Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

w Kędzierzynie-Koźlu

Kleszcze to niewielkich rozmiarów

pajęczaki z rzędu roztoczy. Na świecie znanych jest ok.800 gatunków kleszczy

W Polsce występuje tylko i wyłącznie

kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), zwany też kleszczem pastwiskowym. Kleszcz pospolity jest wyposażony w kłująco-ssący aparat gębowy.

Kleszcze wyglądem przypominają małe,

niegroźne pajączki. Dorosłe samce mają około 2,5 mm

długości. Samice są odrobinę większe i mają około 3-4 mm. Po nassaniu się krwi żywiciela, ich wielkość wzrasta kilkakrotnie.

W Polsce kleszcze występują na

terenach nieopodal dużych osiedli ludzkich na obszarach zalesionych, parkach, i łąkach porośniętych krzewami i wysoką trawą.

Można je spotkać w lasach, zaroślach, na polanach, nad rzeką, stawami.

Aktywność kleszczy podnosi wysoka temperatura i wysoka wilgotność otoczenia. Występowanie kleszcza nasila się około marca/kwietnia trwa do października/listopada.

Kleszcze nie żyją na drzewach i nie skaczą na przechodzących żywicieli. Przesiadują na spodniej stronie liści głównie na ich końcach lub na gałęziach w pobliżu ścieżek, skąd są ściągane przez żywicieli

Wybierając się na spacer do lasu lub parku nie przechodźmy przez zarośla, nie przedzierajmy się przez krzaki.

Unikajmy ciemnych, zarośniętych i wilgotnych miejsc.

Nie trącajmy liści drzew np. głową.

Wybierając się na spacer załóżmy jasne ubranie po powrocie łatwiej będzie zauważyć kleszcze.

Lepiej jest założyć koszulę z długim rękawem, długie spodnie i kryte obuwie

Nigdy nie zapominajmy o ochronie głowy (nakładajmy czapkę, kapelusz itp.)

Jeśli nie chcemy się szczelnie ubierać,

bo jest np. za ciepło można zabezpieczyć się stosując preparaty odstraszające kleszcze tzw. REPELENTYProdukty różnią się długością i intensywnością działania w zależności od składnika aktywnego.

Po powrocie ze spaceru należy dokładnie obejrzeć skórę (ukąszenie kleszcza jest bezbolesne wskutek znieczulającego działania jego śliny) szukamy małych punkcików ( larwa kleszcza przenosząca zakażenie mierzy od 0,6 mm do 1 mm.)

Zwracaj przy tym szczególną uwagę na miejsca, gdzie skóra jest delikatna: pachwiny, pępek, miejsca za uszami, zgięcia pod kolanami, owłosiona skóra głowy itp

Wczepionego kleszcza, należy usunąć jak najszybciej np. za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Chwycić mocno kleszcza, tak blisko skóry, jak tylko możliwe. Pewnym ruchem oderwać od skóry (nie obracać!). Jeśli pozostaną części kleszcza wbite w skórę, należy je usunąć tak szybko, jak tylko możliwe

Smarować kleszcza olejem, kremem, masłem lub go wykręcać może spowodować to wstrzyknięcie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała (kleszcz wtedy "wymiotuje").

Do usuwania kleszcza nie należy używać wazeliny, płonących zapałek, pilników do paznokci lub innych przedmiotów.

Jeśli mamy kłopot z wyciągnięciem kleszcza lub nie chcemy tego robić sami najbezpieczniej udać się do punktu medycznego.

Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to w Polsce najczęstsze choroby przenoszone przez kleszcze na człowieka.

Dlaczego ukąszenie kleszcza jest niebezpieczne?

Poza krętkami borelli i wirusami kleszczowego zapalenia mózgu, kleszcze przenoszą inne bakterie i wirusy.

Kleszczowe zapalenie mózgu może mieć różny przebieg, od łagodnego do ciężkiego.

W większości przypadków wystąpienie dolegliwości pojawia się od 7 do 14 dni, ale może trwać od 2 do 28 dni.

Objawy grypopodobne gorączka > 38,0°C zmęczenie ból głowy ból pleców i kończyn objawy zakażenia górnych dróg

oddechowych objawy żołądkowo-jelitowe utrata łaknienia nudności

Krętkowica kleszczowa, zwana boreliozą to przewlekła infekcja bakteryjna, wielonarządowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków z rodzaju Borrelia, przenoszona na człowieka przez kleszcze.

Podstawą rozpoznania boreliozy są objawy kliniczne szczególnie rumień wędrujący.

W miarę trwania choroby może dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia stawów, zapalenie mięśnia sercowego

Leczenie polega na podawaniu antybiotyków. W przypadku rumienia wędrującego kuracja trwa 14-21 dni.

Jedynym skutecznym sposobem pozwalającym uniknąć kleszczowego zapalenia mózgu jest szczepienie ochronne.

Uzyskanie pełnej ochrony gwarantuje podanie szczepionki zgodnie z zalecanym schematem producenta

Schemat podstawowy (3 dawki szczepionki) pozwala na uzyskanie odporności na 3 lata. Aby utrzymać uodpornienie w kolejnych latać należy przyjmować 1 dawkę szczepionki co 3 do 5 lat w zależności od wieku.

Schemat przyspieszony 2 dawki podane w odstępie dwutygodniowym. Odporność zyskujemy dwa tygodnie po drugiej dawce. A więc żeby się zaszczepić i uzyskać odporność (na rok), potrzebujemy miesiąca. Trzeba jeszcze pamiętać o trzeciej dawce, którą podaje się rok po pierwszej.

Jedna dawka preparatu kosztuje ok.100 zł. Szczepienie nie jest refundowane

Nie każde ukąszenie kleszcza jest niebezpieczne. Konsultacja lekarza wymagana, jeżeli pojawiają się niepokojące objawy np:

7 do 14 dni po ukąszeniu kleszcza pojawiają się objawy grypopodobne: gorączka powyżej 38°C, zmęczenie, ból głowy, ból pleców i kończyn, kaszel, katar, objawy żołądkowo jelitowe, utrata łaknienia, nudności – mogą to być objawy pierwszego etapu kleszczowego zapalenia mózgu

W okolicy ukłucia pojawił się rumień Pojawiają się inne niepokojące objawy np. ze strony

układu nerwowego nawet po kilku tygodniach od ukąszenia.

życzymy udanych i BEZPIECZNYCH WAKACJI