Kirim Tatarca’dan Turkçe’ye Sozluk

1 | P a g e tatarman

Kirim Tatarca’dan Turk ç e’ye Sozluk

AAbadan : bakımlı, gösterişli, şenAbaylamak : dikkat etmekAbaylamak: : şaşırıp kalmakAbdıramak : acele etmek?, şaşırmak?Abınmak : AbanmakAbirli : april,avril,nisan ayıAbiy : ağabeyAbri : terbiye, edep, şeref, namus,Absın : büyük eltiAdamak : vadetmekAdanas - kızkardeşAdasbak : kaybolmakAgaş : odunAillah : alalh allahAk = beyazAka = baba-abiAkay - evli adam,erkek,koca,ağabeyAkbalsık : beyaz badana toprağıAkel = getirAkelmek : getirmekAket = götürAkır : akıllıAkırın : yavaş getir?Akırın = yavaşAkis : aksi insan , inatAkıytmak : hayretle bakmak, gözleri faltaşı gibi açmakAkis : HuysuzAkızıp : akıtarakAklamak : ağartmak, hakkını vermekAkret - ahiretAksa : paraAksüyek : akşamları oynanan bir çocuk oyunuAkşaytmak - dişlerini gösterip hırlamak, sırıtmakAlaşa : alçak boylu atAlayatkan : almakta olanAlayı : hepsi, topluca, toptanAlbasli: masalsi hayal urunu yaratikAlcımak - bunamak, delirmek


Alcımak : yanlış hareketlerde bulunmakAldalamak : yumuşatmak, teselli etmekAldaşman : iki yüzlük basık kamaAldav : aldanmakAldı artlı - arkalı önlüAldı = önüAldım : önümAldıruv : alldırmakAlganımen : almasıylaAlgasamak: acele etmekAlgasav : AceleciAlgasav = acele etmeAlım : vergiAlka - halkaAllegım bolmak : kendini beğenme kapris yapmaAlma: elmaAlmırza : ali mirzaAlşaytbak : ŞımartmakAlveli : vişneAmanlık sormak :iyiliğini sormakAnaday : onun gibiAnaktar ( aşgış) : anahtarAnav = öteki-şuAnday = öteki gibiAnday-mınday = öteberiAngış - ekin taşınan at arabsııAnkav = enayiAnkımak - Ağız Söz Konusu İse KokmakAnkuv; ankav = aptal; salakAnlatuv - anlatmakAnniy / Anay / Ayyiy / Ayye / Neniy : anneAntar : bir çeşit erkek gömleğiAnyak - karşısı,öte yakaAnyak bet : başka yer - öbür tarafAp ak - bembeyazApakay - evli kadınAppaşık - bembeyazApte = ablaAptıramak : ürkmek, telaşlanmakAr etmek : inkar etmekAran = ahır, anbarArana - Büyük Yemek Pişirme Kazanı


Areketşen : hareketliArgamak : soylu atArgavul : arka köyArgı - ötekiArgı cagında : karşı tarafındaArgın : yorgunArgınlık :yorgunlukArıgan = yorulmuşArık - Zayıf, Küçük Su Kanalı, bir çeşit sepetArımak : yorulmakArış : at arabasının okuArkan = urgan - kalın ipArkanlamak : arkanla atı bir ayağından kazığa bağlamakArpe : arife günüArt : arkaArtlamak?= ayıklamak?Artık : fazla , ziyade, bir şeyden artıp kalan parçaAruv = iyi - güzelAruwşe : güzel, dilberArzenki - arsız,şımarık (çocuklar için kullanılır)As - aş, yiyeceAs bolsun - afiyet olsunAsaba - baba tarafından akrabaAsabay : varisAse : evetAsıkmak - acele etmekAsine : laf, sözAskana -: hem yemek yapılıp, hem de yenilen yerAsramak : büyütmek, beslemekAsrav - besleme alınan çocokAst :altAsuv=sinir, öfke, kızgınlıkAşuvlanmak : sinirlenmekAsuvtas : şapAş : yemek, yiyecekAşaane: YemekhaneAşa = yeAşamşak : durmadan yiyen kişiAşaytlık : yiyecekAşene = mutfakAşık - eklem kemiği ve bu kemikle oynanan oyunAşırmak : saklamak


Aşıtmak : mayalamakAş kamır : hamur mayasıAşkana_doma : yemek yapılan odaAşkış : anahtarAşşı - acıAşpit : pisboğazAşuvlanmak: üzülmek - hayıflanmakAt - isimAta - baba, cetAtaman = erkek hindiAtası baska = yabancıAtaybet :: Saygı Duymak (Ataybet Ettip Üyüne Keldim.)Atkış - sapanAtlanuv - at!A binmekAtlı - ata binmişAvayt - düğün sahibine verilen hediye,para v.Avdarmak : devirmek - çevirmekAwırayaklı : hamile, gebeAvkir - saf, safçaAwlak : ıssız kuytu tenha yer, uzak?Avla : avluAwle : ağılAvmak : ÜYLE AVMAĞA CUVUK :(Avma)Bir vakitin hanüz geçmiş olmasıAwış : avuçAwız : ağızAvnamak : uzanmak , yuvarlanmak ( eşektey avnaydı )Avul : köy, çadırAvultısı : sesi, uğultusuAvur - ağırAvurmak : hastalanmakAvuşturmak : aktarmakAvut : havuzAvuz = ağızAvuzluk - ağızlıkAvuz bav : çuval ağzı bağlamak için kullanılan bağ, ipAyagim pirtti= ayagim burkulduAyağı avur : hamileAyamak : acımak, esirgemekAyak : tasAyakyolu : helaAyalak Biyalak:Lekeli, Temiz Olmayan Şey İçin Kullanılır.Ayamaz - eli açıklık,cömertlik


Aybet - iyi görünümlü,methedilenAybetlemek : el üstünde tutmak, korumakAydamak : sürmek, yürütmek, dehlemekAyel: aileAyetü: Antire- HolAyıl : kolanAyındırık = şimşekAyınga - tütün ve diğer keyif verici maddelerAykirmak; bagirmakAylak = çok-büyükAylak : Boş Gezen,İşsizAylandırmak : döndürmek (mecaz; küstürmek)Aylanmak = dolanmak-küsmekAyleci : 1. Yalancı ,2. Tatlı diliyle insanları ikna edenAynanayım : canım benim (okşayış sözü)Ayta bermek: durmadan söylenmekAytuv - söylemeAytuvlu - söylenen, meşhurAyuw : ayıAYVÖZEK: Diken türünden olup yaprak ve diken kısmı soyularak yenebilinir.Ayyamay : umulandan çokAyye : yaşlı teyze_ ablaAyye =yaşlı kadın-babaanneAyyel : uyuşuk kişiAyzan = dik duruşAzakay : azıcıkAzakay: AzıcıkAzbar : hayvan ağılıAzbar : evin önündeki boş alan, avluAzgana/Azganakıy - azıcıkAzdırmak : ayartmakAzık : besin, gıda, yemAzırlanmak : hazırlanmak

BBaccik : enikBadiya : lazımlıkBagayt - uygun,becerikli,eli yatkınBaka = kurbağaBakalay : emeklemekBakıl = inat-hasetlikBakıl etbek : inatlaşmak


Bakıldamak : kurbağanın vraklamasıBakırmak : bağırmakBakırşık : bağırcıkBakmak__cobanlık etmekBakraytmak - göz ile kızgınca bakmakBala aldırmak : kürtaj, çocuk aldırmakBala şaga - çoluk çocukBala şaga : çoluk çocuk, bebek belikBala = küçük çocuk-evlatBalaban : büyükBaladay : çocukçaBalak : pantolon paçası, paçaBalak . PaçaBalakavun: SalatalıkBalalık : çocuklukBalavuz - bal peteğiBalcın gülcün: saçma sapanBalka : Orak Biçerken Toplanan YığınBalkurt?: arıBalşıbın : balarısıBapbalaban : kocamanBapiy = ördekBar : var, varlıkBar = varBarabar : beraber, birlikteBarak - Çok Tüylü KöpekBarkıldak - ördekBarmak : varmakBas - başBası aylanmak : başı dönmekBasmak : danaBastırık : karabasanBatır : yiğit, alpBatır: sözü dinlenen, elinden iş gelen, yiğitBav :- İp,Bağ,Üzüm BağıBavır___cigerBavur -: göğüs, sine , döşBavur: karaciğerBavursak : 1 bağırsak 2. Unda kızartılmış hamur işi, bir tür keteBay : zenginBay = eş ( erkek )Baya : değer, kıymet


Baya : eçen (geçenlerde)Baya birü :değer vermekBaya gazanu :değer kazanmak, değerlenmekBayağı :geçenkiBayır : yokuşBaylamak : BağlamakBaylık : güzel yaşamakBayram aldı : arife günü, arefeBaytal = kısrakBayya - epey, çokBaz etbek : yarışmakBekmez : karpuz balıBel kayısı - kemerBelbev - yün bel kuşağıBeldev = süpürgelikBelley : zannediyor, sanıyorBeniz :SimaBer : verBergavul : beri köyBergi - bu tarafBerlı : deliBerli = yarı deliBeşparmak - Yabanın KüçüğüBet : yüzBetke :Yöne, tarafaBet Aşar : Gelinin Eve Gelişinin Ertesi Günü Kadınların Yaptığı Toplantı.RBetege -: sürülmemiş engebeli arazi?Betege : yulafBezemek : süslemekBıgav - zincir,köstekBıgavlı - zincirli, köstekliBıgay - galiba,muhtemelenBıke = kadın , hanım, karıBılaşmak : bulaşmakBılay - böyleBılgamak - karmak, karıştırmakBılış : dışarıdan düğüne gelen misafirBıltır : geçen yılBırgalamak: İmzalamakBıttı = köpek ( kısa boylu)Bız tığBızav__buzagı


Bızmak : bozmakBike : kadın,hanım,karıBike = eş (bayan )Bikeş - kadınlarla fazla ilginenen erkekBirevü - birisi,Birikbek : bir araya gelmek, birikmekbir parşakay : bir parçacıkBirtikiy - birazcıkBisinmek: beğenmekBitüvi : bitmesiBiy = beyBiy : örümcekBiyala : ayna , pırlanta, kristal parçaları gibi bi şeyBiyalalı : dansözBiyday : buğdayBiydayak : avkuşu, şahinBiye : kıısrak , dişi atBiyerde - buradaBiyik : yüksekBiyimek : oynamakBiylemek : sahip ve hakim olmakBiyuvsu : oyuncuBo : buBodalamak : canı sıkılmakBodalamak : canı sıkılmakBodene: bildircinBogan : (bolgan) olmuşBogulayatırman : boğuluyorumBogulayatkan : boğulmak üzere olanBogaw : ipBokşa : bohçaBolat : çelikBolayık - olacakBolımsız : beceriksizBolmaz - olmazBolsa : olsaBolumsuz : elinden iş çıkmayanBora : erkek deveBoraga : çuvalBoran - tipiBorana - büyük demir tırmıkBorkuldamak; kaynamak


Borşka bermek : borca vermekBosaga : kapı eşiğiBota = deve yavrusuBotka : pirinç pilavı(kurpe botka bulgur pilavı, tüy botka : darı pilavı )Boydak : ergen, bekar,Boysinmak:yetinmekBoysunmak : boyun eğmekBozlaw : ağıtBozlamak : ağlamak, sızlamak, deve haykırışıBoztorgay : çalıkuşuBödene : bıldırcınBöle = kuzenBörk : kalpakBörü = boz kurtBötege - böbrekBöten : iftira, arapça buhtandanBöz : beyazBubabiy : gofretBuga - buna, boğaBuğak : buğu, sisBuklenilgen : katlanmış, bükülmüşBuranlamak = kıskanmakBurav - burguBurşak - normal büyüklükteki doluBuruk : eğri büğrüBurungu - öncekiBurunsu yıl : evvelki seneBuv - boğBuvın - eklem, boğumBuwlı : buğulu, buharlıBuwmak : boğmakBuyrek: bobrekBuyukmak : ÜşümekBuzlay : donuyorBürşe : pireBürtüküy = azıcıkBüytüp - böyle edip

CCaba - yabaCaba : karşılıksızCabılmak : kapatılmak


Cabınma = örtünmeCabışmak : yapışmakCagalap : sahil boylarCagarlık : yakıt, odun,tezek,gaz vs...Cağa : - Yaka,TarafCak - Yan, Yanak, tarafCak eti : çene etiCakay : adamCaklı : taraftarCaksı = iyiCal - yele, perçemCala: YalaCalan calan etmek : aç gözlülük etmekCalanayak: yalın ayakCalın : yeleCalınayak;yalınayakCalangaş = çıplakCalantös = insancıl-iyilikseverCalbarmak : yalvarmakCaldamak : - YüzmekCalgız = yalnızCalgız: YalnızCalınma : iş bitirmek için yapılan davranış, yalakalıkCalkın : yıldırım, şimşekCalkımak : parlamakCalman : yaygın, genişCalpak: ÇekikCalpaymak - bağdaş kurup oturmakCaltırap _cıltırap : parlamakCaman : kötüCamaw : yamaCanaşa : yanında, yanıbaşındaCan canga : yan yanaCanay - gözü açık, girişken, atikCanbaska Almak - Güreşte Bir Oyun TürüCanbaşı : kalçaCanbav - at koşumunda yan kayışlarCangırık - ağacın sert olan göz kısmıCangız : yalnızCanık : yanık, yangınCantaymak - yan yatarak dinlenmekCantık - bir tür hamurişi


Cap : kapaCapalak : 1 Orak Makinesinde Ağaç Pervane,2.Baykuş 3. Karın İri Yağışı,Capaşa = tezek çeşidiCapeşke : peştemalCapiske; onlukCapmak : kapamak , örtmekCapma : duvar üstünde kurutulan tezekCapmaday : tezek gibiCapmaşa - tezeğin küçüğü yakacakCar : yar, dere, uçurumCara : yaraCarasbak:barışmakCaraska : vinçCaraşmak : yakışmak, yaraşmakCarawı cetken kız : evlilik çağında kızCargamak : hızlı gitmekCarık : 1.aydınlık 2.yarıkCarka - Çok Küçük Ve Batıcı Ağaç ParçasıCarka :kıymıkCarkaş : kıymıkCarlı - yoksul, fakirCartı = yarım, eksikCartı : eskiCasıl = yeşilCasırmak - saklamakCastık : yastıkCaş : gençCaşırmak : gizlemekCat : yad, yabancıCat capis= yat zibarCatmak : yatmakCatkızmak : yatırmakCav :- DüşmanCavın : yağmurCavmak : yağmakCavlamak - göz söz konusu ise seçmak , imalı konuşmakCavlık : mendil, yağlıkCavluk = havluCavşı - kız isteme ve görmeye gelen elçiCavun-camgur= yağmurCavurn: sirtCavurun = sırt


Cayav - yayanCay : serCaygış = sergiCayık : yayık nehri, ural nehriCayılmak : yayılmakCayım balık : yayın balığıCaylamak - YaylamakCaylı : yahşıCayma:yufka ekmeğiCayma şuvak : güneşli günCaynap catır : saçılıp dururCaymak: 1.Vazgeçmek 2. Sermek 3. YaymakCayrak :dağınıkCayuv - kilim, yaygıCazma - ayranCegım : taşımCegıtmek : iki maddeyi birbirine yedirmek_ karıştırmakCeke (N.) : dost, arkadaşCeklemek : yüklemekCekmek : araba gibi araçları taşımacılık için kullanmakCel - yel, rüzgarCel beşik : salıncakCelbirdemek: titremek_dalgalanmakCelikmek : heyecanla coşmakCelin : - İneğin MemesiCelke : enseCelmavuz : OburCeltilgen : ulaşan, yayılanCem - yemCemek : yemek yemeCEMİŞ: KuruyemişCen : elbisede elin cıktıgı yerCenge/Cengiy : yengeCengıl : (mecazi) safCengıl : hafifCENSIK: Maymun iştahlı_Çabuk vazgeçen kişi için kullanılırCel : yelCer - yer,zemin,tarlaCereyan: ElektirikCessıl = yesilCestan: yedi ailenin birligi ile olusmus nogay boyuCetesleşmek:beraberlik, birlik olmak


Cetkermek-:Yetiştirmek, Söz NakletmekCez kalpak : pirinç kalpak, tulgaCezde : enişteCez tırnak : pirinç tırnakCıberebermek :salıvermekCıgılmak : yıkılmak , düşmekCıgmak : düşürmekCıgare : sigaraCılamak : ağlamakCılanmak : ağlanmakCılan : yılanCılav = ağlamaCılga : dere?, küçük akarsu?Cılga : yağmur sularının açtığı yarık, vadiCılısmak : 1.yaklaşmak 2. Usulca kaçmak?Cılınmak : ısınmakCılıtmak : ısıtmakCılkı = at, at sürüsü, hergeleCıllı : Genelde Ilık anlamına gelir, sıcakCımık köz = cekık gözlü, şıpiy, çıpiyCımırtga = yumurtaCımrık : yumrukCımşak : yumşakCıp : ipCır : ır,yır,türküCırawşı : yırcıCırlamak : türkü söylemek, yırlamakCırtık :yırtıkCıy - toplaCıyın : bir araya gelmek, toplantıCıyıntığı : topluluğuCıymak : toplamakCıyna: Topla,Cıynamak : saklamakCıyrık- çekingen,pısırıkCıyrık : insan içine çıkmayanCibek : ipekCibermek : salmakCibermek: GöndermekCiberebermek : salıvermek, koyuvermekCibir: zayifCibirdamak; kipirdamak?


Cibindi : ıslandıCiger : ciğerCigit : yiğitCilama: aglamakCilavsan: bagirsak solucaniCilavuk: cok aglayanCilik - kanatlı hayvan butuCilisbak; kaymakCip = ipCİYNALMAK:Kumaşın çekmesi anlamındada kullanılır.Ciynamak: toplamakCiyren at : doru atCiyrenmek :iğrenmekCogar : yukarıCoklamak - Yoklamak,Ziyaret EtmekCol : yolColayak: tuvaletColbosunga ketmek: aileden birinin uzağa gitmesi sebebiyle gidilen ziyaretComboyluk: kirim devlet divaninda bir nogay boyuConga : çalıp çırpıCoramak : yormakCoraw : yormakCorga : At'ın Rahvan YürüyüşüCorgamak : yorum yapmakCorkan :yorganCosuk : Uygun Yerinde Hareket Veya SözCotkurmek: oksurmekCoytmak/coymak (coytpak): kaybetmekCoymak=cosmakCoyuk : kayıpCoyt: Kayıp?Coytulmak : kaybolmakCönemek - yönemek,gitmek;Bir yerden ayrılıp bir istikamete gitmekCörgek : çocuk beziCötel - öksürüklü hastalık,boğmacaCötgürük = öksürükCötkür: ÖksürCuka : İnce Giyinmek, Zeminin Çıplak Kalan Yeri İçinde Kullanılır.Cuka : ince , yufkaCukmak : bulaşmak, yaklaşmak, malolmakCulkpak: yolmakCum : yum


Cumak : BulmacaCumarak : KırışıkCumart : cömert, eli açıkCurek : yürekCurek; kalpCutkermek : aksırmak, ögürmekCurt - Yurt, VatanCurtluk - Yerleşim Yeri KalıntısıCurun__eskıden balcıkla sıva yapılırken kullanılan yunlu koyun derisi parcasıCut - kıtlık, kışın şiddetli oluşuCuvas : - Uysal, yavaşCuvgus___bulasık beziCuvguş : bulaşık süngeriCuvınmak = yıkanmakCuvmak : yıkamakCuvuk :- Yakın, Akraba Olarakta KullanılırCuvur : KoşCuvurmak :koşmakCuvurt = yoğurtCuvurt: yoğurtCuvutpak: izin vermekCük - aşık oyununda kemiğin çukur yüzüCülde - güreşte, yenenlere verilmek şevre,krep v.s.takıldığı direkCür : yürüCürset : yürütCürek = yürekCürüs - YürüyüşCüven :- Dizgin; atın dizginiCüven = gem-koşumCüyrük : ayağı tez, çabuk, atakCüyrük at : yarış atı

ÇÇal : kır, ak Şalat : kıratÇekire : bağırıyorÇette kaldırmadı : kenarda bırakmadıÇıdamayıp : dayanamayarakÇımçırt : sepsessizÇınatay - Serçe ParmakÇıray/Şıray : beniz, çırayı kulmey yüzü gülmüyor, çırayı mugaygan yüzü asılmışÇızık - çizgiÇipi : civciv


Çokka : çok vakte çokka kalmadan çok geçmedenÇokmak/Şokmar : topuz

DDaday? / Totay : ablaDala : bozkurtDanduruk__topacDandürük = topaçDarkamak : dağılmakDavuşnen : seslice , gürültüsüDegende : dediğindeDegirmi : beyaz tülbentDenişmeler : değişikliklerDıgersık = tekerlekDımışkı = demir kuşakDIRILDEK: TitrekDİKOLTA: Kadın iç giyimiDogımış : kardaşDolak : atkı, boyunbağıDombura : şişmanDögerek = daireDöngelek = çemberDudukuş : tavus kuşuDurus = dogruDuvadak - toy kuşuDuvak : gelinin başına örtülen kırmızı tülDÜNKMEK: ToslamakDüvelek : kavunun_karpuzun olgunlaşmamış hali

EEb : kolaylıkEbli : kolayEbelek : Bir Ot TürüEbin tapmak : kolayını bulmakEdik: patikEdinmek : almak, bulmakEger : eğerkiEgesbek = kasınmak; sinir etmekEgeşmek : birisini sinirlendirmekEgme : heybe, torbaEken : -imişEkevü : ikisiEla : tuvalet


Eleslene : heyecanlanıyorElcik; eldivenEleken : LeğenEleken = leğenEmgek : emekEmşek : MemeEn : işaretEndek : hendekEndı : artık (zamanın gelmesi_ endi kaytayık) , gayrim,gayri,gali,gayrikinEnki / enkey : eğilEnkuv = aşağı bakan tarafEpke kelmek : doğrulmakErguvan : leylakErın : dudakErınmek : üşenmekErikbek: ne yapacagini bilememekErin:dudakErinmek: yapmak istememek, tembellik, haylazlıkErinşek - üşengeçErinşek = ara öğünErişmek: inatlaşmak, küsmekEriş : inatErke - ŞımarıkErkelemek : taklit etmekERTE: Erken, sabah erkenbErten = yarınErten: yarin sabahErtengi = masalErtengmen = sabahEsine tusurmek: hatirlamakEsingiremek : irkilmekEsirmek : sarhoş olmakEsirik : sarhoşEskemşek : keçiboynuzuEskermek: hayale dalmakEskırmek : eskimekEski___keciEs : akıl, hafızaEslemek : farkına varmakEşik. kapı, BalkonEşki = keçi- ekşi tatEşkii: Keçi


Eşnemek : eşelemek, kazmakEşmek: MemeEte : ediyor,yapıyorEtek cırtuvu : beşik kertmesiEtike : kadın , prenses, kraliçe (Fazla Kullanilmiyor Artik )

Ffişkek (bişkek) : yayık yapmakta kullanılan sopa

GGade: bardakGanikbak: kalkismakGebeden : avladanGecgere : gezgereGeşe = yengeGeşinmek : geçinmekGıcık : uyuzGılcınlemek = kudurmak; sımarmakGilcinlemek: simarmak, saldirmaya hazirlanmakGilcinlemek=cilvelenmekGoskar: kocGottaş = mıdıkGottaş: kısa boyluGözer = büyük kalburGubu: tereyagi yapilan yayik (dik şekildeki)Gubur: supuruntu artigi copGuda : hısımGudagay : hısım (kadın)Gudaşa : hısım (kız)Gunacın = düveGüre = genç kısrak

HHarım = bahçeHolta = şalvar

IImtilmak: meraklanmakIngay- çelik çomak oyununda çukuInramak : inlemekIrcaytmak - sinirlenerek diş göstermekIrgak : bir metre agac sapa takılan ve kuru ot ve samann çekmeye yarar kanca, çengelIrgaşı .- Dişi Kedi Köpek( Hayvanlar ) İçin KullanılırIrgaşık Takmak - Güreşte Bir Oyun Türü


Istan = donIstan; pantolonIstapirla; estagfurullahIstikan: bardakIyırışık - Yağan Küçük Dolu

İİdalaşmak : iddaalaşmak, anlaşamamak, kavga etmekİlemek :elemekİlgeklemek: iliklemek_taktırmakİn : insan, kişiİndemedim : ses çıkarmadım, umursamadımİni = küçük kardeş (erkek)İslik= gomlekİssi, Cilli= Sicakİşlik : Gömlekİşmarnen : zorlaİyek = çeneİyerlemek : eyerlemekİygi ; iyiİyin = omuzİyis = kokuİyya: evet

KKa : ne?, kayda ? nerede ? kayakka-ne tarafaKabım : lokmaKabınmak : atıştırmakKadak : çiviKadak kadamak . çivi çakmakKadalmak : dikilmek, dik durmakKadam : kardeşimKadamak : saplamakKadem : saadet, mutluluk,Kadiy :nasılKakmak : vurmakKakra :Kömür, Odun Evde Tutulmayan Bazı Şeylerin Depolandığı Yer.Kalakay :Sütle Yapılan Bir Tür Yağlı EkmekKalamak: SıvamakKalaş : simitKalaş - hamurişinde açılan hamur yufkasıKalav : DuvarKalay: Nasıl


Kalış : orakKaltıramak - TitremekKaltıramak: üşümekKamalamak : bir köşeye sıkıştırmakKambak: yuvarlak dikenKambala = salatalıkKamgak : deve dikeniKamır : hamurKamış : kamçıKamışgı = kamçıKamit: binek hayvan boyunduruguKandalay : - TahtakurusuKangir: kamburKanış : han karısıKankaymak: yayilmakKantarma : - GemKapısta :lahanaKapşık : torbaKara = siyahKarakişi : adi basit kişiKarabavır = bağrıyanıkKaraltı : ev, dam, bina? dibi?gölgesi?, ev ve etrafı çit duvarla çevrili bölge bütünüKaramak = aramakKaramak : bakmakKaramannay = bahtsız(karayazılı)Karangı : karanlıkKaray bermek : bakıp durmakKarbız : karpuzKargamak : ilenmek, intizar etmekKargış : beddua, lanetKarılgaş - kırlangıçKarındas : kız kardeşKarlıgaş : kırlangıçKarmak : oltaKarmalap : karıştırıpKart : yaşlıKartaymak : ihtiyarlamakKartabay = teyzeKartakay : dede (yaşlı erkekler için)Kartek : Kızartma (Patetes)Kartek=patatesKartop - patates


Kasartkı :keneKasav: kac taneKasga = garipKasga : beyaz at, fakir, kadersizKasgır = kurtKasgir:kurtKaşıkbörek : içi etli hamur işi çorbasıKasil=cekilKaskır: KurtKassık : kaşıkkaşkan üy:KİYEV KAŞKAN ÜYGE :(Kiyev kaşkan üy)Eskiden düğünün başladığıPerşembe günüevlenecek damat kendi evlerinden çıkıp bir yakınının evine gider vedüğünün bittiği pazar gününün akşamına kadar o evde arkadaşları ilebirlikte kalırdı.Bu eve kiyev kaşkan veya şıkkan üy denirdi.Katecek : napacakKater :hatırKater=HatirKatık : yoğurtKatın = hatun; hanımKatında : yanındaKatırmak - Dondurmak, SertleştirmekKatlama - Bir Tür Hamur Kızartması YiyecekKatnamak : birbiriyle görüşmek, gidip gelmekKatnaşmak : iki kişinin birbiriyle gidip gelmesi, misafirlikKatsin : napsınKavga = savasKawım : lokmakKawiy : kavi, sağlam, dayanıklıKayda :- Nerede, NereyeKayda = nereyeKayer = neresiKayerde : neredeKaygana - bir tür yumurta yemeği,omletKaygırmak : üzülmekKayis: kemerKayizgak: bebek basinda olusan konakKayrak: bilegiKayramak : bilemekKaysayak - Şımarık, SırnaşıkKaysayak : şımarıkKaysı : hangisi


Kayşı = makasKayt=dönKayta : :Tazeliğini KaybetmeKaytarmak : geri döndürmekKaytık - Ekin'in Nemli OluşuKaytip: nasilKayzaman: ne zamanKazan asmak : yemek hazırlamakKazık : direk, sütunKEDAY: Halk ozanı, genç çocuk, fakirKedege : araba arkasıKekirmek : geğirmek, hıçkırmakKel : gelKeliyatır : geliyorKen : genişKence - bir ailenin en küçük çocuğuKencebay : ailenin en küçüğüKeneş : öğüt, nasihatKeniş : genişKer : battaniyeKerbış : toprak ve samandan yapılmış yapı malzemesiKerek :- Gerekli,LazımKerey(giray); prens, sehzadeKeriv = arka - geriKertpe: armutKesek = bölümKeş : geç, geç vakitKeşe = geceKeşeğe = dayı ve amca hanımlarıKeşik-kezüv = sıra iş sırası-nöbetKet : gitKetalmazsın : gidemezsinKetertmek : traş olmakKeteş : kümesKetik : - Gedik,KertikKeyşek : gelinKıbla : güneyKıdırıvşı : çok gezen insanKıdır : araKıdırmak : gezmekKılıksız :huysuzxKılık : tabiat


Kılıy :şaşıKımırska : karıncaKımız : mayalanmış kısrak sütüKını : huniKır - Tarla,AraziKıral : akasya ağacıKırav :kırağıKıray : güzel hoşKırpmak : göz yummak, gözünü kırpmakKırsız : hırsızKırgıy : atmaca (kuş)Kırşav : demin ince çember, fıçıların etrafındaki demirKırşı = hardalKırt : kilitKırtlemek : kilitlemekKısga : kısaKıskayaklı = kız-genç kadınKışımak : kaşımakKışırtgan : ısırgan otu, kaşındıranKışkene : küçükKıtımır = sımarık, kılıksızKıtımır = yaramazKıtlama ekeri ağızda dişle küçük küçük ısırarak kahve_çay içmek için kullanılır.Kıyalay : eğriKıygaşa - bir tür yemek, pişiKıyık - Verev Kesilmiş KöşeKıyın = zorKıyıklap : büklepKıyış : eğriKıykırık - Tiz Sesle AğlamakKıymas (N.): arkadaş dostKıymıldamak - Yerinden OynamakKıynalmak = zorlanmakKıyşaymak = eğrilmek-kırılmak küsmeKızıl = kırmızıKızılköt = tembelKimer : herhangi bir yerKimge: kimeKimmen: kiminleKindik = göbekKiramet : kiremitKirga sikbak= ayak yoluna gitmek


Kirga sikpak: tuvalete gitmekKirmev - İp Bağlama TürüKirsetmek : içeri sokmakKişen : esirlerin ayaklarına konulan zincir, prangaKişkiş = küçük-ufakKişkiy : küçükKitimir: yaramazKiyev : damatk, güveyKiyevbaşı : sağdıçKiyik tiken : yabani dikenKiyim : elbiseKiyimlik : giyecekKiyiz ___ keceKiysik=yamukKizilsa: dokuntulu cacuk hastaligiKoba : in,yuvaKogersin: guvercinKok sogan: yesil soganKok : kuru gübre?Kok: yesilKokboru: yesil kurtKokus: disi hidiKol : elKol caymak : el açmak oynamak içinKolaba = yemekte çeşitKolarba : el arabasıKolaş - bir tür hamur kızartmasıKolkoz: koy kooperatifiKoltava : göztavasıKomele: cogunluklaKona - tahta sofra, hamur açmada kullanılırKonak : bebeklerin saç diplerinin konak tutması kepek gibi bişey işteKonak baylagan : bebeğin kafası konaklanmışKonak; misapır = misafirKonaklamak : bir yerde gecelemek, misafir olmakKonakay : yulafKonakbay - ev sahibiKonakbay : hizmet eden kişiKongır : kumralKongirat: gri erkek atKonguz : hamam böceğiKongız: karafatma


Konkaymak: yerlesmekKonmak - KonaklamakKontak : saçmalayan, akılsızKopa/Kopka : kovaKopaymak : gururlanmakKora = bahçe, avlu, duvar (bahçe duvarı) la çevrili mülkKoranta - ev ve ev halkıKoray - bir tür diken,çingeneKoray : içi boş kamışa benzer bir bitkiKoraz : horozKorkuldama: KaynamaKosak; arkadasKosmak : - KatmakKossuk: koklu dag bitkisKosulma = karışma-katışmaKoşanay : kuzuKoşap : hoşafKoşgar = koçKotan ayak: gençler futbol oynarken topu doğru vuramayanlar için kullanırSmileKotan: carpik bacakliKotlan . evlerin içinde veya dışında çamurdan yapılmış ocakKottere: tamenKotur : enfeksiyon kapmış yaraKotur: cerahatli yara?Kotur : yara kabuğu kotur tutkan, kotur baylaganKoy : koyunKoyan : tavşanKoyan Koltuk - Güreşte Bir Oyun TürüKozemek : gözemekKozgamak : kurcalamak, tahrik etmek, kışkırtmak, dürtmekKozlamak : yumurtlamakKöbete : hamurlu bir yemek türüKög: MaviKögen koray : çitlenbike benzer yemişli ince çubuklu bir bitki, çakal eriğiKögitşi : otlukKök = mavi; gökKökbas = mavi çiçekli bitkiKökekmiyav = baykuşKökürek = kalpKökürek = göğüs-sineKöküs = hindiKöletke : gölge


Kölük = kaşı az olan-boynuzsuz büyük baş hayvanKömale = eğreti kulübeKömekiy - defineKönmek : tevekkülle razı olmak, alışmakKöp = çokKöpeşe = kısa boylu şişmanKörk : güzellik körklü güzelKösnü = köstebekKöş : - GöçKöşelek : köpek yavrusuKöşerağaç : araba dingiliKöşmek : göçmekKöşük = yıkıkKöteklemek : dövmek, sokmakKötermek :- KaldırmakKötermek = kaldırmak, yukarı kaldırmakKöylek : GömlekKöp : çokKöpür : köprüKöz : gözKözel - iri delikli saman kalburuKubuvul = şiirsel hikayeKUCUR: Tuhaf düşüncelerde bulunan kişi için kullanılır.Kuda - erkek dünürKuda: hisimKudagiy - evlenen erkekle kızın anaları birbirlerinin kudagıyı olurlarKudaşa : evlenen erkekle kızın kız ve erkek kardeşleri birbirinin kudaşası olurKudalak: tek atli arabaKul töbeke : kül dökülen yerKulmalak: Koyun dışkısıKulan : geniş uçsuz bucaksızKulan saş : uzun saçKulun - yeni doğmuş at yavrusuKulümsirep : gülümseyerekKumalak = koyun pisliğiKuman : ibrikKumgan: ibrikKumgan: İbrikKumpir: Haşlama (Patetes)Kumpur:patatesKumrı : koyu sarıKumursga=Karinca


Kumusga; karincaKunaş : bahtKuniy : HuniKun tabak : ay çiçeğiKunacin: 2 yasindaki inekKunnamak : Kedi köpekler için yavrulamakKunnevus: kiskancKunsu=kiskancKuramak : kumaşlara ek yapmakKurepe: kaysiKursak = karınKurtga = ihtiyar kadınKuselek: kopek yavrusu, enikKuskuday :- Evcilik OyunuKuşane = küçük tencereKut - UğurKuv : kovkuvusunda : köşesinde DUVARDIN BİR KUVUSUNDA : duvarın bir köşesinde denilmektedir.Kuwanış : sevinçKuyaş : güneşKuyruktasla = kertenkeleKuytu - sessiz sakin yerKübelek : KelebekKübi : yayıkta sütten tereyağ çıkarmak için çalkalama kabıKülek = oya veya dantel ip yumağı ağaç kapKün : günKüntabak : ayçiçeği bitkisi, şımışkanın bitki haliKünşü - kıskançKürmelmek : sakavlamak, dili tutulmakKürpe : bulgur, taze, gençKürsimek : gönül geçmek, ahlar çekmekKürtük : - Tipi Sonucu Yığılmış Kar KümesiKüşelek = enik ( yavru köpek )Kütük : kutuKüwe : kalkanKüy = ağıt-üzüntü anlatan şiirKüye :isKüyümek : astını cakmak, kazanın altını yakmakKüyemek : bayılmakKüyezlenmek : gurur duymakKüzgi : ayna


LLakşa : : ErişteLayla!: lailahe illallahLegelek : leylekLeşger : bel küreği?Leştiy :leş gibi

MMa: al, buyurMaga : - BanaMakıl = istekliMakıl :uygunMagraşmak : koyun kuzu meleşmesiMaksiy : etekMaktamak : övmekMaktanmak : - ÖvünmekMaktav = övmeMalina : ahududu rusçaMamay = çocuk yemeği-mama-Mamelek - Mısır Unuyla Yapılan Bir Tür YemekMamelek : un helvasıMametekey : papatyaMamırsa = bır yemek türü; ama sısmanlara da böyle denırMamirsa; yogurtlu, yumurtali yemekManka burun = kücük burunluManka: burnu kucukManlay : alınMannayın = alınMarama : baş örtüsü, namaz örtüsüMaremek; melemekMarkut: hayal urunu canavarMatüv : safMay = yağMayav = yavan-bön-Maymılavım-mamelek= un helvasıMayışmak : bükülmek? sıcaktan yayılıp kalmak tembelleşmekMayşırak : mumMaytapka almak : alaya almakMazalli: gosterisli, gucluMelevşe : menekşeMengli: mogolMeramsız : laf dinlememek


Mesnet : meslekMeşavre : karar toplantısı arapça müşaveredenMetiy - FıçıMEZEL:ÖğünMıng : lakapMıgaymak : hüzünlenmek?, kederlenmek? küsmekMık : çiviMık: ÇiviMına : işteMında = burdaMINLEMEK: Dalkavukluk yapmakMınmek : binmekMıntaw : kağnıMırza: - Asalet Belirtir, Yöneticide OlabilirMıs = sessizlikMısgıl : alay (bir işi yada kişiyi taklit edip alaya alma)Mıskıllamak : alaya almakMışık = kediMıtbak = unutmakMıy : beyinMıyık = bıyıkMıynız = boynuzMin : bin, 1000Mingeş : bindikten sonra, bininceMinsetip : bindiripMinsiz - Eksiksiz, ÖzenerekMitpak: unutmakMiyin; beyinMong : dertMoysa; okuz arabasi boyunduruguMoysak=boncukMoyşak: Düğme , boncukMoyun = boyunMögedek : fayton, at arabası, üsütü kapalı at arabasıMÖR: İsteğin gerçekleşmesi sonucu söylenir. Tam ifede edmedim sanırım.Muçeleri : dizleriMuktar :muhtarMugaymak = küsmekMungaymak: kusmekMungur mungur : hüngür hüngürMunarlandı : dumanlandı, yaşlandıMurın : burun


Müşe : uzuvMüyüs = zulaMüyüz = boynuz

NNartuk: yaban armuduNaşata = annenin babasıNaşaye = anneanneNav = bu-burdakiNegiz___duvarNemse : alman,germanNeniy : nineNevsun: ne icinNokta: yular

OObır : cadı, vampirOgraşmak : uğraşmakOgge: öneOgüne : önüneObke : ciğer, öfkeOd : ateşOgendre: okuz surme aleti cubukOkalamak : ovalamakOklav : oklavaOktalmak : takılmakOkunmek; grurlanmakOlay bolsa : öyleyseOlen: otsu bitkiOlşum = çalımlı-kendini beğenmişOlukuyruk: kertenkeleOmaka turmak : amuda kalkmakOmba - aşık oyununda önemli kemikOng kol=sag el, sağ tarafOng : bol, bereket,Ongarmak : bolluk vermek, onarmakOnmak :daha iyi duruma gelmekOnmak=bolluğa mutluluğa kavuşmakOnman=sanssizOpkebavur; akcigerOppa=havali, dik kafaliOram___sokakOramak : biçmek, sarmak?


Orayman : kederli şarkı söylemekOraza : oruç , ramazanOrın : mevki, yerOris: rusOrisbi: namussuzOrkildamak: kahkaha atmakOrkiramak: eylenmekOrme=KazakOrun-orın = yer-makam - yatakOs : et gibi yiyeceklerin pişmeye hazırlanması, et terbiyesiOsak=ustunde tencereyle yemek pisirilen demirden objeOsal : kalitesiz, kötü, işe yaramazOsal = tembelOsanmak; usanmakOşak = üç ayaklı demir rahleOşak: OcakOşamak : benzemekOt : ateşOturuk; yalan, ötürük,uydurukOzmak : geçmekOzgar= birisni kapidan ugurlamak/gecirmekOzgarmak : uğurlamak, yolcu etmek,Ozgarmak : misafiri geçirmekOtgarmak: Yolcu etmek, uğurlamakOy : muhakeme kudreti, düşünceOy : çayır oy oydan çayır çayırdanOylamak : muhakeme etmek, düşünmekOymak : yüzükOynaklamak : oynayıp sekirmek, hoplamakOynaş : sevgiliOyşak : ocakOzmak : geçmek, öne geçmek, yarışı kazanmak

ÖÖbere : oburÖdür : zulüm, işkenceÖgüy :ÜveyÖgiy öreşe : öksüz,yetimÖkinmek : pişman olmakÖkmek : ekmekÖkirmek : öğürmek, kızararak bağırmakÖlen : çimen


Öleşip kalmak : sevinip kalmakÖlşemek : ölçmekÖnsen : eğerin alt tarafıÖpbek: EkmekÖpgelemek = küsmekÖpke : - KüsmeÖptek = ekmekÖreke : iğÖrken : otsu bitkilerdeki kavun karpuz kabaktaki sapÖrkeş - Kambur, HörgüçÖrtme : Başa Örtülen ÖrtüÖsbek = yetişmek-boyda uzamakÖstirmek : büyütmekÖsmek : - BüyümekÖşek : DedikoduÖşlemek : çalmakÖtbek/Ötmek : ekmek, geçmek, değeri olmakÖtgür = atılgan;ateslıÖtkir : geçerli, etkiliÖtürük = yalanÖz : kendi , asıl, esasÖzek : bitkilerin ortasından uzayan ve tohum yapan dalıÖzek : arabanın ön ve arka dingillerini ortalarından birbirine bağlayan düz ağaç

PPakıl : inat, nisbet yapmakPakılşı : inatcı, nisbetçiPaktım : bahtımPalanka : küçük bahçePan : ufak, küçük akçePalenşe - FilancaPaliy :- Köpek YavrusuPapiş = ayakkabıPapiy : - Ördek YavrusuParta: ????Pasle :fasülyePaşalı : bir tür entariPatlık : fol, tavuğu yumurtlamak için konulurPavluska: para, harclikPeden : altınPedawra : çalımPekmek : karpuz balı


Pepiy - Hindi YavrusuPerdalez : kocakarı soğuğuPerik : yumurtlayan tavukPerşan : perişanPeş : fırınPeşkır : havluPeşman bolmak :pişman olmakPırın: FırınPırket : tuğlaPıslak___ev yapımı salamura peynir , taze peynirPışkı =testerePıtamak : budamakPislak: patates puresi ile yapilan yemekPistan : elbisePişen / piçen : ot, çayırPişekiy : erkeğin kadın ile ilgili işlere karışmasıPişmek : biçmekPolat : atılganPorta kapı :büyük kapıPoşu: Damat tülbentiPurse: pirePürlenmek / pürşüklenmek : tomurcuklanmakPürşüklü : havuç

SSabak :sapSabiy :1. Erkek çocuğu 2. Günahsız masum çocukSaga : SanaSagalamak : acımakSagınmak = özlemekSak - Uyanık, Gözü AçıkSak bolmak: dikkatli olmakSakav - dilsizSakev = ceketSakçı : bekçi, muhafızSaklav : muhafız, koruyucuSakov : Dilsiz sağırSaksır = pantolonSaktiyan__deriSal : bırak, koySalbaradı : dalgalanıyorduSalkama: ayran


Salkamak: karistirmakSalkım = gölgeSalkın - gölge, serinSalma = ev makarnasıSalmaklı : ağır,ciddiSalpıramak ::Halsiz KalmakSamıt : saf_akılsızSan Sad Genellikle Hayvanlarada )- ButSana: kayakSandraklamak : sayıklamakSangır = sağırSapten: cigdemSaran - CimriSarasın = sahurSarımay = tereyağıSarnay: ok yayiSasık : pasaklıSasımak = pis kokmakSasımak : kötü kokmakSasiguzel; gelincikSassık = kokarcaSatuv - evlenecek kıza erkek tarafından alınan elbise vb.Sav : dinç_sağSavırısı : sağrısıSavmak : sağmakSawıt : kapkacak,çanak, tabak gibi mutfak takımıSavkoz: koylerdeki resmi isletmelerSavlemiy - elinden bir iş gelmeyen,yumuşak başlıSavleşik : nurcukSavsak - iri ve yakılacak düven samanıSavut : kapkacakSaw : sağ, diriSay : uygun yer_sığSaya - kapalı koyun ahırıSaylamak: seçmekSaynik: caydanlikSegertki; cekirgeSekırmek : hoplamak, zıplamakSelek__kovaSenek = dirgen,diğren,catalSerlevuk: findikSernık : kibrit


Serteymek : sertelmek, kızmakSeskenmek: sasirmakSeskenmek: sasirmakSıba__bayan elbisesiSıbırtkı : süpürgeSıdırmak : derisini yüzmekSılamak : badana boya-harç sürmekSılavşan: SolucanSILKIM: Bozuk yumurtaSILTAV: BahaneSımtık :- Kötü Hayvanlar İçin KullanılırSındırmak : kırmakSınık: - KırıkSıngaydı : kırılsaydıSıpıltavık: TerlikSıpırmak : süpürmekSıpırtmak - FırlatmakSıpra : sofraSırga - küpeSıt__elbiselik kumasSıtmak : yumurta kırmakSıyak :dışarıSıylı = sayın (hitap sekli),itibarlı,ağırlanan kişiSıyır = inekSıylamak : misafir etmek, ağırlamakSıymak : sığmakSıypamak:okşamak veya mecaz anlamda kızgınlığını gidermekSıyrak = ayakSızgırmak : ıslık çalmakSIZIK: Hayvanın iç yağının kıtır şekline gelene kadar kavrulması sonucu yapılan yiyecek.Sidane : zeytinSiganak: dirsek boruSiganak=dirsekSilekey = tükrük (salya )Silgı : atkı, yazmadan büyükçe başörtüsüSilma: kaysiSindirmak: kirmakSingni = küçük kardeş ( kız )Sinikpak: ozlesmek, mayalanmak, olgunlasmakSinmak=kirilmakSipalamak :zarar vermeden dövmekSipiyciydan: sansar


Sirakti Timgiz= Lambayi SondurSirkey=sivrisinekSiskaklamak; ishal olmakSiskirmak: hapsirmakSiyak: disarisiSiyaka sikpak: tuvalete gitmekSiyarıp : siyahlaşıpSiymek : işemekSiyrak: bacakSiyrak=ayakSiyrek : seyrekSizbak:cizmakSizgirmak: islik calmakSmarlamak: sparis vermekSogannamay : soğan yahnisiSogış : savaşSoğum = adak-kurbanSokmak : vurmak, sokmakSokta :- Softa, Din Bilgini,MollaSokur : Ama- KörSokur cumran : köstebekSokur : körSokurşışgan = tarla faresi(köstebek)Sogur tekenek : dulkadın otuSokta : talebe, öğrenciSol: cayirlik, meraSolpu__kevgirSomasa: kosum aletiSomunmak = banyo etmekSona = atsineğiSonday = öyleSonga kalmak: gecikmek_sona kalmakSonkaymak = egılmek. ÇömelmekSontay: bozuk para kesesiSor__dedikoduSoramak : sormakSorpa - et suyu ve kuyruk yağlı çorbaSorsumak= ziplamakSorten: yagmursuyu yolagiSorukmak : kurumakSota : :Kenarda Kalmış YerSoymak : boğazını kesmek


Soz : SündürSozbak = uzatmakSozmak : sündürmekSozulmak = esneyerek uzamakSozulmak; uzamakSozumak : ayakta dikelmekSökür = dikenSöz kaytarmak : karşılık vermekSpor : ÇorapSuguldamak = acele etmekSuklanmak : heves etmekSundurma : balkonSuvaar = dereSuvagar: suyolu, arkSuvagaş = kova taşıma omuzluğu-ağaçSuvdurlu=oynak,civikSuvgarmak : hayvanları suya götürmekSuvuk : soğukSuvumak : soğumakSuykumsuz=sevimsizSüngi : cirit mızrakSüraye : sürahiSürtmek : silmekSürtelenmek : silinmek_sürtünmekSüyek = kemikSüyem: karışSüygü : sevgi, aşkSüygülü : sevgiliSüykenmek : - YaslanmakSüykenmek: YaranmakSüymek : SevmekSüyünmek : sevinmek

ŞŞabaş : oyun oynayanlara yada gelinle damata düğün sırasında şınla türküyle verilen hediyeŞabdırmak : fırlatmakŞabışmak : at yarışı yapmakŞadır : çadırŞagala : çakalŞakıldap kulmek : kahkahayla gülmekŞakırtuv - Düğüne Davetli OlanlarŞakmak : iğnesini batırmak, sokmak


Şalaş : tarlalara korunma amaçlı yapılan barınak , bağevi, alacıkŞalabaş : ucu yanmış korlu ağaçŞalbar : şalvarŞalgı = tırpan , müzik aletiŞalügün : ökçeli kadın ayakkabısıŞalka tüsmek - sırtüstü düşmekŞalkama = ayran , cazmaŞalt : - ÇabukŞambelek = iç organlarŞamır = çamurŞana : kızakŞana kaymak :kızak kaymakŞanak : derin tabakŞandır = cılız,sinir?Şangımak : tozumakŞanşmak : - Kesici Aletle YaralamakŞapa : çapaŞapbaz - oynayana yapıştırılan paraŞapmak : - At KoşturmakŞapraş : ağaç merdivenŞapşımak : zıplamakŞaptar : - ÇavdarŞapten = çiğdemŞapuluv : alkışŞar - Biley AletiŞaşaklık : saçaklıkŞaşbide : gözlemeŞaşgı = iri samanŞaşmak : saçmakŞaşramak : püskürmekŞata = iki bacak-bacakarasıŞatal : çatalŞawıp barmak : hızlı gitmekŞavk : ışıkŞavle : ışıkŞavül - Bir Tür Tarla FaresiŞay : dere, çay,Şay etip : şöyle yapıpŞayda : öyle deŞayan - ÇiyanŞayası bolmak : uğursuzluk, kötülük olmakŞayka: Yıka


Şaykalamak : çalkalamakŞaykamak : -kap vb. Maddeleri suyla durulamak, temizlemekŞayma - Köpek Yiyeceği, YalŞaynamak : ağızda çiğnemekŞaynik = çaydanlıkŞaytanşımıldık = örümcekağıŞaytantoy - Küçük Fırtınamsı HortumŞeber : : İşçimen, Becerikli,marifetli, hünerliŞeer : şehirŞegertki = çekirgeŞek : 1. - Bağırsak 2. Tarla SınırıŞekara = sınırŞekırdek : şımışka, çekirdekŞekmen: ceketŞeklenmek : şüphelenmekŞekmek : Kosmak, arabaya at koşmakŞelek : Helke, kovaŞeltek : kalburŞeltemek: elemekŞemşer : demir kaşıkŞENDELE: Peynir ve sütün süzümünde kullanılan bezŞepşık : süzgeçŞeren : tınazŞeşek : çiçekŞeşekey = çiçekŞeşınmek : üzerindekileri çıkarmakŞeşinme = soyunmaŞeşme : çeşmeŞeşmek :çözmek , çıkarmakŞet : kenar, sınırŞetlewık : fındıkŞevre - işlenmiş oyalı mendil ,çevreŞıba = fistan-elbise (bn)Şıbık : sarma sigaraŞıbın = sinekŞıbırmak = mayi sızmasıŞıbırtı : damlaŞıg : çıkŞıganak = dirsekŞıgarak :bacaŞılapşı : leğenin büyük olanıŞılavşan = bağırsak kurdu ( tenya)


Şılka -1. Nanemolla,pişmemiş ekmekŞılka : iyi pişmemişŞımaşmak : ağaca tırmanmakŞımıldık - Gelin kalacağı odaya getirilince bir köşeye gerilip gelinin ardında oturtulduğu perdeŞımıldık : sinekvb. Girmesini engelmek için yatağa serilen tül,Şımışka : ayçekirdeğiŞımıtmak / Şımtımak : çimdiklemekŞın = atışma-uyaklı sözŞınıkmak : yemeğin dinlenmesi , hamuru dinlendirip çürütmekŞıpalak : çıplakŞıpıldavuk-şiplik= terlikŞırak: gaz lambası , düğün kuklasıŞırak: Lamba, mumŞıray - beniz, yüz, suratŞırayı tüşmek : bozulmakŞIRIŞ: Meyve ve benzeri sulu yiyeceklerin elimizde bıraktıkları yapışkan ve şekerli madde, çirişŞIRPI: ÇırpıŞırşı torgay : serçe kuşuŞırtay - Zayıf ÇelimsizŞışgan/şışan = fareŞışkak - ishalŞışkan: FareŞıy : çiğŞibjiy = acı biberŞİKAR: Vazgeçilemeyen kişiŞilter - Bir Tür Hamur Kızartması YiyecekŞinatiy : serçeparmakŞipiy = civcivŞipşe : CivcivŞiren :- Balkaların Toplandığı Ekin YığınıŞirkey = sivrisinekŞiypanlamak - vücutla dengesiz hareketlerŞoka = amcaŞokımak : gagalamakŞokmar - Sopanın Toparlak UcuŞolpu : süzgeçli yemek kepçesiŞolpu = süzgeçŞomanay - askıntı,yılışmaŞomar - Çoban KöpeğiŞomarke - İçe Giyilen Kalın İçlikŞomaşa : zelve, boyunduruğun bir parçasıŞomaşa : ten ten helvanın bozuk olması


Şomışka : çalı çırpıŞomunma = banyo-banyo yapmaŞona = çoban yamağıŞonatiy : küçük parmakŞonkaymak : keyiflenmek? (şömüş bersen şonkayır)Şontay = para kesesiŞopar - çingene çocuğuŞorşumak - sıçramakŞoşka : domuz, domuz yavrusuŞoşka - sevimsiz,kötü ,domuzŞoşka = tek kalmış ( olumsuz )Şoşka:sevilmeyen insanlar için kullanılır.Şoşkana: KarınŞotık : küçükŞot: KeserŞoymak = dikiş yüzüğüŞoyruk = çarpıkŞoyunayak = büyük tasŞökür = dikenŞöküş - ÇekiçŞömüş : çorba kepçesi (ayakşay)Şömüş = kepçeŞörten: Köşe, çörtenŞugul = aceleci_tezcanlıŞukumak : Gagalamak_KarıştırmakŞul : kilimŞuval : çuvalŞUVAŞ: Hayvanın dışkısının kokusu yada vücudumuza bulaşan kısmıŞuvuldaşmak : hep bir ağızdan konuşmakŞüy - Askı, Vida

TTabbak = bulmakTabısbak : buluşmakTABİYATSIZ: Güzel ahlaklı olmayan kişi için kullanılır.Tabsır = resim-fotoğrafTacibke kalmak : şaşa kalmakTakınüs: SevimsizTakır : çıplak,örtüsüzTakmaklamak : tekrar etmekTakta : tahtaTaktapoş = evin içine yapılmış balkon


Takünüs = nanemolla-kırılganTalasmak: Bir şeylerin orada bulunanlarca kapışılarak toplanmasıTalaka : komşularının toplanıp yoksul birisinin işini parasız ve ücretsiz yapmakTalanmak: YaralanmakTalaşmak . dalaşmak, yağmalamak, kapışmakTalasbak : paylaşamamak?Talaw : yağmaTalda : gölgeTalekiy - tek atlı at arabasıTalkan = kavrulmuş buğday ezmesi?Talkan : mısır unundan yapılmış lapa bulamaç?Talmay : vazgeçmiyorTamak : damakTamçı : damlaTamlay : damlıyorTamır : damar, kök,Tamtimlemek :yapılan işte hassasiyet gösterme, titizlenmeTana : danaTankuv = kısaTannay :damakTansık : az bulunan nadirTap : bulTapmak : bulmak, çocuk dünyaya getirmekTaptavşık - sert toprak zeminTars - BirdenbireTart= cekTartma : evin içinde iki saçağı birbirine bağlar raf vazifesi görür kalın tahtaTasböte = tavuk taşlığıTasırtı : gürültüTasma : sırımTastar = yemeniTastar=esarpTaşbiy : yaşlı abla (yaşlı kadın)Taşke - el arabasıTaşla : bırak, indir, koyTaşlanmak : giysilerini çıkartmak, soyunmakTat : türk olmayan, acem asıllı, dili şivesi farklıTatımak : tadı olmakTatay : ablaTav = dağTav : dağTavatır : iyi, güzel


Tavatır = süperTawke : köpek adıTawlanmak : şişmanlamak, kilo almakTawış : sesTavusbek: BitirmekTayak : değnek, sopaTayıp : kayarakTaylak = çıplakTaylangaç : ÇıplakTaypınmak - Sessizce UzaklaşmakTaz : kel,keleşTaza - Temiz, BakımlıTebşek = tabak-sahanTegenek : dikenTegerşık : tekerlekTelbew : dizginTelbige; arabaya koşulmuş iki veya üç atın yönetildiği dizginTelmirip : sabırsızlıktan titreyerekTemiş : sahurTen : denk,eşitTengaran = hafifce-eğretiTengaran= dikkatli, yavaşTenkeymek = yıkılmak-yatmakTentek : deli , tuvadakTenzur:laf taşıyan kişiler için kullanılırTepbek: binmek,oynamak, tekmelemekTepsek: tabakTepşek : tabakTeran - azıcık(genelde kırım'lılar söylerler)Teren : derinTerbetmek : sallamakTerek = ağaçTereze = pencereTereze =1. Pencere 2.teraziTekşik = delikTeşgermek : aktarmakTeşik : delikTetik: bisikletTewekel : ahmakTezek : hayvan gübresinden yapılmış yakıtTezgele :el arabasıTıgı : tığı


Tıgırmak : tekerlenmek, yuvarlanmakTıgıs :Yoğun,SıkTıkışmak : karışmakTımalak = yuvarlakTımaw : nezle,nevazilTımbıldamak : oynamakTımgız : kapamak, söndürmek (şıraknı tımgız)Tımmak : 1. Uyku 2. Ölüm ( mecazi )Tınevin - Geçmiş GünTıngır = ince saç leğen-bakır helkeTıngırmak : yuvarlanmakTınık tınık : durgun durgun, sakinTınsık - Sessiz SakinTıranşık : azıcık?Tırımtay = ibibikTırımtay = karakargaTırıs - At'ın Yürüyüşlerinden BiriTırışmak : çabalamak,gayret etmek, çaba harcamakTırısbak = büzüşmek-inatlaşmakTırmen : değirmenTırnavış :1. Tırmık 2. (mecazi ) kıskançTışarga/tışkarga : dışarıyaTıymak : yasaklamak, menetmek, tilini tıy dilini tutTıyrak = hevesliTızıkmak : diz çökmekTıziy : teyzeTigirmak; yuvarlanmakTil : dilTilemek : dilemek, istemekTilindi Tiy=SusTingir: yayvan geniş kapTipan tipan : paytak yürüyüşTirisbak: büzülmekTirismak=buruşmak (tastarim, isligim tiristi)Tirkildamak: kıkırdamaTirmen : değirmenTirmislamak; ot balyalamakTiş : düşTiygenşe : değinceye kadarTiymek : değmek, uğramaktiyeldi: yüklendi TİYELDİ PIRTIN :(Tiyelme ;Yüklenme)(Pırtın; eşyaların) Şarkıda yüklendi eşyaların anlamındadır.


Tiyrevüş : firkete, çatal iğneTizgin : koşumTizikbak: koşmak. Acele etmekToban : samanTobelesbek; kavga etmekTobık : ayak bileğiTogalap : kamçılayıpTogay : çayırTokalak: Kısa SaçTokışmak : çarpmakToklu:iki yasındaki koyunTokmak tas - harman dövme aletiTokta = durToktamak = durmakTokya=terlikTolkutmak - Yerinden OynatmakTomalaş : tombul kızTomav : nezleTompaymak: küsmekTomrık : tomurcukTon - kışlık kalın giyecek,kürkTonmak : üşümekTonamak: bahşiş almakTonamak: siyirmak dilimlemek.Tongus: son çocukTonguş - bir ailenin ilk çocuğuTonka burun = büyük burunluTonkaymak : devrilmek, yatmak, domalmakTonkaytbak ters çevirmek.Tonmak = üşümekTonmak :üşümekTor__evin en özel kösesiToramak : doğramakTorgay = serçeTorgay = sakaTorşak - Küçük Çocukları Severken KullanılırTos___: 1.yokus , rampa 2.göğüsTosbaka = kaplumbağaTostakay = küçük tasTosturmak: bebeğe tuvaletini yaptırmakTot :pasTotay : abla, prenses, prensin kızı


Toy = dügünToyalmak : doymakToy tuvar= düğün icin kesilen büyük veya küçük baş hayvanTozmak : eskimekTöbe : tepe, en üst, uçTöbelemek : dövmekTöbelemek: DövmekTöbelesbek : dövüşmekTögerek :yuvarlakTögerek : yuvarlak pişirme saçıTögerek : bir çeşit hamur işiTögilmek : dökülmekTöl : hayvanların yeni doğurdukları yavrularTöle : kümesTölemek : ödemekTölüy - sağırTömen : aşağıTömen = aşağıTömpeşik = tümsekTöpke = sıkıştırılmış gübreTör : baş köşeTöre : bey, zenginTörü = bas köseTösek = döşekTössek: DöşekTözüm : doğrulukTrampa : TrafoTul : dulTulpar = kanatlı atTulup : keseTunevun: dunTuntuvar: Toydan bir önceki günTurgaşı : duracağına ? duruncaTurmak : kalkmakTutas = bütün-tamamıTuvadak : akılsız , tentekTuvmak : doğmak (kün tuvdu)Tuvar = inek sürüsüTuvar: buyuk bas hayvan sürüsüTuvgan: akrabaTuvgarmak; ati boşa almak, çözmekTuyak : toynak, at tırnağı


tuvarmak: Arabaya koşulmuş hayvanlşarı koşumlardan çözmekTuwıl : değilTuvmak : doğmakTuvran = yayıkTuvul: DeğilTuyak - Dayanak Olan Kalın SırıkTuyak: ayakTuye: deveTuymak : duymak, işitmekTük : kıl, tüyTük - aşık oyununda kemiğin tümsek yüzüTüpse : saksıTürlenmek : değişmekTüs : renkTüş : düşTüşmek : inmekTüy : darı unuTüye = deveTüyme : düğmeTüymüşik : çıkınTüyük : ezik, dövülmüşTüyme - DüğmeTüyümşük - düğümTüzmek : dayanmak,sabretmekTüzetmek : düzeltmek

UUkenlemek: büyümekUl : oğulUlak___oğlakUlkım : çörekUnduruk; rafUpuruk__balonUr : vurUrba : giyecek, elbiseUrgan : kalın ipURPA: KırıntıUrşuk - yün eğirme aleti,iğ,kirmanUru - tahıl gömülen kuyu şeklinde çukurUruw : soy, sopUsama - BenzemeUsın = gerçek


Uskurmek: okuyup üflemeUsun: gerçekUşamak : benzemekUvul = erkek çocuk-oğlanUyat = ayıpUydırmak : uygulamakUykala: OvUyklamak = uyumakUytebe__ dam,çatıUytku: yoğurt mayasıUyuk : patikUzuk__evin içerden tavanıUzulmek; kopmak

ÜÜleşmek : bölüşmekÜndürük = rafÜrümek : havlamakÜsün = ıcınÜtebe:dam çatıÜy : evÜyken : büyükÜyle : öğle vaktiÜylenmek :evlenmekÜylü :evliÜymek - YığmakÜymelesmek - Bir Araya ToplanmakÜyrenmek :öğrenmekÜytöbe = dam-çatıÜytöbe: ÇatıÜzülmek - İp V.S.Nin Kopması

VVelesbit: bisikletVelespıt : bisiklet

YYak : yan, taraf, yönYalmak = utanmakYaman : çirkin_kötü_fenaYamisi: deri yelekYampiri : yan gidenYanaşadaki : kenardaki, yanındaki


Yaramay : kötü,fenaYaraşmak :yakışmakYarıklana : aydınlanıyorYasamak : yapmakYasmak : tahtadan yapılmış elde sırtta taşınabilen su kabıYaşaw : yaşam, hayatYaw : uyanıkYengil : hafifYosbak=sinirlenmekYuklamak : uyumakYuku : uyku

ZZangiramak: gürültülü ses cikarmakZaya : boşuna, azap, işkenceZavklu = mutlu; zevkliZavklu; zevkli, neşeliZelzele :depremZıpkın : mızrakZıytınmay : zeytin yağZibar: uyuZiy-çuv : şen şakrak

Kaynaklar :1 - Müstecib Ülküsalın dobrucadaki kırım türklerinde atasözleri ve deyimler kitabının sözlük bölümü2 - Enver ve Nedret Mahmutların Dobruca Türk Halk Edebiyatı Metinleri kitabının sözlük bölümü.3 - Emel mecmualarının elde bulunanların sözlük bölümleri4 - İnternette bulduğum çeşitli kaynaklar

http://tatar-tatarman.blogspot.com tatarman

Documents

Kirim Tatarca’dan Turkçe’ye Sozluk