MC LCDANH MC T VIT TT DANH MC BNG DANH MC BIU LI M U.................................................................................................................. 1 CHNG I...................................................................................................................... 4 1.1. Khi qut chung v CSR .................................................................................... 4 1.1.1. S ra i v hnh thnh ca CSR ................................................................. 4 1.1.2. Khi nim Trch nhim x hi ca doanh nghip. ..................................... 5 1.1.3. Cc tiu chun c th ca CSR. .................................................................... 6 1.1.3.1. Bo v mi trng. ................................................................................... 6 1.1.3.2. ng gp cho cng ng x hi. .............................................................. 7 1.1.3.3. Bo m li ch cho ngi tiu dng. ....................................................... 8 1.1.3.4. Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng. ............................... 9 1.1.3.5. CSR vi c ng trong cng ty. .............................................................. 11 1.1.3.6. CSR vi nh cung cp. ............................................................................ 11 1.2. Cc quan im v CSR ..................................................................................... 12 1.2.1. Quan im ca cc nc . ............................................................................ 12 1.2.2. Quan im ca cc cng ty a quc gia: ..................................................... 12 1.3. Cc trch nhim chnh ca CSR v b quy tc ng x .................................. 12 1.3.1 Cc trch nhim chnh ca CSR theo m hnh kim t thp Caroll. ........ 12 1.3.2. Mt s b quy tc ng x ............................................................................. 15 1.3.2.1. Tng quan v b tiu chun ISO 9000: .................................................. 15 1.3.2.2. Tng quan v b tiu chun ISO 14000: ................................................ 15

1.3.2.3. Tng quan v b tiu chun SA 8000 ..................................................... 16 1.3.2.4. Tng quan v b tiu chun WRAP ........................................................ 18 CHNG II .................................................................................................................. 21 2.1. Nhng li ch ca vic trin khai hot ng CSR. .......................................... 21 2.1.1. i vi doanh nghip: .................................................................................. 21 2.1.1.1. Gim chi ph v tng nng sut .............................................................. 22 2.1.1.2. Tng doanh thu. ...................................................................................... 23 2.1.1.3. Nng cao gi tr thng hiu v uy tn ca cng ty................................ 23 2.1.1.4. Thu ht ngun lao ng gii ................................................................... 24 2.1.1.5. C hi tip cn th trng mi ............................................................... 24 2.1.1.6. Khai thc cc c hi t vic thc hin trch nhim x hi .................... 25 2.1.1.7. S trung thnh ca nhn vin v khch hng ........................................ 26 2.1.2. i vi ngi lao ng:................................................................................ 27 2.1.3. ngha i vi khch hng ..................................................................... 27 2.2. C hi v thch thc i vi cc doanh nghip nc ngoi khi thc hin CSR Vit Nam ........................................................................................................ 29 2.2.1. Nhng c hi CSR em li cho cc doanh nghip ..................................... 30 2.2.2. Nhng ro cn v thch thc ca CSR....................................................... 30 2.3. Thc trng vic thc hin CSR ca cc Doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam............................................................................................................................. 32 2.3.1. nh gi vic thc hin CSR qua cc tiu chun. ..................................... 32 2.3.1.1. Tiu chun bo v mi trng(Environment)-Tham gia vo cc hot ng mi trng cng vi vic ngn chn s m ln ca ton cu l u tin quan trng nht............................................................................................................. 33 2.3.1.2. ng gp cho cng ng x hi ............................................................. 41 2.3.1.3. Bo m li ch v an ton cho ngi tiu dng .................................... 43

2.3.1.4. Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng.(Human Resources)Cung cp mi trng lm vic ngi lao ng t tt c cc hon cnh u c th pht trin v ng gp cho cng ty. ............................................................... 47 2.3.2 nh gi chung v vic thc hin CSR ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam. ........................................................................................................... 51 2.3.2.1. Nhng thnh tu t c. ................................................................ 51 2.3.2.2. Nhng tn ng v nguyn nhn. ........................................................... 53 CHNG III: MT S GII PHP NNG CAO VIC THC HIN CSR CA CC DOANH NGHIP NC NGOI TI VIT NAM ...................................... 59 3.1. Xu hng chung ca CSR hin nay.................................................................. 59 3.1.1. Cng c pht trin bn vng ca cc doanh nghip. ................................. 59 3.1.2. CSR khng ch l lm t thin. .................................................................... 61 3.1.3. Vic t nguyn thc hin i vi cc doanh nghip va v nh. .............. 64 3.2. xut gii php nng cao CSR ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam............................................................................................................................. 65 3.2.1. y mnh ton din vic thc hin CSR..................................................... 65 3.2.1.1 M rng thc hin CSR tt c cc tiu chun ...................................... 65 3.2.1.2. Trch nhim ca Nh nc trong vic to iu kin cho doanh nghip thc hin tt CSR. ................................................................................................ 66 3.2.2. Ci thin hn na nhng yu km cn tn ng. ...................................... 70 3.2.2.1. Qung b, tuyn truyn su rng v CSR cho cc doanh nghip. .......... 70 3.2.2.2. Xy dng hnh lang php l buc doanh nghip thc thi CSR. ............. 74 3.2.2.3. Nhng bin php ci thin CSR m doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam cn thc hin. .............................................................................................. 75 KT LUN .................................................................................................................... 80

DANH MC T VIT TTT vit tt CSR Ting Anh Corporate Resposibility ILO International Organization CoC MNCs Code of Product Multi-National Companies WB WTO World Bank World Organization CP Ting Vit Social Trch nhim x hi doanh nghip Labor T chc Lao ng quc t B quy tc ng x Cc cng ty a quc gia Ngn hng Th gii Trade T chc Thng mi Th gii

Corporate Philanthropy Doanh nghip lm t thin

DN

Doanh nghip

DANH MC BNG BIU, HNH V Bng 1 - Cc yu t quan trng nht i vi ngi lao ng khi quyt nh gn b vi cng ty. Bng 2 - L do dn ti vic thc hin CSR ca Doanh nghip. Bng 3 - nh gi ca cng ty u M v hot ng CSR quc gia h u t v mua sn phm. Hnh 1 - M hnh thp 4 phn ca Carroll v CSR. Hnh 2 - Cc tiu chun thc hin CSR. Biu 1 - K vng ca ngi tiu dng v vic ng gp pht trin cng ng ca doanh nghip.

LI M UTrong bi cnh kinh t ton cu nh hin nay Vit Nam, doanh nghip khng th ch kinh doanh sn phm dch v m cn cn phi quan tm n vic thc hin trch nhim x hi, v iu khng ch gip nng cao kh nng cnh tranh ca doanh nghip trn con ng hi nhp m cn l ng lc gp phn thc y tng trng v thnh vng quc gia. Trch nhim x hi ca doanh nghip, c vit tt CSR (Corporate Social Responsibility) c khai thc nhiu gc nhn khc nhau. C n v th cho l thc hin cng tc t thin, ti tr x hi, chnh sch an ton lao ng, nhng n v khc li hiu l vn ha doanh nghip, bo v mi trng, sn xut sch. D kha cnh no th th CSR cng mang n cho doanh nghip nhiu li ch trong vic gia tng hnh nh thng hiu i vi s nhn bit ca cng chng. Trong phm vi hot ng sn xut, lm tt CSR l bc m cho qu trnh nghin cu pht trin sn phm bn vng. CSR khuyn khch doan nghip lm tt hn vai tr hin ti chia s cc vn x hi. Trc nhng quan tm v i hi ca ngi tiu dng, c bit l cc t chc phi chnh ph, nhng doanh nghip khng thc hin trch nhim x hi c th s khng cn c hi tip cn th trng. i vi cc doanh nghip nc ngoi khi vo Vit Nam, h ng nhin c th trng gc ca mnh cc nc khc, th CSR khng phi l mt khi nim mi m, tuy nhin khng phi doanh nghip no cng nhn thc ng v CSR khin cho vic thc hin CSR vn cn tng i kh khn. Mt s doanh nghip ngh rng thc hin CSR l iu ch cn lm khi h c mt thj phn rng ln, th trng v doanh thu n nh.

Trang 1

CSR c th xoay chuyn nhiu gc nhn, cch ngh v ng dng khc nhau mi doanh nghip. i vi cc doanh nghip nc ngoi khi thm nhp vo th trng Vit Nam th iu ny li tr nn quan trng v quyt nh rt ln n s pht trin ca h. CSR va l trch nhim v va l ngha v ca cc doanh nghip. Khng h n gin khi to mt thng hiu tt, mt ting tm nh tin cy khi ch da vo sn phm ca mnh, cc doanh nghip nc ngoi tm ti v thc hin trch nhim x hi khi u t ti Vit Nam, vi mong mun cng cho doanh nghip phng hng hot ng v xut ng vi tinh thn thng hiu trch nhim. Chnh v vy em quyt nh la chn ti kha lun: Nng cao trch nhim x hi ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam c th nghin cu su sc hn v vn ny. Mc tiu nghin cu Trn c s nghin cu l thuyt v thc tin v vic thc hin trch nhim x hi ca cc doanh nghip nc ngoi Vit Nam, em hng ti mc tiu l ra gii php nhm nng cao hiu qu vic thc hin trch nhim x hi ca cc doanh nghip . i tng v phm vi nghin cu i tng ca ti l thc trng qu trnh thc hin trch nhim x hi doanh nghip. Phm vi nghin cu ca ti gii hn cc doanh nghip nc ngoi hot ng ti Vit Nam. Phng php nghin cu: Ngi vit s dng 2 nhm phng php nghin cu:

Trang 2

Phng php thu thp: cc ngun ti liu sch bo, tp ch, trang web, bo co ca cc t chc quc t Phng php quan st, tng hp, so snh, phn tch v t duy logic. B cc ca kha lun Ngoi Li m u, Danh mc ti liu tham kho, Ph lc v Kt lun kha lun c chia lm 3 chng chnh Chng I: C s l lun v trch nhim x hi ca doanh nghip Chng II: Thc trng vic thc hin trch nhim x hi ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam Chng III: Mt s gii php nng cao vic thc hin trch nhim x hi ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam Do cn nhiu hn ch v kin thc, kh nng phn tch v ngun s liu nn chc chn bi kha lun ny ca em s cn c nhiu thiu st. V vy, em rt mong s nhn c cc ng gp ca thy c bi kha lun ny c th hon thin hn. Em xin chn thnh cm n Thc S Nguyn Thu Trang nhit tnh ch bo cho em thc hin kha lun ny. Sinh vin thc hin V Qunh Anh

Trang 3

CHNG I C S L LUN V TRCH NHIM X HI DOANH NGHIP 1.1 Khi qut chung v CSR1.1.1. S ra i v hnh thnh ca CSR Thut ng trch nhim x hi ca doanh nghip (Corporate Social Responsibility-CSR) ra i t khong vo u th k 18. Khi mt b phn ngi tiu dng khng ng tnh vi vic s dng lao ng n l v cho rng l phi o c. Vn v quyn lao ng c quan tm tng v dn n s hnh thnh ca cc t chc cng on vo cui th k 19, u th k 20. Nm 1919, T chc Lao ng quc t(International Labor Organization-ILO) ra i, ng vai tr thc y thc hin cng bng x hi, nhn quyn v quyn lao ng c cng ng quc t tha nhn thng qua vic h thng ha v ph bin rng ri cc tiu chun lao ng quc t. Nm 1945, Lin on Cng on Thng Mi Th Gii (World Trade Union Federation) c thnh lp. n nhng nm 50 ca th k 20, cc tiu chun lao ng quc t bc u c hnh thnh. n cui thp k 80 ca th k 20, nhiu cng ty M t thnh lp v tun th mt cch t nguyn cc b Quy tc ng x (Code of Product) tp trung vo o c kinh doanh, lin quan n chng tham nhng, hi l v bo m minh bch trong sn xut kinh doanh Cc cng ty a quc gia (Multinational companies-MNCs) m rng sn xut cc nc ang pht trin, iu ny pht sinh vic chnh ph cc nc ny phi kim sot hot ng ca MNCs nc mnh h c x c trch nhim vi th trng nhng nc . Sang n nhng nm 1990, CSR tr thnh mt vn ton cu. Nhiu b Quy tc ng x mi ra i tp trung vo cc vn mi trngTrang 4

v lao ng hn so vi nhng Quy tc c vn ch cp n vn o c kinh doanh. MNCs vn l nhng ngi tin phong trong vic thc hin quyn con ngi, nng cao iu kin lao ng, mi trng v x hi. Nhng b Quy tc ng x c MNCs t ra nhm mc ch chnh yu cu cc nh cung cp tun th m bo uy tn, trnh rc ri vi php lut cho cng ty. 1.1.2. Khi nim Trch nhim x hi ca doanh nghip. C rt nhiu khi nim khc nhau v CSR. Mi t chc, cng ty, chnh ph s nhn nhn CSR di nhng gc v quan im ring, ph thuc vo iu kin, c im v trnh pht trin ca mnh. H.R.Browen l ngi u tin a ra khi nim v CSR vo nm 1953 trong cun sch Trch nhim x hi ca cc doanh nhn ca ng. Sau Browen c kh nhiu cc nh nghin cu cng a ra kin ca mnh v vn ny nh Davis(1960) trong Lut thp ca trch nhim, Mc Guire(1963) trong cun Kinh doanh v x hi1. Nhng ch yu trong giai on ny CSR ch bao gm hai kha cnh l lut php v kinh t. Nh vy , bn cht ca CSR l quan im v vai tr ca doanh nghip trong mi tng quan vi vai tr ca Nh nc khin khi nim CSR lun bin i, lun mi ty thuc khng nhng phm vi khng gian m cn thi gian. Chng ta c th im qua mt s quan im chnh thc v CSR bao gm: Chnh ph Anh: CSR l hnh ng do doanh nghip t nguyn thc hin, ngoi vic tun th cc quy nh php l ti thiu, nhm tha mn nhu cu cnh tranh ca doanh nghip v li ch ca ton x hi.

1

Vivek Srivatava&Prop.A.Sahay, The Evolutionary Journey of CSR, hc vin Management development, n , trang 5,6,7

Trang 5

Hi ng thng mi th gii vi ch trng pht trin bn vng a ra nh ngha: Trch nhim x hi l mt s cam kt trong vic ng x mt cch hp l v ng gp vo s pht trin kinh t, ng thi ci thin cht lng cuc sng ca lc lng lao ng v gia nh h cng nh ca cng ng a phng, ca ton x hi2 Khi nim ny cho thy khng nhng CSR th hin kha cnh bo v mi trng, quyn li lao ng, i ng, pht trin nhn vin, v cn l hnh ng v cng ng. World Bank cng a ra nh ngha ca ring mnh, theo Trch nhim x hi l nhng cam kt ca doanh nghip ng gp vo s pht trin kinh t bn vng, hp tc vi ngi lao ng, gia nh, cng ng, a phng v x hi ci thin cht lng cuc sng ca h sao cho va c li cho doanh nghip va c ch cho pht trin. nh ngha ny, ngoi nhc n li ch ca doanh nghip khi thc hin CSR va c th ng gp cho cng ng ni chung th vic thc hin ny s mang li li ch cho chnh doanh nghip ca mnh. 1.1.3. Cc tiu chun c th ca CSR. Cc tiu chun c th ca trch nhim x hi doanh nghip bao gm: 1.1.3.1. Bo v mi trng. Bo v mi trng l mt vn ht sc nan gii i vi cc quc gia ang pht trin, trong c Vit Nam. Ngi ta phi lo ming n trc khi lo chuyn gi sch, lm sch. Cc doanh nghip, v th cng thng ngh ti vic lm th no c th thu c li nhun cao nht, nhanh nht. Tuy nhin, nu ch v li nhun trc mt m quay lng li vi mi trng, h s t o thi mnh. Ngy nay, ngi tiu dng khng ch cn c nhng sn phm, hng ho cht lng tt, mu m p, gi thnh h, m cn phi thn thin vi

Trang 6

mi trng. y l quy lut pht trin tt yu ca cuc sng. l quy lut, ngi ta khng th i chch ra ngoi qu o . Trong qu trnh pht trin kinh t - x hi ca t nc thi gian va qua, con ngi qu ch trng n vic thu ht u t, chy theo li nhun trc mt v nhng li ch cc b m qun rng, chnh con ngi can thip qu su vo mi trng thin nhin, mi trng sng ca mnh, bi vy phi tr mt ci gi qu t. l: rng trng i trc, st l i, ni, t; xm ngp mn, nhim ngun nc; l lt gia tng... Trn thc t, nu ch t vn bo v mi trng vi doanh nghip, hoc vi mt vi c quan qun l nh nc khi no quyn li ca x hi b xm phm, s khng c gi tr tch cc gii quyt vn tn gc. Song trc ht, nh doanh nghip lun v cn phi thy c trch nhim ca mnh trc x hi v i vi mi trng mnh ang sng. 1.1.3.2. ng gp cho cng ng x hi. i vi cng ng ni chung, nhim v trc ht l bo v mi trng (cng chnh l bo v sc khe ca cng chng) v sau l lm t thin. Mi trng b nhim, ti nguyn thin nhin cn kit, kh hu thay i... l nhng vn ang gy st sng ton th gii v gii thng Nobel Ho Bnh 2007 trao cho Al Gore phn nh tm im ny. Doanh nghip bo v mi trng, ngoi vic tun th cc quy nh ca chnh ph cn khng b hao tn chi ph khc ph hu qu hay bi thng do kin tng. Cc khon u t xanh l vn nng nhiu quc gia pht trin. Theo kho st ca t chc National Forest, 81% khch hng Anh ng mua sn phm bo v mi trng, v 73% ngi s trung thnh vi ng ch hay tham gia cc hot ng t thin. Khng ch c vy, cc quan chc v chnh ph cng rt u i i vi cc doanh nghip c lch s tt v bo v mi trng, ngi tiu dng v lm t thin.

Trang 7

Lm t thin cng l hnh ng ng tn vinh ca cc doanh nghip nhm pht trin cng ng, gip ngi ngho kh, v xy dng hnh nh. Theo ng Charles Moore, gim c iu hnh U ban khuyn khch doanh nghip hot ng t thin CECP, "cc nh lnh o doanh nghip ngy nay hiu rt r vai tr ca cc hp ng x hi gip nh v doanh nghip t c nhng thnh cng thc t r rt." Trch nhim x hi ca doanh nghip khng ch dng li nhng vn va nu, nhng nhn chung y l cc vn trng tm. Thc hin tt trch nhim x hi doanh nghip em li rt nhiu li ch. Tuy trn thc t, mt s tranh lun cho rng trch nhim x hi doanh nghip em li li ch khng r rng, nhng nhiu nghin cu nh ca tp ch Graziadio Business Report v thc t u cho thy li ch CSR em li cho doanh nghip. iu g hp l th tn ti. V nh vy cu tr li i vi cc doanh nghip Vit Nam r. 1.1.3.3. Bo m li ch cho ngi tiu dng. i vi khch hng, CSR th hin vic bn sn phm tha mn tt nhu cu, gi c phi chng, giao hng ng hn, v an ton cho s dng. Thc t cho thy, nu sn phm p ng tt nhu cu ca ngi tiu dng, hnh nh v sn phm v doanh nghip lu gi trong tm tr ngi tiu dng. Trong kinh doanh, hiu ng Donimo tm l l rt cn thit, thng tin truyn ming cng c sc lan ta rt mnh. Gi vng khc hng v m rng th phn l mc tiu ca bt c doanh nghip no, phn nh tinh thn khch hng l thng (tc gi khuyt danh). B Lurita Doan, ngi ph n u tin ng u c quan Cung cp dch v v Gim st k thut ca chnh ph M (General Services Administration) cng tng pht biu khch hng l thng , nu bn khng cung cp dch v tt, bn s khng c c hi ln th hai, v nh vy s khng c s bn vng. xy

Trang 8

dng c thng hiu v nim tin ca ngi tiu dng, vic kinh doanh tr nn thun li hn rt nhiu. 1.1.3.4. Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng. Tiu chun nh gi vic thc hin CSR i vi ngi lao ng bao gm tr lng xng ng (theo kho st ca Ewin.com c ti 68% coi lng l 1 trong 3 yu t quan trng nht), khng phn bit i x, chnh sch i ng v o to tt, v c iu kin lm vic chp nhn c... Bng 1- Cc yu t quan trng nht i vi ngi lao ng khi quyt nh gn b vi cng ty. Yu t quan trng vi ngi lao ng 1. Lng 2. Mi quan h vi ngi gim st bc trung 3. Li ch bo him 4. Giao tip gia i ng qun l v nhn vin 5. Chnh sch cng bng Ngun:Ewin.com Nhng iu kin c bn trn, d n gin nhng khng phi doanh nghip no cng c th thc hin hon chnh. Phn ln ngi lao ng yu thch cng vic ca mnh do iu kin lao ng tt v ch lng thng hp l. Doanh nghip p ng c cc yu cu ny cng ng ngha vi vic to ra c mt i ng nhn s gn b, yu thch cng vic, t ho v hnh nh cng ty v quyt tm lm vic v li ch chung ca "i gia nh." Li ch t c y r rng ngoi nng sut nng ln r rt cn c mt vn ha gn kt ti doanh nghip. Vn ha mnh c tc ng tch cc khng ch ti ring bn thn doanh nghip m lan ta rt tt trong cng ng kinh doanh. y l iu mi doanh nghip u mong mun xy dng c. Tn thnh(%) 68% 35% 34% 29% 27%

Trang 9

Khng nhng th, chi ph tht, chi ph c hi, v sc lc cng vi hao tn tinh thn do phi lin tc tm kim v o to nhn s mi (trong trng hp nhn s c thi vic do chnh sch nhn s ca cng ty thiu hp l) hon ton b loi b. Chnh sch i ng tt, vn ha tt v mi trng lm vic hnh thnh hiu ng cng hng quyn r nhn lc gii tm n vi cng ty. Chui thnh cng tip ni thnh cng. Vic thc hin trch nhim x hi doanh nghip th hin trch nhim, o c kinh doanh, cch hnh x ca doanh nghip i vi ngi lao ng, i vi mi trng cng ng v x hi, nhm mang li li ch cho doanh nghip, ngi lao ng v s pht trin bn vng. Vic thc hin trch nhim x hi doanh nghip va mang tnh t nguyn, va mang tnh bt buc. Mc tiu thc hin CSR nhm tun th php lut quc gia, thng l quc t; nng cao i sng, ci thin iu kin lm vic, cuc sng ngi lao ng v gia nh; xy dng mi trng lao ng lnh mnh, quan h lao ng hi ha, tin b; gp phn nng cao gi tr thng hiu ca doanh nghip v tnh cnh tranh, m bo cho s pht trin bn vng cho doanh nghip trong bi cnh hi nhp kinh t quc t. CSR ca cng ty trc ht x l tt cc vn ca bn thn cng ty , c bit l i vi cc nhn vin ca h. CSR ca cng ty thc hin ra ngoi x hi ch yu l hnh ng qung b hnh nh ra cng chng hn l trch nhim mang tnh lng tm ca doanh nghip nhn thc ra. S l tt nht nu gn vic PR hnh nh ca cng ty vi lng tm ca doanh nghip vi x hi. Nhng cng s l o tng nu ngh rng, doanh nghip s thc hin CSR mt cch n thun. V th, i ng nhn s trong cng ty tt l iu kin tin quyt cho doanh nghip thc hin CSR trong hin ti v tng lai. Theo , hnh nh ca cng ty i vi bn thn i ng nhn vin v x hi cng s thay i tng ng.

Trang 10

1.1.3.5. CSR vi c ng trong cng ty. Trng tm trong trch nhim ca cng ty i vi c ng l cng b thng tin minh bch, iu hnh cng ty hiu qu, v s dng ngun vn hp l. Mu thun li ch gia b phn qun l - iu hnh (i ng c thu lm vic) v ch s hu - cc c ng l ti khng c hi kt trong doanh nghip. Bi, i khi ngi iu hnh cng ty v li ch c nhn m qun i nhim v ca mnh l em li li ch ti a cho c ng. Cng b thng tin minh bch, iu hnh cng ty hiu qu, s dng vn hp l to ra gi tr gia tng cho sn phm l iu cn phi lm i vi bt k doanh nghip no v s pht trin bn vng ca chnh doanh nghip. C nh th, mi to ra c nim tin cho nh u t, m nim tin chnh l cm xc - yu t quyt nh gp phn to ra li nhun c phiu hoc hy hoi gi tr c phiu ch trong gang tc. Mt bi hc t gi i vi doanh nghip trong vn cng b thng tin l v hi u nm 2007 mt cng ty chng khon thi phng thng tin v hp tc chin lc vi i tc quc t uy tn; thm vo l v b nhim tng gim c c nhiu iu ting ca cng ty ny. Cui cng n lc y gi c phiu phn tc dng, c phiu cng ty gim ti 90%.Nh u t xen ln cm gic tht vng, tic nui, v cnh tnh, cn cng ty b mt uy tn trm trng. 1.1.3.6. CSR vi nh cung cp. V phn nh cung cp, cng vic rt gn vo im mu cht l tr tin ng thi hn v truyn thng tt. Mt khi bt tay vo kinh doanh, vic gi c mi quan h tt i vi nh cung cp c ngha chin lc trong vic m bo ngun cung n nh cho sn xut vi gi c hp l; t , sn phm c phn phi ti ngi tiu dng kp thi v ng cht lng cam kt.

Trang 11

Tuy nhin trong phm vi nghin cu kha lun ny ngi vit xin c i su vo 4 tiu chun l Bo v mi trng, ng gp cho cng ng x hi, Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng, Bo v li ch ngi tiu dng.

1.2. Cc quan im v CSR1.2.1. Quan im ca cc nc . y ban chu u: a ra vn bn xanh green paper trong CSR c hiu nh l doanh nghip a ra cc vn x hi v mi trng vo cc hot ng, cng nh nhng trao i vi cc bn lin quan mt cch t nguyn. Vn bn xanh cng phn tch CSR trn hai kha cnh : bn trong v bn ngoi doanh nghip, trong cc vn v mi trng con ngi cng c nu ra. 1.2.2. Quan im ca cc cng ty a quc gia: Adidas, Nike: trch nhim x hi ca doanh nghip l mt khi nim theo doanh nghip lng ghp cc vn x hi v mi trng v cc k hoch kinh doanh v mi quan h vi c ng trn c s t nguyn Xy dng v a ra b quy tc ng x, p dng cho tt c cc nh cung cp/gia cng.

1.3. Cc trch nhim chnh ca CSR v b quy tc ng x1.3.1. Cc trch nhim chnh ca CSR theo m hnh kim t thp Caroll. Hnh 1-M hnh thp 4 phn ca Carroll v CSR

Trang 12

Ngun: Carroll and Buchholtz,2000 Nu i t lp nn ca kim t thp th c th thy: Economic Responsibilities: Trch nhim kinh t, theo doanh nghip phi sn sinh ra li nhun v l nn tng quan trng nht ca cc phn cn li. Tip theo tng th 2 l Legal Responsibilities: Trch nhim php l, theo doanh nghip phi tun th lut php . Tng th 3 l Ethical Responsibilities l Trch nhim o c, ngha l doanh nghip phi c ngha v o c lm nhng iu ng v cng bng, trnh lm iu xu. Philanthropic Responsibility: Trch nhim t thin nm nh ca kim t thp Carroll Theo m hnh kim t thp Caroll, CSR bao gm trch nhim kinh t, php l, o c v t thin. Trong , 2 yu t Kinh t v Php l l Must do (bt buc). Hai yu t sau l Nice to do (nn lm) Th nht, trch nhim kinh t chnh l vic ti a ha li nhun, cnh tranh, hiu qu v tng cng, l iu kin tin quyt bi doanh

Trang 13

nghip c thnh lp trc ht t ng c tm kim li nhun ca doanh nhn. Hn th, doanh nghip l cc t bo kinh t cn bn ca x hi. V vy, chc nng kinh doanh lun phi c t ln hng u. Cc trch nhim cn li u phi da trn thc trch nhim kinh t ca doanh nghip. Th hai, trch nhim tun th php lut chnh l mt phn ca bn kh c gia doanh nghip v x hi. Nh nc c trch nhim m ha cc quy tc x hi, o c vo vn bn lut, doanh nghip theo ui mc tiu kinh t trong khun kh mt cch cng bng v p ng c cc chun mc v gi tr c bn m x hi mong i h. Trch nhim kinh t v php l l hai b phn c bn, khng th thiu ca CSR. Th ba, trch nhim o c l nhng quy tc, gi tr c x hi chp nhn nhng cha c m ha vo vn bn lut. Thng thng, lut php ch c th i sau phn nh cc thay i trong cc quy tc ng x x hi vn lun mi. Hn na, trong o c x hi lun tn ti nhng khong xm, ng sai khng r rng, m khi cc cuc tranh lun trong x hi cha ng ng, chng cha th c c th ha vo lut. Cho nn, tun th lut php ch c coi l s p ng nhng i hi, chun mc ti thiu m x hi t ra. Doanh nghip cn cn phi thc hin c cc cam kt ngoi lut. Trch nhim o c l t nguyn, nhng li chnh l trung tm ca CSR. V d: ngy ngh th 7, tin lm thm gi, iu kin lao ng, thng tin cho ngi tiu dng, d liu khch hng, s dng nguyn liu sch, thc phm bin i gien, uy tn vi i tc, quan h vi cng ng, c ng thiu s, i th cnh tranhu l cc vn m v mc cam kt nh th no ph thuc vo trch nhim o c ca doanh nghip. Th t, trch nhim t thin l nhng hng vi ca doanh nghip vt ra ngoi s trng i ca x hi, nh quyn gp ng h cho ngi yu th, ti tr hc bng, ng gp cho cc d n cng ngim khc bitTrang 14

gia trch nhim t thin v o c l doanh nghip hon ton t nguyn. Nu h khng thc hin CSR n mc ny, h vn c coi l p ng cc chun mc m x hi trng i. M hnh trn c tnh ton din v kh thi cao, c th c s dng lm khun kh cho t duy chnh sch ca nh nc v CSR. M qua , CSR khng ch l cc hot ng t thin m bao gm c s pht trin ca doanh nghip mt cch bn vng, lnh mnh, ng gp tch cc cho x hi thng qua sn phm tt, lm ngha v v sau mi l nhng ng gp t nguyn. 1.3.2. Mt s b quy tc ng x c a vo di dng nhng b CoC (Code of Conduct-quy tc ng x) nh l: nghip 1.3.2.1. Tng quan v b tiu chun ISO 9000: ISO 9000 l b tiu chun v h thng qun l cht lng a ra cc nguyn tc v qun l, tp trung vo vic phng nga, ci tin, ch a ra cc yu cu cn p ng v p dng cho tt c cc loi hnh t chc. Cc yu cu ca ISO bao gm: Kim sot ti liu v kim sot h s, Trch nhim ca lnh o, Qun l ngun lc, To sn phm, Lng phn tch v ci tin. 1.3.2.2. Tng quan v b tiu chun ISO 14000: ISO 14000 l b tiu chun quc t v h thng qun l mi trng da trn cc thng l qun l tt c tha nhn v qun l mi trng trn SA 8000: Tiu chun lao ng trong cc nh my sn xut WRAP: Trch nhim ton cu trong ngnh may mc ISO 9001: H thng qun l cht lng ISO 14001: H thng qun l mi trng trong doanh

Trang 15

phm vi quc t, cc thnh tu ca khoa hc qun l, c ban hng bi t chc tiu chun ha quc t-ISO, l t chc tp hp ca cc c quan tiu chun quc gia, v c th p dng cho mi loi hnh Doanh nghip, mi lnh vc, mi quy m. Cu trc ca b tiu chun ISO 14000 bao gm: dng chung ISO 14011: Hng dn nh gi mi trng-Quy trnh nh ISO 14012: Hng dn nh gi mi trng-Chun c trnh gi-nh gi h thng qun l mi trng ca chuyn gia nh gi. Trong ISO 14001 l tiu chun nm trong b tiu chun ISO14000 qui nh cc yu cu i vi mt H thng qun l mi trng. Cc yu t ca h thng c chi tit ho thnh vn bn. N l c s c quan chng nhn nh gi v cp giy chng nhn cho c s c h thng qun l mi trng ph hp vi ISO14000. 1.3.2.3. Tng quan v b tiu chun SA 8000 SA 8000 l tiu chun quc t ban hnh nm 1997, a cc yu cu v Qun tr trch nhim x hi nhm ci thin iu kin lm vic trn ton cu. SA 8000 c Hi ng Cng nhn Quyn u tin Kinh t thuc Hi ng u tin kinh t (CEP) xy dng da trn cc Cng c ca T chc lao ng Quc t, Cng c ca Lin Hip Quc v Quyn Tr em v Tuyn b Ton cu v Nhn quyn. Hi ng Cng nhn Quyn u tin ISO 4004: H thng qun l mi trng-Hng dn chung ISO 14010: Hng dn nh gi mi trng-Nguyn tc v nguyn tc, h thng v k thut h tr ISO 14001: Qun l mi trng-Quy nh v hng dn s

Trang 16

Kinh t l mt t chc Phi chnh ph, chuyn hot ng v cc lnh vc hp tc trch nhim x hi, c thnh lp nm 1969, c tr s t ti New York. Tiu chun ny c th p dng cho cc Cng ty mi qui m ln, nh c cc nc cng nghip pht trin v cc nc ang pht trin. Tiu chun SA 8000 l c s cho cc cng ty ci thin c iu kin lm vic. Mc ch ca SA 8000 khng phi khuyn khch hay chm dt hp ng vi cc nh cung cp, m cung cp h tr v k thut v nng cao nhn thc nhm nng cao iu kin sng v lm vic.SA 8000 gip cc doanh nghip t c nhng g tt p nht: t c mc tiu t ra v m bo li nhun lin tc. Cng vic ch c th c thc hin tt khi c mt mi trng thun li, v s ra i ca tiu chun quc t SA 8000 chnh l to ra mi trng . Thut ng Trch nhim x hi trong tiu chun SA 8000 cp n iu kin lm vic v cc vn lin quan nh: Lao ng tr em; Lao ng cng bc; An ton sc kho; T do hi hp v tho c lao ng tp th; K lut; Thi gian lm vic; S n b v H thng qun l. Cc yu cu ca tiu chun SA 8000 bao gm: Lao ng tr em: Khng c cng nhn lm vic di 15 tui, tui ti thiu cho cc nc ang thc hin cng c 138 ca ILO l 14 tui, ngoi tr cc nc ang pht trin; cn c hnh ng khc phc khi pht hin bt c trng hp lao ng trn em no Lao ng bt buc: Khng c lao ng bt buc, bao gm cc hnh thc lao ng tr n hoc lao ng nh t, khng c php yu cu t cc giy t tu thn hoc bng tin khi c tuyn dng vo Sc kho v an ton: m bo mt mi trng lm vic an ton v lnh mnh, c cc bin php ngn nga tai nn v tn hi n an ton v sc kho, c y nh tm v nc ung hp v sinh.Trang 17

T do hip hi v quyn thng lng tp th: Phn nh

quyn thnh lp v gia nhp cng on v thng lng tp th theo s la chn ca ngi lao ng. Phn bit i x: Khng c phn bit i x da trn chng tc, ng cp, tn gio, ngun gc, gii tnh, tt nguyn, thnh vin cng on hoc quan im chnh tr K lut: Khng c hnh pht v th xc, tinh thn v s Gi lm vic: Tun th theo lut p dng v cc tiu chun nhc bng li ni. cng nghip v s gi lm vic trong bt k trng hp no, thi gian lm vic bnh thng khng vt qu 48 gi/tun v c by ngy lm vic th phi sp xp t nht mt ngy ngh cho nhn vin; phi m bo rng gi lm thm (hn 48 gi/tun) khng c vt qu 12 gi/ngi/tun, tr nhng trng hp ngoi l v nhng hon cnh kinh doanh c bit trong thi gian ngn v cng vic lm thm gi lun nhn c mc th lao ng mc. Th lao: Tin lng tr cho thi gian lm vic mt tun phi p ng oc vi lut php v tiu chun ngnh v phi p ng c vi nhu cu c bn ca ngi lao ng v gia nh h; khng c p dng hnh thc x pht bng cch tr lng. 1.3.2.4. Tng quan v b tiu chun WRAP WARP c vit tt ca t WorldWidE responsible Apparel Production, trch nhim trong sn xut hng may mc trn quy m ton cu. cc x nghip may mc cam kt thc hin nhng nguyn tc c bn ca WRAP v lao ng, iu kin lm vic, mi trng v tun th cc lut v hi quan.

Trang 18

Chng trnh chng nhn warp l mt chng trnh tun th ton din mt cch t nguyn, c mt t chc nh gi c lp gim st v do y ban chng nhn warp thc hin. Nguyn tc Tun th lut v nhng ni quy lao ng : Cc x nghip may mc, cc x nghip sn xut hng may mc phi tun th lut v nhng ni quy lao ng tt c cc ni m h thc hin sn xut, kinh doanh Khng s dng lao ng cng bc : Cc x nghip sn xut hng may mc khng s dng lao ng cng bc, rng buc, p bc hoc cc hnh thc khc Khng s dng lao ng tr em : Cc x nghip sn xut hng may mc khng thu lao ng di 14 tui hoc thuc din n trng hoc di tui ti thiu theo quy nh ca php lut, tu quy nh no tt hn vi lao ng tr em s p dng Khng quy nhiu v lm dng : Cc x nghip sn xut hng may mc phi cung cp mi trng lao ng khng c s quy nhi, lm dng, hay hnh pht v th xc di bt c hnh thc no Thu nhp v phc li x hi : Cc x nghip sn xut hng may mc phi chi tr t nht l thu nhp ti thiu c php lut nc s ti quy nh, bao gm lng theo cng vic, ph cp v phc li Thi gian lm vic S gi lm vic mi ngy v s ngy lm vic trong tun khng vt qu quy nh ca php lut nc s ti. Cc x nghip sn xut hng may mc phi quy nh t nht mt ngy ngh trong tun tr khi c nhng yu cu cp thit v sn xut Khng phn bit i x : Cc x nghip sn xut hng may mc s s dng lao ng, tr lng, b nhim hay cho h ngh vic da

Trang 19

trn kh nng lm vic ch khng da trn tnh cch c nhn hoc tn ngng ring An ton v sc khe : Cc x nghip sn xut hng may mc phi cung cp mt mi trng lm vic an ton v m bo sc kho. nhng ni c nh ni tr cho cng nhn th nh phi c m bo v sc kho v an ton T do hi hp v tha c lao ng tp th : Cc x nghip sn xut hng may mc phi tha nhn v tn trng quyn hp php ca ngi lao ng v t do hi hp v tho c lao ng tp th Mi trng : Cc x nghip sn xut hng may mc phi tun th nhng nguyn tc, quy nh v tiu chun v mi trng lin quan ti cc hot ng ca h v thc hin cc quy nh ti mi a im m h ang hot ng Tun th lut hi quan : Cc x nghip sn xut hng may mc phi tun th cc lut v hi quan lin quan, c bit l thit lp v duy tr chng trnh tun th lut hi quan v vic cm vn chuyn bt hp php cc sn phm may mc Ngn nga ma ty : Cc x nghip sn xut hng may mc phi kt hp vi hi quan a phng, quc gia, quc t v cc lc lng phng chng ma tu ngn nga vic bun lu ma tu.

Trang 20

CHNG II THC TRNG VIC THC HIN TRCH NHIM X HI CA CC DOANH NGHIP NC NGOI TI VIT NAM 2.1. Nhng li ch ca vic trin khai hot ng CSR.2.1.1. i vi doanh nghip: Trong thi bui m thng hiu mnh c nhn nhn nh mt cng c to li th cnh tranh c th cho doanh nghip th "nim tin cng tr nn cn thit. o c kinh doanh v trch nhim x hi tr thnh nn tng cho vic xy dng thng hiu tht s mnh. iu ny ng ngha vi vic doanh nghip phi c c s su m trong vic "chia s tm tr" vi ngi tiu dng song hnh vi s "chim lnh th phn"! Tnh bn, s hiu bit ln nhau v s hp tc vi nhau trn c s cng tn trng nhng gi tr o c cao qu v tinh thn trch nhim, trung thc vi cc nh u t v ngi tiu dng l cch tt nht dnh bng thng hiu mt cch chuyn nghip v thc cht. Uy tn x hi ngy cng c nh hng ln ti thng hiu ca cc cng ty, ln hn c qung co v chnh sch ti chnh. Nhng DN thc hin CSR t c nhng li ch ng k bao gm gim chi ph, tng doanh thu, tng gi tr thng hiu, gim t l nhn vin thi vic, tng nng sut v thm c hi tip cn nhng th trng mi. Di y l mt s v d minh ha vi mc ch gip cc DNNVV Vit Nam c c nhn thc tt hn v CSR v h c th a CSR vo hot ng nhm mang li li ch cho chnh doanh nghip, cho mi trng v cho x hi. Bng L do dn ti vic thc hin CSR ca doanh nghip L do T l(%)

Trang 21

L do kinh t L do o c cu Khch l nhn vin Gim ri ro v qun l tt hn ng

74 53

Tng kh nng ci tin v nghin 53

47 47

Thu ht u t v tng gi tr c 39 Tng danh ting v qung b thng 27 hiu Tng th phn Tng mi quan h vi nh cung cp Gim chi ph v chnh quyn a phng L do khc 11 21 13 9

To mi quan h tt vi chnh ph 9

(Ngun: KPMG International survey of corporate social responsibility 2005, trang 22) 2.1.1.1. Gim chi ph v tng nng sut Doanh nghip c th tit kim chi ph bng cch sn xut sch hn. V d, mt doanh nghip sn xut bao b ca Ba Lan tit kim c 12 triu la M trong vng 5 nm nh vic lp t thit b mi, nh lm gim 7% lng nc s dng, 70% lng cht thi v 87% cht thi kh. Mt h thng qun l nhn s hiu qu cng gip ct gim chi ph v tng nng sut lao ng ng k. Lng thng hp l, mi trng lao ng sch s v an ton, cc c hi o to v ch bo him y t v gio dc u gp phn tng li nhun cho doanh nghip bng cch tng nng

Trang 22

sut lao ng, gim t l nhn vin ngh b vic, gim chi ph tuyn dng v o to nhn vin mi 2.1.1.2. Tng doanh thu. u t h tr pht trin kinh t a phng c th to ra mt ngun lao ng tt hn, ngun cung ng r v ng tin cy hn, v nh tng doanh thu. Hindustan Lever, mt chi nhnh ca tp on Unilever ti n , vo u nhng nm 1970 ch hot ng c vi 50% cng sut do thiu ngun cung ng sa b t a phng, v do vy l trm trng. gii quyt vn ny, cng ty thit lp mt chng trnh tng th gip nng dn tng sn lng sa b. Chng trnh ny bao gm o to nng dn cch chn nui, ci thin c s h tng c bn v thnh lp mt y ban iu phi nhng nh cung cp a phng. Nh chng trnh ny, s lng lng cung cp sa b tng t 6 ti hn 400, gip cho cng ty hot ng ht cng sut v tr thnh mt trong nhng chi nhnh kinh doanh li nht tp on. Rt nhiu cng ty sau khi c c chng ch v CSR tng c doanh thu ng k. V d, Aserradero San Martin, mt cng ty sn xut g Bolivia, sau khi c chng ch bo v rng bn vng (FSC) tip cn c th trng Bc M v bn sn phm vi gi cao hn t 10-15%. 2.1.1.3. Nng cao gi tr thng hiu v uy tn ca cng ty CSR c th gip DN tng gi tr thng hiu v uy tn ng k. Uy tn gip DN tng doanh thu, hp dn cc i tc, nh u t, v ngi lao ng. Nhng tp on a quc gia nh The Body Shop (tp on ca Anh chuyn sn xut cc sn phm dng da v tc) v IKEA (tp on kinh doanh dng ni tht ca Thy in) l nhng v d in hnh. C hai

Trang 23

cng ty ny u ni ting khng ch v cc sn phm c cht lng v gi c hp l ca mnh m cn ni ting l cc DN c trch nhim i vi mi trng v x hi. 2.1.1.4. Thu ht ngun lao ng gii Ngun lao ng c nng lc l yu t quyt nh nng sut v cht lng sn phm. cc nc ang pht trin, s lng lao ng ln nhng i ng lao ng t cht lng cao li khng nhiu; do vy vic thu ht v gi c nhn vin c chuyn mn tt v c s cam kt cao l mt thch thc i vi cc DN. Nhng DN tr lng tha ng v cng bng, to cho nhn vin c hi o to, bo him y t v mi trng lm vic sch s , nh vy s c v th tt hn trong th trng lao ng v th hin cam kt r rng v cc chun mc o c v x hi s gip cng ty d dng thu ht c cc nhn vin gii, c k nng. y c xem l Cha kha cho s thnh cng trong thi i mi Grupo M, mt cng ty dt c ln Cng ho -mi-nch, t chc a n cng nhn, c trung tm y t chm sc sc kho cho cng nhn v gia nh h, t chc o to cng nhn v tr lng gp i mc lng ti thiu do quc gia ny qui nh. Tng Gim c, ng thi l sng lp vin ca cng ty, khng lo lng nhiu v nhng chi ph ny m cho rng l khon u t sng sut. ng ni "tt c nhng g chng ti dnh cho ngi lao ng u em li li ch cho cng ty - l hiu qu cng vic, cht lng sn phm, lng trung thnh v s sng to." 2.1.1.5. C hi tip cn th trng mi Cc yu cu v trch nhim x hi hin nay tr thnh cc tiu chun phi c trong kinh doanh chng hn nh SA8000 ca dt may. ThcTrang 24

hin cc tiu chun ny l iu kin tham gia cc th trng ln nh EU, Nht, M. Thc tin cc doanh nghip ban u khi cha quen cc tiu chun th cn nhiu kh chu v khc mc, nhng khi i vo vn hnh th cc tiu chun ny cn gip gia tng nng sut lao ng v ci tin cht lng sn phm, v cc tiu chun ny lin quan rt nhiu n quyn li ngi lao ng, v sinh mi trng lm vic, an ton lao ng 2.1.1.6. Khai thc cc c hi t vic thc hin trch nhim x hi Trch nhim x hi khng ch l nhng vn gy tn km v b buc m cn c th l nhng c hi tim tng trong kinh doanh cho nhng ai nhn ra v n bt c. V d xu hng tiu dng nhng sn phm sch v xanh, dng phng tin giao thng an ton v t nhim ang to ra th trng tim nng cho nhiu sn phm mi. Thnh cng ca Toyota trn th trng xe ng c hybrid (chy in v xng) hay ca TRW trn lnh vc thit b an ton trong xe hi u xut pht t vic ly mc tiu an ton ca ngi tiu dng v mi trng lm chin lc kinh doanh. Xem o c v trch nhim x hi l mt phn thit yu ca chin lc kinh doanh, cc doanh nghip cng s cm thy t nguyn v ch ng hn trong vic thc hin. Khi , nhng vn ny khng cn l mt gnh nng hay iu bt buc m l ngun v c s ca nhng thnh cng. Motorola thng xuyn c nhng t ph v k thut v cng ty lun ch ng u t vo cc chng trnh o to v chm sc i sng cho nhn vin. Nhng nm u thp nin 1990, Proctor & Gamble i tin phong v gt hi nhiu thnh cng nh chin lc tip th cc sn phm c thnh phn v bao b khng gy hi mi trng. Cc sn phm xanh thnh thi thng ngay sau . Cng ty 3M khi xng chng trnh gim nhim 3P (Pollution Prevention Pays) ngay t nhng nm 1970 nn titTrang 25

kim rt nhiu chi ph v sau khi cc vn v mi trng c p t bng lut l. 2.1.1.7. S trung thnh ca nhn vin v khch hng Vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip s mang li li ch chung cho nhn vin, khch hng, i tc v cng ng. y l nhng b phn quyt nh i vi s tn ti v pht trin ca mi doanh nghip. V vy, d chi ph ban u c th s nng, li ch c th cha thy ngay, nhng chc chn v lu v di s chng c g thit thi khi doanh nghip tn trng li ch ca nhng b phn thit yu ny. Khi thc hin tt o c v trch nhim x hi, doanh nghip s nhn c s ng h trung thnh v nhit tnh ca nhn vin, khch hng v cc i tc khc. y chnh l iu kin c bn nht ca mi thnh cng. Lm thng hiu khng g khc hn l lm cho cc bn c lin quan, khng ch khch hng m c nhn vin, i tc v cng ng, thng yu ci hiu, ci tn ca cng ty mnh. V d, nu c dp xem qua trang web ca cc doanh nghip ln trn th gii, ta s thy h ngy cng t gii thiu cng ty qua nhng sn phm hay dch v, m ch gii thiu cc thnh tch trong vic thc hin o c v trch nhim x hi trong kinh doanh bng cch nu ln nhng n lc ca cng ty tr thnh ng ch tt, i tc tt, cng dn tt v l ngi bo v mi trng. iu ny cho thy r u l xu hng chnh trong cc chin lc lm thng hiu v kinh doanh ngy nay. Tm li, thc hin trch nhim x hi trong kinh doanh c th khng mang li nhng li nhun trc mt nhng cng khng phi l gnh nng cho cc doanh nghip. Nu bit cch a nhng vn ny vo trong chin lc kinh doanh, cc doanh nghip v c x hi s c th pht trin theo hng tch cc v bn vng hn.Trang 26

2.1.2. i vi ngi lao ng: Trc ht, ngi lao ng s c lm vic trong mt mi trng lm vic m , php lut lao ng c tun th nghim ngt, nhng quy nh ca php lut ca nc s ti i vi quyn v li ch ca ngi lao ng s c thc thi nghim tc, qua , to ra c ng c lm vic tt cho ngi lao ng. iu ng quan tm l, khi doanh nghip cam kt thc hin trch nhim x hi, cc vn nh lao ng cng bc, s dng lao ng tr em, quy nhiu v lm dng lao ng, phn bit i x s b hn ch v loi b; Vn th lao lao ng s c thc hin tt, m bo ti sn xut sc lao ng cho ngi lao ng; Vn an ton v sc kho ca ngi lao ng c doanh nghip ch trng u t, ch lm vic ngh ngi khoa hc s c thc hin, qua to ra mi trng lm vic an ton, ch lm vic hp l cho ngi lao ng 2.1.3. ngha i vi khch hng Tho mn nhng yu cu c bn m h t ra vi doanh nghip: nhng sn phm c cht lng cao, c gi tr s dng tt, m bo an ton cao khi s dng; c sng trong mt mi trng trong sch, mt x hi m cc vn x hi c gii quyt mc tt nht. Cc nh nghin cu x hi ch ra rng, lng tin ca cng chng c th xt trn nhiu phng din. Theo cng thc TRUST, mi ch ci i din cho mt nhn t, mt chin lc hnh ng xy dng lng tin ca cng chng. Trong , T = Truth (vic xy dng nim tin phi c t trn nn tng ca s trung thc), R=Reliable (s tin cy), U= Understanding (s thu hiu v lng nghe), S= Service (s h tr ca dch

Trang 27

v), T= Take the time (hin din thm hi, quan tm v gii quyt nhng khc mc).Trn c s ny, tng cng nim tin ca cng chng, mt thng hiu cn gim bt vic tip th bn thn v tng cng s tip xc vi cng chng. Ngoi ra, nu ngi tiu dng c mch bo nhiu v ting tm hng ha dch v ca doanh nghip no , th h c nhiu kh nng la chn mua hng ha hn so vi cc sn phm cng loi c trng by trc mt. Cng c th h c bit thng tin sn phm dch v qua qung co, truyn thng hoc b hp dn bi cc chng trnh khuyn mi: Gim gi, tng km Nh vy, ting tm ca doanh nghip t nhiu cng to ra mt l lch n tng cho sn phm, dch v xut hin trn th trng. N ging nh mt s t gii thiu: Sn phm ny tt, dch v kia c nhiu i tng chn dng. Do , mc tin tng cng gia tng ly tin. Biu -K vng ca ngi tiu dng v vic ng gp pht trin cng ng ca doanh nghipng gp phi ti chnh i x tt vi nhn vin Sa cha sai lm ca cng ty Hot ng minh bch Bo v mi trng ng gp ti chnh Khng c kz vng g Khng bit 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

(Ngun: Fleishman-Hillard, Rethinking Corporate Social Responsibility(5/2006), National Consumers League Study, trang 6)

Trang 28

Nu xt kha cnh mi trng mi sinh, CSR lm ngi tiu dng tin tng bi tnh an ton, v sinh, tt cho sc khe con ngi, cc hot ng sn xut kinh doanh khng gy nh hng n khu vc ln cn. Ni nh vy hiu rng doanh nghip lm CSR khng phi nh bng thng hiu v h ho tn tui, m l mt s u t lu di v nghim tc, ng vi bn cht ngnh ngh ct li ang kinh doanh: u t cho h tng c s, mi trng, u t cho sn phm v minh bch i vi cc vn thuc v o c kinh doanh (s cam kt cht lng sn phm, ngun nguyn liu, s cng b ti chnh,). CSR cn hng n nhng hot ng c li cho ngi tiu dng, nh mt sng ch mang tnh tit kim, thay i hoc ci tin nhng thit b chuyn dng gim chi ph gi thnh sn xut, chia s cc vn php l trong lut bo v quyn li ngi tiu dng. Nhng k hoch u t chnh ng c bi bn, c chin lc ca hm nay t hn s sinh li cho mai sau. Mt thng hiu trch nhim s hiu v ph bin CSR trin khai trong doanh nghip, lm cho cng chng tin tng doanh nghip hot ng ng vi nhng li cam kt ca mnh: Kinh doanh c trch nhim v lun t li ch, quyn li ca khch hng ln trn ht. Vi thc ny, cc doanh nghip khng ch trin khai cc hot ng kinh doanh to li nhun n thun, m cn hng ti cc d n t ph mang tnh cng ng lan ta tinh thn ny n nhiu cng dn doanh nghip khc.

2.2. C hi v thch thc i vi cc doanh nghip nc ngoi khi thc hin CSR Vit NamHi nhp kinh t l qu trnh va hp tc va u tranh v cnh tranh vi khng t nhng thch thc bn cnh nhng c hi. Khng nh trc kia, Vit Nam vi li th v gi nhn cng r v ngun ti nguyn

Trang 29

phong ph, th by gi rt nhiu quc gia cng bc vo cuc cnh tranh ny vi y nhng iu kin nh vy. Cc doanh nghip va v nh mun tham gia mt sn chi ln th phi b sung cho mnh nng lc cnh tranh. Trong , CSR chnh l mt trong nhng nng lc cnh tranh sc bn v c lc gip cho cc doanh nghip ni a chim c u th hn so vi cc i th cnh tranh trong khu vc. 2.2.1. Nhng c hi CSR em li cho cc doanh nghip Theo nghin cu nm 2002 ca Ngn hng th gii ti Vit Nam nhng li ch v c hi m CSR v s em li cho doanh nghip Vit Nam c th k n: Mt s cng ty Vit Nam thu li c li ch th trng

t CSR, th hin bng cc hp ng mi v cc hp ng gia hn t cc cng ty t hng nc ngoi. Cng nhng cng ty ny ni rng nng sut lao ng tng Khch hng ang tm kim cc gii php hp tc cho php ln do cng nhn c sc khe tt hn v hi lng vi cng vic hn chia s chi ph v to ra tc ng ln hn mt s lnh vc nh xy dng nng lc sn xut. 2.2.2. Nhng ro cn v thch thc ca CSR Cng theo bo co ny, nhng ro cn v thch thc nht cho vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip bao gm: Nhn thc v trch nhim x hi trong v gia cc doanh

nghip Vit Nam cn c s khc nhau kh ln

Trang 30

va v nh).

Nng sut lao ng b nh hng khi phi thc hin ng b Thiu ngun ti chnh v k thut thc hin cc chun

nhiu b quy tc ng x(CoC). mc trch nhim x hi doanh nghip (c bit l i vi cc doanh nghip S khc bit gia B lut lao ng v b quy tc ng x

ca khch t hng gy nhm ln cho doanh nghip, chng hn nh vn lm thm hay hot ng ca cng on. S thiu minh bch trong vic p dng trch nhim x hi doanh nghip trn thc t ang cn tr li ch th trng tim nng mang li cho doanh nghip. Mu thun trong cc quy nh ca nh nc khin cho vic p dng b quy tc ng x khng em li hiu qu mong mun, v d nh mc lng, phc li v cc iu kin tuyn dng. Nhng nguyn nhn c lit k ra trn y c th quy li thnh ba nguyn nhn chnh, l nguyn nhn v nhn thc,nguyn nhn kinh t v nguyn nhn php l. Tc ng ca cuc suy thoi kinh t khin nhiu doanh nghip ang gim thiu hoc thm ch xa b hon ton trch nhim x hi ca mnh. Mc d vic doanh nghip tn ti c sau cuc suy thoi l iu ct yu, nhng hnh ng qu thc rt thin cn. Hn bao gi ht, cc doanh nghip cn phi ni c thay v ni khng trc cc trch nhim x hi ca h. Di y l 5 l do c bn: Cc vn ton cu then cht gia cc quc gia i hi cc cng ty a quc gia v cc CEO ca h phi tm kim cc gii php x hi cho d l giai on nn kinh t suy thoi hay thnh vng.

Trang 31

Hu qu ca cuc suy thoi l tnh trng ngho i hn v

lm trm trng thm cc vn m chnh ph quc gia v cc t chc phi chnh ph khng th t gii quyt. Cuc khng hong kinh t ton cu lm gim st nghim trng nim tin kinh doanh. Cc doanh nghip, t chc cam kt s thc hin nghim tc cc trch nhim x hi nn c gng gi vng li cam kt v tm cch ct gim chi ph qua cc iu chnh ni b khc. Ngi lao ng b thu ht v lun mong mun lm vic vi cc cng ty c trch nhim x hi v mong mun c chng kin doanh nghip tip tc thc hin cam kt trch nhim x hi trong sut khong thi gian kh khn. S lng ngi tiu dng sn sng tr gi cao cho nhng sn phm v dch v c cung cp bi cc cng ty c h s c chng minh lm vic rt tt, gi vng cam kt trch nhim x hi ang ngy cng gia tng khng ngng. D vn cn nhiu tranh ci nhng r rng p lc ct gim chi ph trch nhim x hi trc sc p ca khng hong kinh t l khng trnh khi. Tuy vy, cc cng ty c nguy c b tn hi nht trc k hoch ct gim chi tiu li chnh l nhng cng ty khng gn kt vi trch nhim x hi.

2.3. Thc trng vic thc hin CSR ca cc Doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam2.3.1. nh gi vic thc hin CSR qua cc tiu chun. chng I cp n cc tiu chun c th ca CSR, tuy nhin trong phm vi nghin cu kha lun ny em xin c i su vo 4 tiuTrang 32

chun l Bo v mi trng, ng gp cho cng ng x hi, Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng, Bo v li ch ngi tiu dng. Hnh: Cc tiu chun thc hin CSR

2.3.1.1. Tiu chun bo v mi trng(Environment)-Tham gia vo cc hot ng mi trng cng vi vic ngn chn s m ln ca ton cu l u tin quan trng nht.Trang 33

Bo v mi trng khng phi l ng nhin i ngc li vi vic gim li nhun doanh nghip hoc tng gi thnh sn phm. Hai lnh vc ny khng phi lc no cng i khng nhau, m nhiu lc cn h tr cho nhau. cc nc pht trin, cc sn phm t chng nhn mi trng ISO:14000, mc d c th c gi thnh cao hn cc sn phm cng loi, nhng vn c ngi dn a thch s dng do h c thc cao i vi vic bo v mi trng. Tuy nhin cc doanh nghip nc ngoi khi u t vo Vit Nam khng phi ai cng nhn thc r rng c iu , hoc c th h nhn thc nhng li c tnh lm tri i ti u ha li nhun ca mnh. C th xt n 2 case study ca Canon Vit Nam v Vedan Vit Nam nh sau: 2.3.1.1.1 Canon Vit Nam vi d n V mt Vit Nam xanh. Canon l thng hiu hng u th gii chuyn sn xut v cung cp cc sn phm hnh nh nh my in, my nh, my quay phim, my vn phng c mt ti Vit Nam t u nhng nm 1980 thng qua cc nh phn phi c u quyn. Trong gn 10 nm qua, Canon khng nh s hin din tch cc ca mnh vi vic thnh lp 03 nh my sn xut my in ti H Ni v Bc Ninh v hai Vn phng i din ti H Ni v thnh ph H Ch Minh, to cng n vic lm cho hn 15.000 ngi. Song song vi cc hot ng kinh doanh, thc hin cc hot ng x hi v ng gp v cng ng l mt trong nhng trng trch v mi quan tm ln ca Canon, theo ng trit l Kyosei m tp on theo ui trn ton cu:Cng lm vic v chung sng hng ti nhng iu tt p chung. Canon tin tng vo s cn thit phi c trch nhim vi x hi v chng ti ch ng tham gia nhiu d n khc nhau. Cc d n ny baoTrang 34

gm nhng hot ng hng ti ngi km may mn trong x hi, h tr v c s vt cht cho s nghip gio dc cng nh h tr cho cc n lc bo v mi trng. Trong sut nhng nm va qua, Canon tham d rt nhiu chng trnh x hi ln nh ng h Hi Ch Thp cha tr v gip nhng nn nhn b nh hng t cht c mu da cam, h tr nhng nn nhn gp thin tai, ng h chng trnh Phu thut n ci tr li n ci cho tr em ngho, ti tr chng trnh phu thut mt tnh nguyn ca bc s Hattori em li nh sng cho ngi ngho khim th, xy dng 100 ngi nh tnh ngha dnh tng cho cc b m Vit Nam anh hng Nhng mi quan tm ca Canon.

Vi nn gio dc Vit Nam, Canon cn c bit n vi nhng d n ln u t cho ngnh gio dc Vit Nam. D n "Chui trng hc hu ngh ca Canon" trin khai t nm 2007 ti nm 2010 vi tr gi 7 t ng. Trong khong thi gian , gn 20 trng hc hu ngh c Canon bn giao cho cc thy c gio v cc em hc sinh ti cc huyn min ni, vng su vng xa ca cc tnh Thanh Ha, Ha Bnh, Tuyn Quang, Yn Bi, H Giang, Lng Sn, Lai Chu Nm 2009, Canon tip tc trin khai mt d n mi nhm h tr cc trng hc ca tr em ngho mang tn "Canon V th h tng lai". Mc ch ca d n l ci thin c s vt cht v mi trng hc tp cho cc em hc sinh ti nhng vng su, vng xa v cc khu vc cn gp nhiu kh khn nh xy dng h thng v sinh nc sch, lm mi sn trng, ci to khun vin, gip cc em trang tr li phng hc, trng cy xanh lm p cnh quan mi trng Ngoi ra, Canon cn ti tr sch v v cc trang thit b hc tp khccho cc em hc sinh v nh trng cc em hc sinh, nht l cc em

Trang 35

c hon cnh kh khn c iu kin vn ln. D n khi ng ln u tin ti hai trng tiu hc Tnh Cng v Chng X, huyn Cm Kh, Ph Th v s qua cc tnh khc trn ton quc nh Thi Nguyn, Bc Giang, Bn Tre, ng Nai trong sut nm 2009 Ti mi trng, i ng nhn vin Canon s trc tip tham gia vo vic ci to mi trng hc tp cho cc em nh trang tr li phng hc, trng cy xanh lm p cnh quan mi trng Vi nhng ng gp vo s pht trin ca nn gio dc Vit Nam, Canon vinh d lin tc nhn bng khen "V s nghip gio dc Vit Nam" ca B trng B gio dc v o to trao tng Trong 2 nm 2008 v 2009 nh mt ghi nhn ln lao cho nhng cng hin ca Canon v s nghip gio dc. Vit Nam Nm 2010, trc nhng quan ngi v vn mi trng v nh hng ca vic thay i kh hu ton cu, Canon chnh thc phi hp cng B Ti nguyn v Mi trng Vit Nam trin khai mt d n mi vi tn gi "Canon V mt Vit Nam xanh" gp phn vo chin dch bo v mi trng ton cu. y l mt d n ton din, c thc hin trn nhiu kha cnh v bng nhiu bin php khc nhau nhm bo v mi trng v nng cao thc ca cng ng v mi trng. Cc chng trnh trong d n "Canon V mt Vit Nam xanh" tri di sut nm 2010 bao gm chng trnh "i sch c ly ti thn thin mi trng" vi mong mun gp phn tuyn truyn hn ch s dng ti nilon din ra t thng 3 ti thng 5; d n trng rng phng h ti x Tn Sn, huyn Lc Ngn, tnh Bc Giang; d n tuyn truyn v bo v mi trng cho cc trng tiu hc trong thng 4; cuc thi nh v mi trng Chng trnh phi hp cng B Ti Nguyn v Mi trng

Trang 36

cho gii tr "Canon Lng knh xanh" t thng 6 ti thng 8 v cui cng l chng trnh Th vin xanh d kin bt u trin khai t thng 9. Cc sn phm quan tm ti mi trng, sn xut v hu cn Cc n lc bao gm bo tn ngun ti nguyn v nng lng, loi b cc cht c hi, tng hiu qu giao thng vn ti gim pht thi CO2 v s dng cc vt liu ng gi t tc ng ti mi trng. Cartridge mc trong my in laser cng c thu hi v ti ch. C th gii ang tri qua mt qu trnh chuyn i ln t mt x hi "nm b" thnh x hi "ti ch". Canon nhn thc c s thay i ny giai on u tin v tung ra Chng trnh Ti ch Cartridge mc vo nm 1990. Chng trnh ny khng ch gim bt c mt lng ln ph phm chn trong t v cn gim c lng tiu th nguyn liu thin nhin trong sn xut cc sn phm ca Canon. m bo cht lng cho cc sn phm, Canon khng chn cc cartridge mc c thu thp. Nng cao nhn thc v mi trng to nhn thc v thi quen bo v mi trng cho nhn vin, Canon Singapore, cng nh tt c cc vn phng trc thuc Tp on Marketing khu vc chu ca Canon, tham gia chin dch Gi Tri t c t chc vo th by ngy 27 thng Ba nm 2010. Cc nhn vin c khuyn khch tham gia chin dch Gi Tri t bng cch tt cc bng n ti nh ca h. Li ku gi ny c n nhn rng ri khi cc nhn vin t nguyn cam kt h tr. Cam kt thc hin Gi Tri t nng cao nhn thc v bin i kh hu v gip mi ngi nhn ra rng mi ngi u c th to ra s khc bit ln bng vic tit kim nng lng. Ngoi ra, Canon cng lun c gng pht trin nhng cng ngh mi nht ng ngha vi cng ngh xanh, sn xut nhng sn phm c tnh nng thn thin vi mi trng.Cc dng sn phm thuc Th h xanhTrang 37

ca Canon bao gm cc my in phun PIXMA c kh nng in 2 mt giy t ng, cc thit k my scan siu mng tit kim in nng v gip gim t 23-49% lng kh thi CO2 vo mi trng do vn chuyn sn phm. Bn cnh , chng trnh Thu hi cc khay mc qua s dng c tp on Canon trin khai trn ton cu t nm 1990 gip thu hi v ti s dng 150.000 tn khay mc qua s dng, gim ng k nhim ra mi trng Trong thi gian ti, mt trong nhng trng tm ca Canon vn l cc chng trnh, d n di hn v mi trng. Canon n lc hnh ng nhm nng cao nhn thc ca cng ng c bit l gii tr v mi trng, t thc y h c nhng hnh ng bo v mi trng vi nhng vic lm thit thc nh trng rng, h tr cho nhng ngi dn chu nh hng bi nhng bin ng v mi trng. 2.3.1.1.2. Vedan Vit Nam v v vic nc thi khng qu x l vo sng Th Vi. Cng ty c phn hu hn Vedan VN (Vedan) c thnh lp theo giy php u t s 171A/GP do y ban nh nc v hp tc v u t (nay l B K hoch - u t) cp ngy 1-8-1991, vi 100% vn ca Tp on cc x nghip lin hp Vedan i Loan. n nm 1993, cng ty ny trin khai xy dng nh my ch bin bt m v sn xut bt ngt ti Khu cng nghip G Du c din tch 120ha x Phc Thi, huyn Long Thnh, ng Nai. T khi cng ty i vo hot ng gy nh hng mi trng sinh thi v i sng ngi dn xung quanh. Cc phng tin truyn thng i chng, trong c Tui Tr, lin tc phn nh v tnh trng gy nhim mi trng ca cng ty ny.Trang 38

Nc thi cha qua x l nhng Vedan dng h thng bm hai chiu, ln lt cho bm nc thi thng ra sng Th Vi l hnh ng khng th chp nhn. T gia nm 2006, Cc Bo v mi trng (B Ti nguyn - mi trng) pht hin Cng ty Vedan x nc thi trc tip ra sng Th Vi ti ba v tr. Cho d Cc kt lun rng hin tng x nc thi khng qua x l ra sng Th Vi rt kh kim sot, phi c x l nghim theo quy nh ca php lut. Th nhng, tnh trng x nc thi vn ti din v ln ny li b bt qu tang.Cht thi b xung sng ch yu l dch thi lng cha nc mt r ng v cc cht c sau khi ch bin t cc b cha ln c dung tch 6.000-15.000m3. H thng ng ng x nc thi c thit k i chm, c tr bm cm su xung lng sng Th Vi, trnh khng b pht hin. Sau hn 10 nm lnh hu qu nhim nghim trng v mt cng ty v trch nhim gy phng hi nng v mi trng v kinh t cho rt nhiu h nng dn ti cc tnh ng Nai, B Ra-Vng Tu v vng Cn Gi, th cho ti gi, gii chn lm tay bn b thua thit y vn tip tc mi mn trng i Cng ty c phn hu hn Vedan VN thc hin trch nhim, ngha v ca mnh. Mc d kt lun gim nh ca Vin Mi trng v Ti nguyn cng cc c quan khoa hc lin h cho thy Vedan gy khong 89% nhim ti khu vc sng Th Vi, nhng Tng Gim c Vedan VN, ng Yang Kun Hsiang bin minh rng sng Th Vi nhim t trc khi c nh my Vedan ti x Phc Thi, huyn Long Thnh, ng Nai - ngha l ngun nc thi t cc khu cng nghip a phng cng gp phn bin nc sng Th Vi thnh dng sng cht, ch vn khng th do mt mnh Vedan gy ra. Do , theo Vedan, t l 89% nh kt lun gim nh va ni l cha thuyt phc.

Trang 39

Sau hn 10 nm ngi nng dn cc a phng gp phn lm giu cho Vedan, ng thi phi chu ng tnh trng nhim mi trng v thit hi v kinh t t h thng tuyn ng ngm ca Vedan x cht thi c hi thng ra sng Th Vi, th Tng Gim c Yang Kun Hsiang mi y li phn trn rng t khi xy ra rc ri, Vedan cha bao gi trn trnh trch nhim bi thng, nhng phm vi v mc nh th no th phi c cn c. Trc vn nghim trng nhng dai dng nh vy, B trng B TN-MT Phm Khi Nguyn lu gii iu hnh Vedan hi cui thng ri rng Vin Mi trng-Ti Nguyn, l c quan khoa hc, xc nh mc trch nhim ca Vedan trong vic gy nhim sng Th Vi, th Vedan phi c trch nhim h tr, bi thng cho ngi b thit hi. V ng nhn mnh rng Chng no cha khc phc thit hi cho ngi dn th cu chuyn Vedan vn cha n hi kt thc, v Cng ty Vedan VN cn hot ng th cc c quan chc nng phi cn tip tc kim tra. Hu qu m Vedan phi gnh chu: Sn phm b ty chay, nim tin vi thng hiu b nh mt, thua l do khng bn c sn phm. Hng lot cc siu th, ch ti H Ni v TPHCM cng a ra quyt nh ty chay sn phm ca cng ty Vedan. H cho bit, s ch xem xt li quyt nh khi Vedan khc phc xong s c v gii quyt tha ng cho b con nng dn. Sau khi Co.opMart chnh thc cng b vic ngng bn sn phm ca Vedan, hng lot cc siu th cng a ra quyt nh ty chay sn phm ca cng ty ny nh BigC, Metro, Citimart Quyt nh ny c cc siu th a ra nhm ng h b con nng dn TPHCM, ng Nai v BTrang 40

Ra - Vng Tu hin ang trong qu trnh khi kin cng ty Vedan v vic cng ty ny gy nhim sng Th Vi. Vic ngng bn sn phm ny s c duy tr cho n cho n khi pha Cng ty Vedan khc phc xong s c v gii quyt tha ng cho b con nng dn. Phong tro ty chay Vedan khng ch r ln cc siu th m ti cc ch, cc ca hng tp ha TPHCM, sn phm ca cng ty ny cng b cc tiu thng ngng bn hoc ang tip tc nh ch, cn ngi tiu dng th quay lng. Sn phm khng bn c s dng phn phi. Bi hc rt ra cho Vedan: Nu ch v li nhun trc mt m quay li vi mi trng, cc doanh nghip s t o thi trn con ng pht trin v hi nhp t nc. X hi cng pht trin, nhn thc v hnh vi mua sm ca ngi tiu dng cng c nng cao. n mt lc no , ngi tiu dng s t hi c nn s dng sn phm, dch v ca mt doanh nghip m mnh bit r hot ng sn xut kinh doanh ca h ang tn ph v lm nhim mi trng sinh sng ca cng ng. Nu chn sn phm, dch v ca doanh nghip gy nhim mi trng th ngi tiu dng v hnh chung gip doanh nghip y hy hoi mi trng sng ca mnh v c th h mai sau. V h bt u ngh ti vic chuyn qua s dng sn phm ca nhng doanh nghip c cng ngh sn xut thn thin vi mi trng. Bi hc ca Vedan rt ng cho cc doanh nghip suy ngm. 2.3.1.2. ng gp cho cng ng x hi. (Social Contribution)-ng gp v p ng nhu cu ca x hi. 2.3.1.2.1. Cng ty Bo him nhn th Prudential.

Trang 41

Trong sut 12 nm t khi thnh lp n nay, Prudential Vit Nam lin tc dn du th trng bo him nhn th v tr thnh biu tng nim tin ca nhiu ngi dn Vit Nam. 12 nm gia nhp th trng bo him nhn th Vit Nam, thnh cng ca Prudential Vit Nam khng ch c th hin qua nhng con s v th phn v doanh thu n tng, m cn qua s thu hiu v p ng a phng ca mt thng hiu ton cu. Nm 2010 c coi l nm thnh cng ca Prudential Vit Nam khi t k lc 1.227 t ng v doanh thu cc hp ng mi, tng 25,4%. Tng doanh thu ph bo him t mc 5.424 t ng, tng 13,6%. S lng cc hp ng hiu lc tng t 3,5 triu trong nm 2009 ln 3,8 triu trong nm 2010. Hot ng CSR ca Prudential c thc hin theo B quy tc CSR, tun th nhng trng tm chin lc CSR theo cam kt u t. Bn cnh rt nhiu hot ng ln thng nin, ring qu Prudence gii ngn ngun vn h tr l 2,7 triu la M (khong 50 t ng) trong giai on 2003-2010 cho cc chng trnh gio dc nh : Hc bng cng ngh thng tin qu Prudence, gii qun vt thanh thiu nin Qy Prudence , chng trnh ging dy ting anh cho cng chc qun lNgoi ra, Prudential cn l nh ti tr ca nhiu chng trnh CSR ln khc nh Hc bng Chevening ca B Ngoi giao Vng quc Anh, cuc chy b t thin Fun Run hng nm ca Hip hi doanh nghip Anh ti Vit Nam, hc bng Trn Vn n, cuc thi Prudential-Vn hay ch tt Hin nay, Prudential ang thc hin mt s chng trnh CSR trng im. Chin dch Pru-Tnh nguyn nm nay tp trung vo ch SngTrang 42

xanh-Sng khe ang c t chc 20 a phng trn c nc. Ngoi nhng ng gp thit thc ca cc tnh nguyn vin Prudential cho cng ng nh hin mu nhn o, tng qu cho ngi ngho, ra qun bo v mi trng xanhchin dch cn c ngha to ln trong vic nng cao nhn thc ca cng ng v cc vn nhn o v mi trng sng. Cc chng trnh CSR ln ca Prudential u l nhng chng trnh thng nin, c cng ty cam kt lu di, v u tnh n vic nng cao hiu qu v m rng quy m. i vi Prudential, doanh nghip khng cn phi i tr thnh nhng doanh nghip giu c mi thc hin CSR. CSR khng b hp trong vic lm t thin, m l mt lnh vc rng ln m doanh nghip no cng c th tham gia. Vit Nam, cc doanh nghip nc ngoi hu nh u c thc ng gp cho cng ng, v hu ht h u nhn ra l mt yu t sng cn nu nh h mun sn phm ca h thc s tc ng mnh n ngi tiu dng. tiu chun ng gp cho cng ng x hi th c l ch c doanh nghip thc hin v cha thc hin, ch cha ni bt doanh nghip no lm tn hi n cng ng. 2.3.1.3. Bo m li ch v an ton cho ngi tiu dng (Quality and Customer Satisfaction)- Theo ui nhng gi tr tin cy v s tha mn ca khch hng. 2.3.1.3.1. Kirin Acecook-Cng ty nc gii kht Latte Kirin Acecook - Cng ty nc gii kht Latte, lin doanh gia Vit Nam v Nht Bn(vi cc sn phm nh Nc b sung tri cy Ice+, Thc

Trang 43

ung thin nhin pha sa Latte, Tr xanh Kira) li thc hin CSR theo mt cch khc. ng Yokomizo Munechika, Tng Gim c cng ty cho rng, chin lc CSR ti Vit Nam ca Kirin Acecook s tp trung ti a vo cht lng sn phm. Chng ti l n v tin phong ti Vit Nam p dng cng ngh chit rt v trng Aseptic, quy trnh thit k v thi chai c tin hnh ngay ti nh my c th m bo v sinh ngun gc ca chai nha. Vic s dng cng ngh Aseptic gip sn phm m bo an ton v cht lng v gi c trn vn hng v thm ngon v tinh cht ca nguyn liu thin nhin trong thi hn s dng m khng cn n cht bo qun. Ton b quy trnh sn xut c vn hnh v iu khin bi h thng my tnh kt ni ton cu, vi s h tr trc tip t cng ty m ti Nht Bn v cc k s Nht lm vic ti nh my. ng Munechika cho bit thm v quan im thc hin CSR ca cng ty: Khng phi ch c li mi thc hin trch nhim x hi ca mnh. Hn na, trong tng lai cng ty s ngh ti vic s dng nguyn vt liu ca Vit Nam sn xut nc gii kht Latte, nh vy s ko theo s pht trin ca cc ngnh cng nghip lin quan. cng l mt cch thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip mt cch rt thc t. Tt c sn phm ca Kirin Vit Nam c S khoa hc v Cng Ngh TP.HCM chng nhn khng cha cht c hi, do ngi tiu dng s yn tm tin tng vo o c kinh doanh ca thng hiu ny. To c nim tin kh, gi c nim tin y cn kh hn. Kirin Vit Nam lun c gng ht sc khch hng ca mnh hi lng nht. Xu hng hin nay, ngi tiu dng thn trng v kh tnh hn i vi nhng sn phm h mua. Bi v s la chn khng phi l t, thm vo na vi mt x hi nhim v nhng cht c hi, vic mt v sinh thc phm khin h tr nn nhy cm hn i vi vic tiu dng. iu

Trang 44

dn n vic nhng doanh nghip no nh trng c vo yu t ny th s chin thng trn th trng. Ngoi ra, nu ngi tiu dng c mch bo nhiu v ting tm hng ha dch v ca doanh nghip no , th h c nhiu kh nng la chn mua hng ha hn so vi cc sn phm cng loi c trng by trc mt. Cng c th h c bit thng tin sn phm dch v qua qung co, truyn thng hoc b hp dn bi cc chng trnh khuyn mi: Gim gi, tng km Nh vy, ting tm ca doanh nghip t nhiu cng to ra mt l lch n tng cho sn phm, dch v xut hin trn th trng. N ging nh mt s t gii thiu: Sn phm ny tt, dch v kia c nhiu i tng chn dng. Do , mc tin tng cng gia tng ly tin. 2.3.1.3.2. Johnson &Johnson Vit Nam. Du gi ca Johnson & Johnson c cha cht Formaldehyd v 1,4 dioxane, cc cht ny c th gy hi cho sc khe, siu th Big C tin hnh thu gom tt c cc sn phm sa tm, du gi ca hng c by bn ti siu th. Loi du gi ny cha cht bo qun Quaternium-15 c tc dng gii phng formaldehyde dit khun trong cc loi ha m phm. Tuy nhin, formaldehyde cng thng c s dng p xc v vo thng 6 b B Y t M lit vo danh sch cc cht gy ung th. Ha cht th hai c tm thy l 1,4-dioxan, cng nm trong danh sch tc nhn gy ung th. y l sn phm ph ca qu trnh bin ha cht thnh d ha tan v du nh hn cho da. Trc thng tin trn, Cc Qun l Dc cho rng: theo hip nh m phm ASEAN quy nh v qun l m phm ca ASEAN, cht 1,4 dioxan khng c php s dng nh l thnh phn trong cng thc sn phm m phm. Cn cht Quaternium-15 c tn khoa hc l Methenamine

Trang 45

3-chloroallylochloride, c php s dng trong sn phm m phm vi vai tr l cht bo qun, vi hm lng ti a cho php s dng l 0,2%. Quy nh ny cng tng t vi quy nh ca hip nh m phm chu u. Quaternium-15 l cht c trong thnh phn du gi u dnh cho tr em ca Johnson & Johnson ang c lu thng trn th trng Vit Nam v nhiu nc khc. Hm lng Quaternium-15 trong sn phm ny c Cng ty TNHH Johnson & Johnson Vit Nam cng b ti Cc Qun l Dc l 0,05%, l hm lng nm trong gii hn cho php s dng theo quy nh ti hip nh m phm ASEAN. Theo , Cc Qun l Dc ch o h thng kim nghim m phm Vit Nam kim tra Quaternium-15 v 1,4 dioxan trong sn phm du gi u dng cho tr em ca Johnson & Johnson v s c thng bo kt qu kim tra cht lng sn phm. Hu qu ca v vic ny, ngi tiu dng c thi gian ty chay sn phm. Uy tn cng ty b tn hi nghim trng khi thng tin lan rng. D Johnson & Johnson ra thng co khng nh hng s tng bc loi tr ha cht bo qun gy hi v khng nh sn phm ca mnh tuyt i an ton v ph hp cc quy nh ca EU, M, Trung Quc v n , Johnson & Johnson tha nhn c nhiu quan ngi v formaldehyde. Tuy nhin, sn phm ny t nhiu gy nn phn ng lo s ca ngi tiu dng v ring sn phm c th ny, i tng s dng li l tr em vi ln da vn cn rt non nt. Cc nh sn xut c l tt chuyn thng tin sn phm, kiu kinh doanh ny nu nc ngoi th s b pht ti ph sn. VN, h bit r l ngi tiu dng "ang c la" nhng khng ni cho bit, ch n khi sng t th mi vn c ny n lp lim rng sn phm c cha cht gy ung th nhng vn trong mc cho php.

Trang 46

2.3.1.4. Quan h tt v bo m li ch cho ngi lao ng.(Human Resources)-Cung cp mi trng lm vic ngi lao ng t tt c cc hon cnh u c th pht trin v ng gp cho cng ty. Ngy nay khi th trng lao ng y bin ng, nhiu cng ty ln khng ngn ngi "ht" nhn vin bng ch lng cao. Khng th khoanh tay ng nhn nhn vin ca mnh c ln lt ra i, cc doanh nghip nh ngh ra nhiu hnh thc i ng kiu mi gi nhn vin. Cc ch doanh nghip ngh ra nhiu ch i ng nh: phiu massage cho nhn vin sau ngy lm vic mt mi, i v xem phim hay ca nhc cng ngi thn, thm ch c nhng chuyn du lch cht lng cao y th v. Cc kiu i ng ny ang t ra "n t" nhng khon tin thng thng l. Theo thng k ca cc chuyn gia trong lnh vc o to nhn lc, trong 10 nm tr li y, xu hng ny gia tng 20%. Cc doanh nghip cho bit, vic i ng nhn vin theo cc hnh thc a dng mang li rt nhiu hiu qu nh tng kh nng thu ht v gi chn cc nhn vin u t, ng thi tng nng sut lm vic. Hnh thc i ng kiu ny cng gip tit kim chi ph ng k khi gim thiu c cc khon thng bng tin mt. Hn na, vic i ng qua cc hot ng tp th c th em li nhiu kt qu hn nhng khon tin thng. Chng hn nh, sau mt chuyn du lch tp th, mi quan h gia nhn vin v vi sp c ci thin ng k. Qua , nhn vin c c hi giao lu vi sp, bit sp mun g v ngc li. 2.3.1.4.1. Ford Thng Long v chnh sch i ng vi ngi lao ng:Trang 47

Nhn thc c tm quan trng ca ngun nhn lc i vi s tn ti v pht trin ca doanh nghip, Cng ty to mi iu kin cho ngi lao ng yn tm, gn b lu di, chnh v vy chnh sch i ng lao ng lun c Cng ty xem trng v lin tc hon thin. Ti Cng ty C phn Ford Thng Long, ngi lao ng c hng cc ch tin lng, tin thng theo quy ch r rng. Cng ty lun ch trng n vic xy dng h thng lng, thng, phc li, i ng cho ngi lao ng ph hp vi tng thi k v tng giai on pht trin, m bo tnh linh hot, cng bng, tng xng vi mc cng hin v cnh tranh trong th trng lao ng. Di y l cc chnh sch trong giai on hin nay: Ngi lao ng c k hp ng lao ng, trch np cho Lng thu nhp ca ngi lao ng bao gm: Lng c bn ngi lao ng y cc ch : BHXH, BHYT, BHTN v lng nng sut tng xng vi cng sc, trch nhim v hiu qu lao ng, nh k Cng ty xt iu chnh lng nng sut, lng c bn theo hiu qu cng vic; cc trng hp c thnh tch xut sc ni bt c iu chnh lng trc thi hn. Nhng tp th, c nhn t thnh tch xut sc s c tn Thng theo danh hiu thi ua cui nm cho tp th, c vinh v khen thng xng ng, kp thi, cng khai v cng bng. nhn c thnh tch xut sc theo Quy ch thi ua khen thng do Cng ty ban hnh Thng cho ngi lao ng vo cc ngy l, tt trong nm Ngi lao ng c Cng ty i th tin n tra theo s c trang b ng phc v bo h lao ng v thng lng th 13 trong dp tt nguyn n. ngy lm vic thc t trong thng

Trang 48

n)

T chc cho ngi lao ng c tham quan, ngh mt v Chm lo i sng vt cht, tinh thn (qu tng ci hi, m

tham gia cc hot ng vn th m au, hiu h, hc bng, ngy quc t thiu nhi, rm trung thu, quc t ph

C th a ra mt nhn nh nh sau.ngi lao ng thng mong mun v s la chn doanh nghip c mt vn ha cng nh ch i i tt vi nhn vin. Chnh iu ny khin cho Ford Thng Long khng ch thc y c nhn vin qua nhng chnh sch i ng ca mnh, m hn th h cn c th gi chn c nhng lao ng gii, trnh tnh trng chy mu cht xm. 2.3.1.4.2. Yamaha Vit Nam vi cuc nh cng ca cng nhn. Cuc nh cng ca cng nhn cng ty Yamaha l mt ngn la bng ln khi m s bc bi trong mc sng hin ti ca ngi cng nhn vi chi ph sinh hot hng ngy. Sng ngy 7/3/2011, hn 3.000 cng nhn ti nh my lp rp xe my Yamaha thuc khu cng nghip Sc Sn H Ni chnh thc nh cng khin dy chuyn lp rp xe my ca hng gn nh khng th hot ng. Theo nhng cng nhn tham gia cuc nh cng, nguyn nhn l do khi tr li lm vic sau Tt Nguyn n, gi c tng cao khin cc cng nhn gp rt nhiu kh khn. Cng nhn gi nhng l n xin tng 12% lng trong vng 3 thng lin tip nhng khng nhn c hi m t pha ban lnh o. Bc xc v cm thy khng c quan tm cng nh nh gi ng kh nng lm vic, nhiu cng nhn quyt nh t chc bui nh cng nhm gy sc p ln pha ban lnh o nh my.

Trang 49

Mt s cng nhn cho rng sau mt thi gian qu di ng gp cho Yamaha th mc lng ca h qu bo bt n mc khng cho cuc sng hng ngy. H yu cu tng thm lng v h tr tin c hi nhng khng nhn c bt c phn hi no t pha Yamaha. Nhng ngy l tt, h cng khng c nhn tin thng. Ngay trong ngy xy ra cuc nh cng, ban lnh o nh my c quyt nh thng 70% lng ngy cho nhng cng nhn ngh nh v khng n cng ty nh cng. Trong mt ng thi khc, c tin cho rng pha cng on nh my s a ra cu tr li v vic tng lng hay khng sau 3 ngy ti. c bit, nh my sn xut ca Yamaha Vit Nam c kh nng lp rp hn 700.000 xe trong nm 2010. Cng vi l hn 700 i l bn xe trn ton quc, do s kin nh cng ny chc chn s gy nh hng khng nh ti sn lng xe trong khong thi gian ti. Theo mt ch ca hng bn xe Yamaha cho bit, hin ti cho n ngy hm nay, cha h c thng bo t pha nh my v vic khan him hng cng nh hay bit v s kin cng nhn nh cng. Tuy nhin, t cch y 3 ngy, s lng xe giao xung ca hng gim xung. Gi c cha tng mt sm mt chiu, nhng bn thn nhng ngi bn xe cng khng loi tr kh nng s tng gi. Tt nhin, iu ny cn ph thuc ln vo nhu cu s dng ca th trng. H qu xu ca nhng cuc nh cng ny: H ly xu ca nhng v nh cng tai ting ny, trc ht l c dy chuyn lp rp xe my ca hng hu nh ngng hot ng, dn n vic s xe giao xung cc ca hng bn xe cng gim xung, v iu c th s lm cho gi xe tng do cung gim. Bn cnh , tm l bc xc khin cho ngi lao ng tr nn khng mun trung thnh vi cng ty, cn

Trang 50

v ngi tiu dng cng dn chuyn s la chn ca mnh sang sn phm cng loi ca hng khc, v h nhn thc c nhng bt cng m cng ty gy ra. Mt thng hiu khng c lng nhn o th khng th pht trin tt c. 2.3.2. nh gi chung v vic thc hin CSR ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam. 2.3.2.1. Nhng thnh tu t c. Trn thc t, Vit Nam, vn trch nhim x hi ca doanh nghip mc d vn l vn mi m, nhng bc u c mt s b, ngnh quan tm ch . Nm 2005, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam, B Lao ng thng binh v x hi, B Cng thng trao gii thng CSR hng ti s pht trin bn vng nhm tn vinh cc doanh nghip thc hin tt CSR trong qu trnh hi nhp. Hin nay, nhiu doanh nghip ln Vit Nam nhn thy rng, CSR l mt trong nhng yu cu khng th thiu c i vi doanh nghip, bi l trong bi cnh ton cu ha v hi nhp quc t, nu doanh nghip khng tun th CSR s rt kh khn trong vic tip cn c vi th trng th gii. Bng- nh gi ca cng ty u M v hot ng CSR quc gia h u t v mua sn phm Vit Nam Trung Quc Yu t tm quc gia n kinh Mc thc nh 3,58 t 3,17 thi 4,07 2,73 3,85 2,86 Campuchia Thi Lan Bangladet

chnh tr 3,29 3,27 3,54 2,79

Trang 51

tiu chun L H thng 2,67 lut php v thanh tra qu Mc 2,75 3 2,8 3,08 2,5 thc hin tiu chun mi trng Bo do hi v 2,55 hip ca 2,5 2,87 2,92 2,5 quyn t hiu 3,21 2,27 3,08 2,21

ngi L Yu t tm cng ty Mc thc tiu chun an ton Cht lng sn v sc khe 3,55 3,92 3,43 3,91 3,31 3,17 thi 3 3,13 3,67 2,71

Trang 52

phm Ngun: CSR and the Apparel sector, FIAS-WB, 2004 Nhn t bng trn, c th thy rng Vit Nam c li th v mi trng kinh t v chnh tr n nh cho hot ng kinh doanh, nhng cc hot ng CSR ch yu vn mc trung bnh km, c nh gi cao nht l mc thc thi cc tiu chun lao ng cng ch mc trung bnh. Tuy nhin, ngoi tr Trung Quc, cc nc khc u khng c nh gi cao hn Vit Nam nhiu, cho thy nc ta hon ton c c hi ui kp cc nc trn trong vn thc thi CSR. Nhiu doanh nghip khi thc hin CSR mang li nhng hiu qu thit thc trong sn xut kinh doanh. Kt qu kho st ca Vin Khoa hc lao ng v x hi tin hnh trn 24 doanh nghip thuc 2 ngnh giy da v Dt may cho thy, nh thc hin cc chng trnh CSR, doanh thu ca cc doanh nghip ny tng ln 25%, nng sut lao ng cng tng t 34,2 triu ng ln 35,8 triu ng/1 lao ng/nm; t l hng xut khu tng t 94% n 97%. Bn cnh hiu qu v kinh t, cc doanh nghip cn cng c c lng tin vi khch hng , to s gn b v hi lng ca ngi lao ng vi doanh nghip, thu ht c lc lng lao ng c chuyn mn cao. Do nhn thc c tm quan trng v nhng ch li ca vic thc hin CSR trong iu kin ton cu ha v hi nhp quc t, mt s doanh nghip ln ca Vit Nam ngoi trch nhim ng thu vi nh nc, ng k thc hin CSR di dng cc cam kt vi x hi trong vic bo v mi trng, vi cng ng a phng. 2.3.2.2. Nhng tn ng v nguyn nhn. Bn cnh nhng thnh tu t c th phi tha nhn rng, trong thi gian qua Vit Nam, nhiu doanh nghip khng thc hin mt

Trang 53

cch nghim tc CSR. iu th hin nhng hnh vi gian ln trong kinh doanh, bo co ti chnh, khng bo m an ton lao ng, sn xut, kinh doanh hng km cht lng, c gy nhim mi trng. in hnh l cc v x nc thi khng qua x l ca cng ty Vedan, x rc c hi ca Huyndai Vinashin, sa nhim ha cht melamin....phn no cho thy o c kinh doanh cng nh trch nhim x hi trong mt b phn doanh nghip ang xung cp. Mt b phn doanh nghip ch coi trng vic ly chng ch, nhng li khng thc thi nghim tc, mang tnh cht i ph (Carey Zesiger, gim c pht trin d n, cng ty Global Standard). Thc t ch ra rng, trong iu kin hin nay, doanh nghip phi i u vi nhiu kh khn t kin bn ph gi, p lc gi vt t, nguyn liu, n gi gia cngnn khng phi doanh nghip no cng ch ti CSR. Mc tiu hng u ca h vn l cn i ti chnh, bo m vic lm cho ngi lao ng vi thu nhp chp nhn c, thc hin ngha v vi ngn sch Nh nctm li mc tiu kinh t vn l trn ht. V th nn c mt s trng hp mc tiu kinh t chi phi CSR ch: trit tit kim, gim bt mt s cng on bo v mi trng hay lp t mt s thit b gim ting n, khi thi v cht c hi nhng khng dng thng xun ch i ph khi c on kim tra. Trong kinh doanh th nim tin l yu t v cng quan trng. Vi th trng c nhiu cnh tranh nh hin nay th sn phm phi cht lng cng vi thng hiu sn xut thn thin, ngi tiu dng s chn sn phm . Nhng ngi tiu dng thng khng bit c chnh xc sn phm c t tiu chun cht lng hay khng, m ch yu l da vo lng tin vi nh sn xut, tin vo qung co v thng tin trn bao b. Ch khi nhng cuc iu tra cho thy cht lng sn phm hay mt tri ca cng ty, khi nim tin i vi ngi tiu dng s b tn ph nghim trng.

Trang 54

Hin nay, cc cng ty u phi n lc nng cao hiu qu qun l, tit kim chi ph v tng nng sut lao ng c th vt qua kh khn. Tuy nhin c mt s doanh nghip li chn cch lm n gian di. Tt nhin nhng doanh nghip kh c th tn ti lu, nhng nu khng c gii php ngn chn th chng nhng ngi tiu dng b thit hi m c nn kinh t cng b nh hng xu. Qua kim tra hng nm vic thi hnh B lut Lao ng v Lut Cng on cc doanh nghip cho thy, ngi s dng lao ng k vi ngi lao ng ch yu l loi hp ng xc nh thi hn t mt n ba nm (chim t l hn 80%). Nhiu ni, ngi s dng lao ng ko di thi gian th vic v ch k hp ng lao ng loi di ba thng, khng phi thc hin ngha v ng bo him x hi cho ngi lao ng. Hin ang c nhng nguyn nhn khc nhau dn n vic khng thc hin CSR ca nhiu doanh nghip nc ngoi Vit Nam. CSR cha c lut ha tt c cc doanh nghip.

i vi nhng doanh nghip ln c th trng xut khu, do yu cu ca khch hng nn buc phi thc hin CSR, cn i vi cc doanh nghip va v nh, do kh khn v ti chnh v thiu rng buc v php l nn nhiu doanh nghip ch hiu CSR l khon ng gp t thin. Mt s ngi li cho rng, vic thc hin CSR s lm tng chi ph ca doanh nghip, lm gim kh nng cnh tranh m ban u cha thy ngay c li ch trc mt, l nguyn nhn khin cc doanh nghip va v nh khng my mn m vi CSR. Tuy nhin nhng doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam hu ht l nhng doanh nghip kh ln mnh nn h c lc ti chnh thc hin CSR, c iu h tht s lm ng iu ny. H thng php lut ca Vit Nam hin nay vn cn khng t

l hng nn trong nhiu v vic, cc c quan vn rt b ng trong vic x

Trang 55

l. Chnh ph Vit Nam vn cn kh chm tr trong vic thc y thc thi tiu chun CSR. C th, cha c chnh sch chnh thc v CSR c ban hnh, ngoi tr nh hng pht trin bn vng Vit Nam vi ni dung Ban hnh nh hng chin lc pht trin bn vng Vit Nam ( chng trnh ngh s ca Vit Nam) nhm pht trin bn vng t nc trn c s kt hp cht ch, hp l v hi ha gia pht trin kinh t v pht trin x hi, bo v mi trng ( iu 1 Quy nh 153/Q/CP-TTg ngy 17/8/2004). Tuy nhin, thc t cc nc i trc cho thy, khung chnh sch ca nh nc l yu t tin quyt, ng vai tr quan trng nng cao hiu qu thc hin CSR v nh hng chnh sch CSR cho khi doanh nghip, trong , quy nh Php lut mang tnh cng ch c s dng song song vi cc bin php khuyn khch. Hin nay, Vit Nam mi ch thc hin c mt s bin php khuyn khch thc thi CSR trong khi cha c quy nh Php lut ring bit cho vn ny ( chin lc pht trin CSR chnh thc, b quy tc chung cho tng ngnh xut khu,..). B Lut Lao ng c sa i cho ph hp vi yu cu ca Quy tc ng x quc t nhng thc t vn cn tn ti nhiu im bt ng gy kh khn cho doanh nghip trong qu trnh tun th CSR. Vn CSR cng cha c giao cho c quan c th, chuyn ngnh no chu trch nhim. Nhng tranh ci xung quanh v Vedan l mt in hnh. S vic ln nh vy, nhng n nay B ti chnh cng ch pht cng ty ny 216 triu ng. Nh vy, ch x pht ca Vit Nam hin nay cha sc rn e cng khin khng t doanh nghip cha nhn thc c thi cn lm ca mnh. H vn bt chp php lut lm n gian di. Mc pht l qu nh so vi li nhun m h thu c t vic lm n gian di, v so vi nhng hu qu m h gy ra i vi mi trng sng v ngi dn..

Trang 56

Mt thc trng cng cn c nhanh chng chn chnh l c mt s nh my, x nghip ra i trc khi c ch trng quy hoch. Ch u t thng ch ng chn a im xy dng trc, sau hp php ha cc th tc v tin hnh sn xut kinh doanh. iu dn n cc c s xy dng an xen trong khu dn c, trn mt n v hnh chnh, mt on sng. Tnh trng trn gy nhim mi trng nghim trng. Ngoi vic phn b sn xut khng ng u, qu ti mi trng, a s mt bng ch va cho b tr my mc, thit b v cc cng on sn xut, hu cn v tr s vn phng, thiu t cho xy dng h thng x l cht thi gy nhim mi trng. iu kin lm vic ti cc nh my, cng xng, ni lm

vic rt hn ch, nhiu ch doanh nghip t ra v tm vi cc tiu chun v an ton lao ng. Nhiu doanh nghip qun khng thc hin trch nhim v bo him x hi, bo him y t cho ngi lao ng gy nhiu bc xc trong cng ng. ng ch l c nhng doanh nghip rt ng nhn vin nh Yamaha nhng s nhn vin c ng bo him x hi v bo him y t, tr cp c hi l rt t i vi nhng cng nhn thng xuyn phi lm vic trong mi trng nguy him v c ha. Nhng trng hp ny vn xy ra thng xuyn ph bin ti nhiu tnh thnh trn c nc. C th thy rng nhng doanh nghip ny a li lm n thiu trch nhim, bng quan cha xc nh c chin lc u t v xy dng thng hiu di hn. Tha c lao ng tp th l vn bn c gi tr php l quan

trng, khuyn khch, pht huy dn ch trong cc n v sn xut kinh doanh, cp quyn li v ngha v ca mi bn trong quan h lao ng.

Trang 57

Tuy nhin, kt qu k kt Tha c lao ng tp th hin nay cn t thp, t l bnh qun chung t hn 65%. Nguyn nhn ca vic k kt Tha c lao ng tp th doanh nghip t t l thp l do mt s ni vai tr ca t chc cng on c s cha mnh xut, thng lng, k kt. Bn cnh , mt b phn ngi s dng lao ng c tnh lng trnh hoc cha to iu kin tp th ngi lao ng thng lng, k kt tha c ti doanh nghip.

Trang 58

CHNG III MT S GII PHP NNG CAO VIC THC HIN CSR CA CC DOANH NGHIP NC NGOI TI VIT NAM 3.1. Xu hng chung ca CSR hin nay.3.1.1. Cng c pht trin bn vng ca cc doanh nghip. Tc ng Trung Hoa c cu: Cho ngi mt con c, bn nui ngi mt ngy. Dy ngi cu c, bn nui sng anh ta c i. Nu ch tnh trong ngn hn, li ch m CSR mang li l cc n t hng t nhng cng ty mua hng i hi cc tiu chun v CSR. Tuy nhin, chi ph p dng CSR c th lm nh hng n kt qu kinh doanh ca cng ty. Tuy nhin, mc tiu hot ng ca doanh nghip khng ch gii hn li nhun. Thc o thnh cng ca doanh nghip l nhng tc ng m doanh nghip to ra vi x hi. Bn cnh , li ch di hn ch yu ca CSR l cho chnh ni b doanh nghip nh ci thin quan h trong cng vic, gim bt tai nn, gim t l nhn vin thi vic, tng nng sut lao ng. Ngoi ra, CSR cn gip nng cao uy tn ca doanh nghip i vi c khch hng v cc i tc, to ra u th cnh tranh v thun li trong vic ku gi u t. Nhng doanh nghip mong mun pht trin bn vng lun phi tun th nhng chun mc v bo v mi trng, bnh ng v gii, an ton lao ng, quyn li lao ng, tr lng cng bng, o to v pht trin nhn vin, pht trin cng ngCc doanh nghip c th thc hin CSR bng cch t mt chng ch quc t hoc p dng nhng b quy tc ng x ( Code of Conduct hay gi tt l CoC). Theo xu hng pht trin bn vng ca th gii, doanh nghip mun pht trin tt khng ch t li nhun ln hng u m phi quan tm n CSR.Trang 59

Vic thc hin CSR khng ch lm cho doanh nghip pht trin bn vng, m cn gp phn vo s pht trin bn vng ca x hi ni chung. Nh chng ta bit, Vit Nam, pht trin bn vng tr thnh mc tiu chin lc v c ra t nhng nm 80 ca th k XX. Vit Nam ang ch trng xy dng chin lc pht trin bn vng ph hp vi iu kin, hon cnh c th ca t nc. Ni dung c bn ca chin lc pht trin bn vng ca Vit Nam bao gm: Mt l, pht trin nhanh phi i i vi tnh bn vng. iu phi c kt hp c tm v m ln vi m, c tm ngn hn ln di hn. Hai l, tng trng v s lng phi i lin vi nng cao cht lng, hiu qu v sc cnh tranh ca nn kinh t. Ba l, trong khi khai thc cc yu t pht trin theo chiu rng, phi c bit coi trng cc yu t pht trin theo chiu su, pht trin kinh t tri thc. Bn l, phi gn tng trng kinh t vi pht trin vn ha, pht trin ton din con ngi, thc hin dn ch, tin b v cng bng x hi, to nhiu vic lm, ci thin i sng, khuyn khch lm giu hp php i i vi xa i gim ngho. Nm l, phi coi trng bo v v ci thin mi trng ngay trong tng bc pht trin. Su l, pht trin kinh t phi i i vi vic bo m n nh chnh tr x hi, coi y l tin , iu kin pht trin nhanh v bn vng(4). R rng l, vi mc tiu ca pht trin bn vng nh vy, vic thc hin CSR gp phn quan trng vo chin lc pht trin bn vng ca Vit Nam. CSR c lng ghp vo chin lc ca doanh nghip v tr thnh iu kin bt buc doanh nghip tn ti v pht trin. Trong thi i ton cu ha, doanh nghip khng ch i din cho chnh mnh m cn l b mt ca quc gia trn ton th gii. Chnh v vy, CSR khng phi l b ni, khng l mt kha cnh cng thm m l bn cht ca doanh nghip. V ch c o c tt th mi kinh doanh c,

Trang 60

ngha l doanh nghip cng c trch nhim x hi bao nhiu th cng c kh nng sinh li by nhiu v ngc li. V v l bn cht nn doanh nghip phi th hin CSR mt cch ton din ch khng th ch trn mt kha cnh hi ht no . Tuy nhin, c mt vn t ra l: Khi doanh nghip kinh doanh tt, h hot ng mt cch c trch nhim vi x hi, th nhng khi thua l chng cht, tng v CSR khng cn c na. Tuy nhin, theo mt tch cc th CSR s thc s gip ch nu cng ty hot ng km. Cc cng ty c ch s trch nhim x hi thp th gi c phiu ca h s tt dc nu h gp phi mt s kin tiu cc. Cc cng ty c ch s trch nhim x hi cao th gi c phiu ca h tt gim t hn. Nh vy, danh ting v CSR c th l mt loi bo him. Thc t chng minh, nhng cng ty c trch nhim x hi cao th sau cng bao gi cng pht trin. V ng tin khi dng vo vic hnh ng c trch nhim vi x hi s hu ch khi cng ty lm vo kh khn. 3.1.2. CSR khng ch l lm t thin. Ngy nay, tuy quan tm hn n trch nhim x hi ca doanh nghip (Corporate Social Responsibility CSR), nhng nhiu cng ty vn chn gii php an ton v ph bin nht l lm t thin (Corporate Philanthropy CP). Tuy nhin, thc t cho thy c khng t doanh nghip (DN) s dng hot ng ny nh mt cch qung b thng hiu. Vy nhng DN ny c thc s t c li ch thit thc i vi s tn ti v pht trin ca h, hay ch l nhng gi tr truyn thng tc thi? Trong 20 nm hot ng ti Vit Nam, cng ty Vedan lm t thin khng t v cng thnh cng ti th trng ny vi vic hng ho c mt khp ni. Tuy nhin, vic b pht hin x thi ra sng Th Vi (ng Nai)

Trang 61

khin hnh nh cng ty xu i v dn n vic sn phm Vedan b ngi tiu dng ty chay. Trng hp ca Vedan c a ra cho thy, d h cng lm t thin, nhng cha m phi gn vi cc yu t khc, nh mi trng, x hi, cht lng sn phmm trong Vedan li hon ton nh mt thng hiu ang tt p ca mnh chnh yu t mi trng. Nu ch lm t thin, CSR s khng bn bng v khi cng ty kinh doanh khng c li th s khng c tin vo vic lm t thin. Do , chng trnh CSR ca doanh nghip nn tp trung vo ngnh ngh ca cng ty. Chng hn nh, nu l cng ty t c li th v cng ngh, c th tp trung ci tin cht lng sn phm lm sao tit kim nhin liu. lm CSR, doanh nghip trc ht phi ng gp v kinh t, tc l to cng n vic lm , o to nhn lc, ng thu. Tip n, doanh nghip phi c lng nhn i, chng hn nh lm t thin. hay c cch ng x tt vi ngi lao ng trong cng ty. Ngoi ra doanh nghip cng phi c x o c, nh cht lng ca sn phm, v tun theo php lut. V mt li ch, CSR mang n cho DN nhiu gi tr hn cc hot ng t thin n thun. Ly v d, mt cng ty bo him ln nc ta quyn gp 1 t ng h tr lng thc, qun o v tin mt cho cc h dn ngho vng su, vng xa. Tuy nhin, hot ng t thin ny ch mang li li ch ngn hn cho cc nhm cng ng cn tr gip, ch khng thc s gip h vt qua kh khn v lu di, cng nh khng mang n li ch c th cho DN ngoi nhng thay i nht thi v danh ting.Trong khi , thc hin CSR thc cht l qu trnh ng gp v thay i c bn trong ln bn ngoi DN. DN c th thc hin CSR thng qua cc hot ng ci thin t bn trong, xy dng h thng qun tr vng mnh, hiu qu, to nn gi tr cao nht vi mc nh hng thp nht n mi trng v x hi. ng

Trang 62

thi, CSR khuyn khch DN ng gp ti nguyn v tm huyt vo s bn vng chung ca cng ng, tr thnh mt cng ty c trch nhim vi mi hot ng sn xut, kinh doanh. V d, cng DN bo him trn, bng cch u t vo CSR nhm ci thin quy trnh v rt ngn thi gian gii quyt cc trng hp bi thng cho khch hng l ch xe b tai nn, h c th nng cao r rt mc hi lng ca khch hng, gp phn thu ht khch hng mi cng nh pht trin doanh s. Hoc DN c th s dng s tin ny vo pht trin chng trnh gio dc cng ng v gii tr v an ton giao thng, nhm va gip h hiu thm v khi nim phng nga tai nn, va ko gim mt cch ng k s v tai nn giao thng. V nh th ng nhin nhng khon bi thng thit hi do tai nn giao thng cho khch ca cng ty cng gim, tc l chi ph gim v li nhun tng. Nh vy, vic p dng CSR thc s hiu qu trong mc tiu gip DN ny thnh cng v mt kinh t cng nh mang n li ch lu di cho cng ng. V mt truyn thng, c hot ng t thin ln CSR u gip xy dng hnh nh tt p i vi x hi cho DN. Song, ting tm n t hot ng t thin thng ch tn ti trong thi gian ngn. Bn cnh , hin nay c mt hin tng lm x hi phn n l nhiu DN nhit tnh a ra gi hng t ng trong cc chng trnh u gi t thin trn truyn hnh nhm to ting vang cho thng hiu, nhng khi chng trnh kt thc, nhng mnh thng qun ny bin mt, ch li nhng s in thoi khng lin lc c, cng vi l s tht vng ca n v t chc v s mt nim tin cao ca cc t chc t thin i vi cc chng trnh tng t. Khi c th thy mc tiu xy dng thng hiu thng qua hot ng t thin ngy cng tr nn li thi v khng hiu qu, thm ch cn khin DN mang tai ting khi x hi khm ph ra hnh ng la o ca h.Trang 63

Ngc li, u t vo CSR mang n cho DN danh ting vng vng v s trn trng ca x hi. Thng qua nhng vic lm thit thc, c li cho cng ng v mi trng, DN tng bc to c nim tin yu ni cng ng cng nh duy tr c v tr vng vng trn th trng. Ly v d, mt cng ty xi mng c chnh sch dy ngh cho ngi lao ng a phng, khng ch gip ngi dn quanh khu vc t nh my c cuc sng n nh hn, m cn cung cp ngc li cho cng ty mt lc lng lao ng nng ct. Khng nhng th, vic duy tr hot ng hu ch ny gp phn cng c nim tin yu ca ngi dn a phng i vi DN v to nn hnh nh mt DN gn gi v bit quan tm ti x hi. CSR l s u t di hn cho hin ti v tng lai ca DN bng nhiu cch, trong c tham gia cc hot ng t thin, ti tr x hi trong ngn hn. Tuy nhin, c mt chin lc thch ng trong vic qun l cc ngun ti nguyn v sn phm ca mnh ngay t ban u s gip DN trnh c nhng nh hn nghim trng v danh ting v hot ng kinh doanh. V vy, DN phi xc nh c mc tiu cui cng ca mnh v c chin lc ph hp thay v ch l nhng hot ng ri rc, chy theo phong tro m khng to ra gi tr thc s. Nhn nhn ca 1 s nc v iu quan trng nht trong CSR ca doanh nghip: phm 3.1.3. Vic t nguyn thc hin i vi cc doanh nghip va v nh. M, Canada, Brazil: tham gia cng ng c, Anh, v nhiu nc chu u: bo v mi trng Mexico v Trung Quc: cht lng v s an ton ca sn

Trang 64

Vic p dng CSR doanh nghip va v nh gp nhiu kh khn hn nhng doanh nghip ln v cc ngun ti nguyn ca h hn ch v khng p ng tt vi nhng chng trnh CSR t tin. Quan im khng hon ton chnh xc, bi i vi nhng doanh nghip nc ngoi hot ng ti Vit Nam nu nh mi xm nhp vo th trng m khng tham gia vo cc hot ng mang tnh trch nhim vi x hi nc s ti th s kh c th ly c tin tng ca khch hng, thnh cng v pht trin bn vng. Chng trnh CSR khng nht thit phi tn km. CSR l quan trng nhng khng phi t giy chng nhn m chnh quy trnh thc hin n. Nu doanh nghip ch chy theo hnh thc m khng thc thi nghim tc th CSR khng cn ngha. Doanh nghip s thnh cng trong vic p dng CSR nu c s cam kt ca ban lnh o, thc s hiu r tm quan trng v li ch CSR s mang li trong di hn v bin CSR tr thnh mt phn vn ha doanh nghip.

3.2. xut gii php nng cao CSR ca cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam.3.2.1. y mnh ton din vic thc hin CSR. 3.2.1.1 M rng thc hin CSR tt c cc tiu chun Nh trnh by trn, CSR khng ch l vic lm t thin m l mt qu trnh kt hp ton din cc hot ng khc bao gm bo v mi trng, c thc ng gp cho cng ng, i x tt vi ngi lao ng. Cn c cc gii php ng b, lu di nhm nng cao nhn thc ca cu doanh nghip, doanh nhn v CSR v kinh doanh bn vng, bo m s pht trin hi ha gia kinh t, x hi v bo v mi trng. Cn phn nh rch ri gia trch nhim x hi vi cc hot ng t thin x hi,Trang 65

quyn gp ti tr, trnh tnh trng mt s doanh nghip coi l vic ph qu, l gnh nng , hoc li dng nh bng tn tui, thng hiu. 3.2.1.2. Trch nhim ca Nh nc trong vic to iu kin cho doanh nghip thc hin tt CSR. Bo v mi trng

Thc hin CSR, o c kinh doanh, khng th ch da trn s t nguyn, t gic ca doanh nghip, m lun cn c s ng hnh, vo cuc ca cc nh qun l, cc c quan chc nng. Trong qun l, iu hnh sn xut kinh doanh, Nh nc cn ban hnh, hon thin h thng vn bn php lut, nhm qun l cht ch, chn chnh hot ng, x l nghim nhng doanh nghip vi phm,gy hi cho cng ng x hi, cho mi trng, hy hoi ngun ti nguyn thin nhin Ngoi ra, Nh nc nn khuyn khch doanh nghip u t CSR qua nhng chnh sch thu, tn dng u i, h tr v vn,cng ngh, th trng tiu th doanh nghip c th hot ng ng hong m khng phi qu so o v li nhun, gip doanh nghip tng li nhun v c th yn tm thc hin cc hot ng CSR. Tch cc h tr, qung b nhng k thut, cng ngh c th gip doanh nghip sinh li trong u t bo v mi trng. Bn cnh , Nh nc cng cn phi xy dng lut php tht cht ch, bt buc phi x l nhim, ch ti nghim minh i vi cc vi phm, th t bn thn cc doanh nghip s bit tm cch gim ngun thi, nh tch nc ma khi dng nc thi, ci thin quy trnh sn xut, tng cng s dng li nguyn liu th, ti ch sn phm cha t cht lng gim cht ph thi, hoc dng thit b gim tiu th nng lng, nh vic s dng bng n hunh quang compact thay bng n si tc. Nh vy, s c thm c hi cho doanh nghip t hiu nng cao hn v vic s dngTrang 66

nguyn liu th, s dng nng lng h gi thnh, t tng tnh cnh tranh trong vic hi nhp. Mt khi doanh nghip b lm kh th h mi nhn ra c nhng s phung ph cn ct gim, nhng khon chi v l cn c xem xt li. Nhiu doanh nghip nc ngoi cn mang cng ngh lc hu c hi cho mi trng n Vit Nam lm n cho d dng v c li nhiu hn, cui cng th Vit Nam ti nguyn quc gia b hao ph, v mi trng b hy hoi. Chnh iu ny cn s ch ng st sao trong vic qun l ca Nh nc, cn phi thm nh minh bch d n xem d n no l hp l v d n no l nhen nhm trong nh ph hi mi trng. Nh nc khi cha xt n vic l nhng doanh nghip nc ngoi c thc hin nhng hot ng bo v mi trng hay khng th cn phi xem trc rng h c hy hoi mi trng ti nguyn ca Vit Nam hay khng. Trong nhng nm gn y, quc