DR. F. MUTLU KUKUL GÜVENACİL TIP

2014SİVAS

Kırık, Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım

Öğrenim Hedefleri

Kırık, çıkık ve burkulmalarda hasta veya yaralıya zamanında ve doğru ilk yardım yapılması

Kırık, çıkık ve burkulmalarda ilk yardım uygulamaları ile ilgili bilgi ve becerilerin kazanılması.

Kırık:

Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar, kemik ve kemiğe yakın kas, eklem,

bağlar gibi yumuşak dokularda vurma, çarpma ve düşme gibi kazalar sonucunda oluşabilir.

Bazı hastalıklar nedeniyle ya da yaşlılık döneminde kendiliğinden de kırıklar oluşabilir.

Zamanında ve doğru ilk yardım yapılmadığında kanama, enfeksiyon, sakat kalma, organ kaybı vb. hayati tehlike oluşturacak durumlar oluşur.

Zamanında ve doğru ilk yardım yapılmadığında kanama, enfeksiyon, sakat kalma, organ kaybı vb. hayati tehlike oluşturacak durumlar oluşur.

Kırık, çıkık ve burkulmalarda uygulanan ilk yardım müdahaleleri

•Ağrının azaltılması •Damar ve sinir yaralanmalarını önlenmesi•Ağrıya ve/veya damar yaralanması sonucu kan kaybına bağlı oluşabilecek şok gelişminin önlenmesi•Sonuç olarak sakat kalma ve ölüm oranını azaltılması.

Kırık Türleri

AçıkKapalı

Kapalı kırık

Kemik kırığı ile deri bütünlüğünün bozulmadığı kırık türü

Kapalı kırıklar açık kırıklara göre daha fazla görülür.

Açık Kırık

Deri bütünlüğünün bozularak deri altındaki yumuşak dokuların veya kırık kemik uçlarının görülmesidir.

Açık kırıklarda kapalı kırıklara göre kan kaybı daha fazla olur.

Ayrıca açık kırıklarda enfeksiyon riski fazladır.

Kırık Belirtileri

Kırık bölgenin alt kısımlarında nabız alınamaması, solukluk, soğukluk, duyu kaybı ve uyuşukluk.

Kırık yakınındaki damarlar ve sinirlerde zedelenme ve sıkışma olduğunu düşündürür.

Şekil bozukluğuHassasiyetHareket ile artan ağrıDeride soğukluk hissi ve soluklukHareket kaybıKrepitasyon (kırık uçların çıkardığı sürtünme sesi)Kanamaya bağlı kızarıklık ve morarmaŞişlik

Kırıklarda İlk Yardım

1. Öncelikle çevre güvenlik önlemleri alınır.2. Daha sonra bilinç kontrolü yapılır.3. Bilinç kontrolü sonrası gerekli ise acil yardım sistemi(112)

aranır.4. Bilinç açık ise hasta ya da yaralıya kendisini tanıtarak

sakinleşmesini sağlar ve yapacağı uygulamalar hakkında bilgi verir.

5. Bilinç açık değil ise dolaşım, havayolu ve solunum değerlendirmesi yapılır.

1. Olayla ilgili bilgi alınır.2. Yaşamı tehdit eden yaralanmaya öncelik verilmeli,3. Gerekli değilse hareket ettirilmemeli,4. Kırık bölgedeki giysiler kesilerek çıkartılmalı,5. Kırık belirtileri değerlendirilmeli,

1. Kanama var ise kanamaya yönelik müdahale yapılmalı,2. Açık kırık gelişmiş ise yara temiz bir bezle kapatılmalı,3. Kırık bölgesine göre tespit malzemelerinin seçimi

yapılmalı,4. Kırığın tespiti ile kırık olan bölgenin hareketini

engellenerek sinirler ve damarlarda oluşabilecek hasarlar en aza indirilmiş olur.

5. Kırık olan bölgenin alt ve üst eklemlerini de içine alacak biçimde tespit yapılmalı,

Üzeri örtülerek vücut sıcaklığı korunmalı, ancak yaralı bölge mümkünse gözlenebilir olmalı.

Çıkık

Aşırı zorlama ya da baskı sonucunda kemiklerin eklem yerlerinden kalıcı olarak ayrılması

Genellikle eklemlerin fazla zorlanması, çarpma, düşme ve darbe alma sonucunda oluşur.

Eklem, tıbbi müdahale edilmeden normal konumuna dönemez.

Çıkık Belirtileri

Kırık, çıkık ve burkulma belirtilerini ayırt etmek zordur.

Kesin tanı hastane ortamında yapılan tetkikler sonucunda konur. Hareket kısıtlılığı, Ağrı, Hassasiyet, Şişlik ve kızarıklık, Eklem bölgesinde şekil bozukluğu gibi belirtiler

görülür.

Çıkıklarda İlk Yardım

Acil yardım sistemi(112) aranır.Hareket ettirilmemeli,Çıkık, yerine oturtulmaya çalışılmamalı,Eklem bulunduğu pozisyonda tespit edilmeli,Çıkığın alt bölgesindeki deri rengi, ısısı ve

nabzı kontrol edilmeli,Üzeri örtülerek vücut sıcaklığı korunmalı.

Burkulma

Eklemlerin fazla zorlanması, eklem bağlarının gerilmesi, yırtılması veya kopması

Genellikle spor aktiviteleri, düşme veya çarpma gibi kazalar sonucunda gelişir.

Burkulma Belirtileri

Hareket kısıtlığıAğrıHassasiyetŞişlik ve morluk

Burkulmalarda İlk Yardım

Şişliği, morluğu ve ağrıyı azaltmak için soğuk uygulama yapılmalı,

Şişliği azaltmak için bölge vücut seviyesinden yukarıya kaldırılmalı,

Burkulan bölge hareket ettirilmemeli,Sıkıştırıcı bir sargıyla burkulan bölge tespit

edilmeli,