Kod ucznia Data urodzenia ucznia

Dzień miesiąc rok

Wypełnia Komisja (po rozkodowaniu prac)

………………………………………………… Uczeń uzyskał: ……….. /50 pkt.

Imię i nazwisko ucznia

Wojewódzki Konkurs Historyczny

dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

ETAP REJONOWY

Rok szkolny 2014/2015

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy test zawiera 12 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś

Komisji.

2. Czytaj uważnie wszystkie polecenia oraz treści zadań.

3. Pisz czytelnie i używaj tylko długopisu lub pióra z czarnym lub niebieskim

tuszem/atramentem. Nie stosuj korektora.

4. Test, do którego przystępujesz, zawiera 18 zadań.

5. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu lub dobieraniu odpowiedzi, ale jeśli

się pomylisz, przy błędnej odpowiedzi napisz: „błąd” i podkreśl lub dobierz

prawidłową.

6. Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź otrzymasz jeden punkt, a za odpowiedzi

błędne lub brak odpowiedzi – zero punktów.

7. W zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz tyko taką liczbę odpowiedzi, która jest

podana w poleceniu. Zaznaczenie większej liczby spowoduje przyznanie 0 punktów.

8. Podczas trwania konkursu nie możesz korzystać ani z pomocy naukowych, urządzeń

telekomunikacyjnych, ani podpowiedzi kolegów – narażasz ich i siebie na

dyskwalifikację. Nie wolno Ci również zwracać się z jakimikolwiek wątpliwościami

do członków Komisji.

9. Do etapu wojewódzkiego zakwalifikują się uczniowie, którzy zdobędą co najmniej

40 punktów na 50 możliwych.

10. Na udzielenie odpowiedzi masz 60 minut.

Życzymy Ci powodzenia!

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 2 z 12

1. Wymienione niżej wydarzenia (A-D) ułóż w kolejności chronologicznej. ...../1

A. Ustanowienie republiki w starożytnym Rzymie

B. Podboje Aleksandra Wielkiego

C. Rządy Peryklesa w Atenach

D. Zburzenie Świątyni Salomona przez Babilończyków

1

2

3

4

2. Pod ilustracjami napisz imiona przedstawionych na nich bóstw greckich. ...../4

A B

C) D)

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 3 z 12

3. Przeanalizuj mapkę i wykonaj polecenia. ...../2

Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Lenard, Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 54

A. Jaką bitwę przedstawia załączona mapka? Zapisz jej nazwę i datę.

B. Jaki był wynik bitwy?

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 4 z 12

4. Spośród wymienionych niżej pojęć wybierz te, które odpowiadają zamieszczonym w

tabeli wyjaśnieniom i zapisz je we właściwych rubrykach.

faktoria, latyfundium, gimnazjon, liceum, prowincja, kolonia, limes

...../4

A W starożytnych Atenach zespół obiektów, które były

przeznaczone do ćwiczeń sportowych.

B

W starożytnym Rzymie granica państwa umocniona

wałami ziemnymi, czasami fosami i drewnianymi

częstokołami.

C

Wielka posiadłość ziemska, charakteryzująca się

wysokim stopniem samowystarczalności i opierająca

się na pracy niewolniczej.

D W antycznym Rzymie terytorium podbite,

znajdujące się poza Italią.

5. Podkreśl dwa zdania fałszywe. ...../2

A. Arystoteles odrzucił nauki Platona o istnieniu idealnego świata.

B. Eurypides był budowniczym i Partenonu i autorem jego rzeźbiarskiego wystroju.

C. Pojęcie „filozofia” w języku greckim oznacza „umiłowanie mądrości”.

D. Tytus Liwiusz był rzymskim historykiem.

E. Wergiliusz zasłynął jako jeden z najwybitniejszych prawników rzymskich.

F. Panteon należał do najbardziej monumentalnych budowli starożytnego Rzymu.

6. Uzupełnij tabelę dotyczącą przywilejów nadawanych szlachcie polskiej w XV w. ...../3

Władca Przywilej Treść przywileju

A

Władysław

Jagiełło

Wprowadzał zakaz zajmowania majątku

szlacheckiego bez wyroku sądowego

B

Przywileje

jedleńsko-

krakowskie

Nadawał szlachcie nienaruszalność osobistą

przez króla i jego urzędników bez

prawomocnego wyroku sądowego.

C Kazimierz

Jagiellończyk

Wprowadzał zakaz zwoływania pospolitego

ruszenia i nakładania nowych podatków bez

zgody szlachty.

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 5 z 12

7. Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia. ...../3

W imię Pańskie. Amen.

My, Kazimierz, z Bożej łaski król Polski [...], pragnąc gorąco, aby rzecz pożyteczna i

wszelka pomyślność rodzaju ludzkiego wzrastała, i nie wątpiąc, że to duchowieństwu i

poddanym Królestwa naszego pożytek przyniesie, postanowiliśmy w mieście naszym

Krakowie wyznaczyć i urządzić miejsce, na którym by „szkoła powszechna” [czyli

uniwersytet] kwitnęła, a na przyszłość po wieczne czasy tym pismem jej istnienie zapewnić

chcemy. Niechże więc tam będzie nauk przeróżnych perła aby wydawała męże dojrzałością

rady znakomite, ozdobą cnót świetne i w różnych umiejętnościach biegłe; [...]

Urządziliśmy odtąd szkoły, potrzebne dla czytania prawa kanonicznego, cywilnego, nauk

lekarskich i umiejętności wyzwolonych i wyznaczamy mieszkania przyzwoite dla doktorów,

mistrzów, scholarów, pisarzy, księgarzy i bedelów [woźnych]. [...]

Chcemy także, aby scholarze własnego rektora mieli, który by ich sądził w sprawach

cywilnych i miał jurysdykcję [prawo sądzenia] zwyczajną nad wszystkimi, którzy by w

mieście Krakowie dla studiów zamieszkali. Wszyscy więc pomienionemu rektorowi

przysięgę złożyć i jego słuchać mają.

Niechaj się nikt nie waży w wzmiankowanych cywilnych sprawach doktora, mistrza,

scholara, bedela i księgarza przed sąd jakikolwiek duchowny lub świecki powoływać pod

karą 10 grzywien groszy praskich, której to karze samym uczynkiem podpada; grzywny takie

wpływają do skarbca scholarów. [...]

M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 131-132

A. Czyjej jurysdykcji podlegali scholarzy?

B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej napisz datę wydania dokumentu.

C. Wymień wydziały utworzone w nowopowstałej „szkole powszechnej”

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 6 z 12

8. Napisz nazwy części Kościoła budowanego na planie krzyża wyróżnione na rysunkach

oznaczonych literami A i B kolorem szarym.

...../2

A

B

A

B

9. Spośród wymienionych niżej cech średniowiecznych ustrojów podkreśl trzy, które

odnoszą się do monarchii patrymonialnej.

.…./3

A. Terytorium państwa było traktowane jako osobista własność panującego.

B. Władza była zdecentralizowana.

C. Urzędnicy świeccy i dostojnicy kościelni byli utrzymywani przez państwo.

D. Państwo i władza stanowiły ojcowiznę, przekazywaną przez władcę dziedzicom.

E. Podstawą skarbowości były stałe podatki płacone przez duchowieństwo.

E. O sprawach państwa współdecydowali przedstawiciele społeczeństwa.

F. Władca był wybierany przez przedstawicieli stanów uprzywilejowanych.

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 7 z 12

10. W każdym z punktów oznaczonych literami A, B , C D podkreśl jedną prawidłową

odpowiedź.

...../4

A. Wskaż wydarzenie, które uznawane jest za początek ery muzułmańskiej:

a. urodziny Mahometa

b. doświadczenie przez Mahometa pierwszych objawień

c. ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny

d. tryumfalny powrót Mahometa do Medyny

B. W bitwie pod Poitiers, wojskami Franków, które pokonały Arabów, dowodził:

a. Chlodwig

b. Karol Młot

c. Pepin Mały

d. Karol Wielki

C. Utworzone we wczesnym średniowieczu Państwo Kościelne powstało dzięki darowiźnie:

a. Chlodwiga

b. Pepina Małego

c. Karola Młota

d. Karola Wielkiego

D. Podkreśl nazwę państwa, które przyjęło chrzest w obrządku wschodnim

a. Węgry

b. Czechy

c. Bułgaria

d. Saksonia

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 8 z 12

11. Przeanalizuj zamieszczoną niżej ilustrację i wykonaj polecenia. .…./2

M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 156

A. Napisz imię świętego przedstawionego na ilustracji.

B. W którym stuleciu został zatwierdzony przez papieża utworzony przez niego zakon?

12. Do wymienionych niżej tytułów dopisz imiona i nazwiska/przydomki ich autorów .…./4

A O obrotach sfer niebieskich

B Pochwała głupoty

C O poprawie Rzeczypospolitej

D Utopia

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 9 z 12

13. Spośród wymienionych niżej faktów historycznych (1-5) wybierz te, które są

konsekwencjami wydarzeń (A-D) i zapisz je w odpowiadających im miejscach.

…./4

1. Powstanie Kościoła unickiego

2. Powstanie Prus Książęcych

3. Powstanie Zjednoczonych Prowincji Niderlandów

4. Powstanie Kościoła anglikańskiego

5. Zakończenie wojen religijnych we Francji

A. zerwanie Henryka VIII

z papiestwem →

B. Unia brzeska →

C. Sekularyzacja zakonu

krzyżackiego →

D. Edykt nantejski →

14. Podkreśl dwie instytucje, które po zawarciu unii polsko-litewskiej pozostały odrębne dla

Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego.

…./2

A. Sejm

B. Urzędy

C. Polityka zagraniczna

D. Król

E. Skarb

15. Napisz imiona i przydomki królów, za panowania których doszło do wymienionych niżej

wydarzeń.

…./3

A Rokosz Lubomirskiego

B Konfederacja barska

C

Rokosz Zebrzydowskiego

(tzw. sandomierski)

16. Podkreśl dwie cechy charakterystyczne dla merkantylizmu. …./2

A. Ochrona własnego rynku przed zagraniczną konkurencją przy pomocy ceł

B. Neutralność państwa wobec zagranicznych organizacji gospodarczych

C. Swoboda działalności zagranicznych podmiotów gospodarczych

D. Wspieranie własnych przedsiębiorstw przez ułatwianie eksportu

E. Wolna konkurencja w gospodarce przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 10 z 12

17. Janusz Tazbir w swojej książce Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit-upadek-relikty

wymienia trzy szlacheckie „dogmaty” na temat roli Polski w nowożytnej Europie.

Wymień je.

…./3

1

2

3

18. Przeanalizuj zamieszczoną niżej ilustrację i podkreśl prawidłowe odpowiedzi …./2

Binda Mateusz, Historia Polski w obrazach, Bielsko Biała 2012, str. 44

A. Autorem obrazu jest:

a. Marcello Bacciarelli

b. Bernardo Bellotto zwany Canaletto

c. Jan Piotr Norblin

d. Aleksander Orłowski

B. Obraz nosi tytuł „Wieszanie zdrajców” i przedstawia wydarzenia, do których doszło:

a. podczas konfederacji barskiej

b. wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja

c. konfederacji targowickiej

d. powstania kościuszkowskiego

Suma punktów

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 11 z 12

ETAP REJONOWY

Wojewódzki Konkurs Historyczny dla uczniów gimnazjów

województwa wielkopolskiego

Strona 12 z 12