[1]

းာမးမလးကက ာြစကစကရ ာသေရခခတထးငာမေ ရးစအစစဖအန ၏ းရေငဆစစမာတေါခ ( ၇၆၉၁ - ၈၆ )

းနါဒန

းနခအ (၁ ) းငြတအစစာမကမထပ းကက တးမလ ကရးစအသတဗျ ပကၾခကခကတနလးနြတ

းနခအ (၂ ) မရးစအစစဖအန လၚပေအးာမးမလးကက မကာဖေးခးရေအငြခအ းာမ

းနခအ (၃ ) ပခးဥကအးရေငဆစစမာတေါခ

းနခအ (၄ ) းာမသေကသငမျကမ ၏ းာမကခဆကြထ

းနခအ (၅ ) ြတေယက ကခဆကြထးာမသာသေရခကၾ

းနခအ (၆) းဂန

းနခအ (၇ ) းာမကခးာကးက

းနခအ (၁)

းငြတအစစာမကမထပ တးမလးကက ကရးစအသတဗျ ခကခကတနလးနြတ ပကၾ

ညသးာမးမလးကက ငပးညတကမငတမစစာၻမကမထပ ကးာမမျေယန႔တမမ ႔ခယနညသညမ ဆမမးာမကလ ၊ကသအ ၊းြသေ က႔တးြခေ ာကပဆးပေ ။ညသကၾခယြကာကကခကတ ၇၁၉၁ - ၉၁၉၁

ငြတမငတမစစာၻမကမထပ ညသ႔တ႔ခယနသတဗျ းာအ႔တးမလးကက ေကလ႔တမမ ငြတကာအ ကါပခညအ ငြတးငပကာနေ ကးာမးရေငြခအးထအ းငာကၾေစဖျညမပအးပေ ကးာမစယြႏးမလးာချအ

႔သကသငာဆေးြသေ းညလာသေကၾခငာဆေးြသေးငာယေးာဖ မငြတကာအေကလ႔ခယနညသညမ ာသေလနေမ ညသ႔တးာြဘးဘးကက ကးာမကနကလာရရ ာကငကြစ ရးစအ႔ခယန က

နရကခကတနလးနြတ ကးာမႈမငဆငပျ ။ညသကၾခပလပျ ငပျအ႔ထ ရးသးသအသဒေ ကးာမာဆငာြဟေးကက ေအးညစအ ၀ ာကၚခေး ကးာမႈမငဆငပျ းာအးငတာြရးကေ နရပလပျ

။ညသလေခးနြတကတ ညသ႔တးကက က႔တသတဗျ႔ခယန (၃) ငတငတစႏ ာသေခကခကတ းညလ ငြတးဆကာနေ ငႏကာကေးမးမယခကနကလ ငြတ႔တညသစာၡကရပနးာစ ာသေနြလာသကထ႔တသ းာအ႔တသတဗျ ခညအ ။ညသလေရခးပေးရအ ကနခအထ းာကၾာကေညမာန ာသေးာမသလ

ာမးာမငာဆေးငါခေးကက

(၁ ) ငါပေဇနကးပ ငတဒ လ( ငရဘးကက ) (၂ ) ာဟေပခလငးပ စကက ( ာြဟေးပလ င ာဆ ) (၃ ) ပခဇနအးပ လခ ( ပခးစးဥစစကာထေကလ ) (၄ ) စကကာဟေးငာသေငတးပ ( ပခးစးဥစစ ) (၅ ) စကကာဟေးနမခလးပ ( ာဆငာြဟေစကကာဟေ ) (၆ ) လစစးနထငတခးပ ( ာဆငာြဟေးပမဇ ) (၇ ) စကကာဟေးနကပးပ ( ာြဟေပဆာကၾ ာဆင )

[2]

(၈ ) ာဟေးနြဆဇလဟးပ စကက ( ာြဟေလးဘြလေ ာဆင ) (၉ ) စကကာဟေနြအခးနမးပ ( ာြဟေငကးငတ ာဆင ) ( ၀၁ ) စကကာဟေးနထြလေးပ ( ာြဟောဘေဂ ာဆင ) ( ၁၁ ) လစဆလလခနြလးပ ( ေးနဇးက ာြဟ ာဆင ) ( ၂၁ ) စကကာဟေးနြကးငဆးပ ( ာြဟေးါခဥ ာဆင ) ငႏ ာသေးာကၾာကေးာရငထးာချအ ညသကၾစဖျးာမငာဆေးငါခေ ။

းငြတအးကၾစစ ယြရလယငလးကက ငပျအးာမအကာမျေအ းညလးာပျအးာမအးာသစစသတဗျ ။ညသရခးဆသေ ညသ႔တသတဗျ ကးာမငာဆေးငါခေးကက းာမလညရစႏ ဏဒငာထေ ငပျအညသခတမခ းငြသငာထေ ခးဥကအ

ဥစ းညလကးာမႈမးနပးငညကစပႏ ။ညသကၾခငာဆေပလ းကက ညသးာမးမလ ငပျအစစာၻမကမထပ ာၻမကယတဒ းညလငြတစစ းာအ႔တပလၤဂအ ငႏ႔တနပဂ ာကးငါပေးပ ။ညသးသေကၾခကခကတ ငြတာရ႔သ စစညက႔တးကက

ာသေခးပေကတ ာမ႔တနပဂ ငြတစစာၻမကယတဒ ငဖျသခးာြသးရစစ ကြတအ႔တးကက ာသောြစးာမ ကးာမႈမးရးဆ ။ညသနပျခစေၚပေစဖျ

ငာကၾေ႔ထ ါခအာသေးာြသးဆးပျးကၾစစ ညသ႔တသတဗျ ၏႔တးမလးကက ကးာမမျေယန ငႏယၵႏအ ညပျာမဗ စန

႔သငငန ေြခးသးသအ ၀ ာကးပေ ကးာမးမလးကက ငာအေြကးြသေ ။ညသလေခငာဆေပလ ညသ႔တသတဗျ ၇၄၉၁ ခ ၵႏအငြတစႏ းပျခပအးပေ႔သယၵႏအကစးာမအမျေယနးကကါခအာသေးပေးရေပလတြလက႔တယ ၈၄၉၁ စႏခ ငြတ ာမဗ

ကစးညနအမျေယနးကကါခအာသေးပေးရေပလတြလးာအညပျ ႔သညပျာမဗ ။ညသနပျခပအးပေ းငကစစရညပျာမဗ းငပကထအးငတ ၊းမတ းလေက ၊၀ ႔မျးလေက ၊ ၊းႏခ ၊းငလၼမဟ းရလေ စ ညသးာမသဒေညသ ၏႔တးကက းာြဘးဘ

းာမမျေယနငပ ာမညသခစဖျ ငြတးငမသ းာရအငထအ ။ညသပေငနငမျ႔ြတေ

းနခအ (၂)

မရးစအစစဖအန လၚပေအးာမးမလးကက ႈမကာဖေးခးရေအငြခအ းာမ

းငါပေစႏကညပျာမဗညသရးစအစစဖအန ( ၀၄ ) းငြတအာတေအညသခပခပအာကေ က ငြခအ႔လၚပေအးာမးမလးက ကးာမႈမကာဖေးခးရေအ ၊းငာကေးညလာသေရအးရောသာဘ ၊းငာကေးညလာသေရအးရေးာြပးစ ရအးရောညပ

၊းငာကေးညလာသေ းငာကေးညလာသေရအးရေႈမလ ာြစကစကရ ။ညသကၾခငကပျ ၂၆၉၁ စႏခ နေပခလဗ ၀ းင ကနခအညသးပျကတရးစအ ငခာဘေက ၀ းမ တသဒေ ေစ ရကာလ းမလးကက ( ၀၀၀၀၂ )မ ( ၀၀၀၀၃ ) ကာကေ

းာမးာသးာချငငန ာသေဟညသကၾစဖျ ငဖျကခြစပြစ ငာဆေးငါခေးာသးမအးငခ ၏လးကနဗးဥ ႈမညတာဘေသ တမကလ ာကးထးရေ ကးာမးမလးကက ၏႔တမမ မးာမမျေငပးာြဘးဘ ႈမးာထကာထောနာစးငခးာသလ ာြစမးငက

ညသကၾခတထးငာမေ ကကပအစဖျအ ငဖျးာအးငချညကၾ ။ညသငနရသ

၄ ကးရေငဆစစးင ဟးရေငဆစစမာတေါခ ။ညသကၾခးပေညမအ းငြတအလာကးရေငဆစစးငယ ၏ရးစအစစ းငခးာသလ ႈမးာထကာထောနာစ ာြစမးငက ညသခဆကဆမပျ ကးာမကပအစဖျအ ႔ြတေကလ႔ြတေယက ေကၾ ႔ြတ

ာသေကၾခ ၊းာသးမအးကက ၏းာမးမသးမအ ရးငဆၡကဒ ကပရကၾခကာရေ ာရငဆညပျညပျအ းငသအာကတငငန အ၀ ႔သးင ာသေလစေသ ငဖျကခယြရညရ းာမကလအကခအမးရအးညစအးရေအငြခအ႔လာရငဆးမသးမအးကက

က ကာရောယငတမအ ာကခကာကေ းမစတငဖျပအာစ ၊ ငဖျးမတတမယဒြဗ တ စ ဖ နရပလတထ ။ညသကၾခဥစစ

[3]

တနမအ စ ငြတယက မရးစအစစ ာြစကစကရ ာသေခတထးငာမေ ာမးာမးမလးကက ငြတနခအခယ ယၵႏအ ငငန ငြတးငြတအ ကမာသ ငြတးာပျအ႔ႏအညပျာမနမျ ၊သေကသသေ ေ၀ ႔သးာဖငါခေလး ကသ႔ြရေးငာပျေ ာပျေ ငဖျ႔ြရေးင

ပျကၾနေြကစလ ။ညသစဖျ ႔သထ ႔ႏအသဒောရနေ ာသေနေးာပျြက ာရရးာမစးာသမ ႔သးာမသဒေ တးနက စ ၊နတ တရေ စ ငဖျနတ ာကကာရေးာြသ ၏႔တသထ ကးာမကၾအ႔ြတေအ းနမျးမေကာရေးာြသ ငတးမတတမ ကၾခစပျ လေ

။ညသ ၏႔တမမ ကးာမကပအစဖျအ႔ြတေယက ပျ းငာပျေန ပျာပျေ ကၾ ငြတာရ ၊ကကသကညရကမ ာြစြကကၾေငႏ႔ဆ ငဖျငကသင ငပနြလအ ၀ ာရယြဘးညနးမ ။ညသပေလးငာကေ

႔သကထ တထးငာမေအ ၍စမနခအညသရခခ ညသ႔တးမလးကက ညမာနးမလ႔တမမ ဟးကက ကါပဆ စစဖအန

၏ရးစအ ဟးာမးာသးာချငငန မငထအ းပျရခတ ညမရခတထးငာမေအ ငာကၾောသေမရးစ ဟးကက ၚခေမးနနးသမ ေ၀ ဘၚ းငခဒာထ တဟမ႔သ ာသေဟးငခ ကညမအ ာကပျးသအ ငြတကာအေကလ၏းစအစစ းာပျးာပျ ၀ ာကပ

ာမညသကၾခငထနေ ငပငတကထ႔နေယ ေစဖျ လ ။ညသ ငြတးငပကာနေ ကးငမသးကက သာြစနြမးငာကေ ညလးာနရ ာသေကါပောဘေသ တတာညပတခေ ငႏးာမယငလ မကာနေမ႔ရေ းာမးကၾလ ာကးညစစ းာသးမအးကက မပတ

၊ာတေ းာမးာသးငာကေးကက ၊းဥပတစတကရကမဒ ာရငဆးမသးမအးကက းရအးညစအးရေအငြခအ႔လ ညသစ ကးာမးညစအ႔ြဖအ ာကငာထေညတ ၊းငမသ႔တမမ တမမ ကးမလ႔ ကကတတ ာသေရငာဆောဖေမ နေးငြတညပျ

ကြတအထလးကက ကာလေသငနတတ ၈၈၉၁ ပျစအမစႏခ ာမညသခငာဆေပလ ငလဆ႔နေယ းငါပေစႏ (၂၅) းန းါပ ျာလရ ပ ။ညသစဖျ

ညသရးစအစစ ရညပျာမနမျ ကးာမစးညနလးာသးငရးငတ ကမာသ ကးလးာအထလသညပျ ြကစစ ာဘေသယြဖသန

ာကးာထ မဓအးငတအ ၼ ၊းငချစေးငခးပေးာအပလ ငနမျောယယလ ကးာမမအ းငတအာဘေသ႔တမမ ၊းငချယးမသ ကးာမးမသးမအသးငရးငတ ဓအးငတအ မၼ ၊းငချငကးနဒမ ၊းငချြဆာတၚပေ ကမာသးာမးာသးမအ းမသးမအ းာမ

ါပက ၊းငချးနပးငညကစပႏ ငာထေ းငြသ ငပျအးငချခးဥကအ းငြတအငာထေ းညလကးမးမအႈမးနပးငညကစပႏ မဒေပဥ ကတကဆ ကလနြလးက ကညသရ ငပငဖျးာမးာထအကာထေအ ။ညသပေငနသပျ

(၁ ) ၃၉၉၁ စႏခ ကးငြတအလတဂသၾ ာသေစဖျသဒေးကက းငပကထအးငတးငကစစ ရယန႕မျးမတ းငလငဖ းကေ ငြတာြရ ာသေခကပစဖျ ကႈမတဖျတသငာအေးနတးမလ ။ညသပေပအငတးမတတမ ကနခအထ ာြရးကေးငလငဖ

ငြတ ရလခ ( ၉၂၂ ) ႔တ ကလခပတ နခအာသေရ ။ညသစဖျ ငြတးနခစးငယ ာတ ၀ ာသေနေငာဆေးမထန းစးာသပတ ညသငန စဖျအာတေမပတ ာတ ၀ ကးငချငာဆေးမထန ြငေးငျနြလအ ာသေလ႔ ငဖျကခပျးငာကၾေအ ၄ ရးနခစ႔တးင ကနကလ (၄) ကကလ ာကယးခ းပျေကြထမာြရ ။ညသလေခးာြသကာမျေတြလ ၄ ကကပအစဖျအးင းပျပျးငာကၾေအ

ာတ ၀ ကန းကၾလဗ နစ ၀ မးင းကၾသာြရးငလငဖ တအငႏးပငာမေးပ ကးာမအကာမျအးာသာြရ ႔သးငြတာတေ းဆးမဖ ေၚခေ ငာဆ ၏ပေခးာြသ ။

ညသးာြသငာဆေၚခေးဆးမဖ႔သထ းာအးာမးာသာြရ းနပးငညမဓအးငတအ ငပျအညသခကနကရကစပႏ ာဆငာြဟေ

( းကၾသာြရ ) ငႏ းာသာြရ (၄) းညလကးဥ ငႏႈမအထ ဟညသကသတပ ာကြစပြစးာရတမ တစာနာစးငခးာသလ မးငက ာြစ ကစကစကရကရ ေခစပျတဖျတသ ။ညသလ ငြတာရတဖျတသ႔သထ ၊းငချ႔ရးမ ၊းငချငကးမ ၊းငချကနကရ ယက

ကးငပကာအောၵႏခ တလတလငရအ းပျတမျငြတမျေ ၊းငချးနမျးမေးဆေစစ ငဖျတနသေ းငချတခစပကာချေးနခ က႔တညသစ ။ညသခငာဆေပလ ငပျအ႔ထ ာဆငာြဟောြရ ( းကၾသ )၏ းာအသစဖျးနဇ ြထ းပျေက ကာမျေတြလ းာြသ

ာသေ ငႏငနးစးာသပတ ဟညသပအတအ ငပျအညသခြစတြစးာရတမ မသစဖျးနြပငခမသ ဟညသငခ႔ြတေ မးာမရာရအပတစစ ာကယၚခေညလမလ ငပျအညသခးနပးငညကစပႏ းာအမသ ငြတငာထေ႔မျးလေက စႏစတ

ာကေ ။ညသခခးဥကအးငြသငာထေ

[4]

(၂) စဖအန ေကြတအးကအထလသညပျကးငချပလကာဆေးာမာတာကရေညသရးစအစ ညသပလကာဆ ဟ အ ာကပျးငာကၾေ ၊းာမမျောယယလ ကးာမမျေမအ ထလသညပျ းာအးာမငရကယာက ာလေငသငသ ာလောသေတပ

ြငေးကၾေ ငပျအညသးပေမ မဓအးငတအ ငဖျးငချတထးငာမေ ငာအေးတးနဖျးမလ ပလ လငာဆေ ရက ညသ က ကကပအစဖျအါပကာအေ ငဖျးာအးငချညကၾ ကမ ၀ ငထငထးါ ပေငနငမျ႔ြတေ ။ညသ ၇၀၀၂ စႏခ ငြတလတမ

ယန႔မျးငလမဟ ေလေ ၀ တပးာနအးနအငႏာြရးကေယ ၀ ရငကးန းကေးကက းငါပောြရ ( ၀၃ ) ကာကေ သမထ ာကရေ ာတ နရပလကာဆေ ငဖျကခပျးငာကၾေအ သညပျးကက ၏းာမ ၊မျောယမအ ၊မျောယယလ းသစသ ၀ ၊မျေလ ၀ ၊းငခးါ

၊းငခးငညဒ ာြစးာမးငါပေးငခကစညသစးာမးငခာၼမေလ ကာြစးာမးငါပေကဧ ။ညသခယးမသးာရတမ ငပျအ႔ထ ာြရထ ာသေငထနေငြတးာမ ကးာမးာသာြရသာြရ ာသေၚခေဟးအေညပျြရေ ငြတာြရာမဗ ငဖျးငချစေငထနေ႔ြရေးငာပျေ းကက

းာစအးာမာြရ ညမအာြရာမဗ ာကးထးာစအ ငာအေကာပေးမလ ငာဆေပလ ေခ ။ညသလ ါပကထအ ကပအစဖျအ (၂) ငႏခ ၍ကသတပ ာရငဆးမသးမအးကက းရအးညစအးရေအငြခအ႔လ ( ညပျာမနမျ ) ORHWK မ ႔ြဖအ ၀ င(၂) ညသးဥ ၀၁၀၂ စႏခ လတမ (၂) ငြတ႔နေ စငာထေညပျနကရမေအ ေးယန ၌းတစကာယ

)IWN( evitaitinI nemoW leboN ငႏ )BLW( amruB fo eugaeL s’nemoW မ႔တ ညသခပးငကးႈမးကၾ ( amruB fo nemoW tsniagA semirC no lanubirT lanoitanretnI ာရငဆညပျညပျအ းရခးာရတ႔သညပျ ) ငြတ

းာစယကးာမငရကယာက ညသးငချကၾခဆကြထသေကသ းစအစစ ၏ရ ကးာမႈမကာဖေးခးရေအငြခအ႔လ ာၻမက တ၀ ရးလးန းာအထလ ငပးငချခးာကၾာပျောဖေတထ ။ညသစဖျ

ညသရးစအစစဖအန ာသေ႔သထ းရေအငြခအ႔လ ငပျအးာမႈမကာဖေးခ ႔တးမလးကက ၀ နရယြကးကပျတ းာရဘ

းာမးငာကေ ငႏငြခပလကာဆေ ြခပလကာဆေ႔ခးတ းာမင ငပျအညသးပေမ စကလကာဆေ ကးာမးငာကေးာရဘ ာသာဘဒဗာကးဆကဖ ၀ ပလကာဆေးာမတစေကြတအးာမင းငချယြကးကးာထညတ က႔တ ညပျးကကခသဒေ သ

၏းာမ ငႏးာမၵႏဆ ာကငက႔နဆ ာရငဆးရောသာဘ ကးာမးရေအငြခအ ငာအေငတ႔နေယ ကလကာဖေးခ ။ညသရ ငပျအ႔ထ ငႏးရောညပ းညလ၍ကသတပ ၊းငာကေးနတကထအရးစအ ၊းငာကေးနတယလအ ၊းငာကေးနတလမ

းငာကေနြလးနတလမ ငဖျညသစ းပေညမအ းညလာသေးာထပလကာဆေ ထအညသးဆးပျ းငချပလကာဆေ ငဖျသရမ ငြတးဆကာနေ ာရငဆကသ ငႏးကၾာရဆပအးငာကေ ၊ာရဆ းာမမာရဆ ာကးငါပေးပ းာသးငာကေ ဘမ

ထးာမ ကးာမြငေလအ ရနေမညထမ ငဖျစနစ ာကခကာကေ ။ညသလေရပလကာဆေ ာမးငချရစဖျ႔သကထ စစ မရးစအ ကြတအးရောညပ ာသေပျးသအ ာမြငေ ငာကၾောသေနေးါပးညနနြလအ ။ညသစဖျ တ စ တါခ စ းငာကေငြတရ

၊ာရဆ ကြတအးာမမာရဆ ငဖျသကာလေလမာစလ းာသးငာကေ ေက႔တညသစးါပစနဆ၊ြငေလအထးာမဘမ ကာက ျနေခ နပ ငဖျသ ငဖျနေအးာမဘမ းာစ ၀ ကြတအးရေနေတ ကမရနေနကးနရ းာမးမသးာသ ညမးာကၾငသာညပ အ

ါပကြတအးဥအကာဆေ ာကရကၾနေြဖောရ ခအကခအ ကးာမအကာမျေအ နေငဆငရ ကၾ ။ညသပေရ

ညသးငချနေကမနငြတးရောညပ႔သထ သညပျးကက ကြတအးာမ ာရာရအစစအ ငြတ ကထးာမးမလးာချအ ကမန ကႈမနေ းပျစေၚပေစဖျ တဂာနအ ၏းာမသညပျးကက ဘ၀ ာမ စစတကထစစတ းရေစေကမန ကစဖျအ နေညတးဥ

။ညသလေ ညသရးစအစစ စတငငန ၀ းမ ငႏးရောညပ းရောမးနက က ငြတးာမ႑ ာသေယငးညနအ ြငော႑ဘ က းပျနေပျးသအာသ ရငငနမမ းာသးငရးငတ ကးာမးညစအ႔ြဖအးရေနလာတေ နရတဖျတသ မကကြတအးရေစစ ၏ာ႑ဘာတေငငန ၀၄ % ကာကေ ၏းလပရစတထလသညပျ ဘါပမးာထာဘေသ ကကၾတစ ာမညသနေပျးသအ

ာရယြဘ႔နလတထမရးစ ။ညသပေလးငာကေ

ကြတအးရေစစ ာမးာမအကာမျေအြငောသေပျးသအ းာမာယရကကနကလတသလ ၀ ၊းငချယယ ကာမျေအ ကနကလ ငပျအးာမ းာမကနကလာယလကန ၀ ာကးာထငဆပတယယ ၄ ငပငဖျးာမကနကလးင ကြတအးရေပလတြလ႔တမမ

[5]

ြပကတ ၀ ာသေနေင းာသးငရးငတ ကးာမပတငကကနကလ ာရလေနေးငြခဖျ ငဖျြငော႑ဘ႔သညပျ မစပျအ သညပျ ကးာမ ျတသ ငပးငချနေတဖ ။ညသလေစဖျ

းနခအ (၃)

ပခးဥကအးရေငဆစစမာတေါခ

၂၆၉၁ နေပခလဗစႏခ ၀ းမလးကကညသရးစအစစကာနေးပျာလကတရးစအးရေနလာတေ၏းင ၚပေအးာမ းာသလ

းငခ ႈမးာထကာထောနာစ ာသေမးငက မအပျအ ကပရစတပထကာနေ ။ညသပေခနြလးက ၄ မာတေါခကးင ငဆစစ

ဟးရေ းပျငြတၚခေညမအ းငပကထအးငတးငကစစ စမျးငြတးငခ ရးမကကဘကာနေအ းာမးမလးကက ငထနေ

ာသေ ငခာဘေက ၀ တပးာနအးနအးမ ၀ းာမးာသးာချငငနကာြစးာမကာမျေးငါပောြရးကေးကကရငကးန ကၾစဖျ ညသ

ဟ ငဖျကခြစပြစ ၄ ငြတၚပေမျေးင ြလ ာသေခန ကာြစးာမးငါပေစႏ ာသေခငထနေ ညသစဖျးာမးာသးငရးငတနောဌ

ကးာမးမလးကက မဓအးငတအ ငပးငချခတထးငာမေ ။ညသစဖျ ကနခအထ းငခ ေးရေငငန ငာဆေးငါခ းဥစတ စဖျ

ာသေ းဥ ( လးကနဗ )၏ ငဖျတမကလ ညသးာမးမလးကက စဖျးာမးာသးာချငငန ဟညသကၾ ။ညသခစေခသေကသ

ငြတယကစတနမအ ညသ႔တသ းာမးာသးာချငငန ။ပေကၾတဟမ းာမးာသငငနာမနမျ းငာကၾေစဖျ သေကသ အ

ညသစဖျးာမးာထအကာထေ ၊ငတပတမ းာပျဒကစငာထေမအ က႔တညသစ ကလ ၀ယ းညလာသေကၾးာထငဆငပ

နေပခလဗ ၀ းင းညလညသရးစအ ရးငတ းာသးင းာအးာမစးညနလ ာြစခမန ကပခဆကဆ းကက။ညသပေနေသပျ

ကးာမးမလ ညသ႔တမမ းာြဘးဘ ကထကလ ကးညတက ငြတးာမသဒေဤ ာသေကၾာလငထနေးငပျးကၾ နေါဌ

းာမးာသးငရးငတ းငာကၾေစဖျ ာပျေ ဆ းညလာသေကၾခ ညသရးစအစစ ရေးဥလးကက ( ၀၀၀၀၂ () းငာသေစႏ )

ာကေ က ႈမးာထကာထောနာစ ာြစမးငက ကညသခတထးငာမေ ။ညသပေရ႔ြတေ

ညသးာမးမလးကကငဖျးာအးငချညကၾကကပအစဖျအဤ ကထကလရးစအစစ ကးညတကကဆကဆအ အ႔လ

းရေအငြခ ကႈမကာဖေးခ ငတကထ႔နေယ းာစခ႔ြတေကၾ ကးငာကၾေရခနေ ကမ ၀ ငထငထးါ ပေငနငမျ႔ြတေ ။ညသ

ညသးာမသညပျးကကာမဒလရးကအ၏းငချခတထးငာမေ႔သထ စဖျးကၾးမလးာချအ ာသေ းာကၾအးာမးမလာမဗ

ယကယကမမ ဟါပးမလးကက ကါပမဆာပျေ ာကဆဟးာသးာချငငန ကညမရခတထးငာမေအ ငဖျသမရးစ မမ

ငပကႈမညတစဖျ းငလးငလငြပငြပ ာပျေ ဆ နရ ြရကာကၾေ ာသေရကလ႔နလ႔နထ ာမးမလးကက ာြစးာမကာမျေ နေရ

။ညသးသေပေ ာမာရအဤ ၏႔တးကက ကြတအတဂာနအ ာရယြဘမရးစ ။ညသပေလးငာကေ ာမညသလဆ းာချအ

၏းာမးမလ ၀ ကႈမမးါ ငြတတဂာနအ ညမရ႔ြတေကၾခမ ာရယြဘးလေငရ ငပကပအစဖျအ ။ညသာတေစဖျ

ထ ႔သက ဥစခတထးငာမေ ညသ႔တသ ႔တမမ ငပ ၊မျောယမအ ၊းငခကစ ၊ဂာဘေရပငာထေမအ းါပစနဆ ငႏးာထဆမ

၊ကြရးငဟးသးငဟ းသစသ ၀ ငႏးာမလ ငပကးာမနၧဆရတးြမေမအ ငြခငာဆေယ ။ပေကၾခရမ ငပျအ႔ထ းငာမေ႔သထ

ဥစတထ ၄ မကာနေ႔တးင ျအကနကလ ညပ ာသေးာထငဆပတ ာမဗ ၏းာမးာသစစ ငဖျႈမပကၾငာစေ ပစယနယၵႏအ

ထအးာမာြရးကေ မကာနေ လသးငာမေနၧဆရတ ငပကးငချငႏးငာမေ ႔ြတေကၾ းာစခ ။ညသလေရခ ၏းာမးာသစစ

းငခးာသမႏငာမေ တစာနာစ ာြစမးငက ကနကရဆဆ းငာမေ ျငႏ ကးငခ ငဖျာနာနငရ းာစခ ကးာမပရခ ငတယက ခ

ာသေခးာစ ၏းာမသခသေကသ ကးာမကၾအ႔ြတေအ ငြတပအာစဤ ႔ရတဖကလကဆ စဖျညမရ ။ညသ

[6]

နေလဗ ၀ ညသရးစအးင းာအးာမးမလးကက ဥစတထးငာမေ ာြရစတ ၀ င ကြထာြရစတ းာသစစ (၈) မးဥ (၂၀) ငႏစးဥ

လ၀ မနာဌးရေပကၾးကၾႈမင းာမရာရအ က ပါ၀ ။ညသခစေငာဆေးဥင ညသ႔တသ လ၀ ႈမင မနာဌးရေပကၾးကၾ ငငန

းငာကၾေစဖျးာသ ခသေကသ ညသစဖျးာသအတမအ ငႏငတပတမ းာမးာပျဒကစငာထေမအ းညလာသေခသပျ

ဟညသစဖျးာသးာချငငန မဓအးငတအ ဆာပျေြစပြစ ာက ျတထးငာမေ းငခ ခ ခရ ။ညသ ာရတထးငာမေ႔သထ ငြတ

ဟငနးာြသမ ာသေနဆးငငျ ကးာမသ ငဖျတနသေ ဟညမတသစပျ ။ညသခကာချေးနခ ႔သထ ငဖျသခကာချေးနခ

ငြတးဆကာနေ ာသောြစးာမးငါပေငာထေ ညသးာမသညပျးကက ၏႔တမမ ာသောြစလစခ ၊းမြဆေ ၊ြဆေတမ

ငႏးာမးငသအးငါပေအ ငပ႔တမမ ယလမျေမအ ာယ ာြစးာမးငါပေးနသ ရးဘနတ ကးာမးညစပ ာကးာထနခ အ၀တ

ညထစတ ငဖျခစတယက ႔သကဘငငနယၵႏအ ။ညသလေရကၾခးပျေကြထ

႔သငငနယၵႏအ ါခအာသေကာရေ ညသ႔တသ ဘသမကညမရကာသေးာစငကပလ႔သညမ ာကၾစႏစတ ညသၡကဒ

ဘ၀ ငဖျ ။ညသလေရခငထနေ ခစတ ာမ႔ ၏႔တမမ ကးာမးညစပာၥစဥ ငဖျသလာမျေႏ ႔သကသကၾးာြသပြသးရ

ာမ႔ခစတ ါဂာရေတစ ေ၀ ာနဒ ။ညသလေရကၾခးာစခ ငြတာရ႔သ ၏ငခသးာရဘ ောတေးဇးကေ ငပငာကၾ ၡကဒးကက

ကးာမညသ မရးစအယၵႏအ ပငႏနဆ ကဆယငးညနအ ါခစတတပစတ ာရခးပေပကာထေ းာစ ၀ ေတ ကြတအးရေန

ာကၾစႏစတ ာရစငပပ ။ပေခလမ ငြတာရ႔သ ငြတးငပကာနေ ာသာဘ႔တမမ ငဖျခခကခကခ းာရပႈလနကးနရ လေရခ

။ညသ ငပ႔သညမ မာကစေဆ ငြတနခအ႔နေယ ၄ ာမးာမညသၡကဒးင ာရာရအစစအ းညလာသောသဆမညသစညပျ

ာြစချလ ကလငထနေ ။ညသပေရ

ာတေါခ မ းရေငဆစစ ညသးာမညသၡကဒ ၏႔တမမ ကးာမကၾအ႔ြတေအ ဆကြထသေကသ ဥစကၾခဆာပျေ ကမ

းပျကညရ ၊ငကသင ငဖျကရကသကရ နြလအ ၀ ာရယြဘးညနးမ ။ညသပေလးငာကေ ငြတပအာစဤ သေကသ

ာသေးာထဆကြထ ၊းာသးမအးကက ညသးာမးမသးမအ ငြတနခအခယ နယၵႏအ ငင ရးငပကာမျေ႔ရေအ မ ရပဏ

ယနညပျ ခယ ပနခာရခ ( းာကမလ ) ငြတ ၄ ၊းင လဒေနက ( းရေးမ ) ငြတ ၄ ၊းင လရခဥ ( ပဆာကၾ ) ငြတ ၄ ၊းင ငြတးာဖငအ

၄ ၊းင ငြတလးာတမဆးယန ၄ ၊းင ာကက႔နပျ ကလငထနေ ။ညသပေကၾရ

ထအနခအ႔နေယ ၄ ငြတထတစ၏႔တးင ာမညသနေးငာအေးနက ငြတညပျာမနမျ ႔နေစတ စရေကမဒ ကါပာလရရ

၏႔တမမ ႔သနေါဌပရးြမေ နရးာြသနပျ ကခယြရညရ ။ညသးသေပေကၾနေရ ႔တမမ ကးညတကဥစယင ာလငထနေ

ာသေခ ကညပျာမနမျ ကလတြဆးမြလ ။ညသးသေပေကၾနေရ ညသ႔တသ ၊းါခးငဟ႔နမ တသတ႔နမ က႔တညသစ

နရကာသေးာစ ဆ ။ညသးသေပေကၾနေရၵႏ ညသ႔တသ းငါပေစႏ ( ၀၄ ) ာကေ ပျာလးငာညောကၾ းညလာသေစဖျ

တ စ ာမ႔ခ ကးာမးငခသးတောမနမျ ယတသမတမ ပေငနဆသ ။ညသးသေနေ

ာရငဆးမသးမအးကက ငဖျနေအးရအးညစအးရေအငြခအ႔လ းငါပေသဆကြထသေကသ ( ၀၀၁ ) ကာကေ ခးနမျးမေ

းပျအ ႔သညမ တထးငာမေအ ကပရခခ ကြကကြကးငြကးငြက ာပျေ ဆ သငန (၇) ၏းဥ ကးာမကပအစဖျအ စတငငန

အးငသအာက ၀ ငႏးင ရညပျာမနမျ မထလသညပျ ာခာခသေသေ ာသေလစေရသ ငဖျကခယြရညရ ကပအာစဤ

ငတးမတတမ ။ညသပေရကလးာသးရေ

းနခအ (၄)

သငမျကမ ၏းာမသေက းာမကခဆကြထ

[7]

။ညမအ ။ းနထခမငးပ ( ကသအ - ၅၇ စႏ )

။ပရနေ ။ ငဖးငဗက ( ႔မျးရေးမ )၊ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

rupinaM ,heroM ,iahP gnavahC

။႔နောသေခဆဖျေ ။ ၃၂ -၅- ၀၁၀၂

မသစဖျသေကသငမျကမ ာမကခပျာပျေ းငတအါပကာအေ စဖျ ။ညသ

ေအးညစအကြတောမဗ ၀ တးကက။ယတကၾနေပလး ေစ ေအးညစအတါပမမကာယ ၀ းပျဆလမကၾာပျောဘ႔တသာမး

။ယတခပျာပျေနပျကမသးာကၾသကးနမငါပေးပာမနခအတကၾနေးာစးဥစ ဗ ကာတာပျေြတောမ ကးလးာအြတေးကက

ာမေ ႔လငာအေရတထးင ။ယတစဖျာတကၾခငပငတ ာဟးနမငါပေ

ရ၊းာကစာမဗ ကြတေးာကစာသာဘတစးာကစးမ းာမာတောတေ

းာမ ။ယတးမြကတတ ။ယတာပျေကသ က႔တါင ာမငခာကၾမ

ကြတောမဗ ။ယမာတေတထးငာမေ ငာကၾေါဒ းပျးာြသကနကနရ

မကသယဘ။ယတခာပျေ႔လငာအေရငပငတးာြသကရးစအ

ခယမ ။းဘကၾ ကသတဆးနမငါပေ ႔လငခးာစဆကပ

ောပျေ းပျဆာတန ကြတေလ ။ယတကၾခငထ နါဒ မကသယဘ

။းဘကၾခယမ

သၾအးလးာအြတေလာမါခအတာလတထးငာမေးနတယကစတ

ာတာပျေးနမငါပေ။ယတကၾးာြသ းပျဆယတနမ မပေကၾာပျေခအ

ငတယကလးကနဗးပးာသးမအးငခ။ပျးာြသကကာနေ

းငဆးပျဆါပးာသးာချငငနာဟြတေးကက ာြရစတးပျာြရစတးပျးာြသယးညလကြတောမဗာတေးထ ႔လယတတထးငာမေ

။ယတကၾာပျေ ာတေကာနေက ကးညတကးနတဒအ ာမငငနယၵႏအ းလခစတစးာသမ ။ယတငထနေ

တာပျေကနခ ေအးညစအြတောမဗ ၀ တပလး ဘာမတပစတကာနေ တာပျေကနခ စကတတထးငာမေ ၥက ယကစတ

။ယတာလစဖျ စ ကြတေးာသစ ကြတေးကက ၊လသးငာမေြက လသးငာမေးာြႏ ။ယတးငာမေ ၊ငကသတင သတကရ

။႔နကရက ာမြတောြရ ဘလသသေလ ႔နြတေသင ။ယတနေညဆ က႔တာနေက ကြတေလဒအ ာရနောမာြရ႔တာနေက

။ယတရးပေခ က႔တသ တစ ာရစးာနသးာအ ။ယတးငာကေ ြတေးညၥစပတရ ေးာြႏ ြတ ြတေြက ြတေမအ ြတောယ းာအ

ကးလ ။ယတရခးာထ ႔တသ ကဘငငနယၵႏအ ာတောလကာရေ မာဘ ။းဘကၾာလါပမ ာရစးာစ းညလြတေးါပစနဆ

ကြတေးာသစစာမဗ ႔လပျးာြသယးလးာအ ။ယတးာကၾ ကာတာပျေက႔ခစတ တထးငာမေအ နကယကြတေသတရခမ

းညလ႔လယတ ။ယတကၾာပျေ ဆယတယသယဘ ာတေကာတ ႔လြလကးာရဘ ာမသ ။းဘတဟမ

ကကဘဒ ာတောလကာရေ႔တသ းာစ ၀ းရေနေတ ။ယတကၾခကခးမရအ ာတေကာနေ ကရးစအယၵႏအ ြတေပ႔နနဆ

ာတောလပကာထေ ။ယတကၾးာြသာသကသးညနးညန မပေါဒ ာတောမကာလေစႏစတ ႔တသာဟ႔တသ ငကပလ

။ယတကၾကာသေးာစ

[8]

သစဖျးနဇ ( းန ကသအ - ၀၇ စႏ ) မ ကခပျာပျေ

၇၆၉၁ - ၈၆ ကးနတစႏခ းဆးကၾအးာသမက းပျးာြဖးြမေ ၃ ဘကာလေစႏ ။ယတငထယမးနအရ ကးနတဒအ းမသ

းလေ ယက ၀ ။ါပေ႔နန နေကညပျာမနမျ ြတေးကက ႔လာပျေယတာလတထးငာမေ ာတညကၾးာြသ းလေမအ းလေက

၊းငာလေြတ ၊ကဘစတကးညၥစပ ေးငါခေ ာမၚပ တးာထကြရ ၊းမစတကတထအ းာအစတ႔တသ ။ယတကၾကာရေၡကဒ

ငာတေ႔တမက ။ယတးသေရးပေ႔ပးာြသးငမထ ာတေးပျ းညလရေကာသေ ။ယတရ႔ပးာြသ က႔ခစတ ာမထာတေ

။ယတပအကသတပအ ကးာနအးနအ းညလာမြတေးငာကေ ။ယတကၾပအ းာအစတ႔တသ ။ယတကၾခကခ းာနသ

ာရစ းငာကေးမရအ ။ယတ မပေးာနသ ႔တမက းညလမာဘ က႔တသ ။းဘငနညကမ မပေါဒ တာသးမခ ကြတေသ

ာတေ အ၀ ၊ြတေးာစအတ ၊ြတေကာသေအးာစအ ြတေညထအ ။ယတကၾးပေးာြသ ကာလေသငနတတာတေက႔တမက

။ဘာတးပောတေးပေ းညလာတေးကၾာကၾအ ။လေးဘငနပကာထေမ

းနခအ (၅)

းာမသရခကၾ႔ြတေယက ၏ ကခဆကြထ

ကခဆကြထ (၁)

။ညမအ ။ းငဂငါပေးပ ထငာကၾေ ( ကသအ - ၉၆ စႏ )

။သဒောရငထနေငခယ ။ ၊ချးာကကဆ ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

။သဒောသေငထနေခယ ။ ၀ တါပနပ (၁)၊ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

upinaM ,heroM ,)1(.oN draW r

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၀၂ -၅- ၀၁၀၂ ( နေည ၃း ၀၃ ရာန )

ာဟ႔တာတေနြက ႔နမျညတ းငရ႔နသ ( နးဥ ) က ႔ဘညထမ ါပ၀ ။ယတခင ၄၆၉၁ ကးနတစႏခ ၊မျညတ းငရ႔နသ ထမ

ာတေ းငရ႔နသ ( စလယရဆ )က ငနအ းငပကာနေးပျပခပအကညပျးငတကးငရ႔နသ။ယတခရ ာရေ ြတေသတာလက

ကးလးာအ ၊ယမးပေဏဒငႏညပျ ယမတထးငာမေ းပျဆ

၇၆၉၁ ။ယတာလက႔နမအာမစႏခ ာတေကာနေ ခစတါဒအ

႔နးညတ ဘာတေတဟမ နပဂ ကးညတကစစ တခငထနေ

နကမါပကြတေးကက ။ယတခတထငႏ ာမထာြရ မက႔သယဘ

ဘးငခနေမ ။ယတခတထးငာမေ ျေ႔တသ ာတေကာတာပ ဘမ

းလစးါပစႏ ာမညပျာမနမျ သတးြမေမ ယတတထငႏကးလးာအ

႔လ က႔တသ ။ယတခာပျေ ာလာတေဆ႔နမအာဏာအ႕ရပတစစ

[9]

ာမထြတေသတတထငႏးပျ ကြတေသယဘ ယတာလငာဆေးဥ းညလာတဆ သမ ။းဘကလ

စရးသာတေကခစတာတကလသ းာသစစ႔နငြပစတ (၁၀) ကကာလေကာယေ ကာြရ႔တာတေနြက းပျာလကာရေ

ကာြရာသးနပ ႔ဘးာြသ ။ယတၚခောလ ႔တာတေနြက းညလစးာသမ ။ယတခးာြသ

ာတေကာရေကဟ ႔တာတေနြက ကြတေငတပတမ ။ယတကလးမသ ကြတေငတပတမ ႔နြတေးာသစစ လ၀ းကၾႈမင

ကနာဌးရေပကၾ ာတခးပေတထ ။ယတစဖျ ကခ ဘးငခ ာတေးာြသကယၵႏအ းပျဆ အ၀ ညထစတတ ႔နခစတယက

။ယတခတထငႏ က႔တာတေနြက ။ယတနပးငာတေ နဖကနမ မကနမ းပျဆစေရါပးာြသ တြညအးနအ နပးငာတေ

ာတေ ကမအ႔တာတေနြက ။ယတးပေငြခပအညတ ႔နေတကာနေ ာတောမကနမ စယကတနသေ တးာထငာဆေငက

စစ ာဟြတေးာသ ကထာြရ ၀ းပျာလင က႔တာတေနြက ႔ဘးာြသးငချကခ ။ယတးပေ႔နမအ ကြတေးာသစစ ။ယတာပျေ

ကကာနေ းလ ၀ ။႔နညကၾမညလ ကြတေသတညကၾညလ းပျာပျေယမတသစပ ြတေတနသေ ငသငဆအ ငတးငာမေ

တ ါပြတေသအ ။ယတရးာကၾ ကြတေလ ြတေးာြႏ လသးငာမေ ခးငာမေ ။ယတ ႔နမးနမ ကြတေးလေက ။ယတကၾင

႔တာတေနြက ာတေကြတေးာကာယေ ပအမရကညရကမ မာဘ ။းဘငနတတမ

က႔တာတေနြက ငြခယမာဘ ။းဘခးပေမ မသရ းငါပေးငတးါပစ ( ၀၀၇ နေက ၀၀၀၁ ) ၊ာကေ ၊မျောယယလ ၊မအ ၊ြက

၊းာြႏ ၊နၧာစရတ ၊းညလ စဖျြတေနၧာစရတးြမေမအ တ ၊ကကၾ ၀ ၊က ဘ ာတေးပျ ၊ြတေဂာဘေရပငာထေမအ ာတသေ

ြတေ မာဘဆာဘ ။းဘခရမငြခယ မသရ းလးာအမသာသးမခ ။ယတရခးာထ ကြတေးာသစစ ။ယတးသောပျေ းငမ

႔တ ႔ဘယးညၥစပ ကြတေသတာလနပျ းပျဆယမစပတသ ကြတအတခကာချေးနခ ျးာြသမးညၥစပာဘ႔တာတေနြက နပ

။းဘခငနယမ းပျာလကြထကနမ႔နေဒအ ာတကလာလကာလေးမလ ာမးနါခပခးမည ႕ရငငနယၵႏအ စတးလောြရ ာြရ

က ။ယတခကာရေ းလးာအ႔တာတေနြက းငါပေစစ ( ၀၀၅ ) ။ယမရကာလေးါပးန တနက ကာြစးာမးငါပောြရ းာမအလ

းညလးကၾ ။ယတရခခတထးငာမေအ

ြက ငထအာတေန ာမးရေငဆစစမာတေါခ တခတထးငာမေ ာဟသညပျးကက ၂ ႔လယမမလာကေးငာသေ းနမ႔နခ

။ယတမ ႔တာတေနြက တခနက ြတေးညၥစပ ႔လယနပျာလ းပျဆးာလမရ ကြတေးာသစစ ာတေးမေ ။႔နာပျေမမာဘ

႔လးာထတပပစးါပ ။ယတာပျေ ာတေးပျ ကကာနေ႔တးငမ းလ ၀ ။ာနေ႔နညကၾမညလ ကညပျာမနမျ းလ ၀ ညလနပျ

။႔နညကၾမ းညလက႔တါင ႔လ႔နညကၾမ ။ယတကာချေးနခ ာတေယကတနမအ ာဟ႔တာတေနြက ာမသဒောရနေဒ

ကးညတကာြစးာမးငါပေစႏတခနြလ ။ယတစဖျာတခငထနေ

ာမညပျာမနမျ ငရရစရေကမဒ ။ယတငခာလနပျ ေါဒ မပ ြတေယလြတေမအ ာတေြတောယ ။လမာတေရနပျယဘ

မပေ႔သ ကြတေသဒေဒ ႕ရ႔တာတေနြက တငပြတေးာြဘးဘ ႔တာတေနြက ။ဘြတေမျေ ။ယတစဖျဘာမနောလနပျ

ာတေးပျ တးာြသးရးဆ ြတေမျေယလ ငရရနပျ ။ဘာမးငာကေးမရအ ကာတငခာပျေးဆကာနေ းဘအာတေနြက

းာြဘအ ပ တခငဆင နေကြတေမျေယန ႔နညရကမ ာတရခတထငႏ ။ယတစဖျ မသရ ြတေးညၥစပ ၼမဓအးငတအ

ကပးမသအ ။ယတစဖျးငချရခ ။ယတစဖျာတရခတထးငာမေ ။႔နာပျေမးာကစ ငရညလနပျကာနေ ယမတသစပ ဆ

းညလာတေ မာဘ ။းဘငနာပျေမနပျ းညလကာနေ ငြခညကၾညလ းလ ၀ ေရမ မပေခာတ ာသနခခ ငရရစရေကမဒ

။ယတငခနေနပျ တခငဆငပာတေနြက းညလကြတေမျောယယလ ။ယတငခလနပျ

ကခဆကြထ (၂)

။ညမအ ။ းငာထေခကလးပ သမ ( ကသအ - ၅၆ စႏ )

[ 01 ]

။သဒောရငထနေငခယ ။ ာြရးကေနမသ ( ပဆးညလ )၊ ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

ေခယ ။သဒောသေငထန ။ ၊းငဖးငဗက ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

rupinaM ,heroM ,iahP gnavahC

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၄၂ -၅- ၀၁၀၂ ( နေည ၃း ၀၄ )

႔တာတေနြက တရခတထးငာမေအ ကနခအ တမစရခ မငတမ ကရစတ

လအ ၇၆၉၁ စႏခ လာဘငဇဒ ( ၄၂ ) ေကရ ႔န ။ယတစဖျ ာမ႔နေဒအ ကဖစတ

ကငငန ကးရေးမ စရခ တမ းညၥစပ ၀ ႔ဘယ ာတေးာြသ မရခတထးငာမေအ

ကးငာကၾေအ ။ယတရခာလးာကၾ ႔နါဒ မးညၥစပာဘ မ၀ ဘာတေယ ကာြရ

။ယတခာလနပျ လာဘငဇဒ ( ၀၃ ) ာမ႔နေကရ ာဟြတေးာသစစ ာတေနြက

ာြရ႔တ ာြရနမသ ( ခယ ပဆးညလ ) က ကနကလ ညပျအ ႔နစအ ာလကာရေ

။ယတကၾ ကာြရ႔တာတေနြက းာနာြရးကောသးငမ ။ယတစဖျာမ းနတးဆေ

းာသစစနေကာြရာကေ (၃) တမန၊းဥ ေကာြရးာတ းာသစစန (၃) ာတေးပျးဥ

ကာြရ႔တာတေနြက းာသစစ (၃) းဥ းငါပေစစ (၉) ာဟးဥ ကာြရးာနးနအ ကးလးာအြတေးာသာြရ းပျာလၚခေ ေနြက ာတ

။ယတကၾးငါပောလာမာြရ႔တ နေကဒအ နေည (၄) ာမကာလေရာန ါပေတငးနရ ( ာြရယၵႏအ ) က ။ယတကၾခးာြသညတးဥ

မပေါဒ ႔နးညတကရစတ ။းဘကာရေမ ႔နးငရးာြသလအ ကာြရာသးငမ ာတေကာရေ စပခးမ ႔လစဖျပျနေပျ ပအည

။ယတကၾကလ ာတေက႔နေကာနေ နတ ဂေၤ ႔လစဖျ႔နေြႏ ။ယတကလးာနကရစတ ာမာြရာသးငမ ာြရးသာြရ းပျးငါပေ

။ယတကၾးခစရးာရဘ ဘာမနေည႔နေစတကာနေ ကြတေးာသစစရးစအ ါပေငးနရ ( ာြရယၵႏအ ) က နေကကာနေ သေ

႔နြတေတန းပျနခ ။ယတးပေ႔ပာလ ာြရဒအ ာတေကာရေ ည(၇) ရာန ။ပျနေးထ ာတေကာရောြရဒအ ကာဆေးလေတ

းပျ ။ယတခနေ ာမနခအတရခတထးငာမေလဒ ၊ြတေးညၥစပမသရ ၊ြက ၊းာြႏ ႔နြတေနၧာစရတ းါပစနဆ းာအမသရ းလ

က ဘာမာြရ ာတေနြက။ယတရခးာထနခ ငရဆစးာသမ းါပစနဆ းငါပေးငတ ( ၀၀၄ ) ာကေ ာမာြရ ။ယတခနက

းညလ႔လယနပျးာြသ ။းဘာတေရမ ကတဥသာရ ာတေးအေ ာရစခ တငာစေ စ ၊ယရ႔ခ တနဆ စ ၊ယရ႔ခ ၊ကြခးအ းနပ

နက တ စ ဘက႔ခ ။ယတခငနာလယ ယကာဟယက ၀ ။ယတးညနးညလးမ မပေါဒ။ယတးဆးညလတစ တတမမာဘ

။းဘငန ငရဆြတေးမသးမအ ။ယတကၾင မေအာတေနြက ငရဆးကၾးာြဖအ ာမးာနတပးါပစ ၊ပရ ကြတေးါပစ းပျညကၾ

ာတကလင ။ာတေ႔နာပျေမ က႔တာတေနြက တးာထးပေတထ းာလငတပတမ ာတေးာလာဘ ၊းဘာတေသမ ာတေးပျ

႔ခစတကြရာစ းညလ းလးာအ ။ယတးမသနပျ

ာတေနြက ာမာြရဒအ ာတခနေ ထအငခတထးငာမေမ းငါပေစႏ (၃၀) ာကေ ။းာသးပျာလနေ ကာနေက မအ ငာထေ

။ါပေစါခက ာမာြရဒအ ာတေနြက းာြဖအးဖအ ကးညတကကထကလ တာလငထနေ ာမာြရဒအ ငဆအာရာရအစစအ

။ယတပျေ ႔လယကအ စရေကမဒ ငရရ ာမာြရ႔တာတေနြက ။ယတငခးာြသနပျ းမခးမခးအေးအေ ။ယတငခနေနပျ

႔နနေအးဆကာနေ ကာတငခာပျောတေနြက ႔လရစးရေကမဒ ျာမနမျ ။ယတငခနေနပျငရးာြသးငာကေတခေညပ နြက

႔တာတေ တခငဆငပ းညလကးလးာအမျောယယလ ။ယတငခရနပျ ။ယတါပငတးဇးကေ

[ 11 ]

ကခဆကြထ (၃)

။ညမအ ။ းငကခတဟးန ( ကသအ - ၆၆ စႏ )

။သဒောရငထနေငခယ ။ ၊နဟးငမျနန ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

ောသေငထနေခယ ။သဒ ။ ၀ တါပနပ (၂)၊ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

rupinaM ,heroM )2(.oN draW

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၆၂ -၅- ၀၁၀၂ ( ကနန - ၁၁ း ၅၄ ရာန )

သနြလယြက းာသးမအမနြက ာဟးမရခးနြကးပ းငမျးနန

ာမာြရဟ တခနြလးဟ ၀၅၉၁ - ၁၅ ကးညတကစႏခ သ ႔ရ႔

႔နြတေဘမ ာတခငထနေ ။ယတစဖျ ာတေကမနြက ႔နသ

းပျပထကလ ၈၅၉၁ ။ါပာတခငထနေငတစကကာလေစႏခ

ကးနြပငခမနြက ကးနတဒအ ာမရးဆေးမတ းရေချလ

ာတ ၀ ။ယတခနေငာဆေးမထန ာတောမ႔နေစတ မနြက

နေတရးါပစာမယလ႔တ စတလကာြရာမနခအတ ကာယေ

းပျေ းပျာလ ကြတေးာသစစ က႔တမနြက တးငခၚခေ

းငာကၾေအ ါပကးငာကၾေအတတထငႏ းညတကဆစတ

ာပျောလ ။ယတါပ းညလ႔တမနြက းညလၥစကာဘ းပျဆးဘသမ ာမါခအတးာြသကလ ကြတေးာသစစ းပအပထအ

ြတေ ။ယတါပးငခငပျ ငရဆမနြက ာမညဒအ ဘပအမ းလညစတ ယတခနေင ။

႔နေကာနေ ကနမ (၆) ာတောမကာလေရာန ာမမအးကၾသာြရ ။ယတးငခစ းပျစက႔နေဒအ ကမအ႔တမနြက မနပျ

။းဘာတေကာရေ ကမအ းညလာပျေယတငခနပျဏခ းလ ၀ ။းဘရမ ကနမ ( ၀၁ ) ထအရာန က႔တမနြက းာထပခ

။ယတ ႔နါဒ ကးကၾသာြရ ကြတေးာသစစ ။ယတးပောပျေ ၊းဘတဟမ ၊လမကၾးာစာဘ႔တသ အ၀ းညလးာစအတ ါပမ

၊းဘကၾာလ ာတောပျေ႔လါပးငခယးာြသ ညလ႔နေ (၂) ာတောမကာလေရာန ငရဆါဒ ၊ကၾနပျဏခမအ ဘစနမစႏ

႔လယမးပေနခအ ။ယတာပျေကးာသစစ ကးကၾသ ကာလေသငနယသးညၥစပ ႔လါပာလယသ မပောပျေ ႔တမက

မာဘ ။းဘခငနာလမယ ကြခးအ ၊႔ခစတ ဘ႔ခစတငာစေ ။ယတခငနာလါပ က႔နေဒအ ႔တမနြက ကးကၾပအလ

းာသစစ (၈) ကကာယေ းပျငာဆေးဥ ။ယတးာြသၚခေ

ာမာြရ ၊ာရေြတေသတခနက ာရေြတေသရခတထးငာမေအ ။ာတကၾကလင ကးလာြရစတ ႔နြတေသင နေညဆ ခ

။ယတ ာတေကကာလေးငပည ကပစယနယၵႏအ ။ယတကာရေ ကြတေးာသစစ က႔တမနြက းပျးာထာမဒအ နပျ

။ယတကၾးာြသ ကာနေဒအ ကာြရတနမ ။ယတကာရေ ကးမရအ ။ယတခကာရေၡကဒ ာရစပအ ာတေရမ မအးာမသ

ာမမအစတ စးာသမ ၅ ကာလေခ ာတေရပအးပျစ ။ယတနေပညပက ။ယတးသောတေ ကတဥသာရ ။႔လးအေ

ာတေကာနေ းာြသ ႔လရမးညလာရနောရစ ဘာမာြရဒအ ။ယတာတေကလနေ

[ 21 ]

လဒအ တထးငာမေအ ကြတအတရခ းမရအမနြက ။ယတရးာစခ းညလတစ ။ယတကခထးမရအ ညရကမ ရက

၊းနြလ ႔လးနြလရင ငာတေလမာတေသေ ။ယတခစဖျ က႔ြဖအ႔တမနြက းငါပေလ ( ၀၀၅ ) ကာလေ ။ယတငထယမရ

မသရ နခ ာတေဆယတရခစရးာထ းညလြတေးာြႏြက ။းဘခငနညကၾမညလနပျ ကကၾ ၀က တစ းြမေမအ နၧာစရတ

ငာတေကြတေ ။းဘာတေငနကစမရဂ ၊မအ ၊မျောယယလ းညလာတဆးါပစနဆ းလ ၀ ။းဘာတေငနယမနပျ မနြက

ငရဆမအ႔တ ကးငာဟေမအ ာတးာထကာဆေစသအးပျနပျ းသောကၾမ ။းဘ ။းဘးသေရနေမငာတေနေ ငရဆမနြက

းမရအ ၀ ။ယတးညနးမ က႔တမနြက ငာအေကာရေၡကဒရးငဆ ႔နေစတြတေးာသစစတခပလ ၀ ငရက႔နေတ။ယမညလဍ

ညလအ႔တသ ။ဘာမာလကာရေ ငရရနပျစရေကမဒ ဘာမာြရ႔တမနြက ။ယမနေနပျ ာတေးပျ ယလြတေမအ႔တမနြက

ြတေ းညလကြတောယ ။ယတငခလနပျ ကြတေးာသစစ းလ ၀ ။းဘာတေငခငမျမ

ကခဆကြထ (၄)

။ညမအ ။ ငါပေးနြဆးပ ထငာကၾေ လက ( ကသအ - ၀၈ စႏ ( ) နြလယြက )

။သဒောရငထနေငခယ ။ ၊တမာမ းနဇနထေ ( ခယ ာြရငာနေညးငာခေ ) ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

။သဒောသေငထနေခယ ။ ၊လါဂလးဂ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

rupinaM ,heroM ,gnev lagliG

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၆၂ -၅- ၀၁၀၂ ( ညလ႔နေ - ၂၁ း ၆၂ ရာန )

ာဟစးာသမ႔တာတေနြက ာသေခနြလ ာြစးာမးငါပေစႏ းညတက

က ။ယတခငထနေ ာမစးာသမ႔တာတေနြက ငတပတမ ႔န မအ

းညလးငရာစစငာထေ ။ယတရ က႔တာတေနြက တထးငာမေ

းငာကၾေအမာတေ းာကၾ ာမါခအတာလ ကြတေးာသစစ ၀က

။ယတးပေတသ ။ယတခကတငာတေကရအ းညလ႔လစဖျာဘ

ာတေ ၊းဘသမ ။းဘကၾကာသေမးာစမ႔တသ ႔နေစတကာနေ ာမ

ာတေ ကာယေအးာသစစ ( ၀၂ ) ာဟကာလေ ာတေနြက တ ကဆ႔

းပျာလ ႔ဘငပျးပအတထအ ာလ ။ယတာပျေ ကာတေနြက ာယေ

မနတးာက ။ယတကညရကမ တငပ႔တာတေနြက မာဘးညၥစပ

ာလယမ ။းဘငန ငဖျသးထအ ကာတာမျေႏာတေနြက ။ဘြတေယလာတေနြက ၊မအ ၊ာယယလ ၊ြက ၊းာြႏ နၧာစရတ

ြတေ ။ယတရခးရးဆ းာမးငါပေးငတးါပစ းညလာြစ ။ယတခးရးဆ တငပာတေနြက ၊ြတေးညၥစပ ၊ြတေမအ ြတေယလ

ငရးာစးဥစနပျးငာကၾေအ ထ႔နေဒ ာမထတစ ။ဘးနတရနေးာစခ

ကြတေးာသစစ ငာကၾောဘ က႔တာတေနြက ာတဆယတတထငႏ ာခာခသေသေ ။းဘါပပျာပျမ ႔န႔နမအရးစအ ႔လ

ဘ ။ယတာပျေ ာမာတေနြက ၊းငခးငာပျေ ၊းငခတနာန ႔နာယယလ ြတေးငခကစးာချအ းကၾးာမအ သဟလအ ရခစဖျ

။ယတ ကနခအဒအ ႔တာတေနြက းငါပေစစ ကာယေအ ( ၀၀၈ ) ကာလေ ။ယတငထယမရ ကရးစအစစ ြတေသညပျ

ကြတအ မကးနတယဘ ။းဘးပေးာစးဥစမ ာတေကာတေနြက ာမညပျးငတ ကြတေးာသစစ ေပခပအမ ။းဘငခစ

[ 31 ]

ဘ႔နးညနစရေကမဒ ။ယတငခစေပခပအ ာမညပျာမနမျ စရေကမဒ ာတေငရဆယမရနပျ ဘာမာြရ႔တာတေနြက

။ယတငခနေနပျ ႔တာတေနြက တခငဆငပ ၊ြတေမအ ၊ြတေယလ ကြတောယ ။ယတငခရနပျ

။ကခတမ ။ ညသထးငာကၾေးငါပေးနြဆးပ ၀၁၀၂ စႏခ ကစ ငြတလာဘငတ ာမနမျ၌မအနေ႔မျးရေးမ

းငရာမေငာစေးရေနပျညပျ ပျခးာြသနြလယြက ။ညသစဖျ ာရငဆးမသးမအးကက းရေအငြခအ႔လ မးရအးညစအ

ငဖျပအာစဤ ။ညသါပပအပျဏဂ

ကခဆကြထ (၅)

။ညမအ ။ းနထခးငာသေးပ သမ ( ကသအ - ၂၈ စႏ )

။သဒောရငထနေငခယ ။ ၊ာြရးကောသးငမ ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

။သဒောသေငထနေခယ ။ ဒ- ၊ာြရးကေးငဖနနြမ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငငနယၵႏအ

rupinaM ,heroM ,iahpannoM.D

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၇၂ -၅- ၀၁၀၂ ( ကနန - ၁၁ း ၅၃ ရာန )

ညမာနာတေနြက ခးငာသေးပ သမးနထ းပျစဖျ ကသအ ( ၂၈ ) စႏ ။ပျါပရ

ကာြရ႔တာတေနြက ၊ာြရးကောသးငမ ကယန႔မျးမတ ါပစဖျ ။ယတ နြက

ာဟ႔တာတေ ာမာြရဒ တခနြလးဟ ာြစးာမးငါပေစႏ က ကးညတ ငထနေ

ာတခတထးငာမေက႔တာတေနြက။ယတစဖျာတခ က ၇၆၉၁ - ၈၆ စႏခ ၊နြဇ

ာမကာလေလငလဇ ။ယတါပစဖျ ညစတ ာမးငခနေ းာသစစ ( ၅၁ ) ကာယေ

ာဟကာလေ ကာြရ႔တာတေနြက းပျာလကာရေ ာဟ႔တးငမ းာသးာချငငန

ြတေ ။ယတစဖျ းဆနမျအ နေကာြရဒ းပျဆါပးငာပျေ ။ယတကာချေးနခာလ

ာဟြတေးာသစစ ႔တာတေနြက ကြတေးာကာယေ ာတေကရ႔နးလမကၾ ႔နြတေးလေက းနမ ကြတေမ ။ယတကၾင

ကာနေဒအ တဆါပေတငးနရ ကာြရစတာြရယၵႏအ းပျညတးဥ ။ယတတထးငာမေ

႔တာတေနြက မးညၥစပာဘ ။းဘခငနးာြသမယသ ႔နညထစတငာစေ ၊ကြခးအ နကးနပ ဘက႔ခအ ။ယတငနးာြသယသ

၊မအ ၊ယလ ၊ြက ၊းာြႏ ႔နးညၥစပ လကြတေငာစေးာစးငာကေအ းညလက႔ဘယနပျးာြသြတေးညၥစပ။းဘခငနးာြသမယးည

မသယဘ ။းဘနပျရးာြသမ ကြတေးာသစစ က႔တာတေနြက လသးငာမေနၧာစရတ က႔တသ။ယတးငာမေနေကကာနေ

နေကပစးါပ ၊ယတဆဆ ာတေးပျ းပျဆဆ ။ယတကရ႔နတတးပျဆးာြသနမျနမျ တပးာနးဘေ ၀ ငကးန တစဖျြတောြရ

၊းနကးငကၾငအ ၊ာသးငမ ၊းြႏေလးမ ၊ာသးငကၾငအ ၀ ၊ရက မကငာနေ းညလနေကြတောြရတစ ။ယတခတထးငာမေ

ကနခအတတထးငာမေ ာတေဆးငပည ဘာမထာတေ ။ယတရပအ းလေက။ယတရခခးညလကးငချကကတဖျ႔နငချ

ငရဆြတေ ႔လရးာစမးငမထ ။ယတကၾင ကးလးာအြတေလ ာကၾေ ငာကၾေကြတအတက းညလးငမထ ကၾရးာစမကခ

။းဘ ႔နေကာနေ ဘမကနမ ာမထာတေ ။ယတရးာစကခ နကနေစတ ။ယတရခတငာစအ ာတေကာနေ စတာြရးကက

ကာြရ းပျကာရေ ဘာမာြရဒအ ။ယတကလငထနေ

[ 41 ]

ကညပျာမနမျ းညလးမရအ။ယတာယာသးမရအ ။ယတးငာကောရစာပေ ာတရးာစးါခးငဟ႔နမ းလ ၀ ။းဘမေမ ာမနမျ

ာမညပျ ြတေးာသစစ ာတပခပအ းလ ၀ ။းဘကကၾမ ညကၾစးနဆငာအေ းပျာလကတ စရေကမဒ ငရရ ညပျာမနမျ

က ။ယမးာြသနပျ ာတေဆးညလ႔လာဘ ာဟြတေသဒေဒ ႔တာတေနြက တငပြတေးာြဘးဘးကက ႔လစဖျြတေမျေယန

႔တာတေနြက ။ယတစဖျငငန ေနြက ာမ႔တာတ ၊ယၵႏအ ႔လယရာမနမျ ႈမးာချြခ ။းဘရမ ကြတေပလၤဂအ ာတေနြက ႔တ

က ႔လခပခပအြခးြသေ လခ ငငနစႏ ာတးာြသစဖျ ။ယတစဖျ ာသးနဆငာအေပခလဗ ာပေးမရအဆနခခငရခသေမ

၊ာမ ကြတေးာသစစ ႔တာတေနြက ာမမျေးာြဘးဘ ကာတငထနေ ။လာတတထးငာမေ႔လာဘ ါဒအ းာနာတေနြက မ

။းဘညလ

ကခဆကြထ (၆)

။ညမအ ။ းငာသောဇဒးပ ( ကသအ - ၈၆ စႏ )

။သဒောရငထနေငခယ ။ ာြရးကောသာတေညပျ ၊ ။ယန႔မျးမတ းငတးငကစစ

။သဒောသေငထနေခယ ။ ၀ တါပနပ (၃) ၊ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ႏအ ငငနယၵ

,)3(.oN draW rupinaM ,heroM

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၁၃ -၅- ၀၁၀၂ ( ၁၁ း ၀၀ ရာန )

ညမာနာတေနြက ာသောဇဒ ာတေနြက ။ယတါပစဖျ းင ႔တ

ာဟ ႕မျးမတ ကးနတငရအ ာသာတေညပျ ယန ာမာြရးကေ

။ယတါပနေ ာတေညပျ ြတောြရ းနဇလဘ ၊းကမ ကာသ

ာတေနြက ငရးပျ ႔တာတေနြက ။ဘာသာတေညပျ ာြရ႔တ

ဒ တခနြလးဟ ာဟစးာသမ ေ ကးညတကစစၻာမကယတ န

ခငထ ။ါပာတ ၇၆၉၁ လာလငဇဒ စႏခ ( ၃၂ ) ကနမ ႔နေကရ

လ ာမးကၾာစေအ ၀ းာသစစ ႔နငမျးစးဥ ရာရအ က ( )၅၁

ညပျအကနကလ ကာလေကာယေ စအ ေ႔န ။ယတာလကာရ

တးငမ ာတေးပျ ၵႏအ ာဟ႔ ေးပျဆ ြတေးာသငငနယ တထးငာမ

ယတ ာမထာတောတောမငခငတမဒအ ။ သတကြထာရးငဟ

ြတေ ြက ။ယတးငခၚခေ ကးလးာအ ါပြတေသတတရးါပစ ာမယလ ၊ာရေ ။ယတရငတပတမ က႔တာတေန စငာထေမအ

းာသးာချငငန က႔တးငမ မပေရငတပတမ ာတောပျေ ႔လယတရ းငရာစ းမရအ းပျဆ ယတစဖျဘ နြက ။ယတြစပြစ

။ယတးြမေ ဘာမညပျာမနမျ ။ါပးာသငငနာမနမျ က႔တာတေ

က႔တာတေနြက ။ယတကလးမသ းလးာအြတေငတပတမ ၼမဓအးငတအ ာတေးဆကာနေ မပောပျေးမးမအ လဒအ

နးမသးမအ ။ယတကာချေးနခ ငာအေကာကၾေ ႔နြတေတနသေ နတ႔လးနြလကာကၾေ းညလြတေးလေက ႔ ကၾနေ

ြတေးငပတလလ ႔တာတေနြက ။ယတကၾင းညလြတေးကၾးာြဖအ ၊းကၾးဖအ ။ယတ ( ကးနတဒအ ) ညရကမ ာတေက

႔ြဖစႏ ကးလာြရစတ ။းဘရာပျေမနပျ းညလမာဘ ာတေဆ႔နြတေတနသေ က႔တသ ။းဘငနတတမ မာဘ ပအမရက

နေည းပျြခ (၄) အ ။းဘရမနခယ မးညၥစပာဘ ာဟ႔တာတေနြက ။ယတတထးငာမေ ာမကာလေရာန ၀ ၊ညထစတတ

[ 51 ]

၊ကကၾ ၊းာြႏ ၊ြက ၊ြတေးညၥစပမသရ ာမမအာတေနြက ။ယတးပေငြခယ ဘက႕ခစတနကးနပ ၊ကြခးအ ႔နခစတယက

၀ းညလ ၊က (၂) ျအတရခးာထ းလးာအြတေငာကၾေ ၊းြခေးြမေမအ ၊းစ းငါပေးငတးါပစ ငပ ( ၀၀၅ ) ခးာထ းညလကာကေ

။းဘာတေနကမ မာဘ ာမ႔တာတေနြက ာတေရခးာထးလးာအြတေယလ ၊ြတေမအ ။ယတရ

ကဧယလ ာမာတေနြက ( ၀၂ ) ာတရြခ ႔နြတေးာသာြရသာြရ ြတေးမြဆေ ငပျအတရခးရးဆ ြတေးညၥစပ ။ယတရ ာကေ

စးမရအ ။ယတရးာစခးမရအ ာတေဆ ။ယတကခထတ ၀ တထးငာမေ ာရေြတေသတခနေ းလာြရစတ ။ယတးညနးမ

အ ၊ြတေးလေက ာတေကလစပတနသေ ကြတေးာသစစ ာမနခအတကၾနေင လဒအ ။ယတကၾင ာရေြတေသတရခ

ျေငာဖျေ ငာတောတနေင ။ယတကၾကလပရ ကာတနေင လသဆကရတတရ းပျးာချကာခေတစ ြတေးမသးမ ငာဖ

ဘတရခငမ းနတးနတ ၀ ာတေ ာတေးာြသပခးမ ။ယတးပေ႔ပကလ ထအထာတေ ကြတေးာသစစ ာတေကာနေ ။ါပ

႔နေဒ နေက႔နေဒအ ။ယတကာရေ ကးရေးမ ာြရစတာြရယၵႏအ ာတောမ႔နေတကာနေ ။ယတကၾကလပအ ဘာမထ

။ါပထ႔နေယ ာတကလငထနေ ခချေအ ဘာမဒ ထအ

ေ ာမညပျာမနမျ းာသအ ကးနတဒအ ။းဘပအလမ မာဘ ငရရ႕ခစတးါပစ ၊ယမရာယယလ ၊ယမရမအ ကးနတန းါင

ေးညလ းာစ႔နေစတမပလ႔နေစတ ာတောမါခအတာလကာရေ ကကဘဒ ။ယတရခနေ ႔နာြစာသးမခတစ ။ယတးာမါပ

ဘ တရ ၀ ဘ ။ယတးာြသကာရေ ၀ ရရယလ ာတောမညပျာမနမျ ။ဘာတငထယတးာြသကပ ။ယတရ ငသအးါပစ င

ြငေ ကးနတခနောတေနြက ာမညပျာမနမျ ။းဘလမာရစပ မာဘ ( ၀၀၀၀၃ ) ႔လးမဖာလြတေရ ာတေးပျဆ႔လရ ာကေ

ာမထငာထောတေနြက ( ၅၁ ) ။းဘနပျစဖျမမာဘ ရရကာလေယဘြငေ ာတောမယၵႏအ ။ယတးဘရခနေ ကာလေကရ

။ယတငထယတာြက ာတေါဒအ

နခအခအ းညလ႕ခစတ ။ယတတတာညပ းညလ႕ခစတ ။ပျနကာလးကၾ းညလြတေးမသးာသာတေနြက ာတောမ

မစကမ ာတေကညသးနဇ ။ယတးာထငြဖ းလေငဆငပျးဘကစ ာမ႕ရေမအ ာတေကာတေနြက ။ါပေးဘတတမာညပ

းာန ာတေကာတေနြက ။းဘာတေငမျ ကကာယေစတးာသ ။းဘာတေးာကၾမတသ ယလအငပယက းလေးငာကေးနတ

ယၵႏအ ကထးရောညပာမနမျ ၊ြတေးလေကတငခငသ ာစပလၤဂအ နေကညပျာမနမျ ။ယတးာထငြဖ းငာကေစတ

။ယတကၾကတာလ ာမးငာကေဒ ြတေးလေကတငခတတ တငခလ ကးရောညပ

ေမ ကရးစအ တနေပခပအ ယဆာလောလေ ။ယတငခနေနပျ ာမာြရာတေနြက ငရရစရေကမဒ ႔နေစတ ာတေးငာက

းလ ကာတနေပခပအကလကဆ ကရးစအစစ ။းဘးသေငခနေမနပျ ၀ ပခပအကဆ ာသ႔တသ ။းဘကကၾမ က ယမ

ဘ ထလသညပျ ငရဆ ၀ ဘ ႔လပလ႔တသ းညလ႔တာတေနြက ။ယမကပ ၀ းညလာတပလ ငာအေးမးငါခေ ။ပျရခကပ

းလးာအြတေလ ။ပျရခကၾ ( းလးာအြတေသညပျ ) စဖျ စရေကမဒ းပျကပႈမပခပအရးစအစစ ကာတးာလလ းညလက

ာမေ ဘကါဒ းညလကြတေသတရခတထးငာမေ ဘရမစပျအ လ႔တာတေနြက ။ယတကၾနေငလာမေ ဘကာမာလ

။ယတကၾနေငလ

။ကခတမ မမ ကးငခသကၾေမာၻမက ာသေစဖျဒပစတးငခသာမနမျ ညသးငာသောဇဒးပ ။ းာအ႔တ

။ညသပေလးငာကေ ာရစးမြလနြလအ ာမညသခပျဆသ

ကခဆကြထ (၇)

။ညမအ ။ းမနဇငာကၾေးန ( ကသအ - ၅၆ စႏ )

[ 61 ]

။သဒောရငထနေငခယ ။ ေလေ ၀ ၊ာြရးကေယ ။ယန႕မျးမတ းငတးငကစစ

။သဒောသေငထနေခယ ။ ၀ တါပနပ (၂ ) ၊ ၊ယန႔မျးလေးမ ၊ယနညပျရပဏမ ငနယၵႏအ င

rupinaM ,heroM ,)2(.oN draW

။ကရ႔နောသေခဆဖျေ ။ ၁၃ -၅- ၀၁၀၂ ( ညလ႔နေ ၂၁ း ၅၁ ရာန )

၊ယန႕မျးမတ ကမနြက ။ါပးမနဇငာကၾေးန ညမာနမနြက

ေလေ ၀ ။ယတါပစဖျ ကာြရယ ( ႔လးဆကဖ ကပတစစ ာတေခ

။းဘါပာတေရမ ) းာမ းငါပေစႏတခနြလ ာမာြရဒ ာဟ႔တမနြက ာြစ

းငာမေ က႔တမနြက ။ယတါပစဖျ ာတခငထနေ ကးညတက တထ

ာတခ ၇၆၉၁ းာသစစ။ယတါပစဖျာမလာလငဇဒစႏခ (၈) ေးဥ ကာရ

ြတေးာသးာချငငန ။းဘတဟမ းာသညပျာမဗ ာဟ႔တးငမ းပျာလ

ရာန ။ါပငဆငပျ းဆနမျအ းငချကခခ ငာကၾေါဒ ။ယတစဖျ ၀က

ဆငပျ ။ယမးပေနခအ ဘ းငာမေ းပျဆ ာတေကၾးာြသ ႔နာတးပျင

းာသးာချငငန ။ယတရငတပတမ ာမ႔တမနြက ။ယတတထ

ပတမ ႔တမနြက ။းဘရမ းညလာတာပျေ ႔လးဘတဟမ ြတေငတ

းကၾသာြရ ာတေးပျ ။ယတကလးမသ ကးလးာအြတေးမတာစကြရာစ ( ာဆငာြဟေ ) ေစ ာမမအ ၀ ၊ကကၾ ။ယတးငခး

၀ ၊က ရာမးငြတမအ ငပျအမျောယယလ ၊မအ ၊နၧာစရတ ၊းာြႏ ၊ြက ။းဘရးာြသမယ မာဘ ြတေးညၥစပတ းာထနခ

။ယတရခ

တပ တဟမ႔သ ၊းာလမရးာထငြဖ ကြတေးါခတမအ ။ယတခနေစဖျ ငာတေငာတေငာကၾေ ဘသမ ငာတေးနမရင

ပ႔တမနြက ။႕ရါပနေငဆငပျ ာတေက႔တမနြက ၊းာလမရးာထ ႔တသ ၊းာလာမခနေ ာရေကြတေငာကၾေ ၊ြတေးြခေ တင

။းဘသမ လမရယာဟယဘ းညလြတေးညၥစပ ။႔လငဆငပျ ာတေကငရမအ ။းဘကၾငဆငပျမ ႔ဘးာြသကြထ းညလက

းငာမေ ။းဘသမ ကးနမရနေလယဘ ။းဘနပျတဟမ းညလငရဆာတနေငာပျေကာနေ ၊လလသနေငာပျေကာနေ

းလ မပေနေတထ ၀ သယဘ းပျ႔နြစကညပျးငတယက ၊ာယယက ၊မအယက ာတေဆးညလ႔လာဘ ။းဘညကၾယမ က

ေအ က ၀ ၾေ ။ာတနေစဖျးဘရမ က႔လးာစးဥစ မလယဘ ။လာမးာြသ ကး ာတေးဆကာနေ ။ာနေါပောတနေငာက ငခယ

ေရခကလ ကကာနောရၚခေ ၼမဓအးငတအ ြတေးာသစစ ၊နေငခယမ ၊ယ ြတေကစအ ၊ြတေမစအ တခနက ။ယတာတ

။ယတခးငာကေ ာရစကခထတစ ကးမရအ ႔နြတေသတင ႔လာမျေႏ ြတေယလ ြတေမအ ၊ြတေသတင ႔လးမြလ က

ယန ာတေးဆကာနေ ။ယတစဖျာတခငာဆေပလ ငာအေြကြကငရ ႔နြတေမႏငာမေ ကစအည က႔တမနြက ကပတစစ

စစ ထအပစ ထာတေ ြတေ႔တမနြက ။ယတ႔ပကလ ကြတေးာသ ာတေကာနေ ။ယတရခပအညစတ ာမ ကကဘယၵႏအ

ငရရနပျ စရေကမဒ ာမညပျာမနမျ ငရက႔နေစတ ။ာတေါပဆ ဘထအ႔နေဒ ာတခကာရေ ႔နယငသးာန ၊ယငသစကမ

ာစရတ းာြႏ ၊ြက ႔နြတေမျောယယလ ြတေမအ တခငဆငပ႔တမနြက ။ယတငခရနပျ ကြတေနၧ

[ 71 ]

းငာကေနဆ တကြထကယလယက ။ယတရခးာစ ႔နါပေါပေးစေ ြတေးါငးာသအ ကးနတခနေ ာမညပျာမနမျ းငာကေ

ဘတရခးာစ သသာဖောဖေ လဒအ ။ယတရးာစ းညလြတေ ၀ းလ က ၀ ။းဘရမ႔လမေ ( းဘသမ ာတေခ မပေါဒ ) ယၵႏအ

သ ။းဘာတေါပေမတသ ာတေကာရေ ။ယတါပရနေကာသေးာစ းပျြဖောရ ာတေထ႔နေယ ာသေ႔

းနခအ ( )၆

းဂန

ကးညတကကဆကဆအ ကထကလရးစအစစ ညသးာမးမလးကက

းနခအ (၃ ) းာမးမလးကက ငြတခာလညလငပ ါပ၀ ကခးငလးငရးပျကသတပငႏးငချရမႈမကသတပင

းနခအ (၁) ငြတ သကသးာထပျာဖေ တးကက ညသ ၊းာမသာသေပလတြလ တးမလညသညမ ၏ စဖျအနြက နေ းငချလငထ တးငချရမ ငာကၾေ ကရးစအသတဗျ ာကငကြစကနကလာရရ ာမညသကၾခနလာတေ ပေလးာရငထ

။ညသ တသတဗျ းညလငဖျနေအ တမမ းာအ ကခကတနလးနြတ ာသေခ တးမလးကက းာအ ကမ းပေမာသာႏ ာသေငချ ငာကၾေးာထာဘေသတစ ါခအာသေးာြသးဆးပျးကၾစစာမကယတဒ းငါခေးရေနလာတေးကက ငာဆေ းာအးာမ းာမလညရစႏ ။ညသခခးဥကအးငြသငာထေ ထ ငာကၾေ ကါခအဥစပးငကးကၾခာလညလငပ းကက

းာမငာဆေးငါခေးမလ ါပ၀ ႈမကာရေကတင ာမးငချရမ ၾေးက ။ညသပေလာလေဆးငာက