Kim ng - T Hoi

Kim ngT HoiT HoiKim ngCho mng cc bn n c u sch t d n sch cho thit b di ng

Ngun: http://vnthuquan.net/

To ebook: Nguyn Kim V.MC LCChng 1Chng 2Chng 3Chng 4Chng 5

T Hoi Kim ngChng 1 Kim ng, tn cha m t cho l Nng Vn Dn, qu N M. Lng N M cch Pc B mt qung ng. T nhng nm 1940 cho ti Cch mng thng Tm 1945, Bc H t nc ngoi v, c khi cn c ni Pc B, lnh o cch mng c nc. Phong tro tnh Cao Bng by gi l gng mu u tin. Lng N M nh b gn Pc B, gp phn xng ng cho tnh Cao Bng. Lng N M, chu H Qung ngy y chc khong hai mi nc nh dn tc Nng. T nhng hi nh Ty trc kia, cho ti cao tro Vit Minh nh Php ui Nht, c lng N M tham gia. C gi, em b N M u vo hi cu quc. Nhiu hy sinh tht to ln. ng ch Qu Hiu, ng ch Nht Sn b Php bt, cht u, bu ch Sc Giang. Cc ng ch Phc Quc, Phc Hng gia nhp on qun Nam tin, hy sinh khi nh Nht Bc Kn. C nh bn anh em th hai ngi lit s, nh nh cc ng ch Ng Mn, Bt Ng. C nh, hai anh em cng hot ng, u hy sinh c, nh nh Kim ng.

ng n n, bng lng im. Nhng ting nho nhc xa. Khng ai trng thy g na. Ch nghe chn bc ng ong trong vng nc hai bn c tranh. Ngi lng b li i c ri. Cc xm N M, ng no cng t li, l nh ngi, nhng im lng. Im lng nh gc mt, gc trm, gc nghin, gc vi. Ch cn nhng con mt chp chp la nc mt. Th l chuyn bt phu cc lng i lm l ct n Sc Giang ha ra tht ri, tht. Khng ai ng lng xm chng c kp n tt rm thng by. Cuc bt phu t g gy. Lnh c trn chu p v, nh cp n. Lnh cn vy quanh lng. S ngi trn i. Ri, lnh a ln nh vi x on, ko tng ngi. Ngi xung thang nh ch nh con c giy. Nga ca chu on ngoi ng c chc chc li p chn, r ui v chung c coong coong nh ting nhc cng ma. ng no cng bun b th. Ngi b li tay xung thang, bung chn i m bng bun nh cn nghe on ht then "khm hi" na m qua. Lc chung nga chu on ro, Dn mi thc dy. Ngoi ng n lm. Trong nh mnh vn lng t. Ngoi ng nhn nho, trong nh im. Nhng ngoi ng khng phi ting i i gi nhau i xem hi ht. C ting chi ro ln ka. Ting rt, ting roi p cht cht. Khng xong ri, Dn nhm ln. B Dn ang nhm la bp gia sn h l gi bnh gai. By gi, c m, c anh v Dn ra ngi quanh la. Sng sm bung xung tn u nh. Thng by a ci lnh v sm th ny ! My ngy va qua, ma dm nn khng phi l gai c. Tt n, nh no cng lm bnh gai - tr con thch bnh gai, bnh gai ngt hn bnh np. Nhng by gi Dn cng qun c n bnh gai. Ci lng l quanh mnh ng y s hi. Ri c ting ng chn ngoi u sn, thy chic nn chp nhoi ln. Ka c lnh n nh mnh. B Dn ng dy. B Dn bc ra. Bp si trng mt ch. Cn nh lnh hn lc ny. B Dn quay li, ni: - Hay l m Dn nu cm cho ti gi i. Lnh qut : - Ra ngay ! Ngi ta i c ngoi kia ri. Ngay , lnh y b Dn lao u xung thang. Tuy vy, b vn phi quay li ch ct, b ra hai hn to buc sn, y ri b Dn quy i. My lu nay, x on n bo tng nh: quan hai xy l ct trn n Sc Giang, nh no c ngi tui i phu phi sp sn hai hn to. Lc i, quy ln. Khng c hai tng ln theo th pht ko thm hai ngy phu. M c g ngi i phu mi phi vc xy l ct. Dn thy ngi lng i ch Sc Giang, ch N Ging, c ngi i ch Nm Nhng lo to xa nht, ai cng quy theo mt hn . Khng c hn tng i ch, khng c vo mua mui ca cai ch ng bn. Khng bit tri t sp th no m n Ty, n chu, n bang t ph ht b ro tre v tng t, p nn l ct . Ri n cc nh chu on, x on cng ua i xy tng , l ct. Chnh tng Thc Thng Nng bt mi ngi i ch qua nh phi np mt tng . Ngi ta ni ra: C vic g m my phi p m nh my k th ? B Dn quy hai hn ra ti u ng. Nhng ngi trong lng phi i phu ng chen chn y, ng ti bi, ri rt trong ting roi qut, ting cai c qut lnh m xem s phu cha. Ri con nga chu on nhong nhong i trc. m lnh chy sau, dn phu quy gnh theo, chi om. on ngi bt ra ng. Ting n o xa dn vo con ng ly li trong c tranh cao lp u, khng nhn thy bn ngi i u na. Nhng ngi ng u xm, c ngi a khc, ri cung cc chy v. Khng gi c nc mt, nhng ai cng c km ting khc. S khc th th si cho ngi i xa. M v anh em Dn ra b sui. Ch sui y trng thy bng ngi di nc. Sui Pc B chy v n N M, tng qung trong vt ri trng ngn qua hai bn nhng cy vi gi nghing na mnh, ta vai nhau soi bng trn mt dng nc phng nh gng. Nhng khng trng thy bng ngi. B sui ng kia, nhng ci chy hng khng, chng ln bn cnh ci nc(1) quay vi vi. Ci cn(2) th thong th, ct kt, mc ln tng ng nc. Nhng cnh hng ngy y, trng au lng thm. Tri H Qung trong xanh, rung H Qung t ln bn ma kh xc, khng gi c mt ht nc, mt ht mu. Ma lt, nng hn, t nghing i u m nghing mi, lc no cng ch thy ngi tho, ngi p gi nc ngoi ng. Thng by ri m cn nc cn ko kt sut m mc tng ng vo rung. Hn to ri. Mi c thng by m nhng ci cnh ci tt t quay sung. Nh th l chng cn ht go dnh trn ci. M quay mt i. Anh em Dn khng . C hai mi ci st mt cu, nhn theo dng nc, mt lc, bng reo ln : - C bng ngi ng xa ka. M quay li, ni nh nghn : - Thy bng th chng lm g... Ri mt m nha nc mt. Anh tng v mnh ni to th lm m bun. Hai anh em cung qut gic : - M v, m . Ri anh cht nh : - , nh mnh cha th vt. V th vt no! Ma ny phi cho vt i n sm mi c. Nhng m bo : - Sng nay cha i chn vt u. - Sao, h m ? M ni : - Nh cn my ng go dnh n Tt rm thng by. C khi m Tt rm ny b my c v n Tt. T hm nay n rm phi i o mi n th mi dnh c go tt rm. B my ng o d mt bn mi. Hm nay khng i rng sm, ngi ta cp cng mt. By gi hai m con phi i o nt. Anh xu mt. Khng phi ngi o u. Anh i vi b vo rng o c mi nhiu ln. Nhng c mi nm su si tay, anh o gn c. C mi hm qua cng l hai b con ng o. Mi rc su th l c to lm. Khng i o nt th c a nng mt. Ch vi nht mai na thi. Nhng li cn lo vt i. Vt cng cn v bo. Dn ni t nhin : - em chn vt cho. Anh reo ln : - Phi y. My chn vt, tao i o mi. M au chn, m c nh, ng i u. Nhng ri anh bn khon : - Khng c, my cha bit ui con vt. N m xung sui, i mt th... Dn ni : - Bit ri. Tay cm ci roi th ny. Vt i xa th gi ln, gi : ku ku, nh anh vn lm mi khi. Em bit o giun cho vt n. Em bit ch giun nm c ct giun n nhiu. Anh ci, v th v : - Ni nghe tho y. c, c th cho my chn vt, tao i o mi. Ni phn pht cng vic nh th, anh ngh mnh ln hn mi khi v cm thy by gi phi xc vc, thay b i vng. Mt lt sau, anh lng c i "du" , quy trn vai, tay xch ci thung. Nhng anh ra v ngi ln cng cha bng Dn u. K ra, Dn khng bit so snh. Nhng, t lc nhn chn vt, Dn thy mnh by gi ln ri, khc hn, khc nht bi v Dn cha chn vt bao gi. Ch mi i xem ngi ta chn thi. By gi Dn i chn vt. M phi bit th, anh phi bit th. Dn s ui vt kho, khng vt lc sui. Dn bit ch o c nhiu giun. Lc anh vc c mi v, anh s nhn sng mt lm : y ny, diu con vt no cng to tng, no n thy ly ra, ngang ci t ngoe ngoy ca n. Tht y. n vt nm trong chic bu u sn va c b xung. Di chung c ba con vt to, anh tho cht ca. Thot u, Dn cng lo vt chy tn mn mi con mi ni th tht kh. Nhng con vt to vy cnh vn vai. Cnh vt qut ln, nh rn cho gi lng vo mt nhau. Ba con vt cng nhn thm, c dang cnh qut quanh ra xa, mi u b ro. n vt con ng sau s gi, nhn nhc, to tc. Tt c lon ln nh tru tay chn vt non. Nhng Dn bnh tnh. Dn on cch lm cho c trt t c. Dn nhn chn ln, xch mai, bc ra. Th l c ba con vt to u quay u, hic mt ri cp cnh, lch ch chy theo Dn. n vt nh cng tu tt bu li. Chng bit hiu. C th ch, vt to vt b u phi bit hm nay n lt Dn dt chng my i n y.Ch vt con hu i va i va nghn ln m m mnh t bm li mai. Nhng con vt tinh qui. N bit ci mai sp thc xung t o giun. Dn ra n m t m ru. Ch y c nc ln mng trn sn u nh thm n, giun d tr ng nhiu lm. n vt c xm xt, cc cc ku ku tr chuyn quanh chn Dn. Th l Dn thnh tay chn vt. Anh v anh hn bng lng. B v th chc l lm. Chn vt thng thi kh, li lm sao gi cho vt ch n quanh nh, lm sao a vt xung sui qua rung khng rc la. Ch i men chn la, ngi ta trng thy, chi ro v bt n. Vt chng bit nghe nh ngi mnh ni vi nhau. Vt li c tnh bng, c th ba chn, b ch no cng qu m. Nht l ch y c nc. Vt ci c xung, th chic m b b. Bt k ra th no, hy c rn rt rc th xem , ri mi chu lc l i. Ci ging vt l gn bng th ! Dn bit a c n qua rung m vt khng la rc la ngi ta. Cng vn ch cng ci mai. Dn xch mai i. Vt ln trng thy, nho nhc theo. Cha c. Phi nh cho c l vt con cng sn n y ri mi i. Nhng con vt con trng thy ci mai gi ln. Dn chc mai xung lm cho cc cu cu phi king c chn, c mt p cong cc vo mng t dnh trn li mai. Tht th trn li mai lc ny cng c ming mi giun, nhng anh chng vt ln no chp mt ri. Tuy vy, mi thc n ngon vn phng pht. Cc cu cu ny c m cm cp ri quay ra nhn nhau, ri li x ln, m cm cp, hng hn. Lc y Dn mi cm ci mai v dnh dng i. C n vt chen nhau, chm ch, nghn c ui theo li mai. Chng my lc, ngi v vt o qua trn rung, xung ti b sui. By gi Dn mi ng ci mai xung v c. Nhng con vt hch nhau chen vo rc tht s, di ht mng t trn li mai. Khng thy g, nhng by gi qua ht rung la khng mang ting vt rc la nh ai v rn c nhn ra, n vt thy ln nc chy vui vui trc mt. n vt mc mo Dn. C n vt xung sui. Vt n ln ln ln xung theo hai bn b. C nhng lc a nhau, ui nhau, lc ui, hp xung nc. M vn trng thy c con vt ln ve v trong nc. Vt ln b, ra lng ra cnh, k c ri nm im thnh mt bn chng ng gia bi c. Nhng h ng ci l rng, mt l mt vt li ti h m. Tuy th, cng l lc vt ngh ngi. Lc y, Dn mi li xung sui bt c. Dn xem cc anh bt c nhiu ln. Hm nay Dn cng bt chc bt c sui. Qung sui y c vc su. Mt nc khng mt gn sng. Dn rn rn bi n. Xanh trong, n i thy c mt git nng ng y y nc. Nhng con c mng ln i ln li, nhp nhnh, loang long ri bin u. n chp lp lnh hng nh nhng vy nng, cng chui vo khe . Vc nc vng tanh, sng gn xanh. C ng nc trn c. Nhng Dn trng di, bit ht nhng con c chui vo hc y, ch y. Mu hng c chp th khng ln c vi bng . Dn nh nhng lt n. Tht nhanh, Dn th tay vo hc. Mt ch chp bng thot ra. Tay ngoi, Dn c tm ngay. Bui tra, Dn dn vt v, xch theo mt xu c. C hm, khng i anh i o mi v. Dn m c ri bc mnh cho xung. Nhng con c rn gin cong ln. C khi, anh mang v mt nm mng chua. Anh ni : - nu canh c. Bit th no cng c c m. Ri li ni : - My chn vt c y ! Li bit bt c. Gii ri. Dn ni : phi chn vt cho bo, b v n rm thng by. Nhng tt thng by ri m khng thy b v. C lng chuyn y i phu n Sc Giang cng cha ai c v. Ci tt chn ngt. Khng c ngi bng bnh t bnh gai i biu nhau. Ma sut m, nc sui trn ht sang rung ma, rung la hai bn ng. Nhng ngi nh em go ln ch Sc tr v, th di, bo : bn phu ny phi n Tt c mi c v cng nn. Tng n by gi mi ng xy mng. Ti mi bn, ba m con ngi sn sn trng ra. Trng trn ng u ni bn kia. Dng sui gia cnh ng, ln trng nh con ng ci quan thnh thang. Nhng khng mt bng ngi. Ba m con ngi n tn khuya. Nh c i. Ngy tt sp n m cn ngi vng nh th ai cng mun ch, d ch vu v. Ri hai anh em i ng lc no. M em gung si nh vi ra ngi quay trong bng trng. Th l b khng c v. Tt ny m ch thi mt u xi np "m vt"(1). M bo : - Phin ch ti chng my c em bn i vt to. B v th vt con ln ri. Hm y, phin ch N Ging. B ch Nm Nhng, ch chu, i phin N Ging. Ch N Ging, bn vt c tin. Anh tnh th. Hai anh em mang vt i ch. Chu H Qung c ch N Ging to nht, hn c ch chu l. Ch Sc Giang ch c ci lm ngi ngoi bin gii em vo cc hng l : bt a, gng to, h ng u ging v nhiu th lm rng vng bn kia sang. Ch N Ging gia chu, thun ng qua li - c di ph Ha An, Nc Hai, tn ngoi tnh ngi bun cng ko ln i ch t chiu hm trc. Dn thp ln chn m eo mt vai my cun thng bo. T thng trc, anh cht cy bo tc v vn thng. nh khi i ch, nhn th em bn thng, kim thm vi ng tin. Anh xch i vt b trong lng mi an. Hai con vt trng, chn vng che. Chc chc li tht nan bu, con vt ci ku cc cc vng mt bn tai. Gn n ch, ngi cng ng. T hai bn trin ni xanh, tng m ngi Mo, ngi Nng cng v ch nhng thng ru ng, li git theo con b lng vng m. Nhng mt ngi no cng bc xm. Chc thiu n lu. Nhng con b em bn, b n c tt trn ni cao, bo bng lng, c ym tr lc lc di c. Cnh sui, di nhng bi mai phn trng, n nga ca ngi bun ch tnh v buc y. C nhng nga con theo m v ch, n y va mi chn, nghing lng gi vo sn , lim dim hai mt. u tin, Dn thy nhng hng xi u dc. Hai bn, bc gh di cnh chng hng, trn t ch xi trng l ch hoa hin, xi li nhum l g nh mo g. Dn trng thong. Nhng ci ngon m khng c vo ming, th ch mi nhn, bng ro ong c. Dn khng nhn na, Dn ro bc bm theo anh. Mi lc vo, ci ch li ng hn. Ngi Dao bn giy. Ngi Ty cm tng xu nhng con c chp hn. Trn hin, mt dy hng th cm sc s nh hoa thuc phin. My ngi Nng ci trn ngi trc ci chn ct - nhng ngi lm ngh o k ct. Trng mt hc hc th bit ngi i, c l c i ch i lm chn ct cho nh ngi ta, cha bao gi c o hn k chn ct nh mnh. Ngi cht ng quanh ni bn mui. Cnh ch ngi vo a xy n, c lnh ng m m ghi ghi, chc li ht ngn roi ln, gt ngi chy sang ch ong mui. Nhng ngi khc li. Bn lnh ko ra nhng ngi m n qut l cha np l ct, khng c mua mui. Th l ngi x, ngi nu li, ting roi vt, ngi chi ngi ht, rng ln, lung tung ln. Mt chc, c con tru bn t pha di ti. Tr con trong ch s tro c ln cy. Ngi bo tru in. Nhng c ngi ku : tru x y. Bn cp n cp ca ng kia git cht c li tru ri. Th l c ci ch nghing ng, xanh xm i. Anh ng li, bo em : - Vo ch ng th ny, c khi b chen mt c vt. My ng y i. Tao n ch hng xn gi ngi ta bn h ch thng bo ny ri tao ra. Hai a cng em vt vo ch mi c. Nh, gi vt th ny ny... Anh t bu xung ven ng, bo Dn ngi y. Anh lm kiu cho Dn bt chc, kp u gi vo hai u bu. Tay Dn p trn mt bu. Nh con g p. - Th, ngi im th. Ngi im th, khng nhc nhch. Ai hi khng ni, khng m tay ra... Anh ly cun thng bo trn vai Dn ri i vo m ngi ng ti bi trc mt. Thy anh thnh tho th, Dn cng s. Nhng u tin cn trng thy anh, anh cn quay li, ci ci. Dn yn tm. Sau anh i vo mi trong, khng trng thy. Dn mi cht ng ngc v ci mt. Ngi qua li tm tp, ln lt. Hai u gi Dn cng kp cht ci bu. Hai bn tay Dn te ra, mun che kn c mt bu. ng ai trng thy hai con vt nh mnh na. Nhng con vt ci c quang quc ci m. Ch nhch chn, n cng lm lon x ln. Ngi i qua, ai cng nghe ting, ai cng ngh nghing xung. C ngi khen: "Vt nh my bo qu, bo qu". C ngi hi xn x : "Bn vt khng ? Bn vt khng ?". Dn s, nhm mt li. Nhng khi nhm mt th nghe ting n o, la tht trong ch, ting b rng, ting g vt ku cng d, cng hi hn. Dn li m mt. Nhng khng dm ngng mt. Ch trng xung ci bu vt nh mnh. Thy nhng bn chn i qua. Bn chn mi ngi i qua. Chn ai cng lin lin i. Thy chn ai chm li, dng li, Dn s. Ngi ta ng nhn bu vt ca mnh. Sao anh i lu th. Cng ch cng thy lu. Bng c hai ci ng chn qun x cp xm sng trc mt. Dn h mt, nhn ln thy mt ngi lnh i nn sn quang du vng nhng nhnh. Thy lnh, trn. Hm n, lnh ln nh, bt b mnh i phu y. Dn ngh : phi cn thn mi c. Ngi lnh hi : - Vt nh my ? Dn khng ni. Bn tay gi mt bu, ca quy. Ngi lnh ci, y tay Dn, xch bng ci lng : - , hai con vt bo nh ? u gi Dn b hng ra. Nhng c hai tay Dn vn bu t bu, ging xung. Ngi lnh cau mt : - Thng ny hn ? Ri ht tay Dn i. Dn hong, thng lnh sp cp mt con vt. Th l, Dn va khc va thi vo bng ngi lnh. Nhng nm tay con con ch bng v bi ci lng kh lc, ci vt o vi vng dy kp m thi. Ngi lnh ci khnh khch ri li cau mt: - Vt bo th phi bn cho quan. Tao mang biu quan hai con vt ca nh my. ng y, ri tao mang tin ca quan v tr cho. Va ni, ngi lnh xch bu vt i lin. Con vt ci gim tht chn trong nan bu quc quc ku om ln. Ngi vn nhn nho i qua. Dn khc nc n. C ngi ng li. Khng ai bit chuyn ra sao c. Va lc, anh trong ch chy ra. Dn tr tay: - Thng lnh ly mt vt kia ka. Anh nhn theo tay em. ng y, ln xn ngi v ng y cng nhiu lnh ng ngn ngang i. C c ng quan chu tay cm ci gy song. C c Ty n, i m sm sp ngang mt, hai ria vnh ngot ln. Di bng c khu sng eo trong ci tht lng da to. Ngi ngi ch thy quan n, git ra hai mp ng, chp tay vi. Cho n lc quan cp cp bc qua. Hai anh em Dn qun khng bit s, vn ht hi chy ln. Nhng chng thy ngi lnh xch bu vt u. Ch sng nhong nhng nn chp ng, nhng tht lng da, nhng bp chn qun x cp xm. u cng lnh, li lnh. Hai anh em vn ui theo. Khng bit n u i u, nhng c ui. Va ui, va ku. Khng ai nghe nhng ting ku khc y gia ci ch m m c trm ngi go tht. Dn cng chng trng thy nhng hng xi hoa hin, xi mo g, nh mi n. Khng trng thy nhng con nga t ni cao xung ng vy ui trong bi mai. Hai tai nghe c ting vt ku v trong con mt, vn thy ng trc c thng lnh xch chic lng vt ca nh mnh. R rng thng lnh i pha trn, n ch mi qua y thi. Ra ti qung trng, c ngi hi : - Ci g m cc chu ku th ? Anh ni nh qut : - Thng lnh cp ci lng vt ! Dn tht tht : - N bo ng y n em tin quan ra tr. My ngi ng li ng thng hi hai anh em cng khng nhn c ting ci, cng thng hi thm. Mt ngi hi : - C nh mt n khng ? Cha bit tr li sao th nhiu ngi khc nhao nhao : "Thi, cng bng gp qun cp ngy. Bit mt hay khng cng chng ci kh n ra c u". Ri, thng xt cng chng bit lm th no, mi ngi li tt t mi vic. ng th khing n np cai c c vo ong mui, ng m con ln con va mua c. Nhng ai c bu vt, t dng m s, ly ci ti chm, ci l dy, l chui che ln mt bu cho khi ai trng thy. Anh em Dn vn chy tm vt nh mnh. Ci s, ci tc, ci tic xui chn i. Chy qua ch N Ging, li qua khng bit my xm na. Dn ngh c chy th ny, khng thy thng lnh xch ci bu vt, n lc thy c ci vc su, chui xung, khng phi v trng mt m na cng c. Dn li nc n khc. Di gc cy nhn, ci chng t ch xi trng cao c ngn, ngi xm xt ngi n. Bn cnh, b hng ng xn tay o m ci nt li ng ru trong h ra. Ngi ngi xm ung mt bt ri chi mp, ng dy i ngay. mt, anh em bc li ri ri ng li. My ngi ngi hng v ngi ung ru cng va ng ln. H th tho g ri vo c trong xm. u tin, anh tng ngi ta i nh bc. Sc Giang, Nm Nhng, Tng Gt, Hng Thong hay N Ging u c sng bc. Nhiu ngi mt rung mt tru lm. Anh ng ngao ngn, c hi bng qu, cu may. - Cc b i ! Cc b i u ? Mt ngi ni : - Vo xem hi nh cp. Hi nh cp l ci g. Nghe l tai, v bit u li c th tm c vt y. nh cp m. Hai anh em vo ngay. Gia xm, trn khong t trng, nhiu ngi xm quanh ci phn g mi ngy vn bn tht ln. y mi khi l ni ch i vai. Trong lng em ra bn cho ngi bun ri v. Ch ny hp chiu trc ngy phin chnh. Nhng lc y ch c ngi ng, nhiu n ng v nhng cong ru to. ng kia, mt ng cht khn chm ng ni. Ci khn x xung vai, m ng vn ni tht to. - By gi k cp mi ngy mt nhiu. Lng no xm no ta cng phi cng nhau mt bng. C cp n, nh trng, g sn, g ni ri ra nh ui cp i. Cc lng u c hi nh cp, xm ta vo hi nh cp. Anh chen vo, ni to : - Cc b i ! Ti va mt cp. Nhiu ngi tr ra nhn. a no u nghnh ngang vo y. N con nh ai, sao ni th, n mt cp th no! Nhng ting qut hi : - My mt cp u ? - Ngoi kia. - Mt ci g ? Anh k : - Ti mt hai con vt ch N Ging. - Ai ly ca my ? Dn ni : - Thng lnh i ci nn th ny, tht lng da th ny, cc b . Mi ngi ci to - ci nh mu. Li nhng ci ci thng hi anh em nh y mt vt. Cng khng ai bit tr li li th no. Mi sau mi c ngi ni: - Cc chu i, n l thng lnh, khng phi thng cp u. Anh hng ln : - Thng lnh i cp th cng l thng cp, hi nh cp phi nh c thng lnh n cp ch ! My ngi ng gn y anh em Dn ra. Ri s st, ni kh : "My v hi hi nh cp lng my. Ni y th m x on nghe ting th phi tri y. Chng tao khng bit u". Hai anh em v. Ch N Ging nhn nho tan tc. Thy ci nn lnh, ci bp chn x cp i gn, Dn li git mnh, nm hai tay. Cu anh hi ngi ta lc ny cn vn v trong u Dn. Sao lnh i n cp li khng dm nh ? Khng c, nu bao gi lng N M nh mnh c hi nh cp th khng th tha ci thng lnh cp lng vt. _______________________________(1) Ht then: Mt li ht th. "Khm hi" l tn mt bi ht.

T Hoi Kim ngChng 2 ng v nh hm y Dn mun n di mi, xa mi. Li tng tng ng xa n tn ngn sui cho n lc trng thy thng lnh i nn chp, xch ci lng vt. Mnh s ging ly cho k c ri mi chu v nh. Nhng ngh vn v ngui lc v ti u xm, trng xung mt sui. Th l sp n nh, sp thy m. Dn mun khc ngay. Mt i vt, lm th no by gi ? M n cc con v ch trn u thang nh. n chn thang, cn ng ra chn, anh k li mi chuyn ch N Ging. Dn ng sau anh, giu mt vo tay o. Mi cu anh k, tht li, nh ci roi qut vo ngi. Dn nn th, Dn i. M bu vch, tp tnh bc xung. - ng s, con . Nh cn n vt nh. Con chm cho n chng ln, mai kia b v. By gi con bit chn vt ri m. Dn chi u vo tht lng m v o khc. T hm y, Dn li ra cng chm vt. Nhng con vt my my ln ln trng thy. Ting vt ku vang ng, sng sm ngi trong xm thy n vt ca Dn bi trng sui. Chng n no ri ln hp mt lc, ln b vung vy ra lng ra cnh ri loay hoay nm ghch ln nhau ng. Dn cm ci o giun, ngy ma cn i bt d cho vt n. Bui tra, cc n vt trong xm ra bi loang l mt sui. Nhng Dn bit cch cho vt n no, vt nh Dn ln khc hn, khng ln vi n no. Mi hm no hai u cnh cn tr lng mng mng, by gi cm cnh xo bing bic v khi con vt c ct ting ku, nghe khn khn v ting, ra kiu anh chng lm. n vt ca Dn ln nhanh th y. Dn ngh: "Vt chng bo chc chng ngy b v". Dn c chm cho con vt ln. Mt lc, Dn giong vt sui ln, trng thy my ngi trong xm vi v t cu thang nh Dn xung. Anh cng xung theo. C bn mi mit i, khng trng thy Dn. Dn gi. Anh khng tha. Cng khng quay u li. Dn nghe trn nh c ting khc. Dn ln nh. Trong nh, ch c mnh m ngi trc bp. Chu vi ngm v d trc mt. Nh m ng tc d lm giy. Nhng m ng khc. Thy Dn m khc to hn. Dn ng trng m, khng dm hi. Ri Dn cng khc. Di sn c ting lt xt. My a trong xm nghe ting n o, t n. Dn lau mt, bc xung, thy Thn trong bn. Thn l em h Dn. B m n cht c. By gi n lang thang, khi vi bc, khi vi c. Thn chy li, ko tay Dn ra ngoi sui. Thn ni hp tp : - Dn i ! Anh bit chuyn ri ? B anh phi cp chm trn ch Sc h ? Anh y ln chu y h ? Thn hi nhng ri Thn li k : - Ngi lng i phu trn chu v ni th. Ti hm qua c cp v nh ph, nh c vo ch phu . B anh khng chy kp, chng bit phi cp hay phi lnh chm, khng bit th no by gi. Dn chng nghe ting Thn na. Dn nh li sng sm y, b bc b xung sn theo ngi lnh i. Ngi lnh cng i nn sn, tht kh lc, chn x cp. Ging thng lnh xch ca Dn lng vt hm n. Li ci thng lnh ny. Nhng thng lnh c c. Dn ngh iu y v Dn khng khc na. Nhng chuyn tc gin lm nc mt khng chy ra c. Thn ni ging ngi ln : - M anh by gi mt mnh. Dn ci : - C chng tao ch ! Thn ni : - Nhng m b phi ga. Dn ni : - ga th sao ? Thn, v thnh tho, k mt thi: - Anh khng bit ri. ga kh lm. Ngi ln vn k th. Nh ga khng c ngi ln n ng, khng ai s nh ga. Nui vt khng c n u. K cp, k trm m no cng m. Ngi i qua nh mun vo ly ci g cng c. Ci "du" trc ca cng mt. C nm thc em ra ci gi th khng cn ht no em v. Trng thy ngi n ly go ci m khng lm g ni. Nh khng c ngi ln ra ui n m. Ngy trc b ti cht, m ti ga, c lng n bt nt, bt trm ht. M ti s qu phi cht nt. Ti bit ci s y ri. Thn ni mt thi nhng chuyn gh gm. Nhng Dn ngh khc v khng s. D b mnh cht tht, nh mnh vn c n ng, c ngi ln, nh mi nh khc. Anh mnh tht ngi ln ri. C ln trng thy anh nm hai sng tru, mt anh ta, anh dm u con tru xung. Con tru chu php khng ngc ln c. Anh khe lm. Hm n anh ui theo thng lnh. Hm y m bt c n, nht nh anh ly li ci lng vt li cn nh gy ci tay n trm ca n ri cng nn. Anh khng bit s ci g u. Anh l ngi ln n ng trong nh. Mnh cng sp thnh ngi ln ri. Anh i lm vng, c mnh nh. a no n bt nt m, a no i qua m mt mun vo n trm, mnh m cho ci mt n tm thm li. Ngh th, Dn bo Thn : - Nh tao khng chu thua u. a no n n trm, tao nh. Tao o sn ci gy. Thn li ni theo vo : - Con dao na, anh . Phi c con dao anh nh ? Gi ngy trc ti bit nh con dao trong nh th m ti khng phi s qu m m cht u, anh nh ?- , con dao. Tao cng lm ngi ln c ri. Thn ma hai tay ln : - C dao, c gy, ti cng thnh ngi ln. Dn ni : - My gip tao nh nhng a bt nt m, c khng ? Thn st sng : - c, c... Dn ni : - T nay my lun nh tao. ti cn rnh trm. - Anh ni vi b th nh ? - Chc m tao bng lng thi. Dn ko Thn ln nh. Ting m khc lm cho Dn nht bt ci hng hi va ri. Tuy vy, Dn vn bc nhanh ln thang. Thn thp th theo sau. Dn n ngi bn chu ngm v d, trc mt m. Dn ni : - M i ! M ng khc. M ng s. Khng phi m mt mnh u. Khng a no bt nt m c. Khng a no dm vo nh mnh n trm. Con l ngi ln y. Thng Thn cng l ngi ln n gip nh mnh ri. By gi, ti m cho n ng nh mnh, n lun na. M ngc ln, nhn thy hai thng b "ngi ln n ng" y lp l cha cao hn ci thng ngm chm. Dn mi c mi tui. M li khc to hn. M va khc, va gi : "Con i! Con i !" Dn khng hiu ngh ca m, ch thy thng m nhng Dn khng khc nh lc ny. V cm thy by gi mnh tht l ngi ln trong nh. T hm y, Dn tm ra vic lm trong nh nhiu hn mi khi. - Con xung sui git o cho m. Ch bn trn lm. Chn m au, m ng ra. Ci Tt nm mi qua ri, Dn bo m :- M cho con nui thm la vt. By gi vt to vt b con nui c c. Ci Tt nm mi li qua ri. Chng bao gi b Dn v na. Dn ni vi m : - M i ! Sm mai con ln ni ly cy d vi anh. Con r thng Thn i cng. Ba anh em i ly cy d sm hm sau. Cha c ngi ra ng, nhng ngn lau sng sm cn m sng. Bp la ng m m khp nh, Dn ng dy, eo dao vo lng. Con dao rng di chm u gi. Dn v Thn theo anh i bc v d v lm giy cng. Mi bc, phi ly que p trc. Ln sng bi lau ri nh ma l t trc mt. Mi ln lng ni, ba anh em t n bng o. Rt qu. Phi ngi t si mt chc, mi li tro c. nhiu nm nay, m Dn b bnh, khng cha khi. Bnh g nh ngi lng u gi. B con phi sc o chn ni ra mi c mt vt my hng la. Mi ma, n k gip ht, c xm phi ln rng. Nhng m chn au cng khng theo ni ngi ta. C ln b ln ni Lc Khu, em v c cch lm giy bng cy d, cy trc ca ngi Dao. T y, m Dn nh, khi lm giy, khi ko si. Vo dp Tt nht, lm c giy em ch bn th c t ng tin ra vo. Nhng cng kh nhc lm. Rng gn chng cn my cy trc, phi i tm cy d trn ni cao, trong khe . Lc li cht tng gc cy, ta cnh, ri b li nh b ci, vc v nh tc v, ngm thnh bt. By gi ngi khn ca kh, trong lng cng i ly nhiu, cy d vn cc tng ni thp. Anh a Dn v Thn tro ln t ni cao sau lng. Ln n nhng ngn lm chm, vn thy xanh sm ng xa. Tro ti, li tro qua, li thy m ni xanh sm trc mt cao hn. Ni ny m ra ni khc v ngi c tro mi, au dn u gi cng khng ht nhng ngn ni xanh sm. Cy d cng c lm. Ch cao bng u ngi m phi vo n khe mi c. Ma h, mi cnh d r xung nhng chm hoa nu, thm loang khp rng. Tm ni c cy d, c theo mi hoa m n. Anh cht cy xung, b li mi m. Mt lc c hn mi b to. Ba anh em ngi ngh trn mm . Khi t si bc xanh, hi bt lnh hn lc ny. Trc mt, rng ni Ma Lp ko di rng ca lm chm n chn tri. Bn ny, dy ni Lc Khu chm thm nh mt on ngi i ni lng o chm xanh bic.Anh ni :- Ngy trc, lc tao cn b nh chng my, mi hm ra sn sn nga c ln, thy bn pha ni, tao s lm. Tao ngh th l sut i ni cao ng gng con ngi mt ch ny, khng bao gi ra khi c. Mt ln, tao theo b ln ly ci, b tr cho tao bit tro qua dy Ma Lp th n Thng Nng, ng y c ch, ln n bn ny Lc Khu cng c ch. Tao hi b c i cc ch y c khng. B ni: C ch ! C ch ! Tao l lm. By gi th bit ri. L con ngi th i u cng c. Khng s ci g c. Dn ni : - Hm nay em cng bit th ! Ngh mt lt, anh ng dy, bo : - Chng my vc d v. Mt ln khng ht th ln vc ln na, phi tro ni mt mnh cho quen. Dn hi : - Anh cn i n d na ? Anh p : - Khng. Dn bn khon : - Anh khng v vi chng em ? Anh p : - Chng my v trc. Dn li hi : - Anh i u ? Anh p chng chng : - Tao tro ln cao na. - Ln lm g ? - Vic ngi ln, my khng bit c. Nh mt cu do trc Dn ni vi m, Dn bo anh : - Chng em sp l ngi ln ri. Anh ci, p lng Dn mt ci : - Bao gi my tht l ngi ln hy hay. Dn vt ni : - Anh tro ln cao lm g c ? - Ln cao... - Bt chim a ? Trn y c t chim phng hong t ? Mi khi em nhn thy n phng hong t bay ra pha ny. - Khng, anh khng i bt phng hong t. Ri khe kh ni : - Anh ln ngn ni tm cy g "xa". Em cha thy g "xa" u, him lm. G y lm qun c. G chc, li nhiu vn. Qun c g "xa" mi k, n bng hoa ln. - Anh lm bn c ? - Khng... ... - Anh ly g "xa" lm g ? Anh bo : - Khng c ni vi ai y. Tao ly g "xa" lm ci sng. Dn reo ln : - Em bit ri. Anh ngc nhin, hi : - Bit ci g ? Dn p : - Lm ci sng "ti lng"(1) nh ngi Mn. Th th em bit ri. Anh cng ci, ni : "Phi", ri k: - Chng my , ngy trc thng Ty n chim chu H Qung, c ng ngi Mn o Ngn l Triu Phc Sinh ko qun ra p sng "ti lng" Tng Gt nh nhau vi Ty... nh Ty my nm... gii qu... Bng dng, anh hi Dn : - C cn nh nm trc, phin ch N Ging... - Em vn nh. Thng lnh ly mt bu vt. - Tao vo trong xm hi hi nh cp c nh lnh, nh quan c khng. - Em cn nh. Sao khng nh c lnh i n cp, anh nh ? Em vn tc mnh...Anh nhn em, ni thong th :- By gi khc ri. By gi c hi nh lnh, nh quan, nh Ty na. Lm ngi th ci g cng lm c, khng bit s u. Dn thch tr : - Th a ? Anh ni nh : - Khng c k li cho ai bit, nghe khng. By gi hai a vc d v i.Ri anh tro ln sn . Dn cn mun hi nhiu na. Nhng anh leo thot vo sau va ni. Tuy vy, cn ang thch tr v bng khung lm. Lc vc b dy d, Dn bo Thn : - Chc anh tao bit ci lng c hi nh cp, nh Ty, nh quan y ri. Thn cn ng mi nghe ting cht g t trn cao vang xung. Thn hi li: - C hi nh cp, nh Ty ? u th ? Khng a no ni na. Nhng b cy d nng ngho mt bn vai, phi bu ln g , trnh tng vt ru, mi bc xung c. Dc trn gh. Chng ni chuyn na, hai a i im lng nhng trong bng ngh min man, xa xi, l lng. * * * Lng N M lt gia bn gc ni. Pha no cng trng thy ni, ngc mt ln, ch thy ni. Pc Lung, Pc , N M bn no bng ni cng trn mi mt. Ni ng gng mnh - anh bo th. Nu khng c sui Pc B chy qua, ln nc trng di nhng cy vi gi ph l xanh rn, nu khng c mi hoa vi ma h thm thong mt nc lan i xa xa th khng ai bit cn li no i na, khng bit u c bao gi thay i.Nhng khng phi mi nh th.Hm y, nghe t khe ni um xung nhng ting m nh sm rn. Khng phi ting sm. Bn kia ni khng c cn ma. Tri ng nng to. Cc sn ni xanh rc khng mt gn my. C ngi on y l ting mn. Do ny, Ty tnh em phu di xui ln lm ng vo H Qung. Thnh thong, hay n mn bn nh th. Nhiu ngi i ch c xem. Vi hm sau, c ngi di chu i mua xng th ln qua, hi cc xm: - Hm n v ch Sc, y khng ai bit ? Ngi trong xm ra hi li : - V ch th no ? Ngi y k : - ng cn sm, ng chu Nguyn Bnh c ting m m, trng ln thy n tu bay trng phau nh n ngng tri ri ting n bom m m. n tra, lnh trn bt chy xung ch ku : tu bay v nm bom tan M St ri cn ng y ? Th l ch v, ngi chy ht. Chng thy bom, ch thy hm y bn lnh c mt m to. C thng hai tay dt bn nm con b bo khoy t. C thng lnh v bc nghn trong sng bc... Mi ngi khng chuyn lnh n cp ch m bn tn v ci ting b xung nh ting sm tra hm y l ting bom tu bay M St. Ca Nht hay ca M ? Chc khng phi ca Ty. Chng nh Ty li em bom nm vo chn n. Khng bit ca ai, nhng cm thy c iu g ng xy ti. Tri t dng nh cng khc nm trc. Qu l ng Kh nm nay mng nc m nht thch. L chu H Lang th ci. Ma l cha n m sut ngy sng m c t khe ni n ra, trng c ngn cy, th l mt ma l ri. My nm trc, lng vo hi chng cp. C xm m g, ung ru n th khng dt cp, khng theo cp, gip nhau nh cp. Th nhng y l ni cp trn ni xung, cp bin gii trn sang. Cn bn Ty, bn quan, bn lnh th vn t nhin vo xm, ly ci g cng c, nh ai cng c. Qun quan i n cp th u cng thy, Sc Giang, B Gai, n Chng, M St, ch no c n, c bt, c ch, c quan Ty, c tri chu, bang t, c chu on, c lnh, l c bn cp ngy y. Ngi ta bo nhau : k cp th vn ri, qun quan i cp ca cn ng hn. Lm th no y ? C ting th tho ngy mt nhiu rng cc lng vo hi nh cp c li th mi. By gi th nh c Ty, c quan. Vic ny phi kn, lng no gii lm mi vo c hi nh th. Ting n kh. Nhng ting n kh cng nh con h ku trong m khuya, vang xa lm, lu lm. Thnh th, ai cng bit. Ngi ta cm thy y li l mt iu mi l ng xy ti. By gi khng nh my nm trc na. Chp ti, anh Bt Ng n r anh i u. Hai anh ngi bn bp, ht thuc ni chuyn, c lc th tho. Dn lng tai k m khng r. Lt sau, hai ngi lc cc ra ngoi sn. Anh xung trc, rt my thanh na lm uc. Anh Bt Ng va xung ti u nh, Dn th ra ca s, gi kh : - Anh ... - Dn y h ? - Em hi ci ny, c khng ? Dn ngp ngng, ri hi : - Anh i u y ? Anh Bt Ng p : - i c vic. - Chc na, anh c v nh em khng? - C. - V cho em hi cu ny nh. - Cu g th hi lun no. - Cu ny phi hi lu mi c. - C thc nh. Sau y, bn tr ra u xm chi sng trng. Dn cng ra chi. Trong bng vn ngh nhng cu chc na hi anh Bt Ng. Bui ti sng trng, tr chi ngoi xm vn bn tn v nhng ci tu bay hm n. Trng sng nh ban ngy. Di b sui, cy ci ng nh nhng nm rm l l. Mt t loang l. Ting hu gic xa xa. gm sn nh ai, con vt ct ting ku khe kh. Nhng con vt nhch vo nhau, trnh con rn lun qua ng mt lnh di chn. Trng ln trn chp ni. Thng no cng thy mt ln th m vn thy trng ln nh mi. m tr va chy va reo a a t di sui ln. C bn ngi li, ni lao xao mt lc ri li chy chi. Ci tu bay, cu chuyn th tho cc ni c hi nh cp, nh quan. Nhng chuyn hay n th my cng khng gi chn tr con ngi mt ch nhng m trng c. Dn ni to : - Ny, tao c ci chi mi. Nhao nhao : - Ci g th ? - Chi tu bay. Cha bit u ui th no, c reo to hn: - Hay y ! Tu bay ! - My by ra chi i !. Dn bo mt a nm p xung mt c, dang hai tay, cng ngi. - Trng ging ci tu bay khng no! - Tu bay th phi bit bay. - , tu bay phi bay. c thi. Mt a ra cnh tay phi. Mt a nm bn tri ri mi a nng mt chn ln. Thng "tu bay" ly gn nm cng trn tay cc bn. Cc bn m m khing i. Th l ci tu bay ng bay. - A ! A ! Tu bay bay i ! Bay i! Ba bn a khing "ci tu bay" chy xung b sui ri li r r ngc ln, ri li lao xung. C ln lt, a nm a ko nh th. Ting reo inh i : - Tu bay bay ! Tu bay bay i ! - Tao ci ln tu bay tao i nm bom. Thng no khng chy kp, tao m mt ci, th l n n bom cht ri, li phi lm tu bay cho tao ci. - Tao ci trc... - Tao trc ! Ri c ln. Nhng ri cc bn cng dnh cho Dn ct lt. Dn qut to : - Phi chia a nm lm tu bay. Tr chi tu bay n khuya, trng ng xung, bng ni m trn xm N M. Dn v Thn v nh. M vn cn ngi tc v d ngm vo chu nc vi. Hai a n bp, h si. Mt Thn dp li. Thn i ng. Dn ngp lun my ci. Nhng vn ngi gan. M gic : - i ng thi. Dn ni : - Con ch cc anh. - Ch c tht hu v n cho ? - Khng. - C ng i, c tht hu v, m gi. Dn cn ngi rn mt lc. Cha thy cc anh v. nh rc vo chn vi Thn. Dn nm tm, Dn i. Ci chn v cy sui, tht m. Nhng nga v bi, chc li ho sc sa. Dn nh nm chi. Th m, lt sau, ngy pho pho.

T Hoi Kim ngChng 3 Gia thng, c mt ton lnh i tun qua lng. Mi khi, u thng mi c lnh i qua. ng l tri t nng. Nng n tn ch tay cm ri. Khng phi dng. Tp lnh c cn thn. u nn, chn x cp i t. Vai vc sng. C bn bc mt dy con kin sau ui nga quan chu. Bn y va qua mt lc, c tp khc n, tp ny di hn, cng i hng con kin, tht lng ng kh lc. Gia bn, bc thong th con nga, trn lng nga, quan hai Ty n Sc Giang ngi chm ch. Ci m hm hp kn gy, sp ngang mt, ch thy b ria vnh. Khu sng lc to bng bp chui tr bn tht lng. Cha khi no thy quan chu v quan hai i tun cng mt ngy nh th. Hai bn u t Ha Mc ln, qua N M, ln na. Nhng khng thy quay li. D m quan qun vng v chu i ng N Sc hay tt sang Ko Yn. Khng phi i tun. C l i d ng. Thy khc y. My hm sau, c lnh bt phu. Lnh vo cc xm. Nhng x on n, nhiu ngi chy ra ni. Anh cng phi trn ra ni. Ngi ta canh cho nhau trn i phu. My hm, chng c lnh n na. Hai anh em Dn li i tra ng ngoi nng. Anh b h. Em tra ht. c na vt nng. Trong xm, ting ch sa ng ng. C ting g to tc nh g phi co ban ngy. Dn ng v xm, hi anh : - n li xung bt phu, phi khng? Anh ni : - Tao v nghe xem sao. Dn can : - V th n bt y. Nhng anh ni : - Vic tao phi v. Anh i ri, Dn tra nt my h ng ri buc con b vo gc vi, cng chy v. Va ti u xm, thy chu on N on dn mt m ngi ra. C anh i trong y. Th ra, anh mi n ch u nng, ng phi thng lnh. Th l n tm anh. Nhiu b chy theo, ku khc. Chu on ni : - Cc quan em phu i lm bt u lng, chiu v thi. Cn khc na, quan em ln chu giam cho m c khc nhiu. Th ra, do n qun quan thm ng t lm bt gc cc u lng.Gia ng, t Ha Mc ln, ci bt l l. Ngi N Ging ln lm bt y. Phu N M th lm bt B Bm trn ca sui Pc B, mi nh phi giam ra mt ngi, bt k ai. Li bt phu na. Dn v nh, ngi di gm sn, gi n vt. C xm nho ln nh ch v. Mt lnh nh u ln nh Dn, p ci roi, gi to : - Ngi nh ny u ! M Dn ng dy : - Bm ng thng cho, chn ti au. - au chn th phi b y ng bc. Khng c th phi i lm bt. - Con ti i lc ny ri. - i na ! Dn tro ln bc thang, thnh lnh n ng sau v vo tht lng lnh. Ngi lnh git ny mnh, git c nn, ht hong nhy xung, gi roi. Dn ng yn, chp tay, l php : - Tha quan, ti i phu cho m ti... Ngi lnh khng dm nh v khng bit ngh th no, y thng b i. Th l Dn phi i phu lm bt. Dn i, nm hai bn tay, nh hai qu m, nh sp nh nhau. Hm nay Thn m nh cng i th hng lm y. C khi c nh nhau vi lnh, nh nhau tht. Nhng Thn ln ni vc cy d t sm. Dn ra ch ng ci, thy nhiu ngi phi iu n y. C tr con, cng c c b gi nh m mnh. N bt ht c lng i phu ri. Bt lng N M dng ngay y. m phu vt trong lng phi ra lm thm bt ny. Ci chi cho lnh ng, cho dng gc, khi chng n i canh ng qua. Mt m ngi xung sui, vc ln nhng tng , dng ln lm tng kn ba pha. Tp khc vo xm cht tre. Kh nhc nht l nhng ngi b sai i d nhng mi ngi lp quanh nh, ngi mi ca. Lnh tr roi vo u th phu n y d ngi em ra. Ngi ta chi, x li. Khng d c. Chu on li thc lnh hc vo. Ngi chy, ngi vc, ting qut vi roi lnh hoa ln vun vt. Dn chi vo m ngi ng ngoi ngp vc di sui. Nhng Dn ly by, nhc c hn ln, hai ng chn chnh chong. Mt lc vn cha l c mt hn. Mt bc n vai cho Dn. Dn ta vo bc y, i ln. Lnh ng trn b, d roi, sng s : - Chng my i rc ? Bc vc h ni : - to th ny n cha vc ni u. Ngi lnh tha vi cai : - Cho thng cc con ny un nc. Cai khng ni, ch qut vo t Dn mt roi. Th l n lm hiu bng lng. Lnh li Dn n bn gc vi. Thng nc ng khi um. Hai ngi ngi chng vc, thi bp, m mt. Mt thng nc qun khi m vn lnh tanh. Lnh qut : - Hai thng un mt thng nc khng nn ! Vo d ngi ! Hai ngi nhm ln, cung cc chy. Lnh qut roi ui ht. N quay li, n Dn xung : - Thi bp i ! Thi i ! V nh cn tc v nh ht hai ngi kia, mi ting "thi i", n thi Dn mt qu ri lm bm : "n ht bui m khng c nc ung th ng chn sng my". Qu tra, Dn v nh. Dn lo o bc ln sn. Hai tay en nh nm than. Mt nh tt mt, ch cn trng hai con mt. M hi to : - Con i ! Con c phi n nh nhiu khng ? Dn ci, v t nhin : - Chng sao c, m . Anh v cha? Lc y, di sn c ting ni ln : - Anh v ri. Dn chy xung, thy anh ng ung dung ng cho vt n. u v, anh bt c mt xu d. Trng anh bnh thng. Nhng nhn ci u tc cn nc chy rng xung mt, Dn on anh mi tm sui. Chc lc ny anh cng nh nhem nh mnh thi. Dn hi : - N bt anh i lm bt tn u ? - Trn B Bm. - Xong cha ? - Cha xong cng trn c ri. Anh ci. Ri anh ci khuy o cho em : - Xung sui tm i. Dn cha xung sui. Dn mc con dao rng ca anh treo u vch. Anh hi : - Ly dao lm g ? Dn tr vo ct sn : - Em khc vo y. Ri Dn h hoy vch mt du di vo ct. Dn ni : - Thng lnh ly ci bu vt, chm ci du ch ny. Thng lnh bt b i cho cp nh cht ch Sc, em chm ch ny. Hm nay, thng lnh nh em, em chm ci du ch ny. Chm th nh, anh . Anh nhn em, mt m m. Em nn a tr bit ngh. Anh ngh : mai kia, em ln, em s vo i t v cu quc nh cc anh. Em bit khng, by gi lng no cng c i t v, c hi nh Ty. Mai kia, em ln, em s bit. Dn mang mng bit ri. Anh vn tng Dn cha bit. Dn ng mun rnh cho bit. Tri ti nay li trng. Ngoi u xm, ting tr con ci nh c mt trm con nc n cng ku. Thng Tinh khp khing chn m khe ci th. Ting n h h to nht. Qun i nhng kh nhc, nhng bc dc ban ngy. Tng nh ci lng bnh yn trong bng ni, by gi c ng trng hin hu nhn xung. Nhng Dn khng chi trng m nay. V c Thn na. Hai a ng n cnh m li vo ng. Ngi im, ngi im n ni my con vt v chung mun, gi nhau ku ku, chn bc lch bch trong bn, i qua m khng bit trong y c ngi np. Lt sau, ting ng sn cch cch. Dn bm Thn. Hai a nhn ra. Anh Bt Ng vn bc xung sau, nh hm n. Anh chui vo pha trong ch b ng. Dn li ko o Thn. Tht nh Dn on lc ny : th no anh cng vo gm sn ly ci sng o bng g "xa". Hm trc, chi gm sn, Dn lc thy. u khu sng gi nghnh ra, anh cm chc xung, nh ngi cm ci so i lm c thng by. Anh bc sau anh Bt Ng, qua my nh u xm, ra ngoi. m tr a, nghe vng ng kia. Cc anh khng i qua y. Cc anh ln vo bng ti gc cy go ri men sn , ln ni. Khng bit Dn v Thn i theo t ny. Hai a i ht cc anh. Cng np bng cy go ri sn ln. Hai anh li li i, min man nh bng ti. Khng bit g pha ng sau. n qung rng trm, trng sng long thong, ai i cng thy r. Dn v Thn phi ngi i hai anh bc xa hn ri mi nhm ln. C th, sut qung y ri qua rng mai, nghe gi y l mai ram rp, xo xc. C ln Dn theo ngi ln i tm tru, bit ng ny. ng trc, s n mt bi ri khong c bng phng. n tru cc nh, khi thong th ht ma cy, hay ln nm ngi y hng thng. Pha bi nghe ting x xo. Dn v Thn ng li. Cc anh cng ng li. Nhng c thy ai u. Mi sau nhn ra my bng en nhp nh trn cc tng quanh y u l ngi ngi. nh trng t, thy r n hn mi ngi ng chm li. Mi lc li nhn thm ra ngi n. H ng dy mi bit. Ai cng c ci sng hay ci gy hnh nh u nhn nh ln. Dn nghe lt xt ng sau. Nhng khng phi ngi. Con cy hng ra n sm. Tuy vy, cng lm Dn nh ra : c th c ngi n na. Dn v Thn tro tt ln mt cnh du da. Trn cy, trng thng thng trc mt. Trng trn xoe mi lc mt trong nh lc. Gi ui nhng ngi sao bay vn vt. Dn chm ch nhn ra ch c ngi b mt. Thm my ngi na t pha rng n. Quang cnh bng chc thy l lng. Nhng bng en, pht chp li, pht ta ra, lom khom ri ng thng, khi tro, khi np. Thn nm o Dn. Thn s. Thn nhn ra ci g nhy nhy, khng phi ngi. Con ma. Dn gh tai Thn, kh ni : - Tp trn y. Thn nh ri. Ch kia, mt m na, bng lm ngm b ri ng, b ri ng, lc lc mt gn li gc du da. Hai a bm cht cnh cy, im tht. Dn mun co mnh li na. Hi ng tay cng s ra nh trng ngi di nhn thy. Nhng s th thi. m ngi quay li, li b, li chy v ng kia. Khng r mt, ch l nhng ci bng. Th m Dn v Thn xem khng chn mt. Bi hai cu b hiu. Cc cu y on cc anh ng tp bn, tp nh nhau - nh cp, nh Ty. m trng nh m nay, cc lng ln rng tp trn. Tng tng ra thy mi ni ng lm khp cc lng chu H Qung.Nhng hi ny ch c ngi ln, hi ca ngi ln. Nhng ch tp nh th th tr con cng bit. C mt ngy, Dn phi un bp, lnh vo t, th th Dn chng khc ngi ln. Ti mai chng mnh cng tp bn sng nh nhau th ny. Lm ngay u xm, chng s ai. Hi tr con s to hn hi ngi ln c. Hai cu b ngi trn cy du da n khuya. Cc anh thi tp lu, nhng ngi c li quanh tng . u tin, khng bit cc anh lm g, sau, c lc thong nghe ni to, bit ng bn chuyn. Chng c g xem na m vn phi bm cnh cy, khng dm leo xung. Trong nh trng c sng, ngi cy lu qu, mm c tc v t hai vai o. Mt lt, nhng bng en di bi trc mt bng ng thng tp. Nh theo mt lnh. Ri i. Nhng khng i tn ra. Cc anh v mt pha, qua ngay gc cy du da. Mi chm o ln m hi, bc ln, hng hc. Trng r mn mt. L cy du da tha thong m trng th c sng tr ra. Dn li s cc anh ngc ln. Hai a np cht vo cy - nh con tc k trn ln mnh vo bng ti. Cc anh i ht, hai a mi rn rn leo xung. Tt c trn xung sn , li ln lc ny. Nhng lc ny, tng hn t nhy. C lc Dn trt chn, ng och mt ci. C nm yn th, cc anh i mt i, mi lc cc ui theo. M sao khng ai v trong xm. C l nhng ngi xm khc, tn Ha Mc, o Ngn cng nn. Th th anh Bt Ng v anh mnh ti nay i ng theo bn . Hai a va i va bn khon. Nhng cng c theo. Di kia, lng xm yn tnh trong ln sng trng nht. Ting tr con chp ti reo h ngoi u xm tan t bao gi. Lng im, ch nghe ting sui ro ro y nhng cnh ci quay sung, chc li nc xung ku m mt ci. ng ma i, ting chy gi bung khng ngi thy hi go. Ri lng thm thm. H i c v pha N Ko. Xung ch chi canh mi dng. thy ci chi nh nghnh ln gia ng. Canh gc chc. L no ! Hi nh cp, nh quan m li lm lnh canh gc? Nhng ci bng chy quanh vo chi canh. Ri, k l, ci chi sp ngay xung. Ngi ngi h hc khun tng tng nm xung sui. C nhng anh xp ngi, cc th na, xp tng ng. Nghe ngi x lch cch th bit. Mt thong, khng cn bng ci chi u. Cc anh d chi canh ! Th m khng on ra. My ln, Dn v Thn nga chn, toan x n. Nht l Dn, gi ch c ra b vt hn xung sui hay vc ci ct tre i, cng sng, cng b ci tc phi cong c thi bp un nc cho lnh ung. Li cn b cai c my chic v un nc oi khi. By gi c ra d ci chi ! Ngh li, m Dn khng dm ra. Nhng trong bng tht thch. Hm sau, Dn i chn vt sm. V dt vt ln pha N Ko. Khng phi ng m u. Bin mt ci chi canh tht. M bin sch sanh... ti th. Khng cn mt tng tng, khng mt ng tre, mt ming ngi, khng nhn ra ci chi dng ch no ! Ngi mi i qua mt ln khng th nh ni u xm N Ko c khi c ci chi canh. Dn vo xm. hay, my ci mi ng, hm qua b d tri, nay li thy mi y. Nh chng vic g xy ra. My lu sau, N M ngi ta nghe chuyn ng cai c n Sc Giang b bc lon. Chuyn nh th ny : c mt hm, chu on cho lnh ln N Ko gc ng trc cho quan hai sp i tun. Lnh ln N Ko ri v tha quan hai : N Ko khng c chi canh, th th canh ng ng hay vo ngi trong xm. Quan ht lnh : "Lo no ! Quan sai thy cai mang lnh i lm chi phin ch trc ri m". Lnh li ku : "Bm quan, khng thy. Quan khng tin th quan ln N Ko m xem". Nhng cha quan no kp i xem c chi canh N Ko hay khng th quan hai n Ty tun ln ng y, ri vng v ng ca Bnh Mng. Khng thy chi canh N Ko nh trong bn phng th chu H Qung v ra. Quan hai mng ln tn tnh. Th l c chu on cng phi quan n tnh khin trch nng. ng cai c b khp ti vo lng tm ru, khng lm chi canh. ng y phi bc lon cai, ra t lm c v t lu ch Sc, ai cng trng thy, ri li i i xung lm lnh ni khc. Ngi N M nghe bit, khng ai ni ra. Nhng mi ngi trong bng ci mt cch. Dn v Thn th k cho m tr trong lng nghe ht cu chuyn k l m sng trng y. Dn ng lch cch o ci g di gm sn. Anh i cy v, treo cy ln ngong ri ra ra chn u mng nc. - Lm g y ? Dn p : - Em lm ci ny. Dn ng gt mt mu g. Anh li hi: - Lm m tru a ? Dn ci, hi: - Anh xem ging ci sng tht cha? Anh hi li: - Em o ci y lm g ? Dn tr li: - Lm ci sng eo tht lng nh quan hai n Sc Giang. Ri Dn ly trn hc ct ra my mu g o thnh nhng hnh sng ngn, sng di. Mu g c lm kho, trn xoe, nhn thn, vn bng. Dn ln lt m th tng ming vo cp qun, ri li bng ln vai i ve vy, nh Ty, nh lnh. Trng mu g, anh ng ng, lin hi: - Ly g ny u ? Dn p : - G "xa" trn ni do trc anh lm sng y. Chng em ln nht c khc g anh b li, vc v o thnh nhng ci ny. ng g "xa", phi khng ? Anh ng bn khon cha hiu ht tr chi sng ca Dn, Dn bc ti, ni nh: - Hm no em lm sng, em cho mi a mt ci ri chng em cng ln ni, chng em tp. Anh trn mt: - Em bo th no ? Dn thch ch, khoe tung ra : - Em ni anh bit nh. Chng em xem cc anh tp ri. Cc anh tp hay lm. My hm sng trng, ti no chng em cng bt chc tp ngoi u xm, ng gh. Nhng cha c sng. Hm no sng, chng em ln ni ! Anh ku ln : - Cht thi. Khng nn u. quc m bit th n n khng b. Cc em c s khng? Dn p, cng cp : - Cc anh khng s, chng em cng khng s. - Nhng cc anh bit gi b mt. - Chng em cng gi b mt. - B mt m em li khoe vi anh l em lm sng. B mt th phi im ht, khng ai bit c. Dn ci : - Th m anh lm g em cng bit. Anh mng : - Ch ni lung tung ! Dn li thch ch, ni lun : - Khng lung tung u ! Ngi ta ni chuyn cai c phi t, chu on phi pht v mt ci chi canh N Ko, chng em ngi im nghe ri ci thi. Nhng vn gi b mt. Chng em thy cc anh ph ci chi canh th ny ny : trn ni tp xong, cc anh xung ngi th vc , ngi th d ngi, mt lc sch ht. Anh cng ngc nhin v l qu. Th th tr con xm ny bit ht chuyn i t v. Ngh th, anh git mnh. Nhng cng cm ng na. Cht nh nm trc, hm thng lnh ly mt lng vt ca nh mnh, N Ging, anh thng em lm. Nhng cu ni bit ngh, bit lo ca Dn, anh vn nh. Dn cn b, nhng n tinh. N hay . N hay hi chuyn xa xi. Mi y, ngi Ha An ln k chuyn di Nc Hai by gi, nhiu lng c hi cu quc. T b sng Bng vo n dy ni Phia Ng, nhiu lng c hi cu quc hon ton ri. C tr con cng bit lm cch mng nh ngi ln. Ty n hay Ty S Nga ra, tr con thy chng n i u cng bo cho ngi ln bit. Tr con chi a, tm di sng Bng, thy lnh tun sang sng l v bo cn b ngay. Dn hi mi : Bc i ! Tr con di y vo hi cu quc th no ? Khch phi l i, ni sang chuyn khc. Thnh thong, Dn hi li anh : Tr con di Ha An c vo hi cu quc nh ngi ln khng, anh c bit khng, v bt anh k chuyn... Vic nc ang kh nhc, tr con cng bit lo. Ngh th, anh nhn em. N cng ng nhn mnh, chm ch ri tm tm: - Anh xem em vo hi tp sng c cha? Qun c gi b mt, anh thong th ni: - Vo i t v, em . Ri Dn nghe anh ni : - Hm xa, anh em ta ch N Ging ui theo thng lnh ly trm vt, t ngy y, nh mnh ton chuyn bun. Ngi cc ni v qua ni chuyn by gi trn t nc mnh u ch c nhng chuyn bun th thi. u cng Ty ly phu, Ty nh ngi, lm cht ngi, nh b chng mnh chu cht y. Cc anh cn b ni: mi ngi phi on kt vo hi nh Ty, ly li t nc, mi c yn vui c. Ngh ra li ni c l. Trong chu ny, ch c mt thng Ty, ba thng quan, vi chc lnh, ta c c lng, c ngi Mn v ngi Mo trn ni. Tt c cng vo cch mng, nghn ngi nh mt, ko anh em n vy n, i li t nc, th no cng i c. Dn hi chen : - Hm no ta i vy chng n ? - Khng d th u. N c nhiu sng. Ngi ca ta th cha v ht vi cch mng. Dn hi anh : - Anh v cha ? - Ri, em . Hai mt Dn lng lnh nhn anh, thm mun, yu qu. Ri gi: - Anh! Anh Ni! Anh ni : - Anh cn c tn ca cch mng cho na. - Tn cch mng cho anh l g ? - Tn anh l Phc Quc. - Phc Quc l th no, h anh ? Anh ct ngha : - Phc Quc l quyt ch nh Ty ly li t nc. Cch mng cho anh tn nh th. Dn reo : - Anh Phc Quc! Anh Phc Quc! Anh cho em theo cch mng i nh Ty vi. Em r c tr con c xm. Em r thng Thn trc, c c khng ? Phc Quc lng l nhn Dn, kh ni: - Anh i hi cn b . - Cn b l ai ? - Cn b l ngi cch mng v dy qun s, dy khai hi, dy ch, bo ta bit ngh iu ng. - C phi anh cn b chiu hm qua mi n nh ta ? Phc Quc gt u. Dn li ci, ni: - Th th em cng bit ri. Anh y tn l Vin. Em chn vt ngoi sui vn gp lun. Anh hi cho em, khng c em hi ly cng c. Lc y, trn bp, m ni xung: - Mi chuyn nhiu th! Qun n cm ? Dn ng vui, ni to: - Con ln y! Ri nhy tt ba bc thang mt, ln nh. Mt hm, anh Bt Ng hn Dn ra gc go i.Dn khng bit c chuyn g, c im lng i, nhng on phi c vic b mt, anh mihn th. Ri hai ngi tro ln ni. Dc dng ng, leo cao lm mi n ch hi phng. Trng thy trong gc cy thng c ngi ngi - anh cn b, Dn on th, ng ngi m Dn hay gp i qua sui. Anh cn b ra bt tay Dn. Nh bt tay ngi ln ! Ri bo Dn ngi xung. Anh Bt Ng bo Dn : - Cn b c Thanh y , Dn . Ri anh ni vi cn b c Thanh: - Dn thch vo cch mng lm, anh c Thanh . Dn hi ngay : - Chng em mun lm cch mng nh cc anh c c khng ? - c ch ! - Em v bo bn n lm cch mng nh? Anh c Thanh tr li : - Ri anh s dy cc em vo hi lm cch mng. By gi cng nhau ht bi ht cch mng . Dn ct ting theo hai anh, cng ht. Hai lng quang... Trng sng cao... Hai lng quang... Ngm ngh tnh Bc Kn... Trng sng cao, ngm ngh tnh Bc Kn ta... mi ngi v u m i kh... Xung n chn ni, tri ti. Dn nng rut v k cho Thn nghe ngay nhng chuyn mi l. Tc qu, lc y Thn ng. C ngy, Thn eo ln giy i bn ch Sc Giang, va v. Dn tc, nhng li thng thng b mi chn, khng dm gi. M vn ngi bc v d. Dn va n cm, va lu tu k, va ht cho m nghe. M ci, khng ni. Dn hi m: - M bit cch mng ri ? M vn ch ci. M cng ng vui nh Dn. Hnh nh m bit cch mng ri. "c lng, c chu, c tnh Cao Bng, tnh Bc Kn... c t nc vo cch mng..." cc anh ni th m.

T Hoi Kim ngChng 4 Cuc hp y bn xm Thoong M. ng c mong ca Dn : c vo hi nh ngi ln. Dn sp vo hi. Dn s c tn mi ca cch mng cho, nh anh. Dn s c lm cng vic cch mng. Anh Phc Quc bo : - Thng cp ng lm hi cho cc em ri. Chiu mai sang Thoong M. - Em phi lm th no ? - Em r nhng a tt cng sang... - Thng Thn c c khng ? - c. - Con gi vo hi c khng ? - c. - Nh ci Xu nh. Dn cn hi cho nhiu a na ri bn chn i n mai. Hm sau, anh Phc Quc i cy v mun hn mi khi. Xung quanh Dn, ai lm ci g cng lu hn mi khi. Cn ngy th dng dai mi chng n chiu. Ri bui chiu ch i cng n. Mt tri va lp sau lng th bng ni bn kia sui ng xung. nh nng nh nhng dng sui rc chy ra, chan ha mt rung. Dn li lm bm dn vt v. ng trn sn, m hi : - Sao cho vt v sm th ? Dn nghim trang ni : - Con c vic phi i, m . - Con i u ? - i vic ngi ln vi anh Phc Quc, m . M ngc nhin, hi li : - Anh Phc Quc l ai ? Dn mi nh ra anh dn cn b mt. Nhng m cng khng hi thm. By gi cn trong thng ging. Ngi i chi ging hai theo cc m then cn ln lc, m ti sut ngy sang m qua cc xm. Ht then va ro rt va bun, ng ngi nghe nht l n on "khm hi", ng na m. Lc y, hng v nn nh then c thp thm, ngi nghe then im phc. Trong bng ti, git nc mt ri theo li ht, thng Sa D, Sa ng vt bin mi cha n ni. i con ngi, ai cng c ln nghe then n on "khm hi", khc thng ngi trong chuyn li ngm ngh i mnh cng lnh nh nh vt bin m cha ti. M ng anh em Dn i xem then. Tr con cha bit g, nhng tr con m i nghe "khm hi", tr con cng sp phi vo ng kh nh ngi ln, ngi gi ri. M thng con, m ngh vn v th. Nhng trn lng tng sau xm Thoong M chiu hm y, c mt m ngi bn gc cy nghin xanh r. Ai trng thy, chc tng bn tr tru trn g xung ch kn o chi nghch, - ch y c my tng phng. ng, bn tr trn g xung. C ngi ln cng xung na. Trong bn tr, c thng Tinh. Tinh b lit chn t thu b. Nhng Tinh vn ci tru v ui tru nh mi bn khc. Vo gc cy nghin vng , tru khng tro c, th m Tinh vo c. Bn tr leo ln tng sau ni. Ri Dn cng Tinh. Thn th lc gi, lc y ng sau, un Tinh tro ln. Anh Bt Ng ni : - C anh c Thanh v d hi. My em cng nhn anh c Thanh. Anh y, nh lng di, ai cng r. Dng nh bit cc em ng t m nhn, anh c Thanh ni : - c Thanh l tn on th cho anh. By gi cc em vo hi, cc em cng c tn cch mng gi b mt cho cch mng. Tt c u ni : - Chng em mun c tn cch mng. c Thanh ci : - By gi anh ct ngha cho cc em nghe. Hi cu quc nh Ty ui Nht l hai k th ca dn tc mnh. Ai mun nh Ty ui Nht u theo hi cu quc ca Vit Minh. Cc c gi hi ph lo cu quc. Ph n th ph n cu quc. Thanh nin th thanh nin cu quc. Ai khe mnh vo i t v cu quc tp luyn chin u. Cc em gic ng cch mng cc em c vo hi nhi ng cu quc. Dn lm t trng, cc em mun khng ? Tt c ni : - Em bng lng. Anh c Thanh li ni : - Dn nhanh nhn th th tn cch mng ca Dn l Kim ng ! Dn thch th, hi li : - Em c tn l Kim ng a ? Anh c Thanh li ni : - Thn th l Cao Sn. Cch mng nh ni cao. Cao Sn, tn cch mng ca em Thn l th. - Ci ny nh tn l ci Xu. Anh cho n tn cch mng l g ? - Em l Thanh Thy, dng sui trong. Cch mng nh dng sui trong qua lng. - Tn em l N, anh . - Tn cch mng ca em l c Thy Tin, hoa thy tin qu lm, hoa cch mng qu lm. - Tn em l Tinh. C a c, gi em l Tinh tht. - By gi em l Thanh Minh nh. Ri anh c Thanh dng dc ni: - Cc em c hai tn. Mt tn ca cha m cho. Mt tn cch mng t cho. Lm con bit knh yu cha m. Lm ngi cch mng th trung thnh vi cch mng. Nhng cng tc cch mng th ny. Khi gic Php v quan lnh ch sn vo lng, cc em gi b mt ca hi vin. Trc nht, cc em phi hc vn ha. Gic Php khng m trng, bt dn ta chu dt, ta phi bo nhau i hc ly ch. C ch mi bit c sch bo, lm cch mng gii c. By gi cng nhau ht bi Trng sng cao. Kim ng ht trc mt ln i cho cc bn nghe. N M c sn lp vn ha ca i t v. By gi thm lp b mt ca cc em. Khng c giy bt, hc th no. C bn bn cch ln ni ly cy d v lm giy. Em no cng bit lm giy. Lm ra t giy dy v mn hn giy cng ma bn ch th vit c. Ri i ch N Ging mua bt ch. Th l c sch, c bt. Ch cn cng thu c ch v, th l bit ch. Ti ti cc bn r nhau i hc. C nhng m trng sng nh ni, cc em cng n lp - mt ci ln trong khe . Nhng cc nn trm thp ln. Cc em m giy, th thm c. Ngoi u rng, trng tri sng nh t giy phng. Thm chy nhy ngoi trng lm, nhng phi c nhn. n khi tan hc, mi ra a mt lc bn b sui. Ti no cng vy, tht nhn v m mi. Trong bn c Thanh Minh chm hc v sng d nht. Thanh Minh bit mnh khng bng chng bn, Thanh Minh cng chm. Chn b bnh lit, sut ngy phi nh. ng quay si hay bc d, Thanh Minh cng cm ci tm cch hc. Nghe cc anh dy ch no, Thanh Minh thuc nh nut ch y. Thanh Minh ly than vit ch ra khp x ct, quanh bp. Chng bao lu nh ht mt ch ci, c li hc quc ng mi, c ch i ch t bi mt. Thanh Minh bit nh vn sch Ng t kinh ca cch mng. Nc ta b Ty cp, by tm mi nm... Kim ng th nhanh tr v hay c sng kin. Kim ng ni vi anh c Thanh : - Anh cho em cng tc giao thng. Em i c. Anh c Thanh im khng ni. Ri anh tr tay ra ngoi tri ti : - C khi cng tc cn ti cng phi i, em . Kim ng ni : - Em cng c i ti ri. Em ln ni xem cc anh tp qun s, i m y. Anh c Thanh v vai Kim ng, "" mt ting, ri ci : - c, hm no anh cho em i giao thng. Anh c Thanh i khi. Kim ng nghe ting chn anh bc ra ngoi ln hc khe ni. m lng l y sao. Chn anh gim gy mt cnh kh. Xa, ting ch sa. Mt mnh trong m, chc giao thng cch mng cng i nh th, chng c g l s. Ri Kim ng c lm cng tc mi cho cch mng. Kim ng i cng tc giao thng. Nhng khng phi i m, nh Kim ng vn ngh. Hm y, mt bui sng. Anh c Thanh a Kim ng mt ci th. Ch l cun giy nh t bng t su. Anh dn: - Ting ni ca cch mng ng trong th ny. C trng ci giy phong b ngoi th v mt ng sao, hai ng sao th bit y l th c ting ni cn, phi a nhanh. Hm nay em a th ny xung Ha Mc. Anh dn Kim ng xung Ha Mc tm ai v nhng iu t m khc. - th trong mp o, gu qun, trong m... Kim ng hi : - Trong cn cu c khng ? - t trc cn cu rng th c. Nhng ch no cng phi cn thn. Ty hay lnh khm khng th bit tm c th u. - Gp Ty hay gp quan th lm th no? - C i t nhin. Nhn trm n d nghi ng. i nh i chi, i ch. Thng quan hi i u, bo n nh mo(2). M m, phi tm ngi v cng. Gp Ty, bo ti i chi. Hay ni ci g khc cng c, ct n khng bit mnh i vic cch mng. - Vng . - Ta ni che mt ch, lm cho n ng trc mt m khng bit g. T N M xung Ha Mc c mt qung ng. Kim ng t th vo t cn cu, ri ly t th trt li. Ci cn cu cm ni tay. C kh khn, ta vt u y, chc li ly cng c. Kim ng va i va lm nhm:... gp Ty ny... gp lnh ny... gp chu on ny... Lnh qut, ... X on qut: my i u ? Ti i cu. Ti i chi. Ti i gi mo. C ni t nhin, n khng bit g c. (Khng phi ni di, y l cch mng ni che mt n) - anh c Thanh bo th... Ci g, ai i kia ? Ty n h? Khng kho th lnh y, mt l kia m. C n gnh, c "du" ng, "du" thc. Khng, ngi trong lng i ch N Ging mua mui v. Sut ng, Kim ng nhn xa v lm nhm n cc cch tr li. Nhng chng gp ci g l. C lc mong c th gp thng lnh xem sao. ng vn vng tanh. Ch c mi bn i mua mui v y thi. Cn ch thy hoa c tranh bc trng vn hai bn. Nhng cy vi x x, l kh bn b sui li ng tr lp l xanh mn. Ma ny nc trong, gi hiu hiu, li xung bt c vc su kia, chc ba chiu nh mnh c c rn y. Nhng thi, hm nay ng bn vic cch mng. n Ha Mc, vo mt nh tn cui xm. Anh c Thanh dn nh y c bi mai. Bi mai y. Bi mai mc ngay ch mng nc ra chn ln nh. ng nh anh dn. y ri, Kim ng khng phi hi thm. Anh c Thanh bo : bi mai, bn mng nc ln u nh... c nh ng hi thm. Ln nh, Kim ng thy mt b c tui, u qun khn chm tm hp, ang thi bp. B ny c phi l ngi ca cch mng khng. Ngi cch mng m li nhn nh thi bp th kia! Nhng, anh c Thanh bo th. Ta c hi. Kim ng bo dn cho: - Cho b . B y vn thi bp, khng nhn, ch ni ln:

- chu n chi. Chu cha ln ni ui tru v ? N cn mi bt c ngoi vc kia ka, bo mi vn cha i. H qu. Chu ra gi h b. Kim ng bm bng khng dm ci. Kim ng bit b nhm mnh n r con b ln ni dn tru v. Kim ng dng dc ni cu khu hiu ngi cch mng nhn nhau - cu anh c Thanh dn: - Phin trc b i ch N Ging, hay b i ch Nm Nhng ? B ngng ln, gii mt, hi : - Chu l ngi ca cn b c Thanh a? - Vng . B bi ri : - Chu... ng ch... Ngoan qu, gii qu... chu ng ch... chu ngi y... Kim ng ly th ra a ri xin b cho v ngay. Vic b mt, b khng dm hi con nh ai, u, nh c xa khng. B ch hp tp tm c hai qu trng vt luc, trn chn bt, bt Kim ng cm i n ng. Khi Kim ng xung thang, b ng trn sn, nhn theo. Tri t i thay n ni ri. B ngh th. Kim ng v chuyn y, anh c Thanh khen. Anh bo Kim ng hp t, k li cc bn bit cch i ng v s phng ca Kim ng th no. Ai cng ngh ri c khi n lt mnh i giao thng nh th. Th l N M c thiu nhi bit lm cch mng. T khi N M c hi ca thiu nhi th bn no cng thy nh xung quanh tp np. Cng ci chi nh mi khi, m by gi c ngha khc. Chng bao lu, c hai xm Pc v Pc Lung N M u vo hi cu quc. Ngi c xm theo cch mng ri, by gi ch khi hp ng mi phi ln ni. Cn b v giao thng qua li u di lng. Nhng N M i t ng xa, thy mi nh. N M k bn ng ci, ng sui. Cc lng i ch qua, u sng ca lnh tun qut c vo git mi gianh. Bi vy, khi c hp, c ngi l, phi t trm gc ch cao ngoi P oi. Ngoi y i mt ting, trong ny bit. Nhng li khng phi lc no ci thc P oi cng chy hin lnh. Ma ma, nc l y thc t nhin ro ln. Hm y c hp. i thiu nhi ct gc. Kim ng m cc bn, thy n lt mnh. Kim ng dt n vt ra b sui ri i chn b nhn th. m qua li mi c l v lm ci thc ku ic tai. Ci m theo nhp c con b lc l, ku coc coc, phi lng tai mi nghe ting. Mt lc, con b ngom vo lung ng. Kim ng pht vo lng n mt ci. B chy lng ra. M c b coc coc inh ln. Kim ng cht ngh by gi nu treo ci m ny vo nh cc anh ng hp ri dng dy ra y th hay qu. M bo ng treo tn trong kia, ci thc P oi tha h go n hm no th go ! Ngh th, Kim ng lm ngay. Kim ng buc dy, nm qua b sui, ch y bi hoang khng ngi i, ri chng dy vo u xm. Ci dy qua rung da, buc h ci m khc y - lnh thy th bo l m ui chim, ri dy dng na vo vn hnh, ngay bn cnh ct sn, n y mi buc ci m tht. Ngoi P oi c bo ng, git dy, trn nh nghe ting m ngay. Khng phi th xong. Tr c mi ting rng thc P oi ri, by gi n ci rung mi kh. u xm, ngi lng trng ng thng nm xung ven sui. Ng cao ngp u ri. Ngi P oi m gc hp th n lc thng lnh i m vo ngi mnh mi bit. Tnh hnh y phi canh hai ngi. Thanh Thy o giun cho vt cnh thc P oi, c u mi git dy bo ng vo xm y. o giun hay lm g th lm, nhng phi ngi nghe ng tnh pha b sui bn ngoi rung. B sui, Kim ng ngi cu. Lc ny, gp ngi i bt c nc l v, Kim ng xin c mt con c nheo. Kim ng th con nheo vo gi, bn mp nc. Ci cn cu cm h gc vi. Kim ng ng trn cnh vi nhn ra. Gi thi ung a rp rn l ng. T trn ngn cy go gn y, n so en ling xung. Con u, con bay, ting ht vang. T nhin, c n li bay ln cy. Tinh , Kim ng bit c ngi i vo, chim s bay ln cao. Trng ra, thy nh nhp bn lnh c ng r tay i trong rung ng. Kim ng ku to : - c con c ri ! To qu ! To qu! Ht xong, Kim ng nhy xung, ly vi con c trong gi ra. Nhng con c cht cng t lc no. Bn lnh x ti. - Xem c c bng no m my qut to th. Nu lnh thy c cht th l mt. Nhanh thot, Kim ng cu nhu nm t con c xung b . - Nhy ! ng qut cht ti cho mt nhy! Ri Kim ng rt dao lng, m c lun. C lo chu on ti na. Lnh hi: - C to nh ? c my con ? - Mi con ny ! - p cht th, n khng ngon. Kim ng ci : - N m tt xung sui, mt n th mt c ngon na ! Kim ng vn ngi nguyn m c. Bn lnh ko vo xm. Lnh i khi, Kim ng tro ln cy vi, nhn theo. Nhng mi nh im lng. Chc cuc hp trong xm tan kp ri. Ting ve ku bui tra rm ran. Lc lu, vn ting ve ku th. Thanh Thy git m bo ng ri. Nht nh th. Lt sau, chu on v lnh lc tc ra. Kim ng nm p mnh trn cnh vi, nhn mt nc. Nh mi cu. Tht th chng thm nhn quan lnh no na. V bn lnh qua cng khng bun hch sch thng b mt cu. Chng l i.T trong rung ng, ting Thanh Thy hi:- c c th no m ku to th? Tht ?Kim ng tro xung, nhc gi ng con nheo va cu c. Ci gi bin mt. Th ra lnh i qua, ku c gi v con c i ri. Va hay, tri lp p ma. Hai a chy np di mi cu. Nhng chic cu g lp mi tng qung qua trn sui cho ngi i ng trnh ma trnh nng. Kim ng ni: - Tic cng m c ! Li mt con c nheo. Phi bt ci sui n con c khc mi c ! Thanh Thy i tm mi cho Kim ng cu. Hai a tha thn trn b sui, n chiu mi v. Kim ng cu c bn con nheo, bo Thanh thy em v. Nh n c em b, thch n c. Nhng Thanh Thy khng ly. Sau chia, mi a xch hai con. Mt ln na, Kim ng v n u lng. Trng ra, thy nc sui cun cun. ng gia thng su, trn ma sng sm ch o mt lc, trng rung. Trong u ng, n vt cc nh ko ra. Ma mi, vt x nhau chy tm con giun, con mi b ngp nc, chui ln. Mt ton lnh bng t pha trn xung. Kim ng vn i t nhin. Lnh cng bng n vt ko n thi. Trong ngi Kim ng khng mang ti liu. Chng lo g, mnh cng ging mt tr con no i chi y. m lnh i tun sut ngy, qua my lng. C v i, mi lm. By gi ch no cng thy lnh. n Sc Giang lnh kh v xy l ct ra tn ch. Lnh dng ca tri chu ng ln Hng Thong v tn trn Nm Nhng. T Lng Png xung X Pi th tng on Cu em ngi i m sut m.By gi gp lnh, Kim ng c ngh khc trc kia, khc ngy b n cp ci lng vt. Kim ng chm ch . N l k th ca cch mng. Xem n mun lm g. C th bn ny mun bt vt. Vt ra ng nhiu th kia, nh lm mi cho n. N tm c con ny ri qu u c chai ru, vo lng nh chn. Vt ca nhng nh ai, vt ca t nui lm qu cu quc th thit qu. Khng c. Hay l chy vo gi ngi ra gi vt. T dng, con vt li nh tru ngi. Chng bit s rn nc, rn mng g sp ngong vo chn, ng n gia rung cy c lch ch chy v pha bn lnh. R em mi m vo chn n. Nh n bt mt. Con vt trng x t, i lc lc. Mt lnh nhn n vt, ci nhn mi, hi trng khng : - Tao ly mt con nh ? - Rt tht lng p th cht ngay. Ch vic xch i ! - Phi y. Mt lnh hi to, nh thch : - a no xch con vt ny ? Bn ng sau qut git ging : - ng i ! Thi, ng i ! Tt c bng li li i, im lng. Kim ng cng cha kp ra cn cch no. Kim ng ngc nhin. Kim ng khng bit chng n s ci g. i mt qung, mt a ngonh c li, nh tic r, ri chp ming, ni : - Thi, tru vo vt Vit Minh th c khi khng em ci xc v c vi v con. Nhng lnh khc bn tn ht hong hn: - Chy nhanh ln khng th cht c by gi ! Khng bit hm n thng Lu cht y y a ! Khng bit vng ny Vit Minh c ri a ! - Mnh i th ny, c khi Vit Minh ng np trn ni nhn. C m lnh lch thch chy. Nm trc, n ly lng vt ca Kim ng gia ch. Hm n, n bt trm con c nheo. By gi n s vt. N bt lng no cng phi ro ba chng ro tre nhng n s khng dm vo lng. Kim ng thy vui l lng. Kim ng tung ci cn cu. Kim ng nht cn cu. Kim ng chy vo trong xm. Phi k chuyn ny ngay vi cc bn. Kim ng i qua gc go. Ting con chim l ku trong bi. Kim ng quay li. Khng phi chim ku. y l hiu ngi gi. Anh Phc Quc ng np y. - Anh lm g y ? Phc Quc hi li em : - Cn lnh ngoi y khng ? - N i xa ri. Phc Quc bc trong bi ra, ku "i" mt ting, nh th di cho nh mnh, ri k : - Tao ng cy ng chn ni. C a trong xm rung dy m bo ng. Trng ra thy lnh v vng c mp ng kia. Tao ui b vo rng ri ra y rnh xem n c vo lng khng. Kim ng ni : - By gi lnh s cch mng ri. Ri k chuyn lc ny lnh thm n tht vt m phi chy, khng dm bt vt. Phc quc ngm ngh, ri ni : - N s, ta li cng phi cn thn. Hi ny, Ty n va i sc ph ta, va bt lnh nhiu lm. By gi em ng y canh, anh vo cy cho nt bui. C ng th lm hiu gi b, nghe khng. Phc Quc li vo chn ni, li hi cy ng y. , canh gc. Bt c con d c, cm ci cn cu "cng tc", Kim ng tro vt vo ln cnh vi, th cu xung mt sui. Nc lng lnh chy. B xanh m ru. Nha nha my bng ngi i ti. Kim ng ngng ln, trng qua khe l vi. Anh c Thanh i trc. Tay anh cm lng chim ha mi, che ming vi . Nh va lng ngi Mo trn ni Lc Khu xung. Trn y, nh no cng nui ha mi, ngy ch em chim i chi n tin thng. Sau lng anh, c mt ng gi. Anh c Thanh khng chi chim chi.

Chc lng chim ca ng, anh cm h. Kim ng cng cha trng thy ng ny bao gi. ng gy, cao, tay cm ci gy trc. Nhng khng phi gy chng. Ci gy hi di, ci so ca ngi H Qung i lm c rung. Chn ng i t, ng mi i lm c rung v. ng c ru la tha, mc o chm Nng bc vai, mt bn ca ng tay rng v ming to. Mi nhn, li ng ng mo i cng. Trng ci so v hai ngi, li tng hai b con mi i chi chi chim trn ni v. Nhng chc khng phi. Kim ng on: ch c ng i chi hay ng i cch mng thi. Kim ng t m, on, . Anh c Thanh thy Kim ng ngi trn cnh vi. - Kim ng lm g trn y ? Cu ? Kim ng nhy xung t, chp tay, l php : "Chu cho ng ", ri mi tr li anh c Thanh : - Em canh gc cho anh em ng cy ng kia. ng ci, n bt tay Kim ng. Ri c Thanh hi Kim ng : - C phi lnh dng tng on Tip lc ny? - Phi . c Thanh hi dn : - C bit m cp hm qua git li tru trn dc ? - Thy bo cn dng canh xc ngi li tru trn y. c Thanh quay li, ni g vi ng. Ri hai ngi r vo trong xm. on l hai ngi ln trm ngh hang ch Nc n ng sau nh. Kim ng ngh : chc c lnh cn ng ngoi ng, cha i c. X tra, anh Phc Quc i cy v ri li i ngay. Lc v, dn Kim ng ra sau xm, ch gc cy du da. n ni, thy anh c Thanh ng y. Kim ng ni cu anh Phc Quc va dn ni li vi anh c Thanh: - Anh , bn dng canh xc ngi trn dc ni rt ri. - i ht cha ? - N bt dn ra chn ngi li tru. C nga cai kh xanh cng i ri. c Thanh li i, chc lt cng ng ch gi xung nh anh Ng Mn. ng ch gi hi c Thanh : - Kim ng u ? c Thanh p : - Em i ngoi kia ri. ng ch gi bo anh c Thanh gi Kim ng vo. Kim ng trng thy ng vn cm ci so trc v hai ng qun xn. c Thanh ni vi ng: - Em Kim ng, hi vin nhi ng, giao thng, lin lc, canh gc, em u lm c c. ng hi Kim ng : - Chu bao nhiu tui ? Kim ng p : - Tha ng, chu c mi ba. - Chu hc lp my ? - ng ch c Thanh dy chu bit c bit vit. - Chu c gng hc cho gii hn... - Vng ... ng li hi : - Chu c hay i gc cho cc anh hp khng? - Thnh thong . - Nu lnh n th chu lm th no? - Chu ku : B n la ! B n la! Ri chy vo, th l cc anh bit c lnh tun. - By gi ta sp i c cha ? - Tha ng, i c ri. - By gi i ng gp ch th chu ni th no ? - Chu ni tht to: "Cho quan ", ng sau cc ng ch bit m trnh i. - Th chng n hi chu i u ? - Chu ni: i n thy cng. M chu m au chn. N c bt a v nh th cng thy m chu au chn, ng . ng ng dy, ni : - No ng chu mnh i ! Ri ng v anh c Thanh li ng sui v pha Pc B. Kim ng thon thot i trc. Trng ln ng gc ni. Sng trng xung thung lng bn y, nh vng chy sang bn ny. * * * Mi con sui u c cuc sng, v mt, dng dp v c ngh ca sui na. Khi sui m thm vo rng su ri o o xung vc thc. Khi sui len li cnh cnh rng tha quanh lng. Khi sui nhn nh vui vi ngi qua li bn mnh, qua cc bn , cc nhp cu mi lp c ngi ngi ch. Di vch ng, ngun ln mt dng nc xanh trong. Ch y nc t khe , lng t tun ra, y l ni bt u Pc B. Con sui Pc B y khc tnh lm. Ngun n khng phi mch nc nh. Sui ny chy thnh dng t lu trong , khng bit qua my rut ni, n y, sui nh ra dng nc Pc B xanh trong. Bn c yu qu ! Bc H ca chng ta t nc ngoi v hang bn sui Pc B, trong vng ni y, Bc H cng Trung ng ng m hi ngh thnh lp Mt trn Vit Minh ngy 19 thng 5 nm 1941, lnh o cch mng c nc. C mt m tr trong xm ra chi trn dng sui chn ni. Tht th cc em va chi va lm. Bn li hi p ngn nc tt c. Ngi lng b sui, ai cng bit tay khng bt c. My cu buc dy, th tm l b qun kt li, ri ko ngc ln. Tng tng thuyn ng xui xa lm, tn Nc Hai, tn Cao Bng. Chic dy t, ting reo inh i vang mt nc. C mt ng gi ru di i qua. Thy tr chi vui, ng ng li. L tr nhn ng mc o Nng nh mnh, qun xn, tay cm cy trc. Nh ng mnh i lm c rung v. Nh ng trong ni ra. C l ng lm c rung. Nm nay ma mt to. Trn tha rung ven rng cy la sm, tr nhng bng lp. Ci long(1) nm nga, y nc ma, chng ai bun tt ra bi ci long khng t thng nm, chng ht thc no p vo. La ma m c cao qu u la. C c gi cng phi i lm c m khng xu ! ng gi hi : - Cc chu chi g y ? m tr nhn ng, tu tt : - Chu bt c. - Chu th thuyn. - ng vo y chi vi chu. ng cm gy trn b. Ri xn qun cao na, ng xung sui vi cc chu. Bn tr thch qu. Ci b be cao. Cng ri rt mc tay tt nc. ng cng chm tay, tt nc. Va tt nc va ngonh ra, chuyn vi m b hn, ng chi th thuyn. ng hi: - Chu c bit thuyn t dy th tri i u? - Tri vo b, ng . - Nu khng tri vo b, tri mi th i u, chu bit khng ? Mt em p : - Xung Nc Hai. Mt em p : - i Cao Bng. Mt em b ni : - Chu khng bit, ng bo cho. ng tr tay ra xa : - Thuyn ny i ht ni th ra cnh ng, ng, xung Nc Hai. Nhng cn i mi. Thuyn qua hai ph tm chu t Cao Bng ri sui a thuyn ra gp con sng, sng li a thuyn qua cc cnh ng, cc thnh ph ra tn bin. Cc chu s c ngi trn thuyn theo ci sui v con sng i xem cc ni khp t nc ta. Ting trm tr : - Thch lm. ng li ni : - Bao gi ln, cc chu mun i nh thuyn cng c. Bn tr lao xao hi : - Lm th no i c, h ng ? ng bo : - Cc chu phi bit ch. - Tha ng, lm th no cho bit ch? ng mch : - Nhiu anh ln trong lng c ch, bo cc anh dy cho. Bit ch mi c c sch, bo v i n cc ni c nhng cnh ng, thnh ph v ca bin. Bn tr cng ku : - Phi ri ! Phi ri ! ng hi : - Cc chu thy trong xm ng Dng c nh khng ? - ng khng chi vi chng chu na ? ng ci. Mt em chp tay, ni : - ng Dng chu c nh. Chu a ng v. ng ln b, cm ci so trc. - Cc chu c chi. ng bit nh ng Dng ri. ng cn quay li, ci vy tay a. Bn tr hi theo : - ng i, nh ng u ? ng tr vo ni. ng vo xm. ng i ri. Nc sui Pc B phn vn chy trn trn nhng tng trng. m tr trng ra, tng tng nh li ng, ng thy c ci sui em i xa, to dn ra n lc gp con sng. Qua ht nhng cy vi to kia n ch hai bn b c nhng cnh ng... ... Ri gp con sng. Ri qua nhng cnh ng, nhng thnh ph, nhng ca bin xa xi ca t nc, cha bao gi c thy. Bn c yu qu ! Ngy y, cng tc cch mng phi b mt. Khng ai bit ng cm ci so trc - ci so lm c la ca ngi H Qung, y l Bc H. Cc chu c gp Bc H, m cc chu cn c gp Bc H nhiu ln na. Nhng nm y, cc chu gi Bc l ng " ni", ng Thu Sn. Lt sau, anh c Thanh i qua. Tay anh vn xch ci lng chim ha mi. Li km c dy c mi va o c. Anh va tt vo rng, kim ba n chiu nay. Anh li o o qua sui. Bn tr mch : - Anh c Thanh , c ng ni vo nh ng Dng.Anh c Thanh ni : "Th ?" ri i vi vi theo. * * * Anh Phc Quc cy xong, ui b v xm ri ra sui i em. Phc Quc nhn ngc ln pha sui, c hai cy vi gi ta vai nhau trn mt nc, lm cu cho xm Pc sang xm Pc Lung v ng xa, bng sui Pc B lp lnh ln. Kim ng va v n y. Thy anh, Kim ng khoe : - Hm qua, em a ng gi cch mng i vi anh c Thanh.

Hai anh em thong th v xm. C hai cng im lng, mi ngi c mt ngh. Phc Quc ni : - Ngi gi cng i lm cch mng th y. Kim ng ni : - By gi em mi thy. Phc Quc ni : - ng gi ri m ng vn xa nh i. Phc Quc ng li, nhn Kim ng: - Em , thanh nin nh anh i cu nc, cn i nhiu lm, i xa lm. Kim ng nhn anh v hi : - Anh i u ? Phc Quc li ni : - Anh nghe cn b bo con ng i ht nc ta t y v pha nam, mt bn l bin ng, mt bn l ni Trng Sn, di my nghn cy s. ng Nam tin i cu nc l ng y. Anh s i. Kim ng li hi : - Bao gi anh i ? - Anh cy sm cho xong v. Kim ng ni : - Anh ng lo. C hi cu quc gip nh mnh. M em cng s hc cy. Phc Quc ci : - Th th gii. Ri Tt rm thng by n. Khi mong th lu, nhng n th li i qua chng qu. C chu H Qung lng l trong ci tt. Ngy no lnh n, lnh chu cng tun phng trn ng ci. Ngi ta s, ch lng xa mi c nhng c gi mc o chm mi, khn thu, ln ngi ht trn i. Chng n tt bt lo i ph vi cch mng. n bt v l ct xy xong ht. nh hi thy u ng nghi, quan qun i bt ngay. Ch Sc Giang by gi vng hn. Phin no c tin n Ty cht c u cn b, sp em bu ch, khng ai i ch phin y. Cc lng m thm hn i. Nhng ngi ta cng ngy cng th tho cch mng v khp ni. Khng cn bit bn trong mi lng th no. Rm nm nay, x on khng thu c ca dn mt ci bnh, mt con vt em ln Tt quan. C th v mt ma. C th cc lng theo cch mng. ng no th quan n, quan chu cng phi lm ng nh khng bit. Nh Kim ng nm nay li khc ngi, lm tt rm tht to. To tht y. Nu hai m ru ng, go lm bn y , l gai phi t na thng trc -mi th sa son cho tt. Anh Phc Quc lm tht mt lc nhng nm con vt. Li gi my chc chic bnh np. Kim ng on: c khi Tt xong anh i xa, em c bnh i n ng. Nh mnh n Tt to nm nay l phi.Kim ng thm k chuyn "anh Phc Quc i Nam tin" vi cc bn, mun khoe "ng y di my nghn cy s, qua ht t nc.

Hai bn ng c n Ty, n Nht. Qun cch mng c sng, dp tan ht cc n ly ng i". Nhng Kim ng khng dm ni. Anh Phc Quc dn : gi b mt. Kim ng c nhn, nhng cng phi k vi mt mnh Cao Sn. Kim ng cn mun k cho m nghe. Nhng ngh m thng anh i, li thi. Tuy vy, Kim ng cm thy nh m bit. Lc n, m c bo anh n nhiu vo. Mi khi, ba c tht, m ch gic Kim ng gp thm. Mt con vt va lm canh bn, va c tht luc m c nh n khng ht, hm nay nhiu tht qu. m thng by, trng sung mt ri. Khng nghe ting tr a ngoi u xm. Cc bn trong lng vo hi cu quc, ti no khng i hc cng i tp ht, t chi nhng nh trc. Ngoi ca s, c con chim st st gi m trong cy bo. ng xa, ting nc thc P oi khe kh ri xung . Con ve kim ku m trong rng cht rt ln ri lng im. Ting ch nhng nhng lm nng vi bng ti, ting tru bn rn rn di ra, xa mi. m v lm cho mt t hnh nh rng hn ban ngy. M v anh ngi bn bp. m Tt, nm no mi ngi cng ngi thong th nh th. Nh ai cng lp l vch la. Anh ni chuyn r rm vi m, Kim ng nghe lm bm... chuyn ly v d... ci nng bng, ci khun trng giy cha ri... Nh mnh xong v cy.... Mt chc, Kim ng nghe bn cnh lng mnh. Cao Sn ngy kh kh. Ri Kim ng cng ng nt. Khng ng, anh i ngay m y. ng l Kim ng cng khng bit. khuya, hay gn sng, lc y Kim ng ng ng say. M kh gi : - Dn, dy con ! Anh i ri ! M ch gi th, Kim ng tnh ngay v ngi ln, Kim ng m mt. nh la bp hn, xung quanh cn ti. Cao Sn cng nhm theo, ng ngc. Hai a thy anh li hi trc bp. Anh vn mc b qun o chm c khi i cy, li i ci m ni v. Kim ng khng th tng i Nam tin nh th. Sau ngh ra, nh khi nghe lm cc anh hc qun s ni chuyn "nh du kch, cp sng gic, git gic". Th th phi mc qun o c mi d vo n n c. C n my gi to bc l chui nng kt ngay cnh anh. M phi ly thm ci "du" na mi ng . y l nhng gi tht vt v bnh np. Th ra, m bo tt ny lm nhiu vt anh mang i. M bit anh i. Chng i mnh phi mch. Anh Phc Quc ng dy, ra mi, rt ci n gnh. Anh xch ti v "du" ln. M bc n, gi tay n thm ci m trn u anh xung cho m. M s ngoi kia tri sng lnh. Anh m c hai vai Cao sn. Kim ng ng ngi di sn nhn ln, cng ng ln cho anh m vai. Kim ng mun khc. Anh cha i m thy nh qu. By gi, Kim ng li khng mun anh i na. Anh Phc Quc ni : - Em nh cho ngoan. Cch mng thnh cng th anh v. Nghe anh ni th, Kim ng li thy hng hi ln. Anh bc xung, tng bc thang ko kt. Bng anh quy i "du" m m. T dng, Kim ng s tay, thy t trn m t lc no. Nhng Kim ng mm mi li. Khng, Kim ng khng thch khc. Kim ng nghe chn anh gim ro ro trn nhng chic l mt kh. Ting lch xch, y th l anh ra gc cy bo, anh ra ti cy bi. C l khng phi. Chn ai ng y bc li. Cht nh Kim ng kh gi : - Anh Bt Ng ! C ting h p kh. Hnh nh th. Chc anh Bt Ng ng i y. Hai anh lc no cng i cng nhau. By gi hai anh cng i Nam tin. Nh Dn, vi Thn, vi Thanh Thy, i u cng cng i. Hai ngi cng i... ...Con ng i ht nc ta t y v pha nam, mt bn l bin ng, mt bn l ni Trng Sn, cn di my nghn cy s ng Nam tin i cu nc l con ng y Anh s i... Tri vn sng trng sung. Cc anh i vo bng trng. Hai a on chc c ng ngi ng i cc anh ngoi kia, cng i. Kim ng v Cao Sn m ct, p tai vo ct, nghe nhng ting ng k l, u u, ting thc P oi, ci cn rn r, ci ci nc gi vo trng khng, ting h vn nhau trong rng thm, ting sao i ngi ri, ting chn ngi i, tt c, mt lc rp rn n, mt lc mnh mang xa, mt t ban m di ra theo bc cc anh, y l ting chn cc anh i ________(1) Ng t kinh: mt ti liu tuyn truyn ca Vit Minh vit li th nm ch, trc Cch mng thng Tm 1945 rt ph bin Vit Bc v ng bng min Bc.(2) Mo: thy cng. (3) Long: khc g rng rut t ngoi rung p la ngy ma.

T Hoi Kim ngChng 5 Vo nhng ngy cui nm y, n bt khp chu nhng nhng hn ln. Vng o Ngn, N Ging c lnh ca i Tam, vng Sc H th tng on Kim. C cha t Ging Po trn vng Mo Phia Ving cng theo Ty i gc. Chng phao tin s em lnh Mi "n tht ngi" vo H Qung. Nhng mi ch thy hai i i lnh kh v c lnh da en ng S Nga di Nc Hai v ngoi tnh l Cao Bng ko thm vo, ng ri qua Ko Yn xung Sc Giang. Trong khi y, on th m ngy hi vn ha ton chu ngay bn Hng. Ban Vit Minh tnh v bo "Vit Nam c lp" em c tng i hi. Li c ph n hi vin cc lng v lm bnh bn ly tin treo gii thng cho ngi hc gii. C sng canh gc Keo Gi. My trm i biu cc x v d. Thi lm ton, thi c "Ng t kinh" v "Lch s nc ta"(1), thi bn sng, thi ht, ly dy rng xp ch, ri biu din th thao ko co, chng ngi. i ca Kim ng c i hi, hc thm c nhiu bi ht mi, v k mi chuyn khng ht. Cn b xui ngc khp ni. Anh Phc Quc, anh Bt Ng i Nam tin. Trn t nc, ch no cng c ngi i. Cng nhiu cng tc, cn b cng qua li nhiu. i ca Kim ng m mi lm giao thng sut n p Tt. C khi i xa tn Ph Ngc. Hm y, Kim ng ln ni vc d v sm ri xung Ha Mc a cn b ln. By gi, Kim ng l anh em vi cc bn di y. y cng c i thiu nhi. Nhiu ln, Kim ng tp ht cho cc bn. C m ma, nc ly li trng cnh ng.Chc ng ma chng gp ai. Tuy vy, vn nh nhng iu cn khi i cng tc. Trong ti eo, Kim ng c bt go v ci o c. Chic o rch tro ni vc d, va ci ra, b lun vo y. i tm then, tm mo v cng cho ngi m phi em theo ci o ca ngi m v bt go nh thy thp hng bi qu. L xa nay vy. Anh cn b i cch xa Kim ng. dn nhau trc n qung no c ting thc kh bo tin hoc gp ng quanh mi i gn ln mt cht. i ng phi cn thn th. Va tnh ma, bt u quang sng. Trn lng ni, nng thuc phin ca ngi Mo, ngi Nng n hoa, nh nhng n bm li ti bay trong bi phn. nhng trn rung xm xp nc trc mt, n vt nh ai ra chy lch ch quanh nhng chn cu lp, ci ci nc tt c quay sung, chng rc tm c ht thc no. Va mt qung, gp chu on, Th m ng ng vng ! Chu on ci nga, thu mnh trong ci o d xm. Ngi lnh dng chy sau, nghe khng hiu chn ngi hay chn nga, b bp trong bn. Xem cch i, Kim ng on khng phi i tun. Chu on i nh bc v, hay c vic ln n m qua, ng li chu, by gi v sm. Nhng ngh n nh con ch nga rng, thy ngi th sa, chu on dng nga li, hi : - My i u ? Th l Kim ng ku tng ln : - Tri i ! Quan chu on ng nh ti... ng nh ti... - Tao nh my u. My vu v cho quan ? Kim ng quay li, thy bin mt anh cn b. By gi Kim ng mi ni bnh thng, khe kh : - Khng, khng... - i u ? i Vit Minh ? - Ti i hi ma cho m m. Chu on bo ngi dng li ci ti trn vai thng b xung xem c g trong. Trong ti c bt go v ci o rch. Tht n i gi then. M phi, Bn Vng c c then(2) hay. Th l nga chu on li co c ct v li bn i. Kim ng thong th nhn li. Anh cn b np trong bi lau b sui. Ting nga chu on xa hn. Kim ng hut so nh chim ht lm hiu ri li vi vi i ln trc. V n N M, cha qu bui cm tra. Bc Lng, ra b mt trc Cch mng thng Tm, 1945 do Bc H sng lp v vit bi. Hm sau, c gi ti liu to. C tp bo Vit Nam c lp(2) va n. Cn i ngay. Khng th nht tp bo vo t cn cu. Cng khng cm tay c. Bn nhau xong, anh Ng Mn v Kim ng cng i. Anh Ng Mn mc ci o rch nhem nhuc, nh ngi i phu v. Gi ti liu bc l dong, ht chic bnh ty Tt, Kim ng treo trn ti vai. Thng th bui tra d i. Lc y, lnh tun tt vo u cm ru v ng lng ri. trng thy con sui n ch y ln nghing, nh mt nc, ci cu cong vnh mt bn. Trong cu, khng thy ai. Tuy vy, Kim ng vn chm ch nhn anh Ng Mn i ng trc.Anh Ng Mn bng ng chi ngi. Nh vp hn . Bo ng ri. Kim ng nhn sang bn kia cu, thy o vng, nn chp nhy n, xm li, va qut va khm, va chi anh Ng Mn. Dng hn bn ny i qu bui, cha cp c ci g vo bng, cng cu gt hn. Anh Ng Mn phi ci trn c ci o rch cho n khm. Bn ng, Kim ng n ng im lng, chm ch nhn bn lnh ng khm anh. Kim ng ng xem. Trn vai, vt ci ti khng. Anh Ng Mn ngh khen thm. Kim ng gan n th. Mt lnh quay ra hi : - My i u ? Kim ng ci lng l, khng p. Bn kia ri rt : - Mc k n ! i sp cht y ! i thi. Ri chng bn nh tru chy v pha trc. Anh Ng Mn vo trong cu, v ngi ngh. Anh ly ci bt sng tru, ko mt ci, ly la. Anh t si. Kim ng lng lng n bn anh. Kim ng kha xung mt nc ra chn bn lm. Anh Ng Mn hi : - Ti liu u ? Kim ng tr vo r c. Kim ng ra nht gi bo to nh ci mo, li b vo ti eo ln vai. Hai anh em, cch nhau mt qung, li i. Cui thng ging, ci Tt ch cn phng pht. Chng cn bnh np, tht ln, chng cn g. Ch cn ting ht. D trong cnh ngt ngho, vn c ting ht v nim mong c. Trai gi cc lng i tng m nh hi. Trong nhng chic cu lp vt qua cc lng hai bn sui Pc B, ngi ngi i nhau i hi ri va i va ht. Cho n m th t v cc nh then. V, bao gi cng vy, then ht n on k Sa D, Sa ng vt bin xa xi, nhiu ngi gi cng n nghe. Tng nh ting ht ng k vo kip lm con ngi kh cc. Ci kh c k ra, nc mt ri xung. Nm nay, nhiu m then, c ngi v ht bi then cch mng... Trang thin h m h n chu... Trong thin h c nm chu: M, c, u, Phi v ... Ngi n nc n nghe tht ng. L tht, i ngi thay i n ni ri. Thanh Thy sang r Kim ng : - m mai sang o Ngn xem then nh. C bn cng i. Kim ng ngi trong ca s nhn xung. Thanh Thy mc nh c gi ln. Tuy ci o di th c, ngn, nhng chic tht lng mi, du chm nhum cn xanh trn hai bn tay, u tht lng ngot nh hai sng b vt vo ng sau. Cht khn, u ngi mt r gia, li i nn. Ngy Tt, ai cng ra v y. Kim ng thy no nc i vi Thanh Thy. Nghe r ri nhng Kim ng cn hi a: - i u ? - i xem then bn o Ngn. - C hi vn ha na th thch nh. Ch mun i hi vn ha, hc thm bi ht mi. Thanh Thy ni : - Nghe ni then bn y cng c ngi v ht bi cch mng. Ri li hi : - Mai c i khng ? Kim ng lng im ri ni : - Cc bn i thi. Thanh Thy cau mt : - Sao th ? Kim ng ra thang, xung trc mt Thanh Thy, ri ni kh : - Anh mnh i cng tc ri, Tt ny mnh khng mun vng nh cch m. M nh mong. Thanh Thy nghe ra, ni : - Chp ti v thi m. Kim ng li ni : - Anh c Thanh bo mai t ta gc. - Ai gc th ngi y nh. Hp t bo th ri. Kim ng bn : - Thi cc bn c i xem then. Thanh Thy bn khon : - Th th Thanh Thy cng nh. - Sao khng i ? - Khng mun i na. Hm sau trong xm c cuc hp, anh c Thanh bo. Khng bit hp g, ngi cc ni v i t m.

C c cc ch. Ai cng qun o mi, nh i chi Tt, nh ngi vo xm tm m then.

Nhng Kim ng trng mt bit khng phi ngi chi. Cc anh cc ch cch mng u c v khc, hai con mt nhn chm ch, ti ci. Ri Kim ng qua my nh, bit thm: nhiu ngi c sng, c dao di. Bit th no ! Hay i t v sp ra nh n Sc Giang. C ting n Khui Ngc di chu Nguyn Bnh c mt bn lnh vo d nh lm bt gia xm. c my hm, ngi ta ly c nu trng gi nh th xung mng nc, bt lnh ung nc u au bng ku cha ku m, phi ct ht. T y, lnh i tun c chu phi eo l nc sau t, khng dm ung nc mng trong xm. Cc anh cn k chuyn nhiu ni, Vit Minh chim c l ct. C ni lnh n git Ty, i theo cch mng. Kim ng nghe, thm hi, m khng dm hi. Gi anh Phc Quc c nh th hi ri. T sm, Kim ng ra ven ng, tm ci dy m bo ng xem ch no t sa li. T ma l nm ngoi, khng git m. Mnh dy bm phi kh ri ni, bn qu, khng t. Kim ng li kim ci c tru em buc vo u cnh nhn, ngay di mi nh. Nghe th, anh c Thanh bo : m ku to y. Ri Kim ng xua dn n vt ra khong rung ven ng b sui. Chng thiu vic, lc vt mi i rc ng xa. Kim ng tro ln cy vi, m giy ra hc bi, hc ht. Cnh vi che kn hai bn, nh ci ca t v nhn ra. Ngi pha no i ti cng trng thy c tn ng xa. Sut ngy, dp du ngi i qua ngoi ng. Mi trng cng git mnh tng lnh trng v lng. Nhng ri quen mt, bit l ngi vo cc xm tm xem nt my chuyn ht then cho trn thng ging. Qun o mi ca ai cng thm hn mu chm ni. C ting ci. Ting ht ng xa, nh nc ma mi khe rc rch. St rut y. Th no mai cng r c bn i o Ngn nghe bi then cch mng mt hm. Anh c Thanh n nh lc chp ti, Kim ng hi ngay : - Mai cn hp khng, anh c Thanh ? Anh ci : - Nng rut mun i hi ri, phi khng? By gi c vic cn lm, Kim ng . - Vic g th ? - C th v Pc B. - Em i cho. - Mai em cn gc. - Thanh Thy gc cng c. - Bn n i xem then ri. - Khng, Thanh Thy bo n nh, hm no ht gc th cng i. - ... Kim ng hi : - Em i Pc B, Thanh Thy gc thay em c khng ? - c. Kim ng sang nh Thanh Thy. Tri ti. Kim ng n di gm sn. Ci n lch tch trn bp. ng im mt lt, nghe cng bit ai trn nh ngi ch no. Ting Thanh Thy ci a vi cc em bn nh la, ngay trn u Kim ng. Ch vic gi tay g kh ln x ngang th Thanh Thy bit hiu. Kim ng g ba ting. Ri chp ming nh con mi bt mui. Ting ci bt im. Chn ngi ra ngoi sn u thang. Thanh Thy xung. - Mai gc h nh. - ng y i u ? - C cng tc. - Ti v th n nh Knh xem cng k yn(4), nh y. Ri Kim ng chy v. ng ti, khng i chuyn cy vi sang sui c, Kim ng li o xung nc, hai chn but t. Ti nay cn thc p nt ch d ngm thnh bt, cho mai m c ci lm giy. Sng sm, Kim ng i Pc B. M chm mi, o v i giy vi mi na. Vn thp thong nhng ngi try i cc lng nghe ht then. Nh trong mi nh no cng vng ra ting ht, gic gi chn ngi. Cc u xm u c bt gc. Ty n bt lng xm phi tun ngy Tt tht nghim. Nhng chng ma no canh ! C khi ngi ngi trong bt, ch thy ngi ngy ra. C khi l ngi hi cu quc ta ra gc v hay y l dng, nhng ngy Tt, ai cng mun ngi im. Cho khi phin mt nm kh nhc. ng ln Pc B hm nay di qu, cng mong chng n cng thy di. Con sui ngon ngoo ui theo chn i. Sang my ci cu ri, m ri li qun. Ri nhng cy vi c th bng l xanh kn mt nc, n ch y ht, li thy cy na, li m. Cng mong cng lu. Mong chng ti, mong v. Sm mai th c bn cng nhau sang xem then bn o Ngn. Ti nay v sm, chi m cng k yn cc bn u n y c ri mai cng i. hn m. Mong mi cng phi c. thy sn ni Pc B chm thm. Ma phn pht chn chn li, nhng c i vo th bao gi ni cng li m ra. Ri trng thy xm B Bm m trong sng. Khng c khi bp. My nh l th nh ci l kh ri trong chn ni. M cc xm ngho ht Tt ri. Cha vo nh bit. Quanh xm, chng thy con vt no. Vt b vo ni c, ra ging khng cn g. Trn lch sui u xm, ngi ng li hi bt c. Va Tt xong, phi tt c sui, trong nh chng cn ci n. M bt c sui ma lnh th my khi c. n gn, Kim ng nhn ra ng Dng v my chu ng tt c. Kim ng ng li. - Chu cho ng Dng. ng Dng ngng ln, nhn ra, ri ni: - ka, chu vo. Kim ng st sng : - Chu xung bt mt tay vi. ng Dng ng thng m lng my ci, ri ni : - Khng cn con no na u. Tao cng v y. Chu i u ? - Chu vo nh ng. ng Dng bung tay o, b ng qun xung. ng tay ng chn ng b lnh cng, cng tm nh mu o. Gi ni thi ra but qu m ng Dng ch mc ngoi c tm v sui. ng Dng cm ci th ca Kim ng a. Ngoi th, v ba ngi sao. Bit th ny cn lm. ng ra ca gi chu. Mt lt, thng b v, mt cn dnh bn. Nhng bit c vic, b qung ci ti ln vai. B a Kim ng i ngay lc y vo sau ni. i nhanh qu, mt lt Kim ng tr v. Kim ng th b mt hang Si ing ri v ngay. c hn trm th y. Nhiu ln, Kim ng tng n Si ing s gp li ng gi cch mng hm trc. M khng c gp. Nhng Kim ng on bit cc cnh rng quanh Si ing u c cc ng ch cch mng v chc cng c ng y. Ln no vo Si ing, Kim ng cng ngh v nh th. By gi x tra. Tri rt m u sut ngy. Trong chn ni, lc no cng nh sp sp ti. Kim ng ra sui ngt mt nm ci xoong vo lm cm. ng Dng nng c. n xong, ng Dng bo Kim ng ng li, mai v sm. "Chu nhiu bi ht cch mng hay lm. Ng li y, dy my a nh tao cng ht vi". Nhng Kim ng khng mun li. Cng tc, v c nhng cuc chi i xem then ngy mai, ngy kia ng i nh. Kim ng ni : - Chu xin v, ng . ng Dng ni : - V by gi th ti gia ng mt. Kim ng tr li : - Chu i ti cng quen ri. "Chu i cng tc ti cng quen ri", nh th. Nm trc, Kim ng vn cn s m. Ti ra chn ngoi mng, bc ln sn ri, ngi xung thang lm. i ng nh g ln chung, Thn v Dn nm ngay cnh bp. Hai a np vo ct nh, quay lng ra ca s. m ti c nhng g ng s th c c ngoi y. Ngh li, li ci mnh. By gi Kim ng bc vo m, c khi trong m rt khuya, nhiu ln ri, u ch ngh n cng tc. Khng thy ci g gh gm bng ti ra v mnh c. Kim ng v ngay t x tra. Bui chiu trn ni i sang chp ti rt nhanh. Bng ngng ln, thy m trong vt, lp lnh ngi sao gi but. Mt tay Kim ng cm chic gy. Nhng Kim ng bit ma lnh th cc loi rn u ngi rt chi trong hang, khng b i n m. , ci s v ci vng, ci bo c chp chn tng lc. ng ci ban m thm thm, khc hn. Ch no cng l nh nh ma ng. Nhng c i qua. Th thy y cng l nhng bi cy. Nhiu khi, nghe ting chim ru ru trong . Con chim no ng m, ht c trong m th kia. Ci g hunh huch ai ui ng sau? Khng quay li. y cng l mnh ngh ra th thi. C lc Kim ng th quay li. Khng c g. Nhng quay li nh th th m ra trn. T dng chn hp tp nhanh hn. Li phi ly gn, cm ngang gy, bc bon bon. Khng s g. Khng s g c. Nhng ngi sao gi but trn tri nh cng ng ui theo mnh. Ban m, x no cng nghe ting rc rch. Con cy hng ra kim n sm nht. Nu c n sn chc thy hai ci mt . Kim ng p gy mt ci. N ch l con cy hng nht nht thi. Nu mang theo ci n th bn c. Khi nghe ting hu ku trong ni, Kim ng bit khuya. Ting hu gic bng lng xa ri gn, hu t trong ni ra, ku cc lc nh nht ba b. Hu ra n gn na m. Hu nai ra n ri mi n h ra. Ngi i sn ni rng con gu hu i, tm n c ngy cn con h bao gi cng i n khuya nht rng. H trong khe su, i khi yn tnh mi ra. Th l con h cng bit s y. Mt Kim ng khng thy h bao gi. Ngh gh gh. Nhng nhng lc y, ngh v cng vic li nhng c ci lo. Tri nhiu sao th ny, sp nng, sp m y. Hm no nng m, ta r chng n i ly d. , hm no m th i ly d... V n y, nghe ting thc nc Bn Vng. Ma lnh, nc xung thc bay nh nh gi thi. Phi v m mi nghe thy. Bn Vng Bn Hng, n ch c nhiu nh ri. Kim ng bun ng. Kim ng chp chn, va i va ng va ngh long qung. Hai con mt dp dn. Bun ng gh. n chn thc, Kim ng tt xung men nc, vc nc v ln mt. Nc lnh t hai tay, lm cho hai m mt m rng. Tan cn bun ng. Kim ng nhn v pha trc mt. Nh mnh pha y. Ban m, ci g cng thy xa hn ban ngy. C phi cn vng ting n cng k yn. C nh la. Nhng, gii mt, nhn k li, khng thy. Ting n v ting ht cng l tng tng. Khuya lm ri, m cng k yn tan. Bn Thanh Thy chc v nh t lu. Tht th nghe k ch c ting thc Bn Vng th tho sau lng m thi. i mt qung na, Kim ng li lng nghe. By gi, ting thc Bn Vng cng khut vo lng ni. Xung quanh lng l hn. Ting ch sa ng xa. Ch sa ran t pha Bn Vng mnh va i qua. Ch sa lc rc. Hnh nh ngi i qua, ch sa theo, ko di mt vt trong bng ti. Ai i u khuya ? nhng m then, nhng m cng k yn, ngi xem qu na m hay ng li. Ch c ngi i sn i m. Nhng ngi i sn, nh a n trm, i r r, sng xung n nht ht hi ngi, con th khng nh hi thy, con ch khng ngi ra. Sao ch sa nhiu th. Ch c ngi tm thy cng cho ngi m giong uc i, nh nh thc ch dy, qua xm no cng lon ting ch sa theo. Nhng Kim ng on thm : bn lnh i rnh cch mng cng c th lm ch sa nhiu th. lu, lnh v quan khng i tun m. C ban ngy, chng cng i tng bn ng. T khi i t v cu quc bt thng mt thm Lu N Ko th khng bn lnh tun no dm vo lng tm ru, tm vt na. i qua, chng i nhanh, chn bc thon tht. Khi bt ng, chng cng tun m, nhng phi i tht ng. Ting ch sa lc rc tri ngc ln, lan xa ra, ng kia, c lc theo gi, li chp chn tr v ng ny. Tng nh trng thy bn lnh ng ngm hi lun vo tng xm ng y. Nhng ng v nh Kim ng khng qua li y. Kim ng ng im, nghe mt lt ri leo ln i, theo li tt, v nh. Hai con mt li bun ng, mun sp m xung, ui chn bc tht nhanh. Chng my chc n chn cu thang ln nh. Nghe ting m hi vng xung : - Dn ... Kim ng p kh : - Con y. Ri lng lng ln thang. Khng bit m mi dy si hay m vn ngi bp i con t chp ti. By gi m bc ni v b thm cnh ci vo bp. Ting ci bn la n tch tch. M ni : - Cn tht vt y, con . M ni th, bit l m bo : ra y thi la ln m n cm. Nhng Kim ng tt giy ra, hai ng qun t sng nh ngi li sui. C th, chui vo chn. Ci chn v cy sui, Cao Sn nm cun trn gia. N ngy kh kh. Ch n nm cng m nh la si ri. Kim ng ko mnh mt ci mi ging ra c mt gc p. Nhng lng vn h ngoi v ci chn sui nhiu bi, Kim ng sc, ho my ting. Ri chc li ho khc khc. Chp chn nh li chng ng lc ny. Va i rt th, xa th m by gi v n nh, nm m.

Kim ng nh ting ch sa. Ting ch sa ko di... Dn dn, Kim ng tnh ng hn. Kim ng cha ng c. C l no... C th th khng... Nu khng phi l ch sa ngi i gi thy cng th l lnh i tun m ri. Cng c khi lnh m i m... Ha Mc y... N bt ca ta mt ngi. Con ch cng ght lnh, m hm lm n phi kh nhc, mi c mm. , ting ch sa lnh, c th... Lnh tun qua. C th i xung N Ging, cng c th n ln y. Lnh ln m lng ra cn b hay ngi ni khc n, khng xong ri... Ngh th, Kim ng ngi pht dy. Cn ng ng lm cm mt, tan mt. Cng khng thy rt hai mang tai. Kim ng lay Cao Sn. Cao Sn m . Kim ng li lay. Cao Sn co lng ri li ngy. Kim ng gh tai : - Thn... Thn... C cng tc. Ting "cng tc" lm Cao Sn tnh ngay, hi : - Cng tc ? Kim ng hi li : - Lc ny c anh c Thanh n m l k yn khng ? - C. - i ngay by gi. Cng i nh. - . Cao Sn ngi dy. Khng phi ch ti hai a th tho vi nhau m m bit. Ngi gi vn t ng. M vn cha chp mt t chp ti. M ngi ta ct bp. M hi : - Li i u th ? Kim ng ni vi li : - Chng con i ng ny mt t. M ra ly mu ci to, b vo bp. Cho la m hn, cho cc con v si. Khng bit lc y cn khuya hay gn sng. M ni:- Chng v nh.M ni nh mi khi. Khi m, khi ngy, anh em n vn r nhau i nh th, khng bit th no, m khng bao gi ni. Kim ng v Cao Sn lng lng xung thang. Trong gm sn, con b nh bit l ngi xung nh mi khi, th mm ra khe thang. Kim ng hay nghch gi chn cho b lim. Con b nghin lim chn Kim ng t lu lm, t nm Kim ng cha bit chn vt. Con b ny v nh mnh t khi b cn sng. Bao nm nay, ti n, b vn ng trong gm sn. Nhng bui tp bi ht, n tru b t hi li, tr con ngi trn lng chng n, cng ln ni, ht vui lm. Ci li b lim sn st vo chn, thy m ran rt. Con b thng lim chn Kim ng nh th, mi khi Kim ng i u v, d na m nh m nay cng th. Cng nh hai a b v ngi cho hi nhau. Kim ng xung ht chn thang. Sau lng, ting ku ku trong gc ct sn. Nhng con vt rt nht m. ng mt ci m mt, nhc nhch chn, ku kh kh. C n vt nht pha y, khng phi rn cn hay co bt ln no. Kim ng nghe ting vt gi. Nhng khng . Kim ng v Cao Sn chy ra u ng. Nhn ln vch nh Knh, thp thong nh la. Cn ngi thc tht. Kim ng n chn thang, c ting hi xung : - Ai ? - Dn y. Mt bng ngi l ra. Ngi gc u sn hi : "i u khuya th, gn sng ri m..." Kim ng ln thng nh. Cc anh c Thanh, anh Ng Mn, anh Nht Sn cn ng ngi bp. Anh c Thanh quay ra, hi Kim ng : - i Pc B mi v ? Kim ng p : - V t ny. ng kia nghe ting ch cn di lm. Kho m c lnh i tun. Em v ri. By gi ngh ra, phi vo tm cc anh. Anh c Thanh c bn khon ri ni : - Phi c ngi ra gc ngoi sui. Kim ng ni : - chng em ra cho. Anh c Thanh ni : - Em i c m ri... - ng no cng sp sng. M em ra y n sng ri v ng sui cng c. Anh c Thanh ni theo, lc y Kim ng ng xung thang :- Ra sui ri v thng nh nh. Sng ri, cc anh cng sp i y. Kim ng v Cao Sn ra ngoi ng. nh la trn bp nhp nhy trn khe vch. Mt lc nh rng ti sm, y l sp sng. Ri con chim bm bp bay ra trn tri m m. Lt na, bm bp ku ln th hai th tri sng r. Sui Pc B ma cn, nc chy nghe khng bit, ch thy xa xa thc Bn Vng i lc phng pht. Kim ng bo Ca