[KiloBooks.Com]-Thiet bi va cong nghe tham Cacbon trong nhiet luyen.docx

7/21/2019 [KiloBooks.Com]-Thiet bi va cong nghe tham Cacbon trong nhiet luyen.docx

http://slidepdf.com/reader/full/kilobookscom-thiet-bi-va-cong-nghe-tham-cacbon-trong-nhiet-luyendocx 1/75

Chương 1: Tổng quan về công nghệ xử lý bề mặt và ý nghĩa trongcông nghiệp sản xuất

Nhiệt luyện có vai trò như thế nào trong sản xuất cơ khí? Các nhàc!a ch"ng ta #$ %uan t& #'u tư #"ng (c cho nguy)n c*ng này+ ,&ulà giải -há- t.ng tính c/nh tranh trong *i trư0ng h1i nh2- #òi h3ingày càng kh4t kh5 v6 chất lư7ng?

8rư9c khi t: hi;u vai trò c!a nhiệt luyện # h7- ki #ến nhiệt #1xác # nh> gi@ nhiệt t/i #ó 1t th0i gian thích h7- rAi là ngu1i v9i t#1 nhất # nh #; là thay #Bi tB ch(c> o #ó Diến #Bi cơ tính và cáctính chất khác th5o -hương hư9ng #$ chEn trư9c+

Nhiệt luyện chF là thay #Bi tính chất c!a v2t liệu Gch! yếu là v2t ki lo/iH DIng cách thay #Bi cấu tr"c D)n trong à kh*ng là thay #Bh:nh áng và kích thư9c c!a chi tiết+ Nhiệt luyện chF là thay #Bi tính chất c!a v2t liệu Gch! yếu là v2t ki lo/iH DIng cách thay #Bi cấu tr"c D)n trong à kh*ng là thay #Bh:nh áng và kích thư9c c!a chi tiết+

8rong chế t/o cơ khí> nhiệt luyện #óng vai trò %uan trEng v: kh*nnh@ng nó t/o cho chi tiết sau khi gia c*ng cơ nh@ng tính chất c'n à còn là t.ng tính c*ng nghệ c!a v2t liệu+ J: v2y có th; nói nhiệtluyện là kh&u %uan trEng kh*ng th; thiếu #ư7c # y)u c'u cơ tính càng cao th: s< lư7ngchi tiết c'n nhiệt luyện càng nhi6u+ , #; #ánh giá tr:nh #1 ngành chế t/o cơ khí -hải c.n c( vào tr:nh#1 nhiệt luyện> DLi v: = gia c*ng cơ khí chính xác nhưng nếu kh%ua nhiệt luyện ho c chất lư7ng nhiệt luyện kh*ng #ả Dảo th: tuBthE c!a chi tiết cOng kh*ng cao và (c #1 chính xác c!a áy óckh*ng còn gi@ #ư7c th5o y)u c'u+

Nhiệt luyện n&ng cao chất lư7ng sản -hK kh*ng nh@ng có P nghkinh tế rất l9n G#; kRo ài th0i gian là việcS n&ng cao #1 D6n l&c*ng tr:nh> áy óc thiết D TH à còn là thư9c #o #; #ánh giá tr:nh#1 -hát tri;n khoa hEc> kQ thu2t c!a Ui %u<c gia+!"# l$%c về xử lý bề mặt+ VWX lP #iện hóa D6 t ki lo/i là 1t %uá tr:nh c*ng nghhay #ư7c sX Yng> v: thZc tế h'u như tất cả các v2t Yng DIng ki #6u -hải #ư7c hoàn thiện> #Ang th0i #ó cOng là trách nhiệ c!a nh

sản xuất+VWX lP D6 t là 1t kh&u %uan trEng trong %uá tr:nh sản xuất h'các v2t Yng DIng ki lo/i+ 8=y thu1c vào Dản chất c!a việc xX lPt ki lo/i có th; #ư7c hoàn thiện th5o các cách khác nhau+ Nó có

th; #ư7c cải thiện v6 #1 D6n .n òn ho c Dào ònS có th; có 1t D6.t có tính x"c tácS ho c có th; #ư7c là t.ng v[ #\- c!a D6 t+++V]ất nhi6u chi tiết khi là việc vâ ch u o 5n xo4n l/i vâ ch u àiòn a sát tr)n D6 t+ J: thế chi tiết y)u c'u D6 t -hải có #1 c(ng>tính ch<ng ài òn cao> còn l_i -hải [o ai+ COng có nhi6u chi tiếtsau khi xX lP nhiệt #$ #/t #1 c(ng> #1 D6n> tính ch<ng ài òn caonhưng ngư0i ta v`n t/o l9- -h! ch<ng ài òn tr)n D6 t chi tiết#; n&ng cao giá tr + J: thế ngư0i ta sX Yng c*ng nghệ b

2



C*ng nghệ t*i D6 tóa nhiệt luyện

C*ng nghệ -h!diến c(ng và cơ nhiệt luyện

,h$#ng -+ .hiệt lu&ện th/p và h%p 0im

- 1 ,hu&2n bi3n pha 0hi nhiệt lu&ện

- 1 1 ,hu&2n bi3n 0hi nung n4ng+

8rong h'u hết các thao tác nhiệt luyện> %uá tr:nh xảy ra #'u ti)n làt/o thành -ha aust5nit+ M c 'u #<i v9i các lo/i thR- th*ng thư0ng=ng aust5nit chF tAn t/i L nhiệt #1 cao nhưng nó l/i ảnh hưLng l9#ến tB ch(c tế vi và tính chất ki lo/i L nhiệt #1 thư0ng sau khi nhiluyện+eo v2y việc t: hi;u Dản chất c!a chuy;n Diến f5clit thànhaust5nit khi nung là #i6u rất c'n thiết+

- 1 - 5iản 67 tr8ng th9i :)!,

8rư9c khi nghi)n c(u chuy;n Diến f5clit thành aust5nit> ta x5 l/igiản #A tr/ng thái 5VC> giản #A tr/ng thái 5VC có h:nh như D)n

3



:nh + + iản #A tr/ng thái 5VC hay 5V 5jC

VCác -ha xuất hiện trong giản #A nàyb5rit G > HS là ung ch r4n c!a C trong 5 an-ha G 5> H+ust5nit G >mHS là ung ch r4n c!a C trong 5 ga a G 5> mH>/ng l2- -hương iện t& > chF tAn t/i L nhiệt #1 cao tr)n C+W5 5ntit GW5> 5jCHS là h7- chất hóa hEc c!a 5 v9i CacDon cóc*ng th(c 5jC> lư7ng C trong W5 là p>p q+ W5 có /ng tinh ttrZc thoa+

f5clit GfHS là hBn h7- cơ hEc c!a 5rit và x5 5ntit+- 1 ; ,hu&2n bi3n <ust)nit thành =)clit

• Chuy;n Diến xảy ra L v=ng nhiệt #1 tương #<i cao C VC

4



• Chuy;n Diến xảy ra có tính chất khếch tán v: t^ 1t ung chr4n có nAng #1 C tương # ,hu&2n bi3n ?act)nxit,&y là chuy;n Diến xảy ra khi là ngu1i nhanh aust5nit+

• 8rong các chuy;n Diến th: chuy;n Diến act5nxit #ư7c ch" Pnhi6u nhất v: t' %uan trEng và tính -hB Diến c!a thao tác t*i

5



trong nhiệt luyện> c khác o #1ng hEc chuy;n Diến và sản -hK t/o thành có nhi6u #i; khác v9i chuy;n Diến khuếch tán+

• Chuy;n Diến kh*ng nh@ng xảy ra trong hệ th<ng 5VC à trocác h7- ki CuV n> CuV n>+++• Chuy;n Diến xảy ra L nhiệt #1 thấ- kh*ng có sZ khuếch tán c

các nguy)n tX> o v2y thành -h'n hóa hEc c!a sản -hK t/othành gi<ng thành -h'n -ha \

, c #i; c!a chuy;n Diếnb• Wảy ra khi là ngu1i v9i t<c #1 DIng ho c l9n hơn t<c #1 ngu

t9i h/n+• Chuy;n Diến c'n #1 %uá ngu1i l9n+• ,&y kh*ng -hải là chuy;n Diến khuếch tán+• whi có tác Yng c!a ngo/i lZc> chuy;n Diến Mact5nxit xảy ra

nhiệt #1 cao hơn+• Chuy;n Diến Mact5nxit kh*ng xảy ra #ến c=ng n)n còn aust5

ư+

6



- 1 @ ,hu&2n bi3n Aainit8rong thR- CacDon h7- ki thấ-> chuy;n Diến Dainit còn gEi là chu Diến trung gian xảy ra L khoảng C #ến

oC + Nó chiế v trítrung gian gi@a chuy;n Diến khuếch tán Gf5clitHvà chuy;n Diến

khuếch tán GMact5nxitH v: thế nó # c tính cho cả lo/i chuy;n Diếtr)n+Chuy;n Diến Dainit trong thR- C L v=ng nhiệt #1 cao tr=ng v9i ch Diến f5clit> còn L v=ng nhiệt #1 thấ- tr=ng v9i chuy;n Diến Mactcho n)n nghi)n c(u chuy;n Diến Dainit trong thR- C g - nhi6u khókh.n và h'u nhưu kh*ng thZc hiện #ư7c+

COng gi<ng như chuy;n Diến aust5nit thành act5nxit> chuy;n Diếaust5nit thành Dainit Dao gi0 cOng tAn t/i 1t lư7ng ư aust5nit kh*chuy;n Diến hết+Chuy;n Diến Dainit #ư7c (ng Yng trong c*ng nghệ t*i # ng nhiệt gió nhI tránh hiện tư7ng cong v)nh+

- 1 B ,hu&2n bi3n 0hi ram và h4a giàaC,hu&2n bi3n 0hi ram]a thR- là c*ng nghệ D4t Du1c sau khi t*i G chuy;n Diến ust5nitthành Mact5nxitH> Dao gA việc nung nóng thR- #$ t*i l)n nhiệt #

7



thấ- hơn nhiệt #1 C > gi@ nhiệt #1 1t th0i gian sau #ó là ngu1i+8hR- sau khi t*i có tB ch(c act5nxit t*i và aust5nit ư+ ,&y là -ha

kh*ng Bn # nh L nhiệt #1 thư0ng n)n lu*n có xu hư9ng trL v6 tr/nthái Bn # nh hơn+ whi nung thR- #$ t*i> act5nxit t*i và aust5nit ư D -h&n h!yD ,9c giai 6o8n xả& 0hi ram th/pE g7m c4 ; giai 6o8n+

+ iai #o/n th( Gz V CH chi6u ài ù D co l/i> trong giai#o/n này act5nxit t*i D -h&n h!y tiết D9t cacDon ra ư9i /ngcacDic { G 5>|CH nI li6n /ng v9i -ha \+ Mact5nxit D tiết D9tC và cacDit { gEi là act5nxit ra + ,Ang th0i v9i %uá tr:nh -hh!y act5nxit t*i thành act5nxit ra > (ng suất ư tAn t/i khichuy;n Diến aust5nit thành act5nxit cOng #ư7c khX D3+ ,1c(ng c!a thR- sau khi ra L nhiệt #1 này kh*ng giả #i Daonhi)u nhưng (ng suất #ư7c khX D3+

+ iai #o/n th( G V p CHS (ng v9i giai #o/n này chi6u àiù t.ng l)n+,i6u này có li)n %uan #ến sZ -h&n h!y aust5nit ưthành act5nxit ra hay Dainit+ 8uy nhi)n giai #o/n này v`n cònsZ -h&n h!y act5nxit t*i thành act5nxit ra nhưng hiệu suấtt.ng chi6u ài o chuy;n Diến act5nxit t*i thành act5nxit ralấn lư9t n)n kết %uả là chi6u ài t.ng l)n+ ,ến nhiệt #1 C th:cacDit { D4t #'u tách ra kh3i -ha \ chuy;n thành x5 5ntit5 jC + Như v2y trong giai #o/n này tB ch(c c!a thR- là act5nxra hay Dainit+s

j+ iai #o/n th( j G p Vjz CH giai #o/n này th: chi6u ài ù l/i D co l/i (ng v9i sZ tiết hết CacDon kh3i act5nxit và cacDit {chuy;n hết thành x5 5ntit 5jC+

bC(4a già• óa già là /ng nhiệt luyện #; hóa D6n h7- ki Za vào sZ thay

#Bi #1 hòa tan th5o nhiệt #1+ óa già =ng cho nh@ng h7- ki

8



giản #A tr/ng thái như h:nh tr:nh Dày D)n ư9i+G :nh j+DH

G :nh j+DS iản #A tr/ng thái nguy)n tX và d H• 8rong các ung ch r4n x5n k ho c thay thế> khi gi9i h/n hòa

tan nh3 G ư9i qH th: sZ -hY thu1c gi@a #1 hòa tan c!a nguy)t< vào nhiệt #1 có th; Di;u th %ua c*ng th(cb

C } d5V~•]8

trong #ób V C nAng #1 hòa tan c!a nguy)n t< #$ chod hIng s<S

~ n.ng lư7ng tương tác gi@a các nguy)n tX] hIng s< khí

8 nhiệt #1 tuyệt #ow • C*ng th(c tr)n v`n có th; =ng cho trư0ng h7- 5Vc và 5VN+

- - ,ông nghệ nhiệt lu&ện Nhiệt luyện có vai trò như thế nào trong sản xuất cơ khí? Các nhàc!a ch"ng ta #$ %uan t& #'u tư #"ng (c cho nguy)n c*ng này+ ,&ulà giải -há- t.ng tính c/nh tranh trong *i trư0ng h1i nh2- #òi h3ingày càng kh4t kh5 v6 chất lư7ng?

9







hành g'n như là sau c=ng> nhI t/o cho chi tiết> Yng cY cơ tính thh7- v9i #i6u kiện là việc và #ư7c gEi là nhiệt luyện kết th"c Gthư

tiến hành tr)n sản -hK H+ Như thư0ng thấy> chất lư7ng c!a áy> thiết D cOng như -hY t=ngthế -hY thu1c rất nhi6u vào cách sX Yng v2t liệu và nhiệt luyện c Nh@ng áy là việc t<t kh*ng th; kh*ng sX Yng v2t liệu t<t G 1tcách h7- lP> #"ng chUH và nhiệt luyện Dảo #ả +

▪ ,ải thiện tKnh công nghệ 'rRnE NQpE gia công cStE tKnchLu màiE tKnh hàn *E tU tKnhE 6iện tKnh

VMu<n t/o thành chi tiết áy> v2t liệu Dan #'u -hải %ua nhi6u kh&nguy)n c*ng gia c*ng cơ khíb rƒn> 2-> c4tT,; #ả Dảo sản xuất „àng v9i n.ng suất lao #1ng cao> chi -hí thấ- v2t liệu -hải có cơ tínhsao cho -h= h7- v9i #i6u kiện gia c*ng tiế- th5o như c'n 6 #; „c4t ho c [o #; „ Diến /ng ngu1i+ Mu<n v2y cOng -hải á- Yng các Diện -há- nhiệt luyện thích h7- G! ho c thư0ng hoá như v9i thR-HY> sau khi Diến /ng G# c Diệt là kRo ngu1iH thR- D Diến c(ng (c kh*ng th; c4t gEt hay Diến /ng GkRoH tiế- #ư7c> -hải #ưa #i ho c thư0ng hoá #; là giả #1 c(ng> t.ng #1 [o+ au khi xX lP nhưv2y thR- trL n)n „ gia c*ng tiế- th5o+

Các -hương -há- nhiệt luyện tiến hành v9i Yc #ích như v2y #ư7cgEi là nhiệt luyện sơ D1> ch"ng nI gi@a các nguy)n c*ng gia c*nkhí Gthư0ng tiến hành tr)n -h*iH+

J2y trong sản xuất cơ khí c'n -hải Diết t2n Yng các -hương -há-

nhiệt luyện thích h7-> kh*ng nh@ng #ả Dảo khả n.ng là việc l&ucho chi tiết> Yng cY DIng thR- à còn #„ àng cho %uá tr:nh gia c▪ .hiệt lu&ện trong nhà m9& c# 0hK

!… các nhà áy cơ khí v9i %uy * nh3 và trung D:nh> D1 -h2n nhiệ

12



luyện kh*ng l9n và thư0ng # t t2- trung+ au khi nhiệt luyện sơ D1#&y -h*i thR- #ư7c chuy;n t9i các -h&n xưLng c4t gEt> 2- và sau

nhiệt luyện kết th"c các chi tiết áy %uan trEng Gc'n c(ng và D6n #ư7c #ưa %ua ài hay th ng #ến l4- rá-+ Cách s4- xế- như v2y cónhi6u như7c #i; > song kh*ng th; khác v: sản lư7ng thấ-+ … các náy cơ khí có %uy * l9n và rất l9n> các chi tiết áy #ư7c gia c*nghoàn chFnh t^ kh&u #'u #ến kh&u cu #1c #; kh*ng có ảnh hưLng xấu #ếth&n ngư0i là nhiệt luyện cOng như cả &y chuy6n sản xuất cơ kCách s4- xế- chuy)n *n hoá cao như v2y #ả Dảo chất lư7ng sản -hK và lZa chEn -hương án tiết kiệ #ư7c n.ng lư7ng+

Các nhà áy cơ khí có th; x5 xRt tu† thu1c vào (c #1 sản xuất c!a#ơn v :nh ra sao à lZa chEn %uy * c!a -h&n xưLng nhiệt luyệnsao cho -h= h7- và tiết kiệ nhất nhưng v`n #ả Dảo #ư7c chất lư7nc!a sản -hK +

- - - ,ông nghệ nung n4ng Bất kỳ một quy trình nhiệt luyện nào, dù đơn giản nhất, cũng bao !t nhất " giai đo#n$ nung, gi% nhiệt, làm nguội

• &ung nh'm đ(a chi ti)t nhiệt luyện đ#t t*i nhiệt độ c+n thi)t đc-c chuy n bi)n t. ch/c c0 th 1ảy ra

• 2i% nhiệt nh'm đ hoàn thành triệt đ c-c chuy n bi)n t. ch/cc+n thi)

• 3àm nguội đ đ(a chi ti)t 45 nhiệt độ th(6ng 4*i c-c t. ch/cmong mu7n &ung c+n th8c hiện 4*i t7c độ nhất đ9nh đ tr-nh làm cong 4:nh, n ;ản <h=m> 3àm nguội cũng c+n th8c hiện 4*i một t7c độ đ(?c kh7ch) đ ngoài m@c đ!ch tr-nh làm cong 4:nh, n/t ;ản <h=m, cAn <hả

13



t#o đ(?c c-c t. ch/c c+n thi)t, tuỳ th o m@c đ!ch nhiệt luyện c@ th CDy là nh%ng giai đo#n c8c kỳ quan trEng, c+n đ(?c 1Ft kG khi n

luyện>a/ Yêu cầu khi nung nóng;

• Hhải đảm bảo quy trình nung n0ng đIng kG thuJt g mK nhiệtth6i gian, gi% nung 4à gi% nhiệt 4à <h(ơng <h-< nung>

• Cảm bảo ;8 nung n0ng đ ng đ5u gi%a b5 mLt 4à trong lMi, cnh( c-c <h+n kh-c nhau cNa chi ti)t>

• Or-nh đ(?c c-c khuy)t tJt khi nung nh(K cong 4:nh, o1y h0a 4tho-t Pacbon càng nhi5u càng t7t>b/Các phương pháp nung nóng.

• C7i 4*i N 4à th(6ng h0a thF< ng(6i ta cho chi ti)t 4ào thi)t b9nung Q nhiệt độ tR STTUVTTTP, ;au đ0 nung l:n đ)n nhiệt độ 1-cđ9nh>

• C7i 4*i cWng nghệ tWi thF< cacbon 4à h?< kim thấ< ng(6i t

chi ti)t 4ào thi)t b9 nung ;au khi đ#t nhiệt độ quy đ9nh• C7i 4*i c-c chi ti)t c0 hình d#ng <h/c t#<, thF< h?< kim cao th

ng(6i ta chEn c-ch nung <hDn cấ<c/Thời gian nung nóng và giữ nhiệt.Oh6i gian nung 4à gi% nhiệt rất quan trEng đ7i 4*i chất l(?ng 1X nhiệt 4ì n0 ảnh h(Qng đ)n k!ch th(*c h#t th8c t) cNa t. ch/c au;t nit4à do đ0 đ)n k!ch th(*c h#t cNa t. ch/c <hDn h0a ;au khi làm nguộQ đDy ta chZ trình bày c-ch t!nh th6i gian nung n0ng chi ti)t đ(a 4àlA khi nhiệt độ đ[ đ#t quy đ9nh th o cWng th/c ;au$ On \ a>]>^ _<hIt` trong đ0$

• a hệ ;7 nung n0ng _<h mm`

14



• ] hệ ;7 ; < 1)<• ^ k!ch th(*c đLc tr(ng cNa chi ti)t _mm`

_ P-c hệ ;7 a, ] 4à ^ tham khảo trang " ;-ch PWng nghệ nhiệtluyện 4à 1X lY b5 mLte cNa Oi)n ;G &guyfn n ^-n ÙOh6i gian gi% nhiệt đảm bảo ;ao cho chuy n bi)n H UUUU j hothành đảm bảo hAa tan cacbit 4à đ ng đ5u h0a au;t nit cũng nh(đ ng đ5u nhiệt độ gi%a b5 mLt 4à tDm chi ti)t> gi% \_ U ` n

&)u nung b'ng lA bu ng 4à mWi tr(6ng nung là khWng kh! thìK gi%\ n

&)u nung b'ng lA mu7i_ mWi tr(6ng n0ng chảy` thìK gi%\ n

/!"# hóa và th$át Cacb$n khi nung nóng th%p. & ]hi nung n0ng thF< 1ảy ra ;8 o1y h0a do c-c t-c nhDn c0 ; n tronmWi tr(6ng nung nh( , P , hơi n(*c, thành <h+n thF< chN y)u là

p b9 o1y h0a thành c-c d#ng o1yt nh( p , p" , _p T>p " ` 4à p "

UP-c t-c nhDn o1y h0a t-c d@ng tr8c ti)< 4*i Pacbon trong thF< gra ;8 ch-y Pacbon _tho-t Pacbon` khi nung \\\ b5 mLt thF< giảmcacbon \\\ giảm c-c chZ ti:u cơ t!nh>&g(6i ta dùng c-c <h(ơng <h-< ;au đ h#n ch)$

> X d@ng kh! bảo 4ệ làm mWi tr(6ng > &ung n0ng trong kh! trơ _ r,& `

"> &ung trong mWi tr(6ng kh! khX o1y s > &ung trong mWi tr(6ng chDn khWng c0 độ chDn khWng ca

'/()t *+ thi,t b- ng 0 nung nóng.• P-c lo#i lA bu ng điện trQ>

15



• P-c lo#i lA gi)ng điện trQ • P-c lo#i lA mu7i>

. .2 3 và thường hóa th%p.a/ 3 th%p. là một cWng nghệ bao g m nung n0ng thF< l:n nhiệt độ t*i h#n, gnhiệt độ một th6i gian ;au đ0 làm nguội chJm cùng lA, N nh'm m@đ!ch ;au$

• 2iảm độ c/ng thF< đ df gia cWng 4à c t gEt, t ng độ d o đ d

c-n, kFo, dJ< nguội>• ]hX bi)n tr ng tr:n b5 mLt gang 1-m đIc, khX l*< chai c/ng

tr:n b5 mLt thF< do bi)n d#ng d o>• 3àm đ ng đ5u thành <h+n h0a hEc <hWi đIc do b9 thi:n t!ch>• Phu=n b9 <hWi đIc cho nguy:n cWng 1X lY nhi:t k)t thIc _tW

vram`b/Thường hóa.Oh(ơng h0a là một cWng nghệ g m nung thF< l:n t*i nhiệt độ au;th0a hoàn toàn, gi% nhiệt một th6i gian 4à ;au đ0 làm nguội ngoàikhWng kh! twnh, nh'm m@c đ!ch$

• C#t độ c/ng th!ch h?< cho c t gEt • Phu=n b9 t. ch/c cho 1X lY nhiệt luyện k)t thIc>• ]hX l(*i 1 m ntit th/ hai trong thF< ;au cùng t!ch hoLc l*< b5

mLt ;au khi thấm Pacbon>

. .4 T5i th%pOWi thF< là nguy:n cWng nhiệt luyện quan trEng nhất, quy)t đ9nh y)u đ)n cơ t!nh cNa 4Jt <h=m> &guy:n cWng này thuộc lo#i nhiệ

16



k)t thIc, th8c hiện tr:n chi ti)t g+n thành <h=m n:n bất c/ ;ai hxngnào khi tWi cũng c0 th gDy thiệt h#i l*n> ì 4Jy, hi u bi)t 45 kG th

tWi rất c0 !ch cho cWng t-c ;ản 1uất>aC VLnh ngĩa

VNguy)n c*ng t*i Dao gA việc nung nóng thR- #ến 1t nhiệt #1 n# nh> gi@ t/i nhiệt #1 #ó trong 1t khoảng th0i gian nhất # nh G#; #Ang #6u nhiệt #1 và chuy;n Diến tr)n toàn kh tính ch<ng ài òn cho chi tiết thR-• ‡à t.ng #1 D6n o #ó là t.ng tuBi thE cho chi tiết+

Ch" Pb ,1 D6n chi tiết chF t.ng khi tiến hành ra #; khX hết (ng suấ

ư trong thR- #$ t*i+VM1t s< lưu P khi t*i thR-b

+ Nhiệt #1 nung thR- khi t*i là nhiệt #1 tr)n c + 8h5o giản #A V cacDon> L tr)n c > tB ch(c aust5nit s xuất hiện+ whi #ư7cngu1i #! nhanh> aust5nit s chuy;n Diến thành act5nxit> 1t -ha có #1 c(ng cao+ Chính act5nxit s hóa D6n cho thR- sau t

V8hR- trư9c c=ng tích tt*i } C j € Gj V HC

V8hR- c=ng tích và sau c=ng tích btt*i } C € Gj V HC

+ M*i trư0ng là ngu1i khi t*i #ư7c chEn t=y th5o lo/i thR-+ J9thR- C| G8CJNH> có th; t*i trong nư9c hay 'u Gnếu chi tiếtnh3HS thR- | Cr có th; t*i 'u+ M1t s< lo/i thR- khác có th; #ư

17



t*i trong ung ch -oly 5r hay kh*ng khí G#; giả (ng suấtnhiệtH+

bC TKnh to9n thWi gian giX nhiệt8h0i gian gi@ nhiệt> 1t th*ng s< c'n #ư7c #ả Dảo tương # song các nhà c*ng nghệ nhi6u khi còn chưa th<ng nhất trongxác # nh nó+ 8rong -h'n này n)u cách xác # nh th0i gian gi@ nhiệt t*i thR-+ , thư0ng hoá thR- cOngth; á- Yng cách tính này+

− iả sX chi tiết nhiệt luyện #$ #ư7c nung #ến #/t nhiệt #1 t*i cthiết+ whi #ó th0i gian gi@ nhiệt GtH # thR- kết cấu h7- ki thấ-b tgn } V -h"t8hR- kết cấu h7- ki trung D:nhb tgn } V -h"t8hR- Yng cY gia c*ng nóng GthR- h7- ki cao có hà lư7ngcác Don ˆ >j ‰ > qHb tgn } V j -h"t+‡o/i thR- này ch(a chyếu các lo/i cacDit h7- ki chF hoà tan trong aust5nit L khoản

C trL l)n+8hR- Yng cY h7- ki thấ-> ch(a hà lư7ng cacDon caoGkhoảng > qC trL l)nHb -h"t Š tgn } > e Š p -h"t+8rong #óe là kích thư9c chi6u ày # c trưng c!a chi tiết nhiệt luyện> tín DIng + Nếu chi tiết có /ng h:nh trY th: e chính là #ư0ngkính+ Nếu chi tiết có /ng -h(c t/- th: có th; coi e là chi6u àyl9n nhất trong s< các chi6u ày c!a các h:nh kh cacDon cao Gth*ng thư0ng có ch(CrHb -h"t Š tgn } G > V >zHe Š p -h"t+8rong #ó e là kích

thư9c chi6u ày # c trưng> #ư7c tính như tr)n+ iá tr > #ư7c=ng cho nhiệt #1 t*i chEn L gi9i h/n tr)n> còn giá tr >z =ngkhi nhiệt #1 t*i nI L gi9i h/n ư9i+8hR- gió> nhiệt #1 t*i L khoảng ‰ j C b tgn } V -h"t

18



L Q trong 1t s< c*ng th(c tr)n có xuất hiện #/i lư7ng eV kích thư# c trưng c!a chi tiết là v: trong thR- C cao khi gia c*ng nóng sau #

„ tAn t/i ải cacDitS các ải cacDit này càng l9n khi kích thư9c giac*ng càng l9n+ eo #ó> #; khX #ư7c ch"ng th0i gian gi@ nhiệt càn -hải ài> t(c là th0i gian gi@ nhiệt cOng -hY thu1c kích thư9c chitiết+Nếu th0i gian gi@ nhiệt ng4n th: lư7ng cacDit hoà tan vào aukh*ng #! #; t/o cho thR- có #ư7c các tính chất c'n thiết sau khi làngu1i G#1 c(ng> #1 thấ t*i> tính c(ng nóng>T+H+ Nếu th0i gian nhiệt %uá kRo ài th: h/t aust5nit trL l)n th* to> thR- D giònS ngo

nếu lấy #1 c(ng th( nhất #; sX Yng th: giá tr #1 c(ng có th; kh*ng#/t GD thấ-H o aust5nit ư còn nhi6u+

VThYc t3 ng$Wi ta c4 th2 x9c 6Lnh thWi gian giX nhiệt nh$ sau+

+ ,9ch thJ 1+ 8h0i gian gi@ nhiệt #ư7c tính th5o th0i gian nung Nếu th0i gian nung là tn th: th0i gian gi@ nhiệt làb tgn } G >> H tn

+ ,9ch thJ -+ 8h0i gian gi@ nhiệt lấy th5o kích thư9c chi tiết+ kích thư9c # c trưng c!a chi tiết là e G H th:b tgn } e -h"t

j+ ,9ch thJ ;+ 8ính th5o c*ng th(cb tgn } € D+e GDảng H

19



Ch" P là các cách tính tr)n #&y #6u chEn th0i #i; D4t #'u là khi lònung #/t nhiệt #1 và lò là việc L chế #1 nhiệt #1 kh*ng #Bi+ 8a DrIng> nếu [ xế- có kh [ xế- trong sản xuất thư0ng chEn L ggi9i h/n kh sao cho n.ng suất #/t t<i #a8r)n #&y là các cách tính á- Yng cho [ xế- v9i kh<i lư7ng như v2và các cách tính này chF n)n á- Yng trong #i6u kiện sản xuất+

- ; (4a bền bề mặt bZng thấm ,arbon th2 0hKV]ất nhi6u chi tiết khi là việc vâ ch u o 5n xo4n l/i vâ ch u àiòn a sát tr)n D6 t+ J: thế chi tiết y)u c'u D6 t -hải có #1 c(ng>tính ch<ng ài òn cao> còn l_i -hải [o ai+ COng có nhi6u chi tiếtsau khi xX lP nhiệt #$ #/t #1 c(ng> #1 D6n> tính ch<ng ài òn caonhưng ngư0i ta v`n t/o l9- -h! ch<ng ài òn tr)n D6 t chi tiết#; n&ng cao giá tr + J: thế ngư0i ta sX Yng c*ng nghệ b

C*ng nghệ t*i D6 tóa nhiệt luyệnC*ng nghệ -h!diến c(ng và cơ nhiệt luyện

VTôi bề mặt+ ,&y là c*ng nghệ Dao gA nung nóng nhanh D6 t chitiết l)n t9i nhiệt #1 c'n thiết DIng -hương -há- khác nhau> sau #ó l

20



ngu1i nhanh trong *i trư0ng có v2n t<c ngu1i l9n hơn v2n t<c ngut9i h/n+ eo D6 t #ư7c nung nhanh t9i nhiệt #1 t*i> còn -h'n l9n l_

v`n chưa #/t nhiệt #1 t*i n)n khi t*i chF có D6 t chi tiết #ư7c t*ic(ng> trong khi #ó l_i> chi tiết v`n 6 > #ả Dảo tính [o ai+

!(4a!nhiệt lu&ện+ óa V nhiệt luyện là -hương -há- hóa D6n D6 t>nhI D$o hòa D6 t chi tiết DIng 1t ho c nhi6u nguy)n t<> là thay#Bi thành -h'n hóa hEc tr)n l9- D6 t so v9i l_i chi tiết> o #ó làthay #Bi tB ch(c và tính chất c!a l9- D6 t #; #/t #ư7c Yc #ích b

• 8.ng #1 D6n> #1 c(ng> tính ch<ng ài òn cho D6 t chi tiết>trong khi v$n gi@ #ư7c #1 [o ai trong l_i+ Ngư0i ta sX Yng -hương -há- thấ CacDon> thấ Nitơ> thấ CacDon ‰ Nito> +

• N&ng cao tính D6n hóa hEc> D6n nhiệt cho chi tiếtA có j giai #o/n xảy ra trong hóa nhiệt luyệnS

• iai #o/n -h&n tích ra nguy)n tX ho/t tính+• iai #o/n hấ- thY nguy)n tX ho/t tính c'n thấ• iai #o/n khuếch tán các nguy)n tX vào s&u D)n trong D6 t+

- ; 1 ,# s[ lý thu&3t cPa h4a nhiệt lu&ệna•Nh@ng %uá tr:nh xảy ra khi hóa nhiệt luyện+8rong Dất k† %uy tr:nh hóa nhiệt luyện nào cOng có các giai #o/n -h&n h!y> hấ- thY và khuếch tán+

• ia #o/n -h&n tích ra nguy) tX ho/t tính c!a chất thấ +

8r/ng thái ho/t tính c!a nguy)n tX gi<ng như thư0ng thấytr/ng thái ‹on hóa+ 8hư0ng th: sZ -h&n tích ra nguy)n tXho/t tính xảy ra t^ -hản (ng nhiệt -h&n+

Jí YS N j Œ N nguy5n tX€ j

21



• iai #o/n hấ- thY nguy)n tX ho/t tính l)n D6 t chi tiếtbCác nguy)n tX ho/t tính L tr/ng thái gi<ng như tr/ng thái

‹on hóa có xu hư9ng D hấ- thY l)n D6 t chi tiết thR-+• Nhi6u nghi)n c(u v6 %uá tr:nh thấ- CacDon> nitơ> cacD

nitơ cho rIngb Các nguy)n tX khí thấ L tr/ng thái sinhnh2n th) #iện tX D(c ra t^ chi tiết thR- D nung trL thànion & và chi tiết ất #iện tX trL thành ion ương+ ~uytr:nh hấ- thY l"c #ó gi<ng như tương tác gi@a ion & vàương+

• whuếch tánb các nguy)n tX #$ #ư7c hấ- thY vào l9- D6 s khuếch tán vào trong t/o thành l9- khuếch tán+ Chi6uày l9- khuếch tán -hY thu1c vào nhiệt #1> th0i gian vànAng #1 chất khuếch tán L l9- D6 t như tr:nh Dày L h:nW‹V +

Ngoài nh@ng yếu t< n)u tr)n khuếch tán còn -hY thu1c vào -ha t/o

thành> thí Y khi thấ carDon> nitơ o t/o thành ung ch r4n x5n kn)n khuếch tán xảy ra nhanh hơn khi thấ ki lo/i G o taE thành unch r4n thay thếH+

da giai #o/n -h&n h!y Gf H> hấ- thY G 8H và khuếch tán Gw8H c%uan rất 2t thiết v9i nhau và có ảnh hưLng #ến %uá tr:nh hóa nhiluyện+ Nếu %uá tr:nh -h&n h!y xảy ra nhanh hơn hấ- thY th: nh@nguy)n tX ho/t t/o thành kh*ng hấ- thY k - s trL n)n kh*ng ho/t tín

n@a> l"c này nó cản trL sZ hấ- thY tiế- th5o v: thế ảnh hưLng #ến#1 c!a %uá tr:nh+ Ngư7c l/i khi các nguy)n tX ho/t t/o thành kh*ng#; hấ- thY th: th0i gian hóa nhiệt luyện -hải kRo ài+ 8rư0ng h7- t<nhất là t<c #1 -h&n h!y DIng t<c #1 hấ- thY+ 8rong thZc tế thư0nhiện tư7ng tr)n D6 t chi tiết sau khi thấ carDon có u1i A hóng>

22



#i6u này ch(ng t3 nh@ng nguy)n tX carDon ho/t t/o thành trong gi#o/n -h&n h!y kh*ng hấ- thY k -+

8ương %uan gi@a hấ- thY và khuếch tán có ảnh hưLng l9n #ết/o thành l9- khuếch tán+ whi hấ- thY xảy ra nhanh hơn khuếchcác nguy)n tX hấ- thY vào D6 t kh*ng k - khuếch tán vào trong nnAng #1 chất khuếch tán L l9- D6 t rất cao nhưng chi6u s&ukhuếch tán l/i nh3 G #ư0ng tr)n h:nh W‹ ‰ H+ Ngư7c l/i trư0n

khuếch tán nhanh hơn hấ- thY th: nAng #1 chất khuếch tán L lt thấ- nhưng chi6u s&u l9- khuếch tán l/i l9n G#ư0ng tr)n h:nh W

‰ H+

bC ,ấu tr\c l]p 0hu3ch t9n++ 8rư0ng h7- b … tr/ng thái r4n hai nguy)n và d hòa tan có gi9

h/n t/o thành ung ch r4n và h7- chất hóa hEc nd Gx5h:nh W‹ ‰ jH+ iả sX %uá tr:nh D$o hòa xảy ra L nhiệt #1 t> L #&ycó th; xảy ra nh@ng trư0ng h7- saub

V ~uá tr:nh hấ- thY xảy ra #! /nh th: L l9- D6 t t/o thành ungch r4n có nAng #1 t9i h/n là C #i s&u vào trong nAng #1 nguy)n

giả #6u #6u như #ư0ng L h:nh W‹ ‰ j+

V 8rư0ng h7- hấ- thY xảy ra yếu th: nAng #1 nguy)n d L l9- D6 tkh*ng #/t #ư7c giá tr C à nh3 hơn> thí Y C> nhưng chi6u ày l9-khuếch tán l/i l9n hơn G#ư0ng H+

V 8rư0ng h7- hấ- thY rất /nh nhưng khuếch tán các nguy)n tX vàotrong l/i yếu th: nAng #1 nguy)n d L l9- D6 t s rất l9n và t/o thành7- chất hóa hEc nd G#ư0ng jH+

23



… nhiệt #1 là D$o hòa l9- khuếch tán gA h7- chất hóa hEc nd L D6 t và ung ch r4n +

whi là ngu1i ch2 > t^ các v=ng 1t -ha có th; tiết ra nh@ng tinh th; ư kP hiệu là ‹‹> ho c h7- chất hóa hEc ư kP hiệu nd‹‹+

DH 8rư0ng h7- b … nhiệt #1 là D$o hòa t/o thành h7- chất

hóa hEc ho c -ha trung gian có nAng #1 thay #Bi như L h:nh W‹ ‰

8rư0ng h7- hấ- thY xảy ra /nh L l9- D6 t có th; # t nAng #1

nguy)n d tương (ng v9i ung ch r4n Ž> l9- tiế- th5o là h7- chất hóhEc nd có nAng #1 thay #Bi trong khoảng DVc> cu<i c=ng là l9-ung ch r4n + Như v2y l9- khuếch tán gA nhi6u v=ng Ž € nd€ có nAng #1 rất khác nhauS chi6u ày l9- khuếch tán là x€ x € xj G x5 h:nh W‹ ‰ |DH+

Nếu trong hệ ki lo/i V nguy)n t< D$o hòa kh*ng có chuy;n Diế -ha L tr/ng thái r4n> th: khi là ngu1i thành -h'n -ha và tB ch(c c!a

l9- khuếch tán kh*ng thay #Bi+ 8rư0ng h7- hệ th<ng có chuy;n Di -ha L tr/ng thái r4n> th: sau khi là ngu1i trong Ui v=ng c!a l9-khuếch tán #6u có nh@ng Diến #Bi -hY thu1c vào thành -h'n và tưtác gi@a các nguy)n+

Nh@ng trư0ng h7- n)u tr)n (ng v9i khi là D$o hòa ki lo/i nguy)nchất DIng 1t nguy)n t<> thZc tế thư0ng g - nh@ng trư0ng h7- -h(t/- hơn> thí Y là D$o hòa thR- DIng 1t nguy)n t< ho c là D$o hòki lo/i nguy)n chất #Ang th0i DIng hai nguy)n t<+ 8rong nh@ngtrư0ng h7- n)u tr)n> u<n xác # nh thành -h'n -ha c!a l9- khuếchtán -hải =ng giản #A tr/ng thái Da nguy)n+

24



eZa vào # c tính thay #Bi thành -h'n hóa hEc> các /ng hóa nhiệtluyện có th; chia thành Da nhó b

− ‡à D$o hòa DIng các á ki− ‡à D$o hòa DIng các ki lo/i− 8ách các nguy)n t< ra kh3i ki lo/i DIng khuếch tán

Nh@ng nhó này Dao gA tất cả các %uá tr:nh hóa nhiệt luyện sX trong c*ng nghiệ- Gx5 Dảng W‹ ‰ H

Các /ng hóa nhiệt luyện

‡à D$o hòa DIng các áki

‡à D$o hòa DIng cácki lo/i

8ách các nguy)n t< kh3i ù

8hấ carDon 8hấ nh* whX hy#r*8hấ nitơ 8hấ Cr* whX oxi8hấ carDon V nitơ 8hấ CrV l 8hoát carDon Nitr*x) 5ntaxia fh! k whX tBng h7-

G8hấ C ‰ N th; khíH fh! #Ang các t/- chất8hấ Do 8hấ titan8hấ silic 8hấ D5rili8hấ lưu hu†nh 8hấ vana i8hấ C ‰ N V ‡à D$o hòa DIng oxi

eư9i #&y tr:nh Dày 1t s< /ng hóa nhiệt luyện #i;n h:nh> nh@ngtr:nh này ch! yếu =ng cho thR- v: hóa nhiệt luyện gang và h7- kàu trong thZc tế rất ít sX Yng+

25



- Thấm ,acbon8hấ CarDon là %uá tr:nh là D$o hòa D6 t chi tiết DIng carDon>là /ng hóa nhiệt luyện khá th*ng Yng L nư9c ta cOng như L các nc*ng nghiệ- -hát tri;n+ au khi thấ carDon và nhiệt luyện> D6 t ctiết có #1 c(ng cao> tính ch<ng ài òn t<t trong khi l_i v`n [o ai>nh0 v2y chi tiết sau khi thấ carDon có th; là việc trong #i6u kiện trEng u<n> va #2-+

8hấ carDon có th; tiến hành trong th; r4n> th; l3ng và th; khí+

+ 8hR- =ng #; thấ carDon,; thấ carDon thư0ng =ng lo/i thR- carDon và h7- ki có thành -h'n carDon thấ- G +jqCH> nh0 v2y sau khi nhiệt luyện l_i có #1 ai cao+

8hành -h'n hóa hEc c!a thR- thấ carDon #ư7c #ưa ra L Dản W‹ V

8hR- thấ carDon

Mác thR- 8hành -h'n hóa hEc> qC Mn i Cr Ni Mo> > > V V V> > > V V V> > > V V V

W > > > >z V VW > >p > >z V V|W > p > > >‘ V VW > > > > V VW > >‘ > >‘ V >

26



zW > > > > V >W > z > > >‘ >‘ VW > > > > > VzW > z > > > > VW d > > > > > ’} qW | > > > | V

zW | > z > > | V

zW > >‘ > >‘ V 8i} > q

8=y thu1c vào thành -h'n hóa hEc c!a thR- và #i6u kiện t*i> trong có th; có tB ch(c act5nxit € 5rit> -5clit hay Dainit S nh0 v2y à l_icó #1 [o cao+

à lư7ng nik5n trong thR- thấ carDon cao G j V|qH là giả #áng

k; #i; M#> v: thế à s< lư7ng aust5nit ư trong l9- thấ t.ng+ 8hR-có hà lư7ng nik5n thấ- nhưng Cr* t.ng #ến q th: trong l9- thất/o thành nhi6u cacDit> # c Diệt khi *i trư0ng thấ có ho/t tính l9n Ngoài ra thR- cr* V nik5n L tr/ng thái ! khó gia c*ng cơ+ eo nh@n# c #i; tr)n n)n c = thR- Cr* V nik5n có cơ tính l_i rất t<tnhưng thZc tế l/i ngày càng sX Yng r1ng r$i thR- Cr* V nik5n V*li-#5n ho c nik5n ‰ *li-#5n+

8hR- o cơ tính thấ- n)n chF =ng chế t/o nh@ng chi tiết nh3 nhưchi tiết áy kh&u> áy ch@S thR- =ng chế t/o nh@ng chi tiết l9nhơn+ 8hR- W> W =ng cho nh@ng trư0ng h7- y)u c'u l9- thấ -hải c(ng và ch<ng ài òn t<t như trYc ca > trYc> trYc n<i+++Nh@

27



4c thR- còn l/i thư0ng =ng là Dánh r.ng+ 8hR- h7- ki o có #1thấ t*i l9n n)n #ư7c =ng #; chế t/o nh@ng chi tiết %uan trEng+

+ Z t/o thành l9- thấ CarDon

8hấ carDon thư0ng tiến hành L nhiệt #1 ‘j V‘oC> tB ch(c L nhiệt#1 thấ là aust5nit có khả n.ng hòa tan nhi6u carDon+ whi thấ carD#'u ti)n các nguy)n tX carDon khuếch tán vào /ng tinh th; c!aaust5nit> khi /t #ư7c gi9i h/n D$o hòa xác # nh DLi #ư0ng “ tr)ngiản #A tr/ng thái 5 ‰ C th: tr)n D6 t có th; t/o thành l9- x5 5ntit

8h*ng thư0ng L nhiệt #1 thấ > l9- khuếch tán có tB ch(c aust5nit>là ngu1i ch2 nó -h&n h!y thành hUn h7- 5rit và x5 5ntit+ NAng #carDon trong l9- thấ thay #Bi t^ D6 t vào trong l_i> sZ thay #Bi n#ư7c tr:nh Dày L h:nh W‹ ‰ + au khi là ngu1i ch2 > tB ch(c l9-thấ carDon gA Da v=ngb au c=ng tích Gf € W)‹‹H> c=ng tích GfH vàtrư9c c=ng tích Gf € H+ Chi6u s&u l9- thấ carDon là khoảng cách D6 t t9i nXa v=ng chuy;n tiế-+ 8B ch(c tế vi c!a l9- thấ carDon#ư7c tr:nh Dày L h:nh W‹ ‰ p+

NAng #1 carDon trong l9- thấ thư0ng vào khoảng +zV + q> nếunAng #1 carDon cao hơn n@a s là xấu cơ tính c!a l9- thấ +

Các nguy)n t< h7- ki có t trong thR-

có ảnh hưLng l9n #ến chất lư7ng l9- thấ > cơ chế và t<c #1 t/o thàl9- khuếch tán+

,h$#ng ;+ T(^? ,<,A_. T(` F( A .5 T( dT Ae f, .5 .5( Tjk . T( .5 .5 5 d.5

w ”‹ N‹ M 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™+

28



VChi tiết thấ CacDon #ư7c nung nóng trong *i trư0ng chất #ếnhiệt #1 chuy;n Diến aust5nit #; cho sZ hấ- thY CacDon thu2n

nhất+ i@ nhiệt #1 này và th0i gian gi@ -hY thu1c vào chi6u s&thấ + au #ó là ngu1i v9i t<c #1 khác nhau G ho c là t*i trZc tiếVCác chi tiết #$ thấ CacDon Dao gi0 cOng t*i và ra thấ-+

+,šC ,‹˜M C ›N Cœ ‡ N ‹ 8 ‡›ž N+8hiết D nung nóng trong các -h&n xưLng nhiệt luyện #óng vai%uan trEng> nó có tác Yng %uyết # nh #ến chất lư7ng sản -hKnhiệt luyện có nhi6u lo/i> cấu t/o c!a ch"ng rất khác nhau> như#6u có nh@ng # c #i; chung sau #&ybV whoảng kh*ng là việc c!a lò #ư7c cách Diệt hoàn toàn v9i

kh*ng khíV Nhiệt #1 trong khoảng kh*ng là việc c!a lò -hải #Ang nhất+

,<i v9i lò li)n tYc nhi6u v=ng th: Ui v=ng #6u có nhiệt #1 xá# nh+ Nhiệt #1 ngoài vò lò thư0ng t^ VpC+

V Chi tiết nung có th; =ng ho c kh*ng =ng gá l4- v9i Yc #ích

i chuy;n „ àng trong khoảng kh*ng là việc c!a lò+V Chất chi tiết vào và ra lò „ àngV Các lò nhiệt luyện có %uán tính nhiệt l9n> t(c là khi u<n t.n

hay giả nhiệt #1 kh*ng th; thZc hiện ngay à -hải ất 1tth0i gian+ eo #ó lò nhiệt luyện ít thích h7- v9i chế #1 là việcgián #o/n> có hệ s< sX Yng nhiệt thấ-+

V Nh@ng v2t liệu ch u lXa và cách nhiệt #; x&y Zng lò -hải tuBi thE ài+ o v9i 1t s< thiết D nung nóng trong 1t s< %uá

tr:nh c*ng nghệ khác> th: lò nhiệt luyện có %uá tr:nh nhiệt k -h(c t/-> kh<ng chế nhiệt #1 trong lò c'n #1 chính xác cao+ Nhiệt luyện các chi tiết thR- và h7- ki > có h:nh /ng kíchthư9c> s< hiệu thR- #a /ng> y)u c'u kŸ thu2t khá kh4t kh5+Chính v: v2y lò nhiệt luyện có rất nhi6u lo/i> nhi6u ki;u áng

29



khác nhau> chế #1 nhiệt khác nhau> -h= h7- v9i y)u c'u c*ngnghệ cho t^ng lo/i chi tiết+

Nh@ng y)u c'u chung # lo/i nh3 th: nh@ng lò nhiệt l -hải „ thay #Bi chế #1 là việc> có nghQa là tr)n c=ng 1t thi D có th; thZc hiện nhi6u thao tác c*ng nghệ khác nhau Gthí lò DuAng có th; =ng #; t*i > !> thư0ng hóa> ho c ra TH+8athư0ng gEi lò DuAng là lò v/n n.ng+

V wết cấu lò -hải -h= h7- v9i # c tính kŸ thu2t c!a nó> t(c lành@ng lò có nhiệt #1 cao -hải #ả Dảo truy6n nhiệt D(c x/ t<lò có nhiệt #1 thấ- -hải Dảo #ả truy6n nhiệt # lò nhiệt luyện -hải „ àng # t vào &y chusản xuất+ 8rong các nhà áy cơ khí chế t/o l9n> thiết D nhiệtluyện thư0ng #ư7c cơ khí hóa và tZ #1ng hóa L (c cao+

- 1" , f . T f Tj<.5 T( dT Ae Tj_.5 w .5

.( T k .V8rang thiết D c!a các -h&n xưLng nhiệt luyện có # c trưng ri)c!a nó> nó -hY thu1c vào tính chất sản xuất> h:nh /ng> kích thv2t liệu c!a chi tiết gia c*ng+ , v2t rƒn> th: L nh@ng -h&n xưLng nàythư0ng sX Yng lò DuAng> lò có #áy #ưa ra #ưa vào v: thao tácnghệ L &y #ơn giản+ … nh@ng xưLng nhiệt luyện Yng cY> 2- l/i thư0ng =ng nhi6u lò u v: thao tác nhiệt luyện L xưLnnày #òi h3i -h(c t/- hơn v++vTVwhi sản xuất #ơn chiếc> lo/i nh3 th: n)n chEn các thiết D v/nn.ng+ , ngư0i ta thư0ng=ng các thiết D nhiệt luyện có chế #1 là việc li)n tYc> ho c $

30



li)n h7- #; nhiệt luyện kh kích thư9c v2t liệu chế t/o> và thZc h

th5o %uy tr:nh nhiệt chuKn xác+J: thế c'n t/o thiết D nhiệt luycOng c'n #ư7c ti)u chuKn hóa cho t^ng lo/i G hàng lo/tH chi tiếkhác nhau+ whi thiết D và %uy tr:nh #$ chuKn hóa th: việc tZ hóa và cơ khí hóa rất „ àng và `n #ến n.ng suất cao> chất lư7nsản -hK t<t và giá thành h/+V8rang thiết D trong xưLng nhiệt luyện có th; chia ra là nhóthiết D chính và -hY+V8hiết D chính là thiết D nung nóng #; thZc hiện các thao tác nghệ !> thư0ng hóa> t*i> ra TV8hiết D -hY là thiết D hU tr7 thiết D chính> #; là hoàn thiệnlư7ng sản -hK + Jí Y như thiết D n4n> là s/ch> v2n chuy;n>ki; tra Gnhiệt #1> #1 c(ng> ki; tra kŸ thu2t> l9- thấ T++H+

- -=(y. _z T( dT Ae .( T k .aH 8hiết D chính gA cób các lo/i lò nung th; tích nhưb lò kh*nkhí hóa là việc chu k† Glò DuAng> lò giếng> lò u<iH+ ‡ò cơ

hóa là việc chu k† Glò DuAng #áy i #1ng> lò c*n-4c có chY-Hcơ khí hóa là việc li)n tYc Glò tr<ng %uay> lò #áy rung> lò #á Dư9c> lò #Ky> lò D.ng tải> $y li)n h7- v++vTHCác thiết h7- nung D6 t như lò t'n s< cao> thiết D t*i ngEn lXnung nóng trong chất #iện -h&n> nung nóng tiế- x"c> nung nón#iện trL+8hiết D là ngu1i như áy t*i> D; t*i> thiết D gia c*ng l/nh+v+

DH 8hiết D -hY gA có thiết D n4n> thiết D là s/ch Ghệ th<ntKy rXa> áy rXa> áy -hun cát kh*> cát nư9c> -hun DiH> thiết#i6u chế *i trư0ng Dảo vệ> các -hương tiện v2n chuy;n cơ khíG-al.ng> c'u trYc> hệ th<ng n&ng> D.ng chuy6n> cơ cấu #Ky hệ th<ng là ngu1i 'u+

31



- ; V{, T .( F| T(k}T f "~ •.5 'u hết các lò nhiệt luyện L nư9c ta #6u nh2- t^ C1ng hòa ‡i)n

Dang Nga+ eo #ó #; tha khảo ch"ng t*i #ưa ra các lò thư0ng=ng L các nhà áy hiện nay+

V,; tha khảo các # c tính kŸ thu2t sX Yng lò ta có th; thao khảosách Nguy„n Chung CảngV"ổ Ta& .hiệt u&ện G82- H> Nhà Wuất Dản whoa hEc wŸ 8hu2t> n. p+ G trang VjzH

Vdảng D)n ư9i là các th*ng s< c!a ‡ò giếng #iện trL #; thấCacDon th; khí+

5hi ch\+

V‡ò ki;u 9i kP hiệu là C ¡V j |• G tương #ương kP hiệu cO ¡V H+

V C ¡V p • G tương #ương kP hiệu cO ¡V‘ MHVCh@ C chF nung #iện trL

VCh@ chF lò giếng

32



VCh@ ¡ chF thấ CacDon th; khí

VCác ch@ s< tiế- th5ob tX s< chF #u0ng kính và chi6u cao> ùnhiệt #1 x C+

; V . Tj; 1.gu&€n lý làm việc cPa lM 6iện tr[

‡ò #iện trL là việc Za tr)n cơ sL khi có 1t òng #iện ch/y %ua

1t &y `n ho c v2t `n th: L #ó s t3a ra 1t lư7ng nhiệt th5o# nh lu2t ¢unV‡5nxo+~ } ‹ ]8~ ‰ nhiệt lư7ng tính DIng ¢un G¢H‹V òng #iện tính DIng -5 G H]V#iện trL tính DIng —h G£H8Vth0i gian tính DIng gi&y GsH8^ c*ng th(c tr)n ta thấy rIng #iện trL ] #óng vai tròS

VJ2t nung+ 8rư0ng h7- này gEi là nung trZc tiế-Ve&y nung+ whi &y nung #ư7c nung nóng nó s truy6n nhiệt cv2t nung DIng D(c x/> # `n nhiệt ho c -h(c h7-+ 8rư0ngh7- này gEi là nung gián tiế-+

33



8rư0ng h7- th( nhất ít g - v: nó =ng #; nung nh@ng v2t có h:nh/ng #ơn giản G tiết iện h:nh ch@ nh2t> vu*ng ho c trònH

8rư0ng h7- th( hai thư0ng g - hơn trong thZc tế c*ng nghiệ- chon)n nói #ến lò #iện trL kh*ng th; kh*ng nói #ến v2t liệu là &ynung> D1 -h2n -hát nhiệt c!a lò+

j+ Cấu t/o lò #iện trL+‡ò #iện trL th*ng thu0ng gA j -h'n chínhbJ3 lò> l9- lót và &y nung+

j+ + J3 lò+

J3 lò #iện trL là 1t khung c(ng v@ng> ch! yếu #; ch u tải trEngtrong %uá tr:nh là việc c!a lò+M t khác v3 lò cOng =ng #; gi@l9- cách nhiệt r0i và #ả Dảo sZu kín hoàn toàn ho c tương # c'n thiết v3 lò -hải hoàntoàn kín> có # sZ kín c!a v3chF c'n #; giả tBn thất nhiệt và tránh sZ l=a c!a kh*ng khí l/nhvào lò> # c Diệt th5o chi6u cao lò+8rong nh@ng trư0ng h7- ri)ng ò #iện tr3 có th; là v3 lò kh*ng DEc kín+whung> v3 lò c'n #(ng v@ng #! #[ v3 lò ch u #ư7c tải trEng c!al9- lót> -hY tải lò G v2t nungH và các cơ cấu cơ khí r4n tr)n v38ải trEng l9n nhất tác Yng l)n -h'n ư9i v3> L vò cOng c'n tínhlZc #Ky c!a lò khi l9- lót #ư7c nung nóng+ Z giản nL nhiệt c!alót khi nung ch! yếu #ư7c D= DIng /ch nhiệt song lZc o giản n

nhiệt c!a l9- lót có th; truy6n l)n v3> thư0ng giá tr DIng s< c!a này kh*ng tính #ư7c> o #ó c'n lưu P khi tính toán và chEn v3 lòJ3 lò có /ng cơ DảnS ch@ nh2t và tròn+J3 lò ch@ nh2t thư0ng =ng L các lò DuAng> lò D.ng tải> lò li)lò #áy Dư9c> lò #áy rung>T

34



J3 lò tròn =ng L các lò giếng và 1t vài lò chY-T+J3 lò tròn ch u lZc lZc tác Yng D)n trong t<t hơn v3 lò ch@ nh

khi c=ng 1t lư7ng ki lo/i #; chế t/o v3 lò+ whi kết cấu v3 lòtròn> ngư0i ta thư0ng =ng thR- tấ ày t^ j ‰ p khi #ư0ngkính v3 lò là V và z V khi #ư0ng kính v3 lò là

‰ | và | ‰ khi #ư0ng kính v3 lò t^ | ‰p +whi c'n thiết t.ng #1 c(ng v@ng cho v3 lò tròn> ngư0i ta =ng cávòng #ệ t.ng cư0ng DIng các lo/i thR- h:nh+ J3 lò ch@ nh2t #Zng l)n nh0 các thR- h:nh ›> ‡ và thR- tấ c4t th5o h:nh ángthích h7-+ J3 lò có th; #ư7c DEc kín> có th; khi t=y th5o y)u c'ukín c!a lò+fhương -há- gia c*ng v3 lò lo/i này ch! yếu là hàn và tán+

j+ + ‡9- lót+

‡9- lót các lò #iện trL thư0ng gA -h'nb v2t liệu ch u lXvà cách nhiệt

fh'n v2t liệu ch u lXa có th; x&y DIng g/ch ti)u chuKn>g/ch h:nh và g/ch h:nh # c Diệt t=y th5o h:nh áng và kícthư9c #$ cho c!a DuAng lò+ COng có khi ngư0i ta #' DIcác lo/i D1t ch u lXa và các chất ính kết gEi là các kh<i#' +wh<i #' có th; tiến hành ngay trong lò và cOng cóth; tiến hành L ngoài nh0 các khu*n+

fh'n v2t liệu ch u lXa c'n #ả Dảo các y)u c'ub

• Ch u #ư7c nhiệt #1 là việc cZc #/i c!a lò• Có #1 D6n nhiệt #! l9n khi là việc• Có #! #1 D6n cơ hEc khi xế- v2t nung và #

thiết D v2n chuy;n trong #i6u kiện là việc

35



• ,ả Dảo khả n.ng g4n &y nung D6n vàch4c ch4n+

• Có #! #1 D6n hóa hEc khi là việc ch u#ư7c tác Yng c!a khí %uy;n lò và ảnhhưLng c!a v2t nung

• ,ả Dảo khả n.ng tích nhiệt cZc ti;u+,i6unày # c Diệt %uan trong # -h'n cách nhiệt #òi h3i -hải có #1 D6n cơ hEcnhất # nh còn các -h'n khác nói chung kh*ngy)u c'u+ž)u c'u cơ Dản c!a -h'n cách nhiệt làb

V ệ s< `n nhiệt cZc ti;u+Vwhả n.ng tích nhiệt cZc ti;u+V¤n # nh v6 tính chất lP> nhiệt trong #i6u kiệnlà việc xác # nhfh'n cách nhiệt này có th; x&y DIng g/ch cáchnhiệt> có th; #i6n #'y DIng D1t cách nhiệtS xF D*ng> a i.ng v+vT

j+ +j e&y nung8h5o # c tính c!a v2t liệu =ng là &y nung> ngư0i ta chia &ynung là lo/ib &y nung ki lo/i và &y nung -hi ki lo/i+8rong c*ng nghiệ-> các lò #iện trL =ng -hB Diến là &y nung klo/i+e&y nung ki lo/i thư0ng g - là &y nung /ng D.ng và &y

36



nung tròn+e&y nung /ng D.ng th^0ng L /ng ¥i¥ac # t th ng #(nG tr)n tư0ngH ho c n. ngang G L #áy và vò H+ d(9c ¥i¥ac h -hY

thu1c chi6u r1ng D c!a D.ngb h•D } +| ‰ +p S thư0ng lấy DInchi6u r1ng D.ng G h•D } H+Móc tr5o thư0ng là DIng thR- D6n nhiệt tiết iện tròn ho c &y Nicro p x z +

… #áy D.ng ¥i¥ac thư0ng #ư7c # t tr)n các tấ g&n có g0 ho cg< h:nh # c Diệt #ư7c l4- rá- tr)n các kết cấu ki lo/i à các kếtcấu này „ àng tháo ra #ư7c+e&y nung tròn thư0ng L /ng xo4n+ 8rong các lò nhiệt #1 thấ- vcác walori-h5> ngư0i ta =ng &y xo4n tr5o tZ o có g4n cYc Dtr)n các tấ cách #iện+8rong các lò nhiệt #1 trung D:nh và cao>nung xo4c thư0ng nI trong các kh5 hL ho c -h'n nh* ra c!a l9-lót ch u lXa ho c tr5o tr)n <ng g< + dư9c c!a &y nung xo4n cO

-hY thu1c #ư0ng kính &ybd t

}d h

} j+ V |+z,<i v9i &y nung là DIng h7- ki Cro VNik5n t‚ s< e• } ‘ VV < nh3 =ng cho &y nung xo4n khi nhiệt #1 &y nung L gi9i hkhả n.ng sX Yng c!a &y+Ve&y l9n =ng cho &y nung xo4n là việc có Z tr@ v6 nhiệt #8h*ng thư0ng ngư0i ta chon e• } +,<i v9i &y nung là DIng h7- ki Cr* V Nh* t‚ s< e•thư0ng lấy DIng V z+ Ngoài ra &y nung tròn còn =ng L /ng ¥i¥ac+ e&y nung tròn ¥

có h• } + ‰ |+ có th; g4n tr)n nh@ng tấ g< có g0 # c Diệtho c tr5o tr5o các óc DIng h7- ki D6n nhiệt ho c óc ch ulXa+e&y nung tròn ¥i¥ac g4n tr)n các tấ g< có g0 thư0ng có#ư0ng kính | ‰ > còn khi #ư0ng kính &y nung l9n hơn >ngư0i ta tr5o tr)n các óc ki lo/i D6n nhiệt ho c óc g< +

37



,; #6 -hòng hư h3ng trong %uá tr:nh nung và là ngu1i> c'n #ả Dảo sZ giản nL tZ o c!a &y nung+

,'u ra c!a &y nung ki lo/i #ư7c chon DIng các v2t liệu sau t=ythu1c nhiệt #1b≤

C8hR- ác W jV oC 8hR- ác WV j C 8hR- ác ¦

,'u ra cOng có th; =ng v2t liệu là Dản th&n &y nung+8rong

trư0ng h7- # #'u rathư0ng =ng là các D1 -h2n * cZc có là ngu1i DIng nư9c ho ckh*ng+

j+ +| J2t liệu là &y nung+j+ +|+ ž)u c'u v2t liệu là &y nung+

e&y nung là D1 -h2n -hát nhiệt c!a lò> là việc trong nh@n#i6u kiện kh4c nghiệt o #ó -hải #ả Dảo các y)u c'u sau#&ybVCh u nóng t<t> ít D oxi hóa L nhiệt #1 caoVfhải có #1 D6n cơ hEc cao> kh*ng D Diến /ng L nhiệt #V,iện trL suất -hải l9nV ệ s< nhiệt trL s nh3VCác tính chất #iện -hải c< # nh ít thay #BiVCác kích thư9c -hải kh*ng thay #Bi khi sX YngVe„ gia c*ng> „ hàn và „ u<n

j+ +|+ e&y nung ki lo/i+

,; #ả Dảo y)u c'u c!a &y nung> trong h'u hết các lò #iện trLc*ng nghiệ-> &y nung ki lo/i #6u #ư7c chế t/o DIng các h7- kiCr* VNh* và Cr* VNik5n là các h7- ki có #iện trL suất l9n+Còn

38



các ki lo/i nguy)n chất #ư7c sX Yng #; chế t/o &y nung rất hiếv: các ki lo/i nguy)n chất thư0ng có tính chất kh*ng có l7i cho việ

chế t/o &y nung nhưbV ,iện trL suất nh3+V ệ s< #iện trL suất l9nV d oxy hóa /nh trong *i trư0ng khí %uy;n D:nh thư0ng+

j+ +|+ e&y nung -hi ki lo/i+e&y nung -hi ki lo/i =ng -hB Diến là cacDonrun G iCHixilixich oli- 5n GMo i H> gra-hic và than

> 5 d.5 V . Tj T(^? ,<,A_.|+ M1t s< thiết D =ng #; thấ CacDon th; khí+

V‡ò thấ CacDon c!a Ngab

V‡ò giếng #iện trL thấ CacDon th; khí+Các kP hiệub

C§ ‰ nung DIng #iện trL §V lò giếng¡§V *i trư0ng thấ CacDon

< sau ch@S8X s<V #ư0ng kính và chi6u cao> Mù s<V nhiệt #1 là việc x oC

39



G‡ò #iện trL thấ C th; khíH+

+ ,¨ ”+

au khi sơ D1 chEn các thiết D nhiệt luy)n cho các nguy)n c*ngra> c'n xác # nh và thiết kế #A gá cho t^ng nguy)n c*ng và thiếcY th;+V,A gá nhiệt luyện nhI b

• 8/o thu2n l7i cho việc chất chi tiết khi nhiệt luyện• ,ả Dảo chi tiết nung và là ngu1i #Ang #6u• iả cong v)nh khi nhiệt luyện+• N&ng cao n.ng suất va hiệu suất c!a lò

VM1t s< ki;u #A gábe/ng khayb thư0ng =ng #; chất các chi tiết nh3 và vâtrong lò DuAng> chất th! c*ng+Các khay có th; xế-chAng l)n nhau và #; t.ng cư0ng sZ trao #Bi nhiệt> có thkhoan các lU nh3 L #áy và xung %uanh+e/ng gi3b =ng #; nhiệt luyện các chi ti5 +Các gi3 cOng th; xế- chAng l)n nhau+ ,; t.ng D6n cho gi3> có th; hàncác khung thR- xung %uanh+iá tr5ob =ng #; nhiệt luyện các chi tiết như Dánh r.ng> xo>++ trong lò giếng ho c trong lò u<i+Các óc thư0ng#ư7c xế- so l5 ho c nhi6u t'ng+ Các chi tiết tr5o thư0ng í D Diến /ng khi nung+

40



á cEc # b e=ng #; nhiệt luyện các chi tiết /ng <ng ho c Dánh r.ng trong lò giếng ho c lò u lò hóa nhiệt luyện

á # t'ngb e=ng t*i các chi tiết như Oi khoan hay ta r*>#inh tán>++Móc tr5obe=ng #; nhiệt luyện các chi tiết l9n> có th; hàntrZc tiế- l)n chi tiết ho c hàn thành khung> giá # chi tiế

VM1t s< ch" P khi thiết kế #A gáb• ,A gá -hải -h= h7- v9i h:nh áng> kh t*i> ra >++ thư0kh*ng gi<ng nhau> = c=ng #; nhiệt luyện 1t chitiết+

• … nhiệt #1 cao> #1 D6n c!a v2t liệu giả nhi6u+J: vc'n -hải tính #1 D6n kRo c!a #A gá t/i nhiệt #1 sXYng

• au 1t s< l'n sX Yng> #A gá D Diến /ng> oxy hóavà òn+, nh k† -hải ki; tra #A gá trư9c khi sX Yng

p+ C”C f ©ªN f ”f C « 8¬— C –8 8 –M C Cd—N 8 ˜w ™+whi thấ cacDon tr)n D6 t chi tiết xảy ra các -hản (ng sauCG 5 H € C— Š}® C— G HC | Š}® CG 5 H € G HZ tác Yng tương hB c!a khí v9i ung ch # cV aust5nit xảy rath5o -hản (ng tr)n+whi ung ich # c D$o hòa> sZ tác Yng tương hB khí xảy ra th5o -hương tr:nh+ 5 jC € C— Š}® C— € j 5 GjH5 € C | Š}® 5jC € G|H

41



M5tan là chất thấ ho/t nhất> s< liệu sau #&y s inh hEa #i6u #ówh tiết ra t^ j khí oxyt cacDon

và 5tan th5o -hản (ng G H và G H DIngboC C— C | C | •C—z p|+ j+ z‘ j+‘ +p jz

|+j j +p j+j| j + |

C1t cu chthấ CacDon ch(a oxyt cacDon và )tan th5o 1t t‚ lệ c'n thiết là#i6u kiện thích h7- nhất c!a %uá tr:nh thấ C+VNgư0i ta t/o ra chất thấ C th; khí th5o 1t trong các -hương -há- saub

H 8^ sản -hK 'u 3 l3ng> # c Diệt là 'u h3a DIng cách nhiệt -h&n L nhiệt #1 khoảng VzC+V8hành -h'n khí -hY thu1c vào nhiệt #1 nhiệt -h&n thay #Btrong 1t gi9i h/n r1ngb Vz q S V q C | S VCn S C— S C— SN và — ‰trong 1t gi9i h/n ư9i jq Uilo/i và -hY thu1c vào lư7ng kh*ng khí h"t vào khoảng kh*ngian là việc c!a thiết D nhiệt -h&n+ whi nhiệt #1 t.ng l)n tlư7ng ch(a i r* t.ng l)n và lư7ng ch(a CacDon i r* n ngCn giả xu<ng S ngoài khí> trong %uá tr:nh nhiệt -h&n t/

A hóng và nhZa #ư0ng+ 8rong thành -h'n khí nhiệt -h&n ccác i r* cacDua n ng và )tan+ Nh@ng khí này s tiết 1tlư7ng l9n A hóng và chất có nhZa G chất c<c hóaH trong c!a lò thấ cacDon+eo v2y> khí nhiệt -h&n có th; =ng #;thấ C th; khí trong nh@ung lò nh3> lư7ng ti)u hao ít và sZ

42



tu'n hoàn khí trong "- lò -hải /nh G lò giếng có DuAng làviệc %uay>vv++H

H 8^ 'u h3a S DIng cách nhiệt -h&n nó và cracking nhiệt -h&tiế- th5o L ‘ V‘| C trong hUn h7- v9i hơi nư9c+V ơ #A sản xuất chất thấ C th; khí th5o -hương -há- tr)nnhư saub

aH Nhiệt -h&n 'u h3a L | V pC> thành -h'n khíGwN -eH S V q S V| q C | S V Cn cònl/i là C—+C— >— và N S tBng s< ư9i pq và -hY thu1cvào lư7ng kh*ng khí D h"t vào <ng nhiệt -h&n G khokh*ng là việcH

DH e=ng nư9c> sau #ó =ng 'u #; tách nhZa và 1t -h'nsản -hK c!a i r* cacDon n ng kh3i khi nhiệt -h&n+

cH au khi là s/ch ngư0i ta #) cracking 1t -h'nG khoảng qH khí nhiệt -h&n trong hUn h7- v9i hơinư9c L ‘ V‘| C+V8hành -h'n khi cracking GwCreHb p V q S Vpq

C | S Š + q Cn S pV pq C—> còn l/i tBng c1ng C—>— và N khoảng ư9i zq+H‡à s/ch khí cracking DIng nư9c và là kh* DIng ungch q Canxi Clorua trong nư9c

,5 tr1n khí cracking v9i khí nhiệt -h&n th5o t‚ lệ p b|và cho vào lò thấ CacDon+

jH d5n¥5n Cp p ho c D5n¥5n nhiệt -h&n #ưa vào "- lò thấCacDon DIng cách nh3 t^ng giEt ho c hóa hơi nó tr(9c tron1t DuAng ri)ngVd5n¥5n nhiệt -h&n =ng là thấ CacDon th; khí ch! yếutrong lò giếng> khi có sZ tu'n hoàn khí %uy;n trong "- c!alò+

43



whi =ng d5n¥5n nhiệt -h&n #; thấ C th; khí c'n #ả Dảocác y)u c'u saub

|H Có th; nh2n t^ d5n¥5n ho c d5n¥5n nhiệt -h&n DIng cáchcho Day hơi trư9c hUn h7- v9i nư9c+ ơi nư9c là chất lo$n#; ng.n ngâ A hóng và nhZa #ư0ng tiết ra trong "- c!alò+

H … nhi6u nhà áy ngư0i ta thấ CacDon th; khí DIng cách #

trZc tiế- CacDua i r* l3ng và sản -hK 'u 3> # c Diệt là'u tBng h7- G sản -hK tBng h7- c!a oxyt cacDon và 'u h3ath4- sáng vào "- c!a lòH+e'u h3a th4- sáng -hải th3a $n nh@ng y)u c'u saub

V8rEng lư7ng ri)ng> kg•l +z V +zpVNhiệt #1 s*i>oC G trong gi9i h/nH V #ến jj

V ản -hK thu #ư7c sau khi chưngCất C> q VV ản -hK thu #ư7c sau khi chưngCất C> q p VzV ản -hK thu #ư7c sau khi chưngCất j C> q ‘ V‘zV8/- chất Glưu hu†nhH> q Š + |q

44



Vcòn l/i Š + qe=ng cacDua hi r* L /ng nguy)n chất s #ưa #ến hiện tư7ng

tiết ra A hóng và c<c rất nhi6u> là cản trL %uá tr:nh thấCacDon+ eo v2y -hải %uy # nh ch t ch việc #ưa i r* cacDvào +whi cho khí -ha lo$ng là a oniac v9i kh<i lư7ng V qkh<i lư7ng khí t/o ra t^ lò là có hiệu %uả t<t hơn+8rong lò ¡‘ và ¡ khi nung nóng lư7ng ti)u thY 'u tBngh7- giEt• -h"t và khi L nhiệt #1 là việc V | giEttrong -h"t là lư7ng ti)u thY h7- lP nhất+ 8rong lò li)n tYclư7ng ti)u thY h7- lP nhất là +pV +zl•h+Vdảng + j+ 8i)u hao chất thấ CacDon g'n #"ng trong lògiếng+

pH 8/o ra khí thấ CacDon DIng cách #<t 1t -h'n khí cacDuahi r*V khí thi5n nhi)n> khí hóa l3ng> khí th4- sáng+vvT v9

s< ti)u hao kh*ng khí là + G khí %uy;n thu nhiệtH và -hath) khí 9i v9i kh trong trư0ng h7- này thZc hiện #i6u chFnh#*ng th5o sơ #A saub

fh&n tách khí t^ lòthấ CacDon va là s/chS

8/- khí vào áy -hát> áy chiết á- có D1 -h2n #i6u chFnh DIng khí nRn> #óng ho c L -h'n tX c!a áy -hát -hY thu1cvào #1 K c!a khíV D1 -h2n #i6u chFnh DIng khí nRn c!a chiết á- tác Yng l)n cơ cấu hoàn chFnh ki;u àng rung> cơcấu này #i6u chFnh việc #ưa khí vào lò+

H dIng cách #<t cháy 1t -h'n khí cacDua hi r* Dất k† v9i hệs< ti)u hao kh*ng khí + V +p> sau #ó tr1n th) khí 9i vào lv9i lư7ng V q+

zH 8hấ cacDon DIng khí lò ga G kh*ng có sun uaH hUn h7- cacDua hi r* như D5n¥5n> khí thi)n nhi)n> khí th4- sáng>hóa l3ng+

T d. ( .( T(^? ,<,A_. T(` F( A .5 5 d.5V . Tj Chi tiết sau khi là s/ch kh3i 'u > các àng oxyt gF s4t

tr)n D6 t> #u7c xế- vào #A gá sao cho D6 t thấ kh*ngch5 lấ- nhau+ Các #A gá l/i #ư7c xế- vào gi3 thấ và =ng -al.ng hay c'n trYc # t vào thiết D thấ CacDon th; khí DIn'u h3a như saub

46



• ,A gá và gi3 thấ -hải #ả Dảo sZ th*ng thoáng> # gi3 thấ

#ư7c -al.ng xế- vào lò và #óng n4- l/i+ ,; tránh oxy hóa D6t chi tiết c'n tiến hành nh3 'u h3a v9i (c vâ #! G ví Yb

v9i lò WVp khoảng | Vp giEt• -h"tH+ d2t %u/t #; # tiến hành gi@ nhiệt th5ochi6u s&u l9- thấ y)u c'u+ , #;#/t #ư7c chi6u ày l9- thấ > th0i gian gi@ nhiệt t^ pVz

gi0+ 8rong th0i gian gi@u nhiệt #; thấ > 'u h3a #ư7c nh3nhi6u hơn Glò WVp v9i V j giEt• -h"tH

‡ư7ng 'u nh3 vào nhi6u là l9- D6 t có nAng #1cacDon cao> #i6u này là l9- khuếch tán 3ng và giòn+ ,; kh4c

47



-hYc trong th0i gian gi@ nhiệt #; thấ > ngư0i ta chia ra giai#o/n v9i s< giEt 'u nh3 trong -h"t khác nhau+ Jí Y trư0ng

h7- thấ trong lò WVp

€ iai o/n D$o hòabGj

a

gi@Hb nh3 V j giEt•-h"t

€ iai #o/n khuếch tánGj

h

gi@Hb nh3 | Vp giEt•-h"t

8rong giai #o/n khuếch tán chF nh3 lư7ng 'u #! #; kh*ng g&yra thoát cacDon> ch! yếu là gi@ nhệt #; khuếch tán cacDon vs&u trong chi tiết và o #ó là giả nAng #1 CacDon L D6 t+

au khi gi@ nhiệt #! th0i gian> chi tiết #ư7c là ngu1i c=ng lò nhiệt #1 thư0ng ho c t9i zpC th: =ng -al.ng lấy gi3 thấ ra+ ‡ưu PrIng t^ nhiệt #1 ‘j C ngu1i xu<ng zpC v`n -hải nh3 'u #; tránh

thoát cacDon Glò WVp | Vp giEt•-h"tH~uy tr:nh c*ng nghệ thấ cacDon th; khí DIng 'u h3a trong lò W

p cho tr)n +j+

48



,h$#ng >+ T(^? ,<,A_. T(` F( A .5 , .5 .5( fT( dT Ae T ‚. T d. .5 F `k 5 d.5

|+ 8hấ cacDon th; khí|+ + whái niệ|+ + + ‡ò giếng|+ + + ‡ò giếng #; thấ cacDon

|+ + ‡ò giếng các lo/i|+j+ ơ #A cấu t/o chung c!a lò giếng thấ cacDon ch/y #iện|+|+ Các chi tiết c!a lò giếng thấ cacDon|+ + ~uy tr:nh ho/t #1ng c!a lò giếng

|+ + + ~uy tr:nh t.ng nhiệt|+ + + ~uy tr:nh sấy lò|+ +j+ ~uy tr:nh cấ- khí|+ +|+ ~uy tr:nh ^ng lò

Chương b 8 –M 8¤ °f w ™ d±N ‡ 8 –M d²N 8³‹

+ 8hấ tB h7- khí DIng lò thấ D.ng tải+ + Jai trò cơ khí hóa và tZ #1ng hóa trong nhiệt luyện+ + ‡ò D.ng tải+j+ Các áy li)n h7- tZ #1ng+|+ Các áy li)n h7- tZ #1ng thấ cacDon th; khí DIng òng

#iện cao t'n+ + 8ính toán th0i gian nung thấ cacDon th; khí

49



Chương |b8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™ d±N 8 ‹«8 d´ Jµ C¶N N 8‹·N 8‹«N e¸N ‡ w‹˜› ‹«N

> 1 Fh9i niệm+|+ + + ‡ò giếngb ‡ò giếng =ng #; !> t*i> ra các chi tiết có chi6u ài l9n+ 8hí các <ng> trYc> ch<t các tấ àyT+vT+vT+Chi6u s&u là việc

50



c!a các lò này l9n hơn chi6u r1ng c!a các lò DuBng rất nhi6u+Các lò giếng c l9n thư0ng có t‚ s< gi@a chi6u s&u và #ư0ng

kính c!a DuAng là việc là b =ng #; !> ra các chi tiết nh3+8rong các lò lo/i này ngư0i ta t/o ra nh@ng òng khí ho c kh*nkhí nóng> Yc #ích là t.ng t<c #1 nung nóng và là #Ang #6unhiệt tr)n các D6 t chi tiết+

|+ + + ‡ò giếng #; thấ cacDonb ~uá tr:nh thấ cacDon L tr)n thế gi9i cOng như L nư9c ta #ư7sX Yng rất r1ng r$i> n)n việc nghi)n c(u các lò thấ là rất c'n

thiết+ Các lo/i lò ki;u ¡> ¡¹ là th*ng Yng nhất> L nư9c ta #ólà nh@ng lò giếng thấ C th; khí+

8rong khoảng kh*ng gian là việc c!a lò> ngư0i ta thư0ng =n"- #"c DIng h7- ki hay thR- ch u nhiệt ng.n cách &y #<t v9ikhoảng kh*ng gian là việc c!a lò+ 8rong "- ngư0i ta t gi3#Zng chi tiết ho c gá lấ- # c Diệt t=y th5o t^ng # c #i; và tínhc*ng nghệ c!a chi tiết #ó+ fhía tr)n "- Gcó th; gEi là nAi lòHngư0i ta #2y n4- ki lo/i> tr)n n4- # t %u/t #; khuấy tr1n cáchUn h7- khí thấ +

,; t/o ra *i trư0ng thấ ngư0i ta nh3 t^ng giEt 'u h3a hayung ch cacDua hy#ro vào+ d1 -h2n nh3 #6u #ư7c l4- # t tr)nn4- lò+

> - 5 d.5 ,ƒ, _z +

V ‡ò giếng ch/y DIng nhi)n liệu khí =ng #; nung nóng các chil9n> ài+ Các vòi #<t # t th5o chi6u cao lò thành t^ng $y xế-th5o h:nh %u&n c0+ whoảng cách gi@a các $y >p º > + Càgiả khoảng cách gi@a các $y vòi -hun th: chi tiết nung nóngcàng #6u+ ,; tránh sZ %uá cháy t^ng -h'n chi tiết ngư0i ta # t

51



các vòi -hun tiế- tuyến v9i t c4t DuAng là việc c!a lò+ ơnh n các lò giếng ch/y DIng nhi)n liệu khác+ ‡ò giếng ch/y DI

nhi)n liệu khí #ả Dảo cho chi tiết nung nóng #ư7c #Ang #6uhơn+ :nh j+‘ các khí #ư7c #i t^ vòi -hun th5o các <ng h"t jvà #ư7c xáo tr1n v9i các khí ngu1i L DuAng là việc+ Các khngu1i #ư7c #i vào <ng h"t th5o k)nh DLi nh@ng òng kh*ngkhí thoát ra t^ vòi -hun+ Các sản -hK cháy #ư7c #i th5o k)nh

52



L -h'n ư9i lò+ Gx5 h:nh j+‘H+

:nh+ ‡ò giếng ch/y nhi)n liệu khí

53



V Ngày nay -h'n l9n trong các xưLng nhiệt luyện ngư0i ta =nggiếng ch/y #iện các lo/i #; nung nóng chi tiết #ến nhiệt #1 cao

j C> trung D:nh z V‘ C và thấ- ư9i p C+ ‡ò nhiệt #1cao có khoảng kh*ng là việc h:nh vu*ng+ eEc th5o các tư0ngxung %uanh ngư0i ta # t các thanh cacDoru + Các lò này có th=ng khí Dảo vệ #; nung nóng chi tiết+

V 8rong các lò nhiệt #1 thấ- và trung D:nh ngư0i ta =ng &y #là DIng h7- ki Cr Niz > Cr Nip các &y #<t #ư7c # t Lcác tư0ng D)n c!a lò+

V ‡ò L nhiệt #1 thấ- #ư7c trang D %u/t #; #i6u hòa kh*ng khítrong lò+ Các %u/t và #1ng cơ #iện có c*ng suất >pV k’ #ư7# t tr)n n4- lò+

V Các &y #<t #ư7c ng.n cách khoảng kh*ng là việc DIng cáciếng ch4n ki lo/i+ 8r)n h:nh j+ là lò giếng ch/y #iện cho tathấy cấu tr"c là » Vj a+ N4- lò có p %u/t # t nI tr)n khunggiIng+ Ngư0i ta n&ng n4- lò và khung nh0 D1 -h2n cơ cấu tlZc # c Diệt+

54



V Mu<n %uay n4- lò sang hư9ng khác th: ta =ng tay #Ky n4->#ó h/ Dơ th!y lZc> các #ư0ng &y #<t | #ư7c s4- xế- tr)n cáctư0ng D)n c!a lò và #ư7c ng.n cách DuAng là việc DIng gi3ki lo/i ch u nhiệt > có s< lo/i lò 9i th5o ki;u cấu tr"c kháchơn là %u/t #ư7c # t tr)n #áy lò+ ‡o/i này có ki;u C có nhiệt#1 là việc C và C nung nóng chi tiết trong *i

trư0ng Dảo vệ Gx5 h:nh j+ + ‡ò giếng ch/y #iện » Vj aH|+ + ơ #A cấu t/o chung c!a lò giếng thấ cacDon ch/y #iệnV :nh j+ lò giếng ch/y #iện kh*ng "- =ng #; thấ cacDon th;khí ¡ V|

55



56



:nh+ ‡ò giếng ch/y #iện kh*ng "- =ng #; thấ CacDon th; khí¡ V| +

V duAng là việc h:nh trY

V N4- #2y cho lò

jV ệ th<ng %u/t

|V d1 -h2n #i6u chFnh s< lư7ng giEt rơi

Chi tiết #ư7c s4- xế- trZc tiế- ngay trong lò+ duAng là việc #ư7x&y DIng g/ch sa <t nh\> xung %uanh t nAi tiế- x"c v9i khoảnkh*ng> trát là rU khí c!a g/ch DIng chất nh$o # c Diệt kh*ng thkhí+ dao %uanh lò DIng các ki lo/i #ả Dảo lò là và D6n+ e&y#<t #iện trL là DIng h7- ki #iện trL # c Diệt #; kh*ng D -há h! DLi chất thấ +

V fhương -há- kh*ng =ng "- trong lò thấ C cho -hR- t.ngnhiệt #1 thấ #ến C+ e=ng các lò lo/i này cho khả n.nglà nhanh %uá tr:nh thấ so v9i các lò ki;u ¡ khoảng Vj l'n>n.ng lư7ng giả xu<ng > V l'n> lư7ng ti)u hao ki lo/i ch unhiệt cOng giả l'n+

V ‡ò ¡¹V| Gh:nh j+ H gA có DuAng là việc h:nh trY #ư7c #2y l)n nh0 n4- + N&ng và L n4- lò nh0 cơ cấu # c Diệcác &y #<t lo/i \t tr5o tr)n các óc L tr)n tư0ng D)n c!a lò+Các ung ch thấ ch/y t^ các D:nh ch(a # t tr)n lò %ua D1 -h2n #i6u chFnh giEt | rơi vào tr)n các cánh %u/t> khi =ng cá

khí thi)n nhi)n G -r*-an tZ nhi)n> Dutan>TH th: cấu tr"c lò khthay #Bi và sX Yng ch"ng như lò chất thấ C th; khí+ ,; các chtiết là ngu1i sau khi thấ kh*ng D oxi hóa các gi3 #Zng chitiết c'n # t trong các giếng c/nh lò> %ua giếng ngư0i ta cho khthấ vào và #2y l/i+ Các lò ki;u này =ng #; thấ Nitơ các chi

57



tiết kh*ng l9n l4 > cOng như các lò thấ C #$ nghi)n c(u L tr)ch"ng v`n là nh@ng lò giếng ch/y #iện+ Các gi3 #Zng chi tiế

#ư7c s4- xế- th( tZ t^ ư9i l)n tr)n+ Nh0 có %u/t nI tr)n #áytrong lò kh*ng khí #ư7c khuấy #6u> các &y #<t lo/i \t nI tr)tư0ng lò và ng.n cách khoảng kh*ng là việc DIng thanh ch4nki lo/i ch u nhiệt+ Ngày nay ngư0i ta nghi)n c(u và á- Yngvào sản xuất các lo/i lò giếng 9i =ng cho thấ Nitơ —w Vj p> —w Vj có %u/t khuấy #6u+ wh*ng khí trong lò> nhiệttrong lò #ư7c #i6u chFnh tZ #1ng+

V Nh@ng lo/i lò giếng #á vi)n L tr)n #&y #6u ch/y DIng #iện tiế-+ Ngoài ra còn nh@ng lo/i lò giếng ch/y DIng các nguAn lư7ng gián tiế- t(c là trong khoảng kh*ng gian là việc ngư0i tkh*ng # t &y #<t ho c các vòi #<t khí ho c vòi -hun nhi)n liệul3ng+ Nh0 hệ th<ng %u/t hơi nóng vào DuAng là việc c!a lò‡o/i này có ưu #i; là th! ti)u #ư7c hiện tư7ng %uá nhiệt nhưncấu tr"c -h(c t/- và #4t ti6n+ J: cấu tr"c c!a ch"ng gA có j D1 -h2n chínhb

€ N/- liệu

€ ~u/t€ whoảng kh*ng là việc c!a lò

V … D1 -h2n n/- nhi)n liệu xảy ra %uá tr:nh cháy c!a khí> t^ #các sản -hK cháy #i vào DuAng là việc nh0 hệ th<ng %u/t+

58



:nh+ ‡ò giếng nung nóng gián tiế-baVlò =ng nhi)n liệu khí ho c l3ngS DVlò =ng n.ng lư7ng #iệ

V au #ó các sản -hK cháy xuy)n %ua các chi tiết #i ra <ng `nkhói Gh:nh j+ aH+

V Còn # khí nóng #i vào DuAng là v%u/t+

> ; ,9c chi ti3t cPa lM gi3ng thấm cacbon+ 8h&n lò+ N4- Dảo vệ

j+ Cả Diến nhiệt #1|+ J=ng Di c'u+ 8rYc %uay

p+ iá # + Jòng Diz+ , nh v <ng Di‘+ N4- trYc #(ng+ Wilanh khí

59



+ ¼ng xả+ ¼ng cấ- khí cho xilanh

j+ dánh r.ng|+ J3 giá tr5o n4-+ dánh r.ng ch/y xíchp+ N4- ch4n xích+ Jòng Diz+ ,'u <ng‘+ ,1ng cơ %u/t khuấy+ dánh r.ng ch/y xích+ Jan khí #i6u khi;n xilanh+ fh'n kết n<ij+ Jòng Di|+ iá %u/t khuấy+ ,ư0ng <ng vào c!a khí Dảo vệp+ Jòng Di+ N4- lòz+ ~u/t khuấy‘+ d1 gia nhiệtj + 8h=ng lòj + Jách cách nhiệt

60



|+j+ ~uy tr:nh ho/t #1ng c!a lò giếng|+j+ + ~uy tr:nh t.ng nhiệt

V ML nư9c là át cho hệ th<ng nư9c là át ho/t #1ngV d2t nguAn cho hệ th<ng #i6u khi;nV ML nguAn khí nRn #; xilanh khí có th; là việcV ML n4- lò cho sản -hK vào trong lò> #óng n4- và #óng kín

lòV d2t %u/t khuấy> gi@ cho %u/t khuấy là việc Glưu P %u/t k

%uay th5o chi6u ki #Ang hAHV Cài # t nhiệt #1 là việc tr)n D1 ki; soát nhiệt #1V d2t nguAn cấ- cho D1 gia nhiệt> D4t #'u t.ng nhiệt

|+j+ + ~uy tr:nh sấy lò

61



V ‡'n #'u ti)n ho c ^ng trong 1t th0i gian ài sấy lò th5o %uytr:nh s aub

€ Nếu gi@ nhiệt C th: kRo ài gi0 € Nếu nung nóng | C th: gi@ nhiệt trong p gi0

€ Nếu nung nóng p C th: gi@ nhiệt trong | gi0

V e^ng lò trong th0i gian V ngày sấy lò th5o %uy tr:nh saub€ Nung nóng C th: gi@ nhiệt trong gi0

€ Nung nóng | C th: gi@ nhiệt trong j -h"t

€ Nung nóng p C th: gi@ nhiệt trong j -h"t

|+j+j+ ~uy tr:nh cấ- khí GN€Cx xHV as #ư7c cấ- vào lò khi nhiệt #1 #/t zCV d2t #i6u khi;n Cj — > #i6u ki;n lưu lư7ngV 8rư9c khi L n4- lò -hải t4t #i6u khi;n và ng^ng cấ-V 8rư9c khi L n4- lò -hải ^ng lò và xả khí #; tránh nB khí gas

|+j+|+ ~uy tr:nh ^ng lòV 84t D1 gia nhiệtV e^ng %u/t khuấy> ch0 %u/t ^ng h nV ML n4- lò> lấy giá tr5o sản -hK và nhanh chóng là ngu1i sả

-hKV Nếu kh*ng tiế- tYc sX Yng th: #óng n4- lò #; tZ h/ nhiệtV whi nhiệt #1 h/ #ến C 9i #ư7c ngưng cấ- nư9c là átV 84t nguAn #iện• Các Yc c'n lưu PbV ”- suất khí nRn t tuyệt # kh*ng cấ- kh

Cx xvào lò G nhiệt #1 c'n thiết là ®zCH+

62



V whi %u/t khuấy còn #ang %uay ho c chưa ^ng h n> kh*ng #L n4- lò+

whí Dảo vệ =ngb M5tanol Cj—whí thấ =ngb 8olu5n Cp C j> gas Cj z+

,h$#ng @+ T(^? T„ ( = F( A .5 T(^? A….5 T†@ 1 Thấm tổ h%p 0hK bZng lM thấm bHng tải

@ 1 1 fai trM c# 0hK h4a và tY 6Ing h4a trong nhiệt lu&ện

V M1t trong nh@ng -hương -há- ch! yếu c!a việc #Ky /nh kŸthu2t cho n6n kinh tế %u<c &n là tZ #1ng hóa %uá tr:nh sảnMYc #ích là t.ng n.ng suất nhảy vEt> giả s(c lao #1ng choc*ng nh&n và n&ng cao chất lư7ng sản -hK +

V eo sZ -hát tri;n c!a khoa hEc kŸ thu2t ngày càng cao> lao #1th! c*ng và Dán th! c*ng -hải như0ng chU cho cơ khí hóa và #1ng hóa t^ng thiết D ri)ng+ 8^ng thao tác sản xuất ri)ng tiến'n #ến tZ #1ng hóa hoàn toàn+ iện nay vấn #6 tZ #1ng hóahoàn toàn các %uá tr:nh sản xuất là vấn #6 cấ- thiết cho cácnư9c có n6n c*ng nghiệ- ti5n tiến tr)n thế gi9i+

V Cơ khí hóa tBng h7- kh*ng chF giả s(c lao #1ng à còn thay#Bi h n tính chất lao #1ng> cho -hR- chEn nh@ng #i6u kiện th7- và có l7i nhất cho %uy tr:nh c*ng nghệ nhiệt luyện hoànchFnh nhiệt #1 thích h7-> chi6u s&u l9- thấ > (c #1 D$o hòachất thấ trong hóa nhiệt luyện> n.ng suất cao nhất> tBn thất nhất vTvT

V Cơ cấu các $y li)n h7- cho các thiết D nhiệt s là giả giáthành xu<ng #ến j l'n+ 8h0i gian c!a Ui chu k† sản xuất cOnr"t ng4n xu<ng j #ến l'n> s(c lao #1ng c!a c*ng nh&n giảxu<ng #ến l'n+ eiện tích sản xuất nh0 v2y r"t gEn #ư7c j Vq

63



V M1t s< lò trong c*ng nghệ nhiệt luyện gi"- cho việc tZ #1ngsản xuất làb lò #áy nghi)ng> lò #Ky> lò D.ng tảiT

+ + ‡ò D.ng tảiV ‡ò D.ng tải là lo/i lò li)n tYc> các chi tiết chuy;n #1ng trongkhoảng kh*ng gian là việc c!a lò là nh0 D.ng tải> D.ng tải thcho Ei tấ #áy và là DIng thR- h7- ki ch u nhiệtCr zNi i > Cr Ni i > Cr Niz v++vT

V ‡ò D.ng tải #ư7c (ng Yng r1ng r$i trong c*ng nghiệ- #; nhiệluyện các chi tiết thR- hay h7- ki àu+ wích thư9c c!a các chitiết có th; l9n ho c nh3+ d.ng tải có các cấu tr"c khác nhau> t=th5o y)u c'u c!a %uá tr:nh c*ng nghệ #$ cho>> các trYc %uay Dánh # D.ng tải có th; t trong hay ngoài lò+ Nếu # t L trongth: giả #ư7c tBn thất nhiệt+ ,; nung nóng D.ng tải nhiệt #1trong lò nếu l9n hơn p C th: c'n -hải =ng thR- ch u nhiệt #;chế t/o tấ #áy> các trYc %uay hay Dánh D.ng tải+ Chính #này là -h(c t/- th) cấu tr"c c!a lò> # c Diệt là khi sXa ch@ach"ng+ 8rYc ch! #1ng # t L g'n cXa ra vào+ 8rong các lò thư0=ng #iện #; ch/y D1 -h2n `n #1ng tấ #áy D.ng tải+ d1 -h2n`n #1ng gA #1ng cơ #iện> h1- giả t<c> #ai truy6n có h:nhc*n hay D2c thang> t<c #1 c!a h1- giả t<c cOng có th; t.ng hgiả #6u ho c t.ng hay giả th5o D2c thang+ ‡ò D.ng tải có th;ch/y DIng nhi)n liệu khí> l3ng hay n.ng lư7ng #iện+

64



:nh+ ‡ò D.ng tải =ng nhi)n liệu khí+V 8r)n h:nh + #ưa ra lo/i lò D.ng tải =ng nhi)n liệu khí có

nhiệt #1 là việc C+ ei chuy;n chi tiết trong lò nh0 D.ngtải v9i D1 `n #1ng cơ + 8rong khoảng kh*ng gian là việcc!a lò ngư0i ta # t D)n tư0ng D)n z vòi -hun kh*ng khí #i vàvòi -hun và #<t cháy nhi)n liệu+ Nhi)n liệu #ư7c nung nóng s D1 trong DuAng tích nhiệt jVjC> L tr)n các cXa chất c!a lò>ngư0i ta # t các chY- h"t sản -hK cháy> #óng L cXa chất và #6u nh0 hệ th<ng ròng rEc +

V 8rong các lò t*i ki;u w ch/y #iện Gh:nh +zH ngư0i ta chất chtr)n D.ng tải xích 2- DIng thR- ch u nhiệt > các chi tiết ra khlò rơi xu<ng cXa và t*i lu*n trong *i trư0ng 'u+ CXa | v6 -hía chi tiết chF L khi chi tiết %uá l9n và kh*ng t*i trong'u+ 8rong trư0ng h7- này cXa xu<ng D; t*i #óng l/i DIng iếnch4n + 8rYc ch! #1ng D.ng tải #ư7c s4- xế- v6 -hía chi tiết

và n | #ến> •-h"t+ Các &y #<t là DIng h7- ki ch u nhiệt có iệntrL cao> nI L D)n tư0ng D)n và tr)n #áy lò+ Các &y #<t #ưch5 DLi tấ thR- ch u nhiệt vâ #; là #i; tZa cho D.ng tải

65



khi chuy;n #1ng+ ‡ò #ư7c Dao kín DIng các tấ t*n hàn j> lò th; sX Yng khí Dảo vệ khi c'n thiết+

+ + Các áy li)n h7- tZ #1ngV Ngoài các áy li)n h7- thấ C và xianua th; khí có /ng #ư0ngth ng li)n tYc> còn có /ng ch@ ›+ ơ #A c!a lo/i này #ư7c Dith L h:nh + a+ Máy gA có $yb

€ ‡ò =ng #; thấ C th; khí> nung nóng #ến nhiệt #1 cao nh0 cá<ng D(c x/ nhiệt

€ ‡ò #; ch(a chi tiết sau khi thấ rơi xu<ng D; t*i> %ua áy rXaj> lò ra | và trL l/i cXa chất DIng cơ cấu #Ky +

‡ò thấ C #ư7c nung nóng DIng khí #<t+ Chất khí trong các <ngch@ › # t nI ngang th5o D)n tư0ng lò+ 8ất cả khoảng kh*ng làviệc c!a lò -h&n chia là i6n+

€ Mi6n th( b Nhiệt #1 zzC

€ Mi6n th( >j>|b Nhiệt #1 ‘ C

€ Mi6n th( b Nhiệt #1 z Cau -h"t các th=ng thấ chất vào lò nh0 c'n #Ky th!y lZc+Chất chi tiết cho Ui th=ng khoảng kg> L -hía cXa ra c!a lò cócXa D)n nh3 #; nhiệt luyện chi tiết khi t*i trong khu*n R-+ ,; ktra lư7ng ch(a C trong lò ngư0i ta =ng -hương -há- #o thế hiệu xác # nh nó DIng #i; sương+ ,i; sương là #i; hóa hơi c!a hUn h7- khí Dất k†+ 8hành -h'n khí thấ có |q C—> j|q >| q N + G# khthấ có th) lo/i -r*-an C j z #; #/t thế hiệu C y)u c'u+ Ngoài ra#; t.ng sZ #Ang #6u c!a khí trong lò ngư0i ta # t các %u/t L #Fnh‡ư7ng ch(a C trong các chi tiết thấ khoảng > V >zq+ N.ng suất

66



c!a Ui áy khoảng p V| kg•h+ :nh + D #ưa ra lo/i áych@ › gA có lò #Ky kh*ng "- #; thấ C> D; t*i cơ khí> rXa> lò

ra có sZ #i6u hòa khí nóng và sản -hK cháy> DuAng là ngu1ith=ng thấ l`n chi tiết sau ra i chuy;n th=ng thấ trong #áy nh0 các c'n #Ky th!y lZc+ Các th=ng thấ #ưa vào lò thành $y nh0 c'n #Ky D)n+ 8rong khi #i %ua lò> các th=ng thấ nh0 các cơ ckRo l*i ra # t tr)n Dàn c!a D; t*i+ au #ó các th=ng rơi xu<ng D; lấy ra kh3i D; nh0 cơ cấu kRo # t vu*ng góc v9i hư9ng Ec lò+ -hía cu sau #ó vào DuAng làngu1i DIng kh*ng khí+ au khi là ngu1i các th=ng thấ l'n th( j

:nh+Máy li)n h7- tZ #1ng #; t*i> gia c*ng l/nh và ra các lo/ivòng Di+

67



:nh+ Máy li)n h7- tZ #1ng #; t*i> gia c*ng l/nh và ra các vòng Di GnXa -h'n D)n -hảiH+

thay #Bi hư9ng> chuy;n #1ng #i th ng #ến Dàn con l.n #; lấy chi tih1- thấ ra+ Các các th=ng tr)n #ư7c chuy;n sang hư9ng khác #; chcác chi tiết 9i+ dIng cách như v2y %uá tr:nh thấ l/i tái i„n như cO N.ng suất c!a áy V kg•h+ fhY thu1c vào chi6u s&u l9- thấG t^ > V >z H+ 8h0i gian chi tiết nI trong áy li)n h7- khoảng Vj gi0+ C( %ua zV -h"t #Ky l'n+ 8i)u thY khí #<t là j •h cònkhí thấ pVz j•h+ o v9i các lò thấ C th; khí> áy li)n h7- lo/i nàycó ưu việt là tất cả %uá tr:nh ngoài việc chất và #6u #ư7c cơ khíhóa+ ,i6u khi;n áy chF c'n c*ng nh&n+ Nhưng áy cOng có như7#i; là #òi h3i iện tích sản xuất %uá l9n G |xz} H+ Chất chitiết t2- trung vào chU g&y khó kh.n cho việc sản xuất hàng lo/t+Gh:nh + H

68



+ +j Các áy li)n h7- tZ #1ng thấ cacDon th; khí DIng òng#iện cao t'n

V ,; cơ khí hóa %uá tr:nh thấ C th; khí ngư0i ta tiến hành cơ khóa các lò nung+ Ngoài các thiết D nung nóng DIng #iện ngcơ khí hóa cả lò t'n s<+ 8r)n h:nh p+ j #ưa ra cấu tr"c áy li)nh7- thấ C th; khí các Dánh r.ng và t*i tiế- th5o+ Các Dánh r.nl'n lư7t #ư7c xế- vào DuAng ch(a z> ‘+ Con s< #'u chF DuAch(a th( > con s< sau chF DuAng ch(a th( + 8rong khi -itt*ngth!y lZc > p n&ng l)n h/ xu<ng th: vấu gi@ L> Dánh x5 rơxu<ng> vấu gi@ > hàn li6n v9i -hía #'u -itt*ng th!y lZcj> |+ Các c'n -itt*ng j> | gián tiế- #Ky c'n -ittong j vu*nggóc v9i ch"ng v6 -hía trái> l"c #ó vấu #'u -itt*ng j> | #óng l/inh0 các khóa |> + au #ó các iếng ch4n -hY p> n&ng l)nnh0 xilanh th!y lZc j >j + Chuy;n các Dánh r.ng #i t9i lò ‘>nh0 các xilanh th!y lZc j> |+ au #ó các vấu gi@ > ichuy;n sang -hải và iếng ch4n -hY p> #óng l/i+ whí thấcòn l/i gi@a iếng ch4n và #'u -itt*ng th!y lZc kh*ng k - thoátra ngoài> #ư7c h"t hoàn toàn vào chY- h"t ‘ %ua các van > z Nh@ng #ư0ng vào lò c!a các chi tiết #ư7c #óng L li)n tYc nhiếng ch4n -hY+ ,i6u #ó là cho á- suất khí trong lò c!a áyli)n h7- lu*n lu*n c< # nh+

:nh+ Máy li)n h7- thấ CacDon th; khí DIng 8 C có ! trư9ckhi t*i+

V Máy có lò cả (ng nhi6u vòng DIng các <ng #Ang có tiết iệh:nh ch@ nh2t+ ‡ò #ư7c là ngu1i DIng nư9c lưu th*ng trong<ng+ fhía D)n trong lò cả (ng ngư0i ta trát D1t cách nhiệt

k5ra it v9i Yc #ích tránh nguAn D(c x/ nhiệt c!a các chi tiếtnung+ ‡ấy các Dánh r.ng kh3i lò thấ C nh0 cái vấu gi@ # c Diệt > + ‡à cho -itt*ng j chuy;n #1ng #Ky các chi tiết Ecth5o hành lang v2n chuy;n #ến nI tr)n #'u c'n n&ng z c!a -itt*ng th!y lZc và t^ #&y Dánh x5 r.ng rơi xu<ng D; t*i+ 8r

69



trư0ngh7-

này -itt*ngp lànhiệvY #ưachi tiếtvào D;t*i+Gh:nhp+ jH+

V 8rong D; t*i

các Dánh x5 i chuy;n nh0 c'n #Ky g4n li6n v9i -itt*ng th!y lZj+ ,ưa các Dánh x5 r.ng #; t*i l/i nh0 c'n #Ky c!a -itt*ng th!ylZc > vào DuAng ch(a |> + ,; ch/y lò cả (ng ngoài ra =ng áy -hát có c*ng suất Ui áy V k’ v9i t'n s< ¥+

Nhiệt #1 nung nóng chi tiết là p V C+ 8r)n thZc tế nếuthấ C th; khí cho thR- zCrMn8i nhiệt #1 thấ C th0igian thấ p -h"t+ ‡à ngu1i L hành lang v2n chuy;n #ến

C và gi@ L DuAng ! c!a lò cả (ng G trong trư0ng h7- áycó lò !H -h"t+ Nếu c'n chi6u s&u l9- thấ >zV > th: c( j -h"t các xilanh th!y lZc là việc l'n+ N.ng suất áy j kg•h+whi thấ C thR- j CrMn8i chi6u s&u l9- thấ có th; giả #i o#ó n.ng suất có th; #/t kg•h khi thấ C có thành -h'n nhưsaub zqC—> zqC | > q C—> q > j|qN +

V whí #i t^ -hía ư9i lò l)n> %ua hành lang v2n chuy;n rAi th5<ng khói ra ngoài Gh:nh p+ |H

70



:nh+Máy li)n h7- thấ cacDon th; khí DIng 8 C t*i ngay khithấ +

V :nh p+ | l/i #ưa ra áy li)n h7- thấ C DIng òng #iện t'ns< cao> #Ang th0i t*i ngay+ Nguy)n lP v2n chuy;n các chi tiếlò như saub

V Các chi tiết #ư7c chất vào DuAng ch(a nh0 các D1 -h2n c!a#Ky #ưa các chi tiết Ec hành lang chất liệu j> có các tấ # nhhư9ng | sau #ó c'n #Ky #ưa các Dánh r.ng vào lò+ ‡ò #ư7c Dkín DIng các tấ lót p> ngoài các tấ lót lò là các vòng cả (ng là DIng các <ng #Ang+ Các Dánh r.ng sau khi thấ #ư7cchuy;n vào DuAng liệu z nh0 c'n #Ky ‘ #ưa các Dánh r.ng # DuAng ch0 + 8/i #&y c'n #Ky D; t*i s là việc+ Các Dánhr.ng #ư7c t*i vào D; t*i > sau #ó nh0 D.ng tải j #ưa các Dánr.ng ra kh3i D; t*i #ến các thiết D khác+ Các Dánh r.ng sau kthấ có chi6u s&u l9- thấ #/t >zV > > th0i gian thấ | Vp -h"t+ 8rong lo/i áy li)n h7- này thư0ng thấ cho -hR-

zCrMn8iV 8hành -h'n trung D:nh c!a chất thấ C th; khí làb > V > q C—SzV q C—S Vj q S Vj q C | €Cj pS q—Š >jS còn l/i là N +

71



V Chi6u ài áy j > r1ng > > cao >z + Nhiệt #1 thấ Vz C> nh - #iệu chất Dánh r.ng -h"t•l'n+

V N.ng suất thiết D kg•h> c*ng suất k’> tấn s< òng #iện¥> #iện thế khi có tải pz J> òng #iện áy -hát z ++ 8ính toán th0i gian nung thấ cacDon th; khí

τ nung nóng}η ++zpo

HH+GjjhhaaG &

OcOth g P g P g P −++

C b nhiệt ung ri)ng c!a chi tiết C

C b nhiệt ung ri)ng c!a v2t liệu là chất thấ

Cjb nhiệt ung ri)ng h1- #; thấ

>g >gj là trEng lư7ng c!ab chi tiết> chất thấ và h1- thấ GkgH

88hb nhiệt #1 thấ GCH

8cb nhiệt #1 Dan #'u c!a chi tiết GCH

Nb c*ng suất c!a lò Gk’H

η b hệ s< chất lòV 8h0i gian nung thấ Ggi@ nhiệtHb€ 8rong lò zz V‘| C tính chi6u s&u l9- thấ #/t #ư7c là >trong gi0

72





+ +j Chuy;n Diến ust5nit thành f5clit.......................................................................5

+ +| Chuy;n Diến Mact5nxit+.................................................................................. .. 5

+ + Chuy;n Diến dainit+....................................................................................... .. 7

+ +p Chuy;n Diến khi ra và hóa già+........................................................ .............. ... 8

+ C*ng nghệ nhiệt luyện+............................................................................. ........... 10

+ + whái niệ và P nghQa nhiệt luyện+......................................................................11

▪ Cải thiện tính c*ng nghệ Grƒn> 2-> gia c*ng c4t> tính ch u ài> tính hànTH> t^ tính> #13

▪ Nhiệt luyện trong nhà áy cơ khí.......................................................................13

+ + C*ng nghệ nung nóng+.................................................................................... 14

> >" 4à th(6ng h0a thF<>................................................................................. ... 17

> > OWi thF<...................................................................................................... 17

+j óa D6n D6 t DIng thấ CarDon th; khí+................................................................21

+j+ Cơ sL lP thuyết c!a hóa nhiệt luyện+...................................................................22

+8hấ CacDon+...................................................................................................... 26

Chương jb 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™ d±N 8 ‹«8 d´ Jµ C¶N N 8]›ž½N 8 ¼Ne¸N ‡ ‹«N ................................................................................................ ..... 29

w ”‹ N‹ M 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™+ ..............................................................29

+,šC ,‹ M C ›N Cœ ‡ N ‹ 8 ‡›ž N+.....................................................29

- 1 " , f . T f Tj<.5 T( dT Ae Tj_.5 w .5 .( T k . . 31

- - =(y. _z T( dT Ae .( T k . ......................................................32

- ; V{, T .( F| T(k}T f "~ •.5 ...................................................32

; V . Tj ............................................................................................... 34

; 1 .gu&€n lý làm việc cPa lM 6iện tr[................................................................34

j+ Cấu t/o lò #iện trL+...................................................................................... 34

> 5 d.5 V . Tj T(^? ,<,A_. ..............................................................40

+ ,¨ ”+ .......................................................................................................... 41

p+ C”C f ©ªN f ”f C « 8¬— C –8 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™+ ..........................42

+8‹«N µN 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™ d±N ‡ ‹«N ,‹ N 8]…+ .........................48

Chương |b 8 –M C Cd—N 8 ˜ w ™ d±N C¶N N Jµ 8 ‹«8 d´ 8‹·N 8‹«N e¸N ‡w‹˜› ‹«N ............................................................................................................ 50

74



|+ whái niệ b........................................................................................................ 52

|+ ‡ ‹«N C”C ‡—¬‹ b ...................................................................................... 53

|+j Các chi tiết c!a lò giếng thấ cacDon....................................................................... 60

Chương b 8 –M 8¤ °f w ™ d±N ‡ 8 –M d²N 8³‹+ ...........................................64

+ 8hấ tB h7- khí DIng lò thấ D.ng tải................................................................64

+ + Jai trò cơ khí hóa và tZ #1ng hóa trong nhiệt luyện................................................64

+ + Các áy li)n h7- tZ #1ng.................................................................... ...... 67

+ +j Các áy li)n h7- tZ #1ng thấ cacDon th; khí DIng òng #iện cao t'n..................70

8ài liệu tha khảo.................................................................................................. .... 74

Documents

[KiloBooks.Com]-Thiet bi va cong nghe tham Cacbon trong nhiet luyen.docx