Kefedilmeyen GzellikACARLAR GL

Tarihi ve Doasyla lkemizin en gzel illerinden olan Sakarya denince aklmza ncelikle Sakarya nehri, Sapanca gl, Karadeniz gelmektedir. Bunlar Sakarya ilinin bir bakma sembol imgeleridir. Ancak detaya inildike ve corafyay inceledike tabiatn burada o kadar bonkr davrandn greceiz ki Sakaryal olan herkes bu gzelliklerle ve Sakaryal olmakla gurur duyacaktr. Bizce gurur duymakta okta hakldr.

Bu gn sizlere adn duyduunuz, ancak grseniz de dikkatinizden kam olabileceini dndmz bir doa harikas alanmzdan bahsedeceiz. limizin kuzeyinde, Karasu ve Kaynarca ilelerinin ortasnda yer alan Acarlar Glnden

--limizin Karasu ve Kaynarca ileleri arasnda yer alan, Adapazarna 60km, Karasu lesine 10 km mesafede yer alan Acarlar gl, taban arazisinin yaps ve bitki rts ile, bnyesinde barndrd yaban hayatnn oluturduu habitat bakmndan, lkemizde ender grlen doal gzelliklerdendir. Taban suyu ve hidrolojik yaps nedeni ile gl olarak nitelendirilmektedir. Su rejimi, iklime ve yl iindeki mevsimlere gre deimektedir.

--Saha 1. derece doal sit alan ve Yaban hayat gelitirme sahas olarak koruma altndadr. Korumadaki ana hedef, yre halknn olumsuz etkilenmesi olmayp, bilakis bu mekandaki doal gzelliklerin korunarak gelecek kuaklarn da istifadesine sunulmas ile zellikle son yllarda gndeme gelen srdrlebilir kullanm ilkesidir. Bu halde hedeflenen ama, yre halk ile dier kesimlerin yararna olarak deerlendirilmelidir.

--Gerek lkemiz, gerekse dnyann birok yerinde, bu gibi doal gzellikler ksa vadeli menfaatler uruna heba edilmitir. Sulak alanlar tarma engel olduu, yada bataklk olarak deerlendirildii iin kurutulmak istenmi, sahalardaki biyolojik eitlilik ve doal gzellikler dikkate alnmamtr. Halbuki, zellikle sulak alanlarn mevcut potansiyeli ekolojik adan deerlendirilmi olsa idi, eko turizm ve benzer kullanmlarla gerek lkeye, gerekse yre halkna katks belki ok daha fazla olacakt

--lkemizde de son yllarda ivme kazanan bu ve benzeri almalar etkisini ksa zamanda da olsa hissettirmi, benzer sahalarn eko turizm potansiyelleri deerlendirilerek yeterli seviyede tantmnn da yaplmasyla gerek yre, gerekse lke ekonomisine nemli miktarda kaynak salanmtr.Gl Soan (Leucojum aestivum)

Acarlar Gl Subasar Orman, sadece dnyada ender rastlanan bir oluum deil, ev sahiplii yapt nadir su bitkileri ve ku trleri ile doa severler iin bulunmaz bir alan... Bir orman dnn, bildiiniz dibudak, kzlaa, karaaa ve stlerden oluuyor. Ama kkleri her mevsim suyun iinde, ge bakan dallarnda irili ufakl kular tyor. Bir gl dnn, iinde yce aalar ykseliyor.

Aralarnda kadife rdekler, elmaba patkalar (Aythya ferina), bahriler (Podiceps cristatus) geziyor. Buras bir subasar orman, Acarlar Gl Subasar Orman. Gl tabannn youn bir ormanla kapl olduu, dnyada ender rastlanan bir doal oluum. Daha bilimsel bir aklamayla, Longoz olarak da adlandrlan subasar orman yln belli dnemlerinde veya yl boyunca taban suyunun yksek olmasna bal olarak bataklk ve gllerde oluan ormana deniyor.

Acarlar Longozu, orman ve sulakalan ekosistemlerinin tm zelliklerinin i ie gemesi nedeniyle flora ve fauna asndan olduka zengin bir alan. Nemli iklim artlar nedeniyle hem orman, hem de orman alt bitki rts ok eitlilik gsteriyor burada. Bir anlamda ender bir biyolojik eitlilik alan var karmzda. Hakim aa tr dibudak olmakla birlikte, kzlaa ve karaaa da youn olarak grlyor. Su iinde yetien zarif bir bitki olan su menekesini Trkiyede sadece Acarlar Longozu ve evresindeki birka sulak alanda grebilirsiniz. Gene lkemizin nadir su bitkilerinden gl soan ve bataklk ereltisi de bu alanda yetiiyor. Bunlarn dnda su kpesi, sar nilfer, beyaz nilfer, su keneviri alanda grlen trler arasnda. Su Menekesi (hottonia palustris)

Gl Soan (leucojum aestivum)

Acarlar Longozu, Sakarya Nehrinin azndan batya doru 26 km uzanan ve kumul, bataklk, ak su ve subasar orman habitatlarnn bir mozaiini ieren Kefken-Karasu Kylar nemli Bitki Alan (BA) snrlar iinde kalyor.

KULARIN G YOLU ZERNDE

Acarlar Longozu kular iin de vazgeilmez bir alan. Anadolunun zerinden geen iki nemli g yolundan birisinin zerinde bulunmas nedeniyle longozda yl boyunca 200e yakn ku tr ya konaklyor ya da kulukaya yatyor. Ku uzmanlarnn yapt gzleme gre yerli, yaz gmeni, k gmeni ve geit yapan birok ku tr Acarlar Longozunda barnma, saklanma, reme ve beslenme imkn buluyor. Bu ku trlerinin arasnda alaca balkl, kak, eltiki, karabatak, dalg trleri, bahri, elmaba pakta, altngz, kadife rdek, deniz ve balk kartallar saylabilir. Acarlar Longozu bu zellii ile nemli Ku Alan (KA) statsnde ve Sakarya Deltas nemli Ku Alan snrlar iinde yer alyor. Longoz tavan, tilki, akal, yaban domuzu gibi eitli memeli trlerine de ev sahiplii yapyor. Glde ise sazan, yayn, ylan bal, kzlkanat, turna, kefal gibi balk trleri yayor

Ak BalklFlamingo

Her yl dzenli olarak sahada ku saymlar yaplmaktadr. Yaplan saymlarda sahada 243 ku trnn grld belirlenmitir. Ayrca Telkuyruk adl tr 2005 ylnda grlm olup bu, lkemizde son 15 yldaki ilk kayt olarak gemitir.Telkuyruk (Clangula hyemalis)

GEF 2 PROJES KAPSAMINDA SAHADA YAPILAN ALIMALARSaha 2005 yl sonunda, Dnya Bankas desteiyle Doa Koruma ve Milli Parklar Genel Mdrl Koordinatrlnde yrtlen GEF projesine neada Longozunun yaygnlatrma alan olarak dahil edilmitir. Proje kapsamnda zellikle eitim, tantm ve bilgilendirme konularna ncelik verilmi olup, sahann hazrlanacak olan ynetim planna altlk veri oluturmak amacyla;Sahann ekolojik karakterini ve zenginliini ortaya koymak amacyla Hzl Ekolojik Deerlendirme almas yaptrlmtr. Bu alma kapsamnda sahann flora ve fauna zenginlii ortaya karlmtr.Sahada en nemli kaynak deerlerden olan suyun kirliliinin seviyesi ve kirletici kaynaklarn tespitine dnk trofikasyon Aratrmas raporu hazrlatlmtr.Saha evresinde yaayan, adeta saha ile btnlemi olan halkn sosyoekonomik seviyesinin tespitine dnk Sosyoekonomik Aratrma raporu hazrlanarak evre halkn sahadan faydalanma ekilleri, sahann onlar iin ne derece nem ihtiva ettii ortaya karlmtrYine sahann eitli amalara dnk haritalar hazrlatlarak planlamann en nemli altlklarndan biri kullanma sunulmutur.

TABELALARProje kapsamnda sahann muhtelif yerlerine tantm tabelalar hazrlanm, sahann Yaban Hayat Gelitirme Sahas, sulak alan ve biyolojik eitlilik ynnden nemi dile getirilmeye allmtr.

TEHDTLERGl evresindeki kylerde, gl etraf ve iinde orman aarak tarm alan kazanlmas 1950 lerden balayarak 50 yl devam etmi ve bunun sonucunda yre halk, gl etrafnda ve snrlar iindeki bu alanlar, tapulu arazi olsun olmasn yllardr tarm amacyla kullanmakta bir sorun grmemektedir. Bu nedenle bugn bu alann ekolojik adan nemli, korunmas gereken bir alan olduuna yre halkn ikna etmek giderek zorlam grnmektedir. Halkn bir blmnn (zellikle bu sahalar kendi lehine kullananlarn) gznde gln korunmaya deer bir nemi yoktur. Saha sadece bataklktr ve kendilerini rahatsz edecek ekilde sinek retmektedir. Longozun ne olduu ve dnya apnda deerlendirilmesi gereken seviyede nemli bir alan olmas onlar iin imdilik inandrc grnmemektedir.

Ayrca nemli bir ayrnt da (zellikle sahann Kaynarca tarafnda) longozun koruma altna alnmasna kar bir tepki gzlenmitir. zellikle nfusun youn olduu, youn tarm yaplan kylerde bu tepki sz konusu olmaktadr.Gl evresinde ve iinde yaplan tarma bal olarak, ok ar olmasa da tarmsal ilalar kullanlmaktadr. Tarmn daha youn yapld Kaynarca blgesinde Karasu ya gre ila kullanm oran daha yksektir. Ayrca blgede tarma bal olarak sulama talebinin artt gzlenmektedir. Bu nedenle gl suyunun sulama amal kullanlmas istenmektedir.Blgede evsel atklarn uzaklatrlabilmesi iin yeterli altyap bulunmamaktadr. Bu durum gl ekosisteminin foseptik ukurlarndan etkilenmesine neden olabilmektedir. Ayrca bu altyap eksiklii blgede ekoturizm faaliyetlerini olumsuz ynde etkileyecektir.

OLUMLU ADIMLARBu olumsuzluklara ramen iyi gelimelerde gz ard edilmemektedir. Sahada yaplan tantm, eitim, bilinlendirme ve korumaya dnk faaliyetler sahann kenarnda yaayan bir takm kesimde olumlu etkiler oluturmutur. Gittike artan bu olumlu yaklam, ileride burasnn doa turizmine dnk Sakarya nn en nemli alan olacaktr kukusuz.