“Kies voor Werk, Zorg en Groen voor Leidschendam, Voorburg en Stompwijk. Kies voor GroenLinks.”

“Dit gemeentebestuur wil wel een groene woonstad Leidschendam-Voorburg, maar het mag vooral niet

te veel kosten.”

2

Marian Cornelissens

Op 19 maart 2014 zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg. U staat voor een belangrijke keuze. Als fractievoorzitter voor GroenLinks hoop ik natuurlijk dat u bij deze verkiezingen een keuze maakt voor GroenLinks. In de voorbije raadsperiode heeft de fractie van GroenLinks, vertegenwoordigd in de raad door drie bevlogen raads-leden, haar best gedaan het beleid van de zittende coalitie te beïnvloeden en bij te sturen. Het kan en moet groener en socialer. De VVD heeft nu een grote meerderheid in de zittende coalitie en bepaalde voor het overgrote deel het beleid van onze gemeente. De andere part-ners in de coalitie; PvdA, CDA en D66; hebben meegelopen en meegedaan.

Er is de afgelopen vier jaar maar één linkse partij geweest in de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg en dat is GroenLinks. Alle keiharde bezuinigingen de afgelopen vier jaar op sociaal beleid, op buurthuizen, op scouting, op cultuur, zijn tot onze schrik volledig ondersteund door CDA, D66 en PvdA. De weinige groene investeringen die wel zijn gedaan in deze gemeente worden betaald met geld uit de woningbouw. Dit gemeente-bestuur wil wel een groene woonstad Leidschendam-Voorburg, maar het mag vooral niet te veel kosten. Ook dat VVD-beleid wordt gewoon gesteund door CDA, D66 en PvdA. De fractie van Groenlinks heeft hard gevochten en met passie bepleit dat het ook anders kan.

We moeten bezuinigen, de economische crisis is er nu eenmaal. Hoe er wordt bezuinigd, is echter een keuze. En we hebben vier jaar laten zien dat het ook anders kan. Met meer hart voor mensen die het al moeilijk genoeg hebben en met meer passie voor groene doel-stellingen. Dat heeft ook succes gehad, maar het kan nog beter. Met een grote fractie kun-nen we een krachtiger geluid laten horen en meer invloed hebben. Kies dus Links, kies GroenLinks! Kies Groen, kies GroenLinks! Ik hoop dat ook u GroenLinks groter maakt. Dan kan mijn opvolger met nieuwe energie en een grote steun ten strijde trekken voor een groen en sociaal Leidschendam-Voorburg.

Marian CornelissensFractievoorzitter

VOORWOORD

3

Voorwoord 3

Economie & Werk 6 Duurzaamheid 9Iedereen doet ertoe 13Wonen & Verkeer 17Sport, Onderwijs & Cultuur 22Democratie 25Financiën 27

Onze Kandidaten 30

Nawoord 31

INHOUDSOPGAVE

4

5

“De aandacht moet gericht worden op de sterke punten die

onze gemeente heeft, en die onze gemeente kan waarmaken.”

6

Stimuleer ondernemerschap en innovatieGroenLinks staat voor een groene en vitale ontwikkeling van de economie. Dat is goed voor de werkgelegenheid en de leefbaarheid. De gemeente heeft geen directe invloed op de economische dynamiek. Die wordt primair bepaald door factoren als goed ondernemer-schap, productiviteit en innovatievermogen. Ook andere zaken spelen mee: de beschikbare ruimte, de ligging en bereikbaarheid, de beroepsbevolking en arbeidsmarkt, de woning-markt en andere kwaliteiten van de leefomgeving, zoals sociale en culturele voorzieningen.

Dat wil niet zeggen dat de gemeente moet wachten op wat ondernemers doen. Ze kan het ondernemerschap stimuleren door een snelle dienstverlening aan nieuwe bedrijven, het wegnemen van hinderlijke regels, het aanbieden van geschikte bedrijfsruimte, het stimu- leren van initiatieven die positief zijn voor de lokale economie en het onderhouden van goede contacten met het bedrijfsleven. Een actief beleid is nodig, waarbij de potentiële mogelijkheden in de gemeente optimaal worden benut.

De aandacht moet gericht worden op de sterke punten die onze gemeente heeft en die onze gemeente kan waarmaken. GroenLinks vindt dat deze gemeente ruimte moet scheppen voor kleine bedrijfjes en creatieve initiatieven; ruimte hebben we immers genoeg in al die leegstaande kantoren! Laten we daar broedplaatsen voor ondernemers, kunstenaars en studenten inrichten.

Gezonde winkelgebiedenGroenLinks steunt de vernieuwing van winkelcentrum Leidsenhage. Deze vernieuwing wordt uitgevoerd door een projectontwikkelaar. De vernieuwing van Leidschenhage brengt heel veel werkgelegenheid met zich mee, maar die mag niet tegen elke prijs verworven worden.

GroenLinks stuurt op controle van het nakomen van afspraken over groene energie, toepassen van milieuvriendelijke materialen, stageplaatsen voor scholieren uit onze gemeente en voldoende maatregelen om overlast voor omwonenden te voorkomen. Ook voor de andere winkelgebieden in onze gemeente pleit GroenLinks voor maatregelen (zoals het aanstellen van een gebiedsmanager) die de winkeliers tegemoet komen in deze moei- lijke tijden. Goede winkelvoorzieningen zorgen immers voor een levendige en gezellige gemeente en voor werk.

Werk is belangrijkWij streven ernaar dat zoveel mogelijk mensen aan de slag komen. Werk geeft niet al-leen inkomen, het draagt bij aan emancipatie, het geeft zelfvertrouwen en een positie in de maatschappij. Veel mensen zonder werk voelen zich daar zeer en zeer ongelukkig bij. GroenLinks wil mensen niet afschrijven, maar ze een toekomst bieden.

ECONOMIE & WERK

7

Voor mensen die (nog) geen kans op betaald werk maken, helpt de gemeente met zoeken naar alternatieven: scholing, banen met loonkostensubsidie, leerwerkplekken, stageplaatsen, beschutte werkplekken (bij de DSW) of vrijwilligerswerk. Met iedere werkzoekende wordt een op maat gemaakt leerwerktraject besproken. En de gemeente helpt actief werkzoeken- den die een eigen bedrijf willen starten.

Bij aanbestedingen van de gemeente wordt als eis opgenomen dat 5% werkzoekenden in dienst wordt genomen.

Help mensen die dat nodig hebbenDe gemeentelijke sociale dienst speelt een belangrijke rol. GroenLinks is voor ruim- hartige inkomensondersteuning, zodat mensen met een minimumuitkering of werkende armen zich niet uitgesloten hoeven te voelen en ook hun kinderen aan sportieve en culturele activiteiten kunnen meedoen. De gemeente moet daarbij proactief zijn; niet pas in actie komen als mensen uit hun huis zijn gezet of diep in de schulden zitten. Dat vraagt om een gerichte benadering waarbij mensen persoonlijk worden opgezocht. De sociale dienst moet veel meer een ‘er-op-af-centrum’ worden.

Sociaal beleid mag niet louter een financieel vangnet zijn: mensen moeten vooral worden ondersteund om hun leven weer op orde te krijgen en een plek op de arbeidsmarkt te verwerven. GroenLinks wil kansen creëren voor kwetsbare burgers. We weten uit allerlei onderzoek dat eenderde van de mensen die een bijstandsuitkering ontvangt nooit een reguliere betaalde baan kan krijgen. Het heeft geen zin om mensen met een beperking op te jagen tot topsport als ze dat niet kunnen; dan geven we ze liever breedtesport. Als rekening gehouden wordt met wat een cliënt wèl kan, dan ontstaan er ook veel meer mogelijkheden voor de mensen zelf èn voor de samenleving.

Actiepunten:

• loket starters uitbreiden tot helpdesk;• een of meer leegstaande kantoren inrichten als bedrijfsverzamelgebouw voor kleine

zakelijke dienstverlening en voor creatieve bedrijven en als atelier- en workshopruimte voor kunstenaars;

• centrummanagers voor alle winkelgebieden;• snelle realisatie vernieuwing Leidsenhage• 5% werkzoekenden in dienstnemen bij nieuwe aanbestedingen.

“Omdat onze gemeente haar afval niet scheidt,

heeft elk huishouden de afgelopen vier jaar bijna

€ 400 te veel betaald.”

8

DUURZAAMHEID

Groen!Het is prettig leven als er in Leidschendam-Voorburg voldoende parken en speelplaatsen zijn en we kunnen ontspannen in mooie natuurgebieden. Het is op vele plekken mooi in onze gemeente. En op vele plekken mag het best nog een beetje mooier. Dat vereist investeren in de omgeving.

Rust, lekker en gezond eten, fijn wonen en schone lucht horen bij het goede leven. Groen is een waarde waar we in ons eigen leven allemaal het belang van inzien. Daarom staat GroenLinks voor duurzaamheid. Dat betekent dat we het milieu zo min mogelijk willen belasten, zuinig omgaan met de beschikbare natuurlijke hulpbronnen en dierenwelzijn belangrijk vinden. Om die redenen kiest GroenLinks voor een ambitieus klimaatbeleid, voor openbaar vervoer en fiets, voor milieuvriendelijke bedrijvigheid en voor compact bouwen binnen de bebouwde kom.

Door slim beleid en innovatieve maatregelen kan de economie duurzaam groeien. De gemeente kan daar op verschillende manieren aan bijdragen. Vooral door zelf initiatieven te nemen en samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven te werken aan een duurzame ontwikkeling. Meer ambitie van de politiek is hiervoor nodig. En vooral maatregelen die écht het verschil maken.

GroenLinks wil dat Leidschendam-Voorburg klimaatneutraal wordt in 2030 en streeft naar een zo laag mogelijk energieverbruik, gebruik van duurzame energiebronnen en een zo gering mogelijke uitstoot van broeikasgassen. Dat kan de gemeente alleen sámen met burgers, instellingen en ondernemers realiseren. De komende vier jaar zetten we de eerste stappen naar dat doel, met een breed scala aan concrete maatregelen en goede voorbeelden. Zichtbaar zuinig en met duurzame energie!

BomenIn de vorige raadsperiode is op aandringen van GroenLinks een 1000-bomenplan uitgevoerd, omdat er veel bomen in deze gemeente werden gekapt zonder her- planting van nieuwe bomen. Helaas heeft GroenLinks moeten constateren dat het groene gedachtengoed van het gemeentebestuur vaak wat is weggestopt bij uitvoering van andere werkzaamheden (aanpakken riolering of bestrating). Dan wordt gekozen voor de makkelijkste weg: kappen van bomen. Onwonenden moeten vervolgens hard aan de bel trekkenvoorbeeld om beetje groen terug te winnen.

Dat moet anders, vindt GroenLinks. In elk plan hoort voortaan een groene paragraaf, waarin de gevolgen voor de groene omgeving worden beschreven en geminimaliseerd en waarin herplant van bomen en struiken wordt geregeld.

9

Een schone gemeenteEen groene gemeente is ook een schone gemeente. We ergeren ons allemaal aan de hon-denpoep, het zwerfvuil op straat en in het groen, rondslingerend huisvuil en graffiti. Het straatmeubilair verloedert door achterstallig onderhoud. Als het aan GroenLinks ligt gaat de gemeente de openbare ruimte beter onderhouden.

Afval scheiden loontWe produceren veel afval met elkaar. De hoeveelheid huisvuil die wordt ingezameld neemt jaarlijks toe. Veel afvalsoorten kunnen we al gescheiden aanbieden, maar het niet- gescheiden restafval vormt nog steeds de grootste afvalstroom. Door een betere scheid-ing kunnen we afval als grondstof voor nieuwe producten gebruiken. Dat is goed voor het milieu.

De prestaties van onze gemeente op gebied van afvalverwerking worden van jaar tot jaar slechter. Ooit liep onze gemeente voorop. Na jaren stilstand lopen we achter op vele an-dere gemeenten in Nederland. Afval scheiden loont. Dat roept GroenLinks al jaren met grote regelmaat. Nu is het ook becijferd door Avalex. Elk huishouden heeft de afgelopen vier jaar bijna € 400,- teveel betaald. En omdat de gemeente nog steeds geen idee heeft hoe ze dit moet aanpakken, gaat elk huishouden tenminste de komende twee jaar nog eens bijna € 200,- teveel betalen. Daarom wil GroenLinks het burgers zo gemakkelijk mogelijk maken om hun afval te scheiden.

Werk maken van dierenwelzijnDieren maken deel uit van onze dagelijkse leefomgeving. Veel inwoners van onze gemeente hebben een gezelschapsdier, zoals een hond, kat, cavia of konijn. In onze gemeente hebben we veel buitengebied met boerderijen. Daar zijn geen megastallen en die mogen er ook noo-it komen. Ook voor andere bio-industrie is in onze gemeente geen plaats.

GroenLinks streeft naar een economisch gezond buitengebied, waar boeren naast hun boerenbedrijf de gelegenheid krijgen voor verwante economische activiteiten, zoals een kleine camping, zorgboerderij, verkoop van produkten, bed & breakfast. We willen koeien in de wei te zien. De gemeente ondersteunt biologische en ecologische bedrijven door een markt voor hun produkten te organiseren op zaterdag in Leidschenhage.

Voor GroenLinks staat ook voor dieren het recht op een goed leven vast; zij zijn immers geen product, maar levende wezens! Voor hun welzijn is er aandacht en controle vanuit de gemeente. Mensen die dieren mishandelen worden opgespoord en bestraft. Ook neemt de gemeente de verantwoordelijkheid dat er in onze gemeente een goed dierenasiel is of dat voldoende gebruik gemaakt kan worden van asiels in andere gemeenten.

10

Actiepunten:

• een investeringsprogramma groene energie;• Leidschendam-Voorburg is schaliegasvrij;• voorbeeldfunctie gemeente op alle milieuonderwerpen, ook op het gebied van afval-

preventie en gescheiden aanbieden van afval;• scheiden van afval is norm, gemeente stimuleert gescheiden aanbieden afval;• meer gebruik LED-verlichting op straat;• prestatieafspraken wooncoöperaties vergaande energiebeperkende maatregelen bij

oud- en nieuwbouw;• een bescheiden recreatief knooppunt in Stompwijk, bemenst door mensen met een

beperking; • meer hoge beplanting langs alle autowegen, betekent beetje minder geluidhinder,

ziet er stukken beter uit; • mogelijkheid gemeentelijke vergoeding aan inwoners voor onderhoud van hun ‘ei-

gen’ gemeentelijke plantsoen; • jaarlijkse subsidie Stichting Stadspark Rusthout;• programma stimuleren stadlandbouw; • meer speciale hondenuitlaatplekken, waar honden zonder halsband kunnen rennen

en stoeien;• in bestemmingsplannen broedgelegenheden en nestmogelijkheden voor vogels

veiligstellen;

11

12

“GroenLinks wil dat iedereen mee kan doen aan de samen-

leving en optimale kansen heeft om zich te ontplooien en zijn

leven zelf vorm te geven.”

13

Eerlijk delenDe verzorgingstaat is voorbij, zegt men; we leven in een participatiemaatschappij. De gemeente is ineens regie-gemeente. Deze woorden verdoezelen de feiten. Men bezuinigt keihard op sociaal beleid. GroenLinks streeft naar een solidaire samenleving, waarin welvaart en middelen eerlijk verdeeld worden.

Wij willen dat iedereen mee kan doen aan de samenleving en optimale kansen heeft om zich te ontplooien en zijn leven zelf vorm te geven. GroenLinks wil mensen sterker maken. Onze visie op jeugd en onderwijs en onze sociale politiek zijn daarop gericht.

Alle kinderen verdienen een goede start met hoogwaardige kinderopvang en goed onderwijs dat achterstanden wegwerkt en talenten ontwikkelt. Het is funest voor hun kansen als kinderen opgroeien in armoede. Armoede willen we bestrijden met een ruimhartig minimabeleid, maar vooral door sociaal-economische participatie te bevorderen: mensen ondersteunen bij het vinden van werk of een andere maat- schappelijke activiteit.

Een volwaardig inkomen, goed onderwijs, passende huisvesting en een veilige woon- en leefomgeving zijn belangrijk. Ook sport en kunst en cultuur horen wat GroenLinks betreft in dat rijtje thuis. Ze verrijken het leven. Daarom willen we dat zoveel mogelijk mensen hiermee in aanraking komen.

Meedoen met een beperkingMensen met een beperking (fysiek/verstandelijk/psychisch) moeten zélf keuzes kunnen maken en moeten de baas kunnen blijven over hun eigen leven en actief kunnen deel-nemen aan de samenleving. De gemeente ondersteunt hen om de belemmeringen die zij daarbij ondervinden weg te nemen. Het betrekken van de doelgroep voor de juiste concrete invulling van het beleid is van groot belang hierbij.

Zorg in de buurtVoor GroenLinks blijft de gemeente verantwoordelijk voor het aanbod van zorg en voor-zieningen. Ons voorstel is dat de gemeente een of meer uitvoeringsorganisaties aanwijst die voor de gemeente taken uitvoeren.

Een van die organisaties is voor ons WOEJ (Welzijn, Oud En Jong). Een andere organisatie – bijvoorbeeld Florence of WoonZorgcentra Haaglanden (WZH) – kan dan de thuiszorg in onze gemeente organiseren. Er mag geen verschraling meer van de thuiszorg plaatsvinden. Thuiszorg mag niet vervangen worden door schoonmakers, de signaalfunctie moet blijven. Voor GroenLinks is de grens van uitbesteding en aanbesteding bereikt.

IEDEREEN DOET ERTOE

14

Ook voor ondersteuning van mantelzorg maakt de gemeente afspraken met een uitvoerings- organisatie die ondersteuning biedt dat mensen deze zware taak vol kunnen houden.

DecentralisatiesHet rijk decentraliseert heel veel zorgtaken naar gemeenten. Hoeveel twijfels GroenLinks ook heeft bij de wenselijkheid van die decentralisatie, feit is dat Leidschendam-Voorburg en andere gemeenten voor 2015 plannen moet hebben liggen voor de overname van zorg en jeugdhulp. Dan is de gemeente verantwoordelijk voor die taken. Helaas is er veel minder geld beschikbaar om die taken te kunnen vervullen. Het is daarom absolute noodzaak de deskundigen bij de plannen te betrekken en dat zijn de mensen die zorg krijgen en die zorg verlenen!

De gemeente moet volgens GroenLinks luisteren wat mensen nodig hebben om zelfstandig in de samenleving te blijven functioneren. Iedereen doet ertoe. Het mag niet exclusief aan de ambtenaren overgelaten worden hoe en wat de zorg voor mensen gaat worden na 2014.

Welzijn op receptDe huisarts is vaak de eerste die te maken krijgt met klachten van inwoners over hun gezondheid en welbevinden. De in de meeste gevallen verwijst de huisarts door naar ver-dere medische zorg. Maar als de huisarts naar welzijn verwijst, krijgt preventie – in plaats van een curatieve aanpak – een kans. Dit bespaart kosten in de zorg. GroenLinks wil dat de gemeente afspraken maakt met huisartsen over Welzijn op recept.

Maatschappelijke batenWaar gemeenten de lasten dragen van maatschappelijke ondersteuning en welzijn, komt een belangrijk deel van de baten bij anderen terecht. Zorgverzekeraars hebben bijvoorbeeld minder kosten dankzij het succes van preventief handelen door welzijn. Of woning- corporaties die achterstallige huuropbrengsten ontvangen, dankzij succesvolle schuld-hulpverlening.

Voor GroenLinks ligt het voor de hand dat zij een bijdrage kunnen leveren aan de lasten. De gemeente heeft met deze, en andere, organisaties, een inspanningsverplichting om de kosten tussen deze partijen eerlijk te delen.

Vluchtelingen en asielzoekersErkende vluchtelingen moeten als nieuwkomers de Nederlandse taal leren. Daarnaast krij-gen ze een aanbod voor reïntegratie of participatie. Dit meedoen in de maatschappij draagt bij aan een snelle integratie op de arbeidsmarkt.

15

Asielzoekers hebben een onzeker bestaan in ons land. Ze verblijven voor korte of langere tijd onder sobere omstandigheden in grote asielzoekerscentra of terugkeer- locaties. Ondanks plechtige beloftes vanuit Den Haag lukt het niet altijd om uitgepro-cedeerde asielzoekers veilig te laten terugkeren naar hun herkomstland.

Gemeenten krijgen dan te maken met illegale plaatsgenoten die, als ze niet kunnen ter-ugvallen op alternatieve opvangvoorzieningen, op straat zwerven en soms slachtoffer worden van uitbuiting. Daarom vindt GroenLinks dat onze gemeente uitgeprocedeerden moet opvangen om te voorkomen dat ze als illegaal op straat belanden.

WijkvoorzieningenDe wijk of buurt is dé plek waar mensen elkaar ontmoeten en samenleven. Voor de leefbaarheid en de veiligheid in een wijk is niet alleen de fysieke structuur belangrijk, maar ook de verbanden tussen de bewoners. Voor het welbevinden van mensen is het belangrijk dat ze elkaar kunnen ontmoeten, elkaar kennen, invloed op hun omgeving kunnen uitoefenen en verantwoordelijkheid kunnen nemen.

GroenLinks wil investeren in wijkvoorzieningen, ontmoetingsplekken en ontplooiings- mogelijkheden. Mensen die kwetsbaar zijn krijgen extra aandacht, door ze te betrek-ken en aan te spreken op hun mogelijkheden, en ze te ondersteunen als ze het zelf niet redden.

Actiepunten:

• gemeente geeft voorbeeld en biedt ruime mogelijkheden voor werkervarings- en stageplekken;

• Ooievaarspas voor mensen met een inkomen tot 130% bijstandsniveau, afschaffen eigen bijdrage;

• zorgloket in iedere wijk;• sociaal fonds wordt aangevuld tot Euro 50.000,-, dit fonds voert actief beleid om

mensen te bereiken;• fonds leergeld wordt eveneens aangevuld tot Euro 50.000,-, dit fonds ondersteunt

alle schoolgaande kinderen die een steuntje in de rug nodig hebben.

16

“Op de woningmarkt moet meer betaalbare woonruimte beschik-

baar komen: er is meer keuze nodig voor jongeren en jonge

gezinnen met een laag inkomen.”

17

Wonen in de bebouwde komOveral wordt geknibbeld op de open, groene ruimte: voor wegen, woningen en bedrijventerreinen. Ons landschap wordt eenvormiger, versnippert en verrommelt. Tegelijk hebben we open groengebieden (parken, bossen, natuurgebieden en recreatie- terreinen) nodig om te spelen, te luieren, te sporten – voor onze dagelijkse ontspanning.

GroenLinks wil meer en beter onderhoud van de vele – soms monumentale – parken in onze gemeente. Onze gemeente heeft nog fraai buitengebied. Het is voor GroenLinks onbespreekbaar dat in het buitengebied woningen worden gebouwd. We hebben die ruimte te hard nodig voor recreatie, landschap en natuur.

Dat betekent dat er alleen nog gebouwd kan worden in de bebouwde kom. Daar is ruimte genoeg. Onze gemeente is ‘kampioen leegstand van kantoren’. Uiteindelijk is sloop van deze kantoren de enige mogelijkheid om het probleem van leegstand op te lossen. Dat vraag veel aandacht en stimulering van het gemeentebestuur om de eigenaren te over- tuigen van deze optie. Zonder een actieve gemeente gebeurt er niets de komende vier jaar en laten de eigenaren hun eigendommen verloederen met alle negatieve gevolgen van dien voor de omgeving.

GroenLinks pleit hier voor actief beleid; al levert het niet direct iets op, het is een kwestie van volhouden. Ooit moet immers het CBS-gebouw, het grootste leegstaande kantoorgebouw van Nederland, worden gesloopt of verbouwd tot woningen.

Goedkope woningenOp de woningmarkt moet meer betaalbare woonruimte beschikbaar komen: er is meer keuze nodig voor jongeren en jonge gezinnen met een laag inkomen. Dat geldt ook voor ouderen die zorg nodig hebben, maar zelfstandig willen blijven wonen.

In onze gemeente worden te weinig goedkope woningen gebouwd, zowel in de huur- als de koopsector. GroenLinks wil tenminste 30% betaalbare woningen in elk bouw-project realiseren. Om dat mogelijk te maken moeten projectontwikkelaars, wanneer zij niet aan dat quotum voldoen, een bijdrage storten in een vereveningsfonds. Landelijke wetgeving maakt dat mogelijk.

DuivenvoordeHet grootste project in onze gemeente is de Duivenvoordecorridor tussen Leidschen-dam en Voorschoten. Het project kost meer dan € 80 miljoen. In dit project worden oude kassen opgeruimd en wordt het gebied ingevuld met groen en recreatie. Alleen wordt het project betaald uit woningbouw.

WONEN & VERKEER

18

Er dreigen nu honderden woningen te worden gebouwd, zodat wandelaars en fietsers in de toekomst tussen de huizen lopen en fietsen. GroenLinks heeft een alternatief dat het ruimtebeslag van de woningbouw aanzienlijk verminderd. De opbrengsten zijn vrijwel gelijk. Alleen streeft deze gemeente naar de bouw van villawijkjes en daar passen enkele fraaie appartementsgebouwen niet in.

DamcentrumHet een na grootste project in onze gemeente is het Damcentrum. Inmiddels zijn er een groot aantal woningen gebouwd en worden ze voor het grootste deel ook bewoond. Groen-Links hoopt dat ook de resterende woningen gebouwd, verkocht of verhuurd zullen worden. Dat is alleen maar goed voor onze gemeente.

Wanneer alle woningen gebouwd zullen worden, is bij lange na nog niet zeker. Als ze gebouwd en verkocht worden, kost het project Damcentrum de gemeente geen extra geld. Dat wordt dus afwachten. Het project kostte de samenleving al meer dan € 6 mln belasting-geld en dan moet er nog een oplossing komen voor de parkeergarage onder het Damplein.

In deze garage is het parkeren gratis; alle huishoudens in Leidschendam-Voorburg hebben er inmiddels via de gemeentelijke belastingen ieder wel tussen € 200,- (huurders) en 400,- (bewoners/eigenaren) voor neergeteld. GroenLinks wil de garage zo snel mogelijk aan de markt verkopen (al zal het eerder weggeven zijn) om verdere kosten voor alle inwoners te vermijden.

Ruim baan voor fiets en OVDe groei van onze mobiliteit lijkt een nauwelijks te keren ontwikkeling. GroenLinks realiseert zich dat zonder de auto onze maatschappij niet meer kan functioneren en zeker in buitengebieden onmisbaar is geworden. Voor noodzakelijk autogebruik moet altijd ruimte blijven. Tegelijk worden de nadelen van het toenemende autogebruik steeds duide- lijker zichtbaar. Het asfalt rukt op. Ook op het gemeentelijke wegennet neemt het verkeer de komende jaren (tot 2030) met 40% toe. Dat vindt alleen GroenLinks een bezwaar!

GroenLinks pleit ervoor dat deze trend bij wordt gestuurd, maar daarvoor is nodig dat er jarenlang consequent beleid over alle modaliteiten (auto, fiets, openbaar vervoer, wandelen) wordt gevoerd. Helaas is er binnen deze gemeente vrijwel alleen aandacht voor het auto- verkeer. De groei van het verkeer leidt ook tot een onveiliger leefomgeving, vooral voor kinderen. Langs veel wegen verslechtert de luchtkwaliteit. We hebben last van het perma-nente lawaai. Door de groei van het autoverkeer en de opkomst van zwaardere auto’s zal dit alleen nog maar toenemen.

19

Ook ons klimaat kan de verdere groei van het autoverkeer niet aan. Het autoverkeer is één van de belangrijkste veroorzakers van de klimaatcrisis. De rol van de gemeente moet vooral zijn het aantrekkelijker maken van wandelen, fietsen en openbaar vervoer.

ParkerenWaar parkeerproblemen zijn, kiest de gemeente voor een oplossing die op die situatie is toegesneden. Voor GroenLinks is uitgangspunt dat de gebruikers van parkeer-voorzieningen betalen voor de kosten. Bouw- en exploitatiekosten van parkeergarages worden niet betaald door de belastingbetaler, maar door de gebruiker.

Rotterdamsebaan, parallelstructuur A4, Norah/N14, Rijnlandroute/RW11Voor uitbreiding van wegen in onze regio zijn de komende jaren miljarden beschikbaar. Al die projecten leiden tot meer verkeer, meer geluidhinder, meer luchtverontreiniging en minder groene ruimte. GroenLinks heeft op basis van de cijfers van Haaglanden aangetoond dat een project als de Rotterdamsebaan geldverspilling is. Maar dat maakt niet uit; ook de gevolgen voor omwonenden spelen – uiteindelijk – voor de huidige bestuurspartijen geen rol in de discussie.

GroenLinks is tegen al deze uitbreidingen van het wegennet; dat is symptoom- bestrijding. Het geld kan beter besteed worden aan openbaar vervoer en fiets; dat leidt tot een betere oplossing van de verkeersproblemen in onze regio.

StompwijksewegDe Stompwijkseweg is versleten en is aan vernieuwing toe. Alleen is een volledige vervanging van de weg zo goed als onbetaalbaar. De kostenschattingen zijn ergens tus-sen € 25 en 30 mln. Bovendien is er de kans dat door zwaar verkeer de nieuwe weg op-nieuw aan gort gereden wordt. Dat probleem moet eerst worden opgelost.

GroenLinks wil dat er een open en transparante afweging wordt gemaakt tussen alle mogelijke varianten die liggen tussen continu opknappen en volledig vernieuwen. En niet onbelangrijk; de inwoners van Stompwijk en Leidschendam moeten ruim de gelegenheid krijgen voor inbreng in deze afweging.

In de tussentijd moet de aanleg van de eerste fase rondweg Stompwijk worden stilgelegd om te voorkomen dat de gemeente het budget voor de weg twee keer uitgeeft.

20

Actiepunten:

• een groene invulling van de Duivenvoordecorridor;• afspraken met corporaties over behoud van voldoende betaalbare huurwoningen;• in kaart brengen woonlasten, afspraken over voorkomen energiearmoede en moge-

lijkheden voor tijdelijke woonlastenondersteuning voor huurders;• geen nieuwe woningen in het groene buitengebied;• binnenstedelijk bouwen op oude bedrijfsterreinen en kantoorlokaties;• minimaal 30% sociale woningbouw;• invoeren vereveningsfonds sociale woningbouw;• meer woningen voor mensen met een beperking;• nieuwbouw toetsen op levensloopbestendigheid en duurzaam bouwen;• mogelijk maken kleinschalige woonvormen voor senioren en kangaroowoningen om

mantelzorgers te ontzorgen; • langjarig investeringsprogramma fietsvoorzieningen;• geen nieuwe wegen, geen uitbreiding van wegen; • onderzoeken van een kwaliteitsprong in OV na 2020.

21

“GroenLinks is tegen uitbreiding van het wegennet; dat is

symptoombestrijding. Het geld kan beter besteed worden aan

openbaar vervoer en fiets.”

22

SPORT, ONDERWIJS & CULTUUR

Meer mensen in bewegingGroenLinks wenst dat de mogelijkheid te kunnen sporten voor elke inwoner in Leidschen-dam-Voorburg beschikbaar is. We stimuleren iedereen om te gaan sporten en sporten moet voor iedereen mogelijk zijn. Tegenwoordig is er veel commercieel en veel niet-commercieel aanbod van sportvoorzieningen; dat is voor GroenLinks geen item, omdat met de Ooievaars- pas alle inwoners van alle voorzieningen gebruik kunnen maken.

Samenwerking tussen sportverenigingen en onderwijs, de naschoolse opvang, fitnesscentra en zorginstellingen wordt gestimuleerd. Dat kan leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen op accommodaties, omdat er dan minder voorzieningen nodig zijn.

De gemeente regisseert kennismakingsprogramma’s voor kinderen en voor ouderen bij verschillende sportverenigingen en sportaanbieders. Een gezonde leefstijl begint op jonge leeftijd; Groen Links wil in samenwerking met sportverenigingen programma’s opzetten met extra aandacht voor jongeren met overgewicht. De gemeente zorgt voor goede sport-hallen, zwembaden en sportvelden en betaalbare tarieven voor toegang. Sporten is gezond, ontspannend en draagt bij aan sociale cohesie, integratie en tolerantie.

Een leven lang leren, passend onderwijs voor iedereenEr is de afgelopen jaren veel geinvesteerd in onderwijsgebouwen. Dat is een goede zaak, vindt GroenLinks. Goed onderwijs is alleen mogelijk in schoolgebouwen die schoon, veilig, comfortabel en groen zijn. Maar ook de komende jaren moet dat investeringsprogramma doorlopen. We zijn er nog niet.

Ook is er aandacht van de gemeente nodig om voor alle inwoners die dat nodig hebben onderwijs aan te bieden, van heel jong tot heel oud. Onderwijs is de weg naar goede kansen in de samenleving en voor de samenleving de weg naar economische groei. Alle kinderen met kans op taalachterstand nemen deel aan voorschoolse educatie. Ook volwassenen krijgen een (tweede) kans om taal en andere achterstanden weg te werken.

Werkloze jongeren volgen een leerwerktraject. Scholen krijgen ook een bredere functie. Iedere school is een kindcentrum. Kinderen kunnen er de hele dag terecht voor onderwijs en kinderopvang. Er wordt samengewerkt met welzijns-, culturele en sportverenigingen en zorginstellingen. De school is een afspiegeling van de buurt. Vrije schoolkeuze van de ouders staat voorop.

23

CultuurKunst en cultuur horen erbij: Kunst en cultuur kunnen verrassen, stimuleren en in-spireren; ze verrijken het leven. Het is goed toeven in een gemeente met een rijk en gedifferentieerd cultureel aanbod en een actief verenigingsleven. Een bloeiend kunsten-klimaat draagt bij aan een vitale en creatieve samenleving. Een samenleving die kritisch over zichzelf nadenkt om zich te kunnen vernieuwen en veranderen, kan niet zonder kunst die nieuwe perspectieven op de samenleving ontwikkelt. In een gemeente met een sterke culturele sector willen ondernemers bovendien graag investeren.

GroenLinks wil het culturele aanbod in Leidschendam-Voorburg versterken en ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen hier aan deelnemen. Kunst en cultuur horen erbij! Uitgaven voor kunst en cultuur zijn voor GroenLinks geen sluitstuk van de begroting of afhankelijk van de economische ontwikkeling.

In onze gemeente hebben we twee oude historische kernen. Dat is veel waard, voor de economie, voor de levendigheid en voor de naam van onze gemeente bij mensen van buiten. De beide musea – Hofwijck en Swaensteijn – behoren hun museale functie te kunnen vervullen. Daarvoor is een kleine subsidie nodig. GroenLinks wil dan ook deze subsidie in standhouden en niet afschaffen, zoals nu het plan is. Ook Vlietpop is weg- bezuinigd, GroenLinks wil bezien of dat teruggedraaid kan worden. De beide theaters – een in Voorburg en een in Leidschendam – moeten beide een mooi programma kunnen laten zien.

Soms is geld niet eens het probleem. De gemeente zou meer actief met verenigingen en instellingen kunnen zoeken naar oplossingen in plaats van zich te fixeren op regels en procedures.

Actiepunten:

• behoud van de zwembaden de Fluit en Forumkwadraat;• alle sportverenigingen aanbieder Ooievaarspas;• in iedere wijk een speeltuintje en een sportveldje;• iedere school een pestprotocol;• in iedere wijk een kindcentrum waar kinderen de hele dag terecht kunnen;• Vlietpop terug;• twee volwaardige musea en twee volwaardige theaters.

24

“Goed onderwijs is alleen mogelijk in schoolgebouwen

die schoon, veilig, comfortabel en groen zijn.”

25

DEMOCRATIE

Geen inspraak, maar participatieLeidschendam-Voorburg betrekt haar inwoners bij beleid! GroenLinks staat voor democratie, waarbij inspraak en participatie van de inwoners worden aangemoedigd. Nu is inspraak, het aanhoren van inwoners, en gewoon doorgaan met het ingezette beleid.

GroenLinks wil dat anders: een gemeenschap voor en met mensen, waar mensen participeren waar dat mogelijk is; in wijkcentra, op burgernet, in buurtveiligheidteams, in werkgroepen en vooral ook bij de Openraadhuis-bijeenkomsten. GroenLinks wil dat het gemeentebestuur toegankelijk en transparant is. Daarom moet de gemeente durven experimenteren met nieuwe vormen van zeggenschap en inspraak. De afstand die er is tussen gemeentebestuur en bevolking kan op deze manier verkleind worden.

Ook initiatieven als Rusthout, waarbij vrijwilligers een prachtige stadstuin ontwikkelen, moeten veel meer gestimuleerd worden. Nu lijkt het soms dat onze gemeente actieve inwoners alleen maar lastig vindt.

Sterke wijkenDe meeste mensen redden zichzelf wel en die mensen moet een gemeente niet lastig vallen met bureaucratie. GroenLinks pleit dat de gemeente zo veel mogelijk digitale loketten opent, waar inwoners informatie kunnen krijgen en zaken kunnen regelen voor de inrichting van hun wijk, zoals speelvoorzieningen voor kinderen, inrichting van groen en plaatsen van fietsenrekken.

Betrokkenheid naar elkaar is belangrijk voor het gevoel van veiligheid en welzijn. Groen-Links wil juist in deze tijd investeren in de wijkcentra, welke de ontmoetingsplekken zijn voor jong en oud. Daar kunnen activiteiten gedaan worden die het leven veraan-genamen en die een probaat middel zijn tegen de eenzaamheid. En de mensen die juist wel behoefte hebben om iemand te spreken, of niet erg thuis zijn in de digitale wereld, kunnen er terecht.

Actiepunten:

• inwoners in een vroeg stadium betrekken bij ontwikkelingen in hun buurt; • bij problemen met langere duur een contactambtenaar voor inwoners;• meer experimenteren met verschillende vormen van inspraak.

26

“GroenLinks wil juist in deze tijd investeren

in de wijkcentra, ontmoetingsplekken voor jong en oud. ”

27

BezuinigingenEr is crisis, er moest en er moet bezuinigd worden. Er moest zelfs fors bezuinigd worden, dat vond ook GroenLinks. Leidschendam-Voorburg is nu een financieel uiterst gezonde gemeente. In de afgelopen jaren heeft de gemeente tientallen miljoenen reserves opgebouwd om de financieel magere jaren te overbruggen. Jammer is wel dat er veel meer bezuinigd is dan het gemeentebestuur aan haar bevolking vertelde dat nodig was en dat het gemeentebestuur in deze crisis weigert haar reserves voor deze magere jaren uit te geven.

In deze magere jaren sparen we door, totdat de crisis voorbij is. Dat is vooral jammer, omdat dat heeft geleid tot spijkerharde bezuinigingen op alle sociale, culturele en maatschappelijke behoeften. Dat heeft ertoe geleid dat er afgelopen jaar geen tiendui-zend euro beschikbaar was om de weggeefwinkel een onderkomen in een gebouw van de gemeente onder te brengen, maar in 2012 wel ruim € 4 mln aan reserves is bijgeboekt.

Waarom moest het stadsmuseum om haar bezuinigstaakstelling van € 50.000,- te halen haar enige beroepskracht ontslaan, als de gemeente meer dan € 120 mln reserves heeft?

Sober en doelmatigGroenLinks is voor een sober en doelmatig financieel beleid. Vier jaar geleden heeft GroenLinks aangegeven met de omvang van de bezuinigingen te kunnen leven, maar niet met de manier waarop werd bezuinigd. Er zijn keuzes gemaakt en die keuzes konden anders.

Nu nog moet deze gemeente zuinig zijn, maar straffe bezuinigingen zijn niet meer nodig. De gemeente Leidschendam-Voorburg is een rijke gemeente met een fors vermogen in de vorm van € 129 mln aan reserves en voorzieningen plus nog een fors aandelenpakket (Eneco, Dunea en BNG).

De gemeente moet het geld niet over de balk gooien, maar voor een beetje meer kan de gemeente het leven van veel inwoners, veel verenigingen en instellingen makkelijker maken. Dan is Leidschendam-Voorburg niet alleen een groene woonstad, maar ook een sociale en levendige stad.

FINANCIËN

Miljoenen verlorenVoor een vitale gemeente is het belangrijk dat er transparantie en inzicht is over de financiën. Het gebeurt met grote regelmaat dat begrotingen en jaarrekeningen zoekplaatjes zijn voor de gemeenteraad en voor inwoners.

Er zijn tonnen, zo niet miljoenen, besteed aan prestigeprojecten als het bouwproject Marcellus Emantslaan, het recreatief knooppunt Stompwijk en de parkeergarage onder het Damplein. Er zijn miljoenentekorten bij de GGD en Avalex.

Het college moet duidelijk maken waar en hoe geld besteed wordt en, waar het mis gaat, verantwoording afleggen. Dat is de afgelopen periode te vaak niet gebeurd. De komende raadsperiode zal GroenLinks pleiten voor het over meerdere jaren volgen van projecten en ontwikkelingen; nu worden problematische projecten beetje bij beetje afgerekend, zodat de volle problematiek moeilijk te volgen is.

GroenLinks is ook voor een sterke, onafhankelijke rekenkamercommissie die handel en wandel van het gemeentebestuur volgt en die adviezen geeft voor verbetering van organisa-tie en beleid.

Actiepunten:

• veel minder inhuur externe deskundigen met aparte verantwoording in jaarrekening; • alle gemeentelijke stukken direct in te zien op internet met alle achterliggende docu-

mentatie;• een stevige onafhankelijke rekenkamercommissie;• transparantie en duidelijkheid bij grote projecten.

28

“Het college moet duidelijk maken waar en hoe geld besteed wordt en, waar het mis gaat, verantwoording

afleggen. Dat is de afgelopen periode te vaak niet gebeurd.”

29

1. Floor Kist (1966)

2. Jeroen van Rossum (1981)

3. Henk Knoester (1948)

4. Suheyla Sokcuoglu (1965)

5. Marjolijn dos Santos (1977)

6. Ronald Paping (1956)

7. Frank Bus (1962)

8. Frans Prins (1958)

9. Margreet Wapenaar (1956)

10. Wouter Berendse (1966)

11. Rob Kniesmeijer (1958)

12. Marian Cornelissens (1957)

De eerste vier kandidaten van de lijst: Floor, Jeroen, Henk & Suheyla

ONZE KANDIDATEN

30

“Het is crisis!” Ja, dat weten we nu wel. Maar wat gaan we eraan doen?!

Veel ondernemers en veel economen weten dat je alleen uit een crisis komt als je in-vesteert in de toekomst. Dat je alleen uit een crisis komt als je met anderen samenwerkt om weer iets nieuws en moois te maken. Als je creativiteit hebt en lef om duidelijke keuzes te maken.

GroenLinks weet al tientallen jaren waar grote ondernemingen langzaamaan achter komen: dat duurzaamheid werkt en ook nog loont. Kijk naar zonne-energie, kijk naar afvalscheiding. Het werkt!

Ook nu willen we meer creativiteit mogelijk maken. En het gaat er niet om dat alleen GroenLinks goede ideeën heeft, maar dat we de goede ideeën in de samenleving een kans geven. Kijk naar Rusthout, waar vrijwilligers een prachtig stadspark hebben aangelegd.

Maar er moet nog zoveel bezuinigd worden. Dat is waar, maar dat wil niet zeggen dat er geen investeringen meer mogelijk zijn. Ik zie veel kansen in de samenwerking in zorg en welzijn. Maar dan wel op een eerlijke manier. Als allerlei preventieve maatregelen door welzijnsinstellingen kosten bij zorgverzekeraars besparen is het niet raar om hen te vragen mee te betalen. Of als de inspanningen voor schuldhulp verhuurders en woning-corporaties geld opleveren, dan is het niet raar dat ze daaraan meebetalen.

En dit is meer dan de rekening door te schuiven. Want misschien kunnen zorgverzeker-aars en woningcorporaties weer op een andere wijze meehelpen. Het gaat erom dat we de inspanningen van iedereen op een handige manier bundelen, op een handige manier bij elkaar brengen. Dat we de energie en kracht die er in de samenleving is aanspreken en vooral een kans geven.

Een overheid die alleen bezuinigt hindert die kansen. Een overheid die alles als finan-cieel plaatje ziet, heeft geen oog voor maatschappelijke initiatieven en goede ideeën. Terwijl we die ideeën en initiatieven op dit moment zo ontzettend hard nodig hebben.Ik wil ze de komende vier jaar die kansen een kans geven. Ik wil niet alleen eerlijk delen, maar ook dat ieder eerlijk bijdraagt. Ik wil niet een hindergemeente, maar een ‘er-op-uit’-gemeente die durft te hopen, omdat je ze dan pas boven verwachting iets kan bereiken.

Ik hoop dat u met ons mee doet.

Floor KistLijsttrekker

NAWOORD

31

Colofon

Programmacommissie: Rob Kniesmeijer Petra van Duijn

Meelezers: Floor Kist Marian Cornelissens

Opmaak: Jeroen van Rossum