Kijken naar motoriek

Systematische screening: een utopie?

Paul De Cock COS Leuven

Kleuters in beweging ontwikkeling

spelenderwijs

Kleuters in beweging rennen springen dansen gooien vangen klimmen fietsen tekenen ...

Motoriek is een tweewieler?

‘Grootmotoriek’

Fijne motoriek

geen identieke tweeling

Motoriek is een veelheid

Kracht Evenwicht Behendigheid Snelheid Beheersing & coördinatie Precisie Handvaardigheid Inschatting (perceptie !)

Motoriek beoordeelbaar?

Factor ‘g’ Beweging in ontwikkeling - leeftijd Jongens – meisjes Kwantiteit – kwaliteit Samenhang met andere

ontwikkelingsdomeinen

Evaluatie

Observatie individueel / groep Bevraging ouders / leerkrachten (test - neuromotorisch) onderzoek

Wie wordt onderzocht? (risico-groepen bv kinderen met laag geboortegewicht)

Wie onderzoekt? Wat?

Beoordeling motorische ontwikkeling

Systematische beoordeling

Screening (transversaal) vals + / - Surveillance (longitudinaal) Test (criterium?)

validiteit betrouwbaarheid / herhaalbaarheid

(intra-inter) haalbaarbeid (tijd – ruimte - materiaal)

Waarom beoordelen?

(vroeg)detectie delay – deviance – disease

interventie stimuleren – remediëren

voorkomen en behandelen

Detectie

botaandoening spierziekte (vb. spierziekte van

Duchenne) neuropathie (vb. Charcot Marie Tooth) bindweefselpathologie afwijking sensorium centraal zenuwstelsel

Beweging en CZS

voorhoornpathologie (Kugelberg-Welander)

hersenen CP tumor structurele afwijking CZS (aangeboren –

verworven ‘functionele’ afwijking CZS (vb. tremor)

Motoriek en hersenen progressieve aandoeningen (genetisch-

metabool)vb. adrenoleucodystrofie

Hallervorden-Spatz ataxia telangiëctasia Kearns-Sayre …

geassocieerd: cognitieve beperkingen – ADHD – autisme

Developmental Coordination Disorder

ataxia telangiectasia

Kearns-Sayre (ophtalmoplegia plus)

oogbewegingen beperkt ptose verlies spierkracht cardiale ritmestoornis

Klinisch onderzoek blijft onvervangbaar

huid oogbewegingen tongmobiliteit spiermassa (kuiten te dik / te dun) vorm voeten peesreflexen (paradox?) hoofdomtrek kleine anomalieën soms van groot

belang

Developmental Coordination Disorder

Definitie: - motorische achterstand,

coördinatiegestoord, onhandig (ifv leeftijd)- interfereert met ADL en schoolresultaten- niet ten gevolge van een somatische

aandoening- geen pervasieve ontwikkelingsstoornis- indien mentaal geretardeerd, dan zijn de motorische problemen ernstiger dan verwacht voor dat IQ IQ > 70

Prevalentie:

Soft signs

Bv. geassocieerde bewegingen hielengang diadochokinese pianotage mond openen – vingers spreiden

leeftijdsafhankelijkaspecifiek

(Cor-)relaties?

dagelijks leven - test vragenlijst – test test – test testonderdeel - geheel

motoriek – intelligentie motoriek - leren

Studies in Leuven toepasbaarheid buitenlandse testen

normen leeftijdsgroepen

gebruik vragenlijsten ouders – leerkrachten vragenlijst vs test

balvaardigheid als insteek DCD leereffect als criterium?

M-ABC – kleutervolgsysteem variabiliteit (en evolutie!) jongens - meisjes

Zet kleuters in beweging

kijken is begin? spelen =

oefenen ruimte gelegenheid tijd samen pret

Vragen & Problemen

scheidingslijn(en) – identificatie wie vraagt? – wie test? verwijzen

wie? waarheen? ouders

wat met leerzorg morgen? Quid GON?

Mogelijkheden CLB’s

team (informatie vanuit meerdere kanalen – disciplines)

synergie school – CLB positieve context

(bewegingsopvoeding) 2-stappen consult arts?