GAZİANTEP ŞAHİNBEY
GAZİANTEP ŞEHİTKAMİL
GAZİANTEP YAVUZELİ
Uygulanan Ġlçeler : Toplam 51 ilçe
BATI ĠLLERĠ SAYI
Ġstanbul 636
Ġzmir 194
Ankara 99
Mersin 99
Adana 98
Bursa 84
Antalya 60
1270
2. 2. Batı Ġllerine GöçmüĢ Doğu Ve Güneydoğulular AraĢtırması : 1270 Denekli
Uygulanan Ġller : Toplam 7 il
11
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Uygulanan Ġlçeler: Toplam 45 ilçe
12
CEYHAN KESTEL KAĞITHANE
FEKE NİLÜFER KARTAL
SEYHAN OSMANGAZİ KÜÇÜKÇEKMECE
YÜREĞİR YILDIRIM SARIYER
ALTINDAĞ BAĞCILAR SULTANBEYLİ
ÇANKAYA BAHÇELİEVLER ÜMRANİYE
GÖLBAŞI BEYOĞLU ÜSKÜDAR
KEÇİÖREN EMİNÖNÜ ZEYTİNBURNU
MAMAK ESENLER BALÇOVA
SİNCAN EYÜP BORNOVA
YENİMAHALLE FATİH BUCA
MAHMUTLAR GAZİOSMANPAŞA ÇİĞLİ
MERKEZ GÜNGÖREN GAZİEMİR
SİDE KADIKÖY KARŞIYAKA
TARSUS MERKEZ KONAK
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Odak grup toplantısı tekniği ile Diyarbakır, Erzurum ve Ġstanbul’da 3 toplantı, 11 farklı grupla yarı
yapılandırılmıĢ derinlemesine görüĢme tekniği ile 341 görüĢme gerçekleĢtirilmiĢtir.
1.4.3.1. Odak Grup Toplantıları :
Diyarbakır, Erzurum ve Ġstanbul’da Sivil Toplum KuruluĢları Temsilcileri, Akademisyenler, Kültür - Sanat
çevresi, Yerel medya temsilcileri gibi kiĢilerin katılımıyla 3 toplantı yapılmıĢtır.
13
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
1.4.3.2. Yarı YapılandırılmıĢ Derinlemesine GörüĢmeler :
341 birebir derinlemesine görüĢmeler yapılmıĢtır.
Diğer Ġllerde
YaĢayanlar
Doğu&Güneydoğu
Ġllerinde YaĢayanlarToplam
Sayı % Sayı % Sayı %
Genel halk kitlesi 8 10,8 32 12 40 11,7
Siyasiler 3 4,1 20 7,5 23 6,7
Bürokratlar 8 10,8 25 9,4 33 9,7
Sivil Toplum KuruluĢları 8 10,8 48 18 56 16,4
Kanaat önderleri 6 8,1 19 7,1 25 7,3
Akademisyenler 5 6,8 17 6,4 22 6,5
Kültür - sanat çevresi 5 6,8 27 10,1 32 9,4
Yerel medya 4 5,4 26 9,7 30 8,8
Öğrenciler 8 10,8 17 6,4 25 7,3
Ev hanımları 10 13,5 16 6 26 7,6
ÇalıĢan hanımlar 9 12,2 20 7,5 29 8,5
74 100 267 100 341 100
14
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
15
2.1. GÖRÜġÜLEN KĠġĠNĠN DEMOGRAFĠK ÖZELLĠKLERĠ
2.2. HANEHALKININ DEMOGRAFĠK ÖZELLĠKLERĠ
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
GörüĢülen kiĢinin çalıĢma durumu:
16
2.1. GÖRÜġÜLEN KĠġĠNĠN DEMOGRAFĠK ÖZELLĠKLERĠ
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Sosyal güvence sahipliği(%)
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
•%59.7Evet, var
•%40.3Hayır,
yok
•%44.1Evet, var
•%55.9Hayır,
yok
17
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bireylerin sahip oldukları sosyal güvenlik kuruluĢları
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
YeĢil kart 960 64,1 142 25,5
SSK 327 21,8 315 56,7
Bağ-Kur 117 7,8 64 11,5
Emekli Sandığı 83 5,5 30 5,4
Özel sigorta 10 0,7 5 0,9
1497 100 556 100
%64.1
%56.7
18
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Evli bireylerin evlenme türleri
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Görücü usulü 1396 78,3 450 56,2
Aramızda anlaĢarak 364 20,4 313 39,1
Kaçırarak 23 1,3 38 4,7
1783 100 801 100
Evli bireylerin yaptıkları nikah türleri
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Her ikisi de 977 54,9 561 70,3
Ġmam nikahı 650 36,5 88 11
Medeni nikah 147 8,3 147 18,4
Hiç biri 5 0,3 2 0,3
1779 100 798 100
19
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Evli bireylerin evlendikleri yaĢlar
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
10 - 15 192 10,8 61 7,7
16 - 20 790 44,6 340 43
21 - 25 570 32,2 270 34,1
26 - 30 190 10,7 92 11,6
31 - 35 20 1,1 23 2,9
36+… 10 0,6 5 0,6
1772 100 791 100
20
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bölgede okuma – yazma kursu açılması durumunda görüĢülen bireyin veya aile
bireylerinin kursa gitme isteği
Evet 44,3%
Hayır 31,9%
Evde herkes okuma yazma
biliyor 23,8%
DOĞU & GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR
21
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bölgede Kürtçe okuma – yazma kursu açılması durumunda
görüĢülen bireyin veya aile bireylerinin kursa gitme isteği
Hayır 77,8%
Evet 22,2%
DOĞU & GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR
22
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
GörüĢülen bireylerin bölgede meslek edindirme
kursu isteme durumları
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Evet, isterim 1905 75,8
Hayır, istemem 607 24,2
2512 100
Evet, isterim75,8%
Hayır,istemem24,2%
23
Bölgede iĢ imkanı sağlayacak kurs açılmasını
isteyenlerin, istedikleri branĢlar
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
Baz: 1905 KiĢi
FrekansCevapların
Yüzdesi
Deneklerin
Yüzdesi*
Terzilik 749 12,4 39,3
Biçki-DikiĢ 625 10,3 32,8
Bilgisayar kullanımı
(Office, Windows vb.) 568 9,4 29,8
Marangozluk 470 7,8 24,7
Bilgisayar programcılığı 468 7,7 24,6
AĢçılık 433 7,2 22,7
Bilgisayar bakım donanım 432 7,1 22,7
Tesisatçılık 392 6,5 20,6
Yabancı dil 391 6,5 20,5
Çocuk bakımı 227 3,8 11,9
*Birden çok cevap alınmıştır.
24
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
DOĞU&GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
Baz: 1905 KiĢi
FrekansCevapların
Yüzdesi
Deneklerin
Yüzdesi*
Otel-restoran hizmetleri
(garson, resepsiyonist, aĢçı vb) 203 3,4 10,7
Torna-tesviye 159 2,6 8,3
Halıcılık 128 2,1 6,7
Cilt bakımı 111 1,8 5,8
Genel meyve sebze yetiĢtiriciliği 104 1,7 5,5
Besicilik 101 1,7 5,3
Büro yönetimi-sekreterlik 86 1,4 4,5
Sulama teknikleri, mekanizasyon 70 1,2 3,7
YaĢlı ve hasta bakımı 69 1,1 3,6
Arıcılık 58 1 3
Fikri yok/Cevap yok 56 0,9 2,9
Diğer 145 2,4 7,6
6045 100 317,3
*Birden çok cevap alınmıĢtır.
Bölgede iĢ imkanı sağlayacak kurs açılmasını
isteyenlerin, istedikleri branĢlar
25
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
GörüĢülen bireylerin herhangi bir
vakfa veya derneğe üyelik durumları(%)
96,6
93,9
3,4
6,1
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
DOĞU&GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR
DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
Hayır Evet
26
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanede 15 yaĢından küçük bireylerin hastane
veya sağlık ocağında doğma durumu
6076,7
4023,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
Evet Hayır
27
2.2. HANEHALKININ DEMOGRAFĠK ÖZELLĠKLERĠ
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanede 15 yaĢından küçük bireylerin aĢılarını yaptırma durumu
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
AĢılarını yaptırdım/yaptırıyorum 4034 91 1123 84,8
AĢı yaptırmadık 352 7,9 186 14
Ekonomik imkansızlık nedeniyle
aĢılarını yaptıramıyorum31 0,7 15 1,1
Sağlık kuruluĢu vb. nedenlerle
yaptıramıyorum16 0,4 1 0,1
4433 100 1325 100
AĢılarını
yaptırdım/yaptırıyorum
28
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanede 6 - 22 yaĢ arası bireylerin okula devam etme durumu
DOĞU & GÜNEYDOĞU İLLERİNDE
YAŞAYANLAR
• Evet : %64.5
• Hayır: %35.5
DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
• Evet: %61.4
• Hayır: %38.6
29
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanede 6 -22 yaĢa arası okula devam etmeyenlerin
okula devam etmeme nedeni:
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
Baz: 1892 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 800 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Ekonomik yetersizlik 866 44,7 401 48,4
Üniversiteyi kazanamadığı için 199 10,3 77 9,3
YaĢı küçük olduğu için 199 10,3 49 5,9
Gelenekler 197 10,2 60 7,2
Okula gitmesine gerek yok 126 6,5 74 8,9
ÇalıĢıp aileye yardım etmesi için 103 5,3 82 9,9
Kendisi okumak istemediği için 65 3,4 17 2,1
Evlendiği için 32 1,7 5 0,6
Sınava hazırlandığı için 28 1,4 1 0,1
Özürlü olduğu için 21 1,1 6 0,7
Sağlık sorunları olduğu için 10 0,5 - -
BaĢarısız olduğu için 3 0,2 7 0,8
Terör 1 0,1 - -
BaĢörtüsü yasağı olduğu için 1 0,1 - -
Okullara güvenmediğimiz için 1 0,1 - -
Ailem göndermediği için 1 0,1 - -
Cevap yok 83 4,3 47 5,7
Fikri yok 1 0,1 2 0,2
1937 100 828 100* Birden çok cevap alınmıĢtır.
Ekonomik yetersizlik
30
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanedeki 6 yaĢından büyük bireylerin çalıĢma durumu
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Hayır 8559 76,4 3241 64,7
Evet 2643 23,6 1768 35,3
11202 100 5009 100
Hanede 15 yaĢından küçük bireylerin
yetim ya da öksüz olma durumu
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Hayır 4263 95,9 1284 97,2
Evet 180 4,1 37 2,8
4443 100 1321 100
31
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanesel özür dağılımı
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
Baz: 12815 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 5485 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Özrü yok 12544 97,8 5401 98,5
Ortopedik özürlü 150 1,2 37 0,7
Zihinsel özürlü 48 0,4 14 0,3
Görme özürlü 39 0,3 16 0,3
Dil ve konuĢma özürlü 32 0,2 8 0,1
ĠĢitme özürlü 16 0,1 4 0,1
Cevap yok - - 5 0,1
12829 100 5485 100
* Birden çok cevap alınmıĢtır.
Ortopedik özürlü
Zihinsel özürlü
Görme özürlü
Dile ve konuĢma özürlü
ĠĢitme özürlü
32
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanede doğum esnasında veya doğumu takip eden günlerde
ve/veya haftalarda anne veya çocuk ölümü olma durumu
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Hayır 2032 80,9
Evet 480 19,1
2512 100
Evet19,1%Hayır
80,9%
33
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Çocuk ölümü sayısı
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
1 Çocuk 245 51,6
2 Çocuk 141 29,7
3 Çocuk 45 9,5
4 Çocuk 19 4,0
5 Çocuk ve üzeri 25 5,3
475 100
Ortalama 1,87 çocuk
Anne ölümü sayısı
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
1 Anne 7 58,3
2 Anne 5 41,7
12 100
Ortalama 1,42 Anne
*Bu soruya 1 kişi cevap vermemiştir.34
Doğum sırası veya sonrasında çocuk ve anne
ölümü sebepleri hakkındaki düĢünceler
*Birden çok cevap alınmıĢtır.
Baz: 2512 kiĢi
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
FrekansCevapların
Yüzdesi
Deneklerin
Yüzdesi*
Ġmkânsızlık 1242 31,2 49,4
Kader 1212 30,5 48,2
Ġhmalkârlık 893 22,4 35,5
Eğitimsizlik 587 14,8 23,4
Hastalık/sağlık sorunu 12 0,3 0,5
Akraba evliliği 9 0,2 0,4
YanlıĢ teĢhis\Doktor hatası 4 0,1 0,2
Yolun kapalı olması nedeniyle
hastaneye yetiĢilememesi1 0 0
Stres 1 0 0
Fikri yok 8 0,2 0,3
Cevap yok 9 0,2 0,4
3978 100 158,4
35
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ailenin aylık toplam geliri
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
Alt gelir grubu
(750 YTL ve altı)
%75.9
Üst gelir grubu
(1751 YTL ve üzeri)
%3
Orta gelir grubu
(751 - 1750 YTL)
%21.1
Alt gelir grubu
(750 YTL ve altı)
%47.2
Üst gelir grubu
(1751 YTL ve üzeri)
%10.5
Orta gelir grubu
(751 - 1750 YTL)
%42.4
37
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Türkiye standartlarına göre kendi gelir durumları için yaptıkları tanımlamalar(%)*
54,7
38,3
44,6
60,6
0,7 1,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
DOĞU&GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
Fakir/Yoksul Orta halli Zengin
38
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Aile gelirinin aile geçimi için yeterli olma durumu*(%)
42,7
36
15,9
5,4
40,4
44,8
8,5
6,3
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Kıt kanaat yetiyor Kısmen yetiyor Hiç geçinemiyoruz, dışarıdan
yardım alıyoruz
Tamamen yetiyor
DOĞU&GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR39
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ekonomik durumun geçen seneye göre değiĢimi(%)
37,2
22,0 20,9
14,2
4,6
1,1 0,0
30,0
21,719,0
14,112,2
2,7
0,30
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50K
ötü
ydü
, d
aha
kötü
old
u
Kö
tüyd
ü,
de
ğişm
ed
i
İyiy
di,
kö
tü o
ldu
İyiy
di,
de
ğişm
ed
i
Kö
tüyd
ü, i
yi o
ldu
İyiy
di,
dah
a iy
i old
u
No
rmal
di
de
ğişm
ed
i
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
40
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Evinizin bir ay geçinmesi için gerekli olan miktar (YTL )(%)
41
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
100
250
350
450
550
700
80
0
90
0
1050
1250
140
0
160
0
180
0
210
0
300
0
500
0
90
00
200
…
DOĞU&GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
DOĞU&
GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Ortalama 1218,59 YTL 1587,66 YTL
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ailede okula gidenleri eğitim masraflarının
rahatça karĢılanabilme durumu
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Aileden okula giden kimse yok 915 36,4 36,8
Hayır 895 35,6 36
Kısmen 505 20,1 20,3
Evet 171 6,8 6,9
Ara Toplam 2486 99,0 100
Cevap yok 26 1,0
2512 100
42
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ġkamet edilen konutun mülkiyet durumu
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Kendimize ait 1473 58,7 537 42,4
Kira 835 33,3 681 53,7
Bedelsiz 184 7,3 42 3,3
Lojman 16 0,6 6 0,5
Yurt 2 0,1 1 0,1
2510 100 1267 100
43
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Evdeki eĢyalar ile ilgili sahiplik oranları(%)(Bu grafik, evinde o eĢyadan var olduğunu belirtenlerin yüzdesini göstermektedir.)
95,992,2
89,8
80,5
35,3
14,811,1
6,9 5,42,4
97,6 95,492,0 90,7
49,6
28,7 28,4
12,49,1
6,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
TEL
EVİZ
YON
BU
ZDO
LAB
I
CEP
TEL
EFO
NU
ÇA
MA
ŞIR
M
AK
İNES
İ
SAB
İT T
ELEF
ON
BU
LAŞI
KM
AK
İNES
İ
BİL
GİS
AYA
R
MİK
RO
DA
LGA
FIR
IN
DER
İND
ON
DU
RU
CU
LCD
TEL
EVİZ
YON
44
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR44
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanedeki cep telefonu sayısı
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
1 Adet 1172 52 458 39,3
2 Adet 697 30,9 439 37,7
3 Adet 250 11,1 137 11,7
4 Adet 82 3,6 86 7,4
5 Adet ve üzeri 53 2,4 46 3,9
2254 100 1166 100
Ortalama 1,76 Adet 2,01 Adet
45
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hanedeki televizyon sayısı
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
1 Adet 2242 93,1 1125 90,8
2 Adet 135 5,6 87 7
3 Adet ve üzeri 31 1,3 27 2,2
2408 100 1239 100
Ortalama 1,08 Adet 1,12 Adet
46
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Son altı aydır hanede en çok piĢirilen 3 yemek
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
Baz: 2512 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 1270 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Bulgur pilavı 1641 22,7 401 11
Makarna 1458 20,2 665 18,2
Çorba çeĢitleri 1444 20 716 19,6
Patates yemeği 739 10,2 397 10,9
Pirinç pilavı 368 5,1 378 10,4
Etli yemekler 280 3,9 178 4,9
Tavuk çeĢitleri 266 3,7 232 6,4
Kuru fasulye 248 3,4 235 6,4
Hamur iĢleri 189 2,6 125 3,4
Köfte 138 1,9 47 1,3
Nohut 90 1,2 49 1,3
Sebze yemekleri 68 0,9 58 1,6
Diğer 300 4,1 4 0,1
7229 100 3647 100
* Birden çok cevap alınmıĢtır.
47
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Batıdaki hanelerin geçim kaynakları
*Birden çok cevap alınmıştır.
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
Baz: 1270 kiĢiFrekans
Cevapların
Yüzdesi
Deneklerin
Yüzdesi*
Evdeki çalıĢanların gelirleri 1123 72,6 88,4
Emekli maaĢı 208 13,5 16,4
Belediye, kaymakamlık, muhtarlık yardımları 53 3,4 4,2
Memleketten hasat geliri 40 2,6 3,1
Akraba, eĢ-dost yardımı 32 2,1 2,5
YaĢlılık veya özürlü maaĢı 27 1,7 2,1
Diğer özel kiĢi veya kurum/kuruluĢların
yardımları (Nafaka, Sosyal Yardımlar…)17 1,1 1,3
Hiçbir gelirimiz yok 14 0,9 1,1
Gayrimenkullerin kira gelirleri 9 0,6 0,7
Öğrenci bursları 8 0,5 0,6
Dul ve yetim maaĢı/ EĢinin sigorta maaĢıyla 8 0,5 0,6
Bankadaki veya özel finans kurumlarındaki
nakit yatırımlar2 0,1 0,2
Asker maaĢı 1 0,1 0,1
Cevap yok 4 0,3 0,3
1546 100 121,7
48
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Batıya göç etmeden önce geçim kaynakları(Cevapların yüzdesi –Deneklerin yüzdesi)
*Birden çok cevap alınmıĢtır.
DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
BAZ: 1270 KİŞİ
Evdeki çalışanların gelirleri
%47,7- %52,1
Memleketten hasat geliri
%35,8- %39,1
Hiçbir gelirimiz yoktu
%6,2- %6,8
Emekli maaşı
%3- %3,2
Hayvancılık
%2,5- %2,7
Yaşlılık veya özürlü maaşı
%1,8- %2
Akraba, eş-dost yardımı
%1,2- %1,3
Diğer
%0,9- %1,2
Bilmiyor / Fikri yok %0,1- %0,2
Cevap yok
%0,8- %0,9
49
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
DOĞU VE GÜNYEDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
50
GörüĢülen kiĢin veya hane bireylerinin
mevsimlik iĢçi olma durumu
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bir iĢ kurmak amacıyla 5000 YTL'likbir yardım verilse,
iĢ kurma isteği
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Evet 1666 66,3
Hayır 846 33,7
2512 100
Evet66,3%
Hayır33,7%
51
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
5000 YTL yardım verilmesi durumunda kurulabilecek iĢler
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Bakkal 700 42,0 43,8
Hayvancılık 153 9,2 9,6
Kuaför 114 6,8 7,1
Restoran 78 4,7 4,9
ĠĢimi geniĢletirdim 78 4,7 4,9
Tuhafiye 62 3,7 3,9
Çiftçilik 49 2,9 3,1
DikiĢ nakıĢ 29 1,7 1,8
Tekstil 29 1,7 1,8
Terzi 21 1,3 1,3
5000 YTL iĢ kurmak için
yeterli olmaz19 1,1 1,2
Taksicilik 19 1,1 1,2
Seyyar satıcılık 15 0,9 0,9
Fırın 14 0,8 0,9
Kahvehane 14 0,8 0,9
Giyim mağazası 12 0,7 0,8
Manav 11 0,7 0,7
Bilgisayar satıĢı 10 0,6 0,6
Diğer 173 10,3 10,8
Ara Toplam I 1600 96,0 100
Fikri yok 54 3,3
Cevap yok 12 0,7
Ara Toplam II 66 4,0
1666 10052
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Devlet eliyle ya da zorunlu olarak göçe maruz kalmıĢ olma durumu
(DOĞU & GÜNYEDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR)
Evet Hayır
54
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Göçe maruz kalanların kaç yıl önce göç ettikleri
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
1 - 5 Yıl 8 4,8
6 - 10 Yıl 12 7,3
11 - 15 Yıl 66 40
16 - 20 Yıl 64 38,8
21 Yıl ve üzeri 15 9,1
165 100
Ortalama 18 Yıl
0
10
20
30
40
50
4,8 7,3
4038,8
9,1
55
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Göçe maruz kalanların nereden göç ettikleri
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Köyden 119 72,1
Ġlçeden 37 22,4
Ġl merkezinden 9 5,5
165 100
56
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Göç etme nedenleri
Baz: 1270 kiĢi
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR FrekansCevapların
Yüzdesi
Deneklerin
Yüzdesi*
Ekonomik olarak geçinemeyeceğim için 725 32,4 57,1
ĠĢ imkânı olmadığı için 579 25,9 45,6
Ailem, akrabalarım, tüm yakınlarım burada
olduğu için180 8 14,2
Eğitim için (Çocuklarımın, kendimin …) 169 7,5 13,3
Güvenlik olmadığı için / korktuğumuz için 157 7,1 12,3
ġimdi yaĢadığım yerin imkânları daha fazla
olduğu için130 5,8 10,2
Artık köyde yaĢamak istemediğim için 82 3,7 6,5
Ekilecek arazimiz olmadığı için 72 3,2 5,7
Evimiz olmadığı için 44 2 3,5
Evlendiğim için 23 1 1,8
Devlet baskısı olduğu için 21 0,9 1,7
Tayinim çıktığı için 11 0,5 0,9
Diğer 38 1,7 3
Cevap yok 8 0,4 0,6
2239 100 176,3
*Birden çok cevap alınmıştır.
57
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ġkamet edilen ilde yaĢamaktan mutlu olma ve
asıl memlekete geri dönme isteği
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR Frekans Yüzde
Mutluyum memleketime geri dönmeyi düĢünmüyorum 729
Mutluyum memleketime geri dönmeyi düĢünüyorum 141 11,1
Mutsuzum memleketime geri dönmeyi düĢünüyorum 212 16,7
Mutsuzum memleketime geri dönmeyi düĢünmüyorum 185 14,6
1267 100
*Bu soruya 3 kiĢi cevap vermemiĢtir.
57,5
58
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Göç sonrası uyum sorunu yaĢama
DĠĞER ĠLLERĠNDE
YAġAYANLARFrekans Yüzde
Hayır 1015 80
Evet 254 20
1269 100
Hayır80,0%
Evet20,0%
59
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Günlük hayatta bir sorun ile karĢılaĢıldığında
baĢvurulan kiĢi
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Polis 1977 78,7 80,6
Muhtar 134 5,3 5,5
Aileme/yakınlarıma 113 4,5 4,6
Jandarma 78 3,1 3,2
Hiç kimseye gitmem 70 2,8 2,9
Kaymakam 23 0,9 0,9
Müftü 19 0,8 0,8
Duruma göre değiĢir 14 0,6 0,6
ġeyh(ġıh)-Hoca 13 0,5 0,5
Ağa 6 0,2 0,2
Hâkim 5 0,2 0,2
Ara Toplam I 2452 97,6 100
Fikri yok 9 0,4
Cevap yok 51 2
Ara Toplam II 60 2,4
2512 100
60
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
YaĢanan bölgenin temel sorunları
DOĞU &
GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR1. S
ıra
2. S
ıra
3. S
ıra
4. S
ıra
5. S
ıra
6. S
ıra
7. S
ıra
8. S
ıra
9. S
ıra
Topla
m
Puan
ĠĢsizlikFrekans 1379 657 273 70 35 48 18 20 7 2507
20466Yüzde 55,0 26,2 10,9 2,8 1,4 1,9 0,7 0,8 0,3 100
YoksullukFrekans 591 1118 535 99 36 61 17 18 28 2503
19141Yüzde 23,6 44,7 21,4 4,0 1,4 2,4 0,7 0,7 1,1 100
EğitimsizlikFrekans 241 272 766 451 389 218 80 47 27 2491
15591Yüzde 9,7 10,9 30,8 18,1 15,6 8,8 3,2 1,9 1,1 100
Ekonomik anlamda
yatırım yapılmaması
Frekans 117 255 497 456 250 257 255 210 144 244112915
Yüzde 4,8 10,4 20,4 18,7 10,2 10,5 10,4 8,6 5,9 100
Etnik ayrımcılıkFrekans 45 56 142 582 426 514 264 136 149 2314
10738Yüzde 1,9 2,4 6,1 25,2 18,4 22,2 11,4 5,9 6,4 100
61
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
YaĢanan bölgenin temel sorunları
DOĞU &
GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
1. S
ıra
2. S
ıra
3. S
ıra
4. S
ıra
5. S
ıra
6. S
ıra
7. S
ıra
8. S
ıra
9. S
ıra
Topla
m
Puan
Kültürel ayrımcılıkFrekans 35 45 99 291 491 539 374 246 190 2310
9529Yüzde 1,5 1,9 4,3 12,6 21,3 23,3 16,2 10,6 8,2 100
AĢiret sistemiFrekans 16 21 57 177 252 277 638 572 272 2282
7471Yüzde 0,7 0,9 2,5 7,8 11,0 12,1 28,0 25,1 11,9 100
Kürt kimliğinin yok
sayılması
Frekans 54 43 44 155 273 243 436 705 342 22957465
Yüzde 2,4 1,9 1,9 6,8 11,9 10,6 19,0 30,7 14,9 100
Terör/ĢiddetFrekans 24 39 83 172 166 154 207 315 1012 2172
5850Yüzde 1,1 1,8 3,8 7,9 7,6 7,1 9,5 14,5 46,6 100
62
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ülkemizin Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaĢanan sorunlara getirilen
tanımlamalar (%)
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
55,1
15,27,9 5,7 3,9 3,5 2,9 2,8 1 0,3
27,422,9
10,513,5
0,9
9,5 6,9 4,60,8 0,5
0
20
40
60
80
100
So
run
ek
on
om
ikti
r
Bö
lged
ek
i s
oru
n K
ürt
s
oru
nu
du
r
Te
rör
so
run
ud
ur
So
run
dem
ok
ras
i ve
in
sa
n
hak
ları
so
run
ud
ur
Bö
lged
e h
erh
an
gi b
ir s
oru
n
yo
k
Bö
lgen
in k
en
din
de s
oru
n
yo
k,
ya
ba
nc
ı g
üç
ler
so
run
ç
ıka
rıyo
r
Bö
lged
e K
ürt
va
r a
ma
Kü
rt
so
run
u y
oktu
r
So
run
feo
da
lite
-ağ
alı
k-a
Ģir
et
so
run
ud
ur
So
run
eğ
itim
ek
sik
liğ
idir
Diğ
er
63
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Kitle iletiĢim araçları ve ahlaki-kültürel yozlaĢma
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
64
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Suriye, Irak ve Ġran'da yaĢayan insanlarla
akrabalık durumu*
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Yok 2419 96,7 1160 91,4
Var 82 3,3 109 8,6
2501 100 1269 100
Akraba bulunan ülkeler(Bu soru, Suriye, Irak ve Ġran'da akrabaları olduğunu belirtenlere sorulmuĢtur.)?*
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
Baz: 82 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 109 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Suriye 58 65,9 66 50,8
Irak 25 28,4 45 34,6
Ġran 5 5,7 19 14,6
88 100 130 100
* Birden çok cevap alınmıĢtır.
65
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Annenin etnik kökeni
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Kürt 1433 57 757 59,6
Türk 796 31,7 355 28
Zaza 187 7,4 57 4,5
Arap 73 2,9 58 4,6
Türkmen 7 0,3 2 0,2
Çerkez 4 0,2 3 0,2
Laz 4 0,2 3 0,2
Asuri (Süryani) 4 0,2 2 0,2
Azeri 2 0,1 14 1,1
Yezidi 1 0 - -
Ahıska Türkü 1 0 - -
Ermeni - - 5 0,4
Gürcü - - 3 0,2
Bulgar - - 1 0,1
Diğer - - 10 0,8
2512 100 1270 100
67
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Babanın etnik kökeni
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Kürt 1439 57,3 769 60,6
Türk 780 31,1 348 27,4
Zaza 197 7,8 60 4,7
Arap 72 2,9 63 5
Türkmen 7 0,3 1 0,1
Laz 4 0,2 1 0,1
Asuri (Süryani) 4 0,2 - -
Çerkez 3 0,1 1 0,1
Azeri 2 0,1 14 1,1
Ermeni 2 0,1 3 0,2
Yezidi 1 0 - -
Ahıska Türkü 1 0 - -
Gürcü - - 2 0,2
Diğer - - 8 0,6
2512 100 1270 100
68
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bireyin etnik kökeni(Bu soru, anne ve babasının etnik kökeni farklı olanlara sorulmuĢtur.)
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Türk 71 50,7 33 33,7
Kürt 39 27,9 41 41,8
Zaza 16 11,4 2 2
Arap 5 3,6 11 11,2
Türk-Kürt 1 0,7 1 1
Kürt-Ermeni 1 0,7 - -
Ermeni - - 1 1
Gürcü - - 1 1
Laz - - 1 1
Bulgar - - 1 1
Arap-Kürt - - 1 1
Fark etmez 4 2,9 1 1
Diğer 3 2,1 4 4,1
140 100 98 100
69
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
EĢlerin etnik kökeni(Bu soru, evli veya daha önce evlenmiĢ olanlara sorulmuĢtur.)
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Kürt 1124 57,1 507 57,3
Türk 603 30,7 268 30,3
Zaza 144 7,3 26 2,9
Arap 63 3,2 43 4,9
Türkmen 8 0,4 1 0,1
Çerkez 3 0,2 2 0,2
Asuri (Süryani) 3 0,2 - -
Bulgar 2 0,1 - -
Azeri 1 0,1 7 0,8
Arap-Kürt 1 0,1 1 0,1
Yezidi 1 0,1 - -
Ahıska Türkü 1 0,1 - -
Ermeni - - 3 0,3
Gürcü - - 2 0,2
Laz - - 2 0,2
Diğer 13 0,7 23 2,6
1967 100 885 100
70
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Farklı etnik kökenden biri ile evlenmeyi olumlama (%)(Bu soru, bekar olduğunu belirtenlere sorulmuĢtur.)*
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Hayır 458 85,8 306 80,7
Evet 76 14,2 73 19,3
534 100 379 100
85,8
14,2
80,7
19,3
0
20
40
60
80
100
Hayır Evet
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
71
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ayrımcılığa uğrama durumu(%)*
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Frekans Yüzde Frekans Yüzde
Hayır 2222 88,5 922 73
Evet 290 11,5 341 27
2512 100 1263 100
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
88,5
11,5
73,0
27,0
0
20
40
60
80
100
Hayır Evet
72
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ayrımcılığa uğranılan alanlar(Bu soru, ayrımcılığa uğradığını düĢündüğünü belirtenlere sorulmuĢtur.)*
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
Baz : 290 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 341 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Irkçılık 89 22,8 91 18,3
ĠĢ olanakları açısından 36 9,2 32 6,5
Kültürel alanda 28 7,2 45 9,1
Eğitim alanında 21 5,4 19 3,8
Din/Ġnanç konusunda 17 4,3 41 8,3
Ekonomi ve alanında 17 4,3 38 7,7
Hastane ve sağlık ocaklarında 17 4,3 4 0,8
Yardım dağıtımlarında 16 4,1 4 0,8
Halk arasında sınıflanma 15 3,8 23 4,6
Yatırım alanında 15 3,8 - -
Devlet kurumlarında 13 3,3 46 9,3
Cinsiyet ayrımcılığı 12 3,1 7 1,4
Dil konusunda 11 2,8 50 10,1
BaĢörtümden dolayı 10 2,6 2 0,4
Diğer 60 15,4 81 16,3
Cevap yok 14 3,6 13 2,6
391 100 496 100* Birden çok cevap alınmıĢtır.
73
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Ayrımcılık yapanlar(Bu soru, ayrımcılığa uğradığını düĢündüğünü belirtenlere sorulmuĢtur.)*
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE
YAġAYANLAR
Baz: 290 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 341 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Devlet kurumları/Devlet 148 48,7 133 35,1
Sosyal çevre 17 5,6 34 9
Ailem(Ebeveynler, EĢim, KardeĢlerim) 14 4,6 21 5,5
Türkler 13 4,3 25 6,6
Asker/Jandarma 11 3,6 7 1,8
Hastane personeli 10 3,3 2 0,5
Toplumdaki bazı insanlar 9 3 - -
Batı kökenli herkes 7 2,3 13 3,4
Dağıtım görevlileri 7 2,3 2 0,5
Diğer 21 11,8 107 28,2
Fikri yok 10 3,3 6 1,6
Cevap yok 22 7,2 29 7,7
304 100 379 100
* Birden çok cevap alınmıĢtır.
74
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Töre cinayetlerine aileden kurban
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Yok 2414 96,1 98,1
Var 48 1,9 1,9
Ara Toplam 2462 98,0 100
Cevap yok 50 2,0
2512 100
Yok98,1%
Var1,9%
76
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Berdelin onaylanma durumu
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DİĞER İLLERDE YAŞAYANLAR
•%97.8Evet
•%2.2Hayır
•%96,6Evet
•%3,4Hayır
77
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Kızların istenmeyen evlilik durumlarına karĢı davranıĢ
DOĞU&GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE
YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Hiçbir Ģey yapmam 1749 69,6 70,2
Polise baĢvururum 419 16,7 16,8
Kendim ceza veririm 239 9,5 9,6
Evlatlıktan reddederim 19 0,8 0,8
AĢiretim hangi kararı verirse
onu uygularım18 0,7 0,7
Ġkna etmeye çalıĢırım 14 0,6 0,6
KarĢı çıkarım 12 0,5 0,5
BarıĢ/anlaĢma yoluna giderim 10 0,4 0,4
Engel olmaya çalıĢırım 10 0,4 0,4
Öldürürüm 2 0,1 0,1
Nefret ederim 1 0 0
Ara Toplam I 2493 99,2 100
Cevap yok 10 0,4
Fikri yok 9 0,4
Ara Toplam II 19 0,8
2512 100
78
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Birinci dereceden katl durumunda davranıĢ
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Polise baĢvururum 1888 75,2 75,8
Hiçbir Ģey yapmam 323 12,9 13
Kendim ceza veririm 244 9,7 9,8
AĢiretim hangi kararı verirse
onu uygularım27 1,1 1,1
BarıĢ/anlaĢma yoluna giderim 10 0,4 0,4
Ara Toplam I 2492 99,2 100
Cevap yok 10 0,4
Fikri yok 10 0,4
Ara Toplam II 20 0,8
2512 100
79
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Töre cinayetlerinin sebepleri
1. S
ıra
2. S
ıra
3. S
ıra
4. S
ıra
5. S
ıra
6. S
ıra
7. S
ıra
To
pla
m
Gelenek (örf-adet) Doğu 15,4 28,3 19 11,8 11,2 5,5 8,9 100
Diğer 19,7 18,1 15,9 14,1 15,4 8,9 7,9 100
Eğitimsizlik Doğu 23 18,1 13,5 12,4 12,2 14,1 6,7 100
Diğer 43,1 17 8,4 8,9 10,5 8,1 4 100
Fakirlik/Yoksulluk Doğu 22,5 12,2 15 13,9 14,9 11,7 9,8 100
Diğer 10,9 13,5 16,3 17,1 18,2 13,2 10,8 100
Aile baskısı Doğu 9,4 16 18 25,2 14,7 10 6,7 100
Diğer 9,7 19,2 25,7 19,2 14,1 8,7 3,3 100
AĢiret baskısı Doğu 14,5 10,6 11,8 16,1 21,1 16 9,8 100
Diğer 8,8 21,5 16,3 20,9 16,9 8,5 7,1 100
Namus/ ailenin
adını temizlemek
Doğu 11,8 8,2 12,3 10,4 9 14,3 34 100
Diğer 14,4 7,8 10,3 7,8 7,9 15,7 36,3 100
Çevre baskısı Doğu 4,5 7,3 11,4 10,9 16,4 27,3 22,2 100
Diğer 2,2 11 12,8 12,9 13,1 29,3 18,7 100
*Doğu: Doğu ve Güneydoğu Ġllerinde YaĢayanlar
*Diğer: Diğer Ġllerde YaĢayanlar
80
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Töre cinayetleri için önerilen çözümler(%)*
1. S
ıra
2. S
ıra
3. S
ıra
4. S
ıra
5. S
ıra
6. S
ıra
7. S
ıra
Topla
m
Eğitim seviyesi yükseltilmeli Doğu 52 28,1 8,2 4,6 2,4 3 1,8 100
Diğer 72,8 12,3 6,1 3,5 2,7 0,8 1,8 100
Ekonomi iyileĢtirilmeli Doğu 20,5 16,8 13,3 14,2 12,3 12,5 10,5 100
Diğer 10,0 22,5 22,5 14,1 17,1 8,1 5,6 100
AĢiret yapısı çözülmeli Doğu 7,2 20,4 17,9 17 16,3 11,2 9,9 100
Diğer 9,4 38,7 20,7 13,6 9,5 3,9 4,2 100
Geleneksel yaĢam
biçiminden uzaklaĢılmalı
Doğu 5,1 8,5 21,5 17,7 19,7 16,6 11 100
Diğer 5,8 12,2 24,8 22,6 15,7 10,6 8,2 100
Dini eğitim yaygınlaĢtırılmalı Doğu 5,3 12,1 15,9 13,2 15,4 18,6 19,6 100
Diğer 3,8 9,5 11,2 15,0 13,5 27,4 19,6 100
KentleĢme/KentlileĢme
sağlanmalı
Doğu 6,4 7,9 12 18,1 19,6 19,4 16,6 100
Diğer 2,1 9,4 14,8 19,8 22,8 18,1 12,9 100
Ahlaksızlığa izin verilmemeli Doğu 4,1 7,9 13,3 16,5 14,7 16,9 26,7 100
Diğer 3,2 7,8 12,1 15,0 13,0 18,7 30,1 100
Töre engellenemez Doğu 10,4 9,4 11,6 14,4 13,7 18,4 22,1 100
Diğer 15,3 11,5 9,4 16,7 11,1 14,5 21,6 100
*Doğu: Doğu ve Güneydoğu Ġllerinde YaĢayanlar
*Diğer: Diğer Ġllerde YaĢayanlar 81
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
AĢirete aidiyet
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Hayır 2232 88,9
Evet 280 11,1
2512 100
Evet11,1%
Hayır88,9%
82
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
AĢiret kararlarının bağlayıcılığı
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Hayır 133 47,5
Duruma göre değiĢir 88 31,4
Evet 59 21,1
280 100
Hayır 47,5%
Duruma göre değişir
31,4%
Evet 21,1%
83
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Çocuk sayısında üst limit
DOĞU VE GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
1 Çocuk 73 2,9 2,9
2 Çocuk 613 24,4 24,6
3 Çocuk 850 33,8 34,2
4 Çocuk 658 26,2 26,4
5 Çocuk 184 7,3 7,4
6 Çocuk ve üzeri 111 4,4 4,5
Ara Toplam 2489 99,1 100
Cevap yok 23 0,9
2512 100
Ortalama 3,30 çocuk
84
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Din ile olan iliĢki seviyesi(%)
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
53,8
28,5
11,46
0,1 0,1 0,2
38,8 30,9
167,8
3,7 1,8 0,90
20
40
60
80
100
Bir
din
e
ina
nıy
oru
m,
iba
detl
eri
min
tü
mü
nü
ye
rin
e g
eti
rme
ye
ç
alı
Ģıy
oru
m
Bir
din
e
ina
nıy
oru
m,
iba
detl
eri
min
b
ir k
ısm
ını ye
rin
e
geti
riyo
rum
Bir
din
e
ina
nıy
oru
m,
iba
detl
eri
mi a
z
mik
tard
a y
eri
ne
geti
riyo
rum
Bir
din
e in
an
ıyo
rum
, a
ma
ib
ad
etl
eri
ni ye
rin
e
geti
rmiy
oru
m
He
rha
ng
i b
ir d
ine
in
an
mıy
oru
m,
am
a t
üm
d
inle
re s
ayg
ılıy
ım
Din
ve
Ta
nrı
me
se
les
i b
en
i il
gile
nd
irm
iyo
r
Herh
an
gi b
ir d
ine
in
an
mıy
oru
m v
e d
inle
re
ka
rĢıy
ım
85
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
En sevilen 3 siyasi Ģahıs veya fikir adamı
DOĞU&GÜNEYDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
Baz: 2512 KiĢi
DĠĞER ĠLLERDE
YAġAYANLAR
Baz: 1270 KiĢi
Frekans Yüzde* Frekans Yüzde*
Recep Tayyip Erdoğan 746 20,1 219 10,1
Abdullah Gül 366 9,9 116 5,4
Turgut Özal 153 4,1 111 5,1
Ahmet Türk 102 2,7 94 4,3
Atatürk 66 1,8 109 5
Osman Baydemir 60 1,6 15 0,7
Bülent Arınç 55 1,5 15 0,7
Deniz Baykal 38 1 35 1,6
Devlet Bahçeli 37 1 15 0,7
Leyla Zana 34 0,9 68 3,1
Bülent Ecevit 33 0,9 48 2,2
Necmettin Erbakan 30 0,8 21 1
Adnan Menderes 29 0,8 32 1,5
Abdullah Çatlı 24 0,6 2 0,1
Nihat Hatipoğlu 24 0,6 2 0,1
Recep Akdağ 24 0,6 - -
Abdullah Öcalan 16 0,4 16 0,7
Fikri yok/Tanımıyor 529 14,2 307 14,2
Yok/Hiç kimse 609 16,4 173 8
Cevap yok 163 4,4 80 3,7
Diğer 157 4,3 218 10,1
3714 100 2163 100* Birden çok cevap alınmıĢtır. 87
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Özgürce siyasi tercih yapabilme durumu
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Geçerli
Yüzde
Evet 2128 84,7 87,8
Hayır 153 6,1 6,3
Kısmen 143 5,7 5,9
Ara Toplam 2424 96,5 100
Cevap yok 88 3,5
2512 100
Evet 87,8%
Hayır 6,3%
Kısmen 5,9%
88
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Siyasal temsilde kim önde?(%)
45,2
24,1
7,8 7,55,2
1,7 1,5 1,4 1,34,4
0
10
20
30
40
50
Hiç
kim
se
AK
PA
RT
Ġ
Rec
ep
Ta
yyip
Erd
oğ
an
DT
P m
ille
tve
kil
leri
Bö
lge m
ille
tve
kil
leri
CH
P
Pa
rla
me
nto
Ab
du
lla
h G
ül
MH
P
Diğ
er
89
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) konusundaki tavrı (%)*
90
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
57,2
29,7
12,9
0,1
49,6
27,323
00
20
40
60
80
100
Türkiye AB'ye kesinlikle girmelidir
Türkiye AB'ye girse de olur, girmese de
olur
Türkiye AB'ye kesinlikle
girmemelidir
AB’yi bilmiyor
90
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Bazı ülkelere yakınlık hissetme durumu
DOĞU VE GÜNEYDOĞU İLLERİNDE YAŞAYANLAR
%72.6 - AB
%23.3 - İRAN
%3.5 - ABD
%0.6 - İSRAİL
91
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Mutluluk seviyesi
Hiç mutlu değilim Mutlu değilim Kısmen mutluyum Mutluyum Çok Mutluyum
1 PUAN 2 PUAN 3 PUAN 4 PUAN 5 PUAN 6 PUAN 7 PUAN 8 PUAN 9 PUAN 10 PUAN
5.02 PUAN
GENEL4.82
PUAN
D0ĞU &
GÜNEYDOĞU
5.42 PUAN
DİĞER İLLER
93
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Hükümetin yeni açıkladığı GAP Eylem Planı'ndan haberdar olma durumu
DOĞU & GÜNYEDOĞU
ĠLLERĠNDE YAġAYANLARFrekans Yüzde
Hayır 1693 67,4
Evet 818 32,6
2511 100
Hayır 67,4%
Evet 32,6%
94
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
GAP Eylem Planı’nın faydası(DOĞU & GÜNYEDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR)
KENDĠNĠZ ĠÇĠN BÖLGENĠZ ĠÇĠN
95
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Gelecek tahayyülleri ve umut(%)
32,830,5
23,4
18,6
15,6
34,7 35,5
22,2
15,7
12,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Ço
cukl
arın
gele
ceği
Ke
nd
i ge
lece
ği
Türk
iye
'nin
gele
ceği
Dü
nya
nın
gele
ceği
Ort
ado
ğu
hak
kın
da
DOĞU & GÜNEYDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
DĠĞER ĠLLERDE YAġAYANLAR
96
“Kendi Dilinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Yoksulluk ve Sosyal Durum Raporu”
Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yaĢanan sorunlara iliĢkin çözüm önerileri
DOĞU & GÜNYEDOĞU ĠLLERĠNDE YAġAYANLAR
• ĠĢsizliğe çözüm bulunması
• Bu bölgeye yatırım yapılması
• Eğitime ağırlık verilmesi
• Terörün engellenmesi
• BarıĢçıl bir çözüm getirilmesi
DĠĞER ĠLLERNDE YAġAYANLAR
• ĠĢsizliğe çözüm bulunması
• Bu bölgeye yatırım yapılması
• Eğitime ağırlık verilmesi
• Demokrasinin tam anlamıyla uygulanması
• BarıĢçıl bir çözüm getirilmesi
97