SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN BARU BINTULU,

97000 BINTULU,SARAWAK

KAJIAN GEOGRAFI TEMPATAN

2012

EKOSISTEM HUTAN TERGANGGU DI KAWASAN

PERINDUSTRIAN NYIGU, BINTULU, SARAWAK

NAMA MURID: AWANG ANAS BIN AWANG MAHSEN

TINGKATAN: 3KRK

NAMA GURU: PUAN SITI NAZIRAH BINTI CHE PA

……………………….. …………………………….

TANDATANGAN MURID TANDATANGAN GURU

EKOSISTEM HUTAN HUJAN TROPIKA TERGANGGU DI

KAWASAN

PERINDUSTRIAN NYIGU,

BINTULU, SARAWAK

SENARAI KANDUNGAN

BIL TAJUK MUKA SURAT1.0 PENGHARGAAN2.0 PENDAHULUAN3.0 OBJEKTIF KAJIAN4.0 KAWASAN KAJIAN

5.0 KAEDAH KAJIAN6.0 DAPATAN KAJIAN6.1 KONSEP EKOSISTEM

HUTAN DI KAWASAN KAJIAN

6.2 KEPENTINGAN EKOSISTEM DI KAWASAN

KAJIAN SG. NYIGU ,BINTULU,NEGERI

SARAWAK.6.3 FAKTOR YANG

MENYEBABKAN EKOSISTEM TERGANGGU

DI KAWASAN KAJIAN.6.4 KESAN EKOSISTEM

HUTAN TERGANGGU DI KAWASAN KAJIAN

6.5 CADANGAN UNTUK MENGURANGKAN KESAN

EKOSISTEM HUTAN TERGANGGU DI

KAWASAN KAJIAN7.0 BAHAN GRAFIK8.0 RUMUSAN9.0 LAMPIRAN10.0 RUJUKAN

PENGHARGAAN

1

Penghargaan

Saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Puan Pengetua Sekolah Menengah

Kebangsaan Baru Bintulu iaitu Puan Rohani Binti Haji Daud kerana telah memberikan

kepercayaan sepenuhnya kepada saya dan rakan-rakan saya membuat kajian Geografi ini. Terima

kasih juga, saya tujukan kepada guru Geografi Tingkatan 3KRK iaitu Puan Siti Nazirah Binti

Che Pa yang sentiasa memberikan tunjuk ajar dan bimbingan kepada saya dalam membuat kerja

kursus ini dari awal hinggalah siap sepenuhnya.

Ucapan terima kasih juga diberikan kepada ibu dan bapa saya iaitu Awang Mahsen Bin

Awang Kahar dan Masniah Sheikh Aminnullah yang telah memberikan banyak memberikan

dorongan dan nasihat kepada saya bagi menyiapkan kerja khusus Geografi ini . Jasa mereka

tidak dapat saya lupakan.

Tidak lupa juga kepada rakan sekelas tanpa mengira bangsa dan agama kerana sudi

menolong saya bagi melengkapkan kerja khusus ini dengan sempurna terutamanya rakan

sekumpulan dengan saya iaitu Mohd Saffize Bin Othman,Huebert Penga Anak Guyang,Mohd

Hafiezan Bin Abu Bakar dan Muhammad Haikal Bin Ruzni.

Akhir sekali, ucapan terima kasih kepada responden-responden yang telah sudi

meluangkan masa bagi menemu bual dan menjawab beberapa soalan berkenaan tajuk yang saya

pilih iaitu Ekosistem Hutan Terganggu Di Kawasan Perindustrian Nyigu,Bintulu,Sarawak.

2

PENDAHULUAN

3

Bagi memenuhi keperluan Penilaian Menegah Rendah 2011, pelajar-pelajar Tingkatan 3

diwajibkan menlaksanakan Kerja Kursus geografi di sekolah. Saya dan rakan-rakan,Mohd

Saffize Bin Othman, Mohd Hafiezan Bin Abu Bakar,Huebert Penga Anak Guyang dan

Muhammad Haikal Bin Ruzni telah memilih tajuk “ Ekosistem Hutan Terganggu Di Kawasan

Perindustrian Nyigu,Bintulu,Sarawak

Kami memilih pencemaran alam sekitar di kawasan PerindustrianNyigu,Bintulu,Sarawak

kerana lokasi ini merupakan kawasan hutan hujan tropika yang pesat dengan kegiatan

perindustrian dan terletak berdekatan dengan sekolah kami iaitu,Sekolah Menengah Kebangsaan

Baru Bintulu.

Untuk melengkapkan lagi kajian ini, kami telah menjalankan kajian ini selama lapan

minggu.Laporan ini telah berjaya disiapkan dalam jangka masa yang ditetapkan

4

OBJEKTIF KAJIAN

5

OBJEKTIF KAJIAN

Sepanjang saya menjalankan tugasan ini,saya telah menyenaraikan beberapa objektif

kajian.Antara objektif kajian tersebut ialah:

Mengetahui konsep ekosistem hutan.

Mengetahui kepentingan ekosistem hutan di kawasan kajian.

Menyatakan factor yang menyebabkan ekosistem hutan terganggu

Mengenal pasti kesan ekosistem hutan terganggu.

Mencadangkan untuk mengurangkan kesan ekosistem hutan terganggu di kawasan kajian.

Menerapkan nilai atau unsur patriotism dalam dapatan kajian.

6

KAWASAN KAJIAN

7

Kawasan Kajian

Kawasan Kajian yang kami pilih ialah kawasan perindustrian Nyigu, di Bintulu, Sarawak.

Sebelum ini, kawasan ini merupakan sebuah hutan hujan tropika.Namun, faktor

peningkatan jumlah penduduk di Daerah Bintulu, pokok-pokok di kawasan tersebut telah

ditebang bagi dijadikan kawasan.Kemudian, penduduk kawasan tersebut dipindahkan ke tempat

lain bagi menjadikan kawasan tersebut sebagai kawasan perindustrian.

Kawasan Perindustrian Nyigu terletak berdekatan dengan Hill Top Villa dan Kampung

Baru. Kawasan ini terletak kira-kira 3km dari Bandar Bintulu dan 1 km dari sekolah kami.

Lokasi kajian saya adalah seperti yang ditunjukkan dalam peta 1.1.

Kawasan Perindustrian Nyigu terletak di kawasan kaki bukit Kemunting merupakan

kawasan perindustrian yang pesat. Kawasan Perindustrian Nyigu terletak di bawah pentadbiran

Lembaga Kemajuan Bintulu(BDA).

8

Peta 1.1. Peta Kawasan Kajian

9

10

KAEDAH KAJIAN

11

KAEDAH KAJIAN

Saya telah menggunakan dua kaedah kajian untuk menyiapkan tugasan yang telah cikgu saya

beri.Antaranya ialah seperti berikut:

(a)Pemerhatian

Saya telah memerhatikan kegiatan manusia yang mengakibatkan ekosistem hutan hujan

tropika terganggu di kawasan perindustrian Nyigu.

(b) Rujukan

Saya juga ada merujuk kepada buku rujuakan sekolah saya iaitu buku teks geografi

tingkatan 3. Saya mendapati bahawa banyak kesan ekosistem hutan terhadap alam

sekitar.Selain itu, saya juga telah membuat rujukan dari internet untuk mendapatkan

maklumat tentang ekosistem.

(c) Soal Selidik

Rakan saya,Muhammad Haikal Bin Ruzni telah menggunakan borang soal selidik

terhadap 20 orang responden berkenaan factor-faktor yang menyebabkan ekosistem hutan

hujan tropika terganggu di kawasan tersebut.Soalan-soalan yang dikemukakan adalah

seperti yang terdapat di lampiran 1.

12

DAPATAN KAJIAN

13

KONSEP HUTAN

HUJAN TROPIKA

14

Konsep Ekosistem Hutan

Pengertian ekosistem pertama kali dikemukakan oleh seorang ahli ekologi berkebangsaan

Inggeris bernama A.G. Transley pada tahun 1935, walaupun konsep itu bukan merupakan

konsep yang baru.Sebelum akhir tahun 1800-an, pernyataan rasmi tentang istilah dan konsep

yang berkaitan dengan ekosistem mulai terbit cukup menarik dalam literature ekologi di

Amerika, Eropah dan Rusia(Odum, 1993).

Beberapa definisi tentang ekosistem dapat dihuraikan seperti berikut:

1. Ekosistem adalah tatanan dari satuan unsur-unsur lingkungan hidup dan kehidupan(biotik

dan abiotic)secara utuh dan menyeluruh, yang saling mempengaruhi dan saling

tergantung satu dengan yang lainnya.Ekosistem mengandungi keanekaragaman jenis

dalam satu komunitas dengan lingkungannya yang berfungsi sebagai satu satuan interaksi

kehidupan dalam alam.(Dephut, 1997)

2. Ekosistem, iaitu tatanan kesatuan secara kompleks di dalamnya terdapat habitat,

tumbuhan dan binatang yang dipertimbangkan sebagai unit kesatuan secara utuh,

sehingga semuanya akan menjadi bahagian mata rantai siklus meateri dan aliran energy.

(Woodbury, 1954 dalam Setiadi, 1983)

Lingkungan ekosistem terdiri atas dua jenis:

1. Lingkungan biotik(komponen makhluk hidup ), misalnya haiwan, tumbuh-tumbuhan dan

mikroorganisma.

2. Lingkungan abiotik(komponen benda mati), misalnya cahaya, air, udara dan tanah.

15

Sementara, ekosistem hutan pula adalah hubungan antara kumpulan beberapa populasi

yang sama ada flora dan fauna yang hidup dalam lapisan dan di permukaan tanah dan terletak

pada suatu kawasan serta membentuk suatu kesatuan ekosistem.

Ekosistem hutan terganggu apabila terdapatnya aktiviti manusia yang sewenang-

wenangnya meneroka kawasan hutan semulajadi untuk tujuan pembangunan.

16

KEPENTINGAN HUTAN

HUJAN TROPIKA DI

KAWASAN

PERINDUSRTIAN NYIGU

17

Kepentingan Ekosistem Hutan Hujan Tropika Di Kawasan Perindustrian Nyigu.

Hutan merupakan khazanah yang tidak ternilai kepada manusia dan benda-benda di

sekitarnya.Antara Kepentingan hutan hujan tropika di Kawasan Perindustrian Nyigu ialah:

1. Menyederhanakan Suhu/mengekalkan kelembapan udara

Melalui pemerhatian saya, hutan hujan tropika di Kawasan Perindustrian Nyigu

bertindak sebagai pengawal suhu.Hal ini demikian kerana ketebalan hutan yang terdapat

di sesuatu kawasan akan mempengaruhi suhu di kawasan berkenaan.Lapisan yang

berbeza kepentingannya boleh mengawal jumlah kehilangan air dari permukaan hutan

melalui proses sejatan seterusnya menstabilkan kelembapan udara.

2. Sumber Bahan Mentah

Melalui pemerhatian saya, hutan hujan tropika di Kawasan Perindustrian Nyigu

juga membekalkan pelbagai bahan mentah bagi kegunaan perubatan tradisional.Akar, kulit,

ranting, daun dan buah daripada tumbuhan semulajadi tertentu dapat dijadikan bahan perubatan.

3. Zon Pemampan Pengawal Hakisan

Melalui pemerhatian saya, hutan hujan tropika di Kawasan Perindustrian Nyigu

juga berfungsi sebagai zon pemampan pengawal hakisan.Hal ini berlaku kerana hutan bertindak

sebagai penutup bumi semulajadi dan melindungi tanah daripada hakisan angina dan

air.Manakala, litupan daun dan sarap di atas permukaan tanah juga akan mengurangkan kadar

larian air di permukaan bumi.

18

Oleh itu, kita sebagai seorang individu yang mampu berfikir hendaklah

bersyukur di atas kurnia-Nya yang telah diberikan kepada kita.

19

FAKTOR YANG

MENYEBABKAN

EKOSISTEM HUTAN HUJAN

TROPIKA DI KAWASAN

PERINDUSTRIAN NYIGU

TERGANGGU

20

Faktor yang Mengakibatkan Ekosistem Hutan Hujan Tropika Terganggu Di Kawasan

Perindustrian Nyigu

Terdapat pelbagai factor yang telah mengakibatkan ekosistem hutan hujan tropika

terganggu di Kawasan Perindustrian Nyigu.Antara faktor yang mengakibatkan ekosistem hutan

hujan tropika terganggu di kawasan tersebut ialah:

1.Perindustrian

Melalui soal selidik yang telah rakan saya lakukan iaitu Muhammad Haikal Bin Ruzni,

rakan saya mendapati bahawa Kawasan Perindustrian Nyigu telah banyak dimusnahkan

untuk membina kilang-kilang seperti kilang kayu, kilang besi dan bengkel.Peningkatan

permintaan kayu dalam pasaran semasa mengakibatkan hutan dimusnahkan.

2.Pembinaan Jalan Raya

Melalui soal selidik yang telah rakan saya lakukan iaitu Muhammad Haikal Bin Ruzni,

rakan saya mendapati Kawasan Perindustrian Nyigu terganggu ialah disebabkan oleh faktor

pembinaan jalan raya.Jalan raya dibina dengan tujuan untuk menghantar dan mengambil bekalan

seperti kayu dari tempat lain.

3.Penerokaan Sumber

Melalui soal selidik yang telah rakan saya lakukan iaitu Muhammad Haikal Bin Ruzni,

rakan saya mendapati bahawa Kawasan Perindustrian Nyigu terganggu juga disebabkan oleh

penerokaan sumber hutan yang bernilai untuk dijadikan kayu.

21

4.Pembinaan Petempatan

Melalui soal selidik yang telah rakan saya lakukan iaitu Muhammad Haikal Bin Ruzni,

rakan saya mendapati bahawa Kawasan Perindustrian Nyigu terganggu juga telah disumbangkan

oleh faktor pembinaan petempatan.Hal ini demikian kerana pekerja-pekerja di kilang yang

berdekatan telah membina rumah berhampiran dengan kilang untuk memudahkan urusan mereka

sekaligus menjimatkan masa.

Oleh itu, kita haruslah bertanggungjawab atas apa yang kita telah lakukan.

22

23

24

KESAN EKOSISTEM HUTAN

HUJAN TROPIKA

TERGANGGU DI KAWASAN

PERINDUSTRIAN NYIGU

25

Kesan Ekosistem Hutan Hujan Tropika Terganggu di Kawasan Perindustrian Nyigu

Antara kesan-kesan ekosistem hutan hujan tropika terganggu di Kawasan Perindustrian

Nyigu ialah:

1.Kepupusan Flora dan Fauna

Melalui pemerhatian yang telah saya lakukan, saya dapati ekosistem hutan hujan tropika

yang terganggu memberikan impak yang negatif terhadap alam sekitar seperti kepupusan flora

dan fauna.Penerokaan sumber hutan telah mengancam sepsis flora dan fauna yang berada di

sekitarnya.Flora dan fauna telah kehilangan habitat untuk membiak serta kekurangan sumber

makanan.Oleh itu, lama-kelamaan, beberapa sepsis tumbuh-tumbuhan dan haiwan akan diancam

kepupusan.

2.Ketandusan Tanih

Melalui pemerhatian yang telah saya lakukan, saya dapati ekosistem hutan hujan tropika

yang terganggu di Kawasan Perindustrian Nyigu juga telah menyumbang kepada ketandusan

tanih.Apabila pokok mati, daun, ranting dan dahannya akan reput.Keadaan cuaca yang panas dan

lembap akan mempercepatkan proses pereputan.Melalui proses ini, humus yang menyuburkan

akan terbentuk.Bakteria dan kulat menguraikan tumbuh-tumbuhan dan haiwan yang mati.Bahan

kimia daripada tumbuhan dan haiwan akan terserap di dalam tanih bagi dijadikan nutrient

semulajadi kepada tanih.Namun, disebabkan oleh kegiatan penebangan, proses pembentukan

humus serta proses pereputan akan terhenti.Oleh hal yang demikian, tanih hilang kesuburan dan

akan menjadi tandus.

26

Konklusinya, kita sewajarnya bersikap prihain terhadap alam sekitar agar ianya

terpelihara.

27

CADANGAN UNTUK

MENGURANGKAN KESAN

EKOSISTEM HUTAN

TERGANGGU

28

Cadangan Bagi Mengurangkan Kesan Ekosistem Hutan Hujan Tropika Terganggu di Kawasan

Perindustrian Nyigu

Kegiatan manusia yang sewenang-wenangnya meneroka hutan hujan tropika di Kawasan

Perindustrian Nyigu telah menyumbangkan impak yang negatif terhadap kehidupan di

sekitarnya.Oleh itu, langkah-langkah yang konkrit, sistematik dan pragmatic harus dijalankan

secara berterusan bagi membasmi masalah ini.Antara langkah-langkah yang dapat diambil ialah:

1. Mewartakan Hutan Simpan dan Taman Negara

Melalui rujukan saya, antara perkara yang dapat dilakukan bagi mengurangkan kesan

ekosistem hutan hujan tropika di Kawasan Perindustrian Nyigu adalah dengan mewartakan hutan

simpan dan taman negara dengan bantuan oleh Majlis Pehutanan Negara serta Jabatan Hidupan

Liar dan Taman Negara(PERHILITAN).Peranan majlis ini ialah untuk mengawal semua

kegiatan perhutanan dengan menetapkan keluasan hutan yang boleh ditebang di setiap negeri

pada setiap tahun.Manakala, Jabatan Hidupan Liar dan Taman Negara(PERHILITAN) pula

bertanggungjawab melindungi hidupan liar di Malaysia.Oleh itu, kepupusan sepsis flora dan

fauna serta kegiatan penebangan pokok dapat diminimumkan ke tahap yang lebih rendah.

2. Pengawalan Pembalakan Hutan

Melalui rujukan saya, pihak berkuasa seperti Lembaga Kemajuan Bintulu

seharusnya menggunakan beberapa undang-undang untuk mengawal pembalakan haram

dan pemburuan hidupan liar di kawsan tersebut.Hal ini demikian bagi memastikan pihak-

pihak yang tidak bertanggungjawab berhenti daripada terus menerus melakukan perkara

yang dapat memusnahkan ekosistem hutan di kawasan tersebut.

29

3. Pendidikan Alam Sekitar

Melalui rujukan saya, saya mendapati bahawa pihak sekolah harus memainkan

peranan yang penting dalam mengurangkan masalah ini.Pihak sekolah haruslah mendidik

para murid sejak dari bangku sekolah rendah lagi.Perkara ini akan menyedarkan murid-

murid betapa pentingnya peranan ekosistem hutan.

Tuntasnya, Kita haruslah berkerjasama bagi megurangkan kesan ekosistem hutan

hujan tropika terganggu di Kawasan Perindustrian Nyigu.

30

BAHAN GRAFIK

31

32

33

33

RUMUSAN

34

Rumusan

Saya berasa bersyukur kepada Ilahi kerana akhirnya saya dapat menyiapkan folio ini dalam

masa yang telah ditetapkan.

Melalui Kerja Khusus ini, saya telah berjaya menghurai dan mentakrif konsep ekosistem

hutan hujan tropika secara terperinci.

Selain itu, saya juga dapat mengenal pasti kepentingan ekosistem hutan hujan tropika di

Kawasan Perindsutrian Nyigu iaitu, menyederhanakan suhu, membekalkan sumber bahan

mentah dan bertindak sebagai zon pemampan hakisan.

Seterusnya, saya telah memperolehi maklumat mengenai faktor-faktor yang telah

menyebabkan Kawasan Perindustrian Nyigu terganggu.Sebagai Contoh, ekosistem hutan hujan

tropika di Kawasan tersebut terganggu oleh aktiviti perindustrian, pembinaan jalan raya,

penerokaan sumber serta diakibatkan oleh faktor pembinaan petempatan.

Di Samping itu, saya juga telah memerhatikan kegiatan manusia yang telah menyebabkan

ekosistem hutan hujan tropika di kawasan tersebut yang telah mendatangkan kesan yang negative

terhadap persekitaran.Kejadian seperti kepupusan habitat flora dan fauna serta ketandusan tanih

berlaku di kawasan tersebut.

Akhir sekali, saya telah mengutarakan beberapa cadangan yang dapat digunakan untuk

mengurangkan kesan ekosistem hutan hujan terganggu di kawasan tersebut.Contohnya dengan

mewartakan hutan simpan dan taman negara, pengawalan pembalakan hutan dan pendidikan

alam sekitar.

35

Sebagai mengakhiri wacana saya, saya berasa amat bangga dan bersyukur kerana menjadi

seorang daripada penduduk Bintulu amnya kerana masih mempunyai pelbagai khazanah yang

masih terpelihara.

36

LAMPIRAN

37

38

39

40

41

RUJUKAN

42

Rujukan

1. Buku Teks

Latifah Binti Mahfod, Shamsiah Binti Ahmad, 2003.Geografi Tingkatan 2.

Kuala Lumpur: Edaran Kemajuan(M) Sdn.Bhd.

2. Buku Rujukan

Saharuddin Abdul Rahman, 2004.Siri Teks Referens Geografi PMR. Petaling

Jaya: Pearson Sdn.Bhd

Sabaruddin Bin Abdul Rahman, 2005. Visi Baru Emas Geografi PMR. Shah

Alam: Panpac(M) Sdn.Bhd

3. Internet

Pondoksiti.blogspot.com

Definisi.blogspot.com

43